ΥΠΟΓΕΙΑ ΥΔΑΤΑ ΣΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ & ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΖΗΜΙΩΝ

ΥΠΟΓΕΙΑ ΥΔΑΤΑ ΣΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ & ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΖΗΜΙΩΝ Η παρουσία νερού στο υπέδαφος και τα μειωμένα μέτρα αντιμετώπισης της αποστράγγισής του οδηγούν σε μείωση της αντοχής του εδάφους. Το αποτέλεσμα είναι οι σοβαρές ζημιές σε κατασκευές, λόγω των διαφορικών καθιζήσεων του εδάφους. Σκοπός του μηχανικού είναι η πρόληψη με την απομάκρυνση του νερού με τη βοήθεια αποστραγγιστικών έργων ή, αν έχουν πλέον προκληθεί ζημιές, η αποκατάστασή τους με την κατασκευή μέτρων αντιστήριξης. Άρθρο του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΙΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ, πολιτικού μηχ., MSc PhD Can. Α.Π.Θ. www.ktirio.gr 6

Τα τρία είδη αστοχιών εδάφους: γενική θραύση, τοπική θραύση και διάτρηση. Αποκόλληση περιμετρικού πλακόστρωτου κτιρίου (Άγιος Νικόλαος Χαλκιδικής). 3, 4 Αποκάλυψη θεμελίωσης και υποχώρηση περιβάλλοντος χώρου (Άγιος Νικόλαος Χαλκιδικής). Αρχική επιφάνεια εδάφους α. ΓενικηθρΑΥση Αρχική επιφάνεια εδάφους β. τοπικη θραυση Αρχική επιφάνεια εδάφους ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ένα πολύ συχνό πρόβλημα, που αντιμετωπίζουν τα κατασκευαστικά έργα, κυρίως στο στάδιο υλοποίησής τους, είναι η απομάκρυνση του νερού από τα στρώματα του εδάφους, ενέργεια που λειτουργεί συμπληρωματικά και ως προς τη στεγανοποίησή τους. Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί πολλές καταστροφές κτιρίων στη χώρα μας εξαιτίας της μειωμένης αντοχής του εδάφους από την ύπαρξη υπόγειου νερού ή τις έντονες βροχοπτώσεις. Στο κείμενο αναπτύσσεται η έννοια της αντοχής του εδάφους, παρουσιάζονται οι ζημιές που μπορεί να προκαλέσει η μειωμένη αντοχή του, καθώς και μέτρα αποστράγγισης και αποκατάστασης της αντοχής του. γ. ΔιΑτρηση Το έδαφος είναι ένα μη συμπαγές πολυφασικό υλικό, που αποτελείται από ασύνδετους ή ελαφρά συνδεδεμένους στερεούς κόκκους, στα κενά µεταξύ των οποίων οι πόροι περιέχουν υγρά (συνήθως νερό) ή/και αέρια (συνήθως αέρα). Τα εδαφικά υλικά προέρχονται από τη μηχανική ή/και χημική αποσάθρωση των πετρωµάτων. Η µηχανική αποσάθρωση οφείλεται σε παράγοντες, όπως ο παγετός, οι συνεχείς θερµοκρασιακές µεταβολές, η διάβρωση από το νερό και τον αέρα, τα ριζικά συστήματα φυτών, οι δραστηριότητες ζώων και του ανθρώπου, που οδηγούν σε τεµαχισµό και θρυµµατισµό των βράχων. Αντίστοιχα, η χηµική αποσάθρωση προκαλεί την αποσύνθεση των πετρωµάτων λόγω οξείδωσης, ενανθράκωσης, αναγωγής και άλλων χηµικών διαδικασιών. Αστοχίες εδάφους λόγω νερού Μορφές εδαφικής αστοχίας Η έδραση ενός τεχνικού έργου επί του εδάφους γίνεται με την κατασκευή θεμελίωσης. Ο ρόλος αυτής είναι