"Κυκλοφορούν ενεργητικό σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ. και η Λογιστική παρακολούθησή του"

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: "Κυκλοφορούν ενεργητικό σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ. και η Λογιστική παρακολούθησή του" Υττοβληθείσα στην καθηγήτρια: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΓΕΥΣΗ αττό την σττουδάστρια: ΔΗΜΟΥ ΠΟΛΥΞΕΝΗ ΚΑΒΑΛΑ 1998

2 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ "Κυκλοφορούν ενεργητικό σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ. και η Λογιστική παρακολούθησή του" Υττοβληθείσα στην καθηγήτρια: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΓΕΥΣΗ αττό την σττουδάστρια: ΔΗΜΟΥ ΠΟΛΥΞΕΝΗ

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Κα6αλ^ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (ΕΓΛΣ) 1.1. Γενικά για το Κυκλοφορούν Ενεργητικό 1.2. Γενικά για το Ενιαίο Γενικό Λογιστικό Σχέδιο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 2.1. Περιεχόμενο της 2ης ομάδας 2.2. Έννοια των αποθεμάτων 2.3. Λογιστική παρακολούθηση των αποθεμάτων Κριτήριο λογιστικής διακρίσεως των αποθεμάτων Περιεχόμενο των πρωτοβάθμιων λογαριασμών αποθεμάτων Τρόπος ανατπύξεως των λογαριασμών αποθεμάτων 2.4. Λογιστική παρακολούθηση των αγορών αποθεμάτων Αγορές από το εσωτερικό Αγορές από το εξωτερικό Εκτπώσεις επί αγορών Προϋπολογισμένες αγορές 2.5. Λογιστική παρακολούθηση των αποθεμάτων κατά είδος Το σύστημα της περιοδικής απογραφής Το σύστημα της διαρκούς (ή συνεχούς) απογραφής 2.6. Απογραφή τέλους χρήσεως Τι ορίζει το ΕΓΛΣ σχετικά με την απογραφή των αποθεμάτων Ποσοτική καταμέτρηση και καταχώρηση στο Βιβλίο Απογραφών Σελ

4 Αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων Οι επιπτώσεις στις οικονομικές καταστάσεις των λαθών στην απογραφή των αποθεμάτων 2.7. Αποτίμηση των αποθεμάτων απογραφής Μέθοδοι αποτιμήσεως των επιμέρους κατηγοριών αποθεμάτων που καθιερώνονται από το ΕΓΛΣ και το νόμο Αποτίμηση των αγοραζόμενων αποθεμάτων Αποτίμηση των ετοίμων και ημιτελών προϊόντων Αποτίμηση των συμπαράγωγων προϊόντων Αποτίμηση των ελαττωματικών προϊόντων Αποτίμηση των υποπροϊόντων Αποτίμηση των υπολειμμάτων 2.8. Μέθοδοι προσδιορισμού του κόστους ή τιμή κτήσεως Η μέθοδος του σταθμικού κόστους Η μέθοδος του κυκλοφοριακού μέσου όρου ή των διαδοχικών υπολοίπων Η μέθοδος πρώτη εισαγωγή - πρώτη εξαγωγή (FIFO) Η μέθοδος τελευταία εισαγωγή - πρώτη εξαγωγή (LIFO) Η μέθοδος του βασικού αποθέματος Η μέθοδος του εξατομικευμένου κόστους η μέθοδος του προτύπου κόστους Αλλαγή μεθόδου προσδιορισμού του κόστους κτήσεως Ο κανόνας της χαμηλότερής τιμής μεταξύ κόστους κτήσεως και τρέχουσας τιμής Θεωρήτική θεμελίωση του κανόνα της χαμηλότερης τιμής Έννοια της τρέχουσας τιμής Εφαρμογή τήςχαμήλότερης τιμής μεταξύ κόστους κτήσεως και τρέχουσας τιμής Εμφάνιση των αποθεμάτων στον Ισολογισμό

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΟΜΑΔΑ 3η: ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 3.1. Περιεχόμενο της 3ης ομάδας 3.2. Έννοια και διακρίσεις των απαιτήσεων Έννοια των απαιτήσεων 3.3. Αποτίμηση των απαιτήσεων Γενικά περί αποτιμήσεως των απαιτήσεων Αποτίμηση των απαιτήσεων σε ξένο νόμισμα Απόσβεση των επισφαλών απαιτήσεων 3.4. Λογαριασμός 30 "ΠΕΛΑΤΕΣ" Περιεχόμενο και ανάτττυξη του λογαριασμού Λογαριασμός: "Πελάτες εσωτερικού" Λογαριασμός: "Πελάτες - εγγυήσεις ειδών συσκευασίας" "Πελάτες αντίθετος λογαριασμός αξίας ειδών συσκευασίας Λογαριασμός "Πελάτες εξωτερικού" Λογαριασμός "Πελάτες επισφαλείς" 3.5. Λογαριασμός 31 "ΓΡΑΜΜΑ ΤΙ A ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ " Λογαριασμός: "Γραμμάτια στο χαρτοφυλάκιο" Λογαριασμός: "Γραμμάτια σε Ξ.Ν. στο χαρτοφυλάκιο" Λογαριασμός: "Γραμμάτια στις τράπεζες για είσπραξη" "Γραμμάτια σε Ξ.Ν. στις τράπεζες για είσπραξη Λογαριασμοί: "Γραμμάτια στις τράπεζες σε εγγύηση" "Γραμμάτια σε Ξ.Ν. στις τράπεζες σε εγγύηση" Λογαριασμοί: "Γραμμάτια σε καθυστέρηση" "Γραμμάτια σε Ξ.Ν. σε καθυστέρηση" Λογαριασμοί: "Γραμμάτια μεταβιβασμένα σε τρίτους" "Γραμμάτια σε Ξ.Ν. μεταβιβασμένα σε τρίτους Λογαριασμοί: "Γραμμάτια προεξοφλημένα" "Γραμμάτια σε Ξ.Ν. προεξοφλημένα"

6 Λογαριασμοί: "Μη δεδουλευμένοι τόκοι γραμματίων εισπρακτέων" "Μη δεδουλευμένοι τόκοι γραμματίων εισπρακτέων σε Ξ.Ν." Λογαριασμός 32 "Παραγγελίες στο εξωτερικό' περιεχόμενο του λογαριασμού Λογαριασμοί: "παραγγελίες παγίων στοιχείων" "παραγγελίες κυκλοφορούντων στοιχείων" Λογαριασμοί: "Προεμβάσματα μέσω Τραπεζών" "Ανέκκλητες πιστώσεις μέσω Τραπεζών 3.7. Λογαριασμός 33 "ΧΡΕΩΣΤΕΣΔΙΑΦΟΡΟΙ" Περιεχόμενο του λογαριασμού Λογαριασμός: "Προκαταβολές προσωπικού' Λογαριασμός: "Χρηματικές διευκολύνσεις προσωπικού" Λογαριασμός: "Δάνεια προσωπικού' Λογαριασμοί: "Μέτοχοι λογαριασμός καλύψεως κεφαλαίου" "οφειλόμενο κεφάλαιο" Δόσεις μετοχικού κεφαλαίου σε καθυστέρηση" Λογαριασμός: "Προμερίσμστσ" Λογαριασμός: "Δοσοληπτικοί λογαριασμοί εταίρων" Λογαριασμοί: "Δοσοληττηκοί λογαριασμοί διαχειριστών" "Δοσοληττηκοί λογαριασμοί ιδρυτών ΑΕ και μελών διοικητικού συμβουλίου "Δοσοληττηκοί λογαριασμοί γενικών διευθυντών ή διευθυντών ΑΕ Λογαριασμοί: "Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά συνδεμένων επιχειρήσεων σε δρχ." "Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά συνδεμένων επιχειρήσεων σε Ξ.Ν."

7 Λογαριασμοί: "Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά λοιπών συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεων σε δρχ." "Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά λοιπών συμμετοχικού ενδιαφέροντος, επιχειρήσεων σε Ξ.Ν. Λογαριασμός: "Ελληνικό Δημόσιο - προκαταβλημένοι και παρακρατημένοι φόροι Λογαριασμός "Ελληνικό δημόσιο - λοιπές απαιτήσεις" Λογαριασμοί: "Λογαριασμοί ενεργοποιήσεως εγγυήσεων προμηθευτών σε δρχ." "Λογαριασμοί ενεργοποιήσεως εγγυήσεων προμηθευτών σε Ξ.Ν." Λογαριασμοί: "Λογαριασμοί δεσμευμένων καταθέσεων σε δρχ." "Λογαριασμοί δεσμευμένων καταθέσεων σε Ξ.Ν." Λογαριασμοί: "Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις εισπρακτέες στην επόμενη χρήση σε δρχ." "Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις εισπρακτέες στην επόμενη χρήση σε Ξ.Ν." Λογαριασμοί: Λοιποί χρεώστες διάφοροι σε δρχ." Λοιποί χρεώστες διάφοροι σε Ξ.Ν Λογαριασμός: "Χρεώστες επισφαλείς" Λογαριασμός: "Ειδικές απαιτήσεις κατά ελληνικού δημοσίου" Λογαριασμός: "Επιταγές εισπρακτέες (μεταχρονολογημένες) " 3.8. Λογαριασμός 34 "ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ" Έννοια των χρεογράφων Περιεχόμενο του λογαριασμού Αξία κτήσεως και αποτιμήσεως των χρεογράφων Έσοδα από χρεόγραφα και αποτελέσματα από την πώλησή τους Εμφάνιση του λογαριασμού 34 στον Ισολογισμό

