ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Transcript

1 ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Φαμίσης Κωνσταντίνος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

2 Η δημιουργία ποδοσφαιριστών υψηλού επιπέδου είναι μία πολυσύνθετη και μακροχρόνια διαδικασία, η οποία αποδίδει μόνον όταν στηρίζεται σε συγκεκριμένες αρχές και αξιώματα της προπονητικής. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Βασικός σκοπός του μακροχρόνιου προγραμματισμού είναι η συστηματική και ορθολογικά δομημένη ανάπτυξη των ταλαντούχων ποδοσφαιριστών, ώστε η καλύτερη αγωνιστική τους απόδοση να φτάσει στο υψηλότερο δυνατό σημείο κατά την ευνοϊκότερη περίοδο της ηλικίας τους, αλλά και να διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα για όσο το δυνατό μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

4 Για την πραγματοποίηση του μακροχρόνιου προγραμματισμού καθορίζονται αναλυτικά, και για κάθε έτος χωριστά, οι γενικοί και ειδικοί στόχοι, καθώς επίσης, και για κάθε περίοδο του ετήσιου κύκλου προπόνησης (ΜΑΚρόκυκλοι, ΜΕΣόκυκλοι, ΜΙΚρόκυκλοι). ΕΙΣΑΓΩΓΗ

5 Βασική παράμετρος καθορισμού των στόχων είναι η δημιουργία μοντέλων δομής των παραγόντων της αγωνιστικής απόδοσης για κάθε στάδιο της αναπτυξιακής φάσης. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μακροχρόνια δίδονται οι βασικοί στόχοι και προσδιορίζονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά (π.χ. σχέση γενικής και ειδικής προπόνησης) και ετησίως τα ποσοτικά χαρακτηριστικά (π.χ. αριθμός ΠΜ/έτος, ώρες προπόνησης/έτος).

6 Ο «ιδανικός» μακροχρόνιος προγραμματισμός πρέπει να αρχίζει στην ηλικία 8-9 ετών και να ολοκληρώνεται στα 18. Λόγω του διαφορετικού βαθμού ανάπτυξης και ωρίμανσης, η προπόνηση είναι απαραίτητο να διαφοροποιείται μεθοδικά μέσα στις αναπτυξιακές φάσεις. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες που ισχύουν στον ελληνικό χώρο προτείνονται τα παρακάτω μοντέλα ετήσιου προγραμματισμού για παιδιά ηλικίας από ετών και ετών, αντίστοιχα. Φάσεις ανάπτυξης ετών ετών Σύνολο ημερών προπόνησης (300) (300) Σύνολο ΜΙΚ ετησίως Αριθμός αγώνων ετησίως (1:14 ημερ.) (1:7 ημερ.) Ώρες προπόνησης ετησίως

8 ΠΡΟΓ/ΜΟΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΕ ΕΤΗΣΙΟ ΚΥΚΛΟ / ΦΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΦΟΡΜΑΣ 1. Φάση ανάπτυξης της αθλητικής φόρμας (περίοδος προετοιμασίας) 2. Φάση διατήρησης της αθλητικής φόρμας (αγωνιστική περίοδος) 3. Φάση στην οποία χάνεται η αθλητική φόρμα (μεταβατική περίοδος)

9 ΠΡΟΓ/ΜΟΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΕ ΕΤΗΣΙΟ ΚΥΚΛΟ / ΦΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΦΟΡΜΑΣ Ο ετήσιος προγραμματισμός περιλαμβάνει προκαθορισμένο πρόγραμμα, το οποίο περιοδικά ξεκινάει από την προπονητική μονάδα, τον μικρόκυκλο, τον μεσόκυκλο, έως τον μακρόκυκλο.

10 ΠΡΟΓ/ΜΟΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΕ ΕΤΗΣΙΟ ΚΥΚΛΟ / ΦΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΦΟΡΜΑΣ Παράγοντες που προσδιορίζουν την αθλητική επίδοση των ποδοσφαιριστών: 1. Οι φυσικές ιδιότητες 2. Οι τεχνικές ικανότητες 3. Ησωστήδιατροφή 4. Η ψυχική σταθερότητα

11 ΠΡΟΓ/ΜΟΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΕ ΕΤΗΣΙΟ ΚΥΚΛΟ / ΦΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΦΟΡΜΑΣ Ερωτήματα που απασχολούν τον προπονητή πριν τον ετήσιο προγραμματισμό: 1. Τι πρέπει να περιέχει η προπόνηση; 2. Ποια θα πρέπει να είναι η συχνότητα των προπονητικών ομάδων; 3. Ποια θα πρέπει να είναι η ένταση της προπόνησης; 4. Τι προπόνηση θα κάνουμε και με ποια μέθοδο; 5. Πόσο χρόνο ανάληψης έχουμε μετά από επιβαρύνσεις;

