ΣΜΗΜΑ ΔΜΠΟΡΙΚΧΝ ΑΚΟΛΟΤΘΧΝ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ. Θέκα: ΓΙΔΘΝΗ ΔΜΠΟΡΙΚΗ ΓΙΑΙΣΗΙΑ- ΔΝΑΛΛΑΚΣΙΚΔ ΜΟΡΦΔ ΔΠΙΛΤΗ ΓΙΔΘΝΧΝ ΔΜΠΟΡΙΚΧΝ ΓΙΑΦΟΡΧΝ (ADR) Eπηβιέπσλ:

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΜΗΜΑ ΔΜΠΟΡΙΚΧΝ ΑΚΟΛΟΤΘΧΝ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ. Θέκα: ΓΙΔΘΝΗ ΔΜΠΟΡΙΚΗ ΓΙΑΙΣΗΙΑ- ΔΝΑΛΛΑΚΣΙΚΔ ΜΟΡΦΔ ΔΠΙΛΤΗ ΓΙΔΘΝΧΝ ΔΜΠΟΡΙΚΧΝ ΓΙΑΦΟΡΧΝ (ADR) Eπηβιέπσλ:"

Transcript

1 E ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΣΜΗΜΑ ΔΜΠΟΡΙΚΧΝ ΑΚΟΛΟΤΘΧΝ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Θέκα: ΓΙΔΘΝΗ ΔΜΠΟΡΙΚΗ ΓΙΑΙΣΗΙΑ- ΔΝΑΛΛΑΚΣΙΚΔ ΜΟΡΦΔ ΔΠΙΛΤΗ ΓΙΔΘΝΧΝ ΔΜΠΟΡΙΚΧΝ ΓΙΑΦΟΡΧΝ (ADR) Eπηβιέπσλ: θ. Ησάλλεο Σδελ Γεληθφο χκβνπινο ΟΔΤ πνπδαζηήο Μαζηνπδάθεο Μάξηνο ΑΘΖΝΑ

2 CONTENTS ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Γ Ι Α Ι Σ Η Ι Α Α Μ Δ Ρ Ο : Η Γ Ι Δ Θ Ν Η Δ Μ Π Ο Ρ Ι Κ Η -Δηζαγσγή ζ.1 -Ζ δηεζλήο εκπνξηθή δηαηηεζία & δηαθνξά..ζ.10 -Θεζκηθή & ad hoc δηαηηεζία ζ.12 -Ζ ξήηξα δηαηηεζίαο & ε δηαηηεηηθή ζπκθσλία ζ.17 -Ζ ζπγθξφηεζε ελφο δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ..ζ.21 -Ζ δηαηηεηηθή απφθαζε..ζ.25 -Ζ ζχκβαζε ηεο Νέαο Τφξθεο ηνπ ζ.30 -Σν model law ηεο Uncitral ζρεηηθά κε ηελ δηεζλή εκπνξηθή δηαηηεζία ζ.31 --Ζ δηαηηεζία ηνπ Γηεζλνχο Δκπνξηθνχ Δπηκειεηεξίνπ (ΓΔΔ)..ζ.38 -Ζ δηαηηεζία ηνπ ΔΒΔΑ...ζ.40 -πκπεξάζκαηα πξψηνπ κέξνπο..ζ.41 Β ΜΔΡΟ: Η ΔΝΑΛΛΑΚΣΙΚΗ ΔΠΙΛΤΗ ΓΙΔΘΝΩΝ ΔΜΠΟΡΙΚΩΝ ΓΙΑΦΟΡΩΝ (ΔΔΓ) -Ζ θαηεγνξηνπνίεζε ησλ Δλαιιαθηηθψλ κνξθψλ Δπίιπζεο Γηαθνξψλ.ζ.42 -Σν πξνθίι ησλ ΔΜΔΓ.ζ.43 -Σα πιενλεθηήκαηα ησλ ΔΜΔΓ ζ.44 -Ζ πξνδηθαζηηθή ακεξφιεπηε αμηνιφγεζε ζ.52 -Ζ κίλη-δίθε ζ.52 -Ζ ελνηθίαζε δηθαζηνχ ζ.56 -Ζ ζπλνπηηθή δίθε απφ ελφξθνπο ζ.56 2

3 -Ζ δηακεζν-δηαηηεζία ζ.57 -Ζ δηεζλήο εκπνξηθή δηακεζνιάβεζε...ζ.60 -Σα πιενλεθηήκαηα ηεο δηακεζνιάβεζεο ζ.61 -Σα πξνζφληα πνπ πξέπεη λα δηαζέηεη έλαο δηακεζνιαβεηήο...ζ.74 -Σν πιαίζην ηεο δηακεζνιάβεζεο.ζ.82 -Ζ δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο.ζ.89 -Δπίηεπμε & εθαξκνγή ζπκθσληψλ δηακεζνιάβεζεο.ζ.97 -Γηακεζνιάβεζε & παγθφζκηα επηρεηξεκαηηθή δηπισκαηία..ζ.103 -Γηεζλέο Δκπνξηθφ Δπηκειεηήξην & Δλαιιαθηηθή Δπίιπζε Γηαθνξψλ.ζ.107 -Ζ ειιεληθή πεξίπησζε ΦΜΔΓ: H ζπκβηβαζηηθή επίιπζε δηαθνξψλ ηνπ Πνιπκεινχο Πξσηνδηθείνπ ζ.109 -Σν ζχζηεκα ηεο ειιεληθήο νηθνλνκηθήο δηπισκαηίαο & ε Δλαιιαθηηθή Δπίιπζε Γηαθνξψλ ζ.111 -πκπεξάζκαηα δεχηεξνπ κέξνπο..ζ.114 -Σειηθά ζπκπεξάζκαηα εξγαζίαο...ζ.115 -Βηβιηνγξαθία.ζ.117 -Παξαξηήκαηα ζ.120 CONTENTS 3

4 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Ζ εξγαζία απηή εμεηάδεη ηηο θπξηφηεξεο κεζφδνπο εμσδηθαζηηθήο επίιπζεο ησλ δηεζλψλ εκπνξηθψλ δηελέμεσλ. Δμεηάδεη δειαδή ηηο Δλαιιαθηηθέο Μνξθέο Δπίιπζεο Γηαθνξψλ (ΔΜΔΓ). Οη ΔΜΔΓ δηαθξίλνληαη ζε δχν βαζηθέο θαηεγνξίεο: α) ηελ δηεζλή εκπνξηθή δηαηηεζία, θαη β) ηηο Φηιηθέο Μεζφδνπο Δπίιπζεο Γηαθνξψλ (ΦΜΔΓ), νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ δηακεζνιάβεζε, ηελ πξνδηθαζηηθή ακεξφιεπηε αμηνιφγεζε, ηελ κίλη-δίθε, ηελ ηδησηηθή δίθε θαη ηελ δίθε ησλ ελφξθσλ. Οη ΦΜΔΓ ραξαθηεξίδνληαη επίζεο απφ ηελ χπαξμε ελφο νπδέηεξνπ ηξίηνπ πξνζψπνπ ην νπνίν επηθνπξεί απνθαζηζηηθά ηελ δηεμαγσγή ηνπο. Σφζν ε δηεζλήο εκπνξηθή δηαηηεζία, φζν θαη ε δηακεζνιάβεζε θαη νη άιιεο Φηιηθέο Μέζνδνη πξνζθέξνπλ ζηα δηάδηθα κέξε απεξηφξηζηα πιενλεθηήκαηα, φπσο νπζηαζηηθφ απνηέιεζκα, ηαρχηεηα, ρακειφ θφζηνο, κπζηηθφηεηα-πιενλεθηήκαηα πνπ πνιιέο θνξέο δελ παξέρεη ε πξνζθπγή ζηελ ηαθηηθή δηθαηνζχλε. Γη απηφλ άιισζηε ηνλ ιφγν θαζίζηαληαη νη πιένλ θαηάιιειεο κέζνδνη γηα ηελ επίιπζε εκπνξηθψλ δηελέμεσλ, ελψ αλακέλεηαη λα πξσηαγσληζηήζνπλ ζην κέιινλ αληηθαζηζηψληαο ηα δηθαζηήξηα σο δηθαηνδνηηθνί ζεζκνί, δηακνξθψλνληαο κία λέα δηαθαηηθή πξαγκαηηθφηεηα. ABSTRACT This paper examines the most popular methods of international commercial dispute resolution outside the courtroom proceedings. In other words, it examines the so-called Alternative Dispute Resolution Procedures (ADR procedures). These are distinguished into two basic categories, that is, a) international commercial arbitration, & b) amicable dispute resolution procedures (ADR procedures). The latter consist of mediation, neutral evaluation, mini-trial, rent-a- judge program, and jury trial. In addition, what caracterises ADR procedures, is the existence of a third neutral person that contributes decisively to their proprer contact. International commercial arbitration as well as Amicable Dispute Resolution procedures, offer the two disputant parties innumerable advantages such as an effective result, rapidity, low cost, privacy, advantages that the traditional justice is usually not in position to guarantee. 4

5 This is exactly what makes ADR procedures to be considered as: the most appropriate methods in resolving commercial disputes, and apart from that, future protagonists in the area of law institutions, which will eventually give birth to an innovative legal reality. 5

6 Λ Δ Ξ Δ Ι - Κ Λ Δ Ι Γ Ι Α Γηεζλήο εκπνξηθή δηαηηεζία, δηεζλήο εκπνξηθή δηαθνξά, ζεζκηθή δηαηηεζία, ad hoc δηαηηεζία, εθαξκνζηέν δίθαην, ηφπνο δηαηηεζίαο, ξήηξα δηαηηεζίαο, ζπκθσλία δηαηηεζίαο, δηαηηεηηθή απφθαζε, Γηεζλέο Δκπνξηθφ Δπηκειεηήξην, δηαηηεζία Γηεζλνχο Δκπνξηθνχ Δπηκειεηεξίνπ(ΓΔΔ), Δλαιιαθηηθή Δπίιπζε Γηαθνξψλ (ΔΔΓ), Φηιηθέο Μέζνδνη Δπίιπζεο Γηαθνξψλ (ΦΜΔΓ), δηεζλήο εκπνξηθή δηακεζνιάβεζε, δηακεζνδηαηηεζία, εκπνξηθή δηέλεμε, νπδέηεξνο ηξίηνο, παγθφζκηα επηρεηξεκαηηθή δηπισκαηία, νηθνλνκηθή δηπισκαηία K E Y W O R D S International commercial arbitration, international commercial dispute, institutional arbitration, ad hoc arbitration, applicable law, venue of arbitration, arbitration clause, Submission agreement, arbitral award, International Chamber of Commerce, arbitration of ICC, Alternative Dispute Resolution (ARD), Amicable Dispute Resolution, International commercial mediation, med-arb, Third Neutral, Global business diplomacy, commercial diplamacy. 6

7 ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΙΔ Γ Δ Δ : Γ η ε ζ λ έ ο Δ κ π ν ξ η θ ό Δ π η κ ε ι ε η ή ξ η ν ΔΔΓ: Δλαιιαθηηθή Δπίιπζε Γηαθνξψλ ΔΜΔΓ: Δλαιιαθηηθέο Μέζνδνη Δπίιπζεο Γηαθνξψλ ΜΔΓ: Μέζνδνη Δπίιπζεο Γηαθνξψλ ΦΜΔΓ: Φηιηθέο Μέζνδνη Δπίιπζεο Γηαθνξψλ (ΦΜΔΓ) ΦΔΓ: Φηιηθή Δπίιπζε Γηαθνξψλ Κ.Πνι.Γ.: Κψδηθαο Πνιηηηθήο Γηθνλνκίαο ABBREVIATIONS ΑΑΑ: American Arbitration Association ADR: Alternative Dispute Resolution C.E.D.R: Centre for Dispute Resolution ENE : Early neutral evaluation Geneva Protocol of 1923: Geneva Protocol on Arbitration clauses of 1923 Geneva Convention of 1927: Geneva Convention on the Execution of Foreign Awards of 1927 ICC: International Chamber of Commerce ICC rules: Rules for the court of Arbitration of the International Chamber of Commerce ICSID : International Centre for the Settlement of Investment Disputes LCIA: London Court of International Arbitration MED-ARB: Mediation-Arbitration New York Convention: Convention on the Recognition & Enforcement of Foreign Arbitral Awards SJT: Summary Jury Trial SCC: Stockholm Chamber of Commerce UNCITRAL: United Nations Commision on International Trade Laws 7

8 ΓΙΚΑΣΙΚΗ ΔΠΙΛΤΗ ΓΙΑΦΟΡΧΝ ΓΙΑΙΣΗΙΑ 1. ΔΙΑΓΧΓΗ ΜΔΡΟ Α Ζ δηεζλνπνίεζε ησλ εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ πξνθαιεί πνιχ ζπρλά δηαθνξέο κεηαμχ ησλ ζπλαιαζζνκέλσλ πνπ ελδέρεηαη λα έρνπλ ηελ έδξα ηνπο ζε δηαθνξεηηθά θξάηε θαη λα ππάγνληαη ζε πεξηζζφηεξεο απφ κία έλλνκεο ηάμεηο. Ζ πνιππινθφηεηα ησλ λνκηθψλ ζεκάησλ πνπ ελδέρεηαη λα αλαθχνληαη ζε ηέηνηνπ είδνπο δηαθνξέο, θαζηζηά ζπρλά αλαπφθεπθηε ηελ πξνζθπγή ζε κεζφδνπο επίιπζεο δηαθνξψλ νη νπνίεο μεθεχγνπλ απφ ηα παξαδνζηαθά πιαίζηα ηεο ηαθηηθήο δηθαηνζχλεο θαη εμππεξεηνχλ ηηο αλάγθεο ηαρχηεηαο θαη ηεο απιφηεηαο πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα. Μία ηέηνηα κέζνδνο επίιπζεο δηαθνξψλ απνηειεί ε δηαηηεζία, είηε εζσηεξηθή, είηε δηεζλήο εκπνξηθή δηαηηεζία.. Απφ ηελ άιιε, ππάξρνπλ νη Φηιηθέο Μέζνδνη Δπίιπζεο, (ΦΜΔΓ) 1, νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ δηακεζνιάβεζε, ηελ πξνδηθαζηηθή ακεξόιεπηε αμηνιόγεζε, ηελ κίλη δίθη, ηελ ηδησηηθή δίθε, θαη ηελ δίθε ησλ ελόξθσλ. χκθσλα κε ηνλ Rene David 2 «ε δηαηηεζία είλαη κία ηερληθή πνπ απνβιέπεη ζην λα δνζεί ιύζε ζε κία ππόζεζε πνπ ελδηαθέξεη ηηο ζρέζεηο κεηαμύ δύν ή πεξηζζνηέξσλ πξνζώπσλ, από έλα ή πεξηζζόηεξα άιια πξόζσπα-ην δηαηηεηή ή ηνπο δηαηηεηέο-, ηα νπνία αληινύλ ηελ εμνπζία ηνπο από κία δηεζλή ζύκβαζε θαη απνθαζίδνπλ βάζε απηήο, ρσξίο λα πεξηβάιινληαη κε ηελ απνζηνιή απηή από ην θξάηνο». Πξάγκαηη ζεκέιην ηεο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο απνηειεί ε ειεπζεξία βνύιεζεο ησλ κεξώλ ηεο δηαθνξάο λα θαζνξίδνπλ ηελ ζχλζεζε ηνπ δηαηηεηηθνχ νξγάλνπ, αιιά θαη ζε ζεκαληηθή έθηαζε ηνπο θαλφλεο πνπ δηέπνπλ ηελ δηεμαγσγή ηεο δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο. Οη εκπιεθφκελνη ζε κία εκπνξηθή δηαθνξά πξνζθεχγνπλ φιν θαη πεξηζζφηεξν ζηνλ ζεζκφ ηεο δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο, 1 Πξφθεηηαη γηα έλαλ φξν πνπ πξσηνεηζήγαγε ην Γηεζλέο Δκπνξηθφ Δπηκειεηήξην ζηνλ λέν ηνπ θαλνληζκφ γηα ηηο Δλαιιαθηηθέο Μεζφδνπο Δπίιπζεο Γηαθνξψλ (Ηνχιηνο 2001), πξνθεηκέλνπ λα δηαθξίλεη κε ζαθήλεηα ηνλ Καλνληζκφ απηφλ απφ ηνλ θαλνληζκφ δηαηηεζίαο (πνπ εμέδσζε ην Γηεζλέο Γηαηηεηηθφ Γηθαζηήξην ηνλ Ηαλνπάξην 1998). Μέρξη ηφηε, ζρεδφλ φινη νη επίζεκνη θνξείο ηνπνζεηνχζαλ ηελ δηαηηεζία θαη ηηο ινηπέο κεζφδνπο ζηελ ίδηα κεγάιε θαηεγνξία (Δλαιιαθηηθή Δπίιπζε Γηαθνξψλ), ρσξίο φκσο λα δηαρσξίδνπλ πεξαηηέξσ ηα δχν δηαθνξεηηθά απηά ζηνηρεία. 2 Βι. Π. Σηάγθνο, Π. Γθιαβίλεο, Άγγεινο Φνπζηνύθνο, «Γηεζλήο Δκπνξηθή Γηαηεζία-θείκελα θαη ζρφιηα»,ζ.13, Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε

9 δηφηη απηφο ν ζεζκφο ηνπο πξνζθέξεη πιενλεθηήκαηα, πνπ δελ παξέρεη ε πξνζθπγή ζηελ ηαθηηθή δηθαηνζχλε. Σαρχηεηα ζηελ δηεθπεξαίσζε ηεο ππφζεζεο, εκπηζηεπηηθφηεηα, εμνηθνλφκεζε ρξφλνπ θαη ρξεκάησλ, πξνζαξκνζηηθφηεηα ζηνλ ηδηαίηεξν ραξαθηήξα ηεο θάζε ππφζεζεο απνηεινχλ κεηαμχ άιισλ ηα νθέιε πνπ παξέρεη ε πξνζθπγή ζηελ δηαηηεζία. Σα πιενλεθηήκαηα απηά αθνξνχλ πεξηζζφηεξν ηελ ad hoc δηεζλή εκπνξηθή δηαηηεζία. Ζ άιιε κνξθή δηαηηεζίαο είλαη ε ζεζκηθή δηαηηεζία (institutional arbitration), φπνπ ηα κέξε κπνξνχλ κέζσ κίαο ζπκθσλίαο δηαηηεζίαο ή θαη κέζσ ελφο ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζχκβαζεο πνπ δηέπεη ηελ νπζία ηεο κεηαμχ ηνπο ζρέζεο, λα πξνλννχλ ηελ πξνζθπγή ζηελ δηθαηνδνζία θαη ηηο ππεξεζίεο ελφο θέληξνπ δηεζλνύο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο ζην πιαίζην ηνπ νπνίνπ παξέρεηαη έλαο δεδνκέλνο θαλνληζκφο δηαηηεζίαο, θαζψο θαη έλαο δεδνκέλνο θαηάινγνο δηαηηεηψλ απφ ηνπο νπνίνπο ην θάζε κέξνο επηιέγεη ην ην δηαηηεηή πνπ ζα απνηειέζεη κέινο ηνπ δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ. Καη νη δχν απηέο κνξθέο δηαηηεζίαο ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο απφ ηα δητζηάκελα κέξε ζε κία εκπνξηθή δηαθνξά. 3, θαη ηνχην δηφηη φπσο αλαθέξζεθε ηα ζπκθέξεη πεξηζζφηεξν θπξίσο απφ άπνςε εμνηθνλφκεζεο ρξεκάησλ θαη ρξφλνπ. Σέινο ε δηαηηεζία κπνξεί λα είλαη εζσηεξηθή, δηέπεηαη δειαδή απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κψδηθα Πνιηηηθήο Γηθνλνκίαο (άξζξα ),θαη απφ ην ειιεληθφ δίθαην γεληθά, ή κπνξεί λα είλαη δηεζλήο. Απφ ηελ άιιε, νη Φηιηθέο Μέζνδνη Δπίιπζεο Γηαθνξώλ ραξαθηεξίδνληαη απφ ηελ ύπαξμε ελόο νπδέηεξνπ ηξίηνπ πξνζώπνπ, πνπ επηθνπξεί απνθαζηζηηθά ηελ δηεμαγσγή ηνπο. Γηαθξίλνληαη απφ ηελ δηαηηεζία ζην φηη είλαη ζηελ πιεηνςεθία ηνπο κε-δεζκεπηηθέο, θαζψο θαη ζην φηη έρνπλ πεξηζζφηεξν αλεπίζεκε-θαη άξα ειαζηηθήκνξθή. Ο καθξχο θαηάινγνο ησλ πιενλεθηεκάησλ ησλ ΦΜΔΓ (νηθνλνκία, νπζηαζηηθφ απνηέιεζκα ρσξίο ξίζθν, ηαρχηεηα θιπ), ηηο θαζηζηνχλ πιένλ θαηάιιειεο γηα ηηο δηελέμεηο ηνπ επαίζζεηνπ εκπνξηθνχ-επηρεηξεκαηηθνχ ηνκέα, γη απηφ θαη αλακέλεηαη λα πξσηαγσληζηήζνπλ ζην κέιινλ, δηακνξθψλνληαο κία λέα δηθαητθή πξγκαηηθφηεηα. Η εξγαζία απηή ρσξίδεηαη ζε δύν κέξε: ην πξψην κέξνο εμεηάδεη ηελ δηεζλή εκπνξηθή δηαηηεζία, ηελ ιεηηνπξγία ηεο ελ γέλεη, ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα πνπ απηή ε κέζνδνο πξνζθέξεη, ηα είδε ηεο δηαηηεζίαο, θαζψο θαη ηελ δηαηηεζία κέζσ ηνπ Γηεζλνχο Δκπνξηθνχ Δπηκειεηεξίνπ. 3 ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ δηαηηεηηθψλ απνθάζεσλ πνπ θαη έηνο εθδίδνληαη ζην πεδίν ησλ δηεζλψλ εκπνξηθψλ δηαθνξψλ πξνέξρεηαη απφ δηαηηεηηθά φξγαλα ζπγθξνηνχκελα ζηνπο θφιπνπο θέληξσλ δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο (institutional arbitration) 9

10 Σν δεχηεξν κέξνο αζρνιείηαη κε ηηο Φηιηθέο Μεζόδνπο Δπίιπζεο Γηεζλώλ Δκπνξηθώλ Γηαθνξώλ, δειαδή ηελ δηακεζνιάβεζε, ηελ πξνδηθαζηηθή ακεξφιεπηε αμηνιφγεζε, ηελ κίλη-δίθε, ηελ ηδησηηθή δίθε θαη ηελ δίθε ησλ ελφξθσλ. Γίλεηαη δηεμνδηθή αλάιπζε ηεο θάζε κίαο κεζφδνπ μερσξηζηά, ελψ δίλεηαη ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ δηακεζνιάβεζε σο ζεκαληηθφηεξεο απφ ηηο παξαπάλσ κεζφδνπο. Δπηπιένλ γίλεηαη ζχγθξηζε ηεο δηαηηεηηθήο κεζφδνπ κε ηηο Φηιηθέο Μεζφδνπο Δπίιπζεο, θαη ζπλάγνληαη ζπκπεξάζκαηα. Γηα ηελ θαιχηεξε θαηαηαλφεζε ηνπ αλαγλψζηε, χζηεξα απφ ηελ αλάιπζε θάζε κεζφδνπ παξαηίζεληαη case studies πξνθεηκέλνπ λα αληηιεθζεί θαιχηεξα ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ζπγθεθξηκέλεο κεζφδνπ, αιιά θαη ε αλάγλσζε λα είλαη πην ιεηηνπξγηθή θαη «εχπεπηε». Ζ ρξεζηκνπνίεζε επίζεο πνιιψλ αλαιπηηθώλ ππνζεκεηώζεσλ λνκίδνπκε φηη ζα δηεπθνιχλεη αξθεηά ηνλ αλαγλψζηε αλ ηδηαίηεξα ζειήζεη λα εμεηάζεη έλα δήηεκα πην δηεμνδηθά. Σέινο ε αμία ηνπ ζέκαηνο γηα ηελ δεκόζηα δηνίθεζε είλαη κεγάιε. ηελ ζπγθεξηκέλε πεξίπησζε σο γλσζηφλ νη εκπνξηθνί αθφινπζνη ζα θιεζνχλ λα αζθήζνπλ ηα θαζήθνληά ηνπο εθηφο απφ ηελ Κεληξηθή Τπεξεζία ηνπ ΤΠΔΞ, ζηηο πξεζβείεο ή ζηα πξνμελεία ηεο Διιάδαο ζην εμσηεξηθφ. Δθεί, ππνρξεσκέλνη λα δξνπλ ζε έλα παγθνζκηνπνηεκέλν επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ, ζα θιεζνχλ ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο λα ππεξαζπηζηνχλ ηα ζπκθέξνληα ηνπ Έιιελα επηρεηξεκαηία. Απηφ κπνξεί λα ην θάλνπλ είηε σο δηαηηεηέο, είηε σο επηδηαηηεηέο γηα λα επηιχζνπλ κία εκπνξηθή δηέλεμε, είηε κέζσ δηαηηεζίαο δηά ηνπ Γηεζλνχο Δκπνξηθνχ Δπηκειεηεξίνπ. Απηφ άιισζηε ην νξίδεη θαη ν λφκνο πνπ δηείπε ηελ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία γξαθείσλ Οηθνλνκηθσλ & Δκπνξηθψλ Τπνζέζεσλ, ν 2297/1995, αιιά θαη απηφο πνπ επξφθεηην λα ςεθηζηεί ζχληνκα απφ ηελ Διιεληθή Βνπιή θαη ζα αληηθαηαζηήζεη ηνλ παξαπάλσ λφκν. Η γλώζε ινηπόλ ηεο δηαηηεηηθήο κεζόδνπ, αιιά θαη ησλ Δλαιιαθηηθώλ Μεζόδσλ Δπίιπζεο Δκπνξηθώλ Γηελέμεσλ -θαη δε ηεο δηακεζνιάβεζεο -είλαη απαξαίηεηε, πξνθεηκέλνπ έλαο εκπνξηθφο αθφινπζνο λα αζθήζεη κε επηηπρία ηα θαζήθνληά ηνπ εάλ δηνξηζηεί δηαηηεηήο ζε κία εκπνξηθή δηέλεμε. Ζ άξηζηε γλψζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο δηαηηεζίαο θαη ησλ κεραληζκψλ ηεο απφ ηνλ εκπνξηθφ αθφινπζν είλαη sine qua non πξνππφζεζε γηα ηελ επηηέιεζε ηνπ πνιχ ζεκαληηθνχ έξγνπ ηνπ, ηδηαίηεξα φηαλ έρεη δηνξηζηεί απφ ηα δηάδηθα κέξε σο δηαηηεηήο ή επηδηαηηεηήο ζε κία δηαθνξά. Σν παξφλ έξγν, λνκίδνπκε απνηειεί έλα ζεκαληηθφ εξγαιείν γηα ηελ επηκφξθσζε, ή γηα επίιπζε νπνηαδήπνηε απνξίαο ελφο εκπνξηθνχ αθνινχζνπ ν νπνίνο ζα ζειήζεη λα εκπινπηίζεη ηηο γλψζεηο ηνπ πάλσ ζην ζέκα. Άιισζηε δελ πξέπεη λα 10

11 μερλάκε ηελ παληειή έιιεηςε βηβιηνγξαθίαο πάλσ ζην ζπγθεθξηκέλν ζέκα., άξα ε ζεκαζία ηνπ έξγνπ είλαη αθφκε κεγαιχηεξε γηα ηελ δεκφζηα δηνίθεζε. Ζ ελαιιαθηηθή επίιπζε δηαθνξψλ είλαη έλαο θιάδνο κε πξνέιεπζε ηηο ΖΠΑ, φπνπ θεξδίδεη ζπλερψο έδαθνο θαη είλαη εμαηξεηηθά δεκνθηιήο ζηελ επηρεηξεκαηηθή θνηλφηεηα, ζηελ Διιάδα ν θιάδνο απηφο έρεη αξρίζεη λα θάλεη δεηιά δεηιά ηελ εκθάληζή ηνπ, ην έιιεηκκα ελεκέξσζεο είλαη ηεξάζηην, νη ειιεληθέο επηρεηξήζεηο δελ γλσξίδνπλ θαλ ηελ χπαξμή ηνπ. Γη απηφλ ηνλ ιφγν ζεσξνχκε φηη ε παξνχζα εξγαζία ζα απνηειέζεη κία ζεκαληηθή ζπκβνιή γηα ηελ πεξαηηέξσ κειέηε απηψλ ησλ ζεκαληηθψλ κεζφδσλ. Αιιά, αο εμεηάζνπκε ιίγν πξνζεθηηθφηεξα ηελ δηαηηεζία: 11

12 2. ΟΙ ΓΙΑΣΑΞΔΙ ΣΟΤ ΚΧΓΙΚΑ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΓΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΔΡΙ ΓΙΑΙΣΗΙΑ (άξζξα ) Γεληθά Όηαλ ε δηαηηεζία είλαη εζσηεξηθή, θαη κία ζχκβαζε νξίδεη σο εθαξκνζηέν δίθαην ην ειιεληθό, ηφηε εθαξκφδνληαη κεηαμχ άιισλ νη δηαηάμεηο ηνπ Κψδηθα Πνιηηηθήο Γηθνλνκίαο, θαη ζπγθεθξηκέλα ηα άξζξα Δάλ δε ζηελ ζπκθσλία ησλ κεξψλ ή ζην ζπκβφιαην δελ γίλεηαη αλαθνξά ζην εθαξκνζηέν δίθαην, ηφηε ε δηαηηεζία πξαγκαηνπνηείηαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο πάιη ηνπ Κψδηθα Πνιηηηθήο Γηθνλνκίαο. Σέινο αλ έρεη επηιεγεί άιιν δίθαην, ηφηε νη δηαηάμεηο ηνπ Κσδ. Πνι. Γηθ. ιεηηνπξγνχλ επηθνπξηθά. Αιιά αο δνχκε πην αλαιπηηθά απηέο ηηο δηαηάμεηο Γηαθνξέο ππαγόκελεο ζε δηαηηεζία (άξζξν 867) χκθσλα κε ην άξζξν 867, δηαθνξέο ηδησηηθνχ δηθαίνπ κπνξνχλ λα ππαρζνχλ ζε δηαηηεζία κε ζπκθσλία αλ εθείλνη πνπ ηελ ζπλνκνινγνχλ έρνπλ ηελ εμνπζία λα δηαζέηνπλ ειεχζεξα ην αληηθείκελν ηεο δηαθνξάο Έγγξαθε ζπκθσλία (άξζξν 869) Ζ ζπκθσλία γηα δηαηηεζία πξέπεη λα είλαη έγγξαθε, θαη δηέπεηαη απφ ηηο ζρεηηθέο κε ηηο ζπκβάζεηο δηαηάμεηο ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ. Αλ απηνί πνπ ζπλνκνιφγεζαλ ηελ ζπκθσλία εκθαληζηνχλ ζηνπο δηαηεηέο θαη ιάβνπλ κέξνο αλεπηθχιαθηα ζηε δηαηηεηηθή δηαδηθαζία, ε έιιεηςε εγγξάθνπ ζεξαπεχεηαη Πνηνη κπνξνύλ λα νξηζζνύλ δηαηηεηέο (άξζξν 871) Γηαηηεηέο κπνξνχλ λα νξηζζνχλ έλαο ή πεξηζζφηεξνη, θαζψο θαη νιφθιεξν δηθαζηήξην. Γελ κπνξνχλ λα νξηζηνχλ δηαηηεηέο νη αλίθαλνη γηα δηθαηνπξαμία, ή φπνηνη έρνπλ πεξηνξηζκέλε ηθαλφηεηα γηα δηθαηνπξαμία. Ο νξηζκφο σο δηαηηεηή ή επηδαηηεηή δηθαζηηθνχ ιεηηνπξγνχ νλνκαζηηθψο, θαζψο θαη ε αλάζεζε ηνπ νξηζκνχ ηνπ ζε ηξίην είλαη άθπξνο, εθηφο αλ πξφθεηηαη γηα δηεζλή δηαηηεζία. 12

13 2.1.5 Πσο νξίδνληαη νη δηαηηεηέο (άξζξν 872) Αλ κε ηελ ζπκθσλία γηα δηαηηεζία δελ νξίδνληαη νη δηαηηεηέο ή ν ηξφπνο νξηζκνχ ηνπο, ην θάζε κέξνο νξίδεη έλα δηαηηεηή. πκθσλία κε ηελ νπνία νξίδεηαη φηη έλα απφ ηα κέξε ζα νξίζεη δηαηηεηή θαη γηα ην άιιν κέξνο ή φηη ηα κέξε κπνξνχλ λα νξίζνπλ άληζν αξηζκφ δηαηηεηψλ είλαη άθπξε Πξόζθιεζε γηα νξηζκό δηαηηεηώλ (άξζξν 873) Αλ νη δηαηηεηέο δελ νξίδνληαη κε ηελ ζπκθσλία γηα δηαηηεζία, αιιά είηε θαηά ηελ ζπκθσλία, είηε θαηά ην άξζξν 872 ηνπο δηαηηεηέο ηνπο νξίδνπλ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε, ην θαζέλα κπνξεί λα θαιέζεη ην άιιν εγγξάθσο λα νξίζεη ην δηαηεηή ή ηνπο δηαηηεηέο, κέζα ζε πξνζεζκία νθηψ ηνπιάρηζηνλ εκεξψλ θαη πξέπεη λα γλσζηνπνηήζεη ζην έγγξαθν θαη ην δηαηηεηή ή ηνπο δηαηηεηέο πνπ ην ίδην νξίδεη. Σν κέξνο ζην νπνίν απεπζχλεηαη ε θιήζε νθείιεη κέζα ζηελ νξηδφκελε πξνζεζκία λα αλαθνηλψζεη ζε εθείλνλ πνπ ην θαιεί, ην δηαηηεηή ή ηνπο δηαηηεηέο πνπ απηφ νξίδεη Οξηζκόο επηδηαηηεηή (άξζξν 874) Αλ νη δηαηηεηέο είλαη πεξηζζφηεξνη θαη κε ηελ ζπκθσλία γηα δηαηηεζία δελ νξίδεηαη δηαθνξεηηθά, νη δηαηηεηέο νθείινπλ λα νξίζνπλ ηνλ επηδηαηηεηή κέζα ζε 15 εκέξεο απφ ηελ ηειεπηαία θαηά ην άξζξν 873 παξ.3 γλσζηνπνίεζε θαη λα ην αλαθνηλψζνπλ ζηα κέξε πνπ ζπλνκνιφγεζαλ ηελ ζπκθσλία Πεξηπηώζεηο αληηθαηαζηάζεσο (άξζξν 875) Αλ ν δηαηηεηήο πνπ φξηζε έλα απφ ηα κέξε πεζάλεη ή γηα νπνηνδήπνηε ιφγν αξλείηαη ή θσιχεηαη λα δηελεξγήζεη ηε δηαηηεζία ή εμαηξεζεί, ην άιιν κέξνο κπνξεί λα θαιέζεη εγγξάθσο ην κέξνο πνπ ην φξηζε απηφλ ην δηαηηεηή λα νξίζεη άιινλ κέζα ζε πξνζεζκία νθηψ ηνπιάρηζηνλ εκεξψλ. Σν κέξνο ζην νπνίν απεπζχλεηαη ε θιήζε νθείιεη κέζα ζηελ νξηδφκελε πξνζεζκία λα αλαθνηλψζεη ζε εθείλνλ πνπ ην θαιεί ην δηαηηεηή πνπ απηφ νξίδεη Οξηζκόο από ηξίην (άξζξν 876) Αλ θαηά ηελ ζπκθσλία γηα δηαηηεζία ηξίηνο νξίδεη ην δηαηηεηή ή ηνπο δηαηεηέο ή ηνλ επηδηαηεηή, θαζέλα απφ ηα κέξε θαη αλ πξφθεηηαη γηα ηνλ επηδηαηεηή θαη θαζέλαο απφ ηνπο δηαηηεηέο κπνξεί λα θαιέζεη ηνλ ηξίην εγγξάθσο λα νξίζεη κέζα ζε πξνζεζκία 13

14 νθηψ ηνπιάρηζηνλ εκεξψλ, ην δηαηηεηή ή ηνπο δηαηηεηέο ή ηνλ επηδηαηηεηή θαη λα ην αλαθνηλψζεη ζε εθείλνλ πνπ θαιεί θαη, αλ πξφθεηηαη γηα επηδηαηηεηή, θαη ζηνπο δηαηεηέο Γελ αλαθαιείηαη ν νξηζκόο (άξζξν 877) Ο νξηζκφο δηαηηεηή απφ θάπνην απφ ηα κέξε, ν νξηζκφο επηδηαηηεηή απφ ηνπο δηαηηεηέο ή ν νξηζκφο ησλ δηαηεηψλ ή ηνπ επηδηαηηεηή απφ ηξίηνλ δελ αλαθαιείηαη Οξηζκόο από ην δηθαζηήξην (άξζξν 878) Αλ δελ νξηζηεί εκπξφζεζκα ν δηαηηεηήο ή νη δηαηηεηέο, ή ν επηδηαηηεηήο θαη ζπκθσλία γηα δηαηηεζία δελ νξίδεη δηαθνξεηηθά, ηνπο νξίδεη κε αίηεζε ην κνλνκειέο πξσηνδηθείν. Αξκφδην είλαη ην κνλνκειέο πξσηνδηθείν ζηελ πεξηθέξεηα ηνπ νπνίνπ νξίδεη ε ζπκθσλία φηη ζα δηελεξγεζεί ε δηαηηεζία, δηαθνξεηηθά ην κνλνκειέο πξσηνδηθείν ηεο θαηνηθίαο φπνπ ππνβάιεη ηελ αίηεζε, ή αλ δελ ππάξρεη θαηνηθία,ηεο δηακνλήο ηνπ, αλ δελ ππάξρεη δηακνλή, ην κνλνκειέο πξσηνδηθείν ηεο πξσηεχνπζαο ηνπ θξάηνπο Καηάινγνο δηαηηεηώλ (άξζξν 879) ε θάζε κνλνκειέο πξσηνδηθείν ηεξείηαη θαηάινγνο δηαηηεηψλ, ηνλ νπνίν θαηαξηίδεη ην πνιπκειέο πξσηνδηθείν. Σν κνλνκειέο απηφ πξσηνδηθείν νξίδεη ηνπο δηαηηεηέο ή ηνπο δηαηηεηέο απφ ηνλ θαηάινγν δηαηηεηψλ, θαη αλ δελ ππάξρεη θαηάινγνο, ή αλ ζπληξέρεη θαηά ηελ θξίζε ηνπ ζνβαξφο ιφγνο, νξίδεη ην θαηάιιειν πξφζσπν Πξνζεζκία (άξζξν 884) Αλ ε δηεμαγσγή ηεο δηαηηεζίαο ή ε έθδνζε ηεο δηαηηεηηθήο απφθαζεο θαζπζηεξεί θαη δελ νξίδεηαη κε ηελ ζπκθσλία πξνζεζκία γηα ηελ έθδνζή ηεο, ην αξκφδην θαηά ην άξζξν 878 παξ.1 δηαθαζηήξην κε αίηεζή ελφο απφ ηα κέξε ηάζζεη εχινγε πξνζεζκία γηα ηνλ παξαπάλσ ζθνπφ. 14

15 2.2.5 Γηαδηθαζία ηεο δηαηηεζίαο. Γηθαηώκαηα ησλ κεξώλ (άξζξν 886) Ζ δηαδηθαζία δηεμάγεηαη ελψπηνλ ησλ δηαηηεηψλ θαη ηνπ επηδηαηηεηή πνπ ελεξγνχλ απφ θνηλνχ. Οη δηαηηεηέο απηνί νξίδνπλ, θαηά ηελ ειεχζεξε θξίζε ηνπο, ηνλ ηφπν θαη ηνλ ρξφλν ηεο δηεμαγσγήο ηεο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο θαη ηε δηαηηεηηθή δηαδηθαζία, εθηφο αλ νξίδεηαη δηαθνξεηηθά απφ ηελ ζπκθσλία δηαηηεζίαο. Καηά ηε δηαηηεηηθή δηαδηθαζία ηα κέξε έρνπλ ίδηα δηθαηψκαηα θαη ππνρξεψζεηο, ηεξείηαη ε αξρή ηεο ηζφηεηαο, θαη πξέπεη λα θαινχληαη ηα κέξε λα παξαζηνχλ θαηά ηηο ζπδεηήζεηο, λα αλαπηχμνπλ θαηά ηελ θξίζε ησλ δηαηηεηψλ, πξνθνξηθψο ή εγγξάθσο ηνπο ηζρπξηζκνχο ηνπο θαη λα πξνζθνκίζνπλ ηηο απνδείμεηο ηνπο. Ο επηδηαηηεηήο δηεπζχλεη ηελ ζπδήηεζε Γηαηηεζία θαη αζθαιηζηηθά κέηξα (άξζξν 889) Οη δηαηηεηέο δελ κπνξνχλ λα δηαηάδνπλ, λα κεηαξξπζκίδνπλ, ή λα αλαθαινχλ αζθαιηζηηθά κέηξα Δθαξκνδόκελν δίθαην (άξζξν 890) Αλ δελ νξίδεηαη δηαθνξεηηθά απφ ηελ ζπκθσλία γηα δηαηηεζία, νη δηαηηεηέο εθαξκφδνπλ ηηο δηαηάμεηο ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ Σξόπνο απνθάζεσο (άξζξν 891) Αλ νη δηαηεηέο είλαη πεξηζζφηεξνη θαη κε ηελ ζπκθσλία γηα δηαηηεζία δελ νξίδεηαη δηαθνξεηηθά, απνθαζίδνπλ φινη απφ θνηλνχ κε ηνλ επηδηαηηεηή θαηά πιεηνςεθία. Αλ δελ ζρεκαηηζηεί πιεηνςεθία, ππεξηζρχεη ε γλψκε ηνπ επηδηαηηεηή ηνηρεία δηαηηεηηθήο απόθαζεο (άξζξν 892) Ζ δηαηηεηηθή απφθαζε πξέπεη λα ζπληάζζεηαη εγγξάθσο θαη λα ππνγξάθεηαη ηδηνρείξσο απφ ηνπο δηαηηεηέο Όρη έλδηθα κέζα (άξζξν 895) Ζ δηαηηεηηθή απφθαζε δελ πξνζβάιιεηαη κε έλδηθα κέζα. Με ηελ ζπκθσλία 15

16 βέβαηα ηεο δηαηηεζίαο κπνξεί λα επηηξαπεί πξνζθπγή θαηά ηεο δηαηηεηηθήο απφθαζεο ζε άιινπο δηαηηεηέο, αιιά πξέπεη λα νξηζηνχλ ζπγρξφλσο νη πξνππνζέζεηο, ε πξνζεζκία,θαη ε δηαδηθαζία γηα ηελ άζθεζε θαη ηελ εθδίθαζή ηεο Λόγνη αθπξώζεσο δηαηηεηηθήο απόθαζεο (άξζξν 897) Ζ δηαηηεηηθή απφθαζε κπνξεί λα αθπξσζεί νιηθά ή ελ κέξεη κφλν κε δηθαζηηθή γηα ηνπο επφκελνπο ιφγνπο : 1) αλ ε ζπκθσλία γηα δηαηηεζία είλαη άθπξε 2)αλ εθδφζεθε αθνχ ε ζπκθσλία γηα δηαηηεζία έπαςε λα ηζρχεη 3) αλ εθείλνη πνπ ηελ εμέδσζαλ νξίζηεθαλ θαηά παξάβαζε ησλ φξσλ ηεο ζπκθσλίαο γηα δηαηηεζία ή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ λφκνπ, ή αλ ηα κέξε ηνπο είραλ αλαθαιέζεη 4) αλ εθείλνη πνπ ηελ εμέδσζαλ ελήξγεζαλ ππεξβαίλνληαο ηελ εμνπζία πνπ ηνπο παξέρεη ε ζπκθσλία γηα δηαηηεζία ή ν λφκνο 5) αλ είλαη αληίζεηε πξνο δηαηάμεηο δεκφζηαο ηάμεο ή πξνο ηα ρξεζηά ήζε Αξκόδην δηθαζηήξην (άξζξν 898) Αξκφδην γηα ηελ εθδίθαζε ηεο αγσγήο θχξσζεο είλαη ην εθεηείν ζηελ πεξηθέξεηα ηνπ νπνίνπ εθδφζεθε ε δηαηηεηηθή απφθαζε Μόληκεο δηαηηεζίεο (άξζξν 902) ηα επηκειεηήξηα, ζηα ρξεκαηηζηήξηα αμηψλ θαη εκπνξεπκάησλ θαη ζηηο επαγγεικαηηθέο ελψζεηο πξνζψπσλ νη νπνίεο απνηεινχλ λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ, κπνξνχλ κε πξνεγνχκελε γλσκνδφηεζε ηνπ λνκηθνχ ηνπο ζπκβνπιίνπ, λα νξγαλψλνληαη κφληκεο δηαηηεζίεο, κε δηαηάγκαηα πνπ εθδίδνληαη χζηεξα απφ πξφηαζε ηνπ Τπνπξγνχ Γηθαηνζχλεο, θαη ηνπ ππνπξγνχ πνπ έρεη ηελ επνπηεία ηνπ επηκειεηεξίνπ, ηνπ ρξεκαηηζηεξίνπ, ή ηεο έλσζεο. 16

