Η εργασία αυτή έγινε στα πλαίσια του µαθήµατος της ΕΙ ΙΚΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ από τους µαθητές του τµήµατος Βox 1 µε την βοήθεια των καθηγητών Κων/νου Ζυγούρη Μηχανολόγου Μηχανικού ΠΕ12.04 και Θεόφιλου Τσιµπρίδη ΠΕ17.02.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΒΟΥΛΚΑΝΙΣΜΟΣ... 4 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ... 6 Το Εσωτερικό του Ελαστικού... 7 Πτυχή του Σκελετού... 7 Πλαϊνά Τοιχώµατα... 8 Σκελετός Στήριξης... 8 Πάνω Μέρος (Κορώνα)... 8 ηµιουργία Ενίσχυσης Πέλµατος (Λινών)... 8 Πέλµα... 9 Γόµα... 9 Αλλά Συστατικά... 9 Υλικά... 9 ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ... 11 Σύνθεση και Μίξη... 11 Προετοιµασία Συστατικών... 12 Κατασκευή του Ελαστικού... 13 Τελικό Ψήσιµο... 14 Τελικό Στάδιο... 14 ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ... 16 Ελαστικά και περιβάλλον... 16 Ανακύκλωση Ελαστικών... 17 Εναλλακτική διαχείριση χρησιµοποιηµένων ελαστικών... 18 Αξιοποίηση κι ανακύκλωση ελαστικών... 20 ΧΡΗΣΗ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ... 23 Σηµεία Προσοχής... 23 Πίεση Ελαστικού... 24 Έλεγχος Πίεσης Ελαστικών... 24 Οι έκα Εντολές για Προληπτική Συντήρηση... 25 Σηµάνσεις... 26 Brand (Εµπορικό Όνοµα) και Όνοµα Προϊόντος... 27 Τύπος οµής... 28 Πλαϊνή Ένδειξη... 28 Κωδικοί Προτύπων Ασφαλείας DOT... 29 Έγκριση ECE... 29 Ευρωπαϊκή Έγκριση Θορύβου... 30 U.T.Q.G.(Uniform Tyre Quality Grading) Οµοιόµορφη Κατάταξη Ποιότητας Ελαστικού... 30 Φθορά πέλµατος... 31 Έλξη... 31 Θερµοκρασία... 31 T.W.I. (Tread Wear Indicator) είκτες Φθοράς Πέλµατος... 32 M+S (Mud & Snow) και Νιφάδα Χιονιού... 33
ΒΟΥΛΚΑΝΙΣΜΟΣ Βουλκανισµός (αγγλ. vulcanization) ονοµάζεται η χηµική επεξεργασία του ακατέργαστου καουτσούκ µε θείο. Ο πρώτος που πέτυχε τη «θείωση» του καουτσούκ ήταν ο Αµερικανός Τσαρλς Γκουντγίαρ (Charles Goodyear) το 1839, αφού το θέρµανε 3-4 ώρες στους 140 βαθµούς µε στοιχειακό θείο. Στόχος της επεξεργασίας αυτής είναι η βελτίωση των φυσικών και µηχανικών ιδιοτήτων του ακατέργαστου καουτσούκ. Το κατεργασµένο καουτσούκ χρησιµοποιείται κυρίως στη παραγωγή ελαστικών για οχήµατα. Το 1843 κι ο Βρετανός Τόµας Χάνκοκ (Thomas Hancock) έκανε ακριβώς το ίδιο πείραµα και το ονόµασε βουλκανισµό,από το όνοµα του αρχαίου Ρωµαίου θεού της φωτιάς και των ηφαιστείων Βουλκάνους (Vulcanus), θεωρώντας ότι τόσο το θείο όσο και οι υψηλές θερµοκρασίες βρίσκονται µόνο στα ηφαίστεια.
Πέρα από το θείο,για το βουλκανισµό χρησιµοποιούνται επίσης το σελήνιο, το τελλούριο, το χλωριούχο θείο κ.λπ. Ο βουλκανισµός γίνεται πλέον και χωρίς θέρµανση (ψυχρός βουλκανισµός). http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%92%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%ba% CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82 http://www.pirelli.com/tyre/gr/el/car/genericpage/all_about_tyres
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Το ελαστικό είναι το µοντάρισµα των πολυάριθµων συστατικών που τοποθετούνται σε ένα τύµπανο και κατόπιν ψήνονται κάτω από θερµότητα και πίεση. Η θερµότητα διευκολύνει µια αντίδραση πολυµερισµού που διασυνδέει τα λαστιχένια µονοµερή για να δηµιουργήσει τα µακριά ελαστικά µόρια. Αυτά τα πολυµερή σώµατα δηµιουργούν την ελαστική ποιότητα που επιτρέπει στο ελαστικό να συµπιεστεί στην περιοχή όπου έρχεται σε επαφή µε την επιφάνεια του δρόµου και την επαναφορά του πίσω στην αρχική µορφή, υπό υψηλής συχνότητας περιστροφή. Τα χαρακτηριστικά συστατικά που χρησιµοποιούνται στο µοντάρισµα αναφέρονται πιο κάτω. Tread=Πελµα Νylon orelay=ναιλον επικαλυψης Steel belts=ιµαντες Χαλυβας Radial body piles= Aκτινική σωρούς σώµατος Inner liner= Eσωτερική επένδυση Sidewall= Πλευρικό τοίχωµα
Μηχάνηµα κατασκευής επισώτρων Το Εσωτερικό του Ελαστικού Το εσωτερικό του ελαστικού είναι ένα εξελασµένο λαστιχένιο φύλλο «halobutyl» που συντίθεται µε τις πρόσθετες ουσίες που οδηγούν στη χαµηλή διαπερατότητα αέρα. Το εσωτερικό βεβαιώνει ότι το ελαστικό θα κρατήσει τον πεπιεσµένο αέρα µέσα, χωρίς διαρροή µέσω της λαστιχένιας δοµής. Πτυχή του Σκελετού Είναι ένα πεπιεσµένο φύλλο που αποτελείται από ένα στρώµα του λάστιχου, ένα στρώµα της ενίσχυσης, και ένα δεύτερο στρώµα του λάστιχου. Το πρώτο κλωστοϋφαντουργικό προϊόν που χρησιµοποιήθηκε ήταν το βαµβάκι και τα πιό πρόσφατα υλικά περιλαµβάνουν το τεχνητό µετάξι, το νάυλον, τον πολυεστέρα, και Kevlar. Τα ελαστικά των επιβατικών έχουν χαρακτηριστικά µια ή δύο πτυχές σκελετού. Οι πτυχές του σκελετού δίνουν τη δύναµη στην δοµή των ελαστικών. Τα ελαστικά φορτηγών, τα ελαστικά motocross, και οι ρόδες αεροσκαφών έχουν σταδιακά περισσότερες πτυχές. Οι «ίνες» είναι ιδιαίτερα εύκαµπτες αλλά σχετικά ανελαστικές.
