09. 4M -VK ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΞΑΜΕΝΩΝ & ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΞΑΜΕΝΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΞΑΜΕΝΩΝ & ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΞΑΜΕΝΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ

2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Έχοντας βεβαιωθεί ότι η εγκατάσταση 1 του προγράµµατος έγινε κανονικά, µπορείτε να ξεκινήσετε να δουλεύετε. Η εκκίνηση του προγράµµατος γίνεται µε διπλό κλικ στο εικονίδιο που έχει σχηµατιστεί, µετά την εγκατάσταση, στο φάκελο SPVAK 2, στην επιφάνεια εργασίας των W IN D O W S (D esktop). Εάν έχετε προµηθευτεί και τα δύο προγράµµατα, το VK ΕΞΑΜΕΝΗ, και το VK ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ, θα δείτε δύο διαφορετικά εικονίδια. ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Στον ίδιο φάκελο, υπάρχουν και όλες οι άλλες συντοµεύσεις (ή εικονίδια, shortcuts), που δηµιουργούν µε την εγκατάστασή τους τα άλλα προγράµµατα της 4Μ VK, εκτός από το AutoSTRAD. Με την εκκίνησή του το VK ΕΞΑΜΕΝΗ παρουσιάζει το κεντρικό παράθυρο που φαίνεται στην Εικόνα 1. Εικόνα 1 Το κεντρικό παράθυρο του VK ΕΞΑΜΕΝΗ 1 Για λεπτοµερείς οδηγίες εγκατάστασης διαβάστε το Παράρτηµα Α στο τέλος του παρόντος εγχειριδίου. 2 Για το φάκελο SPVAK, στην επιφάνεια εργασίας των W INDOW S, υπάρχει ειδικό παράρτηµα στο τέλος του παρόντος εγχειριδίου. 3

Αντίστοιχα, µε την εκκίνησή του το VK ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ παρουσιάζει το κεντρικό παράθυρο που φαίνεται στην Εικόνα 2. Εικόνα 2 Το κεντρικό παράθυρο του VK ΠΟΛΥΠΙΣΙΝΑ Η κεντρική οθόνη και των δύο προγραµµάτων χωρίζεται σε έξι µέρη Τη γραµµή τίτλου, όπου αναγράφεται ο τίτλος του προγράµµατος, ενώ στο δεξί άκρο υπάρχουν τα γνωστά πλήκτρα των W INDOW S για το χειρισµό του παραθύρου. Τη γραµµή µενού, κάτω ακριβώς από τη γραµµή τίτλου, όπου βρίσκονται οργανωµένες σε υπό µενού όλες οι εντολές του προγράµµατος (ΑΡΧΕΙΟ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ, ΒΟΗΘΕΙΑ). Ορισµένα υπό µενού είναι ανενεργά, διότι οι εντολές που περιέχουν δεν είναι διαθέσιµες στο συγκεκριµένο στάδιο της µελέτης. Τη γραµµή εικονιδίων, που περιλαµβάνει τις βασικές εντολές του προγράµµατος σε µορφή εικονιδίων. Το πεδίο ΤΥΠΟΣ ΕΞΑΜΕΝΗΣ, που χρησιµεύει για την επιλογή τύπου δεξαµενής. Την κύρια οθόνη, που καταλαµβάνει και το µεγαλύτερο µέρος του παραθύρου, όπου ανάλογα µε την εξέλιξη της µελέτης διαµορφώνεται κατάλληλα µε τη βοήθεια των διαφόρων εντολών. 4

Τη γραµµή κατάστασης, στο κατώτερο όριο του παραθύρου, που χρησιµεύει για την εµφάνιση διάφορων µηνυµάτων. ΟΜΗ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟΥ Οι εντολές και οι οµάδες εντολών (µενού), είναι δοµηµένες κατά τρόπο ώστε να ακολουθούν την πορεία της ανάλυσης. Με παρόµοιο τρόπο είναι τοποθετηµένα τα κεφάλαια του εγχειριδίου αυτού. Έτσι, σε κάθε οµάδα εντολών (Αρχεία, Περιγραφή, Κανναβοποίηση, Επίλυση Σχεδιασµός) αντιστοιχεί και ένα κεφάλαιο, εκτός από το τελευταίο όπου δίνονται πληροφορίες σχετικές µε τα πεπερασµένα στοιχεία καθώς και µε τα δύο προγράµµατα πεπερασµένων στοιχείων (VK FEA, ANSYS) που χρησιµοποιούνται στην επίλυση του φορέα. Για το χειρισµό των φακέλων µελετών, των εκτυπώσεων και των παραµέτρων του Γενικού Αρχείου Παραµέτρων διαβάστε το Κεφάλαιο 1 : ΤΟ ΜΕΝΟΥ : ΑΡΧΕΙΟ Η περιγραφή του φορέα αναλύεται στο Κεφάλαιο 2 : ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ. Οι λεπτοµέρειες ανάλυσης του φορέα από τα προγράµµατα πεπερασµένων στοιχείων, που είναι συµβατά µε το πρόγραµµα, βρίσκονται στα Κεφάλαια της ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗΣ της ΕΠΙΛΥΣΗΣ- ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ και της ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΕ ΠΕΠΕΡΑΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Τέλος, στα Παραρτήµατα µπορείτε να βρείτε χρήσιµες πληροφορίες που καλύπτουν διάφορα θέµατα, όπως πχ η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ κλπ 5

ΤΟ ΜΕΝΟΥ: ΑΡΧΕΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το πρώτο υποµενού που εµφανίζεται στα αριστερά της γραµµής µενού του προγράµµατος ονοµάζεται ΑΡΧΕΙΟ. Στην Εικόνα 1.1 εµφανίζονται οι εντολές που περιέχει. Μέσω των εντολών αυτών ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να χειριστεί, Εικόνα 1.1 Ο κατάλογος εντολών ΑΡΧΕΙΑ Τις ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ ΝΕΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ. Να ορίσει νέα µελέτη µε τη ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ και να δώσει σύντοµη περιγραφή της µε την εντολή Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Να διαχειριστεί τα Περιεχόµενα του αρχείου µε τις υπάρχουσες µελέτες µε την εντολή ΑΝΟΙΓΜΑ ΜΕΛΕΤΗΣ. Να επιλέξει και να τυπώσει το τεύχος τα σχέδια κλπ της τρέχουσας µελέτης µε την εντολή ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ. Να τερµατίσει τη λειτουργία του προγράµµατος µε την εντολή ΕΞΟ ΟΣ. Για κάθε µια από τις λειτουργίες που προαναφέρθηκαν θα βρείτε αναλυτικές οδηγίες στις παραγράφους που ακολουθούν. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΝΕΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Επιλέγοντας «Παράµετροι Νέας Μελέτης» από τον κατάλογο επιλογών «Αρχείο», εµφανίζεται η φόρµα αλλαγής παραµέτρων υλικών και φορτίσεων. Οι αλλαγές που γίνονται εδώ επηρεάζουν κάθε νέα µελέτη που δηµιουργείται, όχι όµως και τις ήδη υπάρχουσες. Μια αναλυτικότερη επεξήγηση των παραµέτρων που εµφανίζονται εδώ, µπορεί να βρεθεί στο ΚΕΦ 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ στην παράγραφο ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ. Το πλαίσιο διαλόγου (φόρµα) που εµφανίζεται σε εκείνο το σηµείο είναι ακριβώς το ίδιο, µε αυτό που εµφανίζεται µε την εκτέλεση της εντολής ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΝΕΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ, µε τη διαφορά ότι οι όποιες αλλαγές γίνονται σε εκείνη τη φόρµα αφορούν µόνο στη συγκεκριµένη (τρέχουσα) µελέτη. ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ Επιλέγοντας «ηµιουργία Μελέτης» από τον κατάλογο επιλογών «Αρχείο», καθώς και τύπο εξαµενής Βιολογικού Καθαρισµού, κάνοντας απλό κλικ σε κάποιο από τα εικονίδια, εµφανίζεται η φόρµα δηµιουργίας / ανοίγµατος µελέτης (Εικόνα 1.2). Εισάγοντας για κωδικό έναν τριψήφιο αριθµό από 100 έως 999 στο πεδίο «Κωδικός» καθώς και (προαιρετικά) 6

µια σύντοµη περιγραφή της µελέτης στο πεδίο «Σχόλια» δηµιουργούµε µια νέα µελέτη πατώντας το κουµπί ΟΚ. ΠΡΟΣΟΧΗ : Εάν παραλείψουµε να επιλέξουµε τύπο εξαµενής Β.Κ. το πρόγραµµα δε θα ανταποκριθεί δε θα ανοίξει δηλαδή τη φόρµα της διπλανής εικόνας ΑΝΟΙΓΜΑ ΜΕΛΕΤΗΣ Επιλέγοντας «Άνοιγµα Μελέτης» από τον κατάλογο επιλογών «Αρχείο», καθώς και τύπο εξαµενής Βιολογικού Καθαρισµού, εµφανίζεται η φόρµα δηµιουργίας / ανοίγµατος µελέτης (Εικόνα 1.2). Επιλέγοντας από τον κατάλογο µελετών έναν κωδικό µελέτης, στο δεξιό πλαίσιο της φόρµας εµφανίζεται η περιγραφή της µελέτης (αν έχει δοθεί κατά την δηµιουργία της), ενώ πατώντας το κουµπί ΟΚ ή κάνοντας διπλό κλικ µε το ποντίκι ανοίγουµε την Εικόνα 1.2 Το παράθυρο (φόρµα) ΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΝΕΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ - ΑΝΟΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ επιλεγµένη µελέτη. ΠΡΟΣΟΧΗ Ισχύει και εδώ ότι και στη ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ. Πρέπει, δηλαδή, να επιλεγεί οπωσδήποτε τύπος εξαµενής Βιολογικού καθαρισµού, διαφορετικά το πρόγραµµα δε θα ανταποκριθεί. Στην περίπτωση που υπάρχει ήδη µια µελέτη ενεργή, το πρόγραµµα θα εµφανίσει το µήνυµα «Άνοιγµα εξαµενής ίδιου τύπου». Ανάλογα µε την περίπτωση επιλέγουµε «YES» ή «NO». 7

Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΙΝΑΚΙ Α Καλώντας από το Αρχείο > Ιδιότητες Μελέτης εµφανίζεται η πινακίδα που φαίνεται στην Εικόνα 1.3. Στην πινακίδα µπορούµε να δώσουµε το όνοµα του εργοδότη, το έργο, την θέση, το όνοµα του µελετητή, τον αριθµό του σχεδίου και το θέµα. Η κλίµακα ενηµερώνεται από τα δεδοµένα. Η εισαγωγή των στοιχείων γίνεται στο πλαίσιο διαλόγου που εµφανίζεται εάν κάνουµε κλικ σε κάθε θέση της εισαγωγής στοιχείων στην πινακίδα. Τα στοιχεία διατηρούνται µε το κλείσιµο της πινακίδας. Μπορούµε επίσης να γράψουµε περισσότερες από µία γραµµή. Εικόνα 1.3 Η ΠΙΝΑΚΙ Α µε τα στοιχεία της ενεργής µελέτης Η Πινακίδα µε τα στοιχεία που έχουν εισαχθεί θα εµφανιστεί και θα εκτυπωθεί όπως και όλα τα άλλα κατασκευαστικά σχέδια που ετοιµάζει το πρόγραµµα. ΣΗΜΕΙΩΣΗ Για περισσότερες λεπτοµέρειες γύρω από το χειρισµό των σχεδίων και των λοιπών εκτυπώσεων του προγράµµατος, ο αναγνώστης παραπέµπεται στην παράγραφο των ΕΚΤΥΠΩΣΕΩΝ. 8

ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΑ Εικόνα 1.4 Με απλή µετάβαση στη λέξη «ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ» εµφανίζεται ο υποκατάλογος µε τις επιλογές των εκτυπώσεων. Με την ολοκλήρωση µιας µελέτης το πρόγραµµα έχει ήδη ετοιµάσει όλα τα απαραίτητα στοιχεία του τεύχους των υπολογισµών. Ο χειρισµός της εκτύπωσης του τεύχους καθώς και η προετοιµασία, προεπισκόπιση και εξαγωγή (σε µορφή *.dxf), των κατασκευαστικών σχεδίων λεπτοµερειών γίνεται µε τη βοήθεια των εντολών που περιλαµβάνει ο υποκατάλογος που εµφανίζεται στην Εικόνα 1.4. ΕΚΤΥΠΩΤΗΣ Επιλέγοντας «Αρχείο>Εκτυπώσεις>Εκτυπωτής» εµφανίζεται η φόρµα επιλογής εκτυπωτή (Εικόνα 1.5). Από την φόρµα αυτή γίνονται οι κατάλληλες ρυθµίσεις που αφορούν στον εκτυπωτή, όπως, επιλογή εκτυπωτή συστήµατος και ρύθµιση των παραµέτρων χαρτιού, ποιότητας εκτύπωσης κ.τ.λ. Εικόνα 1.5 Το πλαίσιο διαλόγου του εκτυπωτή που είναι ορισµένος στα W INDOW S Ε ΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Από το βασικό µενού επιλέγουµε ΑΡΧΕΙΟ > ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ > Ε ΟΜΕΝΑ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ τότε στην οθόνη µας εµφανίζεται το πλαίσιο διαλόγου της Εικόνας 1.6: 9

Επιλογή εκτυπωτή: Στον επάνω αριστερά κατάλογο, ανοίγει η λίστα των εκτυπωτών που είναι εγκατεστηµένοι στα Windows. Oρίζουµε τον εκτυπωτή στον οποίο θα γίνει η εκτύπωση. Προεπισκόπιση εκτύπωσης: Μαρκάρουµε το αντίστοιχο check box εάν θέλουµε να δούµε στην οθόνη τι θα εκτυπωθεί. Εικόνα 1.6 Το πλαίσιο διαλόγου για τις εκτυπώσεις Ε ΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Μέσο εκτύπωσης: Εκτύπωση σε εκτυπωτή. Έχουµε την δυνατότητα να πάρουµε άµεσα εκτύπωση των δεδοµένων στον εκτυπωτή που έχουµε προεπιλέξει - όπως αναφέρεται πιο κάτω - πατώντας το πλήκτρο ΟΚ. εδοµένα Πίνακας µελών - συνδεσµολογίας Πίνακας συντεταγµένων κόµβων Πίνακας συνδυασµών φορτίσεων Μαρκάρουµε ανάλογα µε τις επιλογές µας ώστε να έχουµε τις εκτυπώσεις. Αποτελέσµατα φορτίσεων: Με το ποντίκι επιλέγουµε την φόρτιση για την οποία θέλουµε να πάρουµε εκτυπώσεις στην οθόνη ή τον εκτυπωτή. Οι επιλογές που εµφανίζονται εδώ δεν είναι άλλες από τους συνδυασµούς φόρτισης. (Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε τους συνδυασµούς φόρτισης µπορείτε να ανατρέξετε στην παράγραφο µε τον ίδιο τίτλο του Κεφαλαίου 2) Με την επιλογή Όλες, επιλέγουµε όλες τις περιπτώσεις φόρτισης. Εάν θέλουµε να εκτυπώσουµε τα αποτελέσµατα από µερικές περιπτώσεις φόρτισης µαζί, επιλέγουµε την πρώτη µε το ποντίκι και την κάθε µία από τις υπόλοιπες µε Ctrl και αριστερό κλικ του ποντικιού επάνω στην περίπτωση φόρτισης. Έτσι εµφανίζεται η φόρµα προεπισκόπισης όπως φαίνεται στην Εικόνα 1.7. Αφού, λοιπόν, έχουµε µαρκάρει τα check box των δεδοµένων, αποτελεσµάτων, συνδυασµών φόρτισης κ.λ.π. που θέλουµε να εκτυπώσουµε, µε την επιλογή ΟΚ και εάν έχουµε ζητήσει Προεπισκόπιση της εκτύπωσης, θα ανοίξει το παράθυρο της Εικόνας 1.7. 10

Στην κάτω γραµµή του παράθυρου αναγράφεται ο αριθµός της σελίδας που βλέπετε καθώς και ο συνολικός αριθµός των σελίδων της εκτύπωσης. Με τα βελάκια µπορείτε να δείτε τις προηγούµενες και επόµενες σελίδες εκτύπωσης. Ενεργοποιώντας το πλήκτρο Zoom, έχετε την δυνατότητα να µεγεθύνετε την εκτύπωση στην οθόνη ώστε να είναι αναγνώσιµη. Με απλό κλικ του αριστερού πλήκτρου του ποντικιού σε οποιοδήποτε σηµείο του κειµένου, αυτό και θα µεγεθυνθεί. Ολισθαίνοντας τον Εικόνα 1.7 Προεπισκόπιση Εκτυπώσεων κέρσορα πάνω στο κείµενο κρατώντας πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού, µπορούµε να διαβάσουµε στην οθόνη ό,τι θα εκτυπωθεί. Μόλις αφήσουµε το πλήκτρο, στο παράθυρο της µεγέθυνσης θα παραµείνει το κείµενο που βλέπαµε τελευταίο. Πατώντας το πλήκτρο Zoom Off που είναι ενεργό κατά την διάρκεια της µεγέθυνσης, κλείνει το αντίστοιχο παράθυρο. Με το πλήκτρο «Εκτύπωση Παρούσης» εκτυπώνουµε στον εκτυπωτή την παρούσα σελίδα ενώ µε το πλήκτρο «Εκτύπωση Όλων» εκτυπώνουµε όλα τα δεδοµένα της στάθµης ή όλων των σταθµών που έχουµε ζητήσει Προεπισκόπιση. Με το «Έξοδος» κλείνει το παράθυρο της προεπισκόπισης των εκτυπώσεων. Εάν δεν έχουµε µαρκάρει το αντίστοιχο check box της προεπισκόπισης, πατώντας το πλήκτρο ΟΚ στο παράθυρο VK. ΕΞΑΜΕΝΗ - Εκτύπωση εδοµένων, εκτυπώνονται τα επιλεγµένα στον εκτυπωτή. Με το πλήκτρο «Ακύρωση» βγαίνετε από τις εκτυπώσεις των δεδοµένων. 11

ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ Πίνακας µελών συνδεσµολογίας Εκτύπωση σε πίνακα των πεπερασµένων στοιχείων στα οποία χωρίστηκε η δεξαµενή. Τα στοιχεία αυτά είναι τρικοµβικά ή τετρακοµβικά και περιγράφονται από τους κόµβους που τα ορίζουν µε µία αντί-ωρολογιακή φορά. Πίνακας Συντεταγµένων Κόµβων Εκτύπωση υπό µορφή πίνακα των συντεταγµένων των κόµβων των πεπερασµένων στοιχείων. Πίνακας Συνδυασµών Φορτίσεων Εκτύπωση σε πίνακα των συνδυασµών φορτίσεων για τους οποίους έγινε ο σχεδιασµός της δεξαµενής. Στο τέλος του πίνακα αυτού αναφέρεται το είδος ελέγχου που αντιστοιχεί η κάθε Περίπτωση Φόρτισης (Π.Φ). Συνδυασµοί Φόρτισης Σχεδιασµός Με αυτή την επιλογή εκτυπώνονται τ αποτελέσµατα σχεδιασµού - οι οπλισµοί των στοιχείων της δεξαµενής (πυθµένας, τοιχώµατα, οροφής και πρόβολος) για τους συνδυασµούς φορτίσεων που έχουµε ζητήσει. Γενικά τόσο στον πυθµένα όσο και στα τοιχώµατα της δεξαµενής τοποθετείται εσχάρα οπλισµών και στις δύο παρειές (µέσα παρειά και έξω παρειά). Επίσης, τοποθετείται επιπρόσθετα µια περιµετρική ζώνη οπλισµού στην στέψη της δεξαµενής. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΧΕ ΙΑ Με την επιλογή µας Αρχείο > Εκτυπώσεις > Κατασκευαστικά σχέδια εµφανίζεται η φόρµα της Εικόνας 1.8. Το µεγαλύτερο µέρος του πλαισίου διαλόγου καταλαµβάνει η οθόνη προεπισκόπισης, όπου έχουµε τη δυνατότητα να ελέγξουµε ή και να τροποποιήσουµε τη διάταξη των σχεδίων στο χαρτί. Να υπενθυµίσουµε εδώ ότι η τελική επεξεργασία το σχεδίου θα πρέπει να γίνει στο AutoCAD, µέσω του οποίου θα εκτυπωθούν. Στην δεξιά πλευρά της βλέπουµε µία σειρά πλήκτρων, το είδος και ο αριθµός των οποίων γενικά, ποικίλουν ανάλογα µε το είδος της εξαµενής και τα δεδοµένα που έχουµε δώσει. Στην κατώτερη ζώνη του πλαισίου διαλόγου υπάρχουν τα πλήκτρα ΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΠΡΟΕΠΙΣΚΟΠΙΣΗ, Ε ΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, ΕΞΟ ΟΣ και DXF. 12