17 3. Η ΓΙΔΘΝΗ ΔΜΠΟΡΙΚΗ ΓΙΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΓΙΑΙΣΗΙΑ 3.1 Η δηεζλήο εκπνξηθή δηαθνξά γεληθά Ζ έλλνηα ηεο δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαθνξάο είλαη θεληξηθή ζηελ αληηκεηψπηζε ηεο δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο. Θα κπνξνχζακε λα νξίζνπκε ηελ δηεζλή εκπνξηθή δηαθνξά κε βάζε ηηο δχν έλλνηεο πνπ ηελ απνηεινχλ: ηελ έλλνηα ηνπ δηεζλνύο, θαη ηελ έλλνηα ηνπ εκπνξηθνύ. Ο φξνο δηεζλήο ρξεζηκνπνηείηαη πξνθεηκέλνπ λα ππνγξακκίζεη ηελ δηαθνξά κεηαμχ δηαηηεζηψλ νη νπνίεο είλαη θαζαξά εζληθέο ή εζσηεξηθέο, κε εθείλεο νη νπνίεο θαηά θάπνην ηξφπν μεπεξλνχλ ηα εζληθά ζχλνξα, θαη ζπλεπψο ραξαθηεξίδνληαη σο δηεζλείο. Γηεζλήο είλαη κία δηαθνξά όηαλ ηα εκπιεθόκελα κέξε έρνπλ ηελ έδξα ηνπο ζε δηαθνξεηηθέο έλλνκεο ηάμεηο, είηε φηαλ ε ζύκβαζε από ηελ νπνία πξνέθπςε ε ζπγθεθξηκέλε δηαθνξά εθηειείηαη ζε ηξίηε ρώξα αθόκα θαη αλ ηα κέξε έρνπλ ηελ έδξα ηνπο ζηελ ίδηα έλλνκε ηάμε. Θα πξέπεη λα ππνγξακκηζηεί φηη δελ ππάξρεη έλαο απνδεθηφο νξηζκφο παγθνζκίσο ηνπ φξνπ δηεζλνχο. Παξφια απηά, αξθεηέο πξνζπάζεηεο έρνπλ γίλεη πξνθεηκέλνπ λα δνζεί έλαο νξηζκφο θαζνιηθψο απνδεθηφο. Μία απφ απηέο, αθνξά ηελ απφδνζε πνπ δίδεη ζηνλ φξν ην model law ηεο UNCITRAL. Έηζη ζχκθσλα κε ην model law 4, κία δηαηηεζία είλαη δηεζλήο εάλ : Σα κέξε θαηά ηελ ζπκθσλία γηα δηαηηεζία έρνπλ ηελ έδξα ηνπο ζε δηαθνξεηηθά θξάηε Έλα απφ ηα αθφινπζα βξίζθεηαη ζε άιιν κέξνο απφ απηφ πνπ έρνπλ ηελ έδξα ηνπο ηα κέξε: i.) ν ηφπνο ηεο δηαηηεζίαο πνπ έρεη ζπκθσλεζεί ii ) ν ηφπνο πνπ ζα εθηειεζζεί έλα ζεκαληηθφ κέξνο ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο εκπνξηθήο ζρέζεο 3) Σα κέξε έρνπλ ξεηά ζπκθσλήζεη φηη ην αληηθείκελν ηεο ζπκθσλίαο γηα ηελ δηαηηεζία αθνξά πεξηζζφηεξεο απφ κία ρψξα. 4 βι. International Commercial Arbitration, Alan Redfern & Martin Hunt, Sweet & Maxwell, London 1991, p.13 17

18 Έηζη γηα παξάδεηγκα, αλ δχν ειιεληθέο εηαηξείεο ζπκβιεζνχλ κε αληηθείκελν ηεο ζχκβαζήο ηνπο πνπ ζα εθηειεζζεί ζηελ Διιάδα, αιιά έρνπλ επηιέμεη σο ηφπν δηαηηεζίαο ρψξα ηνπ εμσηεξηθνχ, ηφηε ζα πξφθεηηαη κε βάζε ηνλ model law γηα δηεζλή δηαηεζία. Όζνλ αθνξά ηνλ φξν εκπνξηθό, ζα πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη θαη εδψ δελ ππάξρεη έλαο παγθνζκίσο απνδεθηφο νξηζκφο. Ο φξνο ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο γηα λα δηαθξίλεη δηεζλείο εκπνξηθέο δηαηηεζίεο απφ δηεζλείο δηαηηεζίεο κεηαμχ θξαηψλ νη νπνίεο αθνξνχλ εδαθηθέο δηαθνξέο ή άιια πνιηηηθά δεηήκαηα. Δπίζεο ζα πξέπεη λα δνζεί ζηνλ φξν επξεία εξκελεία, έηζη ψζηε λα ζπκπεξηιάβεη δεηήκαηα ηα νπνία πξνθχπηνπλ απφ φιεο ηηο ζρέζεηο εκπνξηθήο θχζεσο, είηε ζπκβαηηθέο είηε φρη. Δηζη πάιη ζχκθσλα κε ην model law, oη ζρέζεηο εκπνξηθήο θχζεσο πεξηιακβάλνπλ αλ θαη δελ πεξηνξίδνληαη ζ απηφ-, ηηο παξαθάησ ζπλαιιαγέο: νπνηαδήπνηε εκπνξηθή ζπλαιιαγή γηα ηελ πξνκήζεηα ή αληαιιαγή αγαζώλ ή ππεξεζηώλ, κία ζπκθσλία δηαλνκήο, εκπνξηθή αληηπξνζώπεπζε ή πξαθηόξεπζε, ην factoring, leasing, consulting, engineering, licencing,investment, financing, banking, insurance, joint venture θαη άιινπο ηύπνπο βηνκεραληθήο ή εκπνξηθήο ζπλεξγαζίαο, κεηαθνξά αγαζώλ ή επηβαηώλ δηά ζαιάζζεο, εδάθνπο, ή αέξνο. 4. ΔΤΡΟ ΓΙΑΦΟΡΧΝ ΠΡΟ ΓΙΑΙΣΗΙΑ Ζ πξνζθπγή ζε δηαηηεζία κπνξεί λα κελ είλαη πάληα επηζπκεηή είηε γηα ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο, είηε γηα ιφγνπο δεκνζίαο πνιηηηθήο. Οη λνκνζέηεο θαη ηα δηθαζηήξηα ζε θάζε ρψξα επηζπκνχλ λα εμηζηξξνπήζνπλ ηελ αλάγθε πξνάζπηζεο ζεκάησλ δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο, φπσο ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα ή ην πνηληθφ δίθαην έλαληη ηεο ελζάξξπλζεο ηεο δηαηηεζίαο ζηα δηεζλή εκπνξηθά δεηήκαηα. Ζ ελζάξξπλζε ηεο δηαηηεζίαο κπνξεί λα γίλεηαη είηε γηα ηελ απνζπκθφξεζε ησλ δηθαζηεξίσλ, ηελ πξνψζεζε ηεο ρψξαο σο θέληξνπ δηαηηεζηψλ, θαη ηελ αλάπηπμε ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ. Οη δηαθνξέο εθείλεο ινηπφλ νη νπνίεο δελ κπνξνύλ λα επηιπζνύλ κέζσ δηαηηεζίαο είλαη απηέο νη νπνίεο αθνξνχλ λόκνπο γηα αμηόγξαθα, λνκνζεζία αληαγσληζκνύ θαη anti-trust, δίθαην πηώρεπζεο θαη δεηήκαηα πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο. Δπίζεο δεηήκαηα δεκνζίνπ δηθαίνπ όπσο ην πνηληθό δίθαην δελ κπνξεί λα απνηειέζνπλ αληηθείκελν δηαηηεζίαο. Οη πεξηνξηζκνί βέβαηα δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο, δελ απαγνξεχνπλ ζηνλ δηαηηεηηθφ δηθαζηή λα εμεηάζεη ην δίθαην ζην 18

19 ζπγθεθξηκέλν ζέκα. Οθείιεη φκσο λα ην δερζεί φπσο έρεη ρσξίο λα κπεη ζε δηαδηθαζία εξκελείαο ή ακθηζβήηεζεο ηεο ηζρχνο ηνπ. 5. ΘΔΜΙΚΗ ΚΑΙ AD HOC ΓΙΑΙΣΗΙΑ 5.1 Γεληθά Τπάξρνπλ δηάθνξα είδε δηαηηεζίαο 5. Καη αξρήλ ππάξρεη ε δηαηηεζία αλάκεζα ζε θξάηε, φπνπ δειαδή νη δχν δηάδηθνη είλαη θξάηε, ε δηαηηεζία φπνπ ν έλαο δηάδηθνο είλαη θξάηνο, αιιά θαη δηαηηεζία ζηελ νπνία θαλέλα κέξνο δελ είλαη θξάηνο. Σελ ηειεπηαία πεξίπησζε ηελ ζπλαληάκε πην ζπρλά απ φηη ηηο άιιεο ζηελ πξάμε. Σέηνηεο δηαθνξέο αθνξνχλ θπξίσο εκπνξηθέο δηαθνξέο κεηαμχ επηρεηξεκαηηψλ ή κεηαμχ εηαηξεηψλ. 5.2 Η ζεζκηθή δηαηηεζία (institutional arbitration) Ζ ζεζκηθή θαη ε ad hoc δηαηηεζία απνηεινχλ δχν δηαθνξεηηθέο δηαδηθαζίεο 6. ηελ ζεζκηθή δηαηηεζία, ηα κέξε κίαο δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαθνξάο κπνξνχλ, κέζσ κίαο ζπκθσλίαο δηαηηεζίαο ή θαη κέζσ ελφο ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζχκβαζεο πνπ δηέπεη ηελ νπζία ηεο κεηαμχ ηνπο ζρέζεο (εκπνξηθή, ρξεκαηνδνηηθή, επελδπηηθή, θαηαζθεπαζηηθή) λα πξνλννχλ ηελ πξνζθπγή ζηελ δηθαηνδνζία θαη ηηο ππεξεζίεο ελφο θέληξνπ δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο. ηα πιαίζηα απηνχ ηνπ θέληξνπ πθίζηαληαη θαη εθαξκφδνληαη έλαο δεδνκέλνο θαλνληζκόο δηαηηεζίαο θαη έλαο δεδνκέλνο θαηάινγνο δηαζέζηκσλ δηαηεηώλ. Σν δηαηηεηηθφ απηφ θέληξν δελ επηιχεη ην ίδην ηηο δηαθνξέο, αιιά ζπλεπηθνπξεί ηα κέξε γηα ηελ ζχζηαζε ηνπ δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ, θαη ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην γηα ηελ νξγάλσζε θαη ηελ δηεμαγσγή ηεο δηαηηεζίαο. Οη εμνπζίεο πνπ αζθεί ην θέληξν απηφ, πεγή ηνπο έρνπλ ηελ ζχκβαζε ησλ κεξψλ πνπ αλαθέξεηαη ζ απηφ γηα ηελ επίιπζε ησλ δηαθνξψλ πνπ ζα πξνθχςνπλ απφ ηελ εθηέιεζή ηεο. Απνδερφκελνη ηελ αξκνδηφηεηά ηνπ, ηα κέξε απνδέρνληαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ηνλ θαλνληζκφ δηαηηεζίαο ηνπ θέληξνπ ζαλ λα επξφθεηην γηα αλαπφζπαζην κέξνο ηεο ζχκβαζήο ηνπο. Γη απηφλ ηνλ ιφγν, ηα κέξε ζα πξέπεη πξηλ νξίζνπλ θάπνην δηαηηεηηθφ θέληξν αξκφδην γηα ηελ δηνξγάλσζε ηεο δηαηηεζίαο γηα ηελ 5 φπσο ππνζεκείσζε 3, ζει φπσο ππνζεκ. 1, ζει 13 19

20 επίιπζε ησλ δηαθνξψλ ηνπο λα γλσξίδνπλ θαιά ηνλ θαλνληζκφ δηαηηεζίαο πνπ εθαξκφδεη. Σν γλσζηφηεξν θέληξν δηεζλνχο δηαηηεζίαο είλαη ην Γηεζλέο Γηαηηεηηθό Γηθαζηήξην ηνπ Γηεζλνύο Δκπνξηθνύ Δπηκειεηεξίνπ (International Court of Arbitration of the International Chamber of Commerce). To θέληξν απηφ εδξεχεη ζην Παξίζη 7, φπσο θαη ην ίδην ην Γηεζλέο Δκπνξηθφ Δπηκειεηήξην. Άιια θέληξα είλαη ην London Court of Arbitration, ην Arbitration Institute of the Stockholm Chamber of Commerce, ην Regional Centre for Arbitration at Kuala Lumpur, ην American Arbitration Association (AAA), ην Inter-American Commission of Commercial Arbitration, θαη ην International Centre for the settlement of Investment disputes (ICSID) Πιενλεθηήκαηα ζεζκηθήο δηαηηεζίαο Σα πιενλεθηήκαηα 8 πνπ παξέρεη ε πξνζθπγή ζηελ ζεζκηθή δηαηηεζία είλαη πνιιά. Καη αξρήλ ε ελζσκάησζε ησλ θαλφλσλ δηαηηεζίαο ηνπ θέληξνπ ζηελ δηαθνξά ησλ κεξψλ: αο ππνζέζνπκε γηα παξάδεηγκα φηη ζηα πιαίζηα ελφο δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ έλα κέξνο αξλείηαη λα δηνξίζεη έλα δηαηηεηή. Ση πξφθεηηαη λα γίλεη; Οη θαλφλεο δηαηηεζίαο ηνπ δηαηηεηηθνχ θέληξνπ πξνβιέπνπλ ξεηά ηελ δηαδηθαζία πνπ πξέπεη λα αθνινπζεζεί. Έλα άιιν ζεκαληηθφ πιενλέθηεκα πνπ παξέρεη ε ζεζκηθή δηαηηεζία είλαη φηη πνιινί δηαηηεηηθνί ζεζκνί παξέρνπλ εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθό, ην νπνίν ξπζκίδεη ζεκαληηθέο ιεπηνκέξεηεο ηεο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο, φπσο πρ φηη έρνπλ γίλεη νη πισξσκέο, ή φηη ηα ρξνληθά πεξηζψξηα ηεξνχληαη. Γεληθά θξνληίδνπλ ψζηε ε δηαηηεζία λα δηεμάγεηαη νκαιψο ρσξίο πξνζθφκκαηα 9. 7 βι. αλαιπηηθά γηα ην θέληξν απηφ παξαθάησ 8 ζα πξέπεη λα ππνγξακκηζηεί φηη ε ζεκαζία ηεο δηθαηνδνζίαο θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ θέληξσλ δηαηηεζίαο ζηηο δηεζλείο νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο είλαη πνηθηιφηξνπα αλαγλσξηζκέλε θαη λνκηθά εγθπξνπνηεκέλε. Σα θέληξα απηά αλαγλσξίδνληαη ξεηά απφ ηελ χκβαζε ηεο Νέαο Τφξθεο ηεο γηα ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε αιινδαπψλ δηαηηεηηθψλ απνθάζεσλ θαη ηελ Δπξσπατθή χκβαζε ηεο γηα ηελ δηεζλή εκπνξηθή δηαηηεζία, γλσζηή θαη σο χκβαζε ηεο Γελεχεο 9 γη απηφ άιισζηε ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ δηαηηεηηθψλ απνθάζεσλ πνπ εθδίδνληαη θαη έηνο ζην πεδίν ησλ δηεζλψλ εκπνξηθψλ δηαθνξψλ πξνέξρεηαη απφ δηαηηεηηθά φξγαλα ζπγθξνηνχκελα ζηνπο θφιπνπο θέληξσλ δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο 20

21 5.2.2 Μεηνλεθηήκαηα ζεζκηθήο δηαηηεζίαο Σν θπξηφηεξν κεηνλέθηεκα ηεο ζεζκηθήο δηαηηεζίαο είλαη φηη θνζηίδεη αθξηβά. Δπηπιένλ, ηα ρξνληθά πεξηζψξηα πνπ ηίζεληαη απφ ηνπο ζεζκηθνχο θαλφλεο, είλαη εμαηξεηηθά ζηελά. 5.3 Η ad hoc δηαηηεζία Μία ad hoc δηαηηεζία ιακβάλεη ζπλήζσο ρψξα, φηαλ ε ξήηξα δηαηηεζίαο ζε κία ζπκθσλία κεηαμχ ησλ κεξψλ πξνβιέπεη πξνζθπγή ζηελ δηαηηεζία ρσξίο λα αλαθέξεηαη ζε θάπνην δηαηηεηηθφ ζεζκφ, νχηε ζε θάπνηα ζπγθεθξηκέλε δέζκε θαλνληζκψλ δηαηηεζίαο. Με άιια ιφγηα ε ad hoc δηαηηεζία, είλαη ε δηαηηεζία ε νπνία νξγαλώλεηαη από ηα ίδηα ηα κέξε ζηελ ζύκβαζή ηνπο. ηελ ad hoc δηαηηεζία ηα δηάδηθα κέξε είλαη ειεχζεξα λα θαζνξίζνπλ ηελ ζχλζεζε ηνπ δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ (ηνπο δηαηηεηέο δειαδή) αιιά θαη ζε ζεκαληηθή έθηαζε ηνπο θαλφλεο πνπ ζα δηέπνπλ ηελ δηεμαγσγή ηεο δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο.θα έιεγε θαλείο είλαη κία δηαηηεζία πξνζαξκνζκέλε ζηηο εηδηθφηεξεο αλάγθεο θαη επηζπκίεο ηνπο (tailor made 10 φπσο ραξαθηεξηζηηθά ιέγεηαη ζηα αγγιηθά) Πιενλεθηήκαηα ad hoc δηαηηεζίαο Σα πιενλεθηήκαηα ηεο δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο είλαη πνιιά. Αο αλαθέξνπκε φκσο ηα πην ζεκαληηθά: επειημία 11 ζην επίπεδν ηεο δηαδηθαζίαο ζρέζεηο εκπηζηνζχλεο νη νπνίεο δεκηνπξγνχληαη κεηαμχ ησλ κεξψλ, θαη ησλ κειψλ ηνπ νξγάλνπ πνπ θαιείηαη λα επηιχζεη ηελ δηαθνξά 10 φπσο πνιχ παξαζηαηηθά αλαθέξνπλ νη Alan Redfern & Martin Hunt ζην «Ηnternational Commercial Arbitration», ζει. 40..the difference between an ad hoc arbitration and an institutional arbitration is like a difference between a tailor-made suit and one which is bought off the-peg 11 ην ζπγθεθξηκέλν απηφ πιενλέθηεκα εθεκεηαιιεχηεθαλ ηα δηάδηθα κέξε ζε πνιχ ζεκαληηθέο δηαηηεζίεο, θαη γη απηφ ηνλ ιφγν επέιεμαλ ηελ ad hoc δηαηηεζία. Αλαθέξνπκε ελδεηθηηθά ηελ Sapphire arbitration, θαη ηελ Aramco arbitration. 21

22 πξνζαξκνζηηθφηεηα ζηνλ ηδηαίηεξν ραξαθηήξα ηεο θάζε ππφζεζεο ησλ εθαξκνζηέσλ δηθνλνκηθψλ θαλφλσλ ηαρχηεηα ζηελ δηεθπεξαίσζε ηεο ππφζεζεο εκπηζηεπηηθφηεηα ρακειή νηθνλνκηθή επηβάξπλζε-θπξίσο απφ ηελ άπνςε ηνπ ρξφλνπ πνπ θεξδίδεηαη εμαηηίαο ηεο ηαρείαο νινθιήξσζεο ηεο δηαδηθαζίαο-, ζε θάζε δε πεξίπησζε απεκπινθή απφ ηηο ρξνλνβφξεο, δαπαλεξέο, θαη ηππνιαηξηθέο δηαδηθαζίεο ηεο θξαηηθήο δηθαηνζχλεο κε δεκνζηνπνίεζε δηαθνξψλ ησλ κεξψλ Μεηνλεθηήκαηα ad hoc δηαηηεζίαο Σν θπξηφηεξν κεηνλέθηεκα ηεο ad hoc δηαηηεζίαο είλαη θπξίσο φηη ε απνηειεζκαηηθφηεηά ηεο εμαξηάηαη απφ έλα πλεχκα ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ κεξψλ αιιά θαη ησλ δηθεγφξσλ ηνπο, ζπλεξγαζία ε νπνία αθνξά πεξηζζφηεξν ηνπο δηαδηθαζηηθνχο θαλφλεο. Πξάγκαηη, ηα κέξε ζα πξέπεη λα πξνβιέςνπλ κε ιεπηνκέξεηεο ζηελ ζχκβαζή ηνπο φια ηα ζηνηρεία ηεο δηαηηεζίαο (αξηζκφο δηαηηεηψλ, δηνξίδνπζα αξρή ζε πεξίπησζε αζπκθσλίαο γηα ηελ ζπγθξφηεζε δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ, ηφπν δηαηηεζίαο, γιψζζα δηαηηεζίαο, εθαξκνζηέν δίθαην ζηελ δηαδηθαζία θνθ). Δπηπιένλ ην θφζηνο ηεο δελ είλαη πάληα κηθξφ, ελψ νη εμνπζίεο ελφο δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ ππνιείπνληαη ησλ εμνπζηψλ ελφο εζληθνχ δηθαζηεξίνπ. Έηζη έλα δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην δελ κπνξεί λα πξνζάγεη βίαηα έλα κάξηπξα, ή δελ κπνξεί λα εθδηθάζεη ππνζέζεηο κε πνιιά κέξε ζπργσλεχνληαο αηηήκαηα (νκνδηθία ή consolidation of acts). 6. ΣO ΔΦΑΡΜΟΣΔΟ ΓΙΚΑΙΟ (droit applicable) Ζ επηινγή ηνπ εθαξκνζηένπ δηθαίνπ γηα ηελ ππαγσγή κίαο δηαθνξάο ζε δηαηηεζία πξαγκαηνπνηείηαη ζπλήζσο κε ηελ ζπκθσλία πεξί δηαηηεζίαο.. Δάλ απηφ δελ γίλεη, ηφηε ε επηινγή ηνπ εθαξκνζηένπ δηθαίνπ γίλεηαη απφ ην ίδην ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην. Όπνπ ε ζπκθσλία γηα δηαηηεζία απνηειεί κέξνο κίαο κεγαιχηεξεο ζχκβαζεο, ε δηαηηεζία θαηά θαλφλα δηέπεηαη απφ ην δίθαην πνπ δηέπεη θαη ηελ ππφινηπε ζχκβαζε. 22

23 Αλ δελ ππάξρεη επηινγή δηθαίνπ απφ ηα δηάδηθα κέξε, ηφηε ην εθαξκνζηέν δίθαην ζα είλαη απηό ην νπνίν ζα επηιέμεη ην δηαηηεηηθό δηθαζηήξην, ή κπνξεί λα είλαη θαη ην δίθαην ηεο ρψξαο ζηελ νπνία ιακβάλεη ρψξα ε δηαηηεζία (lex arbitri ή curial law). Σν lex arbitri κπνξεί λα θαλνλίδεη ηελ εζσηεξηθή δηαδηθαζία ηεο δηαηηεζίαο, (αξηζκφο δηαηηεηψλ θηι), φπσο δχλαηαη επίζεο λα απνθαζίζεη ηελ απνβνιή ελφο δηαηηεηή ιφγσ έιιεηςεο ακεξνιεςίαο. 7. Η ΔΠΙΛΟΓΗ ΣΟΤ ΣΟΠΟΤ ΓΙΑΙΣΗΙΑ Σα κέξε ζε κία δηεζλή εκπνξηθή δηαηηεζία είλαη γεληθά ειεχζεξα λα επηιέμνπλ ηνλ ηφπν φπνπ ζα ιάβεη ρψξα ε δηαηηεζία. Αλ δε ην πξάμνπλ ηα ίδηα, αθήλνπλ λα επηιερζεί είηε απφ έλα ζεζκφ δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο, είηε απφ ην ίδην ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην. πλήζσο ηα κέξε επηιέγνπλ ηελ Υάγε, ηελ Γελεχε, ην Λνλδίλν, ην Παξίζη, ηελ ηνθρφικε, ηελ Βηέλλε, ην Κάτξν, ή ηελ Κνπάια Λακπνχξ. Ζ επηινγή ελφο ηφπνπ δηαηηεζίαο γίλεηαη θπξίσο κε θξηηήξην ηελ νπδεηεξφηεηα ηεο ρψξαο φπνπ ζα δηεμαρζεί ε δηαηηεζία. Μεηαμχ άιισλ ζα κπνξνχζακε λα αλαθέξνπκε θαη ηα παξαθάησ θξηηήξηα 12 : νηθείν θαη επλντθφ λνκηθφ πεξηβάιινλ ηεο ρψξαο γιψζζα ηεο ρψξαο απφζηαζε απφ ηελ έδξα ηεο επηρείξεζεο γλσζηφ ή ζχλεζεο θέληξν δηεμαγσγήο δηεζλψλ δηαηηεζηψλ ππνδνκή (κεηαθνξά, δηακνλή, επηθνηλσλίεο) επηρεηξεκαηηθφ θέληξν νηθνλνκηθή δηακνλή θαη παξνρή ππεξεζηψλ ηνπξηζηηθά ειθπζηηθφο ή πνιηηηζηηθά ελδηαθέξσλ ηφπνο 12 φπσο ππνζεκείσζε 1, ζει

24 8. Η ΡΗΣΡΑ ΓΙΑΙΣΗΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΓΙΑΙΣΗΣΙΚΔ ΤΜΦΧΝΙΔ 8.1 Γεληθά Ζ ζπκθσλία γηα λα παξαπεκθζεί κία δηαθνξά ζε δηαηηεζία, απνηειεί ηνλ ζεκέιην ιίζν ηεο δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο. Απηφ ην ζηνηρείν ζπκθσλίαο είλαη απαξαίηεην, ρσξίο απηφ δελ κπνξεί λα ππάξμεη έγθπξε δηαηηεζία. Τπάξρνπλ δχν βαζηθνί ηχπνη ζπκθσληψλ δηαηηεζίαο. Ο πξψηνο θαη ν πην ζπρλά ρξεζηκνπνηνχκελνο είλαη ε ζπκθσλία γηα ππνβνιή κειινληηθώλ δηαθνξώλ ζε δηαηηεζία. Απηφο ν ηχπνο παίξλεη ηελ κνξθή κίαο δηαηηεηηθήο ξήηξαο (arbitration clause) ζηελ αξρηθή ζπκθσλία κεηαμχ ησλ κεξψλ. Ο δεχηεξνο ηχπνο είλαη κία ζπκθσλία λα ππνβάιινπλ ππάξρνπζεο δηαθνξέο ζε δηαηηεζία, δειαδή αθφηνπ κία δηαθνξά έρεη πξνθχςεη. Οη ηειεπηαίεο απνθαινχληαη submission agreements θαη πξέπεη λα πεξηέρνπλ ηα ίδηα ζηνηρεία πνπ πεξηέρεη θαη κία δηαηηεηηθή ξήηξα. Οη ξήηξεο δηαηηεζίαο 13 είλαη ζπλήζσο κηθξέο, ζε αληίζεζε κε ηηο submission agreements νη νπνίεο είλαη καθξνζθειείο. Σνχην νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη κία ξήηξα δηαηηεζίαο αζρνιείηαη κε δηαθνξέο νη νπνίεο κπνξνχλ λα πξνθχςνπλ ζην κέιινλ. Γελ κπαίλνπλ πνιχ ζε ιεπηνκέξεηα, δεδνκέλνπ δελ είλαη γλσζηφ ηη είδνπο δηαθνξέο ζα πξνθχςνπλ, θαη πσο ζα κπνξνχζαλ απηέο θαηά ηνλ θαιχηεξν ηξφπν λα αληηκεησπηζηνχλ ζηελ ζπγθεθξηκέλε ζηηγκή. Πξάγκαηη αθφκε θαη ε θξάζε «Αγγιηθό δίθαην δηαηηεζία- Λνλδίλν ζχκθσλα κε ICC rules», ζε ηέιεμ έρεη θξηζεί έγθπξε ξήηξα δηαηηεζίαο ε νπνία νξίδεη ην Λνλδίλν σο ηφπν δηαηηεζίαο κε βάζε ηνπο θαλφλεο ηνπ Γηεζλνχο Δκπνξηθνχ Δπηκειεηεξίνπ, θαη κε ην αγγιηθφ δίθαην σο πεγή δηθαίνπ 14. Άιιεο ζχγρξνλεο λνκνζεζίεο απαηηνχλ ηελ χπαξμε γηα έγγξαθε ξήηξα δηαηηεζίαο. Ο Νφκνο πεξί δηαηηεζίαο ηεο Οιιαλδίαο ην 1986 απαηηεί φηη ε ζπκθσλία δηαηηεζίαο ζα πξέπεη λα απνδεηθλχεηαη εγγξάθσο ή λα εγθξίλεηαη ακέζσο απφ ηα κέξε. Ο Διβεηηθφο λφκνο ηνπ 1989 απαηηεί ηελ χπαξμε γξαπηήο ζπκθσλίαο, ή ηελ αληαιιαγή επηθνηλσληαθνχ κελχκαηνο, φπσο ην ηέιεμ, ην νπνίν φκσο ζε θάζε πεξίπησζε ζα πξέπεη λα απνδεηθλχεηαη κε θείκελν. Απφ ηελ άιιε, κία δηαηηεηηθή ζπκθσλία (submission agreement) αζρνιείηαη κε κία ππάξρνπζα δηαθνξά, θαη κπνξεί λα ζπλνκνινγεζεί θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε λα 13 ε ξήηξα δηαηηεζίαο απνθαιείηαη καηαθνξηθά ζε έλα εκπνξηθφ ζπκβφιαην σο midnight clause. 14 Arab African Energy Corp.Ltd. v Olieprodukten Nederland B.V (1983), Lloyd s Rep

25 ηαηξηάδεη απόιπηα κε ηηο πεξηζηάζεηο αιιά θαη λα πξνβιέπεη ιεπηνκεξεηαθψο πσο ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην ζα αληηκεησπίζεη απηήλ ηελ δηαθνξά. 8.2 Η ΡΗΣΡΑ ΓΙΑΙΣΗΙΑ (arbitration clause) Μία ξήηξα δηαηηεζίαο απνηειεί κέξνο ελφο επξχηεξνπ ζπκβνιαίνπ κεηαμχ ησλ κεξψλ : έηζη ην εθαξκνζηέν δίθαην ηεο δηαηηεηηθήο ξήηξαο ζα είλαη ην εθαξκνζηέν δίθαην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζπκβνιαίνπ. Δπηπιένλ, κία ξήηξα δηαηηεζίαο δελ κπνξεί λα θαιχςεη ζέκαηα ηα νπνία δελ δχλαληαη λα ππνβιεζνχλ ζε δηαηηεζία. Καηά ζπλέπεηα κπνξεί λα ζρεδηαζηεί ηφζν επξέσο φζν θαη ζηελά απφ ηα κέξε Σα βαζηθά ζηνηρεία κίαο ξήηξαο δηαηηεζίαο Σα βαζηθά ζηνηρεία κίαο ξήηξαο δηαηηεζίαο είλαη: ν δηνξηζκφο δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ ν ηφπνο ηεο δηαηηεζίαο ην εθαξκνζηέν δίθαην ηνπ δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ γηα δεηήκαηα νπζίαο επαξθείο πξνβιέςεηο έηζη ψζηε λα δηεμαρζεί νκαιψο ε δηαηηεζία, ειιείςεη αθφκε θαη ελφο απφ ηα ζπκκεηέρνληα κέξε Ο δηνξηζκόο ηνπ δηαηηεηηθνύ δηθαζηεξίνπ Ζ πξψηε απφθαζε πεξηιακβάλεη ηνλ αξηζκό ησλ δηαηηεηώλ. Μία δηαηηεζία ζα είλαη ιηγφηεξν αθξηβή, θαη ζα ηειεηψζεη πην γξήγνξα, αλ ηα κέξε δηνξίζνπλ έλα κφλν δηαηηεηή. Δληνχηνηο, ζε κία δηεζλή δηαθνξά απηή ε ιχζε ζπάληα πηνζεηείηαη. Ζ πην ζπλήζεο ιχζε είλαη ε ζπγθξόηεζε ελόο δηαηηεηηθνύ δηθαζηεξίνπ απνηεινύκελν από 3 δηαηηεηέο. Οη θαλφλεο ηεο Uncitral γηα παξάδεηγκα πξνβιέπoπλ φηη αλ ηα κέξε δελ ζπκθσλήζνπλ ζρεηηθά κε ηνλ αξηζκφ ησλ δηαηηεηψλ ηφηε 3 ζα δηνξηζηνχλ. Δπηπιένλ, πνιιά εζληθά ζπζηήκαηα δηθαίνπ ζέηνπλ σο πξνππφζεζε ν αξηζκφο ησλ κειψλ ελφο δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ λα είλαη πεξηηηφο. Όπνπ ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην απνηειείηαη απφ 3 δηαηηεηέο, ε δηαδηθαζία ε νπνία αθνινπζείηαη είλαη ζπλήζσο ε εμήο: θάζε κέξνο δηνξίδεη έλαλ δηαηηεηή, θαη έλαο 25

26 ηξίηνο νπδέηεξνο δηαηηεηήο δηνξίδεηαη είηε κε ζπκθσλία ησλ κεξψλ, είηε κε ζπκθσλία ησλ δχν ήδε δηνξηζζέλησλ δηαηηεηψλ Σν εθαξκνζηέν δίθαην Γελ είλαη απαξαίηεην γηα ηα κέξε λα επηιέμνπλ ην εθαξκνζηέν δίθαην ζην ζπκβφιαηφ ηνπο, πξνθεηκέλνπ κία ζπκθσλία δηαηηεζίαο λα θαηαζηεί έγθπξε. Παξφια απηά, ηα κέξε ζα πξέπεη λα εμαληιήζνπλ θάζε πξνζπάζεηα πξνθεηκέλνπ λα θαηαιήμνπλ ζην εθαξκνζηέν δίθαην πξηλ πξνθχςεη κία δηαθνξά, ή ην αξγφηεξν φηαλ πξνθχςεη. Καη ηνχην γηα πνιινχο ινγνπο. Έλαο απφ απηνχο είλαη φηη εάλ αθεζεί ζην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην λα νξίζεη ην εθαξκνζηέν δίθαην, ππάξρεη ν θίλδπλνο λα επηιεγεί έλα δίθαην ην νπνίν δελ ζπλάδεη κε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ε ζπκθσλία ζπλάθζεθε Άιια δηαδηθαζηηθά ζέκαηα: ε γιώζζα πλήζσο ε γιψζζα ηεο δηαηηεζίαο απνηειεί θαη ηελ γιψζζα ηνπ ζπκβνιαίνπ. Απηφ ζπλαληηέηαη σο επί ην πιείζηνλ ζηελ ζεζκηθή δηαηηεζία, αλ θαη ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην έρεη ηελ δηαθξηηηθή επρέξεηα λα δηαηάμεη ηελ ρξεζηκνπνίεζε άιισλ γισζζψλ. Μεξηθέο δε θνξέο έλα ζπκβφιαην γίλεηαη ζε δχν γιψζζεο. Δάλ δελ επηηεπρζεί ζπκθσλία ζηελ επηινγή ηεο γιψζζαο, ηφηε ε ηαπηφρξνλε κεηάθξαζε θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαηηεζίαο είλαη αλαπφθεπθηε. Απηφ βέβαηα κπνξεί λα απνδεηρζεί θαη εμαηξεηηθά θνζηνβφξν, αιιά θαη εμαηξεηηθά ρξνλνβφξν, γη απηφ άιισζηε θαη απνθεχγεηαη γεληθά ζηηο δηεζλείο εκπνξηθέο δηαηηεζίεο. 8.3 Η ΓΙΑΙΣΗΣΙΚΗ ΤΜΦΧΝΙΑ (Submission agreeement or compromis) Όπσο αλαθέξζεθε θαη πξσηχηεξα, ε ζπκθσλία ησλ κεξψλ λα ππνβάιινπλ κία δηαθνξά ζε δηαηηεζία, απνηειεί ηνλ ζεκέιην ιίζν ηεο δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο. Ζ ζπκθσλία απηή, απνηειεί ηελ βαζηθή πεγή εμνπζηώλ ελόο δηαηηεηηθνύ δηθαζηεξίνπ. Δίλαη απηή ε νπνία εγθαζηδξχεη ηελ δηθαηνδνζία ελφο δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ. 26

27 Θα πξέπεη λα ππνγξακκηζηεί φηη ηα βαζηθά ηεο ζηνηρεία είλαη ηα ίδηα κε απηά ηεο ξήηξαο δηαηηεζίαο. Ζ θχξηα δηαθνξά ηεο είλαη φηη ζηελ submission agreement παξαηίζεηαη κε κεγαιύηεξε ιεπηνκέξεηα ε δηαδηθαζία πνπ ζα αθνινπζεζεί από ην δηαηηεηηθό δηθαζηήξην. Απηφ γίλεηαη γηα δχν ιφγνπο: πξσηνλ, πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηήζεη ηελ δηαηηεηηθή δηαδηθαζία πην απνηειεζκαηηθή. Καηά ην πξψτκν ζηάδην ηεο αξρηθήο ηνπο δηαθνξάο, ηα κέξε θαηέρνπλ ιεπηνκεξεηαθψο ηελ θάζε πηπρή ηεο δηαθνξάο ηνπο. πλεπψο ζα είλαη θαιχηεξν γη απηά λα θαζνξίζνπλ ηελ δηαδηθαζία πνπ πξέπεη λα αθνινπζεζεί, παξά λα ηελ αθήζνπλ λα θαζνξηζηεί απφ ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην. Γεχηεξνλ, δηφηη ε θαηάξηηζε ηεο δηαδηθαζίαο απφ ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην κπνξεί λα είλαη θνζηνβφξα. Σέινο ζα πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη θαη ε submission agreement πξέπεη λα είλαη έγγξαθε Καηαξηίδνληαο κία ζπκθσλία δηαηηεζίαο Σα θχξηα ζεκεία πνπ πξνβιέπνληαη απφ κία ζπκθσλία δηαηηεζίαο είλαη ηα θάησζη: νξηζκφο ησλ δηαθνξψλ πνπ ππνβάιινληαη ζε δηαηηεζία ζπγθξφηεζε ηνπ δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ πξφβιεςε γηα ηελ πεξίπησζε χπαξμεο θελψλ ζέζεσλ (vacancies) αλαθνξά ζην εθαξκνζηέν δίθαην πφιε φπνπ ζα ιάβεη ρψξα ε δηαηηεζία γιψζζα δηαηηεζίαο δηαδηθαζηηθά δεηήκαηα ρξνληθά πεξηζψξηα εληφο ησλ νπνίσλ ε απφθαζε πξέπεη λα εθδνζεί πξφβιεςε γηα ην θφζηνο ηνπ δηθαζηεξίνπ πξφβιεςε γηα ην αλ ε απφθαζε ζα ιεθζεί κε πιεηνςεθία θαη αλ ζα είλαη δεζκεπηηθή θαη εθηειεζηή Ζ παξαπάλσ βέβαηα ιίζηα δελ είλαη εμαληιεηηθή. Μπνξεί λα ππάξρνπλ θαη άιια ζεκεία, αλάινγα ηελ βνχιεζε ησλ κεξψλ. Απηφ πνπ πξέπεη λα ηνληζηεί είλαη φηη κία ζπκθσλία δηαηηεζίαο, ελ αληηζέζεη κε κία ξήηξα δηαηηεζίαο είλαη «θνκκέλε θαη ξακκέλε» (tailor made) ζηηο εηδηθφηεξεο αλάγθεο ησλ κεξψλ, θαη ηεο δηαθνξάο ηνπο. 27

28 9. Η ΤΓΚΡΟΣΗΗ ΔΝΟ ΓΙΑΙΣΗΣΙΚΟΤ ΓΙΚΑΣΗΡΙΟΤ 9.1 Γεληθά Δλψ έλα δηθαζηήξην απνηειεί έλα δηθαηνδνηηθφ φξγαλν ζην νπνίν κπνξεί λα γίλεη πξνζθπγή απφ έλαλ ελάγνληα νπνηαδήπνηε ζηηγκή, έλα δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην πξέπεη πξψηα λα ζπγθξνηεζεί γηα λα αζθήζεη εμνπζία ζηα κέξε. Ο ελάγσλ ζηε δηαηηεζία δελ δχλαηαη λα θέξεη κία ππφζεζε ελψπηνλ ελφο δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ, ή λα δεηήζεη πξνζσξηλά κέηξα, αλ πξψηα δελ ζπγθξνηεζεί απηφ ην δηθαζηήξην. 9.2 Πόζνη δηαηηεηέο; Σα δηαηηεηηθά δηθαζηήξηα ζηηο δηεζλείο εκπνξηθέο δηαηηεζίεο απνηεινχληαη ζπλήζσο απφ ακεξόιεπηνπο θαη αλεμάξηεηνπο δηαηηεηέο. Σα κέξε είλαη ειεχζεξα λα επηιέμνπλ ηνπο δηαηηεηέο ηνπο θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε ε δηαθνξά λα επηιπζεί κε δηθαζηέο ηεο επηινγήο ηνπο. πρλά βέβαηα απηφ δελ ζπκβαίλεη ζπρλά ζηελ πξάμε, δεδνκέλνπ φηη ν αξηζκφο ησλ δηαηηεηψλ έρεη νξηζζεί εθ ησλ πξνηέξσλ ζηελ ξήηξα δηαηηεζίαο. Πην εχθνιν γηα ηα κέξε βέβαηα είλαη φηαλ δελ έρνπλ λα επηιέμνπλ π.ρ φηαλ ε ξήηξα δηαηηεζίαο πξνβιέπεη φηη ζε πεξίπησζε πνπ πξνθχςεη δηαθνξά ε νπνία ζα απνιήμεη ζε δηαηηεζία, νη δηαηηεηέο ζα επηιεγνχλ απφ κία δηνξίδνπζα αξρή (appointing authority). Έηζη ινηπφλ έλα δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην κπνξεί λα απνηειείηαη απφ έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο δηαηηεηέο αλάινγα ηελ επηζπκία ησλ κεξψλ, αλ θαη νη λφκνη ζε κεξηθέο ρψξεο νξίδνπλ φηη ν αξηζκφο ησλ δηαηηεηψλ πξέπεη λα είλαη πεξηηηφο Έλαο κόλν δηαηηεηήο Σα πιενλεθηήκαηα ηεο δηαηηεζίαο κε έλαλ κφλν δηαηηεηή είλαη πξνθαλή: 28

29 κείσζε εμφδσλ δεδνκέλνπ φηη ηα κέξε ζα πιεξψζνπλ έλαλ αληί γηα ηξεηο δηαηηεηέο, αιιά θαη εμνηθνλφκεζε ρξφλνπ δεδνκέλνπ φηη έλαο δηαηηεηήο ζα πάξεη πην εχθνια θαη γξήγνξα κία απφθαζε απ φηη 3 δηαηηεηέο Γύν δηαηηεηέο Καη απηή ε πξαθηηθή πθίζηαηαη. Σν δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην δειαδή λα απνηειείηαη απφ δχν δηαηηεηέο, θαη αλ ηα κέξε δελ ζπκθσλνχλ, πξνβέπεηαη ν δηνξηζκφο ελφο ηξίηνπ σο επηδηαηηεηή Σξεηο δηαηηεηέο Ζ πην ζπλεζηζκέλε πξαθηηθή είλαη έλα δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην απνηεινχκελν απφ 3 δηαηηεηέο. Οη δχν δηαηηεηέο επηιέγνληαη απφ ηα δηάδηθα κέξε, θαη απηά κε ηελ ζεηξά ηνπο δηνξίδνπλ ηνλ ηξίην. To πιενλέθηεκα ηεο ζπγθεθξηκέλεο πξαθηηθήο έγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη θάζε κέξνο δηνξίδεη έλαλ δηαηηεηή, θάηη ην νπνίν εληζρχεη ηελ αμηνπηζηία ηνπ δηθαζηεξίνπ. Γεληθά πάλησο νη δηεζλείο εκπνξηθέο δηαηηεζίεο είλαη πην απνηειεζκαηηθέο φηαλ έλα δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην απνηειείηαη εθ 3 δηθαζηψλ. Κνζηίδεη βέβαηα πην αθξηβά, θαη κπνξεί λα πάξεη πεξηζζφηεξν θαηξφ κέρξη λα ιεθζεί ε ηειηθή απφθαζε. 9.3 ΓΙΟΡΙΜΟ ΣΧΝ ΓΙΑΙΣΗΣΧΝ Γεληθά Τπάξρνπλ πνιιέο δηαθνξεηηθέο κέζνδνη δηνξηζκνχ ελφο δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ. Οη πην ζεκαληηθέο είλαη νη αθφινπζεο: κε ζπκθσλία ησλ κεξψλ απφ έλα εκπνξηθφ επηκειεηήξην απφ έλα θέληξν δηεζλνχο δηαηηεζίαο 29

30 κε αληαιιαγή ιίζηαο απφ ηνπο ππάξρνληεο δηαηηεηέο Αιιά αο δνχκε ηα παξαπάλσ πεξηιεπηηθά πκθσλία κεηαμύ ησλ κεξώλ Γχν πξνππνζέζεηο πξέπεη λα εθπιεξσζνχλ γηα ηνλ δηνξηζκφ δηαηηεηψλ κε ζπκθσλία. Πξψηνλ φηη ηα κέξε ζπκθσλνχλ ζηελ επηινγή ηνπο, θαη δεχηεξνλ φηη ην πξφζσπν ή ηα πξφζσπα απνδέρνληαη ηνλ δηνξηζκφ. ε κεξηθέο κάιηζηα ζπκβάζεηο πξνβιέπεηαη φηη αλ κία δηαθνξά πξνθχςεη κεηαμχ ηνπο, ζα πξέπεη ε δηαηηεζία λα αλαιεθζεί απφ θάπνην ζπγθεθξηκέλν πξφζσπν. Απηή φκσο ε δηαδηθαζία δελ ζπζηήλεηαη φκσο λα πηνζεηεζεί, δεδνκέλνπ φηη ην πξφζσπν πνπ αλαθέξεηαη ζην ζπκβφιαην λα κελ δχλαηαη λα δηαηηεηεχζεη ηελ ζηηγκή πνπ ζα πξνθχςεη ε δηαθνξά, ή λα κελ είλαη ηθαλφο, ή αθφκε λα έρεη πεζάλεη!!!!!. πλεπψο είλαη ινηπφλ πξνηηκεηέν ε ζπκθσλία γηα δηνξηζκφ δηαηηεηή λα γίλεηαη αθφηνπ ε δηαθνξά έρεη πξνθχςεη Δκπνξηθά επηκειεηήξηα Μία ξήηξα δηαηηεζίαο κπνξεί λα πξνβιέπεη φηη ν δηνξηζκφο ελφο δηαηηεηή ή δηαηηεηψλ κπνξεί λα γίλεη απφ έλα επηκειεηήξην Γηαηηεηηθνί ζεζκνί Οη δηαηηεηηθνί ζεζκνί ζπλήζσο έρνπλ ηελ εμνπζία λα δηνξίδνπλ δηαηηεηέο ζχκθσλα κε ηνπο δηθνχο ηνπο θαλφλεο δηαηηεζίαο, φπσο π.ρ νη θαλφλεο δηαηηεζίαο ηνπ Γηεζλνχο Δκπνξηθνχ Δπηκειεηεξίνπ (ICC) Σν ζύζηεκα ηεο ιίζηαο Πνιχ ζπρλά αθνινπζείηαη ε εμήο κέζνδνο : θάζε κέξνο βάδεη ζε ιίζηα 3 ή 4 άηνκα ηα νπνία ζεσξεί θαηάιιεια γηα δηαηηεζία κε ζχληνκε αλαθνξά ζηα πξνζφληα θαη ηελ εκπεηξία ηνπο, θαη ζηελ ζπλέρεηα αληαιάζζνπλ ιίζηεο. Πνιιέο θνξέο ζπκπίπηεη έλα πξφζσπν λα βξίζθεηαη θαη ζηηο δχν ιίζηεο. Αιιά θαη λα κελ βξεζεί έλα 30

