ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ

Transcript

1 ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΣΑΛΩΝΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΓΙΑ ΣΕΡΡΕΣ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010 ΕΠΟΠΤΕΥΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Κ.ΝΟΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή...4 Α. Απογραφή Α1. Έννοια απογραφής...5 Α2. Σκοπός απογραφής.. 6 Α3. Είδη απογραφής....6 Α4. Κύρος βιβλίων και στοιχείων συνέπειες λανθασμένης απογραφής Β. Αποθέματα Β1. Έννοια αποθεμάτων. 9 Β2. Κατηγορίες αποθεμάτων Β3. Απογραφή αποθεμάτων.. 14 Β4. Απογραφή παγίων...19 Β4.1. Τήρηση μητρώου παγίων περιουσιακών στοιχείων. 21 Β4.2. Τρόπος τήρησης παγίων περιουσιακών στοιχείων 21 Β5. Απογραφή λοιπών στοιχείων ενεργητικού και παθητικού 23 Β6. Απογραφή περιουσιακών στοιχείων κυριότητας τρίτων..24 Γ. Αποτίμηση Γ1. Αποτίμηση στοιχείων απογραφών 25 Γ2. Μέθοδοι αποτίμησης Γ2.1. Τιμή κτήσης 27 Γ2.2.Σταθμικού κόστους...27 Γ2.3.Μέθοδος του κυκλοφοριακού μέσου..29 Γ2.4. F.I.F.O Γ2.5. L.I.F.O...34 Γ2.6. Μέθοδος βασικού αποθέματος

3 Γ2.7. Μέθοδος εξατομικευμένου κόστους 38 Γ2.8. Μέθοδος πρότυπου κόστους. 38 Γ2.9. Τρέχουσα τιμή αγοράς...41 Γ2.10. Ιστορικό κόστος παραγωγής...41 Γ2.11. Καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία 42 Γ2.12. Αποτίμηση υπολειμμάτων 42 Γ2.13.Αποτίμηση υποπροϊόντων.43 Γ2.14. Αποτίμηση ελαττωματικών προϊόντων 43 Γ2.15. Αποτίμηση συμπαραγωγών προϊόντων..44 Γ3. Αποτίμηση παγίων. 46 Γ4. Αποτίμηση συμμετοχών και χρεογράφων. 47 Γ5. Αποτίμηση απαιτήσεων υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα..48 Δ. Οικονομικές καταστάσεις ΓΕΝΙΚΑ. 53 Δ1. Οικονομικές καταστάσεις Ε.Π.Ε Δ2. Οικονομικές καταστάσεις Α.Ε Ε. Έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα ΓΕΝΙΚΑ 70 Ε1. Έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα με παρεμβολή ενδιάμεσων λογαριασμών..71 Ε2. Έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα με απευθείας χρεοπίστωση των λογαριασμών εξόδων, εσόδων και αποθεμάτων ΣΤ. Λειτουργία λογαριασμών ομάδας 8 ΣΤ1. Γενική εκμετάλλευση (Λ.80).75 ΣΤ1.1.Μεικτά αποτελέσματα εκμετάλλευσης (Λ.80.01)..81 ΣΤ1.2.Έξοδα μη προσδιοριστικά των μεικτών αποτελεσμάτων (Λ.80.02).88 2

4 ΣΤ1.3. Έσοδα μη προσδιοριστικά των μεικτών αποτελεσμάτων(λ.80.03)..89 ΣΤ2. Έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα (Λ.81)..90 ΣΤ2.1. Έκτακτα και ανόργανα έσοδα (Λ.81.01)..93 ΣΤ2.2. Έκτακτες ζημιές (Λ.81.02)..94 ΣΤ2.3.Έκτακτα κέρδη (81.03)..94 ΣΤ3.Έσοδα και έξοδα προηγούμενων χρήσεων(λ.82)...94 ΣΤ.3.1.Έσοδα προηγούμενων χρήσεων(λ.82.01)..97 ΣΤ4.Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους(λ.83)..97 ΣΤ5.Έσοδα από προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων(λ.84) 98 ΣΤ6.Αποσβέσεις παγίων μη ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος(λ.85)..99 ΣΤ7.Αποτελέσματα χρήσης(λ.86)...99 ΣΤ8.Καθαρά αποτελέσματα χρήσης(λ.86.99)..102 ΣΤ9.Αποτελέσματα προς διάθεση(λ.88)..102 ΣΤ10.Λογαριασμός ισολογισμού (Λ.89) ΣΤ10.1.Ισολογισμός κλεισίματος χρήσης(λ.89.01) ΣΤ10.2.Ισολογισμός ανοίγματος χρήσης(λ.89.00) Ζ. Φορολογία και διάθεση αποτελεσμάτων επιχειρήσεων Ζ1.Φορολογία Ο.Ε. Ε.Ε. 108 Ζ2.Φορολογία Ε.Π.Ε. 114 Ζ3.Φορολογία Α.Ε. 123 Βιβλιογραφία 146 3

5 ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ-ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΜ/ΣΗΣ-ΧΡΗΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με την φράση «Εργασίες τέλους χρήσης» ή «Κλείσιμο ισολογισμού» εννοείται ένα σύνολο λογιστικών και φοροτεχνικών εργασιών μέσα από κάποιες διαδικασίες, οι οποίες σκοπό έχουν: 1. Να απεικονίσουν τη δεδομένη χρονική στιγμή (τελευταία ημέρα της διαχειριστικής περιόδου), την οικονομική θέση της οικονομικής μονάδας (επιχείρησης), και 2. Να καταγράψουν για κάποιο χρονικό διάστημα ( διαχειριστική περίοδο) το οικονομικό αποτέλεσμα της οικονομικής μονάδας ( κέρδος ή ζημιά) Συνοπτικά, οι κυριότερες εργασίες που διενεργούνται στο τέλος της χρήσης είναι οι εξής: 1. Απογραφή Αποτίμηση, 2. Λογιστικός έλεγχος ως προς τα μεγέθη και το περιεχόμενο των λογαριασμών, 3. Χρονική τακτοποίηση εσόδων και δαπανών, 4. Προσδιορισμός των λογιστικών αποτελεσμάτων, 4

6 5. Προσδιορισμός των φορολογικών αποτελεσμάτων, 6. Προσδιορισμός των φορολογικών υποχρεώσεων, 7. Σύνταξη Οικονομικών Καταστάσεων. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΑΠΟΓΡΑΦΗ Έννοια της απογραφής Σκοπός της απογραφής Είδη της απογραφής Κύρος βιβλίων και στοιχείων Συνέπειες λανθασμένης απογραφής Α1.Έννοια της απογραφής Απογραφή είναι η αναλυτική καταμέτρηση, καταγραφή και αποτίμηση όλων των στοιχείων της επαγγελματικής περιουσίας της επιχείρησης τα οποία υπάρχουν την δεδομένη χρονική στιγμή στην οποία αναφέρεται αυτή. Ως στοιχεία επαγγελματικής περιουσίας θεωρούνται: α) Το σύνολο των στοιχείων του ενεργητικού, όπως: α1) Πάγια περιουσιακά στοιχεία, ενσώματα και ασώματα, α2) Αποθέματα, 5

7 α3) Χρεόγραφα, α4) Απαιτήσεις, και α5) Χρηματικά διαθέσιμα. β) Το σύνολο των στοιχείων του παθητικού, όπως: β1) Βραχυπρόθεσμα δάνεια, β2) Μακροπρόθεσμα δάνεια, β3) Γραμμάτια, επιταγές, και β4) Επαγγελματικές υποχρεώσεις. γ) Το σύνολο των στοιχείων της καθαρής θέσης, όπως: γ1) Κεφάλαια, και γ2) Αποθεματικά. Α2.Σκοπός απογραφής Η απογραφή πρέπει να είναι λεπτομερής και πραγματική γιατί μέσω αυτής επιδιώκεται : α) η επαλήθευση των εγγραφών που διενεργούνται στα βιβλία, β) η ορθή απεικόνιση στον ισολογισμό της κατάστασης (εικόνας) των επιχειρήσεων, και γ) ο ορθός προσδιορισμός των αποτελεσμάτων, με την πραγματική απογραφή και αποτίμηση των αποθεμάτων. Α3.Είδη απογραφής Ανάλογα με την έκτασή της η απογραφή διακρίνεται σε: α) γενική, αν περιλαμβάνει όλα τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, 6

8 β) μερική, αν αφορά μεμονωμένα περιουσιακά στοιχεία, όπως το Ταμείο, την Αποθήκη, Χρεόγραφα. Ανάλογα με τον τρόπο σύνταξής της, η απογραφή διακρίνεται σε: α) εσωτερική, αν καταρτίζεται με βάση τα λογιστικά βιβλία, β) εξωτερική, αν συντάσσεται με βάση τα πραγματικά δεδομένα, με λεπτομερή καταμέτρηση και αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης. Ανάλογα με τον χρόνο σύνταξής της, η απογραφή διακρίνεται σε: α) τακτική, που συντάσσεται στο τέλος κάθε διαχειριστικού έτους, β) έκτακτη, που καταρτίζεται οποτεδήποτε το απαιτούν ειδικοί λόγοι π.χ. διάλυση ή συγχώνευση επιχείρησης, πρόσληψη ή αποχώρηση συνεταίρου, αλλαγή στη νομική μορφή της επιχείρησης. Α4.Κύρος βιβλίων και στοιχείων Συνέπειες λανθασμένης απογραφής Όσον αφορά την απογραφή και την αποτίμηση των αποθεμάτων θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η λανθασμένη καταμέτρηση (ποσότητες) ή αποτίμηση (αξίες), σε μια χρήση, οδηγεί αυτή την χρήση και την επόμενη: α) Δεν καταχωρούνται στο βιβλίο απογραφών αποθέματα ή καταχωρούνται αυτά ανακριβώς ως προς την ποσότητα, β) δεν τηρείται ή δεν διαφυλάσσεται το βιβλίο αποθήκης ή οι καταστάσεις της ποσοτικής καταχώρισης των αποθεμάτων ή το βιβλίο απογραφών όταν δεν συντάσσονται τέτοιες καταστάσεις. 7

