1. Γιατί χρειάστηκε Ανεξάρτητος Διαγνωστικός Έλεγχος υπό το συντονισμό των εθνικών και διεθνών αρχών για τον Κυπριακό τραπεζικό τομέα? Τον Ιούνιο 2012, οι Κυπριακές αρχές προέβησαν σε αίτηση για πρόγραμμα χρηματοοικονομικής βοήθειας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι αρχές συμφώνησαν με βάση το προκαταρκτικό Μνημόνιο Συνεννόησης (ΜΣ) να προχωρήσουν σε ανεξάρτητο διαγνωστικό έλεγχο για το Κυπριακό τραπεζικό σύστημα, που θα περιλάμβανε την εξέταση της ποιότητας του ενεργητικού και άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (bottom-up stress test) για να καθοριστούν οι κεφαλαιακές ανάγκες κάθε τραπεζικού ιδρύματος που θα συμμετείχε στην άσκηση και με σκοπό την αποκατάσταση της φερεγγυότητας του Κυπριακού τραπεζικού τομέα. Δεδομένης της επιδείνωσης των μακροοικονομικών συνθηκών σε Κύπρο και Ελλάδα που ήταν οι κύριες αγορές εργασίας για τις Κυπριακές τράπεζες, και των σοβαρών ζημιών που υπέστησαν οι δύο μεγαλύτερες τράπεζες μέσω της συμμετοχής τους σε Ελληνικά κρατικά ομόλογα, καθώς επίσης και του μεγάλου μεγέθους του τραπεζικού συστήματος σε σχέση με το ΑΕΠ της Κύπρου, κρίθηκε πολύ σημαντικό να καθοριστούν οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών. Ο υπολογισμός των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών μέσω του ανεξάρτητου διαγνωστικού ελέγχου ήταν προϋπόθεση για την συμφωνία προγράμματος οικονομικής βοήθειας με τους διεθνείς δανειστές. Άλλες χώρες που συμμετείχαν σε τέτοια προγράμματα όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία προέβησαν επίσης σε ανάλογους διαγνωστικούς ελέγχους. 2. Τι είναι η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων/ διαγνωστικός έλεγχος και ποια δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν? Η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων αποτελεί μια θεωρητική άσκηση που σκοπό έχει την προσομοίωση των επιπτώσεων στην ποιότητα του ενεργητικού και στις κεφαλαιακές ανάγκες της τράπεζας κάτω από συνθήκες δυσμενoύς μακροοικονομικού σεναρίου. Ο σκοπός της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων είναι να εξετάσει την αντοχή της τράπεζας υπό τέτοιες δυσμενείς συνθήκες και να υπολογίσει τις επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες που θα απαιτούνταν για να διατηρεί η τράπεζα συγκεκριμένο δείκτη βασικών κεφαλαίων κάτω από το εν λόγω σενάριο. Το γενικό πλαίσιο της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων βασίστηκε στις αρχές που καθορίζονται από τους Όρους Εντολής και με βάση μακροοικονομικά σενάρια και βασικές παραδοχές που εγκρίθηκαν από την Συντονιστική Επιτροπή (Steering Committee) τον Οκτώβριο 2012. Τα βασικά δεδομένα στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων ήταν κυρίως η ανάλυση και ανασκόπηση τραπεζικών δεδομένων, επιχειρηματικών σχεδίων και πληροφοριών που υποβλήθηκαν από τα Συμμετέχοντα Πιστωτικά Ιδρύματα, ποιοτικά πορίσματα από συναντήσεις με τις Διευθύνσεις των Πιστωτικών Ιδρυμάτων, καθώς επίσης και αποτελέσματα από ξεχωριστή έρευνα αγοράς και εκτιμήσεις ακινήτων. Τα κύρια αποτελέσματα παρουσιάζονται στην τελική έκθεση που δημοσιοποιείται σήμερα και i