31 θνηλφ πξφζσπν, ε αληαιιαγή ησλ ιηζηψλ βνεζάεη ζηελ έλδεημε ηνπ αληηπξνζσπεπηηθνχ πξνζψπνπ πνπ ηα κέξε ζέινπλ λα επηιέμνπλ Από ηνπο ππάξρνληεο δηαηηεηέο Σα δχν κέξε φπσο ήδε αλαθέξζεθε επηιέγνπλ ηνλ ηξίην δηαηηεηή, ν νπνίνο αζθεί θαζήθνληα ηνπ πξνεδξεχνληνο δηαηηεηή. 10. ΑΠΑΙΣΟΤΜΔΝΑ ΠΡΟΟΝΣΑ ΠΟΤ ΠΡΔΠΔΙ ΝΑ ΔΥΔΙ ΔΝΑ ΓΙΑΙΣΗΣΗ 10.1 Γεληθά Κάζε θπζηθφ κπνξεί λα επηιεγεί σο δηαηηεηήο. Αξθεί βέβαηα λα έρεη ηθαλφηεηα γηα δηθαηνπξαμία Οη πεξηνξηζκνί πνπ ζέηνπλ ηα κέξε ε κεξηθέο ζπκβάζεηο, θαη εηδηθφηεξα απηέο πνπ αζρνινχληαη κε λαπηηιηαθέο κεηαθνξέο, απαηηείηαη ν δηαηηεηήο λα έρεη αζρνιεζεί κε ηελ ζπγθεθξηκέλε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα. Άιιεο απαηηνχλ νη δηθαζηέο λα έρνπλ ηελ εκπνξηθή ηδηφηεηα Oη πεξηνξηζκνί πνπ ζέηεη ην εθαξκνζηέν δίθαην Σν ίδην ην εθαξκνζηέν δίθαην κπνξεί λα επηβάιιεη πεξηνξηζκνχο φζνλ αθνξά ηελ ηδηφηεηα ησλ δηαηηεηηθψλ δηθαζηψλ. ηελ Ηζπαλία γηα παξάδεηγκα, ππάξρεη δηάηαμε φπνπ αλαθέξεηαη φηη φπνπ ε δηαθνξά είλαη λνκηθήο θχζεσο, ν δηαηηεηηθφο δηθαζηήο πξέπεη λα είλαη λνκηθφο. 15 French government v. Tsurushima Maru, 1921, Lloyd s Rep

32 10.4 Η γιώζζα Δίλαη απφιπηα αλαγθαίν έλαο δηαηηεηήο λα έρεη κία επαξθή γλψζε ηεο γιψζζαο ζηελ νπνία ζα δηεμαρζεί ε δηαηηεζία. Δάλ δελ έρεη θαιή γλψζε ηεο γιψζζαο ηεο δηαηηεζίαο, ηφηε ζα πξέπεη λα πξνζιεθζεί έλαο κεηαθξαζηήο ν νπνίνο ζα κεηαθξάδεη ηηο θαηαζέζεηο ησλ καξηχξσλ αιιά θαη ηα επηρεηξήκαηα ησλ δηθεγφξσλ Δκπεηξία Σν πην ζεκαληηθφ πξνζφλ ηνπ δηαηηεηηθνχ δηθαζηή ζα πξέπεη λα είλαη ε εκπεηξία ζην δίθαην θαη ηελ εθαξκνγή ηεο δηαηηεζίαο Ακεξνιεςία & αλεμαξηεζία δηαηηεηώλ Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ έλαο δηαηηεηήο λα είλαη ακεξφιεπηνο θαη αλεμάξηεηνο. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη έλα πξνζσπν πξέπεη λα απνθιεηζηεί απφ δηαηηεηήο εάλ έρεη άκεζε επαγγεικαηηθή ζρέζε κε έλα απφ ηα δηάδηθα κέξε, ή αλ έρεη άκεζα νηθνλνκηθά ζπκθέξνληα απφ ην απνηέιεζκα ηεο δηαηηεζίαο ( πρ κέζσ shareholding). Δπηπιένλ έλαο δηαηηεηήο δελ πξέπεη λα έρεη ηελ ίδηα εζληθφηεηα κε έλα απφ ηα κέξε. 11. Η ΓΙΑΙΣΗΣΙΚΗ ΑΠΟΦΑΗ (THE AWARD) Οη νξηζηηθέο δηαηηεηηθέο απνθάζεηο κπνξνχλ λα επηβάιινπλ κεηαμχ άιισλ: ρξεκαηηθή απνδεκίσζε ρξεκαηηθή πνηλή (punitive damages) θαηαδίθε ζε δήισζε βνπιήζεσο ή ζε εθηέιεζε ζχκβαζεο επαλαθνξά ζην status quo ante αζθαιηζηηθά κέηξα ηφθνπο θαη έμνδα ηεο δηαδηθαζίαο 32

33 11.1 Υξεκαηηθή απνδεκίσζε Απνηειεί ηελ πην ζπλεζηζκέλε δηάηαμε δηαηηεηηθήο απφθαζεο. Μπνξεί λα αθνξά ρξήκαηα νθεηιφκελα απφ ηελ επίδηθε ζχκβαζε, ή απνδεκίσζε γηα ηα δηαθπγφληα θέξδε Υξεκαηηθή πνηλή Ζ ρξεκαηηθή πνηλή είλαη έλλνηα ηνπ αγγινζαμνληθνχ δηθαίνπ θαη επηβάιιεηαη ζπλήζσο ζε ππνζέζεηο αδηθνπξαμίαο θαη φρη ζε δηαθνξέο απφ αζέηεζε ζπκβνιαίνπ Δηδηθή εθηέιεζε ελόο ζπκβνιαίνπ Έλα δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην κπνξεί λα εμνπζηνδνηεζεί απφ ηα κέξε λα δηαηάμεη ηελ εθηέιεζε ελφο ζπκβνιαίνπ,εθφζνλ απηφ δελ αθνξά άιιν αθίλεην ή άιιν δηθαίσκα επί αθηλήηνπ Δπαλαθνξά ζην status-quo ante Ζ επαλαθνξά ζην status-quo ante ζεκαίλεη φηη ηα πξάγκαηα επαλέξρνληαη ζηελ πξνηέξα θαηάζηαζε πξηλ κία ιάζνο πξάμε ιάβεη ρψξα Αζθαιηζηηθά κέηξα Ζ δηαηηεηηθή απφθαζε κπνξεί λα επηβάιιεη θαη αζθαιηζηηθά κέηξα πνπ ελδέρεηαη λα απεπζχλνληαη θαη ζε ηξίηα κέξε. Έηζη κία ηξάπεδα κπνξεί λα δερζεί λα παγψζεη ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ελφο κέξνπο ηεο δηαηηεζίαο κέρξη ηελ έθδνζε απφθαζεο επί ηεο δηαθνξάο. 16 έλα θαιφ παξάδεηγκα ηεο ρξήζεο απηνχ ηνπ κέηξνπ ζην δηεζλέο δίθαην είλαη ε ππφζεζε Temple of Preha Vihaer ζηελ νπνία ην Γηεζλέο Γηθαζηήξην δηέηαμε ηελ θπβέξλεζε ηεο Σαυιάλδεο λα επηζηξέςεη ζηελ Κακπφηδε νξηζκέλα γιππηά θαη άιια αληηθείκελα ηα νπνία είρε αθαηξέζεη απφ ηνλ λαφ ζηα ζχλνξα ησλ δχν θξαηψλ 33

34 11.6 Η ΔΓΚΤΡΟΣΗΣΑ ΣΧΝ ΓΙΑΙΣΗΣΙΚΧΝ ΑΠΟΦΑΔΧΝ Σν δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην πξέπεη λα εμαζθαιίζεη φηη ε απφθαζή ηνπ είλαη έγθπξε αιιά θαη εθηειεζηή. Ο ζπγθεθξηκέλνο ηχπνο πνπ πξέπεη λα πάξεη ε απφθαζε (form of award) αλαθέξεηαη ζηελ ζπκθσλία δηαηηεζίαο. Οη θαλφλεο δηαηηεζίαο ηεο Uncitral γηα παξάδεηγκα αλαθέξνπλ ηηο παξαθάησ πξνυπνζέζεηο: ε απφθαζε λα είλαη γξαπηή παξαηίζεληαη νη ιφγνη πάλσ ζηνπο νπνίνπο ε απφθαζε ζηεξίρζεθε ε απφθαζε ππνγξάθεηαη απφ ηνπο δηαηηεηέο, θαη αλαγξάθεηαη ε εκεξνκελία θαη ην κέξνο πνπ δηεμήρζε ε δηαηηεζία Η ΠΡΟΒΟΛΗ ΣΧΝ ΓΙΑΙΣΗΣΙΚΧΝ ΑΠΟΦΑΔΧΝ Σν εηηεζέλ κέξνο ζε κία δηαηηεζία κπνξεί κεηαμχ άιισλ λα πξνζβάιιεη ηελ απφθαζε ηνπ δηαηηεηηθνχ νξγάλνπ. Απηφ κπνξεί λα ην πξνβιέπεη ε δηαηηεηηθή ζπκθσλία, φηη δειαδή κία απφθαζε κπνξεί λα εθεζηβιεζεί ζε έλα αλψηεξν δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην. Σν δηαηηεηηθφ δίθαην κάιηζηα κεξηθψλ θξαηψλ- ηδηαίηεξα απηψλ πνπ έρνπλ common law system-, επηηξέπεη ηελ άζθεζε έθεζεο ησλ δηαηηεηηθψλ απνθάζεσλ ζηα δηθαζηήξηα ηνπ ηφπνπ δηαηηεζίαο Λόγνη γηα ηνπο νπνίνπο έλα κέξνο κπνξεί λα πξνζβάιιεη κία απόθαζε Οη ιφγνη γηα ηνπο νπνίνπο έλα κέξνο κπνξεί λα εθεζηβάιιεη κία δηαηηεηηθή απφθαζε αθνξνχλ θπξίσο: δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ ίδηα ηελ απφθαζε (φπσο πρ παξαβίαζε ηζφηεηαο ή δηθαίνπ) δεηήκαηα ππέξβαζεο ηεο δηθαηνδνζίαο ηνπ δηθαζηεξίνπ (extra petita), ή έιιεηςεο δηθαηνδνζίαο δεηήκαηα δηαδηθαζηηθά (procedural issues) 34

35 12. ΑΝΑΓΝΧΡΙΗ & ΔΚΣΔΛΔΗ ΓΙΑΙΣΗΣΙΚΧΝ ΑΠΟΦΑΔΧΝ 12.1 Γεληθά Δμππαθνχεηαη φηη ην εηηεζέλ κέξνο ζα επηδηψμεη λα εθεζηβάιιεη ηελ δηαηηεηηθή απφθαζε. Δπίζεο εμππαθνχεηαη φηη ην κέξνο πνπ θέξδηζε ηελ ππφζεζε, ζα επηδηψμεη ε απφθαζε απηή λα αλαγλσξηζζεί θαη λα εθαξκνζηεί. Ζ έθεζε αζθαιψο έρεη σο ζθνπφ ηελ ηξνπνπνίεζε ηεο απφθαζεο, ελψ ε αλαγλψξηζε θαη ε εθηέιεζε αθνξά ηελ εθαξκνγή ηεο απόθαζεο ζε πεξίπησζε πνπ ην εηηεζέλ κέξνο αξλείηαη λα ηελ εθηειέζεη. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί βέβαηα φηη ππάξρεη κία ζεκαληηθή δηάθξηζε κεηαμχ ηεο εθαξκνγήο κίαο απφθαζεο ζηελ ρψξα ζηελ νπνία ιακβάλεη ρψξα ε δηαηηεζία, θαη ηεο εθαξκνγήο κίαο μέλεο δηαηηεηηθήο απφθαζεο: ην ηειεπηαίν ζεκαίλεη εθαξκνγή κίαο απόθαζεο ε νπνία εθδόζεθε έμσ από ην έδαθνο ελόο θξάηνπο, ζην νπνίν έλα κέξνο απαίηεζε ηελ αλαγλώξηζε θαη ηελ εθηέιεζε. Ζ εθηέιεζε κίαο εζσηεξηθήο απφθαζεο είλαη ζρεηηθά κία εχθνιε δηαδηθαζία. Αληίζεηα, ε εθηέιεζε κίαο μέλεο απόθαζεο είλαη έλα πεξίπινθν δήηεκα, πνπ ζπρλά δηέπεηαη απφ δεζκεχζεηο πνπ πεγάδνπλ απφ κία δηεζλή ζπλζήθε Η έλλνηα ηεο αλαγλώξηζεο & ηεο εθηέιεζεο Δίλαη απαξαίηεην πξψηα απ φια λα δηαθξίλνπκε ηελ αλαγλψξηζε απφ ηελ εθηέιεζε. Πνιιέο θνξέο νη φξνη απηνί ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο. Γηα παξάδεηγκα, ε ύκβαζε ηεο Νέαο Τόξθεο αλαθέξεηαη ζηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε ησλ μέλσλ δηαηηεηηθψλ απνθάζεσλ. Παξφια απηά πξέπεη λα ππνγξακκίζνπκε φηη νη φξνη απηνί είλαη μερσξηζηνί κεηαμύ ηνπο. Άιισζηε ε ζχκβαζε ηεο Γελεχεο ηνπ 1927 είλαη πην αθξηβήο: αλαθέξεηαη ζηελ αλαγλψξηζε ή ηελ εθηέιεζε. Μία απφθαζε κπνξεί λα αλαγλσξηζηεί ρσξίο λα εθηειεζηεί: αιιά εάλ εθηειεζηεί, ηφηε είλαη απαξαίηεην λα αλαγλσξηζηεί απφ ην δηθαζηήξην ην νπνίν δηέηαμε ηελ εθηέιεζε. Ζ αλαγλψξηζε πξνθχπηεη φηαλ δεηείηαη απφ έλα δηθαζηήξην απφ ηελ πιεπξά ελφο δηάδηθνπ κέξνπο λα αλαγλσξηζηεί κία απφθαζε, σο έγθπξε θαη δεζκεπηηθή. Απφ ηελ άιιε, φηαλ δεηείηαη απφ έλα δηθαζηήξην λα εθηειέζεη κία απφθαζε, δελ απαηηείηαη απιψο λα αλαγλσξηζζεί ε λνκηθή ηζρύο θαη ην απνηέιεζκα κίαο απόθαζεο, αιιά 35

36 απαηηείηαη λα εμαζθαιηζηεί φηη ε δηαηηεηηθή απόθαζε ζα εθαξκνζηεί, ρξεζηκνπνηώληαο εάλ ρξεηαζηεί λνκηθέο θπξώζεηο. Η εθηέιεζε πεγαίλεη γεληθά έλα βήκα πεξαηηέξσ ηεο αλαγλώξηζεο. Έλα δηθαζηήξην ην νπνίν δηαηάζζεη ηελ εθηέιεζε κίαο απφθαζεο, ην πξάηηεη, δηφηη αλαγλσξίδεη ηελ απφθαζε σο έγθπξε θαη δεζκεπηηθή, θαη ζπλεπψο θαηάιιειε δηά εθηέιεζε θνπόο ηεο αλαγλώξηζεο & ηεο εθηέιεζεο Ο ζθνπόο ηεο αλαγλώξηζεο είλαη λα ιεηηνπξγήζεη σο «αζπίδα».υξεζηκνπνηείηαη γηα λα κπινθάξεη νπνηαδήπνηε πξνζπάζεηα ακθηζβήηεζεο δεηεκάησλ ηα νπνία έρνπλ ήδε απνθαζηζζεί θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαηηεζίαο. Απφ ηελ άιιε ν ζθνπόο ηεο εθηέιεζεο είλαη λα ιεηηνπξγήζεη σο «ζπαζί», θαη φρη σο αζπίδα. Απνηειεί κία ελέξγεηα ε νπνία απνζθνπεί λα εμαλαγθάζεη ην εηηεζέλ κέξνο λα εθαξκόζεη ηελ απόθαζε. Ζ εθηέιεζε ηεο απφθαζεο ζεκαίλεη ηελ επηβνιή λνκηθψλ θπξψζεσλ, ζε κία πξνζπάζεηα λα εμαζθαιηζηεί φηη ε απφθαζε ζα εθηειεζηεί απφ ην εηηεζέλ κέξνο. Οη λνκηθέο θπξψζεηο ηηο νπνίεο κπνξεί λα επηβάιιεη ην δηθαζηήξην, κπνξεί λα πάξεη πνιιέο κνξθέο: όηαλ αθνξά άηνκν, νη λνκηθέο θπξψζεηο πεξηιακβάλνπλ θαηάζρεζε ηεο πεξηνπζίαο θαη άιισλ αληηθεηκέλσλ, θαηάζρεζε ηξαπεδηθψλ ινγαξηαζκψλ, αθφκα θαη ζε αθξαίεο πεξηπηψζεηο θπιάθηζε. Όηαλ πξόθεηηαη πεξί εηαηξείαο, ε θαηάζρεζε ζα αθνξά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηεο εηαηξείαο, ησλ ηξαπεδηθψλ ηεο ινγαξηαζκψλ θιπ Σόπνο ηεο αλαγλώξηζεο & εθηέιεζεο Ζ εθαξκνγή ηεο αλαγλψξηζεο θαη εθηέιεζεο κίαο απφθαζεο γίλεηαη πάληα έμσ απφ ηα πιαίζηα ηεο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο. Απηφ ζεκαίλεη φηη γίλεηαη ζε έλα δηθαζηήξην ηνπ κέξνπο ζην νπνίν ε αλαγλώξηζε ή ε εθηέιεζε απαηηείηαη. Σν δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην, ή νπνηνζδήπνηε δηαηηεηηθφο ζεζκφο, δελ είλαη αξκφδην λα δηαηάμεη ηελ αλαγλψξηζε θαη ηελ εθηέιεζε ηεο απφθαζεο πνπ εμέδσζε. Έλα δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην δηαιχεηαη, παχεη λα πθίζηαηαη κεηά ηελ έθδνζε ηεο απφθαζήο ηνπ. 36

37 πλεπψο, ε αλαγλψξηζε θαη ε εθηέιεζε ησλ απνθάζεσλ είλαη έλα δήηεκα ησλ δηθαζηεξίσλ, ησλ νπνίσλ ε εμνπζία πεγάδεη απφ ην θξάηνο, θαη ηα νπνία αζθαιψο θαηέρνπλ ζεκαληηθή εμνπζία εμαλαγθαζκνχ. 13. Η ΤΜΒΑΗ ΣΗ ΝΔΑ ΤΟΡΚΗ ΣΟΤ 1958 Ζ χκβαζε ηεο Νέαο Τφξθεο ηνπ 1958 γηα ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε μέλσλ δηαηηεηηθψλ απνθάζεσλ, απνηειεί κέρξη ζήκεξα ηελ πην ζεκαληηθή ζπλζήθε όζνλ αθνξά ηελ δηεζλή εκπνξηθή δηαηηεζία. Πξάγκαηη, ε επηηπρία ηεο κπνξεί λα ζεσξεζεί σο έλαο ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ γξήγνξε αλάπηπμε ηεο δηαηηεζίαο σο έλα κέζν επίιπζεο δηεζλψλ εκπνξηθψλ δηαθνξψλ ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο. Δ ληνχηνηο, ε εθαξκνγή ηεο δελ ππήξμε ρσξίο πξαθηηθέο δπζθνιίεο, θπξίσο ιφγσ ηεο κε-νκνηόκνξθεο εθαξκνγή ηεο από ηα δηθαζηήξηα ησλ ζπκβαιινκέλσλ κεξώλ. Ζ χκβαζε ηεο Νέαο Τφξθεο, είλαη βαζηθά κία βειηησκέλε έθδνζε ηεο χκβαζεο ηεο Γελεχεο ηνπ 1927, δεδνκέλνπ φηη παξέρεη κία πην απνηειεζκαηηθή θαη απιή κέζνδν αλαγλψξηζεο θαη εθηέιεζεο μέλσλ δηαηηεηηθψλ απνθάζεσλ. Πξαθηηθά, ε ζχκβαζε ηεο Νέαο Τφξθεο επηβάιιεη ζηα δηθαζηήξηα ηνπ θάζε θξάηνποζπκβαιιφκελνπ κέξνπο : πξψηνλ, λα αλαγλσξίζνπλ ηηο ζπκβάζεηο δηαηηεζίαο φπσο απηέο απνδεηθλύνληαη από κία ξήηξα δηαηηεζίαο, θαη έηζη λα παξαπέκςεη ηα κέξε ζε δηαηηεζία, θαη δεχηεξνλ, λα αλαγλσξίζνπλ θαη λα εθηειέζνπλ ηηο αιινδαπέο δηαηηεηηθέο απνθάζεηο. Γη απηφλ ηνλ ιφγν άιισζηε, ζπζηήλεηαη ζε θάζε κέξνο πξνηνχ απηφ ζπλάςεη κία ξήηξα δηεζλνχο δηαηηεζίαο λα εξεπλήζεη αλ ην αληηζπκβαιιφκελν θξάηνο έρεη επηθπξώζεη ηελ ύκβαζε ηεο Νέαο Τόξθεο ηνπ 1958, ή αλ έρεη ππνγξάςεη άιιεο πνιπκεξείο ή δηκεξείο ζπλζήθεο πνπ λα παξέρεη ηηο ίδηεο εγγπήζεηο. Σέινο λα ζεκεηψζνπκε φηη ε Διιάδα επηθύξσζε ηελ ζύκβαζε ηεο Νέαο Τόξθεο ζηηο αξρέο ηνπ

38 14. ΣΟ MODEL LAW ΣΗ UNCITRAL ΥΔΣΙΚΑ ΜΔ ΣΗΝ ΓΙΔΘΝΗ ΔΜΠΟΡΙΚΗ ΓΙΑΙΣΗΙΑ (UNCITRAL MODEL LAW ON INTERNATIONAL COMMERCIAL ARBITRATION) 14.1 Γεληθά Σν model law ηεο UNCITRAL ζρεηηθά κε ηελ δηεζλή εκπνξηθή δηαηηεζία πηνζεηήζεθε απφ ηελ United Nations Commission on International Trade Law (UNCITRAL) ζηηο 21 Ηνπλίνπ 1985 ζηελ Βηέλλε. Ζ Γεληθή πλέιεπζε κε ηελ απφθαζή ηεο 40/72 ηεο 11 εο Γεθεκβξίνπ 1985 ζπληζηνχζε ζε φια ηα θξάηε λα «πηνζεηήζνπλ ην model law ηεο δηεζλνύο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο, πξνθεηκέλνπ λα ππάξμεη κία νκνγελνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ ησλ δηαηηεηηθώλ δηαδηθαζηώλ». Σν model law απνηειεί κία βάζε γηα ηελ νκνγελνπνίεζε επίζεο ησλ εζληθώλ λνκνζεζηώλ πεξί δηαηηεζίαο. Καιχπηεη φια ηα ζηάδηα ηεο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο απφ ηελ δηαηηεηηθή ζπκθσλία, κέρξη ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε ησλ απνθάζεσλ. Τν model law απνζθνπεί: 1) ζηελ ελζάξξπλζε ηεο πξνζθπγήο ζηελ δηεζλή εκπνξηθή δηαηηεζία, πεξηνξίδνληαο ηαπηόρξνλα ηνλ ξόιν ησλ εζληθώλ δηθαζηεξίσλ, θαη επηηξέπνληαο ζηα κέξε λα επηιέγνπλ ηνλ ηξόπν κε ηνλ νπνίν ζα ήζειαλ λα επηιπζνύλ νη δηαθνξέο ηνπο, 2) ζηελ ζέζπηζε ελόο πιαηζίνπ δηαηάμεσλ νη νπνίεο πξνζδίδνπλ κία ζπλέρεηα ζηελ δηαδηθαζία 3) ζηελ ζέζπηζε δηαηάμεσλ νη νπνίεο ζπλεηδθέξνπλ ζηελ αλαγλώξηζε & εθηέιεζε ησλ δηαηηεηηθώλ απνθάζεσλ 38

39 To model law απνηειείηαη απφ 8 θεθάιαηα: I) Γεληθέο Γηαηάμεηο II) Γηαηηεηηθή πκθσλία III) ύλζεζε δηαηηεηηθνύ δηθαζηεξίνπ IV) Γηθαηνδνζία δηαηηεηηθνύ δηθαζηεξίνπ V) Γηαηηεηηθή δηαδηθαζία VI) Γηαηηεηηθή απόθαζε θαη πέξαο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο VII) Πξνζβνιή δηαηηεηηθώλ απνθάζεσλ VIII) Αλαγλώξηζε & εθηέιεζε δηαηηεηηθώλ απνθάζεσλ. Αιιά αο δνχκε απηά ηα θεθάιαηα ιίγν αλαιπηηθφηεξα: 14.2 Γεληθέο Γηαηάμεηο Σν model law θαηαξηίζηεθε πξνθεηκέλνπ λα εθαξκνζηεί ζηελ δηεζλή εκπνξηθή δηαηηεζία. Παξφια απηά δίδεηαη κία επξεία εξκελεία, έηζη ψζηε λα ζπκπεξηιεθζεί θαη ε εζσηεξηθή εκπνξηθή δηαηηεζία. Ο όξνο δηαηηεζία δελ νξίδεηαη ζην model law. Δληνχηνηο, φπσο αλαθέξεηαη θαη ζε ππνζεκείσζε ηνπ θεηκέλνπ ζα πξέπεη λα δνζεί ζηνλ φξν επξεία εξκελεία έηζη ψζηε λα ζπκπεξηιάβεη δεηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ζρέζεηο εκπνξηθήο θχζεσο, είηε ζπκβαηηθέο είηε φρη. Απελαληίαο ν όξνο δηεζλήο νξίδεηαη, θαη ην θξίζηκν ζηνηρείν είλαη εάλ ηα κέξε πξνέξρνληαη απφ δηαθνξεηηθέο εζληθφηεηεο, ή έρνπλ ηελ έδξα ησλ επηρεηξήζεψλ ηνπο ζε δηαθνξεηηθέο ρψξεο Γηαηηεηηθή πκθσλία Σν model law δίδεη έλαλ επξχ νξηζκφ ηεο δηαηηεηηθήο ζπκθσλίαο έηζη ψζηε απηή λα ζπκπεξηιάβεη ηφζν ππάξρνπζεο, φζν θαη κειινληηθέο δηαθνξέο πνπ κπνξνχλ λα ππαρζνχλ ζε δηαηηεζία. Σν άξζξν 7 απαηηεί ε δηαηηεηηθή ζπκθσλία λα είλαη γξαπηή. 39

40 14.4 ύλζεζε δηαηηεηηθνύ δηθαζηεξίνπ Σν θεθάιαην 3 ηνπ model law πεξηέρεη δηαηάμεηο νη νπνίεο αθνξνχλ ηνλ δηνξηζκφ ησλ δηαηηεηψλ αιιά θαη ηελ αληηθαηάζηαζή ηνπο. Σν άξζξν 10 αλαθέξεη φηη ηα κέξε είλαη ειεχζεξα λα θαζνξίζνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ δηαηηεηψλ. ε πεξίπησζε απνηπρίαο ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην ζα απνηειείηαη απφ 3 κέιε. Σν άξζξν 11 αθνξά ηνλ ηξφπν δηνξηζκνχ ησλ δηαηηεηψλ. Μάιηζηα αξρίδεη απηφ ην άξζξν κε κία ζεκαληηθή πξφβιεςε: «θαλέλα πξόζσπν δελ ζα απνθιεηζηεί εμαηηίαο ηεο εζληθόηεηάο ηνπ σο δηαηηεηήο, εθηόο αλ απνθαζηζηεί δηαθνξεηηθά από ηα κέξε».απηφ ζεκαίλεη φηη εθηφο αλ ηα κέξε ζπκθσλήζνπλ δηαθνξεηηθά, δελ ηνπο ην απαγνξεχεη θαλείο λα δηνξίζνπλ δηαηηεηέο νη νπνίνη έρνπλ ηελ ίδηα εζληθφηεηα κε απηά. Όζνλ αθνξά ηελ κέζνδν δηνξηζκνχ ηνπ δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ, ην άξζξν 11(2) αλαθέξεη φηη ηα κέξε κπνξνχλ λα ζπκθσλήζνπλ γηα ηελ δηαδηθαζία πνπ πξέπεη λα αθνινπζεζεί. Μία ηέηνηα ζπκθσλία είλαη πηζαλφλ λα ελέρεη ηελ εκπινθή κίαο δηνξίδνπζαο αξρήο ή ζπρλά ελόο δηαηηεηηθνύ ζεζκνύ. Οη δηαηηεηηθνί ζεζκνί κπνξνχλ λα παξέρνπλ πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηνπο δηαηηεηέο θαη ηα πξνζφληα ηνπο. Όηαλ ηα κέξε δελ επηιέγνπλ κία δηνξίδνπζα αξρή θαη αδπλαηνχλ λα δηνξίζνπλ έλαλ ηξίην δηαηηεηή, ν δηνξηζκφο ζα γίλεη απφ ην δηθαζηήξην πνπ πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 6 ηνπ model law. To άξζξν 12 πξνβιέπεη φηη έλα κέξνο κπνξεί λα δεηήζεη ηελ εμαίξεζε ελφο δηαηηεηή εάλ έρεη ακθηβνιίεο ζρεηηθά κε ηελ ακεξνιεςία ή ηελ αλεμαξηεζία ηνπ, ή εάλ δελ θαηέρεη ηα πξνζφληα πνπ έρνπλ ζπκθσλεζεί απφ ηα κέξε Γηθαηνδνζία δηαηηεηηθνύ δηθαζηεξίνπ Σν model law πξνβιέπεη φηη ην ίδην ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην είλαη ππεχζπλν γηα δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ δηθαηνδνζία ηνπ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ νπνηνδήπνηε ελζηάζεσλ ζρεηηθά κε ηελ χπαξμε ή ηελ εγθπξφηεηα ηεο δηαηηεηηθήο ζπκθσλίαο. Σν model law έρεη ινηπφλ πηνζεηήζεη ηελ έλλνηα ηεο competence competence αλαγλσξίδνληαο ηελ γεληθφηεξε ηάζε πνπ πθίζηαηαη ζηα κνληέξλα λνκηθά ζπζηήκαηα αιιά θαη ζηηο δηεζλείο ζπκβάζεηο, ηα δηαηηεηηθά δηθαζηήξηα λα θαζνξίδνπλ ηα ίδηα ηελ δηθαηνδνζία ηνπο. Σέινο ην άξζξν 17 ρνξεγεί ζην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην ηελ εμνπζία λα ιακβάλεη πξνζσξηλά κέηξα πξνζηαζίαο ηα νπνία θξίλεη απαξαίηεηα ζρεηηθά κε ην δήηεκα ηεο δηακάρεο. 40

41 14.6 Γηαηηεηηθή δηαδηθαζία Tν άξζξν 18 ζέηεη ηα ζεκέιηα πάλσ ζηα νπνία ε δηαηηεηηθή δηαδηθαζία πξέπεη λα ζηεξίδεηαη. Έηζη πξνβιέπεηαη φηη ηα κέξε πξέπεη λα ηχρνπλ ηεο ίδηαο ηζφηηκεο κεηαρείξηζεο, θαη θάζε κέξνο ζα έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα παξνπζηάζεη ηα επηρεηξήκαηά ηνπ. Σν άξζξν 19 αλαθέξεη φηη ηα κέξε είλαη ειεχζεξα λα επηιέμνπλ ηελ δηαδηθαζία πνπ ζα αθνινπζεζεί απφ ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην, ελψ ζε πεξίπησζε αζπκθσλίαο ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην ζα νξγαλψζεη ηελ δηαηηεζία κε ηξφπν πνπ ζεσξεί ηνλ πην θαηάιιειν. Οη δηαηάμεηο απηέο έρνπλ ραξαθηεξηζηεί σο Magna Carta ηεο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο. Αληηπξνζσπεχνπλ ηελ πξνζδνθία ησλ κεξψλ, ηα νπνία επηιέγνπλ ηελ δηαηηεζία σο κέζνδν επίιπζεο ησλ δηαθνξψλ ηνπο θαη επηδεηνχλ κία ηδησηηθή κέζνδν επίιπζεο δηαθνξψλ ε νπνία είλαη απειιαγκέλε απφ ηηο επίζεκεο δηαδηθαζίεο ησλ δηθαζηεξίσλ. Σν κέξνο δηεμαγσγήο ηεο δηαηηεζίαο χκθσλα κε ην άξζξν 20, ηα κέξε είλαη ειεχζεξα λα επηιέμνπλ ηνλ ηφπν ηεο δηαηηεζίαο. ε πεξίπησζε πάιη αζπκθσλίαο, ν ηφπνο ηεο δηαηηεζίαο ζα θαζνξηζηεί πάιη απφ ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην. Δληνχηνηο ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην κπνξεί λα ζπλεδξηάζεη αλ ην θξίλεη απαξαίηεην θαη ζε άιιν κέξνο πξνθεηκέλνπ λα εμεηάζεη κάξηπξεο ή λα πξνβεί ζε απηνςία. Γιώζζα Σν άξζξν 22 πξνβιέπεη φηη ηα κέξε είλαη ειεχζεξα λα επηιέμνπλ ηελ γιψζζα ηεο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο. Αλ απνηχρνπλ λα πξάμνπλ ηνχην, ηφηε ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην ζα θαζνξίζεη ηελ γιψζζα ηεο δηαδηθαζίαο. Οπνηνδήπνηε δε απνδεηθηηθφ έγγξαθν είλαη ζε άιιε γιψζζα απφ απηή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ δηαδηθαζία, ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην κπνξεί λα δηαηάμεη ηελ κεηάθξαζε ηνπ εγγξάθνπ. 41

42 Απαηηήζεηο ελάγνληνο & δηθαηώκαηα ελαγόκελνπ Ο ελάγσλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο ζα παξνπζηάζεη ηα γεγνλφηα πνπ ζηεξίδνπλ ηηο απαηηήζεηο ηνπ, ελψ ν ελαγφκελνο ζα ακπλζεί ησλ ζέζεψλ ηνπ παξνπζηάδνληαο ηα δηθά ηνπ ζηνηρεία. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο ηα κέξε ζα ππνβάιινπλ φια ηα έγγξαθα πνπ ζεσξνχλ ζεκαληηθά γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ ζέζεψλ ηνπο. Δπηπιένλ ην model law πξνβιέπεη φηη ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην κπνξεί λα ζπλερίζεη ηελ δηαδηθαζία θαη λα εθδψζεη κία απφθαζε εάλ έλα κέξνο απνηχρεη λα ζπκκνξθσζεί κε ηηο απαηηήζεηο ηεο δηαδηθαζίαο φπσο απηέο έρνπλ ζεζπηζηεί απφ ην δηθαζηήξην. Δκπεηξνγλώκνλεο Δάλ ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην δηνξίζεη έλαλ εκπεηξνγλψκνλα ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 26, ηα κέξε δχλαληαη λα εμεηάζνπλ απηφλ. Σν δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην κπνξεί λα δεηήζεη απφ έλα κέξνο λα δηεπθνιχλεη ηνλ εκπεηξνγλψκνλα ζρεηηθά κε ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ ή ηελ δηεπθφιπλζε πξφζβαζεο ζε έγγξαθα, ή ζε επηζεψξεζε αγαζψλ θαη πεξηνπζίαο Λήςε απνθάζεσλ & ηεξκαηηζκόο δηαδηθαζηώλ Σν άξζξν 28 αλαθέξεη φηη ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην ζα απνθαζίζεη φζνλ αθνξά ηελ δηαθνξά ζχκθσλα κε ην εθαξκνζηέν δίθαην πνπ έρεη ζπκθσλεζεί απφ ηα κέξε. Σα ηειεπηαία άιισζηε είλαη ειεχζεξα λα επηιέμνπλ ην εθαξκνζηέν δίθαην πνπ επηζπκνχλ γηα ηελ νπζία ηεο δηαθνξάο ηνπο. Όηαλ ηα κέξε απνηχρνπλ λα ζπκθσλήζνπλ ζην εθαξκνζηέν δίθαην, ην ίδην ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην ην θαζνξίδεη. Λήςε απνθάζεσλ κε πιεηνςεθία Σν άξζξν 29 πξνβιέπεη φηη φπνπ ππάξρνπλ πάλσ απφ έλαο δηαηηεηέο, φιεο νη απνθάζεηο ηνπ δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ ιακβάλνληαη κε πιεηνςεθία, εθηφο εάλ ηα κέξε 42

43 απνθαζίζνπλ δηαθνξεηηθά. Ωζηφζν δηαδηθαζηηθά δεηήκαηα κπνξνχλ λα ξπζκηζηνχλ απφ έλαλ επηδηαηηεηή εάλ απηφο έρεη εμνπζηνδνηεζεί απφ ηα κέξε ή φια ηα κέιε ηνπ δηαηηεηηθνχ δηθαζηεξίνπ. Γηεπζέηεζε δηαθνξώλ Δάλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο ηα κέξε δηεπζεηήζνπλ ηελ δηαθνξά, ηφηε ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην ζα ηεξκαηίζεη ηελ δηαδηθαζία θαη ε δηεπζέηεζε ζα ιάβεη ηελ κνξθή κίαο δηαηηεηηθήο απνθάζεσο (άξζξν 30 (1) ). Σν άξζξν 31 απαηηεί ε απφθαζε λα είλαη γξαπηή θαη λα είλαη ππνγεγξακκέλε απφ ηνλ δηαηηεηή ή ηνπο δηαηηεηέο. Ζ απφθαζε επίζεο πξέπεη λα αλαθέξεη ηνπο ιφγνπο πάλσ ζηνπο νπνίνπο ζηεξίρζεθε, εθηφο εάλ ηα κέξε έρνπλ απνθαζίζεη δηαθνξεηηθά. Πξέπεη επηζεο λα αλαθέξεηαη ε εκεξνκελία θαη ην κέξνο ηεο δηαηηεζίαο. Σν άξζξν 32 ππνγξακκίδεη φηη ε δηαηηεζία ηεξκαηίδεηαη κε ηελ έθδνζε κίαο νξηζηηθήο απφθαζεο απφ ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην. Δπίζεο ηεξκαηίδεηαη φηαλ ν ελάγσλ αλαθαιέζεη ηελ αμίσζή ηνπ ελαληίνλ ηνπ ελαγφκελνπ, ή ηα κέξε ζπκθσλήζνπλ νκνθψλσο γηα ηνλ ηεξκαηηζκφ, ή ηέινο εάλ ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην θξίλεη φηη ε ζηπλέρεηα ηεο δηαδηθαζίαο έρεη θαηαζηεί γηα θάπνηνπο ιφγνπο αδχλαηε Πξνζβνιή δηαηηεηηθήο απνθάζεσο Μία δηαηηεηηθή απφθαζε κπνξεί λα ακθηζβεηεζεί απφ ην ίδην ην δηαηηεηηηθφ δηθαζηήξην εάλ έλα κέξνο απνδείμεη φηη: (i) (ii) (iii) (iv) έλα κέξνο δελ έρεη ηθαλόηεηα πξνο δηθαηνπξαμία, ηθαλόηεηα λα ζπλάςεη δειαδή κία δηαηηεηηθή ζπκθσλία έλα κέξνο δελ ελεκεξώζεθε ζσζηά ζρεηηθά κε ηνλ δηνξηζκό ελόο δηαηηεηή ε απόθαζε αθνξά ηελ δηεπζέηεζε δεηεκάησλ πνπ δελ θαιύπηνληαλ από ηελ ξήηξα δηαηηεζίαο ή ηελ δηαηηεηηθή ζπκθσλία θαη έηζη ην δηαηηεηηθό δηθαζηήξην ήηαλ αλαξκόδην, ή έπαζρε από έιιεηςε δηθαηνδνζίαο ε ζύλζεζε ηνπ δηαηηεηηθνύ δηθαζηεξίνπ δελ βξηζθόηαλ ζε ζπκθσλία κε όζα είραλ ζπκθσλήζεη ηα κέξε 43

44 (v) (vi) όηαλ ην δήηεκα ηεο δηαθνξάο δελ κπνξεί λα δηεπζεηεζεί κε δηαηηεζία ζύκθσλα κε ηνπο λόκνπο ηνπο θξάηνπο όηαλ ε απόθαζε βξίζθεηαη ζε αληίζεζε κε ηελ δεκόζηα πνιηηηθή ηνπ θξάηνπο 14.9 Αλαγλώξηζε & εθηέιεζε δηαηηεηηθώλ απνθάζεσλ Σν ηειεπηαίν θεθάιαην ηνπ model law αζρνιείηαη κε ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε ησλ δηαηηεηηθψλ απνθάζεσλ. χκθσλα ινηπφλ κε ην άξζξν 35 κία απφθαζε ζα αλαγλσξηζηεί απφ ηα κέξε σο δεζκεπηηθή, αλεμάξηεηα απφ ηελ ρψξα ζηελ νπνία εμεδφζεθε. Θα πξέπεη λα αλαθέξνπκε πάλησο ην γεγνλφο φηη ζην model law φζνλ αθνξά ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε ησλ δηαηηεηηθψλ απνθάζεσλ πξνβιέπεηαη φηη πξνβιέπεη θαη ε χκβαζε ηεο Νέαο Τφξθεο ηνπ

45 15. Η ΓΙΑΙΣΗΙΑ ΣΟΤ ΓΙΔΘΝΟΤ ΔΜΠΟΡΙΚΟΤ ΔΠΙΜΔΛΗΣΗΡΙΟΤ (ΓΔΔ) 15.1 Γηεζλέο Δκπνξηθό Δπηκειεηήξην γεληθά Σν Γηεζλέο Δκπνξηθφ Δπηκειεηήξην 17 (ΓΔΔ απφ εδψ θαη ζην εμήο) ηδξχζεθε ην 1919, εδξεχεη ζην Παξίζη, θαη απνηειεί ην πην απζεληηθφ παγθφζκην «επηρεηξεκαηηθό βήκα» ηεο ειεχζεξεο νηθνλνκίαο θαη ησλ ηδησηηθψλ επηρεηξήζεσλ. Πξφθεηηαη γηα έλαλ κε-θπβεξλεηηθφ νξγαληζκφ νπνίνο ελζαξξχλεη ην εκπφξην, ηηο επελδχζεηο,θαζψο θαη ηελ δηεξεχλεζε λέσλ αγνξψλ, πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ θαη παξνηξχλεη ηελ ειεχζεξε δηαθίλεζε θεθαιαίσλ. Έλαο απφ ηνπο θχξηνπο ζηφρνπο ηνπ ΓΔΔ είλαη ε ππνζηήξημε ηεο ειεύζεξεο παγθόζκηαο νηθνλνκίαο θαη ηεο ηδησηηθήο επηρείξεζεο, κε απώηεξν ζθνπό ηελ πξνώζεζε ησλ επελδύζεσλ θαη ηνπ δηεζλνύο εκπνξίνπ. Δπίζεο βαζηθφο ηνπ ζηφρνο είλαη ε ελαξκόληζε ησλ δηεζλώλ εκπνξηθώλ θαλόλσλ, ησλ πεξίθεκσλ incoterms, κάιηζηα εθδίδεη νδεγνχο γηα ην ζπγθεθξηκέλν ζέκα, φπσο επίζεο θαη γηα δεηήκαηα ηειεπηθνηλσληψλ,δηαθήκηζεο, θαη ηξαπεδηθήο. ηα πιαίζηα ηνπ ΓΔΔ, έρνπλ δεκηνπξγεζεί πάλσ απφ 60 εζληθέο επηηξνπέο, νη νπνίεο πξνβάιινπλ ηηο ζέζεηο ησλ ρσξψλ ηνπο ζηελ δηεζλή θνηλφηεηα ζρεηηθά κε επηρεηξεκαηηθά δεηήκαηα. Η Διιεληθή Δπηηξνπή ΓΔΔ βξίζθεηαη ζηελ νδό Κάληγγνο Σα γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο Γηαηηεζίαο ηνπ ΓΔΔ Ζ δηαηηεζία ηνπ ΓΔΔ έρεη δχν βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά 18 : Πξψηνλ είλαη κία «επνπηεπόκελε» δηαηηεζία κε ηελ έλλνηα φηη παξαθνινπζείηαη, ππνζηεξίδεηαη θαη ειέγρεηαη απφ δχν φξγαλα: ην Γηεζλέο Γηαηηεηηθό Γηθαζηήξην (ΓΓΓ), θαη ηελ γξακκαηεία ηνπ. Σν δεχηεξν βαζηθφ ηεο ραξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη είλαη δηεζλήο. Ο δηεζλήο ηεο ραξαθηήξαο θαίλεηαη ηφζν απφ ηελ ζχλζεζε ηνπο Γηεζλνχο Γηαηηεηηθνχ Γηθαζηεξίνπ, φζν θαη ηεο Γξακκαηείαο ησλ νπνίσλ ηα κέιε είλαη δηαθφξσλ εζληθνηήησλ. Δπίζεο θαίλεηαη απφ ηελ εζληθφηεηα ησλ κεξψλ πνπ ππέβαιαλ ηηο δηαθνξέο ηνπο ζηoλ κεραληζκφ δηαηηεζίαο ηνπ. Αξθεί λα αλαθεξζεί φηη γηα ην 1994, ν αξηζκφο ησλ λέσλ αηηήζεσλ δηαηηεζίαο ήηαλ 384, θαη ελέπιεμαλ 941 κέξε απφ βι. Γηεζλέο Δκπνξηθφ Δπηκειεηήξην-Διιάο, ICC Information 18 βι. «Τα γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο Γηαηηεζίαο ηνπ Γηεζλνύο Δκπνξηθνύ Δπηκειεηεξίνπ», Αλησληά Γεκνιίηζα, Διιεληθή Έλσζε γηα ηε Γηαηηεζία, Αζήλα, 10 Μαξηίνπ