12 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ 3 ΠΕΡΙΟΔΩΝ Α. Προαγωνίστικη περίοδος - αρχή Αγωνιστικής περιόδου ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ 1. Αντοχή 2. Δύναμη 3. Ταχύτητα 4. Ευλυγισία

13 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ 3 ΠΕΡΙΟΔΩΝ Α. Προαγωνίστικη περίοδος - αρχή Αγωνιστικής περιόδου 5. Αντοχή στην ταχύτητα 6. Ατομική και ομαδική τακτική 7. Ψυχική σταθερότητα 8. Δημιουργία ομαδικού πνεύματος 9. Βελτίωση τεχνικο-τακτικού τομέα

14 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ 3 ΠΕΡΙΟΔΩΝ Β. Αγωνιστική περιόδος ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ 1. Αντοχή 2. Δύναμη 3. Ταχύτητα 4. Ευλυγισία 5. Ταχυδύναμη 6. Αντοχή στην ταχύτητα

15 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ 3 ΠΕΡΙΟΔΩΝ Β. Αγωνιστική περιόδος ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ Επίσης, έχουμε αυξημένες επιβαρύνσεις στους μη βασικούς ποδοσφαιριστές, καθώς και βελτίωση και σταθεροποίηση των φυσικών ιδιοτήτων και του τεχνικο-τακτικού τομέα των εκτός δεκαεξάδος ποδοσφαιριστών.

16 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ 3 ΠΕΡΙΟΔΩΝ Γ. Μεταβατική περίοδος Παθητική αποκατάσταση Ενεργητική αποκατάσταση Ιατρικές εξετάσεις Ενασχόληση με άλλα σπορ

17 ΠΡΟΓ/ΜΟΣ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΥ Γιαναέχουμεμέγιστεςβιολογικέςπροσαρμογέςθα πρέπειταπροπονητικάερεθίσματανααλλάζουνμε τέτοιο τρόπο που οι διαδοχικές επιβαρύνσεις να διαφοροποιούνται από προπονητική μονάδα σε προπονητική μονάδα ως προς την: Βαρύτητα Μέθοδο Ένταση και ποσότητα

18 ΠΡΟΓ/ΜΟΣ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΥ Με τον παραπάνω συντονισμό πετυχαίνεται: Α) Η εναλλακτική επιφόρτωση διαφορετικών σωματικών οργάνων. Β) Η άντληση μυϊκής ενέργειας από διαφορετικούς μηχανισμούς παραγωγής ενέργειας. Γ) Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της προπόνησης.

19 ΠΡΟΓ/ΜΟΣ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Για την πλήρη ανάπτυξη: της Αερόβιας Ικανότητας απαιτούνται 5-7 εβδ., της Δύναμης 3-4 εβδομάδες, της Ταχύτητας 3-4 εβδομάδες και, της Αντοχής στην Ταχύτητα 2 εβδομάδες.

20 ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΣ & ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ Χωρίζοντας την περίοδο προετοιμασίας σε 3 φάσεις έχουμε καλύτερη ομαδοποίηση των ιδιαιτεροτήτων των μικρόκυκλων και κατά συνέπεια την καλύτερη ανάλυση της παραπάνω σχέσης. Έτσι στην Α' φάση έχουμε: 1. Την ένταση του προπονητικού ερεθίσματος να βρίσκεταισεχαμηλότεροεπίπεδοαπόαυτότης διάρκειας.

21 ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΣ & ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ 2. Την επιβάρυνση να αυξάνεται σημαντικά κατά τη διάρκεια της εβδομάδος. 3. Τιςασκήσειςτεχνικήςναεφαρμόζονταιστην αρχή του μικρόκυκλου και στην αρχή της προπονητικής μονάδος. 4. Μετά τη βελτίωση της απλής τεχνικής ακολουθούν ασκήσεις τεχνικής σε συνδυασμό με τακτική

22 ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΣ & ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ Στην Β' και Γ' φάση έχουμε: 1. Η ένταση αυξάνει και στο επίκεντρο του μικρόκυκλου βρίσκεται η προπόνηση ταχύτητας, ταχυδύναμης και ομαδικής τακτικής. 2. Η προπόνηση τεχνικής γίνεται κάτω από έντονη επιβάρυνση.

23 ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΣ & ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ Στην Β' και Γ' φάση έχουμε: 3. Οι ασκήσεις ομαδικής τακτικής γίνονται κάτω από συνθήκες κανονικών αγώνων. 4. Μεγάλη σημασία αποκτούν οι φιλικοί αγώνες και ιδιαίτερα με δυνατούς αντιπάλους, κατά το τέλος της προετοιμασίας, γιατί συμβάλλουν θετικά στον ψυχολογικό τομέα.

