ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΑΗΓΑΗΟΤ ΥΟΛΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ ΣΜΖΜΑ ΔΠΗΣΖΜΩΝ ΣΖ ΘΑΛΑΑ ΓΗΑΣΡΗΒΖ ΓΗΑ ΣΟ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΑΡΑΚΣΗΩΝ ΠΔΡΗΟΥΩΝ»

Transcript

1 ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΑΗΓΑΗΟΤ ΥΟΛΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ ΣΜΖΜΑ ΔΠΗΣΖΜΩΝ ΣΖ ΘΑΛΑΑ ΓΗΑΣΡΗΒΖ ΓΗΑ ΣΟ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΑΡΑΚΣΗΩΝ ΠΔΡΗΟΥΩΝ» ΔΠΗΒΛΔΠΟΤΑ ΚΑΘΖΓΖΣΡΗΑ: ΑΡΔΣΖ ΚΟΝΣΟΓΗΑΝΝΖ Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πεξηνρήο σνηνθίαο ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο Caretta caretta φπνπ ζπλππάξρεη ζηαδηαθή ηνπξηζηηθή αλάπηπμε Παξαιία «Λάκπεο» Ν. Γ. Μεζζελίαο (πεξηνρή Natura 2000/ΣΚ). ΜΔΛΗΝΑ ΠΑΡΑΚΔΤΟΠΟΤΛΟΤ θαινθαίξη 2010

2 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Ζ πινπνίεζε ηεο παξνχζαο κειέηεο απνηέιεζε κία δηαδηθαζία καθξφζπξηε θαη θπθινζπκηθή, πξάγκα πνπ είρε λα θάλεη φρη ηφζν κε ηελ πξαθηηθή πιεπξά ηνπ εγρεηξήκαηνο (ζπιινγή ζηνηρείσλ, θαηαγξαθή, ζπγγξαθή θ.ν.θ.) φζν κε ηε ζπιινγηζηηθή δηαδηθαζία πνπ νδήγεζε ζην ζπγθεθξηκέλν απνηέιεζκα. Ζ ηξνπή πνπ πήξαλ ηα πξάγκαηα εμαξηήζεθε ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηε ζηάζε θαη ηε βνήζεηα ζπγθεθξηκέλσλ αλζξψπσλ. Γη απηφ ην ιφγν, επραξηζηψ ηνλ Αγγειή ηξίθν, γλψζηε ζεκαληηθψλ πεξηβαιινληηθψλ ζεκάησλ ηεο πεξηνρήο, γηα ηελ απαξαίηεηε θξηηηθή ηνπ, αιιά θαη ηελ παξνρή ζεκαληηθψλ πιεξνθνξηψλ. Δπίζεο, επραξηζηψ ηνλ Κψζηα Σελεθεηδή, κέινο ηεο Οξληζνινγηθήο Δηαηξίαο θαη ηνπ ΑΡΥΔΛΩΝ γηα ηηο ηφζεο πνιχηηκεο πιεξνθνξίεο φιν ηνλ θαηξφ ηεο ζπγγξαθήο θαη γηα ην ρξφλν πνπ αθηέξσζε γηα ηελ εθπαίδεπζε κνπ ζε ζρέζε κε ηνλ ηξφπν πξνζηαζίαο ησλ θσιηψλ ηεο Καξέηα-Καξέηα θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ θαινθαηξηνχ ηνπ Δπηπιένλ, επραξηζηψ ην Γηψξγν ηνλ Καλδχιε, εξεπλεηή ηνπ Δ.Κ.Κ.Δ., γηα ηελ ππεξπνιχηηκε βνήζεηα ζηελ επηκέιεηα θαη γεληθφηεξα. Σέινο, επραξηζηψ ηε Λίξηα Αηδνπγνπνχινπ-Κνξκαξέα. 1 ε ι ί δ α

3 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 ᴥ ΠΔΡΙΛΗΦΗ ηελ παξαιία Λάκπεο ηεο Ν. Γ. Μεζζελίαο, ζηελ νπνία ηα ηειεπηαία ρξφληα ζεκεηψλεηαη ηνπξηζηηθή αλάπηπμε, παξαηεξήζεθαλ νη αλαπαξαγσγηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο Caretta caretta. Παξάιιεια, παξαηεξήζεθε θαη εθηηκήζεθε ε επηξξνή ηεο αλζξψπηλεο παξέκβαζεο ζην νηθνζχζηεκα. Ζ παξνχζα εξγαζία ελεξγνπνηεί κία θξηηηθή δηαδηθαζία, ε νπνία ρξεζηκνπνηεί ην κεζνδνινγηθφ εξγαιείν D.P.S.I.R., φζν θαη εκπεηξηθά ζρήκαηα. Μέζσ ηεο πξνζέγγηζεο ηνπ ζρεηηθνχ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ, ηεο θαηάζηαζεο ηνπ ηνπξηζκνχ, ησλ αληαλαθιαζηηθψλ ησλ Με Κπβεξλεηηθψλ Οξγαλψζεσλ (ΜΚΟ) θαη ηεο ζπκπεξηθνξάο ηεο ληφπηαο θνηλσλίαο, ζθνπφο είλαη ε εθηίκεζε ησλ πθηζηάκελσλ ηάζεσλ θαη ε δηαηχπσζε πξνηάζεσλ πνπ αθνξνχλ, ηειηθά, ηε ζρέζε ηεο θχζεο θαη ηεο αλζξψπηλεο εμνπζίαο.

4 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ ᴥ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ 1. ΔΗΑΓΩΓΖ 2. ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ 2.1. Δπξσπατθή λνκνζεζία: Ζ Οδεγία 92/ Δζληθή λνκνζεζία Νφκνο γηα ηνλ «Αηγηαιφ, ηελ παξαιία θαη άιιεο δηαηάμεηο» Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο (ΓΠΥΑΑ) Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ 2.3. Θεζκηθφ πιαίζην εηδηθφηεξα γηα ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο Σν Γίθηπν Ναηνχξα 2000 θαη ε Γηαρείξηζε ησλ πεξηνρψλ ηνπ ρέδην Υσξηθήο θαη Οηθηζηηθήο Οξγάλσζεο Αλνηθηήο Πφιεο (.Υ.Ο.Ο.Α.Π.) Γήκνπ Μεζψλεο 3. ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΚΩΝ ΔΡΓΑΛΔΗΩΝ 3.1. D.P.S.I.R Μεζνδνινγία ζην πεδίν 4. ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΣΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΛΔΣΖ 4.1. Αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ 3 ε ι ί δ α

5 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, Φπζηθφ πεξηβάιινλ 5. ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ 5.1. Απνηειέζκαηα απφ ηελ έξεπλα ζην πεδίν 5.2. Δθαξκνγή DPSIR 6. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

6 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ What is a "tourist paradise"? Is it a last remnant of unspoilt nature left intact for the enjoyment of affluent escapees from the West, sojourning in near-by luxury hotels, or is it an artificially transformed environment, adapted to the tastes and desires of more mundane mass travelers? Can a paradise -even a tourist paradise- be man-made? The question is a rather frivolous restatement of an age-old dilemma in man's relationship to nature: is nature aesthetically pleasing as it is, or does it have to be first transformed in accordance with a human ideal? The garden is humanized nature, and the paradise is the ideal garden. Erik Cohen, "The Impact of Tourism on the Physical Environment", ε ι ί δ α

7 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, ΔΙΑΓΧΓΗ Σν θαινθαίξη ηνπ 2009 ήηαλ κία απφ ηηο ρξνληέο πνπ ζηελ παξαιία «Λάκπεο» ηεο Ν.Γ. Μεζζελίαο κία θσιηά ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο Caretta caretta, είδνο πνπ ζεσξείηαη πσο απεηιείηαη κε εμαθάληζε 1, ζψζεθε εμαηηίαο ηεο ηνπνζέηεζεο πιέγκαηνο φπσο απηφ ζηελ Δηθφλα 1, θαζψο έηζη απνηξάπεθε ε απφπεηξα δψνπ λα ζεξεχζεη ηε θσιηά. Λίγν θαηξφ αξγφηεξα πεξίπνπ 70 ρεισλάθηα έκπαηλαλ ζηε ζάιαζζα. Δηθ. 1. Πιέγκα απφ θαιάκηα ην νπνίν κπνξεί λα ηνπνζεηεζεί επάλσ απφ ηνλ απγνζάιακν ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο θαη λα ζηεξεσζεί κε θαιακέληνπο παζζάινπο κε ζθνπφ λα απνηξέςεη ηνπο ζεξεπηέο λα ζθάςνπλ θαη λα θηάζνπλ ζηα απγά. Οη ζεξεπηέο ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο φκσο πνηνί είλαη; Καη γηαηί ηνπο ζηεξείηαη ε δπλαηφηεηα λα ηξαθνχλ ζην φλνκα ηνπ «είδνπο ππφ εμαθάληζε»; Μελ είλαη πέξα απφ ηνπο ζθχινπο, αιεπνχδεο θαη ηζαθάιηα; Κη απηά ηα ίδηα, κελ απεηινχληαη κε αθαληζκφ ιφγσ ηεο άθξηηεο αλζξψπηλεο παξέκβαζεο κέζα ζε φιεο ηηο πηπρέο ηνπ θπζηθνχ ηνπο θφζκνπ; Πψο κπνξνχλ ελ ηέιεη λα κπνπλ φξηα ζηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε, αιιά θαη θπξίσο, γηα πνηά ηνπξηζηηθή αλάπηπμε κηιάκε; Μήπσο ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο είλαη ν ηνπξηζκφο ν βαζηθφο θαηεπζπληήξηνο παξάγνληαο πνπ θξίλεη ην είδνο πνπ πξνηηκάηαη λα πξνζηαηεπζεί, κε ηε ζπλνδεπφκελε θαηαλάισζε θνλδπιίσλ, ρξεκαηνδφηεζε πξνγξακκάησλ απφ ΜΚΟ θ.ν.θ. Καη νη ληφπηνη, παξαζπξκέλνη απφ ηελ αθζνλία ηνπ ρξήκαηνο πνπ ηνπο πξνζθέξεηαη ζην πιαίζην κφλν κεξηθψλ κελψλ θάζε ρξφλν, κελ κεηαπνίεζαλ, ζηξέβισζαλ θαη κεηέηξεςαλ ζε πξντφλ θάζε ζηνηρείν αλαγλσξηζηηθφ, ρσξηθφ, απζεληηθφ, πνηνηηθφ πνπ δηαηεξνχζε ην ραξαθηήξα ηνπ ηφπνπ ηνπο, αιιά θαη ην ραξαθηήξα ησλ ίδησλ ησλ δσψλ ηνπο (απφ ςαξάδεο, ειαηνπαξαγσγνί θαη κηθξήο θιίκαθαο θηελνηξφθνη ζε λένη επηρεηξεκαηίεο ακθηβφινπ ηαπηφηεηαο); Κη απηφ ζην φλνκα ηνπ θέξδνπο θαη ησλ απαηηήζεσλ ηνπ «θαζψο πξέπεη ηνπξηζκνχ»; 1 Ζ ζαιάζζηα ρειψλα Caretta caretta έρεη ραξαθηεξηζηεί σο απεηινχκελν είδνο ζχκθσλα κε ηε Γηεζλή Έλσζε γηα ηε Γηαηήξεζε ηεο Φχζεο θαη ησλ Φπζηθψλ Πφξσλ (IUCN). (Μπαδίγνπ Φ., θ.ά., ρρ., ζ. 1).

8 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Απηά ηα εξσηήκαηα θαη πνιιά άιια ζα γίλεη κία πξνζπάζεηα λα απαληεζνχλ κέζσ ηεο παξνχζαο θξηηηθήο κειέηεο. Ξεθίλεζε σο ηδέα ην 2007 θαη ηφηε αθνξνχζε ηε δεκηνπξγία ελφο πιάλνπ δηαρεηξηζηηθψλ πξνηάζεσλ γηα ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία, φπνπ παξαηεξείηαη ε σνηνθία ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο Caretta caretta θαη φπνπ ζεκεηψλεηαη, ηαπηφρξνλα, ζηαδηαθή αχμεζε ηεο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο ηα ηειεπηαία ρξφληα. Σν παξφλ εγρείξεκα θαηέιεμε φκσο, ην θαινθαίξη ηνπ 2010 θαη κεηά απφ ηε ζπγθφιιεζε δηαθφξσλ θαη δηαθνξεηηθψλ ζηνηρείσλ θαη πιεξνθνξηψλ ζε έλα απνηέιεζκα πνπ αληαλαθιά ηελ αλάγθε γηα κηα θξηηηθή απνηχπσζε ησλ πξαγκάησλ γχξσ απφ ην γεγνλφο σνηνθίαο ηεο Caretta caretta ζε κία κε επηζήκσο πξνζηαηεπφκελε παξαιία. Αλάγθε, ε νπνία δελ ζηέθεηαη ζηνπο φξνπο ηεο πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο ηεο πεξηνρήο θαη ησλ βαζηθψλ ηεο παξαγφλησλ, αιιά ζηελ πξνζπάζεηα αλάιπζεο, ζε επίπεδν θξίζεο, ησλ ξφισλ, φρη ηεο εζληθήο θξαηηθήο αξρήο, θαζψο ε ζπγθεθξηκέλε απνηειεί, δηαρξνληθά, ζηφρν πνιππνίθηιεο θξηηηθήο θη επίζεο αληηκεησπίδεη αλεθδηήγεηεο ειιείςεηο, φζσλ αθνξά ζε πξαθηηθφ επίπεδν, ηε δηαηήξεζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, αιιά ζηελ πξνζπάζεηα αλάιπζεο ησλ ξφισλ ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο, ησλ ΜΚΟ, θαη ηνπ ηνπξηζκνχ ζηελ ελ ιφγσ πεξηνρή. Η πεπιοσή μελέηηρ Ζ παξαιία Λάκπεο απνηειεί νπζηαζηηθά ην παξαζαιάζζην ηκήκα ηνπ νηθηζκνχ Φνηλίθε, πνπ βξίζθεηαη κεηαμχ ησλ νηθηζκψλ Μεζψλε θαη Φνηληθνχληα, ζην Ν. Γ. Δηθ. 2. Ζ ηνπνζεζία ηεο παξαιίαο Λάκπεο, ζηελ παξαιηαθή δψλε ηνπ δεκνηηθνχ δηακεξίζκαηνο Φνηλίθεο. Ζ πεξηνρή κε θφθθηλν. άθξν ηεο Μεζζελίαο θαη δηνηθεηηθά αλήθεη ζηε δηθαηνδνζία ηνπ δήκνπ Μεζψλεο. Ζ επξχηεξε πεξηνρή ζηελ νπνία αλήθεη ε παξαιία έρεη εληαρζεί ζην Γίθηπν Natura 2000, σο Σφπνο Κνηλνηηθήο εκαζίαο (ΣΚ) θαη γεγνλφο απνηειεί ην φηη ε παξαιία «Λάκπεο», φπσο πνιιέο παξαιίεο ζηε δπηηθή θαη λφηηα Μεζζελία, απνηειεί 7 ε ι ί δ α

9 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 πεξηβάιινλ σνηνθίαο ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο Caretta caretta κε κηθξή ππθλφηεηα θσιενπνίεζεο (πεξίπνπ 10 θσιηέο θάζε ρξφλν, ηνπιάρηζηνλ γηα ηα ηειεπηαία 4 ρξφληα). Η θαλάζζια σελώνα Caretta caretta: Βιολογία, θςζικό πεπιβάλλον και ιζσύον καθεζηώρ πποζηαζίαρ Οη Caretta caretta (Linnaeus 1758) είλαη έλα απφ ηα ηξία είδε ζαιαζζίσλ ρεισλψλ πνπ θάλνπλ ηηο θσιηέο ηνπο ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν, ν νπνίνο θηινμελεί θάπνηεο απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο πεξηνρέο σνηνθίαο ζε φιε ηε Μεζφγεην. Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο βηνινγίαο ηνπο είλαη ηα εμήο 2 : Δίλαη δψα ςπρξφαηκα, πνπ ζεκαίλεη φηη ε ξχζκηζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ ζψκαηφο ηνπο εμαξηάηαη απφ ηε ζεξκνθξαζία ηνπ πεξηβάιινληνο ζην νπνίν βξίζθνληαη. Γηαζέηνπλ πλεχκνλεο θαη αλαπλένπλ αέξα Γελλνχλ απγά ζηελ μεξά Γηαζέηνπλ έλα ζθιεξφ θεξάηηλν θαχθαιν γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ ζψκαηφο ηνπο. Σα αξζεληθά ραξαθηεξίδνληαη απφ καθξχηεξεο θαη ρνληξφηεξεο νπξέο. Δηθ. 3. α) Θειπθή Caretta caretta, β) Αξζεληθή Caretta caretta (Πξφγξακκα LIFE-NATURE LIFE2002/ΝΑΣ/GR/8500, ζ. 3). ε ζρέζε κε ην θπζηθφ ηνπο πεξηβάιινλ, νη ζαιάζζηεο ρειψλεο, ρξεζηκνπνηψληαο δηαθνξεηηθά ελδηαηηήκαηα ζε δηαθνξεηηθά ζηάδηα ηεο δσήο ηνπο, πεξλνχλ ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο δσήο ηνπο ζηε ζάιαζζα, φπνπ θαη ηξέθνληαη, κεηαλαζηεχνπλ θαη δεπγαξψλνπλ, ελψ ηα ζειπθά επηζηξέθνπλ ζηελ αθηή γηα λα θάλνπλ ηηο θσιηέο 2 Reduction of mortality of Caretta caretta in the Greek seas, Πξφγξακκα: LIFE-NATURE LIFE2002/ΝΑΣ/GR/8500, ζζ. 3-4

10 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ ηνπο ζε αληίζεζε κε ηα αξζεληθά πνπ δελ επηζηξέθνπλ πνηέ ζηελ μεξά 3. Γεληθά, ηα αξζεληθά ζπλεηζθέξνπλ ζηελ αλαπαξαγσγηθή δηαδηθαζία κφλν κα ηελ παξνρή ζπέξκαηνο, θαη παξαηεξψληαο ηελ εξσηηθή ζπκπεξηθνξά θαίλεηαη φηη νη ζειπθέο δεπγαξψλνπλ πνιιαπιέο θνξέο 4. Σα ζειπθά άηνκα σνηνθνχλ ζπλήζσο θάζε δχν ή ηξία ρξφληα, φηαλ βγαίλνπλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο ζηηο παξαιίεο σνηνθίαο, απφ ηηο αξρέο Μαΐνπ έσο ην ηέινο Απγνχζηνπ θαη γελλνχλ θαηά κέζν φξν 120 απγά ζθάβνληαο ηε θσιηά ηνπο ζε βάζνο πεξίπνπ κηζνχ κέηξνπ ζηελ άκκν, πξάγκα πνπ επαλαιακβάλεηαη αλά δχν εβδνκάδεο θαη ζπλήζσο 3-4 θνξέο ζηελ πεξίνδν σνηνθίαο ελψ ε επψαζε ησλ απγψλ δηαξθεί κέξεο 5. Απφ ηε ζεξκνθξαζία θαη ην βάζνο (πγξαζία) ηεο θσιηάο, θαζνξίδεηαη ην θχιν ησλ εκβξχσλ 6, αιιά θαη ε αλάπηπμε ηεο κάδαο ηνπ εκβξχνπ ζρεηίδεηαη άκεζα κε ηελ αχμεζε ηεο κεηαβνιηθήο ζεξκφηεηαο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ ηεο εθθφιαςεο 7. Γηα παξάδεηγκα, ζηνλ Κππαξηζζηαθφ θφιπν ε θξίζηκε ζεξκνθξαζία γηα ηελ επηβίσζε ηνπ πιεζπζκνχ είλαη 29.3 C, κε ηηο ρακειφηεξεο απηήο ζεξκνθξαζίεο λα αθνξνχλ ζηε δεκηνπξγία αξζεληθψλ εκβξχσλ, ηηο κεγαιχηεξεο, ζειπθψλ θαη ηηο ελδηάκεζεο θαη ηα δχν θχια 8. Οπφηε, ε αχμεζε ηεο παγθφζκηαο ζεξκνθξαζίαο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ θιηκαηηθή αιιαγή πξφθεηηαη λα επεξεάζεη ξηδηθά ην ραξαθηήξα ησλ πιεζπζκψλ ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο 9. Οη λενζζνί κφιηο βγνπλ απφ ην απγφ κέλνπλ ζηε θσιηά κεξηθέο κέξεο θαη αλεβαίλνπλ ζηγά-ζηγά πξνο ηελ επηθάλεηα, αιιά κεηά ηελ έμνδν απφ ηε θσιηά θηλνχληαη γξήγνξα πξνο ην λεξφ θαηεπζπλφκελνη απφ ην θσηεηλφ νξίδνληα ηεο ζάιαζζαο 10. Ο θξφθνο πνπ κπνξεί λα έρεη απνκείλεη θαηά ηελ εθθφιαςε παξέρεη θάπνηα πνζφηεηα ελέξγεηαο ζην λενγλφ κέρξη απηφ λα έρεη ηε δπλαηφηεηα λα ηξαθεί αλεμάξηεην, αιιά θαη κπνξεί λα ζπλεηζθέξεη ζηελ κεηά ηεο εθθφιαςεο αλάπηπμε ηνπ λενγλνχ 11. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ πειαγηθνχ ζηαδίνπ, κάιινλ ηξέθνληαη κε πιαγθηφλ θη αξγφηεξα κε καιάθηα θαη άιινπο νξγαληζκνχο θαη κεηά ην πειαγηθφ ζηάδην 3 φ. π. 4 Lee P. L. M., 2008, ζ Σελεθεηδήο Κ., 2006, ζ Brown L., Macdonald D. W., 1995, ζ Zbinden J. A., θ.ά, 2006, ζ Reid K. A., θ.ά., 2009, ζ Poloczanska E. S. θ.ά., 2009, ζ Σελεθεηδήο Κ., 2006, ζ Reid K. A., θ.ά., 2009, ζ ε ι ί δ α

11 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 ζπρλάδνπλ ζηα λεξά θνληά ζηηο αθηέο 12. Μέρξη ηελ αλαπαξαγσγηθή σξηκφηεηα ρξεηάδνληαη 15 έσο 50 ρξφληα, έηζη κεηά ηελ ελειηθίσζε αξρίδεη έλαο θχθινο κεηαλάζηεπζεο απφ ηα ηξνθηθά πεδία ζηηο παξαιίεο σνηνθίαο φπνπ γελλήζεθαλ 13. Καηά ηελ πεξίνδν απηή νη ελήιηθεο ρειψλεο κεηαλαζηεχνπλ πξνο ηηο παξαιίεο σνηνθίαο, δεπγαξψλνληαο θαζνδφλ ή έμσ απφ απηέο θαη φρη πνιχ αξγφηεξα, ηα ζειπθά βγαίλνπλ ζηελ μεξά γηα λα ζθάςνπλ ηηο θσιηέο θαη λα γελλήζνπλ ηα απγά, ηα νπνία ραξαθηεξίδνληαη απφ καιαθφ πεξίβιεκα θαη έρνπλ ην ίδην κέγεζνο θαη ζρήκα κε έλα κπαιάθη ηνπ πηλγθ-πνλγθ 14. Σν θάζε ζειπθφ ζα μαλαγπξίζεη γηα ηελ επφκελε γέλλα ηνπ 2 κε 4 ρξφληα αξγφηεξα, πάληα ζηελ ίδηα παξαιία 15. Γεληθά, ρξεζηκνπνηνχλ κία ζπγθεθξηκέλε θαη πεξηνξηζκέλε πεξηνρή θαηά ηε δηάξθεηα ηεο αλαπαξαγσγήο ηνπο, θαζψο απηφ ηηο βνεζά ζηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο 16. Οη ρειψλεο πξνηηκνχλ γηα ηελ επηινγή ηεο ηνπνζεζίαο ησλ θσιηψλ ηνπο πεξηνρέο κε νκνηφκνξθε θαηαλνκή ησλ θφθθσλ άκκνπ 17. Απηνχ ηνπ είδνπο ε άκκνο επηηξέπεη ηνλ αεξηζκφ ησλ απγψλ, ηελ απνζηξάγγηζε ηνπ λεξνχ, αιιά θαη ηελ εκπφδηζε ηεο θαηάξξεπζεο ηεο θσιηάο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θαηαζθεπήο ηεο 18. Ζ επηινγή ηεο ηνπνζεζίαο ηεο θσιηάο ζρεηίδεηαη θαη κε ηελ έθζεζή ηεο ζην παιηξξνηαθφ θχκα, ηελ εγγχηεηα ζηηο ακκνζίλεο θαη ηελ εκπεηξία ησλ ζειπθψλ, ελψ γεληθά επηιέγνληαη ηνπνζεζίεο πνπ έρνπλ επηιερζεί θαη ζε πξνεγνχκελεο ρξνληέο 19. Σέινο, έρεη παξαηεξεζεί φηη ζε πεξηπηψζεηο πνπ πθίζηαηαη θάπνηα πεξηνρή κε θαζεζηψο πςειήο πξνζηαζίαο, νη ρειψλεο δεν ηελ πξνηηκνχλ 20, δελ πξνζαξκφδνληαη, δειαδή ζην θαζεζηψο πξνζηαζίαο ηνπιάρηζηνλ φρη θαηά ηηο πεξηφδνπο αλαπαξαγσγήο. Σψξα, ζρεηηθά κε ην ηζρχνλ θαζεζηψο πξνζηαζίαο, ην είδνο Caretta caretta έρεη πεξηιεθζεί ζηα 21 : Παξαξηήκαηα II θαη IV ηεο Οδεγίαο ησλ Οηθνηφπσλ 92/43/ΔΔ σο είδνο 12 Reduction of mortality of Caretta caretta in the Greek seas, Πξφγξακκα: LIFE-NATURE LIFE2002/ΝΑΣ/GR/8500, ζζ Σελεθεηδήο Κ., 2006, ζ Reduction of mortality of Caretta caretta in the Greek seas, Πξφγξακκα: LIFE-NATURE LIFE2002/ΝΑΣ/GR/8500, ζζ φ. π. 16 Zbinden J. A., θ.ά, 2007, ζ Karavas N., θ.ά., 2005, ζ Karavas N., θ.ά., 2005, ζ Tucker A. D., 2010, ζ Zbinden J. A., θ.ά, 2007, ζ Σελεθεηδήο Κ., 2006, ζ. 54.

