ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΠΕΙΡΟΥ ΠΑΡΑΠΕΙΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΠΑΤΡΑ-ΤΡΙΠΟΛΗ» ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΛΙΝΑ (00003)
«ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΠΕΙΡΟΥ ΠΑΡΑΠΕΙΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΠΑΤΡΑ-ΤΡΙΠΟΛΗ» 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο Πείρος είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της δυτικής Αχαίας. Πηγάζει από τα ανατολικά του όρους Ερύμανθος υψομέτρου 2.224μ και εκβάλλει στον Πατραϊκό κόλπο. Η λεκάνη απορροής του είναι η μεγαλύτερη στη δυτική Αχαΐα.Στη διαδρομή του ο Πείρος δέχεται πλήθος χειμάρρων όπως ο Παραπείρος, το Πουρνολάγκαδο, το Τρανολάγκαδο και το Μεσολάγκαδο. Ο Παραπείρος αποτελεί τον κυριότερο κλάδο του Πείρου. Πηγάζει από τις κορυφές προφήτης Ηλίας, Πυργάκιον, ψηλή Τούρλα και Γρανίτης του Ερύμανθου Σήμερα, στον δήμο Τριταίας και στα χωριά Χαυκάλι και Τόσκες κατασκευάζεται το φράγμα Πείρου-Παραπείρου, με σκοπό την ύδρευση της Πάτρας και της βιομηχανικής περιοχής Πατρών. Το χωριό Τόσκες θα καλυφθεί από τα νερά της τεχνιτής λίμνης.
2. ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΟΜΗ Στην περιοχή μελέτης συναντούμε τους ακόλουθους γεωλογικούς σχηματισμούς της γεωτεκτονική ζώνη Γαβρόβου Τριπόλεως. Στρώματα του φλύσχη της ζώνη Γαβρόβου Τριπόλεως, τα οποία αποτελούνται συνήθως από εναλλασσόμενες στρώσεις ιλυολίθων και ψαμμιτών, αλλά στην περιοχή κατά μήκος της χάραξης επικρατούν οι στρώσεις των ιλυολίθων. Κατά τόπους έχουμε και ενστρώσεις κροκαλοπαγών φακοειδούς μορφής. ( εικόνα με λόφο κροκαλοπαγών ) Επειδή επικρατούν οι ιλυόλιθοι, η επιφανειακή διάβρωση είναι σημαντική, με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί ένας επιφανειακός μανδύας αποσάθρωσης (EL/FL), ο οποίος αποτελείται από αργιλώδεις άμμους, αμμώδεις αργίλους και κομματάκια φλύσχη. Το πάχος αυτού του επιφανειακού μανδύα αποσάθρωσης είναι κατά θέσεις σημαντικό, κυρίως στην πεδινή περιοχή του Αστερίου και στην μικρή πεδινή περιοχής. 2
3. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Το μορφολογικό ανάγλυφο της περιοχής από την οποία διέρχεται η χάραξη, αποτελείται από τρεις μορφολογικές ενότητες. Η πρώτη ενότητα αποτελείται από την πεδινή περιοχή του Αστερίου, η οποία διασχίζεται από το ρέμα «Μισολάγκαδο». Η δεύτερη ενότητα αποτελείται από μία επιμήκη λοφοσειρά της οποίας ο άξονας έχει διεύθυνση ΒΔυτική ΝΑνατολική και η οποία παρεμβάλλεται μεταξύ της πεδινής περιοχής Αστερίου και της κοίτης του Παράπειρου. Η τρίτη μορφολογική ενότητα είναι η υδρολογική λεκάνη του ποταμού Παράπειρου, η οποία αποτελείται από την κοίτη και τις ανατολικές πλαγιές του