9 γ) δεν εμφανίζεται η πραγματική κατάσταση των επιχειρήσεων που τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας. Οι ανωτέρω πράξεις ή παραλείψεις, για να συνεπάγονται εξωλογιστικό προσδιορισμό των αποτελεσμάτων, πρέπει να είναι μεγάλης έκτασης, ώστε να τα επηρεάζουν σημαντικά ή να καθιστούν αντικειμενικά αδύνατο το λογιστικό έλεγχο των φορολογικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων, να υφίσταται αδυναμία διενέργειας συγκεκριμένων ελεγκτικών επαληθεύσεων για οικονομικά μεγέθη μεγάλης έκτασης σε σχέση με τα μεγέθη των βιβλίων και στοιχείων. Επίσης δεν επηρεάζεται το κύρος των τηρουμένων βιβλίων και στοιχείων, στην περίπτωση που έγινε αποτίμηση των αποθεμάτων με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που ορίζεται με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 28 του Κ.Β.Σ, με την προϋπόθεση ότι είναι δυνατή στο χρόνο που θα ζητηθεί από το φορολογικό έλεγχο η σύνταξη κατάστασης αποτίμησης αυτών με τον τρόπο που ορίζεται από τις διατάξεις αυτές. Τέλος δεν επηρεάζεται το κύρος των τηρημένων βιβλίων και στοιχείων, για τις ανωτέρω πράξεις ή παραλείψεις, και για συνολικά οικονομικά μεγέθη μέχρι τα όρια των ποσοστών ακαθάριστων εσόδων και των αξιών που αναφέρονται κατωτέρω ως ακολούθως : ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ ΕΣΟΔΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΞΙΑ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ή ΙΣΗ Μέχρι % Άνω του %

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β Έννοια αποθεμάτων ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ Κατηγορίες αποθεμάτων Απογραφή αποθεμάτων Απογραφή παγίων Τήρηση μητρώου παγίων περιουσιακών στοιχείων Τρόπος τήρησης παγίων περιουσιακών στοιχείων Απογραφή λοιπών στοιχείων ενεργητικού και παθητικού Απογραφή περιουσιακών στοιχείων κυριότητας τρίτων Β1. Έννοια αποθεμάτων Αποθέματα είναι τα υλικά αγαθά που ανήκουν σε μια επιχείρηση και τα οποία: 9

11 α) Προορίζονται να πωληθούν κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών της, β) Βρίσκονται στη διαδικασία της παραγωγής και προορίζονται να πωληθούν όταν πάρουν τη μορφή ετοίμων προϊόντων. γ) Προορίζονται να αναλωθούν για την παραγωγή ετοίμων αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών. δ) Προορίζονται να αναλωθούν για την καλή λειτουργία, τη συντήρηση ή την επισκευή καθώς και την ιδιοπαραγωγή παγίων στοιχείων, και ε) Προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για τη συσκευασία των εμπορευμάτων που προορίζονται για πώληση. Β2.Κατηγορίες αποθεμάτων 1. Εμπορεύματα Λογαριασμός 20 του Ε.Γ.Λ.Σ. Εμπορεύματα είναι τα υλικά αγαθά που αποκτούνται από την επιχείρηση με σκοπό να μεταπωλούνται στην κατάσταση που αγοράζονται. 2. Έτοιμα προϊόντα - Λογαριασμός 21 του Ε.Γ.Λ.Σ. Έτοιμα προϊόντα είναι τα υλικά αγαθά που παράγονται, κατασκευάζονται ή συναρμολογούνται από την επιχείρηση με σκοπό την πώλησή τους. 10

12 3. Ημιτελή προϊόντα - Λογαριασμός 21 του Ε.Γ.Λ.Σ. Ημιτελή προϊόντα είναι τα υλικά αγαθά που, μετά από κατεργασία σε ορισμένο στάδιο ή στάδια, είναι έτοιμα για παραπέρα βιομηχανοποίηση ή για πώληση στην ημιτελή τους κατάσταση. 4. Υποπροϊόντα και Υπολείμματα Λογαριασμός 22 του Ε.Γ.Λ.Σ. Υποπροϊόντα είναι τα υλικά αγαθά (προϊόντα) που παράγονται μαζί με τα κύρια προϊόντα, σε διάφορα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, από τις ίδιες πρώτες και βοηθητικές ύλες. Τα υποπροϊόντα επαναχρησιμοποιούνται από την επιχείρηση σαν πρώτη ύλη ή πωλούνται αυτούσια. Υπολείμματα είναι υλικά κατάλοιπα της παραγωγικής διαδικασίας, κατά κανόνα άχρηστα. Τα υπολείμματα, όταν, σαν 11

13 άχρηστα, απορρίπτονται, αντιπροσωπεύουν μέρος της βιομηχανικής απώλειας(π.χ. φύρας). Στην κατηγορία των υπολειμμάτων εντάσσονται και τα ακατάλληλα για βιομηχανοποίηση ή κανονική αξιοποίηση διάφορα υλικά ή έτοιμα ή ημιτελή προϊόντα. 5. Παραγωγή σε εξέλιξη Λογαριασμός 23 του Ε.Γ.Λ.Σ. Παραγωγή σε εξέλιξη είναι πρώτες ύλες, βοηθητικά υλικά, ημιτελή προϊόντα και άλλα στοιχεία κόστους(π.χ. εργασία, γενικά βιομηχανικά έξοδα), τα οποία κατά τη διάρκεια της χρήσεως ή στο τέλος αυτής, κατά την απογραφή, βρίσκονται στο κύκλωμα της παραγωγικής διαδικασίας για κατεργασία. 6. Πρώτες και βοηθητικές ύλες. Υλικά συσκευασίας Λογαριασμός 24 του Ε.Γ.Λ.Σ. Πρώτες και βοηθητικές ύλες είναι τα υλικά αγαθά που αποκτάει η επιχείρηση με σκοπό τη βιομηχανική επεξεργασία ή συναρμολόγηση τους για την παραγωγή ή κατασκευή προϊόντων. Υλικά συσκευασίας είναι τα υλικά αγαθά που αποκτάει η επιχείρηση με σκοπό τη χρησιμοποίηση τους για τη συσκευασία των προϊόντων της, ώστε τα τελευταία να φτάνουν 12

14 στην κατάσταση εκείνη στην οποία είναι δυνατό ή σκόπιμο να προσφέρονται στην πελατεία. Οι πρώτες και βοηθητικές ύλες και τα υλικά συσκευασίας που αγοράζονται ή παράγονται από την επιχείρηση με σκοπό να μεταπωλούνται, θεωρούνται σαν εμπορεύματα ή έτοιμα προϊόντα και παρακολουθούνται αντίστοιχα στους λογαριασμούς 20 ή Αναλώσιμα υλικά Λογαριασμός 25 του Ε.Γ.Λ.Σ. Αναλώσιμα υλικά είναι τα υλικά αγαθά που αποκτάει η επιχείρηση με προορισμό την ανάλωση τους για συντήρηση του πάγιου εξοπλισμού της και γενικά για την εξασφάλιση των αναγκαίων συνθηκών λειτουργίας των κύριων και βοηθητικών υπηρεσιών της. Τα αναλώσιμα υλικά, που αγοράζονται ή παράγονται από την επιχείρηση με σκοπό να μεταπωλούνται, θεωρούνται σαν εμπορεύματα ή έτοιμα προϊόντα και παρακολουθούνται αντίστοιχα στους λογαριασμούς 20 ή Ανταλλακτικά παγίων στοιχείων - Λογαριασμός 26 του Ε.Γ.Λ.Σ. Ανταλλακτικά παγίων στοιχείων είναι τα υλικά αγαθά που αποκτά η επιχείρηση με σκοπό την ανάλωσή τους για συντήρηση και επισκευή του πάγιου εξοπλισμού της. Τα ανταλλακτικά παγίων στοιχείων που αγοράζονται ή παράγονται από την επιχείρηση με σκοπό να μεταπωλούνται, 13

15 θεωρούνται εμπορεύματα ή έτοιμα προϊόντα και παρακολουθούνται αντίστοιχα στους λογαριασμούς 20 ή Είδη συσκευασίας - Λογαριασμός 28 του Ε.Γ.Λ.Σ. Είδη συσκευασίας είναι τα υλικά μέσα που χρησιμοποιούνται από την επιχείρηση για τη συσκευασία εμπορευμάτων ή προϊόντων της και παραδίδονται στους πελάτες μαζί με το περιεχόμενό τους. Τα είδη συσκευασίας είναι επιστρεπτέα ή μη επιστρεπτέα ανάλογα με τη συμφωνία που γίνεται κατά την πώληση σχετικά με την επιστροφή τους ή μη. Τα είδη συσκευασίας που αγοράζονται ή παράγονται από την επιχείρηση με σκοπό να μεταπωλούνται, θεωρούνται εμπορεύματα ή έτοιμα προϊόντα και παρακολουθούνται αντίστοιχα στους λογαριασμούς 20 ή 21. Β3.Απογραφή αποθεμάτων Σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ. οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να πραγματοποιούν πραγματικές απογραφές των αποθεμάτων τους τουλάχιστον μια φορά 14