περιλαμβάνουν συνολικές αναμενόμενες ζημιές ( μέρος των οποίων καλύφτηκαν ήδη με τις υφιστάμενες προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις) και απορρέουσες κεφαλαιακές ανάγκες κάτω από ένα Βασικό και ένα Ακραίο Σενάριο για όλα τα Συμμετέχοντα Ιδρύματα εντός ορίζοντα τριών ετών. 3. Πως αποφασίστηκαν οι Όροι Εντολής για τον Ανεξάρτητο Διαγνωστικό Έλεγχο? Οι Όροι Εντολής για τον Ανεξάρτητο Διαγνωστικό Έλεγχο εκδόθηκαν τον Σεπτέμβριο 2012 σύμφωνα με το προκαταρκτικό Μνημόνιο Συναντίληψης που συμφωνήθηκε μεταξύ των Κυπριακών αρχών και των Διεθνών Δανειστών. Περιλαμβάνουν τους κύριους στόχους του ελέγχου, τον κατάλογο των Συμμετεχόντων Πιστωτικών Ιδρυμάτων, τον σκοπό της εργασίας που θα διεξαχθεί από τον ανεξάρτητο εξωτερικό σύμβουλο, τα κύρια παραδοτέα και τις προθεσμίες παράδοσης καθώς επίσης και το πλαίσιο για την δομή διακυβέρνησης και συγκεκριμένα την εγκαθίδρυση της Συντονιστικής Επιτροπής που είχε την ευθύνη του συντονισμού και επίβλεψης της άσκησης. 4. Γιατί είναι αναγκαία για την Κεντρική Τράπεζα η πρόσληψη εξωτερικού συμβούλου για τον Ανεξάρτητο Διαγνωστικό Έλεγχο Δέουσας Επιμέλειας? Ποια δομή διακυβέρνησης εποπτεύει τη διαδικασία? Δεδομένης της σημασίας για επαναφορά της εμπιστοσύνης στην εγχώρια και διεθνή αγορά στην μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του Κυπριακού τραπεζικού τομέα και της οικονομίας, συμφωνήθηκε στο προκαταρκτικό Μνημόνιο Συναντίληψης που συζητήθηκε με τις Κυπριακές αρχές τον Ιούλιο 2012, ο διορισμός ανεξάρτητου εξωτερικού συμβούλου με εμπειρία σε μακροοικονομικούς παράγοντες και σε εκτιμήσεις ενεργητικού τραπεζών. Ο ανεξάρτητος εξωτερικός σύμβουλος είχε ως εντολή την παροχή ανεξάρτητης εκτίμησης των κεφαλαιακών αναγκών του Κυπριακού τραπεζικού τομέα με βάση τα μακροοικονομικά σενάρια και άλλες βασικές παραδοχές που εγκρίθηκαν από την Συντονιστική Επιτροπή. Το προκαταρκτικό Μνημόνιο Συναντίληψης προνοούσε επίσης για την θεσμοθέτηση της Συντονιστικής Επιτροπής για να βεβαιώσει ότι η εργασία που θα διενεργείτο από την PIMCO και άλλους συμβούλους θα ήταν μέγιστης πιθανής ποιότητας στο δεδομένο χρονοδιάγραμμα εφαρμόζοντας κοινές μεθοδολογίες και ομοιογενείς μεθόδους σε όλα τα Συμμετέχοντα Ιδρύματα. Αποτελείτο από αντιπροσώπους από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, το Υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου, την Υπηρεσία Εποπτείας των Συνεργατικών Ιδρυμάτων, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ως παρατηρητή). Η Συντονιστική Επιτροπή είχε ως εντολή τον συντονισμό και επίβλεψη της άσκησης. Ηγείτο της επίβλεψης της μεθοδολογικής ευρωστίας των αποτελεσμάτων. Επιπρόσθετη καθοδήγηση δόθηκε στην PIMCO κατά τη διαδικασία αξιολόγησης της ομοιόμορφης εφαρμογής της μεθοδολογίας της (peer review process) όπου η προσέγγιση του μοντέλου, οι βασικές παραδοχές και τα αποτελέσματα αναλύθηκαν και εξετάστηκαν ως προς την καταλληλότητά τους. Η PIMCO παρέδωσε τα τελικά της αποτελέσματα σε τελική έκθεση προς τη Συντονιστική Επιτροπή τον Φεβρουάριο 2013. ii
