qwφιertyuiopasdfghjklzxερυυξnmηq σwωψerβνtyuςiopasdρfghjklzxcvbn mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnφγιmλι qπςπζαwωeτrtνyuτioρνμpκaλsdfghςj Δίκαιο της Ε.Ε. klzxcvλοπbnαmqwertyuiopasdfghjkl 2ο ΕΞΑΜΗΝΟ zxcvbnmσγqwφertyuioσδφpγρaηsόρ ωυdfghjργklαzxcvbnβφδγωmζqwert λκοθξyuiύασφdfghjklzxcvbnmqwerty uiopaβsdfghjklzxcεrυtγyεuνiιoαpasdf ghjklzxcηvbnασφδmqwertασδyuiopa sdfασδφγθμκxcvυξσφbnmσφγqwθeξ τσδφrtyuφγςοιopaασδφsdfghjklzxcv ασδφbnγμ,mqwertyuiopasdfgασργκο ϊτbnmqwertyσδφγuiopasσδφγdfghjk lzxσδδγσφγcvbnmqwertyuioβκσλπp asdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdγαε ορlzxcvbnmqwertyuiopasdfghjkαεργ αεργαγρqwertyuiopasdfghjklzxασδφ mοιηξηωχψφσuioψασεφγvbnmqwer tyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopσ
- 2 -
ΔΙΚΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΕΡΟΣ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: «Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ» >Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (Ε. Κ. Α. Χ) - 18 Απριλίου 1951: Συνθήκη Παρίσι - άρχισε να ισχύει στις 23 Ιουλίου 1952 για 50 χρόνια. Δεν ισχύει από 24 Ιουλίου 2002 Γαλλία, Βέλγιο, Δυτική Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο -ανώτατη αρχή -κοινή συνέλευση -ειδικό συμβούλιο υπουργών -δικαστήριο >Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (Ε. Κ. Α. Ε) - 25 Μαρτίου 1957 : Συνθήκη Ρώμης - άρχισε να ισχύει από 1 Ιανουαρίου 1958. Ισχύει μέχρι σήμερα -συνέλευση -συμβούλιο -επιτροπή -δικαστήριο Τα θεσμικά όργανα της Ε. Κ. Α. Ε είναι κοινά με αυτά της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 9 Μαΐου 1950 => διακήρυξη για υπερεθνική συνεργασία άνθρακα και χάλυβα 18 Απριλίου 1951 => συνθήκη των Παρισίων Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα 25 Μαρτίου 1957 => Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (Ε. Ο. Κ) => Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (Ε. Κ. Α. Ε) Συνθήκη Ρώμης Ε. Ζ. Ε. Σ (Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών) 7 Φεβρουαρίου 1992 => Συνθήκη Μάαστριχτ Ίδρυση Ε. Ε (διακυβερνητική συνεργασία) Ευρωπαϊκό Σύνταγμα - 3 -
= έκφραση λαϊκής κυριαρχίας λαών Σύνταγμα : 1) «συνίσταται η πολιτεία 2) καθορίζεται η μορφή του πολιτεύματος αυξημένη τυ-3) οι δομές της εξουσίας πική ισχύ 4) σύνθεση και τρόπος άσκησης των λειτουργιών των οργάνων της πολιτείας σύστημα ειδικής πλειοψηφίας 1 η Διεύρυνση = 1 η Ιανουαρίου 1973 από 6-9 Μ. Βρετανία + Ιρλανδία + Δανία 2 η Διεύρυνση = 1 η Ιανουαρίου 1981 από 9-10 Ελλάδα 3 η Διεύρυνση = 1 η Ιανουαρίου 1986 απο10-12 Ισπανία, Πορτογαλία 4 η Διεύρυνση = 1 η Ιανουαρίου 1995 από 12-15 Αυστρία, Φινλανδία, Σουηδία 5 η Διεύρυνση = Συνθήκη Αθηνών 16 Απριλίου 2003 με την προσχώρηση από 1 η Μαΐου 2004 +10 κράτη: Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία, Σλοβενία, Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία, Κύπρος, Μάλτα Η Ευρώπη των 25. -Επόμενη διεύρυνση : 2007 από 25-27 (Βουλγαρία, Ρουμανία) Τουρκία => «επιλέξιμη προς ένταξη χώρα» Ευρωπαϊκή κοινότητα = Νομικός Υπερεθνικός Οργανισμός Είναι κάτι παραπάνω από διακρατική συνεργασία. Μία μορφή ομοσπονδιακού κράτους. Νομικά χαρακτηριστικά Ευρωπαϊκής Κοινότητας: 1) υπερεθνική νομική οντότητα 2) νομική προσωπικότητα 3) νομοθετική εξουσία 4) μέλος της διεθνούς κοινωνίας Παγκόσμια πρωτοτυπία >Αποστολή Ευρωπαϊκής Κοινότητας - να οργανώσει σχετικά και αλληλέγγυα τις σχέσεις μεταξύ των Κ. Μ και των λαών τους 4 ελευθερίες : υπηρεσίες, πράγματα, πρόσωπα, εμπορεύματα Συνθήκη Μάαστριχτ 7 Φεβρουαρίου 1991-4 -