16 μέσα σε κάθε χρήση και μάλιστα στο τέλος αυτής. Κατά την απογραφή πρέπει να αναγνωρίζονται να καταμετρούνται και να καταγράφονται όλα τα αποθέματα κατ είδος, ποιότητα, και ποσότητα και να γίνεται η κατάταξη αυτών σε κατηγορίες που να αντιστοιχούν στους επιμέρους λογαριασμούς των αποθεμάτων. Είδη που βρίσκονται σε τρίτους για πώληση, για ενέχυρο ή για άλλους λόγους καταχωρούνται ιδιαίτερα στην απογραφή. Οι επιχειρήσεις που τηρούν τους λογαριασμούς αποθεμάτων κατά την μέθοδο της διαρκούς απογραφής, έχουν την δυνατότητα, αντί να διενεργούν πραγματική απογραφή για όλα τα είδη κατά τη λήξη της χρήσεως, να εφαρμόζουν τη μέθοδο της περιοδικής απογραφής. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή η απογραφή, για κάθε κατηγορία ειδών, γίνεται μέσα στη χρήση, αλλά σε καθορισμένους χρόνους που κρίνονται κατάλληλοι από την επιχείρηση, με την προϋπόθεση ότι όλα τα είδη θα απογράφονται τουλάχιστο μία φορά μέσα στη χρήση. Η αποτίμηση των ειδών που απογράφονται με τη μέθοδο της περιοδικής απογραφής, γίνεται στο τέλος της χρήσεως, με βάση τις ποσότητες που προκύπτουν από τα λογιστικά δεδομένα της τελευταίας εργάσιμης μέρας. Ισχύουσες διατάξεις 15

17 Γενικά Ο επιτηδευματίας που τηρεί βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., κατά την λήξη της διαχειριστικής περιόδου και μέσα στις προθεσμίες που προβλέπονται από το άρθρο 17 του Κ.Β.Σ. προβαίνει σε καταμέτρηση, καταγραφή και αποτίμηση στο βιβλίο απογραφών όλων των στοιχείων της επαγγελματικής του περιουσίας. Η κατά ποσότητα καταγραφή γίνεται μέχρι την 20 η μέρα του μεθεπόμενου από την λήξη της διαχειριστικής περιόδου μήνα. Αυτές οι ημερομηνίες είναι: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΧΡΗΣΗ 31/12 Μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΧΡΗΣΗ 30/6 Μέχρι τις 20 Αυγούστου Η κατά αξία αποτίμηση της απογραφής γίνεται μέχρι και την προθεσμία περάτωσης των πράξεων ισολογισμού: α) Μέσα σε τρεις μήνες από την λήξη της διαχειριστικής περιόδου, για τις ατομικές επιχειρήσεις, προσωπικές εταιρίες, Ε.Π.Ε., κοινοπραξίες, κοινωνίες του Αστικού Κώδικα και Αστικές εταιρίες. β) Μέσα σε τέσσερις μήνες από την λήξη της διαχειριστικής περιόδου, για τις Ανώνυμες Εταιρίες (Α.Ε.) και τους συνεταιρισμούς. 16

18 γ) Μέσα σε έξι μήνες από την λήξη της διαχειριστικής περιόδου, για τις αλλοδαπές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται πλοία. Οι παραπάνω προθεσμίες σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υπερβούν την προθεσμία υποβολής της φορολογίας εισοδήματος. Απογραφή έναρξης επιτηδευματία που εντάσσεται στην Γ κατηγορία βιβλίων Ο επιτηδευματίας που πρόκειται να τηρήσει για πρώτη φορά υποχρεωτικά η προαιρετικά βιβλία Γ κατηγορίας συντάσσεται απογραφή έναρξης στις προθεσμίες που ορίζονται από τις παρ.7 και 8 άρθρου 17 του Κ.Β.Σ Όταν δεν υπάρχουν πάγια περιουσιακά στοιχειά η αποθέματα, αντί της σύνταξης απογραφής έναρξης, καταχωρούνται αναλυτικά τα λοιπά στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού στην εγγραφή ανοίγματος των βιβλίων. Η ποσοτική καταμέτρηση των αποθεμάτων και η καταγραφή τους στο βιβλίο απογραφών η σε καταστάσεις, αφορά τα αποθέματα εκείνα τα οποία έχει στην κατοχή της η επιχείρηση κατά την τελευταία ημερομηνία της διαχειριστικής περιόδου, ανεξάρτητα που βρίσκονται αυτά,(στην έδρα, αποθήκη,σε τρίτους κ.τ.λ.), και γίνεται ως ακολούθως: α] Διακεκριμένα για κάθε αποθηκευτικό χώρο,όταν δεν στεγάζεται στο ίδιο ή σε συνεχόμενο κτιριακό χώρο με άλλο αποθηκευτικό χώρο. 17

19 β] τα αποθέματα των αποθηκευτικών χώρων που στεγάζονται στον ίδιο ή σε συνεχόμενο κτιριακό χώρο με άλλο αποθηκευτικό χώρο τα οποία μπορεί να καταχωρούνται ενιαία για όλους τους εν λόγο αποθηκευτικούς χώρους, και γ]τα αποθέματα που βρίσκονται σε τρίτους καταχωρούνται ανά τρίτο χωρίς να απαιτείται καταχώρηση και κατά αποθηκευτικό χώρο τρίτου. Η καταχώρηση η οποία περιλαμβάνει το είδος,τη μονάδα μέτρησης και ποσότητα, γίνεται με μια εγγραφή για ολόκληρη την ποσότητα κάθε είδους αγαθού, για κάθε αποθηκευτικό χώρο. ΕΙΔΟΣ ΜΟΝΑΔΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΕΙΔΟΣ Α ΤΕΜ 10 Μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του ισολογισμού καταχωρείται η κατά μονάδα αξία,στην οποία αποτιμήθηκε κάθε είδος,σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 28 του Κ.Β.Σ.,καθώς και η συνολική του αξία. ΕΙΔΟΣ ΕΙΔΟΣ Α ΜΟΝΑΔΑ ΠΟΣΟΤΗ ΤΙΜΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΑ ΜΟΝΑΔΑΣ ΑΞΙΑ ΤΕΜ Προκειμένου περί υποκαταστήματος που δεν εξάγει αυτοτελές αποτέλεσμα ή αποθηκευτικού χώρου, η ποσοτική καταμέτρηση των αποθεμάτων καταγράφεται σε διπλότυπες καταστάσεις και 18

20 το ένα αντίτυπο των καταστάσεων αποστέλλεται στην έδρα μέσα στην προθεσμία που ορίζεται από την παράγραφο 7 του άρθρου 17 Κ.Β.Σ., για την ενημέρωση του βιβλίου απογραφών. Για υποκαταστήματα ή αποθηκευτικό χώρο που λειτουργεί στον ίδιο νομό με την έδρα και στο ίδιο νησί ή σε απόσταση μικρότερη των 50 χιλιομέτρων από αυτή και δεν εξάγει αυτοτελές λογιστικό αποτέλεσμα, η καταγραφή των αποθεμάτων μπορεί να γίνεται απευθείας στο βιβλίο απογραφών της έδρας διακεκριμένα. Σε περιπτώσεις που, κατά το τέλος της χρήσης, λαμβάνονται τιμολόγια για αγορές αγαθών που δεν έχουν παραληφθεί, αλλά έχουν φορτωθεί για λογαριασμό και με ευθύνη της επιχείρησης,αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται στην απογραφή, και για το λογιστικό χειρισμό τους στην περίπτωση 8 της παραγράφου του Ε.Γ.Λ.Σ. προβλέπονται τα ακόλουθα: α] Στην τρέχουσα χρήση, με την αξία των αγαθών χρεώνεται ο λογαριασμός Αγορές υπό παραλαβή και πιστώνεται ο προσωπικός λογαριασμός του προμηθευτή. β]στην επόμενη χρήση ο λογαριασμός πιστώνεται κατά την παραλαβή των αγαθών, με χρέωση των οικείων λογαριασμών της ομάδας 2. Αν τα τιμολόγια αφορούν αγορές αγαθών από το εξωτερικό που,κατά το τέλος της χρήσεως,δεν έχουν παραληφθεί, σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ. η επιχείρηση μπορεί να μην διενεργεί σχετικές 19

21 εγγραφές,αλλά σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 17 του Κ.Β.Σ. οι αγορές αυτές πρέπει να καταχωρούνται σε μεταβατικούς λογαριασμούς, οι οποίοι τακτοποιούνται με την παραλαβή των αγαθών. Σε περίπτωση πώλησης αποθεμάτων τα οποία όμως παρέμειναν στην επιχείρηση (π.χ. για φύλαξη), τα αποθέματα αυτά συμπεριλαμβάνονται στην απογραφή (κατά είδος και ποσότητα) ως αποθέματα τρίτων. ΠΩΛΗΤΗΣ Αποθέματα τρίτων Ποσοτική απογραφή ανά τρίτο ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ Αποθέματα σε τρίτους Ποσοτική και αξιακή απογραφή ανά τρίτο Β4. Απογραφή παγίων Τα πάγια περιουσιακά στοιχεία αναγράφονται στο βιβλίο απογραφών, κατά ομοειδείς κατηγορίες τουλάχιστον με τα εξής στοιχεία: α) Την αξία κτήσης η κόστος ιδιοκατασκευής, προσαυξημένο με τις δαπάνες επεκτάσεων η προσθηκών και βελτιώσεων, β) τις αποσβέσεις, και γ) την αναπόσβεστη αξία. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΞΙΑ ΚΤΗΣΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΑΞΙΑ Έπιπλα Η/Υ ,99 0,01 20

