" Κρίσιµα ζητήµατα εφαρµογής της Οδηγίας 2000/60 στην Ελλάδα " Α. Ανδρεαδάκης Καθηγητής ΕΜΠ

Transcript

1 Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά 2000/60/ΕΕ Επιστηµονική Ηµερίδα ΤΕΕ 27 Σεπτεµβρίου 2002 " Κρίσιµα ζητήµατα εφαρµογής της Οδηγίας 2000/60 στην Ελλάδα " Α. Ανδρεαδάκης Καθηγητής ΕΜΠ

2 ηµιουργία πλαισίου για την προστασία όλων των υδάτινων σωµάτων... αποτρέποντας την περαιτέρω υποβάθµιση των υδάτων και προστατεύοντας και βελτιώνοντας τους υδατικούς πόρους προωθώντας την βιώσιµη διαχείριση των υδάτων, µέσω της µακροπρόθεσµης προστασίας των υδατικών πόρων υποβοηθώντας τη βελτίωση του υδάτινου περιβάλλοντος µέσω εφαρµογής συγκεκριµένων µέτρων για την σταδιακή µείωση της απόρριψης ρυπαντικών ουσιών προτεραιότητας και την εξάλειψη της απόρριψης τοξικών ρυπαντικών ουσιών προτεραιότητας

3 ηµιουργία πλαισίου για την προστασία όλων των υδάτινων σωµάτων... εξασφαλίζοντας την προοδευτική µείωση της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων και αποτρέποντας την περαιτέρω ρύπανσή τους υποβοηθώντας την αντιµετώπιση των επιπτώσεων ακραίων φαινοµένων πληµµυρών και ξηρασίας

4 Χρονοδιάγραµµα εφαρµογής της Οδηγίας... προσδιορισµός των επιµέρους λεκανών απορροής, ένταξή τους σε υδατικά διαµερίσµατα, καθορισµός των αρµόδιων φορέων διαχείρισης 2003 προσδιορισµός πιέσεων, επιπτώσεων και οικονοµικών παραµέτρων, καταγραφή των προστατευόµενων περιοχών 2004 προγράµµατα παρακολούθησης της κατάστασης των υδάτων 2006

5 εντοπισµός µέτρων για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων - Προγράµµατα ιαχείρισης και προσδιορισµός των ιδιαιτέρως τροποποιηµένων υδάτινων σωµάτων εφαρµογή τιµολογιακής πολιτικής των υδάτων θέση σε λειτουργία των προγραµµάτων διαχείρισης Πλήρης εφαρµογή των προγραµµάτων διαχείρισης και επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων

6 2000 Έκδοση Οδηγίας 2000/60 ιαγραµµατική απεικόνιση των απαιτούµενων σταδίων για την εφαρµογή της Οδηγίας Κατάλογος ΥΣ για ενδο-βαθµονόµηση Οριστικοποίηση καταλόγου Ενδο-βαθµονόµηση Χρονοδιάγραµµασύνταξη ιαχειριστικών Σχεδίων ( Σ) Εφαρµογή Σ Προετοιµασία µέτρων Θέση σε εφαρµογή µέτρων προγραµµάτων Υλοποίηση Σ Έλεγχος επίτευξης στόχων Τυποποίηση ΥΣ Συνθήκες αναφοράς Καθορισµός ορίων υψηλού/καλού καλού/µέτριου Εξέταση σηµαντικών διαχειριστικών θεµάτων Προσχέδιο Σ Οριστικοποίηση Σ Καθορισµός Υδατίνων Σωµάτων (ΥΣ) Επανακ αθορισ µός ορίων ΥΣ µέτριας, φτωχής ή κακής ποιότητας Καθορισµό ςορίων Τιµολογιακή Πολιτική Ένταξη ΥΣ σε λεκάνες απορροής Πρώτη ανάλυση πιέσεων - επιπτώσεων Οικονοµική σηµασία των χρήσεων νερού Μελλοντικές προβλέψεις Ισχύουσες τιµολογιακές πολιτικές ΥΣ υψηλής ήκαλής ποιότητ ας Περαιτέ ρω οικονοµ ική ανάλυσ η Οικονοµι κή ανάλυση Λεπτοµ ερέστερ η αξιολόγ ηση πιέσεων και επιπτώσ εων Αναθεώ ρηση πιέσεων και επιπτώσ εων Ένταξη λεκανών σε Υδατικά ιαµερίσµατα (Υ ) Ανάλυση χαρακτηριστικών Υ Επισκόπηση επιπτώσεων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στο νερό Εφαρµογ ης ή προγράµµ ατος λειτουργικ ής και διερευνητι κής παρακολού θησης Εναρµόνιση και Φορείς ιαχείρισης Οικονοµική ανάλυση των χρήσεων νερού Καθορισµός προστατευόµενων περιοχών Καθορι σµός ιδιαίτερ α τροποπο ιηµένων ΥΣ Όρια υψηλού/κα λού καλού/µέτ ριου;;; επα νακ ατά ταξ η;; ; Ενδοβαθµονόµηση;; ; Πρόγραµµα λειτουργικής και διερευνητικής παρακολούθησ Πρόγραµµα παρακολούθ ησης επισκόπησης Εφαρµογή πρόγραµµα παρακολούθ ησης επισκόπησης Επανα λαµβα νόµενο ανά 6 χρόνια

7 Οργάνωση για την υλοποίηση της προπαρασκευαστικής περιόδου ΕΕ ιευθυντές Νερών Στρατηγική συντονιστική οµάδα Οµάδες Εργασίας Μη κυβερνητικές οργανώσεις (NGO 's) Υπό ένταξη χώρες ιάφοροι φορείς

8 Οµάδες Εργασίας Αντικείµενο δράσης Ανταλλαγή πληροφοριών και ενηµέρωση Ανάπτυξη συµβουλευτικών κειµένων-οδηγιών για τεχνικά θέµατα Βελτίωση διαχείρισης δεδοµένων και πληροφορίας Αναφορές Εφαρµογή οκιµήκαι Αξιολόγηση Στόχος Ιστοσελίδα (CIRCA) ίκτυο ηλεκτρονικής επικοινωνίας, Φυλλάδια, Συναντήσεις εργασίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο Πιέσεις και επιπτώσεις Συνθήκες αναφοράς Ενδοβαθµονόµηση Οικονοµική ανάλυση Παρακολούθηση κλπ. Ανάπτυξη κοινού συστήµατος πληροφοριών σε GIS, Σύγκριση εφαρµοζόµενων συστηµάτων πληροφοριών, Εξασφάλιση ελεύθερης πρόσβασης στην διαθέσιµη πληροφορία Εφαρµογή κατευθυντήριων οδηγιών σε επιλεγµένες πιλοτικές λεκάνες απορροής

9 Οµάδες Εργασίας Αντικείµενο δράσης Πιέσεις και επιπτώσεις Καθορισµός ιδιαίτερα τροποποιηµένων υδάτινων σωµάτων Κατηγοριοποίηση και συνθήκες αναφοράς για ποτάµια και λίµνες Κατηγοριοποίηση και τυπολογία για µεταβατικά και παράκτια ύδατα Στόχος Ανάπτυξη συµβουλευτικών κειµένων-οδηγιών για τεχνικά θέµατα Προσδιορισµός των σηµαντικών ανθρωπογενών πιέσεων και συνεπαγόµενων επιπτώσεων, Ανάπτυξη εργαλείων και µαθηµατικών µοντέλων, Ανάπτυξη οδηγιών για τον προσδιορισµό των πιέσεων και επιπτώσεων Καθορισµός ιδιαίτερα τροποποιηµένων υδάτινων σωµάτων, Προσδιορισµός συνθηκών αναφοράς Ανάπτυξη και αξιολόγηση πρωτοκόλλου για τον προσδιορισµό των συνθηκών αναφοράς, Προσδιορισµός των οριακών τιµών για τον καθορισµό των κατηγοριών που αφορούν στην οικολογική κατάσταση Ανάπτυξη οδηγιών για την τυπολογία και κατηγοριοποίηση των υδάτων, Χρήση υφιστάµενης κατηγοριοποίησης και προσδιορισµός εργαλείων τυπολογίας

