Σχέδιο αντιµετώπισης Οδικών Συµβάντων (ΣΟΣ) στην Παράκαµψη Καστανιάς (Εγνατία οδός)

Σχέδιο αντιµετώπισης Οδικών Συµβάντων (ΣΟΣ) στην Παράκαµψη Καστανιάς (Εγνατία οδός) Κωνσταντίνος Π. Κουτσούκος Αν. Τµηµατάρχης Κυκλοφορίας & Τηλεµατικής Ευάγγελος Βίσκος Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός Simon Guy Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός

Περίληψη Η εργασία αυτή έχει στόχο να παρουσιάσει συνοπτικά το Σχέδιο αντιµετώπισης Οδικών Συµβάντων (ΣΟΣ), που εκπονήθηκε για το οδικό τµήµα του Πολύµυλου Βέροιας της Εγνατίας Οδού. Το τµήµα αυτό έχει µήκος 26 χλµ. και είναι ένα από τα πιο κρίσιµα από διαχειριστικής άποψης οδικά τµήµατα της Εγνατίας Οδού. Απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, λόγω της επαλληλίας σηράγγων και κοιλαδογεφυρών, των σηµαντικών κατά µήκος κλίσεων και των δυσµενών, κατά µεγάλο διάστηµα του έτους, καιρικών συνθηκών. Το (ΣΟΣ) αποτελεί το πρώτο σχέδιο που συντάχθηκε για την αντιµετώπιση των οδικών συµβάντων στην Εγνατία και είναι ένα δυναµικό σχέδιο που πρέπει να προσαρµόζεται στις συνεχείς βελτιώσεις και εξελίξεις που θα προκύπτουν από την λειτουργία του αυτοκινητόδροµου, καθώς µε την πάροδο των ετών θα εγκαθίστανται στον αυτοκινητόδροµο συστήµατα αυτόµατης αντιµετώπισης συµβάντων τα οποία το σχέδιο ΣΟΣ θα πρέπει να λαµβάνει υπόψη του. ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ α/α Όρος Περιγραφή 1. ΕΟΑΕ Εγνατία Οδός Α.Ε. 2. ΛΕΣ Τοµέας Λειτουργίας Εκµετάλλευσης - Συντήρησης 3. Χ.. Χιλιοµετρικοί είκτες οδού 4. Χ.Θ. Χιλιοµετρική Θέση οδού 5. Α/Κ Ανισόπεδος Κόµβος 6. ΚΕΣ Κτίριο Εξυπηρέτησης Σηράγγων 7. ΚΕΚ Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας 8. ΕΚ ιατάξεις Εκτροπής Κυκλοφορίας 9. ΟΑΕ Οµάδες Άµεσης Επέµβασης 2

1. Εισαγωγή To σχέδιο ΣΟΣ αλλά και κάθε είδους παρόµοιο σχέδιο, ορίζει µια «συστηµατική, σχεδιασµένη και συγχρονισµένη χρήση ανθρώπων, υπηρεσιών, εξοπλισµών και τεχνικών µέσων µε σκοπό την µείωση της διάρκειας και της επίπτωσης των συµβάντων, µε αποτέλεσµα την βελτίωση της ασφάλειας των χρηστών της οδού.» Η σύνταξη του σχεδίου για το οδικό τµήµα Πολύµυλου Βέροιας, κρίθηκε αναγκαία για τη λήψη πρόσθετων µέτρων και τη δυνατότητα αντιµετώπισης µε ασφάλεια πιθανών δυσχερών καταστάσεων στην κυκλοφορία. Το σχέδιο ουσιαστικά περιγράφει τις αρχές σύµφωνα µε τις οποίες γίνεται η αντιµετώπιση οδικών συµβάντων στην οδό σε συνάρτηση µε : τα παρεχόµενα µέσα (υποδοµές και προσωπικό λειτουργίας) τον τρόπο µε τον οποίο γίνεται η ροή ανταλλαγής πληροφοριών µεταξύ εµπλεκόµενων φορέων στη λειτουργία της οδού (τροχαία, πυροσβεστική, ΕΚΑΒ) και ΕΟΑΕ. 2. Περιγραφή του οδικού τµήµατος της Εγνατίας Οδού Πολύµυλος-Βέροια 2.1 Γενικά Το οδικό τµήµα Πολύµυλος-Βέροια µήκους 26 χλµ. είναι ένα από το πιο ενδιαφέροντα από τεχνική άποψη τµήµατα της Εγνατίας οδού. Περιλαµβάνει πλήθος σηράγγων και γεφυρών κάποιες από τις οποίες βρίσκονται σε αλληλουχία και σε µικρές αποστάσεις µεταξύ τους. Το εν λόγω τµήµα κατασκευάστηκε σε ορεινό ανάγλυφο µε υψόµετρο από 100µ περίπου, στον Α/Κ Βέροιας, έως 850µ, στον Α/Κ Πολυµύλου. Η περιοχή την οποία διασχίζει χαρακτηρίζεται από συχνές οµίχλες σε µήκος πολλών χιλιοµέτρων. Επιπλέον, 17 χλµ από τα 26 χλµ του τµήµατος κατασκευάστηκαν µε κλάδους σε ανισοσταθµία, γεγονός το οποίο δυσχεραίνει τη λειτουργία της οδού σε περίπτωση έκτακτων περιστατικών. Το συνολικό µήκος των σηράγγων (διπλοί κλάδοι σηράγγων) ανέρχεται σε 13,6 χλµ. ενώ το συνολικό µήκος των γεφυρών (διπλοί κλάδοι γεφυρών) ανέρχεται σε 5.3 χλµ. Με βάση την προηγούµενη περιγραφή, είναι σαφές ότι το συγκεκριµένο οδικό τµήµα απαιτεί ιδιαίτερη µεταχείριση όσον αφορά στον έλεγχο / επιτήρηση της κυκλοφορίας και των υποδοµών, καθώς και όσον αφορά στην αντιµετώπιση των οδικών συµβάντων. Το τµήµα διέρχεται από δύο νοµούς, Ηµαθίας και Κοζάνης, και δύο Περιφέρειες όπως απεικονίζεται στο Χάρτη 1. Το οδικό τµήµα από Α/Κ Βεροίας µέχρι τη γέφυρα Γ11 µήκους 21 χλµ. περίπου διέρχεται από το Νοµό Ηµαθίας, ενώ το τµήµα από τη γέφυρα Γ11 µέχρι τον Α/Κ Πολυµύλου µήκους 5 χλµ. περίπου, διέρχεται από τον Νοµό Κοζάνης. 3

