Ναυτικός ασύρματος σε μικρά σκάφη και το GMDSS: το Παγκόσμιο Ναυτιλιακό Σύστημα Κινδύνου και Ασφάλειας

Ναυτικός ασύρματος σε μικρά σκάφη και το GMDSS: το Παγκόσμιο Ναυτιλιακό Σύστημα Κινδύνου και Ασφάλειας Αλέξανδρος Δ. Γκότσης Πολυτεχνείο Κρήτης, email: gotsis@science.tuc.gr 8 Μαρτίου, 2012 1 GMDSS Global Maritime Distress and Safety System: Παγκόσμιο Ναυτιλιακό Σύστημα Κινδύνου και Ασφάλειας Όλα τα σκάφη πρέπει να μπορούν ανά πάσα στιγμή (όπου και αν βρίσκονται) να: στέλνουν/δέχονται σήματα κινδύνου από/προς την ακτή (Οργανισμό Διάσωσης) μέσω τουλάχιστον δύο ανεξάρτητων εγκαταστάσεων στέλνουν/δέχονται σήματα κινδύνου από/προς άλλα πλοία στέλνουν/δέχονται ειδήσεις για έρευνα και διάσωση στην θάλασσα (SRO) στην περιοχή που βρίσκονται στέλνουν/δέχονται ναυτιλιακές ειδήσεις/αναγγελίες στέλνουν/δέχονται σήματα από/προς άλλα πλοία 1.1 Θαλάσσιες περιοχές Περιοχή Α1 Μέχρι 30 μίλια από την ακτή (φθάνουν τα VHF) όπου υπάρχει SAR Περιοχή Α2 Πέρα από την Α1, μέχρι 400 μίλια από την ακτή (φθάνουν οι MF) Περιοχή Α3 Πέρα από την Α2, όλη η θάλασσα μεταξύ 70 βόρεια και 70 νότια. Περιοχή Α4 Πέρα από την Α2, η θάλασσα πάνω από 70 βόρεια και κάτω από 70 νότια. 1

Σχήμα 1: Ορισμός θαλασσίων περιοχών στη Μεσόγειο 1.2 Συσκευές GMDSS Ασύρματος VHF με DSC/GPS DSC: Digital Selctive Calling (Ψηφιακή επιλεκτική κλήση) Είναι συνδεδεμένος με το GPS, ώστε να στέλνει το στίγμα του σκάφους αυτόματα όταν γίνεται κλήση κινδύνου (MAYDAY) EPIRB SART NAVTEX Ασύρματος MF/DSC INMARSAT συσκευή AIS (automatic identification system) 1.3 Τεχνικά στοιχεία και τροφοδοσία ασυρμάτου Ο νόμος επιβάλλει εφεδρική μπαταρία ασυρμάτου! Σχήμα 2: Ασύρματοι με DSC 2

Σχήμα 3: Τεχνικά στοιχεία ναυτικών ασυρμάτων: Σύνδεση Σχήμα 4: Ναυτικός ασύρματος, πίσω μέρος 1. Κεραία, 2. Τροφοδοσία (+/-), 3. Εξ. μεγάφωνο, 4. Πρόσθετο μικρόφωνο/controller, 5. ΝΜΕΑ in/out (GPS etc. in, Display etc. out) 3

Σχήμα 5: Ναυτικός ασύρματος: Καλώδια Η μπαταρία αυτή πρέπει να μπορεί να τροφοδοτεί τον ασύρματο όταν εκπέμπει στα 25 W. Δηλαδή να μπορεί να δίνει 5 Amp. για 5-6 λεπτά συνεχώς (> 15 Ah). Η μπαταρία αυτή πρέπει να φορτίζεται αυτόματα από τις άλλες μπαταρίες του σκάφους. Η κεραία πρέπει να τοποθετείται στο πιο ψηλό σημείο του σκάφους (κατάρτι) Πρέπει να υπάρχει και εφεδρική (αμοιβή) κεραία στο σκάφος. 1.4 Βιβλία/έγγραφα που πρέπει να έχει κάθε πλοίο Άδειες κ.λπ. Ημερολόγιο πλοίου Τυπωμένες οδηγίες χρήσης του ασυρμάτου Κατάλογους με τα κανάλια του ασυρμάτου και τις χρήσεις τους Κατάλογους με τα ονόματα/αριθμούς MMSI των σταθμών εδάφους Κατάλογους με τις ώρες εκπομπής των σταθμών NAVTEX Τον κατάλογο με τους κωδικούς για το λατινικό αλφάβητο (ALFA, BRAVO κ.λπ.) 2 Ο κανονισμός 2.1 Eπαγγελματικά μέχρι 12 επιβάτες < 20 m, πλόες εσωτερικού (Α1) Ραδιοεγκατάσταση VHF/DSC συνδεδεμένη με δέκτη GPS και 4