12 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ πξνηεξαηφηεηαο. Παξάξηεκα II ηεο πλζήθεο ηεο Βέξλεο Παξαξηήκαηα I θαη II ηεο πλζήθεο ηεο Βφλλεο Π.Γ. 67/81 Παγθφζκην Κφθθηλν Καηάινγν σο Απεηινχκελν (Endangered) -IUCN Παξάξηεκα I ηεο πλζήθεο CITES Παξάξηεκα ΗΗ ηεο χκβαζεο ηεο Βαξθειψλεο γηα ηελ πξνζηαζία Δηδηθψλ Πεξηνρψλ Πξνζηαζίαο θαη Βηνπνηθηιφηεηαο (Barcelona Convention 1995). Δπηπξφζζεηα νη δξαζηεξηφηεηεο ζε φζεο παξαιίεο σνηνθίαο ηεο Caretta caretta έρνπλ εληαρζεί ζην επξσπατθφ δίθηπν NATURA 2000, αθνινπζνχλ ηηο ζρεηηθέο θαηεπζχλζεηο ηεο Γηεχζπλζεο Πεξηβαιινληηθνχ ρεδηαζκνχ ηνπ Τ.ΠΔ.ΥΩ.Γ.Δ. πξνο ηηο Πεξηθέξεηεο θαη Ννκαξρίεο (νηθ.81352/1063, ). ηπερ, κοινωνία και πεπιβάλλον Ζ πεξηνρή ηνπ δήκνπ Μεζψλεο παξνπζηάδεη έληνλε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ηα ηειεπηαία ρξφληα. Ο δήκνο πεξηιακβάλεη πεξηνρέο κε ζπάλην θπζηθφ πινχην θαη ηζηνξηθά κλεκεία θαη θπξίσο ηδαληθέο, γηα ηνπξηζκφ παξαιίεο. Απνηέιεζκα είλαη, ζηε δψλε ε νπνία εθηείλεηαη ζε απφζηαζε 350 κ. απφ ηνλ αηγηαιφ λα παξαηεξείηαη πςειφο αληαγσληζκφο ρξήζεσλ γεο θαη δξαζηεξηνηήησλ φισλ ησλ εηδψλ (θαηνηθίεο, γεσξγηθή γε, ηνπξηζηηθέο εγθαηαζηάζεηο, εζηηαηφξηα, ελδηαηηήκαηα άγξησλ εηδψλ). Βέβαηα, ν ηνπξηζκφο ζηελ πεξηνρή απνηειεί θαηλφκελν ρξφλσλ θαη ε δηαθνξά κε ηα ηειεπηαία ρξφληα έγθεηηαη ζην γεγνλφο ηεο απμαλφκελεο επέθηαζεο ησλ ηνπξηζηηθψλ ππνδνκψλ ή άιισλ θαηαζθεπψλ πνπ ζρεηίδνληαη έκκεζα κε ηνλ ηνπξηζκφ (π.ρ. νδηθφ δίθηπν). ε ζρέζε κε ηνλ ηξφπν πνπ εθιακβάλεηαη ην πεξηβάιινλ θαη ε θνηλσλία απφ ηελ παξνχζα εξγαζία ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί απηφ πνπ ν Harvey αλαθέξεη, φηη δειαδή, ππάξρεη κία ηάζε γηα νκνγελνπνίεζε ηεο «θχζεο», ελψ ζα έπξεπε λα εθιακβάλεηαη σο ένα πεδίν έληνλεο πνηθηινκνξθίαο, κέζα ζην νπνίν ε ζρέζε θνηλσλίαο-θχζεο εμαθαλίδεηαη 22. Οη άλζξσπνη είλαη ελεξγά ππνθείκελα πνπ κεηαβάιινπλ ηε θχζε ζε ζρέζε κε ηνπο λφκνπο ηεο θαη πξνζαξκφδνληαη ζηα νηθνζπζηήκαηα πνπ νη ίδηνη θαηαζθεπάδνπλ, νπφηε είλαη ζεκειησδψο ιαλζαζκέλν λα αλαθεξφκαζηε γηα ηηο 22 Harvey, D., 1996, ζ ε ι ί δ α

13 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 επηπηψζεηο πνπ επηθέξεη ε θνηλσλία ζην νηθνζχζηεκα, ζαλ λα ππάξρνπλ δχν δηαθνξεηηθά ζπζηήκαηα πνπ αιιειεπηδξνχλ κεηαμχ ηνπο 23. Σν θαηλφκελν ηεο ζπγθέληξσζεο ηνπ πιεζπζκνχ ζηελ αθηή θαη ε ζπξξίθλσζε ηνπ άγξηνπ πεξηβάιινληνο αιιά θαη ηνπ αγξνηηθνχ ηχπνπ ηνπίνπ, πνπ παξαδνζηαθά ραξαθηεξίδεη ηελ πεξηνρή, απνηεινχλ ζηξεζζνγφλνπο παξάγνληεο γηα ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε ηνπ νηθνζπζηήκαηνο θαη ηνπ ηχπνπ ηεο θνηλσλίαο. Απηφ σζεί πεξηβάιινλ θαη θνηλσλία ζε κεηαιιάμεηο πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηνλ εμεπγεληζκφ ηνπ ηνπίνπ θαη ηελ εκπνξεπκαηνπνίεζε θαη πξνζθνξά σο πξντφληνο απηνχ πνπ ε ηνπηθή θνηλσλία αληηκεηψπηδε κέρξη πξφηηλνο σο θαζεκεξηλφηεηα. 23 φ. π., ζ. 186.

14 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ 2. ΝΟΜΟΘΔΣΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ ε απηφ ην θεθάιαην παξνπζηάδεηαη έλα κέξνο ηνπ επξσπατθνχ θαη θπξίσο ηνπ εζληθνχ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ πνπ ζρεηίδεηαη κε θαλνληζκνχο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα παξάθηηα νηθνζπζηήκαηα. Απφ ην επξσπατθφ ζεζκηθφ πιαίζην γίλεηαη κία ζπλνπηηθή παξνπζίαζε ηεο Οδεγίαο 92/43 «Γηα ηε δηαηήξεζε ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ θαζψο θαη ηεο άγξηαο παλίδαο θαη ρισξίδαο», ελψ απφ ην εζληθφ πιαίζην ζεκεηψλνληαη ηα ζηνηρεία ησλ θαλνληζκψλ εθείλσλ πνπ θξίζεθαλ θξίζηκα θπξίσο γηα ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο 24. Ζ παξνπζίαζε ηνπ πιαηζίνπ απηνχ είλαη κία πξνζπάζεηα λα ζπλνςηζηνχλ ηα ζηνηρεία πάλσ ζηα νπνία βαζίδεηαη ε δεκηνπξγία ηέηνησλ ζεζκψλ απφ ηελ εζληθή θξαηηθή αξρή, αιιά θαη ηα ζηνηρεία ζηα νπνία δίδεη πξνηεξαηφηεηα ή θαη ιακβάλεη ππφςε ηεο, ψζηε λα πιαηζηψζεη ηηο αλάγθεο ησλ νηθνζπζηεκάησλ θαη ησλ θνηλσληθψλ ζπζρεηηζκψλ πνπ κέζα ζε απηά εθηπιίζζνληαη. Δάλ ιάβνπκε ππφςε καο ηελ θαηάζηαζε ζηελ νπνία κεγάινο αξηζκψλ πνιχηηκσλ νηθνζπζηεκάησλ έρνπλ πεξηέιζεη, ζηε ρψξα καο αιιά θαη ζε δηάθνξεο επξσπατθέο ρψξεο, κπνξνχκε λα ππνζέζνπκε φηη αλεμάξηεηα κε ηε ζέζπηζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ, ηειηθά παξαηεξείηαη έιιεηςε ηεο δηάζεζεο ησλ θξαηψλ λα δηαηεξήζνπλ νπνηνδήπνηε θπζηθφ νηθνζχζηεκα ζηελ άγξηα κνξθή ηνπ, ζηελ νπνία ηε ζπλαληάκε πξνηνχ ελεξγνπνηεζεί ην πεξηερφκελν ησλ αλζξψπηλσλ ζρεδηαζκψλ. ηε ζπλέρεηα ινηπφλ δελ ζα γίλεη αλαθνξά ζηνπο ζεζκνχο κε ζθνπφ ηελ αλάδεημή ηνπο σο απνηειεζκαηηθνχο ή θαζνδεγεηηθνχο, αιιά πεξηζζφηεξν σο πιηθφ γηα ζθέςε θαη πξνβιεκαηηζκφ ζε ζρέζε κε ην πεξηερφκελφ ηνπο θαη θπξίσο ζε αληηδηαζηνιή κε κία πεξηζζφηεξν ξεαιηζηηθή θαη άκεζε παξνπζίαζε ησλ πξαγκάησλ ζε ηνπηθφ επίπεδν, ε νπνία, ζα θαηαβιεζνχλ πξνζπάζεηεο, λα γίλεη ζηε ζπλέρεηα Δςπωπαϊκή νομοθεζία: Η Οδηγία 92/43 Ζ Οδεγία 92/43/ΔC «Γηα ηε δηαηήξεζε ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ θαζψο θαη ηεο άγξηαο παλίδαο θαη ρισξίδαο» (ζχζηαζε Δπξσπατθνχ Οηθνινγηθνχ Γηθηχνπ Natura 2000 ) 25 ζεσξείηαη φηη απνηειεί έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα εξγαιεία ζήκεξα γηα ηελ πξνψζεζε ηεο πξνζηαζίαο ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο. Ζ Οδεγία γηα ηνπο νηθνηφπνπο απνζθνπεί ζηελ πξνζηαζία ηεο βηνινγηθήο πνηθηιφηεηαο ζηελ Δπξψπε, κέζσ ηεο δηαηήξεζεο ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ θαη ηεο άγξηαο ρισξίδαο θαη παλίδαο. χκθσλα κε ηελ Οδεγία, ηα Κξάηε κέιε ππνρξεψλνληαη ζηελ ιήςε κέηξσλ πνπ ζα δηαζθαιίζνπλ ηε δηαηήξεζε ή/ θαη απνθαηάζηαζε ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ, ησλ 24 Δηδηθφηεξα γηα ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο βι. ελφηεηα 2.3. ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. 25 Οδεγία 92/43/ΔC «Γηα ηε δηαηήξεζε ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ θαζψο θαη ηεο άγξηαο παλίδαο θαη ρισξίδαο», 13 ε ι ί δ α

15 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 νηθνηφπσλ ησλ εηδψλ θαη ησλ άγξησλ εηδψλ ρισξίδαο θαη παλίδαο πνπ αλαθέξνληαη ζηα Παξαξηήκαηα ηεο Οδεγίαο, ζπλεθηηκψληαο θαη ηηο νηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο, πνιηηηζηηθέο, πεξηθεξεηαθέο θαη ηνπηθέο ηδηαηηεξφηεηεο θάζε πεξηνρήο. ηα Παξαξηήκαηα Η θαη ΗΗ ηεο Οδεγίαο αλαθέξνληαη νη ηχπνη νηθνηφπσλ θαη ηα είδε παλίδαο θαη ρισξίδαο θνηλνηηθνχ ελδηαθέξνληνο αληίζηνηρα. Σνλίδεηαη φηη ζηνπο θαηαιφγνπο ησλ Παξαξηεκάησλ ζεκεηψλνληαη κε αζηεξάθη (*) νη ηχπνη νηθνηφπσλ θαη ηα είδε ρισξίδαο θαη παλίδαο πνπ έρνπλ πξνηεξαηφηεηα σο πξνο ηελ ιήςε κέηξσλ πξνζηαζίαο. ηα πιαίζηα ηεο Οδεγίαο γηα ηνπο νηθνηφπνπο θαη κε ζθνπφ ηελ εμαζθάιηζε θαζεζηψηνο πξνζηαζίαο ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ ηνπ Παξαξηήκαηνο Η θαη ησλ νηθνηφπσλ ησλ εηδψλ ηνπ Παξαξηήκαηνο ΗΗ, πξνβιέπεηαη ε δεκηνπξγία ελφο επξσπατθνχ νηθνινγηθνχ δηθηχνπ Δηδηθψλ Εσλψλ Γηαηήξεζεο, γλσζηφ σο «Natura 2000». Κάζε θξάηνο-κέινο πξνηείλεη, βάζεη νξηζκέλσλ θξηηεξίσλ αμηνιφγεζεο (Παξάξηεκα ΗΗΗ ηεο Οδεγίαο) θαη επηζηεκνληθψλ πιεξνθνξηψλ, έλαλ θαηάινγν κε πεξηνρέο πνπ κπνξνχλ λα αλαγλσξηζηνχλ σο Σφπνη Κνηλνηηθήο εκαζίαο (ΣΚ) θαη λα ραξαθηεξηζηνχλ σο Δηδηθέο Εψλεο Γηαηήξεζεο. ηνλ θαηάινγν πεξηιακβάλνληαη θαη νη Εψλεο Δηδηθήο Πξνζηαζίαο (Special Protected Areas, SPA) ηεο Οδεγίαο 79/409/EC γηα ηε δηαηήξεζε ηεο άγξηαο νξληζoπαλίδαο. Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή, βαζηδφκελε ζηνπο θαηαιφγνπο ησλ Κξαηψλ κειψλ, θαηαξηίδεη -ζε ζπκθσλία κε ηα Κξάηε κέιε- ηνλ θνηλνηηθφ θαηάινγν κε ηηο Δηδηθέο Εψλεο Γηαηήξεζεο. ηελ Διιάδα, ε θαηάξηηζε ηνπ εζληθνχ θαηαιφγνπ κε ηηο πξνηεηλφκελεο γηα έληαμε πεξηνρέο ζην δίθηπν «Natura 2000» πξαγκαηνπνηήζεθε κέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο «Καηαγξαθή, Αλαγλψξηζε, Δθηίκεζε θαη Υαξηνγξάθεζε ησλ ηχπσλ νηθνηφπσλ θαη ησλ εηδψλ ρισξίδαο θαη παλίδαο ηεο Διιάδαο (Οδεγία 92/43/EC)». Απνηέιεζκα ήηαλ ε θαη αξρήλ επηινγή θαη εθηεηακέλε κειέηε 296 πεξηνρψλ πνπ εθηείλνληαη ζε φιε ηελ επηθξάηεηα. Απφ ηνλ επηζηεκνληθφ απηφ θαηάινγν είρε απνζηαιεί ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε ην 1ν ηκήκα ηνπ Δζληθνχ Καηαιφγνπ κε 163 ηφπνπο θνηλνηηθήο ζεκαζίαο (1996), ελψ ην 2ν ηκήκα ηνπ Δζληθνχ Καηαιφγνπ πεξηιάκβαλε 81 πεξηνρέο (1997). χκθσλα κε ηε κέρξη ζήκεξα επαλαμηνιφγεζε ησλ ζηνηρείσλ θάζε πεξηνρήο, ζηνλ Δζληθφ Καηάινγν πεξηιακβάλνληαη 239 πεξηνρέο ππνςήθηεο γηα έληαμε ζην Γίθηπν θαη έρνπλ ραξαθηεξηζηεί σο Σφπνη Κνηλνηηθήο εκαζίαο (SCI), νη νπνίεο βξίζθνληαη ζε θάζε νξηζηηθνπνίεζήο ηνπο φζνλ αθνξά ζην κεζνγεηαθφ ρψξν. ηηο πεξηνρέο απηέο ζπκπεξηιακβάλνληαη Εψλεο Δηδηθήο Πξνζηαζίαο (SPA). εκεηψλεηαη φηη απφ ηηο SPA, 31 ηαπηίδνληαη κε ηηο SCI θαη πνιιέο πεξηθιείνληαη απφ ηα επξχηεξα φξηα ησλ SCI Δθνική νομοθεζία:

16 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Ζ εζληθή θξαηηθή αξρή γηα λα ζηαζεί ζην χςνο ησλ επξσπατθψλ πεξηζηάζεσλ, πνπ αθνξνχλ ηελ πηνζέηεζε κηαο ινγηθήο αεηθνξηθήο δηαρείξηζεο ζε ζρέζε κε ηνλ παξάθηην ρψξν θαη ηηο αλαπηπμηαθέο ηνπ πξννπηηθέο, πξνρψξεζε ζηε έγθξηζε ελφο λνκηθνχ πιαηζίνπ πνπ θηλείηαη πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε. ηελ παξνχζα ελφηεηα ζα δηαηξέμνπκε ην λφκν γηα ηνλ «Αηγηαιφ, ηελ παξαιία θαη άιιεο δηαηάμεηο», ην «Δζληθφ Υσξνηαμηθφ ρέδην», ην «Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά», θαη ην «Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ», θάλνληαο κία ήπηα θξηηηθή Νόμορ 2971/2001 (ΦΔΚ 285Α) «Αιγιαλόρ, παπαλία και άλλερ διαηάξειρ» Ο λφκνο απηφο ήξζε λα ηθαλνπνηήζεη ηελ αλάγθε γηα αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ θαηαπάηεζεο ηεο παξάθηηαο δεκφζηαο γεο, ηεο πιεζπζκηαθήο παξάθηηαο ππεξζπγθέληξσζεο θαη ηεο έιιεηςεο ειεχζεξσλ ρψξσλ θνηλσληθήο εμππεξέηεζεο, κεηαμχ άιισλ, πνπ πξνέθππηαλ απφ ηνλ πξνεγνχκελν λφκν πνπ ίζρπε απφ ην Ωο πιενλεθηήκαηα ηνπ ζεσξνχληαη ηα εμήο 26 : Δπηζήκαλζε ηνπ θνηλφρξεζηνπ ραξαθηήξα ηεο αλήθνπζαο ζην δεκφζην παξάθηηαο δψλεο (αηγηαινχ, παξαιίαο θαη φρζεο, παξφρζηαο δψλεο κεγάισλ ιηκλψλ θαη πιεχζηκσλ πνηακψλ) θαη ηεο ειεχζεξεο θαη αθψιπηεο πξφζβαζεο ησλ πνιηηψλ πξνο απηέο (άξζξν 1). Θεψξεζε ησλ επεκβάζεσλ ζηηο αθηέο σο εμαηξεηηθψλ δηαδηθαζηψλ θαη γηα ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο θαη κε δηθαίσκα ηνπ Γεκνζίνπ κνλνκεξνχο αλάθιεζεο παξαρσξήζεσλ αηγηαινχ, παξαιίαο, φρζεο θαη παξφρζηαο δψλεο, γηα ιφγνπο δεκφζηαο ηάμεο θαη αζθάιεηαο ή δεκφζηαο πγείαο θαη πξνζηαζίαο ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο (άξζξν 1, παξ. 2 θαη άξζξν 15, παξ. 1). Τπνρξέσζε εθπφλεζεο Μειέηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ πξηλ απφ θάζε επέκβαζε θαη πξνέγθξηζε ρσξνζέηεζεο (άξζξν 14). Οξηζκφο θεληξηθνχ δηνηθεηηθνχ θνξέα (Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ) σο αξκφδηνπ νξγάλνπ δηαρείξηζεο ηνπ αηγηαινχ θαη ηεο παξαιίαο. Αληίζηνηρα, σο κεηνλεθηήκαηα ηνπ λφκνπ απηνχ ζεσξνχληαη ηα εμήο 27 : 26 Μηρφπνπινο Β., 2009, ζζ φπσο παξαπάλσ. 15 ε ι ί δ α

17 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Αλππαξμία πξφβιεςεο πξνεγνχκελνπ ζρεδηαζκνχ ησλ επηηξεπηψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηνλ παξάθηην ρψξν. Αλεπαξθήο θσδηθνπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο ζε δεηήκαηα δηαρείξηζεο αθηψλ. Ρπζκίζεηο κεηαβαηηθνχ ραξαθηήξα γηα λνκηκνπνίεζε ησλ απζαηξέησλ. Αληηθάζεηο κεηαμχ δηαηάμεσλ, ηφζν ζην πεξηερφκελν φζν θαη ζην πλεχκα ηνπο. Ο Μηρφπνπινο αλαθέξεη 28 : πκπεξαζκαηηθά, ν λφκνο απηφο ζπληάρζεθε κε ζθνπφ λα αληηκεησπίζεη ηα πξνβιήκαηα πνπ δεκηνπξγήζεθαλ θαηά ηε δηάξθεηα ηζρχνο ηνπ Α.Ν. 2344/1940, θαζψο θαη απηά πνπ νθείινληαλ ζε ζπλαξκνδηφηεηεο θαη αιιεινεπηθαιχςεηο ηνπ αληηθεηκέλνπ κεηαμχ ππεξεζηψλ, έηζη ψζηε λα κελ αληηκεησπίδεηαη ηπραία ην δήηεκα. ηα ζεηηθά ηνπ λφκνπ απηνχ ζπγθαηαιέγεηαη ην φηη μεθαζαξίδνληαη νη δηαδηθαζίεο νξηνζέηεζεο, ην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο θαη νη ρξήζεηο αηγηαινχ θαη παξαιίαο θαη παξάιιεια, γίλεηαη ππνρξεσηηθά θαζνξηζκφο ηνπ αηγηαινχ θαη ηεο παξαιίαο πξηλ απφ νπνηνδήπνηε νηθνδνκηθή δξαζηεξηφηεηα ή κειέηε, εληφο δψλεο 100 κέηξσλ απφ ηελ αθηνγξακκή, κε ηε ζχληαμε πδξνγεσινγηθψλ κειεηψλ γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ αηγηαινχ θαη ηνλ νξηζκφ πξνζεζκηψλ γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαδηθαζίαο θαζνξηζκνχ αηγηαινχ, παξαιίαο θαη παιαηνχ αηγηαινχ. Ο παξαπάλσ λφκνο, σζηφζν, ακθηζβεηήζεθε γηα ζέκαηα πεξηβαιινληηθήο πξνζηαζίαο ησλ παξάθηησλ πεξηνρψλ θαζψο θαη γηα αλππαξμία εηδηθνχ πξνζηαηεπηηθνχ θαζεζηψηνο ησλ αθηψλ σο εππαζή νηθνζπζηήκαηα. Δπηπιένλ, πξνθαιεί εξσηεκαηηθά ε αληηκεηψπηζε λνκηκνπνηήζεσλ νξηζκέλσλ απζαηξέησλ κεηά ηελ θαηαβνιή απνδεκίσζεο, πνπ νπζηαζηηθά φρη κφλν δελ επηιχεη, αιιά νχηε θαλ απνζαξξχλεη ηελ ζπλέρηζε ηεο απζαηξεζίαο. Με ην άξζξν 7, παξ. 4 ηνπ λφκνπ απηνχ επηηξέπεηαη νπζηαζηηθά ε δφκεζε, παξφηη ζηνλ ίδην λφκν άιιεο δηαηάμεηο αλαθέξνληαη ζ επεκβάζεηο ππφ πξνυπνζέζεηο θαη γηα ζπγθεθξηκέλεο, κφλν, ρξήζεηο. Σέινο, κε επηθχιαμε έρεη αληηκεησπηζηεί ε αλαθνξά ηνπ λφκνπ ζε παξαρψξεζε απιήο ρξήζεο ηκήκαηνο ηνπ αηγηαινχ θαη ηεο παξαιίαο, ζε παξαρψξεζε αηγηαινχ θαη παξαιίαο γηα ηελ εθηέιεζε έξγσλ θαη ζε παξαρψξεζε λεζίδσλ ηνπ Γεκνζίνπ θαη αβαζψλ ζαιάζζησλ εθηάζεσλ, εμαηηίαο ηεο κε πξφβιεςεο/ έιιεηςεο αξκφδηαο αξρήο πνπ ζα επηβιέπεη θαη ζα παξεκβαίλεη ζε πεξηπηψζεηο θαηαζηξαηεγήζεσλ θαη άιισλ απζαηξεζηψλ. χκθσλα κε ην άξζξν 14, ε παξαρψξεζε ηνπ δηθαηψκαηνο ρξήζεο 28 φ. π.

18 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ αηγηαινχ θαη παξαιίαο γίλεηαη κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ, αιιά ε αλαθνξά ζε εκπνξηθνχο, βηνκεραληθνχο, ιηκεληθνχο, ζπγθνηλσληαθνχο θαη άιινπο ζθνπνχο είλαη αζαθήο θαη αφξηζηε, ρσξίο λα ζπλνδεχεηαη απφ αηηηνινγία γηα ηηο φπνηεο επεκβάζεηο ή αλαθνξά πεξί δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο Γενικό Πλαίζιο Υωποηαξικού σεδιαζμού και Αειθόπος Ανάπηςξηρ (ΓΠΥΑΑ) (ΦΔΚ 128Α/ ) Σν πξψην βήκα γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ ζηελ Διιάδα έγηλε κε ην Δζληθφ Υσξνηαμηθφ ρέδην, πνπ εγθξίζεθε απφ ηελ νινκέιεηα ηεο Βνπιήο ζηηο ζπλεδξηάζεηο ηεο θαη θαη δεκνζηεχζεθε ζην ΦΔΚ 128Α/ Ο Μηρφπνπινο θαη εδψ, παξαηεξεί 29 : Μέρξη ηελ ςήθηζε ηνπ Γεληθνχ Υσξνηαμηθνχ ρεδίνπ ππήξμαλ παξαηεξήζεηο θαη δηαθσλίεο ζρεηηθά κε ην πεξηερφκελν ηνπ πιαηζίνπ απφ δηάθνξνπο θνξείο θαη νξγαλψζεηο, παξφηη φινη επηθξνηνχζαλ ηελ πξνζπάζεηα γηα ηε δεκηνπξγία ελφο Δζληθνχ Υσξνηαμηθνχ ρεδίνπ ζηελ θαηεχζπλζε ηεο δεκηνπξγίαο νξγαλσκέλνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ ζηελ Διιάδα. Γηα παξάδεηγκα, ην Ννέκβξην ηνπ 2007 θαηαηέζεθε έλα θείκελν πνπ απνηχπσλε ηηο θνηλέο ζέζεηο 10 πεξηβαιινληηθψλ νξγαλψζεσλ (Αξθηνχξνο, ΑΡΥΔΛΩΝ- χιινγνο πξνζηαζίαο ηεο Θαιάζζηαο Υειψλαο, Διιεληθή Δηαηξεία Πεξηβάιινληνο θαη Πνιηηηζκνχ, Διιεληθή Δηαηξία Πξνζηαζίαο ηεο Φχζεο, Διιεληθή Οξληζνινγηθή Δηαηξεία, Καιιηζηψ, Μεζφγεηνο SOS, Mom- Δηαηξία Μειέηεο θαη Πξνζηαζίαο ηεο Μεζνγεηαθήο Φψθηαο, Greenpeace, WWF Διιάο) επί ηνπ ζρεδίνπ ΓΠΥΑΑ, ην νπνίν πεξηείρε πξνηάζεηο γηα βειηηψζεηο ηνπ ζρεδίνπ, εθθξάδνληαο παξάιιεια ελζηάζεηο θαη αλεζπρίεο γηα ζέκαηα φπσο ε εθηφο ζρεδίνπ δφκεζε, ε απζαίξεηε δφκεζε, ε ειιηπήο πξνζηαζία ησλ δαζψλ, ε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ θ.α. Δπίζεο, ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 2008, ε WWF Hellas θάιεζε ηα κέιε ηεο ειιεληθήο Βνπιήο λα δεηήζνπλ άκεζε ελεκέξσζε ηεο Βνπιήο γηα ηε δηαδηθαζία ζχληαμεο ηνπ Δζληθνχ Υσξνηαμηθνχ θαη λα ππνζηεξίμνπλ ηελ αλάγθε νπζηαζηηθψλ αιιαγψλ, κε βάζε ηηο πξνηάζεηο ησλ επηζηεκνληθψλ, θνηλσληθψλ θαη πεξηβαιινληηθψλ θνξέσλ. Οη αδπλακίεο ηνπ ζρεδίνπ πνπ επηζήκαλε ε WWF Hellas ήηαλ φηη βαζηδφηαλ ζε κε ξεαιηζηηθέο παξαδνρέο, φηη αγλννχζε βαζηθέο θνηλνηηθέο πνιηηηθέο, φηη ήηαλ γεληθφινγν θαη αφξηζην, φηη αγλννχζε πξνθιεηηθά ην θπζηθφ πεξηβάιινλ, φηη ζπληάρζεθε εξήκελ ησλ ζπλαξκνδίσλ θαη φηη δελ απνιάκβαλε επηζηεκνληθήο θαη θνηλσληθήο απνδνρήο Διδικό Πλαιζίο Υωποηαξικού σεδιαζμού και Αειθόπος Ανάπηςξηρ για ηον Παπάκηιο Υώπο και ηα Νηζιά: 29 φ. π., ζζ ε ι ί δ α

19 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 ηηο 28 Απγνχζηνπ 2009 δφζεθε ζηε δεκνζηφηεηα απφ ην Τπνπξγείν ΠΔ.ΥΩ.ΓΔ. ην θείκελν ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά 30, ην νπνίν καδί κε ηελ ζηξαηεγηθή κειέηε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ έρεη ηεζεί ζε δεκφζηα δηαβνχιεπζε. χκθσλα κε ην άξζξν 1, ζθνπφο ηνπ πξψηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ είλαη «λα εμαζθαιίδεη κε ζπληνληζκέλν ηξφπν αλά γεσγξαθηθή ελφηεηα ηελ θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ αλάπηπμε ζπκβαηψλ κεηαμχ ηνπο νηθνλνκηθψλ θαη νηθηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, κε παξάιιειε δηαηήξεζε θαη αλάδεημε ησλ ζπγθξηηηθψλ γεσγξαθηθψλ, θπζηθψλ, παξαγσγηθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ πιενλεθηεκάησλ ησλ παξαθηίσλ θαη λεζησηηθψλ πεξηνρψλ, θαζψο θαη ελίζρπζε ηεο πεξηθεξεηαθήο θη εδαθηθήο ζπλνρήο ηεο ρψξαο θαη ηελ πξνζηαζία θαη δηαηήξεζε ησλ επαίζζεησλ παξάθηησλ νηθνζπζηεκάησλ, ηνπίσλ, γεσκνξθνινγηθψλ ζρεκαηηζκψλ θαη ζηνηρείσλ πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη ηελ αεηθνξηθή δηαρείξηζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαη ηδηαηηέξσο ησλ πδάησλ» εμεηδηθεχνληαο ηηο ζρεηηθέο δηεζλείο δεζκεχζεηο ζε Δπξσπατθφ, Μεζνγεηαθφ ή άιιν επίπεδν. Δπίζεο ζηα άξζξα ηνπ ην Πιαίζην πεξηιακβάλεη νξηζκνχο πνπ αθνξνχλ ζηελ νξηνζέηεζε ησλ ηκεκάησλ ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ θαη ζηε δηεπθξίληζε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηδηνηήησλ ηεο θάζε δψλεο πνπ νξίδεηαη. Σν Δηδηθφ Πιαίζην γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά ζεσξείηαη πσο απνηειεί ηελ πξψηε νπζηαζηηθή πξνζπάζεηα έληαμεο ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ ζην πιαίζην ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ ηεο ρψξαο (κεηά ηε κε ζεζκνζέηεζε ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηνλ παξάθηην ρψξν ηνπ 2002), φληαο ελαξκνληζκέλν θαη κε ηε ζχζηαζε ηηο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ Οινθιεξσκέλε Γηαρείξηζε ησλ Παξάθηησλ Εσλψλ θαη κε ην Μεζνγεηαθφ Πξσηφθνιιν γηα ηελ Οινθιεξσκέλε Γηαρείξηζε ησλ Παξάθηησλ Εσλψλ 31. Ζ αλάγθε γηα θάηη ηέηνην είρε γίλεη αληηιεπηή εδψ θαη πνιιά ρξφληα, φηαλ απνζπαζκαηηθέο ξπζκίζεηο ξχζκηδαλ επηκέξνπο ηκήκαηα ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ, πνιιέο θνξέο αλαηξψληαο ε κία ηελ άιιε 32. Παξ φι απηά δηαθαίλεηαη, ζην πεξηερφκελφ ηνπ, φηη δηαηάμεηο θνκβηθήο ζεκαζίαο θηλνχληαη ζηελ αληίζεηε θαηεχζπλζε απφ φζα παξαπάλσ εμαγγέιινληαη. Υαξαθηεξηζηηθά, ε νξηνζέηεζε ηεο ειάρηζηεο απφζηαζεο απφ ηνλ αηγηαιφ γηα ηελ νηθνδφκεζε θηηξίσλ είλαη ηα 50 κέηξα, ηε ζηηγκή πνπ ην πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο, θξίλνληαο πξνεδξηθά δηαηάγκαηα γηα ηε ζέζπηζε Εσλψλ Οηθηζηηθνχ Διέγρνπ (ΕΟΔ) δεηά ζαθψο ηελ αχμεζε ηεο ειάρηζηεο 30 Έγθξηζε Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά θαη ηεο ηξαηεγηθήο Μειέηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ Απηνχ, 2009, media.feed.gr/pegasus/multimedia/doc/eidiko_plaisio_id doc. 31 Μηρφπνπινο Β., πγθξφηεζε πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο ηεο Παξάθηηαο Εψλεο ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Αηηηθήο, ζ φ. π.