5. Ποια μέρη συμμετείχαν σε αυτή τη διαδικασία; Τα μέρη που συμμετείχαν στον Ανεξάρτητο Διαγνωστικό Έλεγχο είναι: - Κυπριακές Αρχές: Κεντρική Τράπεζα Κύπρου, Υπουργείο Οικονομικών, Υπηρεσία Εποπτείας Συνεργατικών Εταιρειών - Διεθνείς Αρχές: Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ), Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΚ), Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ως παρατηρητής, και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) - Ανεξάρτητοι Εξωτερικοί σύμβουλοι: Pacific Investment Management Company (PIMCO) και Deloitte - Συμμετέχοντα Πιστωτικά Ιδρύματα: Εγχώρια Ιδρύματα: Τράπεζα Κύπρου, Λαϊκή Τράπεζα Κύπρου, Ελληνική Τράπεζα Κυπριακές Θυγατρικές Ξένων Ιδρυμάτων: Eurobank EFG Κύπρου, Alpha Bank Κύπρου Δείγμα των 15 Συνεργατικών: Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού, Συνεργατικό Ταμιευτήριο Δασκάλων, Συνεργατικό Ταμιευτήριο Αστυνομικών, Συνεργατικό Ταμιευτήριο Δημοσίων Υπαλλήλων, Συνεργατικό Ταμιευτήριο Δημοσίων Υπαλλήλων Λεμεσού, Συνεργατικό Ταμιευτήριο Ελλήνων Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης, ΣΠΕ Στροβόλου, ΣΠΕ Μακράσυκας, Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λευκωσίας, ΣΠΕ Λατσιών, Περιφερειακή ΣΠΕ Λευκωσίας, ΣΠΕ Συνεργασίας Κιτίου-Περβολιών- Τερσεφάνου-Μενεού, ΣΠΕ Περιφέρειας Πόλης Χρυσοχούς, ΣΠΕ Πέγειας, ΣΠΕ Ανατολικής Λεμεσού, ΣΠΕ Δευτεράς-Ανάγυια. 6. Ποιος είναι ο ορισμός των "κεφαλαιακών απαιτήσεων" και του "δείκτη βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων (core tier 1)" σε αυτήν την άσκηση; Η PIMCO εκτίμησε τις κεφαλαιακές απαιτήσεις κάθε συμμετέχοντος ιδρύματος, για την 30 η Ιουνίου του 2015, με τον ελάχιστο δείκτη βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων να έχει καθοριστεί στο 9% των σταθμισμένων στοιχείων ενεργητικού για το βασικό σενάριο, και στο 6% για το ακραίο σενάριο. "Κεφαλαιακές απαιτήσεις" ή κεφαλαιακό έλλειμμα ορίζεται το ποσό των πρόσθετων κεφαλαίων που απαιτούνται για την κάλυψη του ελάχιστου δείκτη βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων που θα ισχύει στο τέλος της περιόδου πρόβλεψης, δηλαδή τον Ιούνιο του 2015. iii
"Δείκτης βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων" ενός συμμετέχοντος ιδρύματος, είναι ο λόγος των βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων του ιδρύματος προς τα συνολικά σταθμισμένα στοιχεία του ενεργητικού του. Τα βασικά πρωτοβάθμια κεφάλαια είναι το σημαντικότερο εργαλείο μέτρησης της οικονομικής ευρωστίας και φερεγγυότητας μιας τράπεζας με βάση τα διεθνή πρότυπα. Ο ορισμός των βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων είναι αυτός που χρησιμοποιεί η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, δηλαδή πρωτοβάθμια κεφάλαια (Tier 1) εξαιρουμένων των υβριδικών κεφαλαίων. 7. Ποια μέθοδος έχει χρησιμοποιηθεί στον Ανεξάρτητο Διαγνωστικό Έλεγχο; Χρησιμοποιήθηκε μια αναλυτική (bottom-up) μέθοδος για να υπολογισθούν οι κεφαλαιακές απαιτήσεις των συμμετεχόντων ιδρυμάτων στις 30 Ιουνίου 2015. Η PIMCO υπολόγισε τις αναμενόμενες ζημίες (μέρος των οποίων καλύπτονται από υφιστάμενες προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις), σε επίπεδο δανείου τόσο για υφιστάμενες όσο και για νέες εκταμιεύσεις δανείων, καθώς και την προ προβλέψεων κερδοφορία σε επίπεδο πιστωτικού ιδρύματος στο πλαίσιο τόσο