Χάρτης 1. Η Παράκαµψη Καστανιάς της Εγνατίας οδού. 4

2.2 Χιλιοµέτρηση Οδικού τµήµατος Σύµφωνα µε το µητρώο οδού της ΕΟΑΕ, κάθε κλάδος του αυτοκινητόδροµου αντιµετωπίζεται µε διαφορετική χιλιοµέτρηση. Η αρχή χιλιοµέτρησης κάθε µήκους οδού ορίζεται µε βάση τον προηγούµενο ανισόπεδο κόµβο του αυτοκινητόδροµου (κόµβος προέλευσης). Σύµφωνα µε την κωδικοποίηση των κόµβων της Εγνατίας οδού, ο Ανισόπεδος κόµβος Πολυµύλου έχει τον αριθµό 13 και ο κόµβος Βέροιας έχει τον αριθµό 14, έτσι ο νότιος κλάδος που αφορά στο τµήµα Πολύµυλος - Βέροια ορίζεται ως 13-14, ενώ ο βόρειος κλάδος που αφορά το τµήµα Βέροια Πολύµυλος ορίζεται ως τµήµα 14-13. Σε όλο το µήκος της οδού έχουν τοποθετηθεί χιλιοµετρικοί δείκτες (Χ ) ανά 100 µέτρα όπως αυτοί απεικονίζονται στο σχήµα 1. Οι πινακίδες των Χ απεικονίζουν : τον κωδικό του αυτοκινητόδροµου (Α2), τον κωδικό του οδικού τµήµατος (διαφορετικός ανάλογα µε την κατεύθυνση της κυκλοφορίας 1314 (Πολύµυλος Βέροια) ή 1413 (Βέροια-Πολύµυλος), τον κωδικό του υποτµήµατος που ανήκει το εν λόγω τµήµα (01) την χ.θ. 0+100 όπου βρίσκεται τοποθετηµένη η πινακίδα. A2-1314-01 0+100 A2-1314-01 0+200 Σχήµα 1. Χιλιοµετρικοί δείκτες οδού Πολύµυλου Βέροιας Τα επόµενα δύο σχήµατα (σχήµα 2 & 3) απεικονίζουν σε γραµµική µορφή την χιλιοµέτρηση του τµήµατος στα σηµεία των τεχνικών(σήραγγες & γέφυρες), ανάλογα µε την κατεύθυνση Προέλευσης Προορισµού της κυκλοφορίας. 5

6 Σχήµα 2. Χιλιοµέτρηση Τµήµατος Α/Κ 13 Πολύµυλου Α/Κ 14 Βέροιας Πολύµυλος Προσωρινό Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ Ν. ΗΜΑΘΙΑΣ 4+250 Χ.Θ. 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 0+995ΠΚ Α1+220 2+530 2+990 3+250 3+340 4+110 4+410 4+940 5+090/5+600 5+950 7+000 8+200 8+600 8+855 9+025 9+590 9+765 10+085 10+335 10+890 11+255 12+160 12+330 Χ Χ Χ Χ Χ Α/Κ 13 Α.. ΕΚ1 Γ12 Σ14 ΕΚ2 Σ13 Γ11 Σ12 Σ11 Γ10 Σ10 ΕΚ ΚΕΣ ΕΚ3 Γ9 Σ9 Σ8 ΕΚ4 Σ7 Σ6 ΠΟΛΥΜΥΛΟΥ ανισοσταθµία (Γ13) 460µ 260µ 770µ 300µ 530µ 510µ 265µ 2250µ 170µ 175µ 110µ 365µ 170µ Στοά διαφυγής Γεωργιανοί Π.Ε.Ο. ---------------------- 7 χλµ ------------------------- ------- 5 χλµ --- Λευκόπετρα ανισοσταθµία Χ.Θ. 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 13+360 13+820 14+035 14+545 14+825 15+350 15+610 16+000 16+290 18+900 19+055 19+430 20+430 20+830 Χ Χ ΟΡΙΟ 5.1 5.2 Σ5 Α.. Σ4 Σ3 Σ2.1 ΕΚ5 Γ2 Σ2 Γ1 Σ1 ΚΕΣ ΕΚ6 Α/Κ 14 ΒΕΡΟΙΑΣ 13+100 215µ ΛΕΥΚΟΠ 280µ 260µ 290µ 115µ 375µ 150µ 850µ Ενδεικτική πινακίδα χιλιοµέτρησης : A2 Κωδικός Αυτοκινητόδροµου 1314 Κατεύθυνση από Πολύµυλο Βέροια 01 Υποτµήµα αυτοκινητόδροµου 16+200 16 ο Χλµ και 200 µ A2-1314-01 16+200 6