10 Οµάδες Εργασίας Αντικείµενο δράσης Πρωτόκολλο για ενδοβαθµονόµηση Οικονοµική ανάλυση ίκτυα παρακολούθησης Κατηγοριοποίηση και εκτίµηση κατάστασης υπόγειων υδάτων Βέλτιστες διαχειριστικές πρακτικές Στόχος ίκτυο ενδο-βαθµονόµησης, Επιλογή περιοχών, Σύγκριση µε τα όρια που θέτει η αναλογία οικολογικής ποιότητας (EQR), Ανταλλαγή πληροφοριών ανάµεσα στα ΚΜ Εύχρηστες και σαφείς οδηγίες για την οικονοµική ανάλυση Κοινή προσέγγιση στην παρακολούθηση των υδατικών περιφερειών, Αποτελεσµατικό και αντιπροσωπευτικό δίκτυο παρακολούθησης, Εξασφάλιση συνεχής εφαρµογής και συγκρισιµότητας αποτελεσµάτων, Ενηµέρωση κατά την παρατήρηση σηµαντικών µεταβολών Ανάπτυξη κατάλληλων µεθόδων για τον προσδιορισµό αντιπροσωπευτικών παραµέτρων, Εκτίµηση τάσεων και ανατροπής τους Τρόποι και σκοπιµότητα αναγνώρισης υδατικών περιφερειών και προετοιµασίας προγραµµάτων διαχείρισης και µέτρων, Εξασφάλιση εφαρµογής και συγκρισιµότητας λαµβάνοντας την ανάγκη των Κρατών Μελών για υιοθέτηση λύσεων στα ειδικά ζητήµατα

11 Συγκρότηση ΥΣ Υπάρχει ελάχιστο µέγεθος «ΥΣ»; Θα πρέπει οι υγροβιότοποι να ενταχθούν στα «ΥΣ»; Με ποια κριτήρια οριοθετούνται τα «ΥΣ»; Με ποια κριτήρια συγκροτούνται τα υπόγεια «ΥΣ»; Πώς καθορίζεται το εύρος των παράκτιων περιοχών;

12 Προσδιορισµός γραµµής αναφοράς

13 Ένταξη «ΥΣ» σε λεκάνες απορροής και Υδατικές Περιφέρειες Καθορισµός Φορέων ιαχείρισης Ποια είναι τα κατάλληλα κριτήρια οµαδοποίησης των λεκανών απορροής σε Υδατικές Περιφέρειες; Ποια είναι η καταλληλότερη µορφή του Φορέα ιαχείρισης κάθε Υδατικής Περιφέρειας; Με ποια κριτήρια εντάσσονται τα υπόγεια Υδάτινα Σώµατα σε Υδατικές Περιφέρειες; Με ποια κριτήρια εντάσσονται επί µέρους τµήµατα των παράκτιων υδάτων σε Υδατικές Περιφέρειες; Πώς αντιµετωπίζονται τα διασυνοριακά ΥΣ;

14 ιαµόρφωση ΥΠ Αυστρία Βέλγιο Γαλλία Γερµανία ανία Ελλάδα Ιρλανδία Ισπανία Ιταλία Λουξεµβούργο Μεγάλη Βρετανία Νορβηγία Ολλανδία Πορτογαλία Σουηδία Φινλανδία ; Κριτήρια Περιβαλλοντικά Κλιµατολογικά Κοινωνικο-οικονοµικά ιοικητικά