20 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ απφζηαζεο ζηα 100 κέηξα 33. Δπίζεο, ζηε δηάηαμε πνπ θαζνξίδεη ηνλ ζπληειεζηή δφκεζεο ζηε Γπλακηθή Εψλε, αλαθέξεηαη φηη ζα είλαη 0,5 γηα «ινηπέο επηηξεπφκελεο ρξήζεηο», νη νπνίεο φκσο δελ θαζνξίδνληαη επαξθψο θη αθφκε, φζνλ αθνξά ζην ηκήκα ΚΥ2 ηεο Κξίζηκεο Εψλεο, επηηξέπνληαη θηίξηα γηα ρξήζεηο θαηνηθίαο, εζηίαζεο/ αλαςπρήο, ηνπξηζηηθέο εγθαηαζηάζεηο, βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο θ.ά., γεγνλφο πνπ απνδεηθλχεη φηη δελ ειέγρεηαη ζε κεγαιχηεξν βαζκφ απφ πξνεγνπκέλσο ε παξάθηηα δφκεζε θαη ν ραξαθηήξαο ηεο 34. Δπνκέλσο, πξνθχπηνπλ ακθηβνιίεο σο πξνο ηηο πξνζδνθίεο φηη ην ζπγθεθξηκέλν Δηδηθφ Πιαίζην «θαιείηαη λα ραξάμεη γηα πξψηε θνξά ζηελ Διιάδα κηα εληαία ζηξαηεγηθή γηα ηνλ παξάθηην ρψξν, ψζηε λα αληηκεησπηζηνχλ ηα πνιιά θαη ζεκαληηθά πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη ζ απηφλ» Διδικό Πλαίζιο Υωποηαξικού σεδιαζμού και Αειθόπος Ανάπηςξηρ για ηον Σοςπιζμό (ΦΔΚ 1138Β / ): αλ εηζαγσγή ζηελ παξνπζίαζε ηνπ ελ ιφγσ Πιαηζίνπ επηιέρζεθε, απφ ην ίδην, ην άξζξν 1 36 : θνπφο ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ είλαη ε παξνρή θαηεπζχλζεσλ, θαλφλσλ θαη θξηηεξίσλ γηα ηε ρσξηθή δηάξζξσζε, νξγάλσζε θαη αλάπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ ζηνλ ειιεληθφ ρψξν θαη ησλ αλαγθαίσλ πξνο ηνχην ππνδνκψλ θαζψο θαη ε δηαηχπσζε ελφο ξεαιηζηηθνχ πξνγξάκκαηνο δξάζεο γηα ηελ επφκελε δεθαπεληαεηία ( ). Βαζηθφο άμνλαο πνπ δηαηξέρεη ην πεξηερφκελνπ ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ είλαη ε πξνζηαζία θαη αλάδεημε ηνπ θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο ε νπνία εμάιινπ απνηειεί πξνυπφζεζε γηα ηελ επηβίσζε θαη ηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ ηνκέα. Με ην ελ ιφγσ Δηδηθφ Πιαίζην επηδηψθεηαη επίζεο ε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο, ε εμαζθάιηζε ηεο πξνζηαζίαο θαη ηεο βησζηκφηεηαο ησλ πφξσλ πνπ ελδηαθέξνπλ ηνλ ηνπξηζκφ, ε ελίζρπζε ησλ πνιηηηθψλ πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο θαζψο θαη ε δηακφξθσζε ελφο ζαθέζηεξνπ πιαηζίνπ θαηεπζχλζεσλ πξνο ηνλ ππνθείκελν ζρεδηαζκφ, ηηο αδεηνδνηνχζεο αξρέο θαη ηηο ελδηαθεξφκελεο επηρεηξήζεηο. 33 φ. π. 34 φ. π. 35 φ. π. 36 Έγθξηζε Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ θαη ηεο ηξαηεγηθήο Μειέηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ Απηνχ, 2009, 19 ε ι ί δ α

21 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Απφ ηα παξαπάλσ, δίδεηαη ε εληχπσζε ηεο πξνψζεζεο ελφο κνληέινπ «αεηθφξνπ αλάπηπμεο ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζκνχ» ή έζησ ηεο πξφζεζεο γηα θάηη ηέηνην θη επίζεο κπνξεί λα παξνπζηάδεηαη θαη ζαλ πξσηαξρηθφο ζθνπφο ε πξνζηαζία θαη αλάδεημε ηνπ θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο. Παξ φι απηά ππάξρνπλ ζεκαληηθά κειαλά ζεκεία ζην παξφλ πιαίζην ηα νπνία θαηέδεημαλ, εμαξρήο, δηάθνξνη θνξείο. Μπνξνχκε λα παξαθνινπζήζνπκε ζπκππθλσκέλεο απηέο ηηο αληηδξάζεηο ζηνλ ηχπν. ε άξζξν ηεο Διεπζεξνηππίαο ην Μάξηην ηνπ αλαθέξνληαη ηα εμήο: Καηαπέιηεο γηα ηηο επίκαρεο ξπζκίζεηο ήηαλ νη παξεκβάζεηο ησλ ελλέα θνξέσλ (ΓΔΩΣΔΔ, ΔΒ, ΓΔΔ, ΓΔΒΔ, αξρηηέθηνλεο θ.ιπ.) πνπ ηηο θαηαςήθηζαλ. «Με ην ρσξνηαμηθφ γηα ηνλ ηνπξηζκφ, ην ππνπξγείν επηρεηξεί λα εληζρχζεη ηελ εθηφο ζρεδίνπ δφκεζε», ηφληζε ν θαζεγεηήο θ. Λνπθάθεο, εθ κέξνπο ηνπ ζπιιφγνπ πνιενδφκσλ, πνπ έζεζε ζέκα πιεκκεινχο ιεηηνπξγίαο ηνπ ΔΥ θαη παξάηππεο παξνπζίαο ηνπ γεληθνχ γξακκαηέα ζηηο ζπλεδξηάζεηο ηνπ. Ζ Ράληα Κινπηζηληψηε, εθ κέξνπο ηνπ ΣΔΔ, θαηήγγεηιε ηελ επηρεηξνχκελε κείσζε ηεο αξηηφηεηαο ησλ γεπέδσλ απφ 4 ζε 2 ζηξέκκαηα ζε δψλε 500 κέηξσλ γχξσ απφ νηθηζκνχο γηα ηνπξηζηηθά θαηαιχκαηα. Ο Κξίησλ Αξζέλεο, θνηλφο εθπξφζσπνο ησλ δέθα κεγάισλ νηθνινγηθψλ νξγαλψζεσλ ηεο ρψξαο, απνθάιπςε φηη, παξά ηε δήισζε ηνπ ππνπξγνχ ΠΔΥΩΓΔ φηη ζα θαηαξγήζεη ηελ πξφβιεςε γηα επηδφηεζε ησλ λέσλ μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ, ηε δηαηεξεί ζηελ πεξίπησζε ησλ condo hotels! Δλψ, ζε άξζξν ηεο ίδηαο εθεκεξίδαο ηνλ Οθηψβξε ηνπ αλαθέξεηαη: Ήδε ην Ξελνδνρεηαθφ Δπηκειεηήξην Διιάδνο (ΞΔΔ) αλαθνίλσζε φηη θαηέζεζε αίηεζε αθπξψζεσο ζην πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο (ηδ) θαηά ηεο απφθαζεο πνπ έιαβε ηνλ πεξαζκέλν Ηνχλην ε θπβεξλεηηθή επηηξνπή, ε νπνία ζπλεδξίαζε ππφ ηνλ Κ. Καξακαλιή θαη ελέθξηλε ην Δηδηθφ Υσξνηαμηθφ Πιαίζην γηα ηνλ Σνπξηζκφ πνπ είρε θαηαξηίζεη θαη εηζεγεζεί ν ηφηε ππνπξγφο ΠΔΥΩΓΔ Γηψξγνο νπθιηάο. Τπελζπκίδεηαη φηη ηφζν ην ΞΔΔ σο κέινο ηνπ Δζληθνχ πκβνπιίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ φζν θαη ην Σερληθφ Δπηκειεηήξην, ν ΔΒ αιιά θαη πεξηβαιινληηθέο νξγαλψζεηο είραλ αληηηαρζεί ζε κηα ζεηξά ξπζκίζεσλ ηνπ Δηδηθνχ Υσξνηαμηθνχ θαη ηδηαίηεξα ζηα άξζξα 9 θαη 10 πνπ άλαβαλ ην πξάζηλν θσο γηα κηα άλεπ πξνεγνπκέλνπ «ηζηκεληέληα» εηζβνιή ζε αθηέο θαη παξάιηα κε ηε κνξθή ππθλνδνκεκέλσλ ηνπξηζηηθψλ θαηνηθηψλ, θαηά ηα πξφηππα ηνπ απνηπρεκέλνπ ηζπαληθνχ κνληέινπ Σδαλαβάξα Υ., Πνιιαπιά «φρη» ζην ρσξνηαμηθφ γηα ηνλ ηνπξηζκφ, Διεπζεξνηππία, Μέξκεγθαο Γ., ηέιλνπλ γηα «απφζπξζε» ην ρσξνηαμηθφ νπθιηά, Διεπζεξνηππία,

22 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Παξαηεξείηαη, ινηπφλ, κία ζαθήο πξνζπάζεηα γηα ηελ πιαηζίσζε ηνπ κεγάινπ ηδησηηθνχ ζπκθέξνληνο θαη γηα ηνλ πνιιαπιαζηαζκφ ησλ παξεκβάζεσλ θαη έξγσλ 39. Απφ ηελ άιιε ειάρηζηα ζεκεηψλνληαη ηειηθά γηα ηε δηαηήξεζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο πνπ πιήγεηαη απφ ηελ ηνπξηζηηθή δφκεζε. Γίλεηαη κία ζπλνπηηθή αλαθνξά ζηνλ «ηνπξηζκφ θχζεο» θαη ζην άξζξν 8 φπνπ θαηαγξάθνληαη νη «θαηεπζχλζεηο γηα θαηεγνξίεο ρψξνπ κε εηδηθφ θαζεζηψο θαη επίιπζε ζπγθξνχζεσλ κε άιιεο ρξήζεηο» δελ ππάξρεη αλάπηπμε ηνπ ζέκαηνο «ηνπξηζκφο θαη επαίζζεηα νηθνζπζηήκαηα» ή ζέκαηνο ζρεηηθνχ κε απηφ. Οπφηε πξάγκαηη ην θελφ είλαη ηεξάζηην, αλ θαη αλακελφκελν επαθφινπζν ησλ δηαδηθαζηψλ κέζα απφ ηηο νπνίεο αλαπηχζζνληαη νη ζπγθεθξηκέλεο επηινγέο θαη παξάγεηαη ην ζπγθεθξηκέλν απνηέιεζκα Θεζμικό πλαίζιο ειδικόηεπα για ηην πεπιοσή ενδιαθέπονηορ Ζ παξνχζα ελφηεηα αζρνιείηαη κε ην ζεζκηθφ πιαίζην εθείλν, πνπ αθνξά πεξηζζφηεξν άκεζα ην νηθνζχζηεκα ηεο πεξηνρήο ελδηαθέξνληνο. Παξνπζηάδεηαη ζπλνπηηθά ην Γίθηπν Natura 2000 θαη νη δηαηάμεηο ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ νη νπνίεο αλαθέξνληαη ζε πεξηνρέο φπνπ ηζρχεη ην Γίθηπν Natura Σέινο, παξνπζηάδεηαη ε κειέηε ηεο πξφηαζεο ηνπ ρεδίνπ Υσξηθήο θαη Οηθηζηηθήο Οξγάλσζεο Αλνηθηήο Πφιεο (.Υ.Ο.Ο.Α.Π.) 40 ηεο Αλαπηπμηαθήο Μεζζελίαο γηα ην Γήκν Μεζψλεο. Μέζα απφ ην ζπγθεθξηκέλν ζεζκηθφ πιαίζην ζηφρνο είλαη λα θαλνχλ νη ζπζρεηηζκνί κεηαμχ ηεο θπβεξλνχζαο αξρήο θαη ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο θαη ηνπ νηθνζπζηήκαηνο Σο Γίκηςο Natura 2000 και η Γιασείπιζη ηων πεπιοσών ηος Σν 1992 κία ζεσξεηηθά νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε ζε ζρέζε κε ηελ πξνζηαζία αληηπξνζσπεπηηθψλ ηχπσλ θπζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ έιαβε ρψξα, κε ηελ έλαξμε ηεο ηζρχνο ηνπ Γηθηχνπ Natura 2000 γηα ηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο (Habitat Directive 92/ 43), κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ δηθηχνπ ζηελ Διιάδα λα δηεπθνιχλεηαη ράξε ζηε ζέζπηζε λέσλ λφκσλ θαη ηελ ελίζρπζε ζρεηηθψλ πνιηηηθψλ 41. Σν Γίθηπν Natura 2000 απνηειεί έλα Δπξσπατθφ Οηθνινγηθφ Γίθηπν πεξηνρψλ, νη νπνίεο θηινμελνχλ θπζηθνχο ηχπνπο νηθνηφπσλ θαη νηθνηφπνπο εηδψλ πνπ είλαη ζεκαληηθνί ζε επξσπατθφ επίπεδν. Απνηειείηαη απφ δχν θαηεγνξίεο πεξηνρψλ 42 : 39 βι. άξζξν Β1 ηάδην Γ Φάζε. 41 Papageorgiou Κ., Vogiatzakis I. N., 2006, ζζ Απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Τ.ΠΔ.ΥΩ.Γ.Δ., 21 ε ι ί δ α

23 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Σηο «Εψλεο Δηδηθήο Πξνζηαζίαο (ΕΔΠ)» (ζηα αγγιηθά: Special Protection Areas - SPA) γηα ηελ Οξληζνπαλίδα, φπσο νξίδνληαη ζηελ Οδεγία 79/409/EK, θαη ηνπο «Σφπνπο Κνηλνηηθήο εκαζίαο (ΣΚ)» (ζηα αγγιηθά: Sites of Community Importance - SCI) φπσο νξίδνληαη ζηελ Οδεγία 92/43/ΔΚ. Οη ΕΔΠ, κεηά ηνλ ραξαθηεξηζκφ ηνπο απφ ηα Κξάηε Μέιε, εληάζζνληαη απηφκαηα ζην Γίθηπν Natura 2000, θαη ε δηαρείξηζή ηνπο αθνινπζεί ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 6 ηεο Οδεγίαο 92/43/ΔΚ. Αληίζεηα, γηα ηελ έληαμε ησλ ΣΚ πξαγκαηνπνηείηαη επηζηεκνληθή αμηνιφγεζε θαη δηαπξαγκάηεπζε κεηαμχ ησλ Κξαηψλ Mειψλ θαη ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, ζχκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ησλ θαηά νηθνινγηθή ελφηεηα Βηνγεσγξαθηθψλ εκηλαξίσλ. Ο θαηάινγνο ησλ Σφπσλ Κνηλνηηθήο εκαζίαο φζνλ αθνξά ηελ Μεζνγεηαθή δψλε, ζηελ νπνία αλήθεη εμ νινθιήξνπ ε Διιάδα, νξηζηηθνπνηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζηελ επίζεκε Δθεκεξίδα ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ. Μεηά ηελ νξηζηηθνπνίεζε ηνπ θαηαιφγνπ ησλ ΣΚ, ηα Κξάηε Μέιε ππνρξενχληαη λα θεξχμνπλ ηηο πεξηνρέο απηέο σο «Δηδηθέο Εψλεο Γηαηήξεζεο (ΔΕΓ)» (ζηα αγγιηθά: Special Areas of Conservation - SAC)» ην αξγφηεξν κέζα ζε κηα εμαεηία. Ζ Διιάδα έρεη ραξαθηεξίζεη ζήκεξα 151 Εψλεο Δηδηθήο Πξνζηαζίαο (ΕΔΠ) θαη 239 Σφπνπο Κνηλνηηθήο εκαζίαο (ΣΚ) («Δζληθφο Καηάινγνο»). Οη δχν θαηάινγνη παξνπζηάδνπλ κεηαμχ ηνπο επηθαιχςεηο φζνλ αθνξά ηηο εθηάζεηο ηνπο. Μάιηζηα, 31 ηφπνη έρνπλ νξηζηεί ηαπηφρξνλα σο ΕΔΠ θαη έρνπλ πξνηαζεί θαη σο ΣΚ. ινη νη ηφπνη ηνπ Γηθηχνπ Natura 2000, πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηε βάζε δεδνκέλσλ, ζπλνδεχνληαη απφ δειηίν δεδνκέλσλ κε γεληθφηεξα πεξηγξαθηθά ζηνηρεία θαη εηδηθφηεξεο πιεξνθνξίεο γηα ηνπο ηχπνπο νηθνηφπσλ θαη ηα είδε πνπ ελδηαηηνχλ ζηνλ θάζε ηφπν θαη απφ ράξηε θιίκαθαο 1: Οη δξαζηεξηφηεηεο ζηηο πεξηνρέο ηνπ Γηθηχνπ Natura 2000 ξπζκίδνληαη κέρξη ζήκεξα απφ ηελ Δζληθή Ννκνζεζία.

24 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Υάξηεο 1. Σφπνη Κνηλνηηθήο εκαζίαο (ΣΚ) Πεινπνλλήζνπ (ε πεξηνρή ελδηαθέξνληνο κε πνξηνθαιί θνπθίδα: GR Θαιάζζηα πεξηνρή ηελνχ Μεζψλεο), ( Δπίζεο, πξνηάζεηο γηα ζεκαληηθέο ζηξαηεγηθέο, ζε ζρέζε κε ηε δηαρείξηζε ησλ πεξηνρψλ, πνπ αλήθνπλ ζην Γίθηπν Natura 2000, θαη ινηπέο πεξηνρέο πεξηβαιινληηθήο επαηζζεζίαο, παξαηεξνχληαη ζην πέκπην άξζξν ηνπ «Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ» 43 : ηηο πεξηνρέο ηνπ Γηθηχνπ Φχζε (Natura) 2000 πξνηείλεηαη ε αλάδεημε θαη πξνζηαζία πεξηβάιινληνο θαη ηνπίνπ (πξνζηαζία θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, αξρηηεθηνληθήο θιεξνλνκηάο, άπιεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, δεκηνπξγία κνπζείσλ, θ.α.). Ζ ζέζπηζε εηδηθνχ ηέινπο ππέξ ησλ Φνξέσλ Γηαρείξηζεο, επί ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ηνπξηζκνχ πνπ αλαπηχζζνληαη ζηηο πεξηνρέο απηέο, κε 43 Έγθξηζε Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ θαη ηεο ηξαηεγηθήο Μειέηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ Απηνχ, 2009, Άξζξν ε ι ί δ α

25 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 ζθνπφ λα ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ πξνζηαζία, δηαρείξηζε θαη αλάδεημε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ηνπ ηνπίνπ. Μέρξη ηνλ θαζνξηζκφ ρξήζεσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ζηηο πεξηνρέο απηέο ε αλάπηπμε ηνπξηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ πεξηνξίδεηαη ζηε δεκηνπξγία κηθξψλ, ζχκθσλα κε ηελ θείκελε ηνπξηζηηθή λνκνζεζία, ηνπξηζηηθψλ θαηαιπκάησλ ζηηο εληφο ζρεδίνπ θαη εληφο νξίσλ νηθηζκψλ πεξηνρέο, θαζψο θαη ζε κηα δψλε πιάηνπο 500 κέηξσλ απφ ηα φξηα ηνπο ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ δηαπηζηψλεηαη ζρεηηθφο θνξεζκφο (πνζνζηφ αδφκεησλ γεπέδσλ <40%) 44. ε ζρέζε κε ηηο Δηδηθέο Μνξθέο Σνπξηζκνχ (νηθνηνπξηζκφο-αγξνηνπξηζκφο) θαη ηηο χλζεηεο θαη Οινθιεξσκέλεο Σνπξηζηηθέο Τπνδνκέο Μηθηήο Υξήζεο αλαθέξεηαη (άξζξα 6 θαη 9): Ζ αμηνπνίεζε επηιεγκέλσλ πεξηνρψλ πξνζηαζίαο ηεο θχζεο ή ηνπ ηνπίνπ (πεξηνρέο Γηθηχνπ Φχζε (Natura) 2000, αμηφινγα θαηαγεγξακκέλα θπζηθά ηνπία, ηνπία ηδηαίηεξνπ θπζηθνχ θάιινπο, αηζζεηηθά δάζε), σο πφισλ αλάπηπμεο, ηνπηθήο ή επξχηεξεο εκβέιεηαο, ελφο ήπηνπ ξεχκαηνο ηνπξηζκνχ θχζεο. Δπηβάιιεηαη ε ζπγθέληξσζε ηεο δφκεζεο κε ηαπηφρξνλν πεξηνξηζκφ ηεο, φζν θαη ηεο ρξήζεο ησλ εγθαηαζηάζεσλ 45. Ζ θάιπςε ησλ εγθαηαζηάζεσλ απφ ην 20% πνπ ηζρχεη ζήκεξα κεηψλεηαη ζην 3% ηεο έθηαζεο ηνπ γεπέδνπ θαη πξέπεη λα απνδεηθλχεηαη κε ηελ θαηάιιειε επηζηεκνληθή κειέηε φηη ε επέλδπζε δελ ζα επεξεάζεη ηελ νηθνινγηθή ηζνξξνπία ησλ νηθνηφπσλ πξνηεξαηφηεηαο Ο πεξηνξηζκφο απηφο δελ ηζρχεη γηα ηελ επέθηαζε πθηζηακέλσλ κνλάδσλ γηα ιφγνπο βησζηκφηεηαο ή γηα ηε δεκηνπξγία εηδηθψλ ηνπξηζηηθψλ ππνδνκψλ κε ή ρσξίο ππνδνκέο θηινμελίαο πνπ απφ ηε θχζε ηνπο ζπλδένληαη κε ηελ αμηνπνίεζε πφξσλ κε έληνλε ρσξηθή εμάξηεζε θαη δ) γηα ηελ αλάπηπμε ζχλζεησλ θαη νινθιεξσκέλσλ ηνπξηζηηθψλ ππνδνκψλ κηθηήο ρξήζεο. 45 Οη πεξηνξηζκνί απηνί δελ ηζρχνπλ γηα ηνπο εγθεθξηκέλνπο, θαηά ηελ εκεξνκελία δεκνζίεπζεο ηνπ παξφληνο, νξγαλσκέλνπο ππνδνρείο ηνπξηζκνχ πνπ κπνξνχλ λα ηξνπνπνηνχληαη ρσξίο ππέξβαζε ησλ πξνβιεπφκελσλ, απφ ηελ εγθξηηηθή ηνπο πξάμε, φξσλ θαη κεγεζψλ δφκεζεο (άξζξν 9). 46 φ. π.

26 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Απνθιείεηαη ε ρσξνζέηεζε ησλ ππνδνκψλ ηνπ παξφληνο άξζξνπ εληφο πεξηνρψλ απνιχηνπ πξνζηαζίαο ηεο θχζεο θαη πξνζηαζίαο ηεο θχζεο πνπ θαζνξίδνληαη θαηά ηηο δηαηάμεηο ησλ άξζξσλ 19 παξ. 1 θαη 2 θαη 21 ηνπ λ. 1650/1986 θαη εληφο νηθνηφπσλ πξνηεξαηφηεηαο. Υάξηεο 2. Οξηνζέηεζε Εσλψλ Πξνζηαζίαο (Σελεθεηδήο K., 2006, ζ. 112). Ζ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο κε θφθθηλν. Γηαθξίλεηαη ινηπφλ απφ ηε κία, ε δηάζεζε γηα πξνζηαζία ησλ πεξηνρψλ ηνπ Γηθηχνπ, ε αλάδεημε θνξέσλ πνπ ζα αλαιάβνπλ ηε δηαρείξηζε ησλ πεξηνρψλ θαη ζα ηξνθνδνηνχληαη νηθνλνκηθά απφ ηνλ ηνπξηζκφ, θαη ηέινο, ν πεξηνξηζκφο ηεο αλάπηπμεο ησλ ηνπξηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. Απφ ηελ άιιε φκσο ν πξνγξακκαηηζκφο γηα αλάπηπμε ελφο ήπηνπ ξεχκαηνο ηνπξηζκνχ θχζεο ζηηο πεξηνρέο απηέο αιιά θαη ε κε ζπκκφξθσζε ησλ παιαηφηεξα εγθαηεζηεκέλσλ ηνπξηζηηθψλ ππνδνκψλ πξνθαιεί εξσηήκαηα γηα ην θαηά πφζν ε πξνζηαζία ησλ πεξηνρψλ κπνξεί λα είλαη νπζηαζηηθή, πφζν κάιινλ απνηειεζκαηηθή. Παξαηεξείηαη φηη ζπλέπεηα ηεο εμάπισζεο ησλ επηιεγκέλσλ πεξηνρψλ είλαη ε αμηνζεκείσηε ππέξζεζε/επηθάιπςε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη ησλ ρξήζεσλ γεο, αιιά θαη ην ξίζθν πνπ παίξλεηαη ζε ζρέζε κε ηηο ηζρχνπζεο πξαθηηθέο δηαρείξηζεο, θαζψο ε επέθηαζε ηνπ 25 ε ι ί δ α

27 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 δηθηχνπ ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ απμάλεη ηηο πξνζηξηβέο θαη ηηο δηακάρεο ζε ζρέζε κε ηηο ρξήζεηο γεο 47. Δηθ. 4. Παξάδεηγκα ζχγθξνπζεο ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο (εθεκεξίδα: Διεπζεξία Καιακάηαο, 2010, ζ. 5). 47 Papageorgiou Κ., Vogiatzakis I. N., 2006, ζ. 477.