Εικόνα 1.8 Οι εκτυπώσεις των Κατασκευαστικών Σχεδίων Ο ΗΓΙΕΣ ΧΕΙΡΣΜΟΥ Για να επιλέξουµε τι θα εµφανιστεί στην οθόνη και συνεπώς, τι θα περιέχεται στο αρχείο DXF, που θα δηµιουργηθεί, πατάµε κάποιο (ή και όλα) από τα πλήκτρα, που βρίσκονται δεξιά της κεντρικής οθόνης. Τα πλήκτρα που έχουµε πατήσει παραµένουν πατηµένα για να ξέρουµε τι επιλογή έχουµε κάνει. Κατανοµή Αφού έχουµε κάνει την επιλογή των σχεδίων που θέλουµε να επεξεργαστούµε επιλέγουµε µε τον κέρσορα «ΚΑΤΑΝΟΜΗ» (είναι το πρώτο εικονίδιο από τα αριστερά στην κάτω ζώνη). Στην κεντρική οθόνη προεπισκόπισης εµφανίζονται πλαίσια µε κόκκινη γραµµή τα οποία αποτελούν το περίγραµµα των σχεδίων που έχουν επιλεγεί και µε αυτό τον τρόπο µας διευκολύνουν να αντιληφθούµε το χώρο που θα καταλάβουν, στο χαρτί. Οι διακεκοµµένες γραµµές συµβολίζουν τις κόλλες χαρτιού και τις διαστάσεις τους. Με το ποντίκι και κρατώντας το αριστερό πλήκτρο πατηµένο µπορούµε να µετακινήσουµε και να τοποθετήσουµε όπου θέλουµε το σχέδίο µας.αφήνοντας για λίγο το ποντίκι πάνω από κάποιο πλαίσιο εµφανίζεται µια ετικέτα µε τον τίτλο του συγκεκριµένου τµήµατος σχεδίου για να ενηµερώνεται ο χρήστης. Προεπισκόπιση Με το δεύτερο πλήκτρο (προεπισκόπισης) µπορούµε να εµφανίσουµε τα σχέδια (Εικόνα 1.8). 13

Ε ΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Με το τρίτο πλήκτρο εµφανίζονται τα δεδοµένα και τα αποτελέσµατα. Το τέταρτο κουµπί είναι η έξοδος από την φόρµα εκτυπώσεων. Το πλήκτρο DXF Έχοντας ολοκληρώσει την επιλογή - κατανοµή των σχεδίων πρέπει, επιλέγοντας DXF, να δηµιουργήσουµε το αρχείο που θα εισαχθεί αργότερα, στο AutoCAD, για περαιτέρω επεξεργασία. Το αρχείο τύπου DXF, που θα δηµιουργηθεί µε αυτό τον τρόπο, θα αποθηκευτεί στο φάκελο της µελέτης και θα ονοµαστεί µε τον τριψήφιο αριθµό της µελέτης. Αν πχ έχει ονοµαστεί µε 100 η τρέχουσα µελέτη το αρχείο του σχεδίου θα ονοµάζεται 100.dxf ΣΗΜΕΙΩΣΗ Υπενθυµίζουµε ότι τα στοιχεία της µελέτης βρίσκονται σε φάκελο (folder) που έχει αποθηκευτεί µε τον τριψήφιο αριθµό που έχει οριστεί κατά τη δηµιουργία νέας µελέτης και βρίσκεται στον κατάλογο (directory) C:\VK\W IND O W S\VKD EJAM EN H\M ELETES\ C:\VK\W IND O W S\BIO LO G IKO S\M ELETES\ ΕΞΟ ΟΣ Για µελέτες εξαµενών Για µελέτες Βιολογικών Με την επιλογή µας Αρχείο > Έξοδος βγαίνουµε από το πρόγραµµα, τυχόν αλλαγές έχουν αποθηκευτεί από µόνες τους. 14

ΠΕΡΙΓΡΑΦH ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΕΝΙΚΑ Πριν προχωρήσουµε στην περιγραφή του φορέα, πρέπει να προσδιορίσουµε (ή, απλώς να ελέγξουµε) τις σχετικές µε τα υλικά, το έδαφος, τις φορτίσεις, τα κατασκευαστικά στοιχεία τους συνδυασµούς φόρτισης και το πρόγραµµα πεπερασµένων στοιχείων ANSYS, παραµέτρους που θα υπεισέλθουν στους υπολογισµούς που θα εκτελέσει το πρόγραµµα. Στις παραγράφους που ακολουθούν θα βρείτε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που χρειάζεστε για να συµπληρώσετε τις καρτέλες (πλαίσια διαλόγου) που θα εµφανιστούν όταν επιλέξετε ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ>ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ. (ΕΙΚΟΝΑ 2.1) Εικόνα 2.1 Οι Παράµετροι της Τρέχουσας Μελέτης. Στο άνω τµήµα του πλαισίου διαλόγου φαίνονται οι καρτέλες, σε κάθε µία από τις οποίες είναι οργανωµένες οι διάφορες παράµετροι. Στην εικόνα είναι ενεργοποιηµένη η τελευταία καρτέλα. Η σωστή σειρά, ωστόσο, είναι από τα αριστερά προς τα δεξιά. ΣΗΜΕΙΩΣΗ Υπενθυµίζουµε, σε αυτό το σηµείο, ότι όσα περιγράφονται σε αυτή την παράγραφο ισχύουν και για τη συµπλήρωση των ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΝΕΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (βλ ΚΕΦ 1 ΤΟ ΜΕΝΟΥ ΑΡΧΕΙΟ παρ. 1.2). Η µόνη, αλλά σηµαντική, διαφορά είναι ότι τα περιεχόµενα στις ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ ΝΕΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ, θα εµφανίζονται σε κάθε ΝΕΑ ΜΕΛΕΤΗ που δηµιουργείτε. 15

Η συνήθης σειρά συµπλήρωσης των παραµέτρων, χωρίς να είναι δεσµευτική, είναι: ΥΛΙΚΑ > Ε ΑΦΟΣ > ΦΟΡΤΙΣΕΙΣ > ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ > ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΙ ΦΟΡΤΙΣΗΣ > ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ANSYS. Οι επόµενες παράγραφοι ακολουθούν, για διευκόλυνση, την ίδια σειρά. ΥΛΙΚΑ Πατώντας στο µενού Αρχείο > Παράµετροι Νέας Μελέτης και µε την επιλογή µας Υλικά εµφανίζεται, όπως προαναφέρθηκε, το πλαίσιο διαλόγου της Εικόνας 2.1. Επιλέγουµε, (αν δε το έχει κάνει το πρόγραµµα αυτόµατα), την καρτέλα ΥΛΙΚΑ. Το πλαίσιο διαλόγου µε τις παραµέτρους των Υλικών που εµφανίζεται στην οθόνη µας, φαίνεται στην Εικόνα 2.2 Εικόνα 2.2 Η καρτέλα ΥΛΙΚΑ. Στην εικόνα φαίνονται επίσης τα διαγράµµατα τάσεωνπαραµορφώσεων που ενεργοποιούνται µε τη βοήθεια του πλήκτρου PLU S. 16

Επεξηγήσεις Χαρακτηριστική αντοχή σκυροδέµατος Η ονοµαστική αντοχή του σκυροδέµατος fck, σε MPa. Αυτή η τιµή είναι µη ενεργή και στο text box βλέπουµε την αντίστοιχη τιµή που έχει διαβάσει το πρόγραµµα από το plus (βλέπε πιο κάτω). Άρα την τιµή τους µπορούµε να την αλλάξουµε από το PLUS. Χαρακτηριστική αντοχή χάλυβα Η χαρακτηριστική αντοχή του χάλυβα fyk, σε MPa. Αυτή η τιµή είναι µη ενεργή και στο text box βλέπουµε την αντίστοιχη που έχει διαβάσει το πρόγραµµα από το plus (βλέπε πιο κάτω) Μέτρο Ελαστικότητας beton Το Μέτρο Ελαστικότητας του beton σε GPa. (βλ. Πίνακα 2.2 Ν.Κ.Ω.Σ) Μέτρο Ελαστικότητας χάλυβα Το µέτρο ελαστικότητας του χάλυβα σε GPa. Για τους χάλυβες οπλισµένου σκυροδέµατος µπορεί να ληφθεί ίσο µε 200 GPa. Ειδικό βάρος beton Το ειδικό βάρος του οπλισµένου σκυροδέµατος σε KN/m 3. Plus Πατώντας το πλήκτρο PLU S, µπορούµε να δούµε το διάγραµµα Τάσεων - Παραµορφώσεων του beton και του χάλυβα. Σε αυτή την θέση ορίζουµε τους συντελεστές ασφαλείας για το σκυρόδεµα και το χάλυβα και τις µέγιστες επιτρεπόµενες παραµορφώσεις τους για την Οριακή Κατάσταση Αστοχίας (Ο.Κ.Α) και την Οριακή Κατάσταση Λειτουργικότητας (Ο.Κ.Λ). Με το πλήκτρο ΟΚ µπορούµε να σώσουµε τις τιµές των υλικών εάν τις µεταβάλλουµε. 17

Ε ΑΦΟΣ Στο ίδιο µενού Αρχείο>Παράµετροι Μελέτης υπάρχει η επιλογή Έδαφος στην οποία µπορούµε να δούµε και να αλλάξουµε τα δεδοµένα µας όσον αφορά το έδαφος. Επεξηγήσεις Εικόνα 2.3 Η καρτέλα Ε ΑΦΟΣ Επιτρεπόµενη Τάση (ΚΝ/m 2 ) Η Επιτρεπόµενη Τάση του εδάφους σε KN/m 2. είκτης Ακαµψίας Εδάφους Ο δείκτης εδάφους Κ ς σε KN/m 2. Η τιµή αυτή χρησιµοποιείται από το πρόγραµµα για την δηµιουργία του ελαστικού ηµίχωρου. Γωνία τριβής εδάφους- εξωτερικού τοίχου Η γωνία εσωτερικής τριβής του εδάφους φ, σε µοίρες. υναµικός δείκτης εδάφους Η παράµετρος αυτή δεν είναι ενεργή στην παρούσα έκδοση. 18