Πλαϊνά Τοιχώµατα Τα πλαινά είναι µη-ενισχυµένα εξελασµένα κοµµάτια, µε πρόσθετες ουσίες για να δώσουν στις πλευρές καλή αντίσταση γδαρσίµατος και περιβαλλοντική αντίσταση. Οι πρόσθετες ουσίες που χρησιµοποιούνται στα πλαινά περιλαµβάνουν αντιοξειδωτικά στοιχεία. Τα εξελασµένα κοµµάτια των πλαινών είναι ασύµµετρα και παρέχουν µια παχιά λαστιχένια περιοχή για να επιτρέψουν την εγγραφή των στοιχείων των ελαστικών και των σχεδίων διακόσµησης. Σκελετός Στήριξης Είναι ζώνες χαλύβδινου σύρµατος µεγάλης δύναµης που περιβάλλεται µε µια λαστιχένια ένωση. Το καλώδιο αυτό είναι ντυµένο µε πρόσθετα κράµατα χαλκού ή ορείχαλκου. Τα επιστρώµατα προστατεύουν το χάλυβα από τη διάβρωση. Χαλκός στο κράµα και θείο στο λαστιχένιο περίβληµα για να παράγει το σουλφίδιο του χαλκού, το οποίο βελτιώνει τη σύνδεση του σύρµατος στο λάστιχο. Το εσωτερικό πλαίσιο είναι άκαµπτο και ανελαστικό, και παρέχει την αντοχή για να εγκαταστήσουµε µηχανικά το ελαστικό στον τροχό. Το λάστιχο που περιβάλλει το σύρµα περιλαµβάνει τις πρόσθετες ουσίες για να µεγιστοποιήσει τη δύναµη και την ανθεκτικότητα. Πάνω Μέρος (Κορώνα) Το πάνω µέρος είναι ένα τριγωνικό εξελασµένο κοµµάτι που ενώνεται µε το σύρµα του εσωτερικού πλαισίου. Παρέχει ένα «µαξιλάρι» µεταξύ του σύρµατος και της εύκαµπτης εσωτερικής πτυχής του σκελετού. Ονοµάζεται filler. ηµιουργία Ενίσχυσης Πέλµατος (Λινών) Είναι πεπιεσµένα φύλλα που αποτελούνται από ένα στρώµα λάστιχου, ένα στρώµα των λεπτών ινών χάλυβα, και ένα δεύτερο στρώµα του λάστιχου. Οι ίνες χάλυβα προσανατολίζονται ακτινωτά στην Radial κατασκευή ελαστικών,
και σε αντίθετες γωνίες στην Bias κατασκευή ελαστικών. Οι ζώνες αυτές δίνουν τη δύναµη στο ελαστικό και την αντίσταση στα ζουλίγµατα, παραµένοντας εύκαµπτο. Στα ελαστικά των επιβατικών υπάρχουν συνήθως δύο ή τρεις ζώνες. Πέλµα Είναι ένα παχύ εξελασµένο κοµµάτι που περιβάλλει το σκελετό του ελαστικού. Τα συστατικά του πέλµατος περιλαµβάνουν τις πρόσθετες ουσίες για να µεταδώσουν την αντοχή και την έλξη και την περιβαλλοντική αντίσταση. Η εξέλιξη του πέλµατος είναι µια διαδικασία δύσκολη, δεδοµένου ότι οι σκληρές ενώσεις έχουν τα µακροχρόνια χαρακτηριστικά αλλά τη φτωχή έλξη στον δρόµο ενώ οι µαλακές ενώσεις έχουν την καλή έλξη αλλά όχι την µακροζωία. Γόµα Η γόµµα παρεµβάλει ένα εξελασµένο συστατικό µεταξύ της ζώνης του χάλυβα και του πέλµατος για να αποµονώσει το πέλµα από τη µηχανική καταπόνηση λόγω της πιθανής επαφής µε τις ζώνες χάλυβα. Αλλά Συστατικά Οι µέθοδοι κατασκευής των ελαστικών ποικίλλουν και στον αριθµό και τον τύπο συστατικών που χρησιµοποιούνται, καθώς επίσης και στην σύνθεση του κάθε συστατικού, σύµφωνα µε την χρήση και το όριο τιµής του ελαστικού. Οι κατασκευαστές καινοτοµούν συνεχώς µε νέα υλικά και µεθόδους κατασκευής προκειµένου να επιτευχθεί η υψηλότερη απόδοση µε χαµηλότερο κόστος. Υλικά - Το φυσικό λάστιχο, ή Polyisoprene είναι το βασικό ελαστοµερές που χρησιµοποιείται στο ελαστικό - Στυρόλιο-βουταδιένιο co-πολυµερές (SBR) είναι ένα συνθετικό λάστιχο που αντικαθιστά συχνά εν µέρει το φυσικό λάστιχο - Polybutadiene χρησιµοποιείται σε συνδυασµό µε άλλα λάστιχα λόγω της χαµηλής συγκέντρωσης θερµότητας
- Το Halobutyl χρησιµοποιείται για το εσωτερικό πλαίσιο, λόγω της χαµηλής διαπερατότητας αέρα του. Τα άτοµα αλόγονου παρέχουν έναν δεσµό µε τον σκελετό που είναι κυρίως φυσικό λάστιχο. Το Bromobutyl είναι ανώτερο από Chlorobutyl, αλλά είναι ακριβότερο - Μαύρος άνθρακας, περιλαµβάνεται σε υψηλό ποσοστό της λαστιχένιας ένωσης. Αυτό δίνει ενίσχυση και αντίσταση γδαρσίµατος - Πυρίτιο, που χρησιµοποιείται µαζί µε το Μαύρο άνθρακα στα ελαστικά υψηλής απόδοσης, ως ενίσχυση λόγω συγκέντρωσης θερµότητας - Το θείο διασυνδέει τα λαστιχένια µόρια στη διαδικασία ψησίµατος - Επιταχυντές είναι σύνθετες οργανικές ενώσεις που επιταχύνουν το ψήσιµο - Ενεργοποιητές που βοηθούν τον πολυµερισµό. Ο κυριότερος ενεργοποιητής είναι το οξείδιο ψευδάργυρου - Αντιοξειδωτικά και αντιοζονοτικά που αποτρέπουν το ράγισµα, λόγω της δράσης του φωτός του ήλιου και του όζοντος
ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Τα στάδια της διαδικασίας παραγωγής διαιρούνται σε πέντε τµήµατα που εκτελούν πρόσθετες διαδικασίες. Αυτά συνήθως υπάρχουν ως ανεξάρτητα εργοστάσια µέσα σε ένα εργοστάσιο. Οι µεγάλοι κατασκευαστές ελαστικών µπορούν να ιδρύσουν τα ανεξάρτητα εργοστάσια σε µια ενιαία περιοχή, ή να τα τοποθετήσουν σε µια ευρύτερη περιοχή. Σύνθεση και Μίξη Είναι η συγκέντρωση όλων των συστατικών που απαιτούνται για να δηµιουργηθεί µια παρτίδα λαστιχένιας ένωσης. Κάθε συστατικό έχει ένα διαφορετικό µίγµα στοιχείων σύµφωνα µε τις ιδιότητες που απαιτούνται. Η µίξη είναι η µηχανική διαδικασία προκειµένου τα συστατικά να συνδυαστούν σε µια οµοιογενή ουσία. Οι αναµίκτες είναι συχνά εξοπλισµένοι µε δύο αντιθέτως περιστρεφόµενους στροφείς µέσασε ένα τεράστιο δοχείο και αναµιγνύουν τη λαστιχένια µάζα µαζί µε τις πρόσθετες ουσίες. Η µίξη γίνεται σε τρία ή τέσσερα στάδια για