24 ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΣ & ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1. Τακτική μέσα από σύνθετες ασκήσεις με ένταση αυτή του αγώνα. 2. Οι ασκήσεις τεχνικής πρέπει να γίνονται πριν τον αγώνα, π.χ. Σάββατο, γιατί συμβάλλουν θετικά στην απόκτηση άλλα και στην αύξηση της αυτοπεποίθησης των ποδοσφαιριστών. 3. Στα μέσα της εβδομάδος έχουμε αύξηση της προπονητικής ποσότητας με αντίστοιχη αύξηση της έντασης (κορύφωση).

25 ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΣ & ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 4. Έχουμε μείωση της επιβάρυνσης ως προς την ποσότητα στην τελική φάση του μικρόκυκλου για να εξασφαλίσουμε τη μεγαλύτερη δυνατή απόδοση την ήμερα του αγώνα. 5. Η επιβάρυνση στην πρώτη προπονητική μονάδα του μικρόκυκλου είναι συνάρτηση του πόσο δύσκολος ήταν ο αγώνας που είχε προηγηθεί.

26 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ Α' φάση: Επιδίωξη βελτίωσης Αντοχής Δύναμης των βασικών κινητικών ιδιοτήτων, καθώς και τη βελτίωση της ατομικής τακτικής συμπεριφοράς και της συμπεριφοράς σε γκρουπ 2-3 ατόμων.

27 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ Β' φάση: Παράλληλα με την προπόνηση αντοχής και δύναμης αρχίζουν οι προπονήσεις ταχύτητας ταχυδύναμης με χαρακτηριστικό γνώρισμα την αύξηση της έντασης. Η προπόνηση τεχνικής και τακτικής προσαρμόζεται σύμφωνα με τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης.

28 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ Γ' φάση: Εδώ έχουμε ομαδική τακτική ταχύτητα ταχυδύναμη σε πλήρη προσαρμογή, αντοχή στην ταχύτητα εξειδικευμένα για 2 εβδομάδες, ενώ μετά την καλλιεργούμε μέσα από σχέσεις παιχνιδιού 2x2, 3x3 4x4 με τα αγωνιστικά τετράγωνα, τα οποία εκτελούνται με μεγαλύτερη ψυχική διάθεση από τον ποδοσφαιριστή και συμβάλλουν θετικά στην αφομοίωση τεχνικοτακτικών στοιχείων.

29 ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Δόμηση 1ου ΜΙΚ Α φάσης προαγωνιστικής περιόδου για ηλικίες ετών ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ Ρεπό Τεχνική (zogler) Αντοχή (μέθοδος συναγωνισμού με μπάλα) Αντοχή (Fartlek) Γενική Δύναμη (διαλειμματικά) Τεχνική (παιχνίδια για χαλάρωμα) Ρεπό Αντοχή (συνεχόμενη μέθοδος) Γενική Δύναμη (διαλειμματικά) Αντοχή (συνεχόμενη μέθοδος) Γενική Δύναμη (διαλειμματικά) Αντοχή (συνεχόμενη μέθοδος)

30 ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Δόμηση ΜΙΚ αγωνιστικής περιόδου με 3 ΠΜ για ηλικίες ετών ΔΕ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥ 15 Προθέρμανση Προθέρμανση Προθέρμανση 30 Γενική Δύναμη Αντοχή (Συνεχόμενη μέθοδος) Τεχνική (αντίδραση, πρόβλεψη, προσανατολισμός Ταχύτητα Ταχυδύναμη Αγώνας 2x30 30 Τακτική (μάθηση χώρων θέσεων) Παιχνίδια τακτικής με μικρό αριθμό παικτών Τακτική με στόχους αγωνιστικής

31 ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Δομή ΠΜ αγωνιστικής περιόδου (ημέρα Τρίτη) για ηλικίες ετών ΜΕΡΗ ΠΜ ΔΙΑΡ- ΚΕΙΑ ΣΤΟΧΟΣ ΔΕ* ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΑ ΜΕΣΑ Προθέρμανση 15 Αναπνευστικό Κυκλοφορικό Μυϊκό σύστημα 2 2 στροφές χαλαρό τροχάδην 1 στροφή έντονο τροχάδην Διατατικές επαναληπτικά Εκκινήσεις διάφορες (8-10) Φυσική Κατάσταση Γενική Δύναμη Αντοχή (συνεχόμενη μέθοδος) 4 5 6x10 επαν. ραχιαίων-κοιλιακών-διάλειμμα 30, 10 push-ups 10 άλματα κάθετα 60 αντανακλαστικά (οπτικα-ακουστικά) 3x5 συνεχόμενο τροχάδην ( σφυγμοί/λεπτό), διάλειμμα 2-3 *ΔΕ: Διαβάθμισητηςεπιβάρυνσηςαπότολίγοστοπολύ