15 Φορείς διαχείρισης Αρχή της αυτονοµίας (Subsidiarity principle) σκόπιµη η αξιοποίηση, των υπαρχουσών αποτελεσµατικών δοµών µία ή περισσότερες υπηρεσίες Αρµοδιότητες ο σχεδιασµός και η υλοποίηση των Προγραµµάτων ιαχείρισης το Πρόγραµµα Παρακολούθησης ησυµµετοχή του κοινού οι εκθέσεις και αναφορές οι ποινές

16 Ένταξη υπογείων ΥΣ σε ΥΠ ΥΠ 1 RBD1 Εκροή Discharge Όριο Υδατικής Περιφέρειας (ΥΠ) RBDs BOUNDARY ΥΠ 2 RBD2 Τροφοδότηση Recharge Τροφοδότηση Recharge Discharge Εκροή Κριτήρια Περιβαλλοντικά Πιέσεις - Επιπτώσεις ίαιτα Νερών Γεωγραφικά Συνδιαχείριση;

17 Ένταξη παράκτιων υδάτων σε ΥΠ ΥΠ 1 A Τ1 ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΡΕΥΜΑΤΩΝ Κριτήρια ΥΠ 2 F,G ΣΤ,Ζ E C Γ D Τ4 B Τ3 Τ2 Τ1 στην S1 to ΥΠ1 RBD1 Τ2 S2 στην to RBD1 ΥΠ1 Τ3 στην ΥΠ1 S3 to RBD1 ( with influence in S4) Τ4 στην ΥΠ2 µε συνεργασία Τ4 στην ΥΠ1 S4 to RBD2 with coordination arrangements Τ4 από κοινού µεταξύ ΥΠ1 και ΥΠ2 or RBD1 or shared by RBD1 and RBD2 Γεωγραφικά Περιβαλλοντικά (Πιέσεις Επιπτώσεις) Συνδιαχείριση H S5 Τ5 Τ5 στην ΥΠ2 S5 to RBD2

18 ιεθνείς ΥΠ ΕΕ ΕΕ ιασυνοριακά ΥΣ ΕΕ υπό ένταξη χώρες ΕΕ άλλες χώρες ιεθνείς συµφωνίες και συµβάσεις

19 Εκτίµηση ποιοτικής κατάστασης και κατηγοριοποίηση ΥΣ Με ποιες ποιοτικές παραµέτρους θα γίνεται η εκτίµηση και η κατηγοριοποίηση των Υ.Σ; Πώς ορίζεται η καλή οικολογική κατάσταση των ΥΣ; Πώς θα πρέπει να γίνει η επιλογή των δεικτών; Ποια είναι η έννοια και αναγκαιότητα των τυποχαρακτηριστικών συνθηκών αναφοράς; Πώς προσδιορίζονται οι συνθήκες αναφοράς; Πώς εξασφαλίζεται η συνεπής και εναρµονισµένη κατηγοριοποίηση των ΥΣ;

20 Ποιοτικές Παράµετροι Φυσικοχηµικές Γεωµορφολογικές Βιολογικές

21 Κατηγοριοποίηση Υψηλή Καλή Μέτρια Φτωχή Κακή Συνθήκες αναφοράς EQR = 1 EQR = ; EQR = ; EQR = ; EQR = 0

22 Επιλογή δεικτών Αντιπροσωπευτικότητα για το συγκεκριµένο ΥΣ Μικρή διακύµανση λόγω φυσικών αιτίων Ευαισθησία σε ανθρωπογενείς πιέσεις

23 Αναγκαιότητα τυποχαρακτηριστικών συνθηκών αναφοράς Τυποποίηση ΥΣ µε το Σύστηµα Α Τυποποίηση ΥΣ µε το Σύστηµα Β