22 Σε περίπτωση ολοσχερούς απόσβεσης παγίου περιουσιακού στοιχείου διατηρείται στο μητρώο παγίων περιουσιακών στοιχείων, αναπόσβεστη αξία ενός λεπτού του ευρώ, όταν το περιουσιακό στοιχείο εξακολουθεί να παραμένει στην κυριότητα του επιτηδευματία. Κατ εξαίρεση, για τα έπιπλα και τα σκεύη μπορεί να αναγράφεται στο βιβλίο απογραφών, κατά συντελεστή αποσβέσεων, το συνολικό ποσό της αξίας κτήσης τους, οι αποσβέσεις και η αναπόσβεστη αξία τους. Πάγια περιουσιακά στοιχεία τα οποία έχουν αποκτηθεί με τις διατάξεις οποιουδήποτε αναπτυξιακού επενδυτικού νόμου, καταχωρούνται στο βιβλίο απογραφών διακεκριμένα ανά νόμο. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΞΙΑ ΚΤΗΣΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΑΞΙΑ Μηχανήματα Μηχανήματα ,99 0,01 Ν. 2601/1998 Μηχανήματα Ν. 3299/

23 Β4.1.Τήρηση μητρώου παγίων περιουσιακών στοιχείων. Με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 2 του Ν.3052/2002, συμπληρώθηκε η παράγραφος 2 του άρθρου 7 του Κ.Β.Σ. και θεσπίστηκε υποχρέωση τήρησης μητρώου παγίων από τους επιτηδευματίες που τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας (προαιρετικά η υποχρεωτικά).η υποχρέωση αυτή άρχισε από και καταλαμβάνει τις διαχειριστικές περιόδους που άρχισαν μετά την ημερομηνία αυτή. Β4.2.Τρόπος τήρησης μητρώου παγίων περιουσιακών στοιχείων. Το μητρώο παγίων τηρείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο του Ε.Γ.Λ.Σ. και πρέπει να προκύπτουν από αυτό τα στοιχεία που ορίζονται σ αυτή. Ειδικά προβλέπονται τα ακόλουθα: α)για την διαχειριστική παρακολούθηση κάθε πάγιου στοιχείου και για τη λογιστική παρακολούθηση της αξίας κτήσεως και των αποσβέσεων του και γενικότερα της τύχης του, τηρείται υποχρεωτικά μητρώο παγίων στοιχείων, το οποίο αποτελεί την τελευταία ανάλυση των λογαριασμών των παγίων περιουσιακών στοιχείων (λογαριασμοί τρίτου η τετάρτου κ.λπ. βαθμού). β)από το μητρώο στοιχείων,οι λεπτομέρειες και ο τρόπος τηρήσεως του οποίου αφήνονται στην κρίση της οικονομικής 22

24 μονάδας, πρέπει να προκύπτουν τουλάχιστον τα παρακάτω στοιχεία β1)τα στοιχεία που εξατομικεύουν το είδος του παγίου (ονοματολογία διακριτικά στοιχεία.) β2)τα στοιχεία της λογιστικής του εντάξεως (τίτλοι και κωδικοί αριθμοί του πρωτοβάθμιου και του λογαριασμού της τελευταίας βαθμίδας.) β3) Η αιτιολογία και τα σχετικά στοιχεία κτήσεως, η αρχική αξία κτήσεως και οι μεταβολές αυτής (προσθήκες, βελτιώσεις, μειώσεις κ.λπ.) β4) Ο τόπος εγκαταστάσεως ή ο τρίτος στις εγκαταστάσεις του οποίου τυχόν βρίσκεται. β5) Η ημερομηνία κατά την οποία άρχισε η χρησιμοποίηση ή λειτουργία του, καθώς και η ημερομηνία που τυχόν τέθηκε σε αδράνεια. β6) Η τυχόν κτήση του με ευεργετική φορολογική διάταξη. β7) Η τυχόν ύπαρξη βαρών πάνω σ αυτό (π.χ. είδος βάρους, αιτία, ποσό). β8) Ο κωδικός αριθμός της τελευταίας βαθμίδας του λογαριασμού αποσβέσεων. β9) Οι λογισμένες αποσβέσεις (συντελεστής και ποσά) και τα στοιχεία της λογιστικής τους εγγραφής (Α/Α παραστατικού, ημερομηνία), καθώς και οι αντιλογισμένες αποσβέσεις, (π.χ. σε περίπτωση πώλησης ή καταστροφής). β10) Τα στοιχεία και η αιτία του τερματισμού της παραγωγικής του ζωής (π.χ. εκποίηση, διάλυση ή καταστροφή). 23

25 γ) Με σκοπό να αντιμετωπιστούν δυσχέρειες που ενδεχόμενα θα ανακύψουν κατά την υποχρεωτική τήρηση του μητρώου παγίων στοιχείων σύμφωνα με τα παραπάνω, παρέχεται η δυνατότητα της τηρήσεως αυτού κατά ομάδες ομοειδών παγίων στοιχείων π.χ. πάγια στοιχεία του λογαριασμού 14 που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια του αυτού μήνα παρακολουθούνται σε μία ατομική μερίδα με την προϋπόθεση ότι το συγκεκριμένο πάγιο στοιχείο, όταν κρίνεται αναγκαίο (π.χ. κατά την απογραφή ή την πώληση), θα είναι δυνατό να εξατομικεύεται. Β5.Απογραφή λοιπών στοιχείων ενεργητικού και παθητικού Για τα λοιπά στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού (εκτός από αποθέματα και πάγια), τα οποία παρακολουθούνται με περιληπτικούς γενικούς λογαριασμούς, μπορεί να καταχωρούνται στο βιβλίο απογραφών τα υπόλοιπα μόνο των οικείων λογαριασμών, εφόσον η ανάλυση καθενός λογαριασμού καταχωρείται σε καταστάσεις ή ισοζύγια ή αποθηκεύεται σε ηλεκτρομαγνητικά μέσα αποθήκευσης. Με την προϊσχύουσα διάταξη η ανάλυση αυτή έπρεπε να εκτυπώνεται μέχρι το κλείσιμο του ισολογισμού σε αθεώρητες καταστάσεις και για την αποθήκευση των δεδομένων της σε ηλεκτρομαγνητικά μέσα απαιτείτο έγκριση του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. 24

26 Ειδικά για τις μετοχές, τις ομολογίες και τα λοιπά χρεόγραφα καταχωρείται για κάθε είδος η ποσότητα, η αξία, κτήσης και η τρέχουσα αξία. Β6.Απογραφή περιουσιακών στοιχείων κυριότητας τρίτων Στο βιβλίο απογραφών καταχωρούνται χωριστά κατά είδος και ποσότητα όλα τα περιουσιακά στοιχεία κυριότητας άλλου επιτηδευματία που βρίσκονται κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου στις εγκαταστάσεις του, εφόσον τα δεδομένα αυτά δεν προκύπτουν από το βιβλίο αποθήκης ή άλλα πρόσθετα βιβλία. Δεν καταχωρούνται στο βιβλίο απογραφών, τα περιουσιακά στοιχεία του ιδιώτη τρίτου που βρίσκονται στις εγκαταστάσεις του επιτηδευματία κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου. 25

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ Αποτίμηση στοιχείων απογραφών Μέθοδοι αποτίμησης Γ1. Αποτίμηση στοιχείων απογραφής Αποτίμηση αποθεμάτων Στο άρθρο 28 του Π.Δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.) ορίζεται ότι τα αποθέματα, εκτός από τα υπολείμματα, τα υποπροϊόντα και τα ελαττωματικά προϊόντα, αποτιμώνται στην κατ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσης ή του ιστορικού κόστους παραγωγής τους και της τιμής στην οποία η επιχείρηση μπορεί να τα αγοράσει ή να τα παράγει κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού. Εάν η τελευταία αυτή τιμή είναι χαμηλότερη από την τιμή κτήσης ή το ιστορικό κόστος παραγωγής, αλλά μεγαλύτερη από την καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία, τότε η αποτίμηση γίνεται στην καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία. Ειδικότερα α) Τα αποθέματα που προέρχονται από αγορές αποτιμούνται στην κατ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ τιμή κτήσης και τρέχουσας τιμής αγοράς. β)τα αποθέματα που προέρχονται από την παραγωγή της επιχείρησης και προορίζονται, είτε για πώληση ως έτοιμα προϊόντα, είτε για παραπέρα επεξεργασία προς παραγωγή έτοιμων προϊόντων, αποτιμούνται στην κατ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ ιστορικού κόστους παραγωγής και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας. 26