EPIRB (Αυτόματης ή χειροκίνητης ενεργοποίησης) ή δεύτερη εγκατάσταση VHF/DSC συνδεδεμένη με δέκτη GPS: εγκατάσταση του EPIRB σε ανοικτό χώρο κοντά στη γέφυρα ή εγκατάσταση EPIRB χειροκίνητης ενεργοποίησης εγκατεστημένη στη γέφυρα ή εγκατάσταση MF/DSC ή MF/HF/DSC το δεύτερο VHF/DSC, μπορεί να είναι φορητό, καλό είναι να έχει ενσωματωμένο GPS και DSC σύστημα (GMDSS) έκτης NAVTEX Αναμεταδότης SART Φορητό Π/ VHF σωστικών μέσων (GMDSS) Δηλαδή, ο στόχος είναι: Η ύπαρξη σε κάθε πλοίο δύο τουλάχιστον ξεχωριστών και ανεξάρτητων μέσων για την εκπομπή συναγερμών κινδύνου πλοίο προς ξηρά. 2.2 Επαγγελματικά < 12 επιβάτες, πλόες εσωτ. < 10 μ. από ακτή Ραδιοεγκατάσταση VHF/DSC συνδεδεμένη με δέκτη GPS EPIRB (Αυτόματης ενεργοποίησης) 2.3 Ιδιωτικά σκάφη: πλόες εσωτερικού Ραδιόφωνο τρανζίστορ και Κινητό τηλέφωνο με εφεδρικό συσσωρευτή / τροφοδοτικό ή Φορητό πομποδέκτη VHF (ναυτικού τύπου) ή Σταθερό πομποδέκτη VHF (μη DSC είναι ΟΚ αν υπάρχει πριν από το 1999) με DSC/GPS και με δυνατότητα λειτουργίας καθ όλη την διάρκεια παραμονής του σκάφους στη θάλασσα μακριά από το αγκυροβόλιο του (δηλ. με έξτρα μπαταρία και σύστημα φόρτισής της) 2.4 Επαγγελματικά μέχρι 12 επιβάτες ή ιδιωτικά, διεθνείς πλόες Ραδιοεγκατάσταση VHF/DSC συνδεδεμένη με δέκτη GPS EPIRB (Αυτόματης ενεργοποίησης) έκτης NAVTEX Αναμεταδότης SART Φορητό Π/ VHF σωστικών μέσων (GMDSS) Για πέρα από 30 μίλια από ακτή χρειάζεται και: Ραδιοεγκατάσταση ΜF/DSC συνδεδεμένη με δέκτη GPS ή INMARSAT B ή C ή F συνδεδεμένη με δέκτη GPS!! 5

3 Χαρακτηριστικά ονόματα πλοίου για τον ασύρματο Το όνομα του πλοίου, π.χ. ΑΙΘΡΑ Το διεθνές διακριτικό όνομα σταθμού (ΔΔΣ), π.χ. SV2571 (ΣΙΕΡΑ ΒΙΚΤΟΡ 2 5 7 1), το οποίο δεν είναι το ίδιο με τον αριθμό νηολογίου/λεμβολογίου (π.χ. όχι ΣΧ442). Για τα ελληνικά σκάφη τα ΔΔΣ αρχίζουν από SV-, SX-, SZ-, SW-, SY-, J4- και έχουν μετά 4 νούμερα. Τον διεθνή αριθμό ταυτότητας, MMSI (Maritime Mobile Station Identity), με 9 νούμερα. Για τα ελληνικά πλοία τα MMSI αρχίζουν από 237- - - - - - ή 239 - - - - - - ή... (ΑΙΘΡΑ : 239427900) 3.1 Διακριτικά MMSI για σταθμούς ακτής κ.λπ. στην Ελλάδα Olympia Radio: 002371000 Ασπρόπυργος (ΥΕΝ): 002391000 τηλ. ενιαίου κέντρου συντονισμού έρευνας και διάσωσης (ΕΚΣΕΔ) 210-4191219 Όλα τα ελληνικά εμπορικά πλοία (Group call): 023700000 Λιμεναρχείο Ηρακλείου: 237673180 4 Η χρήση του ασυρμάτου Χρησιμοποιούμε τον ασύρματο μόνο σε περίπτωση ανάγκης ή σε αγώνες! Ο ασύρματος υπάρχει στο σκάφος για να (μας) βοηθήσει σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης διάσωσης και ασφάλειας! Για όλα τα άλλα, πρέπει να χρησιμοποιούμε το κινητό τηλέφωνο! 4.1 Επίπεδα σοβαρότητας/προτεραιότητας σημάτων MAYDAY Άμεσος κίνδυνος για το πλοίο ή τους επιβαίνοντες (π.χ. βουλιάζουμε ή καιγόμαστε και εγκαταλείπουμε το πλοίο) που απαιτεί άμεση βοήθεια από το σύστημα διάσωσης PAN PAN Κίνδυνος για το πλοίο ή μέλη του πληρώματος (π.χ. άνθρωπος στη θάλασσα, τον οποίον δυσκολευόμαστε να μαζέψουμε μόνοι μας, ατύχημα κ.α.) αλλά και αίτηση για ιατρικές συμβουλές (PAN-PAN MEDICO) SECURITÉ Αναγγελία για πιθανούς κινδύνους στην περιοχή πλεύσης (π.χ. επικίνδυνα αντικείμενα στη θάλασσα, δελτίο καιρού κ.λπ.) 6

