ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ I. Θέση του ζητήματος...1 Α. Το ζήτημα... 1 2. Αντίθεση συμφερόντων... 3 3. Έλλειψη ρυθμιστικού πλαισίου... 6 4. Διάγραμμα μελέτης...10 Β. Ιδιαιτερότητες του ζητήματος...12 1. Πετρελαϊκή δραστηριότητα...12 2. Νομοθετική παρέμβαση και αυτορρύθμιση...17 3. Υποκείμενα και αντικείμενο διανομής...22 Γ. Σημασία του ζητήματος...27 1. Προστασία γενικού συμφέροντος...27 2. Οικονομική λειτουργία...28 3. Στατιστικά στοιχεία...31 ΙΙ. Σύμβαση πρατηρίου...34 Α. Έννοια και τυπολογία...34 1. Έννοια...34 2. Τυπολογία...36 Β. Ιστορική εξέλιξη...38 1. Διαμεσολάβηση πρατηριούχου...38 2. Επιχείρηση προμήθειας...41 3. Σύμβαση διανομής...42 Γ. Σκοπός και αντικείμενο...45 1. Λειτουργία πρατηρίου...45 2. Αποκλειστική προμήθεια...46 3. Υποστηρικτικές συμβάσεις...47 III. Δίκτυο διανομής καυσίμων...49 Α. Οικονομική τυπολογία...49 1. Αρχική τυπολογία...49 2. Δίκτυο, περιοχές και θυγατρικές εταιρίες...49 3. Συστήματα διανομής...51 B. Νομοθετική τυπολογία...53
1. Τρόποι διανομής...53 2. Πρατήρια δικτύου...54 3. Δίκτυο εταιρίας πετρελαιοειδών...55 Γ. Δομή δικτύου διανομής καυσίμων...56 1. Ολοκληρωμένο, ανεξάρτητο, μικτό...56 2. Ενοποιημένο...57 3. Χωλό...58 ΙV. Συγκριτική επισκόπηση...59 Α. Γενικά...59 1. Common law...59 2. Ηπειρωτικά δίκαια...60 3. Λοιπές έννομες τάξεις...61 B. Ειδικότερες επιλογές συγκριτικού δικαίου...61 1. Αποκλειστική διανομή...61 2. Αποκλειστική προμήθεια...62 3. Λύση και μετασυμβατικές υποχρεώσεις...64 Γ. Η σύμβαση πρατηρίου στα ξένα δίκαια...65 1. Γερμανία...65 2. Γαλλία...67 3. Ιταλία...69 4. Η.Π.Α...69 X ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Σύμβαση διανομής καυσίμων I. Υποχρεώσεις των μερών...73 Α. Υποχρεώσεις της εταιρίας πετρελαιοειδών...73 1. Προμήθεια καυσίμων...73 2. Οικονομικoτεχνική υποστήριξη...79 2.2. Χρησιδάνειο εξοπλισμού...82 2.3. Παραχώρηση άδειας χρήσης σήματος...85 2.4. Εκμίσθωση ακινήτου...90 2.5. Χρηματοπιστωτικές παροχές...91 Β. Υποχρεώσεις του πρατηριούχου...98 1. Διανομή καυσίμων...98 2. Αποκλειστικότητα προμήθειας... 104 2.1. Νομοθετική επιβολή και συμβατική τυποποίηση... 104 2.2. Σχέση αποκλειστικότητας και υποστήριξης... 106
2.3. Έννομη προστασία... 109 ΙΙ. Διάκριση από συγγενείς μορφές συμβάσεων... 115 Α. Σύμβαση πρατηρίου και πώληση... 115 1. Σύμβαση πώλησης... 115 2. Σύμβαση με διαδοχικές τμηματικές παροχές (ΑΚ 386)... 117 3. Προσύμφωνο... 120 4. Σύμβαση - πλαίσιο προμήθειας... 120 Β. Εμπορική αντιπροσωπεία και αποκλειστική διανομή... 124 1. Έννοιες και νομικό πλαίσιο... 124 2. Κοινά χαρακτηριστικά και διαφορές... 