ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕΥ Πρόγραμμα Νέα Γενιά σε Δράση INFO KIT Μέρος 1 Μάης 2011
Εισαγωγή Το έγγραφο αυτό προορίζεται για τους εθελοντές και τους φορείς που συμμετέχουν στην ΕΕΥ. Δίνει σαφείς πληροφορίες στους εθελοντές και στους φορείς για το τι αναμένεται σε γενικές γραμμές πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την περίοδο της υπηρεσίας. Το έγγραφο υποστηρίζει επίσης τις προσπάθειες των φορέων, των Εθνικών Υπηρεσιών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα της πρόληψης των κινδύνων για τους εθελοντές της ΕΕΥ. Ο κάθε εθελοντής φέρει μαζί του τις ιδέες, τις προσδοκίες, τις ανάγκες και τις συνήθειές του που αξίζουν να βρουν ένα αξιοσέβαστο και αξιόπιστο περιβάλλον φιλοξενίας, που είναι ανεκτικό στις επιμέρους ιδιαιτερότητες. Την ίδια στιγμή οργανώσεις αποστολής, φιλοξενίας και συντονισμού αφιερώνουν συχνά πολύ χρόνο, ενέργεια και πόρους για να στήσουν ένα σχέδιο ΕΕΥ μπορούν επομένως να αναμένουν ότι ο εθελοντής θα δείχνει ένα παρόμοιο επίπεδο σεβασμού και εμπιστοσύνης στη δέσμευσή του να αναπτύξει δραστηριότητες στην τοπική τους κοινωνία. Ο κύριος στόχος αυτού του κειμένου είναι να διευκρινιστεί ο ρόλος που ο κάθε εταίρος του σχεδίου (συμπεριλαμβανομένων και των εθελοντών) θα πρέπει να λάβουν για την από κοινού δημιουργία ενός «καλού» περιβάλλοντος για ένα σχέδιο ΕΕΥ. Το κείμενο με τίτλο «Τι να περιμένετε από την ΕΕΥ» παρέχει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με συγκεκριμένες πτυχές της υλοποίησης ενός σχεδίου ΕΕΥ. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές λαμβάνουν υπόψη τη μεγάλη ποικιλομορφία των εταίρων των σχεδίων, του περιεχομένου των σχεδίων και των τομέων των υπηρεσιών και θα πρέπει να προσαρμοστούν στο πολύ συγκεκριμένο περιβάλλον του κάθε σχεδίου. Οι κατευθυντήριες γραμμές συμπληρώνουν τις πληροφορίες που παρέχονται στον Οδηγό του Προγράμματος Νέα Γενιά σε Δράση 1 και αποτελούν μέρος του Info-Kit που θα παρέχεται σε όλους τους εθελοντές προτού αναχωρήσουν. Συνιστάται ιδιαίτερα οι ενδεχόμενοι εθελοντές να διαβάσουν αυτό το κείμενο προτού συμφωνήσουν να λάβουν μέρος σε ένα σχέδιο ΕΕΥ. 1 Σε περίπτωση ασυμφωνίας μεταξύ των δύο κειμένων, οι πληροφορίες που παρέχονται στον Οδηγό του Προγράμματος υπερισχύουν. Page 1
Τι να περιμένετε από την ΕΕΥ 1. Ενημέρωση και επικοινωνία Ο εθελοντής πρέπει να ενημερώνεται σχετικά με το Πρόγραμμα Νέα Γενιά σε Δράση τη φιλοσοφία, τους στόχους, τις προτεραιότητες και τις διαδικασίες του - και πώς τα σχέδια ΕΕΥ υλοποιούνται. Πριν από την αναχώρησή του, ο εθελοντής πρέπει να λάβει σαφείς πληροφορίες σχετικά με το σχέδιο ΕΕΥ, ιδίως σχετικά με τα καθήκοντα που πρέπει να εκτελούνται, τη στέγαση, την εκπαίδευση και την υποστήριξη. Εάν χώρος φιλοξενίας βρίσκεται σε μια