Έλεγχος και λήψη αποφάσεων στο θερμοκήπιο Θ. Μπαρτζάνας 1
Εισαγωγή Οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες είναι ένας σύγχρονος αγροτικός τομέας που χαρακτηρίζεται από: τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών την απόκριση στη ζήτηση για παραγωγή προϊόντων εκτός εποχής το αυξημένο κόστος των παραγόμενων προϊόντων τις μεγάλες απαιτήσεις σε εργατικό δυναμικό και εισροές ενέργειας 2
Βασικά θέματα προς σημείωση Από φυσικής πλευράς, η παρουσία του καλύμματος του θερμοκηπίου διαχωρίζει το εσωτερικό με το εξωτερικό περιβάλλον και: προκαλεί τη δημιουργία εντελώς διαφορετικών κλιματικών συνθηκών δίνει τη δυνατότητα της τροποποίησης και του ελέγχου του περιβάλλοντος αυτού (θερμοκρασία, υγρασία, CO 2 ) 3
ιαχείριση Τι είναι; Το σύνολο των δραστηριοτήτων που γίνονται προκειμένου να επιτευχθούν ορισμένοι στόχοι. (π.χ. στόχος= μεγιστοποίηση κέρδους) Οι κλιματικοί παράγοντες επηρεάζουν την παραγωγική διαδικασία και το κόστος παραγωγής και έτσι ο έλεγχός τους στο θερμοκήπιο αποτελεί εργαλείο διαχείρισης. 4
ιαχείριση Φάσεις-στάδια Σχεδιασμός Απόφαση Παρατήρηση Ανάλυση Αντίδραση 5
ιαχείριση Ο κύκλος της διαχείρισης Σχεδιάζω Αναλύω Αντιδρώ Αποφασίζω 6 Παρατηρώ
ιαχείριση-σχεδιασμός θέτω τους στόχους αποφασίζω τη στρατηγική που θα ακολουθήσω θέτω το χρόνο και τα σημεία αντίδρασης σχεδιάζω τον τρόπο αντίδρασης 7
ιαχείριση-σχεδιασμός Ορίζοντας σχεδιασμού 24 ώρες-λίγες εβδομάδες 1 χρόνος Πολλά χρόνια Λειτουργίας Τακτικής Στρατηγικής ιαχείριση 8
1-Επίπεδο στρατηγικής 9 (μακροχρόνιος σχεδιασμός) Επενδύσεις και αποτελέσματα για τα επόμενα χρόνια π.χ. Είδος καλλιέργειας; (λαχανοκομικά, ανθοκομικά) Τύπος θερμοκηπίου; (γυάλινο, πλαστικό, ψηλό, τοξωτό) Εξοπλισμός για έλεγχο; (τύπος συστήματος θέρμανσης, καυστήρας; CO 2, φωτισμός) Εργαζόμενοι; (μόνιμοι, εποχιακοί, ειδικευμένοι) Έτσι, αποφάσεις όπως η μορφή της επιχείρησης, το σχέδιο και το μέγεθός της είναι αποφάσεις μακροχρόνιου σχεδιασμού που λαμβάνονται στο επίπεδο της στρατηγικής.