46 δηαθνξεηηθέο ρψξεο. Θα πξέπεη επίζεο λα ππνγξακκηζηεί φηη νη δηαηηεζίεο ηνπ ΓΔΔ είλαη θαηά πνιχ πεξηζζφηεξεο θάζε ρξφλν απφ φιεο καδί ηηο δηεζλείο δηαηηεζίεο πνπ ππνβάιινληαη ζε άιινπο δηεζλείο νξγαληζκνχο δηαηηεζίαο (φπσο ν ΑΑΑ, London Court of International Arbitration θιπ). Οη θπξηφηεξεο αξκνδηφηεηεο θαη εμνπζίεο ηνπ Γηαηηεηηθνχ Γηθαζηεξίνπ είλαη σο επί ην πιείζηνλ δηνηθεηηθήο θχζεσο. Σν ΓΓΓ δελ επηιύεη ην ίδην ηηο δηαθνξέο. Οη δηαθνξέο επηιχνληαη απφ ηνπο δηαηηεηέο πνπ ζα επηιέμνπλ ηα κέξε ή απφ ηνπο δηαηηεηέο ή απφ ηνπο επηδηαηηεηέο πνπ ζα δηνξίζεη ην ΓΓΓ ζηελ πεξίπησζε πνπ ηα κέξε απέρνπλ απφ ην λα νξίζνπλ δηαηηεηή ή θαη επηδηαηηεηή. Αιιά αο δνχκε πεξηιεπηηθά ηηο θπξηφηεξεο αξκνδηφηεηεο ηνπ ΓΓΓ: α) Σν ΓΓΓ θξίλεη αλ ππάξρεη ή όρη prima facie δηαηηεηηθή ζπκθσλία κεηαμύ ησλ κεξώλ, ή γηα ηα ππνθεηκεληθά όξηα κίαο δηαθνξάο, εμαηηίαο θάπνηαο παζνινγηθήο δηαηηεηηθήο ξήηξαο β) Κξίζε επί ησλ αηηήζεσλ εμαηξέζεσλ ησλ δηαηηεηώλ γ) Έιεγρνο ησλ δηαηηεηηθώλ απνθάζεσλ. Ωο πξνο ην ηειεπηαίν,ζα πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη απηφο ν έιεγρνο απνθάζεσλ απφ ην ΓΔΔ έρεη νδεγήζεη ζε εμαηξεηηθά κεγάιν βαζκφ αξηηφηεηαο ησλ απνθάζεσλ πνπ εθδίδνληαη απφ ην ΓΔΔ Οη θαλόλεο δηαηηεζίαο ηνπ ΓΔΔ (ICC Rules of Arbitration) Οη θαλφλεο απηνί έρνπλ σο βάζε ηελ ειεπζεξία βνχιεζεο ησλ κεξψλ θαη αθήλνπλ κεγάια πεξηζψξηα εθδήισζεο απηήο ηεο ειεπζεξίαο θαηά ηελ δηαηηεηηθή δηαδηθαζία. Οη θαλφλεο απηνί ζεζπίδνπλ θαηά ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπο γεληθέο θαηεπζπληήξηεο αξρέο πνπ νη δηαηηεηέο ζα πξνζαξκφζνπλ ζηελ θάζε ζπγθεθξηκέλε δηαθνξά, αλάινγα κε ηηο απαηηήζεηο ησλ κεξψλ θαη ηηο αλάγθεο ηεο θάζε ππφζεζεο. 46

47 16. Η ΓΙΑΙΣΗΙΑ ΣΟΤ ΔΜΠΟΡΙΚΟΤ & ΒΙΟΜΗΥΑΝΙΚΟΤ ΔΠΙΜΔΛΗΣΗΡΙΟΤ ΑΘΗΝΧΝ Τπεξεζίεο δηεζλνχο εκπνξηθήο δηαηηεζίαο παξέρεη θαη ην Δκπνξηθφ θαη Βηνκεραληθφ Δπηκειεηήξην Αζελψλ 19, ην νπνίν είλαη θαη κέινο ηνπ Γηεζλνχο Δκπνξηθνχ Δπηκειεηεξίνπ. Ζ αξκνδηφηεηα ηνπ ΔΒΔΑ ζε δεηήκαηα δηαηηεζίαο δηέπεηαη απφ ην πξνεδξηθφ δηάηαγκα (π.δ) 31/ χκθσλα κε ην α.2 παξ.1 ηνπ Π.Γ αληηθείκελν δηαηηεζίαο κπνξεί λα είλαη «νπνηαδήπνηε ηδησηηθή δηαθνξά εκπνξηθήο θύζεσο αλεμαξηήησο ηεο ηδηόηεηαο ησλ κεξώλ σο εκπόξσλ ή κε θαζώο θαη ηεο ηζαγέλεηαο ή ηεο θαηνηθίαο απηώλ, εθ νζνλ νη ζπλνκνινγήζαληεο ηε ζπκθσλία πεξί δηαηηεζίαο έρνπλ ηελ εμνπζία ηεο ειεύζεξεο δηάζεζεο ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο δηαθνξάο» Αλαληίξξεηα ε δηαηηεζία θαιχπηεη φιεο ηηο ζπλαιιαγέο ηνπ εζσηεξηθνχ θαη εμσηεξηθνχ εκπνξίνπ θαη αθφκε ηηο ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ζπλαιιαγέο ηνπ θξάηνπο, ησλ ΝΠΓΓ θαη ησλ Γεκνζίσλ Οξγαληζκψλ Κνηλήο Ωθέιεηαο, εμαηξνπκέλεο θπζηθά θάζε ζχκβαζεο εξγαζίαο. Ζ επηινγή ησλ δηαηηεηψλ γίλεηαη απφ έλαλ θαηάινγν δηαηηεηψλ, φπνπ πεξηιακβάλνληαη πξφζσπα πνπ αλήθνπλ ζε δηάθνξνπο θιάδνπο ηνπ εκπνξίνπ ή είλαη δηθεγφξνη, δηθαζηέο κεραληθνί, νξθσηνί ινγηζηέο, έηζη ψζηε λα ππάξρεη ε δπλαηφηεηα λα δηνξίδνληαη δηαηηεηέο αλάινγα ηελ θχζε ηεο ππφζεζεο. χκθσλα κε ην Π.Γ ν δηαηηεηήο κε γλψκνλα ηελ εκπεηξία θαη ηελ κφξθσζή ηνπ ζα πξέπεη λα ζπκβάιιεη θαη λα πξνάγεη ηελ δηαδηθαζία, έηζη ψζηε ηα κέξε λα θαηαιήμνπλ ζε ζπκβηβαζηηθή ιχζε ηεο δηαθνξάο 21. Όζνλ αθνξά ην εθαξκνζηέν δίθαην,απηφ κπνξεί λα ην θαζνξίζνπλ ηα κέξε ζηελ ζπκθσλία ηνπο, ελψ αλ δελ θαζνξίδεηαη, εθαξκφδεηαη ην ειιεληθφ νπζηαζηηθφ δίθαην δειαδή ην εκπνξηθφ δίθαην θαη ηα εκπνξηθά ζέκαηα, ελψ πεξί δηεζλψλ δηαθνξψλ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ην εθαξκνζηέν δίθαην θξίλεηαη θαηά ηηο δηαηάμεηο ηνπ ειιεληθνχ ηδησηηθνχ δηεζλνχο δηθαίνπ. Ζ δηαηηεηηθή απφθαζε ιακβάλεηαη κε πιεηνςεθία, ζπληάζζεηαη εγγξάθσο, θαη θαηαηίζεηαη ηφζν ζηε γξακκαηεία ηεο κνλίκνπ δηαηηεζίαο ηνπ ΔΒΔΑ φζν θαη ζηε 19 βι. Θ. Παπαγεσξγαξάθεο, «Ζ δηαηηεζία: Mία ελαιιαθηηθή πξφηαζε επίιπζεο ησλ εκπνξηθψλ δηαθνξψλ», πεξηνδηθφ Αλάπηπμε, Μάτνο ΦΔΚ 9 η. Ά/ απηφ απνηειεί αξρή ηεο δηαδηθαζίαο αθνχ γίλεηαη ξεηή αλαθνξά ζηελ επηδίσμε ζπκβηβαζηηθήο ιχζεο (solution amiable)θαζ φια ηα ζηάδηα ηεο δηαδηθαζίαο απφ ηνπο δηαηηεηέο 47

48 Γξακκαηεία ηνπ Μνλνκεινχο Πξσηνδηθείνπ Αζελψλ. εκαληηθφ ζηνηρείν απνηειεί ε δηάηαμε ηνπ α.32 παξ.1 ηνπ ΠΓ πνπ νξίδεη φηη ε δηαηηεηηθή απφθαζε δελ ππφθεηηαη ζε έλδηθα κέζα φπσο έθεζε αλαίξεζε αλαςειάθηζε, γεγνλφο πνπ απνηειεί κεγάιν κεηνλέθηεκα θαη εγθπκνλεί θηλδχλνπο γηα ηελ νξζή απνλνκή δηθαηνζχλεο. Γη απηφλ ηνλ ιφγν ζηελ παξάγξαθν 2 ηνπ ίδηνπ άξζξνπ παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα ζηα κέξε λα πξνβιέπνπλ ζηελ ζπκθσλία ηνπο ηελ πξνζθπγή θαηά ηεο δηαηηεηηθήο απφθαζεο ελψπηνλ άιισλ δηαηηεηψλ, ζχκθσλα κε κία επαθξηβψο θαζνξηζκέλε δηαδηθαζία. Σέινο λα αλαθέξνπκε φηη ν ζεζκφο ηνπ Μφληκνπ Γηαηηεηηθνχ Γηθαζηεξίνπ ηνπ ΔΒΔΑ παξά ηα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξεη, παξακέλεη άγλσζηνο από ηηο επηρεηξήζεηο. 17. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΠΡΧΣΟΤ ΜΔΡΟΤ Απφ ηα παξαπάλσ ζπκπεξαίλεηαη φηη ε δηαηηεζία απνηειεί έλα ζεζκφ αλαγλσξηζκέλν απφ ην δίθαην, θαη ν νπνίνο εκθαλίδεηαη σο κία ελαιιαθηηθή πξόηαζε επίιπζεο κίαο δηαθνξάο, πξφηαζε δηαθνξεηηθή απφ απηή ηνπ δηθαζηεξίνπ πνπ φινη γλσξίδνπκε. Ο ζεζκφο απηφο πξνζθέξεη απαξάκηιια πιενλεθηήκαηα πνπ ήδε αλαθέξζεθαλ: κε δεκνζηνπνίεζε δηαθνξάο δεδνκέλνπ φηη ην δηαηηεηηθφ δηθαζηήξην ζπλεδξηάδεη ρσξίο αθξναηήξην, γεγνλφο αζθαιψο πνπ επηηξέπεη ηελ δεκηνπξγία κίαο ιηγφηεξν απζηεξήο θαη πεξηζζφηεξν θηιηθήο αηκφζθαηξαο, ηαρύηεηα ζηελ δηεθπεξαίσζε ηεο ππόζεζεο, θαζνξηζκόο ηεο ζύλζεζεο ηνπ δηαηηεηηθνύ δηθαζηεξίνπ από ηα ίδηα ηα κέξε θιπ. Δληνχηνηο, παξά ηα πιενλεθηήκαηα απηά, ν ζεζκφο απηφο δελ έρεη ηχρεη κέρξη ζήκεξα επξείαο εθαξκνγήο κεηαμχ ησλ κεξψλ πνπ έρνπλ κία δηαθνξά, θαη ηδίσο κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ ζηηο νπνίεο θαηά θχξην ιφγν πξνζθέξεηαη σο κέζν επίιπζεο. Πνιιέο θνξέο ν ζεζκόο ηεο δηαηηεζίαο αγλνείηαη από ηηο επηρεηξήζεηο, θαη έηζη νη θφβνη απέλαληη ζε κία ηέηνηα δηαδηθαζία ιεηηνπξγνχλ σο ηξνρνπέδε γηα ηελ αλάπηπμή ηεο. Απηφ αθνξά θπξίσο φκσο ηελ Διιάδα. Απελαληίαο ζην εμσηεξηθφ, ε πξνζθπγή ζηελ δηαηηεζία σο ελαιιαθηηθό κέζν επίιπζεο ησλ δηαθνξώλ, γίλεηαη πάξα πνιύ ζπρλά. Σν ΔΒΔΑ αζθαιψο κπνξεί λα παίμεη έλαλ πην ελεξγφ ξφιν ζηελ πξνψζεζε ηεο δηαηηεζίαο σο ελαιιαθηηθνχ ηξφπνπ επίιπζεο δηαθνξψλ. Μπνξεί κε δηάθνξνπο ηξφπνπο λα γλσζηνπνηήζεη ζηηο ειιεληθέο επηρεηξήζεηο ηα νθέιε πνπ ε δηαηηεζία παξέρεη. Άιισζηε αο κελ μερλάκε φηη ζηα πιαίζηα ηνπ ίδηνπ ηνπ ΔΒΔΑ ιεηηνπξγεί κφληκα δηαηηεζία. 48

49 Β ΜΔΡΟ «ΟΙ ΦΙΛΙΚΔ ΜΔΘΟΓΟΙ ΔΠΙΛΤΗ ΓΙΔΘΝΧΝ ΔΜΠΟΡΙΚΧΝ ΓΙΑΦΟΡΧΝ (ΦΜΔΓ)» 1. ΔΙΑΓΧΓΗ Οη Φηιηθέο Μέζνδνη Δπίιπζεο Γηαθνξψλ φπσο αλαθέξζεθε θαη ζηελ εηζαγσγή, αλήθνπλ ζηηο Δλαιιαθηηθέο κεζφδνπο (ΔΓ) θαη ραξαθηεξίδνληαη απφ ηελ χπαξμε ελφο Οπδέηεξνπ Σξίηνπ Πξνζώπνπ, πνπ επηθνπξεί νπζηαζηηθά ηελ δηεμαγσγή ηνπο. Γηαθξίλνληαη απφ ηελ δηαηηεζία ζην φηη είλαη ζηελ πιεηνςεθία ηνπο κεδεζκεπηηθέο, θαζψο θαη ζην φηη έρνπλ πεξηζζφηεξν αλεπίζεκε-θαη άξα-αλειαζηηθή κνξθή. Οη Φηιηθέο Μέζνδνη Δπίιπζεο Γηαθνξψλ πεξηιακβάλνπλ ηελ δηακεζνιάβεζε, ηελ πξνδηθαζηηθή ακεξόιεπηε αμηνιόγεζε, ηελ κίλη-δίθη, ηελ δίθε ησλ ελόξθσλ, θαζψο θαη άιια ιηγφηεξν γλσζηά δηαπξαγκαηεπηηθά ζρήκαηα, πνπ είλαη θπξίσο παξαιιαγέο ησλ παξαπάλσ. Σα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξνπλ νη Φηιηθέο Μέζνδνη Δπίιπζεο Γηαθνξψλ, φπσο νηθνλνκία, νπζηαζηηθό απνηέιεζκα ρσξίο ξίζθν, ηαρύηεηα θιπ, ηηο θαζηζηνχλ πιένλ θαηάιιειεο γηα ηηο δηελέμεηο ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ ηνκέα. Γη απηφ άιισζηε παξφιν πνπ νη κέζνδνη απηνί είλαη «γέλλεκα-ζξέκκα» ηεο ηδησηηθήο πξσηνβνπιίαο, πνιιέο έλλνκεο ηάμεηο ζπεχδνπλ πξχζπκα λα ηηο πηνζεηήζνπλ, θαη λα θαηαζηνχλ έηζη θηιηθφηεξεο πξνο ην νηθνλνκηθν-θεληξηθφ ζθεπηηθφ ηνπ αληίδηθνπ επηρεηξεκαηία. 2. Η ΚΑΣΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΗ ΣΧΝ ΔΝΑΛΛΑΚΣΙΚΧΝ ΜΟΡΦΧΝ ΔΠΙΛΤΗ ΓΙΑΦΟΡΧΝ Οη Δλαιιαθηηθέο Μνξθέο Δπίιπζεο Γηαθνξψλ (ΔΜΔΓ) αλαθέξνληαη ζε θάζε εμσδηθαζηηθή δηαδηθαζία πνπ εθαξκφδεηαη ελαιιαθηηθά γηα ηε δηεπζέηεζε κηαο δηακάρεο, θαζψο ζεσξείηαη φηη εμππεξεηεί θαιχηεξα ηελ νπζία θαη ηε θχζε ηεο ππφζεζεο. Οη ΔΜΔΓ ρσξίδνληαη ζε δπν βαζηθέο θαηεγνξίεο πνπ είλαη : 49

50 Α. ε Γηαηηεζία Β. νη Φηιηθέο Μέζνδνη Δπίιπζεο Γηαθνξώλ (ΦΜΔΓ) Γηαηηεζία vs ΦΜΔΓ Βαζηθή δηαθνξά πνπ δηέπεη ηηο δπν θαηεγνξίεο είλαη ε δεζκεπηηθόηεηα : ε Γηαηηεζία δεζκεχεη λνκηθά σο πξνο ην απνηέιεζκά ηεο, ην νπνίν είλαη άκεζα εθηειεζηφ απφ ηνπο δηαδίθνπο. Αληίζεηα, νη ΦΜΔΓ παξάγνπλ απνθάζεηο πνπ είλαη πξναηξεηηθέο γηα ηα κέξε, ηα νπνία δελ ειέγρνληαη γηα ηελ κε εθηέιεζή ηνπο. Δπηπιένλ, ε δηαδηθαζία ηεο Γηαηηεζίαο είλαη πεξηζζόηεξν «θσδηθνπνηεκέλε» θαη απνθξπζηαιισκέλε, ελψ απηή ησλ ΦΜΔΓ δηαπιάζεηαη θάζε θνξά ζρεδφλ εμ νινθιήξνπ, κε γλψκνλα ηηο ηδηαίηεξεο αλάγθεο ηεο δηακάρεο. Απφ απηήλ ηελ άπνςε, ε πξψηε βξίζθεηαη πιεζηέζηεξα ζηελ παξαδνζηαθή δηθαζηηθή ιεηηνπξγία, ελψ νη δεχηεξεο πην θνληά ζηηο αλεπίζεκεο ηδησηηθέο δηαπξαγκαηεχζεηο. Σέινο, έρεη επηθξαηήζεη (ρσξίο φκσο λα ζεσξείηαη θαλφλαο) ε παξαπνκπή ζηε Γηαηηεζία λα γίλεηαη απεπζείαο από ηα δηθαζηήξηα 23, ελψ νη πεξηζζφηεξεο ΦΜΔΓ λα απνηεινχλ νηθεηνζειή επηινγή ησλ αληηκαρφκελσλ πιεπξψλ. 2.2 Σ Ο Π Ρ Ο Φ Ι Λ Σ Χ Ν Φ Μ Δ Γ 1) Καηεγνξίεο: Η ζαθήο θπξηαξρία ηεο Γηακεζνιάβεζεο Οη ΦΜΔΓ απνηεινχληαη απφ : Α. ηε Γηακεζνιάβεζε 24 Β. ινηπέο κνξθέο ΔΓ 25, φπσο : - Σελ Πξνδηθαζηηθή Ακεξόιεπηε Αμηνιόγεζε - Σε Μίλη-δίθε - Σελ Δλνηθίαζε ελόο δηθαζηή - Σε Γίθε Δλόξθσλ Πξαθηηθή πνπ εθαξκφδεηαη θπξίσο ζηηο ΖΠΑ 24 Mediation, θαηά ηελ αγγιηθή απόδνζε 25 Γηα ηε ζπγθεθξηκέλε παξνπζίαζε ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη θαηεγνξηνπνηήζεηο α. ηνπ Γηθαζηεξίνπ ηεο Αξηδφλα θαη β. ηεο American Bar Association, Section of Dispute Resolution 26 Neutral Evaluation, Mini-trial, Private Judging θαη Summary Jury Trial, αληίζηνηρα 50

51 Αληίζεηα, νη ππόινηπεο ΦMΔΓ ρξεζηκνπνηνύληαη πνιύ ιηγόηεξν, γη απηφ θαη παξνπζηάδνπλ ζνβαξή αλνκνηνγέλεηα, ηφζν σο πξνο ηελ νλνκαζία, φζν θαη σο πξνο ην πεξηερφκελφ ηνπο, απφ ηφπν ζε ηφπν εθαξκνγήο. Αλαπηχζζνληαη θπξίσο απφ ηνπηθά δηθαζηήξηα 27. Γη απηφ, παξά ην ελδηαθέξνλ θαη ηελ ηδηνηππία πνπ παξνπζηάδνπλ, δελ έρνπλ, κέρξη ζήκεξα, θσδηθνπνηεζεί αλαιπηηθά απφ θάπνηνλ κεγάιν θνξέα παξνρήο ππεξεζηψλ ΦΔΓ 28. 2) Κνηλά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ΦΜΔΓ: ν αηειείσηνο θαηάινγνο ησλ πιενλεθηεκάησλ ηνπο Σα βαζηθά ζηνηρεία πνπ ηηο πξνζδηνξίδνπλ φιεο απφ θνηλνχ, ζε κηθξφηεξν ή κεγαιχηεξν βαζκφ (εληνλόηεξα παξνπζηάδνληαη ζηε Γηακεζνιάβεζε, ηελ θαηεμνρήλ ΦΜΔΓ), είλαη ηα παξαθάησ : a. Δπηθέληξσζε ζηελ νπζία ησλ πξαγκάησλ + Πνιππξηζκαηηθή Πξνζέγγηζε ηνπ δεηήκαηνο = Μέγηζηε Απνηειεζκαηηθόηεηα Ζ «θιαζηθή» δηθαζηηθή απφθαζε, πξνζεισκέλε ζηνπο ηχπνπο ησλ λφκσλ, πνιιέο θνξέο δελ εμππεξεηεί ηα πξαγκαηηθά εκπνξηθά ζπκθέξνληα ησλ κεξψλ. Οη αληίδηθνη πνπ πξνζθεχγνπλ ζηηο ΦΜΔΓ ελδηαθέξνληαη λα βξνπλ ηελ νπζία ηεο ππόζεζεο, θαηαιήγνληαο ζε ζπκθσλίεο πνπ ζπλδπάδνπλ, κε ηνλ επσθειέζηεξν δπλαηφ ηξφπν, ηηο αλάγθεο ηεο θάζε επηρείξεζεο. 29 Απηφ ππνβνεζείηαη ζεκαληηθά απφ ηελ πνιχπιεπξε αληηκεηψπηζε ηεο δηαπινθήο : ην δηθαζηήξην ηελ εμεηάδεη απφ λνκηθήο θαζαξά άπνςεο, ε ΦΜΔΓ βιέπεη θαη ηε ρξεκαηννηθνλνκηθή, επηρεηξεκαηηθή, πνιπεζληθή ηεο πιεπξά. Με άιια ιφγηα, ν Οπδέηεξνο Σξίηνο έρεη «εκπνξηθφ θξηηήξην», θαη γη απηφ είλαη ν πιένλ θαηάιιεινο γηα ηηο επηρεηξεκαηηθέο ζπγθξνχζεηο. 27 θπξίσο ακεξηθαληθά 28 ζεκεησηένλ φηη έρνπλ θαηαγξαθεί πεξηζζφηεξεο κέζνδνη απφ ηηο παξνπζηαδφκελεο ζηελ εξγαζία, είλαη φκσο πνιχ ιηγφηεξν γλσζηέο, θαη απνηεινχλ παξαιιαγέο ηνπο. 29 παξαδείγκαηνο ράξε, κηα εηαηξεία ελδηαθέξεηαη λα «ζπκκνξθψζεη» ηελ αζέκηηε ζπκπεξηθνξά κηαο άιιεο, ρσξίο φκσο λα επηζπκεί δηαθνπή ηεο πξνζνδνθφξαο ζπλεξγαζίαο ηνπο. Μηα δηθαζηηθή απφθαζε πηζαλφλ λα επέβαιιε δηάιπζε ηεο εκπνξηθήο ζπλεξγαζίαο, ελψ κηα δηακεζνιάβεζε ζα θαζηζηνχζε ηελ ηειεπηαία παξαγσγηθφηεξε απφ πξηλ. 51

52 αλ ζπλέπεηα, ε ΦΜΔΓ θαζίζηαηαη παξαγσγηθόηαηε, απφ άπνςε: α)απνηειέζκαηνο (ην % ησλ Γηακεζνιαβήζεσλ νινθιεξψλνληαη κε επηηπρία) β) Πνηόηεηαο (νη αληίδηθνη κέλνπλ, θαηά θαλφλα, πεξηζζφηεξν απφ ηθαλνπνηεκέλνη κε ηελ θαηάιεμε κηαο ΦΜΔΓ). β. Η Δμνηθνλόκεζε Υξόλνπ θαη Υξήκαηνο, ην κεδακηλό ξίζθν Οη ΦΜΔΓ είλαη εμαηξεηηθά γξήγνξεο: ε θύξηα δηαδηθαζία δηαξθεί ζπλήζσο κεξηθέο κέξεο (2-4, θαηά κέζν όξν), ελώ από ηε ζηηγκή ιήςεο ηεο απόθαζεο γηα ρξήζε κηαο ΦΜΔΓ, σο ηε ζηηγκή νινθιήξσζεο ηεο δηαδηθαζίαο, κεζνιαβνύλ κόιηο ιίγνη κήλεο (πνπ πάλησο δελ μεπεξλνύλ ην έηνο). Σν ρξνλνδηάγξακκα πνπ θαηαξηίδεηαη αξρηθά δεκηνπξγεί ζε φινπο έλα θιίκα πίεζεο γηα γξήγνξε εμεχξεζε ιχζεο, θαζψο ηπρφλ παξάηαζε ηεο δηαδηθαζίαο ζπλεπάγεηαη απηφκαηα αχμεζε ηνπ θφζηνπο γηα ηνπο αληηδίθνπο (ακνηβή δηακεζνιαβεηψλ, θιπ) Ωο πξνο ηηο δαπάλεο, νη ΦΜΔΓ απνδεηθλχνληαη νη νηθνλνκηθόηεξεο απφ φιεο, θαζψο κηα δηθαζηηθή εκπινθή έρεη πνιιαπιάζην θαη κηα δηαηηεζία πεληαπιάζην 32 θφζηνο. Δθηφο φκσο απφ απηφ, ν δηαθαλνληζκόο πνπ επηηπγράλεηαη ζην ηέινο αθήλεη ζρεδφλ πάληα, θεξδηζκέλεο θαη ηηο δπν πιεπξέο 33 : δελ ππάξρεη πηα ν «ρακέλνο» πνπ ζα πιεξψζεη απνδεκίσζε ζηνλ «ληθεηή», αιιά κηα ζπκθέξνπζα ζπκθσλία (πρ γηα ζπγθεθξηκέλε εκπνξηθή ζπλεξγαζία), ε νπνία ζα επηθέξεη ζην κέιινλ αλππνιφγηζηα ακνηβαία νηθνλνκηθά νθέιε. Τπφ απηφ ην πξίζκα, ην «ξίζθν» ηνπ λα δνθηκάζεη θαλείο κηα ΦΜΔΓ είλαη ζρεδφλ κεδεληθφ (πεξηιακβάλεη κφλν ηα έμνδα δηεμαγσγήο ηεο δηαδηθαζίαο). 30 ζχκθσλα κε ηνλ Γηακεζνιαβεηή Stephen Marsh ζην άξζξν ηνπ A Simple Explanation of Mediation, ζηελ ηζηνζειίδα adr.com 31 ζχκθσλα κε ηελ Ακεξηθαλίδα λνκηθφ Adrienne L.Krikorian, ζην άξζξν ηεο Litigate or Mediate? Mediation as an alternative to lawsuits. 32 ζχκθσλα κε ηελ εθηίκεζε ηνπ εγρεηξηδίνπ International Mediation-The art of Business Diplomacy, ζει φπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη, win-win solution 52

53 γ. Η Μπζηηθόηεηα Οη ΦΜΔΓ ζηελ πξάμε είλαη αξθεηά έσο άθξσο εκπηζηεπηηθέο. Ο θαζαξά εμσδηθαζηηθφο ηνπο ραξαθηήξαο 34 επηηξέπεη ζηνπο «ρξήζηεο» ηνπο λα δηαηεξνχλ αθφκα θαη ηελ ίδηα ηελ χπαξμε ηεο αληηπαιφηεηαο ( πφζν κάιινλ ηελ πξνζπάζεηα απαινηθήο ηεο) καθξηά απφ ηε δεκνζηφηεηα. αλ απνηέιεζκα, δηαηεξείηαη αθέξαηα ε επηρεηξεκαηηθή ηνπο θήκε. Δθηφο απηνχ, ε βεβαηφηεηα πσο νη δηαβνπιεχζεηο είλαη θαη ζα παξακείλνπληδησηηθή ππφζεζε κεηαμχ ησλ δηαδίθσλ, απειεπζεξψλεη ςπρνινγηθά ηνπο εκπιεθφκελνπο επηρεηξεκαηίεο θαη ηνπο ελζαξξχλεη λα εθθξάζνπλ αλνηρηά ηηο φπνηεο πζηεξφβνπιεο ζέζεηο, θεξδνζθφπεο πξνηάζεηο θαη επηζπκίεο ηνπο. Απηφ, θπζηθά, απνβαίλεη πξνο φθεινο ηεο επφδσζεο ηεο δηαπξαγκάηεπζεο. Σέινο, ην απόξξεην ησλ ΦΜΔΓ ηειεπηαία έρεη αξρίζεη λα θαηνρπξψλεηαη θαη ζεζκηθά (Βιέπε ΓΔΔ) 35 δ.σν Αδέζκεπην Όπσο πξναλαθέξζεθε, νη «απνθάζεηο» πνπ εθδίδνπλ νη ΦΜΔΓ δε δεκηνπξγνχλ θακία λνκηθή ππνρξέσζε γηα ηα κέξε, ζηελ θαιή ζέιεζε θαη κφλν ησλ νπνίσλ έγθεηηαη ε εθαξκνγή ηνπο. Σα κέξε δεζκεχνληαη κνλάρα ζε πεξίπησζε πνπ ην ζειήζνπλ ηα ίδηα, κεηαηξέπνληαο ην θείκελν ηεο απφθαζεο ζε επίζεκε εκπνξηθή ζχκβαζε. Δθηφο φκσο απφ απηφ, ε ίδηα ε ζπκκεηνρή ζηε δηαδηθαζία δε δεκηνπξγεί θακία ππνρξέσζε ζηα κέξε, πνπ κπνξνχλ λα απνρσξήζνπλ νπνηεδήπνηε ην ζεσξήζνπλ ζθόπηκν. ε. Η Οηθεηνζειήο πξνζέιεπζε-ζπκκεηνρή Ζ «ζπληαγή επηηπρίαο» ησλ ΦΜΔΓ έρεη σο απαξαίηεην ζπζηαηηθφ ηελ ακνηβαία επηζπκία ησλ αληηδίθσλ λα «αλνίμνπλ ηα ραξηηά ηνπο» γηα λα εμαιείςνπλ ηελ φπνηα δηαθνξά, δηαιέγνληαο κηα ζπγθεθξηκέλε ΦΜΔΓ. Ζ δηζηαθηηθφηεηα θαη ε θαρππνςία έζησ θαη ηνπ ελφο κέξνπο παξαθσιχνπλ ζεκαληηθά ηε δηαδηθαζία, αλαγθάδνληαο ζπρλά ηνλ νπδέηεξν κεζνιαβεηή λα δηαθφπηεη ηηο δηαπξαγκαηεχζεηο, ή αθφκα θαη λα 34 εθηφο, βεβαίσο, απφ ηε Γίθε Δλφξθσλ, πνπ πξαγκαηνπνηείηαη κνλάρα ζε ζπλεξγαζία κε ην Γηθαζηήξην 35 Βιέπε ζην παξάξηεκα ην ζρεηηθφ άξζξν ησλ Καλνληζκψλ ΦΔΓ 53

54 ζπκβνπιεχεη παξαπνκπή ηεο ππφζεζεο ζηα δηθαζηήξηα. Μάιηζηα, αθφκε θαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ε παξαπνκπή ζε θάπνηα ΦΜΔΓ πξνσζείηαη απφ ην αξκφδην δηθαζηήξην, ε κε επίηεπμε ζπκθσλίαο επαλαθέξεη απηφκαηα ηε δηακάρε ζηηο αίζνπζεο ησλ δηθαζηεξίσλ. ζη.η Δθαξκνγή ζε νπνηαδήπνηε ρξνληθή ζηηγκή ηεο αληηδηθίαο Οη ΦΜΔΓ ηαηξηάδνπλ άλεηα ζε νπνηαδήπνηε θάζε ηεο επηδηθαδφκελεο ππφζεζεο: πξηλ, θαηά ηε δηάξθεηα, κεηά ηε ιήμε ηεο δίθεο 36. Τπάξρνπλ νξηζκέλεο έλλνκεο ηάμεηο πνπ πξνβιέπνπλ παξαπνκπή ζε δηακεζνιάβεζε, φηαλ ε θχζε ηεο ππφζεζεο ην επλνεί. Δπηπιένλ, αθφκε θαη ζε πεξίπησζε πνπ ηα κέξε δελ πξνζθχγνπλ ζηε δηθαηνζχλε, κηα ΦΜΔΓ απνδεηθλχεηαη θαξπνθφξα ζε νπνηνδήπνηε ζηάδην ηεο θαζεαπηνχ δηαθνξάο : θαηά ηε γέλεζε 37, ηελ εμέιημε θαη θαζ φιε ηε δηάξθεηά ηεο. Πάλησο, νη «ζεακαηηθφηεξεο» πεξηπηψζεηο ΦΜΔΓ έρνπλ θαηαγξαθεί ζε ππνζέζεηο πνπ εμάληιεζαλ ηα δηθαζηηθά πεξηζψξηα θαη πνπ ηαιαηπψξεζαλ καθξνρξφληα ηνπο δηαδίθνπο, ηφζν απφ άπνςε θφζηνπο, φζν θαη ελέξγεηαο. δ. Ο Πιήξεο έιεγρνο: νη αληίδηθνη θξαηνύλ ηα ελία ηεο δηαδηθαζίαο Οη ΦΜΔΓ πξνζθέξνπλ ζηνπο αληηκαρφκελνπο ηελ πνιπηέιεηα ηεο αίζζεζεο ηνπ πιήξνπο ειέγρνπ ηνπ ηξφπνπ δηεμαγσγήο ηεο δηαδηθαζίαο. Αηζζάλνληαη φηη ηελ δηαπιάζνπλ νη ίδηνη, θαζψο νη ίδηνη, ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο, πξνθαζνξίδνπλ: ην είδνο ηεο, ηνλ ζπληνληζηή (ή ηνπο ζπληνληζηέο) ηεο, ηε ρξνληθή ηεο δηάξθεηα (θαη άξα, θαηά θάπνην ηξόπν, ην θόζηνο ηεο), ην ρξόλν, ρώξν, ηηο βαζηθέο παξακέηξνπο κεζόδεπζήο ηεο, ην βαζκό δεζκεπηηθόηεηαο πνπ ζα ιάβεη ε ελδερόκελε απόθαζε ζπκθσλία πνπ ζα πξνθύςεη, ηηο πηζαλέο δηεμόδνπο ζε πεξίπησζε απνηπρίαο, θαζπζηέξεζεο, ζηαζηκόηεηαο ησλ εξγαζηώλ, θ.ά. Βέβαηα, ζρεηηθή κέξηκλα ιακβάλνπλ θαη ηα αξκφδηα Δπηκειεηήξηα ή άιινη θνξείο, πνπ ζπρλά δηεπθνιχλνπλ ηνπο επηρεηξεκαηίεο (πνπ πξνζθεχγνπλ ζε απηά) λα 36 παξαδείγκαηνο ράξε, είλαη ζπρλφ ην θαηλφκελν ν έλαο αληίδηθνο, κεηά ηελ έθδνζε ηεο δηθαζηηθήο απφθαζεο, λα πξνηξέπεη ηνλ άιιν λα πξνρσξήζνπλ ζε δηακεζνιάβεζε, πξνθεηκέλνπ λα απνθχγνπλ ηελ ηαιαηπσξία θαη ακθίβνιε απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο έθεζεο. 37 δελ είλαη κάιηζηα ηπραίν πνπ νη κεγάιεο εηαηξείεο αλαπηχζζνπλ εηδηθνχο κεραληζκνχο πξφιεςεο δηαθνξψλ: θαηαζηέιινληαο ηηο κφιηο είηε πξνηνχ θαλ- εκθαληζζνχλ, γιηηψλνπλ ην θφζηνο πνπ ζα επέθεξε ε εμάπισζή ηνπο. 54

55 απνθαζίζνπλ ηα παξαπάλσ ζηνηρεία, κέζσ πιεξνθφξεζεο, γλσκνδφηεζεο, εηδηθψλ πξνβιέςεσλ 38. ε. Ο Οηθείνο Οπδέηεξνο Σξίηνο Ζ δηεμαγσγή ησλ ΦΜΔΓ πξαγκαηνπνηείηαη απφ έλαλ νπδέηεξν πξφεδξνκεζνιαβεηή (φρη απαξαίηεηα λνκηθφ).ο ξφινο ηνπ είλαη βαξχλνπζαο ζεκαζίαο, δεδνκέλνπ φηη ε αίζηα εμέιημε ησλ πξαγκάησλ ζηεξίδεηαη ζε πνιχ κεγάιν βαζκφ ζηελ αξηζηνηερληθφηεηα ησλ ρεηξηζκψλ ηνπ. Ζ νηθεηφηεηα πνπ ππάξρεη ζηε ζρέζε κεζνιαβεηή θαη αληηδίθσλ είλαη αμηνπξφζεθηε γηα ηα λνκηθά δεδνκέλα, δηεπθνιχλεη αλεθηίκεηα ηηο δηαπξαγκαηεχζεηο θαη νθείιεηαη ζην φηη ν κεζνιαβεηήο: επηιέγεηαη από ηνπο ίδηνπο ηνπο αληηδίθνπο, κε γλψκνλα ηηο γλψζεηο, ηελ εκπεηξία θαη ηηο ηθαλφηεηέο ηνπ. Έηζη, θαιιηεξγείηαη άκεζα έλαο ζεβαζκφο θαη κηα εκπηζηνζχλε ζηηο κεζνδεχζεηο ηνπ. ελδηαθέξεηαη νπζηαζηηθά γηα ηε δίθαηε θαη ακνηβαία ζπκθέξνπζα έθβαζε ηεο ππφζεζεο, θαη εξγάδεηαη κε δήιν γη απηφ πξνζεγγίδνληαο κε θαιή ζέιεζε ηηο δπν πιεπξέο. δελ εθδίδεη επίζεκεο απνθάζεηο, δελ θξίλεη, δελ εθθξάδεηαη ππέξ ηεο κηαο ή ηεο άιιεο πιεπξάο, αιιά κφλν πξνηείλεη θαη ζπκβνπιεχεη, ελψ δηαηππψλεη άπνςε ζην ηέινο κνλάρα ηεο δηαδηθαζίαο. 38 παξαδείγκαηνο ράξε, ην ΓΔΔ, ζηνπο Καλνληζκνχο ΦΔΓ (πνπ εμέδσζε ηνλ Ηνχι. 2001) πξνηείλεη ηέζζεξηο δηαθνξεηηθέο ξήηξεο παξαπνκπήο ζε ΦΜΔΓ (δηαβαζκηζκέλεο δεζκεπηηθφηεηαο θαη ζπλζεηφηεηαο ), αλάκεζα ζηηο νπνίεο κπνξνχλ ηα κέξε λα επηιέμνπλ εθείλε πνπ ηα αληηπξνζσπεχεη θαιχηεξα. Δπηπιένλ, ζε πεξίπησζε πνπ ηα κέξε δελ ζπκθσλήζνπλ ζηελ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ Οπδέηεξνπ Σξίηνπ, ην ΓΔΔ αλαιακβάλεη λα ππνδείμεη θάπνηνλ κεζνιαβεηή, ζηεξηδφκελν ζηηο πξνδηαγξαθέο πνπ ηα ίδηα ηα κέξε επηζπκνχλ λα πιεξνί (άξζξν 3 ησλ Καλνληζκψλ, βιέπε ζρεηηθά παξάξηεκα). 55

56 3. ΑΝΑΛΤΗ ΣΧΝ ΦΜΔΓ 3.1 Η ΓΙΑΜΔΟΛΑΒΗΗ (MEDIATION) Καηά ηελ δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο έλαο νπδέηεξνο ηξίηνο, ν δηακεζνιαβεηήο (mediator), θαιείηαη λα δηεπθνιχλεη ηηο δχν πιεπξέο λα δηαπξαγκαηεπηνχλ επηηπρψο ηελ δηαθνξά ηνπο, ρσξίο λα εθθξάδεη πξνζσπηθή γλψκε γη απηήλ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα ν δηακεζνιαβεηήο δελ επηβάιιεη κία ιύζε 39. Απιψο είλαη επηθνξηηζκέλνο απφ ηα κέξε, λα ηα βνεζήζεη λα βξνπλ ιχζε. Απηή άιισζηε είλαη θαη ε βαζηθή δηαθνξά κεηαμχ δηακεζνιάβεζεο θαη δηαηηεζίαο. ην φηη ν νπδέηεξνο ηξίηνο δελ επηβάιιεη ιχζε. H ζπγθεθξηκέλε ηερληθή, φπσο ζα δνχκε αλαιπηηθά παξαθάησ, μεδηπιψλεηαη ζπλήζσο ζε ηξεηο βαζηθέο θάζεηο: 1. O δηακεζνιαβεηήο ζε ρσξηζηή θαη εκπηζηεπηηθή ζπλάληεζε κε θάζε πιεπξά, ζπιιέγεη ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο, αληρλεχεη ηα ππάξρνληα ζπκθέξνληα θαη αλαδεηεί θνηλφ έδαθνο δηαπξαγκάηεπζεο κε απηά 2. ε θνηλή ζπλεδξία ησλ κεξψλ, παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά νη εθαηέξσζελ ζέζεηο νη νπνίεο απνζαθελίδνληαη κε ακνηβαίεο εξσηήζεηο θαη απαληήζεηο 3. Σα κέξε απνζχξνληαη ζε ζχζθεςε μαλά γηα λα θάλνπλ ηηο εθηηκήζεηο ηνπο, ελψ ν νπδέηεξνο ηξίηνο ηα παξνηξχλεη κε ζπλερείο ηδησηηθέο επηζθέςεηο, λα βξνπλ ηελ ρξπζή ηνκή πνπ ππνδεηθλχνπλ ηα ππάξρνληα δεδνκέλα. Ζ δηακεζνιάβεζε, αλάινγα κε ην αληηθείκελν θαη ηε θχζε ηεο δηαθνξάο, ζπλαληάηαη ζε δπν θύξηεο κνξθέο 40 : 39 Βι. Robert Dobbins, Mediation: Throuh the eyes of the Mediator, April 2003, ζην 40 χκθσλα κε ηνλ ακεξηθαλφ δηαηηεηή /δηακεζνιαβεηή Norman Brand ( nbrand@igc.org) 56

57 Α) Γηακεζνιάβεζε κε επηθέληξσζε ζηηο γλώζεηο 41 ηελ πεξίπησζε απηή νη δηάδηθνη έρνπλ ηθαλνπνηεηηθή επίγλσζε ηεο ππφζεζεο, μέξνπλ ηη επηζπκνχλ λα εμάγνπλ απφ απηήλ, θαη ππνπηεχνληαη πνηα ιχζε ζα ήηαλ πιένλ θαηάιιειε. Υξεηάδνληαη παξφια απηά θαη ηε «δηάγλσζε» ελφο δηακεζνιαβεηή θαηαξηηζκέλνπ, έκπεηξνπ θαη γλψζηε ησλ ιεπηψλ ηερληθψλ-εκπνξηθψλ παξακέηξσλ ηνπ δεηήκαηνο. Σν θχξνο ηνπ ηειεπηαίνπ είλαη ην ζηνηρείν πνπ ηειηθά ηνπο σζεί ζηελ απνθξπζηάιισζε κηαο ζπκθσλίαο. Β) Γηακεζνιάβεζε κε επηθέληξσζε ζηε δηαδηθαζία 42 Δδψ νη πιεπξέο βξίζθνληαη ζε αλαδήηεζε ηεο πξαγκαηηθήο ππφζηαζεο ηεο δηαθνξάο ηνπο, ησλ αληηθεηκεληθψλ ηνπο ζπκθεξφλησλ, κηαο θνηλήο θφξκνπιαο ζπλελλφεζεο, πνπ ζα απνβεί γη απηέο πιένλ σθέιηκε. Ο δηακεζνιαβεηήο (πνπ δηαθξίλεηαη γηα ηθαλφηεηεο φπσο επειημία, δηάθξηζε, ππνκνλή, επηλνεηηθφηεηα, κεζνδηθφηεηα) δηαπιάζεη ηελ πνξεία ηεο δηαδηθαζίαο κε ηξφπν ψζηε ε αλαθάιπςε ησλ παξαπάλσ ζηνηρείσλ (αλάκεζα ζηα νπνία είλαη ζπρλά θαη ν επαλαπξνζδηνξηζκφο ησλ δηεθδηθήζεσλ) λα γίλεηαη νκαιά, θαη ε επηζπκεηή ιχζε λα επέξρεηαη απηφκαηα. Θα πξέπεη βέβαηα λα αλαθέξνπκε ηέινο, φηη ε δηακεζνιάβεζε έρεη ρξεζηκνπνηεζεί ζε κία ζεηξά δηαθνξψλ απφ ηελ δηεζλή πνιηηηθή, εψο θαηαλαισηηθέο θαη εξγαζηαθέο δηαθνξέο. ηνλ δε επηρεηξεκαηηθφ ηνκέα, ε δηακεζνιάβεζε θεξδίδεη ζπλερώο έδαθνο. 41 Information Centered Mediation. Δίλαη πεξηζζφηεξν θαηάιιειε γηα ππνζέζεηο ηαηξηθνχ ραξαθηήξα, γηα δηαδχγηα θαη γηα δηαθνξέο ζρεηηθά κε ηελ εθηέιεζε εκπνξηθώλ ζπκβνιαίσλ. 42 Process Centered Mediation. Δλδείθλπηαη γηα δηακάρεο πνπ αθνξνχλ εξγαζηαθέο ζρέζεηο, δηνίθεζε, αζθάιεηεο, πεξηβάιινλ. 57