η μεταφορά των φορτίων της ανωδομής στο έδαφος, χωρίς να πραγματοποιηθεί αστοχία λόγω διατµητικής θραύσης, αλλά και χωρίς να προκληθούν καθιζήσεις του εδάφους. Έτσι, λοιπόν, φέρουσα ικανότητα ονοµάζεται το φορτίο, ανά µονάδα επιφανείας εδάφους, που θα προκαλέσει θραύση του εδάφους θεµελίωσης. Η αστοχία του εδάφους υπό κατακόρυφη φόρτιση σχετίζεται άµεσα µε την υπέρβαση της διατµητικής αντοχής του και εξαρτάται από τον τύπο του εδάφους και της φόρτισης. Κλασικές µορφές εδαφικής αστοχίας είναι η γενική αστοχία, η τοπική αστοχία και η διάτρηση. Γενική αστοχία (γενική θραύση): Αφορά πυκνά και πρακτικά ασυµπίεστα εδάφη (πυκνές άµµους, στιφρές αργίλους), στα οποία υπάρχει επαρκής αντοχή για την πλήρη ανάπτυξη του µηχανισµού αστοχίας και των επιφανειών ολίσθησης. Η αστοχία είναι 6 ΤΕΥΧΟΣ 4/07

3 4 ξαφνική (απότοµη αύξηση της καθίζησης µετά την ανάπτυξη του οριακού φορτίου) και συνοδεύεται και από στροφή του θεµελίου. Η θεµελίωση καθιζάνει και η επιφάνεια του εδάφους ανυψώνεται. τοπική αστοχία (τοπική θραύση): Αφορά σε εδάφη µέσης πυκνότητας και µέσης συµπιεστότητας (µέσης έως χαµηλής πυκνότητας άµµους, µέσης έως µικρής αντοχής, αργίλους). Εµφανίζεται µικρή ανύψωση στην επιφάνεια του εδάφους. Οι επιφάνειες αστοχίας εµφανίζονται µόνο τοπικά, κάτω από το θεµέλιο. Η θεµελίωση καθιζάνει, χωρίς να ορίζεται µε ακρίβεια το φορτίο αστοχίας. Διάτρηση (διείσδυση): Αφορά σε χαλαρά εδάφη µικρής πυκνότητας και µεγάλης συµπιεστότητας (χαµηλής πυκνότητας άµµους, µαλακά αργιλικά εδάφη). Το θεµέλιο βυθίζεται δίχως ανύψωση στην επιφάνεια του εδάφους. Λόγω της µεγάλης συµπιεστότητας εµφανίζεται σηµαντική καθίζηση δίχως την ενεργοποίηση της πλήρους επιφάνειας διατµητικής αστοχίας. Πρακτικά σχηµατίζεται µια εδαφική σφήνα κάτω από το θεµέλιο, η οποία συµπιέζεται και ολισθαίνει µέσα στο έδαφος. Η διατμητική αντοχή του εδάφους ελαττώνεται ραγδαία με την ύπαρξη του νερού μέσα σ' αυτό. Η σχέση που δίνει την αντοχή του εδάφους είναι: τ=(σ-u) tanφ +c όπου: τ, είναι η αντοχή του εδάφους, σ, η τάση του εδάφους από το ίδιο βάρος του, u, η πίεση του νερού των πόρων του εδάφους, φ, η γωνία τριβής του εδάφους και c, η συνοχή του εδάφους. Διαπιστώνεται από το τύπο πως όσο αυξάνεται το νερό, δηλαδή η τιμή u, τόσο μειώνεται η αντοχή τ του εδάφους. παραδείγματα αστοχιών σε γεωγραφικά σημεία της ελλάδας Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα αστοχιών λόγω ύπαρξης υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα στις κατά τόπους περιοχές της Ελλάδας είναι τα παρακάτω: καλοχώρι θεσσαλονίκης. Αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα εδαφικών υποχωρήσεων από υπεράντληση υδροφόρου ορίζοντα. H υπεράντληση στο πεδίο των δελταϊκών αποθέσεων Γαλλικού και Αξιού ποταμού οδήγησε στην εκδήλωση εκτεταμένων εδαφικών υποχωρήσεων στο χώρο του τριγώνου παλαιά κοίτη Αξιού - Σίνδου - εγκαταστάσεις ΕΚΟ, στη βιομηχανική ζώνη στα δυτικά της Θεσσαλονίκης. Οι υποχωρήσεις στην περιοχή Καλοχωρίου - Σίνδου προκάλεσαν τη βύθιση της περιοχής σε πολλά σημεία και περισσότερο από m, με σοβαρότερο αποτέλεσμα τη σταδιακή προώθηση της θάλασσας στον οικιστικό χώρο του Καλοχωρίου. www.ktirio.gr 63