ορεινού συγκροτήματος «Κομποβούνι» Οι πλαγιές αυτές αποτελούνται από αλλεπάλληλες χαραδρώσεις και υβώματα. Μερικές χαραδρώσεις είναι αρκετά βαθιές, ενώ ορισμένα υβώματα έχουν λοφώδη έως ορεινή μορφή. Όλες οι χαραδρώσεις έχουν διεύθυνση κάθετη προς τη γραμμή ροής του ποταμού, στον οποίο και καταλήγουν. Η περιοχή της βόρειας Πελοποννήσου παρουσιάζει μια ανύψωση σε όλη τη διάρκεια του Τεταρτογενούς, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με βάση διάφορες σεισμοτεκτονικές μελέτες που έχουν γίνει στην ευρύτερη περιοχή. 3
Η παρουσία των στρωμάτων του νεογενούς και των αναβαθμίδων σε μεγάλα υψόμετρα σε σχέση με τη θάλασσα, συνηγορεί υπέρ αυτής της θεωρίας. Τα ρήγματα που έχουν επιδράσει στην περιοχή της μελέτης δεν είναι εμφανή λόγω της παρουσίας του επιφανειακού μανδύα αποσάθρωσης, ο οποίος καλύπτει τα στρώματα του φλύσχη. Όμως, από τις κλίσεις των στρωμάτων που μετρήθηκαν προκύπτει ότι η γραμμή ροής του ποταμού Παράπειρου συμπίπτει με τον άξονα ενός αντικλίνου, ο οποίος έχει διεύθυνση ΒΔυτική ΝΑνατολική. Έτσι, στο ανατολικό τμήμα των πλαγιών του Παράπειρου, οι διευθύνσεις των στρωμάτων του φλύσχη είναι ΒΔυτικές ΝΑνατολικές, με κλίση προς τα ΒΑνατολικά. Αντίθετα, στη δυτική πλευρά του ποταμού οι διευθύνσεις των στρωμάτων είναι ΒΑνατολικές ΝΔυτικές με κλίσεις προς τα ΒΔυτικά. Στο υπόλοιπο τμήμα κατά μήκος της χάραξης, λόγω των έντονων πτυχώσεων που έχουν τα στρώματα του φλύσχη, οι διευθύνσεις και οι κλίσεις μεταβάλλονται, χωρίς όμως να αλλάξουν ουσιαστικά. Από την εξέταση των αεροφωτογραφιών και τις επιτόπου παρατηρήσεις προκύπτει ότι ορισμένες από τις βαθιές χαραδρώσεις που υπάρχουν κατά μήκος της χάραξης, ταυτίζονται με ζώνες διάρρηξης ή ρήγματα, χωρίς όμως να έχουμε μεγάλα άλματα. Παραπείρου Πιο κάτω φαίνονται οι λεκάνες απορροής των ποταμών Πείρου και 4
5
Η γεωλογία του επιφανειακού στρώματος του εδάφους μιας λεκάνης απορροής καθορίζει κατα ένα μεγάλο βαθμό την απορροή που θα φτάσει στην έξοδο της λεκάνης. Ο τύπος του γεωλογικού σχηματισμού παίζει καθοριστικό ρόλο στην διαδικασία της κατείσδυσης, η οποία ρυθμίζει το ποσοστό των κατακρημνίσεων που θα διασχίσει την λεκάνη απορροής και θα φτάσει στην εξοδό της ως απορροή. Οι γεωλογικοί γεωλογικοί σχηματισμοί που αναπτύσσονται σε κάθε λεκάνη σε συνδυασμό με το ποσοστό της συνολικής έκτασης που καταλαμβάνουν παρουσιάζονται στον κάτωθι πίνακα 6
Γεωλογικοί σχηματισμοί Πείρος Παραπείρος Πελαγικοί ασβεστόλιθοι 30 18 Λεπτοπλακώδεις 7 10 ασβεστόλιθοι Ραδιολαρίτες 8 10 Φλύσχης 10 60 Σύγχρονες και παλαιές 25 0 τεταρτογενείς αποθέσεις Προσχώσεις 0 2 Πλειστοκαινικές 20 0 αποθέσεις Πληροφορίες για την γεωλογία των λεκανών του Πείρου και του Παραπείρου προήλθαν από τον γεωλογικό χάρτη της Ελλάδος. 7