24 Προσδιορισµός συνθηκών αναφοράς Εντοπισµός µη διαταραγµένων ΥΣ Χρήση ιστορικών δεδοµένων Εφαρµογή µαθηµατικών προσοµοιώσεων Εκτιµήσεις ειδικών

25 Ενδοβαθµονόµηση Με στόχο τη θέσπιση ενιαίων κριτηρίων κατηγοριοποίησης προβλέπεται άσκηση ενδοβαθµονόµησης που περιλαµβάνει: την επιλογή επαρκούς αριθµού ΥΣ ανά τύπο που ανήκουν στις κατηγορίες υψηλής, καλής και µέτριας κατάστασης (ο κατάλογος των ΥΣ θα πρέπει να συνταχθεί µέχρι το τέλος του 2003, µε οριστικοποίηση του καταλόγου στο τέλος του 2004) την κατάταξη (βάσει των καταρχήν κοινά διαµορφωµένων κριτηρίων) των ΥΣ στις τρεις κατηγορίες, µε χρήση κατά κύριο λόγο υπαρχόντων δεδοµένων τη συγκριτική αξιολόγηση των τρόπων κατάταξης από κάθε ΚΜ τον επανακαθορισµό ή περαιτέρω διασαφήνιση των κριτηρίων κατάταξης

26 Βασικά στοιχεία και στόχος οικονοµικής ανάλυσης Ο προσδιορισµός των υπηρεσιών και χρήσεων νερού. Υπηρεσίες νερού θεωρούνται οι υπηρεσίες που στοχεύουν στην πρόσληψη, αποθήκευση, επεξεργασία και διανοµή του νερού καθώς και στη συλλογή, επεξεργασία και διάθεση υγρών αποβλήτων. Η χρήση νερού είναι ευρύτερη έννοια που περιλαµβάνει εκτός από τις υπηρεσίες νερού και κάθε άλλη δραστηριότητα που έχει σηµαντικές επιπτώσεις στην κατάσταση του νερού. Ο υπολογισµός του συνολικού κόστους των υπηρεσιών νερού. Το συνολικό κόστος εκτός από το άµεσα οικονοµικό κόστος (επενδύσεις, λειτουργία, συντήρηση, διαχείριση) περιλαµβάνει το κόστος που συνεπάγεται η µειωµένη διαθεσιµότητα υδατικών πόρων καθώς και το περιβαλλοντικό κόστος, που µεταφράζει σε οικονοµικούςόρουςτιςδυσµενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ο επιµερισµός του συνολικού κόστους στις διάφορες χρήσεις νερού. Η ανάκτησηµέρους ή του συνόλου του κόστους σύµφωνα µε τον προηγούµενο επιµερισµό και τη βασική αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» και την εφαρµογή τιµολογιακής πολιτικής µε στόχο την συνετή και αποδοτική χρήση του νερού. Στο σηµείο αυτό η Οδηγία δίνει τη δυνατότητα στα ΚΜ αιτιολογηµέναναεξαιρέσουν συγκεκριµένες χρήσεις νερού, στο βαθµό που δεν διακυβεύονται οι στόχοι της Οδηγίας.

27 Ορισµός υπηρεσιών νερού: Παραγωγή ενέργειας;! Χρήστης 1: Ύδρευση " Χρήστης 2: Ενέργεια Φράγµα (έργο πολλαπλών χρήσεων) Χαµηλή παροχή µε δυσµενείς επιπτώσεις στο οικοσύστηµα

28 Ορισµός υπηρεσιών νερού: Ιδιο-υπηρεσίες; ηµοτική υδροδότηση # $ Υδροληψία Ιδιωτική υδροδότηση Εντατική εκµετάλλευση υδροφορέα

29 Ορισµός υπηρεσιών νερού: Ιδιο-υπηρεσίες; ηµοτική εγκατάστασης συνεπεξεργασίας αστικών και βιοµηχανκών λυµάτων Ιδιτική εγκατάσταση επεξεργασίας βιοµηχανικών λυµάτων # Βιοµηχανία 1 Βιοµηχανία 2 Εκροές Ρυπασµένο ποτάµι ΕΕΛ 1 ΕΕΛ 2