Τοποθέτηση συστήματος αποστράγγισης σε υπάρχουσα κατοικία. Σχηματική απεικόνιση απομάκρυνσης των όμβριων υδάτων και των υπόγειων νερών από την κατοικία. 3 Κατασκευή στραγγιστηρίου από χαλίκι περιμετρικά του κτιρίου. 4 Τοποθέτηση αποστραγγιστικής μεμβράνης προστασίας των θεμελίων. 5 Κατασκευή στραγγιστηρίου με προκατασκευασμένο διάτρητο σωλήνα και δίχτυ με κομμάτια από διογκωμένη πολυστερίνη. Η τοποθέτηση γίνεται περιμετρικά του κτιρίου. 9 0 5 3 4 4 3 7 6 8. Υδροφόρος ορίζοντας.. Σταθερό έδαφος. 3. Γεωύφασμα προστασίας στραγγιστηρίου. 4. Κροκάλες. 5. Διάτρητος σωλήνας. 6. Κροκάλες περιμετρικά του σωλήνα. 7. Γεωύφασμα προστασίας διάτρητου σωλήνα από διείσδυση εδαφικών υλικών. 8. Επίχωση από εδαφικό υλικό. 9. Δίκτυο σωληνώσεων απομάκρυνσης νερού. 0. Διάτρητος σωλήνας απομάκρυνσης όμβριων υδάτων από υδρορρόη.. Στραγγιστήρια τάφρος αναχαίτισης υπόγειων υδάτων.. Διάτρητος σωλήνας. 3. Έξοδος επιφανειακής αποστράγγισης. 4. Το δίκτυο σωληνώσεων απομάκρυνσης του νερού πρέπει να βρίσκεται σε χαμηλότερη στάθμη. περιοχή θεσσαλικού κάμπου (στεφανοβίκι κτλ.). Σε περιοχή του θεσσαλικού κάμπου (περιοχή Κάρλας) η υπεράντληση του υδροφόρου ορίζοντα οδήγησε στην εκδήλωση εδαφικών υποχωρήσεων, που έγιναν ορατές με την εμφάνιση οριακής διάρρηξης σε θέσεις, στις οποίες το πάχος των αποθέσεων μειωνόταν, δηλαδή κοντά στις επιφανειακές εμφανίσεις του υποβάθρου. Τέτοιες εκδηλώσεις εδαφικών διαρρήξεων ήταν εμφανείς πριν από λίγα χρόνια στην περιοχή του χωριού Στεφανοβίκι και σε άλλα κοντινά χωριά, προκαλώντας ανησυχίες σε ορισμένους για επιφανειακή εμφάνιση ενεργού ρήγματος, που θα μπορούσε να δώσει σεισμούς, χωρίς βέβαια αυτό να είναι η πραγματικότητα. περιοχή Φαρσάλων. Παρόμοια περίπτωση παρατηρείται και στην πόλη των Φαρσάλων. Δυστυχώς σ αυτή την περίπτωση η οριακή εδαφική διάρρηξη εκδηλώθηκε μέσα στην πόλη, προκαλώντας ζημιές με τη μορφή εφελκυστικών ρωγμών σε δρόμους και σε οικίες. Αυτές οι διαρρήξεις είναι αποτέλεσμα εντατικών υπεραντλήσεων στον κάμπο μπροστά από την πόλη, που είχαν ως πρώτο αποτέλεσμα τη διακοπή της λειτουργίας πολύ μεγάλων πηγών μέσα στην πόλη των Φαρσάλων και αργότερα (τα τελευταία χρόνια) την εκδήλωση των εδαφικών υποχωρήσεων. Πολύ ευαίσθητα στις εδαφικές υποχωρήσεις είναι τα γραμμικά έργα, όπως κανάλια, δρόμοι, σιδηροδρομικές γραμμές, πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος κτλ. Συνεπώς αυτά τα έργα ή θα πρέπει να αποφεύγονται να εκτελούνται σε