4.2 Λεξιλόγιο ναυτικού ασυρμάτου Μετά το τέλος μιας εκπομπής λέμε ΕΤΟΙΜΟΣ (OVER). Για επιβεβαίωση λήψης: ΕΛΗΦΘΗ (ROGER) Μετά το τέλος της συνδιάλεξης: ΤΕΛΟΣ (OUT) Αν δεν ακούσουμε καλά: ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ (SAY AGAIN) Έτοιμος να ακούσω το μήνυμα: ΠΡΟΒΕΙΤΕ (SEND YOUR MESSAGE) Για να αλλάξουμε κανάλι: ΠΑΜΕ ΣΤΟ ΚΑΝΑΛΙ 77 (ΕΠΤΑ ΕΠΤΑ) Το κανάλι 16 χρησιμοποιείται μόνο για καταστάσεις ανάγκης Το κανάλι 70 (ψηφιακό) χρησιμοποιείται μόνο από το αυτόματο σύστημα εκπομπής κινδύνου του DSC Αν μπορούμε, χρησιμοποιούμε το κινητό τηλέφωνο αντί για τον ασύρματο 4.3 Σήμα κινδύνου - MAYDAY - απλός ασύρματος Έστω ότι είμαστε στο ιστιοφόρο ΜΠΟΥΜΠΟΥΚΑΚΙ (SV1246) που βυθίζεται: Χρησιμοποιούμε το κανάλι 16 Λέμε καθαρά και χωρίς βιασύνη: MAYDAY MAYDAY MAYDAY από το Ιστιοφόρο Μετά περιμένουμε 15-30 δευτερόλεπτα Συνεχίζουμε το σήμα και λέμε: MAYDAY Από το Ιστιοφόρο Στο στίγμα, τρία πέντε μοίρες, τέσσερα εννιά κόμμα εννιά δύο πρώτα βόρεια, μηδέν δύο τρία μοίρες, τέσσερα τέσσερα κόμμα οκτώ τρία ανατολικά (Ή ενάμισι μίλι βόρειο βορειοανατολικά του ακρωτηρίου Σπάθα των Χανιών) Φωτιά στο μηχανοστάσιο, βυθιζόμαστε Επτά επιβαίνοντες Εγκαταλείπουμε το σκάφος με το liferaft, χρειαζόμαστε να μας μαζέψετε Ο άνεμος φυσάει προς την ακτή ΕΤΟΙΜΟΣ Περιμένουμε 5-10 λεπτά για να ακούσουμε ότι το σήμα ελήφθη 7

Αν όχι επαναλαμβάνουμε όλη τη διαδικασία μέχρι να μας ακούσουν Αν χρειαστεί να εγκαταλείψουμε το σκάφος (με τη σωσ. λέμβο ή το dinghy) να μην ξεχάσουμε να πάρουμε μαζί μας τα κινητά τηλέφωνα, τον φορητό ασύρματο, το EPIRB και το SART, αν έχουμε. 4.4 Απάντηση από το κέντρο διάσωσης (OLYMPIA RADIO) MAYDAY από OLYMPIA RADIO OLYMPIA RADIO OLYMPIA RADIO Ελήφθη MAYDAY Επαναλαμβάνει τις λεπτομέρειες (θέση κλπ) του σήματος κινδύνου (Ίσως) δώσει οδηγίες στα παραπλέοντα σκάφη 4.5 Όταν ακούσουμε ένα MAYDAY στον ασύρματό μας Όταν ακούσουμε το πρώτο μέρος του σήματος: MAYDAY MAYDAY MAYDAY από το Ιστιοφόρο Προετοιμαζόμαστε για το υπόλοιπο: παίρνουμε χαρτί και μολύβι και εξακολουθούμε την ακρόαση. Καταγράφουμε τις λεπτομέρειες του σήματος: όνομα σκάφους και θέση (στίγμα) Περιμένουμε δέκα λεπτά για την αναγνώριση λήψης του σήματος από κάποιον οργανισμό διάσωσης στην ακτή. Οταν ακούσουμε ό,τι το Ολυμπία Ράδιο μεταδώσει και δεν μας αφορά, τότε αποφεύγουμε να χρησιμοποιήσουμε το κανάλι 16 μέχρις ότου ανακοινωθεί η λήξη της επιχείρησης διάσωσης (SILENCE FINI). όταν ακούσουμε ό,τι το Ολυμπία Ράδιο μεταδώσει και αν είμαστε βέβαιοι ότι είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε αποτελεσματικά, τότε μόνο μπορούμε (και είμαστε υποχρεωμένοι) να πούμε στον ασύρματο ότι θα προσφέρουμε βοήθεια: MAYDAY 8