να ενσωµατώσει πλήρως τα συστατικά. Η διαδικασία παράγει ιδιαίτερη θερµότητα, έτσι και οι στροφείς και το δοχείο ψύχονται µε νερό για να διατηρηθεί µια θερµοκρασία αρκετά χαµηλή να µην αρχίσει ο πολυµερισµός. Μετά από την ανάµιξη το λάστιχο πέφτει σε µια µήτρα και τροφοδοτείται από µια µεταφορική βίδα σε έναν σύµπλεγµα κυλίνδρων ή µπορεί να πέσει σε ένα ανοικτό σύστηµα µύλων. Ένας µύλος αποτελείται από δίδυµους αντίθετα περιστρεφόµενους κυλίνδρους, (ο ένας που κόβει οδοντωτά), που παρέχουν την πρόσθετη µηχανική κατεργασία στο λάστιχο, και παράγουν ένα παχύ λαστιχένιο φύλλο. Το φύλλο τραβιέται από τους κυλίνδρους υπό µορφή λουρίδας. Η λουρίδα ψύχεται, τοποθετείται πάνω της talc, και τοποθετείται σε παλέτες. Η ιδανική ελαστική ένωση, σε αυτό το σηµείο,θα είχε µια ιδιαίτερα οµοιόµορφη υλική διασπορά, εντούτοις στην πράξη υπάρχει ιδιαίτερη ανοµοιοµορφία. Αυτό οφείλεται σε διάφορες αιτίες, συµπεριλαµβανοµένων των καυτών και κρύων σηµείων στον κάδο και τους στροφείς των αναµικτών, της υπερβολικής λείανσης των στροφέων, της
επένδυσης των στροφέων, και της κακής κυκλοφορίας στα διάφορα σηµεία της ροής. Κατά συνέπεια, µπορεί να υπάρξει λίγο περισσότερος Μαύρος άνθρακα εδώ, και λίγο λιγότερο εκεί µαζί µε λίγες µάζες Μαύρου άνθρακα αλλού, οι οποίες δεν αναµιγνύονται καλά µε το λάστιχο ή τις πρόσθετες ουσίες. Οι αναµίκτες ελέγχονται συχνά, η ροή στη µηχανή αναµικτών µετριέται, και η µίξη ολοκληρώνεται µε την επίτευξη ενός διευκρινισµένου συνολικού ποσού ενέργειας των µιγµάτων που µεταδίδεται στη παρτίδα Προετοιµασία Συστατικών Τα συστατικά περνούν από 3 στάδια, τους κυλίνδρους,την µηχανή διέλασης και την µηχανή χαλύβδινου σύρµατος. Η µηχανή διέλασης αποτελείται από µια βίδα και ένα βαρέλι, θερµάστρες κινούµενες µε βίδες, και µια µήτρα. Η µηχανή διέλασης εφαρµόζει δύο παράγοντες στην ένωση, τη θερµότητα και την πίεση. Η βίδα κίνησης της διέλασης επιτρέπει επίσης την πρόσθετη µίξη συστατικών στη ένωση. Η ένωση ωθείται µέσω µιας µήτρας (καλουπιού), και µετά το διελασµένο προιόν ψήνεται σε έναν φούρνο, ψύχεται για να ολοκληρώσει τη διαδικασία θείωσης, και είτε τυλίγεται επάνω σε ένα στροφείο είτε κόβεται σε διάφορα µήκη. Τα πέλµατα των ελαστικών διελάζονται συχνά µε τέσσερα διαφορετικά συστατικά σε µια µηχανή διέλασης «quadraplex», η οποία έχει τέσσερις µεταφορικές βίδες που µεταφέρουν τέσσερις διαφορετικές ενώσεις, συνήθως µια ένωση βάσης, τον πυρήνα, µια ένωση πέλµατος, και την ένωση των φτερών. Η διέλαση χρησιµοποιείται επίσης για τα πλαινά και τον εσωτερικό σκελετό. Ο κύλινδρος είναι ένα σύνολο µεγάλης διαµέτρου τυµπάνων, που συµπιέζουν τη λαστιχένια ένωση σε ένα λεπτό φύλλο, συνήθως σε 2 µέτρα πλάτος. Τα τύµπανα περιέλιξης του «υλικού» ενώνουν ένα άνω και ένα κάτω λαστιχένιο φύλλο µε ένα στρώµα του υλικού ενδιάµεσα. Τα τύµπανα χάλυβα κάνουν ακριβώς έτσι και µε τις ίνες χάλυβα. Τα τύµπανα χρησιµοποιούνται για να παραγάγουν τις πτυχές του σκελετού και τις στρώσεις των ενισχύσεων.
Κατασκευή του Ελαστικού Είναι η διαδικασία όπου όλα τα συστατικά τοποθετούνται επάνω σε ένα τύµπανο κατασκευής ελαστικού. Οι µηχανές κατασκευής των ελαστικών «TBM» µπορούν να χρησιµοποιηθούν µε το χέρι ή πλήρως αυτοµατοποιηµένες. Οι διαδικασίες «TBM» περιλαµβάνουν το πρώτο στάδιο, όπου το εσωτερικό του ελαστικού, οι πτυχές, και τα πλαινά είναι τυλιγµένα γύρω από το τύµπανο,και τοποθετείται το εσωτερικό στεφάνη του ελαστικού. Στο δεύτερο στάδιο η συσκευασία των ενισχύσεων και το πέλµα τοποθετούνται και η «πράσινη ρόδα» είναι διογκωµένη και διαµορφωµένη. Όλα τα υλικά αυτά απαιτούν µάτηση. Οι πτυχές του σκελετού και το εσωτερικό ελαστικό συνδέονται µε µια τετραγωνισµένη µάτηση. Το πέλµα και τα πλαινά ενώνονται µε µια µάτηση, όπου οι άκρες κόβονται. Οι ζώνες συνδέονται δίπλα δίπλα. Οι µατήσεις που είναι πάρα πολύ βαριές και µη συµµερικές θα δηµιουργήσουν την αντίσταση στην δυναµική καταπόνηση, στις παραµέτρους διόγκωσης και την καλύτερη ισορροπία. Οι µατήσεις που είναι πάρα πολύ ελαφριές ή ανοικτές µπορούν να οδηγήσουν στις οπτικές ατέλειες και σε µερικές περιπτώσεις την αποτυχία στην κατασκευή του ελαστικού. Το τελικό προϊόν της διαδικασίας «TBM» καλείται «πράσινη ρόδα». Η Pirelli ανέπτυξε µια πρόσθετη διαδικασία αποκαλούµενη «MIRS» που χρησιµοποιεί τα ροµπότ για να περιστρέφει τα τύµπανα περιέλιξης εφαρµόζοντας τα διαφορετικά συστατικά, κατευθείαν µέσω των µεθόδων διέλασης και κοπής των λουρίδων. Αυτό επιτρέπει στον εξοπλισµό να φτιάχνει τα διαφορετικά µεγέθη ελαστικών σε διαδοχικές διαδικασίες χωρίς την ανάγκη να αλλαχτεί η πορεία οργάνωσης ή ο εξοπλισµός. Αυτή η διαδικασία ταιριάζει στη µικρή παραγωγή όγκου µε συχνές αλλαγές µεγέθους ελαστικών. Οι µεγαλύτεροι κατασκευαστές ελαστικών έχουν αναπτύξει εσωτερικά τις αυτοµατοποιηµένες µηχανές σε µια προσπάθεια να δηµιουργηθούν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα στην ακρίβεια κατασκευής ελαστικών, την υψηλή απόδοση παραγωγής, και τη µειωµένη εργασία.