Άρχισε να ισχύει 1 η Ιανουαρίου 1993. Πρώτη προσπάθεια για πολιτική ένωση των κρατών μελών. 1. Ίδρυση Ε. Ε. 2. Καθιέρωση Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (Κ. Ε. Π. Π. Α) 3. Συνεργασία σε θέματα Δικαιοσύνης 4. Μετονομασία της Ε. Ο. Κ σε Ε. Κ 5. Τροποποίηση των Συνθηκών των τριών Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων : Ε. Ο. Κ, Ε. Κ. Α. Χ, Ε. Κ. Α. Ε 6. Προσθήκη διατάξεων περί Ο. Ν. Ε και υιοθέτησης κοινού νομίσματος 7. Καθιέρωση της ιθαγένειας της Ε. Ε Άρχισε να ισχύει 1 η Μαΐου 1999 Συνθήκη Άμστερνταμ - 2 Οκτωβρίου 1997 Συνθήκη Νίκαιας 26 Φεβρουαρίου 2001 Άρχισε να ισχύει την 1 η Φεβρουαρίου 2003 Νομική φύση της Ένωσης Ιθαγένεια => σχέση μεταξύ πολίτη-κράτους ορθότερη είναι η άποψη ότι με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ ιδρύθηκε ένας υπερεθνικός πολιτικός και νομικός οργανισμός, μία υπερεθνική και νομική οντότητα. Η Ε. Ε έχει γενικότερη και ευρύτερη αποστολή από την Ε. Κ. Στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1. να προωθήσει την οικονομική και κοινωνική πρόοδο και ένα υψηλό επίπεδο απασχόλησης 2. να επιβεβαιώσει την ταυτότητα της Ένωσης στη Διεθνή 3. να ενισχύσει την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των πολιτών των Κ. Μ με τη θέσπιση της ιθαγένειας της Ένωσης. 4. Ασφάλεια, Δικαιοσύνη, Ελευθερία Χώρου 5. διατήρηση και ανάπτυξη του κοινοτικού κεκτημένου Οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες αποτελούν προπομπό της Ευρωπαϊκής Ένωσης Η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Η Ε. Ε είναι ένα οικοδόμημα που στηρίζεται σε τρεις κολώνες/ πυλώνες : 1 ος πυλώνας => «κοινοτικός πυλώνας» 2 ος πυλώνας => «Κ. Ε. Π. Π. Α» 3 ος πυλώνας => «Συνεργασία σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας και δικαιοσύνης» 1 ο καθήκον Κ. Μ => πιστή τήρηση και εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου - 5 -
διευκολύνουν την κοινότητα στην εκτέλεση της αποστολής της Η Ευρωπαϊκή Ένωση σέβεται την εθνική ταυτότητα των κρατών μελών της και δεν αναπτύσσει δράσεις που θα αποβλέπουν στην ομογενοποίηση των κρατών μελών Δημοκρατικό Πολίτευμα Κοινοβουλευτική Δημοκρατία \ προϋποθέσεις ένταξης Καθολικές και Άμεσες Εκλογές / στην Ε. Ε Πολυκομματισμός Ιθαγένεια Ένωσης Πολίτης της Ένωσης = κάθε πρόσωπο που έχει τη ν υπηκοότητα ενός κράτους μέλους Απονέμεται κατά τρόπο αυτόματο σε κάθε φυσικό πρόσωπο. Έχει παρεπόμενο χαρακτήρα Έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα Συμπληρώνει και δεν αντικαθιστά την Εθνική ιθαγένεια Δικαιώματα και Υποχρεώσεις των πολιτών της Ένωσης 1. δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής στο έδαφος των κρατών μελών 2. δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι 3. δικαίωμα προξενικής και διπλωματικής προστασίας 4. δικαίωμα αναφοράς προς τα κοινοτικά όργανα 5. δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα των οργάνων της Ένωσης Γλωσσικό καθεστώς της Ε. Ε Επίσημη γλώσσα τη Ε. Ε είναι όλες οι Γλώσσες των κρατών μελών. Αναθεώρηση των Συνθηκών 1. Αίτηση Κράτους Μέλους ή της Επιτροπής 2. γνώμη Επιτροπής και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 3. απόφαση του Συμβουλίου υπέρ σύγκλησης Διακυβερνητικής 4. υιοθέτηση τροποποιήσεων με κοινή συμφωνία 5. επικύρωση συνθήκης από όλα τα Κ. Μ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : «ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ» 1. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πολιτικά όργανα 2. Ευρωπαϊκό Συμβούλιο 3. Επιτροπή νομοθετική + εκτελεστική εξουσία 4. Ελεγκτικό Συνέδριο => έλεγχος λογαριασμών κοινότητας 5. Δικαστήριο => δικαιοδοτικό όργανο 6. Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα * - 6 -
7. Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών 1, 2, 3, 4, 5 => κύρια/ θεσμικά όργανα - νομισματική + συναλλαγματική πολιτική Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Στρασβούργο, Βρυξέλες Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Βρυξέλες, Λουξεμβούργο Επιτροπή Βρυξέλες, Λουξεμβούργο Δικαστήριο, Πρωτοδικείο Λουξεμβούργο Ελεγκτικό Συνέδριο Λουξεμβούργο Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή Βρυξέλες Επιτροπή των Περιφερειών Βρυξέλες Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Λουξεμβούργο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ίδρυμα Φραγκφούρτη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Φραγκφούρτη Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία Χάγη Δευτερεύοντα Όργανα Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (Ο. Κ. Ε) Επιτροπή Περιφερειών Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (Ε. Τ. Επ) Συμβούλιο => Υπουργών Ευρωπαϊκό Συμβούλιο => Αρχηγοί Κρατών Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Άμεση και καθολική ψηφοφορία Έκφραση της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας 732 Ευρωβουλευτές για 5 χρόνια εκπροσωπεί τους λαούς της Ευρώπης η Ελλάδα έχει 24 μέλη αποφασίζει κατά κανόνα με πλειοψηφία συνεδριάζει σε ολομέλεια έδρα στο Στρασβούργο μία τακτική σύνοδο ολομέλειας κάθε μήνα πρόσθετες ολομέλειες στις Βρυξέλες Αρμοδιότητες : 1. Συμμετοχή στο νομοθετικό έργο 2. Δημοσιονομικές Εξουσίες (έγκριση προϋπολογισμού) 3. Άσκηση Ελέγχου επί των οργάνων της Κοινότητας 4. Συμμετοχή στη διεύρυνση της Ένωσης και σύναψης συμφωνιών σύνδεσης με τρίτες χώρες 5. Ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών 6. Έκδοση Ψηφισμάτων - 7 -
Συμμετοχή στο νομοθετικό έργο : Όχι αποκλειστικά νομοθετική εξουσία, συμμετέχει στην άσκησή της μαζί με άλλα κοινοτικά όργανα Συμμετοχή θέσπισης των κοινοτικών πράξεων Διατύπωση σύμφωνων ή συμβουλευτικών γνωμών Εκδίδει μαζί με το συμβούλιο κοινοτικές πράξεις κανονιστικού (νομοθετικού) περιεχομένου Δικαίωμα πρωτοβουλίας Διαδικασία Συναπόφασης Διαδικασία Συνεργασίας Διαδικασία Συμβουλευτικής Γνώμης >διαδικασία διαβούλευσης Δημοσιονομικές εξουσίες : Έγκριση προϋπολογισμού της Κοινότητας Το Συμβούλιο Έδρα στις Βρυξέλες. Όργανο λήψης αποφάσεων. 1 υπουργός από κάθε κράτος μέλος (συνήθως Υπουργός Εξωτερικών) εκπροσωπεί τις κυβερνήσεις των Κ. Μ προεδρεύετε από τον Υπουργό του Κ. Μ που το αντίστοιχο εξάμηνο βρίσκεται στην προεδρία Γενικός Γραμματέας με 5ετή θητεία Αρμοδιότητες Συμβουλίου : 1. διασφαλίζει το συντονισμό της γενικής οικονομικής πολιτικής των Κ.Μ 2. εξουσία λήψης αποφάσεων 3. αναθέτει στην επιτροπή, με τις πράξεις που εκδίδει, αρμοδιότητες εκτέλεσης των κανόνων που θεσπίζει 4. συμμετέχει στην άσκηση της νομοθετικής εξουσίας της Ε. Κ 5. συνάπτει διεθνείς (συμβάσεις) συμφωνίες εκ μέρους της Ε. Κ με τρίτα κράτη και διεθνείς οργανισμούς 6. συμμετέχει στη σύνταξη και έγκριση του προϋπολογισμού της Ε. Κ 7. αρμόδιο για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για το συντονισμό της πολιτικής των κρατών μελών 8. έχει κυρίαρχη θέση στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας 9. μέριμνα για την ενότητα, τη συνοχή και την αποτελεσματικότητα της δράσης της Ένωσης Τρόπος λήψης αποφάσεων Απλή ή απόλυτη πλειοψηφία - για τη λήψη των αποφάσεων απαιτούνται 13 ψήφοι από 25 - αρχή της ισότητας μεταξύ των κρατών μελών ανεξάρτητα από την έκταση, τον πληθυσμό ή το βαθμό οικονομικής ανάπτυξης - 8 -