από το ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 ελήφθη MAYDAY Περιμένουμε 2 λεπτά και λέμε MAYDAY Από το ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 Είμαστε δύο μίλια ανατολικά του ακρωτηρίου Σπάθα των Χανιών Πλησιάζουμε για βοήθεια με ταχύτητα πέντε κόμβων. Θα είμαστε εκεί σε είκοσι λεπτά. ΕΤΟΙΜΟΣ 4.6 Αν δεν ακούσουμε επιβεβαίωση από το Κέντρο Διάσωσης Αν δεν ακούσουμε επιβεβαίωση από το Κέντρο Διάσωσης ή από κάποιο άλλο πλοίο για 10-15 λεπτά, ή βεβαιωθούμε ότι ένα πλοίο κοντά μας κινδυνεύει αλλά δεν μπορεί το ίδιο να καλέσει για βοήθεια στον VHF, τότε: Λέμε στον ασύρματο: MAYDAY RELAY MAYDAY RELAY MAYDAY RELAY Από το ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 Ελήφθη το ακόλουθο MAYDAY Από το ιστιοφόρο Αρχή σήματος Στο στίγμα, τρία πέντε μοίρες, τέσσερα εννιά κόμμα εννιά δύο πρώτα βόρεια, μηδέν δύο τρία μοίρες, τέσσερα τέσσερα κόμμα οκτώ τρία ανατολικά (Ή ενάμισυ μίλι βόρειο βοειοανατολικά του ακρωτηρίου Σπάθα των Χανιών) Φωτιά στο μηχανοστάσιο, βυθιζόμαστε (Ή Είδαμε σκάφος να κάνει σήματα κινδύνου) Επτά επιβαίνοντες Εγκαταλείπουμε το σκάφος, χρειαζόμαστε να μας μαζέψετε Ο άνεμος φυσάει προς την ακτή ΕΤΟΙΜΟΣ 4.7 Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης διάσωσης Όταν το Κέντρο αρχίσει την επιχείρηση διάσωσης, επιβάλλεται σιγή ασυρμάτου από τα πλοία που δεν συμμετέχουν: SILENCE MAYDAY 9

Όταν ακούσουμε ό,τι το Ολυμπία Ράδιο μεταδώσει και δεν μας αφορά, τότε αποφεύγουμε να χρησιμοποιήσουμε το κανάλι 16 μέχρις ότου το Κέντρο ανακοινώσει τη λήξη της επιχείρησης διάσωσης (SILENCE FINI). 4.8 Σήμα επείγουσας ανάγκης (PAN PAN) Χρησιμοποιήστε το μόνο για πραγματικά επείγοντα περιστατικά (π.χ. ΜΟΒ που ελπίζουμε να τον βρούμε, ιατρικές συμβουλές - PAN MEDICO) αν δεν πιάνει το κινητό. Λέμε στο κανάλι 16: PAN-PAN PAN-PAN PAN-PAN από το Περιμένουμε 2 λεπτά και μετά λέμε: PAN-PAN Από το Ιστιοφόρο Στο στίγμα, τρία πέντε μοίρες, τέσσερα εννιά κόμμα εννιά δύο πρώτα βόρεια, μηδέν δύο τρία μοίρες, τέσσερα τέσσερα κόμμα οκτώ τρία ανατολικά (Ή ενάμισι μίλι βόρειο-βοειοανατολικά του ακρωτηρίου Σπάθα των Χανιών) Άνθρωπος στη θάλασσα Δεν μπορούμε να τον βρούμε Χρειαζόμαστε βοήθεια για τον εντοπισμό του ΕΤΟΙΜΟΣ 4.9 Ακύρωση του σήματος PAN-PAN Λέμε: PAN-PAN PAN-PAN PAN-PAN προς όλα τα πλοία προς όλα τα πλοία προς όλα τα πλοία από το Ακύρωση του σήματος μου Μαζέψαμε τον ναυαγό ΤΕΛΟΣ 4.10 Αν ακούσουμε ένα σήμα PAN-PAN Έχουμε τις ίδιες υποχρεώσεις και κάνουμε ό,τι και για την περίπτωση MAYDAY 10

4.11 Πληροφορίες ασφάλειας πλόων (SECURITÉ) Συνήθως από το Ολυμπία Ράδιο: SECURITÉ SECURITÉ SECURITÉ προς όλα τα πλοία προς όλα τα πλοία προς όλα τα πλοία από το ΟΛΥΜΠΙΑ ΡΑΔΙΟ ΟΛΥΜΠΙΑ ΡΑΔΙΟ ΟΛΥΜΠΙΑ ΡΑΔΙΟ Ακολουθεί δελτίο αναγγελίας θυελλωδών ανέμων Στα κανάλια 23 και 83 Όταν γυρίσουμε στο κανάλι 23 ή 83, μετά από 1-2 λεπτά θα ακούσουμε το δελτίο. Από πλοίο: SECURITÉ SECURITÉ SECURITÉ προς όλα τα πλοία προς όλα τα πλοία προς όλα τα πλοία από το ιστιοφόρο ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 SECURITÉ Είδαμε ένα κοντέινερ να επιπλέει Στη θέση, τρία έξι μοίρες ένα ένα κόμμα τέσσερα πέντε πρώτα βόρεια, δύο τέσσερις μοίρες μηδέν δύο κόμμα πέντε πρώτα ανατολικά Επικίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα ΤΕΛΟΣ 5 Ειδικές περιοχές (καθορισμένοι/ελεγχόμενοι δίαυλοι, στενά, γέφυρες, διώρυγες) και κανάλια ασυρμάτου Υποτίθεται ότι έχουμε υποχρέωση να ακούμε το κανάλι 16 συνεχώς και παντού. Σε ορισμένες περιοχές πρέπει να παρακολουθούμε και ειδικά κανάλια VHF και να δηλώνουμε έγκαιρα τις προθέσεις μας. π.χ. όταν θέλουμε να περάσουμε κάτω από τη γέφυρα του Ρίου-Αντίρριου (Κανάλι 14), στη διώρυγα της Κορίνθου (11), Πειραιάς traffic (13), κ.λπ. Όταν μπαίνουμε σε λιμάνια ή μαρίνες και θέλουμε να κάνουμε χρήση των υπηρεσιών τους (12). 11