Τελικό Ψήσιµο Είναι η διαδικασία εφαρµογής πίεσης στην «πράσινη ρόδα»,σε ένα καλούπι προκειµένου να δοθεί η τελική µορφή της, και ταυτόχρονα εφαρµογή της θερµότητας για να ξεκινήσει η χηµική αντίδραση µεταξύ του λάστιχου και άλλων υλικών. Σε αυτήν την διαδικασία η «πράσινη ρόδα» µεταφέρεται αυτόµατα στο καλούπι, µια λαστιχένια κύστη τοποθετείται εσωτερικά στην πράσινη ρόδα, και αρχίζει να διογκώνεται. Το καλούπι κλείνει και κλειδώνει, η πίεση αυξάνεται ώστε να εφαρµόσει η πράσινη ρόδα στα τοιχώµατα του καλουπιού, που παίρνει το σχέδιο του πέλµατος και γίνεται η εγγραφή στα πλαινά των χαρακτηριστικών του ελαστικού. Την κύστη γεµίζει ένα υλικό ζεστό το οποίο επανακυκλοφορεί, όπως ο ατµός, το καυτό νερό, ή το αδρανές αέριο. Οι θερµοκρασίες είναι της τάξεως των 350 βαθµών Fahrenheit (180 βαθµοί Κελσίου) µε τις πιέσεις γύρω στα 350 PSI (25 bar). Η διαδικασία ψησίµατος διαρκεί περίπου 15 λεπτά. Στο τέλος του ψησίµατος η πίεση αφαιρείται, το καλούπι ανοίγει, και το ελαστικό ξεκαλουπώνεται. Το ελαστικό µπορεί να τοποθετηθεί σε ένα PCI, το οποίο θα κρατήσει το ελαστικό πλήρως διογκωµένο ενώ ψύχεται. Υπάρχουν δύο τύποι µηχανών ψησίµατος, µηχανικός και υδραυλικός. Οι µηχανικοί τύποι κρατούν τη φόρµα κλειστή µέσω των συνδέσµων- τραβερσών, ενώ οι υδραυλικοί Τύποι χρησιµοποιούν το υδραυλικό λάδι ως πρωταρχικό µέσο για την κίνηση των µηχανισµών, και τις κλειδαριές του καλουπιού. Οι υδραυλικοί Τύποι έχουν προκύψει ως οικονοµικώς πιό αποδοτικοί. Υπάρχουν δύο γενικοί τύποι καλουπιών, διµερείς και λειόµενες φόρµες. Τελικό Στάδιο Αφού το ελαστικό έχει πολυµεριστεί (ψηθεί) ακολουθούν διάφορες πρόσθετες διαδικασίες. Η µέτρηση οµοιοµορφίας των ελαστικών είναι µια δοκιµή όπου τοποθετείται αυτόµατα σε διαιρούµενες ζάντες, διογκώνεται, εξοµειώνεται η κύλιση στον δρόµο, και µετριέται για ένα εύρος δυνάµεων. Η µέτρηση ισορροπίας των ελαστικών είναι µια δοκιµή όπου τοποθετείται αυτόµατα σε διαιρούµενες ζάντες, περιστρέφεται σε µια υψηλή ταχύτητα και µετριέται για τη δυσαναλογία. Κάποιες κατηγορίες ελαστικών επιθεωρούνται από µηχανές
ακτίνας X που µπορούν να διαπεράσουν το λάστιχο για να αναλύσουν τη δοµή των ινών χάλυβα. Στο τελικό στάδιο, τα ελαστικά επιθεωρούνται από τα ανθρώπινα µάτια τα οποία µπορούν να δουν πολυάριθµες ατέλειες όπως η ελλιπής φόρµα, εκτεθειµένες ίνες, φουσκάλες, και άλλα. https://www.wheelcity.gr/article.php?pageid=166&articleid=646
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ Ελαστικά και περιβάλλον Τα ελαστικά κατασκευάζονται από φυσικό και συνθετικό καουτσούκ, ενώ χρησιµοποιείται επίστρωση από χάλυβα προκειµένου να αυξηθεί η αντοχή τους στο σηµείο όπου ενώνονται µε τις ζάντες. Περιέχουν, επίσης και άλλα συστατικά, όπως λινά, οξείδιο ψευδαργύρου, θείο και διάφορες άλλες οργανικές ουσίες. Το 20% κατά βάρος των εισαγόµενων ελαστικών απορρίπτεται στην Αττική. Τα λάστιχα δεν αποσυντίθενται εύκολα και γι' αυτό όταν πετάγονται σε ρεµατιές και το περιβάλλον γενικότερα µια συνηθισµένη µέχρι σήµερα εικόνα- παραµένουν για πολύ µεγάλο διάστηµα και γίνονται εστίες κουνουπιών και άλλων εντόµων. Όταν καταλήγουν ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον και ιδιαίτερα όταν καίγονται ανεξέλεγκτα µπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήµατα στην ανθρώπινη υγεία αφού ελευθερώνονται στο περιβάλλον βλαβερές ουσίες, όπως οι πολυαρωµατικοί υδρογονάνθρακες, βενζόλιo και φαινόλες, ουσίες µε καρκινογόνες ιδιότητες. Πολλές ήταν οι χώρες που επέλεξαν την ταφή των ελαστικών ως λύση για τη διαχείριση των παλαιών ελαστικών. Όµως, η επιλογή αυτή σύντοµα εγκαταλείφθηκε αφού τα ελαστικά καταλαµβάνουν τεράστιο όγκο στους χώρους ταφής κι αυξάνουν τον κίνδυνο ανάφλεξης των σκουπιδιών. Η στεγανότητα των χώρων ταφής δεν εξασφαλίζεται πάντα, γεγονός που σηµαίνει ότι οι επικίνδυνες ουσίες που δηµιουργούνται κατά την αποσύνθεση των ελαστικών µπορούν να διαπεράσουν το έδαφος και να επηρεάσουν τη γύρω περιοχή. Με αυτόν τον τρόπο µπορούν να ρυπάνουν τα νερά και το έδαφος και να έχουν βλαβερές συνέπειες στους ζώντες οργανισµούς. Η ταφή των ελαστικών εγκαταλείφθηκε, όµως, και για έναν ακόµα λόγο: τα ελαστικά µπορούν να επαναχρησιµοποιηθούν και να αξιοποιηθούν.