8 3.10 Λογαριασμός 35 "ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΙ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ" Περιεχόμενο και λειτουργία του λογαριασμού Περιεχόμενο και λειτουργία των αναλυτικών λογαριασμών του Λογαριασμός "Πάγιες προκαταβολές" Λογαριασμός "πιστώσεις υπέρ τρίτων" Εμφάνιση του λογαριασμού 35 στον Ισολογισμό Λογαριασμός 36 "ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ" Περιεχόμενο και λειτουργία των αναλυτικών λογαριασμών του Λογαριασμός: "έξοδα επόμενων χρήσεων" Λογαριασμός: "Έσοδαχρήσεως εισπρακτέα" Λογαριασμός "Αγορές υπό παραλαβή" Λογαριασμός "Εκπτώσεις επί αγορών χρήσης υπό διακανονισμό" Εμφάνιση του λογαριασμού 36 στον Ισολογισμό Λογαριασμός 37 "..." 3.14 Λογαριασμός 38 "ΧΡΗΜΑ ΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ Έννοια των διαθεσίμων και περιεχόμενο του λογαριασμού Αποτίμηση διαθεσίμων σε ξένο νόμισμα Περιεχόμενο και λειτουργία των αναλυτικών λογαριασμών του Λογαριασμός "Ταμείο " Λογαριασμός: "Διάμεσος λογαριασμός ελέγχου διακινήσεως μετρητών" Λογαριασμός "Ληγμένα τοκομερίδια για είσπραξη" Λογαριασμοί "καταθέσεις όψεως σε δρχ." "Καταθέσεις όψεως σε Ξ.Ν." Λογαριασμοί: "Καταθέσεις προθεσμίας σε δρχ." "Καταθέσεις προθεσμίας σε Ξ.Ν." Εμφάνιση του λογαριασμού 38 στον ισολογισμό

9 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 75 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΕΓΛΣ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Ο.Ε. ΕΠΙΛΟΓΟΣ 103 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 104

10 To Κυκλοφορούν Ενεργητικό (Κ.Ε.) αποτελεί μέρος των περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης και ειδικότερα μέρος του Ενεργητικού. Με τη μεγάλη ανάπτυξη των Βιομηχανικών και Εμπορικών Επιχειρήσεων η ύπαρξη των κλασικών λογιστικών συστημάτων δεν επαρκούσε. Δημιουργήθηκε η ανάγκη εκσυγχρονισμού της Λογιστικής για να μπορεί να παρακολουθεί τους οικονομικούς χειρισμούς των σημερινών επιχειρήσεων. Γι αυτό καθιερώθηκε το Ενιαίο Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (Ε.Γ.Λ.Σ.) με το οποίο αναβαθμίστηκε ριζικά η Λογιστική στη χώρα μας. Η εργασία αυτή αποτελεί μια προσπάθεια ερμηνείας και ανάλυσης των λογαριασμών του κυκλοφορούντος Ενεργητικού μέσα από το.γ.λ.σ και της λογιστικής παρακολούθησής τους. Περιλαμβάνει λογιστικές έννοιες, το περιεχόμενο και τον τρόπο λειτουργίας των λογαριασμών του κυκλοφορούντος ενεργητικού καθώς επίσης και το σχέδιο των λογαριασμών αυτών.

11 Κάθε λογαριασμός που εμφανίζεται στις οικονομικές καταστάσεις μιας επιχείρησης, για να έχει νόμιμο περιεχόμενο, πρέπει η επιχείρηση αυτή να τηρεί τους λογαριασμούς σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ. ΓΓ αυτό υπάρχει ανάγκη αναλύσεως του Ε.Γ.Λ.Σ. Στη συγκεκριμένη εργασία όμως δεν θα γίνει ανάλυση του Ε.Γ.Λ.Σ., αλλά του κυκλοφορούντος ενεργητικού μέσα από το Ε.Γ.Λ.Σ. και το οποίο κυκλοφορούν ενεργητικό αποτελείται από την 2η ομάδα του ΕΓΛΣ που είναι τα Αποθέματα και την 3η ομάδα που είναι οι Απαιτήσεις και τα Διαθέσιμα. Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας γίνεται αναφορά, γενικά στο κυκλοφορούν ενεργητικό και το ΕΓΛΣ. Επίσης παρέχεται κατά τρόπο αναλυτικό, το σχέδιο των λογαριασμών των αποθεμάτων και των απαιτήσεων και διαθέσιμων. Στο δεύτερο κεφάλαιο της εργασίας περιλαμβάνεται το περιεχόμενο των λογαριασμών των αποθεμάτων και αναπτύσσεται ο τρόπος με τον οποίο παρακολουθούνται και λειτουργούν λογιστικά. Στο τρίτο και τελευταίο κεφάλαιο περιλαμβάνεται επίσης, το περιεχόμενο των λογαριασμών, των Απαιτήσεων και των Διαθεσίμων και αναλύσεις για τον λογιστικό τρόπο λειτουργίας τους. Παραθέτονται παραδείγματα για την καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας των λογαριασμών και παρουσιάζεται η μορφή με την οποία εμφανίζονται οι λογαριασμοί αυτοί στον Ισολογισμό τέλους χρήσης. Παρέχεται το σχέδιο όλων των λογαριασμών του ΕΓΛΣ διότι γίνεται αναφορά σε ορισμένους εκτός του κυκλοφορούντος ενεργητικού λογαριασμούς, κάτι που ήταν απαραίτητο για την ολοκληρωμένη παρουσίαση του λογιστικού τρόπου παρακολούθησης των Αποθεμάτων και των Απαιτήσεων και Διαθεσίμων.

12 Στο δεύτερο μέρος της εργασίας γίνεται έρευνα σχετικά με τον τρόπο τον οποίο αναπτύσσονται οι λογαριασμοί της 2ης; και 3ης ομάδας του κυκλοφορούντος Ενεργητικού σε μια επιχείρηση Ο.Ε. που τηρεί βιβλία Γ κατηγορίας. Περιγράφονται με λογιστικές εγγραφές ο τρόπος με τον οποίο κινούνται κατά τη διάρκεια της χρήσεως, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται στο τέλος της, πως γίνεται η απογραφή και η καταχώρηση των αποθεμάτων της επιχείρησης. Επίσης, γίνεται ανάλυση του λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης και πώς περιλαμβάνονται σε αυτόν τα αποθέματα, οι απαιτήσεις και τα Διαθέσιμα καθώς και ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται στον Ισολογισμό τέλους χρήσεως το Κυκλοφορούν Ενεργητικό.

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (Ε.Γ.Λ.Σ.) 1.1. Γενικά για το Κυκλοφορούν Ενεργητικό Το κυκλοφορούν ενεργητικό, αποτελούν τα περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται να αλλάξουν μορφή μια ή περισσότερες φορές σε μια λογιστική ρήση. Τα κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία διακρίνονται σε; α. Αποθέματα υλικών αξιών β. Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις γ. Χρεόγραφα δ. Χρηματικά Διαθέσιμα 1.2. Γενικά για το Ενιαίο Γενικό Λογιστικό Σχέδιο Το Γενικό Λογιστικό Σχέδιο περιλαμβάνει 10 ομάδες λογαριασμών. Οι ομάδες αυτές κωδικοποιούνται με τους αριθμού 1-0 και 0. Κάθε ομάδα υποδιαιρείται σε πρωτοβάθμιους λογαριασμούς που κωδικοποιούνται με τους αριθμούς Κάθε πρωτοβάθμιος λογαριασμός υποδιαιρείται σε δευτεροβάθμιους και κωδικοποιούνται με τους αριθμούς Κάθε δευτεροβάθμιος λογαριασμός υποδιαιρείται σε τριτοβάθμιους λογαριασμούς που κωδικοποιούνται με τους αριθμούς Κάθε τριτοβάθμιος μπορεί να αναλυθεί και παραπέρα. Ο 1ος αριθμός του κωδικοποιημένου λογαριασμού μας δείχνει την ομάδα που ανήκει ο λογαριασμός. Ο 1ος και 2ος αριθμός κωδικοποιούν τον πρωτοβάθμιο λογαριασμό. Ο 1ος, 2ος, 3ος και 4ος αριθμός κωδικοποιούν τον δευτεροβάθμιο λογαριασμό.

14 ο 1ος, 2ος, 3ος, 4ος, 5ος και 6ος αριθμός, κωδικοποιούν τον τριτοβάθμιο λογαριασμό.