Σχήμα 6: Αναμεταδότες του Ολυμπία Ράδιο 5.1 Κανάλια VHF στην Ελλάδα Μεταξύ σκαφών 6 (μόνο για ασφάλεια) 8, 9, 10, 67, 68, 68, 69, 71, 72, 73, 74, 77 OLYMPIA RADIO 16 1, 2, 4, 23, 25, 27, 60, 83, 85 (Duplex) Rio traffic 14 Διώρυγα ισθμού Κορίνθου 11 Λιμεναρχεία, Μαρίνες 12 Εμπορικά, λιμενικό 18, 19, 21 (Duplex) Αρχηγείο Λιμενικού 7 (Duplex) Ασφάλεια ναυσιπλοΐας Πειραιά 13 Ενδοεπικοινωνία εμπορικών πλοίων 15, 17 5.2 Το OLYMPIA RADIO Μπορούμε να επικοινωνούμε καθ όλο το 24ωρο με το ΟΛΥΜΠΙΑ ΡΑΔΙΟ στο 1320 από σταθερό ή κινητό για Δελτίο καιρού, Επικοινωνία μέσω VHF με σκάφος κ.λπ. Δελτίο ανέμων για μια περιοχή (18 ώρες) με SMS από τον Ποσειδώνα: Στέλνουμε SMS στο 54546 ( 0.25) με κείμενο: W GPS a b c d, όπου a και b: οι μοίρες και τα πρώτα λεπτά του γεωγρ. πλάτους (Β), και c: και d: οι μοίρες και τα πρώτα λεπτά του γεωγρ. μήκους (Α) της περιοχής. Ώρες εκπομπής δελτίων καιρού: Θερινή: 09:00 13:00 19:00-01:00 Χειμερινή: 08:00 12:00 18:00-24:00 12

Σχήμα 7: Πιθανη πρόσοψη ενός ασυρμάτου με DSC: Κουμπί Distress (Κίνδυνος) ή SOS, κουμπί για το CALL/Menu (ή βελάκια), κουμπί Enter, κουμπί Escape. Ώρες εκπομπής σημάτων warnings Θερινή: 08:00-14:00 20:30 02:30 Κανάλια εκπομπής πληροφοριών ΟΛΥΜΠΙΑ ΡΑΔΙΟ: ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΟ ΑΙΓΑΙΟ: 23, 60 ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΑΙΓΑΙΟ: 82, 85 ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΙΓΑΙΟ: 01,25, 85 ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΑΙΓΑΙΟ: 04, 85 ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΟ ΑΙΓΑΙΟ: 23, 63 ΚΡΗΤΙΚΟ: 4, 27, 83, 85 ΙΟΝΙΟ: 2, 27, 83, 85 6 Ο ασύρματος με DSC DSC: Digital Selective Calling (Ψηφιακή Επιλεκτική Κλήση) Καμία σχέση με δορυφορικές εκπομπές ή ενισχυμένο σήμα ή μεγαλύτερη εμβέλεια! Έχει επιπλέον λειτουργίες Όλα τα κανάλια παραμένουν αναλογικά! Μόνο η αναγγελία (προκαταρκτικά) για το μήνυμα κινδύνου ή για κλίση προς συγκεκριμένο σταθμό/πλοίο γίνεται ψηφιακά και αυτόματα (στο κανάλι 70)! Αλλά η αναγγελία αυτή συνοδεύεται αυτόματα από τις σωστές συντεταγμένες (μέσω του συνδεδεμένου GPS) του πλοίου που καλεί 6.1 Το Setup (στήσιμο) του VHF-DSC μας Κατά την εγκατάσταση συνδέουμε το «NMEA-out» από το GPS (δύο σύρματα, συνήθως TXD και ground) με το «NMEA-in» στο VHF/DSC (συνήθως RXD και ground, ή τα «+» μαζί και τα «-» μαζί) 13

Σχήμα 8: Η χρήση του DSC Πληκτρολογούμε τον κωδικό μας MMSID (9 νούμερα που αρχίζουν από 237- - - - - - ή 239 - - - - - - και μας τα δίνει το λιμεναρχείο μετά από αίτηση). Αυτό γίνεται από το μενού: DSC Setup, USER MMSID Προσοχή! Να μην γίνει λάθος γιατί είναι πολύ δύσκολο να το διορθώσουμε εκ των υστέρων! φτιάχνουμε τον κατάλογο με τα MMSI των γνωστών μας (buddy list): Από το κύριο μενού, --> buddy list --> new (name) --> εισάγουμε όνομα και MMSI του γνωστού, κλπ. 6.2 Στέλνοντας σήμα κινδύνου με DSC Το πρώτο μέρος του σήματος (αναγγελία MAYDAY) γίνεται αυτόματα: Ανοίγουμε το κόκκινο καπάκι και πατάμε το κουμπί (SOS) από κάτω του. Στην οθόνη φαίνονται οι επιλογές για το είδος του κινδύνου: 14