2-Επίπεδο Τακτικής (μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός: μήνες ή εβδομάδες) ποικιλία πυκνότητα φύτευσης καλλιεργητικό ημερολόγιο μέση θερμοκρασία 24ώρου αυστηρότητα κλαδέματος, αραίωμα κ.α. 10
3-Επίπεδο Λειτουργίας 11 (ημέρες ώρες) π.χ. Καθορισμός ωριαίων ή ημερήσιων τιμών των παραμέτρων του κλίματος του θερμοκηπίου, της άρδευσης κλπ Προσαρμογή των παραπάνω τιμών με βάση τις προηγούμενες τιμές ή τις εκτιμήσεις για το μέλλον Προειδοποιήσεις για τυχών δυσλειτουργίες ή λάθη Εφαρμογή των καλλιεργητικών τεχνικών ή άλλων δραστηριοτήτων (αραίωμα, κλάδεμα, συγκομιδή )
ιαχείριση-απόφαση επιλογή μιας ή περισσοτέρων δράσεων θέτω το αναμενόμενο αποτέλεσμα διατηρώ την αρχική κατεύθυνση για την επίτευξη των στόχων 12
ιαχείριση-παρατήρηση 13 παίρνω τις πληροφορίες για την κατάσταση του συστήματος βλέπω αν έχουν επιτευχθεί οι ενδιάμεσοι στόχοι δίνω πληροφορίες στην επόμενηφάσηγια ανάλυση
ιαχείριση-ανάλυση ελέγχω τη συμπεριφορά του συστήματος ελέγχω αν συμφωνούν αυτά που βρήκα με αυτά που είχα σχεδιάσει βρίσκω τους λόγους για τους οποίους έχω παρακλήσεις από τον αρχικό σχεδιασμό βρίσκω τις κατάλληλες δράσεις έτσι ώστε να διορθώσω την κατάσταση και την πορεία του συστήματος 14
ιαχείριση-αντιδρώ επιλέγω αν θα διορθώσω την πορεία του συστήματος, άμεσα ή όχι προχωρώ στο στάδιο της απόφασης 15
Συστήματα λήψης αποφάσεων για διαχείριση της καλλιέργειας στο θερμοκήπιο 16 Ορίζουμε ως διαχείριση της παραγωγής της καλλιέργειας το σύνολο των δραστηριοτήτων οι οποίες επηρεάζουν άμεσα την παραγωγή. Οι σημαντικότερες από αυτές στο θερμοκήπιο είναι: Έλεγχος μικροκλίματος Έλεγχος άρδευσης και λίπανσης Έλεγχος εχθρών και ασθενειών Έλεγχος χειρονακτικών εργασιών (κλάδεμα, αραίωμα, συγκομιδή) Προκειμένου να αυτοματοποιηθούν κάποιες από αυτές τις δραστηριότητες, θα πρέπει να κατανοηθεί τόσο η δραστηριότητα αυτή καθ αυτή όσο και οι αλληλεπιδράσεις της με τις άλλες δραστηριότητες
Αλληλεπίδραση μεταξύ των δραστηριοτήτων ραστηριότητες 17 Άρδευση και λίπανση Έλεγχος και διαχείριση μικροκλίματος ιαχείριση καλλιέργειας ιαχείριση εχθρών και ασθενειών Υδατική και θρεπτική κατάσταση ισοζύγιο άνθρακαφωτοσύνθεση Φυτουγειονομική κατάσταση καλλιέργεια Έλλειψη νερού και θρεπτικών στοιχείων Μη ισορροπημένη ανάπτυξη (veget/gener) Εχθροί και ασθένειες Προβλήματα
ιαχείριση Αλληλεπίδραση επιπέδων αποφάσεων Στρατηγικής: Αποφάσεις σχετικά με τις επενδύσεις σε εξοπλισμό του θερμοκηπίου επηρεάζουν τις αποφάσεις στο επίπεδο της τακτικής για τον έλεγχο του κλίματος 18
ιαχείριση Αλληλεπίδραση επιπέδων αποφάσεων Τακτικής: Ο σχεδιασμός του καλλιεργητικού ημερολογίου και των επιπέδων θερμοκρασίας που θα ακολουθηθούν εντάσσεται στο πλαίσιο των ευρύτερων αποφάσεων στρατηγικής. Αποκλίσεις από το σχέδιο θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την εκτέλεση των λειτουργικώνκαθημερινών αποφάσεων (καιρός, τιμές, καλλιέργεια ). 19
ιαχείριση Αλληλεπίδραση επιπέδων αποφάσεων Λειτουργίας: Ο έλεγχος στο επίπεδο της λειτουργίας απαιτεί κριτήρια προκειμένου να ληφθούν οι αποφάσεις. Τα κριτήρια τίθενται στα επίπεδα της τακτικής και στρατηγικής διαχείρισης. 20