28 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ πσο γηα παξάδεηγκα, ε απφπεηξα ελεξγνπνίεζεο κεραληζκψλ, κε ζθνπφ ηελ θαηαζθεπή κεγάιεο μελνδνρεηαθήο κνλάδαο 5 αζηέξσλ, ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο. Ο ηνπηθφο ηχπνο αλαθέξεη ζρεηηθά 48 : Μηα αξθεηά κεγάιε πεξηνρή ηεο Μεζζελίαο θαη ζπγθεθξηκέλα ,5 εθηάξηα, έρεη εληαρζεί ζην δίθηπν Natura χκθσλα κε ην εηδηθφ πιαίζην ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη αεηθφξνπ αλάπηπμεο γηα ηνλ ηνπξηζκφ, ζηηο πεξηνρέο απηέο ε επηηξεπφκελε θάιπςε γηα ηηο εγθαηαζηάζεηο απφ 20% κεηψλεηαη ζην 3%, ελψ ε ειάρηζηε έθηαζε γεπέδνπ θαζνξίδεηαη ζηα 150 ζηξέκκαηα. πσο ζεκείσζε ζε δειψζεηο ηνπ ν αληηλνκάξρεο Τπνδνκψλ ηάζεο Αλαζηαζφπνπινο, κε απηέο ηηο πξνυπνζέζεηο, νη δπλαηφηεηεο θαηαζθεπήο μελνδνρείνπ εθηφο νξηνζεηεκέλνπ νηθηζκνχ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Μεζψλεο, απφ Αθξσηήξη Αθξίηα έσο θαη ηε Μεζψλε, είλαη κεδακηλέο. Δπίζεο, απφ ηελ Αλαπηπμηαθή Μεζζελίαο έρεη εθπνλεζεί εηδηθή πεξηβαιινληηθή κειέηε γηα ηελ ελ ιφγσ πεξηνρή Natura, ζηελ νπνία αλαθέξνληαη νη πξνηεηλφκελνη πεξηνξηζκνί. Ωζηφζν, δελ έρεη πξνσζεζεί ε δηαδηθαζία γηα ηελ έθδνζε ηνπ αληίζηνηρνπ Πξνεδξηθνχ Γηαηάγκαηνο. Ζ εηδηθή πεξηβαιινληηθή κειέηε δελ πξνβιέπεη παληειή απαγφξεπζε θαηαζθεπψλ, θαη ηδηαίηεξα ζηηο δψλεο πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο ρεξζαία επεηξσηηθή δψλε νηθναλάπηπμεο Αθξίηα, πξνβιέπνληαη θαηαζθεπέο κε θάιπςε ζην νηθφπεδν 20%, αιιά κε επηφηεξε κνξθή. χκθσλα κε ηνπο Παπαγεσξγίνπ θαη Βνγηαηδάθε 49, ε πινπνίεζε ηνπ Γηθηχνπ Natura 2000 επεξέαζε ην ζρεδηαζκφ ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη ηνλ ηξφπν πνπ ε δηαηήξεζε γίλεηαη αληηιεπηή θαη πινπνηήζηκε ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν, ζπκβάιινληαο ζε κία πεξηζζφηεξν απαηηεηηθή θαη απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε, ελψ, ε δεκηνπξγία ηέηνησλ πεξηνρψλ ππεξεηεί πνιιαπινχο ζθνπνχο ζε θάζε επηιεγκέλε πεξηνρή, κέζσ ηεο δεκηνπξγίαο ελφο ζπζηήκαηνο δσλψλ, πνπ ζηνρεχεη ζην λα εμππεξεηήζεη ηελ πνιιαπιφηεηα ησλ ρξήζεσλ γεο. ηνρεχεη, δειαδή, ζηε ζπλχπαξμε ηεο δηαηήξεζεο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο θαη ηελ χπαξμεο δσλψλ αλαςπρήο θαη αλάπηπμεο πνπ ζέιγνπλ ηνπξηζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, πξάγκα πνπ ζα δνθηκάζεη ηηο ηξέρνπζεο πξαθηηθέο, εθφζνλ νη επηιεγκέλνη ηφπνη βξίζθνληαη, πεξηζζφηεξν απφ πνηέ, θνληά ή κέζα ζε ή πεξηνρέο αζηηθήο θαη εκπνξηθήο αλάπηπμεο πνπ αληαγσλίδνληαη κε ηε δηαηήξεζε θαη πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο Βεηνπιάθε Β., "Φξέλν" ζε λέεο επελδχζεηο Natura θαη Υσξνηαμηθφ, Θάξξνο Καιακάηαο, ρ.ζ. 49 Papageorgiou Κ., Vogiatzakis I. N., 2006, ζ φ. π. 27 ε ι ί δ α

29 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Δπίζεο, νη Παπαγεσξγίνπ θαη Βνγηαηδάθε ζεκεηψλνπλ, φηη ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν, άζρεηα κε ην κεγάιν αξηζκφ ησλ εκπιεθφκελσλ ζηελ δηαηήξεζε θαη πξνζηαζία ηεο θχζεο, ιφγσ ηεο απνπζίαο γεξήο λνκηθήο βάζεο ζε ζρέζε κε ηε δεκφζηα ζπκκεηνρή ζηα ζηάδηα ηνπ ζρεδηαζκνχ θαη ηεο πινπνίεζεο ζρεηηθψλ πνιηηηθψλ, πνιιέο θνξέο νη ηνπηθέο θνηλσλίεο νδεγνχληαη ζηελ πξφθιεζε θφβσλ θαη δπζπηζηίαο θαη ζπρλά δεκηνπξγνχληαη πξνζηξηβέο κεηαμχ ησλ ηνπξηζηψλ, ησλ ηνπηθψλ νκάδσλ θαη ησλ δηαρεηξηζηηθψλ αξρψλ 51. Έηζη ζε ζρέζε κε ηηο πηνζεηνχκελεο πνιηηηθέο, γίλεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν πξνθαλέο φηη ε δηαηήξεζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο δελ είλαη δπλαηφ λα παξαηαζεί απιά κε ηελ επέθηαζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, θαζψο θαίλεηαη φηη ζεκαληηθέο απνηπρίεο ζηελ ηαθηηθή δηαηήξεζεο, ζρεηίδνληαη κε δνκηθά αίηηα, πνπ έρνπλ ηηο ξίδεο ηνπο ζηηο πνιηηηθννηθνλνκηθέο δνκέο επηξξνήο ηεο δεζπφδνπζαο πνιηηηθήο 52. Με ηελ πινπνίεζε ηνπ Natura 2000 ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν νη ζπγθξνχζεηο ζε πνιιέο απφ ηηο επηιεγκέλεο πεξηνρέο είλαη γεγνλφο, θαζψο απηέο νη «πξνζηαηεπκέλεο» πεξηνρέο πεξηιακβάλνπλ ή βξίζθνληαη δίπια ζε πεξηνρέο εληαηηθήο ή θαη ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο, νπφηε ην θνηλσληθννηθνλνκηθφ-πεξηβαιινληηθφ δίιιεκα ζε απηή ηελ πεξίπησζε είλαη εμαηξεηηθά δχζθνιν λα δηεπζεηεζεί 53 κε απνηέιεζκα λα επηιέγεηαη ηειηθά ε ζπλήζσο ε ιχζε πνπ πξνηείλεη ε πιεπξά ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο, αλ θαη κε έλα πεξηζψξην θαζπζηέξεζεο, πνπ ρξεηάδεηαη ζπλήζσο γηα απνθεπρζεί ν ζθφπεινο ησλ νηθνινγηθψλ θαλνληζκψλ. Ζ αδπλακία ηεο θξαηηθήο αξρήο γηα ηε δεκηνπξγία κίαο απνηειεζκαηηθήο ζηξαηεγηθήο ζε ζρέζε κε ηε δηαρείξηζε ησλ πεξηνρψλ Natura 2000, πξνθαιεί γξαθεηνθξαηηθά θσιχκαηα θαη ηεξάζηηεο θαζπζηεξήζεηο ζε ζρέζε κε ηηο δηαδηθαζίεο ιήςεο απνθάζεσλ, πεξηνξίδνληαο ηηο λεσηεξηζηηθέο πξνζεγγίζεηο, ελψ ηαπηφρξνλα, ε άγλνηα ή απνθπγή ησλ «απφ ηα θάησ» δηαδηθαζηψλ ζην ζρεκαηηζκφ πνιηηηθψλ νδεγεί ζηελ ηπθιή απνδνρή ησλ Οδεγηψλ ρσξίο θάπνηα πξνζπάζεηα ζπλδηακφξθσζεο, κε απνηέιεζκα ηε κε πινπνίεζή ηνπο, ηηο θπξψζεηο θαη ηελ αζαθή εξκελεία ησλ πεξηερνκέλσλ κε κφλν απνηέιεζκα ηελ εμππεξέηεζε ησλ ζπκθεξφλησλ δηαθφξσλ ηζρπξψλ παξαγφλησλ σέδιο Υωπικήρ και Οικιζηικήρ Οπγάνωζηρ Ανοικηήρ Πόληρ (.Υ.Ο.Ο.Α.Π.) Γήμος Μεθώνηρ Σν ρέδην Υσξηθήο θαη Οηθηζηηθήο Οξγάλσζεο Αλνηθηήο Πφιεο (ΥΟΟΑΠ) γηα ην δήκν Μεζψλεο, απνηειεί κία κειέηε πνπ θαλεξψλεη νξηζκέλεο βαζηθέο θαηεπζχλζεηο 51 φ. π., ζ φ. π., ζ φ. π. 54 Apostolopoulou E., Pantis J. D., 2009, ζ. 234.

30 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ θαη πξννπηηθέο νξγάλσζεο ηνπ ρψξνπ. Οπφηε, σο ηέηνηα εθιακβάλεηαη απφ ηελ παξνχζα εξγαζία. Γειαδή σο έλα ΥΟΟΑΠ πνπ θαηαξηίζηεθε απφ ηνλ ππφ θαηάξγεζε δήκν Μεζψλεο, αιιά πνπ νπσζδήπνηε, σο ζρέδην, έρεη ζεκαζία ζε ζρέζε κε ηελ θαηαγξαθή πξνζέζεσλ θαη σο κέηξν ζχγθξηζεο θάζε αληίζηνηρεο κειινληηθήο κειέηεο, αιιά θαη ζαλ ηελ πξννπηηθή γηα ηε βάζε κειινληηθψλ ζρεδηαζκψλ. Δδψ ζα γίλεη κία πξνζπάζεηα παξαθνινχζεζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ πνπ είλαη ζρεηηθφ κε ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο θαη κία πξνζπάζεηα αμηνιφγεζεο ηνπ ρεδίνπ ζε ζρέζε κε ηηο ηνπνζεηήζεηο πνπ πηνζεηεί. Υάξηεο 3. Πξνηεηλφκελνο ζρεκαηηζκφο δσλψλ, γηα δηαθνξεηηθέο ρξήζεηο γεο ζην Γήκν Μεζψλεο. Ζ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο ζε θχθιν. (.Υ.Ο.Ο.Α.Π. Γήκνπ Μεζψλεο, Γ Φάζε, Β1 ηάδην, 2009). 29 ε ι ί δ α

31 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Δηθ. 5. Τπφκλεκα γηα ηελ πεξηνρή ηνπ δήκνπ Μεζψλεο (.Υ.Ο.Ο.Α.Π. Γήκνπ Μεζψλεο, Γ Φάζε, Β1 ηάδην, 2009). Οη γεληθνί ζηφρνη ηνπ ΥΟΟΑΠ πεξηιακβάλνπλ, κεηαμχ άιισλ, ηελ πξνψζεζε δξάζεσλ αλάδεημεο ησλ δηεζλνχο ζεκαζίαο θαη πξνζηαηεπφκελσλ ηνπίσλ θαη ησλ θπζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ. ε απηά ζπκπεξηιακβάλνληαη, ε νξγαλσηηθή θαη ιεηηνπξγηθή ππνζηήξημε ησλ Φνξέσλ Γηαρείξηζεο Natura, θαη ε ζέζπηζε εηδηθνχ ηέινπο ππέξ ησλ Φνξέσλ Γηαρείξηζεο, επί ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ηνπξηζκνχ πνπ αλαπηχζζνληαη ζηηο πεξηνρέο απηέο, κε ζθνπφ λα ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ πξνζηαζία, δηαρείξηζε θαη αλάδεημε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ηνπίνπ. Γελ ζα κπνξνχζε λα ιείπεη απφ ηνπο ζηφρνπο ε παξνρή θηλήηξσλ ελίζρπζεο ηεο «ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο» θη επηπξνζζέησο, ε ιήςε κέηξσλ γηα ηελ επέθηαζε ηνπ νηθηζηηθνχ δηθηχνπ κε έκθαζε ζηελ έδξα ηνπ Γήκνπ, αιιά θαη ην ππφινηπν νηθηζηηθφ δίθηπν. Δηδηθφηεξα, ζην ρσξηθφ επίπεδν, ζε αληηζηνηρία κε ην παξαγσγηθφ, πξνσζνχληαη ζπγθεθξηκέλα κέηξα πνιενδνκηθνχ ζρεδηαζκνχ ηνπ νηθηζηηθνχ θαη ηνπ εμσαζηηθνχ ρψξνπ. Μεηαμχ απηψλ: Α) Πξνζδηνξίδνληαη Πεπιοσέρ Διδικήρ Πποζηαζίαρ (ΠΔΠ) κε απζηεξνχο πεξηνξηζκνχο, νη νπνίεο δελ επηηξέπεηαη πνηέ ζην κέιινλ λα πνιενδνκεζνχλ. Οη ΠΔΠ αλαπηχζζνληαη κεηαμχ άιισλ: ζηηο πεξηνρέο δαζψδνπο βιάζηεζεο, ζηηο πεξηνρέο πξνζηαζίαο ηεο θχζεο θαη ησλ πξνζηαηεπφκελσλ ηνπίσλ ηνπ Γήκνπ, ρεξζαίσλ θαη λεζησηηθψλ

32 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ θαηά κήθνο ησλ παξαπφηακσλ κεγάισλ ξεκάησλ θαη ησλ θαξαγγηψλ ζε ηκήκαηα ηνπ παξαιηαθνχ κεηψπνπ. Β) Πξνσζείηαη ν ζρεδηαζκφο Πεπιοσών Δλέγσος και Πεπιοπιζμού Γόμηζηρ (ΠΔΠΓ) φπνπ ζα επηηξέπνληαη κεηαμχ άιισλ, νη γεσξγηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη νη ήπηεο κνξθέο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο θη επίζεο ε πξνζηαζία αλάδεημε ηεο απιήο γεσξγηθήο γεο θαη αγξνηηθνχ ηνπίνπ. Αλαιπηηθφηεξα: ηηο θαλνληζηηθέο Ρπζκίζεηο γηα ηηο Πεπιοσέρ Διδικήρ Πποζηαζίαρ (Π.Δ.Π.) 55 αλαθέξεηαη φηη: Ωο Πεπιοσέρ Διδικήρ Πποζηαζίαρ (Π.Δ.Π.) ζηελ εθηφο ζρεδίνπ θαη εθηφο νξίσλ νηθηζκψλ πεξηθέξεηα ηνπ Γήκνπ Μεζψλεο πξνζδηνξίδνληαη κεηαμχ άιισλ: νη πεξηνρέο πξνζηαζίαο δαζψδνπο βιάζηεζεο, νη πεξηνρέο πξνζηαζίαο ξεκάησλ, θαζψο θαη νη παξαξεκάηηεο πεξηνρέο ηνπο, θαη ε θξίζηκε παξάθηηα δψλε ζε απφζηαζε 100 κ. απφ ηε γξακκή αηγηαινχ θαη ζε επηιεγκέλα ηκήκαηα παξά ηελ αθηνγξακκή. πγθεθξηκέλα ε πεξηνρή ελδηαθέξνληνο πεξηιακβάλεη ηηο: Πεπιοσέρ Πποζηαζίαρ δαζώδοςρ βλάζηηζηρ, Π.Δ.Π.5: Αθνξά ζηηο πεξηνρέο δαζψλ θαη δαζηθψλ εθηάζεσλ αλάκεηθηεο κε αγξνηηθέο θαιιηέξγεηεο ζηα δπηηθά ηεο έθηαζεο ηνπ Γήκνπ, θαζψο ζηνπο εθηεηακέλνπο δηάζπαξηνπο ζπιάθνπο ηεο ππφινηπεο πεξηνρήο. Οη πξνηεηλφκελεο θαλνληζηηθέο ξπζκίζεηο απνζθνπνχλ ζηελ πξνζηαζία ησλ εθηάζεσλ δαζηθνχ ραξαθηήξα (δάζε θαη ησλ δαζηθέο εθηάζεηο), φπσο απηέο εθάζηνηε νξίδνληαη απφ ηελ δαζηθή λνκνζεζία. Καηά θαλφλα δελ κπνξνχλ λα νξηζζνχλ έηζη ψζηε λα πεξηιακβάλνπλ κφλν δαζηθέο εθηάζεηο, αιιά πεξηιακβάλνπλ θαη απιά αγξνθηήκαηα. Οη παξαπάλσ πεξηνρέο δηαθξίλνληαη ζε δχν θαηεγνξίεο. Ζ θαηεγνξία πνπ αθνξά ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο είλαη ε ΠΔΠ5.1 ζηελ νπνία ππάξρεη έληνλε αλάκεημε γεσξγηθψλ θαιιηεξγεηψλ κε ηε δαζψδε βιάζηεζε. ε απηέο ηηο πεξηνρέο σο θαηψηαην φξην θαηάηκεζεο νξίδνληαη ηα 8 ζηξέκκαηα θαη ε αξηηφηεηα νξίδεηαη ζηα 4 ζηξέκκαηα γηα ηα αγξνηεκάρηα κε δαζηθνχ ραξαθηήξα, ελψ επίζεο απαγνξεχεηαη ε θαηάηκεζε ζηα δαζηθά γήπεδα θαη σο φξην αξηηφηεηαο νξίδνληαη ηα 20 ζηξέκκαηα. Δπηηξεπφκελεο ρξήζεηο γεο 55 βι..υ.ο.ο.α.π. Γήκνπ Μεζψλεο, Γ Φάζε, Β1 ηάδην, 2009, Δλφηεηα Π ε ι ί δ α

33 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 ηηο εθηάζεηο δαζηθνχ ε αλαδαζσηένπ ραξαθηήξα πνπ βξίζθνληαη εληφο ησλ πεξηνρψλ απηψλ επηηξέπνληαη, κεηά απφ έγθξηζε ηεο δαζηθήο αξρήο α) Κηίξηα θαη εγθαηαζηάζεηο δαζηθήο παξαγσγήο θαη δαζηθέο ππνδνκέο, β) Υξήζεηο, δξαζηεξηφηεηεο θαη εγθαηαζηάζεηο ήπηαο δαζηθήο αλαςπρήο γ) Οη ρξήζεηο θαη ε δφκεζε θηηζκάησλ ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο θαη ηηο πξνβιεπφκελεο δηαδηθαζίεο ηεο δαζηθήο λνκνζεζίαο (Ν.998/79, φπσο εθάζηνηε ηζρχεη). Αθφκε επηηξέπνληαη αληιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, πδαηνδεμακελέο, θξέαηα θη εγθαηαζηάζεηο θαη δίθηπα ηερληθήο ππνδνκήο (πιελ ΥΤΣΑ θαη ζηαζκψλ κεηαθφξησζεο απνξξηκκάησλ). ηα αγξνηεκάρηα κε δαζηθνχ ραξαθηήξα, επηηξέπνληαη α) ε γεσξγηθή γε ζε αγξνθηήκαηα πνπ είλαη εγθισβηζκέλα κέζα ζε δάζε θαη δαζηθέο εθηάζεηο, πξνυθηζηάκελα ηνπ 1945, β) νη αγξνηηθέο απνζήθεο θη αγξνηηθέο ππνδνκέο, γ) νη αγξνηθίεο, δ) ηα πεξίπηεξα ηζηνξηθήο θαη πεξηβαιινληηθήο ελεκέξσζεο θη επίζεο: Οξγαλσκέλεο ηνπξηζηηθέο θαηαζθελψζεηο θαη παηδηθέο εμνρέο Αλαςπθηήξηα θαη εγθαηαζηάζεηο ππαίζξηαο αλαςπρήο Τπαίζξηεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο κε βνεζεηηθά θηίζκαηα. Δγθαηαζηάζεηο αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο (αηνιηθέο) ξνη θαη πεξηνξηζκνί δφκεζεο ησλ δαζηθψλ αγξνηεκαρίσλ: Με ηελ επηθχιαμε ησλ δηαηάμεσλ ηεο δαζηθήο λνκνζεζίαο (Ν.998/79, φπσο εθάζηνηε ηζρχεη), φξνη θαη πεξηνξηζκνί δφκεζεο γηα ηηο επηηξεπφκελεο εηδηθέο ρξήζεηο, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ απφ Π.Γ. (ΦΔΚ Γ 270), φπσο εθάζηνηε ηζρχεη, ρσξίο παξεθθιίζεηο, ηηο ηνπηθέο δηαηάμεηο, θαη ηηο γεληθέο δηαηάμεηο ηνπ παξφληνο. ηνπο γεληθνχο πεξηνξηζκνχο πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο γηα ηε δψλε Π.Δ.Π.5 κεηαμχ άιισλ απαγνξεχεηαη: Οπνηαδήπνηε ππνβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαηά ηελ έλλνηα ηνπ λφκνπ 1650/86 γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ θαηαζηξνθή θάζε είδνπο θπζηθήο βιάζηεζεο. Ζ θαηαζηξνθή ηεο βιάζηεζεο ησλ θπηνθξαθηψλ. Πεπιοσέρ Πποζηαζίαρ-Ανάδειξηρ Παπάκηιαρ Πεπιοσήρ, Π.Δ.Π.7:

34 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Ζ πεξηνρή απηή αθνξά επηιεγκέλα ηκήκαηα ηεο παξαιηαθήο δψλεο ζε απφζηαζε 100 κ. απφ ηε γξακκή αηγηαινχ, δηφηη θαηά πεξίπησζε ε δεκηνπξγνχκελε δψλε πξνζηαζίαο δηαθφπηεηαη εθφζνλ αθνξά ζε εθβνιέο ξεκάησλ, ή θαη δηεπξχλεηαη, εθφζνλ ππάξρεη ηνπηθή ζπζπείξσζε δαζηθήο βιάζηεζεο. Δδψ νξίδεηαη σο θαηψηαην φξην θαηάηκεζεο ηα 6 ζηξέκκαηα θαη αξηηφηεηαο ηα 4 ζηξέκκαηα γηα ηα αγξνηεκάρηα κε δαζηθνχ ραξαθηήξα, ελψ απαγνξεχεηαη ε θαηάηκεζε ζηα δαζηθά γήπεδα θαη σο φξην αξηηφηεηαο νξίδνληαη ηα 20 ζηξέκκαηα. Δπηηξεπφκελεο ρξήζεηο γεο: ηηο εθηάζεηο δαζηθνχ ή αλαδαζσηένπ ραξαθηήξα πνπ βξίζθνληαη εληφο ησλ πεξηνρψλ απηψλ επηηξέπνληαη, κεηά απφ έγθξηζε ηεο δαζηθήο αξρήο: α) Κηίξηα θαη εγθαηαζηάζεηο δαζηθήο παξαγσγήο θαη δαζηθέο ππνδνκέο, β) Υξήζεηο, δξαζηεξηφηεηεο θαη εγθαηαζηάζεηο ήπηαο δαζηθήο αλαςπρήο, γ) Οη ρξήζεηο θαη ε δφκεζε θηηζκάησλ ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο θαη ηηο πξνβιεπφκελεο δηαδηθαζίεο ηεο δαζηθήο λνκνζεζίαο (Ν.998/79, φπσο εθάζηνηε ηζρχεη), θη αθφκε, αληιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, πδαηνδεμακελέο θαη Φξέαηα. ηα αγξνηεκάρηα κε δαζηθνχ ραξαθηήξα, επηηξέπνληαη επηπιένλ νη παξαθάησ ρξήζεηο: Αλαςπθηήξηα Δζηηαηφξηα Τπαίζξηεο παηδηθέο ραξέο Τπαίζξηα θαζηζηηθά Τπαίζξηα γήπεδα άζιεζεο κηθξήο θιίκαθαο ξνη δφκεζεο ησλ κε δαζηθψλ αγξνηεκαρίσλ: Γηα ηα Αλαςπθηήξηα θαη ηα Δζηηαηφξηα κέγηζηε σθέιηκε επηθάλεηα 100 η.κ. Γηα ηνπο ινηπνχο φξνπο θαη πεξηνξηζκνχο δφκεζεο εθαξκφδνληαη θαηά ρξήζε νη δηαηάμεηο ηνπ απφ Π.Γ. (Φ.Δ.Κ. /Γ/ 270), φπσο ηζρχεη. ηνπο πεξηνξηζκνχο Γφκεζεο θαη Πξνζηαζίαο Πεξηβάιινληνο κεηαμχ άιισλ: Απαγνξεχεηαη νπνηαδήπνηε ππνβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαηά ηελ έλλνηα ηνπ λφκνπ 1650/86 γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. 33 ε ι ί δ α

35 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Μέρξη ηελ νξηνζέηεζε ηεο γξακκήο αηγηαινχ, ε ηνπνζέηεζε ησλ θηηζκάησλ πνπ επηηξέπνληαη σο εηδηθέο ρξήζεηο γεο πξέπεη λα γίλεηαη ζε απφζηαζε ηνπιάρηζηνλ 50 κέηξσλ απφ ηε γξακκή αηγηαινχ. Δπηηξέπεηαη ε απφιεςε χδαηνο απφ νπνηνλδήπνηε πδξνθνξέα γηα χδξεπζε θαη άξδεπζε, ππφ ηνλ φξν ηεο κε ππνβάζκηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο δηαηήξεζεο ησλ ζήκεξα πθηζηάκελσλ εληφπησλ πιεζπζκψλ παλίδαο θαη ρισξίδαο ησλ θαηνίθσλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ. Ζ θαηαζηξνθή θάζε είδνπο θπζηθήο βιάζηεζεο. Ζ θαηαζηξνθή ηεο βιάζηεζεο ησλ θπηνθξαθηψλ. Ζ ξχπαλζε θαη ε ελ γέλεη ππνβάζκηζε ησλ πδαηηθψλ πφξσλ θαη νηθνζπζηεκάησλ. Ζ ακκνιεςία. Σέινο, ζηηο Καλνληζηηθέο Ρπζκίζεηο γηα ηηο Πεπιοσέρ Πεπιοπιζμού και Δλέγσος Γόμηζηρ (Π.Δ.Π.Γ.) 56 αλαθέξεηαη φηη: Ωο Πεξηνρέο Πεξηνξηζκνχ θαη Διέγρνπ Γφκεζεο (Π.Δ.Π.Γ.) ζηελ εθηφο ζρεδίνπ πεξηνρή ηνπ Γήκνπ Μεζψλεο θαη ζε ζρέζε κε ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο πξνζδηνξίδεηαη: κία πεξηνρή νηθνηνπξηζκνχ θαη αλαςπρήο θαη δχν ηχπνη δσλψλ πξνζηαζίαο ηεο γεσξγηθήο γεο πςειήο παξαγσγηθφηεηαο θαη ηεο απιήο γεσξγηθήο γεο θαη ηνπ αγξνηηθνχ ηνπίνπ. πγθεθξηκέλα ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο πεξηιακβάλνληαη νη εμήο: Πεπιοσέρ ανάπηςξηρ ήπιυν μοπθών ηοςπιζμού, ανατςσήρ και παπαθεπιζηικήρ καηοικίαρ, Π.Δ.Π.Γ.2: Ο θαλνληζκφο απηφο αθνξά δχν εθηφο ζρεδίνπ πεξηνρέο, παξά ην παξαιηαθφ κέησπν θαη ζε ζπλέρεηα ηεο δψλεο πξνζηαζίαο 100 κ. ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ, απνζθνπεί δε ζηελ αλάπηπμε ήπησλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ, αλαςπρήο θαη παξαζεξηζηηθήο θαηνηθίαο. Ο ραξαθηήξαο ηεο δψλεο απηήο ζρεηίδεηαη κε ηελ αλάπηπμε δξαζηεξηνηήησλ νηθνηνπξηζκνχ θαη αλαςπρήο, ζηελ εθηφο ζρεδίνπ πεξηνρή βφξεηα ηεο δψλεο πξνζηαζίαο παξαιηαθνχ κεηψπνπ ησλ 100 κ. θαη απνζθνπεί ζηελ πξναγσγή ηνπ νηθνηνπξηζκνχ, ηεο αλαςπρήο, ηνπ πνιηηηζκνχ, ηεο πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο, ηεο θηινμελίαο, θαζψο θαη ησλ ιεηηνπξγηψλ αζιεηηζκνχ, κε πξνζηαζία ηνπ ηνπίνπ. 56 βι..υ.ο.ο.α.π. Γήκνπ Μεζψλεο, Γ Φάζε, Β1 ηάδην, 2009, Δλφηεηα Π.2.4.