7 Σχήµα 3. Χιλιοµέτρηση τµήµατος Α/Κ 14 Βέροιας Α/Κ 13 Πολύµυλου Γεωργιανοί Π.Ε.Ο. ---------------------- 7 χλµ ------------------------- ------- 5 χλµ --- Λευκόπετρα ανισοσταθµία 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 11+210 10+995 10+485 10+205 9+680 9+420 9+030 8+740 6+090 5+975 5+600 5+450 4+600 Χ Χ ΟΡΙΟ 5.1 5.2 Σ5 Α.. Σ4 Σ3 Σ2.1 ΕΚ5 Γ2 Σ2 Γ1 Σ1 ΚΕΣ ΕΚ6 11+930 11+670 215µ ΛΕΥΚΟΠ 280µ 260µ 290µ 115µ 375µ 150µ 850µ 4+200 Α/Κ 14 ΒΕΡΟΙΑΣ Πολύµυλος Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ Ν. ΗΜΑΘΙΑΣ 4+250 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 Χ.Θ. ΠΚ Α23+810 22+500 22+040 21+780 21+690/20+920 20+620/20+090 19+940/19+430 19+080 16+830 16+175 16+005 15+440 15+265 14+945 14+140 13+775 12+870 12+700 Χ Χ Χ Χ Χ Α/Κ 13 Α.. ΕΚ1 Γ12 Σ14 ΕΚ2 Σ13 Γ11 Σ12 11 Γ10 Σ10 ΕΚ ΚΕΣ ΕΚ3 Γ9 Σ9 Σ8 ΕΚ4 Σ7 Σ6 ΠΟΛΥΜΥΛΟΥ 24+035 (Γ13) 460µ 260µ 21+730 770µ 300µ 530µ 510µ 265µ 2250µ 18+030 16+430 170µ 175µ 110µ 14+695 365µ 170µ ανισοσταθµία Προσωρινό Στοά διαφυγής Ενδεικτική πινακίδα χιλιοµέτρησης : A2 Κωδικός Αυτοκινητόδροµου 1413 Κατεύθυνση από Βέροια Πολύµυλο Υποτµήµα αυτοκινητόδροµου 01 17+000 17 ο Χλµ και 000 µ A2-1413-01 17+000 7

2.3 Βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά του τµήµατος Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται τα σηµαντικότερα τεχνικά Γεφυρών και Σηράγγων του τµήµατος, τα αντίστοιχα µήκη τους καθώς και η Χ.Θ. τους και η ονοµασία ενώ ο Χάρτης 2 παρουσιάζει την οριζοντιογραφία του τµήµατος των 26 χλµ µε τις θέσεις των Σηράγγων και Γεφυρών. Πίνακας 1. Κύρια τεχνικά του τµήµατος Πολύµυλου Bέροιας Τύπος Τεχνικού Μήκος Χ.Θ. από Α/Κ Βεροίας (Νο14) Γέφυρα 1 150 µ (5+450) Γέφυρα 2 115 µ (5+975) Γέφυρα 9 170 µ (16+005) Γέφυρα 10 265 µ (19+080) Γέφυρα 11 300 µ (20+620) Γέφυρα 12 460 µ (22+040) Τύπος Τεχνικού Μήκος Χ.Θ. από Α/Κ Βεροίας (Νο 14) Σήραγγα 1 850 µ (4+600) Σήραγγα 2 285µ (5+600) Σήραγγα 2.1 270µ (8+740) Σήραγγα 3 260 µ (9+420) Σήραγγα 4 265 µ (10+205) Σήραγγα 5 220 µ (10+995) Σήραγγα 6 180µ (12+700) Σήραγγα 7 375µ (13+775) Cut & cover 8 110 µ (14+945) Cut & cover 9 175 µ (15+265) Σήραγγα 10 2250 µ (16+830) Σήραγγα 11 500 µ (19+430) Σήραγγα 12 500 µ (20+090) Σήραγγα 13 792µ (20+920) Cut & cover 14 282 µ (21+780) 8

2.4 ιατάξεις Εκτροπής Κυκλοφορίας (.Ε.Κ.) Οι διατάξεις εκτροπής κυκλοφορίας είναι θέσεις του αυτοκινητόδροµου στα οποία υπάρχει η δυνατότητα εκτροπής της κυκλοφορίας στον αντίθετο κλάδο. Στο τµήµα Πολύµυλος Βέροια θα κατασκευαστούν επτά σηµεία µε ΕΚ οι οποίες θα έχουν διάφορες χρήσεις ανάλογα µε την θέση στην οποία βρίσκονται. Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τις θέσεις των ΕΚ. Πίνακας 2. Θέσεις των ΕΚ στο τµήµα Πολύµυλος Βέροια (χάρτης 3) Χ. Θ. από προέλευση ΕΚ Α/Κ Πολύµυλο (Νο 13) 1 ΕΚ (2+000) 2 ΕΚ (3+000) Αναστροφή για οχήµατα έκτακτης ανάγκης (4+000) Αναστροφή για οχήµατα έκτακτης ανάγκης (4+800) Αναστροφή για οχήµατα έκτακτης ανάγκης (5+500) Αναστροφή για οχήµατα έκτακτης ανάγκης (6+000) Αναστροφή Σ10 για οχήµατα έκτακτης ανάγκης (7+000) 3 ΕΚ (8+500) 4 ΕΚ (10+500) Αναστροφή Λευκόπετρας για οχήµατα έκτακτης ανάγκης (14+500) 5 ΕΚ (Μόνιµη εκτροπή κυκλοφορίας) (19+000) 6 ΕΚ (Μόνιµη εκτροπή κυκλοφορίας) (21+000) Οι ΕΚ σηµαίνονται επί της οδού µε ειδική σήµανση όπως φαίνεται στο σχήµα 4 που απεικονίζει την σήµανση των ΕΚ.. Σχήµα 4. Πινακίδα ΕΚ 9