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 2.1. Πεοιε^όρενο της 2nc ouadac Στην ομάδα 2 τταρακολουθούνται τα αποθέματα της οικονομικής μονάδας τα οποία προέρχονται από: απογραφή ή αγορά ή ιδιοπαραγωγή ή ανταλλαγή ή εισφορά σε είδος ή δωρεά 2.2. Έννοια των αποθευάτων Κατά το ΕΓΛΣ, αποθέματα είναι τα υλικά αγαθά που ανήκουν στην επιχείρηση και τα οποία: προορίζονται να πωληθούν κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών της βρίσκονται στη διαδικασία της παραγωγής και προορίζονται να πωληθούν, όταν πάρουν τη μορφή των έτοιμων προϊόντων προορίζονται να αναλωθούν για την παραγωγή έτοιμων αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών προορίζονται να αναλωθούν για την καλή λειτουργία, τη συντήρηση ή επισκευή, καθώς και την ιδιοπαραγωγή πάγιων στοιχείων προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για τη συσκευασία π.χ. των παραγόμενων έτοιμων προϊόντων ή των εμπορευμάτων που προορίζονται για πώληση Τα αποθέματα στις περισσότερες επιχειρήσεις (κυρίως βιομηχανικές και εμπορικές) αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό τμήμα του

16 κυκλοφορούντος ή ακόμη και του συνολικού ενεργητικού και από την πώληση τους προέρχονται τα σημαντικότερα έσοδα των επιχειρήσεων αυτών. Από λογιστική άποψη τα αποθέματα δημιουργούν στους λογιστές σημαντικά προβλήματα που εστιάζονται στη λογιστική παρακολούθησή τους κατά τη διάρκεια της χρήσεως καθώς και στην ποσοτική καταμέτρηση και αποτίμηση αυτών στο τέλος κάθε χρήσεως. Οι κυριότερες διακρίσεις των αποθεμάτων σχετίζονται με τον κλάδο στον οποίο ανήκει η επιχείρηση. Η εμπορική επιχείρηση κατέχει εμπορεύματα, η βιομηχανική επιχείρηση πρώτες και βοηθητικές ύλες, προϊόντα, κ.λπ. Το ΕΓΛΣ προσδιορίζει με ακρίβεια τις διάφορες κατηγορίες αποθεμάτων Λογιστική παρακολούθηση των αποθευάτων Κριτήριο λονιστικήζ διaκoίσεωc των σποθευστων Η λογιστική διάκριση των αποθεμάτων δεν στηρίζονται στην αντικειμενική φύση των στοιχείων, αλλά στον προορισμό αυτών στα πλαίσια της λειτουργικής δραστηριότητας της επιχειρήσεως Περιεχόυενο των ποωτοβάθυιων λογαριασμών αττοθευάτων Λογαριασμός 20: ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ Είναι τα υλικά αγαθά (αντικείμενα, ύλες) που αποκτούνται από την επιχείρηση με σκοπό να μεταπωλούνται στην κατάσταση που

17 αγοράζονται. Η επιχείρηση δεν μεταβάλλει τη φυσική μορφή των αγαθών αυτών, αλλά τα διαθέτει με τη μορφή που τα απέκτησε. Στην κατηγορία των εμπορευμάτων εντάσσονται λοιπόν, οι πρώτες και βοηθητικές ύλες, τα υλικά συσκευασίας, τα αναλώσιμα υλικά, τα ανταλλακτικά των παγίων στοιχείων και τα είδη συσκευασίας ου αγοράζονται από την επιχείρηση με σκοπό να μεταπωλούνται με τη μορφή που η επιχείρηση τα αγόρασε. Λογαριασμός 21: ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΤΟΙΜΑ ΚΑΙ ΗΜΙΤΕΛΗ Έτοιμα προϊόντα είναι τα υλικά αγαθά που έχουν προαχθεί, κατασκευαστεί ή συναρμολογηθεί από την επιχείρηση και είναι ολοκληρωμένα και έτοιμα προς πώληση, για παράδειγμα, στην τσιμεντοβιομηχανία οι σάκοι τσιμέντων κ.λπ. Έτσι λοιπόν, στην κατηγορία των ετοίμων προϊόντων εντάσσονται και οι πρώτες και βοηθητικές ύλες, τα υλικά συσκευασίας, τα αναλώσιμα υλικά, τα ανταλλακτικά πάγιων στοιχείων και τα είδη συσκευασίας που παράγονται από την επιχείρηση με σκοπό να πωλούνται, για παράδειγμα, έτοιμα προϊόντα για τη χημική βιομηχανία θεωρούνται οι χημικές ύλες που παράγει για να τις πωλήσει στις φαρμακευτικές βιομηχανίες. Ημιτελή (ή ημικατεργασμένα) προϊόντα είναι τα υλικά αγαθά που μετά από κατεργασία ως ένα ορισμένο στάδιο, είναι έτοιμα προς πώληση στην ημιτελή τους κατάσταση ή προς παραπέρα βιομηχανοποίηση. Λογαριασμός 22: ΥΠΟΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ Υποπροϊόντα είναι τα υλικά αγαθά ή προϊόντα, που παράγονται μαζί με τα κύρια προϊόντα, σε διάφορα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, από τις ίδιες πρώτες και βοηθητικές ύλες. Τα υποπροϊόντα

18 επαναχρησιμοττοιούνται από την επιχείρηση σαν πρώτη ύλη ή πωλούνται αυτούσια, για παράδειγμα σε μια ελαιουργία ο πυρήνας. Υπολείμματα είναι υλικά κατάλοιπα της παραγωγικής διαδικασίας, κατά κανόνα άχρηστα. Τα υπολείμματα, όταν σαν άχρηστα απορρίπτονται, αντιπροσωπεύουν μέρος της βιομηχανικής απώλειας (ή αλλιώς φύρας). Στην κατηγορία των υπολειμμάτων εντάσσονται και τα ακατάλληλα προς βιομηχανοποίηση ή κανονική αξιοποίηση υλικά, ή έτοιμα ή ημιτελή προϊόντα. Λογαριασμός 23: ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ Είναι οι πρώτες ύλες, τα βοηθητικά υλικά, τα ημιτελή προϊόντα και άλλα στοιχεία κόστους (για παράδειγμα, εργασία, γενικά βιομηχανικά έξοδα), τα οποία κατά τη διάρκεια της χρήσεως ή κατά την απογραφή τέλους χρήσεως βρίσκονται στο κύκλωμα της παραγωγικής διαδικασίας για κατεργασίας. Τα υλικά που χαρακτηρίζονται ως "παραγωγή σε εξέλιξη" αποτιμούνται στο κόστος παραγωγής, που περιλαμβάνει: α) το κόστος των άμεσων υλικών, β) το κόστος της άμεσης εργασίας και γ) αναλογία γενικών βιομηχανικών εξόδων. Λογαριασμός 24: ΠΡΩΤΕΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ - ΥΛΙΚΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ Πρώτες ύλες είναι τα υλικά αγαθά που αποκτά η οικονομική μονάδα με σκοπό τη βιομηχανική επεξεργασία ή συναρμολόγησή τους για την παραγωγή ή κατασκευή προϊόντων. Πρόκειται, δηλαδή, περί ενσώματων αγαθών που αγοράζει ή λαμβάνει από φυσικές πηγές η οικονομική μονάδα με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει για την παραγωγή προϊόντων για

19 πώληση, για παράδειγμα, στην καπνοβιομηχανία τα καπνά, στην αλευροβιομηχανία το σιτάρι κ.λπ. Βοηθητικές ύλες είναι τα υλικά αγαθά που είναι αναγκαία για την επεξεργασία των πρώτων υλών, οι οποίες όμως δεν ενσωματώνονται στο τελικό προϊόν της παραγωγής. Υλικά συσκευασίας είναι τα υλικά αγαθά που αποκτά η οικονομική μονάδα με σκοπό τη χρησιμοποίησή τους για τη συσκευασία των προϊόντων της, ώστε αυτά να φτάνουν στην κατάσταση εκείνη, στην οποία είναι δυνατό να προσφέρονται στην αγορά. Τα υλικά συσκευασίας είναι μιας μόνο χρήσεως και δεν επιστρέφονται στην επιχείρηση η οποία πωλεί προϊόντα, για παράδειγμα, πλαστικές φιάλες, χαρτί περιτυλίγματος κ.λπ. Λογαριασμός 25; ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ Είναι τα υλικά που η οικονομική μονάδα αποκτά με προορισμό την ανάλωσή τους για συντήρηση του πάγιου εξοπλισμού της και γενικά για την εξασφάλιση των αναγκαίων συνθηκών λειτουργίας των κύριων και βοηθητικών υπηρεσιών της, για παράδειγμα, υλικά καθαριότητας των τμημάτων παραγωγής, τα λάδια συντηρήσεως των μηχανών. Λογαριασμός 26: ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Είναι τα υλικά αγαθά που αποκτά η οικονομική μονάδα με σκοπό την ανάλωσή τους για συντήρηση και επισκευή του πάγιου εξοπλισμού της.