36 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ ηελ σο άλσ πεξηνρή σο θαηψηαην φξην θαηάηκεζεο νξίδνληαη ηα 6 ζηξέκκαηα θαη αξηηφηεηαο ηα 4 ζηξέκκαηα γηα ηα αγξνηεκάρηα κε δαζηθνχ ραξαθηήξα, ελψ απαγνξεχεηαη ε θαηάηκεζε ζηα δαζηθά γήπεδα θαη σο φξην αξηηφηεηαο νξίδνληαη ηα 10 ζηξέκκαηα. Δπηηξεπφκελεο ρξήζεηο γεο: ηηο εθηάζεηο δαζηθνχ ε αλαδαζσηένπ ραξαθηήξα πνπ βξίζθνληαη εληφο ηεο πεξηνρήο απηήο επηηξέπνληαη, κεηά απφ έγθξηζε ηεο δαζηθήο αξρήο α) Κηίξηα θαη εγθαηαζηάζεηο δαζηθήο παξαγσγήο θαη δαζηθέο ππνδνκέο, β) Υξήζεηο, δξαζηεξηφηεηεο θαη εγθαηαζηάζεηο ήπηαο δαζηθήο αλαςπρήο, γ) Γεσξγηθή γε ζε αγξνθηήκαηα πνπ είλαη εγθισβηζκέλα κέζα ζε δάζε θαη δαζηθέο εθηάζεηο, πξνυθηζηάκελα ηνπ 1945, δ) Οη ρξήζεηο θαη ε δφκεζε θηηζκάησλ ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο θαη ηηο πξνβιεπφκελεο δηαδηθαζίεο ηεο δαζηθήο λνκνζεζίαο (Ν.998/79, φπσο εθάζηνηε ηζρχεη) θη επίζεο, επηηξέπνληαη αληιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, πδαηνδεμακελέο, θξέαηα θαη εγθαηαζηάζεηο θαη δίθηπα ηερληθήο ππνδνκήο (πιελ ΥΤΣΑ θαη ζηαζκψλ κεηαθφξησζεο απνξξηκκάησλ). ηα αγξνηεκάρηα κε δαζηθνχ ραξαθηήξα, επηηξέπνληαη επηπιένλ θαη κεηαμχ άιισλ νη παξαθάησ ρξήζεηο: Κηίξηα, ππνδνκέο θαη εγθαηαζηάζεηο αγξνηηθήο παξαγσγήο Καηνηθία Σνπξηζηηθνί Ξελψλεο, κέρξη 30 θιίλεο Κηήξηα πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο Δζηηαηφξηα Αλαςπθηήξηα θαη εγθαηαζηάζεηο ππαίζξηαο αλαςπρήο Γήπεδα ζηάζκεπζεο Τπαίζξηεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο κε βνεζεηηθά θηίζκαηα. Οξγαλσκέλεο ηνπξηζηηθέο θαηαζθελψζεηο θαη παηδηθέο εμνρέο Δγθαηαζηάζεηο αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο (αηνιηθέο) Δγθαηαζηάζεηο θαη δίθηπα ηερληθήο ππνδνκήο 35 ε ι ί δ α

37 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 ξνη θαη πεξηνξηζκνί δφκεζεο ησλ κε δαζηθψλ αγξνηεκαρίσλ: Μέγηζηε σθέιηκε επηθάλεηα γηα ηηο θαηνηθίεο 100 η.κ., γηα ηα Πεξίπηεξα ηζηνξηθήο θαη πεξηβαιινληηθήο ελεκέξσζεο 100 η.κ., γηα ηα θηήξηα θαη ηηο εγθαηαζηάζεηο αλαςπρήο 200 η.κ. θαη γηα ηνπο ηνπξηζηηθνχο μελψλεο 300 η.κ. Καηά ηα ινηπά ηζρχνπλ θαηά ρξήζε νη δηαηάμεηο ηνπ απφ Π.Γ. (Φ.Δ.Κ/Γ/ 270), φπσο εθάζηνηε ηζρχεη ρσξίο παξεθθιίζεηο, ηηο ηνπηθέο δηαηάμεηο, θαη ηηο γεληθέο δηαηάμεηο ηνπ παξφληνο. ηνπο πεξηνξηζκνχο πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο ζηα δαζηθά γήπεδα ηεο δψλεο Π.Δ.Π.Γ.2, κεηαμχ άιισλ ηζρχεη φηη δελ επηηξέπεηαη: Ζ νπνηαδήπνηε ππνβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαηά ηελ έλλνηα ηνπ λφκνπ 1650/86 γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ απφιεςε χδαηνο απφ νπνηνλδήπνηε πδξνθνξέα γηα χδξεπζε θαη άξδεπζε, ππφ ηνλ φξν ηεο κε ππνβάζκηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο δηαηήξεζεο ησλ ζήκεξα πθηζηάκελσλ εληφπησλ πιεζπζκψλ παλίδαο θαη ρισξίδαο Ζ θαηαζηξνθή θάζε είδνπο θπζηθήο βιάζηεζεο Ζ θαηαζηξνθή ηεο βιάζηεζεο ησλ θπηνθξαθηψλ Πεπιοσέρ πποζηαζίαρ και ανάδειξηρ απλήρ γευπγικήρ γηρ και αγποηικού ηοπίος, Π.Δ.Π.Γ.3: Ο παξφλ θαλνληζκφο αθνξά ζηνπο ζχιαθεο κε γεσξγηθέο θαιιηέξγεηεο πνπ δηαζπείξνληαη ζην ζχλνιν ηεο έθηαζεο ηνπ Γήκνπ θαη απνζθνπεί ζηελ πξνζηαζία θαη αλάδεημε ηεο γεσξγηθήο γεο θαη ηνπ αγξνηηθνχ ηνπίνπ. ηελ σο άλσ πεξηνρή σο θαηψηαην φξην θαηάηκεζεο νξίδνληαη ηα 6 ζηξέκκαηα θαη αξηηφηεηαο ηα 4 ζηξέκκαηα γηα ηα αγξνηεκάρηα κε δαζηθνχ ραξαθηήξα. Δπηηξεπφκελεο Υξήζεηο Γεο (κεηαμχ άιισλ): Κηίξηα, ππνδνκέο θαη εγθαηαζηάζεηο αγξνηηθήο παξαγσγήο Καηνηθία Ξελψλεο κέρξη 20 θιίλεο

38 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Βηνκεραληθέο θαη βηνηερληθέο εγθαηαζηάζεηο ρακειήο φριεζεο, ζχκθσλα κε ηελ απφθαζε 13727/24 ΦΔΚ1087Β/ Δηδηθά θηίξηα θαη εγθαηαζηάζεηο θνηλσληθήο ππνδνκήο Πνιηηηζηηθά θηήξηα θαη εγθαηαζηάζεηο Αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο Δγθαηαζηάζεηο αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο (αηνιηθή, θσηνβνιηαηθά) Δγθαηαζηάζεηο θαη δίθηπα ηερληθήο ππνδνκήο ξνη θαη Πεξηνξηζκνί Γφκεζεο θαη πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο (κεηαμχ άιισλ): Δθαξκφδνληαη θαηά ρξήζε νη δηαηάμεηο ηνπ απφ Π.Γ. (Φ.Δ.Κ. Γ 270), φπσο ηζρχεη. Ηζρχνπλ νη γεληθνί φξνη πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο ηεο ρεξζαίαο πεξηνρήο νηθναλάπηπμεο. ηελ σο άλσ πεξηνρή επηηξέπεηαη ε νξηνζέηεζε θαη πνιενδφκεζε δχν δσλψλ Σνπξηζκνχ Αλαςπρήο κε κέγηζηε έθηαζε αζξνηζηηθά 20 Ζα, νη νπνίεο ζα ρσξνζεηεζνχλ ζχκθσλα κε ηηο εηδηθέο δηαηάμεηο ηνπ κεραληζκνχ ΠΔΡΠΟ ηνπ Ν. 2508/1997. Κπιηική ΥΟΟΑΠ Δληνπίδνληαη δηάθνξα ζεκαληηθά κειαλά ζεκεία ζε ζρέζε κε ηα παξαπάλσ. Απφ ηε κία θαη παξαθνινπζψληαο ηελ πηνζεηνχκελε νξνινγία, παξαηεξείηαη ε ηάζε γηα έιεγρν θαη πεξηνξηζκφ ηεο δφκεζεο φπσο θαη γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ νηθνζπζηήκαηνο. Δπί ηνπ πξαθηένπ φκσο, δηαθαίλεηαη ε πξνψζεζε δηαθνξεηηθψλ θαηεπζχλζεσλ. πγθεθξηκέλα: ηηο θαλνληζηηθέο ξπζκίζεηο γηα ηηο Πεπιοσέρ Πποζηαζίαρ Γαζώδοςρ Βλάζηηζη,ρ νη νπνίεο ζπκβαίλεη λα κελ είλαη ακηγψο δαζψζεηο αιιά λα ππάξρεη έληνλε αλάκεημε γεσξγηθψλ θαιιηεξγεηψλ κε ηε δαζψδε βιάζηεζε, επηηξέπνληαη αλαςπθηήξηα, θηίζκαηα αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη αλεκνγελλήηξηεο. Σαπηφρξνλα φκσο, ζηνπο γεληθνχο πεξηνξηζκνχο πνπ θαίλεηαη λα ηζρχνπλ γηα ηηο ίδηεο πεξηνρέο, δειψλεηαη ε απαγφξεπζε νπνηαζδήπνηε ππνβάζκηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο, θαη ε θαηαζηξνθή ηεο θπζηθήο βιάζηεζεο. Ζ παξαπάλσ δηαθαηλφκελε αληίθαζε ζπλερίδεηαη θαη γηα 37 ε ι ί δ α

39 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 ηηο ππφινηπεο ηξεηο δψλεο πνπ θαζνξίδεη ην ΥΟΟΑΠ κέζα ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο. Γηα ηηο Πεπιοσέρ Πποζηαζίαρ- Ανάδειξηρ Παπάκηιαρ Πεπιοσήρ επηηξέπεηαη ε θαηαζθεπή αλαςπθηεξίσλ, εζηηαηνξίσλ, γεπέδσλ άζιεζεο ηαπηφρξνλα κε ηελ απαγφξεπζε νπνηαζδήπνηε ππνβάζκηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη θαηαζηξνθή ηεο θπζηθήο βιάζηεζεο. Πεξαηηέξσ, ηα θηίζκαηα επηηξέπνληαη ζε απφζηαζε 50 κέηξσλ απφ ηε γξακκή αηγηαινχ, ελψ ηε ίδηα ζηηγκή απαγνξεχεηαη ε ξχπαλζε θαη ε ελ γέλεη ππνβάζκηζε ησλ πδαηηθψλ πφξσλ θαη νηθνζπζηεκάησλ, πξάγκα εμαηξεηηθά δχζθνιν. Γηα ηηο Πεπιοσέρ Ανάπηςξηρ Ήπιυν Μοπθών Τοςπιζμού, ανατςσήρ και Παπαθεπιζηικήρ Καηοικίαρ, ηζρχνπλ μαλά νη πεξηνξηζκνί γηα ηελ ππνβάζκηζε πεξηβάιινληνο θαη ηελ θαηαζηξνθή ηεο βιάζηεζεο, θαζψο θαη γηα ηελ απφιεςε χδαηνο ψζηε λα απνθεπρζεί ε ελφριεζε ησλ εληφπησλ πιεζπζκψλ παλίδαο θαη ρισξίδαο, ρσξίο λα θαζνξίδεηαη θάηη πεξεηαίξσ. Σέινο, γηα ηηο Πεπιοσέρ Πποζηαζίαρ και Ανάδειξηρ Απλήρ Γευπγικήρ Γηρ και Αγποηικού Τοπίος πξνβιέπνληαη νη θαηαζθεπέο θαηνηθηψλ, μελψλσλ, αλεκνγελλεηξηψλ, θαη ινηπψλ εηδψλ εγθαηαζηάζεηο (βηνκεραληθέο, θνηλσληθέο, πνιηηηζηηθέο, αζιεηηθέο), θαζψο θαη ε νξηνζέηεζε θαη πνιενδφκεζε δχν δσλψλ Σνπξηζκνχ Αλαςπρήο. Κξίλνληαο απφ ηα παξαπάλσ, ε θαηάιεμε νδεγεί ζε δχν παξαηεξήζεηο. Πξψηνλ, ην αληηθαηηθφ ζρήκα ηνπ ζπλδπαζκνχ ηεο ελίζρπζεο ηνπ ηνκέα ησλ θαηαζθεπψλ, νη νπνίεο μεθάζαξα αθνξνχλ ηνλ ηνπξηζκφ, ζε φιεο ηηο πξναλαθεξζείζεο δψλεο, κε ηε κε δηαηάξαμε ηεο εληφπηαο ρισξίδαο θαη παλίδαο θαζψο θαη ε απνθπγή ηεο νπνηαζδήπνηε ππνβάζκηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο. Καη δεχηεξνλ, ε ραξαθηεξηζηηθή απνθπγή γηα νπνηαδήπνηε ηάζε θαζνξηζκνχ ησλ ζπλζεθψλ πνπ επλννχλ νπζηαζηηθά ηελ ζηνηρεηψδε ηζνξξνπία ηνπ νηθνζπζηήκαηνο ηεο πεξηνρήο, πφζν κάιινλ ησλ εηδψλ πνπ απεηινχληαη άκεζα κε εμαθάληζε, θαη δελ γλσξίδνπλ απφ ρσξνζεηήζεηο δσλψλ θαη δηαθνξεηηθέο ρξήζεηο γεο παξά ηελ χπαξμε ηνπ δσηηθήο ζεκαζίαο ρψξνπ ηνπο. Σν λέν νηθηζηηθφ δίθηπν πνπ εμαγγέιιεηαη απφ ην ΥΟΟΑΠ, αιιά θαη πηζαλφηαηα απφ κειινληηθνχο ζρεδηαζκνχο, νξίδεηαη απφ ηελ ηζφκεηξε θαη πνιπθεληξηθή νηθηζηηθή αλάπηπμε, κελ ιακβάλνληαο ππφ ηνπ φηη ηέηνηεο ελέξγεηεο κπνξνχλ λα θαηαιήμνπλ ζε νηθηζηηθή ζπκθφξεζε, αηζζεηηθή θαηαζηξνθή ηνπ ηνπίνπ θαη εμαθάληζε νπνηνπδήπνηε πξαγκαηηθά θπζηθνχ ραξαθηεξηζηηθνχ. Μία άιιε απνξία ζε ζρέζε κε ην ζρέδην αθνξά ην θαηά πφζν ν ζπγθεθξηκέλνο πξνηεηλφκελνο ηχπνο νηθηζηηθήο αλάπηπμεο ζπκβαδίδεη κε ηελ πξνζπάζεηα αληηκεηψπηζεο ηνπ ηππηθνχ

40 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ δεκνγξαθηθνχ πξνβιήκαηνο ηνπ ππαίζξηνπ ρψξνπ, δειαδή ηελ απνρψξεζε ησλ λέσλ θαη ηε ζπλαθφινπζε γήξαλζε ηνπ πιεζπζκνχ. Καηά δεχηεξνλ, ε πεξηνρή ήδε αξρίδεη λα αληηκεησπίδεη πξνβιήκαηα ππεξβνιηθήο ζπγθέληξσζεο εμνρηθψλ, θαηά θχξην ιφγν, νηθηψλ, ηδίσο ζε πεξηνρέο ηνπ πνπ πξν δεθαεηίαο απνηεινχζαλ θπζηθά ελδηαηηήκαηα άγξηαο παλίδαο θαη ρισξίδαο ή θαιιηέξγεηεο ειηάο ή ζπλδπαζκφο απηψλ ησλ δχν. Απφ ηελ παξνχζα εξγαζία, φπνηα πξνζπάζεηα δηεπζέηεζεο απηνχ ηνπ πξνβιήκαηνο κέζσ ηνπ ΥΟΟΑΠ ή παξφκνησλ ζρεδηαζκψλ, θξίλεηαη φηη άξγεζε πνιχ λα εκθαληζηεί θαη φηη εάλ θαηαθέξεη λα πινπνηεζεί ην ζρέδην ή κέξνο ηνπ ζα επηθέξεη απνηειέζκαηα πνπ ζα αιινηψζνπλ πεξαηηέξσ ην ραξαθηήξα ηεο πεξηνρήο, πξνσζψληαο κφλν θίλεηξα πνπ ζρεηίδνληαη κε αθφκε πεξηζζφηεξε δνκηθή αλάπηπμε, ε νπνία ζπλδέεηαη επζέσο κε ηελ αιφγηζηε ηνπξηζηηθή. ᴥ ᴥ ᴥ ε γεληθέο γξακκέο παξνπζηάζηεθε, ινηπφλ θαηαξρήλ, ην ζεζκηθφ πιαίζην πνπ ηζρχεη γηα ηνλ παξάθηην ρψξν θαη ην θπζηθφ ηνπ πεξηβάιινλ θαη ζηε ζπλέρεηα, ην ζεζκηθφ πιαίζην πνπ ηζρχεη ή θαη κπνξεί λα ηζρχεη, εηδηθφηεξα, ζε ζρέζε κε ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο. Απνηππψλεηαη, ζπλεπψο, κία εηθφλα πνπ αθνξά ηελ πνηφηεηα αιιά θαη ηελ πνζφηεηα ηεο πξνζηαζίαο ε νπνία κπνξεί λα πξνζθεξζεί απφ ηνπο παξαπάλσ θαλνληζκνχο θαη ξπζκίζεηο ζην νηθνζχζηεκα ην νπνίν βξίζθεηαη ζηε δπζάξεζηε ζέζε λα είλαη ηαπηφρξνλα επάισην θαη εθηεζεηκέλν ζηηο θπζηθέο θαηαζηξνθέο αιιά ηδίσο ζηηο αλζξψπηλεο παξεκβάζεηο κε επηθεθαιήο ηνλ ηνπξηζκφ. Μέλεη λα δνχκε ζηε ζπλέρεηα, κε γλψκνλα ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληφο θαη έλαλ ελ δπλάκεη νιηζηηθφ ζπλδπαζκφ εκπεηξηθψλ παξαηεξήζεσλ θαη αμηνιφγεζεο ηεο θαηάζηαζεο, ηη πξαγκαηηθά ζπκβαίλεη. 39 ε ι ί δ α

41 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΡΓΑΛΔΙΧΝ Ωο κνληέιν εξγαζίαο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο κειέηεο επειέγε κία παξαιιαγή ηνπ κεζνδνινγηθνχ εξγαιείνπ DPSIR. Οπζηαζηηθά απηφ πνπ επηδηψθεηαη είλαη, ζηελ εθαξκνγή ησλ αξρψλ ηνπ DPSIR, νη νπνίεο αληηκεησπίδνπλ ζθαηξηθά αλάγθεο, ηάζεηο παξάγνληεο θαη απνηειέζκαηα ζε κία πεξηνρή κειέηεο, λα πξνζηεζεί ε ινγηθή ησλ εκπεηξηθψλ θαηεπζχλζεσλ, πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ άκεζε γλσξηκία κε ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο, αιιά θπξίσο, έρνπλ λα θάλνπλ κε κία νιηζηηθνχ ηχπνπ αλάπηπμε ησλ βαζηθψλ ζηνηρείσλ πνπ δεκηνπξγνχλ ηελ ππάξρνπζα θαηάζηαζε ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο. Ζ επηινγή απηή ζηεξίδεηαη ζην γεγνλφο φηη ην κνληέιν DPSIR πηνζεηψληαο κία ληεηεξκηληζηηθή πεξηγξαθή ησλ πεξηβαιινληηθψλ δεηεκάησλ θαηαθέξλεη ελ ηέιεη λα αγλνεί ζε έλα βαζκφ ηελ πνιππινθφηεηα ησλ πεξηβαιινληηθψλ θαη θνηλσληθννηθνλνκηθψλ ζπζηεκάησλ 57. Δπηδηψθεηαη ινηπφλ ν ζπληνληζκφο ηνπ κε ηελ απνηχπσζε εκπεηξηθψλ δηαδηθαζηψλ, νη νπνίεο κε απινπνηεκέλε δηαηχπσζε ηείλνπλ λα αληηιεθζνχλ ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε κε φξνπο ζθαηξηθνχο πνπ επίθεληξν ζα γίλεη πξνζπάζεηα, πάληα, λα έρνπλ ηελ χπαξμε ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο ζηελ πεξηνρή. Οδεγνχκαζηε έηζη ζε κία πεξηζζφηεξν ζαθή αλάιπζε ησλ ιεηηνπξγηψλ θαη αιιειεπηδξάζεσλ ησλ ζπζηεκάησλ ηεο πεξηνρήο ελδηαθέξνληνο επηρεηξψληαο λα απνθχγνπκε ην ζθφπειν ησλ πξνθαζνξηζκέλσλ κνηίβσλ θαη πξνζπαζψληαο λα επηηχρνπκε κία πεξηζζφηεξν ειεχζεξε εξκελεία ησλ ζηνηρείσλ D.P.S.I.R. Δηθ. 6. Σν κνληέιν DPSIR (Maxim θ. α., 2009, ζ. 13). 57 Maxim θ. α., 2009, An analysis of risks for biodiversity under the DPSIR framework, Ecological Economics 69, ζ.12.

42 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Σν DPSIR κνληέιν είλαη έλα εξγαιείν πνπ ζηφρν έρεη λα ζέζεη έλα αληηιεπηηθφ πιαίζην ζε ζρέζε κε ηελ πεξηγξαθή πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκάησλ θαη ησλ ζρέζεψλ ηνπο κε ηνλ θνηλσληθννηθνλνκηθφ ηνκέα, κε ηελ έλλνηα ησλ πνιηηηθψλ δηαρείξηζεο 58. Αθνξά ηε δηαδνρηθή κειέηε πέληε ζπζηεκάησλ πνπ πεξηιακβάλεη κία πεξηνρή. Απηά ηα ζπζηήκαηα είλαη: Driving forces (θηλεηήξηεο δπλάκεηο) Pressures (πηέζεηο) States (ζπλζήθεο) Impacts (επηπηψζεηο) Response (θνηλσληθή αληαπφθξηζε) Ο ζπζρεηηζκφο ιεηηνπξγεί σο εμήο: Ζ θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή αλάπηπμε (κινηηήπιερ δςνάμειρ) θαη νη πιέζειρ ζην πεξηβάιινλ έρνπλ ζαλ επαθφινπζν, ηηο ζςνθήκερ ησλ πεξηβαιινληηθψλ κεηαβνιψλ 59. Απηή ε θαηάζηαζε νδεγεί ζε ζπγθεθξηκέλεο επιπηώζειρ ζηα νηθνζπζηήκαηα, ζηελ πγεία θαη ζηελ θνηλσλία νη νπνίεο κπνξεί λα ππξνδνηήζνπλ θάπνηνπ είδνπο κοινυνική ανηαπόκπιζη ε νπνία αιιειεπηδξά κε ηηο κινηηήπιερ δςνάμειρ, ζςνθήκερ ή επιπηώζειρ κέζσ ηεο πξνζαξκνγήο θαη θαηαπξαυληηθψλ δξάζεσλ 60. Αλαιπηηθφηεξα: Οη κινηηήπιερ δςνάμειρ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηνπο βαζηθνχο παξάγνληεο επηξξνήο ζηελ πεξηνρή, άκεζνπο, κέζσ ηνπ ξφινπ ηνπο ζηηο επηπηψζεηο ηνπ νηθνζπζηήκαηνο ή έκκεζνπο, κέζσ ηεο επηξξνήο ζηνπο άκεζνπο παξάγνληεο 61. Έρνπλ λα θάλνπλ κε ηνπο παξαγσγηθνχο ηνκείο, ηνπο έρνληεο πξσηνβνπιία ραξαθηήξεο (decision makers), ηηο ππνδνκέο. Απηνί νη παξάγνληεο θαζνξίδνπλ ηε δηάζηαζε ησλ πιενλεθηεκάησλ θαη κεηνλεθηεκάησλ ησλ ηδηνηήησλ κίαο πεξηνρήο, φληαο ππεχζπλνη γηα δηάθνξεο πηέζεηο πνπ αζθνχληαη ζην πεξηβάιινλ θαη ζηελ ηνπηθή θνηλσλία. 58 Maxim θ. α., 2009, ζ φ.π. 60 φ. π. 61 φ. π., ζ ε ι ί δ α

43 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Οη πιέζειρ, κε ηε ζεηξά ηνπο, έρνπλ λα θάλνπλ κε ηηο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ άκεζα επεξεάδνπλ ην πεξηβάιινλ. Αθνξνχλ ηνπο ξχπνπο, ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ ειεχζεξσλ ρψξσλ θαη ησλ άγξησλ ηνπίσλ, ηελ θαηαζπαηάιεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ. Οη ζςνθήκερ, αθνξνχλ ηελ πνηφηεηα θαη πνζφηεηα θπζηθψλ βηνινγηθψλ θαη ρεκηθψλ θαηλνκέλσλ (ηηο αβηνηηθέο θαη βηνηηθέο ζπλζήθεο) ζε κία πεξηνρή 62. Με άιια ιφγηα νη ζπλζήθεο έρνπλ ζρέζε κε ηηο «εμσηεξηθήο πξνέιεπζεο» παξαηεξήζηκεο κεηαβνιέο ζην πεξηβάιινλ, δειαδή απηέο πνπ νθείινληαη ζε παξάγνληεο κε άκεζα δηαρεηξίζηκνπο. Οη επιπηώζειρ ζηε ζπλέρεηα πεξηγξάθνπλ ηα αξλεηηθά απνηειέζκαηα ησλ πηέζεσλ θαη ησλ ζπλζεθψλ ζην πεξηβάιινλ. Απνηεινχλ ηηο ζπλέπεηεο ησλ ακεζφηεξσλ απφ ηηο ζπζζσξεπκέλεο αιιαγέο ζην πεξηβάιινλ 63. Ζ κοινυνική ανηαπόκπιζη έρεη λα θάλεη κε ην πψο ε θνηλσλία (ηνπηθή θνηλσλία, Μ.Κ.Ο., θξαηηθή αξρή) ηείλεη λα αληηκεησπίζεη ηελ θαηάζηαζε κεηαιιάζζνληαο ηηο κινηηήπιερ δςνάμειρ, ζςνθήκερ, επιπηώζειρ ή θαη αθπξψλνληαο θαη επαλεθπξίζθνληάο ηεο. Κηλεηνπνηείηαη δειαδή γηα ηε δεκηνπξγία ελφο πιαηζίνπ πξνζηαζίαο θαη δηαηήξεζεο ηνπ νηθνζπζηήκαηνο ηεο πεξηνρήο αιιά θαη ηζφηηκεο ζπκκεηνρήο ζην νηθνλνκηθφ ή κε θέξδνο πνπ πξνθχπηεη απφ εθκεηάιιεπζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πινχηνπ Μεθοδολογία ζηο πεδίο Καηά ηελ θαινθαηξηλή πεξίνδν ησλ εηψλ 2009 θαη 2010 έγηλε παξαθνινχζεζε ηεο παξαιίαο «Λάκπεο» κε ζθνπφ ηελ παξαηήξεζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ ρεισλψλ, ησλ ζεξεπηψλ ηνπο θαη ηελ πξνζηαζία ησλ θσιηψλ. Ζ αθξηβήο πεξίνδνο παξαθνινχζεζεο γηα ην έηνο 2009, δηήξθεζε απφ ηα κέζα Ηνπιίνπ έσο ηηο αξρέο επηέκβξε θαη γηα ην έηνο 2010 απφ ηηο αξρέο Ηνπλίνπ έσο ην επηέκβξε. ηνηρεία είραλ φκσο ζπιιερζεί θαη ζε πξνεγνχκελεο ρξνληέο, ηα νπνία παξαηίζεληαη παξαθάησ. 62 φ. π., ζζ φ. π., ζ φ. π., ζ. 16