Undefined Fire Flooding Collision Grounding Listing Sinking Adrift Abandoning Piracy Man over board κ.λπ. απροσδιόριστο Πυρκαγιά πλημμυρίζουμε σύγκρουση βρήκαμε κάτω γέρνουμε Βυθιζόμαστε Ακυβέρνητοι Εγκατάλειψη σκάφους Πειρατεία άνθρωπος στη θάλασσα Αν έχουμε χρόνο επιλέγουμε με τα βελάκια το κατάλληλο. Αλλιώς: Ξαναπατάμε το κουμπί SOS για 3-5 δευτερόλεπτα Στην οθόνη έρχεται η επιβεβαίωση ότι το σήμα στάλθηκε και αρχίζει να κτυπά ο συναγερμός. Περιμένουμε το Olympia Radio να επιβεβαιώσει τη λήψη. Όταν έρθει, σταματάει ο συναγερμός, το VHF μας γυρίζει στο κανάλι 16 και, αν είμαστε ακόμα στο πλοίο και μπορούμε, πρέπει να δώσουμε τις λεπτομέρειες του σήματος κινδύνου, π.χ. MAYDAY Από το Ιστιοφόρο Φωτιά στο μηχανοστάσιο, βυθιζόμαστε Επτά επιβαίνοντες Εγκαταλείπουμε το σκάφος με το liferaft, χρειαζόμαστε να μας μαζέψετε Ο άνεμος φυσάει προς την ακτή ΕΤΟΙΜΟΣ 6.3 Ακύρωση σήματος κινδύνου Σε περίπτωση λάθους, πρέπει να ακυρώσουμε το (λανθασμένο) DSC σήμα μας μέσα από το κανάλι 16 a.s.a.p: ΠΡΟΣ ΟΛΑ ΤΑ ΠΛΟΙΑ ΠΡΟΣ ΟΛΑ ΤΑ ΠΛΟΙΑ ΠΡΟΣ ΟΛΑ ΤΑ ΠΛΟΙΑ από το Ιστιοφόρο από το Ιστιοφόρο από το Ιστιοφόρο Eκπέμψαμε ΝΤΙ ΕΣ ΣΙ σήμα κινδύνου από λάθος. ΤΕΛΟΣ 6.4 Στέλνοντας σήμα PAN - PAN (URGENCY, ΕΠΕΙΓΟΝ) ή SECURITÉ Πατάμε το κουμπί CALL(/MENU) και διαλέγουμε από το μενού ALL SHIPS Διαλέγουμε URGENCY CALL ή SECURITÉ 15

Επιβεβαιώνουμε (και έφυγε!) και περιμένουμε 1-2 λεπτά. Στο κανάλι 16 εξηγούμε το σήμα 6.5 Αν ακούσουμε ένα DSC σήμα κινδύνου Ακούσαμε αναγνώριση από το Κέντρο; Μπορούμε να βοηθήσουμε; Δράση Ναι Όχι Δεν μιλάμε στον ασύρματο! Ακούμε και καταγράφουμε. Ναι Ναι Λέμε στο 16: MAYDAY ΜΠΟΥΜΠΟΥΚΑΚΙ, σιέρα βίκτωρ 1 2 4 6, Olympia Radio (3x), Από Ιστιοφόρο ΑΙΘΡΑ, Μπορούμε να βοηθήσουμε, Άφιξη σε 10 λεπτά, ΕΤΟΙΜΟΣ Όχι (απίθανο) Όχι Αν είμαστε βέβαιοι ότι χρειάζεται, στέλνουμε μια DSC επείγουσα κλήση (URGENCY CALL) σε όλα τα πλοία και ένα MAYDAY RELAY μετά στο κανάλι 16. Όχι (απίθανο) Ναι Πείτε στο κανάλι 16: «MAYDAY ΜΠΟΥΜΠΟΥΚΑΚΙ, ΣΙΕΡΑ ΒΙΚΤΩΡ 1 2 4 6 (3x), Από Ιστιοφόρο ΑΙΘΡΑ (3x), Ακούσαμε το σήμα κινδύνου σας, Ερχόμαστε προς βοήθεια, Άφιξη σε 10 λεπτά, ΕΤΟΙ- ΜΟΣ» και στείλτε μετά ένα MAYDAY RELAY. 6.6 Στέλνοντας σήμα MAYDAY RELAY Πατάμε το κουμπί CALL και διαλέγουμε από το μενού ALL SHIPS Διαλέγουμε URGENCY CALL Επιβεβαιώνουμε. Στο κανάλι 16 εξηγούμε το σήμα MAYDAY RELAY MAYDAY RELAY MAYDAY RELAY από το ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 ΑΙΘΡΑ, σιέρα βίκτωρ 2 5 7 1 16