4.Τεταρτογενείς αποθέσεις Στην πεδινή περιοχή Αστερίου και σε εμπλοκή με τα υλικά του μανδύα αποσάθρωσης έχουμε σύγχρονες αποθέσεις (AL), οι οποίες αποτελούνται από αργιλώδεις άμμους, αργίλους και αργιλοϊλύ. Μέσα στη μάζα των λεπτόκοκκων υλικών έχουμε μικρές κροκάλες, χαλίκια και κομματάκια ψαμμιτικού φλύσχη. Μέσα στην κοίτη του Παράπειρου και του ρέματος Μισολάγκαδο έχουμε σύγχρονες αποθέσεις κοίτης (b), οι οποίες αποτελούνται από αμμοχάλικα και κροκάλες διαφόρων διαστάσεων. Στα πλατύσματα της κοίτης έχουμε και αποθέσεις αργιλώδους και ιλυώδους άμμου. Τέλος, πλευρικά από την κοίτη του Παράπειρου, έχουμε παλαιές αναβαθμίδες (Q), οι οποίες αποτελούνται από ασβεστολιθικές και κερατολιθικές κροκάλες, ενσωματωμένες και ενίοτε συγκολλημένες με άργιλο αμμώδη κόκκινου χρώματος. 5. Στοιχεία σεισμικότητας Είναι γνωστό ότι ο νομός Αχαίας χαρακτηρίζεται από την παρουσία σημαντικών σεισμών, λόγω του ότι γειτνιάζει με την τάφρο του Κορινθιακού και τη βαθιά Ελληνική δίαυλο στα δυτικά. Σύμφωνα με την πραγματεία του Β. Παπαζάχου (1989), όπου καταγράφονται όλα τα σεισμικά επίκεντρα του ελληνικού χώρου, τα οποία 8
έχουν δώσει σεισμούς με μέγεθος μεγαλύτερο από 6 ο της κλίμακας Ρίχτερ, τα επίκεντρα που εντοπίζονται γύρω από την περιοχή της μελέτης είναι: 1714 Πάτρα μέγεθος 6,6 R 1785 Πάτρα μέγεθος 6,6 R 1804 Πάτρα μέγεθος 6,6 R 1806 Πάτρα μέγεθος 6,3 R 1917 Ναύπακτος μέγεθος 6,0 R 1965 Κορινθιακός μέγεθος 6,8 R 1981 Κορινθιακός μέγεθος 6,9 R Σύμφωνα με το χάρτη ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας, η περιοχή της μελέτης ανήκει στη ζώνη ΙΙΙ. Ο συντελεστής σεισμικής επιτάχυνσης για τη ζώνη ΙΙΙ, είναι α=0,24. Σύμφωνα με τα στατιστικά σεισμολογικά στοιχεία, οι πλησιέστερες πόλεις της Πάτρας, της Κάτω Αχαίας και των Καλαβρύτων, έχουν τα παρακάτω σεισμολογικά δεδομένα: Πάτρα Κ. Αχαία Καλάβρυτα Μέγιστο πιθανό ετήσιο μέγεθος (βαθμοί Richter) 5,07 5,02 5,02 Ετήσιο μέγεθος με 90% πιθανότητα να μην γίνει υπέρβασή του σε 1 χρόνο 6,07 6,14 6,14 Μέγιστο πιθανό μέγεθος στα επόμενα 100 χρόνια (με πιθανότητα 63% να γίνει υπέρβασή του) 6,81 7,12 6,97 Μέγεθος με 90% πιθανότητα να μην γίνει υπέρβασή του στα επόμενα 50 χρόνια 7,00 7,55 7,19 Μέγιστο μέγεθος που παρατηρήθηκε 6,8 7,2 6,8 Μέγιστη επιτάχυνση με 90% πιθανότητα να μην γίνει υπέρβασή της σε 1 χρόνο (gal, 1 gal = 1 cm/sec 2 ) 107,98 80,42 72,52 9