Επίπεδα λήψης αποφάσεων Κλίμα θερμοκηπίου Πληροφορίες (αισθητήρες) 1ο επίπεδο ελέγχου Στιγμιαίο μικροκλίμα Λειτουργίες της καλλιέργειας που επηρεάζονται από το στιγμιαίο μικροκλίμα Πληροφορίες (παρατηρήσεις παραγωγού) Ρυθμός αύξησης και ανάπτυξης των φυτών Λειτουργίες της καλλιέργειας που επηρεάζονται μακροπρόθεσμα Πληροφορίες (αγορά) Ποιότητα παραγωγής Καθορισμός των παραμέτρων του κλίματος (Τ, VPD) 2ο επίπεδο ελέγχου Σχεδίαση παραγωγής 3ο επίπεδο ελέγχου Λεπτά Ώρες Ημέρες Μήνες Χρόνια
Επίπεδα λήψης αποφάσεων Κλίμα θερμοκηπίου Πληροφορίες (αισθητήρες) 1ο επίπεδο ελέγχου Στιγμιαίο μικροκλίμα Λειτουργίες της καλλιέργειας που επηρεάζονται από το στιγμιαίο μικροκλίμα Πληροφορίες (παρατηρήσεις παραγωγού) Ρυθμός αύξησης και ανάπτυξης των φυτών Λειτουργίες της καλλιέργειας που επηρεάζονται μακροπρόθεσμα Πληροφορίες (αγορά) Ποιότητα παραγωγής Καθορισμός των παραμέτρων του κλίματος (Τ, VPD) 2ο επίπεδο ελέγχου Σχεδίαση παραγωγής 3ο επίπεδο ελέγχου Λεπτά Ώρες Ημέρες Μήνες Χρόνια
Ποιος λαμβάνει τις αποφάσεις; Βασικό κριτήριο για το αν η απόφαση θα παρθεί από τον παραγωγό ή τον υπολογιστή είναι: 1. το θέμα που αφορά και 2. ο χρόνος αντίδρασης που απαιτείται: Άμεση αντίδραση (σύστημα ελέγχου) Αποφάσεις που δεν απαιτούν άμεση αντίδραση, ειδικά όσον αφορά την καλλιέργεια (παραγωγός) 23 Γρήγορη λήψη απόφασης ή Φυσιολογικές συνθήκες Όχι άμεσες αποφάσεις ή Κρίσιμες συνθήκες Σύστημα ελέγχου Παραγωγός
Έλεγχος θερμοκηπίου μέχρι σήμερα Μέχρι σήμερα, ο υπολογιστής ήταν ο υπεύθυνος χειριστής, για τον έλεγχο στο λειτουργικό επίπεδο (έλεγχος διακοπτών, βαλβίδων, κινητήρων κλπ.), προκειμένου να ελεγχθούν και διατηρηθούν οι συγκεκριμένες τιμές («set points» π.χ. θερμοκρασία) που τίθενται από τον παραγωγό. 24
Έλεγχος θερμοκηπίου μέχρι σήμερα Αποφάσεις τακτικής και στρατηγικής βασίζονται στην εμπειρία, τις γνώσεις και τις μεθόδους που έχει και ακολουθεί ο παραγωγός. Αυτό ήταν λογικό επακόλουθο, διότι οι τακτικές και οι στρατηγικές ελέγχου ήταν εξολοκλήρου εμπειρικές. 25
Έλεγχος θερμοκηπίου μέχρι σήμερα ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ Έλεγχος εξοπλισμού Αποφάσεις τακτικής και στρατηγική διαχείρισης της καλλιέργειας Εμπειρία και τεχνογνωσία ιατήρηση βέλτιστων τιμών των παραμέτρων του κλίματος Πρακτικές και μέθοδοι παραγωγής 26 Έλεγχος της καλλιέργειας
Έλεγχος θερμοκηπίου στο μέλλον 27 Σήμερα, μετά από αρκετά χρόνια έρευνας, οι ερευνητές έχουν κάνει αρκετά μεγάλη πρόοδο έτσι ώστε να μπορούν σιγά-σιγά να κατανοούν καλύτερα τη συμπεριφορά του συστήματος του θερμοκηπίου. Έτσι, γίνεται προσπάθεια ανάπτυξης μιας «ολοκληρωμένης προσέγγισης» του συστήματος θερμοκήπιο-καλλιέργεια, συνδυάζοντας εργαλεία προσομοίωσης και τεχνητής νοημοσύνης. Αυτό επιτρέπει την ενσωμάτωση των πληροφοριών και της τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να έχει ένας υπολογιστής, στις αποφάσεις τακτικής και στρατηγικής.