Τι είναι τα χρησιµοποιηµένα ελαστικά Τα λάστιχα από κάθε είδους όχηµα, όπως ΙΧ, φορτηγά, µοτοποδήλατα, τρίκυκλα, ελαφρά τετράτροχα καθώς και µηχανήµατα έργων και γεωργικά, µετατρέπονται σε απόβλητα όταν δεν χρησιµοποιούνται άλλο. Κάθε χρόνο φτάνουν στο τέλος του κύκλου ζωής τους παγκοσµίως 1 δισεκατοµµύρια ελαστικά, τα 250.000.000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 15. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο εισάγονται 47-50.000 τόνοι ελαστικών, το 57% των οποίων είναι επιβατικά ελαστικά και το 43% είναι ελαστικά φορτηγών. Το 20% κατά βάρος των εισαγόµενων ποσοτήτων ελαστικών έρχονται στην χώρα µας µε τα εισαγόµενα αυτοκίνητα. Ανακύκλωση Ελαστικών 1 δισεκατοµµύριο ελαστικών οχηµάτων παντός τύπου από µοτοποδήλατα µέχρι βαρέα φορτηγά, φτάνει παγκοσµίως στο τέλος της ζωής του κάθε χρόνο εκ των οποίων τα 250.000.000 βρίσκονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα ελαστικά αυτά αποτελούν απόβλητο που χρίζει ιδιαίτερη διαχείριση. Στην Ελλάδα εισάγονται 47000-50000 τόνοι ελαστικών σε ετήσια βάση, µε το 43% να είναι ελαστικά φορτηγών και το 57% επιβατικών οχηµάτων. Το 20% κατά βάρος των εισαγόµενων ελαστικών απορρίπτεται στην Αττική. Κάτω από αυτή την οπτική γωνία, η ανάγκη για ανακύκλωση των ελαστικών είναι κάτι
παραπάνω από επιτακτική. Η απόρριψη των ελαστικών σε ΧΥΤΑ - ποσό µάλλον σε χωράφια και γενικότερα στο φυσικό περιβάλλον προκαλεί σοβαρές εξωτερικότητες. Αποτελούν εστία µικρόβιων και µολυσµατικών ασθενειών Απελευθερώνουν στο έδαφος το νερό και τον αέρα, πληθώρα επικίνδυνων και ρυπογόνων τοξίνων Η αποσύνθεση τους είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα Αποτελούν εστία επικινδύνων πυρκαγιών Η µαζική απόρριψη τους υποβαθµίζει αισθητικά το φυσικό περιβάλλον Τα οφέλη από την ανακύκλωση ελαστικών είναι ιδιαίτερα σηµαντικά Προστασία του περιβάλλοντος και αναβάθµιση της ποιότητας ζωής ανθρώπων και ζωντανών οργανισµών Εξοικονόµηση πρώτων υλών Εξοικονόµηση ενέργειας ραστική µείωση του όγκου απορριµµάτων που καταλήγουν στους ΧΥΤΑ Αποτελεί πηγή εθνικής οικονοµικής ανάπτυξης και δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας Συνεισφορά στον πολιτισµό Εναλλακτική διαχείριση χρησιµοποιηµένων ελαστικών Σύµφωνα µε τη νοµοθεσία (29407/3508/2002 ΚΥΑ «Μέτρα και όροι για την υγειονοµική ταφή των αποβλήτων») δεν επιτρέπεται να πετάγονται στο περιβάλλον ή να µεταφέρονται σε χώρους ταφής σκουπιδιών ολόκληρα ή τεµαχισµένα µεταχειρισµένα ελαστικά οχηµάτων. Εξαίρεση αποτελούν τα υλικά που προορίζονται για χρήση σε κατασκευαστικά έργα εντός του ΧΥΤΑ Οι εισαγωγείς ελαστικών έχουν είτε ατοµικά είτε σε συνεργασία µε άλλους την ευθύνη «εναλλακτικής διαχείρισής τους», δηλαδή να οργανώσουν τη συλλογή, µεταφορά, προσωρινή αποθήκευση, επαναχρησιµοποίηση και αξιοποίηση των µεταχειρισµένων ελαστικών οχηµάτων, ώστε µετά την επαναχρησιµοποίηση ή αξιοποίησή τους να επιστρέφουν στο ρεύµα της
αγοράς. εν επιτρέπεται να κυκλοφορούν στην αγορά ελαστικά που ο εισαγωγέας τους δεν έχει οργανώσει µόνος τους ή µαζί µε άλλους την συλλογή και τη διαχείρισή τους. Σύµφωνα µε το Προεδρικό ιάταγµα 109/ ΦΕΚ Α 75/ 5-3-2004 σε εφαρµογή των διατάξεων του Ν. 2939/2001 (διατάξεις των άρθρων 15, 16, 17 και 18) πρέπει κατά προτεραιότητα να επιτυγχάνεται η πρόληψη παραγωγής αποβλήτων από ελαστικά των οχηµάτων, και µετά η επαναχρησιµοποίηση, ανακύκλωση και η ενεργειακή αξιοποίηση τους, ώστε να µειώνεται η ποσότητα των αποβλήτων που οδηγούνται σε χώρους ταφής και να βελτιώνεται η περιβαλλοντική επίδοση όλων όσων συµµετέχουν στο κύκλο ζωής των ελαστικών. Έως την 31η Ιουλίου 2006, η αξιοποίηση των µεταχειρισµένων αποβλήτων ελαστικών οχηµάτων πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το 65 % των αποσυρόµενων ελαστικών. Εντός του ίδιου χρονικού ορίου, η ανακύκλωση πρέπει να φθάνει τουλάχιστον στο 10 %. Για το σκοπό αυτό έχει εγκριθεί µετά από υποβολή σχετικού φακέλου και θετική εισήγηση από την Επιτροπή Παρακολούθησης Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών και άλλων Προϊόντων (ΕΠΕ ) µε την Υπουργική Απόφαση του ΥΠΕΧΩ Ε (ΦΕΚ 1145/28-07-2004) η λειτουργία ενός φορέα, στον οποίο συµµετέχουν οι εταιρίες εισαγωγής ελαστικών που ονοµάζεται Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης. Στη χώρα µας στον τοµέα αυτό δραστηριοποιείται η Ecoelastika η οποία ιδρύθηκε το Νοέµβριο του 2002 αρχικά ως αστική µη κερδοσκοπική εταιρία από τις 5 µεγαλύτερες εταιρίες εισαγωγής ελαστικών στην Ελλάδα µε σκοπό την δηµιουργία συλλογικού συστήµατος εναλλακτικής διαχείρισης µεταχειρισµένων ελαστικών. Τον Φεβρουάριο του 2003 υπέβαλε ολοκληρωµένη πρόταση για έγκριση από την ΕΠΕ του ΥΠΕΧΩ Ε. Η Ecoelastika άλλαξε νοµική µορφή και έγινε ανώνυµη εταιρία (µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα) τον Μάιο του 2004. Τον Ιούλιο του 2004, µε απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩ Ε (ΦΕΚ 1145/28-07-2004), εγκρίθηκε ως Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης των µεταχειρισµένων ελαστικών. Η Ecoelastika µεριµνά για τη συλλογή των µεταχειρισµένων ελαστικών, την προσωρινή αποθήκευση, τη µεταφορά, την αξιοποίηση και την επαναχρησιµοποίηση, συµπεριλαµβανοµένης της ανακύκλωσης, των µεταχειρισµένων ελαστικών βάσει του Π 109/2004.