ΦΟΡΤΙΣΕΙΣ Η τρίτη καρτέλα περιλαµβάνει τις παραµέτρους των φορτίσεων. (Εικόνα 2.4) Επεξηγήσεις Εικόνα 2.4 Η καρτέλα ΦΟΡΤΙΣΕΙΣ ΜΟΝΙΜΑ ΦΟΡΤΙΑ ΣΕΙΣΜΟΣ Ειδικό βάρος υγρού Είναι το ειδικό βάρος του υγρού που έχουµε είτε είναι νερό ή οποιοδήποτε άλλο υγρό σε KN/m 3. Ειδικό βάρος γαιών Το ειδικό βάρος του εδάφους σε ΚΝ/m 3. Συντελεστής θερµικής διαστολής Η παράµετρος αυτή δεν είναι ενεργή στην παρούσα έκδοση. Συντελεστής εδαφικής επιτάχυνσης (α) Εξαρτάται από την ζώνη σεισµικής επικινδυνότητας στην οποία ανήκει η περιοχή όπου θα γίνει το έργο (Ν.Ε.Α.Κ. πίνακας 2.2) 19

Συντελεστής σεισµικής συµπεριφοράς (q) Ο συντελεστής αυτός εισάγει την µείωση των σεισµικών φορτίων που οφείλεται στην µετελαστική συµπεριφορά του πραγµατικού συστήµατος σε σχέση µ εκείνα που προκύπτουν σε απεριόριστα ελαστικό σύστηµα. Η δεξαµενή ως φορέας θα µπορούσε να καταχωρηθεί στους ακλόνητους τοίχους - τοίχοι που είναι πρακτικώς απαραµόρφωτοι και έχουν ακλόνητη έδραση, οπότε θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί q=1.0. Κινητά φορτία Ροπή στη µέση της γέφυρας: Είναι η ροπή που εφαρµόζεται στην µέση της γέφυρας και ισοδυναµεί µε την ροπή αντίστασης που δηµιουργείται εάν η δεξαµενή έχει υγρό ως κάποιο ύψος και υπάρχει ο µηχανισµός του αναδευτήρα. Αλλιώς η ροπή είναι ίση µε µηδέν. Φορτίο στη µέση της γέφυρας: Είναι το φορτίο που εφαρµόζεται στο µέσο της γέφυρας και ισοδυναµεί µε το βάρος του αναδευτήρα. Κινητό φορτίο: Είναι το φορτίο που µπορούµε να εφαρµόσουµε στις ορθογωνικές δεξαµενές οµοιόµορφα όταν έχουµε καπάκι. Συγκεντρωµένο φορτίο: Στις ορθογωνικές δεξαµενές εκτός από το οµοιόµορφο φορτίο µπορούµε να εφαρµόσουµε και κάποια συγκεντρωµένα φορτία. Αυτά µπορεί να είναι: Τα φορτία που δηµιουργούν οι ρόδες των φορτηγών πάνω στο καπάκι κάποιο συγκεντρωµένο φορτίο από κάποιο υποστύλωµα ή οτιδήποτε άλλο. Όπως και σε κάθε άλλη καρτέλα επιλέγουµε ΕΦΑΡΜΟΓΗ για προσωρινή αποθήκευση των αλλαγών µας χωρίς να κλείσουµε το πλαίσιο διαλόγου Ο.Κ. για αποθήκευση των αλλαγών και τερµατισµό του πλαισίου διαλόγου, ή ΑΚΥΡΟ για να ακυρώσουµε τις µέχρι τώρα ενέργειές µας και να εγκαταλείψουµε το πλαίσιο διαλόγου 20

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η τέταρτη κατά σειρά καρτέλα είναι αυτή των ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΣΟΙΧΕΙΩΝ. Εδώ µπορείτε να προσδιορίσετε τον τρόπο που θα οπλίσει το πρόγραµµα τα φέροντα µέρη του φορέα. Η ιάταξη των παραµέτρων φαίνεται στην Εικόνα 2.5 Εικόνα 2.5 Η καρτέλα ΚΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Επεξηγήσεις Ποσοστό οπλισµού τοιχωµάτων ίνουµε το ελάχιστο (min) και το µέγιστο (max) όριο που θα κυµανθεί ο κατακόρυφος και ο οριζόντιος οπλισµός των τοιχωµάτων της δεξαµενής, σε ποσοστό επί τοις χιλίοις. Ποσοστό οπλισµού πλάκας πυθµένα ίνουµε το ελάχιστο (min) και το µέγιστο (max) ποσοστό τιθέµενου οπλισµού της πλάκας πυθµένα. Kλιµάκωση οπλισµού τοιχώµατος στο µισό του ύψους Ενεργοποιώντας αυτήν την επιλογή, το πρόγραµµα θα τοποθετήσει στο άνω µισό τµήµα των τοιχωµάτων της δεξαµενής τον µειωµένο οπλισµό 21

που µπορεί να προκύψει. Εάν δεν είναι µαρκαρισµένο το check box., θα τοποθετηθεί σε όλο το ύψος των πλευρικών τοιχωµάτων ο µέγιστος οπλισµός. ιάµετρος ράβδων στα τοιχώµατα ίνουµε την ελάχιστη και την µέγιστη επιθυµητή διάµετρο ράβδων, σε mm, που θα χρησιµοποιηθεί για τον κατακόρυφο και τον οριζόντιο οπλισµό των τοιχωµάτων της δεξαµενής. ιάµετρος ράβδων στον πυθµένα ίνουµε την ελάχιστη και την µέγιστη διάµετρο ράβδων σε mm, που θα χρησιµοποιηθούν για τον οπλισµό του πυθµένα της δεξαµενής. Αποστάσεις ράβδων στα τοιχώµατα ίνουµε τις ελάχιστες και τις µέγιστες αποστάσεις τοποθέτησης των κατακόρυφων και οριζόντιων ράβδων οπλισµού των πλαϊνών τοιχωµάτων της δεξαµενής σε cm. Αποστάσεις ράβδων στον πυθµένα ίνουµε την ελάχιστη (min) και την µέγιστη (max) απόσταση τοποθέτησης, σε cm, των ράβδων στον πυθµένα. Πλάκα οροφής ίνουµε την ελάχιστη (min) και την µέγιστη (max) απόσταση τοποθέτησης, σε cm, των ράβδων στην οροφή. Επίσης, η απόσταση τοποθέτησης του οπλισµού πυθµένα δεν πρέπει να είναι µεγαλύτερη από 1,5d, όπου d= το στατικό ύψος της πλάκας (παρ. 18.1.5 Ν.Κ.Ω.Σ). Η µέγιστη απόσταση που θα τοποθετηθούν οι ράβδοι θα είναι η ελάχιστη τιµή: min (µέγιστη απόσταση µεταξύ των ράβδων, συντελεστής x πάχος πλάκας). Στρογγύλευση αποστάσεων Η παράµετρος αυτή αφορά τις αποστάσεις µεταξύ των ράβδων για τα ανοίγµατα. Π.χ. αν θέλουµε οπλισµό ανά 10,15,20.cm, δίνουµε «5», για 12.5,15,17.5. cm δίνουµε «2.5» κ.ο.κ. Επικάλυψη ίνουµε την επικάλυψη του οπλισµού στα τοιχώµατα και στον πυθµένα της δεξαµενής, σε cm. 22

Ενίσχυση Γωνιών Οι γωνίες των τοιχωµάτων της δεξαµενής ενισχύονται µε λοξές ράβδους ή υπό µορφή φουρκέτας. Επιλέγουµε το τρόπο ενίσχυσης. Να σηµειωθεί ότι ο οπλισµός είναι κατασκευαστικός και δεν ελέγχεται υπολογιστικά. Εύρος ρωγµής Είναι το επιτρεπόµενο εύρος ρωγµής, σε mm. Σύµφωνα µε τα επεξηγηµατικά σχόλια του Ν.Κ.Ω.Σ., (παρ. 15.4.3), παρατίθεται τρόπος που αναφέρεται στην απαλλαγή ελέγχου ανοίγµατος ρωγµών. Για ράβδους υψηλής συνάφειας των οποίων οι διάµετροι δεν είναι µεγαλύτερες από τις µέγιστες τιµές του πίνακα 15.3, ο έλεγχος παραλείπεται. Για λείες ράβδους οι τιµές του πίνακα διαιρούνται δια δύο. W k =0,4 mm W k =0,4 mm W k =0,2 mm W k =0,2 mm W k =0,1 mm W k =0,1 mm σ s (M pa) (mm) σ s (M pa) (mm) σ s (M pa) (mm) 200 < 50 100 < 50 60 < 50 240 < 25 120 < 25 70 < 25 280 < 20 140 < 20 80 < 20 <12 120 <12 όπου σ s = τάση χάλυβα σε µία ρηγµατωµένη διατοµή, υπό τον υπ όψη συνδυασµό δράσεων. Η προσέγγιση της τιµής σ ς γίνεται όταν χρησιµοποιείται στον υπολογισµό της σ ς ο µοχλοβραχίονας των εσωτερικών δυνάµεων ο οποίος έχει προκύψει από την οριακή κατάσταση αστοχίας οπότε ισχύει: σ ς = f yd (Μ ser * A s,cal ) / (M u * 1.15 * A s,ef ) όπου A s,cal = η απαιτούµενη διατοµή οπλισµού από την οριακή κατάσταση αστοχίας A s,ef = η υπάρχουσα διατοµή οπλισµού Μ ser = η ροπή λειτουργίας και M u = η ροπή αστοχίας Όπως και σε κάθε άλλη καρτέλα επιλέγουµε ΕΦΑΡΜΟΓΗ για προσωρινή αποθήκευση των αλλαγών µας χωρίς να κλείσουµε το πλαίσιο διαλόγου Ο.Κ. για αποθήκευση των αλλαγών και τερµατισµό του πλαισίου διαλόγου, ή ΑΚΥΡΟ για να ακυρώσουµε τις µέχρι τώρα ενέργειές µας και να εγκαταλείψουµε το πλαίσιο διαλόγου 23

ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΙ ΦΟΡΤΙΣΕΩΝ Η προτελευταία καρτέλα αφορά στους συνδυασµούς φόρτισης. Οι περιπτώσεις φόρτισης διατάσσονται κατακόρυφα σε στήλες, ενώ οι συνδυασµοί σε γραµµές. (Εικόνα 2.6) Εικόνα 2.6 Η καρτέλα των ΣΥΝ ΥΑΣΜΩΝ ΦΟΡΤΙΣΗΣ. Επεξηγήσεις Α/Α: Ο αύξων αριθµός του συνδυασµού φόρτισης Π.Φ.: Για κάθε περίπτωση φόρτισης που λαµβάνει µέρος στον συνδυασµό, δίνουµε τον συντελεστή δράσης. Για να εισαγάγουµε ή να τροποποιήσουµε κάποιον συντελεστή ενεργοποιούµε πρώτα την κυψέλη, κάνοντας απλό κλικ επάνω της και πληκτρολογώντας την τιµή. Οι περιπτώσεις φόρτισης είναι οι ακόλουθες: Π.Φ. 1 Π.Φ. 2 Π.Φ. 3 Π.Φ. 4 Π.Φ. 5 Π.Φ. 6 Π.Φ. 7 Π.Φ. 8 Π.Φ. 9 Φορτίο νερού Φορτίο γαιών Σεισµός +Χ λόγω νερού Σεισµός -Χ λόγω νερού Σεισµός +Υ λόγω νερού Σεισµός -Υ λόγω νερού Σεισµός +Χ λόγω εδάφους Σεισµός -Χ λόγω εδάφους Σεισµός +Υ λόγω εδάφους 24

Π.Φ. 10 Π.Φ. 11 Π.Φ. 12 Π.Φ. 13 Π.Φ. 14 Σεισµός -Υ λόγω εδάφους Συστολή εκ πήξεως Θερµοκρασιακή µεταβολή άνω - κάτω ίνας Ίδιο βάρος Άνωση Στην περίπτωση ορθογωνικής δεξαµενής µε ορθογωνικά τοιχία εµφανίζονται επίσης οι ακόλουθες περιπτώσεις φόρτισης (αν υπάρχουν) : Π.Φ. 15 Π.Φ. 16 Π.Φ. 17 Φορτίο νερού 1 ου διαµερίσµατος Φορτίο νερού 2 ου διαµερίσµατος Φορτίο νερού 3 ου διαµερίσµατος Στην πρώτη στήλη αναγράφεται το Είδος Ελέγχου για τον οποίο θα εφαρµοστεί ο συγκεκριµένος συνδυασµός φόρτισης. Για να αλλάξουµε το είδος ελέγχου, κάνουµε απλό κλικ στην κυψέλη και επιλέγουµε από την αναδιπλούµενη λίστα το είδος του ελέγχου που επιθυµούµε. Τα είδη των ελέγχων είναι τα ακόλουθα: Ο.Κ.Α. : Έλεγχος σε Οριακή Κατάσταση Αστοχίας Ο.Κ.Λ. ΜΑ : Μακροχρόνιος Έλεγχος σε Οριακή Κατάσταση λειτουργικότητας Ο.Κ.Λ. ΒΡ : Βραχυχρόνιος Έλεγχος σε Οριακή Κατάσταση λειτουργικότητας Ο.Κ. για αποθήκευση των αλλαγών και τερµατισµό του πλαισίου Όπως και σε κάθε άλλη καρτέλα επιλέγουµε ΕΦΑΡΜΟΓΗ για προσωρινή αποθήκευση των αλλαγών µας χωρίς να κλείσουµε το πλαίσιο διαλόγου διαλόγου, ή ΑΚΥΡΟ για να ακυρώσουµε τις µέχρι τώρα ενέργειές µας και να εγκαταλείψουµε το πλαίσιο διαλόγου. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ANSYS Οι ρυθµίσεις που περιέχονται στην τελευταία καρτέλα έχουν νόηµα µόνο στην περίπτωση που θα χρησιµοποιηθεί για την ανάλυση του φορέα το πρόγραµµα ANSYS. Να τονιστεί εδώ ότι τα σχετικά µε τον ορισµό των καταλόγων και των αρχείων επίλυσης του ANSYS, διαφέρουν από έκδοση σε έκδοση και καλό θα ήταν, ο χρήστης να το έχει υπόψη του διαβάζοντας τις παρακάτω γραµµές. Η εταιρία που υποστηρίζει το πρόγραµµα ANSYS, προφέρει πλούσιο υλικό τεκµηρίωσης των δυνατοτήτων του, όπου µπορεί, ο χρήστης, να ανατρέξει για οποιαδήποτε απορία του σχετικά µε τις ιδιαιτερότητες του προγράµµατος. Directory του ANSYS Το directory στο οποίο έχει γίνει η εγκατάσταση του ANSYS. Για τους συναδέλφους που έχουν το ANSYS µε τα 500 πεπερασµένα στοιχεία, το directory που πρέπει να οριστεί είναι: C:\ANSYSED54\BIN\INTEL\ANSYSB.EXE, Ενώ για το ANSYS µε τα 250 πεπερασµένα στοιχεία είναι: C:\ANSYSstudent\BIN\ANSYSB.EXE 25

Εικόνα 2.7 Η καρτέλα ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ANSYS. ΠΡΟΣΟΧΗ Ανάλογα µε την έκδοση του ANSYS που διαθέτετε, ενδέχεται, αντί γα ANSYSED54, να χρειαστεί να γράψετε ANSYSED55, για τη νεότερη έκδοση ή ANSYSED53, ANSYSED50 για Directory επίλυσης παλαιότερες εκδόσεις. Το directory στο οποίο θα γίνει η επίλυση της µελέτης από το ANSYS. Αυτό το directory θα πρέπει να το έχουµε δηµιουργήσει εκ των προτέρων στον δίσκο µε οποιοδήποτε όνοµα αρκεί να το ορίσουµε ΣΩΣΤΑ στην συνέχεια σε αυτή τη θέση). ΣΗΜΕΙΩΣΗ Νεότερες εκδόσεις του προγράµµατος VK DEJAMENH /BIOLOGIKOS όπως η 1.5.2 δηµιουργούν αυτόµατα το προαναφερθέν directory σε διαφορετικό σηµείο από αυτό που µόλις περιγράφηκε. Σε αυτήν την περίπτωση το πεδίο όπου θα πληκτρολογούσατε το path θα είναι απενεργοποιηµένο. Στο directory αυτό το ANSYS θα δηµιουργήσει τα δικά του αρχεία επίλυσης τα οποία πρέπει να σηµειωθεί ότι είναι µεγάλου µεγέθους. Εάν κάθε νέα µελέτη που δηµιουργούµε την επιλύουµε στο ίδιο directory, τότε τ αρχεία του ANSYS που θ αποθηκεύονται σ αυτό, θα είναι πάντα της τελευταίας επίλυσης. 26

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το πρόγραµµα αποθηκεύει στο directory της µελέτης, όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τις εκτυπώσεις των αποτελεσµάτων, των γραφικών και των κατασκευαστικών σχεδίων. Εάν θέλουµε να κρατήσουµε όλα τα στοιχεία από την επίλυση του ANSYS πρέπει ν ανοίξουµε για κάθε µελέτη κι ένα ξεχωριστό directory επίλυσης. Στις νεότερες εκδόσεις του προγράµµατος VK DEJAMENH /BIOLOGIKOS αυτό γίνεται αυτόµατα µέσα στο φάκελο της κάθε µελέτης ξεχωριστά. Ένας εναλλακτικός τρόπος ορισµού του καταλόγου που θα δηµιουργηθούν τα απαραίτητα για το ANSYS αρχεία, είναι µε τη χρήση του πλήκτρου που βρίσκεται στα δεξιά του πεδίου (µε τις τρεις τελίτσες). Πατώντας το πλήκτρο ανοίγει το παράθυρο διαλόγου εύκολου εντοπισµού του επιθυµητού φακέλου. (Εικόνα 2.8) Ας σηµειωθεί εδώ ότι το πρόγραµµα ενεργοποιεί το πλήκτρο Ο.Κ. και µας επιτρέπει να προχωρήσουµε µόνο στην περίπτωση που έχουµε επιλέξει το σωστό φάκελο. Εικόνα 2.8 Εντοπισµός φακέλου 27

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΦΟΡΕΑ ΓΕΝΙΚΑ Οι τύποι δεξαµενών βιολογικού καθαρισµού που µπορούν να µελετηθούν µέσω του προγράµµατος είναι : Κυλινδρική / Επίπεδη (δηλ. Κυλινδρικής µε επίπεδο πυθµένα) Κυλινδρική / Κωνική (δηλ. Κυλινδρικής µε κωνικό πυθµένα) Ορθογωνική / Υποστυλώµατα (δηλ. Ορθογωνικής κάτοψης µε ή χωρίς υποστυλώµατα) Ορθογωνική / Τοιχία (δηλ. Ορθογωνικής κάτοψης µε ή χωρίς τοιχία) Μια γενικότερη κατάταξη των δεξαµενών Β.Κ. διακρίνει τους φορείς ανάλογα µε τη γεωµετρία της κάτοψης σε : Κυκλικές (Κυλινδρικές) και Ορθογωνικές Εικόνα 2.9 Το πλαίσιο διαλόγου (Κεντρική Οθόνη), όπου γίνεται η περιγραφή του φορέα. ΠΡΟΣΟΧΗ Προς το παρόν, δεν είναι µέσα στις δυνατότητες του προγράµµατος η ανάλυση δεξαµενών ελλειπτικής κάτοψης. 28