20 Λογαριασμός 27 ^ Ο λογαριασμός 27 είναι κενός. Η συμπλήρωσή του είναι δυνατή μόνο μετά από απόφαση του κατά νόμο αρμόδιου οργάνου και αναλόγως με τις ανάγκες της κάθε επιχειρήσεως. Λογαριασμός 28: ΕΙΔΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ Είναι τα υλικά μέσα που χρησιμοποιούνται από την οικονομική μονάδα για τη συσκευασία εμπορευμάτων ή προϊόντων της και παραδίδονται στους πελάτες μαζί με το περιεχόμενό τους. Τα είδη συσκευασίας είναι επιστρεπτέα ή μή επιστρεπτέα, ανάλογα με τη συμφωνία που γίνεται κατά την πώληση σχετικά με την επιστροφή τους ή μή, όπως για παράδειγμα οι φιάλες υγραερίων ή αναψυκτικών κ.λπ. Όμιλος λογαριασμών 29; "ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ Ή ΑΛΛΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΓΟυιλοζ λοναριασυών προαιρετικήο χρήσεως) Σε περίπτωση που η οικονομική μονάδα κάνει χρήση του ομίλου λογαριασμών 29, τα κονδύλια των λογαριασμών του ομίλου αυτού, στον ισολογισμό τέλους χρήσεως, συναθροίζονται και εμφανίζονται μαζί με τα αντίστοιχα κονδύλια των λογαριασμών Τρόπος αναπτύζεωζ των λογαοιασυών αποθευάτων Οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί αποθεμάτων (20-28), οι οποίοι είναι υποχρεωτικοί, αναπτύσσονται σε δευτεροβάθμιους, τριτοβάθμιους ή

21 αναλυτικότερους λογαριασμούς, σύμφωνα με τις πληροφοριακές ανάγκες κάθε οικονομικής μονάδας. Οι αγορές που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια της χρήσεως, καθώς και τα αρχικά και τελικά αποθέματα, για κάθε κατηγορία αγαθών των λογαριασμών 20-28, παρακολουθούνται υποχρεωτικά σε χωριστούς δευτεροβάθμιους, τριτοβάθμιους ή αναλυτικότερους λογαριασμούς. Το τελευταίο όριο αναλύσεως για καθένα από τους πρωτοβάθμιους λογαριασμούς είναι οι μερίδες αποθήκης (διαρκής απογραφή), που αποτελούν το έσχατο όριο αναλύσεως του λογαριασμού "αποθέματα" της αναλυτικής λογιστικής. Στη μερίδα αποθήκης παρακολουθείται η τελευταία υποδιαίρεση της συγκεκριμένης κατηγορίας αποθέματος, όπως π.χ. στα εμπορεύματα, μερίδα αποθήκης αντιπροσωπεύει το είδος ή ακόμη και την ποιότητα. Η τελευταία υποδιαίρεση της κάθε κατηγορίας αποθεμάτων παρακολουθείται σε περισσότερες από μία μερίδες αποθήκης, όταν το ίδιο απόθεμα βρίσκεται σε περισσότερους από έναν αποθηκευτικούς χώρους. Οι λογαριασμοί της τελευταίας υποδιαιρέσεως των αποθεμάτων τηρούνται κατά ποσότητα και αξία. Εξαίρεση από τον κανόνα αυτό είναι δυνατό να γίνεται για ορισμένες κατηγορίες αναλώσιμων υλικών που θεωρούνται ότι αναλώνονται αμέσως με την παραλαβή τους. Τα αναλώσιμα αυτά υλικά είναι δυνατό να παρακολουθούνται είτε στο σύνολό τους, είτε κατά ομάδες, μόνο κατά αξία Λειτουργία των λοναοιασυών των ανοοαζουένων αποθευάτων (λον/συοί 20, 24, και 28} Οι λογαριασμοί λειτουργούν σύμφωνα με τα παρακάτω: κατά την έναρξη της χρήσεως χρεώνονται (οι ειδικοί υπολογαριασμοί αποθεμάτων) με την αξία των αποθεμάτων της προηγούμενης απογραφής.

22 Κατά τη διάρκεια της χρήσεως χρεώνονται (οι ειδικοί υπολογαριασμοί αγορών) με την αξία κτήσεως των αγοραζόμενων αγαθών και πιστώνονται με τις τυχόν επιστροφές αγορών και τις εκτός τιμολογίου εκπτώσεις Κατά το τέλος της χρήσεως πιστώνονται, με χρέωση του λογαριασμού "λογαριασμός γενικής εκμεταλλεύσεως", με την αξία των αρχικών αποθεμάτων και την αξία των καθαρών, μετρά την αφαίρεση των επιστροφών και των εκτός τιμολογίου εκπτώσεων, αγορών της χρήσεως και χρεώνονται, με πίστωση του λογαριασμού 80.00, με την αξία των τελικών αποθεμάτων, όπως η αξία αυτή προκύπτει κατά την αποτίμησή τους Λογιστική παρακολούθηση των αγορών αποθευάτων Ayooic από το εσωτερικό Ο λογαριασμός "αγορές χρήσης" του κάθε λογαριασμού από χρεώνεται με την αξία αγοράς και με τα ειδικά έξοδα αγοράς μέχρι την παραλαβή και αποθήκευση των αγαθών. Τέτοια έξοδα είναι οι δασμοί εισαγωγής, τα έξοδα μεταφοράς και παραλαβής των αγαθών, τα ασφάλιστρα, οι ναύλοι, τα έξοδα εκτελωνισμού, τα φορτοεκφρορτωτικά έξοδα, οι τελωνειακές υπερημερίες και οτιδήποτε άλλο έξοδο αφορά την αγορά και αποδεικνύεται οπωσδήποτε με επίσημο δικαιολογητικό. Στους λογαριασμούς της ομάδας 2 μεταφέρονται επίσης και τα ειδικά έξοδα αγορών που προηγούμενα έχουν συγκεντρωθεί στους υπολογαριασμούς του λογαριασμού Όταν οι εκπτώσεις αναφέρονται σε περισσότερα από ένα είδη και ο διαχωρισμός τους ανάλογα με το είδος είναι αδύνατος ή δυσχερής, η κατανομή τους στα είδη αυτά γίνεται ανάλογα με την πριν από τις εκπτώσεις αξία κτήσης τους.

23 Σε περίπτωση που παραλαμβάνονται αγαθά χωρίς να έχουν έρθει τα νόμιμα παραστατικά (τιμολόγιο κ.λπ.), χρεώνεται ο λογαριασμός "αγορές χρήσης" με τη συμφωνημένη αξία των αγαθών, που παραλαμβάνονται και πιστώνεται ο λογαριασμός "αγορές υπό τακτοποίηση". Με τη λήψη του τιμολογίου χρεώνεται ο λογαριασμός και πιστώνεται ο λογαριασμός 50 ή 38 κ.λπ. με τακτοποίηση συγχρόνως και της τυχόν διαφοράς. Αν το παραστατικό έρθει μετά το κλείσιμο του ισολογισμού, η τυχόν διαφορά που προκύπτει καταχωρείται στο λογαριασμό 82 "έξοδα και έσοδα προηγούμενων χρήσεων". Σε περίπτωση που έρθει το τιμολόγιο πριν από την παραλαβή των αγαθών, δεν γίνονται εγγραφές. Κατά το τέλος όμως της χρήσης αν έχουν φορτωθεί αγαθά για λογαριασμό και με ευθύνη της επιχείρησης για τα οποία ήρθε το τιμολόγιο χωρίς την παραλαβή των αγαθών, τότε χρεώνεται ο λογαριασμός και πιστώνεται ο λογαριασμός 50. Στη νέα χρήση χρεώνονται οι λογαριασμοί και πιστώνεται ο λογαριασμός Ανοοέζ από το εξωτερικό Στο λογαριασμό "αγορές χρήσεως", που καταχωρούνται οι αγορές από το εσωτερικό, καταχωρούνται επίσης και οι αγορές από το εξωτερικό. Είναι ευνόητο ότι η οικονομική μονάδα μπορεί να τηρήσει ιδιαίτερους λογαριασμούς για τις αγορές από το εξωτερικό. Η διαδικασία τήρησης των λογαριασμών είναι ίδια με την τήρηση των αγορών εσωτερικού. Η χρέωση των λογαριασμών αγορών εξωτερικού γίνεται επίσης στο κόστος κτήσεως, δηλαδή με την τιμολογιακή αξία προσαυξημένη με τα ειδικά έξοδα αγοράς. Το κόστος κτήσεως των αγοραζόμενων από το εξωτερικό αποθεμάτων συγκεντρώνεται στο λογαριασμό "παραγγελίες στο εξωτερικό/ παραγγελίες κυκλοφορούντων στοιχείων" και στη συνέχεια το

24 συνολικό κόστος μεταφέρεται στους λογαριασμούς των αγορών της χρήσεως. Σημειώνεται ότι η δραχμική αξία των αποθεμάτων, που αγοράζονται από το εξωτερικό, ανεξάρτητα από τον τρόπο διακανονισμού της συναλλαγματικής τους αξίας (π.χ. έναντι φορτωτικών εγγράφων, με άνοιγμα ανέκκλητης πιστώσεως ή με αποδοχή συναλλαγματικών) υπολογίζεται με βάση την επίσημη τιμή του ξένου νομίσματος (συναλλάγματος) της ημέρας διακανονισμού της αξίας. Η ημέρα αυτή συμπίπτει με την ημερομηνία της σχετικής εκκαθαρίσεως της Τράπεζας που μεσολαβεί για την εισαγωγή και, σε περίπτωση προεμβάσματος για το όλο ή μέρος της αξίας, με την ημερομηνία του προεμβάσματος. Επίσης είναι δυνατό, οι δασμοί, φόροι και τέλη που καταβάλλονται προσωρινά κατά την εισαγωγή αγαθών από το εξωτερικό και τα οποία προορίζονται για βιομηχανοποίηση και επανεξαγωγή, να καταχωρούνται σε χρέωση του λογαριασμού "Ελληνικό Δημόσιο - λοιπές απαιτήσεις/ δασμοί και λοιποί φόροι εισαγωγής προς επιστροφή' Εκπτώσεκ επί αγορών Εκπτώσεις επί αγορών είναι οι εκπτώσεις που αναγράφονται στα τιμολόγια αγορών κι αυτές που χορηγούνται με πιστωτικά τιμολόγια που εκδίδουν οι προμηθευτές. Οι εκπτώσεις χορηγούνται κυρίως: α) λόγω εξοφλήσεως του τιμολογίου πριν από τη συμφωνημένη προθεσμία εξοφλήσεως του (ταμειακές εκπτώσεις), β) λόγω ύψους αγορών που χορηγούνται συνήθως στο τέλος της χρήσεως με βάση το ύψος των αγορών κάθε πελάτη (είναι οι καλούμενες συνήθως κλιμακωτές εκπτώσεις), γ) λόγω ελαττωματικότητας των πωληθέντων προϊόντων και γενικά μειωμένης ποιότητας σε σχέση με τη συμφωνημένη, δ) λόγω διαφοράς στην ποσότητα των πωληθέντων κ.λπ.