32 ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Δομή ΠΜ αγωνιστικής περιόδου (ημέρα Τρίτη) για ηλικίες ετών ΜΕΡΗ ΠΜ ΔΙΑΡ- ΚΕΙΑ ΣΤΟΧΟΣ ΔΕ* ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΑ ΜΕΣΑ Τεχνική Τακτική 25 Τακτική (μάθηση χώρωνθέσεων) 3 Διπλό μισού γηπέδου σε 3 ζώνες (χώρους) Εντός των ζωνών παιχνίδι man to man 2x10 Διάλειμμα 2-3 Αποθεραπεία 2-3 Αναπνευστικό Κυκλοφορικό Μυϊκό 1 Χαλαρωτικές ασκήσεις Stretching *ΔΕ: Διαβάθμισητηςεπιβάρυνσηςαπότολίγοστοπολύ

33 ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Δόμηση ΜΙΚ αγωνιστικής περιόδου με 5 ΠΜ για ηλικίες ετών ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚ ΣΑ ΚΥ 15 Προθέρμανση 30 Ενεργητική αποκατάσταση Αντοχή (συνεχόμενη μέθοδος) Γενική Δύναμη (Fartlek) Τεχνική Αντοχή στην ταχύτητα Γενική Δύναμη Ταχυδύναμη Ταχύτητα Ταχυδύναμη Τεχνική ελεύθερων χτυπημάτων Αγώνας 2x40 40 Ψυχαγωγικό παιχνίδι Τακτική με στόχους ΦΚ Παιχνίδια τακτικής σε γκρουπκομπίνες Ομαδική τακτική με στόχο τον αγώνα Παιχνίδι τακτικής μικρού χρόνου

34 ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Παράδειγμα δομής ΠΜ (10η ημέρα), Α φάσης της προαγωνιστικής περιόδου, για τις ηλικίες ετών ΣΤΟΧΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 15 Προθέρμανση Αναπνευστικό, κυκλοφορικό, μυϊκό σύστημα Ταχυδύναμη 8-10 Ταχύτητα Αντοχή στην ταχύτητα Αποθεραπεία 3-5 Εκρηκτικές ασκήσεις 5μ., 6-8 φορές Εκκινήσεις φορτωμένοι ή αντίθετα με έλξη από συνασκούμενο (15μ.x6-8 επαναλήψεις) Κεφαλιές από εδραία θέση 10 φορές 10x15μ. και 10x25μ., 100% σπριντ-διάλειμμα 3-4 Τακτική (15 ), μισό γήπεδο με 4 εστίες, 2x7 (διάλειμμα 1-2 ) 2 σετ x4 τρίγωνα μισού γηπέδου, όπου στην υποτείνουσα (60-65μ.) γίνεται έντονο τρέξιμο και στις κάθετες πλευρές (45μ.+45μ.) jogging Αναπνευστικές-χαλαρωτικές ασκήσεις

35 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Τα περιεχόμενα κάθε ΠΜ πρέπει να είναι επιλεγμένα κατάλληλα και με νομοτελειακή σειρά και δεν πρέπει να αλλάζουν χωρίς ουσιαστικό λόγο. Τέλος, ό,τι και να κάνει κανείς στο γήπεδο ζημία πιθανόν να μην υπάρξει, όμως εάν δεν ακολουθήσει προπονητικές αρχές δεν πρόκειται να έρθει καμία υψηλή απόδοση, κανένα αποτέλεσμα υψηλού επιπέδου και όταν πρόκειται για παιδιά τότε μιλάμε γιαχαμέναχρόνια.

36 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η αθλητική ιστορία, πάντως, μας έδωσε και μας δίνει συνεχώς δείγματα ομάδων που διακρίθηκαν σε πολύ υψηλό επίπεδο ακολουθώντας μόνο το δρόμο της ορθής προπονητικής, σχεδιασμένης από επιστήμονες.

37 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Κέλλης, Σ., Δραμπής, Κ., Λιάπης, Δ., Μούγιος, Β., Σάλτας, Π., Τερζίδης, Ι. (1996). Το ποδόσφαιρο στην παιδική και εφηβική ηλικία, (σσ ), Θεσ/νίκη: Σάλτο. Παπανικολάου, Ζ. (1999). Σημειώσεις: Ποδόσφαιρο και αθλητικές επιστήμες (σσ ), Βόλος: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας. Δόκας, Α., Κέλλης, Σ., Λιάπης, Δ., Μιχαηλίδης, Χ., Παπαργυρίου, Α., Τελμετίδης, Κ. (1997). Προγραμματισμός προετοιμασίας ομάδων, (σσ.7-200), Θεσ/νίκη: Σάλτο.