ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓIΑ. Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓIΑ Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης

ΣΙ ΕIΝΑΙ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓIΑ Επιδθμιολογία είναι θ μελζτθ τθσ κατανομισ μιασ νόςου ςτον πλθκυςμό και οι παράγοντεσ που επθρεάηουν ι προςδιορίηουν αυτι τθν κατανομι. Η επιδθμιολογία μελετά τθ ςυχνότθτα των νόςων ςτον πλθκυςμό, τθν κατανομι τουσ ςτα άτομα, το χρόνο και χϊρο κακϊσ και τουσ παράγοντεσ που επθρεάηουν τθ ςυχνότθτα και τθν κατανομι τουσ. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 1 από 24

Βαςικι αρχι τθσ επιδθμιολογίασ είναι θ ςυγκεκριμζνθ νόςοσ, αρρϊςτια και θ κακι κατάςταςθ τθσ υγείασ που δεν είναι τυχαία ςτον πλθκυςμό. Κακ' ζνασ από εμάσ ζχει ςυγκεκριμζνα χαρακτθριςτικά τα οποία μασ προδιακζτουν ι μασ προςτατεφουν ζναντι διαφόρων νόςων. Τα χαρακτθριςτικά μπορεί να είναι γεννθτικά ι μετά από ζκκεςθ ςυγκεκριμζνων περιβαλλοντικϊν παραγόντων. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 2 από 24

ΕΤΡΤΣΕΡΟ ΟΡΙΜΟ ΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Επιδθμιολογία είναι θ μελζτθ που αναφζρεται ςτθν κατανομι και ςτουσ κακοριςτικοφσ παράγοντεσ που ζχουν ςχζςθ με τθν κατάςταςθ υγείασ ι τα περιςτατικά ςε κακοριςμζνουσ πλθκυςμοφσ και τθν εφαρμογι αυτισ τθσ μελζτθσ ςτον ζλεγχο προβλθμάτων υγείασ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 3 από 24

ΚΟΠΟΙ ΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ 1) Να αναγνωρίηει το αίτιο τθσ νόςου και τουσ ςχετικοφσ παράγοντεσ κινδφνου που αυξάνουν τον προςωπικό κίνδυνο για μια νόςο. 2) Να κακορίηει τθν ζκταςθ τθσ νόςου που υπάρχει ςτθν Κοινότθτα. 3) Να μελετά τθ φυςικι εξζλιξθ και πρόγνωςθ τθσ νόςου. 4) Να αξιολογιςει τα υπάρχοντα και πρόςφατα αναπτυςςόμενα προλθπτικά και κεραπευτικά μζτρα. 5) Να παρζχει τθν υποδομι για ανάπτυξθ δθμόςιασ πολιτικισ ςχετιηόμενθ με περιβαλλοντικά προβλιματα, γενετικά κζματα και άλλεσ παροχζσ αναφορικά με τθν πρόλθψθ τθσ νόςου και τθν προαγωγι τθσ υγείασ. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 4 από 24

ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΣΤΠΙΩΝ ΣΗ ΚΟΙΝΟΣΗΣΑ ΣΑ ΠΑΡΟΤΙΑΖΟΜΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ ΤΓΕΙΑ Ο κφριοσ ρόλοσ τθσ επιδθμιολογίασ είναι να παρζχει επίλυςθ ςτισ αλλαγζσ που λαμβάνουν χϊρα κατά τθν πάροδο του χρόνου ςτα προβλιματα υγείασ που εμφανίηονται ςτθν κοινωνία Χολζρα 1839 Προβλιματα υγείασ ΗΠΑ (1900-1997 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 5 από 24

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 6 από 24

ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΩΣΤΠΩΝ ΣΗ ΚΟΙΝΟΣΗΣΑ Αιτία κανάτων 1900 και 1997 Αιτία κανάτων 1900 ιταν λοιμϊδθ νοςθμάτων Αιτία κανάτων 1997 χρόνια νοςιματα HIV (AIDS) ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 10 από 24

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ Ο κύριος ρόλος της επιδημιολογίας είναι να αναγνωρίζει τις υποομάδες του πληθυσμού που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο νόσου, Γιατί πρέπει να αναγνωρίζουμε τέτοιες ομάδες υψηλού κινδύνου; Πρώτον: Αναγνωρίζουμε ειδικούς παράγοντες ή χαρακτηριστικά που θέτουν τα άτομα των υποομάδων αυτών σε υψηλό κίνδυνο και προσπαθούμε να τροποποιήσουμε τους πα ράγοντες αυτούς. Δεύτερον: Εάν μπορούμε να αναγνωρίσουμε «ομάδες υψηλού κινδύνου» τότε μπορούμε να εφαρμόσουμε προληπτικά μέτρα "screening programs» (προγράμματα πρόληψης) ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 12 από 24

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ Πρωτογενής πρόληψη Προλαμβάνουμε τθν ανάπτυξθ τθσ νόςου ς' ζνα άτομο που είναι υγιζσ Εμβολιαςμόσ Περιβαλλοντικοί παράγοντεσ Καρκίνοσ πνεφμονα - κάπνιςμα Δεν ζχουμε πλθροφορία (αναγκαία) Δευτερογενής πρόληψη Δεικνφει τθν ταυτότθτα του ανκρϊπου που ζχει ιδθ αναπτφξει τθ νόςο,ςτο πρϊιμο ςτάδιο, μζςω screening και πρϊιμθσ παρζμβαςθσ Καρκίνοσ μαςτοφ Εξζταςθ κοπράνων - αίμα Προλαμβάνουμε κνθςιμότθτα ι επιπλοκζσ Λιγότερεσ επικετικζσ και ακριβείσ κεραπείεσ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 14 από 24

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΚΣΙΚΗ Η επιδημιολογία δεν είναι μόνο κριτική στην Δημόσια Υγεία αλλά επίσης και στην κλινική πρακτική Η πρακτική στην ιατρική εξαρτάται από τα πληθυσμιακά δεδομένα Παράδειγμα όταν ένας γιατρός ακούει ένα κορυφαίο συστολικό φύσημα, πως αυτός η αυτή γνωρίζει ότι το πάσχει από φύσημα της μητροειδούς βαλβίδας; Από πού αυτή η γνώση πηγάζει; Η διάγνωση βασίζεται στην συσχέτιση των ακροαστικών ευρήματα με τά ευρήματα της χειρουργικής παθολογίας η νεκροψίας και της καθετηρίασης ή ευρήματα από αγγειογραφίες σε μεγάλες ομάδες ασθενών. Ο τρόπος της διάγνωσης είναι βάση του πληθυσμού. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 15 από 24

Ιατρική πρόγνωση Μεγάλη ομάδα ασθενών Ίδια νόσος Παρατηρούνται στο ίδιο στάδιο της νόσου Λαμβάνουν την ίδια θεραπεία Η προγνωστική βασίζεται στα δεδομένα του πληθυσμού (base on population data) ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 16 από 24

ΠΛΗΘΤΜΙΑΚH ΒΑΙΚH ΠΡΟEΓΓΙΗ (population based approach) Το προλθπτικό μζτρο εφαρμόηεται ευρζωσ ςε ολόκλθρο τον πλθκυςμό Οικονομικό - μθ επικετικό Προςζγγιςθ Δθμόςια Υγεία ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 17 από 24

ΑΠΟ ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ Ε ΠΡΟΛΗΠΣΙΚΕ ΔΡΑΕΙ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 18 από 24

Edward Jenner ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 19 από 24

John Snow ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 20 από 24

Ignaz Phillipp Semmelweis ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης Σελίδα 22 από 24