25 Σύμφωνα με το ΕΓΛΣ, τον ΚΒΣ και την Αγορανομική Νομοθεσία, όλες γενικά οι εκπτώσεις, ανεξάρτητα από το λόγο που επέβαλε τη χορήγηση τους θεωρούνται μειωτικές της τιμής κτήσεως. Στις περιπτώσεις που για διάφορους λόγους, οι εκπτώσεις αγορών δεν είναι δυνατό να μειώνουν την τιμολογιακή αξία αγοράς, καταχωρούνται στους κατά κατηγορίες αποθεμάτων υπολογαριασμούς εκπτώσεων: είτε κατά κατηγορίες αποθεμάτων είτε για περισσότερες κατηγορίες, όταν δεν είναι δυνατός ή όταν είναι δυσχερής ο διαχωρισμός τους στις επιμέρους κατηγορίες. Το ΕΓΛΣ προβλέπει τους προαιρετικούς υπολογαριασμούς 20.98, 24.98, 25.98, και Οι λογαριασμοί αυτοί πιστώνονται με τις εκτός του τιμολογίου λαμβανόμενες εκπτώσεις επί αγορών, όταν η διάκρισή τους κατά κατηγορίες αποθεμάτων είναι αδύνατη, ή παρουσιάζει δυσκολίες. Στο τέλος της χρήσεως, τα υπόλοιπα των υπολογαριασμών εκπτώσεων αγορών μεταφέρονται στους αντίστοιχους υπολογαριασμούς "αγορές χρήσεως". Όταν οι εκπτώσεις αγορών αναφέρονται σε περισσότερες από μία κατηγορίες αποθεμάτων και ο διαχωρισμός τους κατά κατηγορία είναι αδύνατος ή δυσχερής, η κατανομή τους στις κατηγορίες αυτές γίνεται ανάλογα με την πριν από τις εκπτώσεις αξία κτήσεώς τους Προϋπολογισυένε<: avootc Προϋπολογισμένες αγορές είναι οι αγορές που πραγματοποιήθηκαν, αλλά χωρίς τιμολόγιο ή άλλο παραστατικό αξίας. Στις περιπτώσεις αυτές, κατά την παραλαβή των αγαθών, χρεώνονται οι λογαριασμοί αποθεμάτων με τη συμφωνημένη αξία των αγαθών που παραλαμβάνονται, με πίστωση του λογαριασμού "αγορές υπό τακτοποίηση", ο οποίος χρεώνεται αμέσως μετά τη λήψη του

26 οικείου στοιχείου. Ενδεχόμενη διαφορά μεταξύ της αξίας του τιμολογίου και εκείνης που λαμβάνεται υπόψη κατά τη χρέωση των λογαριασμών των αποθεμάτων, καταχωρείται στους οικείους λογαριασμούς αυτών, εκτός αν η τακτοποιητική εγγραφή γίνεται έπειτα από το κλείσιμο του ισολογισμού, οπότε η διαφορά αυτή καταχωρείται στον οικείο υπολογαριασμό του 82 "έξοδα και έσοδα προηγούμενων χρήσεων. Αντί του παραπάνω χειρισμού, το ΕΓΛΣ προβλέπει την τήρηση προαιρετικών δευτεροβάθμιων λογαριασμών "προϋπολογισμένων αγορών", οι οποίοι χρεώνονται με την εκτιμούμενη (προϋπολογιζόμενη) αξία των αγαθών που παραλαμβάνονται χωρίς παραστατικό πωλήσεως, με πίστωση των αντίστοιχων και οικείων υπολογαριασμών του 58 "λογαριασμοί περιοδικής κατανομής". Στο τέλος της επόμενης περιόδου λογαριασμού (π.χ. στο τέλος του επόμενου μήνα ή της επόμενης τριμηνίας) ακυρώνονται οι εγγραφές των προϋπολογισμένων αγορών, οι οποίες έγιναν στο τέλος της προηγούμενης περιόδου λογαριασμού και διενεργούνται νέες εγγραφές προϋπολογισμένων αγορών, σύμφωνα με τα στοιχεία της νέας περιόδου λογαριασμού Λογιστική παρακολούθηση των σποθευάτων κατά eidoc Το σύστησα me περιοδικήν σπογοαφήζ Σύμφωνα με το σύστημα αυτό η αξία των αγοραζόμενων αποθεμάτων καταχωρείται στη χρέωση των οικείων λογαριασμών αποθεμάτων (λ.χ. εμπορεύματα, πρώτες ύλες, υλικά συσκευασίας ή αγορές εμπορευμάτων κ.λπ.). Δεν τηρούνται αναλυτικοί λογαριασμοί κατά είδος, κατά ποσότητα και αξία. Κατά την πώληση ή ανάλωση των αποθεμάτων δεν γίνεται στους οικείους λογαριασμούς καμιά εγγραφή για την απεικόνιση του κόστους των πωλημένων ή αναλωμένων. Η εγγραφή αυτή γίνεται περιοδικά στο τέλος της χρήσεως (ή και σε συντομότερα

27 χρονικά διαστήματα) ύστερα από πραγματική (φυσική) καταμέτρηση (μέτρηση, ζύγιση κ.λπ.) και η αποτίμηση τους στην κατά είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ κτήσεως και τρέχουσας Το σύστηυα rnc diaokocic (ή ouvzyocic) anoyoawnc Κατά το σύστημα αυτό, εκτός από τους γενικούς λογαριασμούς των αποθεμάτων (εμπορεύματα, πρώτες ύλες, υλικά συσκευασίας κ.λπ.) τηρείται και ιδιαίτερη μερίδα για κάθε είδος αποθέματος, στην οποία καταχωρούνται οι εισαγωγές και εξαγωγές κατά ποσότητα και κατά αξία. Η μερίδα αυτή συνιστά το λογαριασμό της διαρκούς απογραφής του στοιχείου, αφού βάση αυτού η επιχείρηση γνωρίζει κατά τη διάρκεια της χρήσεως σε μια συνεχή και διαρκή βάση το υπάρχον απόθεμα κατά ποσότητα και αξία. Η διαρκής αυτή απογραφή εκτείνεται τόσο στα αποθέματα που βρίσκονται στις αποθήκες όσο και σ' αυτά που βρίσκονται στο στάδιο της βιομηχανοποιήσεως. Η καταμέτρηση των αποθεμάτων (φυσική απογραφή) δεν είναι αναγκαία παρά μόνο για έλεγχο αυτών που είναι υπεύθυνος για τη διαχείρισή τους και τον έλεγχο των λογιστικών καταχωρήσεων. Οι καταμετρήσεις γίνονται στο τέλος της χρήσεως. Κατά το ΕΓΛΣ, οι επιχειρήσεις που εφαρμόζουν το σύστημα της διαρκούς απογραφής έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν τη μέθοδο της περιοδικής απογραφής με την προϋπόθεση ότι όλα τα είδη θα απογράφονται τουλάχιστον μια φορά μέσα στη χρήση. Οι μερίδες αποθήκης προσαρμόζονται προς τα δεδομένα της φυσικής απογραφής, χρεούμενες με τα πλεονάσματα με πίστωση του λογαριασμού "πλεονάσματα απογραφής" και πιστούμενες με τα ελλείμματα με χρέωση του λογαριασμού "ελλείμματα απογραφής". Το σύστημα της διαρκούς απογραφής θεωρείται απαραίτητο για την ορθολογική διαχείριση των αποθεμάτων, γιατί αποφεύγονται οι υπέρ /υποαποθεματοποιήσεις και διευκολύνεται ο εσωτερικός και εξωτερικός