Παρά την πρόοδο που έχει σηµειωθεί τα τελευταία χρόνια στην χωρά µας, χρειάζονται ακόµα κίνητρα και νοµοθετικές ρυθµίσεις ώστε η ανακύκλωση να γίνεται πραγµατικότητα και τα προϊόντα της όπως η πούδρα καουτσούκ και τα τρίµµατα να έχουν εµπορικές εφαρµογές. Mέσω της συµµετοχής της σε ηµερίδες και σεµινάρια, προσπαθεί διαρκώς να ευαισθητοποιήσει το κοινό όσον αφορά την ανακύκλωση ενθαρρύνοντας ιδιώτες και αρµόδιους φορείς να συµβάλλουν. Αξιοποίηση κι ανακύκλωση ελαστικών Τα ελαστικά οχηµάτων µετά τη χρήση τους: είτε αναγοµώνονται και επαναχρησιµοποιούνται είτε οδηγούνται σε τσιµεντοβιοµηχανία για να χρησιµοποιηθούν ως "εναλλακτικό καύσιµο" σε ειδικά διαµορφωµένες εγκαταστάσεις, εφόσον ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της νοµοθεσίας περί εκποµπών αερίων αποβλήτων που προέρχονται από καύση είτε παραδίδονται σε αδειοδοτηµένες και εγκεκριµένες εγκαταστάσεις για κοπή, τεµαχισµό, κοκκοποίηση µε στόχο την χρήση του ελαστικού τρίµµατος ως πρόσθετου σε ασφαλτοτάπητες για δρόµους, αεροδρόµια ή άλλες εγκαταστάσεις. Το 2005 συλλέχτηκαν για επεξεργασία από συνεργεία που ασχολούνται µε την αντικατάσταση, επισκευή και συντήρηση ελαστικών και γενικότερα συνεργεία επιδιόρθωσης οχηµάτων συνολικά 24.625 τόνοι µεταχειρισµένων ελαστικών. Από αυτή την ποσότητα, το 20,63 % οδηγήθηκε σε εγκαταστάσεις της τσιµεντοβιοµηχανίας ΤΙΤΑΝ για θερµική αξιοποίηση, το 19,15 % της συνολικής αξιοποιούµενης ποσότητας υπέστη επεξεργασία και παρήχθη τρίµµα ελαστικού διαφόρων κοκκοµετριών, το 6,89 % είναι µέταλλα από την παραγωγική διαδικασία, το 7,79 % είναι λινά και λοιπά κατάλοιπα της παραγωγικής διαδικασίας (π.χ. πούδρα ελαστικού) τα οποία µπορούν να οδηγηθούν σε ΧΥΤΑ, το 19,27 % είναι ενδιάµεσα προϊόντα τεµαχισµού (π.χ. τεµάχια ελαστικού, chips κλπ.) τα οποία είτε διατίθενται ως έχουν σε κατασκευαστικά (π.χ. αποστραγγιστικά κλπ.) είτε λειτουργούν ως ενδιάµεσο
depot ασφαλείας για την παραγωγή τελικού προϊόντος (π.χ. τρίµµατος). Ποσοστό 26,28% είναι αποθηκευµένες ποσότητες ολόκληρων ελαστικών Οι εισαγωγείς ελαστικών ή οχηµάτων για να µπορούν να διακινούν τα προϊόντα τους στην αγορά πρέπει να συµµετέχουν σε Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης (ΣΣΕ ). Κάθε επιχείρηση που διακινεί ελαστικά πρέπει να έχει τη διαβεβαίωση από τον εισαγωγέα ότι είναι συµβεβληµένος µε ΣΣΕ. Τα συνεργεία επισκευής, συντήρησης κι αλλαγής ελαστικών αλλά και τα συνεργεία πρέπει να παραδίδουν τα απόβλητα ελαστικά σε εγκεκριµένο ΣΣΕ ελαστικών ή σε νόµιµο συλλέκτη. Εάν ο πολίτης έχει χρησιµοποιηµένα ελαστικά πρέπει να τα παραδώσει σε κάποιο συνεργείο, δεν επιτρέπεται να τα πετάξει στο περιβάλλον, στα σκουπίδια ή σε χώρο ταφής αποβλήτων. συνεργεία ελαστικών ή οχηµάτων είναι υποχρεωµένοι να έχουν άδεια συλλογής και να διατηρούν αναλυτικά στοιχεία ποσοτήτων των µεταχειρισµένων ελαστικών που συνέλεξαν, µετέφεραν και παρέδωσαν σε εγκεκριµένες εγκαταστάσεις διάθεσης-αξιοποίησης χρησιµοποιηµένων Όσοι συλλέγουν τα µεταχειρισµένα ελαστικά από τα σηµεία ελαστικών. Η οργάνωση προγραµµάτων ενηµέρωσης κι ευαισθητοποίησης των πολιτών καθώς και η παροχή στοιχείων για τα αποτελέσµατα των προγραµµάτων
ανακύκλωσης κι αξιοποίησης και η σύνταξη εκθέσεων είναι υποχρεωτικές. Τι άλλο πρέπει να γίνει Σήµερα συλλέγεται ένα σηµαντικό ποσοστό των µεταχειρισµένων ελαστικών αλλά χρειάζονται κίνητρα, ρυθµίσεις και κανονισµοί ώστε να χρησιµοποιούνται τα τρίµµατα ή η πούδρα από τα µεταχειρισµένα ελαστικά σε έργα ή σε νέα προϊόντα, όπως για παράδειγµα για µείγµατα ασφαλτόστρωσης, ηχοπετάσµατα σε αυτοκινητοδρόµους ή αεροδρόµια για τον περιορισµό της όχλησης από το θόρυβο των αυτοκινήτων ή αεροπλάνων. Το ΥΠΕΧΩ Ε δεν έχει εκδώσει ακόµα παρόµοιες ρυθµίσεις ή κανονισµούς.
ΧΡΗΣΗ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ Σηµεία Προσοχής Το αυτοκίνητο βασίζει όλες τους τις αντιδράσεις σε στεγνό και βρεγµένο οδόστρωµα, το στρίψιµο, το φρενάρισµα, τον ελιγµό, στα τέσσερα ελαστικά του. Ο οδηγός πρέπει να ελέγχει, αρχικά, την εξωτερική όψη των ελαστικών για επικίνδυνες εκδορές, ή ύπουλα γδαρσίµατα, τόσο στο προφίλ όσο και στο πέλµα του ελαστικού. Ο έλεγχος της πίεσης των ελαστικών, πρέπει να γίνεται κάθε µήνα καθώς η πίεσή τους πέφτει υπό φυσιολογικές συνθήκες, κατά 0,1 µε 0,2 bar το µήνα. Το χειµώνα χρειάζεται να προσθέσουµε αέρα, επειδή το κρύο κάνει τον αέρα στο εσωτερικό να συσταλθεί, ενώ το καλοκαίρι αφαιρούµε αέρα, επειδή η ζέστη κάνει τον αέρα στο εσωτερικό να διασταλεί. Ο ακριβής αριθµός ποσότητας αέρα που πρέπει να υπάρχει στο µπροστινό και πίσω ζεύγος των ελαστικών ορίζεται από τον κατασκευαστή, εφόσον το αυτοκίνητο φοράει τα ελαστικά πρώτης τοποθέτησης, ή καινούρια ίδιας διάστασης. Συνήθως η πίεση διαφέρει από άξονα σε άξονα, ενώ η ποσότητα αέρα µεγαλώνει εφόσον το αυτοκίνητο ταξιδεύει φορτωµένο µε περισσότερους από δύο επιβάτες και τις αποσκευές τους. Η πίεση πρέπει να ελέγχεται όταν το ελαστικό είναι ακόµη κρύο, γιατί όταν έχει χρησιµοποιηθεί ο αέρας στο εσωτερικό του ζεσταίνεται και άρα διαστέλλεται, δίνοντας λάθος µέτρηση. Κατόπιν ο οδηγός πρέπει να ελέγχει το βάθος της χάραξης του πέλµατος. Αυτή πρέπει να αγγίζει τα 3 χιλιοστά, ενώ εάν το βάθος πέσει κάτω από τα 1,6 χιλιοστά το ελαστικό πρέπει να αντικαθίσταται αµέσως. Η ηµεροµηνία κατασκευής του ελαστικού αναγράφεται στο προφίλ του. Τα ελαστικά αποδίδουν καλύτερα όταν ανεβάσουν θερµοκρασία. Αυτό δε σηµαίνει ότι το καλοκαίρι τα ελαστικά πιάνουν το µέγιστο των δυνατοτήτων τους. Αντίθετα οι µετρήσεις έχουν δείξει ότι το καλοκαίρι το σύστηµα πέδησης (ελαστικά και φρένα) επιτυγχάνει χειρότερες µετρήσεις από τις υπόλοιπες εποχές του χρόνου. Φυσικά η οδήγηση υπό βροχή είναι µία ξεχωριστή κατάσταση κατά την οποία το κάθε ελαστικό συµπεριφέρεται διαφορετικά από ότι στη στεγνή