Η περιγραφή της εξαµενής γίνεται εύκολα, µε τη βοήθεια διάφορων πεδίων κειµένου (Text Boxes), πλήκτρων και οθονών εποπτείας του φορέα, οργανωµένων σε καρτέλες, η σειρά διάταξης των οποίων ακολουθεί σε γενικές γραµµές τη λογική πορεία εξέλιξης της όλης διαδικασίας. Η µετάβαση από τη µία καρτέλα στην άλλη γίνεται µε απλό κλικ στον τίτλο της κάθε µιας, στο κάτω µέρος του πλαισίου διαλόγου. Αναλυτικότερα, συναντάµε τις ακόλουθες καρτέλες : Ε ΟΜΕΝΑ ΤΟΜΗ ΧΟΖ ΤΟΜΗ ΥΟΖ ΚΑΤΟΨΗ ΟΨΕΙΣ (ΟΡΘΡΓΩΝΙΚΕΣ) ΜΟΝΤΕΛΟ 3D ΓΡΑΦΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η διαδικασία περιγραφής του φορέα ξεκινά µε την επιλογή του τύπου δεξαµενής κατά τον ορισµό ΝΕΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (βλ. ΚΕΦ ΤΟ ΜΕΝΟΥ : ΑΡΧΕΙΟ). Ανάλογα, λοιπόν µε την επιλογή, συµπληρώνονται οι ζητούµενες τιµές στα πλαίσια κειµένου της πρώτης καρτέλας µε τίτλο Ε ΟΜΕΝΑ του κεντρικού πλαισίου διαλόγου (Εικόνα 2.9) του προγράµµατος. Το πρόγραµµα απενεργοποιεί όσα πλαίσια κειµένου δε σχετίζονται µε τον επιλεγµένο τύπο δεξαµενής προλαβαίνοντας έτσι πιθανό λάθος του χρήστη. Ε ΟΜΕΝΑ Κυλινδρικές δεξαµενές Στις εξαµενές Βιολογικού Καθαρισµού έχουµε µία ακόµη δυνατότητα, την περιγραφή γέφυρας. Η κατασκευή της γέφυρας επιβάλλεται από την ανάγκη τοποθέτησης αναδευτήρα. Η εντατική κατάσταση που διαµορφώνεται στη γέφυρα, εξαιτίας του αναδευτήρα, µπορεί να περιγραφεί από µία συγκεντρωµένη δύναµη και µια ροπή. Υπενθυµίζουµε ότι οι κυλινδρικές δεξαµενές διακρίνονται σε Κυλινδρικές µε επίπεδο πυθµένα και Κυλινδρικές µε κωνικό πυθµένα. Η επιλογή γίνεται από το πεδίο ΤΥΠΟΣ ΕΞΑΜΕΝΗΣ. ΚΥΛΙΝ ΡΙΚΕΣ ΕΞΑΜΕΝΕΣ ΜΕ ΕΠΙΠΕ Ο ΠΥΘΜΕΝΑ Οι παράµετροι που χρειάζονται στο πρόγραµµα, για την πλήρη περιγραφή µιας κυλινδρικής δεξαµενής µε επίπεδο πυθµένα περιέχονται στις ενότητες ΚΥΛΙΝ ΡΙΚΕΣ ΕΞΑΜΕΝΕΣ, ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗΣ. Στην ενότητα ΚΥΛΙΝ ΡΙΚΕΣ ΕΞΑΜΕΝΕΣ, απαιτείται να συµπληρωθούν τα πεδία: 29

Εσωτερική ακτίνα της δεξαµενής: Η ακτίνα της κυκλικής δεξαµενής η οποία περιλαµβάνει και το πάχος του πλαϊνού τοίχου. Στάθµη εδάφους: Το ύψος του εδάφους, σε m, για την κυκλική δεξαµενή που λαµβάνεται ενιαίο γύρω από την δεξαµενή. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Εάν το έδαφος περνάει το ύψος της δεξαµενής και εφόσον η δεξαµενή έχει καπάκι αρκεί να βάλουµε το ύψος του εδάφους όσο είναι µε την στάθµη µηδέν να ξεκινάει από το πάτο της δεξαµενής (την εξωτερική πλευρά). Το πρόγραµµα αναγνωρίζει το βάρος του χώµατος που βρίσκεται πάνω στο καπάκι της δεξαµενής. Κάτι που µπορούµε να το εκµεταλλευτούµε και σε άλλες περιπτώσεις για παράδειγµα άµα έχουµε κάποια φορτία που θα πρέπει να σηκώσει το καπάκι της δεξαµενής και θέλουµε να κάνουµε µε προσοµοίωση. Πλάτος γέφυρας: Είναι το πλάτος της γέφυρας που µπορούµε να περιγράψουµε στην κυκλική δεξαµενή χωρίς καπάκι. Αυτή η γέφυρα έχει το νόηµα να σηκώσει το βάρος και να αναλάβει τις ροπές από τον αναδευτήρα της δεξαµενής. Το βάρος του αναδευτήρα είναι ως συγκεντρωµένο φορτίο στην µέση της δεξαµενής. Η ροπή του αναδευτήρα δηµιουργείται από την αντίσταση όταν η δεξαµενή έχει υγρό. Για την ολοκλήρωση της περιγραφής πρέπει, επίσης, να συµπληρωθούν τα πεδία της ενότητας ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Για περισσότερες λεπτοµέρειες ανατρέξτε στην παράγραφο ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. ΚΥΛΙΝ ΡΙΚΕΣ ΕΞΑΜΕΝΕΣ ΜΕ ΚΩΝΙΚΟ ΠΥΘΜΕΝΑ Ύψος της µεταβλητής διατοµής: Το ύψος του κωνικού τµήµατος του πυθµένα σε κυκλική δεξαµενή. Για τα υπόλοιπα πεδία της ενότητας ΚΥΛΙΝ ΡΙΚΕΣ ΕΞΑΜΕΝΕΣ ισχύει ότι έχει ήδη προαναφερθεί. Για την ολοκλήρωση της περιγραφής και αυτού του τύπου δεξαµενής πρέπει, επίσης, να συµπληρωθούν τα πεδία της ενότητας ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Για περισσότερες λεπτοµέρειες ανατρέξτε στην παράγραφο ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Ορθογωνικές δεξαµενές Οι δεξαµενές Β.Κ. ορθογωνικής κάτοψης διακρίνονται σε ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΕΣ ΜΕ ΥΠΟΣΥΛΩΜΑΤΑ και ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟΙΧΙΑ. 30

ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΕΣ ΕΞΑΜΕΝΕΣ ΜΕ ΥΠΟΣΤΥΛΩΜΑΤΑ Οι παράµετροι που χρειάζονται στο πρόγραµµα, για την πλήρη περιγραφή µιας ορθογωνικής δεξαµενής µε υποστυλώµατα περιέχονται στις ενότητες ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΕΣ ΕΞΑΜΕΝΕΣ & ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Να τονιστεί εδώ ότι σε µια δεξαµενή µε υποστυλώµατα δεν είναι δυνατό να τοποθετηθεί τοιχίο. Ο προσδιορισµός του αριθµού και των διαστάσεων των υποστυλωµάτων καθώς και της δοκού γίνεται µε απλή εισαγωγή τιµών στα κατάλληλα πεδία. Με την τιµή µηδέν το πρόγραµµα απλώς δε θα τοποθετήσει υποστυλώµατα. Στην ενότητα ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΕΣ ΕΞΑΜΕΝΕΣ, απαιτείται να συµπληρωθούν τα πεδία: Μήκος πλευράς Α, Μήκος πλευράς Β: Το µήκος των πλευρών Α και Β της ορθογωνικής δεξαµενής, σε m. Η πλευρά Α είναι η οριζόντια πλευρά της κάτοψης και η Β είναι η κατακόρυφη. Στάθµη εδάφους πλευράς Α: Το ύψος του εδάφους στην πλευρά Α ορθογωνικής δεξαµενής, σε m. (πλευρά Β: κάτω οριζόντια πλευρά της κάτοψης) Στάθµη εδάφους πλευράς C : Στάθµη εδάφους πλευράς Β: Το ύψος του εδάφους στην πλευρά Β ορθογωνικής δεξαµενής, σε m. (πλευρά Β: δεξιά κάθετη πλευρά της κάτοψης) Το ύψος του εδάφους στην πλευρά C ορθογωνικής δεξαµενής, σε m. (πλευρά C: άνω οριζόντια πλευρά της κάτοψης) Στάθµη εδάφους πλευράς D : Το ύψος του εδάφους στην πλευρά D ορθογωνικής δεξαµενής, σε m. (πλευρά D: αριστερή κάθετη πλευρά της κάτοψης) ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Εάν το έδαφος περνάει το ύψος της δεξαµενής πρέπει απαραίτητα η δεξαµενή να έχει οροφή (καπάκι), µε άλλα λόγια το πεδίο ΠΑΧΟΣ ΟΡΟΦΗΣ να έχει τιµή διαφορετική του µηδενός. Στην περίπτωση αυτή αρκεί να βάλουµε το ύψος του εδάφους, θεωρώντας τη στάθµη µηδέν στο σηµείο του πυθµένα της δεξαµενής (την εξωτερική πλευρά). Το πρόγραµµα αναγνωρίζει το βάρος του χώµατος που βρίσκεται πάνω στην οροφή της δεξαµενής. Η δυνατότητα αυτή του προγράµµατος µας επιτρέπει, κάνοντας κατάλληλες παραδοχές προσοµοίωσης, να θεωρήσουµε και άλλα είδη φορτίσεων, επιβεβληµένων στην οροφή της δεξαµενής. 31

Αριθµός υποστυλωµάτων: Στο πεδίο αυτό δηλώνουµε τον επιθυµητό αριθµό των υποστυλωµάτων, της δεξαµενής. Αν δώσουµε την τιµή µηδέν το πρόγραµµα απλά δε θα τοποθετήσει υποστυλώµατα. Στην περίπτωση που η τιµή είναι διαφορετική του µηδενός, τα υποστυλώµατα θα διαταχθούν σε µία µόνο σειρά, στο µισό της απόστασης ανάµεσα στα πλευρικά τοιχώµατα µε το µεγαλύτερο µήκος. Το πρόγραµµα θα συνδέσει τα υποστυλώµατα µεταξύ τους αλλά και µε τα κάθετα στη διεύθυνση της σειράς, πλευρικά τοιχώµατα (αυτά µε το µικρότερο µήκος), µε µία δοκό, της οποίας η διατοµή θα έχει ως διαστάσεις τις τιµές που θα δοθούν στα κατάλληλα πεδία (βλ παρακάτω, στην ίδια παράγραφο). ΠΡΟΣΟΧΗ Ο αριθµός των υποστυλωµάτων που δηλώνονται, συνδέεται µε τον αριθµό των στοιχειωδών τµηµάτων που θα προκύψει για κάθε πλευρικό τοίχωµα από τη διαδικασία της κανναβοποίησης. Αξίζει να σταθούµε σ` αυτό το σηµείο και να δώσουµε, όσο πιο συνοπτικά γίνεται, κάποιες εξηγήσεις, γύρω από τον τρόπο κατάτµησης των τοιχωµάτων της δεξαµενής, σε στοιχειώδη επιφανειακά στοιχεία, που εφαρµόζει το πρόγραµµα. Η νοητή ευθεία που διέρχεται από το κέντρο βάρους του υποστυλώµατος (ή αν είναι περισσότερα από ένα, η ευθεία που ενώνει τα Κ.Β. των υποστυλωµάτων), προεκτεινόµενη, τέµνει κάθε ένα από τα κάθετα σε αυτή πλευρικά τοιχώµατα και τα χωρίζει σε δύο 3 τµήµατα. Κάτι ανάλογο ισχύει και κατά την άλλη έννοια. Οι παράλληλες ευθείες, δηλαδή, που διέρχονται από τα κέντρα βάρους των υποστυλωµάτων και είναι κάθετες στην προηγούµενη (και συνεπώς στην διεύθυνση της σειράς των υποστυλωµάτων), χωρίζουν µε τη σειρά τους, τα µεγάλα πλευρικά τοιχώµατα σε τµήµατα. Όταν το πρόγραµµα καλείται να αναλύσει ολόκληρο το φορέα σε (πεπερασµένα) επιφανειακά στοιχεία, λαµβάνει υπόψη του την προηγούµενη αρχική κατάτµηση. Επίσης, λαµβάνει υπόψη και τις τιµές που έχουν δοθεί από το χρήστη στα πεδία ΜΕΛΗ ΚΑΘ` ΥΨΟΣ και ΜΕΛΗ ΠΛΕΥΡΩΝ Α&Β της ενότητας ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗΣ (βλ παρακάτω). Πρέπει η κανναβοποίηση, που θα προκύψει, να δίνει ακέραιο αριθµό στοιχείων σε κάθε ένα από τα τµήµατα, που απαρτίζουν τα τοιχώµατα. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι οι τιµές που περιορίζουν την κανναβοποίηση δε θα πρέπει να δίνονται εντελώς αυθαίρετα και εν γένει καλό θα ήταν να τροποποιούνται αρκετές φορές, (δεδοµένου ότι ο αριθµός των υποστυλωµάτων παραµένει αµετάβλητος), έως ότου να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσµα. 3 Θυµηθείτε ότι δε µπορούµε να έχουµε περισσότερες της µίας σειρές υποστυλωµάτων. 32