28 ομή του ιεραρχημένου συστήματος διαχείρισης
Σύστημα ελέγχου προσανατολισμένο στην επίτευξη συγκεκριμένου στόχου Το σύστημα λειτουργεί προκειμένου να επιτευχθεί ένα σύνολο προκαθορισμένων στόχων. Κατά το σχεδιασμό θα πρέπει να ορισθεί η προτεραιότητα που θα δώσει το σύστημα στην επίτευξη του κάθε στόχου. Πρώτοστάδιοτηςφάσηςαυτήςείναιη κατηγοριοποίηση σε κύριους και δευτερεύοντες στόχους. 29
Κατηγοριοποίηση-ιεράρχηση στόχων Κύριος στόχος: μεγιστοποίηση κέρδους ευτερεύοντες στόχοι: Ελαχιστοποίηση εισροών ενέργειας Μεγιστοποίηση της συγκομιζόμενης παραγωγής 30
Κατηγοριοποίηση-ιεράρχηση στόχων Μέγιστο κέρδος Ελάχιστο κόστος Μέγιστη φωτοσύνθεση Επιθυμητή Τ ο Επιθυμητή RH Επιθυμητό CO 2 Επιθυμητό φως Σύστημα θέρμανσης Σύστημα αερισμού Θερμοκουρτίνες Εμπλουτισμός με CO 2 Τεχνητός φωτισμός 31
ίκτυο μηχανισμών Το σύστημα ελέγχου θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένα δίκτυο άλληλα συσχετιζόμενων μηχανισμών οι οποίοι λειτουργούν παράλληλα, προκειμένου να επιτευχθούν οι κύριοι στόχοι. δίκτυο μηχανισμών Στόχοι Ενέργειες ελέγχου 32
ίκτυο μηχανισμών Ένας μηχανισμός ελέγχου (βασική μονάδα του συστήματος) σχεδιάζεται έτσι ώστε να επιτευχθεί ένας συγκεκριμένος στόχος ο οποίος εκφράζεται μέσα από μία «τιμή στόχου», μιας ελεγχόμενης μεταβλητής. Η τιμή στόχος μπορεί να είναι μια προκαθορισμένη τιμή ή μία υπολογισμένη τιμή η οποία επιλέγεται προκειμένου να ικανοποιηθεί ένας στόχος (π.χ. εξοικονόμηση ενέργειας). Παράδειγμα: εμπλουτισμός με CO 2 προκαθορισμένη τιμή στόχος = 1000 ppm υπολογισμένη τιμή στόχος = βέλτιστη τιμή υπολογισμένη με τη 33 βοήθεια προσομοιώματος φωτοσύνθεσης και αερισμού
Βέλτιστη τιμή CO 2 Φωτοσύνθεση-αξία παραγωγής Κόστος CO 2 Κόστος CO 2 Φωτοσύνθεση Οικονομικά βέλτιστη τιμή CO 2 34 [CO 2 ]
Βέλτιστη τιμή 35 Η συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση και οι αυστηροί κανονισμοί σχετικά με τους ρύπους και τη μόλυνση του περιβάλλοντος έχουν προκαλέσει δραστικές αλλαγές στους στόχους και επομένως στα κριτήρια λειτουργίας του συστήματος. Έτσι, ο έλεγχος του συστήματος είναι θέμα βελτιστοποίησης του λόγου κόστους/κέρδους, τόσο για τον παραγωγό, όσο και για τον καταναλωτή και το περιβάλλον. μεγιστοποίηση της διαφοράς κόστους κέρδους και όχι μεγιστοποίηση της παραγωγής ποιότητα προϊόντος
Ολοκληρωμένη προσέγγιση 36 Προσέγγιση η οποία συνδυάζει: προσομοιώματα τα οποία είναι ικανά να προβλέψουν τη συμπεριφορά της καλλιέργειας και του περιβάλλοντος του θερμοκηπίου (βιοφυσικά προσομοιώματα) και ιδιαίτερα την αλληλεπίδραση μεταξύ της καλλιέργειας και του περιβάλλοντοςμικροκλίματος στο εσωτερικό του θερμοκηπίου. γνώση και κανόνες λήψης αποφάσεων, τα οποία αντικατοπτρίζουν τον τρόπο σκέψης και λήψης αποφάσεων του παραγωγού, σχετικά με τον τρόπο κατά τον οποίο το σύστημα θερμοκήπιο-καλλιέργεια θα πρέπει να διαχειριστεί.