58 Case study Γηακεζνιάβεζεο: Μηα κεγάιε επηρείξεζε ηειεπηθνηλσληαθνύ εμνπιηζκνύ ήξζε ζε δηακάρε κε ηνλ δηαλνκέα ηεο, κηα εηαηξεία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο. Η ηειεπηαία θαηεγόξεζε ηνλ πξνκεζεπηή ησλ πξντόλησλ νηη δελ αληαπνθξηλόηαλ ζηελ απμεκέλε δήηεζε ησλ θαηαλαισηώλ, θαζώο θη νηη πνιιά πξντόληα ήηαλ ειαηησκαηηθά, θάηη πνπ έπιεηηε ηελ θαιή ηεο θήκε. Ο πξνκεζεπηήο, από ηελ πιεπξά ηνπ, ππνζηήξηδε νηη όια ηα ηπρόλ ειαηηώκαηα ησλ πξντόλησλ θαιύπηνληαλ από ηελ εγγύεζε, ελώ αξλήζεθε λα πιεξώζεη νπνηαδήπνηε επηπιένλ απνδεκίσζε ζηνλ δηαλνκέα, γηα θζνξά ηεο επηρεηξεκαηηθήο ηνπ θήκεο. Ο δηαλνκέαο είρε ην πξνλόκην λα είλαη ην κνλαδηθό θαλάιη πξόζβαζεο ηνπ πξνκεζεπηή ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ρώξα. Σηακάηεζε ινηπόλ λα παξαιακβάλεη λέεο πξνκήζεηεο, κέρξη λα ηνπ δνζεί απνδεκίσζε. Από ηελ άιιε, ν πξνκεζεπηήο εθείλε ηελ επνρή εηνηκαδόηαλ λα ιαλζάξεη έλα λέν πξντόλ, ελώ ε ππάξρνπζα αληηδηθία ηνπ ζηεξνύζε ζεκαληηθέο πσιήζεηο ζε κηα ζεκαληηθή αγνξά. Τν λα πιεξώζεη όκσο απνδεκίσζε αληέβαηλε ζηελ πνιηηηθή εγγπήζεσλ θαη απνδεκηώζεσλ πνπ αθνινπζνύζε. Ύζηεξα από δηήκεξε δηαδηθαζία δηακεζνιάβεζεο, νη δπν πιεπξέο θαηέιεμαλ ζην λα παξέρεη ν πξνκεζεπηήο έλα ζπγθεθξηκέλν πνζό (ζηνλ δηαλνκέα), όρη σο απνδεκίσζε, αιιά σο ακνηβή γηα δηαθήκηζε πξνώζεζε ηνπ λένπ ηνπ πξντόληνο. Οη ζρέζεηο απνθαηαζηάζεθαλ θαη ε αγνξά ηεο ελ ιόγσ ρώξαο άλνημε μαλά γηα ηελ εηαηξεία πξνκήζεηαο. Πεγή: Eileen Carroll & Karl Mackie: International Mediation-The Art of Business Diplomacy, Kluwer Law International 58

59 3.2 Η ΠΡΟΓΙΚΑΣΙΚΗ ΑΜΔΡΟΛΗΠΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ (Neutral Evaluation) Έλαο νπδέηεξνο εκπεηξνγλψκνλαο (λνκηθφο ή κε ) ιακβάλεη γλψζε ηεο ππφζεζεο θαη δηαηππώλεη κηα κε δεζκεπηηθή γλώκε, κηα ξεαιηζηηθή εθηίκεζε ζρεηηθά κε ην θφζηνο, ηε ρξνληθή δηάξθεηα θαη ηελ πηζαλή δηθαζηηθή έθβαζε ηεο θηινληθίαο, θαη ηέινο ηηο πην ηειέζθνξεο, θαηά ηε δηθή ηνπ νπηηθή, δηεμφδνπο. Ζ παξαπνκπή ζηελ ακεξφιεπηε αμηνιφγεζε γίλεηαη πνιιέο θνξέο απφ ηα δηθαζηήξηα, γηα πεξίπινθεο ππνζέζεηο θαη πξνηνχ απηέο εθδηθαζηνχλ, κε ην ζθεπηηθφ λα βνεζήζνπλ ζηελ πιήξε θαηαλφεζε ηεο δηαθνξάο θαη λα πξνβιέςνπλ θαηά πξνζέγγηζε ηελ αληηκεηψπηζε πνπ ζα έρεη απφ ηνπο δηθαζηέο. Ζ «πξνεπηζθφπεζε» απηή κηαο κειινληηθήο δίθεο ζπλήζσο απνηξέπεη ηνπο αληηπάινπο απφ ηελ επίζεκε δηθαηνζχλε, θαη ηνπο πξνσζεί ζηελ εμεχξεζε κηαο πην ζπκθέξνπζαο ιχζεο. 3.3 Η ΜΙΝΙ-ΓΙΚΗ (mini-trial) Ο φξνο κίλη δίθε απνηειεί ακεξηθαληθή επηλφεζε 43. Πξφθεηηαη γηα έλαλ ζπλδπαζκό κεηαμύ δηακεζνιάβεζεο, ηεο παξαδνζηαθήο ζπκβηβαζηηθήο δηαπξαγκάηεπζεο, θαη ηεο δηθαζηηθήο δηεπζέηεζεο. Ζ κέζνδνο απηή είλαη ηδαληθή γηα εηαηξηθέο δηαθνξέο, αιιά θαη θαηαζθεπαζηηθέο δηαθνξέο. Ζ κίλη-δίθε είλαη κία πξναηξεηηθή δηαδηθαζία. Ο αθξηβήο ηξφπνο δηεμαγσγήο ηεο θαζνξίδεηαη απφ ηα εκπιεθφκελα κέξε. Γηεπζχλεηαη δε απφ κία Δπηηξνπή (panel) κε ηξία βαζηθά κέιε: έλα ζηέιερνο απφ θάζε κέξνο, θαη ηνλ νπδέηεξν ηξίην, ν νπνίνο είλαη ζπλήζσο έλαο ζπληαμηνχρνο δηθαζηήο, ή αθφκε θαη έλαο εκπεηξνγλψκσλαο ζρεηηθφο κε ην αληηθείκελν ηεο δηαθνξάο ή δηαζέηεη κεγάιε εκπεηξία ζηελ επίιπζε ησλ δηαθνξψλ. Θεσξείηαη κάιηζηα ην πξόζσπν θιεηδί ζηελ δηαδηθαζία. Οη αληηπξφζσπνη ησλ κεξψλ ζπλήζσο δελ έρνπλ εκπιαθεί ζηελ δεκηνπξγία ηεο δηαθνξάο, ελψ είλαη απαξαίηεην λα έρνπλ εμνπζία δέζκεπζεο απφ ηελ εηαηξεία, αιιά θαη λα δηαζέηνπλ αξθεηφ θχξνο θαη επηξξνή ζηελ επηρείξεζε πνπ εθπξνζσπεί ν θαζέλαο. Πξηλ απφ ηελ αθξνακαηηθή δηαδηθαζία ηα κέξε αληαιάζζνπλ έγγξαθα, απνδεηθηηθφ πιηθφ, ζχληνκεο πξνηάζεηο (brief) θαη πεξηιήςεηο ησλ καξηπξηθψλ θαηαζέζεσλ. Δπίζεο ζπκθσλνχλ γηα ηελ αθνινπζεηέα δηαδηθαζία θαη ηα ζρεηηθά 43 Βι. Henry Brown, Arthur Marriot, ADR principles and practice, Sweet & Maxwell 1999, Second Edition, 1999, p

60 ρξνλνδηαγξάκκαηα. Δπίζεο απνθαζίδεηαη ν ρψξνο δηεμαγσγήο, ε θαηαλνκή ηνπ ρξφλνπ-ν ρξφλνο δειαδή φπνπ ζα έρεη θάζε κέξνο ζηελ δηάζεζή ηνπ-, πνηνη κάξηπξεο απφ θάζε πιεπξά ζα θιεζνχλ, ην θφζηνο ηεο δηαδηθαζίαο θιπ. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο αθξνακαηηθήο δηαδηθαζίαο, ε θάζε πιεπξά παξνπζηάδεη ζπλνπηηθά ηα επηρεηξήκαηά ηεο θαη ηελ ζέζε ηεο ζηελ Δπηηξνπή. Ζ ηειεπηαία πξνηείλεη ηελ θαηά ηελ γλψκε ηεο ελδεηθηηθφηεξε ιχζε, ή απιά δηαηππψλεη ηελ άπνςή ηεο ζρεηηθά κε ηελ ππφζεζε. Θα πξέπεη λα ππνγξακκηζηεί εδψ ν πνιχ ζεκαληηθφο ξφινο ηνπ νπδέηεξνπ ηξίηνπ, ν νπνίνο ζπλήζσο πξνεδξεχεη ηεο δηαδηθαζίαο, θάλεη θαίξηεο εξσηήζεηο, βνεζάεη ηα κέξε ψζηε λα θαηαλνήζνπλ ηα ζέκαηα, θαη εάλ είλαη απαξαίηεην, εθθξάδεη θαη ηελ γλψκε ηνπ. Ζ κίλη-δίθε πήξε ην φλνκά ηεο πηζαλφηαηα απφ ην γεγνλφο φηη πξνζνκνηάδεη πεξηζζφηεξν απφ ηηο άιιεο ελαιιαθηηθέο κεζφδνπο επίιπζεο δηαθνξψλ κε ηελ παξαδνζηαθή δηθαζηηθή δηαδηθαζία φπσο ήδε αλαθέξζεθε πξσηχηεξα. Μάιηζηα ε ηξηκειήο επηηξνπή ζπκίδεη έληνλα ηελ ζχλζεζε ελφο ηξηκεινχο δηθαζηεξίνπ. Σέινο ζα πξέπεη λα αλαθέξνπκε πσο πνιινί εμεηδηθεπκέλνη νξγαληζκνί παξέρνπλ ππεξεζίεο δηεπζέηεζεο δηαθνξψλ δηά κέζσ ηεο νδνχ ησλ κίλη-δηθψλ, αιιά επίζεο παξέρνπλ θαη νπδέηεξνπο ηξίηνπο. Σέηνηνη νξγαληζκνί είλαη ην CERD (Centre For Effective Dispute Resolution) πνπ εδξεχεη ζην Λνλδίλν, επίζεο ην Chartered Institute of Arbitrators. ηηο ΖΠΑ, παξφκνηεο ππεξεζίεο παξέρεη ην American Arbitration Association (AAA). 60

61 3.3.1 Πιενλεθηήκαηα & Μεηνλεθηήκαηα πξνζθπγήο ζηελ κίλη-δίθε Τπνινγίδεηαη φηη πεξίπνπ ην 95% ησλ ππνζέζσλ θιείλνπλ κεηά ηελ έθδνζε ηεο απφθαζεο ηεο Δπηηξνπήο ζηελ κίλη-δίθε. 44 Αθφκε θαη εάλ δελ δηεπζεηεζεί ε δηαθνξά κέζσ ηεο δηαδηθαζίαο ηεο κίλη-δίθεο, ηα κέξε δελ ζεσξνχλ ηελ ζπκκεηνρή ζηελ ζπγθεθξηκέλε δηαδηθαζία σο ράζηκν ρξφλνπ δηφηη ε δνπιεηά πνπ έρεη επηηειεζζεί, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο πξνεηνηκαζία γηα ηελ δηθαζηηθή δηαδηθαζία. Απφ ηελ άιιε βέβαηα ππάξρνπλ θαη πιενλεθηήκαηα. Σν πςειφ θφζηνο είλαη έλα απφ απηά, ηδηαίηεξα αλ ηελ ζπγθξίλνπκε κε ηελ δηθαζηηθή δηαδηθαζία. 44 φπσο ππνζ. 38, ζει

62 Case study κίλη-δίθεο: TEXACO vs BORDEN Η Τexaco θαη ε Borden ελεπιάθεζαλ δηθαζηηθά, ιόγσ αλαμηνπηζηίαο θαη θαηαπάηεζεο ησλ όξσλ ζπκβνιαίνπ (ην αηηνύκελν πνζό άγγηδε ηα 200 εθαη.$). Πέξαζαλ αξθεηά ρξόληα, θαη κόλν ην 1/3 ηεο πξνδηθαζηηθήο έξεπλαο είρε πεξαησζεί, ελώ ζπγθεληξώζεθαλ θαη 500 ρηιηάδεο απνδεηθηηθά έγγξαθα. Οη δπν πιεπξέο ζπκθώλεζαλ από θνηλνύ λα πξνζέιζνπλ ζε κίλη-δίθε : ε ηειεπηαία επέιπζε ηε δηαθνξά ζε κόιηο ηξεηο εβδνκάδεο! Σν κπζηηθό ηεο επηηπρίαο ήηαλ νη πξνζεθηηθέο επηινγέο: θαη νη δπν εηαηξείεο όξηζαλ σο αληηπξνέδξνπο-εθπξνζώπνπο άηνκα κε κεγάιε ππόιεςε, ηα νπνία ζέβνληαλ θαη εκπηζηεύνληαλ. Δπίζεο, νη εηζεγήζεηο ησλ αληηδίθσλ ήηαλ εμαηξεηηθά ζπλνπηηθέο, θη έηζη ε αθξνακαηηθή δηαδηθαζία θξάηεζε ζπλνιηθά κηα πεξίπνπ ώξα. Οη αληηπξόεδξνη, επηθνπξνύκελνη από νηθνλνκηθνύο εκπεηξνγλώκνλεο θαη ηερληθνύο ζπκβνύινπο, πέηπραλ ζπκθσλία, ηελ νπνία όινη απνδέρζεθαλ άκεζα, ζαλ ακνηβαία επσθειή (win- win): δελ ππήξμε θακία επηβνιή πιεξσκήο. Αληί γη απηό, νη δπν εηαηξείεο αμηνπνίεζαλ έλα ζπκβόιαην πξνκήζεηαο θπζηθνύ αεξίνπ πνπ δελ εκπιεθόηαλ ζηε δηαθνξά, ην επαλαδηαπξαγκαηεύηεθαλ θαη θαηέιεμαλ ζε έλαλ δηαθαλνληζκό γηα ηελ πξνκήζεηα ηεο Borden κε θπζηθό αέξην από ηελ Texaco. Η επέιηθηε απηή ιύζε επηθεληξώζεθε, ζρεδόλ απνθιεηζηηθά, ζε επηρεηξεκαηηθνύο ζηόρνπο, κείσζε δξακαηηθά ην ρξόλν θαη θόζηνο ηεο αληηδηθίαο, εγθαηλίαζε έλα λέν πλεύκα παξαγσγηθήο ζπλεξγαζίαο κεηαμύ ησλ δπν εηαηξεηώλ, νθέιε ηα νπνία ζε κηα δηθαζηηθή δηαδηθαζία ζα ήηαλ αδύλαην λα επηηεπρζνύλ. Πεγή: Eileen Carroll & Karl Mackie: International Mediation-The Art of Business Diplomacy, Kluwer Law International 62

63 3.4 Η ΔΝΟΙΚΙΑΗ ΓΙΚΑΣΗ (RENT- A- JUDGE/ PRIVATE JUDGING) Ζ ζπγθεθξηκέλε ηερληθή είλαη ζηελ νπζία κία ζπλνπηηθή εθδνρή ηεο δηαηηεζίαο, ππνδεηθλύεηαη θαηά θαλόλα από ηα δηθαζηήξηα. Οη αληίδηθνη «ελνηθηάδνπλ» έλαλ ηδησηηθφ δηθαζηή (ζπλήζσο ζπληαμηνχρν ηνπ επαγγέικαηνο, ζπλήζσο εηδηθφ ζην αληηθείκελν ηεο δηαθνξάο), ν νπνίνο αθνχεη ηηο δηκεξείο εηζεγήζεηο θαη εθδίδεη θαλνληθά απφθαζε, αθνινπζψληαο ην ηππηθφ ηνπ δηθαζηεξίνπ. Έγθεηηαη θαηά θχξην ιφγν ζηα κέξε γηα ην εάλ ε απφθαζε απηή ζα πξνζιάβεη δηθαζηηθφ θχξνο θαη ζπλεπψο ζα είλαη δεζκεπηηθή θαη εθηειεζηή. Ζ κέζνδνο απηή εθαξκφζηεθε θπξίσο θαη κε επηηπρία ζηελ Καιηθφξληα 45 ησλ ΖΠΑ. 3.5 H ΤΝΟΠΣΙΚΗ ΓΙΚΗ ΑΠΟ ΔΝΟΡΚΟΤ (SUMMARY JURY TRIAL, S.J.T) Καηά ηελ δηαδηθαζία απηή, ηα κέξε επηιέγνπλ ελφξθνπο απφ ηελ θαλνληθή ιίζηα ησλ ελφξθσλ (ζπλήζσο ηέζζεξηο). Απηνί αθνχλ ηηο εηζεγήζεηο ησλ δηαδίθσλ θαη εμάγνπλ ηελ απφθαζή ηνπο ρσξίο λα γλσξίδνπλ όηη ε δηαδηθαζία είλαη εηθνληθή ώζηε λα κελ επεξεαζηνύλ 46. Σελ δηαδηθαζία ε νπνία θξαηάεη κία ή δχν εκέξεο, παξαθνινπζεί έλα ζηέιερνο απφ θάζε εκπιεθφκελε εηαηξεία.. Μεηά δε ηελ έθδνζε ηεο απφθαζεο ησλ ελφξθσλ, ηα κέξε απνζχξνληαη ζε ζχζθεςε ρσξίο ηνπο δηθεγφξνπο ηνπο γηα λα απνθαζίζνπλ αλ ζα απνδερζνχλ ηελ θξίζε ησλ ελφξθσλ. ε αληίζεηε πεξίπησζε, ε ππφζεζε παξαπέκπεηαη ζηελ ηαθηηθή δηθαηνζχλε, πιελ φκσο ε απφθαζε ησλ ελφξθσλ δελ δεζκεχεη επ νπδελί ην δηθαζηήξην. Ζ επηηπρία ηεο δηαδηθαζίαο απηήο είλαη εμαζθαιηζκέλε: ππνινγίδεηαη φηη πάλσ απφ ην 95% ησλ ππνζέζεσλ θιείλεη κεηά ηελ έθδνζε ηεο απφθαζεο ησλ ελφξθσλ, θαη έηζη θαηά απηφλ ηνλ ηξφπν εμνηθνλνκείηαη ρξφλνο θαη ρξήκα. Σέινο θαη απηή ε κέζνδνο απνηειεί Ακεξηθαληθή εθεχξεζε, θαη ρξεζηκνπνηείηαη πεξηζζφηεξν απφ ηα νκνζπνλδηαθά θαη πνιηηεηαθά δηθαζηήξηα ησλ ΖΠΑ, γηα επίιπζε αζηηθψλ θαη εκπνξηθψλ δηαθνξψλ. 45 βι. Alexander Bevan, Alternative Dispute Resolution, Sweet & Maxwell 1992, p Απηφ ην ζηνηρείν κάιηζηα έρεη πξνθαιέζεη αληηδξάζεηο, ζρεηηθά κε ην πφζν ζεκηηφ θαη δίθαην ραξαθηήξα έρεη ε ελ ιφγσ ηερληθή (βιέπε άξζξν ηνπ J.Allison, Five Ways to keep Disputes Out of Court, Harvard Business Review, Jan.1990) 63

64 Case study Γίθεο Δλόξθσλ: ελάγνληεο ζην Οράτν ησλ ΗΠΑ πξνζέθπγαλ ελαληίνλ ηεο National Lead Company θαη ηνπ Τκήκαηνο Δλέξγεηαο ηνπ αλάινγνπ ακεξηθαληθνύ Υπνπξγείνπ, γηα ηε δηαξξνή νπξαλίνπ ζηελ αηκόζθαηξα. Τν αηηνύκελν πνζό ήηαλ ηεο ηάμεο ησλ 300εθαη.$. Λόγσ ηεο πνιππινθόηεηαο ηεο ππόζεζεο, ε Γίθε Δλόξθσλ ( πνπ έιαβε ρώξα ηνλ Ινύλην 1989) δηήξθεζε 10 εκέξεο, αληί γηα 1 ή 2, πνπ είλαη ην ζπλεζέζηεξν. Οη έλνξθνη απνθάζηζαλ παξνρή, από ηνπο θαηεγνξνύκελνπο θνξείο, απνδεκίσζεο ύςνπο 136 εθαη.$, αιιά νη δπν αληίδηθεο πιεπξέο ηειηθά «ηα βξήθαλ» ζηα 73 εθαη.$ (θαη παξόηη πξνεγνύκελεο πξνζπάζεηεο δηαπξαγκάηεπζεο είραλ απνηύρεη παηαγσδώο). Δπηπιένλ, θαη νη δπν πιεπξέο έλνησζαλ δηθαησκέλεο από ηελ έθβαζε: -νη ελάγνληεο αλαθνπθίζηεθαλ αθνύγνληαο ηελ απόθαζε ησλ ελόξθσλ νηη νη θαηεγνξνύκελνη είλαη έλνρνη, ελώ ηθαλνπνηήζεθαλ από ην πξόγξακκα ηαηξηθήο παξαθνινύζεζεο, ζην νπνίν ζα εληάζζνληαλ δσξεάλ. -νη ελαγόκελνη, από ηελ άιιε, ηθαλνπνηήζεθαλ από ηελ επηβνιή κόιηο 1εθαη.$ γηα πιηθέο δεκηέο, θαζώο απηό απνδείθλπε νηη νη ελάγνληεο δελ είραλ ζνβαξά πιεγεί από ην ζπκβάλ. πεγή: Eileen Carroll & Karl Mackie: International Mediation-The Art of Business Diplomacy, Kluwer Law International 3.6 Ο ΤΝΓΤΑΜΟ ΓΙΑΜΔΟΛΑΒΗΗ & ΓΙΑΙΣΗΙΑ (MED-ARB, MEDIATION - ARBITRATION) Οη δηάδηθνη ζε κία ππφζεζε θαίλεηαη λα πξνηηκνχλ πεξηζζφηεξν ηελ δηακεζνιάβεζε γηα ηελ απεξηφξηζηε επειημία θαη πξσηνβνπιία θηλήζεσλ πνπ ηνπο πξνζθέξεη. Απελαληίαο ζηε δηαηηεζία πξνζθεύγνπλ όηαλ ζέινπλ λα δεζκεπηνύλ από κία απόθαζε. 64

65 ηελ πξάμε, πνιιέο θνξέο νη δχν απηέο κέζνδνη αληηκεησπίδνληαη ζπρλά ζαλ ζπκπιεξσκαηηθέο: πνιιέο θνξέο γίλεηαη πξνζπάζεηα λα ζπλδπαζηνχλ ζε κία αληηδηθία ηα βαζηθά πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξεη ε θάζε κία θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε λα επηηεπρζεί ε κέγηζηε δπλαηή απνηειεζκαηηθφηεηα. Απηφ αζθαιψο επηηπγράλεηαη κε κία κεηαηξνπή-πξνζσξηλή ή νξηζηηθή- κίαο δηαηηεηηθήο δηαδηθαζίαο ζε δηακεζνιαβεηηθή δηαδηθαζία θαη ην αληίζηξνθν, αλάινγα κε ηελ θχζε, ηελ πνξεία θαη ηηο αλάγθεο κίαο δηακάρεο 47. Ζ πξνζέγγηζε απηή νλνκάδεηαη «πξνζέγγηζε πνιιαπιώλ θάζεσλ» ή «πνιιαπιώλ βεκάησλ 48» ηεο Δλαιιαθηηθήο Δπίιπζεο Γηαθνξψλ (ΔΔΓ), ρξεζηκνπνηείηαη πεξηζζφηεξν ζηα πςειψλ απαηηήζεσλ πξνγξάκκαηα θαηαζθεπψλ, ελψ πξνζθέξεηαη θαη ζηνλ ηνκέα ηεο ηερλνινγίαο. Μία ηέηνηα πεξίπησζε απνηειεί ην ζπκβόιαην θαηαζθεπήο ηνπ λένπ αεξνδξνκίνπ ηνπ Υνγθ-Κνλγθ, ην νπνίν πξνέβιεπε πξνζθπγή ζε δηακεζνιάβεζε, θαη ζε πεξίπησζε απνηπρίαο ζε έλα είδνο δηαηηεζίαο 49. ηελ νπζία ε δηακεζν-δηαηηεζία είλαη κία παξαιιαγή ηεο δηαδηθαζίαο δηακεζνιάβεζεο ζηελ νπνία ν δηακεζνιαβεηήο κεηεμειίζζεηαη ζε δηαηηεηή εάλ δελ ππάξμεη απνηέιεζκα ζηελ δηακεζνιάβεζε. Σν γεγνλφο φηη ν δηακεζνιαβεηήο έρεη γίλεη νηθείνο κε ηα γεγνλφηα ηεο ππφζεζεο, αιιά επίζεο έρεη θεξδίζεη ηελ εκπηζηνζχλε ησλ κεξψλ, κπνξεί λα νδεγήζεη ηα δηάδηθα κέξε ζηελ απφθαζε λα ηνλ εμνπζηνδνηήζνπλ λα εθδψζεη κία δεζκεπηηθή απφθαζε. ηελ δηαδηθαζία ηεο δηακεζν-δηαηηεζίαο ε ξήηξα λα πξνζθχγνπλ ηα κέξε ζηελ δηαηηεζία εάλ ε δηακεζνιάβεζε απνηχρεη, αλαθέξεηαη εθ ησλ πξνηέξσλ πξηλ ε δηαδηθαζία μεθηλήζεη. Απηφ ζεκαίλεη φηη ε ζα ππάξμεη ζίγνπξα έλα απνηέιεζκα είηε κε ηνλ έλα είηε κε ηνλ άιιν ηξφπν. Πιενλέθηεκα απηήο ηεο κεζφδνπ είλαη αζθαιψο ε εμνηθνλφκεζε ρξεκάησλ αιιά θαη ρξφλνπ, ηδηαίηεξα αλ ζθεθηεί θαλείο φηη ζα κπνξνχζε λα ρξεζηκνπνηεζεί ρσξηζηφο δηαηηεηήο θαη ρσξηζηφο δηακεζνιαβεηήο. 47 εηδηθφηεξα αλ νη δηάδηθνη ζεσξήζνπλ φηη έρεη επηηεπρζεί αξθεηή πξφνδνο ζε κία δηακεζνιαβεηηθή δηαδηθαζία, ηέηνηα ψζηε λα πξνζθχγνπλ ζηελ δηαηηεηηθή δηαδηθαζία 48 multi-track ή multi-step dispute resolution approach 49 βι. Eillen Carroll &Karl Mackie, International Mediation-The art of business diplomacy, Kluwer Law International, p

66 Case study δηακεζν-δηαηηεζίαο: IBM vs FUJITSU Τν 1982, ε IBM θαηεγόξεζε ηε Fujitsu γηα παξάλνκε αληηγξαθή ηνπ ινγηζκηθνύ ιεηηνπξγηθνύ ηεο ζπζηήκαηνο. Ο δηαθαλνληζκόο, πνπ πέηπραλ νη δπν εηαηξείεο ην 1983, δελ ήηαλ αξθεηόο, θαζώο μέζπαγαλ ζπλερώο λέεο δηακάρεο: νη πνιύπινθεο ηερλνινγηθέο ιεπηνκέξεηεο, πνπ πεξηειάκβαλε ε ππόζεζε, δεκηνπξγνύζαλ ζεζκηθή ακθηζβήηεζε ηνπ ζπκβηβαζκνύ. Τν 1985, ε ΙΒΜ δήηεζε πξνζθπγή ζε δηαηηεζία, θάηη πνπ πξνβιεπόηαλ από ηε ζπκθσλία ηνπ Οη δπν δηαηηεηέο πνπ επηιέγεθαλ (έλαο θαζεγεηήο λνκηθήο κε πείξα ζηελ επίιπζε δηαθνξώλ θαη έλαο ζπληαμηνύρνο ππάιιεινο κηαο βηνκεραλίαο ππνινγηζηώλ) απέθπγαλ λα επηθεληξσζνύλ ζηηο δαηδαιώδεηο ηερληθέο παξακέηξνπο θαη ιεπηνκέξεηεο, είηε ζηα παξάπνλα ηεο θάζε πιεπξάο, θαζώο θαηάιαβαλ νηη ζα νδεγνύληαλ γξήγνξα ζε αδηέμνδν. Δμέδσζαλ ινηπόλ απόθαζε, κε ηελ νπνία δεηνύζαλ: a) από ηε Fujitsu λα ζπληάμεη πιήξε έθζεζε-αλαθνξά ζρεηηθά κε ηα ειεθηξνληθά πξνγξάκκαηα πνπ ρξεζηκνπνίεζε ζηα πιαίζηα ηεο ζύκβαζεο ηνπ 1983 β) από ηηο δπν εηαηξείεο λα πξνζέιζνπλ ζε δηαδηθαζία δηακεζνιάβεζεο, γηα λα απνθαζηζζεί γηα ηα πξνγξάκκαηα πνπ ζα ρξεζηκνπνηνύζαλ νη εηαηξείεο απν θεη θαη πέξα. Οη ίδηνη δηαηηεηέο ηόηε κεηαηξάπεθαλ ζε δηακεζνιαβεηέο, θαη πέηπραλ δπν λέεο ακνηβαίεο δηκεξείο ζπκθσλίεο: ε πξώηε επέιπε ζρεδόλ όιεο ηηο εθθξεκόηεηεο ηνπ παξειζόληνο, ελώ ε δεύηεξε πξνζδηόξηδε ηηο κειινληηθέο ζρέζεηο ησλ δπν θνινζζώλ. ηελ ζπλέρεηα, ε επηηξνπή έγηλε θαη πάιη δηαηηεηηθή θαη πξνζέδσζε ζηηο ζπκθσλίεο δεζκεπηηθή ηζρύ: γηα ηελ εθηέιεζε ησλ ζπκθσληώλ, ε Fujitsu αγόξαζε αλαδξνκηθά άδεηα γηα ηε ρξήζε ησλ πξνγξακκάησλ ινγηζκηθνύ, πνπ έθαλε παξάλνκα, ελώ ε ΙΒΜ, από ηελ πιεπξά ηεο, παξαηηήζεθε από ηηο απαηηήζεηο ηεο γηα θαηαπάηεζε ησλ πλεπκαηηθώλ ηεο δηθαησκάησλ. Σην κέιινλ, θάζε εηαηξεία ζα παξείρε εηδηθή άδεηα ζηελ άιιε γηα ρξήζε ησλ ιεηηνπξγηθώλ ηεο ζπζηεκάησλ, πξνο εμππεξέηεζε ησλ πειαηώλ ηεο. Παξόηη απηό ην δεκηνπξγηθό κνληέιν ΔΔΓ θαηά θάπνην ηξόπν ππήξμε αληηθείκελν επηβνιήο (πξώηα από ηνπο ελάγνληεο, ύζηεξα από ηνπο δηαηηεηέο), ηειηθά ιεηηνπξγεζε αξθεηά νκαιά, θαη νδεγήζεθε αλακθηζβήηεηα ζε επηηπρία, θαζώο νη δπν πιεπξέο επέδεημαλ θαιή πίζηε, ζεβαζκό θαη ζέιεζε λα δεζκεπζνύλ από ηηο δηαδηθαζίεο. 66

67 4. Ζ ΓΗΔΘΝΖ ΔΜΠΟΡΗΚΖ ΓΗΑΜΔΟΛΑΒΖΖ «ηελ δηθαζηηθή δηαδηθαζία ράλεηο ηνλ έιεγρν-αληίζεηα κε ηελ δηακεζνιάβεζε δηαηεξείο ηνλ έιεγρν ηεο δηαθνξάο. Η δηακεζνιάβεζε πξάγκαηη κπνξεί λα δηαδξακαηίζεη έλαλ ζεκαληηθό ξόιν ζηηο δηεζλείο εκπνξηθέο δηαθνξέο». Hans Peter Frick, Γεληθόο δηεπζπληήο Nestle, Eιβεηία 4.1 Η δηακεζνιάβεζε γεληθά Ζ δηακεζνιάβεζε απνηειεί ηελ δεχηεξε θαηά ζεηξά ζεκαληηθφηεξε κέζνδν επίιπζεο δηεζλψλ εκπνξηθψλ δηαθνξψλ κεηά ηελ δηαηηεζία. Δληνχηνηο, είλαη κία δπλακηθφηεξε δηαδηθαζία ζε ζχγθξηζε κε ηελ δηαηηεζία. Πξάγκαηη, ε δηακεζνιάβεζε μεξπεξλά ηα παξαδνζηαθα πιαίζηα ηεο δηθαζηηθήο επίιπζεο φζνλ αθνξά ηελ δηαδηθαζία, θαη ζπληζηά ηελ εθαξκνγή απηνχ πνπ θάπνηνο ζα κπνξνχζε λα απνθαιέζεη σο «δεκηνπξγηθή δηθεγνξία 50». ηελ πξαγκαηηθφηεηα ε δηακεζνιάβεζε έρεη ηηο ξίδεο ηεο ζηηο αξραίεο πξαθηηθέο. Ο wessit δηακεζνιαβεηήο ζηηο εκπνξηθέο ζρέζεηο ησλ Αξάβσλ, ν γεξαηφηεξνο ηεο θνηλφηεηαο σο δηακεζνιαβεηήο ζηελ Κίλα, ν δηθαζηήο κε θαζήθνλ λα πξνσζήζεη έλαλ ζπκβηβαζκφ ζηελ Διβεηηθή, Γεξκαληθή, θαη Ηαπσληθή πξαθηηθή, απνηεινχλ δείγκαηα ηεο αλάγθεο γηα έλα ηξίην κέξνο σο ελαιιαθηηθφ δηθαζηή πνπ ζα κεηψζεη ηηο εληάζεηο θαη ζα μεπεξάζεη ην αδηέμνδν. Οη παξαπάλσ πξαθηηθέο έρνπλ βέβαηα αληηθαηαζηαζεί ζήκεξα απφ κία ζεηξά εξγαιείσλ πνπ βνεζνχλ ηνλ δηακεζνιαβεηή ζηελ επίηεπμε ζπκβηβαζκψλ. Οη ηερληθέο απηέο είλαη πην θνληά ζηελ δηεζλή πνιηηηθή δηπισκαηία, παξά ζηελ λνκηθή επηζηήκε. Θα πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη ε δηακεζνιάβεζε έρεη πνιιά λα δηδαρζεί ηα ηειεπηαία πελήληα ρξφληα απφ ηελ δηπισκαηία ηνπ Henry Kissinger, επίζεο απφ ηηο πξνζπάζεηεο ησλ Ννξβεγψλ δηπισκαηψλ φπσο ν Terje Larsen θαη ν Mona Juul νη νπνίνη ζπλέβαιιαλ ζηελ επίηεπμε ηεο ζπκθσλίαο ηνπ Όζιν, ή πην πξφζθαηα απφ ηνλ Ακεξηθαλφ γεξνπζηαζηή George Mitchell ν νπνίνο εγείην ζηηο ζπλνκηιίεο γηα ηελ Βφξεην Ηξιαλδία. Δπηπιένλ, ηδηαίηεξα ζεκαληηθή ήηαλ ε ζπκβνιή λεψηεξσλ γλψζεσλ πάλσ ζηηο δηαπξαγκαηεχζεηο, ηελ δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ, θαη ηελ ςπρνινγία ησλ νκάδσλ. 50 creative lawyering ζχκθσλα κε ηνπο Eileen Carroll & Karl Mackie ζην «International Mediation- The art of business diplomacy, ζ.5 67

68 Ζ πην ζεκαληηθή φκσο εμέιημε ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο ήηαλ ε αλαγθαηφηεηα θπξίσο ησλ ελλφκσλ ηάμεσλ ηνπ αγγινζαμσληθνχ ρψξνπ λα απνθχγνπλ ην θφζηνο θαη ηελ θαζπζηέξεζε ηνπ ζπζηήκαηνο αληηδηθίαο, αλαπηχζζνληαο ηελ δηακεζνιάβεζε ζηηο αζηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο. Ζ εκπεηξία απηή νδήγεζε ζηελ πεξαηηέξσ εθαπίδεπζε ησλ δηακεζνιαβεηψλ θαη ησλ ζπκβνχισλ ζε δηεζλέο επίπεδν. Πέξα φκσο απφ απηφ, δηεζλή θέληξα δηαηηεζίαο έρνπλ επεθηείλεη ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο ψζηε λα παξέρνπλ ππεξεζίεο δηακεζνιάβεζεο θαη άιιεο ηερληθέο ελαιιαθηηθήο επίιπζεο δηαθνξψλ (ADR). Έηζη πνιιέο θνξέο νη ίδηνη νη δηθαζηέο αλαγλσξίδνπλ φηη ε ίδηα ε δηακεζνιάβεζε κπνξεί λα πξνζθέξεη γξεγνξφηεξε θαη ελίνηε θαη θαιχηεξε ιχζε ζε νξηζκέλεο δηαθνξέο. Γηα παξάδεηγκα ην 1996 ην Δκπνξνδηθείν ηνπ Λνλδίλνπ ζην νπνίν ην 60% ησλ ππνζέζεσλ είλαη δηεζλείο, πηνζέηεζε νδεγίεο πνπ έδηλε ζηνπο δηθαζηέο εμνπζία λα θαηεπζχλνπλ ηνπο αληηδίθνπο πξνο ηελ ελαιιαθηηθή επίιπζε δηαθνξψλ. Μάιηζηα ε δηεζλήο δηακεζνιάβεζε αλαπηχρζεθε ζε ηέηνην βαζκφ ζηνλ λνκηθφ θφζκν ηεο Αγγιίαο πνπ απφ ην 1999 έρεη γίλεη θνκκάηη ηεο Αγγιηθήο πνιηηηθήο δηθαηνζχλεο. Οη εμειίμεηο απηέο βέβαηα δελ ήηαλ πξνλφκην κφλν ησλ αγγινζαμσληθψλ ρσξψλ. ην ηέινο ηνπ 20 νπ αηψλα ηέηνηεο ηάζεηο πξνο ηελ ελαιιαθηηθή επίιπζε δηαθνξψλ ππήξραλ ζε ρψξεο φπσο ε Γαιιία, ν Καλαδάο, ην Υνγθ-Κνλγθ, ην Ηζξαήι θαη ε Διιάδα. 4.2 ΣΑ ΠΛΔΟΝΔΚΣΗΜΑΣΑ ΣΗ ΓΙΑΜΔΟΛΑΒΗΗ Δπηρεηξεκαηηθέο ζρέζεηο Ζ δηακεζνιάβεζε είλαη ηδαληθή κέζνδνο επίιπζεο δηαθνξψλ ζε έλα επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ φπνπ ν ζπλερήο δηάινγνο θαη ε αλάγθε γηα ηελ χπαξμε εκπηζηνζχλεο κέζα ζηελ εκπνξηθή ζρέζε είλαη απαξαίηεηα ζηνηρεία 51. Σέηνηα είλαη νη θνηλνπξαμίεο θαη νη επηρεηξεκαηηθέο ζρέζεηο. H δηαηηεζία θαη ηα δηθαζηήξηα ππνλνκεχνπλ ηελ απνηειεζκαηηθή επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ κεξψλ ηα νπνία αλαιψλνληαη ζηελ ππεξάζπηζε ησλ επηρεηξεκάησλ ηνπο θαη έηζη επηηείλνπλ ηελ θξίζε. 51 φπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεη ν J.Allison ζην Five ways to keep disputes out of court,.adr is very good at settling disputes between companies with mutually advantageous relationships that both parties want to maintain. Conversely, disputes arising fron one-shot transactions between parties with no expected future together are harder to resolve out of court, p

69 Απφ ηελ άιιε ε δηακεζνιάβεζε πξνζθέξεη ηελ δηαθάλεηα θαη επειημία ζηηο εκπνξηθέο δηαπξαγκαηεχζεηο, ζε ζχγθξηζε κε ηηο δηαπξαγκαηεχζεηο πνπ γίλνληαη ζηελ «ζθηά ηνπ λφκνπ», θαη πνπ εμ νξηζκνχ εζηηάδνπλ πεξηζζφηεξν ηελ πξνζνρή ηνπο ζε λνκηθά δεηήκαηα θαη απνδείμεηο παξά ζηελ εκπνξηθή πξαγκαηηθφηεηα, ζε επηρεηξεκαηηθνχο ζηφρνπο θαη επθαηξίεο. Σέινο, ε δηακεζνιάβεζε πξνζθέξεη ηελ επθαηξία λα λνκηκνπνηεζνχλ δηαθνξεηηθέο απφςεηο γηα ην ίδην ζέκα, δεκηνπξγψληαο ην θιίκα γηα κία απνηειεζκαηηθή πξνζέγγηζε ηνπ δηαιφγνπ Δπηρεηξεκαηηθή θήκε Ζ δηακεζνιάβεζε παξέρεη εκπηηεπηηθφηεηα θαη κπνξεί λα νδεγήζεη ζε ζπκθσλίεο γηα ην πφζν δεκνζηφηεηα ζα δνζεί ζηελ δηαθνξά. Ζ δηθαζηηθή δηαδηθαζία απελαληίαο είλαη δεκφζηα, ελψ καδί κε ηελ δηαηηεζία απνδίδνπλ ζθάικα ζην έλα κέξνο, βιάπηνληαο θαη απηφλ ηνλ ηξφπν ηελ θήκε ηνπ. ε κεξηθνχο πνιηηηζκνχο φπσο ν Αζηαηηθφο ή ν Μεζαλαηνιηθφο, είλαη ζεκαληηθφ γηα θάζε κέξνο ζε κία δηαθνξά λα εμέιζεη απφ απηήλ ρσξίο λα έρεη πιεγεί ε ηηκή θαη ε ππφιεςή ηνπ. Απηφ αθξηβψο φκσο δηαζθαιίδεη ε δηακεζνιάβεζε: νη δηακεζνιαβεηέο νη νπνίνη δελ απνδίδνπλ επζχλε ζε θάπνην κέξνο, νχηε πξνβαίλνπλ ζε θαη αληηπαξάζεζε εμέηαζε καξηχξσλ, δηεπθνιχλνπλ ζπκθσλίεο νη νπνίεο δελ πξνζβάιινπλ θαλέλα απφ ηα κέξε Μείσζε ηνπ θόζηνπο Μαδί κε ην άκεζν θφζηνο ησλ ζπκβνχισλ θαη εκπεηξνγλσκφλσλ, ην έκκεζν θφζηνο πξέπεη λα ππνινγηζηεί φηαλ ζπγθξίλνπκε ηελ δηακεζνιάβεζε κε ηελ δηαηηεζία θαη ηελ δηθαζηηθή δηαδηθαζία. Σέηνην έκκεζν θφζηνο είλαη ε πξνεηνηκαζία ησλ δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ γηα ηελ εθδίθαζε ηεο ππφζεζεο θαη ην θφζηνο ηεο έξεπλαο. ηηο δηεζλείο δηαθνξέο ην ζχλνιν ακέζνπ θαη έκκεζνπ θφζηνπο ππνινγίδεηαη απμεκέλν θαηά 1,5 θνξά ζε ζρέζε κε ηηο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ κεξψλ απφ ηελ ίδηα έλλνκε ηάμε. 69

70 4.2.4 Δπηθεληξσκέλε δηαδηθαζία δηαπξαγκάηεπζεο Ζ ζπλδξνκή ηεο δηακεζνιαβεηηθήο πξνζέγγηζεο είλαη φηη νπζηαζηηθά πξνζθέξεη έλα πεξηβάιινλ εληαηηθήο πίεζεο πξνο δηαπξαγκάηεπζε. Ζ παξεκβνιή ελφο ηξίηνπ πξνζψπνπ ζε κία πεηζαξρεκέλε δηαδηθαζία, θαη έλα ζπγθεθξηκέλν ρξνλνδηάγξακκα ζπγθεληξψλεη ην ελδηαθέξνλ φισλ πνπ πξέπεη λα επηηεπρζεί, θαη ελζαξξχλεη ηελ αλάκεημε ησλ αλψηεξσλ θιηκαθίσλ θάζε επηρείξεζεο. πλεπψο ε δηακεζνιάβεζε ηαηξηάδεη ηδηαίηεξα ζε ζπλζήθεο φπνπ ηα κέξε ελδηαθέξνληαη πεξηζζφηεξν γηα ηελ επίηεπμε ελόο ζπκβηβαζκνύ, παξά γηα ηελ ζπκκεηνρή ζε θάπνηα επίζεκε δηθαητθή δηαδηθαζία. πλεπψο ε δηακεζνιάβεζε ηαηξηάδεη πεξηζζφηεξν: ηηο επηρεηξεκαηηθέο ζρέζεηο όπνπ ηα κέξε δηαπξαγκαηεύνληαη έλα θνηλά απνδεθηό «επηρεηξεκαηηθό δηαδύγην» Όπνπ ηα ζηειέρε ζέινπλ λα έρνπλ ηδηαίηεξε ζπκκεηνρή ζηελ δηαδηθαζία επίηεπμεο ελόο ζπκβηβαζκνύ Όπνπ ζα ήηαλ πξνηηκόηεξνο έλαο ζπκβηβαζκόο πξηλ ε ππόζεζε νδεγεζεί ελώπηνλ δηαηηεηεηηθήο δηαδηθαζίαο ή ελώπηνλ δηθαζηεξίνπ Case study δηακεζνιάβεζεο: Έλαο όκηινο απνηεινύκελνο από δηεζλείο πεηξειατθέο εηαηξείεο είρε δεκηνπξγήζεη κία θνηλνπξαμία ε νπνία αζθνύζε ην management θαζώο θαη ηελ δηαλνκή ησλ πνζνζηώλ ελόο πεηξειαηαγσγνύ. Παξόια απηά, θάπνηα ζηηγκή νη ζρέζεηο ηεο επηηξνπήο management δηαηαξάρζεθαλ, δηόηη κεξηθέο εηαηξείεο θέξδηδαλ πεξηζζόηεξα πνζνζηά απ όηη πξνέβιεπε αξρηθώο ε ζπκθσλία. Έηζη κεξηθά κέιε ηεο επηηξνπήο management πξόηεηλαλ ηελ πξνζθπγή ζηα δηθαζηήξηα. Από ηελ άιιε, νη λνκηθνί ζύκβνπινη κίαο εηαηξείαο πξόηεηλαλ ηελ πξνζθπγή ζηελ κέζνδν ηεο δηακεζνιάβεζεο. Πξάγκαηη, ε δηακεζνιάβεζε έιαβε ρώξα, νη δηαπξαγκαηεύζεηο δηήξθεζαλ πεξίπνπ 3 κήλεο, θαη ζην ηέινο ηεο ηα κέξε επέηπραλ κία λέα θόξκνπια θνζηνιόγεζεο θαη δηαλνκήο ησλ πνζνζηώλ. Δπηπιένλ, νη ζπδεηήζεηο νδήγεζαλ ζηελ εγθαζίδξπζε κίαο νκάδαο ε νπνία αλέιαβε λα εθζπγρξνλίζεη όιν ην πιαίζην ηεο λνκηθήο ζπκθσλίαο πνπ δηείπε ηελ θνηλνπξαμία. 70