Ειδική ή αυξημένη πλειοψηφία Στα πλαίσια της ειδικής ή αυξημένης πλειοψηφίας και κατά παράβαση της αρχής της ισότητας των κρατών μελών, κάθε κράτος μέλος έχει ανάλογα με τον πληθυσμό του ορισμένο αριθμό ψήφων Ελλάδα => ψήφους (στην Ευρώπη των 15) Μεγάλα κράτη μέλη => 48 ψήφους (στην Ευρώπη των 15) Ελλάδα => 12 ψήφους (στην Ευρώπη των 25) 62% του συνολικού πληθυσμού της Ένωσης 232 Ομοφωνία => κάθε κράτος έχει δικαίωμα αρνησικυρίας (veto) (Αρνησικυρία = ματαίωση λήψης αποφάσεων) Κατοχυρώνονται σε μεγάλο βαθμό τα εθνικά συμφέροντα των Κ. Μ και κυρίως των μικρών Τροχοπέδη στην ταχύτατη πρόοδο Αίσθημα δυσπιστίας Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (ή Συμβούλιο Κορυφής ή Συμβούλιο Αρχηγών) ΑΝΩΤΑΤΟ + ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ Αρχηγοί των κρατών + Πρόεδρος Επιτροπής - Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου : ο αρχηγός του κράτους ή της κυβερνήσεως του κράτους μέλους που ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου - για 6 μήνες 1 φορά κατά τη διάρκεια του έκτου μήνα της εξάμηνης προεδρίας 2 φορές το χρόνο (σίγουρα) Ιούλιο και Δεκέμβριο στις Βρυξέλες καθορίζει τους γενικούς προσανατολισμούς της πολιτικής της Ένωσης στον εσωτερικό και Διεθνή χώρο Κ. Ε. Π. Π. Α Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι αναμφίβολα όργανο της Ε. Ε είναι όμως αμφίβολο αν είναι και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Η Επιτροπή (commission E) Κατ εξοχήν «κοινοτικό» όργανο Εκπροσωπεί, προστατεύει και προάγει τα κοινοτικά συμφέροντα Επιδιώκει την πραγμάτωση των κοινοτικών στόχων 25 (εκπροσώπους) επιτρόπους 5ετής θητεία Αρμοδιότητες Επιτροπής : 1. εκτελεστικό όργανο της Ε. Ε. προΐσταται των διοικητικών υπηρεσιών 2. θεματοφύλακας του κοινοτικού δικαίου 3. συμμετέχει στην άσκηση της νομοθετικής εξουσίας της Ε. Κ Νομοθετική Πρωτοβουλία 4. συμμετέχει στην σύνταξη του προϋπολογισμού της Ε. Κ - 9 -
5. να διατυπώνει συστάσεις ή γνώμες επί θεμάτων που αποτελούν αντικείμενο της Συνθήκης 6. εξουσία λήψης αποφάσεων = έκδοση κανονισμών, οδηγιών και κανονιστικού περιεχομένου αποφάσεις Διακήρυξη του Robert Shuman 9 Μαΐου 1950 Ε. Σ. Κ. Τ + Ε. Κ.Τ \ / θεσμική ανεξαρτησία διεύρυνση του λεγόμενου «δημοκρατικού ελλείμματος» πρόεδρος, αντιπρόεδρος και τα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής του Ε.Σ.Κ.Τ και της Ε. Κ. Τ => 8ετή θητεία μη ανανεώσιμη η θητεία των Διοικητικών και των εθνικών κεντρικών τραπεζών που μετέχουν στο Διοικητικό Συμβούλιο των δύο αυτών οργάνων είναι τουλάχιστον 5ετής Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών 1 η Ιουλίου 1998 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα + Κεντρικές Τράπεζες των κρατών μελών (εθνικές κεντρικές τράπεζες) Δεν έχει νομική προσωπικότητα Αρχή της οικονομίας της ανοιχτής αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό Καθήκοντα του Ε. Σ. Κ. Τ : 1. χαράζει και εφαρμόζει τη νομισματική πολιτική της Κοινότητας 2. κατέχει και διαχειρίζεται τα συναλλαγματικά διαθέσιμα των Κ. Μ 3. διενεργεί πράξεις Συναλλάγματος 4. προωθεί την ομαλή λειτουργία του συστήματος των πληρωμών 5. συμβάλλει στην ομαλή άσκηση πολιτικών προληπτικής εποπτείας Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 1 η Ιουνίου 1998 εδρεύει στη Φραγκφούρτη