Σταυρούλα Καβούρη, Γεωλόγος MSc, Υπεύθυνη Τμήματος Εναλλακτικών Α υλών POLYECO Α.Ε.

Transcript

1 Περιβαλλοντική Διερεύνηση στα πλαίσια του Έργου Συλλογή και Απομάκρυνση Επικινδύνων Αποβλήτων από ανεξέλεγκτη ρύπανση σε περιοχές της Στερεάς Ελλάδας (Case Study) Σταυρούλα Καβούρη, Γεωλόγος MSc, Υπεύθυνη Τμήματος Εναλλακτικών Α υλών POLYECO Α.Ε. ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» 12, 13 και 14 Δεκεμβρίου 2012, Αθήνα Ίδρυμα Ευγενίδου

2 ΕΡΓΟ: ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΑΠΟΜΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΙΡΦΥΩΝ-ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΟΚΡΩΝ ΤΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΑ ΑΡΧΗ: ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΑΡΧΗ: ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΝΑΔΟΧΟΣ: POLYECO S.A. 2

3 ΦΑΣΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ 1/ Μελέτη αξιολόγησης κινδύνου 2/ Σχέδιο διαχείρισης 3/ Συλλογή και μεταφορά επικινδύνων και μη επικινδύνων αποβλήτων/ υποκείμενου επιφανειακού εδάφους 4/ Μελέτης εξυγίανσης - αποκατάστασης 3

4 ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΟΥ 4

5 Σχέδιο Διαχείρισης 1. Ανασκόπηση εθνικής / ευρωπαϊκής νομοθεσίας και κανονιστικών διατάξεων 2. Αυτοψία - Συλλογή φωτογραφικού υλικού και άλλων πληροφοριών 3. Προκαταρκτική εκτίμηση αξιολόγηση χαρακτηρισμός πεδίου 4. Δειγματοληψία του συνόλου των ειδών των αποβλήτων 5. Χημικές αναλύσεις των δειγμάτων 6. Επιβεβαίωση των κωδικών ΕΚΑ 7. Σχεδιασμός εργασιών συλλογής-μεταφοράς- αξιοποίησης / τελικής διάθεσης αποβλήτων 5

6 1. Εθνική/ Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και Σχετικά με: κανονιστικές διατάξεις την προστασία του περιβάλλοντος και την περιβαλλοντική ευθύνη (Ν 1650, Π.Δ. 148/2009, κ.ά.) την επικινδυνότητα των ουσιών (REACH 1907/2006, CLP 1272/2008) την ασφάλεια και υγεία (Π.Δ. 305/96, κ.ά.) την δειγματοληψία αποβλήτων και εδάφους ( ΕΝ 14899, ISO 10381/1/2001, κ.ά.) τη ρύπανση του εδάφους (Dutch List 2009, κ.ά.) τη συλλογή και μεταφορά των επικινδύνων αποβλήτων (ADR κ.ά) τη διαχείριση και τον τρόπο διάθεσης των επικινδύνων αποβλήτων (π.χ. 33/2003/ΕΕ, BREFs, ΗΠ 13588/725/2006, ΗΠ 24944/1159/2006) 6

7 2. Αυτοψία Θέση Πύργος Τριάδος 7

8 Θέση Γούρνα Καμαρίτσας 8

9 Θέση Καμίνι Κυπαρισσιού 9

10 Θέση Μπαλιμπάρι - Κουτσουρή 10

11 Θέση Παναγία Γοργοεπηκόου 11

12 Θέση Εργοστάσιο Μ. Κούλη 12

13 Θέση ανισόπεδος κόμβος Μαρτίνου 13

14 3. Προκαταρκτική εκτίμηση αξιολόγηση χαρακτηρισμός χώρου Γενικές πληροφορίες πεδίου Συλλογή δεδομένων περιοχής μελέτης Πηγή και χαρακτηριστικά αποβλήτων / ρύπων Χρήση και χαρακτηριστικά υπογείων / επιφανειακών υδάτων Χρήση και χαρακτηριστικά εδάφους Χρήση και χαρακτηριστικά αέρα 14