28 έλεγχος αυτών. Σημειώνεται ότι στις μεγάλες, κυρίως βιομηχανικές, εττιχειρήσεις όπου υπάρχουν χωριστοί αποθηκευτικοί χώροι με υπεύθυνους διάφορα πρόσωπα, η μή τήρηση διαρκούς απογραφής είναι αδιανόητη Απογραφή τέλους χοήσεωζ Τι ορίζει το ΕΓΛΣ σγετικά υε την απογραφή των αττοθευάτων Απογραφή είναι το σύνολο των ενεργειών με τις οποίες προσδιορίζεται λετπομερώς, κατά ποσότητα και αξία, το ενεργητικό και το παθητικό μιας οικονομικής μονάδας σε μια δεδομένη στιγμή. Σύμφωνα με το ΕΓΛΣ, οι οικονομικές μονάδες είναι υποχρεωμένες να πραγματοποιούν πραγματικές (φυσικές) απογραφές των αποθεμάτων τους τουλάχιστον μια φορά μέσα σε κάθε χρήση και μάλιστα στο τέλος αυτής. Κατά την απογραφή πρέπει να αναγνωρίζονται, να καταμετρούνται και να καταγράφονται όλα τα αποθέματα κατά είδος, ποιότητα και ποσότητα και να γίνεται η κατάταξη αυτών σε κατηγορίες που να αντιστοιχούν στους επι μέρους λογαριασμούς των αποθεμάτων. Είδη που βρίσκονται σε τρίτους για πώληση, για ενέχυρο ή για άλλους λόγους, καταχωρούνται ιδιαίτερα στην απογραφή. Οι οικονομικές μονάδες που τηρούν τους λογαριασμούς αποθεμάτων κατά τη μέθοδο της διαρκούς απογραφής έχουν τη δυνατότητα, αντί να διενεργούν πραγματική απογραφή για όλα τα είδη κατά τη λήξη της χρήσεως, να εφαρμόζουν τη μέθοδο της περιοδικής απογραφής. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή η απογραφή, για κάθε κατηγορία ειδών γίνεται μέσα στη χρήση, αλλά σε καθορισμένους χρόνους που κρίνονται κατάλληλοι από την οικονομική μονάδα, με την

29 προϋπόθεση ότι όλα τα είδη θα απογράφονται τουλάχιστον μια φορά μέσα στη χρήση. Η αποτίμηση των ειδών που απογράφονται με τη μέθοδο της περιοδικής απογραφής γίνεται στο τέλος της χρήσεως, με βάση τις ποσότητες που προκύπτουν από τα λογιστικά δεδομένα της τελευταίας εργάσιμης ημέρας. Η σύνταξη της απογραφής περιλαμβάνει δύο στάδια: α) τον ακριβή ποσοτικό και ποιοτικό προσδιορισμό των περιουσιακών στοιχείων, δηλαδή την αναγνώριση, καταμέτρηση και καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων και β) την αποτίμηση των ποσοτήτων που απογράφησαν, δηλαδή την εκτίμηση της αξίας τους Ποσοτική καταυέτοηση και καταγώοηση στο Βιβλίο Απονραφών Το άρθρο 27 του ΚΒΣ ορίζει τα ακόλουθα: Ο επιτηδευματίας που τηρεί βιβλία τρίτης κατηγορίας κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου και μέσα στις προθεσμίες που προβλέπονται από το άρθρο 17 του ΚΒΣ προβαίνει σε καταμέτρηση, καταγραφή και αποτίμηση, στο βιβλίο απογραφών όλων των στοιχείων της επαγγελματικής του περιουσίας Αττοτίρπση των περιουσιακών στοιγείων Τα περιουσιακά στοιχεία που καταμετρήθηκαν και καταγράφτηκαν αποτιμούνται σε χρηματικές μονάδες. Οι τιμές αποτιμήσεως καθορίζονται από το άρθρο 43 του ν. 2190/1920 και το άρθρο 28 του ΚΒΣ (π.θ. 186/1992). Η αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων που καταμετρήθηκαν και καταγράφτηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17 του ΚΒΣ πρέπει

30 να γίνει μέσα στην προθεσμία συντάξεως του ισολογισμού, δηλαδή : α) εντός 3 μηνών από τη λήξη διαχειριστικής περιόδου, για τις ατομικές επιχειρήσεις, προσωπικές εταιρίες, ΕΠΕ, κοινοπραξίες, κοινωνίες του αστικού δικαίου και αστικές εταιρίες, β) εντός 4 μηνών από τη λήξη της χρήσεως για τις ανώνυμες εταιρίες και τους συνεταιρισμούς, γ) εντός 6 μηνών από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου για τις αλλοδαπές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται ποντοπόρα πλοία Οι επιτπώσεκ erne oikovouikic καταστάσεκ των λαθών στην απογραφή των αποθευότων Οι επιπτώσεις που έχουν τα λάθη στα αποθέματα επί των αποτελεσμάτων της χρήσεως μπορούν να συνοψιστούν ως εξής: όταν τα τελικά αποθέματα υπερεκτιμούνται, τα αποτελέσματα της χρήσεως υπερεκτιμούνται όταν τα τελικά αποθέματα υποεκτιμούνται, τα αποτελέσματα της χρήσεως υποεκτιμούνται όταν τα αρχικά αποθέματα υπερεκτιμούνται, τα αποτελέσματα της χρήσεως υποεκτιμούνται όταν τα αρχικά αποθέματα υποεκτιμούνται, τα αποτελέσματα της χρήσεως υπερεκτιμούνται Εκτός από την επίδρασή τους στα αποτελέσματα, τα λάθη επί των αποθεμάτων οδηγούν σε εσφαλμένο προσδιορισμό της αξίας ορισμένων μεγεθών του ισολογισμού (όπως του κυκλοφορούντος ενεργητικού).

31 2.7. Αποτίμηση των αποθευάτων cmoyoa(pnc Μέθοδοι αποπυήσεως: των emutpouc κατηγοριών αποθευάτων που καθιερώνονται από το ΕΓΛΣ και το νόυο Τόσο ο V. 2190/120 όσο και ο ΚΒΣ καθιερώνουν τον κανόνα της κατά είδος χαμηλότερης μεταξύ κτήσεως και τρέχουσας τιμής για την αττοτίμηση των αποθεμάτων. Όμως οι παραπάνω διατάξεις πρέπει να συνδυαστούν με τα όσα προβλέπει για το θέμα το ΕΓΛΣ. Έτσι, για την αποτίμηση των αποθεμάτων ισχύουν τα παρακάτω: Αποτίμηση των ετοίυων και ηυιτελών προϊόντων Τα αποθέματα που προέρχονται από αγορές (εμπορεύματα, πρώτες και βοηθητικές ύλες, υλικά συσκευασίας, αναλώσιμα υλικά, ανταλλακτικά πάγιων στοιχείων) αποτιμούνται στην κατά είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσεως και της τρέχουσας τιμής αγοράς Αποτίμηση των έτοιμων και ημιτελών προϊόντων Τα αποθέματα (εκτός από τα υπολείμματα και υποπροϊόντα) που προέρχονται από την παραγωγή της επιχειρήσεως και προορίζονται, είτε για πώληση ως έτοιμα προϊόντα, είτε για παραπέρα επεξεργασία προς παραγωγή έτοιμων προϊόντων, αποτιμούνται στην κατά είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ των τιμών ιστορικού κόστους παραγωγής και του κόστους στο οποίο η επιχείρηση μπορεί να παράγει τα αποθέματα κάθε είδους κατά το τέλος της χρήσεως. Στην περίπτωση που η επιχείρηση αδυνατεί να

32 προσδιορίσει το τελευταίο αυτό κόστος, αντί αυτού λαμβάνεται υπόψη η καθαρά ρευστοποιήσιμη αξία Αποτίυηση των συυπαράγωγων προϊόντων Συμπαράγωγα είναι τα προϊόντα που παράγονται από την επεξεργασία της πρώτης ύλης κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας. Τα συμπαράγωγα προϊόντα αποτιμούνται, στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ των τιμών ιστορικού κόστους παραγωγής και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας. Ειδικότερα ως προς τον τρόπο προσδιορισμού του ιστορικού κόστους κτήσεως αυτών ισχύουν τα εξής: Τα συμπαράγωγα προϊόντα έχουν ενιαίο κόστος παραγωγής, το οποίο, μετά την μείωση του κατά την αξία αποτιμήσεως των τυχόν υποπροϊόντων και υπολειμμάτων, κατανέμεται μεταξύ αυτών με κριτήριο την αξία τους σε καθαρές τιμές πωλήσεως Αποτίυηση των ελαττωματικών προϊόντων Ελαττωματικά είναι τα προϊόντα τα οποία, εξαιτίας ελαττωματικής παραγωγής ή κατασκευής, διαφέρουν από τα λοιπά κανονικά προϊόντα και πωλούνται με το χαρακτηρισμό του ελαττωματικού σε τιμή κατώτερη της κανονικής. Τα ελαττωματικά προϊόντα, ανάλογα με τις περιπτώσεις που παρουσιάζονται αποτιμούνται ως εξής; Σε περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν πρόκειται να διατεθεί με το ελάττωμα του σε μικρότερη τιμή, η αποτίμησή του γίνεται στην πιθανή τιμή πωλήσεώς του. Το κόστος που προκύπτει με τον τρόπο αυτόν μειώνει το συνολικό κόστος παραγωγής, η διαφορά δεν αποτελεί το κόστος της παραγωγής του κανονικού ή των κανονικών προϊόντων