είναι η εκδοτική τράπεζα της Ε. Ε άρχισε να λειτουργεί την 1 η Ιανουαρίου 1999 έχει νομική προσωπικότητα έχει καταστατικό, κεφάλαιο και όργανα που παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες με τις ομώνυμες εταιρίες το κεφάλαιο της Ε. Κ. Τ κατέχει από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες (μεριδιούχοι) Όργανα Ε. Κ. Τ : 1. διοικητικό συμβούλιο (όργανο λήψης αποφάσεων) 2. εκτελεστική επιτροπή (6μελής επιτροπή 8ετής θητείας μη ανανεώσιμη-όργανο εκτέλεσης αποφάσεων) 3. γενικό συμβούλιο - 10 -
Αρμοδιότητες Ε. Κ. Τ : 1. εκδοτικό προνόμιο 2. έκδοση συστάσεων, αποφάσεων, κανονισμών, γνωμών 3. συμβουλευτικό χαρακτήρα 4. προληπτικό έλεγχο χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων 5. επιβολή προστίμων - έκδοση (αποκλειστική) τραπεζογραμματίων κανονισμοί : - γενική ισχύ - δεσμευτικοί ως προς όλα τα μέρη τους - ισχύουν άμεσα σε κάθε κράτος μέλος αποφάσεις : - δεσμευτικές ως προς όλα τα μέρη τους συστάσεις : - δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα γνώμες : - δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα 2 μέλη από κάθε κράτος μέλος + Ευρωπαϊκή Επιτροπή + Ε. Κ. Τ > κράτος μέλος με παρέκκλιση «δημοκρατικό έλλειμμα» έλλειψη πολιτικής εξουσίας στο νομισματικό τομέα της Ε. Ε έλλειψη ενός «υπουργού οικονομικών» Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες αναπόσπαστο τμήμα του Ε. Σ. Κ. Τ ενεργούν σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ε. Κ. Τ ανεξάρτητες / αρχή της ανεξαρτησίας παραμένουν εθνικά όργανα η θητεία του διοικητή δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 5 χρόνια απαγορεύονται οι υπεραναλήψεις και άλλου είδους διευκολύνσεις από την Ε. Κ. Τ Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή Θεσμικά Όργανα Ο. Ν. Ε Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Συμβούλιο (σε ορισμένες περιπτώσεις με τη συμμετοχή αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων) Επιτροπή - 11 -
Ε. Κ. Τ Ε. Σ. Κ. Τ Επικουρικά Όργανα της Ένωσης 1. οικονομική και κοινωνική επιτροπή 2. επιτροπή περιφερειών 3. ευρωπαϊκή τράπεζα επενδύσεων Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή : εκπροσωπεί τις οργανωμένες παραγωγικές και κοινωνικές τάξεις καθώς και την κοινή γνώμη επικουρεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή 4ετής θητεία συμβουλευτικά καθήκοντα η γνώμη της δεν δεσμεύει το Συμβούλιο ή την Επιτροπή Επιτροπή Περιφερειών : αποτελείται από αντιπροσώπους των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και περιφερειακής διοίκησης ιδρύθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ 4ετής θητεία εκφράζει μη δεσμευτική γνώμη Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (Ε. Τ. Επ) : Χρηματοπιστωτικό μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ίδρυμα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα το μετοχικό κεφάλαιο της Ε. Τ. Επ ανήκει στα κράτη μέλη παρέχει δανειοδοτήσεις για την εκτέλεση έργων οικονομικής ανάπτυξης δανειοδοτεί Κ. Μ και τρίτες χώρες συνεργαζόμενες με την Ε. Ε δανειοδοτεί κατηγορίες ιδιωτών μέσω εθνικών εμπορικών τραπεζών συμβούλιο διοικητών = ένας υπουργός από κάθε Κ. Μ - γενικές κατευθύνσεις πιστωτικής πολιτικής - εγκρίνει τον ισολογισμό διοικητικό συμβούλιο = 22 τακτικά μέλη διευθύνουσα επιτροπή = πρόεδρος της τράπεζας + 6 αντιπροέδρους ελεγκτική επιτροπή = 3 μέλη Τα Κοινοτικά Ταμεία 1. Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων 2. Χρηματοδοτικό Μέσο Προσανατολισμού Αλιείας 3. Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο 4. Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης - 12 -