15 4. Δειγματοληψία αποβλήτων ΕΛΟΤ ΕΝ 14899: Characterization of waste - Sampling of waste materials - Framework for the preparation and application of a sampling plan Σύνταξη πρωτοκόλλου δειγματοληψίας παρουσία εκπροσώπων της ΕΥΕΠ και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας Στ. Ελλάδας 15

16 Βασικά στοιχεία πλάνου δειγματοληψίας Προσδιορισμός εμπλεκόμενων φορέων Καθορισμός αντικειμένου δειγματοληψίας Εκτέλεση δειγματοληψίας σύμφωνα με το πλάνο Προσδιορισμός ιδιοτήτων αποβλήτου προς ανάλυση Προσδιορισμός απαιτήσεων αναλύσεων και δοκιμών Βιβλιογραφική έρευνα σχετικά με τα απόβλητα Προφυλάξεις ως προς την ασφάλεια και υγεία Επιλογή προσέγγισης. Δειγματοληψία βάσει πιθανολογίας ή κρίσης. Συσκευασία και μεταφορά δειγμάτων στο εργαστήριο Πρωτόκολλο δειγματοληψίας Καθορισμός βέλτιστης τεχνικής δειγματοληψίας 16

17 Δειγματοληψία στη θέση Πύργος 17

18 Δειγματοληψία στη θέση Γούρνα Καμαρίτσας 18

19 Δειγματοληψία στη θέση Κυπαρίσσι 19

20 Δειγματοληψία στη θέση Μπαλιμπάρι - Κουτσουρή 20

21 Δειγματοληψία στη θέση Μπαλιμπάρι Κουτσουρή / αμίαντος 21

22 Δειγματοληψία στη θέση Παναγία Γοργοεπηκόου 22

23 Δειγματοληψία στη θέση Κούλη 23

24 Δειγματοληψία στη θέση κόμβος Μαρτίνου 24

25 Κατηγορίες αποβλήτων και εκτιμώμενες ποσότητες Ανόργανα στερεά απόβλητα Οργανικά απόβλητα Απόβλητα από θερμική μεταλλουργία αλουμινίου 500 t Ρυπασμένα χώματα με απόβλητα θερμικής μεταλλουργίας αλουμινίου 130 t Απορρίμματα υλικών κατεδάφισης δομικών υλικών 200 t Υγρά και λάσπες επιμετάλλωσης (?) 5 t Αμμοβολή 100 t Υλικά αμιάντου 50 t Υδατικά απόβλητα 350 t Λάσπες από επεξεργασία ζωικών λυμάτων 500 t Χώμα υποκείμενο λασπών ζωικών λυμάτων 120 t Λάσπες χρωμάτων και συσκευασίες 55 t Απόβλητα καυσίμων (μαζούτ) / Ορυκτέλαια 50 t Ρυπασμένα χώματα από πετρελαιοειδή 120 t Άγνωστα απόβλητα Άγνωστο στερεό απόβλητο (ρητίνη?) 0,5 t 25

26 5. Χημικές αναλύσεις «ΕΡΑ REV και ΕΡΑ 6010C 22007» Προσδιορισμός μετάλλων με φασματομετρία εκπομπής επαγωγικά συζευγμένου πλάσματος (ICP) «pren 14405: Δοκιμή εκπλυσιμότητας Δοκιμή ανοδικής διήθησης (δοκιμή ανοδικής διήθησης για ανόργανα συστατικά)» «EN 12457/1-4: Έκπλυση Δοκιμή συμμόρφωσης για την έκπλυση κοκκωδών αποβλήτων υλικών και ιλύων και αναλύθηκαν σύμφωνα με το πρότυπο ENV 12506: Ανάλυση εκπλυμάτων καθορισμός ph, As, Ba, Cd, Cl, Co, Cr, Cr VI, Cu, Mo, Ni, NO2, Pb, S σύνολο SO4, V και Zn (ανάλυση ανόργανων συστατικών των στερεών αποβλήτων ή/και του εκπλύματός τους μείζονα, ελάσσονα και ιχνοστοιχεία.)» για τις δοκιμές εκπλυσιμότητας, όπως ορίζεται στην κοινοτική οδηγία για τα κριτήρια αποδοχής αποβλήτων σε ΧΥΤΑ 2003/33 «ISO : 1997» Water quality -- Determination of hydrocarbon oil index -- Part 2: Method using solvent extraction and gas chromatography «ASTM D (2007)»: Standard test method for gross calorific and ash value of waste materials. 26