30 Προγράµµατα Παρακολούθησης Πρόγραµµα Παρακολούθησης Επισκόπησης ΠΠΕ (Surveillance monitoring) Πρόγραµµα Λιετουργικής Παρακολούθησης ΠΛΕ (Operational monitoring) Πρόγραµµα ιερευνητικής Παρακολούθησης Π Ε (Investigative monitoring)

31 Πρόγραµµα Παρακολούθησης Επισκόπησης Στόχοι εντοπισµός (σε συνεργασία µε τις εργασίες ανάλυσης πιέσεων και επιπτώσεων) των ΥΣ που διαφαίνεται να µην πληρούν τις προϋποθέσεις της καλής οικολογικής κατάστασης εντοπισµός και αξιολόγηση των µακροχρόνιων µεταβολών λόγω φυσικών και ανθρωπογενών αιτιών Μετρούµενες παράµετροι Όλα τα ποιοτικά στοιχεία (βιοτικά και αβιοτικά), που αναφέρονται στην Οδηγία Πλαίσιο ή σε άλλες Οδηγίες και συµβάσεις.

32 Πρόγραµµα Λειτουργικής Παρακολούθησης Στόχοι η λεπτοµερέστερη αποτύπωση της ποιοτικής κατάστασης των ΥΣ που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της καλής οικολογικής κατάστασης η αξιολόγηση των επιπτώσεων που επιφέρουν τα µέτρα που λαµβάνονται στα πλαίσια των ιαχειριστικών Σχεδίων στην ποιότητα των ΥΣ Μετρούµενες παράµετροι Έµφαση στις παραµέτρους που είναι ευαίσθητες στις επιβαλόµενες πιέσεις.

33 Πρόγραµµα ιερευνητικής Παρακολούθησης Στόχοι η διερεύνηση ειδικών περιπτώσεων (π.χ. άγνωστες αιτίες ποιοτικής επιβάρυνσης, περιστασιακή ρύπανση λόγω ατυχηµάτων, απουσία ΠΛΠ) Μετρούµενες παράµετροι Εξαρτώνται από το συγκεκριµένο πρόβληµα.

34 Συσχέτιση ΠΠΕ και ΠΛΠ Άλλες υποχρεώσεις Προκαταρκτικές πιέσεις-επιπτώσεις ΠΠΕ Π ναι όχι ΠΛΠ Επίτευξη στόχου

35 Η σηµασία της αξιόπιστης κατηγοριοποίησης ΥΣ πιέσειςεπιπτώσεις πιέσειςεπιπτώσεις πιέσειςεπιπτώσεις ΠΠΕ ΠΠΕ ΠΠΕ ναι όχι ΥΒΑ ναι όχι ΧΒΑ ναι όχι ΧΒΑ ΠΛΠ ΠΛΠ ΠΛΠ Π Π Π Ενδεχόµενα προβλήµατα κατά την αξιολόγηση εφαρµογής της Οδηγίας

36 Προετοιµασία ιαχειριστικών Σχεδίων ανά ΥΠ ( ) 2009) Συµµετοχικές διαδικασίες το χρονοδιάγραµµα και πρόγραµµα δράσεων για την σύνταξη των Προγραµµάτων ιαχείρισης, το αργότερο έως το 2006 την επισκόπηση των σηµαντικών ζητηµάτων διαχείρισης, το αργότερο έως το 2007 το προσχέδιο των Προγραµµάτων ιαχείρισης, το αργότερο έως το 2008

