Agro - Thessaly Cluster
Ινστιτούτο Έρευνας & Τεχνολογίας Θεσσαλίας Αγροδιατροφικός τομέας στην Ελλάδα: Κύριος Πυλώνας Εθνικής μας Οικονομίας Η χρησιμοποιούμενη γεωργική γη εκτιμάται το 2012 σε 38,2 εκατ. στρέμματα περίπου, περιλαμβάνοντας 860.000 αγροτικές εκμεταλλεύσεις ο πρωτογενής τομέας απασχολεί κατά το έτος αυτό 537.000 άτομα, μέγεθος που αντιπροσωπεύει το 11,9% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας (EU, 5%) Η αξία της παραγωγής του γεωργικού κλάδου μέγεθος που αναλογεί στο 5,4% στο σύνολο της οικονομίας (EU, 2.5%) Αντιπροσωπεύει το 25% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών (ΕU, 6.8 %)
3000 2500 Αγροδιατροφικός τομέας στην Ελλάδα: Δομή ελληνικής γεωργίας 1991 2001 2006 2007 2008 2000 ha 1500 1000 500 0 Κηπευτικά Λαχανοκομικά Αμπέλια Δενδροκομικά 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Δομή της ελληνικής κτηνοτροφίας 1981 1991 2001 2006 2007 2008 1 2 3 4 5 6 Βοοειδή Χοίροι Πρόβατα Τεχνολογικό Γίδες Πάρκο Μελίσσια Θεσσαλίας, (thousands) 1 η ΒΙ.ΠΕ Βόλου
Ο αγροδιατροφικός τομέας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας q Η καλλιεργήσιμη έκτασή της ανέρχεται σε 4.999.353 στρ το 12,68% καλλιεργήσιμης έκτασης της χώρας q Σε επίπεδο περιφερειών η Θεσσαλία είναι δεύτερη με ποσοστό 13% στη συμμετοχή του πρωτογενή τομέα στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της χώρας q Ο αγροτικός τομέας είναι βασικός τροφοδότης σε μια σειρά προϊόντων και υπηρεσιών για τη βιομηχανία τροφίμων & ποτών, q Σημαντική είναι και η απασχόληση στον αγροτικό τομέα ποσοστό 24,3% του πληθυσμού να ασχολείτε με τον τομέα αυτό έναντι 16,6% του εμπορίου
Ο αγροδιαροφικός τομέας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας Λαχανικά: 16% Τρόφιμα: πρώτος εξαγωγικός κλάδος Γαλακτοκομικά : 16% Δημητριακά: 2%
Περιφερειακή Εξειδίκευση Θεσσαλίας ως προς την Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία σε σχέση με την Ελλάδα κατά τα έτη 2008 και 2012 (δεδομένα ΕΛΣΤΑΤ. Τιμές άνω του 0,2 υποδηλώνουν σημαντική περιφερειακή εξειδίκευση).