28 Τιμή κτήσης Τιμή κτήσης είναι η τιμολογιακή αξία αγοράς των αποθεμάτων, αυξημένη με τα ειδικά έξοδα αγοράς και μειωμένη με τις εκπτώσεις (άμεσο κόστος αγοράς), όπου: Τιμή κτήσης = Τιμολογιακή αξία αγοράς + Ειδικά έξοδα αγοράς Εκπτώσεις α) Τιμολογιακή αξία είναι η αξία αγοράς που αναγράφεται στα τιμολόγια, μειωμένη κατά τις εκπτώσεις που κάθε φορά χορηγούνται από τους προμηθευτές και απαλλαγμένη από τους φόρους και τα τέλη που δεν βαρύνουν τελικά την επιχείρηση. β) Ειδικά έξοδα αγοράς είναι τα άμεσα έξοδα αγοράς που γίνονται μέχρι την παραλαβή και αποθήκευση του αγαθού και ιδιαίτερα οι δασμοί και λοιποί φόροι-τέλη εισαγωγής, καθώς και τα έξοδα μεταφοράς και παραλαβής των σχετικών ειδών. Η τιμή κτήσης υπολογίζεται με βάση οποιαδήποτε από τις παραδεκτές μεθόδους, οι οποίες αναπτύσσονται στη συνέχεια, με την προϋπόθεση ότι η μέθοδος που θα επιλεγεί θα εφαρμόζεται πάγια για τα αποθέματα όλων των εγκαταστάσεων. Παράδειγμα Έστω ότι η επιχείρηση την έχει αποθέματα ενός αγαθού Α, στην έδρα 10 τεμάχια, και στο υποκατάστημα 5 τεμάχια, η δε τιμή αποτίμησης είναι 60,00 ευρώ ανά τεμάχιο ( Μέση Σταθμική ). Η απογραφή θα γίνει ως ακολούθως: 27

29 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΟΝΑΔΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΙΜΗ ΑΞΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ Αγαθό Α ΤΕΜ 10 60,00 600,00 Αγαθό Α ΤΕΜ 5 60,00 300,00 Για τη βελτίωση της λειτουργικότητας της επιχείρησης ή για άλλους σπουδαίους λόγους επιτρέπεται, μετά από έγκριση της Επιτροπής Λογιστικών Βιβλίων ( Ε.Λ.Β. ), η αλλαγή της μεθόδου προσδιορισμού της τιμής κτήσης. Κατ εξαίρεση επιτρέπεται χωρίς έγκριση της Επιτροπής Λογιστικών Βιβλίων η αλλαγή της μεθόδου προσδιορισμού της τιμής κτήσης, κατά την πρώτη διαχειριστική περίοδο πλήρους εφαρμογής της αναλυτικής λογιστικής ( ομάδα 9 ) του Ε.Γ.Λ.Σ. Επίσης, δεν απαιτείται έγκριση της Επιτροπής Λογιστικών Βιβλίων κατά την πρώτη αλλαγή της μεθόδου προσδιορισμού της τιμής κτήσης, με την προϋπόθεση υποβολής σχετικής γνωστοποίησης στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. μέχρι τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου που θα εφαρμοστεί η νέα μέθοδος. Γ2.Μέθοδοι αποτίμησης Υπολογισμός της τιμής κτήσης Η τιμή κτήσης υπολογίζεται με οποιαδήποτε από τις παρακάτω μεθόδους, καθώς και με οποιαδήποτε άλλη παραδεκτή μέθοδο. Μέθοδος του μέσου σταθμικού κόστους Κατά τη μέθοδο αυτή η μέση σταθμική τιμή κτήσης υπολογίζεται με τον εξής τύπο: Αξία αποθέματος έναρξης της περιόδου + αξία αγορών της περιόδου στην τιμή κτήσης 28

30 Ποσότητα αποθέματος έναρξης της περιόδου + ποσότητα που αγοράζεται στην περίοδο ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Παράδειγμα: ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΑΞΙΑ ΑΠΟΓΡΑΦΗ Σ ΕΝΑΡΞΗΣ ΠΟΣΟΤΗ ΤΑ ΑΓΟΡΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΑΞΙΑ ΑΓΟΡΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αγαθό Α , , , ,00 = ,00 =53, Παρατηρούμε ότι η μέση σταθμική τιμή για το αγαθό αυτό είναι 53,34 ευρώ, συνεπώς αν η επιχείρηση της έχει στην κατοχή της 70 τεμάχια (μένοντα ) αυτά θα αποτιμηθούν στην αξία των 3.733,80 ευρώ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΟΝΑΔΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΙΜΗ ΑΞΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ Αγαθό Α ΤΕΜ 70 53, ,8 0 Η μέθοδος αυτή, είναι απλή στην εφαρμογή της και εφαρμόζεται από πολλές επιχειρήσεις, γιατί προσεγγίζει αντικειμενικά (εκτός ακραίων αυξομειώσεων των τιμών αγοράς) το κόστος, και μπορεί να είναι ετήσια ή περιοδική ( για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν το σύστημα της περιοδικής απογραφής, μηνιαίας ή τριμηνιαίας ). Το κόστος των πωληθέντων στην περίπτωση αυτή θα υπολογισθεί ως ακολούθως: 29

31 Αποθέματα έναρξης 5.000,00 Πλέον Αγορές χρήσης ,00 Μείον Τελικά αποθέματα 3.733, ,20 Κόστος πωληθέντων ,20 Μέθοδος του κυκλοφοριακού μέσου όρου ή των διαδοχικών υπολοίπων Κατά τη μέθοδο αυτή μετά από κάθε εισαγωγή καθορίζεται η μέση τιμή του υπολοίπου με τον εξής τύπο: Αξία προηγούμενου υπολοίπου + αξία νέας αγοράς στην τιμή κτήσης Ποσότητα προηγούμενου υπολοίπου + ποσότητα νέας αγοράς Η μέθοδος αυτή εξυπηρετεί πολύ τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν τη διαρκή απογραφή, γιατί μπορεί σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή να προσδιορίζει το κόστος των πωλήσεων. Αν οι επιχειρήσεις αυτές εφάρμοζαν τη μέθοδο της μέσης σταθμικής τιμής, η οποία προσδιορίζεται στο τέλος της χρήσης τότε θα είχαν πρόβλημα προσδιορισμού του κόστους πωλήσεων. 30

32 Παράδειγμα: ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΗΜΕΡ. ΠΟΣ. Τ.ΜΟΝ. ΑΞΙΑ ΠΟΣ. Τ.ΜΟΝ. ΑΞΙΑ ΠΟΣ. Τ.ΜΟΝ. Α ΑΠΟΓΡ ΑΦΗ 10/2 (α) 50 52, ,00 15/ , 67 15/6 (β) 10 55, ,00 22/ , /11 (γ) 50 58, , , , , , , , , , , , , , , , 10 α) Αποτίμηση την 10/ , ,00 = = 50, β) Αποτίμηση την 15/ , ,00 = ,00 = 52,

33 γ) Αποτίμηση την 30/ , ,00 = 3956,80 = 56, Παρατηρούμε ότι η μέση τιμή που διαμορφώνεται για το αγαθό αυτό, είναι 56,53 ευρώ, συνεπώς αν η επιχείρηση της έχει στην κατοχή της 70 τεμάχια ( μένοντα ) αυτά θα αποτιμηθούν στην αξία των 3.957,10 ευρώ. Επίσης παρατηρούμε ότι η τιμή αυτή, είναι πιο κοντά στο τρέχον κόστος σε σχέση με την σταθμική τιμή. Το κόστος των πωληθέντων στην περίπτωση αυτή θα υπολογισθεί ως ακολούθως: Αποθέματα έναρξης + Αγορές χρήσης - Τελικά αποθέματα = Κόστος πωληθέντων 5.000, , , , ,90 Μέθοδος πρώτης εισαγωγής πρώτης εξαγωγής ( F.I.F.O.) Κατά τη μέθοδο αυτή θεωρείται ότι πρώτη εισαγωγή (αγορά) εξάγεται πρώτη (First In First Out) και ότι τα αποθέματα της απογραφής προέρχονται από τις τελευταίες αγορές της χρήσης 32

34 και αποτιμούνται στις τιμές που αντίστοιχα αγοράστηκαν. Η αρχή του σχετικού υπολογισμού γίνεται από την τελευταία αγορά. Η μέθοδος αυτή είναι με τη σειρά της απλή, μπορεί να εφαρμοστεί στις περιπτώσεις που η επιχείρηση επιλέγει το σύστημα της διαρκούς αλλά και της περιοδικής απογραφής, η αξία των μενόντων αποθεμάτων είναι πιο κοντά στο τρέχον κόστος αντικατάστασης αλλά έχει ένα βασικό μειονέκτημα, το οποίο ανάγεται στο ότι στα τρέχοντα έσοδα πωλήσεων αντιπαραθέτει το κόστος το οποίο έχει προέλθει από παλαιότερες αγορές. Επισημαίνεται ότι με τη χρήση αυτής της μεθόδου σε περιόδους αύξησης,η μείωσης των τιμών, αυξάνονται,η μειώνονται και τα λογιστικά αποτελέσματα της επιχείρησης αντίστοιχα, με κίνδυνο ειδικά στην πρώτη περίπτωση (συνήθης περίπτωση) η επιχείρηση να καλείται να καταβάλει αυξημένο φόρο εισοδήματος. Παράδειγμα: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ Τ. ΜΟΝ ΑΞΙΑ Απογραφή , ,00 έναρξης 10/2 Αγορά 50 52, ,00 15/6 Αγορά , ,00 30/11 Αγορά 50 58, ,00 Απογραφή ,00 33

35 λήξης Η απογραφή λήξης υπολογίζεται: ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΑΞΙΑ 50 58, ,00 = ,00 = 1.100,00 = = Το κόστος των πωληθέντων στην περίπτωση αυτή θα υπολογισθεί ως ακολούθως: Αποθέματα έναρξης + Αγορές χρήσης - Τελικά αποθέματα = Κόστος πωληθέντων 5.000, , , , ,00 34