126 3. Εφαρμογή π.δ. 219/91 στην αποκλειστική διανομή... 130 4. Το ζήτημα στη σύμβαση πρατηρίου... 137 Γ. Συμβάσεις ΑΚ... 141 1. Σύμβαση εντολής... 141 2. Σύμβαση έργου - παροχής υπηρεσιών... 142 3. Σύμβαση εργασίας... 143 4. Αντιπροσώπευση... 145 Δ. Σύμβαση δικαιόχρησης... 146 1. Προσέγγιση συμβάσεων... 146 2. Τυπολογική διαφοροποίηση... 150 ΙΙΙ. Κατάρτιση και έλεγχος περιεχομένου... 154 Α. Νομοθετική ρύθμιση... 154 1. Περιορισμός επιλογής αντισυμβαλλόμενου... 154 2. Ελάχιστο υποχρεωτικό περιεχόμενο... 155 3. Ονομασία σύμβασης... 157 Β. Τα πρόσωπα των συμβαλλομένων... 159 1. Η ανώνυμη εταιρία πετρελαιοειδών... 159 2. Ο πρατηριούχος... 166 Γ. Τύπος... 169 1. Νομοθετική παρέμβαση περί εγγράφου τύπου... 169 2. Μη επιβολή συστατικού τύπου... 171 3. Η φορολογική θεώρηση ως τήρηση αποδεικτικού τύπου... 173 Δ. Έλεγχος περιεχομένου... 179 1. Έλεγχος ως σύμβαση προσχώρησης... 179 2. Έλεγχος με βάση τις ΑΚ 178-179 και 371-373... 191 IV. Νομική φύση... 194 Α. Σύμβαση πλαίσιο... 194 1. Διαρκής συνεργασία... 194 XI
2. Εκτελεστικές συμβάσεις... 197 3. Ένταξη στο δίκτυο... 201 4. Η σύμβαση πρατηρίου ως σύμβαση βάσης... 203 Β. Διαρκής κανονιστική σύμβαση... 205 1. Διαρκής σύμβαση... 205 2. Κανονιστική σύμβαση... 209 Γ. Μικτή σύμβαση... 212 1. Ο τύπος της «επιμέλειας αλλότριας υποθέσεως»... 212 2. Το σύστημα των συμβάσεων υπηρεσιών... 215 3. Οι νέες μορφές συμβάσεων της σύγχρονης οικονομίας... 217 4. Οι θέσεις της νομολογίας... 218 Δ. Ιδιόμορφο συμβατικό μόρφωμα... 221 1. Έννοια σύμβασης πρατηρίου... 221 2. Ιδιόρρυθμη σύμβαση τυποποιημένη στις συναλλαγές... 222 3. Σύνοψη τυπολογικών χαρακτηριστικών... 223 4. Ρυθμιστικό πλαίσιο... 224 5. Συμπέρασμα... 227 V. Λύση και σχέση εκκαθάρισης... 229 Α. Λύση... 229 1. Παρέλευση χρόνου διάρκειας... 229 2. Λύση για σπουδαίο λόγο... 232 3. Λύση από τον πρατηριούχο χωρίς σπουδαίο λόγο... 238 Β. Ειδικές περιπτώσεις λύσης... 241 1. Θάνατος και δικαστική συμπαράσταση... 241 2. Πτώχευση... 242 3. Δομικές εταιρικές μεταβολές... 245 Γ. Μετασυμβατικές υποχρεώσεις... 250 1. Σχέση εκκαθάρισης... 250 2. Απόδοση χρησιδανεισθέντος εξοπλισμού... 252 3. Παύση χρήσης σήματος... 255 4. Τύχη αποθεμάτων... 255 5. Υποστηρικτικές και εκκρεμείς συμβάσεις... 256 Δ. Αξιώσεις αποζημίωσης... 260 1. Άκαιρη, χωρίς σπουδαίο λόγο και κατά παράβαση της σύμβασης καταγγελία 260 2. Καταχρηστική καταγγελία και άρθρο 18α ν. 146/14... 261 3. Αποζημίωση πελατείας... 266 4. Αποκατάσταση ζημίας... 270 XII