71 4.2.5 Αληηθεηκεληθόηεηα Οη manager θαη νη ζχκβνπινί ηνπο κπνξνχλ εχθνια λα ράζνπλ ηελ αληηθεηκεληθφηεηά ηνπο κέζα ζε κία έληνλε θαη δχζθνιε δηακάρε. Σα αλψηεξα ζηειέρε κπνξεί λα δπζθνιεχνληαη λα ζπκθσλήζνπλ, ή λα επηθνηλσλήζνπλ κε ηα ζηειέρε ηεο άιιεο πιεπξάο. Ζ δηακεζνιάβεζε παξέρεη έλα ηξίην νπδέηεξν πξφζσπν ην νπνίν: επεμεγεί ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά βνεζά ηα κέξε λα αληαιιάμνπλ πιεξνθνξίεο παξέρεη ηελ επθαηξία ζηα κέξε λα αληαιιάμνπλ πιεξνθνξίεο παξέρεη ηελ επθαηξία ζε θάζε πιεπξά λα ζέζεη ζηελ άιιε ηα δεηήκαηα πνπ γηα ηελ άιιε είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθά εξεπλά επαίζζεηεο πιεπξέο ηεο δηαθνξάο ζε ηδησηηθέο ζπλαληήζεηο πξνζθέξεη νπδέηεξεο πξνηάζεηο γηα ηελ επίιπζε ηνπ πξνβιήκαηνο ακθηζβεηεί ζηεξεόηππεο αληηιήςεηο θαη δεδνκέλα Οιηθή πξνζέγγηζε ηεο δηαθνξάο Σν ζεκείν αλαθνξάο γηα λα θαηαλνήζεη θαλείο κία δηαθνξά, κπνξεί λα έρεη πνιιέο αθεηεξίεο Ζ απνηειεζκαηηθή δηαδηθαζία δηακεζνιάβεζεο πξέπεη λα δίλεη ζεκαζία ζε θάζε ηέηνηα αθεηεξία. Η ζύκβαζε κεηαμχ ησλ δχν κεξψλ κπνξεί λα γίλεη αληηθείκελν εξκελείαο ψζηε λα δηαπηζησζεί αλ ππάξρεη πεξίπησζε πιεκκεινχο εθηέιεζήο ηεο Οη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο κπνξεί λα απνηειέζνπλ πνιιέο θνξέο αξρηθή κνξθή κίαο δηέλεμεο πνπ γξήγνξα πξνζιακβάλεη κεγαιχηεξεο δηαζηάζεηο Η γεληθόηεξε εκπνξηθή πξαγκαηηθόηεηα γηα παξάδεηγκα ζηφρνη θέξδνπο πνπ δελ κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ Δμσηεξηθνί παξάγνληεο, φπσο θπβεξλεηηθέο αιιαγέο, λνκηζκαηηθή αζηάζεηα, νηθνινγηθέο θαηαζηξνθέο. Όινη απηνί νη παξάγνληεο νδεγνχλ ζε αιιαγέο θαηεχζπλζεο, αιινηψλνπλ ηελ επηθνηλσλία θαη ηελ επηρεηξεκαηηθή ζρέζε θαη επεξεάδνπλ ηηο εκπνξηθέο δηαζηάζεηο κίαο ζπλεξγαζίαο 71

72 Δζσηεξηθνί παξάγνληεο, φπσο ε επίδξαζε ηεο εηαηξηθήο θνπιηνχξαο, ή επαγγεικαηηθέο θηινδνμίεο ζε αηνκηθφ επίπεδν ή ζε επίπεδν επηρείξεζεο Όπνην άιινη παξάγνληεο θαη αλ εκπιέθνληαη ζηελ δηαθνξά, νη παξάγνληεο ζην εζσηεξηθφ κίαο επηρείξεζεο επεξεάδνπλ ηελ εμέιημή ηεο. Οη αιιαγέο ζην δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ κπνξεί λα έρνπλ κεγάιεο ζπλέπεηεο-ζπρλά ζχκαηα ηέηνησλ αιιαγψλ είλαη νη πξνζσπηθέο ζρέζεηο πνπ θάλνπλ κία ακνηβαία επσθειή ζρέζε λα ζπλερίδεηαη. Δπηθνηλσλίεο. Ζ κε-απνηειεζκαηηθή επηθνηλσλία κπνξεί λα νδεγήζεη ζε ακνηβαίεο παξεμεγήζεηο θαη θαρππνςία. Πνιηηηζκηθέο δηαθνξέο: Ζ ζεκαζία ηνπ λα ιεηηνπξγεί θαλείο ζε επαθή κε δηαθνξεηηθνχο πνιηηηζκνχο,έρεη αλαγλσξηζζεί ζηηο δηεζλείο επηρεηξήζεηο. Ζ αδπλακία λα αλαγλσξίζεη θαλείο θαη λα πξνζαξκνζηεί ζε κία άιιε θνπιηνχξα κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ θαηάξξεπζε ηεο επηρεηξεκαηηθήο ζρέζεο. Σέηνηεο δηαθνξέο κπνξεί λα είλαη γισζζηθνχ ραξαθηήξα, λα αθνξνχλ θνηλσληθά ήζε θαη έζηκα, κε-ιεθηηθή επηθνηλσλία ή θαη πην πεξίπινθεο κνξθέο ζπκπεξηθνξάο. Γηα παξάδεηγκα κεξηθνί πνιηηηζκνί δίλνπλ κεγαιχηεξε έκθαζε ζηελ θνηλσληθή ηεξαξρία θαη ζηα δίθηπα γλσξηκηψλ παξά ζηηο ζπκβάζεηο ή ζηα αηνκηθά δηθαηψκαηα. Ζ εθπαίδεπζε θαη ε πξνζέγγηζε ηνπ δηακεζνιαβεηή δίλνπλ έκθαζε ζην πσο νη λνκηθέο ή ηερληθέο δηαθνξέο ζα κπνξέζνπλ λα απνθηήζνπλ θαη πάιη κία αλζξψπηλε δηάζηαζε ζηα πιαίζηα κίαο εκπνξηθήο ζρέζεο. Ζ επίιπζε κίαο εκπνξηθήο δηαθνξάο απαηηεί φρη κφλν λνκηθέο αξρέο αιιά θαη ηελ χπαξμε ελφο ηξίηνπ νπδέηεξνπ ν νπνίνο κπνξεί λα βνεζήζεη ηα δχν κέξε λα επηιχζνπλ ηηο δηαθνξέο ηνπο πκπιεξσκαηηθό εξγαιείν Ζ επειημία ηεο δηακεζνιάβεζεο ζεκαίλεη φηη ηα δηάδηθα κέξε δελ πεξηνξίδνληαη σο πξνο ην πσο επηζπκνχλ λα ηελ ρξεζηκνπνηήζνπλ. πγθεθξηκέλα απηφ ζεκαίλεη φηη κπνξνχλ λα ηελ εληάμνπλ κέζα ζε θάπνηα άιιε κέζνδν ελαιιαθηηθήο επίιπζεο ηεο δηαθνξάο. Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα βνεζήζεη δηαπξαγκαηεχζεηο πνπ ήδε γίλνληαη, ή ζαλ έλα δνθηκαζηηθφ ηεζη πξηλ ηελ δηαηηεζία ή ηελ δηθαζηηθή δηαδηθαζία ή παξάιιεια κε ηηο δχν απηέο δηαδηθαζίεο θαη ζε θάζε θάζε εμέιημήο ηνπο. 72

73 πλεπψο ε δηακεζνιάβεζε δελ απνηειεί κφλν κία επηθνηλσληαθή γέθπξα κεηαμχ ησλ κεξψλ. Απνηειεί κία γέθπξα κεηαμχ ησλ παξαδνζηαθψλ επηινγψλ γηα ηηο δηεζλείο δηαθνξέο, ζπκππθλψλνληαο κεξηθά απφ ηα θαιχηεξα ραξαθηεξηζηηθά απφ θέζε κία. Η δηακεζνιάβεζε ινηπόλ δηεπξύλεη ηηο επηινγέο θαη ηελ ηθαλόηεηα ησλ managers νη νπνίνη βξίζθνληαη «παγηδεπκέλνη» ζε κία δηακάρε Γηαηί ε δηακεζνιάβεζε έρεη νθέιε Ζ δηακεζνιάβεζε έρεη επηηπρία ηεο ηάμεσο ηνπ 80% ζε ππνζέζεηο ζηηο νπνίεο επηιέρζεθε σο κέζνδνο επίιπζεο δηαθνξψλ. Ζ επηηπρία απηή βέβαηα εμαξηάηαη άκεζα απφ ηελ θχζε ηεο δηαθνξάο, αιιά θαη απφ ηνλ ξφιν ηνπ δηακεζνιαβεηή. Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά γηα κία ηέηνηα επηηπρία είλαη: Δζηίαζε (focus) Οπδεηεξόηεηα (neutrality) Eλέξγεηα /Κηλεηηθόηεηα(energy) Γηάγλσζε δηαθνξάο (dispute diagnosis) Δζηίαζε (focus)_ Όηαλ ηα εκπιεθφκελα κέξε πξνζθεχγνπλ ζηελ ζπλδξνκή ελφο νπδέηεξνπ ηξίηνπ-ηνλ δηακεζνιαβεηή δειαδή- γηα λα επηιχζεη ηηο δηαθνξέο ηνπο, ηφηε είλαη πνιχ πηζαλφλ: Σα κέξε λα «λνηώζνπλ» δεζκεπκέλα δηόηη δήηεζαλ ηελ ζπλδξνκή ηνπ δηακεζνιαβεηή Σα δηάδηθα κέξε λα επηδείμνπλ κία δηάζεζε λα επηιπζεί ην πξόβιεκα πλεπψο ε δηακεζνιάβεζε επηθεληξψλεηαη αππζείαο ζην πξφβιεκα, θαη κάιηζηα θαιχηεξα απ φηη ε ηερληθή ηεο δηαπξαγκάηεπζεο. Απηφ επηηπγράλεηαη δηφηη αζθαιψο εκπιέθεηαη έλαο ηξίηνο νπδέηεξνο. 73

74 Οπδεηεξόηεο (Neutrality) Σν θιεηδί ζην λα επηηεπρζεί κία αιιαγή ηεο δηάζεζεο ησλ εκπιεθνκέλσλ κεξψλ έηζη ψζηε λα επηιχζνπλ ηελ δηαθνξά ηνπο, απνηειεί αθξηβψο ε εκπινθή ηνπ νπδέηεξνπ ηξίηνπ ζηηο δηαπξαγκαηεχζεηο. Απηή ε εκπινθή ηνπ δηακεζνιαβεηή δίδεη κία λέα δπλακηθή. Πξάγκαηη, ν δηακεζνιαβεηήο, δεδνκέλνπ φηη είλαη νπδέηεξνο κπνξεί: λα παξάζρεη επειημία ζηελ δηαδηθαζία επίιπζεο ηνπ πξνβιήκαηνο λα δηεπθνιύλεη ηελ επηθνηλσλία ησλ αληηδίθσλ λα θεξδίζεη ηνλ ζεβαζκό θαη ηελ εκπηζηνζύλε ησλ κεξώλ λα νδεγήζεη ηα κέξε ζηελ επίιπζε ηεο δηαθνξάο ιόγσ έιιεηςεο πξνθαηάιεςεο Κηλεηηθόηεηα, Τπνκνλή & Δπηκνλή Ο δηακεζνιαβεηήο είλαη εμνπζηνδνηεκέλνο απφ ηα κέξε λα επηιχζεη ηελ δηαθνξά. πλεπψο: ζα είλαη απειεπζεξσκέλνο από πνιηηηθέο ή εκπνξηθέο πξνθαηαιήςεηο πνπ ελδέρεηαη λα επεξέαδαλ ηελ δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ ζα επηθέξεη ιόγσ ηεο ηδηνκνξθίαο θαη ηεο θύζεο ηνπ ξόινπ ηνπ πεξηζζόηεξε ελέξγεηα, αηζηνδνμία, επηκνλή θαη ππνκνλή ζηελ δηαδηθαζία επηιπζεο ηνπ πξνβιήκαηνο Δπηινγή ππόζεζεο & δηακεζνιαβεηή Ζ απφθαζε γηα ην πνηα δηαθνξά ζα νδεγεζεί ζε δηακεζνιάβεζε είλαη κία απφ ηηο πην δχζθνιεο πνπ απαζρνινχλ ηνπο ζπκβνχινπο ησλ επηρεηξήζεσλ. Ζ δηακεζνιάβεζε έρεη ρξεζηκνπνηεζεί πξαθηηθψο ζηα πεξηζζφηεξα είδε απνθάζεσλ πνπ ζα κπνξνχζε θαλείο λα αλαθέξεη. Ο θαιχηεξνο πξαθηηθφο θαλφλαο ζα ήηαλ λα αλαδεηεζεί (α) αλ ε ζπγθεθξηκέλε δηαθνξά ζα κπνξνχζε λα νδεγεζεί ζε έλαλ ζπκβηβαζκφ κεηά απφ δηαπξαγκάηεπζε θαη δίθε θαη (β) αλ νη ήδε δηεμαγφκελεο 74

75 δηαπξαγκαηεχζεηο έρνπλ πεξηνξηζκέλε πξφνδν. πλεπψο αλ ε απάληεζε ζηα εξσηήκαηα απηά είλαη θαηαθαηηθή, ηφηε πξάγκαηη ε δηακεζνιαβεηηθή δηαδηθαζία κπνξεί λα πξνζθέξεη ζηελ δηαπξαγκαηεπηηθή δηαδηθαζία. Τπάξρνπλ επίζεο ππνζέζεηο φπνπ κπνξεί λα ππνζηεξηρζεί φηη ε δηαπξαγκάηεπζε φρη απιψο ελδείθλπηαη αιιά θαη πξνηηκάηαη απφ ηελ δηθαζηηθή ή δηθατθή δηαδηθαζία. Απηφ ηζρχεη ηδηαίηεξα ζηηο ηξέρνπζεο επηρεηξεκαηηθέο ζρέζεηο. Δπίζεο, φζν θαη αλ απηφ αθνχγεηαη πεξίεξγν, όζν πεξηζζόηεξν πεξίπινθε είλαη κία ππόζεζε, ηόζν πεξηζζόηεξν κπνξεί λα πξνζθέξεηαη γηα δηακεζνιάβεζε. Απηφ ζπκβαίλεη δηφηη κία ηέηνηα δπζθνιία ή πνιππινθφηεηα κπνξεί λα επεξεάζεη αξλεηηθά ηνλ ρξφλν θαη ηα έμνδα πνπ ζα απαηηεζνχλ γηα κία δηθαζηηθή ή άιιε ηππηθή δηαδηθαζία. Δπηπιένλ, ε πνιχπινθε ππφζεζε αλαγθάδεη ηα κέξε λα αηζζάλνληαη πην αλαζθαιή αλαθνξηθά κε ηελ απφθαζε πνπ ελδερνκέλσο ζα εμέδηδε έλα δηθαζηήξην, θάλνληαο κία ςπρξή εθηίκεζε ησλ δεδνκέλσλ. Δπίζεο νη πεξίπινθεο ππνζέζεηο δεκηνπξγνχλ κεγαιχηεξεο επθαηξίεο γηα ακνηβαίεο ππνρσξήζεηο θαη δηεπζεηήζεηο. Μία ππφζεζε κπνξεί λα νξηζζεί σο δχζθνιε φηαλ: ππάξρνπλ πνιιά εκπιεθόκελα κέξε ππάξρνπλ πνιινί κάξηπξεο ππάξρνπλ πεξίπινθα θαη πνιιαπιά λνκηθά ή ηερληθά δεηήκαηα ή δεηήκαηα νπζίαο ππάξρεη αβεβαηόηεηα ζρεηηθά κε ηελ δεζκεπηηθόηεηα ηεο εθδηδόκελεο απόθαζεο ππάξρεη εκπνξηθή δηάζηαζε ηεο δηαθνξάο πνπ κπηνξεί λα μεθηλάεη από ην παξειζόλ θαη λα επεθηείλεηαη ζην κέιινλ Όζν ινηπφλ κεγαιχηεξε είλαη ε δηαθνξά, ηφζν πεξηζζφηεξα είλαη ηα νθέιε γηα ηα κέξε λα εκπιέμνπλ έλαλ πεπεηξακέλν δηακεζνιαβεηή. Ωο νπδέηεξνο ηξίηνο, ν δηακεζνιαβεηήο κπνξεί λα επηιχζεη ηηο πνιππινθφηεηεο ηεο δηακάρεο θαη έηζη λα ζπκβάιιεη ζε κία δηεπζέηεζε πνπ ζα ηθαλνπνηεί φια ηα κέξε. πρλά ππνζηεξίδεηαη φηη φπνπ ππάξρεη ηζρπξηζκφο γηα ηελ χπαξμε απάηεο, ε δηαθνξά δελ ελδείθλπηαη γηα δηακεζνιάβεζε. ε πξφζθαηεο ππνζέζεηο πνπ επηιχζεθαλ κε δηακεζνιάβεζε, δεηήκαηα απάηεο θαη πιάλεο ήηαλ θνκβηθά ζεκεία ηεο δηαθνξάο. 75

76 Παξ φια απηά, ην κεγαιχηεξν εκπφδην ζηελ ρξήζε ηεο δηακεζνιάβεζεο δελ είλαη ηφζν ε εμεχξεζε ιχζεο, αιιά ην λα πεηζζνύλ ηα κέξε λα πξνζέιζνπλ ζην ηξαπέδη ηεο δηαδηθαζίαο απηήο. Μάιηζηα απφ ηελ ζηηγκή πνπ ε δηαδηθαζία μεθηλήζεη, νη πηζαλφηεηεο λα βξεζεί ιχζε είλαη πνιχ πςειέο. πλήζσο πάλσ από ην 80% ησλ δηεζλώλ εκπνξηθώλ δηαθνξώλ δηεπζεηνύληαη κε δηακεζνιάβεζε, θαη νη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο ππφινηπεο επηιχνληαη ιηγνπο κήλεο κεηά ηελ εκπινθή ηεο δηακεζνιάβεζεο ζηελ δηαδηθαζία επίιπζήο ηνπο. Ζ εκπεηξία πάλησο δείρλεη φηη ε δηακεζνιάβεζε κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί επηηπρψο ζε δηάθνξα ζηάδηα ηεο δηαδηθαζίαο. Τπήξμε επηηπρήο ε εθαξκνγή ηεο ζε ππνζέζεηο φπνπ ε δηθαζηηθή δηαδηθαζία βξίζθεηαη ζε εμέιημε,αιιά θαη ζε ππνζέζεηο πνπ ε δηθαζηηθή απφθαζε έρεη εθδνζεί, αιιά ηα κέξε ζέινπλ λα απνθχγνπλ ηελ ρξνλνβφξα θαη πνιπέμνδε δηαδηθαζία ηνπ εθεηείνπ. Γηα δηεζλείο εκπνξηθέο δηαθνξέο νη νπνίεο νδεγήζεθαλ πξνο ηελ δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο ηνπο ηειεπηαίνπο 12 κήλεο, ζα κπνξνχζακε λα αλαθέξνπκε ηηο παξαθάησ πεξηπηψζεηο κεζφδνπ θαηεχζπλζεο πξνο ηελ δηακεζνιάβεζε: Από δηθαζηήξην (court referred): Τπνζέζεηο ελψπηνλ ηνπ Δκπνξνδηθείνπ ηνπ Λνλδίλνπ ζπρλά δηαθφπηνληαη κε βάζε ηνπο θαλφλεο ηνπ δηθαζηεξίνπ. Ζ δηαθνπή απηή δηαξθεί ηνπιάρηζηνλ έλα κήλα, πξνθεηκέλνπ λα δψζεη ζηα κέξε ηελ δπλαηφηεηα λα αλαδεηήζνπλ θαη επίζεκα κία ελαιιαθηηθή κέζνδν επίιπζεο δηαθνξψλ. Ζ δηαδηθαζία απηή βξίζθεη εθαξκνγή ζε κία ζεηξά απφ ππνζέζεηο πνπ έρνπλ αρζεί ελψπηνλ ηνπ δηθαζηεξίνπ, ππνζέζεηο ρξεκαηνπηζησηηθψλ ηδξπκάησλ, αζθαιεηψλ θαη αληαζθαιεηψλ, λαπηηιηαθέο, επαγγεικαηηθήο ακέιεηαο θιπ. Απηή ε δπλαηφηεηα δηαθνπήο γηα λα αλαδεηεζεί ελαιιαθηηθή κέζνδνο είλαη ζήκεξα δηαζέζηκε ζε πνιιά ηκήκαηα ηνπ αγγιηθνχ High court. Ζ παξαπνκπή κίαο ππφζεζεο ζε ελαιιαθηηθή επίιπζε απφ ην δηθαζηήξην, γίλεηαη φιν θαη πην ζπρλή ζηνλ θφζκν ηδαίηεξα ηελ Απζηξαιία, ηνλ Καλαδά, αιιά θαη ζε κεξηθέο Ακεξηθαληθέο πνιηηείεο φπσο ην Σέμαο, ε Φιψξηδα, ε Καιηθφξληα θιπ Καηόπηλ δηθαζηηθήο εκπινθήο (court-locked): Σα κέξε θηάλνπλ ζηελ δηακεζνιάβεζε φηαλ έρνπλ βξεζεί ζε δηθαζηηθφ αδηέμνδν ζε πξψην ή ζε δεχηεξν βαζκφ. ην ζεκείν απηφ αθξηβψο νη εκπιεθφκελνη αλαγλσξίδνπλ φηη δελ πξφθεηηαη λα έρνπλ γξήγνξα κία δηθαζηηθή απφθαζε θαη επηζπκνχλ λα απεκπιαθνχλ απφ ηελ δηαδηθαζία. 76

77 Πξν ηεο αθξνακαηηθήο δηαδηθαζίαο (imminent hearing): Αθφκα θαη ζε πεξηπηψζεηο πνπ ε δηθαζηηθή ή δηαηηεηηθή δηαδηθαζία έρεη πξνρσξήζεη αξθεηά, ηα κέξε κπνξεί λα ζέινπλ λα απνθχγνπλ ηνπο θηλδχλνπο πνπ κπνξεί λα απνθέξεη κία ηειηθή θξίζε, αιιά αδπλαηνχλ λα πξνρσξήζνπλ ζε ζπκβηβαζκφ έρνληαο εξσηεκαηηθά γηα ηελ ηειηθή θαηάιεμε. Ζ δηακεζνιάβεζε είλαη ε ηειεπηαία πξνζθπγή, ε έζραηε ιχζε γηα λα δηαπηζηψζνπλ ηα κέξε κέρξη πνπ θηάλνπλ νη απαηηήζεηο ηνπο ζρεηηθά κε ηελ δηεπζέηεζε, θαη φρη γηα λα εμεηαζζεί ζε βάζνο κία ππφζεζε ε νπνία έρεη ήδε εμεηαζζεί. Πξνιεπηηθή δηαδηθαζηηθή δηθεγνξία (preventive procedural lawyering): ε πεξηπηψζεηο φπνπ ηα δηθαζηήξηα εθδίδνπλ νδεγία γηα παξαπνκπή ηεο δηαθνξάο ζε ελαιιαθηηθή κέζνδν επίιπζεο δηαθνξψλ, νη λνκηθνί ζχκβνπινη αλακέλνπλ ηελ εμέιημε απηή κεηά απφ ζπδεηήζεηο κε ηελ άιιε πιεπξά. Έηζη πξνζέξρνληαη ζην δηθαζηήξην κε δηνξηζκέλν δηακεζνιαβεηή θαη ηελ δηαδηθαζία ήδε ζε εμέιημε, πεξηκέλνληαο απιψο απφ ην δηθαζηήξην ηελ ζρεηηθή δηθαζηηθή απφθαζε γηα παξαπνκπή θαη ξχζκηζε ησλ εμφδσλ ζε πεξίπησζε πνπ ε δηαδηθαζία απνηχρεη. Σν ίδην κπνξεί λα ζπκβεί θαη φηαλ ηα κέξε βξίζθνληαη κπξνζηά ζε θάπνηνλ δηθαζηή ή δηαηηεηή πνπ ζεσξνχλ αλαπνηειεζκαηηθφ. Πξν ηεο δηαδηθαζίαο (Imminent proceedings): ην ηέινο εμνλησηηθψλ δηαπξαγκαηεχζεσλ, ηα κέξε φισλ ησλ πιεπξψλ κπνξεί λα είλαη απξφζπκα λα αθνινπζήζνπλ ηελ δηαηηεηηθή ή ηελ δηθαζηηθή δηαδηθαζία γηαηί ζέινπλ λα απνθχγνπλ ην θφζηνο ηεο ή ηελ δεκνζηφηεηα ή έρνπλ άιινπο ιφγνπο εκπνξηθήο θχζεσο πνπ θάλνπλ ην δηθαζηήξην κία κε-επηζπκεηή ιχζε ρεηηθέο ζπκβαζηηθέο ξήηξεο (contract & scheme clauses): Πνιιέο εκπνξηθέο ζπκβάζεηο πεξηιακβάλνπλ ξήηξεο δηακεζνιάβεζεο ή ηα κέξε ππφθεηληαη ζηηο νδεγίεο θάπνηνπ επηκειεηεξίνπ ή θπβεξλεηηθνχ κεραληζκνχ πνπ απαηηεί ηελ πξνζθπγή ζηελ δηακεζνιάβεζε πξηλ ηελ δηαηηεζία ή θάπνηα άιιε δηαδηθαζία. ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990 ε Δζληθή Έλσζε Υξεκαηηζηψλ ησλ ΖΠΑ εηζήγαγε κία θφξκνπια δηακεζνιάβεζεο σο ελαιιαθηηθή κέζνδν ζηνλ παξαδνζηαθφ ηεο δηαηηεηηθφ ηξφπν επίιπζεο δηαθνξψλ. Ζ θφξκνπια απηή ήιθπζε εθαηνληάδεο ππνζέζεηο ηα πξψηα ρξφληα. Γχν κέιε ηεο Έλσζεο επέιεμαλ ηελ δηακεζνιάβεζε ζηελ Δπξψπε γηα κία ππφζεζή ηνπο πνπ αθνξνχζε επξσπατθά ρξεκαην-πηζησηηθά ηδξχκαηα θαη ηα κέξε ήζειαλ λα απνθχγνπλ ζρεηηθέο θήκεο γηα ηελ ππφζεζε ζηηο ΖΠΑ. 77

78 Δπηρεηξεκαηηθή επηζπκία (Business relationship-driven): Μεξηθέο θνξέο ηα κέξε αλ θαη βξίζθνληαη ζε δηαπξαγκαηεχζεηο γηα επίιπζε ελφο πξνβιήκαηνο, επηζπκνχλ λα απνθχγνπλ ηα δηθαζηήξηα εμαηηίαο ηζρπξψλ εκπνξηθψλ δεζκψλ, γηα παξάδεηγκα φηαλ είλαη κέιε ηεο ίδηαο θνηλνπξαμίαο ή ηνπ ίδηνπ επηρεηξεκαηηθνχ νκίινπ. Βιέπνπλ ηελ δηακεζνιάβεζε σο ιχζε ε νπνία πξνζθέξεη ηελ επηζεκφηεηα ηεο παξέκβαζεο θάπνηνπ ηξίηνπ ρσξίο ην ζηίγκα ηεο δίθεο ε νπνία κπνξεί λα ζπλδξάκεη ζηε επίιπζε ηεο δηαθνξάο θαη λα ελδπλακψζεη έηζη ηελ ήδε ππάξρνπζα ζρέζε. Ad hoc δηακεζνιάβεζε: ε πνιιέο δηθαζηηθέο ππνζέζεηο ε επηινγή ηεο δηακεζνιάβεζεο δελ γίλεηαη κε θάπνηνπο απφ ηνπο ηξφπνπο ή γηα θάπνηνπο απφ ηνπο ιφγνπο πνπ πεξηγξάθεθαλ. Απνηειεί επηινγή ζπδεηήζεσλ κεηαμχ ζπκβνχισλ θαη manager νη νπνίνη δηεξεχλεζαλ ηελ έλλνηα ηεο δηακεζνιάβεζεο σο ελαιιαθηηθή ιχζε. Ζ εκπινθή ηεο δηακεζνιάβεζεο ζηηο πεξηπηψζεηο απηέο πξνθχπηεη επεηδή νη λνκηθνί ζχκβνπινη έρνπλ κία βαζεηά γλψζε ηεο κεζφδνπ ηεο δηακεζνιάβεζεο, ή θάπνην ζηέιερνο έρεη ηχρεη λα αθνχζεη ηελ εκπεηξία θάπνηνπ άιινπ επηρεηξεκαηία, ή θάπνηνο απφ ηνπο εζσηεξηθνχο δηθεγφξνπο πξνηείλεη ηελ δηακεζνιάβεζε χζηεξα απφ παξάπνλν ηνπ πειάηε γηα ην αδηέμνδν ζηελ ππφζεζε. Πξόηαζε από ηξίην κέξνο: Πνιχ ζπρλά ηα κέξε αδπλαηνχλ λα βξνπλ κία απνηειεζκαηηθή νδφ επηθνηλσλίαο κε ην άιιν κέξνο αθφκε θαη γηα ην αλ ζέινπλ λα μεηθηλήζνπλ δηαπξαγκαηεχζεηο. Έλαο αλεμάξηεηνο δηακεζνιαβεηήο (broker) φπσο γηα παξάδεηγκα έλαο ADR νξγαληζκφο ν νπνίνο πξνσζεί ηελ ελαιιαθηηθή επίιπζε δηαθνξψλ κπνξεί λα δηνξγαλψζεη θάπνηεο δηεξεπλεηηθέο ζπδεηήζεηο κε φια ηα εκπιεθφκελα κέξε έηζη ψζηε λα επηηεπρζεί ζπκθσλία πάλσ ζηελ δηαδηθαζία. Απηφ κπνξεί λα είλαη εμαηξεηηθά ζεκαληηθφ ζε ππνζέζεηο φπνπ εκπιέθνληαη πνιιά κέξε. Σν CEDR (Centre For Effective Dispute Resolution), έλαο βξεηαληθφο νξγαληζκφο πνπ πξνσζεί ηελ δηακεζνιάβεζε, έρεη πξφζθαηα δηακεζνιαβήζεη ζε ππνζέζεηο πνπ είαλ πεξηζζφηεξν απφ εθαηφ εκπιεθφκελα κέξε θαη ηα βνήζεζε λα ζπκθσλήζνπλ γηα λα επηηεπρζεί ζπκθσλία ππέξ ηεο δηακεζνιάβεζεο. ηηο ΖΠΑ, ε κέζνδνο απηή αληηζηνηρεί κε ηελ εληνιή πξνο δηακεζνιάβεζε απφ ην δηθαζηήξην θαη εθαξκφδεηαη ζε ζπιινγηθέο αγσγέο θπξίσο. Aιιαγή αηκόζθαηξαο (Α Fresh mind): Πνιιέο θνξέο ηα ζηειέρε ή νη λνκηθνί ζχκβνπινη δελ κπνξνχλ λα εμεγήζνπλ απνηειεζκαηηθά γηαηί κία ζπγθεθξηκέλε 78

79 δηαπξαγκάηεπζε δελ παξνπζηάδεη πξφνδν ή γηαηί ηα ζπλαηζζήκαηα κεηαμχ ησλ εκπιεθνκέλσλ είλαη αξλεηηθά εθαηέξσζελ. Έηζη ζηξέθνληαη πξνο ηνλ δηακεζνιαβεηή γηα λα αιιάμνπλ ηελ δπλακηθή ηεο αηκφζθαηξαο αιιά θαη γηα λα θάλνπλ ηα κέξε λα θαηαιάβνπλ πνηα είλαη ηα πξαγκαηηθά εκπφδηα ζηελ ππφζεζε θαη λα ηα βνεζήζνπλ λα βξνπλ κία ιχζε πνπ ζα ηα απαιιάμεη απφ ηηο πξνεγνχκελεο ηξηβέο ΔΠΙΛΟΓΗ ΓΙΑΜΔΟΛΑΒΗΣΗ Ζ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ δηακεζνιαβεηή γηα κία ππφζεζε είλαη κία εμαηξεηηθά δχζθνιε ππφζεζε. Οη πεξηζζφηεξνη δηακεζνιαβεηέο θαινχληαη λα βνεζήζνπλ ηηο επηρεηξήζεηο φηαλ απηέο είλαη κπιεγκέλεο ζε ζθιεξέο δηθαζηηθέο ζπγθξνχζεηο. Αλ νη δηακεζνιαβεηέο επηδείμνπλ επηηπρία ζηελ αξρηθή απηή πξνζέγγηζε θαη θεξδίζνπλ ηελ εκπηζηνζχλε ησλ κεξψλ ηφηε ζα είλαη απνηειεζκαηηθνί θαη ζηελ θπξίσο δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο. Ο δηακεζνιαβεηήο ζα ήηαλ θξφληκν λα έρεη εμεηδηθεπκέλε πείξα ζε δεηήκαηα ζεσξίαο θαη πξάμεο ηεο δηακεζνιάβεζεο. Πνιιέο θνξέο κάιηζηα, ηνλ ξφιν αλαιακβάλνπλ γλσζηά πξφζσπα απφ ηνλ ρψξν ηεο πνιηηηθήο ή ηεο δηεζλνχο δηπισκαηίαο ινγσ ηνπ εηδηθνχ βάξνπο θαη ηνπ status πνπ ηα πξφζσπα απηά θέξνπλ. ε θάζε φκσο πεξίπησζε, ηέηνηα πξφζσπα κπνξεί λα ιεηηνπξγήζνπλ εμαηξεηηθά απνηειεζκαηηθά κέζα ζε κία νκάδα δηακεζνιάβεζεο ππφ ηηο νδεγίεο ελφο εμεηδηθεπκέλνπ δηακεζνιαβεηή. Θα πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη θάπνηνη νξγαληζκνί δεκνζηεχνπλ ιίζηεο δηακεζνιαβεηψλ, εληνχηνηο δελ είλαη φινη νη δηακεζνιαβεηέο εθαπαηδεπκέλνη κε ηνλ ίδην ηξφπν θαη κφλν κεξηθνί ζρεηηθνί νξγαληζκνί επηκέλνπλ γηα κία επίζεκε δηαδηθαζία πηζηνπνίεζεο ησλ δηακεζνιαβεηψλ. Έηζη γηα παξάδεηγκα γηα θάπνηνπο είλαη ζεκαληηθή ε πξνεγνχκελε εκπεηξία, θπξίσο κέζα απφ δηθεγνξηθή ή άιιε θαξηέξα. Ωζηφζν ε λέα εκπεηξία δείρλεη φηη νη επηηπρεκέλνη δηακεζνιαβεηέο κπνξεί λα πξνέξρνληαη απφ δηάθνξνπο ηνκείο. Απηφ βέβαηα πνπ είλαη ζεκαληηθφ, είλαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα ζηελ δηακεζνιάβεζε, θαη φρη ηα πξνζφληα πξηλ απφ απηή. Δμάιινπ ηα κέξε ζα έρνπλ ήδε επελδχζεη ζεκαληηθά ζε ρξφλν θαη ρξήκα ζηηο γλψκεο ησλ δηθψλ ηνπο ηερληθψλ εκπεηξνγλνκψλσλ. Ζ αλάγθε γηα θάπνηνλ ηερληθφ σο δηακεζνιαβεηή είλαη έληνλε κφλνλ φηαλ ηα ηερληθά δεηήκαηα είλαη ην θχξην εκπφδην ζηελ εμεχξεζε ιχζεο. Σν πην ζεκαληηθφ φκσο είλαη νη ηθαλόηεηεο ηνπ δηακεζνιαβεηή. Δθηφο απφ κηθξέο 79

80 ζε αληηθείκελν ππνζέζεηο δελ ζα ήηαλ άζθνπν λα επηιεγνχλ κάιηζηα θαη δχν δηακεζνιαβεηέο, ν έλαο πξνζαλαηνιηζκέλνο ζηελ δηαρείξεζε ηεο δηαδηθαζίαο, θαη ν άιινο εηδηθφο κε ηελ νπζία ηεο ππφζεζεο, ή ηεο ζπιινγήο ζηνηρείσλ θαη απνδείμεσλ. Γεληθά πάλησο νη πεξίπινθεο δηακεζνιαβήζεηο δηθαηνινγνχλ ηνλ δηνξηζκφ δχν δηακεζνιαβεηψλ. Ζ δηακεζνιάβεζε είλαη κία δηαδηθαζία ε νπνία είλαη πην απαηηεηηθή ζε πξνζσπηθή πξνζπάζεηα, ελέξγεηα, θαη θηλεηηθφηεηα απ φηη νη δηθαζηηθέο δηαδηθαζίεο. πλεπψο είλαη πνιχ ζεκαληηθφ γηα ηνλ δηακεζνιαβεηή θαη ηα κέξε λα έρνπλ έλαλ ζπλάδειθν ν νπνίνο ζα κνηξάδεηαη καδί ηνπ ηηο αλάγθεο ηεο ππφζεζεο, ζα αθνχεη ηηο πξνηάζεηο ησλ κεξψλ, θαη ζα βνεζάεη ζηελ ζπγθέληξσζε ησλ ζηνηρείσλ θαη ηεο δηαρείξεζεο ησλ νηθνλνκηθψλ ηεο ππφζεζεο. Τπάξρνπλ κία ζεηξά απφ κεζφδνπο πξνθεηκέλνπ θάπνηνο λα επηιεγεί σο δηακεζνιαβεηήο. Σέηνηεο κέζνδνη αθνξνχλ: επηθνηλσλία κε θάπνηνλ νξγαληζκό κε πξντζηνξία ζηνλ ρώξν ηεο δηακεζνιάβεζεο πξνθαηαξθηηθέο ζπδεηήζεηο κε κία ιίζηα από πηζαλνύο δηακεζνιαβεηέο. απηέο κπνξνύλ λα ζπκκεηάζρνπλ όια ηα εκπιεθόκελα κέξε έηζη ώζηε ήδε από ην ζεκείν απηό λα δεκηνξγνύληαη γέθπξεο επηθνηλσλίαο κεηαμύ ηνπο ζπζηάζεηο από άιινπο ρξήζηεο ηεο δηακεζνιάβεζεο. Κάπνηνη νξγαληζκνί δηακεζνιάβεζεο δηαηεξνύλ αξρεία κε ήδε δηεμαρζείζεο δηακεζνιαβήζεηο απ όπνπ κπνξεί θαλείο λα αληιήζεη πιεξνθνξίεο γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά ζπγθεθξηκέλσλ δηακεζνιαβήζεσλ θαη δηακεζνιαβεηώλ, θαζώο θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο θάζε δηακεζνιάβεζεο. ηηο ζπδεηήζεηο κε δηακεζνιαβεηέο ζα έπξεπε λα εμεηάδεηαη ε επαγγεικαηηθή ηνπο θαξηέξα, ε δηαζεζηκφηεηα ηνπο, ε επιηγηζία, θαζψο θαη ε δηάζεζή ηνπο λα δνπιέςνπλ κέζα ζε ρξνληθά πεξηζψξηα. Δπίζεο είλαη ζεκαληηθφ λα δηαπηζηψλεηαη ε δηάζεζε θαη ε επηζπκία ηνπο λα εξγαζηνχλ κε ηα κέξε αθφκε θαη κεηά ηελ επίηεπμε ηεο ιχζεοάιισζηε πνιιέο δηακεζνιαβήζεηο ζε δηεζλείο ππνζέζεηο απαηηνχλ επηπιένλ ζπλαληήζεηο γηα ηελ ξχζκηζε φισλ ησλ ζεκάησλ. Σα κέξε ζα είλαη πνιχ δπζαξεζηεκέλα αλ ν δηακεζνιαβεηήο δελ ζα βξίζθεηαη πηα ζηελ δηάζεζή ηνπο. Γη απηφ άιισζηε θαη νη δηακεζνιαβεηέο θαξηέξαο αληηιακβάλνληαη ηελ ζεκαζία ηεο δηαζεζηκφηεηαο θαη ηεο ζπλέρεηαο ζηελ παξνρή ησλ ππεξεζηψλ ηνπο. 80

81 ΣΑ ΠΡΟΟΝΣΑ ΠΟΤ ΠΡΔΠΔΙ ΝΑ ΓΙΑΘΔΣΔΙ ΔΝΑ ΓΙΑΜΔΟΛΑΒΗΣΗ 52 χκθσλα κε ηνπο H. Brown, A. Marriot 53, ππάξρνπλ ηέζζεξηο αθξνγσληαίνη ιίζνη ζην νηθνδφκεκα ηεο δηακεζνιάβεζεο. Απηνί νη ηέζζεξηο αθξνγσληαίνη ιίζνη απνηεινχλ ηα βαζηθά ζηνηρεία ηεο δηαδηθαζίαο: ζεσξεηηθή αληίιεςε, πξαθηηθέο ηθαλόηεηεο, εζηθή ζπλείδεζε, θαη ζπλαηζζεκαηηθή επαηζζεζία. Δπηπιένλ ν δηακεζνιαβεηήο πξέπεη λα έρεη ηζρπξή θξίζε, λα είλαη ακεξφιεπηνο, θαη λα θαηέρεη ηερληθέο θαη πξαθηηθέο πιεπξέο πνπ αθνξνχλ ην δήηεκα. Σέινο, ν δηακεζνιαβεηήο πξέπεη λα δηαθαηέρεηαη απφ δεκηνπξγηθφηεηα θαη επειημία. 52 H. Brown, A. Marriot, ADR principles & practice Sweet & Maxwell 1999, second edition 53 φπσο ππνζ.52 81

82 ΣΟ ΟΙΚΟΓΟΜΗΜΑ ΣΗ ΓΙΑΜΔΟΛΑΒΗΗ Το οικοδόμημα της διαμεσολάβησης ΑΜΔΡΟΛΗΦΙΑ Γεκηνπξγηθόηεηα Δπειημία Ιζρπξή θξίζε Θεσξεηηθή αληίιεςε Γλώζε ηνπ δεηήκαηνο ηεο δηακάρεο Πξαθηηθέο Ιθαλόηεηεο Ηζηθή ζπλείδεζε πλαηζζεκαηηθή επαηζζεζία 82

83 Θεσξεηηθή γλώζε Δίλαη θξφληκν ν δηακεζνιαβεηήο λα έρεη ζεσξεηηθή γλψζε ησλ παξαθάησ: Γλώζε ησλ αξρώλ δηακεζνιάβεζεο Γλώζε ηεο δηαδηθαζίαο επίιπζεο δηαθνξώλ Ο ξόινο θαη ε ιεηηνπξγία ηνπ δηακεζνιαβεηή Γηαπξαγκάηεπζε: ζεσξία & πξνζεγγίζεηο Πξαθηηθέο ηθαλόηεηεο Έλαο δηακεζνιαβεηήο πξέπεη λα έρεη φρη κφλν ζεσξεηηθφ background, αιιά επίζεο ηηο απαξαίηεηεο πξαθηηθέο ηθαλφηεηεο νη νπνίεο ζα ηνπ επηηξέςνπλ λα εξγαζηεί απνηειεζκαηηθά. Μάιηζηα πνιιά θέληξα εθπαίδεπζεο δηακεζνιάβεζεο παξέρνπλ ηελ δπλαηφηεηα ζε δηακεζνιαβεηέο κέζσ ελφο ζπλδπαζκνύ video θαη πξνζνκνηώζεσλ, λα θαιιηεξγήζνπλ απηέο ηηο δπλαηφηεηεο. 83

84 Ο δηακεζνιαβεηήο πξέπεη λα δηαζέηεη γλώζεηο management, αιιά θαη ηελ ηθαλφηεηα λα ρεηξηζηεί θάζε δηαδηθαζία δηακεζνιάβεζεο κε ηελ αλάινγε επαηζζεζία θαη φρη απηαξρηθά. Θα πξέπεη λα δηεπθνιχλεη ηηο δηαπξαγκαηεχζεηο έηζη ψζηε λα επηιπζεί ε δηαθνξά κε ηνλ πην νκαιφ ηξφπν Ηζηθή ζπλείδεζε Ο ξφινο ηνπ δηακεζνιαβεηή εκπεξηέρεη ζεκαληηθέο επζχλεο, δελ παξέρεη κφλν απνηειεζκαηηθή βνήζεηα ζηα κέξε αιιά πξέπεη λα πξάμεη ηνχην κε έλαλ εζηθά θαηάιιειν ηξφπν. Δμάιινπ ν δηακεζηιαβεηήο δελ πξέπεη λα μερλά φηη αλακεηγλχεηαη ζε κία ηδησηηθή δηαθνξά ηεο νπνίαο κπνξεί λα επεξεάζεη απνθαζηζηηθά ην απνηέιεζκα πλαηζζεκαηηθή επαηζζεζία παξαθάησ: Απηφ ζεκαίλεη φηη ν δηακεζνιαβεηήο ζα πξέπεη λα πξνζθέξεη ζηα κέξε ηα Μία ηθαλόηεηα αληηκεηώπηζεο ηεο ζπλαηζζεκαηηθήο θόξηηζεο όπσο απηή εθθξάδεηαη από ηα κέξε Μία ηθαλόηεηα λα εξγάδεηαη κε επαηζζεζία θαη κε ηα δύν κέξε Ιζρπξή θξίζε Απηφ είλαη έλα ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ δηακεζνιαβεηή ην νπνίν κπνξεί λα ελδπλακσζεί ζηελ πξάμε. Δμάιινπ, θάζε βήκα ζηελ δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο απαηηεί ηελ θξίζε ηνπ δηακεζνιαβεηή. Έηζη ηα εξσηήκαηα πνπ ζα «βαζαλίζνπλ» ηελ θξίζε ηνπ δηακεζνιαβεηή είλαη ηα παξαθάησ: πξέπεη ν δηακεζνιαβεηήο λα ζέζεη ρξνληθά φξηα ζε θάζε κέξνο ψζηε λα παξνπζηάζεη ηελ επηρεηξεκαηνινγία ηνπ; Πνην κέξνο πξέπεη λα δεηήζεη ν δηακεζνιαβεηήο λα θάλεη ηελ παξνπζίαζή ηνπ πξψηα; πσο ζα πξέπεη λα αληηκεησπίζεη ν δηακεζνιαβεηήο ηελ πξνθιεηηθή ζπκπεξηθνξά ελφο κέξνπο; 84