33 Σε περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν πρόκειται να διατεθεί με το ελάττωμα του με μικρή έκπτωση, αποτιμάται (κοστολογείται) όπως και το κανονικό προϊόν. Στην περίπτωση δηλαδή αυτή το συνολικό κόστος παραγωγής διαιρείται με τη συνολική σε μονάδες παραγωγή, κανονικών και ελαττωματικών προϊόντων και από τη διαίρεση αυτή προκύπτει ενιαίο κατά μονάδα κόστος παραγωγής. Σε περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν δεν είναι δυνατό ή δεν συμφέρει να διατεθεί στην αγορά με το ελάττωμα του, και για τον λόγο αυτό επανεισάγεται στην παραγωγική διαδικασία με σκοπό την εξάλειψη του ελαττώματος, τα έξοδα της πρόσθετης κατεργασίας βαρύνουν το σύνολο της παραγωγής και όχι μόνο εκείνη που προέρχεται από την επεξεργασία των ελαττωματικών προϊόντων. Στην περίπτωση επομένως αυτή η αποτίμηση του ελαττωματικού προϊόντος γίνεται στο ιστορικό κόστος παραγωγής του. Σε περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν, για διάφορους; λόγους, επαναχρησιμοποιείται στην παραγωγική διαδικασία σαν πρώτη ύλη, η αποτίμησή του γίνεται στην τιμή της πρώτης ύλης που υποκαθιστά Αποτίυηση των υποπροϊόντων Τα υποπροϊόντα εφόσον προορίζονται για πώληση, αποτιμώνται στην πιθανή τιμή πωλήσεώς τους, μειωμένη με τα άμεσα έξοδα πωλήσεως, όπως και στην περίπτωση των υπολειμμάτων. Όταν όμως προορίζονται να χρησιμοποιηθούν από την ίδια την οικονομική μονάδα, αποτιμούνται στην τιμή χρησιμοποιήσεως τους, δηλαδή στην τιμή που θα αγοράζονταν, είτε τα συγκεκριμένα υποπροϊόντα, είτε άλλα ισοδύναμης αξίας, με σκοπό να χρησιμοποιηθούν από αυτή.

34 Αποτίμηση των υπολειυυάτων Υπολείμματα είναι υλικά κατάλοιπα της παραγωγικής διαδικασίας (λ.χ. αποκόμματα χαρτιού). Τα υπολείμματα αποτιμούνται στην πιθανή τιμή πωλήσεώς τους, μειωμένη με τα άμεσα έξοδα που υπολογίζεται ότι θα χρησιμοποιηθούν για την πώλησή τους, 2.8. Μέθοδοι προσδιορισμού του κόστους π τιυή κτήσεων Όταν η επιχείρηση αγοράζει ή παράγει αγαθά έχουμε μια ποσοτική εισροή αγαθών και όταν πωλεί ή αναλίσκει αγαθά έχουμε μια εκροή αγαθών. Την ποσοτική αυτή εισροή και εκροή αγαθών ονομάζουμε φυσική ροή των αποθεμάτων. Τα αποθέματα όμως εισρέουν και εκρέουν με κάποιο κόστος κτήσεως και συνεπώς, παράλληλα με τη φυσική ροή, έχουμε και τη ροή κόστους αποθεμάτων. Η καθαρή διαφορά μεταξύ εισροών και εκροών κόστους συνιστά συνολικά το κόστος των μενόντων αποθεμάτων. Στη διάρκεια μιας λογιστικής περιόδου, τα αποθέματα, όπως αγοράζονται ή παράγονται με διαφορετικό κόστος μονάδας. Επίσης στις περισσότερες περιπτώσεις οι αναλώσεις ή πωλήσεις αποθεμάτων αντιστοιχούν σε περισσότερες της μίας μονάδας κόστους και συνεπώς ανακύπτει θέμα επιλογής των κατάλληλων μονάδων κόστους ώστε τόσο το κόστος των μενόντων αποθεμάτων όσο και των πωληθέντων να προσδιορίζεται κατά λογικό τρόπο. Σύμφωνα με το ΕΓΛΣ, το κόστος κτήσεως υπολογίζεται με μια από τις παρακάτω μεθόδους.

35 Η υέθοδοζ του μέσου σταθυικού kootouc Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή η μέση σταθμική τιμή κτήσεως υπολογίζεται με τον εξής τύπο Αξία αποθέματος Αξία αγορών της περιόδου ενάοξεως τηο περιόδου στην τιυή κτήσεως Ποσότητα αποθέματος Ποσότητα που αγοράζεται ενάρξεως της περιόδου στην περίοδο Η εφαρμογή της μεθόδου ενδείκνυται στις περιπτώσεις που η επιχείρηση εφαρμόζει το σύστημα της περιοδικής απογραφής των αποθεμάτων, οπότε στο τέλος της περιόδου που προσδιορίζεται το μέσο σταθμικό κόστος απογράφονται τα μένοντα και προσδιορίζεται η αξία αυτών και το κόστος των πωληθέντων, επειδή το μέσο σταθμικό κόστος δεν είναι δυνατό να υπολογιστεί πριν από την τελευταία αγορά της περιόδου, οι εξαγωγές (αναλώσεις - πωλήσεις) και τα υπόλοιπα των αποθεμάτων παρακολουθούνται στη διάρκεια της περιόδου μόνο κατά ποσότητα Η ut8o5oc του κυκλοφοριακού υέσου όοου ή των διαδογικών υπολοίπων Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή, μετά από κάθε εισαγωγή καθορίζεται η μέση τιμή του υπολοίπου με τον εξής τύπο: Αξία προηγούμενου + Αξία νέας αγοράς υπολοίπου στην τιυή κτήσεως Ποσότητα προηγούμενου + ποσότητα νέας υπολοίπου αγοράς Με τη μέθοδο του μέσου σταθμικού κόστους, το ετήσιο μέσο σταθμικό κόστος προσδιορίζεται στο τέλος της χρήσεως και συνεπώς, αν

36 η επιχείρηση εφαρμόζει το σύστημα της διαρκούς απογραφής, δεν είναι σε θέση στη διάρκεια της χρήσεως να προσδιορίζει το κόστος των αναλώσεων ή των πωλήσεων. Για την αντιμετώπιση της δυσχέρειας αυτής, σαν μέσο κόστος της μονάδας μπορεί να χρησιμοποιείται εκείνο που προκύπτει μετά από κάθε αγορά αγαθών. Η παρούσα μέθοδος δίνει ένα αντιπροσωπευτικό μέσο κόστος, το οποίο πλησιάζει περισσότερο στο τρέχον παρά στο μέσο σταθμικό, Η υέθοδοζ πρώτη εισαγωγή - πρώτη εξαγωγή (FIFO) Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην εκδοχή ότι η πρώτη εισαγωγή εξάγεται πρώτη και ότι τα αποθέματα τέλους χρήσεως προέρχονται από τις τελευταίες αγορές και αποτιμούνται στις τιμές που αντίστοιχα αγοράστηκαν. Η αρχή των υπολογισμών της σποτιμήσεως των αποθεμάτων γίνεται από την τελευταία αγορά. Η αποτίμηση των πωληθέντων - αναλωθέντων γίνεται σύμφωνα με τη σειρά εισαγωγής τους, γι αυτό και η μέθοδος αυτή λέγεται και "μέθοδος της σειράς εξαντλήσεως των αποθεμάτων". Με τη μέθοδο αυτή τα αποθέματα τέλους χρήσεως αποτιμούνται σε τιμές που πλησιάζουν προς τις τρέχουσες τιμές αγοράς του συνεπώς η αξία των αποθεμάτων που εμφανίζεται στον ισολογισμό είναι ορθότερη σε σύγκριση μ' εκείνη που προκύπτει με την εφαρμογή άλλων μεθόδων και ειδικότερα με τη LIFO Η utdodoc τελευταία εισαγωγή - πρώτη είανωνή (LIFO) Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην εκδοχή ότι η πρώτη εξαγωγή (πώληση ή ανάλωση) προέρχεται από την τελευταία εισαγωγή και ότι τα αποθέματα τέλους χρήσεως προέρχονται από τις παλιότερες εισαγωγές. Η αρχή των υπολογισμών της σποτιμήσεως των αποθεμάτων τέλους

37 χρήσεως γίνεται από την πρώτη αγορά της χρήσεως. Η αποτίμηση των πωληθέντων - αναλωθέντων γίνεται αντίθετα με τη σειρά της εισαγωγής τους. Η μέθοδος αυτή είναι ακριβώς αντίθετη με τη μέθοδο FIFO Η υέθοδοζ του βασικού αποθέυατοζ Το ΕΓΛΖ υιοθετεί τη μέθοδο αυτή και ορίζει ότι: Κατά τη μέθοδο αυτή τα αποθέματα τέλους χρήσεως διακρίνονται σε δύο μέρη. Το ένα αντιστοιχεί στο βασικό απόθεμα που αντιπροσωπεύει την ελάχιστη ποσότητα (στοκ ασφαλείας) η οποία κρίνεται αναγκαία για την ομαλή διεξαγωγή της συνήθους δραστηριότητας της οικονομικής μονάδας. Το άλλο προορίζεται για εξυπηρέτηση μελλοντικών αναγκών πωλήσεων, όταν πρόκειται για εμπορεύματα ή έτοιμα προϊόντα, ή αναγκών βιομηχανοποιήσεων, όταν πρόκειται για υλικά που αναλώνονται στην παραγωγική διαδικασία. Το βασικό απόθεμα αποτιμάται στην αξία της αρχικής κτήσεως του. Το υπόλοιπο μέρος (υπεραπόθεμα) αποτιμάται με μία από τις εξής μεθόδους υπολογισμού της τιμής κτήσεως; του μέσου σταθμικού κόστους, του κυκλοφοριακού μέσου όρου και της FIFO. Σε περίπτωση που η ποσότητα των κατά είδος αποθεμάτων δεν μεταβάλλεται σημαντικά από χρήση σε χρήση, είναι δυνατό να χαρακτηρίζεται ολόκληρη η ποσότητα αυτή σαν βασικό απόθεμα και ανάλογα να γίνεται η αποτίμησή της Η υέθοδο<: του εξατουικευυένου κόστους Το ΕΓΛΣ, σχετικά με τη μέθοδο αυτή, ορίζει τα εξής: Κατά τη μέθοδο αυτή, τα αποθέματα παρακολουθούνται όχι μόνο κατά είδος, αλλά και κατά συγκεκριμένες παρτίδες αγοράς ή παραγωγής, οι οποίες έτσι αποκτούν αυτοτέλεια κόστους (π.χ. παρτίδα ακατέργαστων δερμάτων, πλαστικών πρώτων υλών κ.λπ,). Κατά την αποτίμηση των αποθεμάτων