Χάρτης 2. Οδικό τµήµα Πολύµυλου Βέροιας 10

2.5 Τετραψήφιος αριθµός κλήσης ενηµέρωσης οδικών συµβάντων Η ΕΟΑΕ σε συνεργασία µε την ΟΤΕ Α.Ε., έχει εγκαταστήσει ένα τετραψήφιο τηλεφωνικό κωδικό αριθµό (1077) στο Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας (ΚΕΚ 10 ) της σήραγγας Σ10. Η γραµµή αυτή είναι ανεξάρτητη τηλεφωνική γραµµή και σκοπό έχει την άµεση απόκριση των οµάδων άµεσης επέµβασης (ΟΑΕ) και των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης για την αντιµετώπιση οδικών συµβάντων στο εν λόγω τµήµα. Η κλήση του αριθµού είναι δυνατή από τους χρήστες της οδού (ιδιώτες και εµπλεκόµενες υπηρεσίες), καλύπτει τις περιοχές των νοµών Ηµαθίας και Κοζάνης και απαντάται από του χειριστές του Κέντρου Ελέγχου της Σ10 που βρίσκονται σε βάρδια. Ο 4-ψήφιος κωδικός αριθµός (1077) µπορεί να καλείται τόσο από σταθερά καλούντος όσο και από κινητά τηλέφωνα µε αστική χρέωση του Η ΕΟΑΕ έχει τοποθετήσει ειδική σήµανση όπως αυτή της φωτογραφίας σύµφωνα µε την οποία οι χρήστες ενηµερώνονται για τον αριθµό που πρέπει να καλέσουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. 11

3.0 Προσωπικό Αναδόχου Λειτουργίας & Συντήρησης Στην παράκαµψη Καστανιάς οι εργασίες Λειτουργίας και Συντήρησης εκτελούνται για λογαριασµό της ΕΟΑΕ από Ανάδοχο Λειτουργίας & Συντήρησης. Το επόµενο σχήµα περιγράφει το προσωπικό του αναδόχου που εµπλέκεται στις διάφορες εργασίες λειτουργίας και συντήρησης. ΣΧΗΜΑ 5: ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΟΥ ΑΝΑ ΟΧΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΟΑΕ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΑΝΑ ΟΧΟΥ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΑΝΑ ΟΧΟΥ Πολιτικός ή Τοπογράφος Μηχανικός (ΠΕ) # Ηλεκτρολόγος ή Μηχανολόγος Μηχανικός (ΠΕ) # Τεχνική Αστυνόµευση Οδού 2 Οµάδες Αµέσης Επέµβασης (Ο.Α.Ε) ## Χειριστές ΚΕΚ 10 (ΤΕ) ## 2 άτοµα Ηλεκτροτεχνίτης (Στ' τάξης) # 1 άτοµο Βοηθός Ηλεκτροτεχνίτης # 1 άτοµο Χειριστές ΚΕΚ 13 (ΤΕ) ## 2 άτοµα Ηλεκτροτεχνίτης ΚΕΚ ## (Στ' τάξης) 1 άτοµο Χειριστές ΚΕΚ 1 (ΤΕ) ## 2 άτοµα # Παρουσία µόνο στις εργάσιµες ώρες (8 ωρη εργασία) ## Παρουσία όλο το 24 ωρο (βάρδια) Το προσωπικό του Αναδόχου διαιρείται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα µε τις αρµοδιότητες που έχει. Οι κατηγορίες αυτές αφορούν σε Ι) Προσωπικό ιοίκησης, ΙΙ) Λειτουργίας και ΙΙΙ) Συντήρησης και περιγράφονται περιληπτικά παρακάτω. Ι. Προσωπικό ιοίκησης Έργου Το προσωπικό ιοίκησης το έργου διευθύνει, παρακολουθεί και εκτελεί τις εργασίες λειτουργίας και συντήρησης και είναι : Ένας διπλωµατούχος Πολιτικός ή Τοπογράφος Μηχανικός ΑΕΙ υπεύθυνος για : τη βέλτιστη λειτουργία του ΚΕΚ τη βέλτιστη διεξαγωγή της τεχνικής αστυνόµευσης της οδού τον προγραµµατισµό και την άρτια εκτέλεση των εργασιών συντήρησης 12

πολιτικού µηχανικού την οµαλή διεξαγωγή της κυκλοφορίας στο εν λόγω τµήµα Ένας διπλωµατούχος Ηλεκτρολόγος ή Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΕΙ ο οποίος είναι υπεύθυνος για : τη βέλτιστη διεξαγωγή της τεχνικής αστυνόµευσης των σηράγγων, την άρτια εκτέλεση των εργασιών στοιχειώδους συντήρησης των Η/Μ εγκαταστάσεων οδού και σηράγγων, του ΚΕΚ, των (ΚΕΣ), των πληροφοριακών συστηµάτων αυτών και του δικτύου επικοινωνιών, την απόδοση του προσωπικού συντήρησης Η/Μ εγκαταστάσεων, ΙΙ Προσωπικό Λειτουργίας Προσωπικό Στελέχωσης του Κέντρου Ελέγχου Κυκλοφορίας (ΚΕΚ) Χειριστές ΚΕΚ Το Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας (ΚΕΚ) στελεχώνεται µε χειριστές, οι οποίοι εργάζονται σε βάρδιες δυο ατόµων, για όλο το 24ωρο και για όλες τις ηµέρες της εβδοµάδος. Προσωπικό Οµάδας Άµεσης επέµβασης (ΟΑΕ) Η έγκαιρη απόκριση στα οδικά συµβάντα γίνεται µε τις οµάδες άµεσης επέµβασης (ΟΑΕ) αποτελούµενες από δύο τεχνίτες σήµανσης η καθεµιά, οι οποίες εργάζονται σε βάρδιες για όλο το 24ωρο και για όλες τις ηµέρες, περιλαµβανοµένων εορτών και αργιών. Για την έγκαιρη µετάβαση στα σηµεία όπου εµφανίζονται συµβάντα αλλά και την αποτελεσµατική διαχείριση αυτών, οι ΟΑΕ χρησιµοποιούν οχήµατα όπως αυτό της παρακάτω φωτογραφίας, το οποίο µεταβαίνει στα οδικά συµβάντα της Παράκαµψης Καστανιάς. 13