Μέγιστη επιτάχυνση με 90% πιθανότητες να μην γίνει υπέρβασή της στα 25 χρόνια 225,57 159,39 142,63 Μέγιστη ένταση που παρατηρήθηκε (βαθμοί Mercalli) VIII VII-VIII VII-VIII Κατηγορία σεισμικότητας με βάση μόνο σεισμολογικά κριτήρια III II II Οι γεωλογικοί σχηματισμοί που χαρτογραφήθηκαν κατατάσσονται στις παρακάτω κατηγορίες από άποψη σεισμικής επικινδυνότητας, σύμφωνα με τον πίνακα 2.5 του Ε.Α.Κ. Μανδύας αποσάθρωσης και αποθέσεις κοίτης Κατηγορία Β Σύγχρονες προσχώσεις πεδινής περιοχής και ποτάμιες αναβαθμίδες με πολύ άργιλο Κατηγορία Γ Φλύσχης με ενστρώσεις κροκαλοπαγών Κατηγορία Α 6. ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Πλευρικά και κατά μήκος της κοίτης του Παράπειρου, όπου επικρατούν οι ποτάμιες αναβαθμίδες, αναπτύσσεται ένας ασθενής φρεάτιος υδροφόρος ορίζοντας, τον οποίο οι κάτοικοι του οικισμού Τόσκες, εκμεταλλεύονται με έναν αριθμό πηγαδιών. Η υδροφορία αυτού του φρεάτιου ορίζοντα είναι ασθενής και δεν επηρεάζει την παράκαμψη που μελετάται, διότι δεν διέρχεται από αυτή την περιοχή. Ο φλύσχης που δομεί την περιοχή της μελέτης είναι πρακτικά ένας αδιαπέρατος από το νερό σχηματισμός. 10
Η κυκλοφορία του νερού γίνεται με δυσκολία μόνο μέσα από τις διακλάσεις και τις μικρορηγματώσεις και λίγο πιο ελεύθερα μέσα στον επιφανειακό μανδύα αποσάθρωσης. Στις περιοχές όπου οι ενστρώσεις των ψαμμιτών είναι σημαντικές και έχουμε ταυτόχρονα και πολλές ρηγματώσεις, υπάρχουν ευνοϊκότερες συνθήκες για την κυκλοφορία του νερού. Επίσης, εύκολα κυκλοφορεί το νερό και μέσα στις ενστρώσεις των κροκαλοπαγών. Με βάση τα παραπάνω, αναπτύσσεται μέσα στον ελλουβιακό μανδύα αποσάθρωσης μία ασθενής υπόγεια υδροφορία, η πιεζομετρία της οποίας παρακολουθεί τη μορφολογία. Έτσι, κατά μήκος της χάραξης έχουμε δύο μικρές πηγές που εκφορτίζουν αυτή την υδροφορία τοπικά και κυρίως κατά τη χειμερινή περίοδο. Στην επαφή των κροκαλοπαγών με τα υποκείμενα στρώματα του φλύσχη, έχουμε επίσης τοπικά την κυκλοφορία νερού. Οι θέσεις στις οποίες ενδέχεται να συναντηθεί αυτή η ασθενής υδροφορία από τα προβλεπόμενα έργα για την υλοποίηση της χάραξης, θα επισημανθούν στο σχετικό κεφάλαιο. 7. ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ (ΧΑΡΑΞΗ) Με βάση τη μορφολογία, η οποία υπάρχει τόσο από την ανατολική όσο και από τη δυτική πλευρά της λεκάνης του ποταμού Παράπειρου, είναι προφανές ότι η καλύτερη λύση για την παράκαμψη της Εθνικής Οδού 11
είναι η επιλογή αυτή να περάσει από τη δυτική πλαγιά, δεδομένου ότι το πέρασμα από την ανατολική πλευρά, σημαίνει και μεγαλύτερο μήκος χάραξης και τρεις γεφυρώσεις για το πέρασμα των δύο κλάδων του Μικρολάγγαδου και του Παράπειρου. Το πέρασμα της χάραξης της παράκαμψης από τη δυτική πλαγιά του ποταμού, θα πρέπει να αντιμετωπίσει δύο προβλήματα. Το πρώτο είναι ότι πρέπει να περάσει πάνω από τη στέψη του φράγματος και το δεύτερο να περάσει τις αλλεπάλληλες βαθιές χαραδρώσεις και λοφοειδείς εξάρσεις, οι οποίες χαρακτηρίζουν το ανάγλυφο αυτής της δυτικής πλαγιάς.. Στόχος, λοιπόν, της γεωλογικής έρευνας