37 Προκαταρκτικός χαρακτηρισµός ΙΤΥΣ Άρθρα 4(1) & (5): Σχετικοί περιβαλλοντικοί στόχοι καλή κατάσταση όχι όχι Είναι το ΥΣ τεχνητό; όχι Άρθρο 2(9): Είναι το ΥΣ σηµαντικά τροποποιηµένο ως προς τον χαρακτήρα ως αποτέλεσµα φυσικών µεταβολών λόγω ανθρώπινων παρεµβάσεων; ναι Παρ. II (1.4 & 1.5): α) σηµαντικές επιπτώσεις των αλλαγών στην υδροµορφολογία; β) βάσιµη πιθανότητα να µην επιτυγχάνει την καλή οικολογική ποιότητα; ναι Παρ II (1.1): Προκαταρκτικός χαρακτηρισµός ΙΤΥΣ για το 2004 ναι

38 Οριστικός χαρακτηρισµός ΙΤΥΣ Άρθρα 4(1) & (5): Σχετικοί περιβαλλοντικοί στόχοι καλή κατάσταση όχι όχι ναι Άρθρο 4(3) (α): Χρειάζονται αλλαγές υδροµορφολογικών χαρακτηριστικών για την επίτευξη καλής οικολογικής ποιότητας; µερικές Άρθρο 4(3) (α): Οι αλλαγές έχουν σηµαντικές δυσµενείς επιπτώσεις στις χρήσεις; ναι Άρθρο 4(3) (β): Μπορούν οι στόχοι να επιτευχθούν µε τεχνικο-οικονοµικά αποδεκτές και πιο φιλικές για το περιβάλλον εναλλακτικές λύσεις; όχι Άρθρο 4(3): Οριστικός χαρακτηρισµός ΙΤΥΣ για το 2009

39 Προσδιορισµός ΜΟ Από τεχνητά ΥΣ Παρ. V (1.1.5, 1.2.5): Σύγκριση µε τις συνθήκες αναφοράς του πλησιέστερου τύπου ΥΣ Παρ. V (1.2.5): Προσδιορισµός Μέγιστου Οικολογικού υναµικού (ΜΟ ). Άρθρα 4(1) & (5): Περιβαλλοντικός στόχος καλό οικολογικό δυναµικό ναι Παρ. V (1.2.5): Οι συνθήκες επιτρέπουν µικρές αποκλίσεις από το ΜΟ ; Άρθρο 4(8) και (9):Τήρηση υπολοίπων Οδηγίων ΕΕ

40 Εφαρµογή Σ και αξιολόγηση αποτελεσµάτων Εφαρµογή Σ Πολιτική Προετοιµασία µέτρων Τιµολογιακή Θέση σε εφαρµογή µέτρων προγραµµάτων Υλοποίηση Σ Οικον οµική ανάλυ ση Ανα θεώ ρησ η πιέσ εων και επιπ τώσ εων Όρια υψηλ ού/κα λού καλού /µέτρι ου;;; ε π α ν α κ α τ ά τ α ξ η ; Ενδοβαθµονό µηση;;; Εφαρ µογή προγρ άµµατ ος λειτου ργικής και διερευ νητική ς παρακ ολούθ ησης Εφαρµ ογή πρόγρα µµα παρακο λούθησ ης επισκό πησης Επα ναλ αµβ ανό µεν ο ανά 6 χρό νια 2015 Έλεγχος επίτευξης στόχων

41 Συµπεράσµατα Ανάγκη ερµηνείας, επεξεργασίας και προσαρµογής της Οδηγίας. Η αρχή της αυτονοµίας δεν αναιρεί την αναγκαιότητα συνεργασίας και υιοθέτησης κοινών ερµηνειών, κριτηρίων και µεθόδων.

42 Συµπεράσµατα Αναγκαία µέτρα Σύσταση συµβουλευτικού σώµατος µε κατάλληλη υποστήριξη. Άµεση συµπλήρωση δεδοµένων πεδίου. Ουσιαστική συµµετοχή στο πρόγραµµα πιλοτικής εφαρµογής της Οδηγίας.