ΙΙΙ Προσωπικό Συντήρησης Προσωπικό Τεχνικής Αστυνόµευσης Οδού Η ΕΟΑΕ εκτελεί εργασίες τεχνικής αστυνόµευσης µε προσωπικό που διαθέτει εµπειρία σε έργα οδοποιίας και στην Τεχνική Αστυνόµευση (Περιπολία Ασφαλείας οδού και Επιθεώρηση Ασφαλείας οδού). Η τεχνική αστυνόµευση αφορά µια διέλευση επί της οδού καθηµερινά για τον εντοπισµό φθορών και βλαβών της οδού. Προσωπικό Συντήρησης Η/Μ εγκαταστάσεων Παράλληλα το προσωπικό Συντήρησης Η/Μ εγκαταστάσεων εργάζεται στον τόπο του έργου κατά τις εργάσιµες ηµέρες και ώρες και παρέχει την απαιτούµενη εργασία στις εργασίες Η/Μ. 14

4.0 Εµπλεκόµενοι φορείς Η αντιµετώπιση των οδικών συµβάντων στον αυτοκινητόδροµο γίνεται µε την συνδροµή των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης (Πυροσβεστική, Τροχαία, ΕΚΑΒ). Τις υπηρεσίες αυτές συνδράµουν και οι ΟΑΕ της Εγνατία οδού έτσι ώστε να αντιµετωπιστούν έγκαιρα τα οδικά συµβάντα. Στις παρακάτω φωτογραφίες απεικονίζονται οι τρεις υπηρεσίες αντιµετώπισης έκτακτων περιστατικών καθώς και ειδικός εξοπλισµός της Πυροσβεστικής για την αντιµετώπιση των οδικών ατυχηµάτων... 15

5.0 Περιγραφή ροής πληροφοριών µεταξύ εµπλεκόµενων φορέων για την αντιµετώπιση οδικών Συµβάντων Οι ενέργειες για την αντιµετώπιση των Οδικών Συµβάντων περιγράφονται από τέσσερα βήµατα τα οποία είναι : α) η Ανίχνευση β) η Επιβεβαίωση γ) η Απόκριση και δ) η Ολοκλήρωση ενός συµβάντος. Ως συµβάν ορίζεται κάθε µη επαναλαµβανόµενο γεγονός το οποίο έχει ως αποτέλεσµα είτε τη µείωση της χωρητικότητας της οδού είτε την αύξηση της κυκλοφοριακής ζήτησης. Τα συµβάντα αφορούν κυρίως σε µη αναµενόµενα περιστατικά όπως ατυχήµατα, σταµατηµένα οχήµατα, κακές καιρικές συνθήκες, καταστροφές τεχνικών έργων (γεφυρών), αλλά µπορούν και να αφορούν σε αναµενόµενα περιστατικά όπως αθλητικά γεγονότα κλπ. Η ροή των πληροφοριών µεταξύ των εµπλεκόµενων φορέων, για την αντιµετώπιση των οδικών συµβάντων απεικονίζεται γραφικά στο παρακάτω διάγραµµα ροής το οποίο περιγράφει ενδεικτικά τη ροή πληροφοριών για την αντιµετώπιση οδικών συµβάντων. Βήµατα Αντιµετώπισης Οδικού Συµβάντος Παρακάτω περιγράφονται τα βήµατα για την αντιµετώπιση οδικών συµβάντων, τα οποία απεικονίζονται γραφικά στο επόµενο διάγραµµα ροής πληροφοριών. Ανίχνευση : H ανίχνευση ενός συµβάντος µπορεί να επιτευχθεί έχοντας πληροφόρηση µέσω Εξωτερικών Πηγών Πληροφόρησης Εξωτερικές Πηγές Πληροφόρησης συµβάντων (Βήµα 1): Τηλεφωνικές κλήσεις από προσωπικό της Εγνατίας οδού κάνοντας χρήση του τετραψήφιου αριθµού Χρήστες της οδού κάνοντας χρήση του τετραψήφιου αριθµού Υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης Περιπολίες της Οµάδας Άµεσης Επέµβασης της οδού η οποία µε την χρήση ασυρµάτου ή κινητού τηλεφώνου ενηµερώνει τον χειριστή του ΚΕΚ για τα πιθανά συµβάντα. Μόλις ο χειριστής λάβει το µήνυµα εγγράφει το περιστατικό και ορίζει ένα µοναδικό αριθµό συµβάντος. Ο χειριστής του ΚΕΚ πληροφορείται το συµβάν (Βήµα 2) και δηµιουργεί µια αναφορά συµβάντος από τις προηγούµενες πηγές Ο χειριστής του ΚΕΚ έχοντας αρχικά πληροφορηθεί ένα συµβάν θα πρέπει να κρίνει (υλοποιώντας το Βήµα 3) εάν έχει την απαιτούµενη πληροφόρηση για να προχωρήσει στο Βήµα 5 α (Απόκριση συµβάντος ) ή πρέπει να συλλέξει επιπλέον στοιχεία εκτελώντας ουσιαστικά το Βήµα 4 (Επαλήθευση συµβάντος). Επαλήθευση : Το βήµα 4 αφορά µέρος της διαδικασίας διαχείρισης συµβάντων σε σχέση µε τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης των συµβάντων. Οι Υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης µπορούν να παρέχουν επιπλέον πληροφορίες για συµβάντα εφόσον κληθούν από τον χειριστή του ΚΕΚ Απόκριση : Τα βήµατα 5 α και 5 β αφορούν στο µέρος της διαδικασίας όπου ενεργοποιείται η απόκριση του συµβάντος από τον χειριστή του ΚΕΚ. Η διαδικασία περιλαµβάνει τον συντονισµό µε το προσωπικό που χειρίζεται το συµβάν στο πεδίο. Οι ενέργειες του χειριστή ΚΕΚ περιλαµβάνουν : Ορισµός του άλλου χειριστή ΚΕΚ για παρακολούθηση νέων συµβάντων Παρακολούθηση χρόνου και εξοπλισµού για το συµβάν Προσδιορισµός υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης που εµπλέκονται στο συµβάν 16