85 Ακεξνιεςία Έλαο δηακεζνιαβεηήο ζα πξέπεη λα πξνζπαζήζεη λα θαηαλνήζεη ηηο ζέζεηο θαη ηα αηηήκαηα φισλ ησλ εκπιεθνκέλσλ κεξψλ. Γη απηφλ ηνλ ιφγν πξέπεη λα είλαη φζν ην δπλαηφλ ακεξφιεπηνο. Πξέπεη δειαδή λα δηαηεξεί κία νπδέηεξε,κία εμηζνξξνπεηηθή ζηάζε 54, πνπ δελ ζα επλνεί θαλέλα απφ ηα δχν κέξε Γλώζε ηνπ δεηήκαηνο ηεο δηαθνξάο Πνιχ ζεκαληηθφ αζθαιψο γηα έλα ζεηηθφ απνηέιεζκα ζηελ δηακεζνιάβεζε είλαη λα δηνξηζηεί έλαο δηακεζνιαβεηήο ν νπνίνο έρεη γλψζε θαη εκπεηξία ηεο δηαδηθαζίαο ηεο δηακεζνιάβεζεο, αιιά επίζεο θαηέρεη ην δήηεκα ηεο δηακάρεο ηθαλνπνηεηηθά. Έηζη γηα παξάδεηγκα αλ ε δηαθνξά αθνξά κία θαηαζθεπή, είλαη πξνηηκφηεξν λα δηνξηζζεί θάπνηνο ν νπνίνο κεραληθφο κε εμεηδηθεπκέλε γλψζε ζηελ θαηαζθεπή γεθπξψλ Γεκηνπξγηθόηεηα Ο νπδέηεξνο ηξίηνο ν νπνίνο δηακεζνιαβεί γηα ηελ επίιπζε ηεο δηαθνξάο, ζπλήζσο έρεη ηελ δηάζεζε λα βνεζήζεη ηα κέξε αθφκε θαη πέξα απφ ηα ζηελά φξηα ηεο δηακάρεο, θαη έηζη λα ιάβεη ππφςηλ ηνπ ηα γεληθφηεξα ζπκθέξνληά ηνπο. Ζ δεκηνπξγηθφηεηα κπνξεί λα εθδεισζεί κε πνιινχο ηξφπνπο. Δπαθίεηαη ινηπφλ ζηνλ δηακεζνιαβεηή λα παξάζρεη δεκηνπξγηθέο ιχζεηο θαη ηδέεο, ηεζηάξνληαο απηέο ηηο ιχζεηο πεηξακαηηθά, αιιά θαη λα κελ ηηο πξνσζεί αλ ηα κέξε δελ ελδηαθέξνληαη Δπειημία Έλα απφ ηα κεγαιχηεξα πιενλεθηήκαηα ηεο ελαιιαθηηθήο επίιπζεο δηαθνξψλ είλαη ε επειημία. Σα δηάδηθα κέξε, αληί λα αληηκεησπίδνπλ ηηο απζηεξέο 54 ε εμηζνξξνπεηηθή απηή ζηάζε πνπ πξέπεη λα θξαηήζεη ν δηακεζνιαβεηήο έρεη παξνκνηαζζεί κε κία γηαπσλέδηθε πνιεκηθή ηέρλε ην Aikido, ην νπνίν απαηηεί απφ ηνλ αζθνχληα λα είλαη απηνζπγθεληξσκέλνο, θαη απνθαζηζηηθφο. 85

86 επηηαγέο ηεο δηθαητθήο δηαδηθαζίαο, κπνξνχλ αληηζέησο λα επσθειεζνχλ απφ δηαδηθαζίεο νη νπνίεο είλαη «θνκκέλεο θαη ξακκέλεο» 55 ζηηο εηδηθφηεξεο αλάγθεο ηνπο. ε κία εκπνξηθή δηακεζνιάβεζε γηα παξάδεηγκα ν δηακεζνιαβεηήο δχλαηαη λα δηαθφςεη πξνζσξηλά ηηο ζπλαληήζεηο κε ηα δηαθηινληθνχκελα κέξε, θαη λα ζπλερίζεη ηελ δηαδηθαζία κε ηνπο νηθνλνκηθνχο ή λνκηθνχο ζπκβνχινπο. Απηφ πνπ πξέπεη λα ππνγξακκηζηεί είλαη φηη δελ κπνξεί λα ππάξμεη επειημία ζηελ δηαδηθαζία ρσξίο επειημία απφ κέξνπο ηνπ πξνζψπνπ ην νπνίν είλαη επηθνξηηζκέλν λα δηαρεηξηζηεί ηελ δηαδηθαζία, δειαδή ηνπ δηακεζνιαβεηή Άιια ραξαθηεξηζηηθά πνπ πξέπεη λα δηαζέηεη ν δηακεζνιαβεηήο Καηαλόεζε: ε ηθαλφηεηα λα αληηιακβάλεηαη ηα πεξίπινθα δεηήκαηα θαη ηα αηηήκαηα ησλ κεξψλ Γηαίζζεζε: ε ηθαλφηεηα λα αληηιακβάλεηαη ηηο πξνζέζεηο ησλ κεξψλ Αμηνπηζηία: λα εκπλέεη ηνλ ζεβαζκφ θαη ηελ αμηνπηζηία ησλ κεξψλ Γηαρεηξηζηηθή ηθαλόηεηα: λα κπνξεί λα δηαρεηξηζηεί ηελ δηαθνξά απνηειεζκαηηθά θαη επνηθνδνκεηηθά Αλεμαξηεζία: Ζ ηθαλφηεηα λα εξγάδεηαη απηφλνκα, ρσξίο ππνζηήξημε, αιιά θαη λα δηαηεξεί ζπγρξφλσο κία νπδέηεξε θαη αλεμάξηεηε ζηάζε Ιθαλόηεηα αθξόαζεο: ζεκαίλεη λα επηηξέπεη ζηα κέξε λα εθθξάδνπλ ηηο απφςεηο ηνπο ρσξίο λα ηα δηαθφπηεη. Γλώζε ηεο body language (γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο): έλαο ηθαλφο δηακεζνιαβεηήο πξέπεη λα αληηιακβάλεηαη φρη κφλν ηα ιερζέληα, αιιά θαη απηά πνπ «λνηψζνπλ» ηα κέξε φπσο απηά ζθηαγξαθψληαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ ζψκαηφο ηνπο. Έηζη γηα παξάδεηγκα κία θίλεζε ηνπ καηηνχ, έλαο κνξθαζκφο, ή ν ηφλνο ηεο θσλήο, κπνξεί λα δψζεη ελδείμεηο γηα ην πψο αηζζάλεηαη έλα κέξνο γηα ην δήηεκα. Έλαο δηακεζνιαβεηήο ν νπνίνο δηαζέηεη παξαηεξεηηθφηεηα ζα ην ζεκεηψζεη απηφ θαηά θάπνην ηξφπν ή ζα ην απνζεθεχζεη ζηελ κλήκε ηνπ πλδξνκή ζηνλ δηάινγν ησλ κεξώλ: Πνιχ ζπρλά ηα κέξε φηαλ βξίζθνληαη ζε αληηδηθία, δελ αθνχλε ηελ άπνςε ηνπ άιινπ κέξνπο. Ζ ζπλαηζζεκαηηθή ηνπο θφξηηζε είλαη ηέηνηα πνπ δελ ηα αθήλεη λα αθνχζνπλ ηελ άπνςε ηνπ έηαηξνπ 55 tailor made, ζηελ αγγιηθή 86

87 κέξνπο. Δηζη έλα κέξνο κπνξεί λα πξνβεί ζε κία παξαρψξεζε θαη λα κελ ην αληηιεθζεί ην άιιν κέξνο. Δδψ αθξηβψο έγθεηηαη ε πξνζθνξά ηνπ δηακεζνιαβεηή: λα θαηαγξάςεη ηελ ππνρψξεζε ηνπ ελφο κέξνπο, θαη λα ηελ επαλαιάβεη ζηνλ αληίδηθν ην νπνίν πηζαλψο δελ ηελ αληειήθζε, ή αθφκε λα δεηήζεη απφ ην κέξνο πνπ ηελ έθαλε λα ηελ επαλαιάβεη. Σέινο, ν δηακεζνιαβεηήο πξέπεη λα ζπλδξάκεη θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε λα απνθεπρζνχλ νη ακνηβαίεο παξεμεγήζεηο. Υξήζε εξσηεκαηνινγίνπ (questioning): έλα έμππλν εξσηεκαηνιφγην είλαη ην βαζηθφ εξγαιείν ελφο δηακεζνιαβεηή. Οη εξσηήζεηο πνπ ζα ππνβάιιεη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα πνιινχο ζθνπνχο. Πξψηνλ κπνξεί λα βνεζήζεη ηνλ ίδην λα ζπιιέμεη πιεξνθνξίεο αιιά θαη λα αληηιεθζεί θαιχηεξα ην αληηθείκελν ηεο δηαθνξάο. Γεχηεξνλ, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ έζηη ψζηε λα ελζαξξχλνπλ έλα κέξνο λα αλαζεσξήζεη ηελ ζηάζε ηνπ, ή λα επηθεληξσζεί ζε νξηζκέλα δεηήκαηα. Σξίηνλ, κπνξεί λα θαηεπζχλνπλ ηελ ζπδήηεζε, αθφκε θαη λα ηελ εθηξέςνπλ απφ ηελ έληαζε πνπ ελδερνκέλσο πθίζηαηαη, πξνο ηελ απνθιηκάθσζε, ηνλ ζπκβηβαζκφ θαη ηελ εμεχξεζε ιχζεο. Πεξίιεςε ησλ όζσλ ιέρζεθαλ: ε πεξίιεςε ησλ φζσλ ιέρζεθαλ κπνξεί λα απνδεηρζεί πνιχ απνηειεζκαηηθή θαη θαξπνθφξα. Καη αξράο, απνδεηθλχεη ζηα δηάδηθα κέξε φηη ν δηακεζνιαβεηήο έρεη αληηιεθζεί ηη ιέρζεθε, θαη έηζη θεξδίδεη ηελ εκπηζηνζχλε ησλ κεξψλ. Γεχηεξνλ επηθεληξψλεηαη ζηελ νπζία ηεο δηαθνξάο, θαη έηζη δηεπθνιχλεη ηελ δηαδηθαζία ιήςεο απφθαζεο(decisionmaking). Υξήζε πξνζεθηηθήο γιώζζαο: Οη δηακεζνιαβεηέο πξέπεη λα πξνζέρνπλ πνιχ ηελ γιψζζα πνπ ρξεζηκνπνηνχλ. Ζ γιψζζα πξέπεη λα είλαη γεληθά νπδέηεξε. Πνιιέο θνξέο ν δηακεζνιαβεηήο βξίζθεηαη ζηελ δχζθνιε ζέζε λα παξαθξάζεη ην κήλπκα ή ηηο πξνηάζεηο ηεο κίαο πιεπξάο ζην άιιν κέξνο, ρσξίο βέβαηα λα ηα δηαζηξεβιψζεη. Δκπεηξία ζηελ δηαδηθαζία επίιπζεο ζπγθξνύζεσλ: Ζ εκπεηξία ζηελ δηαδηθαζία επίιπζεο ζπγθξνχζεσλ είλαη πνιχ ζεκαληηθφ ζηνηρείν πνπ πξέπεη λα δηαζέηεη ν δηακεζνιαβεηήο. Απηή ε εκπεηξία ζεκαίλεη ηθαλφηεηα λα κεζνιαβεί κεηαμχ ησλ αληηηηζέκελσλ κεξψλ θαη λα νδεγεί ηελ δηακάρε ζε κία ακνηβαία απσθειή ιχζε. Απηή αζθαιψο ε παξέκβαζε δελ πθίζηαηαη ζηελ δηθαητθή δηαδηθαζία 87

88 Γηαρείξεζε ηεο δηαδηθαζίαο: ν δηακεζνιαβεηήο ζα πξέπεη λα δηαηεξεί ηνλ έιεγρν ηεο δηαδηθαζίαο, ρσξίο λα αθήλεη έλα κέξνο λα θπξηαξρεί ζηηο ζπδεηήζεηο, θαη έηζη πηζαλψο λα επεξεάζεη ην απνηέιεζκα. 4.3 Ο ξόινο ηνπ δηακεζνιαβεηή ζηελ πξάμε ηελ δηαδηθαζία: Yπάξρνπλ πνιινί ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο ν δηακεζνιαβεηήο δηαρεηξίδεηαη α) Με ην λα θαλνλίδεη ηηο αξρηθέο ζπλαληήζεηο, ηνλ ηόπν ηνπ meeting, κε ην λα θαζνξίδεη ην πώο ζα δηεμαρζεί ε δηαδηθαζία, ηη έγγξαθα απαηηνύληαη, θαη γεληθόηεξα κε ην λα κεξηκλεί γηα θάζε άιιν πξαθηηθό δήηεκα β) Με ην λα πξνεδξεύεη άηππα ησλ meetings γ) Με ην λα θαηαλέκεη ηνλ ρξόλν πνπ πξέπεη λα δηαζέζεη ζε θάζε πιεπξά, απνθαζίδνληαο πόηε θαη πνπ λα ζπλαληήζεη ηα κέξε ρσξηζηά δ) Με ην λα θξαηάεη ζεκεηώζεηο γηα νξηζκέλεο ζεκεηώζεηο γηα νξηζκέλα ζέκαηα ηα νπνία ρξήδνπλ πεξαηηέξσ έξεπλαο 88

89 5. ΣΟ ΠΛΑΙΙΟ ΣΗ ΓΙΑΜΔΟΛΑΒΗΗ Σν γεγνλόο όηη ην 85% ησλ δηαθνξώλ πνπ παξαπέκπνληαη ζε δηακεζνιάβεζε θαηαιήγνπλ ζε ζπκβηβαζκό, είλαη εμαηξεηηθά πςειό-γείρλεη όηη ε δηακεζνιάβεζε έρεη έλα ζεκαληηθό ξόιν λα δηαδξακαηίζεη ζηηο δηεζλείο ππνζέζεηο Hans Van der Linde, Γεληθφο χλβνπινο Shell International 5.1 Η εκπηζηεπηηθόηεηα ηεο δηαδηθαζίαο Ζ δηακεζνιάβεζε ζπλήζσο απνθαιείηαη σο «αζθαιήο ιηκέλαο», ζηα πιαίζηα ηνπ νπνίνπ ηα κέξε αλαδεηνχλ επθαηξίεο γηα δηεπζέηεζε. Απηφ πξνππνζέηεη φηη ηα κέξε ζε κία δηαδηθαζία δηακεζνιάβεζεο ζα πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε λα αηζζάλνληαη φηη ε εκπηζηεπηηθφηεηα ηεξείηαη απφιπηα σο πξνο ην ηη ιέλε πξνο ην άιιν κέξνο θαηά ηελ δηαδηθαζία δηαπξαγκάηεπζεο. ε νξηζκέλεο κάιηζηα δηθαηνδνζίεο ηεο common law νη δηαπξαγκαηεχζεηο πξνζηαηεχνληαη απφ ηελ δεκνζηφηεηα, ηδηαίηεξα εάλ ηα κέξε ζπκβιεζνχλ κεηαμχ ηνπο, αιιά θαη κε ηνλ δηακεζνιαβεηή γηα ηελ δηαηήξεζε ηεο εκπηζηεπηηθφηεηαο. ηηο δηθαηνδνζίεο απηέο κπνξεί λα ππάξρεη ήδε δεδηθαζκέλν πνπ δίλεη ην δηθαίσκα ζηνλ δηακεζνιαβεηή λα κελ δεκνζηνπνηεί ηα ιερζέληα θαηά ηελ δηαδηθαζία. Εήηεκα επίζεο ηίζεηαη φζνλ αθνξά ηελ ρξήζε ησλ εγγξάθσλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο. Γηάθξηζε γίλεηαη σο πξνο ηα έγγξαθα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο, θαη σο πξνο απηά πνπ δεκηνπξγήζεθαλ θαηά ηελ δηάξθεηά ηεο. Σα ηειεπηαία πξνζηαηεχνληαη απφ ηελ γλσζηνπνίεζε. Αληίζεηα έγγξαθα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ νπζία ηεο ππφζεζεο, πξνππήξραλ ηεο δηακεζνιάβεζεο, θαη έρνπλ απνδεηθηηθφ ραξαθηήξα, δελ πξνζηαηεχνληαη. 5.2 Με-δεζκεπηηθόηεηα Σα κέξε δελ δεζκεύνληαη απφ ηελ δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο ζην λα απνθχγνπλ ηελ δηθαζηηθή δηαδηθαζία, αλ ε δηακεζνιάβεζε δελ επηηχρεη. Απηφ ην ζηνηρείν δίλεη κία αίζζεζε αζθάιεηαο ζηα κέξε ψζηε ε επηινγή ηεο δηακεζνιάβεζεο λα κελ ηνπο δεκηνπξγεί ηδηαίηεξν ξίζθν. Αλ βέβαηα ε δηακεζνιάβεζε πξνέθπςε απφ παξαπνκπή ηνπ δηθαζηεξίνπ, ηφηε ην δηθαζηήξην ζα επηβιέπεη ηελ φιε δηαδηθαζία θαη ηα έμνδα ηεο δηαδηθαζίαο κπνξεί λα ππφθεηληαη ζε κεηαγελέζηεξν δηθαζηηθφ έιεγρν. 89

90 5.3 Σν δίθαην ηεο δηακεζνιαβεηηθήο δηαδηθαζίαο Σν δίθαην πνπ δηέπεη ηελ ζχκβαζε απφ ηελ νπνία πξνέθπςε ε δηαθνξά, κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη απνηειεί θαη ην δίθαην ηεο δηακεζνιάβεζεο, εθηφο αλ ζπκθσλεζεί δηαθνξεηηθά. Δληνχηνηο, είλαη ηδηαίηεξα βνιηθφ λα ππάξρεη θνηλφ δίθαην ζχκβαζεο θαη δηακεζνιάβεζεο, αξθεί απηφ λα κελ δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα ζηελ εκπηζηεπηηθφηεηα φπσο απηή πεξηγξάθεθε παξαπάλσ. Μία ζπκθσλία δηακεζνιάβεζεο ζα πξέπεη επίζεο λα νξίδεη φηη νπνηαδήπνηε δηεπζέηεζε δελ ζα είλαη δεζκεπηηθή πξνηνχ ππνγξαθεί θαη ζθξαγηζηεί, έηζη ψζηε λα απνθεχγνληαη παξεμεγήζεηο ζρεηηθά κε πξνθνξηθέο ζπκθσλίεο 5.4 Σεξκαηηζκόο ηεο δηακεζνιάβεζεο Ζ νπζία ηεο δηακεζνιάβεζεο είλαη φηη ν δηακεζνιαβεηήο δελ κπνξεί λα επηβάιιεη νπνηναδήπνηε απφθαζε ζηα δηάδηθα κέξε. Σα κέξε ελδέρεηαη λα επηζπκνχλ λα νξίζνπλ έηζη ηελ δηακεζνιάβεζε έηζη ψζηε λα είλαη ζαθέο πφηε απηή έρεη ηεξκαηηζζεί. Δπηπιένλ, κία ζπκθσλία γηα δηακεζνιάβεζε κπνξεί λα νξίδεη φηη απηή ηεξκαηίδεηαη ζε κία απφ ηηο παξαθάησ πεξηπηψζεηο: όηαλ έλα κέξνο απνρσξεί κε ή ρσξίο πξνεηδνπνίεζε όηαλ κία γξαπηή ζπκθσλία ζπλνκνινγείηαη όηαλ ν δηακεζνιαβεηήο απνθαζίδεη όηη ε ζπλέρεηα ηεο δηαδηθαζίαο δελ αλακέλεηαη λα νδεγήζεη ζε απνηειέζκαηα, ζηελ ζύλαςε ζπκθσλίαο όηαλ ν δηακεζνιαβεηήο απνθαζίδεη όηη πξέπεη λα απνζπξζεί από ηελ δηαδηθαζία ιόγσ εζηθώλ ή δενληνινγηθώλ θαιύπηνληαη από θάπνην θώδηθα δενληνινγίαο γηα ηελ δηακεζνιάβεζε. 5.5 Αλαζηνιή δηαηηεζίαο ή άιισλ δηαδηθαζηώλ Όηαλ ηα κέξε βξίζθνληαη ήδε ζε κία δηθαζηηθή δηαδηθαζία κπνξνχλ λα ζπκθσλήζνπλ λα αλαζηείινπλ ηελ πεξαηηέξσ εθδίθαζε ηεο ππφζεζεο, φζν ρξφλν ε δηακεζνιάβεζε βξίζθεηαη ζε εμέιημε. Βάζεη αζθαιψο ηνπ δηθαίνπ ηεο δηθαηνδνζίαο, αλ ε δηθαζηηθή δηαδηθαζία δελ έρεη αξρίζεη, ηα δηάδηθα κέξε κπνξνχλ λα απνθαζίζνπλ φηη ζα απνθχγνπλ ηελ πξνζθπγή ζηα δηθαζηήξηα γηα λα απνθχγνπλ λνκηθά πξνβιήκαηα 90

91 θαζφζνλ παξέρεηαη ην δηθαίσκα γηα ηελ άζθεζε αγσγήο (π.ρ εθθξεκνδηθία). πλεπψο εμαξηάηαη απφ ην δίθαην πνπ δηέπεη ηελ δηαθνξά θαη ηελ ηαθηηθή ηνπ θάζε δηάδηθνπ κέξνπο γηα ην αλ θαη πφηε ζα πξνθξηζεί ε κία ή ε άιιε δηαδηθαζία. 5.6 Πξαθηηθά δηακεζνιάβεζεο Ζ θχζε ηεο δηακεζνιάβεζεο σο κίαο δηαδηθαζίαο δηαπξαγκάηεπζεο δελ ζπλάδεη κε ηελ ηήξεζε επίζεκσλ πξαθηηθψλ. Αλ ππάξμεη δηεπζέηεζε, ηφηε ν δηακεζνιαβεηήο θαη ηα κέξε ζα πξέπεη λα θξνληίζνπλ λα ζπληαρζεί γξαπηή ζπκθσλία, αιιά θαη λα θξνληίζνπλ ε δηαδηθαζία λα νινθιεξσζεί θαλνληθά. Όπνπ δελ ππάξρεη ηέηνηα ζπκθσλία, ηα κέξε κπνξνχλ λα αηηεζνχλ ζηνλ δηακεζνιαβεηή λα πξνεηνηκάζνπλ έλα κε-δεζκεπηηθφ θείκελν ην νπνίν ζα πξνηείλεη κία ιχζε ηελ νπνία ηα κέξε κπνξεί λα δερζνχλ κεηά απφ πεξαηηέξσ δηαβνχιεπζε. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο κάιηζηα ελδέρεηαη έλαο αληηπξφζσπνο απφ έλα κέξνο, λα δεηήζεη απφ ηνλ δηακεζνιαβεηή λα εηνηκάζεη έλα θείκελν ην νπνίν ζα παξνπζηάζεη πξνο ην κέξνο πνπ εθπξνζσπεί, ηνπο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο ε ιχζε πνπ πξνηείλεηαη είλαη ζπκθέξνπζα γηα ην κέξνο απηφ. 5.7 Σόπνο δηακεζνιάβεζεο H ηνπνζεζία είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή ζηηο δηεζλείο ππνζέζεηο. Έλα ηδαληθφ κέξνο γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο δηακεζνιάβεζεο είλαη λα πξαγκαηνπνηεζεί εθεί φπνπ εθηειείηαη ε ζχκβαζε. Σα δηάδηθα κέξε θαη ν δηακεζνιαβεηήο ζα κπνξνχλ λα επηζθεθηνχλ ρψξνπο ησλ επηρεηξήζεσλ, λα δηαιερζνχλ κε ζηειέρε θαη άιινπο νηθνλνκηθνχο ή πνιηηηθνχο παξάγνληεο. Καη απηφλ ηνλ ηξφπν εμνηθνλνκείηαη ρξφλνο θαη ρξήκα. ε πνιιέο δηακεζνιαβήζεηο, ηδαληθφο ρψξνο ζα κπνξνχζε λα είλαη έλα μελνδνρείν. Δηδηθή κέξηκλα ζα πξέπεη λα ιεθζεί ψζηε λα επηιερζνχλ κέξε κε θαηάιιειεο δηεπθνιχλζεηο γηα ηδησηηθά meetings, αιιά πνπ ζα ηθαλνπνηνχζαλ επίζεο ηελ αλάγθε γηα εκπηζηεπηηθφηεηα, φπσο επίζεο ηελ πξφζβαζε ζε επηρεηξεκαηηθά θέληξα. Οη δηακεζνιαβεηέο ζα πξέπεη γεληθά λα έρνπλ ηελ δηάζεζε λα θηινμελήζνπλ ηα κέξε ή θαη λα ηαμηδέςνπλ ζε απηά εάλ ηνπο δεηεζεί. Σα ηειεπηαία ρξφληα, ην Λνλδίλν έρεη επηιερζεί ζπρλά σο νπδέηεξε έδξα γηα δηεζλείο δηακεζνιαβήζεηο πνπ δελ θαιχπηνπλ ην αγγιηθφ δίθαην. Παξ φια απηά είλαη ζεκαληηθφ γηα ηελ αλάπηπμε ηεο δηεζλνχο δηακεζνιάβεζεο ηα κέξε λα αληηιεθζνχλ 91

92 ηελ ειαζηηθφηεηα ηεο δηαδηθαζίαο θαη λα είλαη ζε ζέζε λα δερζνχλ σο ρψξν ηεο δηαδηθαζίαο ην κέξνο πνπ πξνζθέξεη ηηο πεξηζζφηεξεο εγγπήζεηο γηα ηελ επίηεπμε κίαο ιχζεο. ε κία καθξφρξνλε δηακεζνιάβεζε γηα παξάδεηγκα ζα ήηαλ ζθφπηκν νη ζπλεδξηάζεηο λα δηεμάγνληαη ελαιιάμ ζε θάζε ρψξα ησλ δηαδίθσλ θαη ίζσο ε ηειηθή ζπλάληεζε λα γίλεη ζε κία νπδέηεξε ρψξα πξνθεηκέλνπ ηα κέξε λα αηζζαλζνχλ ςπρνινγηθψο πην άλεηα, θαη λα λνηψζνπλ ηελ δηαθνξά απφ ηα πξνεγνχκελα ζηάδηα. 5.8 Γηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο δηακεζνιάβεζεο Ζ δηάξθεηα θαη ην ρξνληθφ πιαίζην ηεο δηακεζνιάβεζεο πξέπεη λα πξνζερζεί ηδηαίηεξα. Ζ επηινγή κπνξεί λα είλαη αλάκεζα ζε κία κφλν ζπλάληεζε, ή ζε κία ζεηξά απφ πξνθαηαξθηηθέο ζπδεηήζεηο, πξηλ ηελ θπξίσο δηαδηθαζία. Οη πεξηζζφηεξνη δηακεζνιαβεηέο επηζπκνχλ λα έρνπλ κε ηα κέξε κία ζεηξά δηεξεπλεηηθψλ ζπλαληήζεσλ νη νπνίεο ζα θαιιηεξγήζνπλ ηελ ακνηβαία εκπηζηνζχλε θαη ζα βνεζήζνπλ ζηελ θαηαλφεζε ησλ ζεκάησλ. Δπηπιένλ ζηελ πξνεηνηκαζία ηέηνησλ ζπλαληήζεσλ πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππ φςηλ φηη ε δηακεζνιάβεζε ζα πξέπεη λα είλαη κία δηαδηθαζία επέιηθηε θαη βξαρεία, ζε αληίζεζε κε ηελ δηθαζηηθή δηαδηθαζία ή ελδερνκέλσο ηελ δηαηηεζία. Γεληθά νη δηακεζνιαβεηέο επηζπκνχλ ηελ έλαξμε ηεο θπξίσο δηαδηθαζίαο κέζα ζε έλα ρξνληθφ πεξηζψξην 3 κελψλ απφ ηφηε πνπ επειέγεζαλ γηα ηελ ππφζεζε. Δπηπιένλ, νη δηακεζνιαβεηέο ή ηα κέξε, κπνξνχλ λα πεξηνξίζνπλ ηηο πξνθαηαξθηηθέο ζπδεηήζεηο, εάλ νη δηαπξαγκαηεχζεηο έρνπλ ήδε δηεμαρζεί ρσξίο επηηπρία πξηλ ηελ δηακεζνιάβεζε. Μία ηππηθή δηεζλήο δηακεζνιάβεζε αθφκε θαη αλ εκπιέθνληαη πνιιά κέξε δηαξθεί πεξίπνπ 2-5 εκέξεο. Ζ δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο ραξαθηεξίδεηαη απφ επειημία: πνιιέο θνξέο νη δηαπξαγκαηεχζεηο ζπλερίδνληαη θαη ηηο πξστλέο ψξεο πξνθεηκέλνπ λα ππάξμεη απνηέιεζκα. Απηφ πνπ πξέπεη λα ηνληζζεί είλαη πσο ε δηαδηθαζία ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ρψξα κέζα ζε έλα δπλακηθφ πεξηβάιινλ φπνπ ηα κέξε έρνπλ αξθεηφ ρξφλν λα ζθεθηνχλ ηα δεηήκαηα πνπ ηίζεληαη ζην ηξαπέδη, θαη αηζζάλνληαη δεζκεπκέλα σο πξνο ηελ επίηεπμε κίαο δηεπζέηεζεο ηεο δηαθνξάο. 92

93 5.9 πκκεηέρνληεο Ζ ζπκκεηνρή θαηάιιειεο νκάδαο απφ θάζε κέξνο ζηελ ηξάπεδα ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ απνηειεί ζπζηαηηθφ ζηνηρείν επηηπρίαο. Οη κάλαηδεξ πνπ παίξλνπλ ηηο εκπνξηθέο απνθάζεηο έρνπλ ζέζε ζηελ δηαδηθαζία, φπσο θαη νη λνκηθνί ζχκβνπινη ηεο θάζε πιεπξάο: εκπεηξνγλψκνλεο θαη ινγηζηέο. ηηο πεξηζζφηεξεο δηακεζνιαβήζεηο 0ζπκκεηέρνπλ δηθεγφξνη αιιά θαη νη εληνιείο ζα πξέπεη λα ιακβάλνπλ έλαλ πην θεληξηθφ ξφιν. Θα πξέπεη βέβαηα λα ιακβάλεηαη ζνβαξά ππ νςηλ φηη ε δηακεζνιάβεζε είλαη θπξίσο κία εκπνξηθή δηαπξαγκάηεπζε, παξά κία λνκηθή δηαδηθαζία. Ζ ζπκκεηνρή ινηπφλ ζηειερψλ κε ζρεηηθέο ηθαλφηεηεο είλαη πνιχ ζεκαληηθή. Γεληθά πάλησο θαηά ηελ επηινγή ηεο δηαπξαγκαηεπηηθήο νκάδαο πνπ ζα ζπκκεηάζρεη ζηελ δηαδηθαζία ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππ φςηλ νη πξνζσπηθέο ηθαλφηεηεο, ε εκπεηξία, ν ραξαθηήξαο, θαη άηνκα κε πείξα ζηελ ζχλαςε ζπκθσληψλ. ηελ πξάμε, κία νκάδα πνπ ζα ελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν γηα ηελ θαηάιεμε παξά γηα ηελ λίθε ζα είλαη πην απνηειεζκαηηθή Δμνπζία αληηπξνζώπεπζεο Ζ εμνπζία αληηπξνζψπεπζεο θαη δέζκεπζεο ηνπ κέξνπο ην νπνίν εθπξνζσπείηαη ζηελ δηαδηθαζία επεξεάδεη θαη ηελ δηακεζνιάβεζε. Όκσο ηα πξάγκαηα εδψ κπνξεί λα είλαη πην πεξίπινθα. Γηoηθεηηθά ζπκβνχιηα ή ππνπξγνί πξέπεη λα εγθξίλνπλ ηελ ζπκθσλία πνπ ζπλνκνινγήζεθε. Αθφκε θαη αλψηεξα ζηειέρε κπνξνχλ λα εκπιαθνχλ ζε κία δηαπξαγκάηεπζε έρνληαο πεξηνξηζκνχο σο πξνο ηη κπνξνχλ λα πξνηείλνπλ. Οπνπ ε δηακεζνιάβεζε αθνξά κία θξαηηθή επηρείξεζε, ην ηειηθφ απνηέιεζκα ηεο δηακεζνιάβεζεο ην πην πηζαλφλ είλαη λα ζπληζηάηαη κία απιή ζχζηαζε. 93

94 5.11 Έγγξαθα Ο φγθνο ησλ απαξαίηεησλ εγγξάθσλ δελ πξέπεη λα είλαη ηδηαίηεξα κεγάινο φπσο ζπκβαίλεη ζε άιιεο δηαδηθαζίεο. Ο δηακεζνιαβεηήο θαη ηα δηάδηθα κέξε ιακβάλνπλ ζηελ αξρή ηεο δηαδηθαζίαο κία πεξίιεςε φρη παξαπάλσ απφ 20 ζειίδεο ζε κήθνο, ε νπνία πεξηέρεη ηα ζεκαληηθφηεξα ζεκεία ηεο δηαθνξάο. Ζ ζχληαμε απηνχ ηνπ εγγξάθνπ ζπλήζσο είλαη πην δχζθνιε απ φηη ε ζχληαμε θάπνηνπ επίζεκνπ δηθφγξαθνπ. Σα ππφινηπα ππνζηεξηθηηθά έγγξαθα πεξηνξίδνληαη ζην λα ελεκεξψζνπλ ηνλ δηακεζνιαβεηή ή ην άιιν κέξνο, ή αλαιχνπλ δηεμνδηθά θάπνηα απαίηεζε ή δηαπξαγκαηεπηηθή ζέζε. Σα έγγξαθα ζπλήζσο αληαιάζζνληαη ηαπηφρξνλα δχν εβδνκάδεο πξηλ απφ ηελ έλαξμε ηεο δηακεζνιάβεζεο. Δπηπιένλ έγγξαθα κπνξεί λα εκθαληζηνχλ ζην ηξαπέδη ηεο δηακεζνιάβεζεο, ή λα ρνξεγεζνχλ εκπηζηεπηηθά ζηνλ δηακεζνιαβεηή ζην «παξαζθήλην» ηεο δηαδηθαζίαο Η δνκή ηεο δηακεζνιάβεζεο Ζ δηακεζνιάβεζε έρεη γεληθά ηξεηο θάζεηο. Γεδνκέλεο ηεο επιημίαο ηεο, ηηο πξνηηκήζεηο ηνπ δηακεζνιαβεηή, θαη ην εχξνο ησλ ππνζέζεσλ, κπνξεί λα ππάξμεη κεγάιε πνηθηιία ζηηο ιεπηνκέξεηεο ηνπ πσο δνκείηαη κία δηαδηθαζία. Φάζε πξώηε: Πξνθαηαξθηηθά δεηήκαηα ε απηή ηελ θάζε ηα κέξε αληηκεησπίδνπλ ηα ζέκαηα πνπ εμεηάζζεθαλ πξσηχηεξα. Ζ θάζε απηή ζα ήηαλ ρξήζηκε ζην λα μαλαλνίμεη ν δηάινγνο θαη νη επαθέο, αλ θαη ζπρλά ε δπζπηζηία πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί θάλεη δχζθνιν ηνλ ζηφρν. Φάζε δεύηεξε: Aληαιιαγή πιεξνθνξηώλ Ζ αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ πεξηιακβάλεη αληαιιαγή εγγξάθσλ κε ηαπηφρξνλε εμέηαζε ηεο ζέζεο θάζε πιεπξάο ζηα πιαίζηα κίαο κεγαιχηεξεο ζπλάληεζεο ηνπ ζπλφινπ ησλ κειψλ θάζε αληηπξνζσπείαο. Μαδί κε ηελ επίζεκε παξνπζίαζε ηνπ δηακεζνιαβεηή, ε αξρηθή ζπλάληεζε δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζε θάζε κέξνο λα παξνπζηάζεη ηηο ζέζεηο ηνπ 94

95 γηα θάζε δηάζηαζε ηεο δηαθνξάο-λνκηθή, νπζίαο, νηθνλνκηθή, ζπλαηζζεκαηηθή, δηαδηθαζηηθή. Απηή ε παξνπζίαζε απνηειεί αθνξκή γηα θάζε κέξνο λα ππελζπκίζεη ηηο ζέζεηο ηνπ, αιιά επίζεο λα εηζάγεη λέεο πιεξνθνξίεο ή επηρεηξήκαηα πξνο δηεπζέηεζε ηεο δηαθνξάο. Φάζε ηξίηε: H δηαδηθαζία δηαπξαγκάηεπζεο Ζ θαξδηά ηεο δηακεζνιάβεζεο είλαη ηξίηε θάζε. ε απηήλ, ν δηακεζνιαβεηήο ζε κία ζεηξά απφ θνηλέο θαη ηδησηηθέο ζπζθέςεηο ελζαξξχλεη ηα κέξε λα επαλεθηηκήζνπλ θαη λα επαλεμεηάζνπλ ηηο ζέζεηο ηνπο, αιιά επίζεο ζπλδξάκεη ζηελ εμεχξεζε ελαιιαθηηθψλ επηινγψλ νη νπνίεο ζα νδεγήζνπλ ζε δηαπξαγκάηεπζε γηα ηνπο φξνπο ηεο ζπκθσλίαο. ηελ πξαγκαηηθφηεηα ζ απηήλ ηελ θάζε ν δηακεζνιαβεηήο ζα πξέπεη λα δνπιέςεη κε κία κηθξφηεξε νκάδα κε απηνχο πνπ ζα ιάβνπλ ηηο απνθάζεηο γηα θάζε πιεπξά ζηνλ ππξήλα ηεο νκάδαο απηήο. ηηο πεξηζζφηεξεο δηεζλείο δηακεζνιαβήζεηο, ε δεχηεξε θάζε έρεη έμη σο δέθα ζπκκεηέρνληεο απφ θάζε πιεπξά, ελψ ε ηξίηε θάζε έρεη δχν εψο ηξεηο Σν ρξεκαηηθό θόζηνο ηεο δηακεζνιάβεζεο 56 Σν ρξεκαηηθφ θφζηνο ηεο δηακεζνιάβεζεο, πνηθίιεη αλάινγα κε ηνλ δηακεζνιαβεηή θαη ηνλ νξγαληζκφ απφ ηνλ νπνίν πξνέξρεηαη θαη θαιχπηεη έμνδα 56 βι.. Maggie Kennedy, Mediation- A worthy Alternative, ζην 95

96 δηνξηζκνχ ηνπ δηακεζνιαβεηή, πξνεηνηκαζία αλάγλσζεο ησλ εγγξάθσλ, θαη ακνηβή γηα ηα meeting ηεο δηακεζνιάβεζεο. Ο ηξφπνο ππνινγηζκνχ ηνπο πνηθίιιεη, αιιά αθνινπζεί απηψλ ηνπ νξηζκνχ ησλ εμφδσλ ζηελ δηαδηθαζία, δειαδή θαζεκεξηλή ειάρηζηε απνδεκίσζε, ρξνλνρξέσζε θαη ακνηβή ζε πεξίπησζε επίηεπμεο ζπκβηβαζκνχ, αλ θαη ην ηειεπηαίν είλαη κάιινλ αζπλήζηζην. Σα έμνδα απηά κπνξνχλ λα εμαξηεζνχλ απφ ην χςνο ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο δηαθνξάο. Σα κέξε ζπλήζσο ζπκθσλνχλ λα κνηξαζηνχλ ηα έμνδα ηεο δηακεζνιάβεζεο ηζφπνζα, αλ θαη ππάξρεη ε πεξίπησζε έλαο ηξίηνο νξγαληζκφο λα αλαιάβεη ηα έμνδα ηεο δηαδηθαζίαο. Δπίζεο κε ηελ αχμεζε ησλ δηακεζνιαβήζεσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ δηθαζηηθή εληνιή (injunction), ηα κέξε επηθπιάζζνληαη λα δεηήζνπλ λα ηνπο επηδηθαζηεί ην θφζηνο δηθαζηηθά ζηελ πεξίπησζε πνπ αλ θαη ε δηακεζνιάβεζε δελ επεηχρεη, ε αγσγή ηνπο λα γίλεη δεθηή απφ ην δηθαζηήξην. Σέινο ην θφζηνο γηα ηα κέξε κπνξεί λα είλαη δηνηθεηηθφ, εμφδσλ ηαμηδίσλ θαη θαηαιχκκαηνο, θφζηνο πξνεηνηκαζίαο ηεο νκάδαο ησλ λνκηθψλ ζπκβνχισλ θιπ Η δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο Ζ δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο έρεη έμη θπξίσο θάζεηο 6 Γηεπζέηεζε 5 Απεκπινθή 4 Αδηέμνδν 3 Γηαπξαγκάηεπζε 2 Γηεξεύλεζε από δηακεζνιαβεηή 1 Αληαιιαγή πιεξνθνξηώλ Έλαο ζεκαληηθφο φγθνο πξνθαηαξθηηθήο δνπιεηάο αθφκε θαη ζηηο πην απιέο δηεζλείο ππνζέζεηο είλαη απαξαίηεην λα πξαγκαηνπνηεζεί πξηλ ηελ επίζεκε είζνδν ζηελ επίζεκε δηακεζνιαβεηηθή δηαδηθαζία έηζη ψζηε ηα κέξε λα επηθεληξσζνχλ ζηα νπζηψδε 96

97 δεηήκαηα ηεο δηαπξαγκάηεπζεο αλάκεζά ηνπο. Ο δηακεζνιαβεηήο ζα έρεη γεληθά πξνθαηαξθηηθή επαθή κε ηνπο πξσηαγσληζηέο ή πην ζπρλά ηνπο ζπκβνχινπο ηνπο πξνθεηκέλνπ λα δεκηνπξγήζεη ην θαηάιιειν πεξηβάιινλ, λα επηδηψμεη ηελ δεκηνπξγία ησλ ζρέζεσλ, λα ζπκθσλήζεη ηνπο ζηφρνπο θαη ηελ κνξθή ηεο δηαδηθαζίαο, θαη λα ειέγμεη φηη φιεο νη δηνηθεηηθέο ξπζκίζεηο είλαη έηνηκεο. ε κία πην πεξίπινθε ππφζεζε, νη επαθέο αλάκεζα ζηα κέξε ζα είλαη επίζεο απαξαίηεηεο γηα ηελ επίιπζε δεηεκάησλ ζρεηηθά κε ηα ζρέδηα ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ. ε πνιιέο δηεζλείο ππνζέζεηο, ε πξνπαξαζθεπαζηηθή εξγαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηηο 20 ψξεο. ε κεξηθέο ππνζέζεηο ν ρξφλνο κπνξεί λα είλαη κεγαιχηεξνο, θαη ζε θάπνηεο άιιεο κηθξφηεξεο. Ο δηακεζνιαβεηήο, ζα έρεη επίζεο ηελ επθαηξία λα ελζαξξχλεη ην θάζε κέξνο πξνο ηελ πην παξαγσγηθή πξνζέγγηζε ηεο δηακεζνιάβεζεο, εηδηθά ζην δήηεκα ησλ αξρηθψλ παξνπζηάζεσλ, θαη ηνπ ξφινπ ησλ εληνιέσλ θαη ζπκβνχισλ ζηελ δηαδηθαζία. Ο ξφινο ηνπ δηακεζνιαβεηή ζηελ θπξίσο δηαδηθαζία, ζα ηνλίδεη θπξίσο: ηελ αλάγθε λα απεπζπλζεί ην θάζε κέξνο ζηνπο πειάηεο ηεο άιιεο πιεπξάο ηελ αλάγθε λα εζηηαζηνύλ ζε δεηήκαηα ηα νπνία κπνξεί λα επεξεάζνπλ ηελ δηαπξαγκαηεπηηθή ζέζε ηεο άιιεο πιεπξάο ηελ αλεύξεζε ζηννηρείσλ πνπ ζα μεθαζαξίδνπλ ηελ δηαπξαγκεπηηθή ζέζε ηελ θαηαλόεζε ησλ παξνπζηάζεσλ ησλ δύν πιεπξώλ Όπνπ δελ είλαη δπλαηή ε πξαγκαηνπνίεζε πξν-δηακεζνιαβεηηθψλ ζπδεηήζεσλ, ηειεθσληθέο ή ηειενπηηθέο ζπζθέςεηο είλαη νη επφκελεο θαιχηεξεο επηινγέο. Αθφκε θαη εάλ έρνπλ γίλεη απνηειεζκαηηθέο πξν-δηακεζνιαβεηηθέο ζπλαληήζεηο, ν δηακεζνιαβεηήο ζα επηδηψμεη επίζεο λα εμαζθαιίζεη απφ ηελ πξψηε κέξα ησλ ζπδεηήζεσλ φηη φια βξίζθνληαη ζηελ εληέιεηα, θπξίσο απφ ηελ άπνςε ησλ εληνιέσλ θαη ηεο δηαζεζηκφηεηαο αξθεηνχ ρξφλνπ. Μία θαιή πξαθηηθή γηα ηνλ δηακεζνιαβεηή είλαη λα ζπλαληεζεί κε θάζε κέξνο πξηλ απφ ηελ πξψηε ζπλεδξίαζε θαη λα πξνζπαζήζεη λα δεκηνπξγήζεη ή λα επνηθνδνκήζεη ηηο ζρέζεηο κεηαμχ ηνπο. Ο δηακεζνιαβεηήο ζα επηδηψμεη λα εμαζθαιίζεη φηη φια ηα κέιε ηεο θάζε νκάδαο θαηαλννχλ ηελ δηαδηθαζία, θαη επίζεο λα ειέγρεη αλ ππάξρνπλ πξνβιήκαηα γιψζζαο ή ρξφλνπ γηα ζπγθεθξηκέλα άηνκα. Απηέο νη αξρηθέο ζπζηάζεηο κπνξεί επίζεο λα 97