38 της απογραφής, αυτά αναλύονται σε ποσότητες κατά παρτίδα από την οποία προέρχονται και αποτιμούνται στο κόστος της συγκεκριμένης παρτίδας, ανεξάρτητα από το χρόνο παραγωγής ή αγοράς τους Η υέθοδο<: του πρότυπου κόστους Σύμφωνα με ΕΓΛΣ, με τη μέθοδο αυτή τα αποθέματα αποτιμούνται την τιμή του πρότυπου κόστους. Το πρότυπο κόστος εφαρμόζεται για την παρακολούθηση των πρώτων υλών, των ημικατεργασμένων και των έτοιμων προϊόντων, τόσο ως προς την εισαγωγή όσο και ως προς την εξαγωγή αυτών από τις οικείες λογιστικές αποθήκες, οι οποίες μπορούν να τηρηθούν μόνο κατά ποσότητα, αφού όλες οι εισαγωγές και εξαγωγές καταχωρούνται με την ίδια standard τιμή. Η μέθοδος του πρότυπου κόστους εφαρμόζεται με την προϋπόθεση ότι οι αποκλίσεις, που ενδεχόμενα θα προκόψουν ανάμεσα στο ιστορικό και στο πρότυπο κόστος, θα κατανέμονται στα μένοντα και στα πωληθέντα αποθέματά τους. Το ποσό των αποκλίσεων του αναλογεί στα απώλητα αποθέματα της απογραφής εμφανίζεται ξεχωριστά Αλλαγή υεθόδου ποοσδιοοισυού του κόστους κτήσεων Ο νόμος απόλυτα εναρμονισμένος με το ΕΓΛΣ, παρέχει στην εταιρεία το δικαίωμα επιλογής μιας από τις προηγούμενες μεθόδους προκειμένου να προσδιορίζει την τιμή κτήσεως ή κατά περίπτωση, το κόστος παραγωγής των αποθεμάτων. Κατά εξαίρεση ο νόμος επιτρέπει την αλλαγή της εφαρμοζόμενης μεθόδου, μόνο αν "υπάρχει μεταβολή συνθηκών, ή άλλος σοβαρός λόγος, οπότε η αλλαγή της μεθόδου αναφέρεται και αιτιολογείται στο προσάρτημα μαζί με την επίδραση της αλλαγής αυτής στη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων χρήσης.

39 2.9. Ο Kovovac rnc yapnaorspnc τιρής μεταξύ κόστουζ κτήσεως και τρέχουσας nunc Θεωρητική θερελίωση του κανόνα rnc γαυηλότεοπζ Tiunc Σύμφωνα με την αρχή του κόστους τα αποθέματα πρέπει να αποτιμούνται στο ιστορικό κόστος κτήσεώς τους. Όμως, η αρχή αυτής υποχωρεί έναντι της άλλης βασικής αρχής της συντηρητικότητας, σύμφωνα με την οποία οι γνωστές ζημίες και όταν ακόμη δεν βεβαιώνονται με ολοκληρωμένες συναλλαγές, πρέπει να αναγνωρίζονται σαν ζημίες της χρήσεως μέσα στην οποία συνέβησαν, ενώ, αντίθετα, τα γνωστά κέρδη ου δεν αποδεικνύονται από ολοκληρωμένες συναλλαγές δεν αναγνωρίζονται πριν από την ολοκλήρωση των συναλλαγών. Με βάση τα παραπάνω, η τιμή αποτιμήσεως των αποθεμάτων πρέπει να είναι η χαμηλότερη τιμή μεταξύ: α) του κόστους κτήσεως και β) της τρέχουσας τιμής Έννοια roc Toiyouaac nunc Η τρέχουσα τιμή, για τους σκοπούς της αποτιμήσεως των αποθεμάτων, μπορεί να προσδιοριστεί, ανάλογα με τις περιστάσεις, χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες βάσεις: α) Τη βάση της αγοράς ή σντικαταστάσεως. Η βάση αυτή εφαρμόζεται για τα εμπορεύματα ή υλικά που αγοράζονται από την επιχείρηση. Ως τρέχουσα τιμή, υπό κανονικές συνθήκες, νοείται η τρέχουσα τιμή αγοράς της μονάδας του αγαθού, η οποία επικρατεί στις πηγές εφοδιασμού της επιχειρήσεως κατά την ημέρα της απογραφής για κάθε αγαθό χωριστά.

40 γ) Τη βάση της ανατταρσγωγής Η βάση αυτή χρησιμοττοιείται για τα παραγόμενα ττροϊόντα και τα προϊόντα υπό κατεργασία. Η τρέχουσα τιμή απαρτίζεται από το τρέχον κόστος: 1) των υλικών, 2)της άμεσης εργασίας και 3) των γενικών βιομηχανικών εξόδων, γ) Τη βάση της πραγματοποιήσεως Για μερικά αγαθά, όπως τα παλιά απαξιωμένα ή τα επανακτώμενα από κατασχέσεις είναι ενδεχόμενο να μη μπορεί να προσδιοριστεί η τρέχουσα αξία αγοράς ή παραγωγής. Στις περιπτώσεις αυτές ως τρέχουσα τιμή νοείται η προσδοκώμενη τιμή πωλήσεως μειωμένη με τα σχετικά έξοδα πωλήσεως και με ένα λογικό κέρδος. Η τιμή αυτή ονομάζεται "πραγματοποιήσιμη αξία" Εφαρμογή rnc χαυηλότεοη^ nunc υεταξύ κόστους κτήσεωο και Toiyouaac τιυήο Η μέθοδος της χαμηλότερης τιμής μεταξύ κτήσεως και τρέχουσας μπορεί να εφαρμοστεί κατά τρεις τρόπους: α) Σύγκριση του κόστους κτήσεως και της τρέχουσας τιμής χωριστά για κάθε στοιχείο της απογραψής (στην κατά είδος χαμηλότερη τιμή) β) σύγκριση του κόστους κτήσεως και της τρέχουσας τιμής ξεχωριστά για κάθε κατηγορία στοιχείων της απογραφής γ) σύγκριση του συνολικού κόστους κτήσεως και της συνολικής τρέχουσας αξίας των αποθεμάτων της απογραφής. Στην πράξη εφαρμόζεται συνήθως η παραλλαγή της κατ' είδος χαμηλότερης τιμής την οποία υιοθετούν ο ΚΒΣ και το ΕΓΛΣ. Στις περιπτώσεις που η τρέχουσα τιμή είναι η χαμηλότερη έναντι του κόστους κτήσεως που φέρεται καταχωρημένο στα βιβλία, προκύπτει

41 μια χρεωστική διαφορά ττου καλείται "ζημία από τα κατεχόμενα αποθέματα", Για τη λογιστική αντιμετώπιση της ακολουθούνται δύο λογιστικοί χειρισμοί: α) Χειρισμός της άμεσης μείωσης της αξίας των αποθεμάτων β) Χειρισμός της έμμεσης μείωσης της αξίας των αποθεμάτων γ) Σύγκριση και εκτίμηση των παραπάνω δύο λογιστικών χειρισμών της χαμηλότερης τιμής Ευφάνιση των αποθευάτων στον ισολογισυό Το ΕΓΛΣ, και κατ' επέκταση ο νόμος, επιβάλλουν την εμφάνιση των αποθεμάτων στο κυκλοφορούν ενεργητικό με βάση το βαθμό ρευστοποιήσεως τους. Έτσι η παρουσίαση των αποθεμάτων αρχίζει από τα εμπορεύματα που έχουν το σχετικά υψηλότερο βαθμό ρευστοποιήσεως και καταλήγει στις προκαταβολές για αγορές αποθεμάτων που έχουν το χαμηλότερο βαθμό της ρευστοποιήσεως. Η κατάταξη αυτή έρχεται σε αντίθεση προς τη γενική αρχή που διέπει το υπόδειγμα ισολογισμού του ΕΓΛΣ, δηλαδή την αρχή της κατατάξεως των περιουσιακών στοιχείων με σειρά αντίθετη του βαθμού ρευστοποιήσεώς τους.