τέτοιες περιοχές ή θα πρέπει να θεμελιώνονται με τον πλέον ασφαλή τρόπο. περιοχή Χαλκιδικής. Στην Χαλκιδική, και κυρίως στην περιοχή του Αγίου Νικολάου και της Ελάνης, παρουσιάζονται μετακινήσεις των εδαφών λόγω της απομείωσης της αντοχής του εδάφους από υπόγεια ύδατα. Συνήθως τα υπόγεια ύδατα δεν παροχετεύονται ικανοποιητικά λόγω της παντελούς απουσίας αποστραγγιστικών έργων ή μη επιμελούς συντήρησης των υπαρχόντων. Γι αυτούς τους λόγους εμφανίζονται φαινόμενα γενικής αστοχίας των κατοικιών της περιοχής αλλά και των οδικών δικτύων. Φυσικά το φαινόμενο εντείνεται με την αύξηση των βροχοπτώσεων των τελευταίων ετών. Μέτρα πρόληψης & απομάκρυνσης υδροφορέα Η αποστράγγιση χρησιμεύει για την απομάκρυνση του νερού από τα στρώματα του εδάφους, με σκοπό την προστασία των δομικών στοιχείων ενός κτιρίου, που έρχονται σε επαφή μ αυτό. Αποτελείται από ένα σύστημα φίλτρων και αγωγών και λειτουργεί επιβοηθητικά και συμπληρωματικά στο έργο της στεγανοποίησης, χωρίς όμως να το υποκαθιστά. Όταν η αποστράγγιση εφαρμόζεται στην περίμετρο του κτιρίου έξω από τα τοιχία του, 64 ΤΕΥΧΟΣ 4/07

3 4 5 ονομάζεται δακτυλιοειδής αποστράγγιση. Όταν εφαρμόζεται κάτω από την επιφάνεια του δαπέδου του δομικού έργου ονομάζεται επιφανειακή αποστράγγιση. Τα βήματα για την εφαρμογή μιας δακτυλιοειδούς αποστράγγισης είναι τα παρακάτω:. Επιλογή του σημείου εκτόνωσης του νερού που θα αποστραγγίζεται. Αν το έδαφος είναι πρανές, η αποστράγγιση μπορεί να οδηγηθεί είτε σε κάποια καταβόθρα είτε σε κάποια δεξαμενή και από εκεί με άντληση να οδεύεται σε κάποιο δίκτυο ομβρίων. Πάντως το σημείο εκτόνωσης του νερού πρέπει να βρίσκεται στο χαμηλότερο ύψος του αγωγού αποστράγγισης.. Επιλογή του υψηλότερου σημείου, στο οποίο θα βρίσκεται ο αγωγός αποστράγγισης. Αυτό εξαρτάται από το μέγεθος του εμβαδού του κτιρίου και από την κλίση του αγωγού που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 0,5%. Επίσης εξαρτάται από τη δυνατότητα τοποθέτησης του αγωγού περιμετρικά του κτιρίου, έχοντας προς δύο κατευθύνσεις τη ροή της αποστράγγισης (οπότε θα καταλήγουν στο τέλος σ' ένα σημείο εκτόνωσης) ή όχι. Το ανώτατο σημείο του σωλήνα αποστράγγισης πρέπει να βρίσκεται κάτω από το σημείο εκτόνωσης των αγωγών αποστράγγισης της πλάκας του δαπέδου (εφόσον υπάρχει τέτοια) ή χαμηλότερα από το ύψος, στο οποίο το θεμέλιο των τοιχίων οριζοντιώνεται ή έστω κλίνει προς τα μέσα. 3. Διάστρωση γεωυφάσματος στον πυθμένα του σκάμματος στην περίπτωση που το έδαφος αποτελείται από λεπτόκοκκα υλικά. Όσο πιο λεπτόκοκκη είναι η σύνθεση του εδάφους, τόσο πιο εύκολα το έδαφος μπορεί να εκπλυθεί από τη ροή του νερού και να εισχωρήσει μέσα στο αποστραγγιστικό σύστημα, βουλώνοντάς το σταδιακά. Το γεωύφασμα λειτουργεί ως φίλτρο σ αυτή την περίπτωση. Αν το έδαφος δεν είναι λεπτόκοκκο, τότε αυτό το στάδιο μπορεί να παραλειφθεί. 