ήταν να προσδιοριστούν με ακρίβεια οι επικρατούσες τεχνικογεωλογικές συνθήκες κατά μήκος της χάραξης, ώστε να δοθούν σαφείς οδηγίες για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Όπου αυτό δεν είναι εφικτό με τα στοιχεία της πραγματοποιηθείσας γεωλογικής έρευνας, προτείνονται οι συμπληρωματικές γεωτεχνικές κυρίως έρευνες που απαιτούνται, ώστε να διερευνηθούν πληρέστερα τα προβλήματα και να αντιμετωπιστούν με ασφάλεια. Με την υλοποίηση της μελετούμενης χάραξης αποκόπτεται η κυκλοφορία στην υφιστάμενη ασφαλτοστρωμένη οδό προς τον οικισμό του Αστερίου, καθώς και η κυκλοφορία σε τρεις υφιστάμενους αγροτο δασικούς χωμάτινους δρόμους. Με βάση αυτά τα σχέδια και τη γεωλογική χαρτογράφηση εξετάζονται οι τεχνικογεωλογικές συνθήκες που επικρατούν κατά το μήκος 12
που προβλέπονται οι επεμβάσεις και προσδιορίζονται τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ώστε να μην έχουμε αστοχίες. Κάθετη οδός 1 Πρόκειται για την υφιστάμενη οδό η οποία συνδέει τον οικισμό του Αστερίου με την υπό παράκαμψη οδό Πάτρας - Τρίπολης. Κάθετη οδός 2 Πρόκειται για μια χωμάτινη οδό η οποία συνδέει τις αγροικίες της περιοχής «Παπακωσταιϊκα» με την Εθνική οδό Πάτρας Τρίπολης και η οποία αρχίζει από τον οικισμό «Τόσκες» και ανεβαίνει προς την πλαγιά. Κάθετη οδός 3 Αρχίζει και αυτή από την Εθνικά οδό Πάτρας Τρίπολης από τον οικισμό «Τόσκες» και καταλήγει σε ένα παλαιό λατομείο εξυπηρετώντας δασικές κυρίως ανάγκες. Κάθετη οδός 4 Πρόκειται για χωμάτινη αγροτοδασική οδό η οποία αρχίζει από την υπό μετάθεση υφιστάμενη Εθνική οδό Πάτρας Τρίπολης. 13
8. ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΔΡΑΝΗ ΥΛΙΚΑ ΑΠΟΘΕΣΙΟΘΑΛΑΜΟΙ Από τη λεπτομερή εξέταση που κάναμε υπάρχουν δύο δυνατότητες για την κάλυψη των αναγκών σε δάνεια και αδρανή υλικά. α) Ενστρώσεις των κροκαλοπαγών Κατά μήκος και κοντά στον άξονα της χάραξης υπάρχουν πέντε εμφανίσεις ενστρώσεων κροκαλοπαγών μέσα στα στρώματα του φλύσχη. Όλες αυτές οι εμφανίσεις εκτιμάται ότι έχουν υλικά κατάλληλα για την κατασκευή των επιχωμάτων. Λαμβάνοντες υπόψη το γεγονός ότι μια εκτεταμένη έκταση θα καλυφθεί από τα νερά της λίμνης του φράγματος, όπως επίσης θα καλυφθεί και ένα μεγάλο τμήμα της κοίτης του Παράπειρου και του παραπόταμου που συμβάλλει σε αυτόν, αναζητήσαμε την ύπαρξη κατάλληλων δάνειων υλικών μέσα στη λεκάνη κατάκλυσης. Από την έρευνα που έγινε διαπιστώσαμε ότι υπάρχουν δύο πηγές κατάλληλων δάνειων υλικών. 1 η Πηγή Την πρώτη πηγή αποτελούν οι κοίτες του Παράπειρου και του παραπόταμου στο μήκος που αυτές θα καλυφθούν από τα νερά της λίμνης του φράγματος. Οι μεγάλες κροκάλες και τα ασβεστολιθικά τεμάχη μπορούν να θραυστούν και να παραχθούν ορισμένες ποσότητες αδρανών. 14