Ολοκληρωμένη προσέγγιση 37 Απαραίτητα στοιχεία για την ολοκληρωμένη προσέγγιση είναι: Η γνώση, κατανόηση και πρόβλεψη των αντιδράσεων της καλλιέργειας στη μεταβολή των παραμέτρων του μικροκλίματος στο θερμοκήπιο. βραχυπρόθεσμες επιδράσεις (φωτοσύνθεση, διαπνοή, απορρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων) μακροπρόθεσμες επιδράσεις (αύξηση και ανάπτυξη της καλλιέργειας, κατανομή και μεταφορά των προϊόντων της φωτοσύνθεσης, ποιότητα προϊόντων)
Ολοκληρωμένη προσέγγιση 38 Απαραίτητα στοιχεία για την ολοκληρωμένη προσέγγιση είναι: Ο χαρακτηρισμός του μικροκλίματος υπό κάλυψη: ακτινοβολία (παραγωγή) ενεργειακό ισοζύγιο (ενεργειακή κατανάλωση, διαπνοή) ισοζύγιο υδρατμών (θερμοκρασία και υγρασία στο θερμοκήπιο) ισοζύγιο CO 2 (φωτοσύνθεση, αναπνοή)
Ολοκληρωμένη προσέγγιση Απαραίτητα στοιχεία για την ολοκληρωμένη προσέγγιση είναι: Η πρόβλεψη της επίδρασης του ελέγχου του μικροκλίματος στις κύριες μεταβλητές όπως θερμοκρασία, υγρασία, CO 2 ήστιςροέςόπως διαπνοή, φωτοσύνθεση, απορρόφηση νερού κλπ. (flux set points than state variable set points) 39
Έμπειρα συστήματα (Expert systems) Τα έμπειρα συστήματα αποτελούν μία περισσότερο πρακτική εφαρμογή της τεχνολογίας και της εμπειρίας που έχει αποκτηθεί από τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Τα συστήματα αυτά είναι επιτυχημένα διότι λειτουργούν σε πολύ περιορισμένα και καλά ορισμένα πεδία γνώσης. 40
Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial intelligence) 41 Η ικανότητα μιας συσκευής, όπως ένας υπολογιστής, να εκτελεί λειτουργίες οι οποίες θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως νοήμων, ως αν εκτελούνταν από άνθρωπο. Η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) έχει ως σκοπό τη λύση γενικότερων προβλημάτων και για το λόγο αυτό αντιμετωπίζει προβλήματα στην εφαρμογή της διότι απαιτείται κάτι περισσότερο από εξειδικευμένη γνώση προκειμένου να λυθούν τα γενικά αυτά προβλήματα.
Έμπειρα συστήματα 42 Με απλούς όρους, ένα έμπειρο σύστημα είναι ένα πρόγραμμα υπολογιστή το οποίο προσπαθεί να μιμηθεί την ανθρώπινη επιδεξιότητα στη λύση διαφόρων προβλημάτων. Τα συστήματα αυτά ποικίλουν ανάλογα με το βαθμό πολυπλοκότητας που έχουν. Χαρακτηριστικό τους είναι ότι μπορούν να κατασκευασθούν χωρίς να είναι όλοι οι παράμετροι που ορίζονται πλήρως κατανοητοί. Με άλλα λόγια, αντί να σχεδιαστεί ένα αναλυτικό προσομοίωμα, τα έμπειρα συστήματα μπορούν να χρησιμοποιήσουν λογικά συμπεράσματα τα οποία βασίζονται στη γνώση και την εμπειρία των ειδικών (μαύρο κουτί).