άσφαλτο. Ένα καλό ελαστικό στο στεγνό δεν είναι απαραίτητα το ίδιο καλό και στο βρεγµένο https://www.wheelcity.gr/article.php?pageid=166&articleid=646 Συµβουλες και σηµανσεις Πίεση Ελαστικού Η σωστή συντήρηση των ελαστικών σας είναι ανεκτίµητη. Ο αέρας είναι δωρεάν και η κατάλληλη πίεση είναι το µυστικό για µεγαλύτερη διάρκεια ζωής των ελαστικών σας. Η ανεπαρκής πίεση είναι η κυριότερη αιτία ζηµιάς ενός ελαστικού. Η µεγαλύτερη διάρκεια ζωής και, κατ επέκταση οι άριστες επιδόσεις για µεγαλύτερο διάστηµα, µεταφράζονται σε χειροπιαστά οικονοµικά οφέλη, λόγω οικονοµίας στο κόστος αντικατάστασης ελαστικών και χαµηλότερης κατανάλωσης. Η σωστή πίεση βελτιώνει την ευελιξία του οχήµατος, µειώνοντας την απόσταση ακινητοποίησης. Ένας µηνιαίος έλεγχος είναι αρκετός για τη διασφάλιση της σωστής πίεσης. Είναι ένας γρήγορος, αλλά ουσιαστικός τρόπος για τον έλεγχο κατάστασης των ελαστικών σας και ζωτικός για την οδηγική σας ασφάλεια. Έλεγχος Πίεσης Ελαστικών Ελέγχετε την πίεση µε κρύα ελαστικά. Ακολουθήστε τα εξής βήµατα: Αφαιρέστε το καπάκι της βαλβίδας του ελαστικού Πιέστε σταθερά το µανόµετρο πάνω στη βαλβίδα και ελέγξτε την πίεση Προσθέστε αέρα µέχρι το συνιστώµενο επίπεδο πίεσης Σε περίπτωση υπερβολικής ποσότητας αέρα, αφαιρέστε λίγο πιέζοντας το µεταλλικό στέλεχος µε το νύχι σας ή µε την άκρη ενός στυλό. Μετά επαναλάβετε το βήµα 2
Ξαναβάλτε το καπάκι στη βαλβίδα Επαναλάβετε τη διαδικασία σε κάθε ελαστικό, συµπεριλαµβανοµένης της ρεζέρβας (Η πίεση της ρεζέρβας πρέπει να είναι ελαφρώς υψηλότερη από τη µέγιστη τιµή που δίδεται για τα ελαστικά του αυτοκινήτου. Για ελαστικά radial: από +0,2-0,3 bar (+3 - +4,5 psi)) Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν καρφιά ή άλλα ξένα σώµατα παγιδευµένα που θα µπορούσαν να τρυπήσουν το ελαστικό. Ελέγξτε τα πλευρά του πέλµατος για να κοψίµατα, παραµορφώσεις ή άλλου είδους ατέλειες και ανωµαλίες..\..\î α Î-γγÏαÏΠμΠÏ\ÎÎÎ 1 ÎÎÎ\eikones\tyre-pressure-big.png Οι έκα Εντολές για Προληπτική Συντήρηση Οι επιδόσεις και η οδηγική ασφάλεια είναι δύο βασικά στοιχεία για την Pirelli, γι αυτό θα θέλαµε να µοιραστούµε µαζί σας κάποια µυστικά που θα σας βοηθήσουν να οδηγείτε µε απόλυτη ξεγνοιασιά και ασφάλεια. Ελέγχετε τακτικά τις πιέσεις µε κρύα ελαστικά (συµπεριλαµβανοµένης της ρεζέρβας). Ποτέ µην εξαερώνετε ή µειώνετε την πίεση όταν τα ελαστικά είναι ζεστά, γιατί η αύξηση της πίεσης κατά τη διάρκεια της οδήγησης είναι φυσιολογικό φαινόµενο Αντικαταστήστε τα ελαστικά όταν φθείρονται µέχρι τους δείκτες φθοράς, ακόµα και αν πρόκειται µόνο για ένα τµήµα του πέλµατος Ελέγχετε τακτικά το αυτοκίνητο ώστε να είναι πάντα σωστά συντηρηµένο, ιδιαιτέρα µετά από προσκρούσεις ή µη φυσιολογική φθορά Ζυγοσταθµίζετε τακτικά τα ελαστικά και /ή όταν προκαλούνται κραδασµοί. Μετά επαναλάβετε τη διαδικασία 2 Μετά από προσκρούσεις ή κλαταρίσµατα, ελέγχετε και την εσωτερική πλευρά του ελαστικού Ποτέ µην παρκάρετε πάνω από κηλίδες λαδιού, διαλυτικών, κλπ. γιατί µπορεί να προκαλέσουν ζηµιά στα ελαστικά Συµµορφώνεστε µε τους δείκτες ταχύτητας και φορτίου
Τα Radial ελαστικά (ακόµα και όταν είναι καινούργια) πρέπει πάντα να τοποθετούνται στον πίσω άξονα, Τα χειµερινά και τα ελαστικά µε καρφιά πρέπει να τοποθετούνται και στους 4 τροχούς Το οδηγικό στυλ και η ταχύτητα επηρεάζουν άµεσα τη διάρκεια ζωής του ελαστικού Ελέγχετε τακτικά τη γενική κατάσταση των ελαστικών απευθυνόµενοι σε αξιόπιστο βουλκανιζατέρ Η εναλλαγή των ελαστικών µεταξύ τους είναι ένας απλός και αποτελεσµατικός τρόπος για την παράταση της ωφέλιµης ζωής τους, επιτυγχάνοντας πιο οµοιόµορφη φθορά Σηµάνσεις 1 - είκτης φθοράς 7 - Κωδικός ταχύτητας M = 130 km/h 2 - Σήµα κατατεθέν 8 - Σχέση ύψους µε τοµή X 100 3 - Τύπος του ελαστικού 9 - οµή ράντιαλ
4 - Φάρδος του ελαστικού (σε mm) 10 - Σήµα του κατασκευαστή 5 - Tubeless = χωρίς αεροθάλαµο 11 - ιάµετρος της ζάντας 6 - είκτης ικανότητας φορτίου, τοποθετηµένο µονό, 152=3550 kg..\..\î α Î-γγÏαÏΠμΠÏ\ÎÎÎ 1 ÎÎÎ\eikones\tyre-rotation-big.png Brand (Εµπορικό Όνοµα) και Όνοµα Προϊόντος
Τύπος οµής Αυτό το παράδειγµα παρουσιάζει ένα τυπικό tubeless radial ελαστικό. Πλαϊνή Ένδειξη Για όλα τα ασύµµετρα προϊόντα είναι σηµαντική η σωστή θέση του ελαστικού πάνω στη ζάντα. Πράγµατι, η ασύµµετρη χάραξη πέλµατος προσφέρει άριστες επιδόσεις ακριβώς λόγω της διαφορετικής συµπεριφοράς των εξωτερικών και εσωτερικών περιοχών του πέλµατος.