του βασικού όσο και του ακραίου σεναρίου. Για τον καθορισμό του κεφαλαιακού ελλείμματος κάθε ιδρύματος απαιτείτο ο υπολογισμός τριών βασικών στοιχείων κατά τη διάρκεια της περιόδου των προβλέψεων: των αναμενόμενων ζημιών από χορηγήσεις, της ικανότητας απορρόφησης ζημιών, των σταθμισμένων στοιχείων ενεργητικού της 30 ης Ιουνίου 2015. Αναμενόμενες ζημιές από χορηγήσεις: Ο υπολογισμός των αναμενόμενων ζημιών στα δανειακά χαρτοφυλάκια βασίστηκε στις αρχές των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων ( ΔΛΠ ), δηλαδή στην προεξόφληση των αναμενόμενων εισπράξεων κατά την προβλεπόμενη περίοδο ανάκτησης και αναγωγή τους στην ημερομηνία αθέτησης, χρησιμοποιώντας το αρχικό επιτόκιο του δανείου για τις υφιστάμενες μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις και τις μελλοντικές μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου πρόβλεψης. Ικανότητα Απορρόφησης Ζημιών: Η ικανότητα απορρόφησης ζημιών υπολογίστηκε ως το σύνολο των υφιστάμενων βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων, κατά την ημερομηνία αναφοράς (30 Ιουνίου 2012), οι υφιστάμενες συσσωρευμένες προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις κατά την ημερομηνία αναφοράς, η προ προβλέψεων αναμενόμενη κερδοφορία κατά τη διάρκεια της περιόδου πρόβλεψης, οι αλλαγές στην επιτρεπόμενη αναβαλλόμενη φορολογία και άλλες κεφαλαιακές προσαρμογές. Η προ προβλέψεων κερδοφορία είναι συνάρτηση των προβλεπόμενων επιτοκιακών και άλλων εσόδων, καθώς και των προβλεπόμενων επιτοκιακών και άλλων εξόδων iv
και ενσωματώνει παραδοχές από την PIMCO για την απομόχλευση και την εξέλιξη νέων δανείων και καταθέσεων. Σταθμισμένα περιουσιακά στοιχεία της 30 ης Ιουνίου 2015: Το σταθμισμένο ενεργητικό της 30 ης Ιουνίου 2015, υπολογίστηκε τόσο από τα επιχειρηματικά σχέδια που υπέβαλαν τα συμμετέχοντα ιδρύματα, όσο και από την ενσωμάτωση των επιπτώσεων της ανάλυσης για ζημιές από τις χορηγήσεις που διεξήχθη από την PIMCO. Τα επίπεδα των σταθμισμένων στοιχείων ενεργητικού προσαρμόστηκαν βάσει της τυποποιημένης προσέγγισης και αξιολογήθηκαν ως προς την λογικότητά τους από την PIMCO. Το έλλειμμα κεφαλαίου για κάθε ίδρυμα ορίστηκε ως η διαφορά μεταξύ: (i) της προβλεπόμενης κεφαλαιοποίησης στο τέλος της περιόδου πρόβλεψης (Ιούνιος 2015) που προκύπτει από τον συμψηφισμό των εκτιμώμενων αναμενόμενων ζημιών και της υφιστάμενης ικανότητας απορρόφησης ζημιών, και (ii) το απαιτούμενο στοχευμένο ποσό κεφαλαιοποίησης που προκύπτει από τον δείκτη των ελάχιστων βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων, ως ποσοστό των προβλεπόμενων σταθμισμένων περιουσιακών του στοιχείων, τον Ιούνιο του 2015. 8. Ποιες επιχειρηματικές μονάδες αναλύθηκαν στον Ανεξάρτητο Διαγνωστικό Έλεγχο; Στο πεδίο εφαρμογής των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων περιλαμβάνονται όλες οι επιχειρηματικές μονάδες και οι διάφορες κατηγορίες λιανικών και εμπορικών στοιχείων ενεργητικού των συμμετέχοντων ιδρυμάτων, όπως στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης, των χορηγήσεων σε μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και χορηγήσεις σε εταιρίες ανάπτυξης γης και ακίνητης περιουσίας, για τις δύο κύριες χώρες δραστηριότητας, Κύπρο και Ελλάδα. Περιελάμβανε, επίσης, τις διεθνείς δραστηριότητες των ιδρυμάτων και μια ανάλυση σε περίπτωση πτώσης στις τιμές των χαρτοφυλακίων τίτλων. 