b υποστυλώµατος: Είναι το πλάτος του υποστυλώµατος κατά χ-χ (κατά µήκος της Α πλευράς) d υποστυλώµατος: Είναι το µήκος του υποστυλώµατος κατά ψ-ψ (κατά µήκος της πλευράς Β) b δοκού: Είναι το πλάτος της δοκού. d δοκού: Είναι το ύψος της δοκού. Για την ολοκλήρωση της περιγραφής πρέπει να συµπληρωθούν, όπως και σε κάθε τύπο δεξαµενής τα πεδία της ενότητας ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΣΟΙΧΕΙΑ ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗΣ. ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΕΣ ΕΞΑΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΟΙΧΙΑ Ισχύει και εδώ ότι ειπώθηκε για τις Ορθογωνικές µε υποστυλώµατα εκτός από τα σχετικά µε τα υποστυλώµατα και τη δοκό πεδία. Για την ολοκλήρωση της περιγραφής πρέπει να συµπληρωθούν, όπως και σε κάθε τύπο δεξαµενής τα πεδία της ενότητας ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΣΟΙΧΕΙΑ ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗΣ. Η περιγραφή των τοιχίων γίνεται στην κάτοψη του φορέα. Πρέπει, δηλαδή, αφού συµπληρωθούν όλα τα απαιτούµενα πεδία στην καρτέλα ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ/ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗΣ/ΣΧΕ ΙΑΣΗΣ, να µεταβούµε µε απλό κλικ του ποντικιού στην καρτέλα ΚΑΤΟΨΗ. ιαβάστε την επόµενη παράγραφο για τον τρόπο εισαγωγής καθώς και τις λοιπές λεπτοµέρειες, των εσωτερικών τοιχίων. Εσωτερικοί τοίχοι στην ορθογωνική δεξαµενή Το πρόγραµµα των βιολογικών δεξαµενών µπορεί να περιγράψει και εσωτερικούς τοίχους. Έχουµε τρία είδη τοίχων: πρώτο είδος είναι οι τοίχοι που εφάπτονται από τη αριστερή πλευρά, δεύτερο είδος είναι οι τοίχοι που εφάπτονται από δεξιά και τρίτον είναι οι πλήρεις τοίχοι. Από τα δύο πρώτα είδη µπορεί ο χρήστης να δώσει όσους τοίχους θέλει σε αριθµό αλλά από πλήρεις τοίχους, σε αυτή την έκδοση, µπορεί να δώσει µέχρι και δύο. Το πρόγραµµα εκτός από τις φορτίσεις που λαµβάνει υπόψη σε όλες τις δεξαµενές τώρα, µε τα χωρίσµατα στην µέση, φορτίζει κάθε περιοχή ξεχωριστά µε υγρό. 33

Εικόνα 2.10 Η καρτέλα ΚΑΤΟΨΗ, όπου µπορούµε να ορίσουµε εσωτερικά τοιχία σε µια ορθογωνική εξαµενή εκεί πατώντας το δεξί πλήκτρο εµφανίζεται ένα µενού που µπορούµε να Έτσι το φορτίο στους εσωτερικούς τοίχους δίνει τις ροπές που πρέπει να διαστασιολογηθούν και εξασφαλίζει τον σωστό οπλισµό. Για την περιγραφή των εσωτερικών τοίχων πηγαίνουµε στην κάτοψη και περιγράψουµε κάποιο τοίχο (Εικόνα 2.10) Οι επιλογές που παρέχονται για το τοιχίο είναι : πλήρες, εφαπτόµενο αριστερά, ή εφαπτόµενο δεξιά. Αφού πατήσουµε πχ. δηµιουργία τοιχίου > πλήρες ο κέρσορας µετατρέπεται σε σταυρόνηµα και το πρόγραµµα περιµένει να ορίσουµε κάποιο σηµείο, επάνω στο πλευρικό τοίχωµα, όπου θα επιθυµούσαµε να ξεκινά το τοιχίο. Κάνοντας αριστερό κλικ, εµφανίζεται το πλαίσιο διαλόγου της Εικόνας 2.11. Στις ιδιότητες τοιχίου µπορούµε να δώσουµε την απόσταση του τοιχίου από την αρχή, από το Εικόνα 2.11 Ιδιότητες Τοιχίου σηµείο δηλαδή, που βρίσκεται στην κάτω αριστερή πλευρά, καθώς και το πάχος του τοιχίου. Κατά τα γνωστά, επικυρώνουµε µε τα πλήκτρα Ο.Κ. ή ΕΦΑΡΜΟΓΗ, ενώ η ακύρωση γίνεται µε το ΑΚΥΡΩΣΗ. 34

Με ανάλογο τρόπο περιγράφουµε τοιχία, εφαπτόµενα στο αριστερό πλευρικό τοίχωµα ή/και στο δεξί. ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η ενότητα αυτή περιλαµβάνει πεδία των οποίων η συµπλήρωση είναι απαραίτητη για όλα τα είδη των εξαµενών. Ειδικότερα, Ύψος της σταθερής διατοµής: Το ύψος της δεξαµενής το οποίο δεν συµπεριλαµβάνει το ύψος του κώνου για την περίπτωση κυκλικής δεξαµενής µε κωνικό πυθµένα. Πάχος τοιχώµατος: Είναι το πάχος του εξωτερικού τοίχου της δεξαµενής σε m. Πάχος πυθµένα: Είναι το πάχος του πυθµένα σε m. Πάχος οροφής: Είναι το πάχος της οροφής σε m. Άµα η δεξαµενή µας δεν έχει οροφή αρκεί να δώσουµε την τιµή µηδέν στο πάχος οροφής. Το µήκος προβόλου: Στάθµη υγρού: Ορίζουµε την στάθµη του νερού ή του υγρού που έχουµε, σε m, η οποία δεν µπορεί να είναι µικρότερη από το πάχος του πυθµένα. Στην εικόνα σχεδιασµού της δεξαµενής εµφανίζεται ως µπλε γραµµή. Το µήκος του προβόλου στον πυθµένα. Εάν δεν υπάρχει δίνουµε µηδέν. Ύψος ενίσχυσης: Είναι το ύψος που θέλουµε να γίνει η ενίσχυση. Εάν θέλουµε ενίσχυση βάζουµε τιµή αλλιώς βάζουµε µηδέν. ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Κάτι που βοηθάει στην σωστή εισαγωγή των δεδοµένων είναι και ο χρωµατισµός των γραµµάτων µε κόκκινο όταν δεν έχουµε βάλει τα σωστά νούµερα. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗΣ Ανεξάρτητα από τον τύπο δεξαµενής, πρέπει να προσδιορίσουµε τον τρόπο κανναβοποίησης εισάγοντας τις κατάλληλες παραµέτρους. Στις παρακάτω παραγράφους σηµειώνεται για ποιους τύπους δεξαµενών είναι ενεργό το κάθε πεδίο. Μέλη καθ ύψος: (ενεργό για όλους τους τύπους) Ορίζουµε τον αριθµό των τµηµάτων που θέλουµε να χωριστεί η δεξαµενή καθ ύψος για την κανναβοποίηση. 35

Περιµετρικά µέλη: (ενεργό για κυλινδρικές δεξαµενές) Τα τµήµατα που θα χωριστεί η περίµετρος, για την κανναβοποίηση. Ακτινικά µέλη: (ενεργό για κυλινδρικές δεξαµενές) Τα τµήµατα που θα χωριστεί η ακτίνα του κυκλικού πυθµένα ή πλάκας, για την κανναβοποίηση. Τα µέλη της πλευράς Α: (ενεργό για ορθογωνικές δεξαµενές) Τα τµήµατα που θα χωριστεί η πλευρά Α που είναι τα ίδια και για την απέναντι πλευρά C. Τα µέλη της πλευράς Β: (ενεργό για ορθογωνικές δεξαµενές) Τα τµήµατα που θα χωριστεί η πλευρά Β που είναι τα ίδια και για την απέναντι πλευρά D. ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΣΩΣΤΗ ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗ: Στην κανναβοποίηση της κυκλικής δεξαµενής τα περιµετρικά µέλη θα πρέπει να είναι πάνω από 8 γιατί αλλιώς δεν έχει νόηµα να είναι κυκλική για το πρόγραµµα των πεπερασµένων, η επίλυση γίνεται βέβαια αλλά θα ήταν προτιµότερο. Όταν έχουµε γέφυρα στην κυκλική θα πρέπει να προσέξουµε να πέφτουν περισσότερα από δύο περιµετρικά τµήµατα σε κάθε πλευρά της γέφυρας για να γίνει κανναβοποίηση και στην γέφυρα και να µην αποτελείται από ένα µία µόνο σειρά µελών. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΧΕ ΙΟΥ \ ΕΚΤΥΠΩΤΗ εκτυπωτής: Εδώ ενηµερώνει τον χρήστη για την επιλογή εκτυπωτή που έχει ήδη κάνει στο Αρχείο > Εκτυπώσεις > Εκτυπωτής χαρτί: Και εδώ ενηµερώνεται ο χρήστης για την κόλλα χαρτιού που έχει επιλέξει να γίνουν οι εκτυπώσεις και οι διαστάσεις της. Κλίµακα σχεδιασµού: Η επιθυµητή κλίµακα προεπισκόπισης / εκτύπωσης των σχεδίων π.χ. για κλίµακα 1/20 θέτουµε την τιµή 20. ΠΡΟΣΟΧΗ: 1. Όλα τα δεδοµένα είναι σε µέτρα 2. Το πρόγραµµα αναγνωρίζει ότι η δεξαµενή είναι ασκεπής και δεν έχει πρόβολο ή ενίσχυση, εάν στις αντίστοιχες τιµές βάλουµε µηδέν. 36