- Ταμείο Συνοχής - Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων - Ταμείο Εγγυήσεων Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης => Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων. Καταργείται από 1 η Ιανουαρίου 2007 να αυξήσει την παραγωγικότητα της γεωργίας να εξασφαλίσει κατ αυτό τον τρόπο ένα δίκαιο βιοτικό επίπεδο στο γεωργικό πληθυσμό ιδίως με την αύξηση του ατομικού εισοδήματος των εργαζομένων στη γεωργία να εξασφαλίζει τη σταθερότητα στις αγορές να εξασφαλίζει τον εφοδιασμό να διασφαλίζει λογικές τιμές κατά την προσφορά αγαθών στους καταναλωτές τμήμα εγγυήσεων = χρηματοδοτεί την κοινή οργάνωση των αγορών των γεωργικών προϊόντων. Μέτρα στήριξης της αγοράς τμήμα προσανατολισμού = χρηματοδοτεί την πολιτική επί των αγροτικών αναδιαρθρώσεων. Πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Αποστολή = έχει ως στόχο τη βελτίωση των δυνατοτήτων απασχόλησης των εργαζομένων εντός της κοινής αγοράς Το Ε. Κ. Τ έχει ως στόχο : να προωθεί τις δυνατότητες απασχόλησης και τη γεωγραφική και επαγγελματική κινητικότητα των εργαζομένων να διευκολύνει την προσαρμογή στις αλλαγές της βιομηχανίας και στις αλλαγές των συστημάτων παραγωγής, ιδίως μέσω της επαγγελματικής κατάρτισης και του επαγγελματικού επαναπροσανατολισμού ισότητα ευκαιριών Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Δημιουργήθηκε το 1975 Έχει ως στόχο την εξάλειψη των κυριότερων περιφερειακών ανισοτήτων στην κοινότητα μέσω συμμετοχής στην ανάπτυξη και στην διαρθρωτική αναπροσαρμογή των περιοχών που παρουσιάζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη τους στη μετατροπή των βιομηχανικών περιοχών που βρίσκονται σε παρακμή Ταμείο Συνοχής συμμετέχει χρηματοδοτικά σε σχέδια περιβάλλοντος και διευρωπαϊκών δικτύων στον τομέα της υποδομής των μεταφορών δε δίνει επιχορηγήσεις σε όλα τα κράτη μέλη - 13 -
Διαρθρωτικά Ταμεία Έχει ως αποστολή την προαγωγή της οικονομικής και ισόρροπης ανάπτυξης των οικονομικών δραστηριοτήτων στο σύνολο της κοινότητας καθώς και την οικονομική και κοινωνική συνοχή μεταξύ των κρατών μελών Στόχοι : προώθηση της ανάπτυξης και διαρθρωτικής προσαρμογής των αναπτυξιακά καθυστερημένων περιφερειών στήριξη της οικονομικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης των περιοχών στήριξη της αναπροσαρμογής και του εκσυγχρονισμού των πολιτικών και των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης ΜΕΡΟΣ 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: «Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ» Ε. Κ. Α. Χ Ε. Ο. Κ Ε. Κ. Α. Ε Συνθήκη Παρισίων 18 Απριλίου 1951 Ε. Κ. Α. Χ Γαλλία, Βέλγιο, Δυτική Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο Άρχισε να ισχύει στις 23 Απριλίου 1952 Έπαψε να ισχύει μετά από 50 χρόνια στις 24 Ιουλίου 2002 Συνθήκη Ρώμης 25 Μαρτίου 1957 Ε. Κ. Α. Ε + Ε. Ο. Κ Γαλλία, Βέλγιο, Δυτική Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο Άρχισε να ισχύει από 1 η Ιανουαρίου 1958 Ισχύει μέχρι και σήμερα 1 η διεύρυνση 1/ 1/ 1973 από 6 σε 9 (Μ. Βρετανία + Ιρλανδία + Δανία) 2 η διεύρυνση 1/ 1/ 1981 από 9 σε 10 (Ελλάδα) 3 η διεύρυνση 1/ 1/ 1986 από 10 σε 12 (Ισπανία + Πορτογαλία) 4 η διεύρυνση 1/ 1/ 1995 από 12 σε 15 (Φιλανδία + Σουηδία + Αυστρία) Νομικά χαρακτηριστικά Ευρωπαϊκής Κοινότητας υπερεθνική νομική οντότητα νομοθετική εξουσία νομική προσωπικότητα μέλος διεθνούς κοινωνίας Χαρακτηριστικά ομοσπονδιακού Κράτους - Χαρακτηριστικά Διεθνούς Οργανισμού >Οι αποφάσεις των οργάνων δεν >δημιουργήθηκε με την ιδρυτική λαμβάνονται κατά κανόνα με ομοφωνία συνθήκη από ανεξάρτητα κράτη τα - 14 -