36 Μέθοδος τελευταίας εισαγωγής πρώτης εξαγωγής (L.I.F.O.) Κατά τη μέθοδο αυτή θεωρείται ότι πρώτη εξαγωγή προέρχεται από την τελευταία εισαγωγή (Last in first out) και ότι τα αποθέματα τέλους χρήσης προέρχονται από τις παλαιότερες εισαγωγές. Η αρχή του σχετικού υπολογισμού γίνεται από την πρώτη αγορά της χρήσεως. Η μέθοδος αυτή είναι με την σειρά της απλή, μπορεί να εφαρμοσθεί στις περιπτώσεις που η επιχείρηση επιλέγει το σύστημα της διαρκούς αλλά και της περιοδικής απογραφής, όμως η αξία των μενόντων αποθεμάτων δεν είναι πιο κοντά στο τρέχον κόστος αντικατάστασης, αλλά έχει ένα βασικό πλεονέκτημα, το οποίο ανάγεται στο ότι στα τρέχοντα έσοδα πωλήσεων αντιπαραθέτει το τρέχον κόστος. Επισημαίνεται ότι με τη χρήση αυτής της μεθόδου σε περιόδους αύξησης των τιμών, μειώνονται και τα λογιστικά αποτελέσματα της επιχείρησης αντίστοιχα, με αποτέλεσμα η επιχείρηση να καταβάλει μειωμένο φόρο εισοδήματος. Παράδειγμα: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ Τ. ΜΟΝ ΑΞΙΑ Απογραφή , ,00 έναρξης 10/2 Αγορά 50 52, ,00 15/6 Αγορά , ,00 30/11 Αγορά 50 58, ,00 35

37 Απογραφή λήξης ,00 Η απογραφή λήξης υπολογίζεται: ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΑΞΙΑ 70 * 50,00 = 3.500,00 Το κόστος των πωληθέντων στην περίπτωση αυτή θα υπολογισθεί ως ακολούθως : Αποθέματα έναρξης + Αγορές χρήσης - Τελικά αποθέματα = Κόστος πωληθέντων 5.000, , , , ,00 Μέθοδος του βασικού αποθέματος Κατά τη μέθοδο αυτή τα αποθέματα τέλους χρήσης διακρίνονται σε δύο μέρη. α) Το ένα μέρος αντιστοιχεί στο βασικό απόθεμα που αντιπροσωπεύει την ελάχιστη ποσότητα (στοκ ασφαλείας) η 36

38 οποία κρίνεται αναγκαία για την ομαλή διεξαγωγή της συνήθους δραστηριότητας της οικονομικής μονάδας, και αποτιμάται στην αξία της αρχικής κτήσεως του, και β) το άλλο μέρος αντιστοιχεί στο υπέρ απόθεμα και προορίζεται για εξυπηρέτηση μελλοντικών αναγκών πωλήσεων, όταν πρόκειται για εμπορεύματα ή έτοιμα προϊόντα, ή αναγκών βιομηχανοποιήσεων, όταν πρόκειται για υλικά που αναλώνονται στην παραγωγική διαδικασία, και αποτιμάται με μία από τις τέσσερις παραπάνω μεθόδους υπολογισμού της τιμής κτήσης. Σε περίπτωση που η ποσότητα των κατ είδος αποθεμάτων δεν διακυμαίνεται σημαντικά από χρήση σε χρήση, είναι δυνατό να χαρακτηρίζεται ολόκληρη η ποσότητα αυτή σαν βασικό απόθεμα και ανάλογα να γίνεται η αποτίμηση της. Παράδειγμα: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ Τ. ΜΟΝ ΑΞΙΑ Απογραφή , ,00 έναρξης 10/2 Αγορά 50 52, ,00 15/6 Αγορά , ,00 30/11 Αγορά 50 58, ,00 Απογραφή λήξης ,00 37

39 Η απογραφή λήξης υπολογίζεται: ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΑΞΙΑ , ,00 = ,00 = 1.740,00 = = ,00 * Η επιχείρηση έχει επιλέξει ως μέθοδο αποτίμησης του υπέρ αποθέματος την F.I.F.Ο. Το κόστος των πωληθέντων στην περίπτωση αυτή θα υπολογισθεί ως ακολούθως: Αποθέματα έναρξης + Αγορές χρήσης - Τελικά αποθέματα = Κόστος πωληθέντων 5.000, , , , ,00 38

40 Μέθοδος του εξατομικευμένου κόστους Κατά τη μέθοδο αυτή τα αποθέματα παρακολουθούνται όχι μόνο κατ είδος, αλλά και αποτιμούνται κατά συγκεκριμένες παρτίδες αγοράς ή παραγωγής, οι οποίες έτσι αποκτούν αυτοτέλεια κόστους (π.χ. παρτίδα μαλλιών, ακατέργαστων δερμάτων, πλαστικών πρώτων υλών, μερών μηχανημάτων).κατά την αποτίμηση των αποθεμάτων της απογραφής, αυτά αναλύονται σε ποσότητες κατά παρτίδα από την οποία προέρχονται και αποτιμούνται στο κόστος της συγκεκριμένης παρτίδας, ανεξάρτητα από το χρόνο παραγωγής ή αγοράς τους. Μέθοδος του πρότυπου κόστους Κατά τη μέθοδο αυτή τα αποθέματα αποτιμούνται στην τιμή του πρότυπου κόστους. Η μέθοδος του πρότυπου κόστους εφαρμόζεται με την προϋπόθεση ότι, οι αποκλίσεις, που ενδεχόμενα θα προκύψουν ανάμεσα στο ιστορικό και στο πρότυπο κόστος, θα κατανέμονται στα απούλητα ( μένοντα) και στα πουλημένα αποθέματά τους. Το ποσό των αποκλίσεων που αναλογεί στα απούλητα αποθέματα της απογραφής εμφανίζεται ιδιαίτερα. Σχετικά με τον τρόπο εμφάνισης του κόστους απογραφής των αποθεμάτων όταν εφαρμόζεται το σύστημα της πρότυπης 39

41 κοστολόγησης, το Ε.ΣΥ.Λ με τη γνωμάτευση 245/2230/1995 ορίζει τα ακόλουθα α) Τα εμπορεύματα (Λ/20), οι πρώτες και βοηθητικές ύλες υλικά συσκευασίας (Λ/24) και γενικά τα αγοραζόμενα αποθέματα, μπορούν να παρακολουθούνται κατά τη διάρκεια της χρήσης, κατ αξία, σε τιμές πρότυπου κόστους. Στην περίπτωση αυτή είναι φανερό ότι, οι αποκλίσεις τιμών αγοράς (διαφορές μεταξύ πρότυπης και πραγματικής αξίας), θα προσδιορίζονται και θα λογιστικοποιούνται κατά την αγορά των αποθεμάτων και την καταχώρηση της αξίας τους στους λογαριασμούς της αναλυτικής λογιστικής. Σημειώνουμε ότι στους λογαριασμούς της Γενικής Λογιστικής καταχωρούνται μόνο πραγματικές αξίες αποθεμάτων. Στο τέλος της χρήσης τα μένοντα αποθέματα (η τελική απογραφή τους) μπορεί να αποτιμώνται στις πρότυπες τιμές τους. Η ολική όμως απόκλιση τιμής αγοράς, κατανεμημένη ανάλογα μεταξύ μενόντων και διατεθέντων (πωληθέντων ή αναλωθέντων), θα συνυπολογίζεται (θετικά ή αρνητικά)στο πρότυπο κόστος της απογραφής. Το ολικό ποσό της απόκλισης, που αφορά τα μένοντα κατά το τέλος της χρήσης, αναγράφεται χωριστά κάτω από το ολικό πρότυπο κόστος της απογραφής κατά πρωτοβάθμιο λογαριασμό(20,24,25,26,28) και με την προσθαφαίρεση του μεταβάλλει το ολικό πρότυπο κόστος των αποθεμάτων της απογραφής σε πραγματικό κόστος. β) Τα έτοιμα και ημιτελή προϊόντα (Λ/21) μπορούν να παρακολουθούνται επίσης στο πρότυπο κόστος και να αποτιμούνται κατά την απογραφή τους σε πρότυπες τιμές. Οι αποκλίσεις κόστους παραγωγής (διαφορές μεταξύ πρότυπου και πραγματικού κόστους) που προσδιορίζονται κατ είδος προϊόντος και λογιστικοποιούνται κατά τη διάρκεια της χρήσης, καταχωρούμενες στο λογαριασμό 95 και τους αναλυτικούς του, 40

42 κατανέμονται στο τέλος της χρήσης μεταξύ μενόντων και πωληθέντων. Το ποσό των αποκλίσεων που αναλογεί στα μένοντα έτοιμα και ημιτελή προϊόντα, προσδιοριζόμενο ως αλγεβρικό άθροισμα των αποκλίσεων των κατ είδος προϊόντων, αναγράφεται στην απογραφή με ένα κονδύλι κάτω από το άθροισμα του ολικού πρότυπου κόστους απογραφής των αποθεμάτων του λογαριασμού 21 και προσθαφαιρείται σ αυτό. Το υπόλοιπο ποσό αποκλίσεων που βαρύνει τα πωληθέντα μεταφέρεται ή στο κόστος των πωληθέντων ή στα αποτελέσματα χρήσης. γ) Οι εγγραφές λογιστικοποίησης των αποκλίσεων μεταξύ πρότυπου και πραγματικού κόστους καθώς και οι εγγραφές που αφορούν που αφορούν την κατανομή τους στα μένοντα πωληθέντα, διενεργούνται αποκλειστικά στην Αναλυτική Λογιστική, τόσο αυτές που αφορούν το κόστος αγοράς (αποκλίσεις τιμής) όσο και αυτές που αφορούν το κόστος παραγωγής(αποκλίσεις αποδόσεως πρώτων υλών, αποκλίσεις τιμής και αποδόσεις άμεσης εργασίας και αποκλίσεις επί των Γενικών Βιομηχανικών εξόδων, όγκου, αποτελεσματικότητας, προϋπολογισμού)και καταχωρούνται στον πρωτοβάθμιο λογαριασμό 95 και τους αναλυτικούς του. δ) Σημειώνεται ότι, όταν εφαρμόζεται το σύστημα της πρότυπης κοστολόγησης και οι προσδιοριζόμενες αποκλίσεις μεταξύ πρότυπου και πραγματικού κόστους μεταφέρονται στα αποτελέσματα ή στο κόστος των λειτουργιών Διοίκησης Διάθεσης το μεικτό αποτέλεσμα που προσδιορίζεται στην Αναλυτική Λογιστική διαφέρει από το μεικτό αποτέλεσμα που προσδιορίζεται στη Γενική Λογιστική. Αντίθετα το καθαρό αποτέλεσμα είναι πάντοτε το ίδιο. 41