9. Ποια μακροοικονομικά σενάρια δόθηκαν από την συντονιστική επιτροπή; Οι μακροοικονομικές προβλέψεις τόσο για το βασικό όσο και το ακραίο σενάριο αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του Ανεξάρτητου Διαγνωστικού Ελέγχου και εγκρίθηκαν από την συντονιστική επιτροπή. Το βασικό σενάριο θεωρείται ως το πιο πιθανό να συμβεί, με βάση συντηρητικές εκτιμήσεις που επικρατούσαν κατά το χρόνο διαμόρφωσής του. Το ακραίο σενάριο υποθέτει μία περαιτέρω απότομη επιδείνωση του Κυπριακού μακροοικονομικού περιβάλλοντος και έχει ως στόχο να δοκιμάσει την αντοχή του Κυπριακού τραπεζικού συστήματος σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ο ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει με λεπτομέρεια τις βασικές μεταβλητές που χρησιμοποιήθηκαν στο βασικό και στο ακραίο σενάριο για την εξεταζόμενη περίοδο που ξεκινά τον Ιούνιο του 2012 και λήγει τον Ιούνιο του 2015. Χαρακτηρίζονται από v
την προβλεπόμενη σημαντική μείωση της οικονομικής παραγωγής και των τιμών των κατοικιών. Το ΑΕΠ προβλέπεται να μειωθεί συνολικά κατά -2,8% στο βασικό και κατά -7.3% στο ακραίο σενάριο. Οι τιμές των κατοικιών προβλέπεται να μειωθούν σωρευτικά κατά -12.1% στο βασικό και κατά -23.8% στο ακραίο σενάριο πέραν από τις μειώσεις των τιμών κατοικιών που έχουν ήδη συμβεί πριν από τον Ιούνιο του 2012. 10. Ποια είναι τα αποτελέσματα του ανεξάρτητου διαγνωστικού ελέγχου που δημοσιεύεται σήμερα; Η έκθεση με τίτλο "Independent Due Diligence of the Banking System of Cyprus" που ετοιμάστηκε από την PIMCO και δημοσιεύθηκε σήμερα, 19 Απριλίου στην ιστοσελίδα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, δίνει τα αποτελέσματα του διαγνωστικού ελέγχου που διεξήχθη μεταξύ Οκτωβρίου 2012 και Ιανουαρίου 2013, όπως προβλέπεται στο Μνημόνιο και τους αντίστοιχους όρους εντολής. Οι κεφαλαιακές ανάγκες που δημοσιεύονται στην έκθεση αυτή δεν συμπίπτουν με τη κρατική βοήθεια που θα λάβουν τα συμμετέχοντα ιδρύματα. Ειδικότερα, για την Τράπεζα Κύπρου και την Λαϊκή Τράπεζα, για τις οποίες εντοπίσθηκαν μεγάλα ελλείμματα κεφαλαίου, μετά την πρόσφατη υιοθέτηση της νομοθεσίας για την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων, οι Κυπριακές αρχές έχουν παρέμβει το Μάρτιο λαμβάνοντας μέτρα για την εξυγίανση και αναδιάρθρωση τους, όπως αυτά περιγράφονται στην ανακοίνωση της Κεντρικής Τράπεζας της 30 ης Μαρτίου 2013. Η PIMCO εκτιμά τις συνολικές αναμενόμενες ζημίες από χορηγήσεις για όλα τα συμμετέχοντα ιδρύματα στα 13,999 εκατομμύρια στο βασικό σενάριο και στα 18,542 εκατομμύρια στο ακραίο σενάριο. Οι αριθμοί αυτοί αντιπροσωπεύουν το 17% του συνόλου των δανείων στο βασικό σενάριο και το 23% στο ακραίο σενάριο. vi