ΤΟΜΗ XOZ, YOZ, XOY ΚΑΙ ΚΑΤΟΨΗ Μετά την εισαγωγή των στοιχείων της δεξαµενής µπορούµε να δούµε τι έχουµε σχεδιάσει βλέποντας τις τοµές του φορέα µας. Οι τοµές αναγράφονται στις ετικέτες που βρίσκονται στο κάτω µέρος της οθόνης περιγραφής του φορέα. Όπως και η κάτοψη µπορεί να εµφανιστεί στην οθόνη µας πατώντας την ετικέτα κάτοψη. ΣΗΜΕΙΩΣΗ Για την ειδική περίπτωση ορθογωνικής εξαµενής µε τοιχία, η κάτοψη δε χρησιµεύει µόνο για λόγους εποπτείας του φορέα, αλλά και για την περιγραφή των εσωτερικών τοιχίων. Για περισσότερες λεπτοµέρειες ο αναγνώστης παραπέµπεται στην παράγραφο που πραγµατεύεται το θέµα. (βλ. ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΕΣ ΕΞΑΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΟΙΧΙΑ) ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ 3D Με την ολοκλήρωση της περιγραφής του φορέα και αφού έχει γίνει η κανναβοποίηση µπορούµε να δούµε σε τρισδιάστατη (3D ) απεικόνιση το αποτέλεσµα, κάνοντας κλικ στην καρτέλα ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ 3D. Εικόνα 2.12 3D Απεικόνιση του φορέα (εδώ κυλινδρική εξαµενή) όπως διαµορφώθηκε από την κανναβοποίηση Τότε εµφανίζεται η οθόνη της Εικόνας 2.12. Η επεξεργασία της εικόνας γίνεται µε τη βοήθεια των πλήκτρων κατεύθυνσης κάτω από την κεντρική Οθόνη 37

ΠΡΟΣΟΧΗ Στην 3D απεικόνιση µπορούµε να δούµε και την κανναβοποίηση στην οποία πρέπει να προσέξουµε µερικά πράγµατα. Το πρώτο πράγµα που πρέπει να ξέρουµε είναι τι έκδοση ANSYS έχουµε δηλαδή πόσα µέλη µπορούµε να δώσουµε. Η µικρή έκδοση που αρκεί να τρέξει το πρόγραµµα είναι µε 500 µέλη. Ο χρήστης πρέπει να ξέρει πόσα µέλη έχει δώσει στον φορέα του για κανναβοποίηση γιατί εάν γίνει κάποιο λάθος τότε δεν θα µπορεί το πρόγραµµα να κάνει την επίλυση και θα βγάζει διάφορα µηνύµατα που δεν θα ισχύουν. ΓΡΑΦΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η τελευταία καρτέλα φέρει τον τίτλο ΓΡΑΦΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. Προϋπόθεση για να εργαστούµε µε τις επιλογές που µας παρέχονται εδώ, αποτελεί η πλήρης ανάλυση του φορέα από το πρόγραµµα των πεπερασµένων στοιχείων (το VK FEAP ή το ANSYS). Με άλλα λόγια, πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες της ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗΣ και ΕΠΙΛΥΣΗΣ-ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ. Επιλέγοντας, λοιπόν, ΓΡΑΦΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, εµφανίζεται η οθόνη της Εικόνας 2.13. 1 2 5 3 4 6 Εικόνα 2.13 Η οθόνη Αποτελέσµατα Βιολογικού που εµφανίζεται όταν επιλέξουµε ΓΡΑΦΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. 38

Στην κεντρική οθόνη εµφανίζεται το µοντέλο του φορέα, (το µοντέλο της Εικόνας 2,13 είναι από κυλινδρική δεξαµενή µε οροφή και πρόβολο), όπως έχει προκύψει από την κανναβοποίηση. Επεξηγήσεις Πλήκτρα αλλαγής γωνίας θέασης. Χρησιµεύουν στην αλλαγή της οπτικής γωνίας, ώστε να φανούν καλύτερα τα µέρη της δεξαµενής. Είδος Μεγέθους Έντασης. Ενεργοποιούµε κάποια από τις ροπές ή την τέµνουσα για να δούµε την κατανοµή της, σε κάποιο από τα µέρη της δεξαµενής που έχουµε επιλέξει (ή και σε όλα) Τα µέρη του φορέα. Επιλέγοντας κάποιο από αυτά, σε συνδυασµό µε το Είδος του Εντατικού Μεγέθους και την Περίπτωση Φόρτισης, µπορούµε να δούµε, τα στοιχεία που το αποτελούν χρωµατίζονται κατάλληλα, ώστε να αντιληφθούµε καλύτερα την κατανοµή της έντασης στη συγκεκριµένη επιφάνεια. Ο κατάλογος µε τις περιπτώσεις φόρτισης. Σηµειώστε ότι η τελευταία επιλογή αναφέρεται στο εµβαδόν του τιθέµενου οπλισµού (Fe (cm 2 )) Η κεντρική Οθόνη (γραφικός editor), όπου εµφανίζονται τα αποτελέσµατα των επιλογών µας. Το υπόµνηµα µε τη χρωµατική διαβάθµιση. Σε κάθε στοιχείο που φαίνεται στην κεντρική οθόνη, µε το ίδιο χρώµα, αντιστοιχεί η αριθµητική τιµή, που φαίνεται ακριβώς δίπλα. ΕΚΤΥΠΩΣΗ. Το πρόγραµµα, µε τη εντολή αυτή τυπώνει στον εκτυπωτή ΕΚΤΕΛΕΣΗ. Με τη βοήθεια αυτού του πλήκτρου, το πρόγραµµα εκτελεί το συνδυασµό των επιλογών µας. που είναι ορισµένος στα W INDOW S, την εκάστοτε εικόνα όπως φαίνεται στην Κεντρική Οθόνη. ΤΕΛΟΣ. Τερµατίζεται η λειτουργία του παραθύρου ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ Έστω ότι θέλουµε να δούµε την κατανοµή στην επιφάνεια του πυθµένα, της τέµνουσας που προκύπτει από τη δράση της περίπτωσης φόρτισης Σεισµός Έδαφος +Χ. Ακολουθούµε τα εξής βήµατα : Επιλέγουµε την περίπτωση φόρτισης Σεισµός Έδαφος +Χ, από τον κατάλογο, ολισθαίνοντας µε τη µπάρα ολίσθησης, εάν αρχικά δεν εµφανίζεται. Την επιλέγουµε µε απλό κλικ του ποντικιού. Επιλέγουµε Vsd (βλ Επεξηγήσεις 2) Επιλέγουµε Πυθµένας (Επεξηγήσεις 3) Επιλέγουµε ΕΚΤΕΛΕΣΗ. Με τα πλήκτρα αλλαγής γωνίας θέασης, µετακινούµε την εικόνα έως ότου, επιτύχουµε το επιθυµητό αποτέλεσµα. Με την ΕΚΤΥΠΩΣΗ, εκτυπώνουµε στον εκτυπωτή το αποτέλεσµα. 39

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗ 4 VK ΕΞΑΜΕΝΗ & VK ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ Στα προγράµµατα VK ΕΞΑΜΕΝΗ & VK ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ µας παρέχεται η δυνατότητα δύο τρόπων κανναβοποίησης. Με το πρόγραµµα πεπερασµένων στοιχείων VK FEAP Με το πρόγραµµα πεπερασµένων στοιχείων ANSYS Η επιλογή ανάµεσα στους δύο τρόπους ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του χρήστη. Θα µπορούσε επίσης, κάποιος να επιλύσει δύο φορές το φορέα, µία µε κάθε πρόγραµµα και να συγκρίνει τα αποτελέσµατα. Τόσο η επίλυση µε το VK FEΑ, όσο και µε το ANSYS δίνει αξιόπιστα αποτελέσµατα, µε το πρώτο να υπερτερεί σε απλότητα και έλλειψη περιορισµών στην κανναβοποίηση. Πρέπει, ωστόσο, να τονιστεί ότι οι περιορισµοί στην κανναβοποίηση που θέτει το ANSYS οφείλονται στις περιορισµένες δυνατότητες της έκδοσης ED. Ανάλογα, λοιπόν, µε την πληρότητα της έκδοσης, ελαχιστοποιούνται οι περιορισµοί. ΚΑΝΝΑΒΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΣΩ VK FEA Με δεδοµένη την ολοκλήρωση της περιγραφής του φορέα, η µόνη παράµετρος που απαιτείται να συµπληρωθεί είναι το ελάχιστο µήκος πεπερασµένων (σε cm ). Ανάλογα µε την τιµή που θα δοθεί σε αυτό το πεδίο, το πρόγραµµα αναλαµβάνει την κανναβοποίηση της δεξαµενής. Η επιλογή της τιµής είναι ζήτηµα εµπειρίας. Όπως είναι ευνόητο όσο µικρότερη τιµή δοθεί, τόσο ακριβέστερη θα είναι η επίλυση. Σε ότι αφορά στην επίλυση και διαστασιολόγηση µιας δεξαµενής ο πολύ πυκνός κάνναβος πεπερασµένων στοιχείων δεν προσφέρει µεγαλύτερη ακρίβεια στους υπολογισµούς. Αν και θεωρητικά δεν υπάρχει κάτω όριο στην τιµή του ελάχιστου µήκους πεπερασµένων, πρέπει να δίνεται µια «λογική» τιµή ώστε να αποφεύγονται οι χρονοβόρες επιλύσεις. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας δηλώνεται µε σχετικό µήνυµα που εµφανίζεται στην οθόνη. 4 Ο όρος «κανναβοποίηση» αποτελεί µετάφραση του όρου discretization ο οποίος στην ελληνική βιβλιογραφία αποδίδεται και ως «διακριτοποίηση». 40