43 Τρέχουσα τιμή αγοράς Τρέχουσα τιμή αγοράς είναι η τιμή αντικαταστάσεως του συγκεκριμένου αποθέματος, δηλαδή η τιμή στην οποία η επιχείρηση έχει τη δυνατότητα να προμηθευτεί το αγαθό, κατά την ημέρα συντάξεως της απογραφής, από τη συνήθη αγορά, με συνήθεις όρους και κάτω από κανονικές συνθήκες, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη περιπτωσιακά και προσωρινά γεγονότα που προκαλούν αδικαιολόγητες προσωρινές διακυμάνσεις τιμών. Η τρέχουσα τιμή αγοράς διαμορφώνεται με το συνυπολογισμό όλων των στοιχείων του κόστους κτήσεως. Σε περίπτωση αδυναμίας προσδιορισμού της τρέχουσας τιμής, εφαρμόζεται η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία. Ιστορικό κόστος παραγωγής Ιστορικό κόστος παραγωγής, είναι το άμεσο κόστος αγοράς (ή τιμή κτήσεως) των πρώτων υλών και των διάφορων υλικών που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή των αγαθών, προσαυξημένο με τα γενικά (έμμεσα) έξοδα αγορών, καθώς και με τα άμεσα και έμμεσα έξοδα παραγωγής (κόστος κατεργασίας) που δαπανήθηκαν για να φτάσουν τα παραχθέντα αγαθά στη θέση και κατάσταση που βρίσκονται κατά την απογραφή. Το ιστορικό κόστος παραγωγής υπολογίζεται με μία από τις μεθόδους που υπολογίζεται και η τιμή κτήσης, κατά τον τρόπο που ορίζεται παραπάνω στην παράγραφο , με την 42

44 προϋπόθεση ότι η μέθοδος που θα επιλεγεί θα εφαρμόζεται πάγια για τα αποθέματα όλων των εγκαταστάσεων. Για τη βελτίωση της λειτουργικότητας της επιχείρησης ή για άλλους σπουδαίους λόγους επιτρέπεται, μετά από έγκριση της Επιτροπής Λογιστικών Βιβλίων (Ε.Λ.Β.), η αλλαγή της μεθόδου προσδιορισμού του ιστορικού κόστους παραγωγής. Κατ εξαίρεση επιτρέπεται χωρίς έγκριση της Επιτροπής Λογιστικών Βιβλίων η αλλαγή της μεθόδου προσδιορισμού του ιστορικού κόστους παραγωγής, κατά την πρώτη διαχειριστική περίοδο πλήρους εφαρμογής της αναλυτικής λογιστικής (ομάδα 9) του Π.Δ. 1123/1980. Επίσης, δεν απαιτείται έγκριση της Επιτροπής Λογιστικών Βιβλίων κατά την πρώτη αλλαγή της μεθόδου προσδιορισμού του ιστορικού κόστους παραγωγής, με την προϋπόθεση υποβολής σχετικής γνωστοποίησης στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. μέχρι τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου που θα εφαρμοστεί η νέα μέθοδος. Καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία Είναι η τιμή πωλήσεως του αποθέματος, στην οποία υπολογίζεται ότι αυτό θα πωληθεί κάτω από συνθήκες ομαλής πορείας των εργασιών της επιχείρησης, μειωμένη με το κόστος ολοκληρώσεως της επεξεργασίας (όταν πρόκειται για ημιτελή αποθέματα ή αποθέματα που βρίσκονται στο στάδιο της κατεργασίας) και με τα έξοδα που υπολογίζεται ότι θα πραγματοποιηθούν για την επίτευξη της πώλησης. Αποτίμηση υπολειμμάτων 43

45 Τα υπολείμματα αποτιμούνται στην πιθανή τιμή πώλησής τους, μειωμένη με τα άμεσα έξοδα που υπολογίζεται ότι θα πραγματοποιηθούν για την πώληση τους. Αποτίμηση υποπροϊόντων Τα υποπροϊόντα, εφόσον προορίζονται για πώληση, αποτιμούνται στην πιθανή τιμή πώλησης τους, μειωμένη με τα άμεσα έξοδα πωλήσεως, όπως και στην περίπτωση των υπολειμμάτων. Όταν όμως προορίζονται να χρησιμοποιηθούν από την ίδια την επιχείρηση, αποτιμούνται στην τιμή χρησιμοποιήσεως τους, δηλαδή στην τιμή που θα αγοράζονταν, είτε τα συγκεκριμένα υποπροϊόντα, είτε άλλα ισοδύναμης αξίας, με σκοπό να χρησιμοποιηθούν από αυτή. Αποτίμηση ελαττωματικών προϊόντων Τα ελαττωματικά προϊόντα, ανάλογα με τις περιπτώσεις που παρουσιάζονται αποτιμούνται ως εξής α)στην περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν πρόκειται να διατεθεί με το ελάττωμα του σε μικρότερη τιμή, η αποτίμηση του γίνεται στην πιθανή τιμή πώλησης του. Το κόστος που προκύπτει με τον τρόπο αυτό μειώνει το συνολικό κόστος παραγωγής, η διαφορά δεν αποτελεί το κόστος της παραγωγής του κανονικού ή των κανονικών προϊόντων. β)στην περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν πρόκειται να διατεθεί με το ελάττωμά του με μικρή έκπτωση, αποτιμάται (κοστολογείται) όπως και το κανονικό προϊόν. Στην περίπτωση δηλαδή αυτή το συνολικό κόστος παραγωγής διαιρείται με τη 44

46 συνολική σε μονάδες παραγωγή, κανονικών και ελαττωματικών προϊόντων, και από τη διαίρεση αυτή προκύπτει ενιαίο κατά μονάδα κόστος παραγωγής. γ)στην περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν δεν είναι δυνατόν ή δεν συμφέρει να διατεθεί στην αγορά με το ελάττωμά του, και για το λόγο αυτό επανεισάγεται στην παραγωγική διαδικασία με σκοπό την εξάλειψη του ελαττώματος, τα έξοδα της πρόσθετης κατεργασίας βαρύνουν το σύνολο της παραγωγής και όχι μόνο εκείνη που προέρχεται από την επεξεργασία των ελαττωματικών προϊόντων. Στην περίπτωση συνεπώς αυτή η αποτίμηση του ελαττωματικού προϊόντος γίνεται στο ιστορικό κόστος παραγωγής του. δ)στην περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν, για διάφορους λόγους, επαναχρησιμοποιείται στην παραγωγική διαδικασία σαν πρώτη ύλη, η αποτίμηση του γίνεται στην τιμή της πρώτης ύλης που υποκαθιστά. Αποτίμηση συμπαραγωγών προϊόντων Τα συμπαράγωγα προϊόντα έχουν ενιαίο κόστος παραγωγής, το οποίο, μετά τη μείωση του κατά την αξία αποτίμησης των τυχόν υποπροϊόντων και υπολειμμάτων, κατανέμεται μεταξύ αυτών με κριτήριο την αξία τους σε καθαρές τιμές πώλησης. Τα υπολείμματα, τα υποπροϊόντα και τα ελαττωματικά προϊόντα αποτιμώνται σύμφωνα με όσα ορίζονται στις παραγράφους 3.1.6,3.1.7 και αντίστοιχα. Διαφοροποιήσεις στοιχείων κόστους όταν τηρούνται Δ.Λ.Π. 45

47 Όταν τα λογιστικά βιβλία τηρούνται σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (Δ.Λ.Π.), η αξία των μενόντων αποθεμάτων των ιδιοπαραχθέντων έτοιμων προϊόντων και της παραγωγής σε εξέλιξη, όπως αυτή προσδιορίζεται με βάση Δ.Λ.Π. δεν αναπροσαρμόζεται με τις διαφοροποιήσεις στοιχείων κόστους μεταξύ λογιστικής και φορολογικής βάσης. Οι διαφορές αυτές, εφόσον υπάρχουν, ποσοτικοποιούνται σε ετήσια συνολική βάση, ανεξάρτητα αν αποτελούν στοιχεία κόστους των πωληθέντων ή των μενόντων προϊόντων και καταχωρούνται, στους πίνακες που προβλέπονται στην παράγραφο 7 του άρθρου 7 του Κ.Β.Σ., ήτοι α)στον Πίνακα των Φορολογικών Αποτελεσμάτων Χρήσης, και β)στον Πίνακα Συμφωνίας Λογιστικής Φορολογικής Βάσης (Π.Σ.Λ.Φ.Β.). Αποτίμηση αποθεμάτων υποκαταστημάτων με εξαρτημένη λογιστική και αποθηκευτικών χώρων Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 31 του Ν. 3522/2006, οι οποίες τροποποίησαν τις διατάξεις του άρθρου 28 του Π.Δ. 186/1992, καταργήθηκε η υποχρέωση της ενιαίας αποτίμησης των αποθεμάτων τέλους χρήσης των υποκαταστημάτων και των αποθηκευτικών χώρων με τα αποθέματα της έδρας. Ειδικότερα, μετά από την κατάργηση της υποχρέωσης αυτής οι επιχειρήσεις μπορούν να αποτιμούν τα αποθέματα των υποκαταστημάτων με εξαρτημένη λογιστική. 46