27 Αποτελέσματα χημικών αναλύσεων απόβλητα μεταλλουργίας αλουμινίου (ολικές συγκεντρώσεις μετάλλων) Al: 6,8 24%, V: mg/kg αντίδραση με τον ατμοσφαιρικό αέρα και έκλυση αμμωνίας 2Al+N 2 (g) 2ALN 2AlN+3H 2 O 2ΝΗ 3 + ΑL 2 Ο 3 απόβλητα μεταλλουργίας αλουμινίου (εκπλύσιμες συγκεντρώσεις) υπερβάσεις ορίων μη επικινδύνων αποβλήτων σε TDS, DOC, Cl, F, phenols 27

28 Απόβλητα μεταλλουργίας αλουμινίου Al, ppm DOC, ppm V, ppm TDS, ppm Al ppm (total concentration) 1200 V ppm (total concentration) DOC, leaching concentration TDS, leaching concentration Όριο Μη επικινδύνων (33/2003) 28

29 Αποτελέσματα χημικών αναλύσεων Ρυπασμένο έδαφος με απόβλητα αλουμινίου(ολικές συγκεντρώσεις μετάλλων) υπερβάσεις σε V, Sb, Ni, Cu Ρυπασμένο έδαφος με απόβλητα αλουμινίου (εκπλύσιμες συγκεντρώσεις) υπερβάσεις σε TDS 29

30 Total concentration, ppm Ρυπασμένο έδαφος με απόβλητα μεταλλουργίας αλουμινίου TDS, ppm V V V Όριο για το Ni στο έδαφος Όριο για το V στο έδαφος Όριο για τον Cu στο έδαφος (Dutch List 2009) Cu Ni Ni Cu Cu Ni TDS leaching concentration Όριο Μη επικινδύνων (33/2003) 30

31 Αποτελέσματα χημικών αναλύσεων Απορρίμματα δομικών υλικών και υλικών κατεδάφισης(εκπλύσιμες συγκεντρώσεις) Δεν εμφανίζουν υπερβάσεις 31

32 Απορρίμματα δομικών υλικών και υλικών κατεδάφισης Εκπλύσιμες συγκεντρώσεις mg/kg Μη επικίνδυνα απόβλητα Αδρανή As <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 0,5 2 Ba 0,56 0,17 <0,01 0,54 0, Cd <0,01 <0,01 <0,01 <0,01 0,04 1 Cr <0,02 0,11 0,11 0,24 0,07 0,5 10 Cu 0,05 <0,05 0,05 <0,05 0, Hg <0,005 <0,005 <0,005 <0,005 <0,005 0,01 0,2 Mo 0,82 <0,05 <0,05 0,09 0,03 0,5 10 Ni 0,05 0,1 <0,025 <0,025 <0,0025 0,4 10 Pb 0,06 0,48 <0,05 0,35 0,16 0,5 10 Sb 0,12 <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 0,06 0,7 Se 0,11 <0,025 <0,025 <0,025 <0,025 0,1 0,5 Zn 0,14 0,42 0,96 <0,1 0, Cl <50 < F 30 <5 14 <5 <0, SO < Phenolic index 2,6 <1 <1 4,8 <1 1 - TDS n.d. n.d. n.d DOC ph 8,5 7,2 8,6 8,3 32

33 Αποτελέσματα χημικών αναλύσεων απόβλητα καυσίμων, ρυπασμένα χώματα από διαρροές καυσίμων και πισσών Υψηλές συγκεντρώσεις πετρελαϊκών υδρογονανθράκων Ανωτέρα θερμογόνος δύναμη kcal/kg TPH mg/kg ορυκτέλαια Απόβλητα μαζούτ Ρυπασμένα χώματα Ρυπασμένα χώματα Όρια αδρανών 33/