44 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Δηθ. 7. Απγνζάιακνο πνπ βξέζεθε ζηηο «Λάκπεο», αξρέο Απγνχζηνπ Ζ δηαδηθαζία πεξηιάκβαλε παξαηήξεζε ηεο παξαιίαο θάζε δεχηεξε ή ηξίηε εκέξα, κε ζθνπφ ηελ εχξεζε ησλ ηρλψλ ησλ ρεισλψλ θαη ηε δηαπίζησζε γηα ην αλ θαηαιήγνπλ ζε θσιηά ή φρη. Γηα ηε δηαπίζησζε απηή δε ρξεζηκνπνηήζεθε ε ζηάληαξ κέζνδνο, πνπ αθνινπζνχλ νη αζρνινχκελεο κε ηελ πξνζηαζία ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο πεξηβαιινληηθέο νξγαλψζεηο, ε νπνία απαηηεί εχξεζε θαη άλνηγκα ηνπ απγνζαιάκνπ θαη κέηξεζε ηεο απφζηαζεο κεηαμχ ηνπ ηειεπηαίνπ απγνχ πνπ ελαπνζέηεη ε ρειψλα απφ ηελ επηθάλεηα ηεο παξαιίαο. Ζ εχξεζε θαη ην άλνηγκα ηνπ απγνζαιάκνπ πηνζεηήζεθε κφλν ηηο θνξέο πνπ ε ζέζε ηεο θσιηάο ήηαλ ακθηιεγφκελε ιφγσ αλεπαξθψλ ηρλψλ. Ζ ζπγθεθξηκέλε κέζνδνο δελ θξίζεθε γεληθά απνδεθηή, θαζψο ζεσξήζεθε ηζρπξά παξεκβαηηθή ζηελ ίδηα ηε δηαδηθαζία σνηνθίαο ηεο ρειψλαο. Κάζε θνξά ηα ίρλε θαηαγξάθνληαλ θαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ εθηηκήζεθαλ σο θσιηέο, ηνπνζεηήζεθε πιέγκα, θηηαγκέλν απφ μεξά θαιάκηα πνπ βξίζθνληαη ζηελ παξαιία θαη ζπάγθν, πάλσ απφ ηε θσιηά θαη πεξίπνπ 10 εθ. κέζα ζηελ άκκν, ην νπνίν ζηεξεψζεθε κε θαιακέληνπο παζζάινπο. Σν θαινθαίξη ηνπ 2009, έλα κφλν πιέγκα ηνπνζεηήζεθε ζηηο Λάκπεο, ιφγσ ηεο θαζπζηεξεκέλεο έλαξμεο ηεο παξαθνινχζεζεο, ελψ ην θαινθαίξη ηνπ 2010 ηνπνζεηήζεθαλ έμη πιέγκαηα. Ζ κέζνδνο ζχκθσλα κε ηελ νπνία θξίλεηαη πνπ ζα ηνπνζεηεζνχλ πιέγκαηα, δειαδή ε κέζνδνο δηαρσξηζκνχ ησλ απγνζαιάκσλ απφ ηηο απφπεηξεο θαηαζθεπήο θσιηάο, βαζίδεηαη ζε ηξεηο παξάγνληεο. Απηνί είλαη: (i) ην γεγνλφο ηνπ κηθξνχ βαζκνχ θσιενπνίεζεο ζηελ παξαιία, νπφηε ε ζπρλφηεηα εκθάληζεο ησλ ρεισλψλ είλαη πεξηνξηζκέλε ηδίσο ηηο πξψηεο θαη ηηο ηειεπηαίεο εβδνκάδεο ηνπ θαινθαηξηνχ, (ii) ε ζπρλή παξαηήξεζε ηεο ακκνπδηάο, ψζηε λα αμηνινγνχληαη ηα θξέζθα ίρλε πνπ δείρλνπλ κε ζαθήλεηα ηε ζηάζε ηνπ ζψκαηνο ηνπ δψνπ, αιιά θαη (iii) ε ρξήζε ηεο κεζφδνπ «εηο άηνπνλ απαγσγή». Γηα παξάδεηγκα, εάλ κία κέξα παξαηεξεζνχλ ηξία 43 ε ι ί δ α

45 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 ίρλε απφ ηα νπνία ηα δχν είλαη ζηα πεηξψδε ζεκεία ηεο παξαιίαο θαη ην ηξίην φρη, απηνκάησο δελ ιακβάλνληαη ππφςε ηα δχν πξψηα ίρλε. Αλ ηηο επφκελεο κέξεο δελ παξαηεξεζνχλ άιια ίρλε ζηελ παξαιία, ην ζπγθεθξηκέλν ίρλνο εθιακβάλεηαη σο θσιηά θαη θαιχπηεηαη κε πιέγκα. Δάλ εκθαληζηνχλ θαη άιια ίρλε θαη ππάξρεη ελδερφκελν λα κελ είλαη ην ζπγθεθξηκέλν ίρλνο θσιηά ή λα έρνπκε λα θάλνπκε κε παξαπάλσ απφ κία θσιηέο, ην άλνηγκα ηεο θσιηάο είλαη ε επφκελε θίλεζε. Δηθ. 8. Πιέγκα πνπ ηνπνζεηήζεθε ζηελ παξαπάλσ θσιηά (Δηθ. 7). ηηο πεξηπηψζεηο πνπ αλαθαιχθζεθαλ ζεξεπκέλεο θσιηέο 65, αθνινπζήζεθε ε δηαδηθαζία ηεο εθζθαθήο κε ζθνπφ ηελ εθηίκεζε ηεο θαηάζηαζεο ηεο θσιηάο θαη θπξίσο ηελ εχξεζε εγθισβηζκέλσλ λενζζψλ. ηαλ βξεζνχλ ηέηνηνη λενζζνί, παξαθνινπζείηαη ε δξαζηεξηφηεηά ηνπο, ψζηε είλαη ζίγνπξν φηη επηηεχρζεθε ε πνξεία ηνπο πξνο ηε ζάιαζζα. Αμίδεη λα παξαηεξεζεί φηη ζε ζρεδφλ φιεο ηηο πεξηπηψζεηο πνπ νη ρειψλεο είραλ αθήζεη ίρλε ζηελ παξαιία, θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ θαινθαηξηνχ, αξθεηνί επηζθέπηεο επηζήκαηλαλ κε δηθή ηνπο πξσηνβνπιία κε ηε ρξήζε μχισλ θαη θαιακηψλ ηελ πεξηνρή πνπ πίζηεπαλ φηη είλαη θσιηά. 65 χκθσλα κε ηνπο Marchand θαη Litvaitis (2004, ζ. 244), ε κεγαιχηεξε ζήξεπζε θσιηψλ παξαηεξείηαη: (i) ζε πεξηνρέο φπνπ ζεκεηψλεηαη αλζξσπνγελήο αλάπηπμε, (ii) ζε πεξηνρέο πνπ παξαηεξείηαη βξίζθνληαη δίπια ζε δξφκνπο θαη γθαδφλ, (iii) ζε πεξηνρέο θνληά ζε ιηκλνχιεο ή άιια φξηα ελδηαηηεκάησλ, (iv) ζηηο θσιηέο πνπ βξίζθνληαη πνιχ θνληά ε κία κε ηελ άιιε (ζε αληίζεζε κε ηνηο θσιηέο πνπ είλαη ζθφξπηεο).

46 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ 4. ΠΔΡΙΓΡΑΦΗ ΣΗ ΠΔΡΙΟΥΗ ΜΔΛΔΣΗ ην παξφλ θεθάιαην ζα πξαγκαηνπνηεζεί ε γεσγξαθηθή πεξηγξαθή ηεο πεξηνρήο θαη ζα νξηζηνχλ δψλεο, βαζηζκέλεο ζε θξηηήξηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο αλζξσπνγελείο δξαζηεξηφηεηεο θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ ρεισλψλ. Αθφκε, ζα παξνπζηαζηνχλ ζηνηρεία πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ην αλζξσπνγελέο θαη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ηέινο, ζα γίλεη αλαθνξά ζηα ζηνηρεία ηζηνξηθήο εμέιημεο ηεο πεξηνρήο γηα λα θαηαλνεζεί ε πξφηεξε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο, κε βάζε ηελ πξνζέγγηζε πνπ ήδε πεξηγξάθεθε, αιιά θπξίσο, γηα λα θαηαλνεζεί ζηε ζπλέρεηα ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε ζε ζρέζε κε ην παξειζφλ. Δδψ, νθείιεη, επίζεο, λα γίλεη μεθάζαξν φηη ε δηάθξηζε ζε δψλεο δελ πηνζεηείηαη ζην ζχλνιφ ηεο, δειαδή δελ ππνλνείηαη νπνηαδήπνηε ξεαιηζηηθή πξνέθηαζε ηεο, απφ ηελ παξνχζα εξγαζία. Γειαδή, ζθνπφο ηνπ δηαρσξηζκνχ ζε δψλεο είλαη ε γλσξηκία κε ηελ πεξηνρή θαη ε αλάδεημε ζπγθεθξηκέλσλ ζηνηρείσλ ηεο θαη κφλν ελψ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα, γηα ηε ζπγθεθξηκέλε κειέηε, νιφθιεξε ε πεξηνρή εθιακβάλεηαη σο εληαίν ζχλνιν πνπ ηα δηάθνξά ηνπ κέξε επηθνηλσλνχλ, αιιειεπηδξνχλ θαη δηαπιέθνληαη. Ωο αλψηαην φξην ηεο πεξηνρήο κειέηεο εθιακβάλεηαη ην αλψηαην φξην ηεο ιεθάλεο απνξξνήο ηεο πεξηνρήο σο θαηψηαην, ην θαηψηαην φξην ηνπ ζαιάζζηνπ κέξνπο ηνπ παξάθηηνπ ηκήκαηνο. Γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο παξνχζαο κειέηεο ρσξίζηεθε ζε ηξείο δψλεο αλάινγα κε ηε ρξήζε γεο πνπ ηζρχεη: α) ην βνξεηφηεξν ηκήκα ηεο ιεθάλεο απνξξνήο ηα πξφζθαηα ρξφληα άιιαμε ηχπν ρξήζεσλ γεο θαη είλαη εκθαλέο φηη απφ ηελ απνθιεηζηηθά γεσξγηθή (θαιιηέξγεηα ειηάο) θαη κηθξήο θιίκαθαο θηελνηξνθηθή ρξήζε (γίδηα), πεξλάεη ζηαδηαθά αιιά ζηαζεξά ζε ρξήζεη πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε, ήπηα γηα ηελ ψξα. ε απηφ ην ηκήκα αξθεηέο εμνρηθέο θαηνηθίεο, έρνπλ θάλεη ηελ εκθάληζή ηνπο. β) ε δεχηεξε δψλε πεξηιακβάλεη ην ηκήκα δεμηά θαη αξηζηεξά απφ ην δεπηεξεχνλ εζληθφ δίθηπν θαη θηάλεη έσο ην ηκήκα πίζσ απφ ηηο ακκνζίλεο. ηνηρείν δηαθνξνπνίεζεο ηεο δψλεο απηήο είλαη ε έληνλε ηνπξηζηηθή δξαζηεξηφηεηα. ηελ βφξεηα πιεπξά ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ έρεη θαηαζθεπαζηεί μελνδνρείν, κπαλγθαιφνπδ θαη ηαβέξλα. ην δπηηθφ ηκήκα ηεο λφηηαο πιεπξάο ηνπ δξφκνπ ιεηηνπξγνχλ θαηά ηνπο ζεξηλνχο κήλεο εζηηαηφξην-κπαξ, θαη ηαβέξλα. ηε λφηηα θαη αλαηνιηθή, άηππνο ρψξνο ζηάζκεπζεο ησλ νρεκάησλ φζσλ επηζπκνχλ πξφζβαζε ζηελ παξαιία. Ζ πξφζβαζε ζηελ παξαιία γίλεηαη κέζσ δχν ρσκαηφδξνκσλ. γ) Απφ ηηο ακκνζίλεο θαη κεηά είλαη ε ηξίηε δψλε. Απηή ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηνπο ινπφκελνπο, ηηο ζαιάζζηεο ρειψλεο θαη ηνπο ζεξεπηέο ηνπο. 45 ε ι ί δ α

47 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Δηθ. 9. Ζ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο (ιεθάλε απνξξνήο θαη δψλεο α, β, γ). Ζ παξαιία «Λάκπεο» έρεη κήθνο 3.5 ρκ. θαη απνηειείηαη απφ ιεπηφθνθθε άκκν. Γηα ηελ παξνχζα εξγαζία δηαθξίλεηαη ζε ηξία ηκήκαηα, ζε ζρέζε κε ηε ρξήζε ηεο απφ ηηο ρειψλεο: Α) ην δπηηθφ ηκήκα ηεο παξαιίαο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ θαινθαηξηλψλ κελψλ επηθξαηεί ζρεηηθφο ζπλσζηηζκφο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο θαη φριεζε απφ κνπζηθή θαη θψηα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο, νπφηε είλαη θπζηθφ λα κελ παξαηεξείηαη δξαζηεξηφηεηα ζρεηηθή κε ηηο ρειψλεο. Β) Σν κεζαίν ηκήκα ηεο παξαιίαο, είλαη αθαηάιιειν γηα σνηνθία, θαζψο ζε απηφ ην ηκήκα ζεκεηψλεηαη ζεκαληηθή δηάβξσζε ησλ ακκνζηλψλ, αιιά θαη ε χπαξμε ρνληξψλ βφηζαισλ θάησ απφ ηελ επηθάλεηα ηεο άκκνπ. Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα ην ηειεπηαίν θνκκάηη ηνπ αλαηνιηθνχ ηκήκαηνο.

48 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Γ) Σν αλαηνιηθφ ηκήκα ηεο παξαιίαο είλαη απηφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα σνηνθία θαη θαηαιακβάλεη ηελ απφζηαζε πεξίπνπ ελφο ρηιηνκέηξνπ. Δηθ. 10. Γηαρσξηζκφο ηεο δψλεο (γ) (βι. Δηθ. 9) ζε ζρέζε κε ηε ρξήζε απφ ηε ζαιάζζηα ρειψλα. Σν δπηηθφ-πξάζηλν ηκήκα είλαη απηφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα αλαςπρή (νκπξέιεο, μαπιψζηξεο, κνπζηθή, θψηα). Σα θαθέ ηκήκαηα ραξαθηεξίδνληαη απφ ρνληξά βφηζαια θάησ απφ ηελ άκκν. Σν αλαηνιηθφκπιε ηκήκα θαίλεηαη λα είλαη ην θαηαιιειφηεξν γηα ηελ θσιενπνίεζε ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο. Δδψ λα ζεκεησζεί φηη αλάκεζα ζηα δηάθνξα ηκήκαηα ηεο παξαιίαο εθβάινπλ ρείκαξξνη (έλαο αλάκεζα ζην δπηηθφ θαη ην κεζαίν θαη έλαο αλάκεζα ζην κεζαίν θαη ην αλαηνιηθφ), ζηνπο νπνίνπο νθείιεηαη κεγάιν κέξνο ηεο κεηαβνιήο ηνπ αλάγιπθνπ ηεο παξαιίαο. Γηα παξάδεηγκα, ην θαινθαίξη ηνπ 2010, ιφγσ απμεκέλσλ βξνρνπηψζεσλ θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ, ν ρείκαξξνο αλάκεζα ζην δπηηθφ θαη ην κεζαίν ηκήκα ηεο παξαιίαο δελ έπαςε λα θαηεβάδεη λεξφ, κε απνηέιεζκα ζην δπηηθφ ηκήκα λα ζεκεησζεί απμεκέλε ζπζζψξεπζε ηδήκαηνο, νπφηε θαη απμήζεθε ην πιάηνο ηεο παξαιίαο ζηε πιεπξά απηή Ανθπωπογενέρ πεπιβάλλον Ο πιεζπζκφο ηνπ δήκνπ Μεζψλεο θαηά ηελ απνγξαθή πιεζπζκνχ 1991 αλεξρφηαλ ζε θαηνίθνπο, ελψ ζχκθσλα κε ηελ απνγξαθή 2001 αλέξρεηαη ζε θαηνίθνπο (κείσζε ηνπ πιεζπζκνχ γηα ηελ δεθαεηία ηεο ηάμεσο ηνπ 1,06%). ην Γεκνηηθφ Γηακέξηζκα Φνηλίθεο (107 άηνκα) παξαηεξείηαη αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ ζηελ αληίζηνηρε δεθαεηία, θπξίσο ιφγσ ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο Σελεθεηδήο Κ., 2006, ζ ε ι ί δ α

49 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Οη Theodoropoulou θ.α. 67 αλέιπζαλ δείγκα εξσηψκελσλ απφ ην δήκν Μεζψλεο Μεζζελίαο ζρεηηθά κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ θαηνίθσλ, ησλ ηνπηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη ηηο αιιαγέο ρξήζεσλ γεο ηεο πεξηνρήο. Σα απνηειέζκαηα έδεημαλ φηη ε βαζηθή απαζρφιεζε είλαη ε γεσξγία (24%), αθφκε θη αλ ε θαηνηθεκέλε πεξηνρή έρεη εμαπισζεί θαηά πνιχ εηο βάξνο ηεο γεσξγηθήο γεο, θαζψο νη θάηνηθνη πνπ απαζρνινχληαη ζηνλ δεκφζην θαη ηδησηηθφ ηνκέα εληζρχνπλ ην ρακειφ ηνπο εηζφδεκα κε αγξνηηθέο θαη ηνπξηζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο (67%) θη επνκέλσο, λέεο επηρεηξήζεηο απνθαιχπηνληαη κέζσ ηδησηηθψλ επελδχζεσλ, πξάγκα πνπ απμάλεη ηελ ηνπηθή επηρεηξεκαηηθφηεηα (42%). Δπηπξφζζεηα ε ηνπηθή αλάπηπμε θαίλεηαη λα απμάλεηαη ζηα κέξε φπνπ εκθαλίδεηαη κεγαιχηεξε επθαηξία γηα απαζρφιεζε, αιιά θαη ζηα κέξε κε θαιχηεξεο ππνδνκέο. Ο αγξνηηθφο ηνκέαο, αθφκε θαη αλ ζπξξηθλψλεηαη, ζπλερίδεη λα απνηειεί ζεκαληηθφ θνκκάηη ηεο ηνπηθήο απαζρφιεζεο θαζψο παξέρεη βαζηθή θαη δεπηεξεχνπζα (29%) απαζρφιεζε ζηνπο θαηνίθνπο, αιιά θαη επηθέξεη επηπιένλ εηζφδεκα ζηηο νηθνγέλεηεο κέζσ ηεο θαιιηέξγεηαο, παξ φι απηά νη επθαηξίεο γηα απαζρφιεζε είλαη ρακειέο (67%) κε απνηέιεζκα πνιινί θάηνηθνη λα είλαη άλεξγνη ηα πξφζθαηα ρξφληα (13%) Φςζικό πεπιβάλλον ε ζρέζε κε ηα γεσινγηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ε πεξηνρή ελδηαθέξνληνο απνηειείηαη απφ κία ζρεηηθά απηφρζνλε αιπηθή κνλάδα, ηε κνλάδα Γαχξνβν-Πχινο (Gavrovo-Pylos unit) 69. ε ζρέζε κε ηε γεσκνξθνινγία θαη ζπγθεθξηκέλα κε ην δίθηπν απνξξνήο (drainage network), ε βαζηθή ιεθάλε απνξξνήο ζηελ πεξηνρή ηεο Ππιίαο έρεη ΒΒΓ- ΝΝΑ θαηεχζπλζε θαη ζρεκαηίδεηαη ζην θέληξν ηεο ρεξζνλήζνπ, φπνπ ρσξίδεηαη ζηα δχν 70. Σν δπηηθφ ηεο ηκήκα είλαη απηφ πνπ απνζηξαγγίδεηαη ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο θαη θαηαιήγεη ζην Ηφλην πέιαγνο θαη ζάιαζζα ζηε ησλ Οηλνπζζψλ 71. ε ζρέζε κε ηνπο ηεθηνληθνχο θαη λένηεθηνληθνχο ζρεκαηηζκνχο ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο, ππάξρνπλ κηθξήο θιίκαθαο λενηεθηνληθνί ζρεκαηηζκνί. Απηνί είλαη δπλακηθά ζπζρεηηδφκελνη κεηαμχ ηνπο, παξφκνηαο πξνέιεπζεο, αιιά δηαθνξεηηθήο θηλεηηθήο εμέιημεο, νη νπνίνη βξίζθνληαη παξάιιεια ή θάζεηα κε ηα κεγάια θαηαθξεκλίζκαηα θαη ιφρκεο πεξηθιεηφκελεο απφ θαξδηέο ειαηησκαηηθέο δψλεο ηεο ΝΓ Πεινπνλλήζνπ Theodoropoulou θ. α., 2009, ζζ φ. π. 69 Ladas I. θ. α., 2004, Neotectonic Deformation of Eastern Pylia (SW Peloponnese, Greece), ζ φ. π., ζ φ. π. 72 φ. π., ζ

50 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Υάξηεο 4. Γεσινγηθφο ράξηεο ηεο ρεξζνλήζνπ ηεο Ππιίαο (Ladas I. θ. α., 2004, ζ. 1652). Ζ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο είλαη θπθισκέλε κε θφθθηλν. Υάξηεο 5 θαη 6. ηελ πξψηε εηθφλα παξνπζηάδνληαη νη κηθξφηεξεο θιίκαθαο λενηεθηνληθνί ζρεκαηηζκνί ζηελ ρεξζφλεζν ηεο Ππιίαο. Ζ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο αλήθεη ζηε ιεθάλε ηνπ Πεγάζνπ. ηε δεχηεξε εηθφλα παξνπζηάδνληαη νη λενηεθηνληθέο καθξνδνκέο ηεο ΝΓ Πεινπνλλήζνπ. Ζ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο 1: Ηδήκαηα Οιφθαηλεο επνρήο. (Ladas I. θ. α., 2004, ζ. 1656). Μία γεληθή πεξηγξαθή ησλ γεσγξαθηθψλ θαη νηθνζπζηεκηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο πεξηνρήο κειέηεο, είλαη απηή πνπ παξαηίζεηαη ζην ζρεηηθφ θείκελν απφ ηελ 49 ε ι ί δ α

51 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Σππνπνηεκέλε Μνξθή Γεδνκέλσλ (Standard Data Form) γηα ηηο πεξηνρέο ηνπ Γηθηχνπ Natura 2000 ζηελ Διιάδα 73 : GR «Θαιάζζηα πεξηνρή ηελνχ Μεζψλεο»: Ο ηφπνο βξίζθεηαη ζηε Ννηηνδπηηθή Πεινπφλλεζν θαη πεξηιακβάλεη ηηο αθηέο απφ ην αθξσηήξην «Κνιχβξη» έσο ην «Υνληξφ Κάβν» θαζψο επίζεο θαη ηηο Βφξεηεο πιεπξέο ηεο λήζνπ απηέληδα. Σν ππφζηξσκα απνηειείηαη απφ ζθιεξή ιεπηφθνθθε άκκν κε δηάζπαξηνπο δηαβξσκέλνπο αζβεζηνιηζηθνχο βξάρνπο. ηξψκαηα απφ Cymodocea nodosa θχνληαη ζε βάζνο 1-2m θαη αθνινπζνχληαη απφ θνηλφηεηεο Posidonia ζε ιίγν κεγαιχηεξν βάζνο. ε βάζνο 8-10m απαληνχλ νη θνηλφηεηεο ηνπ ζαιάζζηνπ θαλεξφγακνπ Halophila stipulacea καδί κε ην ρισξνθχθνο Caulerpa prolifera. ην ζθιεξφ ππφζηξσκα επδνθηκεί ε βιάζηεζε κε καθξνθχθε φπνπ θπξηαξρνχλ νη θνηλφηεηεο κε Cystoseira. Σν Μεζνγεηαθφ ελδεκηθφ είδνο Posidonia oceanica πνπ εμαπιψλεηαη ζε φιε ηε ζαιάζζηα πεξηνρή ζε βάζνο κέρξη 40m ζρεκαηίδεη εθηεηακέλα θαη ππθλά «ιηβάδηα». Σν είδνο ηεο Posidonia oceanica είλαη πνιχ επαίζζεην ζηε κφιπλζε θαη έηζη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζαλ δείθηεο ηεο νηθνινγηθήο θαηάζηαζεο ηεο πεξηνρήο. ην θχιισκά ηνπ θηινμελείηαη έλαο κεγάινο αξηζκφο θπηηθψλ θαη δστθψλ εηδψλ. Σν είδνο Halophila stipulacea θχεηαη ζηε ζαιάζζηα πεξηνρή ηεο Αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ θαη ην πην δπηηθφ φξην εμάπισζήο ηνπ είλαη ε Πεινπφλλεζνο. Σα επξχαια είδε απαληνχλ ζην Ηλδηθφ σθεαλφ θαη ζηελ Δξπζξά ζάιαζζα. Καηέιαβε ηνλ ακκψδε βπζφ ηεο πεξηνρήο ηεο Μεζνγείνπ ζηνλ νπνίν θπξηαξρνχζε ε βιάζηεζε ηνπ θαλεξφγακνπ Posidonia oceanica θαη «ιηβάδηα» κε θχθε Caulerpa prolifera, κεηά ηε δηάλνημε ηεο δηψξπγαο ηνπ Suez. Σν πξάζηλν θχθνο Caulerpa prolifera είλαη έλα ηξνπηθφ είδνο ηεο Μεζνγείνπ θαη επδνθηκεί ζηα ζεξκφηεξα ηκήκαηα ηεο ζάιαζζαο ζε καιαθφ ππφζηξσκα. Σν δειθίλη είλαη έλα είδνο πνπ πξνζηαηεχεηαη απφ ηηο πλζήθεο ηεο Βέξλεο θαη CITES θαη επίζεο απφ ην Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα 67/1981. Σν είδνο S. Abaster αμηνινγείηαη σο έλα απφ ηα Άιια εκαληηθά Δίδε θαη ηνπ απνδίδεηαη ην αηηηνιφγεζε C αθνχ αλαθέξεηαη ζηε πλζήθε ηεο Βέξλεο. Ζ πεξηνρή ιεηηνπξγεί ζαλ ρψξνο αλαςπρήο θαη δέρεηαη έλα κεγάιν αξηζκφ ηνπξηζηψλ. Τπάξρνπλ πνιινί ζαιάζζηνη δξφκνη γηα ηα εκπνξηθά ζθάθε θαη επίζεο είλαη εθκεηαιιεχζηκε απφ Γηεζλείο θαη ηνπηθνχο επαγγεικαηίεο αιιά θαη εξαζηηέρλεο αιηείο. 73 Σελεθεηδήο K., 2006, ζ. 28.

