ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ Σ ΙΤ ΑΠΟ ΤΡΑΠΕΖΕΣ (PROJECT FINANCE) Οµιλητής : Κ. Ζυγούρης /ντης πίστης Τράπεζας ΑΤΤΙΚΗΣ
1. PROJECT FINANCE Το Project Finance είναι η µέθοδος χρηµατοδότησης του κόστους κατασκευής δηµοσίων έργων από ιδιώτες (κατά κανόνα κατασκευαστικές εταιρείας), οι οποίοι αναλαµβάνουν τη µελέτη χρηµατοδότηση κατασκευή λειτουργία και εκµετάλλευση των έργων. Η χρηµατοδότηση µπορεί να αφορά είτε την αυτοχρηµατοδότηση είτε τη συγχρηµατοδότηση του κόστους κατασκευής. Η µέθοδος αυτή αποκαλείται Public Private Partnership (P.P.P.). Εσχάτως η µέθοδος του Project Finance άρχισε να χρησιµοποιείται και για έργα παροχής από ιδιώτες δηµοσίων υπηρεσιών (υγεία, εκπαίδευση, φυλακές, βιολογικοί καθαρισµοί, συγκοινωνίες, στρατόπεδα, δηµόσια κτίρια κ.λ.π.). Η µέθοδος αυτή αποκαλείται Project Finance Initiative (P.F.I.). Γενικά µε τους όρους PPP/PFI αναφερόµαστε στη Σύµπραξη ηµόσιου και Ιδιωτικού Τοµέα µε στόχο την ανάπτυξη υποδοµών και την παροχή υπηρεσιών. Βασικά διακρίνουµε τα έργα PPP/PFI σε: α) έργα ανταποδοτικά π.χ. αυτοκινητόδροµοι, και β) µη ανταποδοτικά έργα π.χ. Σχολεία Νοσοκοµεία Φυλακές κ.λ.π. Σύµβαση Η Σύµβαση µεταξύ ηµόσιου και Ιδιωτικού Τοµέα µέσω της οποίας ο ηµόσιος Τοµέας προσδιορίζει τις προδιαγραφές του έργου ή των υπηρεσιών που θα του παρέχει ο ιδιώτης (Partner) καθώς και τον τρόπο πληρωµής του Ανάδοχου, αποτελεί το κοµβικό σηµείο ενός PPP/PFI. Αποπληρωµή Η αποπληρωµή του έργου γίνεται σε βάθος χρόνου της Σύµβασης, είτε από την εκµετάλλευση του έργου π.χ. αυτοκινητόδροµος, ενέργεια, είτε από περιοδικές πληρωµές του ηµοσίου π.χ. σχολείο, φυλακές, ανάλογα µε την επίτευξη προκαθορισµένων στόχων ποιότητας και διαθεσιµότητας. Τι αναλαµβάνει ο ιδιώτης Ο ιδιώτης συνήθως αναλαµβάνει κατόπιν διαγωνισµού το σχεδιασµό, την κατασκευή, τη λειτουργία, τη συντήρηση και τη χρηµατοδότηση του έργου για ένα διάστηµα που ποικίλει από 15 έως 25 ή και παραπάνω έτη. 2. Ποιος είναι ο ρόλος και οι παρεχόµενες από τις Τράπεζες υπηρεσίες στο PROJECT FINANCE. 2
A. Η δόµηση του χρηµατοοικονοµικού και συµβατικού σχήµατος (Συµβουλευτικές Υπηρεσίες). B. Η διοργάνωση και αναδοχή του χρηµατοδοτικού σχήµατος (arranging and underwriting). Γ. Η χρηµατοδότηση (financing final takes).. Η διαχείριση της χρηµατοδότησης (agent roles). Α. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ιαµόρφωση της βέλτιστης δοµής του επιχειρηµατικού σχήµατος. Προετοιµασία επιχειρηµατικού σχεδίου. Προετοιµασία χρηµατοοικονοµικού µοντέλου. Προετοιµασία πληροφοριακού δελτίου. Προσέγγιση επενδυτών και χρηµατοδοτών. Β. ΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑ ΟΧΗ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ Οριστικοποίηση όρων χρηµατοδότησης. Αναδοχή της χρηµατοδότησης. ιοργάνωση χρηµατοδοτικών προϊόντων. ιάθεση και έναρξη χρηµατοδότησης. Γ. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ιατραπεζικός εκπρόσωπος (Intercreditor agent) Εκπροσώπηση χρηµατοδοτών Παρακολούθηση πορείας PPP/PFI Παρακολούθηση τήρησης όρων χρηµατοδότησης Παρακολούθηση κινήσεων χρηµατοδότησης ιαχειριστής λογαριασµών και εξασφαλίσεων Εισπράξεις και πληρωµές Τήρηση και ιαχείριση Εξασφαλίσεων ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΣΧΗΜΑ: 3
4
ΠΙΣΤΟ ΟΤΗΣΕΙΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: - προέλευση πιστωτικών αναγκών - πηγές αποπληρωµής χρηµατοδοτήσεων - χαρακτηριστικά πιστοδοτούµενου έργου - τεχνική κατασκευαστική δυνατότητα εργοληπτικής επιχείρησης - ταµειακή ευχέρεια εργοδότη. Α. ΠΟΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΕΓΧΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΡΓΟΛΗΠΤΗ: - Γενικές και ειδικές γνώσεις. - Εµπειρία και εξειδίκευση - Στελέχωση - ιοικητικές ικανότητες κατασκευαστή - Τεχνικές δυνατότητες επιχείρησης - Τακτική στις τιµολογήσεις εκπτώσεις - Αναληφθέντα και εκτελεσθέντα έργα (είδος, µέγεθος, έγκαιρη παράδοση, καταπτώσεις Ε/Ε κ.λ.π.) - Τάξη πτυχίου - Επάρκεια µηχανολογικού εξοπλισµού - Φήµη - Μείγµα των έργων που αναλαµβάνει - Ειδικές γνώσεις, απασχολούµενα κεφάλαια κ.λ.π. Β. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΕΡΓΟ ΟΤΗ - Είδος, µέγεθος, τεχνικά χαρακτηριστικά έργου - Χρονοδιάγραµµα έργου - Αναγκαίος µηχανολογικός εξοπλισµός - Απαιτούµενα υλικά, πηγές και συνθήκες εφοδιασµού - Ανάγκες σε προσωπικό, συνθήκες εκτέλεσης έργου - Τρόπος επιλογής εργοληπτικής επιχείρησης - Περιεχόµενο προσφοράς - Ειδικοί όροι διακήρυξης Σύµβασης (δικαίωµα υποκατάστασης, λήψης προκαταβολής, αναθεώρηση τιµών, υπεργολαβίες κ.λ.π.) - ιοίκηση και επίβλεψη έργου - Τα ποιοτικά και οικονοµικά στοιχεία εργοδότη Γ. ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 5
- Κατασκευαστική δυνατότητα επιχείρησης - Ανάγκες για πρόσθετο µηχανολογικό εξοπλισµό, εξειδικευµένο και ανειδίκευτο προσωπικό - Ε/Ε και απαιτούµενες χρηµατοδοτήσεις. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΑΞΕΩΣ Ε. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΗ ΠΗΓΕΣ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ 6