live-in κοινότητα, ο εθελοντής πρέπει να ενημερώνεται σχετικά με τους κανόνες και τις προϋποθέσεις που ισχύουν σε μια τέτοια κοινότητα και που τον αφορούν. Πριν από την αναχώρησή του, ο εθελοντής είναι υπεύθυνος για την ενημέρωση των φορέων σχετικά με οποιεσδήποτε συνθήκες που μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητά του στην εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων και για οποιεσδήποτε ειδικές ανάγκες. Εάν είναι απαραίτητο, θα πρέπει να παρέχει ακριβείς πληροφορίες για θέματα που σχετίζονται με την υγεία. Ο εθελοντής πρέπει να ενημερώνει την οργάνωση Συντονισμού, Αποστολής και Φιλοξενίας σχετικά με τις ακριβείς ημερομηνίες της αναχώρησης και άφιξής του. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να παρέχονται εκ των προτέρων πολύ πιο πριν από την έναρξη της υπηρεσίας. 2. Οικονομικοί και διοικητικοί κανονισμοί Ο εθελοντής πρέπει να διαβάσει, να αποδεχτεί και να υπογράψει τη Συμφωνία ΕΕΥ μαζί με την Οργάνωση Συντονισμού, Αποστολής και Φιλοξενίας. Ο εθελοντής πρέπει επίσης να διαβάσει την αίτηση επιχορήγησης που εγκρίθηκε από την Εθνική Υπηρεσία/Εκτελεστικό Οργανισμό για σχέδιό του. Κάθε εταίρος (συμπεριλαμβανομένων και των εθελοντών) είναι υπεύθυνοι για την τήρηση των λεπτομερειών του σχεδίου, όπως αυτές ορίζονται στη Συμφωνία ΕΕΥ. Η συμμετοχή στην ΕΕΥ είναι δωρεάν για τον εθελοντή. Εκτός από μια πιθανή συνεισφορά έως 10% στα έξοδα ταξιδιού του, ο εθελοντής δεν πρέπει να χρεώνεται, είτε πλήρως είτε μερικώς, άμεσα ή έμμεσα, για τη συμμετοχή σε ένα σχέδιο ΕΕΥ. Αυτό σημαίνει ότι ο εθελοντής δικαιούται ένα εισιτήριο μετ' επιστροφής μεταξύ της χώρας αποστολής και της χώρας φιλοξενίας, καθώς και ασφάλιση, διατροφή (γεύματα ή χρήματα για φαγητό θα πρέπει να παρέχονται και για τις ελεύθερες ημέρες και για τις περιόδους διακοπών) και τις τοπικές του μετακινήσεις. Κατά τη διάρκεια ολόκληρης της εθελοντικής υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένων και των διακοπών, ο εθελοντής έχει επίσης το δικαίωμα να λαμβάνει ένα μηνιαίο ή εβδομαδιαίο επίδομα (χαρτζιλίκι). Τα ποσά αναφέρονται στον Οδηγό του Προγράμματος. Το χαρτζιλίκι δεν πρέπει να αποσκοπεί στην κάλυψη εξόδων που σχετίζονται με την υλοποίηση του σχεδίου (για παράδειγμα τοπικές μετακινήσεις ή διατροφή). Ο εθελοντής πρέπει να καλύπτεται, καθ' όλη την περίοδο της εθελοντικής υπηρεσίας, από το υποχρεωτικό πρόγραμμα ομαδικής ασφάλισης της ΕΕΥ που έχει συγκροτηθεί από την Page 2
Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο εθελοντής οφείλει να διαβάσει προσεκτικά τις πληροφορίες που σχετίζονται με την ασφάλισή του που περιέχονται στο Info-Kit της ΕΕΥ. Ο εθελοντής μπορεί να ζητήσει και να λάβει βοήθεια από τους εταίρους για την απόκτηση βίζας, εάν αυτό απαιτείται από τη νομοθεσία της χώρας φιλοξενίας. Αν ζητηθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα, η Εθνική Υπηρεσία / Εκτελεστικός Οργανισμός ή τα SALTO μπορούν επίσης να εκδώσουν γράμματα υποστήριξης της αίτησης για βίζα του εθελοντή. Ο εθελοντής δικαιούται να λάβει πιστοποιητικό Youthpass, το οποίο βεβαιώνει τη συμμετοχή του στην ΕΕΥ και την εμπειρία και τις δεξιότητες που έχει αποκτήσει κατά την περίοδο της υπηρεσίας (περισσότερες πληροφορίες στο www.youthpass.eu). Με την επιστροφή του, ο εθελοντής θα πρέπει να συμπληρώσει τα σχετικά μέρη του τελικού απολογισμού του σχεδίου. 3. Θετική στάση στην ΕΕΥ Positive attitudes in EVS Ο εθελοντής θα πρέπει να αναλάβει ενεργό ρόλο στη στο σχεδιασμό του σχεδίου ΕΕΥ μαζί με τους εταίρους, και αυτό θα πρέπει να ενθαρρυνθεί από τις οργανώσεις Συντονισμού, Φιλοξενίας και Αποστολής. Ο εθελοντής θα πρέπει να σέβεται τους κανόνες και την οργανωτική δομή του οργανισμού φιλοξενίας. Ο εθελοντής οφείλει επίσης να συμμορφώνεται με τους νόμους που ισχύουν στη χώρα φιλοξενίας. Ο εθελοντής πρέπει να διατηρεί ενήμερη την οργάνωση φιλοξενίας για το πού βρίσκεται κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο εξωτερικό, ο εθελοντής θα πρέπει να παρέχει την Οργάνωση Αποστολής τακτική ενημέρωση σχετικά με τις εμπειρίες του και θα πρέπει να αξιολογήσει το συνολικό έργο με την Οργάνωση Αποστολής κατά την επιστροφή του. 4. Πρακτικές διευθετήσεις Η οργάνωση φιλοξενίας πρέπει να φροντίσει τα πρακτικής φύσεως θέματα, προκειμένου να υποστηρίξουν και να καθοδηγήσουν τον εθελοντή από τη πρώτη στιγμή άφιξής του στη χώρα φιλοξενίας. Ο εθελοντής έχει το δικαίωμα της δωρεάν διαμονής και διατροφής. Ο χώρος διαμονής του πρέπει να παραμένει διαθέσιμος για τον εθελοντή καθ όλη τη διάρκεια της υπηρεσίας του, συμπεριλαμβανομένων και των διακοπών. Η οργάνωση φιλοξενίας / συντονισμού πρέπει να διασφαλίζει ότι ο εθελοντής θα διαμένει σε ένα ασφαλές και καθαρό κατάλυμα και ότι θα τρέφεται επαρκώς και υγιεινά. Ο εθελοντής πρέπει να φροντίζει το χώρο διαμονής που του έχει παρασχεθεί. Ο εθελοντής έχει το δικαίωμα σε δύο συνεχόμενες ελεύθερες ημέρες την εβδομάδα (εκτός αν έχει διευθετηθεί διαφορετικά σε αμοιβαία συμφωνία μεταξύ του εθελοντή και του εταίρου και δηλώνεται ρητά στη Συμφωνία ΕΕΥ) και δύο ημέρες άδειας ανά μήνα. Περιόδους διακοπών και εβδομαδιαίες ημέρες ανάπαυσης θα πρέπει να συμφωνηθούν μεταξύ της Οργάνωσης Φιλοξενίας και τον εθελοντή. Page 3