Έμπειρα συστήματα και χρήση τους στη γεωργία 43 Τα έμπειρα συστήματα στη γεωργία μπορούν να βοηθήσουν τους παραγωγούς να πάρουν πολύπλοκες αποφάσεις πιο γρήγορα και περισσότερο αποτελεσματικά. Χωρίς αυτά τα συστήματα, κάποιοι παραγωγοί, αναγκάζονται να πάρουν δύσκολες αποφάσεις, χωρίς να έχουν το απαραίτητο υπόβαθρο, τις απαραίτητες γνώσεις. Με τη βοήθεια των συστημάτων αυτών είναι δυνατή η ενσωμάτωση όλης της διαθέσιμης γνώσης σε ένα εργαλείο το οποίο μπορεί να βοηθήσει τον παραγωγό να πάρει τις απαραίτητες αποφάσεις.
ομή έμπειρων συστημάτων 1) Βάση δεδομένων γεγονότα κανόνες (αν, τότε) εμπειρία γνώση κρίση 2) Μηχανισμός εξαγωγής συμπεράσματος 44
45 Κατηγορίες έμπειρων συστημάτων
Έμπειρα συστήματα διαχείρισης καλλιέργειας Χρήση έμπειρων συστημάτων για άρδευση της καλλιέργειας. Συνδυασμός: προσομοιωμάτων πρόβλεψης των αναγκών της καλλιέργειας σε νερό (π.χ. προσομοίωμα διαπνοής) και της εμπειρίας του παραγωγού και λογικών αποφάσεων (ανάλογα με την ανάπτυξη της καλλιέργειας, τους στόχους για παραγωγή κλπ.) 46
Έμπειρα συστήματα ελέγχου εχθρών και ασθενειών 47 Χρήση έμπειρων συστημάτων για έλεγχο του βοτρύτη. IF % of plants with Botrytis>3% AND average RH on the 3 previous days>85% THEN dehumidify during the night (ανάπτυξη βοτρύτη) IF wind speed> 3 m s -1 AND outside temperature<0º THEN do not dehumidify during the night (ενεργειακές απώλειες) αντικρουόμενες εντολές (ορισμός προτεραιοτήτων)
Έμπειρα συστήματα ελέγχου διαδικασιών παραγωγής Τα συστήματα αυτά εποπτεύουν κάποιους παράγοντες και στη συνέχεια δίνουν τη δυνατότητα και τις απαραίτητες πληροφορίες για διορθωτικές κινήσεις-αποφάσεις. ΗπερίπτωσητουSERRISTE Σκοπός του συστήματος αυτού είναι να ορίζει καθημερινά τις «τιμές στόχους» που πρέπει να επιτευχθούν από το σύστημα. 48
SERRISTE 1 49 Το εργαλείο αυτό υπολογίζει και παρέχει στον παραγωγό καθημερινά τις τιμές στόχους για τον έλεγχο της θερμοκρασίας και της υγρασίας στο θερμοκήπιο. Έτσι, προτείνει καθημερινά τιμές στόχους για τη θέρμανση, τον αερισμό και το έλλειμμα κορεσμού του αέρα, χρησιμοποιώντας τα δεδομένα της καλλιέργειας και του θερμοκηπίου που του παρέχονται. Στόχος του συστήματος είναι η βέλτιστη ανάπτυξη της καλλιέργειας, η αποφυγή ασθενειών και η μείωση των εισροών ενέργειας.
SERRISTE 2 Είναι σχεδιασμένο να εκτελείται μία φορά την ημέρα (το πρωί), λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα κλίματος της προηγούμενης ημέρας και τις προβλέψεις για την ερχόμενη ημέρα και έτσι παρέχει τις τιμές στόχους της ημέρας και της νύχτας που έρχεται. 50
SERRISTE 3 51 Το σύστημα βασίζεται σε μία βάση δεδομένων η οποία αποτελείται τόσο από επιστημονική όσο και από εμπειρική γνώση. Η βάση αυτή αλλάζει κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου διότι αλλάζουν οι ανάγκες των φυτών και τα προβλήματα που πρέπει να λυθούν. π.χ. Στηναρχήοκύριοςστόχοςείναιηανάπτυξητηςρίζαςκαι της βλαστικότητας της καλλιέργειας και στη συνέχεια η ανάπτυξη του παραγωγικού μέρους του φυτού και η καρποφορία.