αλλά δεσμεύουν όλα τα κράτη μέλη και τους πολίτες >η δεσμευτικότητα των πράξεων των κοινοτικών οργάνων και οι αποφάσεις του Δ. Ε. Κ. οποία εξακολουθούν να είναι ανεξάρτητα και κυρίαρχα - η ομοσπονδιακή θεωρία ανταποκρίνεται περισσότερο στις προϋποθέσεις τόσο των ιδρυτών της κοινότητας όσο και της πλειοψηφίας σήμερα των κρατών και των λαών. Αποστολή Ευρωπαϊκής Ένωσης Η Ε. Ε έχει ως αποστολή να οργανώσει συνετικά και αλληλέγγυα τις σχέσεις μεταξύ των κρατών μελών και των λαών τους > στον διεθνή τομέα : - διεθνή προσωπικότητα - υποκείμενο διεθνούς δικαίου Αποστολή : - δημιουργία κοινής αγοράς προοδευτική προσέγγιση οικονομικής πολιτικής ισότητα, σεβασμό στο περιβάλλον Η Συνθήκη του Μάαστριχτ 7 Φεβρουαρίου 1992 Άρχισε να ισχύει από 1 Η Νοεμβρίου 1993 ίδρυση Ευρωπαϊκής Ένωσης εισήγαγε την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας καθιέρωσε τη συνεργασία σε θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων τροποποίησε τις συνθήκες των τριών ευρωπαϊκών κοινοτήτων Ε. Κ. Α. Χ,Ε. Ο. Κ, Ε. Κ. Α. Ε μετονόμασε την Ε. Ο. Κ σε Ε. Κ καθιέρωσε την ιθαγένεια της Ε. Ε πρόσθεσε στη Συνθήκη Ε. Κ τις διατάξεις περί Ο. Ν. Ε και υιοθέτησης κοινού νομίσματος Η Συνθήκη του Άμστερνταμ 2 Οκτωβρίου 1997 Άρχισε να ισχύει 1 Μαΐου 1999 Ορθότερη Άποψη Με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (7 Φεβρουαρίου 1992) Ιδρύθηκε : - υπερεθνικός οργανισμός πολιτικός και νομικός υπερεθνική πολιτική και νομική οντότητα κρατούσα άποψη : με τον όρο Ε. Ε η Συνθήκη εννοεί μία περαιτέρω διακυβερνητική συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών - 15 -
Στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προωθήσει την οικονομική και κοινωνική πρόοδο και ένα υψηλό επίπεδο απασχόλησης να επιβεβαιώσει την ταυτότητα της Ευρώπης Ευρωπαϊκή ιθαγένεια ασφάλεια και δικαιοσύνη και χώρος (ελευθερία) να διατηρησεί στο ακέραιο το κοινοτικό κεκτημένο και να το αναπτύξει Σχέσεις Ε. Ε και Κ. Μ Τα Κ. Μ έχουν καθήκον κοινοτική πίστης. Βάσει αυτού : τα Κ. Μ λαμβάνουν κάθε γενικό ή ειδικό μέτρο κατάλληλο να εξασφαλίσει την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη Συνθήκη ή προκύπτουν από πράξεις των οργάνων της κοινότητας διευκολύνουν την κοινότητα στην εκτέλεση της αποστολής απέχουν από κάθε μέτρο που δέχεται να θέσει σε κίνδυνο την πραγματοποίηση των σκοπών της συνθήκης η ένωση σέβεται την εθνική ταυτότητα των Κ. Μ τους Οι σχέσεις της Ε. Ε με τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες - Η Ε. Ε αποτελεί ένα «οικοδόμημα» που στηρίζεται σε τρείς μεγάλες κολώνες τους λεγόμενους «πυλώνες» * 1 ος πυλώνας : κοινοτικός πυλώνας. Ο πυλώνας της Ε. Κ και της Ε. Κ. Α. Ε * 2 ος πυλώνας : Κ. Ε. Π. Π. Α * 3 ος πυλώνας : συνεργασία σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας και δικαιοσύνης Ιθαγένεια της Ένωσης πολίτης της Ένωσης = κάθε πολίτης που έχει την υπηκοότητα ενός κράτους μέλους ιθαγένεια = δεσμός ατόμου πολιτείας : συμπληρωματικό χαρακτήρα / παρεπόμενο χαρακτήρα «η ιθαγένεια της Ένωσης συμπληρώνει και δεν αντικαθιστά την εθνική ιθαγένεια» Γλωσσικό καθεστώς της Ε. Ε Επίσημη γλώσσα της Ε. Ε είναι όλες οι γλώσσες των κρατών μελών Αναθεώρηση των Συνθηκών αίτηση Κ. Μ ή της επιτροπής γνώμη της επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απόφαση του Συμβουλίου υπέρ σύγκλισης Διακυβερνητικής υιοθέτηση τροποποιήσεων με κοινή συμφωνία επικύρωση συνθήκης από όλα τα Κ. Μ - 16 -