Κωδικοί Προτύπων Ασφαλείας DOT DOT (Department Of Transportation) είναι µία επίσηµη σήµανση, υποχρεωτική σε πολλές χώρες για την πώληση των ελαστικών. DOT σηµαίνει ότι τα ελαστικά πληρούν ή υπερκαλύπτουν τα πρότυπα ασφαλείας του Υπουργείου Μεταφορών των ΗΠΑ. 1)σηµαίνει ότι τα ελαστικά πληρούν ή υπερκαλύπτουν τα πρότυπα ασφαλείας του Υπουργείου Μεταφορών των ΗΠΑ 2)Κατασκευαστής και Κωδικός Εργοστασίου (ορίζεται από το DOT) 3)Κωδικός ιάστασης Ελαστικού 4)Σετ Προαιρετικών Συµβόλων για τον Κατασκευαστή ( για την αναγνώριση του brand (εµπορικού ονόµατος) ή άλλων σηµαντικών χαρακτηριστικών του ελαστικού) 5)Ηµεροµηνία παραγωγής Έγκριση ECE Όταν ένα ελαστικό φέρει το σήµα ECE, σηµαίνει ότι είναι πιστοποιηµένο από την Eυρωπαϊκή Ένωση και ότι πληροί επίσηµα τα πρότυπα ECE που αφορούν φυσικές διαστάσεις, απαιτήσεις λογοτύπων µαρκών και κανονισµούς αντοχής για υψηλές ταχύτητες. Αυτή η σήµανση αποτελείται από το γράµµα Ε και έναν αριθµό για τη χώρα έκδοσης της έγκρισης, ενώ ακολουθεί ένας µοναδικός αριθµητικός συνδυασµός για κάθε προϊόν.
Ευρωπαϊκή Έγκριση Θορύβου Όταν ένα ελαστικό φέρει τον αριθµό Ευρωπαϊκής Έγκρισης Θορύβου σηµαίνει ότι συµµορφώνεται µε την οδηγία 2001/43/EC, και τηρεί τα νέα όρια εκποµπών θορύβων που τέθηκαν για τις Ευρωπαϊκές χώρες. U.T.Q.G.(Uniform Tyre Quality Grading) Οµοιόµορφη Κατάταξη Ποιότητας Ελαστικού Το UTQG είναι ένα πρότυπο που έχει επιβάλλει το Αµερικανικό DOT για την κατάταξη επιδόσεων των ελαστικών στους τοµείς ΦΘΟΡΑ ΠΕΛΜΑΤΟΣ, ΕΛΞΗ και ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ. Ισχύει µόνο για ελαστικά
οχηµάτων µε διάµετρο ζάντας 13" ή µεγαλύτερη, αλλά όχι για χειµερινά ελαστικά. Φθορά πέλµατος Η κατηγορία φθοράς πέλµατος είναι µία συγκριτική κατάταξη και βασίζεται στο συντελεστή φθοράς του ελαστικού όταν δοκιµάζεται υπό ελεγχόµενες συνθήκες σε ειδική πίστα δοκιµών. Για παράδειγµα, ένα ελαστικό µε κατάταξη 150, θα έχει φθαρεί 1,5 φορές περισσότερο από ένα µε κατάταξη 100. Οι σχετικές επιδόσεις των ελαστικών εξαρτώνται από τις πραγµατικές συνθήκες χρήσης τους, όµως, µπορεί να απέχουν πολύ από το πρότυπο, λόγω διαφορών στις οδηγικές συνήθειες, στον τρόπο χρήσης, στα χαρακτηριστικά του οδοστρώµατος και το κλίµα. Έλξη Οι κατηγορίες ελξης είναι από µέγιστη µέχρι ελάχιστη, AA, A, B, και C. Αυτές αντιπροσωπεύουν την ικανότητα του ελαστικού να σταµατά στο βρεγµένο, όπως προκύπτει από µέτρηση σε ελεγχόµενες συνθήκες σε µία ειδική πίστα δοκιµών µε άσφαλτο και τσιµέντο. Ένα ελαστικό που επισηµαίνεται µε C µπορεί να έχει κακή ελξη. Προσοχή: η κατηγορία πρόσφυσης που καθορίζεται για το ελαστικό βασίζεται σε δοκιµές πρόσφυσης στο φρενάρισµα στην ευθεία, και δεν περιλαµβάνει επιτάχυνση, στρίψιµο, υδρολίσθηση ή συµπεριφορά στο όριο. Θερµοκρασία Οι κατηγορίες θερµοκρασίας A (η υψηλότερη), B, και C δείχνουν την αντοχή του ελαστικού στη θερµότητα που αναπτύσσεται και την ικανότητα αποβολής της θερµότητας αυτής. Οι δοκιµές γίνονται σε ελεγχόµενες συνθήκες σε ειδικό εργαστηριακό τροχό δοκιµών. Η συνεχής υψηλή θερµοκρασία µπορεί να φθείρει το ελαστικό και να µειώσει τη διάρκεια ζωής του, ενώ η υπερβολική θερµοκρασία µπορεί να οδηγήσει σε ξαφνικό κλατάρισµα. Η κατηγορία C αντιστοιχεί στο όριο που πρέπει να πληρούν όλα τα ελαστικά επιβατικών αυτοκινήτων σύµφωνα µε το νέο Οµοσπονδιακό Πρότυπο Ασφαλείας Οχηµάτων No. 109. Οι Κατηγορίες B και A αντιπροσωπεύουν υψηλότερα επίπεδα επιδόσεων στο εργαστήριο, από το ελάχιστο νόµιµο όριο. Προσοχή: η κατηγορία θερµοκρασίας αυτού του ελαστικού αφορά προϊόν µε την
κατάλληλη πίεση και χωρίς υπερβολικό φορτίο. Η υπερβολική ταχύτητα, η µειωµένη πίεση, ή τα υπερβολικά φορτία, είτε το καθένα ξεχωριστά ή σε συνδυασµό µπορεί να προκαλέσουν υπερθέρµανση, ακόµα και κλατάρισµα. T.W.I. (Tread Wear Indicator) είκτες Φθοράς Πέλµατος Ο TWI είναι ένα σηµαντικό στοιχείο ασφαλείας µε το οποίο διαπιστώνουµε το υπόλοιπο βάθος πέλµατος. Στενές ραβδώσεις γόµας ύψους 1,6 mm (2/32 ) τοποθετούνται εγκάρσια στο κάτω µέρος των αυλακώσεων του πέλµατος. Όταν το πέλµα φθαρεί µέχρι αυτές τις ραβδώσεις, το ελαστικό πρέπει να αντικατασταθεί.
M+S (Mud & Snow) και Νιφάδα Χιονιού Τα χειµερινά ελαστικά που ονοµάζονται επίσης ελαστικά χιονιού, χειµερινής σεζόν και θερµικά ελαστικά, ενώ αναγνωρίζονται από την ένδειξη M+S (Mud&Snow) στο πλευρό και από το εικονίδιο του βουνού µε τη χιονονιφάδα. Νοµικά, και µόνον η ένδειξη M+S αρκεί για την αναγνώριση ενός χειµερινού ελαστικού, αλλά η βιοµηχανία ελαστικών έχει υιοθετήσει το σήµα της χιονονιφάδας για διαφοροποίηση των γνήσιων ελαστικών ελαστικών (M+S και χιονονιφάδα) από τα all-season (µόνο M+S).