Το συνολικό έλλειμμα κεφαλαίων που προκύπτει για το σύνολο των συμμετέχοντων ιδρυμάτων ανέρχεται σε 5,980 εκατομμύρια στο βασικό σενάριο και 8,867 εκατομμύρια στο ακραίο σενάριο. Οι δύο μεγαλύτερες εγχώριες Τράπεζες, οι Τράπεζα Κύπρου και η Λαϊκή Τράπεζα έχουν έλλειμμα 5,616 εκατομμύρια ή 94% των συνολικών κεφαλαιακών απαιτήσεων στο βασικό σενάριο και 7,795 εκατομμύρια ή 88% στο ακραίο σενάριο. 11. Μήπως η Κύπρος ενήργησε με διαφορετικό τρόπο από ό,τι η Ιρλανδία η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία, σε σχέση με την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) που έγινε; Το πεδίο εφαρμογής της προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, η δομή της διακυβέρνησης και οι εργασία που έγινε από τους ανεξάρτητους εξωτερικούς συμβούλους ήταν, σε γενικές γραμμές, παρόμοια σε όλες της τις πτυχές με άλλες ασκήσεις που έλαβαν χώρα πρόσφατα στις χώρες του προγράμματος, ιδιαίτερα της Ισπανίας το 2012. Ο κύριος σκοπός του ανεξάρτητου διαγνωστικού ελέγχου, όπως διατυπώθηκε στους όρους εντολής που εκδόθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2012, αποτελείται από τα εξής: (α) Να ελέγξει την ορθότητα του γενικού καθολικού και τα στοιχεία ισολογισμού κάθε συμμετέχοντος ιδρύματος και τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς σχετικά με συναλλαγές συνδεδεμένων μερών, (β) Να αξιολογήσει τα δανειακά χαρτοφυλάκια, περιλαμβανομένης της επάρκειας των ειδικών και γενικών προβλέψεων και να παρέχει αιτιολογημένη εκτίμηση της οικονομικής αξίας των δανειακών χαρτοφυλακίων των συμμετέχοντων ιδρυμάτων, (γ) Να προσδιορίσει τις ανάγκες κεφαλαίου κάθε συμμετέχοντος ιδρύματος που υπόκειται σε αυτή την άσκηση βασιζόμενοι σε ένα βασικό και ένα ακραίο μακροοικονομικό σενάριο, (δ) Να αξιολογήσει την ικανότητα κάθε συμμετέχοντος ιδρύματος να παράγει προ προβλέψεων κέρδη (μετά την αφαίρεση των τόκων και άλλων εσόδων των μη εξυπηρετούμενων περιουσιακών στοιχείων) τα οποία να είναι αρκετά ώστε να απορροφήσουν ένα λογικό ποσό προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις, αφού τυχόν ελλείμματα όπως υπολογίζεται σύμφωνα με το (β) ανωτέρω έχουν τακτοποιηθεί. 12. Προτίθεται η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου να διεξάγει παρόμοιες ασκήσεις στο μέλλον; Το Μνημόνιο προβλέπει ώστε η λεπτομερής και ανεξάρτητη αποτίμηση των στοιχείων ενεργητικού, σύμφωνα με τη νομοθεσία για την εξυγίανση των τραπεζών, για την Τράπεζα Κύπρου και τη Λαϊκή Τράπεζα, να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Ιουνίου 2013. vii
Επιπλέον, προβλέπεται ότι οι εποπτικές αρχές θα πραγματοποιούν ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων stress-tests σε ετήσια βάση, με την πρώτη άσκηση να έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Ιουνίου 2014. 13. Μήπως αυτά τα αποτελέσματα σημαίνουν ότι ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου δεν θα παράγει κέρδη για τα επόμενα τρία χρόνια; Είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ των προ προβλέψεων και μετά προβλέψεων κερδών. Η PIMCO εκτιμά ότι τα συμμετέχοντα ιδρύματα θα έχουν περίπου 3,2 δισεκατομμύρια και 2,5 δισεκατομμύρια προ προβλέψεων κέρδη κατά την περίοδο της πρόβλεψης στο βασικό και το ακραίο σενάριο, αντίστοιχα. Έτσι, μόλις καλυφθούν οι ζημίες που οφείλονται στις δυσμενείς μακροοικονομικές συνθήκες, ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου αναμένεται να επιστρέψει στην κερδοφορία. 