52 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Υάξηεο 7. Υάξηεο νηθνηφπσλ ζαιάζζηαο πεξηνρήο ηελνχ Μεζψλεο (Σελεθεηδήο Κ., 2006, ζ. 113). Ζ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο ζεκεηψλεηαη κε θφθθηλν. πλνπηηθά ζεκαληηθά ζηνηρεία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ηεο πεξηνρήο κειέηεο είλαη 74 : ηξία είδε ζειαζηηθψλ (Ρηλνδέιθηλν, Μεζνγεηαθή θψθηα, Μηθξνκπσηίδα) θαη έλα εξπεηφ (Θαιάζζηα ρειψλα Caretta caretta) ηα νπνία πεξηιακβάλνληαη ζε Παξαξηήκαηα ηεο Οδεγίαο 92/43/ΔΟΚ. ε χπαξμε ιεηκψλσλ θαλεξφγακσλ πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο νηθφηνπνη ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο γηα ηα ζαιάζζηα νηθνζπζηήκαηα θαη επηπιένπλ ζπκβάιινπλ ζηελ πξνζηαζία ηεο αθηνγξακκήο απφ δηάβξσζε. Ζ ζαιάζζηα πεξηνρή ηνπ ηελνχ ηεο Μεζψλεο κε ηα ζεκαληηθά είδε νηθνηφπσλ, ρισξίδαο θαη παλίδαο πνπ θηινμελεί, ρξήδεη εηδηθήο πξνζηαζίαο πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζηεί ε δηαηήξεζε ηεο ζεκαληηθήο βηνπνηθηιφηεηαο πνπ παξνπζηάδεη Σελεθεηδήο K., 2006, ζ φ. π. 51 ε ι ί δ α

53 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ε απηφ ην θεθάιαην παξαηίζεληαη ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ζην πεδίν θαη εθαξκφδεηαη ην κεζνδνινγηθφ κνληέιν DPSIR. θνπφο είλαη λα παξνπζηαζηεί ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε θαη νη θαζνξηζηηθέο παξάκεηξνη πνπ αθνξνχλ ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο Αποηελέζμαηα από ηην έπεςνα ζηο πεδίο Σα απνηειέζκαηα απφ ηελ παξαθνινχζεζε ηεο παξαιίαο «Λάκπεο» ηδίσο ηα έηε , αιιά θαη παιαηφηεξα, έδεημαλ φηη θάζε ρξφλν ζηελ παξαιία ππάξρεη έλαο κηθξφο αιιά ζρεηηθά ζηαζεξφο αξηζκφο θσιηψλ. Ζ ζέζε ησλ θσιηψλ είλαη ζπλήζσο 20 κε 15 κέηξα απφ ην λεξφ θαη νη απγνζάιακνη μεθηλνχλ ζηα 25 κε 35 εθ. βάζνο. Πίλαθαο 1. ηνηρεία πνπ παξαηεξήζεθαλ ζηελ παξαιία «Λάκπεο», ζε ζρέζε κε ηε δξαζηεξηφηεηα ηεο Caretta caretta. έηε πεξίνδνο 4 ε εβδνκάδα 4 ε εβδνκάδα 1 ε 2 ε 3 ε εβδνκάδα 2 ε εβδνκάδα παξαθνινχζεζεο Απγνχζηνπ Απγνχζηνπ εβδνκάδα Ηνπιίνπ 4 ε Ηνπλίνπ παξαιίαο επηέκβξε Απγνχζηνπ 1ε ε Οθησβξίνπ αξηζκφο θσιηψλ πνπ παξαηεξήζεθαλ αξηζκφο ζεξεπκέλσλ θσιηψλ ηχπνη ζεξεπηψλ πνπ παξαηεξήζεθαλ, κε βάζε ηηο παηεκαζηέο ζθχινο αιεπνχ ηζαθάιη, αιεπνχ αξηζκφο πιεγκάησλ πνπ ηνπνζεηήζεθαλ 1 (απφ ΑΡΥΔΛΩΝ Κππαξηζζίαο) 1 6 αξηζκφο λενζζψλ πνπ ζψζεθαλ - εθζθαθή ζε ζεξεπκέλεο θσιηέο 1 (απφ ΑΡΥΔΛΩΝ Κνξψλεο) 4 1

54 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Πνιιέο ήηαλ νη θνξέο πνπ νη ζειπθέο έβγαηλαλ ζηελ παξαιία ρσξίο λα γελλνχλ. Απηφ παξαηεξήζεθε φηη ζπλέβαηλε γηαηί επέιεγαλ αθαηάιιεια ζεκεία γηα ηε δεκηνπξγία ησλ απγνζαιάκσλ, εθφζνλ φηαλ έζθαβαλ αλαθάιππηαλ πέηξεο ή θαη ξίδεο φηαλ ην ζθάςηκν γηλφηαλ πνιχ ςειά πξνο ηελ θνξπθή ησλ ακκνζηλψλ. ε θάπνηεο πεξηπηψζεηο ηα ίρλε πξφδηδαλ φηη ζθχινη ηηο είραλ ηξνκάμεη ηε λχρηα θαη είραλ ηξαπεί ζε θπγή. Δηθ. 11. Γχν δηαθνξεηηθέο θσηνγξαθίεο απφ ην ίδην ίρλνο Caretta caretta. Ζ ρειψλα απνπεηξάζεθε λα βξεη θαηάιιειν κέξνο γηα λα ζθάςεη ηνλ απγνζάιακν, αιιά ε ζπγθεθξηκέλεο ζέζεηο πνπ δηάιεμε ραξαθηεξίδνληαη απφ ζηξψκα ρνληξψλ βφηζαισλ θάησ απφ ηελ άκκν. Οη ζεκαηνδνηήζεηο ηνπ ίρλνπο κε θαιάκηα έρνπλ γίλεη απφ ηνπξίζηεο (κέζα Απγνχζηνπ 2010). Οη ζεξεπηέο ησλ απγψλ είλαη, ζχκθσλα κε ηα παξαηεξνχκελα ίρλε ζηελ παξαιία, είδε πνπ παξαδνζηαθά ζπλαληψληαη ζηελ πεξηνρή: αιεπνχδεο, ηζαθάιηα, ζθχινη. Δηδηθφηεξα, ηα ίρλε ησλ ζθχισλ είλαη απηά πνπ ζπλαληψληαη ζπρλφηεξα, ζε φιν ην κήθνο ηεο ακκνπδηάο, αιιά απηφ έρεη λα θάλεη κε ην γεγνλφο φηη νη επηζθέπηεο θέξλνπλ ηα θαηνηθίδηα δψα ηνπο ζηελ παξαιία. Απηά ηα δψα δελ είλαη απίζαλν λα επζχλνληαη γηα ζεξεχζεηο θσιηψλ αιιά, φζσλ αθνξά ηνπο ζθχινπο, νη αδέζπνηνη, πνπ έρνπλ κεηαηξαπεί ζε άγξηνπο, ηαηξηάδνπλ θαιχηεξα ζην πξνθίι ησλ ζεξεπηψλ. Σα ίρλε ησλ αιεπνχδσλ παξαηεξήζεθαλ ηε ρξνληά ηνπ 2009 κηθξά ίρλε, κηθξνχ κεγέζνπο πεξηηηψκαηα. Σέινο, ηε ρξνληά ηνπ 2010 παξαηεξήζεθαλ ίρλε πνπ εθηηκήζεθαλ σο ίρλε ηζαθαιηψλ, ιφγσ ηνπ κεγέζνπο ηνπο. Σα ηζαθάιηα απνηεινχλ ραξαθηεξηζηηθφ άγξην είδνο ηεο πεξηνρήο θαη ηα ηειεπηαία ρξφληα ζπαλίδνπλ, ζχκθσλα θαη κε ηηο αλαθνξέο ησλ θαηνίθσλ Βι. θαη Lanszkia J. θ.ά., ε ι ί δ α

55 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 Δηθ. 12. Ίρλε απφ ηζαθάιηα ζην ηκήκα ηεο παξαιίαο πνπ ραξαθηεξίδεηαη σο θαηαιιειφηεξν γηα θσιενπνίεζε (βι. Δηθ. 10). ην βάζνο, θσιηά ρειψλαο ζεκαηνδνηεκέλε απφ ηνπξίζηεο, κε θαιάκηα. Σππηθή φςε ηεο παξαιίαο ζηηο αξρέο επηέκβξε, φηαλ πνιιέο απφ ηηο θσιηέο είλαη έηνηκεο λα εθθνιαθζνχλ. πρλά θάπνηνη λενζζνί εγθισβίδνληαη ζηηο ζεξεπκέλεο θσιηέο. Άιιεο θνξέο νη ζεξεπηέο αθήλνπλ ην βαζχηεξν κέξνο ηεο θσιηάο αλέγγηρην, πηζαλφλ γηαηί ρνξηαίλνπλ. πσο θαη λα ρεη ε ζήξεπζε ησλ θσιηψλ ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο είλαη έλα θπζηθφ θαηλφκελν θαη παξαδνζηαθή πεγή ηξνθήο ζην ηέινο ηνπ θαινθαηξηνχ γηα είδε φπσο ην ηζαθάιη, ηνπ νπνίνπ ε επηβίσζε πιήηηεηαη, ιφγσ ηεο αζηηθνπνίεζεο ησλ ελδηαηηεκάησλ ηνπ. Δηθ. 13. Νεθξφο λενζζφο θαη πεξηβιήκαηα απγψλ απφ εθζθαθή κίαο εθ ηεζζάξσλ ζεξεπκέλσλ θσιηψλ, αξρέο επηέκβξε ηηο δχν απφ ηηο ηέζζεξηο θσιηέο, ηειηθά βξέζεθαλ ηέζζεξηο δσληαλνί λενζζνί.

56 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ 5.2. Δθαπμογή DPSIR Κινηηήπιερ Γςνάμειρ Κηλεηήξηεο δπλάκεηο, δειαδή νη βαζηθέο δπλάκεηο πνπ αζθνχλ επηξξνή ζηελ πεξηνρή, απφ ηελ άπνςε φηη κεηαζρεκαηίδνπλ ην πεξηβάιινλ θαη νξίδνπλ ηηο ιεηηνπξγίεο θαη ηε ρσξνηαμηθή δηάξζξσζε, είλαη ν ηνπξηζκφο, ε ηνπηθή θνηλσλία θαη ε ηνπηθή απηνδηνίθεζε. Οη ηξεηο απηνί αλζξσπνγελείο ηνκείο επηθνηλσλνχλ αιιειεπηδξνχλ θαη αιιεινθαζνξίδνληαη έρνληαο ζίγνπξα σο θνηλφ θξηηήξην ην νηθνλνκηθφ θέξδνο. Παξαθάησ απεηθνλίδεηαη ν ξφινο ηεο θάζε κίαο ζε ζρέζε κε ηηο δξαζηεξηφηεηεο θαη δπλαηφηεηέο ηνπο ζηε ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο: Τοςπιζηική ανάπηςξη και ηοςπίζηερ Σα ηειεπηαία ρξφληα, ν ηνπξηζκφο ζηελ Διιάδα εθιακβάλεηαη ζαλ κία βηνκεραλία ηθαλή λα ειαηηψζεη ηηο πεξηθεξεηαθέο αληζφηεηεο, δίλνληαο λέα δσή ζηηο παξακειεκέλεο θνηλφηεηεο, ελζσκαηψλνληάο ηεο ζηελ αγνξά θαη δεκηνπξγψληαο επθαηξίεο γηα απαζρφιεζε 77. Νέεο θαηεπζπληήξηεο νδεγίεο πηνζεηήζεθαλ απφ ηηο αξρέο, ζηεξηδφκελεο ζηελ αληίιεςε φηη ε θαηαζθεπή ζπγθεθξηκέλσλ ππνδνκψλ ζα νδεγήζεη ζηε ζπζηεκαηηθή θαη απνηειεζκαηηθφηεξε ζπλεξγαζία κε ηελ ηδησηηθή πξσηνβνπιία 78. Αθφκε, εθηηκήζεθε φηη ε πξνψζεζε ηεο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο ζα βνεζήζεη ζηελ βειηίσζε ησλ ηθαλνηήησλ θαη πξνζφλησλ ησλ απαζρνινχκελσλ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ, ψζηε νη μελνδνρεηαθέο κνλάδεο λα πξνζαξκνζηνχλ ζηηο λέεο απαηηήζεηο ησλ λνκηζκαηηθψλ δηαθαλνληζκψλ ελφο ελ δπλάκεη δηαθνξεηηθνχ θνηλνχ, πξάγκα πνπ βεβαία, επηθπιάζζεη δπζθνιίεο γηα ηελ πιεηνλφηεηα ησλ ηνπηθψλ κηθξψλ θαη κεζαίσλ επηρεηξήζεσλ 79. Αθφκε, δηαηππψλεηαη ε άπνςε φηη νη ηνπηθνί δηαρεηξηζηέο ηνπ ηνπξηζκνχ ράλνπλ φιν θαη πεξηζζφηεξν ηνλ έιεγρν ηνπ, θαζψο ν εγρψξηνο ηνπξηζκφο έρεη ελζσκαησζεί ζηελ παγθφζκηα νηθνλνκία θαη ηε ζθαίξα ηνπ δηεζλνχο νηθνλνκηθνχ ζπκθέξνληνο, κε άκεζν απνηέιεζκα ηελ ππνηαγή ησλ ηνπηθψλ επηρεηξήζεσλ ζηελ ινγηθή ηεο παγθνζκηνπνίεζεο, ηελ νπνία ζπρλά εθιακβάλνπλ σο κία άζθεζε «εγεκνλίαο» απφ ηελ πιεπξά ηεο αγνξάο 80. Κη ελψ έλα ηκήκα ηνπ πιεζπζκνχ κπνξεί αλ εθιακβάλεη αξλεηηθά ηελ θαηαλαισηηθή θχζε ηνπ καδηθνχ ηνπξηζκνχ, εκθαλίδνληαη θαη νη, 77 Dritsas M., ρρ., ζ φ. π., ζ φ. π. 80 φ. π. 55 ε ι ί δ α

57 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 αληηζηνίρσο, αξλεηηθέο ζπκπεξηθνξέο απέλαληη ζηηο ελαιιαθηηθέο κνξθέο ηνπξηζκνχ θαζψο κπνξεί λα ζεσξεζεί δεκηνγφλνο γηα ην νηθνλνκηθφ ζπκθέξνλ θαη ηα θέξδε 81. Δλδεηθηηθή είλαη ε πεξίπησζε ηεο ΠΟΣΑ (Πεξηνρή Οινθιεξσκέλεο Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο) Μεζζελίαο, ε νπνία πινπνηήζεθε (θαη ζπλερίδεη λα πινπνηείηαη) φρη καθξηά απφ ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο, ζηνλ γεηηνληθφ δήκν Πχινπ θαη ην δήκν Νέζηνξνο θαη αθνξά νγθσδέζηαηε ηνπξηζηηθή κνλάδα κε κία απφ ηηο κεγαιχηεξεο γηα ηα επξσπατθά δεδνκέλα εγθαηαζηάζεηο γεπέδσλ γθνιθ. Ο ηξίθνο 82 αλαθέξεη: Ο φξνο Π.Ο.Σ.Α. (Πεξηνρή Οινθιεξσκέλεο Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο) εκθαλίζηεθε γηα πξψηε θνξά ζην λφκν 2545/1997. Δπξφθεηην γηα έλα λφκν-πιαίζην πνπ έδηλε ηνλ νξηζκφ ηεο Π.Ο.Σ.Α. θαη πεξηέγξαθε φηη ζ απηνχ ηνπ ηχπνπ ηηο επελδχζεηο ζα έπξεπε λα ζπλδπάδνληαη δηαθνξεηηθέο κνξθέο ηνπξηζκνχ: ν θιαζηθφο (μελνδνρεηαθφο) ζε ζπλδπαζκφ κε ζπλεδξηαθά θέληξα, γήπεδα γθνιθ, αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο θ.ά. [ ] Σν 2001 εθδφζεθε θνηλή ππνπξγηθή απφθαζε ησλ ππνπξγψλ Αλάπηπμεο, Οηθνλνκίαο θαη Υσξνηαμίαο-Πεξηβάιινληνο, ε νπνία έζεηε ηνπο θαλφλεο θαη ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηξεηο Π.Ο.Σ.Α. ζηελ Μεζζελία (Πχινπ, Ρσκαλνχ, Ρπδφκπινπ), ηηο νπνίεο ζα θαηαζθεχαδε -φπσο θαη ήδε θάλεη- ε εηαηξεία «Σνπξηζηηθέο Δπηρεηξήζεηο Μεζζελίαο Α.Δ.» (Σ.Δ.ΜΔ. Α.Δ.) ηνπ εθνπιηζηή Β. Κσλζηαληαθφπνπινπ. Ο Β. Κσλζηαληαθφπνπινο δηέζεηε ήδε κεγάιεο εθηάζεηο ζηελ πεξηνρή. Ο λφκνο φκσο ηνπ έδηλε ηε δπλαηφηεηα λα πξνρσξήζεη θαη ζε απαιινηξηψζεηο εθηάζεσλ, θαζψο ίζρπε γηα ηηο Π.Ο.Σ.Α. φ, ηη ηζρχεη θαη γηα ηηο βηνκεραληθέο πεξηνρέο (ΒΗ.ΠΔ.): δειαδή φηη, εθφζνλ ε επέλδπζε πξφθεηηαη λα σθειήζεη ην δεκφζην ζπκθέξνλ, κπνξεί λα θάλεη θαη απαιινηξηψζεηο, εάλ θπζηθά δηαζέηεη ν ίδηνο έλα πξνθαζνξηζκέλν -απφ ην λφκνπνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο πνπ απαηηείηαη γηα λα γίλεη ε βηνκεραλία. Δηθ. 14. Ζ καθέηα ηεο Costa Navarino (κέξνο ηεο ΠΟΣΑ Μεζζελίαο). Φαίλεηαη κέξνο απ ηα γήπεδα γθνιθ, νη εθαηνληάδεο πηζίλεο θαζψο θαη νη ηερλεηέο ιίκλεο γηα ηνπο πεξηπάηνπο ησλ εχπνξσλ ηνπξηζηψλ (ηξίθνο Α., 2009, ζ. 16) , ζ ηξίθνο Α., 2009, ζζ. 7-8.

58 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Δηθ. 15. Ηνχληνο 2008: Σκήκα ηνπ Costa Navarino (κέξνο ηεο ΠΟΣΑ Μεζζελίαο) ππφ θαηαζθεπή ενηόρ πεξηνρήο Natura 2000 (ΣΚ, GR ) (ηξίθνο Α., 2009, ζ. 15). Δπίζεο, ε Σ.Δ.ΜΔ. Α.Δ. πξνβιέπεηαη λα θαηαβάιεη άκεζα ην 25% ηεο επέλδπζεο, ελψ, απφ ηηο ηξάπεδεο - κε ηε κνξθή δαλεηζκνχ - ζα αληιεζεί ην 30% θαη ηέινο, ην Γεκφζην - κέζσ ησλ επηρνξεγήζεσλ - θαηαβάιεη ην 45% ηεο φιεο επέλδπζεο 83. Σν παξαπάλσ εγρείξεκα απνηειεί έλα ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα νγθψδνπο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο ζε κία παξαδνζηαθά γεσξγηθή πεξηνρή ηελ νπνία κέρξη πξφηηλνο ραξαθηήξηδε θαη έλα ήπην επίπεδν ηνπξηζκνχ. Απφ ην θαινθαίξη ηνπ 2010 εηζήρζε ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή «ηνπξηζκφο πςειψλ πξνδηαγξαθψλ». Ζ ηνπηθή θνηλσλία άξρηζε λα έξρεηαη ζε επαθή κε ζπγθεθξηκέλνπ ηχπνπ ηνπξίζηεο (εμαηξεηηθά πςειφ εηζφδεκα), αιιά θαη κε ην ηεηειεζκέλν γεγνλφο ηεο απνςίισζεο κίαο νιφθιεξεο πεξηνρήο απφ ηηο παξαδνζηαθέο ηεο θαιιηέξγεηεο θαη πξαθηηθέο. Σν κεγαιχηεξν κέξνο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο ζεσξεί φηη απηή είλαη ε πην θεξδνθφξα θαηεχζπλζε ζε ζρέζε κε ηνλ ηχπν ηνπ ηνπξηζκνχ πνπ κπνξεί ε πεξηνρή λα ππνζηεξίμεη. Ωζηφζν, ε ηνπηθή θνηλσλία δελ είρε θάπνην ιφγν ζε νπζηαζηηθέο δηαδηθαζίεο ιήςεο απνθάζεσλ. Δπίζεο, ζεκαληηθφ ξφιν παίδεη γηα ηελ απνδνρή ηέηνησλ επελδχζεσλ ε πεξηβαιινληηθή λνκηκνπνίεζε πνπ πξνζθέξνπλ πνιιέο ΜΚΟ (γηα παξάδεηγκα ε Διιεληθή Οξληζνινγηθή Δηαηξία απνηειεί πιένλ επίζεκν ζπλεξγάηεο ηεο Σ.Δ.ΜΔ. Α.Δ. θαη επηθξνηεί ην έξγν ηεο). Οη πεξηβαιινληηθέο θαη θνηλσληθέο επηπηψζεηο ζα δηαθαλνχλ ελ θαηξψ. Ζ Καπεηαλάθε-Μπξηαζνχιε 84 αλαθέξεη φηη ηφζν θαηά ηε θάζε θαηαζθεπήο ελφο γεπέδνπ γθνιθ, φζν θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ηα ηνπηθά θαη ππέξ-ηνπηθά νηθνζπζηήκαηα 83 Θάξξνο Καιακάηαο, 17/2/2007, ρ.ζ. 84 Καπεηαλάθε-Μπξηαζνχιε Δ., 2005, ζζ. 6 θαη ε ι ί δ α

59 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 δηαηαξάζζνληαη πνηθηινηξφπσο, ελψ ζε ζρέζε κε ηηο θνηλσληθέο θαη πνιηηηζκηθέο δηαζηάζεηο ηνπ ηνπξηζκνχ γθνιθ ζεκεηψλεη φηη νη επηπηψζεηο είλαη, κεηαμχ άιισλ, ε ηνπξηζηηθή κνλνθαιιηέξγεηα, ε ζπλερηδφκελε εγθαηάιεηςε ηνπηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, θαη ε εμαζζέλεζε έσο θαη αθαληζκφο ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ πνπ απηέο δεκηνπξγνχλ θαη ζπληεξνχλ. Καη φια απηά βέβαηα, δελ απνθιείνπλ φηη θαη κηθξφηεξεο θαη πην δηάρπηεο ηνπξηζηηθέο επελδχζεηο δελ απεηινχλ λα θαηαιάβνπλ ρψξν αδηαθξίησο, λα αιινηψζνπλ ηελ πνηφηεηά ηνπ θαη λα δεκηνπξγήζνπλ κία ςεπδή εηθφλα ηνπ ηφπνπ, πην επέιηθηε λα δηαηεζεί σο εκπνξηθφ πξντφλ ζηνπο ινγήο παξαζεξηζηέο. Μία ηέηνηα, ελ πνιινίο, κνλνκεξήο πξνζέγγηζε, πηνζεηείηαη φκσο θαη απφ εξεπλεηέο πνπ αζρνινχληαη κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ. Ζ πξνζέγγηζε απηή εθιακβάλεη ηνλ ηνπξηζκφ ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν ζαλ κία βηνκεραλία, ε νπνία έρεη σο θαζνξηζηηθφ παξάγνληα, γηα ηελ εγγχεζε ηεο θαιήο ηεο ιεηηνπξγίαο, ηελ πξνζθνξά απφ ηηο εηαηξίεο, ππεξεζηψλ, πνπ πξνζθέξνπλ θαιήο πνηφηεηαο πξντφλ, πξάγκα ην νπνίν εμαξηάηαη απφ ηελ επηζηξάηεπζε φισλ ησλ δηαζέζηκσλ πφξσλ, αιιά θαη ηελ ηερλνγλσζία θαη δηαρείξηζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ πνπ πηνζεηείηαη απφ ηηο πνιπεζληθέο εηαηξίεο 85. Ζ ινγηθή ησλ νηθνλνκηθψλ φξσλ, θαη πην ζπγθεθξηκέλα ησλ φξσλ ηνπ εηαηξηθνχ θεθαιαίνπ, πνπ πξνσζεί ηελ άθξηηε θαηαλάισζε ζην φλνκα ηεο επηηπρίαο ηνπ θεθαιαηαθνχ ζπκθέξνληνο, απηνκάησο φκσο, δηαρσξίδεη ηνλ ηνπξηζκφ απφ νπζηψδε ραξαθηεξηζηηθά ηεο πνηφηεηάο ηνπ (θπζηθφ πεξηβάιινλ, ηνπηθέο θνηλσλίεο) θαη ηνλ θαζηζηά άιινλ έλαλ ηνκέα εμνλησηηθήο εθκεηάιιεπζεο ησλ πξνεγνχκελσλ ραξαθηεξηζηηθψλ. Άξα, ην ηδησηηθφ νηθνλνκηθφ ζπκθέξνλ είλαη απηφ πνπ νη επίζεκνη θνξείο εκθαλίδνπλ σο βαζηθή ειπηδνθφξα πξνσζεηηθή δχλακε γηα ηνλ εγρψξην ηνπξηζκφ. κσο, νη ηάζεηο πνπ ζεκαηνδφηεζαλ ηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε θαηά ηε δεθαεηία ηνπ 90, αλέδεημαλ, θαηά ηε Γαιάλε-Μνπηάθε 86, ηελ αλάγθε γηα αιιαγή ζην ηνπξηζηηθφ πξντφλ θαη ηηο ζρεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο. Αιιαγή πνπ έρεη λα θάλεη κε δηαρεηξηζηηθέο πξνηάζεηο, ησλ νπνίσλ ν ραξαθηήξαο νθείιεη λα ηείλεη πεξηζζφηεξν πξνο ηε δηαηήξεζε ησλ θπζηθψλ, πνιηηηζκηθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ πφξσλ, αιιά θαη ζηελ αλάπηπμε ελαιιαθηηθψλ ηχπσλ ηνπξηζκνχ 87. Καηαιήγνπκε επνκέλσο ζε δχν γεληθεπκέλεο θαη απνθιίλνπζεο έλλνηεο γηα ηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε. Τπάξρεη ε αλάπηπμε πνπ πξνσζεί ην εηαηξηθφ θεθάιαην θαη ελζσκαηψλεηαη ζηηο θαηεπζχλζεηο ηεο θξαηηθήο πνιηηηθήο. Απφ ηελ άιιε ππάξρεη ε 85 Anastassopoulos G, θ.α., 2009, ζ φ. π. 87 φ. π., ζ. 162.