SERRISTE 4 52 Φάση Μετ.-> 3η ταξ 3η ταξ. -> 5η ταξ. 5η ταξ. -> ορ. 2ης ταξ. ορ. 2ης ταξ.-> τέλος Στόχος Ανάπτυξη της ρίζας, Καρπόδεση Ανάπτυξη των καρπών, βοτρύτης Βοτρύτης, λόγος αναπαραγωγικών/ παραγωγικών μερών Ανάπτυξη των καρπών, λόγος αναπαραγωγικών/ παραγωγικών μερών
SERRISTE 5 53 Η αλλαγή της τιμής στόχου της θερμοκρασίας χρησιμοποιείται προκειμένου να ελεγχθεί ο ρυθμός ανάπτυξης της καλλιέργειας αλλά και η σθεναρότηταζωτικότητα της καλλιέργειας και προσαρμόζεται ανάλογα με την πρόβλεψη για την τιμή της ηλιακής ακτινοβολίας. Η διαφορά θερμοκρασίας ημέρας-νύχτας χρησιμοποιείται, όταν αυτό είναι απαραίτητο, για να ενισχυθεί η αποφυγή ασθενειών, κάτι που βέβαια περιλαμβάνεται ήδη στους κανόνες επιλογής της κατάλληλης τιμής του VPD. Παράλληλα, η τιμή του VPD χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της διαπνοής προκειμένου να επιτυγχάνεται ένας ελάχιστος ρυθμός και να αποφεύγονται έτσι προβλήματα έλλειψης ασβεστίου (blossom end rot).
SERRISTE 6 54 Ο μηχανισμός εξαγωγής συμπεράσματος του συστήματος βασίζεται στην προσέγγιση της ικανοποίησης ορισμένων συνθηκών-περιορισμών. Αν το αποτέλεσμα ανήκει σε ένα σύνολο τιμών που ικανοποιούν το πρόβλημα, τότε το σύνολο των μεταβλητών που ικανοποιούν αυτό το αποτέλεσμα θεωρείται ως μία πιθανή λύση. Τις περισσότερες φορές είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός των πιθανών λύσεων και θα πρέπει το σύστημα να επιλέξει και να προτείνει την καταλληλότερη.
SERRISTE 7 55 Έτσι, στο σύστημα συμπεριλαμβάνεται μία μεθοδολογία επιλογής λύσεων: αρχικά γίνεται επιλογή ανάλογα με το βαθμό αποδοχής των λύσεων και στη συνέχεια με κριτήρια σχετικά με τους στόχους της περιόδου και την κατάσταση της καλλιέργειας. π.χ. Αν δεν υπάρχει κίνδυνος για ανάπτυξη ασθενειών και η καλλιέργεια είναι σε καλή κατάσταση, τότε θα επιλεγεί η λύση: με υψηλή θερμοκρασία αερισμού κατά τη διάρκεια της ημέρας, χαμηλή θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της νύχτας, με το μικρότερο κόστος Αν υπάρχει κίνδυνος για ανάπτυξη ασθενειών, τότε θα επιλεγεί η λύση: με χαμηλή θερμοκρασία αερισμού κατά τη διάρκεια της ημέρας, υψηλή θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της νύχτας, δηλαδή η λύση που οδηγεί στο ξηρότερο περιβάλλον.
SERRISTE 8 Θερμοκρασία- σθεναρότητα της καλλιέργειας ακτινοβολία 56 CO 2 εξωτερικό κλίμα VPD βοτρύτης διαπνοή σθεναρότητα
SERRISTE 9 Καταχωρώ τα δεδομένα Παρατηρώ την κατάσταση της καλλιέργειας Θέτω τα αποτελέσματα στο σύστημα ελέγχου 57