5. Υποστήριξη, εκπαίδευση και συναντήσεις Πριν από την αναχώρησή του, ο εθελοντής πρέπει να λάβει το Ιnfo-Kit της ΕΕΥ και να είναι επαρκώς προετοιμασμένος από το Οργάνωση Συντονισμού/Αποστολής για την παραμονή του στο εξωτερικό, σύμφωνα με τις ανάγκες του και σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Κύκλου Κατάρτισης και Αξιολόγησης της ΕΕΥ και ελάχιστα πρότυπα ποιότητας. Κατά την άφιξη στη χώρα φιλοξενίας, ο εθελοντής έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να λαμβάνει μέρος στην κατά την άφιξη εκπαίδευση. Οι εθελοντές των οποίων η περίοδος υπηρεσίας διαρκεί έξι μήνες ή περισσότερο, επίσης, έχουν το δικαίωμα και την υποχρέωση να λάβουν μέρος σε μια ενδιάμεση αξιολόγηση. Ο εθελοντής θα πρέπει να λαμβάνει κατάλληλη, σχετική με τα καθήκοντά του, υποστήριξη και καθοδήγηση για να μπορέσει να επιτελέσει τα καθήκοντα που έχουν συμφωνηθεί. Η οργάνωση φιλοξενίας/συντονισμού πρέπει να παρέχει δωρεάν γλωσσική κατάρτιση στον εθελοντή. Η εκπαίδευση μπορεί να είναι τυπική ή άτυπη και η μορφή, η διάρκεια και η συχνότητα θα εξαρτηθεί από τις ανάγκες του εθελοντή τα καθήκοντα του σχεδίου και των διαθέσιμων πόρων στην την οργάνωση. Για την προσωπική του υποστήριξη, ο εθελοντής έχει ένα μέντορα με τον οποίο θα έχει τακτικές συναντήσεις καθ όλη την διάρκεια της υπηρεσίας του. Ο μέντορας θα πρέπει να καθορίζεται από την οργάνωση φιλοξενίας και δεν πρέπει να είναι ο υπεύθυνος του εθελοντή ή να εμπλέκεται άμεσα με οποιοδήποτε τρόπο στις καθημερινές δραστηριότητες του εθελοντή. Ο μέντορας θα πρέπει να βοηθήσει τον εθελοντή να ενσωματωθεί στον οργανισμό, στο σχέδιο και στην τοπική κοινωνία. Ο μέντορας θα πρέπει να βοηθήσει τον εθελοντή με διοικητικής φύσεως θέματα, εάν είναι απαραίτητο. Ο εθελοντής πρέπει να αποδέχεται το ρόλο του μέντορα ως το άτομο υπεύθυνο για την ευημερία του και πρέπει να παρίσταται στις τακτικές συναντήσεις που διοργανώνονται από τον μέντορα. Στο τέλος του σχεδίου, ο εθελοντής πρέπει να λαμβάνει βοήθεια από την οργάνωση αποστολής για την αξιολόγηση της συμμετοχής στην ΕΕΥ, έτσι ώστε να επωφεληθεί στο μέγιστο βαθμό από την εμπειρία του. Εάν ζητηθεί, ο εθελοντής πρέπει λάβει επίσης βοήθεια για την αναπροσαρμογή του στη ζωή στην πατρίδα του και για την καθοδήγηση του σε προσωπικά έργα. Μετά την ολοκλήρωση της υπηρεσίας του, ο εθελοντής πρέπει να λάβει μέρος στην Ετήσια Εκδήλωση ΕΕΥ που διοργανώνεται από την Εθνική Υπηρεσία. Ο εθελοντής μπορεί επίσης να επικοινωνήσει με τις αντίστοιχες Εθνικές Υπηρεσίες ή τον Εκτελεστικό Οργανισμό 2 ζητώντας οποιεσδήποτε συμβουλές και υποστήριξη (για τη διαπίστευση, την ασφάλιση, υποστήριξη για τη βίζα, διαχείριση κρίσεων, κλπ.). 6. Τα καθήκοντα του εθελοντή Οι συνθήκες της εθελοντικής υπηρεσίας πρέπει να σέβονται την προσωπική υγεία του εθελοντή, την ασφάλεια και την αξιοπρέπειά του και να είναι σύμφωνες με την εθνική νομοθεσία της χώρας φιλοξενίας. 2 Για τα στοιχεία επικοινωνίας των Εθνικών Υπηρεσιών και του Εκτελεστικού Οργανισμού συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα http://ec.europa.eu/youth/youth/doc152_en.htm. Page 4