60 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε πνπ αλαγλσξίδεη ηελ αλάγθε ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ γηα αλαδήηεζε θέξδνπο απφ απηνχ ηνπ είδνπο ηελ νηθνλνκία αιιά ηαπηφρξνλα νθείιεη ζηηο ίδηεο ηηο θνηλσλίεο λα θαζνξίζεη ηα φξηα ηεο ψζηε απηφ πνπ πξνσζείηαη σο πξντφλ λα κε ραξαθηεξίδεηαη απφ θζίλνπζα πνηφηεηα. ε ζρέζε κε απηφ ην δεχηεξν είδνο ηνπξηζκνχ αλαγθαία είλαη άξα ε δηαθχιαμε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ησλ παξαδνζηαθψλ πξαθηηθψλ (θαιιηέξγεηεο ειηάο, ειεχζεξεο παξαιίεο επίζθεςε θαη ρξήζε ρσξίο αληίηηκν θ.ά.). Ζ Γαιάλε-Μνπηάθε 88, επίζεο παξαηεξεί, φηη παξφιε ηε ζεκαζία ηνπ ξφινπ ησλ θπβεξλήζεσλ ζην ζρεδηαζκφ, ζπληνληζκφ θαη έιεγρν ηνπ ηνπξηζκνχ, ζπάληα κειεηάηαη απφ ηε ζθνπηά ηεο πνιηηηθήο επηζηήκεο, ίζσο γηαηί νη πνιηηηθέο δηαζηάζεηο ηνπ ηνπξηζκνχ δελ γίλνληαη αλαγλσξίζηκεο απφ ηνπο ιήπηεο απνθάζεσλ ζε θπβεξλεηηθφ επίπεδν, νχηε απφ ηνπο αληηπξνζψπνπο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. Ο ηνπξηζκφο ζπλζέηεη κία «δψλε επαθήο», έλα «ηφπν δεκηνπξγίαο ηαπηνηήησλ θαη ππέξ-πνιηηηζκηθφηεηαο», έλα πεδίν φπνπ αλαδχνληαη ηνπηθνί θαη παγθφζκηνη δεζκνί, αιιά θαη έλα πεδίν φπνπ εμίζνπ κπνξνχλ λα αλαδπζνχλ ζέκαηα πνπ αθνξνχλ πνιηηηζκηθέο απνκηκήζεηο, νκνγελνπνίεζε, καδηθή θαηαλάισζε, θαη εκπνξεπκαηνπνίεζε 89 νπφηε ν ραξαθηήξαο ηνπ αθνξά πνιηηηθά θαη πνιηηηζκηθά δεηήκαηα. Ζ «αλακέηξεζε» κεηαμχ ηνπξίζηα θαη θηινμελνχληνο είλαη ζχληνκε (ζπλήζσο θξαηάεη ην πνιχ 3 κε 4 εβδνκάδεο θαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο κφλν κεξηθέο ψξεο), παξφια απηά αληηκεησπίδεηαη δηαθνξεηηθά απφ ηελ θάζε πιεπξά, θαζψο απφ ηελ πιεπξά ηνπ ηνπξίζηα ε δηακνλή ηνπ ζε έλα κέξνο απνηειεί κνλαδηθφ εηήζην γεγνλφο, ελψ, απφ ηελ πιεπξά ηνπ θηινμελνχληνο είλαη απιά κία απφ κία ζεηξά αλακεηξήζεσλ πνπ ελαιιάζζνληαη ζρεδφλ θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ, φιεο εμίζνπ ζχληνκεο θαη ζπλήζσο επηθαλεηαθέο 90. Ζ επηζπκία γηα ηνλ ηνπξίζηα λα δεη φζν πεξηζζφηεξα ζε κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα επηβάιιεη πεξηνξηζκνχο ζηνλ ηξφπν ρξήζεο ηνπ ρξφλνπ, έηζη ν θηινμελψλ πξέπεη λα πξνζθέξεη κε θάπνην ηξφπν ζπκππθλσκέλεο εκπεηξίεο, έηνηκεο πξνο θαηαλάισζε, ζηνλ ηνπξίζηα πνπ αληηιακβάλεηαη, κάιινλ, ηε δηακνλή ηνπ ζαλ κία ζχληνκε απειεπζέξσζε απφ ηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο κνληέξλαο θνηλσλίαο, παξά ζαλ κία πνιηηηζηηθή απνζηνιή 91. Σν 1982 ν Travis θάλεη κία πξνζπάζεηα λα νξίζεη ηε θχζε ηνπ ηνπξηζκνχ, ηα θίλεηξα θαη ηηο αλάγθεο ηνπ, αιιά θαη λα αληηκεησπίζεη ηηο επηπηψζεηο ηνπ βιέπνληαο ην , ζ φ. π., ζ UNESCO, 1976, ζζ φ. π., ζ ε ι ί δ α

61 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 θαηά πφζν είλαη εθηθηή ε δηαρείξηζή ηνπο, κε θαζαξά θέξδε γηα ηνπο ππνδνρείο αιιά θαη ηνπο ηνπξίζηεο κέζσ ηεο εκπεηξίαο ηνπ ηαμηδηνχ 92. Αλαθέξεη πσο νη ηνπξηζηηθέο εγθαηαζηάζεηο είλαη κφλν έλα κέξνο ησλ βαζηθψλ πφξσλ ηνπ ηνπξηζκνχ, θαζψο ε επηθέληξσζε ζηηο ππνδνκέο θαη ηδηαίηεξα ζηα θαηαιχκαηα, ηελ ηξνθνδνζία θαη ηηο ππεξεζίεο πιεξνθφξεζεο ηείλεη λα αθήζεη εθηφο ηνπο ζεκειηψδεηο ιίζνπο ηνπ ηνπξηζκνχ θαη πνπ έρνπλ σο θξηηηθά ζθέιε ηα παξαθάησ 93 : 1. Σελ δηαηήξεζε ηεο πςειήο πνηφηεηαο ησλ θπζηθψλ πφξσλ: αέξαο, γε, λεξφ, θσο, ήιηνο, επηζπκεηφ θιίκα θαη θαηξηθά ραξαθηεξηζηηθά. 2. Σελ πξνζηαζία ηεο αθεξαηφηεηα ησλ πφξσλ πνπ αθνξνχλ αλζξψπηλεο δεκηνπξγίεο: ε θιεξνλνκηά ησλ ηζηνξηθψλ πφιεσλ, ηνπ ηνπίνπ, ησλ αμηνζέαησλ, ησλ θηηξίσλ θαη απνιηζσκάησλ/ιεηςάλσλ (αξραηνινγηθψλ. ηζηνξηθψλ, αξρηηεθηνληθψλ). 3. Σελ πξνζηαζία θη ελίζρπζε ησλ πνιηηηζκηθψλ πφξσλ (cultural resource) ηεο θνηλσλίαο, ηνπο ζπζρεηηζκνχο, ηηο αμίεο, ηελ ηαπηφηεηα, ηνλ θαιιηηερληθφ θαη πνιηηηζηηθφ ραξαθηήξα, ηηο πνιηηηζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη θιεξνλνκηά. Μέζα απφ απηνχο ηνπο πφξνπο αλαδεηθλχνληαη νη παξάγνληεο ηεο ηαπηφηεηαο θαη πνηφηεηαο ελφο ηφπνπ θαη ε επηθείκελε πνηφηεηα ηεο εκπεηξίαο ηνπ ηνπξίζηα. Οπφηε νη φπνηεο επηζπκεηέο δηαθνξνπνηήζεηο ζην ραξαθηήξα ελφο ηφπνπ, ζα πξέπεη λα δηαηεξνχληαη θαζψο θαη ην ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ «κε ηφπνπ» (placelessness) πνπ απμάλεηαη εμαηηίαο ηεο αζηηθήο αλάπηπμεο ηνπ ηνπξηζκνχ, ζα πξέπεη λα θαηαπνιεκεζεί. Ο ηνπξηζκφο κπνξεί λα θαηαζηξέςεη ηνλ ηνπξηζκφ. Ο ηνπξηζκφο ζαλ ρξήζηεο ησλ πφξσλ κπνξεί λα είλαη θαη θαηαζηξνθέαο ηνπο, θαη κέζσ ηεο θαηαζηξνθήο ησλ πφξσλ πνπ ηνλ ηξνθνδνηνχλ κεηαηξέπεηαη ζε βξαρχβην ν πφξνο πνπ βαζίδεηαη ζηνλ ηνπξηζκφ. Οη επηπηψζεηο, θέξδε θαη θφζηε κπνξνχλ θη νπφηε, ζα πξέπεη, λα αμηνινγνχληαη θαηαξρήλ γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ θαζψο θαη άιιεο κνξθέο αλάπηπμεο. Οη ηνπηθέο δηαθνξνπνηήζεηο ρξεηάδεηαη λα δηαηεξεζνχλ αιιά ε επίηεπμε αλαγλσξηδφκελσλ θαη απνδεθηψλ, φκνησλ, ειάρηζησλ πξνηχπσλ θαη δηαζθαιίζεσλ γηα ηνπο ηνπξίζηεο είλαη νπζηψδεο θαη γηα ηελ επραξίζηεζε ησλ επηζθεπηψλ αιιά θαη γηα ηηο καθξνρξφλην ζπκθέξνλ ησλ ππνδνρέσλ. Σψξα, ζε ζρέζε κε ηε δηαηήξεζε θαη πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ νηθνζπζηήκαηνο, ηζρχεη φηη ε ζρέζε ηνπ ηνπξηζκνχ θαη ηνπ θπζηθνχ ζπζηήκαηνο, έγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ παίξλεη ηφζεο κνξθέο φζνη είλαη θαη νη παξαηεξεηέο ηνπ 94. Ο 92 Travis A. S., 1982, ζ φ. π., ζζ Farrell B. H., McLellan R. W., 1987, ζ. 12.

62 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Coppock 95 αλαθέξεη φηη ε δηαηήξεζε ηεο πνηφηεηαο ηεο εμνρήο αθνξά ηελ νπηηθή νκνξθηά, πξάγκα πνπ είλαη αξθεηά ππνθεηκεληθφ, θαζψο απηά πνπ ζεσξνχληαη θπζηθά ηνπία κπνξεί λα είλαη εμνινθιήξνπ θπζηθά ή κεηαπνηεκέλα απφ ηνλ άλζξσπν ή θαηαζθεπαζκέλα απφ απηφλ. Oη επηπηψζεηο ζηελ αηζζεηηθή ηνπ ηνπίνπ απφ ηνλ ηνπξηζκφ, ζε ηέηνηνπ είδνπο πεξηνρέο είλαη κεγάιεο, κέζσ ησλ νπηηθψλ παξεκβάζεσλ κε θαηαζθεπέο, νρήκαηα θαη αλζξψπνπο ή ηελ θαηαζηξνθή ηεο βιάζηεζεο, εμαηηίαο ςπραγσγηθψλ ρξήζεσλ ηνπ ηνπίνπ, αιινίσζε πνπ επηπξφζζεηα κπνξεί λα έρεη ζπλέπεηεο θαη γηα άιινπο αλζξψπνπο, θαηνίθνπο ή επηζθέπηεο 96. Οη Farrell θαη Runyan 97 παξαηεξνχλ φηη δελ αλαγλσξίδεηαη πάληα πφζν εμαξηεκέλνο είλαη ν ηνπξηζκφο απφ ην θπζηθφ πεξηβάιινλ. Δλψ ην «γξαθηθφ ηνπίν», κε ηελ νπνηαδήπνηε κνλαδηθφηεηά ηνπ ρξσκαηίδεη ηελ έληαζε ηεο θάζε ηνπξηζηηθήο εκπεηξίαο, ηνπξίζηεο θαη εξγαδφκελνη ζηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ ην εθιακβάλνπλ σο δεδνκέλν, αδηαθνξψληαο γηα ηε ζεκαζία ηνπ θαη πηνζεηψληαο κία κνλνκεξή εηθφλα φπνπ ηα ζηνηρεία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηνπ πνιηηηζκνχ ππάξρνπλ απνθνκκέλα απφ ηνλ ηνπξηζκφ 98. Τοπική κοινυνία Οη δηαδηθαζίεο ησλ θνηλσληθψλ κεηαζρεκαηηζκψλ πνπ αθνινπζνχλ ηελ αχμεζε ηνπ ηνπξηζκνχ ζε δηαθνξεηηθέο πεξηνρέο, επηθέξνπλ αιιαγέο ζηα επίπεδα ηεο εθπαίδεπζεο, ησλ θνηλσληθψλ πξαθηηθψλ (φπσο ε κεηαβίβαζε πεξηνπζίαο), ησλ πνιηηηζκηθψλ ηδεψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ νηθνγέλεηα θαη ηελ ηδενινγία γηα ην θχιν 99. πλήζσο, φηαλ γίλεηαη αλαθνξά ζηηο αλαπηπμηαθέο ζηξαηεγηθέο ζε ζρέζε κε ηελ ηαθηηθή πνπ αθνινπζείηαη, ζρεδφλ φιεο νη απνηηκήζεηο έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ αξλεηηθή πιεπξά ησλ ρσξηθψλ επηπηψζεσλ ηνπ ηνπξηζκνχ, θπξίσο δε κε ηηο ηνπηθέο δπζαξκνλίεο θαη αληηθάζεηο, αιιά θαη κε ηα αζαθή πξφηππα πνπ πξνσζνχληαη απφ ηνπο βαζηθνχο ζθνπνχο θαη θαηεπζχλζεηο ηεο θξαηηθήο ηνπξηζηηθήο πνιηηηθήο 100. Αθνινπζψληαο ηελ πξνζέγγηζε ηεο «πνιηηηζκηθήο νηθνλνκίαο» (cultural economy), δηαθαίλεηαη φηη νη επηδηψμεηο ησλ αλζξψπσλ απφ ηνλ ηνπξηζκφ δελ αθνξνχλ «θαζαξά» επηρεηξεκαηηθέο ηαθηηθέο, εθφζνλ νη κνξθέο ηεο νηθνλνκηθήο δσήο απνηεινχλ εμίζνπ πνιηηηζκηθά θαηλφκελα θαη παξνκνίσο, ν ρψξνο θαη ν ρξφλνο , ζ φ. π , ζ φ. π. 99 Galani-Moutafi V., 2004, ζζ φ. π., ζ ε ι ί δ α

63 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 απνηεινχλ πνιηηηζκηθέο θαηαζθεπέο 101. πσο θαη λα έρεη, απηνί πνπ ζπκβάινπλ ζηε δεκηνπξγία ηεο ηαπηφηεηαο ελφο ηφπνπ είλαη νη θάηνηθνί ηεο, θαη νη ίδηνη νη ηνπξίζηεο πνπ θαηαλαιψλνπλ ηηο πηνζεηνχκελεο ζηξαηεγηθέο κάξθεηηλγθ. Οπφηε, ε πιεηνςεθία ησλ θαηνίθσλ ζηηο θνηλφηεηεο ππνδνρήο ηνπξηζκνχ, επεξεαζκέλνη απφ ηε ξνή ησλ παγθφζκησλ αγαζψλ πνπ θαηαθιχδνπλ ηελ πεξηνρή ηνπο, παχνπλ λα δηαθξίλνπλ ηα φξηα κεηαμχ ηεο θαζεκεξηλφηεηάο ηνπο θαη ηεο κνξθήο πνπ παίξλεη ν ηφπνο θαη νη ζπλήζεηεο ηνπο εμαηηίαο ηνπ ηνπξηζκνχ, κε απνηέιεζκα λα επεξεάδεηαη ξηδηθά ε αηζζεηηθή θαη ν ειεχζεξνο ρξφλνο 102. Απφ ηελ άιιε ππάξρεη θαη ε άπνςε φηη νη θάηνηθνη ησλ θνηλνηήησλ ππνδνρήο, έξρνληαη πεξηζζφηεξν ζε επαθή κε ηηο αξραηνινγίεο πνπ απνδεηά ν ηνπξηζκφο, γλσξίδνπλ πεξηζζφηεξα γηα ην παξειζφλ ηνπο, ηελ παξάδνζε ηνπο, ηε γεσγξαθία, ηελ νηθνλνκία θαη ηε θχζε, πξάγκα πνπ κε ηε ζεηξά ηνπ κπνξεί λα επηθέξεη ζεκαληηθά απνηειέζκαηα ζε ζρέζε κε ηε δεκηνπξγία ησλ ηνπηθψλ ηαπηνηήησλ θαη ηελ πξνψζεζε ηεο ηνπηθήο ζπλείδεζεο 103. Οπφηε ε ηνπηθή θνηλσλία απνηειεί έλα κφξθσκα πνπ πιένλ έρεη ελζσκαηψζεη ηνπξίζηεο, έρεη κεηαιιάμεη ηελ ηαπηφηεηά ηνπ ζε ζρέζε κε ηνλ ηνπξηζκφ, αιιά παξάιιεια έρεη απνθηήζεη απηνγλσζία ζε ζρέζε κε ην ξφιν ηνπ θαη ηελ νηθνλνκηθή ρξήζε ηεο ηνπξηζηηθήο αχμεζεο. Παξ φι απηά, άζρεηα κε ην φηη εθηηκά ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ην εθιακβάλεη σο πινχην, δελ δηαλνείηαη πφζε ζεκαζία έρεη λα θαζνξηζηεί κέρξη πνηφ ζεκείν κπνξεί λα ην εμεπγελίδεη θαη λα ην αιινηψλεη γηα ράξε ηνπ θέξδνπο. Τοπική αςηοδιοίκηζη Ο ξφινο ηε ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο είλαη ξπζκηζηηθφο θαη ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε ε ινγηθή πίζσ απφ ηελ νπνία, δηαρξνληθά, ζρεδηάδεη θαη δξα είλαη παξφκνηα κε ηηο αλαπηπμηαθέο ηάζεηο ησλ δεκνηψλ, δειαδή, πξνηεξαηφηεηα ζηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε, πξνβνιή ηνπ ηφπνπ θαη επραξίζηεζε ησλ ηνπξηζηψλ. Δμνχ θαη φπσο ζε πνιιά άιια παξάθηηα ηνπξηζηηθά κέξε, λνηθηάδεη ηκήκα ηεο παξαιίαο ζε ηδηψηε γηα ηνπνζέηεζε νκπξειψλ θαη μαπιψζηξσλ. Οπφηε, επί ηεο νπζίαο, δελ δχλαηαη λα αλαιάβεη έλαλ θαηεπζπληήξην ξφιν ζηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ, πνπ λα ραξαθηεξίδεηαη απφ ζαθείο ηάζεηο πξνο νηθνινγηθέο πξαθηηθέο, θπξίσο ιφγσ ηεο έιιεηςεο γλσζηηθνχ ππφβαζξνπ θαη ηεο επηινγήο πξνηεξαηνηήησλ βαζηζκέλεο ζε νηθνλνκηθά θξηηήξηα. Πιέζειρ 101 φ. π., ζ φ. π., ζ φ. π., ζζ

64 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Οη αλζξσπνγελείο δξαζηεξηφηεηεο θαη ηάζεηο, πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο θαη επηβαξχλνπλ ή ενδεσομένυρ επηβαξχλνπλ ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ζπγθεθξηκέλα ηε δξαζηεξηφηεηα ηεο ζαιάζζηαο ρειψλαο, είλαη ιίγν πνιχ παξφκνηεο κε άιιεο αληίζηνηρεο παξάθηηεο δψλεο ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν. Καηαξρήλ, ε ππνβάζκηζε ηεο παξαιηαθήο δψλεο έρεη πνιιέο δηαθνξεηηθέο κνξθέο, φπσο γηα παξάδεηγκα ηηο άκεζεο επηπηψζεηο πνπ πξνθαινχληαη απφ αλζξψπνπο 104 : ππέξκεηξν ςάξεκα ζπζζψξεπζε κπαδψλ δειεηεξίαζε ησλ ζαιάζζησλ νξγαληζκψλ ζθεηεξηζκφο ησλ πεξηνρψλ δίπια ζηε ζάιαζζα κε ζθνπφ ηελ νηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε θαη κε επαθφινπζν ηελ φριεζε απνςίισζε ηεο παξάθηηαο βιάζηεζεο κε ζπλέπεηα ηελ ζηαδηαθή απνκάθξπλζε ηνπ ηδήκαηνο απφ ηελ ακκνπδηά Τπάξρνπλ θαη νη έκκεζεο επηπηψζεηο, πνπ ζπλήζσο είλαη κεησκέλεο έληαζεο αιιά ρξφληεο θαη άξα πεξηζζφηεξν χπνπιεο θαη πεξηιακβάλνπλ 105 : ζπλέπεηεο απφ ηελ απνξξνή ξχπσλ απφ πνηάκηα ζξεπηηθή ππεξθφξησζε ησλ λεξψλ κέζσ ησλ πνηακψλ, ξπαθηψλ, θαη ηεο απνζάζξσζεο κεηαβνιέο ζηε δνκή ηνπ παξάθηηνπ νηθνζπζηήκαηνο, πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ απψιεηα βαζηθψλ εηδψλ ή απφ ηελ εκθάληζε αιιφηξησλ εηδψλ κεηαβνιέο ζηε ιεηηνπξγία ηνπ νηθνζπζηήκαηνο, πνπ πξνθαινχληαη απφ ηελ απψιεηα ή εθθπιηζκφ ελφο ζπλδεηηθνχ θξίζηκνπ ελδηαηηήκαηνο Έηζη, θαη ζηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο, ε ζεκαληηθφηεξε πίεζε πνπ αζθείηαη ζηηο ζαιάζζηεο ρειψλεο είλαη ε ππνβάζκηζε θαη θαηαζηξνθή ησλ ελδηαηηεκάησλ αλαπαξαγσγήο ηνπο. Οη πνηθίιεο αλζξσπνγελείο δξαζηεξηφηεηεο ζηελ παξάθηηα δψλε πνπ έρνπλ ζαλ απνηέιεζκα είηε νη ελήιηθεο ρειψλεο θαηεπζπλφκελεο ζηηο κεηξηθέο παξαιίεο θσιενπνίεζεο λα κελ βξίζθνπλ αξθεηφ ρψξν γηα λα αθήζνπλ ηα απγά ηνπο, 104 Agardy M. T., 1993, ζ φ.π. 63 ε ι ί δ α

65 Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα: «Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ», Σκήκα Δπηζηεκψλ ηεο Θάιαζζαο, ρνιή Πεξηβάιινληνο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, 2010 είηε ν ρψξνο απηφο λα κελ πιεξνί ηα απαξαίηεηα γεσκνξθνινγηθά θαη νηθνινγηθά θξηηήξηα ψζηε λα επηιεγεί σο παξαιία σνηνθίαο 106. Δπίζεο, ππάξρνπλ πηέζεηο πνπ νθείινληαη άκεζα ζηνλ παξάγνληα ηνπ ηνπξηζκνχ. Τπάξρεη ν θίλδπλνο, πνπ εληζρχεηαη απφ ην θαηλφκελν ηνπ ζπλσζηηζκνχ θαηά ηελ πςειή ηνπξηζηηθή ζεδφλ, ηνπξίζηεο πνπ βξίζθνληαη ζηελ παξαιία λα παηνχλ επάλσ απφ ηηο θσιηέο, θη επίζεο θίλεζε ηξνρνθφξσλ νρεκάησλ ζηελ άκκν νπφηε ππάξρεη ην ελδερφκελν λα αλαγθάζνπλ ηα κηθξά λα βγνπλ ζηελ επηθάλεηα φζν επηθξαηνχλ πςειέο ζεξκνθξαζίεο, αιιά θαη ε ζήξεπζε ησλ θσιηψλ απφ θαηνηθίδηα ηνπξηζηψλ είλαη αθφκε έλα θαηλφκελν πνπ έρεη παξαηεξεζεί (αξθεηά ζπάληα φκσο). Ζ ζπζζψξεπζε ηνπξηζηψλ ζηελ παξάθηηα δψλε, επίζεο αθνινπζείηαη απφ ηε ζπρλή θίλεζε ηαρππιφσλ ζηε ζάιαζζα θνληά ζηελ αθηή ηελ εκέξα θαη θσηνξξχπαλζε ηε λχρηα απφ ηα θψηα μελνδνρείσλ θαη κπαξ δίπια ζηελ παξαιηαθή δψλε. ςνθήκερ πσο φιεο νη παξάθηηεο δψλεο, ε δψλε ηεο παξαιίαο «Λάκπεο» απνηειεί έλα πνιχπινθν δπλακηθφ θπζηθφ ζχζηεκα, πνπ ππφθεηηαη ζηηο δπλάκεηο ησλ πδάηηλσλ ξεπκάησλ, ησλ ξνψλ ησλ πξνζρσκαηηθψλ πιηθψλ θαη αληηκεησπίδεη θίλδπλνπο πνπ νθείινληαη ζηε ζεκαληηθή δηάβξσζε ησλ αθηψλ, θαζψο θαη ησλ θιηκαηηθψλ κεηαβνιψλ, ηδίσο ηεο ελδερφκελεο αλφδνπ ηεο ζηάζκεο ηεο ζάιαζζαο, ησλ αιιαγψλ ηεο ζπρλφηεηαο θαη ηεο έληαζεο ησλ θαηαηγίδσλ, αιιά θαη ησλ πηζαλψλ επηπηψζεσλ ησλ ζεξκνθξαζηαθψλ κεηαβνιψλ ζην πεξηβάιινλ 107. ζσλ αθνξά, ινηπφλ, ηα θιηκαηνινγηθά ζηνηρεία, ζηελ πεξηνρή επηθξαηεί ν ζαιάζζηνο κεζνγεηαθφο ηχπνο (πγξφ θιίκα) ζε ζπλδπαζκφ κε ην ρεξζαίν κεζνγεηαθφ ηχπν (μεξφ θιίκα), ελψ θαηά ηνπο ζεξηλνχο κήλεο επηθξαηεί πεξίνδνο μεξαζίαο θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκψλα παξαηεξνχληαη αξθεηέο βξνρνπηψζεηο ζε ζπλδπαζκφ κε ζεξκνθξαζίεο νη νπνίεο δελ ζεσξνχληαη πνιχ ρακειέο Μπαδίγνπ Φ., θ.ά, ρρ., ρ.ζ. 107 Απφ ηελ εηζαγσγή ηεο Έγθξηζεο Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ θαη ηεο ηξαηεγηθήο Μειέηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ Απηνχ, 2009, ια ηα θιηκαηνινγηθά ζηνηρεία πξνέξρνληαη απφ ην Μεηεσξνινγηθφ ηαζκφ ηεο Μεζψλεο, ν νπνίνο αλήθεη ζηελ Δ.Μ.Τ. Ζ πεξίνδνο αλαθνξάο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ είλαη απφ ην 1956 έσο ην 1999, (Σελεθεηδήο Κ., 2006, ζ. 29).

66 Κξηηηθή κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ παξαιία «Λάκπεο» ζηε Ν.Γ. Μεζζελία Μειίλα Παξαζθεπνπνχινπ Γηάγξακκα 1. Μεληαία δηαθχκαλζε ζεξκνθξαζίαο (Σελεθεηδήο Κ., 2006, ζ. 29). Γηάγξακκα 2. Μεληαίεο ηηκέο χςνπο βξνρήο (Σελεθεηδήο Κ., 2006, ζ. 29). Σέινο, ζηελ πεξηνρή κειέηεο πλένπλ άλεκνη βνξεηναλαηνιηθνί ζηελ πιεηνςεθία ηνπο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκψλα (Οθηψβξηνο έσο Φεβξνπάξηνο) θαη δπηηθνί ζηελ πιεηνςεθία ηνπο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ππφινηπσλ κελψλ (Μάξηηνο έσο επηέκβξηνο) 109. Ένηονη εναλλαγή ηος ζσήμαηορ ηηρ παπαλίαρ από σπονιά ζε σπονιά Σα ηειεπηαία ρξφληα ζηελ παξαιία Λάκπεο παξαηεξείηαη ζηαδηαθή δηάβξσζε ηεο αθηνγξακκήο κε απνηέιεζκα ηε κείσζε ηνπ πιάηνπο ηεο ακκνπδηάο, ππνβάζκηζε ε νπνία κπνξεί λα νθείιεηαη ζηε κεησκέλε παξνρή ηδήκαηνο απφ ρείκαξξνπο ή ζηελ πδξνδπλακηθή ηεο ζαιάζζηαο πεξηνρήο 110. Σε ρξνληά 2010 παξαηεξήζεθε ζρεηηθή αλάθακςε, φζσλ αθνξά ην πιάηνο ηεο ακκνπδηάο, ηδίσο ζην δπηηθφ ηκήκα ηεο παξαιίαο, αιιά γεληθά νη «Λάκπεο» ραξαθηεξίδνληαη απφ έληνλεο κνξθνινγηθέο δηαθνξέο απφ ρξνληά ζε ρξνληά, θαη φρη απφ ζηαζεξφηεηα, νπφηε ην ζπλνιηθφ θαηλφκελν ηεο δηάβξσζεο παξακέλεη. Γιάβπυζη αμμοθινών θνδξφηεξε είλαη ε ππνβάζκηζε θαη δηάβξσζε ησλ ακκνζηλψλ. Κχξηνο ιφγνο είλαη ε δεκηνπξγία πνιιψλ κνλνπαηηψλ επάλσ ηνπο. Σα κνλνπάηηα απηά δεκηνπξγνχληαη απφ ηα βήκαηα ησλ επηζθεπηψλ θη έρνπλ ζθνπφ ηελ πξνζέγγηζε ηεο παξαιίαο αιιά θαη απφ ηα ιάζηηρα ησλ νρεκάησλ πνπ θάπνηεο θνξέο θαηεβαίλνπλ ζηελ ακκνπδηά. 109 φ. π. 110 Σελεθεηδήο Κ., 2006, ζ ε ι ί δ α