34 Αποτελέσματα χημικών αναλύσεων Απόβλητα αμμοβολής Υψηλές συγκεντρώσεις σε Ni (0,05%) & Cr (0,5-0,7%) 34

35 Αποτελέσματα χημικών αναλύσεων Λάσπες από ζωικά λύματα παρουσιάζουν υπερβάσεις σύμφωνα με τα όρια διάθεσης ιλύος στο έδαφος σε: Cu ( ppm) όριο 800 ppm Zn ( ppm) όριο ppm 35

36 Αποτελέσματα χημικών αναλύσεων Λάσπες χρωμάτων και ρυπασμένες συσκευασίες Ανιχνεύτηκαν φαινόλες, αρωματικοί υδρογονάνθρακες (ΒΤΕΧ), αλκυλοβενζένια (GC- MS). Υψηλή θερμογόνος δύναμη ( cal/g) 36

37 6. Επιβεβαίωση κωδικών ΕΚΑ Στερεό κοκκώδες απόβλητο ή σε μορφή σκόνης Υψηλή συγκέντρωση Al Έκλυση αμμωνίας σε επαφή με την ατμόσφαιρα κατά περιπτώσεις Δεν παρουσιάζει κρυσταλλική δομή Προϊόν τήξης Απόβλητα από θερμική επεξεργασία αλουμινίου Υψηλή συγκέντρωση V / Διάθεση ως επικίνδυνο βάσει 33/2003/ΕΕ Απόβλητα θερμικής μεταλλουργία αλουμινίου σωματίδια και σκόνη αλουμινίου που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες * 37

38 Έδαφος υποκείμενο αποβλήτων ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 17: ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΙΣ (ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑI ΧΩΜΑ ΕΚΣΚΑΦΗΣ ΑΠΟ ΜΟΛΥΣΜΕΝΕΣ ΤΟΠΟΘEΣΙEΣ) 1705 χώματα (περιλαμβανομένων χωμάτων εκσκαφής από μολυσμένες τοποθεσίες),πέτρες, και μπάζα εκσκαφών Ρύπανση από απόβλητα αλουμινίου Υπερβάσεις στη συγκέντρωση V, Sb, Ni, Cu Διάθεση ως επικίνδυνο βάσει 33/2003/ΕΕ Ρύπανση από διαρροές πετρελαιοειδών Υψηλή συγκέντρωση ΤΡΗ χώματα και πέτρες που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες * 38

39 7. Σχεδιασμός επόμενων εργασιών Α/ Ενέργειες ασφαλούς διαχείρισης Εκτίμηση κινδύνων Επιλογή κατάλληλων ΜΑΠ Καθορισμός ζωνών εργασίας Προετοιμασία χώρου εκτέλεσης εργασιών Καθορισμός μέτρων έκτακτης ανάγκης Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη Ενημέρωση αρμόδιων κρατικών φορέων Β/ Συλλογή Μεταφορά Επικινδύνων Αποβλήτων Επιλογή μηχανημάτων έργου Επιλογή λοιπού εξοπλισμού Σύννομη συσκευασία και σήμανση Μεταφορά με αδειοδοτημένα οχήματα και οδηγούς κατά ADR 39

40 Γ/ Διαχείριση Επικινδύνων Αποβλήτων Απόβλητο 1 Απόβλητο 2 POLYECO s Production lines Απόβλητο 3 * * * Απόβλητο n Εναλλακτικά καύσιμα Εναλλακτικές πρώτες ύλες Οίκος τελικής διάθεσης 40

41 Συμπεράσματα Πλήρης χαρακτηρισμός αποβλήτων (επικινδύνων και μη) Επιβεβαίωση κωδικού ΕΚΑ ανά κατηγορία αποβλήτου Σχεδιασμός επόμενης φάσης του έργου: Συλλογή, μεταφορά και τελική διάθεση επικινδύνων και μη επικινδύνων αποβλήτων/ υποκείμενου εδάφους 41

42 Ευχαριστώ για την προσοχή σας Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας: We take care of the environment on your behalf 42