4. Δημιουργία στρώματος χαλικιού στον πυθμένα. Με το χαλίκι διαμορφώνεται το υπόστρωμα, επάνω στο οποίο θα πατήσει ο αποστραγγιστικός σωλήνας / αγωγός. Οι βασικές κλίσεις δίνονται σ αυτό το στάδιο, με βάση τις προηγούμενες επιλογές. 5. Τοποθέτηση του αποστραγγιστικού σωλήνα με κλίση μεγαλύτερη από 0,5%. Ο αποστραγγιστικός σωλήνας είναι διάτρητος, φέροντας στρογγυλές οπές ή σχισμές στην επιφάνειά του. Αν δεν υπάρχει φίλτρο προστασίας από την έκπλυση του εδάφους επάνω και κάτω από το χαλίκι, τότε κρίνεται αναγκαίο να επενδυθεί ο σωλήνας με γεωύφασμα, που θα φιλτράρει το νερό από το χώμα στο μέλλον. Ο σωλήνας αποστράγγισης συλλέγει το νερό και το οδεύει στο ή στα σημεία εκτόνωσης. Μπορεί να www.ktirio.gr 65

Αποκατάσταση και ενίσχυση κτιρίου με πασσαλόμπηξη, περιμετρική περιτοίχιση και τοποθέτηση αγκυρίων. Κατασκευή τοίχων αντιστήριξης επικλινούς εδάφους και δημιουργία αναβαθμών. 3 Διαδικασία εφαρμογής μικροπασσάλων. Ανάλογα με την επιλεγμένη εφαρμογή, χρησιμοποιείται ένας υδραυλικός εκσκαφέας, ένας φορτωτής, μια υδραυλική σφύρα, ο οδηγός τοποθέτησης του πασσάλου, μια αντλία σκυροδέματος. Κάθε τμήμα οδηγού κατασκευής πασσάλου είναι περίπου 6 m και όταν εισχωρήσει στο έδαφος τοποθετείται άλλο όμοιό του για να διπλασιαστεί το μήκος διείσδυσης. Πηγή: Bauer 4 Δημιουργία οπής μικροπασσάλου σε επαφή με το θεμέλιο. 5 Πλήρωση οπής μικροπασσάλου με τσιμεντένεμα. 6 Υδραυλικές συσκευές για την ανύψωση του κτιρίου μετά από διαφορική καθίζηση. είναι πλαστικός, τσιμεντένιος ή από οπτή γη (κεραμικός). Στο εμπόριο υπάρχουν ειδικοί σωλήνες από PVC, οι οποίοι μάλιστα είναι και εύκαμπτοι, για να μπορούν να στρίβουν χωρίς τη βοήθεια ειδικών γωνιακών τεμαχίων. Επιπλέον, υπάρχουν και διαβαθμίσεις τόσο σε διάμετρο, όσο και σε ανθεκτικότητα σε καταπόνηση και βάρος επιχώσεων, που εξαρτάται από το βάθος του σκάμματος ή αλλιώς από το ύψος της επίχωσης. 6. Τοποθέτηση φρεατίων καθαρισμού ή ελέγχου σε κάθε στροφή του αγωγού αποστράγγισης ή το πολύ ανά 0 m διαδρομής του. Μέσω αυτών μπορεί να τοποθετηθεί το ειδικό εργαλείο απόφραξης σε περίπτωση που έχει βουλώσει ο σωλήνας αποστράγγισης. 7. Τοποθέτηση ειδικών φρεατίων επιθεώρησης. Αυτά πρέπει να κατασκευάζονται είτε με σκυρόδεμα είτε με έτοιμα προκατασκευασμένα κυλινδρικά στοιχεία από τσιμέντο. Η διάμετρος αυτών των φρεατίων πρέπει να είναι τουλάχιστον ενός μέτρου. Τοποθετούνται στο ανώτατο και στο κατώτατο ύψος του αποστραγγιστικού σωλήνα ή/και ανά 60 m διαδρομής του και ενσωματώνονται σ' αυτόν. Παρέχουν τη δυνατότητα (μετά την επιχωμάτωση) να κατέλθει κάποιος και να ελέγξει αν εμφανίζονται επικαθήσεις χώματος στον αγωγό αποστράγγισης. 