Η ΕΕΥ πρέπει να είναι πλήρους απασχόλησης υπηρεσία για τον εθελοντή. Οι δραστηριότητες του σχεδίου του (συμπεριλαμβανομένων των γλωσσικών και άλλων δραστηριοτήτων κατάρτισης που έχουν σχέση με το σχέδιο) θα πρέπει να έχουν διάρκεια τουλάχιστον 30 και όχι περισσότερες από 38 ώρες την εβδομάδα. Ο εθελοντής δεν πρέπει να εκτελεί καθήκοντα καθημερινής εργασίας που θα έπρεπε κανονικά να διεκπεραιώνονται από μισθωτούς. Ο εθελοντής δεν επιτρέπεται να εκτελεί υψηλής ευθύνης καθήκοντα μόνος του ή χωρίς επιτήρηση. Ο εθελοντής δεν πρέπει να είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την ατομική φροντίδα ευάλωτων ατόμων (βρέφη ή παιδιά άρρωστοι, ηλικιωμένοι ή άτομα με αναπηρία, κ.λπ.) επί καθημερινής βάσεως. Ο εθελοντής δεν πρέπει να διδάσκει ή να παρέχει βοήθεια διδασκαλίας, ως μέρος της τυπικής εκπαίδευσης. Ο εθελοντής θα πρέπει να ενθαρρύνεται να χρησιμοποιεί τις δικές του ιδέες, τη δημιουργικότητα και την εμπειρία του για να αναπτύξει τα δικά του έργα ή δραστηριότητες που σχετίζονται με το έργο του οργανισμού φιλοξενίας. Οποιαδήποτε αλλαγή στο σχέδιο και στα καθήκοντα του εθελοντή, στον τομέα ευθύνης του, στην υποστήριξη και στην κατάρτισή του θα πρέπει να παραμένουν μέσα στα πλαίσια του γενικού πλάνου του συμφωνημένου και εγκεκριμένου σχεδίου και θα πρέπει να έχει συμφωνηθεί μεταξύ του εθελοντή και της οργάνωσης φιλοξενίας. 7. Διαχείριση κινδύνων και συγκρούσεων Ο εθελοντής δεν πρέπει να ενεργεί με τρόπο που θα μπορούσε να θέσει άλλους ή τον εαυτό του σε κίνδυνο τραυματισμού. Εάν προκύψει μια κατάσταση σύγκρουση, ο εθελοντής μπορεί να ζητήσει από τον μέντορά του να διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ του εθελοντή και του τοπικού του περιβάλλοντος ή της οργάνωσης φιλοξενίας. Ο μέντορας θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει μια ανεξάρτητη και αντικειμενική αξιολόγηση της κατάστασης. Εάν προκύψει σύγκρουση μεταξύ των εθελοντών και του μέντορα, ο εθελοντής μπορεί να ζητήσει να οριστεί άλλο πρόσωπο ως μέντοράς του. Εάν προκύψει μια κατάσταση σύγκρουση, ο εθελοντής θα πρέπει να υποστηρίζεται και οφείλει να συνεργάζεται ενεργά με τις οργανώσεις συντονισμού, αποστολής και φιλοξενίας για την αποφυγή προβλημάτων επικοινωνίας. Εάν προκύψει ένα σοβαρό συμβάν, ο εθελοντής θα πρέπει να αναμένει το μέντορά του να καθιερώσει και να διατηρήσει την κατάλληλη επικοινωνία με την οργάνωση αποστολής, τον πλησιέστερο συγγενή του (εάν απαιτείται ή ζητηθεί) και της ασφαλιστικής εταιρείας, εάν είναι απαραίτητο. Σε περίπτωση σοβαρού περιστατικού ή κατάσταση σύγκρουσης που δεν μπορεί να επιλυθεί με άλλους τρόπους, ο εθελοντής μπορεί να εγκαταλείψει το σχέδιο. Αυτό, όμως, πρέπει πάντα να αποτελεί την τελευταία επιλογή και θα πρέπει να συμφωνηθεί με την Εθνική Υπηρεσία / Εκτελεστικό Οργανισμό. Page 5