ελήφθη το ακόλουθο MAYDAY από το ιστιοφόρο αρχή σήματος Στο στίγμα, τρία πέντε μοίρες, τέσσερα εννιά κόμμα εννιά δύο πρώτα βόρεια, μηδέν δύο τρία μοίρες, τέσσερα τέσσερα κόμμα οκτώ τρία ανατολικά (ή ενάμισι μίλι βόρειο βορειοανατολικά του ακρωτηρίου Σπάθα των Χανιών) φωτιά στο μηχανοστάσιο, βυθιζόμαστε επτά επιβαίνοντες εγκαταλείπουμε το σκάφος, χρειαζόμαστε να μας μαζέψετε ο άνεμος φυσάει προς την ακτή ΕΤΟΙΜΟΣ 6.7 Όταν δεχθούμε κλήση προς ALL SHIPS RECEIVE (RX): ALL SHIPS priority 239123456 ESC -> EXIT Πιέστε κάποιο κουμπί να δεχθείτε την κλήση (το VHF γυρνάει αυτόματα στο κατάλληλο κανάλι), ESC για να ακυρώσετε. Μετά απαντήστε αν χρειάζεται (στο κανάλι 16). 6.8 Επιλεκτική κλήση σε άλλο σταθμό Πατάμε το κουμπί CALL, (ή πάμε στο μενού CALL) και διαλέγουμε INDIVIDUAL (ή ROUTINE / INDIVIDUAL). Διαλέγουμε τον σταθμό που θέλουμε να καλέσουμε και το κανάλι εργασίας. Περιμένουμε την αναγνώριση της κλήσης από αυτούς που καλέσαμε. Πάμε στο κανάλι εργασίας και μιλάμε κανονικά. Αν δεν απαντήσει μπορούμε να ξανακαλέσουμε για άλλες δύο φορές. 6.9 Όταν δεχθούμε DSC κλήση από άλλο πλοίο RECEIVE (RX): INDIVIDUAL 239123456 (ή όνομα γνωστού) CH. 06 ENTER --> ACKN. ESC --> EXIT Πιέστε ENTER να δεχθείτε την κλήση, ESC για να ακυρώσετε. Μετά απαντήστε στο κανάλι εργασίας (6). Συνήθως το VHF γυρίζει αυτόματα εκεί. 17

6.10 Αίτηση των συντεταγμένων κάποιου φίλου μας Πιέστε CALL και διαλέξτε LL REQUEST Διαλέγουμε τον φίλο που ψάχνουμε από τη λίστα ή με το MMSI του. Περιμένουμε την αναγνώριση της κλήσης από αυτούς που καλέσαμε. Η αναγνώριση γίνεται είτε αυτόματα, είτε όχι, ανάλογα με τις προτιμήσεις που έχει βάλει στο SETUP του και οι συντεταγμένες έρχονται στην οθόνη μας. RECEIVED (RX) POSITION MPOUMPOUKAKI 35 45.553' Ν 25 50.002' Ε 6.11 Δοκιμαστική κλίση για VHF/DSC Πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο (κάθε μήνα??) πριν την αρχή της σαιζόν. Πατάμε το κουμπί CALL, (ή πάμε στο μενού CALL), διαλέγουμε ROUTINE (ή INDIVIDUAL), μετά το OLYMPIA RADIO (MMSI: 002371000) και ένα κανάλι εργασίας. Περιμένουμε την αναγνώριση της κλήσης. Πάμε στο κανάλι εργασίας (αν δεν γίνει αυτό αυτόματα) και λέμε: ΟΚ σας λαμβάνουμε καλά. Ήταν μια δοκιμαστική κλήση για τον ασύρματό μας. Ευχαριστώ. ΕΤΟΙΜΟΣ. 7 SART Search and rescue radar transpoder: ένας ραδιοφάρος που εκπέμπει στα 9.4 GHz, συχνότητα όπου ανταποκρίνονται τα radar των σωστικών πλοίων/ελικοπτέρων. Ενισχύει το σήμα του radar Πρέπει να βρίσκεται > 1 m από την επιφάνεια της θάλασσας και να έχει μπαταρία για 96/8 ώρες. Το παίρνουμε μαζί όταν εγκαταλείπουμε το πλοίο 18

Πίνακας 1: Το διεθνές φωνητικό αλφάβητο Α ΆΛΦΑ alpha B ΜΠΡΆΒΟ bravo C ΤΣΆΡΛΙ charlie D ΝΤΈΛΤΑ delta E ΈΚΟ echo F ΦΌΞΤΡΌΤ foxtrot G ΓΚΟΛΦ golf H (Χ)ΟΤΈΛ hotel I ΊΝΤΙΑ india J ΤΖΟΎΛΙΕΤ juliett K ΚΊΛΟ kilo L ΛΊΜΑ lima M ΜΆΙΚ mike N ΝΟΒΈΜΠΕΡ november O ΌΣΚΑΡ oscar P ΠΆΠΑ papa Q ΚΕΜΠΈΚ quebec R ΡΌΜΕΟ romeo S ΣΙΈΡΑ sierra T ΤΆΝΓΚΟ tango U ΓΙΟΎΝΙΦΟΡΜ uniform V ΒΊΚΤΟΡ victor W ΟΥΊΣΚΙ whiskey X ΕΞ ΡΈΙ X-ray Y ΓΙΆΝΚΙ yankee Z ΖΟΎΛΟΥ zulu 0 (μηδέν) ΖΈΡΟ zero. (κόμμα) ΝΤΈΣΙΜΑΛ decimal Σχήμα 9: SART 19