ü Ισχυρός ανταγωνισμός με γειτονικές αναδυόμενες οικονομίες (Βαλκανικές χώρες, Τουρκία) ü Οικονομική κρίση, αστάθεια των αγορών ü Υψηλότερες απαιτήσεις καταναλωτών, αυστηροποίηση σχετικών πρωτοκόλλων πιστοποίησης ü Σημαντική μείωση των τιμών αγροτικών προϊόντων, αδυναμία δανεισμού Αγροδιατροφικός τομέας: Ένας τομέας υπό πίεση ü Υψηλή εξάρτηση από επιδοτήσεις ü Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, απροθυμία νέων να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα
Αγροδιατροφικός τομέας: Κυριότερες προκλήσεις q q q q q q Μείωση επισιτιστικής ανασφάλειας (FAO, 2006) Αύξηση ζήτησης τροφίμων υψηλής διατροφικής αξίας (Evans, 2009) Μείωση διαθέσιμων πόρων (έδαφος, νερό, ενέργεια) (Pimentel et al., 1995; FAO, 2003) 60 % των οικοσυστημάτων υποβαθμίζεται (Millennium Ecosystem Assessment, 2005) Εντατική γεωργία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ενέργεια αλλά μπορεί να συνεισφέρει στον μετριασμό (mivgavon) των αεριών θερμοκηπίου (Smith et al., 2007) Ο γεωργικός τομέας δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένος να ανταπεξέλθει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (Lobell et al., 2008)
Καινοτόμος Αγροτική Επιχειρηματικότητα ΚΑΠ Οδηγίες πρότυπα Τιµές Global GAP Κλιµατική αλλαγή Υδάτινοι πόροι Εχθροί & ασθένειες Αέρια θερµοκηπίου Νοµοθεσία & Αγορά Περιβάλλον Επιλογές καταναλωτή Πόροι Ασφαλή και ποιοτικά τρόφιµα Παραδοσιακά Βιολειτουργικά Νερό, έδαφος, ενέργεια εργασία
Ο αγροδιαροφικός τομέας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας Αύξηση του ΑΕΠ Μείωση ανεργίας Τόνωση ανταγωνιστικότητας..διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης
..έμφαση θα πρέπει να δοθεί: ü Παραγωγή αγροτικών προϊόντων στα όποια η Θεσσαλία εμφανίζει συγκριτικό πλεονέκτημα ü Εκσυγχρονισμός και προσαρμογή στις απαιτήσεις της αγοράς. ü Διάθεση των αγροτικών προϊόντων στη διεθνή και στην εγχώρια αγορά ü Ποιοτικός έλεγχος κατά το στάδιο της παραγωγής των προϊόντων ü Σήμα πιστοποίησης (ThessAgro) ü Προώθηση των πωλήσεων / Προβολή και διαφήμιση των προϊόντων ü Υποδομές και δράσεις υποστήριξης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας ü Προώθηση της διαπεριφερειακής και διεθνούς συνεργασίας
Agro- Thessaly cluster q Στόχος είναι η δημιουργία καινοτόμου cluster αγροδιατροφής για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη στην Περιφέρεια Θεσσαλίας q Έμφαση στα παραδοσιακά προϊόντα αγροδιατροφής της Θεσσαλίας, με εισαγωγή νέων τεχνολογιών σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας (ελιά, ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά, οίνος, λαχανικά) q Εξειδίκευση σε προϊόντα με μεγάλη ζήτηση διεθνώς («τρόφιμα- φάρμακα», υπερτροφές, λειτουργικά τρόφιμα), μέσω της συνεργασίας των επιχειρήσεων με ερευνητικούς φορείς (ΙΕΤΕΘ, Πανεπιστήμιο, TEI, ΕΘΙΑΓΕ) q Εφαρμογή φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών στη διαδικασία παραγωγής, καθώς και καινοτόμων μεθόδων ιχνηλασιμότητας και πιστοποίησης q Εκπαίδευση του προσωπικού των επιχειρήσεων και των φορέων που υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις (σύνδεσμοι, επιμελητήρια, συμβουλευτικές) q Σύνδεση του Cluster αγροδιατροφής Θεσσαλίας με αντίστοιχα cluster του Ευρωπαϊκού χώρου