8. Επίστρωση του σωλήνα αποστράγγισης με χαλίκι κοκκομετρικής διαβάθμισης Β3. Αυτή η επίστρωση, που δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 50 cm πάχος επάνω από το σωλήνα, λειτουργεί τόσο ως στρώμα σταλάγματος, όσο και ως φίλτρο εδάφους. Είναι δε "φιλτροσταθής". Φιλτροσταθή ονομάζονται όλα εκείνα τα κοκκομετρικά μείγματα, που είναι αναμειγμένα σύμφωνα με τον κανόνα φίλτρου του Terzaghi. Σύμφωνα με αυτό τον κανόνα η διάμετρος των κόκκων του 5% της συνολικής μάζας του μείγματος δεν πρέπει να υπερβαίνει το τετραπλάσιο της διαμέτρου των υπόλοιπων κόκκων του 85%. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να φιλτραρισθεί επιτυχώς το έδαφος. 9. Τοποθέτηση φύλλων κατακόρυφης αποστράγγισης. Αυτά τα φύλλα μπορεί να είναι είτε φύλλα πολυστερίνης, τα οποία επικολλώνται σημειακά (ώστε να επιτρέπεται η αποστράγγιση του νερού πίσω απ' αυτά) επάνω στη στεγανοποιητική στρώση των 66 ΤΕΥΧΟΣ 4/07

τοποθέτηση φρεατοπάσσαλου Αποκατάσταση πλευρικής φέρουσας ικανότητας πασσάλου Εκσκαφέας Ενέματα Πάσσαλος Υδραυλική σφύρα 6 m 6 m Έδαφος με μειωμένη φέρουσα ικανότητα Πάσσαλος Αντλία σκυροδέματος Έδαφος με μειωμένη φέρουσα ικανότητα Έδαφος ικανό να φέρει φορτίο Έδαφος ικανό να φέρει φορτίο Βράχος Οδηγός έμπηξης Έδαφος ικανό να φέρει φορτίο 3 4 5 6 τοιχίων και τα οποία καλύπτονται με γεωύφασμα, είτε ειδικά αποστραγγιστικά φύλλα πολυαιθυλενίου με επικάλυψη γεωυφάσματος. Τα θερμομονωτικά φύλλα προσφέρουν ταυτόχρονα και θερμομόνωση στο υπόγειο. Είναι σημαντικό τα κατακόρυφα φύλλα αποστράγγισης να καταλήγουν στο στρώμα σταλάγματος (χαλίκι), ώστε το νερό μέσω αυτού να καταλήγει στον αγωγό αποστράγγισης. 0. Διάστρωση γεωυφάσματος επάνω από το χαλίκι. Αυτό κρίνεται αναγκαίο μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει φιλτροσταθής επικάλυψη του αγωγού αποστράγγισης και το υλικό επίχωσης είναι λεπτόκοκκο.. Επίχωση του ορύγματος σε στρώσεις με τμήμα του χώματος που αφαιρέθηκε κατά τις εργασίες εκσκαφής. Η επίχωση σε στρώσεις βοηθάει στην αποφυγή καταπόνησης του συστήματος αποστράγγισης κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών της. Παράλληλα, εκμηδενίζει σχεδόν τον κίνδυνο τραυματισμού της στεγανοποιητικής στρώσης των τοιχίων. Για την επιφανειακή αποστράγγιση κάτω από την πλάκα δαπέδου απαιτείται η διάστρωση γεωυφάσματος, σκύρων και από επάνω χαλικιών. Μπορεί να τοποθετηθεί και δίκτυο αγωγών αποστράγγισης, που θα συνδέεται μεταξύ τους και θα παροχετεύει το νερό σε επιλεγμένα σημεία στην περίμετρο του έργου, όπου βρίσκεται ο δακτυλιοειδής αγωγός αποστράγγισης. Κατά συνέπεια η εκτόνωση της επιφανειακής αποστράγγισης πρέπει να γίνεται υψηλότερα από το δακτυλιοειδή αγωγό. Μέτρα αποκατάστασης μετακίνησης εδάφους θεμελίωσης Στις περιπτώσεις που δεν εφαρμόστηκαν μέτρα πρόληψης και η θεμελίωση έχει μετακινηθεί ή αποκαλυφθεί μερικώς, τότε πρέπει να ληφθούν δραστικά μέτρα αποκατάστασης για να αποφευχθεί η αχρήστευση της