Ενηµέρωση προϊσταµένων για σηµαντικά συµβάντα Στην περίπτωση όπου το συµβάν έχει αναγνωριστεί από Εξωτερικές Πηγές Πληροφόρησης ο χειριστής του ΚΕΚ επικοινωνεί µε το προσωπικό πεδίου που βρίσκεται στην θέση του συµβάντος βήµα 6. Ο χειριστής είναι υπεύθυνος για το συντονισµό του συµβάντος αλλά ανάλογα µε τη σοβαρότητα του γεγονότος µπορεί να µεταθέσει το συντονισµό αυτό στις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Οι αρµοδιότητες του χειριστή περιλαµβάνουν τα παρακάτω: Ενηµέρωση σχετικά µε την ώρα που ενηµερώθηκαν οι Υπ. Έκτακτης ανάγκης Επιβεβαίωση ότι οι εµπλεκόµενες υπηρεσίες συντονίζονται ορθά Σηµείωση για το χρόνο και τις συνθήκες του συµβάντος Το βήµα 5 α και 6 αποτελεί µία αµφίδροµη επικοινωνία σύµφωνα µε την οποία ο χειριστής και οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης ενηµερώνονται συνεχώς για την εξέλιξη του συµβάντος. Σύµφωνα µε το βήµα 7, το περιφερειακό γραφείο ΕΟΑΕ της Κοζάνης, τα κεντρικά της ΕΟΑΕ ενηµερώνονται για το συµβάν και για τυχόν απαιτήσεις που υπάρχουν για την αντιµετώπισή του. Ολοκλήρωση : Τα βήµατα 8, 9, και 10 αφορούν στο µέρος της διαδικασίας όπου ενεργοποιείται η ολοκλήρωση του συµβάντος. Ο χειριστής του ΚΕΚ συµπληρώνει τις αναφορές για το συµβάν και ενηµερώνει τις αντίστοιχες υπηρεσίες της ΕΟΑΕ. 17

ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ Ο ΙΚΑ ΣΥΜΒΑΝΤΑ ΕΚΤΟΣ ΣΗΡΑΓΓΩΝ ΚΑΙ ΕΝΤΟΣ Σ10 (ΠΟΛΥΜΥΛΟΣ - ΒΕΡΟΙΑ) ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ ΠΟΙΟΣ; Κ.Ε.Κ χειριστής (Σ10) 2 3 Σηµείο Κέντρο Συµβάντος Ελέγχου Κυκλοφορίας 1 ΠΩΣ; (Γνωστοποίηση) - Τηλεφωνική κλήση - Επαφή µε τον ασύρµατο - CCTV σε σήραγγες -Τηλέφωνα ΣΟΣ ΠΟΙΟΣ; - Χρήστης - Οµάδα Αµέσης Επέµβασης - Υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης - Μαζικά Μέσα Επικοινωνίας Σηµείο Συµβάντος Εξωτερικές πήγες πληροφόρησης ΠΩΣ; - Τηλέφωνο - CCTV ηµιουργία αναφοράς ή Κωδικού Συµβάντος ΠΩΣ; - Ασύρµατος - Τηλεφωνική κλήση - CCTV 4 ΠΟΙΟΣ; - Αστυνοµία - Πυροσβεστική υπηρεσία - ΕΚΑΒ - Οδική βοήθεια - Οµάδα Αµέσης Επέµβασης ΠΟΙΟΣ; Κ.Ε.Κ χειριστής (Σ10) 5α ΠΩΣ; - Ασύρµατος - Πρόσωπ ο µε πρόσωπο - Τηλεφωνική κλήση ΠΩΣ; - Πρόσωπ ο µε πρόσωπο - Ασύρµατος ηµιουργία Κωδικού Συµβάντος ΠΩΣ; - Ασύρµατος - Τηλεφωνική κλήση ΠΟΙΟΣ; 6 - Αστυνοµία - Πυροσβεστική υπ ηρεσία - ΕΚΑΒ - Οδική βοήθεια ΠΟΙΟΣ; 5β Κ.Ε.Κ χειριστής (Σ10) ΠΩΣ; CCTV Traff ic Lights Emails Pagers 7 ΠΟΙΟΣ; - Χρήστης -ΥΠΕΧΩ Ε - Άλλες εµπλεκόµενες υ πηρεσίες - ΜΜΕ 7 10 ΠΟΙΟΣ; 8 Κ.Ε.Κ χ ειριστής κάνει αν αφορ ά Θεωρεί το συµβάν λήξαν ΠΩΣ; Παράδοση αναφοράς σ υµβάντος ΠΟΙΟΣ; 9 Κ.Ε.Κ χειριστή ς (επ όµενης βάρδιας) ΠΩΣ; - Ηµερήσια αναφορά που σ υµπεριλαµβάνει εκτυπώσεις απ ό λογισµικά κυκλοφορίας ΠΟΙΟΣ; - Κ.Ε.Κ Σ1 - Κ.Ε.Κ Σ13 - Άλλοι υπάλληλοι της ΕΟΑΕ Προσωπικό της ΕΟΑΕ (εκτός του Κ.Ε.Κ) ΠΟΙΟΣ; - ηµόσιες σχέσεις - Ανώτερα διοικητικά στελέχη - Τοµέα Λειτουργίας, Εκµετάλλευσης, Συντήρησης ΠΟΙΟΣ; - Κ.Ε.Κ Σ1 - Κ.Ε.Κ Σ13 - Τοµέα Λειτουργίας, Εκµετάλλευσης, Συντήρησης 18