Διεύρυνση της Ε. Ε Ευρωπαϊκό κράτος Σεβασμός των αρχών του άρθρου 6 Ε. Ε Υποβολή αίτησης στο Συμβούλιο Γνώμη επιτροπής Σύμφωνη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Επικύρωση συνθήκης από όλα τα Κ. Μ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : «ΚΥΡΙΑ Ή ΘΕΣΜΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ» Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πολιτικό όργανο με εκτελεστική και νομοθετική εξουσία Συμβούλιο ( - Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ) πολιτικό όργανο με εκτελεστική και νομοθετική εξουσία Επιτροπή πολιτικό όργανο με εκτελεστική και νομοθετική εξουσία Δικαστήριο ( Δ. Ε. Κ ) δικαιοδοτικό όργανο Ελεγκτικό Συνέδριο έλεγχος λογαριασμών κοινότητας Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών ( Ε. Σ. Κ. Τ ) νομισματική και συναλλαγματική πολιτική Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα νομισματική και συναλλαγματική πολιτική Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (Ο. Κ. Ε ) Επιτροπή Περιφερειών Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ( Ε. Τ. Επ ) Στρασβούργο : - Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Βρυξέλες : - πρόσθετες σύνοδοι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Συμβούλιο Επιτροπή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή ( Ο. Κ. Ε ) Επιτροπή περιφερειών Λουξεμβούργο : - Δικαστήριο και Πρωτοδικείο Ελεγκτικό Συνέδριο Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Φραγκφούρτη : - Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Χάγη : - Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία ( Ευρωπόλ ) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελείται από τους αντιπροσώπους των λαών των κρατών μελών εκλέγονται με άμεση και καθολική ψηφοφορία εκπροσωπεί τους λαούς της Ευρώπης αποφασίζει κατά κανόνα με πλειοψηφία 732 μέλη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Ελλάδα έχει 24 μέλη - 17 -
οι Ευρωβουλευτές εκλέγονται για 5 χρόνια διευθυντικά όργανα : Προεδρείο Διάσκεψη Προέδρων Κοσμήτορες Διάσκεψη Προέδρων των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Διάσκεψη Προέδρων Κοινοβουλευτικών Αντιπροσώπων Αρμοδιότητες Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συμμετέχει στην άσκηση της νομοθετικής εξουσίας εγκρίνει τον προϋπολογισμό της Ε. Κ ασκεί πολιτικό έλεγχο συμμετέχει στη διαδικασία διορισμού των μελών των υπόλοιπων οργάνων της Ε. Ε συμμετέχει στη διαδικασία διεύρυνσης πολιτικές πρωτοβουλίες έκδοση ψηφισμάτων «διαδικασία συναπόφασης» «διαδικασία σύμφωνης γνώμης» «διαδικασία διαβούλευσης» Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής προβολή άξιων προσώπων για προβολή χώρας Συμβούλιο 1 Υπουργός από κάθε κράτος μέλος ( συνήθως Υπουργός εξωτερικών) εκπροσωπεί τις κυβερνήσεις των κρατών μελών προεδρεύεται από τον Υπουργό του Κ. Μ που το αντίστοιχο 6μηνο βρίσκεται στην προεδρία της Ε. Ε Γενικό Γραμματέας με 5ετή θητεία Αρμοδιότητες Συμβουλίου διασφαλίζει το συντονισμό της γενικής οικονομικής πολιτικής των Κ. Μ εξουσία λήψης αποφάσεων συμμετέχει στην άσκηση της νομοθετικής εξουσίας της Ε. Κ συνάπτει διεθνείς συμφωνίες εκ μέρους της Ε. Κ με τρίτα κράτη και διεθνείς οργανισμούς συμμετέχει στη σύνταξη και έγκριση του προϋπολογισμού της Ε. Κ Σύστημα Λήψεως Αποφάσεων του Συμβουλίου κατά κανόνα αποφασίζει με την πλειοψηφία των μελών του ( απόλυτη πλειοψηφία ) ειδική πλειοψηφία ομοφωνία - 18 -