14. Πώς έχει ενσωματωθεί σε αυτήν την άσκηση το έργο των ελεγκτών της Deloitte; Η Deloitte συμβλήθηκε για να ελέγξει την ακεραιότητα των δεδομένων και να επικυρώσει τα δεδομένα που υπέβαλαν τα συμμετέχοντα ιδρύματα. Μόλις τα δεδομένα επικυρώνονταν από την Deloitte, αποστέλλονταν στην Pimco για να ενσωματωθούν στα προγράμματα εργασίας της. Επιπλέον, στα στοιχεία που υποβλήθηκαν έγιναν έλεγχοι δέουσας επιμέλειας ώστε να ελεγχθεί η ακρίβεια της εξαγωγής των στοιχείων αυτών από τα μηχανογραφικά συστήματα των ιδρυμάτων. Περαιτέρω, έγιναν εκτενείς έλεγχοι στους οικονομικούς ελέγχους που εφαρμόζουν τα συμμετέχοντα ιδρύματα. 15. Τα αποτελέσματα της άσκησης αυτής εξακολουθούν να ισχύουν μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στην Κύπρο; Είναι αλήθεια ότι οι τρέχουσες μακροοικονομικές προβλέψεις είναι πιο δυσμενείς από ότι προέβλεπε το ακραίο σενάριο που δόθηκε στη PIMCO το φθινόπωρο του 2012. Εντούτοις, με βάση το πρόγραμμα που συμφωνήθηκε μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των διεθνών δανειστών, έχουν ληφθεί μέτρα αναδιάρθρωσης και έχουν διατεθεί κονδύλια από το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας προκειμένου να διασφαλίσουν ότι το τραπεζικό σύστημα θα παραμείνει επαρκώς κεφαλαιοποιημένο. Τα μέτρα αυτά στοχεύουν στην κεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα στο 9% δείκτη βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων αντί του 6% που είχε τεθεί για το ακραίο σενάριο στο διαγνωστικό έλεγχο. Η αύξηση αυτή στον απαιτούμενο δείκτη πρωτοβάθμιων κεφαλαίων παρέχει περιθώριο ασφαλείας για να καλύψει ενδεχόμενη χειροτέρευση στους μακροοικονομικούς δείκτες. 16. Γιατί η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων έγινε με τριετή χρονικό ορίζοντα; viii
Το πλαίσιο της προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων και οι βασικές παραδοχές έχουν σχεδιαστεί για να υπολογίσουν το μεγαλύτερο μέρος των αναμενόμενων ζημιών κατά τη διάρκεια περιόδου τριών χρόνων. Η χρήση του χρονικού ορίζοντα τριετίας για τα τεστ αντοχής είναι μια διεθνής πρακτική που ακολουθείται από τις τράπεζες και τις εποπτικές αρχές. Δεδομένου ότι ο σκοπός της άσκησης είναι να προσδιορίσει τις τρέχουσες κεφαλαιακές ανάγκες, δεν θα ήταν χρήσιμο να επεκτείνει τον ορίζοντα υπερβαίνοντας τα τρία έτη, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις δυσκολίες στους υπολογισμούς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. 17. Ποιο είναι το κεφαλαιακό περιθώριο προστασίας; Τι είναι αυτό που αποσκοπεί να προστατεύσει; Το κεφαλαιακό περιθώριο προστασίας περιλαμβάνει τα υψηλότερης ποιότητας κεφάλαια και τα κέρδη που δεν διανεμήθηκαν και έχει σχεδιαστεί για να απορροφά μελλοντικές μη αναμενόμενες ζημίες (σε αντίθεση με τις προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις οι οποίες γίνονται για να καλύψουν αναμενόμενες ζημιές). Αυτό εξασφαλίζει ότι το κυπριακό τραπεζικό σύστημα είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένο για να αντέξει σε δυνητικά αρνητικές και δύσκολες μακροοικονομικές συνθήκες και να διαβεβαιώσει, τόσο την εγχώρια όσο και τις διεθνείς αγορές, ότι είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο. ix