κατασκευής και κατ επέκταση η κατεδάφισή του. Τέτοια μέτρα είναι η στερέωση του εδάφους με τη βοήθεια τοίχων αντιστήριξης, πασσάλων και αγκυρίων. Μια τυπική διαδικασία κατασκευής μέτρων υποστήριξης είναι η παρακάτω:. Πρόδρομες εργασίες προσωρινής διακοπής των δικτύων των οργανισμών κοινής ωφελείας, απομάκρυνσης των κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδεμα που έχουν καταστραφεί και www.ktirio.gr 67

Ενίσχυση εδάφους με μικροπασσάλους. Κατασκευή τοίχων αντιστήριξης για την προστασία του εδάφους έναντι κατολίσθησης. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ διαμόρφωσης των δαπέδων εργασίας του ειδικού γεωτρητικού εξοπλισμού.. Κατασκευή διατρημάτων Ø300 έως Ø450 mm (μικροπασσάλων) σε επαφή με την κατοικία, σε βάθος ανάλογα με την γεωτεχνική μελέτη (συνήθως από 8,00 m έως 40,00 m περίπου). 3. Τοποθέτηση εντός των διατρημάτων μεταλλικών ορθοστατών ΗΕ-Β ή UPN, κατηγορίας S35 ή S75 αναλόγως της μελέτης, μήκους ίσου με το μισό του βάθους του διατρήματος. Οι σιδηροδοκοί πακτώνονται εντός των διατρημάτων με τσιμεντένεμα (.00 kg τσιμέντου ανά m³ ενέματος). Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και τσιμεντοκονίαμα. 4. Κατασκευή προεντεταμένων αγκυρώσεων 3Ø0,6 κατηγορίας S670/860 και μήκους περίπου στα 5,00 m, εκ των οποίων τα 6,00 m είναι ο βολβός. Το ακριβές μήκος των αγκυρώσεων θα προκύψει από μία δοκιμαστική διάτρηση αμέσως μετά την εγκατάσταση του εργοταξίου. Για την ενεμάτωση του βολβού προτείνεται η τεχνολογία ενεμάτωσης IGU / haute pression με χρήση σωλήνα tube - a - manchettes. 5. Κατασκευή μόνιμων ελκυστήρων 3Ø0,6, S670/860 μήκους από 5,00 m έως 9,00 m, οι κεφαλές αγκύρωσης των οποίων πακτώνονται εντός του ζυγού. 6. Κατασκευή ζυγού από οπλισμένο σκυρόδεμα, ποιότητας σκυροδέματος C0/5 - B500C. Επί του ζυγού πακτώνονται οι κεφαλές αγκύρωσης των προεντεταμένων αγκυρώσεων. 7. Για την αποκατάσταση της επαφής της θεμελίωσης των κατοικιών και του ζυγού και την πλήρωση όλων των κενών κάτω από τις θεμελιώσεις θα χρησιμοποιηθεί αυτοσυμπυκνούμενο υλικό πληρώσεων. οικοδομική ιι, Εκδόσεις Βιβλιοθήκη Δομικών Κατασκευών, επιμέλεια: Ε. Μηλιωρίτσας. Wendehorst, Δομικά Υλικά. Derek Osbourn, οικοδομική. Χρήστος Χατζηάστρου, Χημική τεχνολογία μονωτικών υλικών. Εδαφικές υποχωρήσεις (subsidences), σημειώσεις τεχνικής γεωλογίας Ε.Μ.Π. ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΟ ''ΚΤΙΡΙΟ'' Διάγνωση βλαβών στα θεμέλια. Μέθοδοι επισκευής. Τεύχος /008, σελ. 8. Αποστράγγιση νερών γύρω από τα θεμέλια. Τεύχος 78, σελ. 59. Το νερό στα θεμέλια και στους τοίχους. Τεχνικές μέθοδοι απομάκρυνσής του. Τεύχος 50, σελ. 65. ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Υ - ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ 07 Χρήσιμα υλικά δόμησης ή επισκεφθείτε το www.ktirio.gr 68 ΤΕΥΧΟΣ 4/07