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ Δίκτυο διανομής καυσίμων Περιεχόμενα Ι. Ένταξη του δικτύου στο σύστημα δίκαιου... 273 Α. Σύνολο συμβάσεων... 273 1. Με απλή ενοχική ενέργεια... 273 2. Με ενέργεια έναντι τρίτων... 274 B. Σύνολο προσώπων... 279 1. Προσωπική εταιρία... 279 2. Ένωση διανομέων... 281 Γ. Σύνολο δικαιωμάτων... 282 1. Βιομηχανικής ιδιοκτησίας... 282 2. Πνευματικής ιδιοκτησίας... 283 Δ. Το δίκτυο ως οικονομική ενότητα... 284 1. Ένωση ή στοιχείο επιχείρησης... 284 2. Συμπέρασμα προστασία δικτύου... 286 ΙΙ. Εσωτερικές σχέσεις του δικτύου... 289 Α. Ένταξη πρατηριούχου στο δίκτυο... 289 1. Κανόνες ένταξης... 289 2. Θέση των μελών του δικτύου... 290 3. Κανόνες λειτουργίας δικτύου... 293 Β. Προσωποπαγείς σχέσεις... 299 1. Χαρακτηριστικά... 299 2. Κριτήρια επιλογής εταιρίας... 300 3. Κριτήρια επιλογής πρατηριούχου... 301 4. Κοινός στόχος... 302 Γ. Υποχρέωση πίστης... 303 1. Δογματική θεμελίωση και περιεχόμενο... 303 2. Πρόνοια και προστασία... 304 3. Εχεμύθεια... 306 4. Ενημέρωση και παροχή συμβουλών... 306 5. Ίση μεταχείριση... 307 Δ. Μεταβίβαση δικτύου... 309 1. Μεταβίβαση συμβατικής σχέσης... 309 2. Εξαγορά και συγχώνευση - διάσπαση επιχείρησης πετρελαιοειδών... 314 ΙΙΙ. Σχέσεις του δικτύου με τον καταναλωτή... 318 Α. Ο καταναλωτής καυσίμων... 318 1. Η έννοια του καταναλωτή στο ν. 3054/02... 318 XIII
2. Καταναλωτής καυσίμων κατά το ν. 2251/94... 319 Β. Υποχρεώσεις ως προς την ποιότητα των καυσίμων... 320 1. Διασφάλιση της ποιότητας... 320 2. Επιμερισμός ευθύνης κατά τη διακίνηση καυσίμων... 321 Γ. Προστασία του καταναλωτή καυσίμων... 323 1. Ο ν. 3054/02... 323 2. Ν. 4177/13 και κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ... 324 3. Ν. 3054/02, 4177/13 και 2251/94... 325 IV. Διατάραξη του δικτύου και προστασία αυτού... 329 Α. Ένταξη στο δίκαιο των κάθετων περιορισμών... 329 1. Ενωσιακοί κανονισμοί ομαδικής απαλλαγής... 329 2. Ο ισχύων Κανονισμός 330/10/ΕΕ... 333 2. Τυπολογία... 334 2.2. Το δίκτυο... 336 3. Διανομή καυσίμων και συμφωνία εμπορικής αντιπροσωπείας... 337 4. Διανομή καυσίμων και επιλεκτική διανομή... 340 5. Ένταξη στην κατηγορία προώθησης συγκεκριμένου σήματος... 344 Β. Προστασία από περιορισμούς του ανταγωνισμού... 346 1. Υποχρέωση μη άσκησης ανταγωνισμού... 346 2. Καθορισμός τιμών... 352 Γ. Προστασία από πράξεις αθέμιτου ανταγωνισμού... 362 1. Προσβολή της αποκλειστικότητας... 362 2. Νομολογιακή περιπτωσιολογία... 364 3. Παράβαση κανόνα αποκλειστικότητας... 366 4. Παράβαση ρήτρας αποκλειστικότητας... 368 Συμπεράσματα - προτάσεις νομοθετικής πολιτικής... 373 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ... 381 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 439 XIV