Σχήμα 10: EPIRB 8 EPIRB Emergency Position Indicating Radio Beacon: Στέλνει ένα κωδικοποιημένο σήμα κινδύνου σε συχνότητα 406 MHz Δουλεύει με το Cospas-Sarsat σύστημα γεωστατικών δορυφόρων. Ο δορυφόρος μπορεί να βρεί το στίγμα του EPIRB με ακρίβεια 2.5 μιλ. Ένα EPIRB με GPS έχει ακρίβεια 50 m. Το σήμα δίνει το πλοίο στο οποίο έχει καταχωρηθεί. Υπάρχουν χειροκίνητα EPIRB και ενεργοποιούμενα με τη βύθιση στο νερό. Το παίρνουμε μαζί όταν εγκαταλείπουμε το πλοίο. ΠΡΟΣΟΧΗ, ίσως πρέπει να επιπλέει στο νερό για να λειτουργεί! Δεν το κλείνουμε μέχρι τη διάσωση! Πρέπει να έχει δηλωθεί στο λιμεναρχείο (αλλιώς δεν λειτουργεί) EPIRB Δοκιμές: Inspecting your EPIRB is one of the most important tests you can provide to your vessel s suite of safety equipment. (Οδηγία της NOAA, USA. Πρέπει να γίνεται κάθε μήνα για τα εμπορικά πλοία.) Εξετάζουμε το περίβλημα και το σύστημα τοποθέτησής του στο σκάφος! Εξετάζουμε την κατάσταση και ημερομηνία λήξης της μπαταρίας Υπάρχει ένα κουμπί για δοκιμές: Αυτό τσεκάρει τα ηλεκτρονικά του οργάνου. Δεν στέλνει σήμα, ή στέλνει ένα ειδικό σήμα, που αγνοείται από το COSPAS-SARSAT σύστημα. Πριν το δοκιμάσετε όμως, ρωτήστε τον προμηθευτή και το λιμεναρχείο πως να το κάνετε. 20

9 NAVTEX Το NAVTEX (Navigational Telex) είναι ένα διεθνές αυτοματοποιημένο σύστημα για να παίρνουμε μετεωρολογικές προβλέψεις και αναγγελίες για τη ναυσιπλοΐα και την ασφάλεια. Μεταδίδεται στα μεσαία κύματα. Navtex Transmitters for Greek seas Station ID khz Times (UTC) Limnos L 518 0150, 0550, 0950, 1350, 1750, 2150 Iraklion H 518 0110, 0510, 0910, 1310, 1710, 2110 Kerkira K 518 0140, 0540, 0940, 1340, 1740, 2140 Cyprus M 518 0200, 0600, 1000, 1400, 1800, 2200 Antalya F 518 0050, 0450, 0850, 1250, 1650, 2050 Izmir I 518 0120, 1520, 1920, 1320, 1720, 2120 Alexandria N 518 0210, 0610, 1010, 1410, 1810, 2210 Haifa P 518 0020, 0420, 0820, 1220, 1620, 2020 Split Q 518 0240, 0640, 1040, 1440, 1840, 2240 9.1 Subject indication characters: A B C D E F J K L Z Navigational warnings Meteorological warnings (θύελλα κλπ) Ice reports Search and rescue information Meteorological information Pilot service messages Sat-nav message Other electronic nav-aid messages Navigational warnings No messages on hand 9.2 Δείγμα ανακοίνωσης στο NAVTEX ZCZC LA45 LIMNOS RADIO 081250 UTC. LIGHT BUOY AT CHANIA HARBOR ENTRANCE NOT WORKING. LOCATED 35-31.24N 024-0.93E NNNN 10 Ανακεφαλαίωση Χρησιμοποιούμε τον ασύρματο μόνο σε ανάγκη (ή σε αγώνες). Για την ασφάλειά μας πρέπει να έχουμε δύο ανεξάρτητους αποτελεσματικούς τρόπους να επικοινωνούμε με το κέντρο διάσωσης, ό,που και αν βρεθούμε. Ο VHF/DSC πρέπει να είναι συνδεδεμένος με το GPS. 21

Σχήμα 11: Περιοχές δελτίου πρόγνωσης καιρού Ο τρόπος αναγγελίας σημάτων κινδύνου κλπ. είναι συγκεκριμένος και πρέπει να ακολουθείται ακριβώς για να μεγιστοποιήσουμε την ασφάλεια των πλόων μας και των γύρω μας. Το ψηφιακό σύστημα DSC διευκολύνει το πρώτο μέρος του σήματος κινδύνου (αναγγελία MAYDAY, PAN-PAN). Το κυρίως σήμα δίνεται κατόπιν στο κανάλι 16 προφορικά (αναλογικά) Για περιπτώσεις μη ανάγκης χρησιμοποιούμε το κινητό μας τηλέφωνο. www.sailingteam.tuc.gr/tuc_sailing_team/news/entries/2012/3/5 _SEMINARIO_GIA_TON_NAUTIKO_ASYRMATO.html 22