Επίσης πλευρικά και κατά μήκος αυτών των δύο υδατορευμάτων υπάρχουν αποθέσεις παλαιών αναβαθμίδων, τα υλικά των οποίων θα πρέπει να ελεγχθούν ως προς την καταλληλότητά τους, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν. Για το λόγο αυτό προτείνεται η διάνοιξη ορισμένων ερευνητικών φρεάτων, η λήψη ογκωδών δειγμάτων και η εκτέλεση των απαραίτητων εργαστηριακών δοκιμών. Μακροσκοπικά φαίνεται ότι οι αποθέσεις αυτές έχουν μεγάλο ποσοστό λεπτόκοκκου αργιλικού υλικού, γεγονός που τα καθιστά ακατάλληλα. Οι θέσεις διάνοιξης των ερευνητικών φρεάτων σημειώνονται στο γεωλογικό χάρτη. 2 η Πηγή Δίπλα από την υφιστάμενη οδό Πάτρας Τρίπολης, στο τμήμα που θα κατακλυσθεί, υπάρχει ένας λόφος, ο οποίος αποτελείται από κροκαλοπαγή (βλέπε σχετικές φωτογραφίες). Ένα μεγάλο τμήμα και ατού του λόφου, εκτός της κορυφής του, θα κατακλυσθεί από τα νερά της λίμνης του φράγματος (βλέπε γεωλογικό χάρτη). Επομένως, όλη η ποσότητα των κροκαλοπαγών αυτού του λόφου μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εξόρυξης, θραύσης και κοσκίνισης και να παραχθούν τα απαιτούμενα κλάσματα επίλεκτων δάνειων και εν μέρει αδρανών υλικών. 15
Πιστεύουμε ότι οι δύο αυτές πηγές, καθώς και η επιλεκτική εκμετάλλευση ορισμένων περιοχών των αναβαθμίδων, μπορούν να καλύψουν πλήρως τις απαιτήσεις κατασκευής της παραλλαγής σε δάνεια και αδρανή υλικά. 9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Από τη λεπτομερή γεωλογική έρευνα που έγινε σε συνδυασμό με τις απαιτούμενες επεμβάσεις για την υλοποίηση της προταθείσης χάραξης της παράκαμψης, προέκυψαν τα παρακάτω συμπεράσματα: Η γεωλογική δομή της περιοχής είναι απλή, δεδομένου ότι τα στρώματα του φλύσχη είναι ο αποκλειστικός γεωλογικός σχηματισμός που συμμετέχει σε αυτή τη δομή. Τα στρώματα του φλύσχη αποτελούνται από εναλλασσόμενα στρώματα ιλυολίθων και ψαμμιτών με αραιές ενστρώσεις κροκαλοπαγών. Στην περιοχή της μελέτης επικρατούν οι ιλυόλιθοι και γι αυτό έχουμε επιφανειακά τη δημιουργία ενός μανδύα αποσάθρωσης, το πάχος του οποίου είναι μεγαλύτερο στις επίπεδες και στις πιο ομαλές επιφάνειες, από άποψη τοπογραφικού αναγλύψου. Η πεδινή περιοχή Αστερίου καλύπτεται από υλικά του μανδύα αποσάθρωσης και σύγχρονες προσχώσεις, ενώ πλευρικά από τις κοίτες των υδατορευμάτων έχουμε υλικά αναβαθμίδων. 16
Μέσα στις κοίτες των πιο μεγάλων υδατορευμάτων έχουμε σύγχρονες αποθέσεις κοίτης. 17
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1) ΥΠΕΧΩΔΕ Υδρευση Πάτρας απο τους ποταμούς Πείρο και Παραπείρο 2) Wikipedia, the free encyclopedia 3) Βουδούρης Κ, Υδρογεωλογικές συνθήκες του Β.Δ. τμήματος του νομού Αχαίας 4) Γεωλογικός χάρτης Ελλάδος 5) Γεωλογία Ελλάδος Δ.Παπανικολάου 6) Μαθήματα υδρογεωλογίας Σ. Λέκκας 18