Το ΙΕΤΕΘ: Ερευνητικές Δράσεις Στοχευμένες στην Ανάπτυξη της Θεσσαλίας Το αγρόκτηµα του µέλλοντος Ολοκληρωµένη διαχείριση υδάτινων πόρων Περιβαλλοντικό Παρατηρητἠριο Θεσσαλίας Ολοκληρωµένο σύστηµα ιχνηλασιµότητας Εφαρμογή στο αγρόκτημα τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών στο αγρόκτημα Η εφαρμογή ρομποτικών οχημάτων στη γεωργία Ανάπτυξη μοντέλων διαχείρισης νερού σε επίπεδο λεκάνης απορροής (Κάρλα) Άρδευση ακριβείας σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες Παρακολούθηση εξέλιξης περιβαλλοντικών προβλημάτων (ποιότητα αέρα & νερό) Εκτίμηση αναγκών σε νερό για βασικές καλλιέργειες της Θεσσαλίας Ανάπτυξη ενσωματωμένων RFID Readers με δυνατότητα ενσωμάτωσης αισθητήρων φυσικών μεγεθών
Το ΙΕΤΕΘ: Σύζευξη Έρευνας και Επιχειρηματικότητας Πόλος Καινοτομίας 96 επιχειρήσεις Γεωργία Ενέργεια - Αγρουλικά Κουπόνια καινοτομίας 15 κουπόνια Αγροδιατροφή Αγρουλικά Τεχνολογίες πληροφορικής ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 14 έργα Αγροδιατροφή Μέταλλα Ενέργεια Θεραπευτικός τουρισμός Υγεία ποιότητα ζωής ICT Research for SMEs 24 έργα Αυτοματισμοί ICT Mέταλλα Ενέργεια Υγεία ποιότητα ζωής Αγροδιατροφή
GreeSense project OpIris project RoboFarm project SILF project 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Water Land Energy Carbon dioxide Methane Nitrous oxide Ammonia Sulphur dioxide Nitrogen oxides PM HM (air) Carbon monoxide Nitrate Phosphorus HM (water) Pesticides Dairy farm Alfalfa hay Alfalfa silage Rest Diesel Maize grain Maize silage Soybean meal Wheat straw Total transport Electricity
Ευφυής παραγωγή αγροτικών προϊόντων σε ελεγχόμενες συνθήκες, ΚΡΗΠΙΣ, ΕΠΕΑ- Θ
Περιβάλλον καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον αγροδιατροφικό τομέα στην Περιφέρεια Θεσσαλίας ΜΕΙΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΝΕΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΝΕΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΕΙΔΙΚ. ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΑΓΟΡΑΣ Στρατηγικός Σχεδιασμός Επιχειρήσεων
Περιβάλλον καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον αγροδιατροφικό τομέα στην Περιφέρεια Θεσσαλίας Κίνητρα για τη συμμετοχή σε ομάδα παραγωγών 4% 14% Χρήση από κοινού μηχανολογικού εξοπλισμού 39% Καλύτερη διαπραγματευτική ικανότητα στην αγορά/ πώληση προϊόντων 43% Ευκολότερη διάθεση προϊόντων Άλλο
Συσκευασία προϊόντων 1.75% 22.81% 29.82% 28.07% 17.54% ΚΑΜΙΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΝΑΙ ΛΟΓΩ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΝΑΙ ΛΟΓΩ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΝΑΙ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΙΜΗ Άλλο 6.38% Λόγοι αγοράς νέου εξοπλισμού 8.51% 6.38% 10.64% 68.09% ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΛΙΟΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΥΞΗΣΗ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΝΕΣΗ
Περιβάλλον καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον αγροδιατροφικό τομέα στην Περιφέρεια Θεσσαλίας Προβλήματα Αγροτικού χώρου 10.53% 6.32% 13.68% 13.68% ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΛΛΕΙΠΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΓΝΩΣΗΣ 24.21% ΕΛΛΕΙΨΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ - ΦΥΛΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ 15.79% 12.63% ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΚΟΣΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΦΟΔΙΩΝ - ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΕΘΝΙΚΗ & ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΛΛΟ 3.16%
Agro- Thessaly Cluster
εὖ μὲν γὰρ φερομένης τῆς γεωργίας ἔρρωνται καὶ αἱ ἄλλαι τέχναι ἅπασαι, Ξενοφών, Οικονομικά, 362 πχ Δημητριάδος 95 & Π. Μελά Tel: 24210-96740, Fax: 2421096750 admin@ireteth.certh.gr / liason@cert.gr www.ireteth.certh.gr / www.certh.gr h#ps://www.facebook.com/ireteth?fref=ts