19

5. Κατηγορίες Οδικών συµβάντων Οι διάφορες κατηγορίες οδικών συµβάντων και οι πιθανότητες εµφάνισής τους, έχουν αποτελέσει αντικείµενο µελέτης και επεξεργασίας στατιστικών στοιχείων από πολλές χώρες και για µεγάλα χρονικά διαστήµατα. Οι στατιστικές δείχνουν γενικά ότι ο αριθµός των ατυχηµάτων µέσα στις σήραγγες είναι χαµηλότερος από τον αντίστοιχο αριθµό εκτός, ειδικότερα για µεγάλα µήκη σηράγγων όπου οι άσχηµες καιρικές συνθήκες δεν επηρεάζουν τις συνθήκες οδήγησης. Ακόµα όµως και στην περίπτωση που εξετάζονται µόνο οι περιοχές των σηράγγων, οι στατιστικές δείχνουν ότι τα σταµατηµένα οχήµατα από µηχανικές βλάβες εµφανίζονται µε µια συχνότητα περίπου 1500 οχηµάτων ανά 100 εκατοµµύρια διανυµένα οχηµατοχιλιόµετρα. Ο αντίστοιχος αριθµός για την εµφάνιση πυρκαγιών στις σήραγγες είναι 25 οχήµατα, όµως µε πολύ µεγαλύτερες σε έκταση ζηµιές. Οι στατιστικές δείχνουν επίσης ότι οι πυρκαγιές στις σήραγγες δεν οφείλονται τις περισσότερες φορές σε ατύχηµα µε εµπλεκόµενα αυτοκίνητα αλλά σε ηλεκτρικές βλάβες ή υπερθερµασµένες µηχανές µεµονωµένων αυτοκινήτων, αλλά και ότι οι σηµαντικότερες πυρκαγιές σε σήραγγες (λαµβάνοντας υπόψη την έκταση των ζηµιών και τον αριθµό θανάτων) ήταν αυτές που ως αιτία είχαν το ατύχηµα. Με βάση τα προηγούµενα είναι µάλλον αναµενόµενο ότι οι υπεύθυνοι Λειτουργίας του αυτοκινητόδροµου και κατ επέκταση οι χειριστές των ΚΕΚ, θα αντιµετωπίσουν πολύ συχνότερα φαινόµενα από σταµατηµένα οχήµατα και ατυχήµατα για τα οποία θα πρέπει έγκαιρα να ανταποκριθούν σε όλο το µήκος του αυτοκινητόδροµου και όχι µόνο στις σήραγγες. Η ανταπόκριση αυτή είναι πιο αποτελεσµατική όταν τα συµβάντα προσδιορίζονται και οµαδοποιούνται σύµφωνα µε τους παρακάτω Πίνακες 3, 4,.. Ο πίνακας δείχνει τις εµπλεκόµενες υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης που λαµβάνουν µέρος σε οδικά συµβάντα και καθορίζει τα αντίστοιχα επίπεδα σοβαρότητας µε τις ανάλογες χρονικές καθυστερήσεις 20

Πίνακας 3. Κατηγοριοποίηση Οδικών συµβάντων και επίπεδο σοβαρότητας αυτών ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΕΠΙΠΕ Ο ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ ΕΠΙΠΕ Ο 4 ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΑΠΌ 30 ΛΕΠΤΑ ΕΠΙΠΕ Ο 3 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟ 30 ΛΕΠΤΑ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΑΠΟ 1 ΩΡΑ ΕΠΙΠΕ Ο 2 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟ 30 ΛΕΠΤΑ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΑΠΟ 2 ΩΡΕΣ ΕΠΙΠΕ Ο 1 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟ 2 ΩΡΕΣ Στα επόµενα κατηγοριοποιούνται τα οδικά συµβάντα, σε δύο κατηγορίες : Οδικά συµβάντα που λαµβάνουν χώρα στον αυτοκινητόδροµο (Κατηγορία Ι) Οδικά συµβάντα που λαµβάνουν χώρα στις γέφυρες και στις σήραγγες (Κατηγορία ΙΙ) 21

Πίνακας 4. Κατηγορίες οδικών συµβάντων ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Ο ΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ Α/Α ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Ι Οδικά Συµβάντα στον αυτοκινητόδροµο 1 Κυκλοφοριακή συµφόρηση στον αυτοκινητόδροµο Σύµβολο Συµβάντος Επίπεδο Σοβαρότητας Συµβάντος 4 2 Αντικείµενα στο κατάστρωµα του αυτοκινητόδροµου 3 Ακινητοποιηµένο όχηµα από µηχανική βλάβη εντός του αυτοκινητόδροµου 3 4 4 Ακινητοποιηµένο όχηµα µε φωτιά εντός του αυτοκινητόδροµου 4 5 Ατύχηµα στον αυτοκινητόδροµο 3 6 Προσέγγιση στη σήραγγα οχήµατος µε ύψος µεγαλύτερο από το επιτρεπόµενο 7 Κίνηση οχήµατος σε αντίθετη κατεύθυνση κυκλοφορίας 8 Προειδοποίηση χρηστών για καιρικές µεταβολές 1-4 1 4 22