48 α)ξεχωριστά από τα αποθέματα της έδρας με βάση την αξία αγοράς ή το ιστορικό κόστος παραγωγής ενός εκάστου από αυτά, β)ενιαία με τα αποθέματα της έδρας, γ)ενιαία με τα αποθέματα της έδρας ορισμένων από αυτά και ξεχωριστά για καθένα από τα λοιπά, και δ)ενιαία με τα αποθέματα της έδρας ορισμένων από αυτά και ενιαία για όλα ή μερικά από τα υπόλοιπα υποκαταστήματα. Οι διατάξεις αυτές, ισχύουν από , καταλαμβάνουν δε, την αποτίμηση αποθεμάτων των χρήσεων εκείνων των οποίων η προθεσμία κλεισίματος του ισολογισμού λήγει από την ημερομηνία αυτή και μετά. Αποτίμηση παγίων Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται στην αξία της τιμής κτήσης ή του κόστους ιδιοκατασκευής τους. Η αξία αυτή προσαυξάνεται με τις δαπάνες επεκτάσεων ή προσθηκών και βελτιώσεων και μειώνεται με τις αποσβέσεις που διενεργούνται με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Αποτίμηση ενσώματων παγίων = Τιμή κτίσης + Επεκτάσεις ή Προσθήκες ή Βελτιώσεις Αποσβέσεις Σε περίπτωση αναπροσαρμογής, που γίνεται σε εφαρμογή ειδικού νόμου η αναπροσαρμοσμένη αξία θεωρείται ως αξία κτήσης του παγίου. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι: α)η τιμή κτήσης των ακινήτων αποτελείται από το ποσό που αναγράφεται στο συμβόλαιο αγοράς. Τα έξοδα απόκτησης των ακινήτων δεν περιλαμβάνονται στην τιμή κτήσης των στοιχείων αυτών. Τα έξοδα αυτά μεταφέρονται, κατά περίπτωση, στα 47

49 έξοδα πρώτης εγκατάστασης ή στα γενικά έξοδα της χρήσης κατά την οποία πραγματοποιούνται. β)η τιμή κτήσης του μηχανολογικού εξοπλισμού προσαυξάνεται και με τα έξοδα εγκατάστασης και συναρμολόγησης των μηχανημάτων, μέχρι να τεθούν σε κατάσταση λειτουργίας Αποτίμηση συμμετοχών και χρεογράφων α)μετοχές, ομολογίες και λοιπά χρεόγραφα που είναι εισαγμένα στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών ή σε άλλο αλλοδαπό χρηματιστήριο ή σε άλλο διεθνώς αναγνωρισμένο χρηματιστηριακό θεσμό: Μετοχές Ομολογίες Λοιπά χρεόγραφα Μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων Αποτιμώνται στην κατ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτίσης και της τρέχουσας τιμής. Οι τράπεζες και γενικά τα πιστωτικά ιδρύματα του Ν. 2076/1992 αποτιμούν τις συμμετοχές και χρεόγραφα τους στην συνολικά χαμηλότερη τιμή μεταξύ τιμής κτήσης και της τρέχουσας τιμής τους. Ως τρέχουσα τιμή θεωρείται ο μέσος όρος της χρηματιστηριακής τιμής τους κατά τον τελευταίο μήνα της χρήσης. Ειδικά για τα αμοιβαία κεφάλαια ως τρέχουσα τιμή θεωρείται ο μέσος όρος της καθαρής τιμής τους κατά τον τελευταίο μήνα χρήσης. 48

50 β)μετοχές Α.Ε που δεν έχουν εισαχθεί στο Χρηματιστήριο, συμμετοχές σε επιχειρήσεις που δεν έχουν την μορφή της Α.Ε. Μετοχές Συμμετοχές Αποτιμώνται στην κατ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτίσης και της τρέχουσας τιμής. Ως τρέχουσα τιμή θεωρείται η εσωτερική λογιστική αξία των μετοχών ή των συμμετοχών ή των τίτλων των επιχειρήσεων αυτών, όπως προκύπτει από το νόμιμα συνταγμένο τελευταίο ισολογισμό τους. Χρεόγραφα Τίτλοι Αποτιμώνται στην κατ είδος παρούσα αξία τους κατά την ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού. γ)κάθε φύσης χρεόγραφα και τίτλοι, που έχουν χαρακτήρα προθεσμιακής κατάθεσης και δεν έχουν εισαχθεί στο Χρηματιστήριο Η αξία αυτή προσδιορίζεται με βάση το ετήσιο επιτόκιο του κάθε χρεογράφου ή τίτλου. Το δεύτερο και το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 28 του Π.Δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.) έχουν ανάλογη εφαρμογή και για την αποτίμηση των πάσης φύσεως τίτλων και χρηματοοικονομικών προϊόντων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των ασφαλιστικών επιχειρήσεων. 49

51 Αποτίμηση απαιτήσεων, υποχρεώσεων, διαθέσιμων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων που εκφράζονται σε ξένο νόμισμα Οι απαιτήσεις, οι υποχρεώσεις, τα διαθέσιμα και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται σε ξένο νόμισμα, οπουδήποτε και αν βρίσκονται όλα αυτά τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, αποτιμώνται σε ευρώ με το ποσό που προκύπτει από τη μετατροπή του ξένου νομίσματος α)με βάση την επίσημη τιμή του κατά την ημέρα της απογράφης, για τις απαιτήσεις, τις υποχρεώσεις και τα διαθέσιμα, και β)με βάση την επίσημη τιμή του κατά την ημέρα κτήσης (αγοράς ή ιδιοκατασκευής,η παραγωγής) των χρεογράφων και τίτλων γενικά, των στοιχείων του πάγιου ενεργητικού, εκτός των μακροπρόθεσμων απαιτήσεων και των αποθεμάτων αγαθών γενικά. Για τις συναλλαγματικές διαφορές, που προκύπτουν από τη μετατροπή ευρώ κατά την απογραφή των ανωτέρω περιουσιακών στοιχείων, κατά περίπτωση εφαρμόζονται τα ακόλουθα α)οι συναλλαγματικές διαφορές, που προκύπτουν κατά την πληρωμή και την αποτίμηση σε ευρώ των υποχρεώσεων από πιστώσεις ή δάνεια σε ξένο νόμισμα, που χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά για την απόκτηση πάγιων περιουσιακών στοιχείων(αγορά, κατασκευή, εγκατάσταση), καταχωρούνται σε λογαριασμό πολυετούς απόσβεσης. 50

52 Η απόσβεση των διαφορών αυτών διενεργείται ως εξής: α1)οι χρεωστικές συναλλαγματικές διαφορές, κατά πίστωση ή δάνειο, μετά από συμψηφισμό τυχόν πιστωτικών συναλλαγματικών διαφορών, σύμφωνα με την πιο κάτω υποπερίπτωση α2, αποσβένονται ανάλογα με την υπόλοιπη κανονική χρονική διάρκεια της πίστωσης ή του δανείου. Η ετήσια απόσβεση του υπόλοιπου του λογαριασμού πολυετούς απόσβεσης, κατά περίπτωση ή δάνειο, είναι ίση με το πηλίκο της διαίρεσης του υπόλοιπου του λογαριασμού αυτού κατά το τέλος της χρήσης με τον αριθμό των ετών από τη λήξη της χρήσης αυτής μέχρι την κανονική λήξη της αντίστοιχης πίστωσης ή του δανείου. Χρονική περίοδος μικρότερη του δωδεκαμήνου λογίζεται ως έτος. Αν μεσολαβεί κατασκευαστική περίοδος η τμηματική απόσβεση του χρεωστικού υπόλοιπου του αντίστοιχου λογαριασμού πολυετούς απόσβεσης αρχίζει από τη χρήση μέσα στην οποία έληξε η κατασκευαστική περίοδος ή διακόπηκε η κατασκευή του παγίου περιουσιακού στοιχείου, για οποιοδήποτε λόγο. Σε περίπτωση ληξιπρόθεσμων πιστώσεων ή δανείων, κατά το όλο ή μέρος αυτών, τα υπόλοιπα των αντίστοιχων λογαριασμών πολυετούς απόσβεσης, που αντιστοιχούν στο ληξιπρόθεσμο μέρος, αποσβένονται στο τέλος της χρήσης μέσα στην οποία οι αντίστοιχες πιστώσεις ή τα αντίστοιχα δάνεια έγιναν ληξιπρόθεσμα. α2)οι πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές, κατά πίστωση ή δάνειο, στο τέλος της χρήσης μειώνουν τις χρεωστικές και σε περίπτωση που δεν υπάρχουν χρεωστικές ή αυτές υπολείπονται των πιστωτικών, κατά όλο ή μέρος που δεν συμψηφίζονται, μεταφέρονται σε λογαριασμό πρόβλεψης, κατά πίστωση ή δάνειο. 51