9 Προειδοποίηση χρηστών για πάγο σε γέφυρα 4 10 Μείζονος σηµασίας διαρροή βενζίνης, λιπαντικού ελαίου ή πετρελαίου 2, 3 11 Μείζονος σηµασίας διαρροή χηµικής ή άλλης ουσίας 2, 3 12 Κατολίσθηση 1 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΙΙ Οδικά Συµβάντα στις σήραγγες & γέφυρες 1 Κυκλοφοριακή συµφόρηση στη σήραγγα 4 2 Αντικείµενα στο κατάστρωµα της σήραγγας 3 Ακινητοποιηµένο όχηµα από µηχανική βλάβη εντός της σήραγγας 3 4 4 Ακινητοποιηµένο όχηµα µε φωτιά εντός της σήραγγας 5 Ατύχηµα εντός της σήραγγας 1 2 6 Είσοδος στη σήραγγα οχήµατος µε ύψος µεγαλύτερο από το επιτρεπόµενο. 1-4 23

7 Προειδοποίηση χρηστών για πάγο σε γέφυρα 8 Προειδοποίηση χρηστών για ισχυρό άνεµο σε γέφυρα 4 4 9 Κίνηση οχήµατος σε αντίθετη κατεύθυνση κυκλοφορίας 1 10 Μείζονος σηµασίας διαρροή βενζίνης, λιπαντικού ελαίου ή πετρελαίου 2, 3 11 Μείζονος σηµασίας διαρροή χηµικής ή άλλης ουσίας 12 Πεζοί στη σήραγγα 13 Ζώα στη σήραγγα 14 Αστοχία σε µηχανικό σύστηµα της σήραγγας 2, 3 4 1-4 24

5. Συµπεράσµατα Η παρούσα εργασία είχε στόχο να παρουσιάσει συνοπτικά το Σχέδιο αντιµετώπισης Οδικών Συµβάντων (ΣΟΣ), που εκπονήθηκε για το οδικό τµήµα του Πολύµυλου Βέροιας της Εγνατίας Οδού. Το ΣΟΣ θα διευκολύνει τόσο την ΕΟΑΕ όσο και τις υπηρεσίες αντιµετώπισης έκτακτων περιστατικών στην έγκαιρη αντιµετώπιση των οδικών συµβάντων. Το ΣΟΣ από µόνο το δεν αποτελεί την λύση στην µείωση των συµβάντων. Απαιτείται συνεχείς και ανά τακτά χρονικά διαστήµατα εκπαίδευση όλων εµπλεκοµένων φορέων και υπηρεσιών έτσι ώστε η εφαρµογή του σχεδίου να είναι όσο το δυνατόν αποτελεσµατικότερη. Το (ΣΟΣ) αποτελεί το πρώτο σχέδιο που συντάχθηκε για την αντιµετώπιση των οδικών συµβάντων στην Εγνατία και είναι ένα δυναµικό σχέδιο που πρέπει να προσαρµόζεται στις συνεχείς βελτιώσεις και εξελίξεις που θα προκύπτουν από την λειτουργία του αυτοκινητόδροµου, καθώς µε την πάροδο των ετών θα εγκαθίστανται στον αυτοκινητόδροµο συστήµατα αυτόµατης αντιµετώπισης συµβάντων τα οποία το σχέδιο ΣΟΣ θα πρέπει να λαµβάνει υπόψιν του. Βιβλιογραφία [1] Chattanooga Urban Area Highway Incident Management Plan, MPO, City Hall Annex [2] PIARC, Traffic Incident management Systems used in Road Tunnels, 2004 [3] K. Balke, D. Fenno, B. Ullman, Incident Management Performance Measures, USDOT, TTI, 2002 [4] National Conference on Traffic Incident Management, Proceedings, 2002 [5] FHWA, PB, Traffic Incident Management Handbook, 2000 [6] Institute of Transportation Engineers, Traffic Management Center Operations Manual, [7] Κ. Slatter I, X. Καρακαιδού, Ι εληβόπουλος, Κ. Κουτσούκος, Σχέδιο Άµεσων Επεµβάσεων για την αντιµετώπιση έκτακτων αναγκών στην Εγνατία οδό, 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οδικής Ασφάλειας, 1998 [8] J. Koehne, F. Mannering, M. Hallenbeck, Framework for Developing Incident Management Systems, WsDOT, 1991 25

English summary Traffic incident management framework for Polymylos Veria (Egnatia odos) This paper presents the traffic incident management framework that has been drawn up for the Kastania by-pass (I/C Polimilos I/C Veria) of the Egnatia Odos motorway. From a traffic management perspective, the section (total length 26km) is one of the most important on Egnatia Odos. Special attention is required due to the combination consecutive tunnels and high valley bridges, and for a significant part of the year difficult weather conditions. The action for the intervention in road incidents is described by four steps: a) Detection; b) Confirmation; c) Clearance; d) Return to normal conditions. Using these steps as a basis, the paper describes the flow of information between all the organizations involved in dealing with road traffic incidents (Traffic control centre, traffic police, fire service, EKAB, and EOAE). The traffic incident management framework described is the first drawn up specifically for Egnatia Odos. It is a dynamic document that can readily accommodate new improvements and developments that result from the operation of a motorway. 26