98 πξνζθέξνπλ ζεκαληηθή βνήζεηα ζηνλ δηακεζνιαβεηή γηα λα θαηαλνήζεη ηελ δνκή ηεο θάζε νκάδαο, ηελ δπλακηθή ηεο, ηελ εκεξήζηα δηάηαμή ηεο Αξρηθή ζπλεδξίαζε-αληαιιαγή εγγξάθσλ Ο δηακεζνιαβεηήο γεληθά ζα πξνζθαιέζεη ηα κέξε λα παξαθαζήζνπλ κε ηνλ ίδην ηξφπν έηζη ψζηε θάπνηνη απφ ηελ νκάδαο ησλ ζηειερψλ λα βξίζθνληαη θνληά ζηνπο δηακεζνιαβεηέο κε ηνπο νπνίνπο ζα έρνπλ νπηηθή επαθή. Ο δηακεζνιαβεηήο κεηά ηηο ζπζηάζεηο ζα θαινζσξίζεη ηα κέξε, θαη ζα ππελζπκίζεη ηα παξαθάησ: ην γεγνλόο όηη ε δηακεζνιάβεζε ηνπο δίλεη ηελ δπλαηόηεηα λα επηιύζνπλ ηηο πξνεγνύκελεο δηαθνξέο ηνπο όηη ε δηαδηθαζία ζηελ νπνία ιακβάλνπλ κέξνο είλαη δύζθνιε όηη ζα ππάξμνπλ δύζθνιεο ζηηγκέο, αιιά ν δηακεζνιαβεηήο ζα ελζαξξύλεη ηα κέξε, ώζηε λα ηηο μεπεξάζνπλ όηη ε ππνκνλή θαη ε ππνκνλή είλαη απαξαίηεηα ζηνηρεία ηόζν γηα ηνλ δηακεζνιαβεηή όζν θαη γηα ηα κέξε όηη νπνηνδήπνηε κέξνο ζα κπνξέζεη λα θάλεη ζπζηάζεηο ζηνλ δηακεζνιαβεηή αλ απηό είλαη απαξαίηεην γηα ηελ πξνώζεζε ηεο δηαδηθαζίαο όηη ν δηακεζνιαβεηήο ζα δηεπθνιύλεη ηνλ δηάινγν κεηαμύ επηιεγκέλσλ κειώλ ηεο θάζε νκάδαο, κε έκθαζε ζηα επηρεηξεκαηηθά ζηειέρε, θαη όρη κόλν κεηαμύ νιόθιεξσλ νκάδσλ όηη ε δηαδηθαζία ζα δηαξθέζεη αξθεηά θαη όηη σο δηακεζνιαβεηήο ζα θάλεη όηη είλαη δπλαηόλ πξνθεηκέλνπ λα κελ ππάξρνπλ ρξνληθνί πεξηνξηζκνί ζηελ δηαηύπσζε ησλ επηρεηξεκάησλ ησλ κεξώλ. Δπηπιένλ, ζα πξάμεη ηα κέγηζηα, πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζνύλ πξώτκεο ηαθηηθέο αλαρσξήζεηο όηη ε δηαδηθαζία είλαη πξναηξεηηθή, αιιά όια ηα κέξε ζα ελζαξξπλζνύλ λα παξακείλνπλ θαη λα ζπλερίζνπλ ζηελ δηαπξαγκαηεπηηθή δηαδηθαζία όηη ηα κέξε ππέγξαςαλ κία ζπκθσλία δηακεζνιάβεζεο ε νπνία πξνζηαηεύεη ηελ πξνλνκηαθή θαη εκπηζηεπηηθή θύζε ησλ ζπδεηήζεσλ όηη ε δηαδηθαζία ζα είλαη κία δνκεκέλε ζεηξά αλνηθηώλ θαη ηδησηηθώλ ζπλαληήζεσλ 98

99 Όια ηα παξαπάλσ αθνξνχλ θάπνηα απφ ηα δεηήκαηα πνπ ζα θαιχςεη ν δηακεζνιαβεηήο. Πξάγκαηη, ν δηακεζνιαβεηήο ζα επηδηψμεη λα ειέγμεη ηελ δηαδηθαζία, αιιά θαη λα βάιεη ηελ ζθξαγίδα ηνπ ζ απηήλ έηζη ψζηε λα δψζεη ζηα κέξε ηελ αίζζεζε φηη βξίζθνληαη ζε «έκπεηξα θαη αζθαιή» ρέξηα. ε δηεζλείο ππνζέζεηο ν δηακεζνιαβεηήο ζπρλά ρξεηάδεηαη λα επηδεηθλχεη ελδηαθέξνλ γηα αιινδαπά ζηειέρε, εηδηθά εάλ απηά ζπκκεηέρνπλ ζε κία δηαδηθαζία δηακεζνιάβεζεο γηα πξψηε θνξά. Ζ εκπινθή ελφο ηξίηνπ κέξνπο κπνξεί λα αληηκεησπηζζεί κε πνιχ θαρππνςία-εηδηθά εάλ ηα κέξε έρνπλ νδεγεζεί ζηελ δηακεζνιάβεζε απφ έλα ηνπηθφ δηθαζηήξην. Οη αξρηθέο παξνπζηάζεηο ησλ κεξψλ πνηθίιινπλ ζε κήθνο, αιιά είλαη επθηαίν λα δηαξθέζνπλ ιίγν, δειαδή πεξίπνπ ιεπηά, αιιά πνιιέο θνξέο θαη κία ψξα εάλ έλα κέξνο έρεη θάηη πνιχ ζεκαληηθφ λα ππνγξακκίζεη. Οη παξνπζηάζεηο νη νπνίεο μεπεξλνχλ ηελ κία ψξα πξέπεη λα απνζαξξχλνληαη, επεηδή είλαη πηζαλφλ λα έρνπλ αξλεηηθφ απνηέιεζκα. Βέβαηα ζα ήηαλ θξφληκν ε επηζηξνθή ζηελ αληαιιαγή ζηνηρείσλ αξγφηεξα ζηελ δηαδηθαζία αλ ρξεηάδεηαη. Ο δηακεζνιαβεηήο ζπλήζσο ζα δεηήζεη απφ ηελ νκάδα πνπ έρεη αμηψζεηο έλαληη ηεο άιιεο λα αξρίζεη ηηο παξνπζηάζεηο πξηλ ηα άιια κέξε ηεο δηαθνξάο Από ηηο παξνπζηάζεηο ζηελ δηαδηθαζία Οη πην απνηειεζκαηηθέο παξνπζηάζεηο πεξηιακβάλνπλ κία ζεηξά απφ φια ηα δεηήκαηα πνπ θαιχπηνπλ ηελ δηαθνξά: εκπνξηθά λνκηθά νηθνλνκηθά πνιηηηθά πξνζσπηθά/ζπλαηζζεκαηηθά Οη παξνπζηάζεηο ζα πξέπεη λα είλαη ζπλνπηηθέο, λα ζέβνληαη ηηο αλεζπρίεο ηεο άιιεο πιεπξάο, ελψ ηαπηφρξνλα ζα πξνζηαηεχνπλ ηελ αθεξαηφηεηα ησλ δηθψλ ηνπο ζπκθεξφλησλ. Μία απνηειεζκαηηθή παξνπζίαζε ζα πξέπεη λα ππελζπκίδεη ζε φινπο φηη ν ζθνπφο είλαη λα επηιπζνχλ ηα δεηήκαηα ηεο δηαθνξάο. πρλά νη παξνπζηάζεηο γίλνληαη απφ ηνπο λνκηθνχο ζπκβνχινπο αθνινπζνχκελεο απφ ζρφιηα θαη απφςεηο ησλ 99

100 εληνιέσλ ηνπο. Παξνπζηάζεηο απφ ηνλ ίδην ηνλ πειάηε ζπλήζσο γίλνληαη εάλ ππάξρεη ηζρπξή επηρεηξεκαηηθή ζρέζε ή φηαλ απηή βνεζάεη ζην λα θαηαιάβεη ε κία πιεπξά ηελ πξνζσπηθφηεηα ηνπ παξνπζηαζηή ηεο άιιεο, εηδηθά φηαλ ηα αλψηεξα ζηειέρε δελ έρνπλ μαλαζπλαληεζεί πξσηχηεξα. Οη παξνπζηάζεηο νη νπνίεο ζπλήζσο δελ είλαη ηφζν απνηειεζκαηηθέο είλαη απηέο πνπ επηθεληξψλνληαη ζηηο εθαηέησζελ απαηηήζεηο θαη επαλαιακβάλνπλ ηα δεηήκαηα θπξίσο κέζα ζε έλα λνκηθφ πιαίζην. Έηζη αλ νη παξνπζηάζεηο ράλνπλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπο θαη είλαη καθξνζθειείο, ν δηακεζνιαβεηήο κπνξεί θάιιηζηα λα δηαθφςεη ηελ δηαδηθαζία θαη λα πξνηείλεη ηελ ζχληκεζή ηεο. Όηαλ δε νη δηαπξαγκαηεχζεηο νινθιεξσζνχλ, ν δηακεζνιαβεηήο κπνξεί λα πξάμεη έλα απφ ηα παξαθάησ, αλάινγα βέβαηα θαη κε ηελ δηάζεζε ησλ κεξψλ: λα αλνίμεη ηνλ δηάινγν θαη λα ελζαξξύλεη κία επξύηεξε ζπδήηεζε θαη αληαιιαγή απόςεσλ λα πξνεδξεύζεη κίαο δηαδηθαζίαο εξσηαπαληήζεσλ λα επηηξέςεη ζηα κέξε λα αληηθξνύζνπλ κε ηνλ πην επίζεκν ηξόπν ηηο άιιεο παξνπζηάζεηο λα δηαθόςεη ηελ δηαδηθαζία, λα απνζπξζνύλ ηα κέξε, θαη λα επαλέιζνπλ ιίγν αξγνηεξα γηα λα εθηηκήζνπλ ηηο απόςεηο πνπ εθηέζεθαλ λα παξαπέκςεη ηελ δηαθνξά ζε ηδησηηθέο ζπδεηήζεηο Σν επφκελν βήκα επαθίεηαη ζηελ θξίζε ηνπ δηακεζνιαβεηή γηα ην ηη είλαη πηζαλφ λα βνεζήζεη ηα κέξε λα γεθπξψζνπλ ηηο δηαθνξέο ηνπο, θαη ζπλεπψο λα δεκηνπξγεζεί κία πιαηθφξκα γηα ηελ δηεξεχλεζε ηεο ζέζεο ησλ κεξψλ, κέρξη κίαο ακνηβαίαο απνδεθηήο ιχζεο. Δάλ νη δηακεζνιαβεηέο νινθιεξψζνπλ ηελ αξρηθή ζπλεδξίαζε πνιχ λσξίο, ηφηε απνζηεξνχλ απφ ηνπο επαηνχο ηνπο ηελ δπλαηφηεηα λα κάζνπλ πεξηζζφηεξα γηα ηελ νπζία ηεο δηαθνξάο, αιιά θαη λα παξαηεξήζνπλ ηνλ ραξαθηήξα ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ ησλ κεξψλ. Ο ξφινο ηνπ δηακεζνιαβεηή ζηελ αξρηθή ζπλεδξίαζε είλαη λα θεξδίζεη ηελ εκπηζηνζχλε ησλ κεξψλ, αιιά θαη λα ηνπο απνδείμεη φηη «ειέγρεη» απφιπηα ηελ δηαδηθαζία. Απηέο νη αξρηθέο ζπλεδξηάζεηο απνηεινχλ ηνλ ζεκέιην ιίζν ηεο δηακεζνιαβεηηθήο δηαδηθαζίαο, αιιά θαη πξνππφζεζε γηα ηελ πεξαηηέξσ νκαιή εμέιημή ηεο. Θα πξέπεη επίζεο λα δηεπθξηληζζεί ζηα κέξε φηη ζηφρνο είλαη ε δηεπθφιπλζε ηνπο 100

101 δηαιφγνπ φπνπ φια ηα κέξε ζα κπνξέζνπλ λα επαλεμεηάζνπλ φια ηα δεηήκαηα εθφζνλ βέβαηα απηά εληνπηζηνχλ. Ο ξφινο ησλ ζπκβνχισλ είλαη λα δηαζθαιίζνπλ κία ζαθή παξνπζίαζε πνπ ζα ηξαβήμεη ηελ πξνζνρή ησλ άιισλ κεξψλ. Οη ζχκβνπινη επίζεο ζα έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα απεπζπλζνχλ ζηα ζηειέρε ηεο άιιεο πιεπξάο πνπ κέρξη ηφηε ελδερνκέλσο γλσξίδνπλ κφλν ηελ άπνςε ηεο δηθηάο ηνπο νκάδαο. Ο δε ξφινο ησλ ζηειερψλ είλαη λα δηεπθξηλίζνπλ φηη ε επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ βξίζθεηαη ζηα ρέξηα ησλ επηρεηξήζεσλ ηηο νπνίεο εθπξνζσπνχλ. Θα πξέπεη λα ππνγξακκηζηεί φηη φηαλ ν δηακεζνιαβεηήο ζεσξήζεη φηη νη αξρηθέο ζπζθέςεηο εμήληιεζαλ ηνλ ζθνπφ ηνπο, ζα δεηήζεη απφ ηα κέξε λα απνζπξζνχλ, θαη ζηελ ζπλέρεηα ζα αξρίζεη έλα γχξν θαη ηδίαλ ζπδεηήζεσλ κε θάζε έλα μερσξηζηά απφ απηά. Βέβαηα πξηλ γίλεη απηφ ν δηακεζνιαβεηήο ζα δηεπθξηλίζεη ξεηψο πφζν ρξνληθφ δηάζηεκα ζα ζπλαληεζεί κε θάζε κέξνο, αιιά επίζεο κπνξεί λα ζέζεη έλα ρξνλνδηάγξακκα γηα ηελ δηαδηθαζία ηεο εκέξαο. Μπνξεί επίζεο λα δεηήζεη απφ ηα κέξε πνπ δελ ζα ζπλαληήζεη λα ζπγθεληξψζνπλ πεξαηηέξσ ζηνηρεία, αλ ζεσξεί φηη απηφ κπνξεί λα ξίμεη άπιεην θσο ζε νξηζκέλεο πηπρέο ηεο ππφζεζεο Γηεξεπλεηηθή θάζε ηελ θάζε απηή ν δηακεζνιαβεηήο ζα επηζθεθηεί θάζε νκάδα γηα λα ζπδεηήζεη ηηο ελαιιαθηηθέο ιχζεηο γηα ηελ πξφνδν ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ. απηέο ηηο δηεξεπλεηηθέο επαθέο ν δηακεζνιαβεηήο ζα δηαπηζηψζεη ηηο αληηδξάζεηο ησλ κεξψλ, αξλεηηθέο ή ζεηηθέο. Αζθαιψο είλαη ζεκαληηθφ γηα ηα κέξε λα εθθξάζνπλ αλνηθηά ηηο ζέζεηο ηνπο ζηελ θάζε απηή ησλ ηδησηηθψλ ζπδεηήζεσλ ψζηε ν δηακεζνιαβεηήο λα αληηιεθζεί θαη έηζη λα δηεπθνιχλεη ηηο παξαγσγηθέο ζπδεηήζεηο κεηαμχ ησλ κεξψλ.ο δηακεζνιαβεηήο πάλησο δελ ζα πξέπεη λα πεξάζεη έλα ηδηαίηεξα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα κε θάπνην κέξνο, ηδηαίηεξα εάλ έρεη πνιιά κέξε λα επηζθεθηεί. Έλα πξφβιεκα γηα ηα επηρεηξεκαηηθά ζηειέρε ζ απηφ ην ζηάδην είλαη φηη κπνξεί λα ζέινπλ ε δηαδηθαζία λα θηλείηαη κε ηαρχηεξνπο ξπζκνχο. Δδψ αθξηβψο έγθεηηαη ε νπζηψδεο παξέκβαζε ηνπ δηακεζνιαβεηή: αλ επηρεηξήζεη λα επηηαρχλεη ηελ δηαδηθαζία, ηα κέξε κπνξεί λα πηνζεηήζνπλ κία αδηάιιαθηε ζηάζε θαη έηζη ε δηαδηθαζία λα πάεη πξνο ηα πίζσ. Σέινο, ν ξφινο γηα ηνπο ζπκβνχινπο θαηά ηελ 101

102 δηάξθεηα ηεο δηεξεπλεηηθήο θχζεο είλαη λα θξαηήζνπλ ηελ νκάδα ηνπο ζηελ δηαδηθαζία θαη λα βνεζνχλ ηνλ δηακεζνιαβεηή. Πξέπεη λα αλαθεξζεί επίζεο φηη ν δηακεζνιαβεηήο πξέπεη λα είλαη επαηζζεηνπνηεκέλνο κε ηα πνιηηηζηηθά έζηκα ησλ κεξώλ. Μία ηαθηηθή πνπ κπνξεί λα ζπλδξάκεη ζηελ απνθπγή παξεμεγήζεσλ είλαη λα δηαζθαιίζεη ν δηακεζνιαβεηήο ηα κέξε φηη νη ζπδεηήζεηο θαη νη πξνηάζεηο πνπ γίλνληαη ζηηο ηδησηηθέο ζπζθέςεηο δελ ζα κεηαθεξζνχλ ζην άιιν κέξνο εάλ ην θιίκα δελ είλαη επλντθφ γη απηφ. Δπίζεο νη δηακεζνιαβεηέο πξέπεη λα εμηζνξξνπήζνπλ ην πφζν ζα επεκβαίλνπλ ζηηο δηαδηθαζίεο. Γηα παξάδεηγκα θάπνηνη εληνιείο κπνξεί λα δεηήζνπλ απφ ηνλ δηακεζνιαβεηή λα ηνπο αθήζεη λα κηιήζνπλ θαη ηδίαλ. Γεληθά ν δηακεζνιαβεηήο δελ πξέπεη λα εκπιαθεί ζε έλα ηέηνην δηάινγν. Σέινο, νη δηακεζνιαβεηέο πξέπεη λα εμηζνξξνπνχλ αλάκεζα ζηνλ δηεπθνιπληηθφ ηνπο ξφιν θαη ηελ αλάγθε λα μεπεξαζηεί ην αδηέμνδν κε κία ηζρπξή επέκβαζε. ηηο δηεζλείο εμάιινπ ππνζέζεηο νη δηακεζνιαβεηέο κπνξνχλ λα μεδηπιψζνπλ κία ζεηξά απφ ηαθηηθέο επέκβαζεο πξνθεηκέλνπ λα απνηξέςνπλ ηα δητζηάκελα κέξε απφ ηελ αδηαιιαμία θαη λα ηα ζηξέςεη πξνο ηνλ δηάινγν.θα πξνζπαζήζνπλ δειαδή λα πηνζεηήζνπλ ηερληθέο νη νπνίεο ζα «εμαλαγθάζνπλ» ηα κέξε λα επαλεμεηάζνπλ ηηο δηαπξαγκαηεπηηθέο ηνπο ζέζεηο αιιά θαη ηελ νπζία ηεο ππφζεζήο ηνπο Η δηαπξαγκάηεπζε ηηο πεξηζζφηεξεο δηακεζνιαβήζεηο, νη δηακεζνιαβεηέο βιέπνπλ ηα κέξε λα θηλνχληαη ιίγν πην θνληά ην έλα πξνο ην άιιν θαη κία ζπκθσλία κνηάδεη κε πηζαλφηεηα. Σα κέξε κεηαθηλνχληαη απφ ηελ πξνζθφιιεζε ζε ηζηνξηθά γεγνλφηα θαη αξρίδνπλ λα δηεξεπλνχλ ελαιιαθηηθέο επηινγέο γηα ηελ επίηεπμε ζπκβηβαζκνχ. απηφ ην ζεκείν νη δηακεζνιαβεηέο πξέπεη λα δείμνπλ ηελ ελεξγεηηθφηεηά ηνπο, ηελ δεκηνπξγηθφηεηά ηνπο, θαη ηελ ππνκνλή ηνπο, γηαηί ζπρλά ηα κέξε κπνξεί λα επηκείλνπλ ζην ειάρηζην ηεο ιχζεο πνπ επηζπκνχλ δεκηνπξγψληαο έλα ράζκα. Υσξίο αζθαιψο ηελ χπαξμε ελφο ηξίηνπ κέξνπο ην νπνίν θξαηά ηα κέξε ζηελ δηαδηθαζία, ε δηαπξαγκάηεπζε ζα κπνξνχζε λα είρε ηεξκαηηζζεί. Όηαλ ηα δηάδηθα κέξε μεθηλήζνπλ ηελ δηαπξαγκάηεπζε, ν δηακεζνιαβεηήο κπνξεί λα παίμεη ηνπο παξαθάησ ξφινπο: 102

103 λα επηζθέπηεηαη δηαδνρηθά ηα κέξε λα δνθηκάδεη ηηο βάζεηο γηα ηελ επίηεπμε ζπκβηβαζκνύ έλαληη ησλ ειάρηζησλ απαηηήζεσλ πνπ θάζε έλα κέξνο έρεη από ηελ ζπκθσλία λα θαηεπλάδεη ηηο αξλεηηθέο αληηδξάζεηο ησλ κεξώλ λα δηαβεβαηώλεη ηα κέξε γηα ηελ εθαηέξσζελ θαιή πίζηε (bonna fides) λα πξνεδξεύεη ηνπ επηρεηξεκαηηθνύ δηαιόγνπ λα πξνιακβάλεη ην αδηέμνδν λα ελζαξξύλεη ηα κέξε όηη ζε πεξίπησζε αδηεμόδνπ, κία ιύζε κπνξεί λα βξεζεί λα εξκελεύεη ηελ ζέζε ηνπ θάζε κέξνπο λα δίλεη ζηα κέξε κία αθξηβή εηθόλα ησλ ζέζεσλ ηνπ άιινπ κέξνπο λα ππελζπκίδεη ζηα κέξε ηελ πξόνδν πνπ έρνπλ επηηειέζεη κέρξη ηνύδε λα δηαρεηξίδεηαη ηηο ζρέζεηο κεηαμύ ησλ κεξώλ Με ηθαλφηεηα, θξίζε, ππνκνλή θαη επηκνλή, νη δηακεζνιαβεηέο κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ηα κέξε λα θηάζνπλ ζηελ επίηεπμε κίαο ζπκθσλίαο ηελ νπνία κέρξη ηφηε ζεσξνχζαλ αδχλαην λα πξαγκαηνπνηεζεί. Θα πξέπεη βέβαηα λα ππνγξακκηζηεί φηη νη δηακεζνιαβεηέο δελ επηβάιινπλ θάπνηα απφθαζε ζηα κέξε θαη δελ ζα πξέπεη βέβαηα λα ηα εθβηάδνπλ. Οη θαινί νη δηακεζνιαβεηέο ζα δηαηεξήζνπλ ηελ αηζηνδνμία ηνπο αθφκε θαη εάλ δελ δηαθαίλεηαη πηζαλφο ζπκβηβαζκφο, έηζη ψζηε ηα κέξε λα παξακείλνπλ εζηηαζκέλα ζηελ δηαδηθαζία. 103

104 5.19 ΔΠΙΣΔΤΞΗ & ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΤΜΦΧΝΙΧΝ ΓΙΑΜΔΟΛΑΒΗΗ Η επίηεπμε ζπκθσλίαο Οη δηαπξαγκαηεχζεηο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηακεζνιάβεζεο κπνξεί λα είλαη πνιχ έληνλεο θαη λα επηθεληξψλνληαη ζηα πξνβιήκαηα ηεο ππφζεζεο. Πεξίπινθεο ππνζέζεηο κπνξεί λα δηαξθέζνπλ πνιιέο εκέξεο ή κεξηθέο θνξέο θαη νιφθιεξνπο κήλεο. Μέρξη ε ζπκθσλία λα επηηεπρζεί, νη ζρέζεηο κεηαμχ ησλ κεξψλ κπνξεί λα έρνπλ δηαηαξαρζεί. ην ζεκείν απηφ ηα κέξε κπνξνχλ λα δξάζνπλ σο εμήο: λα αθήζνπλ ηνπο λνκηθνύο ζπκβνύινπο λα θαηαξηίζνπλ ηελ ζπκθσλία λα κεηαζέζνπλ ηελ δηαθνξά ζε άιιν ρξόλν αιιά θαη ηόπν λα ζπληάμνπλ έλα ππόκλεκα αθήλνληαο ηηο πεξαηηέξσ ιεπηνκέξεηεο λα επηιπζνύλ αξγόηεξα λα ζπλερίζνπλ ηελ δηαπξαγκάηεπζε κέρξη λα ζπκθσλήζνπλ ζηελ ιεπηνκέξεηα Όιεο νη παξαπάλσ πξνζεγγίζεηο έρνπλ νξηζκέλα ειαηηψκαηα. Ζ θαιχηεξε πξνζέγγηζε εμαξηάηαη απφ ην είδνο ηεο ζπκθσλίαο-πφζν απιή ή πεξίπινθε είλαη-, θαη ην εάλ ε ζρέζε ζα ηεξκαηηζζεί ή ζα ζπλερηζζεί κεηά ην πέξαο ηεο δηαπξαγκάηεπζεο. Αλ ε ζπκθσλία έρεη ζπδεηεζεί απφ ηνπο εληνιείο επηρεηξεκαηίεο, ηφηε πξέπεη απηνί λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ δφκεζή ηεο. Οη δηακεζνιαβεηέο ζα είλαη πάληνηε παξφληεο, αλ θαη φπνηε ηνπο δεηεζεί. Όηαλ ε ζπκθσλία ππνινγίδεηαη φηη ζα πάξεη πνιχ ρξφλν λα ηεξκαηηζζεί, ηφηε ζα πξέπεη λα ππνινγηζζεί επηπιένλ ρξφλνο πξνθεηκέλνπ λα δηεπθνιπλζεί ε επίηεπμε ηεο ζπκθσλίαο. Πνιιέο θνξέο νη δηακεζνιαβεηέο ζέηνπλ κία πξνθνξηθή ζπκθσλία επί ηεο αξρήο σο ηνλ θχξην ζηφρν ηνπο, ελψ θχξηνο ζηφρνο ηνπο πξέπεη λα είλαη κία νινθιεξσκέλε ζπκθσλία. Μία ηερληθή είλαη λα δεηεζεί απφ ηνπο αληηπξνζψπνπο ηεο θάζε νκάδαο λα δνπιέςνπλ πάλσ ζε πηζαλά ζρέδηα ζπκθσληψλ (draft agreements) θαηά ηελ θάζε ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ. Ο δηακεζνιαβεηήο ζα πξέπεη λα ξπζκίζεη ηελ δηαδηθαζία απηή δεηψληαο απφ θάζε κέξνο λα ειέγμεη ηελ ζε γξαπηή κνξθή ζπκθσλία σο πξνο ηελ πξαθηηθφηεηα θαη δηάξθεηά ηεο θαη ηελ χπαξμε ελδερνκέλσο λνκηθψλ ή εκπνξηθψλ πξνβιεκάησλ. Αλ νη 104

105 ζπκθσλίεο είλαη πεξίπινθεο ή ζα κπνξνχζαλ λα επσθειεζνχλ απφ κία δηαθνπή ηεο δηαδηθαζίαο, ηφηε ν δηακεζνιαβεηήο ζα πξέπεη λα αλαζηείιεη ηελ δηαδηθαζία θαη λα μαλαθαιέζεη ηα κέξε γηα ηελ ηειηθή θάζε, δεηψληαο απφ θάζε κέξνο λα ηνπ απνζηείιεη ην ζρέδην ηεο ιχζεο πνπ πξνηείλεη γηα έιεγρν θαη ζρεδηαζκφ. ην ζεκείν απηφ ζα ήηαλ ζθφπηκν λα εθκεηαιιεπηεί ν δηακεζνιαβεηήο ηηο πξνζσπηθέο ζρέζεηο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηακεζνιαβεηηθήο πξνζέγγηζεο, ψζηε λα δηεπθνιπλζεί ν ζρεκαηηζκφο ηεο ηειηθήο θφξκνπιαο ιχζεο. Δάλ ηα κέξε έρνπλ θηάζεη αιεζηλά ζε ζπκθσλία, ηφηε ε δεκηνπξγία ηνπ ζσζηνχ πιαηζίνπ ιχζεο δελ ζα πξέπεη λα είλαη δχζθνιε ππφζεζε. ηελ δηακεζνιάβεζε ζα ήηαλ επρήο έξγν λα ππάξμεη κία γξαπηή ζπκθσλία ην ηαρχηεξν δπλαηφλ, εάλ φκσο ε δηαδηθαζία αλαζηαιεί, ηφηε έλα πξνζσξηλφ ηδησηηθφ ζπκθσλεηηθφ θαη έλα ζαθέο ρξνλνδηάγξακκα ζα πξέπεη λα θαηαξηηζηνχλ. Αθφκα θαη θαηά ηελ δηάξθεηα έληνλσλ δηαπξαγκαηεχζεσλ ηα κέξε ζα πξέπεη λα έρνπλ ζην κπαιφ ηνπο φηη ην πνζνζηφ επηηπρίαο ζηηο δηεζλείο δηακεζνιαβήζεηο είλαη πςειφ. Ο δηακεζνιαβεηήο αλακέλεηαη λα βνεζήζεη ηα κέξε λα πηνζεηήζνπλ δεκηνπξγηθέο ιχζεηο θαη λα ζρεδηάδνπλ βηψζηκνπο ζπκβηβαζκνχο. Δλ απνπζία ζπκθσλεκέλσλ φξσλ θαηά ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαδηθαζίαο, είλαη δήηεκα θξίζεο ησλ κεξψλ γηα ην πψο ζα ζπλερηζζεί ε δηαδηθαζία. Οη επηινγέο πνπ ηίζεληαη είλαη: αλαζηνιή ηεο δηαδηθαζίαο έηζη ώζηε λα ππάξμεη ρξόλνο γηα πεξαηηέξσ ζθέςε θαη ζπδήηεζε αλ απηό είλαη απαξαίηεην πεξαηηέξσ ζπλαληήζεηο νκάδσλ ή ππννκάδσλ, κε ή ρσξίο ηνλ δηακεζνιαβεηή κε-δεζκεπηηθή έθζεζε από ηνλ δηακεζνιαβεηή κε ζπζηάζεηο γηα ηνπο θαηάιιεινπο όξνπο πνπ πξέπεη λα ιάβεη ε ζπκθσλία επίθιεζε βνεζείαο από αλώηεξνπο πνιηηηθνύο ή επηρεηξεκαηηθνύο θύθινπο έλαξμε δηθαζηηθήο δηαδηθαζίαο αθήλνληαο αλνηθηό ην ελδερόκελν γηα επαλέλαξμε ησλ δηαδηθαζηώλ 105

106 Δθαξκνγή ζπκθσλίαο Ζ δηακεζνιαβεηηθή δηαδηθαζία έρεη ραξαθηήξα κε-δεζκεπηηθό, θαη απηφ ηζρχεη θαη γηα ηηο ηειηθέο ζπκθσλίεο πνπ ηελ ηεξκαηίδνπλ. Αληίζεηα ε δηθαζηηθή απνθαζε ή ε δηαηηεηηθή είλαη ππνρξεσηηθή θαη άκεζα εθηειεζηή. Βέβαηα δελ ζα πξέπεη λα ζπγρέεηαη ε κε-δεζκεπηηθή θχζε ηεο δηαδηθαζίαο δηακεζνιάβεζεο κε ην λνκηθφ θχξνο ησλ δεζκεπηηθψλ ζπκθσληψλ ηεο δηακεζνιάβεζεο. Ζ δηακεζνιάβεζε ζηνρεχεη ζηελ επίηεπμε κίαο ζπλαηλεηηθήο ζπκθσλίαο, γη απηφ θαη δελ κπνξεί θαλείο λα εγγπεζεί έλα απνηέιεζκα-αλ θαη φπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί-, απηφ ζπκβαίλεη πνιχ ζπρλά ζηελ πξάμε. Παξαδφμσο φκσο, ν κεδεζκεπηηθφο ραξαθηήξαο ηεο είλαη θαη ην ηζρπξφ ραξηί ηεο, θαζψο ελζαξξχλεη ηα δηάδηθα κέξε λα εηζέιζνπλ ζηνλ δηάινγν δηαηεξψληαο ηνλ έιεγρν ηεο δηαδηθαζίαο θαη επίζεο απνθεχγνληαο ην ξίζθν ηνπ πςεινχ θφζηνπο κίαο δεζκεπηηθήο δηαδηθαζίαο, ή κία ιαλζαζκέλε θξίζε απφ έλα ηξίην κέξνο. Δληνχηνηο, εάλ κία ζπκθσλία επηηεπρζεί, ζα έρεη θαη ειάρηζηνλ ηελ ίδηα δεζκεπηηθή δχλακε κε κία εκπνξηθή ζχκβαζε. Οη φξνη εμάιινπ ηεο δηακεζνιαβεηηθήο δηαδηθαζίαο απαηηνχλ ηππηθά νη ζπκθσλεκέλνη φξνη λα είλαη γξαπηνί θαη λα ππνγξαθνχλ πξηλ γίλνπλ λνκηθά δεζκεπηηθνί. Μία ζπκθσλία δηακεζνιάβεζεο κπνξεί λα πάξεη δχν κνξθέο: (i) Γεζκεπηηθή εκπνξηθή ζύκβαζε: Απηφ είλαη ην πην ζπρλφ απνηέιεζκα ησλ δηεζλψλ δηακεζνιαβήζεσλ. Ζ ζπκθσλία ινηπφλ κπνξεί λα εθηειεζηεί κε φινπο ηνπο ηξφπνπο πνπ εθηεινχληαη νη εκπνξηθέο ζπκβάζεηο-πξνζθπγή ζηα δηθαζηήξηα, δηαηηεζία ή πνηληθέο ξήηξεο κέζα ζην ζψκα ηεο ζχκβαζεο. Αλ θαη γεληθά ζεσξνχληαη σο ιηγφηεξν αζθαιείο απ φηη νη δηαηηεηηθέο απνθάζεηο, νη ζπκθσλίεο απηέο έρνπλ ην πιενλέθηεκα φηη είλαη απνηέιεζκα εληαηηθψλ δηαπξαγκαηεχζεσλ κεηαμχ ησλ κεξψλ ππφ ηελ επίβιεςε ελφο νπδέηεξνπ ηξίηνπ, θαη έηζη ηα κέξε αηζζάλνληαη πεξηζζφηεξν εμαξηεκέλα απφ απηήλ ζε ζρέζε κε κία δηαηηεηηθή απφθαζε ε νπνία ηνπο επηβάιιεηαη. Σειηθψο πάλησο νη ζπκθσλίεο δεηακεζνιάβεζεο είλαη ιηγφηεξν πεξίπινθεο, ή θαιχπηνπλ κηθξφηεξν εχξνο απ φηη νη αξρηθέο ζπκθσλίεο, γη απηφ άιισζηε είλαη πην εχθνιν λα νδεγεζνχλ ζε δηθαζηήξην ή δηαηηεζία γηα λα εθηειεζηνχλ εάλ απηφ είλαη απαξαίηεην. (ηη) Γηθαζηηθή απόθαζε: Αλ ε δηαθνξά είλαη ήδε ζε δηαηηεζία ή ζε δηθαζηήξην, ή ζε δηαηηεζία, ηα κέξε είλαη πνιχ πηζαλφλ λα επηζηξέςνπλ ζηελ δηαδηθαζία απηή 106

107 πξνθεηκέλνπ λα δεηήζνπλ λα εθδνζεί κία ζπλαηλεηηθή απφθαζε κε βάζε ηελ ζπκθσλία ζηελ νπνία θαηέιεμαλ. Απνηειεί άιισζηε γλψκε ησλ θνξπθαίσλ ζεσξεηηθψλ ηνπ ρψξνπ ηεο δηεζλνχο δηαηηεζίαο, φηη ηα κέξε κπνξνχλ λα μεθηλήζνπλ ηελ δηαηηεηηθή δηαδηθαζία κε ζθνπφ ηελ εθαξκνγή ελφο ζπκβηβαζκνχ δηακεζνιάβεζεο κε ηνλ φξν ηεο χπαξμεο κίαο δηαθνξάο πνπ δελ επηιχεηαη κέρξη ηα κέξε λα εηζέιζνπλ ζηελ δηαδηθαζία ηεο δηθαζηηθήο απφθαζεο Βηώζηκε δηεπζέηεζε πλήζσο γηα ηνπο εκπνξηθνχο εηαίξνπο ην δεηνχκελν δελ είλαη ην ηερληθφ δήηεκα ηεο εθηειεζηφηεηαο ηεο ηειηθήο ζπκθσλίαο αιιά ην εάλ ε ζπκθσλία είλαη βηψζηκε, δειαδή είλαη εθαξκφζηκε, νη δεζκεχζεηο πνπ αλαιήθζεθαλ κε απηήλ κπνξνχλ αιιά θαη ζα εθαξκνζηνχλ απφ θάζε κέξνο. Με δεδνκέλν ηνλ βαζκφ αληηπαξάζεζεο θαη ζθεπηηθηζκνχ πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί αλάκεζα ζηα κέξε εμαηηίαο πξνεγνχκελεο ζπκπεξηθνξάο, ζπρλά νη ζπκθσλίεο δηακεζνιάβεζεο απαηηνχλ απφ ην έλα κέξνο λα δειψζεη ηελ δέζκεπζή ηνπ πξνο ην άιιν κέξνο, είηε νπζηαζηηθά είηε ζπκβνιηθά. Απηφ κπνξεί λα αξρίζεη λσξίο ζηελ δηαδηθαζία κε δεδεισκέλε ζπκκεηνρή managers, επηζπκία γηα πξαγκαηνπνίεζε ηαμηδίσλ ζε νπδέηεξν έδαθνο, θαη δηάζεζε λα αλαιάβνπλ ην πςειφ θφζηνο ηεο δηακεζνιαβεηηθήο δηαδηθαζίαο. Όζνλ αθνξά ην απνηέιεζκα, κπνξεί λα ζπλίζηαηαη ζε πξνζσπηθέο δεζκεχζεηο απφ αλψηεξα δηεπζπληηθά ζηειέρε, πνηληθέο ξήηξεο, δηαδηθαζίεο επίιπζεο δηαθνξψλ, θαη άιιεο νδνχο δηαζθάιηζεο εθηέιεζεο ηεο ζπκθσλίαο. Ζ αλακφξθσζε ηεο εκπνξηθήο ζρέζεο κπνξεί ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο λα είλαη εμίζνπ ζεκαληηθή φζν θαη νη ιεπηνκέξεηεο ηεο ζπκθσλίαο. Σα παξαπάλσ απνδεηθλχνπλ φηη ε θάζε ηεο δηακφξθσζεο ηεο ηειηθήο ζπκθσλίαο δελ ζα πξέπεη λα ππνηηκάηαη. Σα κέξε θαη νη δηακεζνιαβεηέο ζα πξέπεη λα είλαη πξνεηνηκαζκέλνη γηα θαζπζηεξήζεηο ηεο ηειεπηαίαο ζηηγκήο θαζψο ζα πξνθχπηνπλ λέεο αζπλελλνεζίεο ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ηεο ζπκθσλίαο. Εεηήκαηα δηαθνξεηηθψλ σξψλ ψξαο κπνξεί επίζεο λα πξνθαιέζνπλ πξνβιήκαηα ζπλελλφεζεο κε ηα ζηειέρε ηεο εηαηξείαο πνπ είλαη ζε άιιε ρψξα. Δληνχηνηο αλ ηα κέξε έρνπλ θηάζεη εηιηθξηλά ζε κία ζπκθσλία, ηφηε κφλν εμαηξεηηθέο θαη απξφβιεπηεο ιεπηνκέξεηεο κπνξνχλ λα αλαηξέςνπλ ην απνηέιεζκα. Ζ θχζε ηνπ ηειηθνχ ζπκβηβαζκνχ ζα εμαξηεζεί απφ ην εάλ ηα κέξε: 107

108 ηεξκαηίζνπλ ηελ κεηαμύ ηνπο ζρέζε, ή ηελ έρνπλ ήδε ηεξκαηίζεη, ή δελ βξίζθνληαη ζε άιιε ζρέζε παξά κόλν κέζσ λνκηθώλ απαηηήζεσλ ζπλερίδνπλ ηελ ζρέζε κε ηνπο ίδηνπο όξνπο κεηαζρεκαηίδνπλ ηελ ζρέζε ε δηεπζεηήζεηο ζπκθσληψλ φπνπ ν ηεξκαηηζκφο ή ε επίιπζε κίαο θαζαξά λνκηθήο απαίηεζεο είλαη ην απνηέιεζκα ηεο δηακεζνιάβεζεο, ηα κέξε ελδηαθέξνληαη λα εμαζθαιίζνπλ φηη: όια ηα νηθνλνκηθά δεηήκαηα έρνπλ δηεπζεηεζεί κε ην έλα κέξνο λα θαηαβάιιεη έλα κέξνο ηνπ πνζνύ ζε κία ζπκθσλεκιελε εκεξνκελία θάζε εκπξάγκαην δηθαίσκα,πλεπκαηηθό δηθαίσκα, ή αληίζηνηρα δηθαηώκαηα κεηαβηβάζζεθαλ ηεξήζεθαλ νη όξνη εκπηζηεπηηθόηεηαο όηη όιεο νη ζρέζεηο κε ηξίηα πξόζσπα ή λνκηθέο απαηηήζεηο επηιύζεθαλ, ή κία δηαδηθαζία κεραληζκνύ δεκηνπξγήζεθε γηα ηελ επίιπζή ηνπο όηη ππήξμε ζπκθσλία γηα ην πνηνο επζύλεηαη γηα ηα έμνδα πξνεγνύκελσλ δηθαζηηθώλ ελεξγεηώλ. ε ζπκθσλίεο δε φπνπ ηα κέξε ζπκθψλεζαλ λα ζπλερίζνπλ ηελ ζρέζε ηνπο: κπνξεί λα απνθαζίζνπλ ηελ κεηαθνξά πόξσλ γηα πεξαηηέξσ έξεπλα & αλάπηπμε (R & D) πξντόλησλ ή γηα κία άιιε επθαηξία θνηλνπξαμίαο ζα επηδηώμνπλ λα δηεπθξηλίζνπλ ξεηώο ηηο ππάξρνπζεο ππνρξεώζεηο καδί κε λέεο δξάζεηο ζα επηδηώμνπλ λα εμεηάζνπλ ην θαηά πόζν λνκηθέο, εκπνξηθέο, ή άιιεο δνκέο πνπ πξνθάιεζαλ ηελ πξνεγνύκελε δηαθνξά κπνξνύλ λα βειηησζνύλ, θαη πσο απηέο ζπλδένληαη κε ζηνηρεία ηεο λέαο ζπκθσλίαο ζα ρξεηαζηεί λα εμεηάζνπλ αλ νη ηπρόλ πισξσκέο πξέπεη λα ηύρνπλ ζρεηηθήο έγθξηζεο ζα εμεηάζνπλ απνηειεζκαηηθέο δηαδηθαζίεο επίιπζεο δηαθνξώλ θαζώο θαη δεκηνπξγίαο ζρεηηθώλ νκάδσλ κέζα ζηελ δηνίθεζε 108

109 ζα ζέζνπλ λνκηθά, νηθνλνκηθά, θαη άιια θίλεηξα γηα λα θάλνπλ ηελ ζρέζε πην απζεληηθή Ζ απφθαζε γηα ηελ κεηαηξνπή ηεο εκπνξηθήο ζρέζεο, δειαδή ηελ δεκηνπξγία ελφο λένπ πιαηζίνπ κε ζπλέρεηα θαη δηαηήξεζε ησλ ζεζκψλ απαηηεί: ηα κέξε λα απνθαζίζνπλ αλ όιεο νη ππνρξεώζεηο ή ηα δηθαηώκαηα ζα κεηαθεξζνύλ ζηελ λέα ζπκθσλία, ή θάπνηα δελ είλαη απαξαίηεηα ζα δηεπθξηλίζνπλ πνηεο από ηηο λνκηθέο θαη νηθνλνκηθέο ζρέζεηο ζα δηαηεξεζνύλ, αιιά θαη πσο ζα ζπλδπάδνληαη κε ηηο λέεο νηθνλνκηθέο ξπζκίζεηο αλ ζα νηθνδνκεζεί ε λέα ζρέζε ππό ην ίδην λνκηθό θαζεζηώο θαη πνην θαζεζηώο ζα ηελ δηέπεη ηη ξπζκίζεηο ζα θάλνπλ γηα λα απνθύγνπλ ηα λέα πξνβιήκαηα θαη λα απνθύγνπλ ην ξίζθν ηη ξπζκίζεηο ζα δεκηνπξγεζνύλ γηα ηελ επίιπζε ησλ δηαθνξώλ πσο ζα επεξεάζνπλ ηελ ζπκθσλία ηξίηα κέξε ή εμσηεξηθνί θίλδπλνη πσο ζα επηθνηλσλνύλ ηα κέξε ζηελ λέα ηνπο ζρέζε Βέβαηα ε επίηεπμε κίαο ζπκθσλίαο, είηε απηή ζα αθνξά δηαθνπή, είηε ζπλέρηζε, είηε κεηαηξνπή ηεο ζρέζεο ησλ κεξψλ, είλαη ζεκαληηθφ λα είλαη βηώζηκε. ην πιαίζην κίαο ζπκθσλίαο πνπ επηηεχρζεθε, ν ξφινο ηνπ δηακεζνιαβεηή είλαη φρη κφλν λα θέξεη θνληά ηα δχν κέξε, αιιά θαη λα ζπκβάιιεη ζηελ δόκεζε κίαο ζπκθσλίαο ε νπνία ζα έρεη ειπίδεο εθαξκνγήο. Οη δηακεζνιαβεηέο θαη ηα κέξε ζα πξέπεη λα ελδηαθέξνληαη ζην λα δηαγλψζνπλ ηηο αηηίεο ηεο παιαηάο δηακάρεο, θαη έηζη λα ζπιιάβνπλ ηη έρεη αιιάμεη ψζηε λα ζέζνπλ ηηο θαηάιιειεο πξνππνζέζεηο γηα κία βηψζηκε ζρέζε φζνλ αθνξά ηηο λνκηθέο ή νηθνλνκηθέο δνκέο, ηνπο ηξφπνπο επίιπζεο δηαθνξψλ, θαη ηηο ζρέζεηο ησλ δηνηθήζεσλ. Σα ζηαηηζηηθά κέρξη ζήκεξα κηινύλ γηα ζπκβηβαζκό ζην 85% ησλ ππνζέζεσλ δηακεζνιάβεζεο. Οη ζπκβηβαζκνί δηακεζνιάβεζεο είλαη γεληθφηεξα απινχζηεξνη απφ ηελ αξρηθή δηαθνξά, αλαγθάδεη ηα κέξε λα δνπιέςνπλ ζθιεξά γηα ηελ επίιπζε ηνπ πξνβιήκαηνο, θαη εκπιέθνπλ ζπρλά αλψηεξα ζηειέρε θαη δηθεγφξνπο. 109

110 Όινη απηνί νη παξάγνληεο βνεζνχλ ζηελ βησζηκφηεηα ησλ ζπκθσληψλ πνπ επηηπγράλνληαη ζηελ δηακεζνιάβεζε ΓΙΑΜΔΟΛΑΒΗΗ & ΠΑΓΚΟΜΙΑ ΔΠΙΥΔΙΡΗΜΑΣΙΚΗ ΓΙΠΛΧΜΑΣΙΑ GLOBAL BUSINESS DIPLOMACY Νέεο ηάζεηο ζηελ επίιπζε δηεζλώλ εκπνξηθώλ δηαθνξώλ Δίλαη θάηη παξαπάλσ απφ αιεζέο φηη ε πνιππινθφηεηα ηνπ παγθφζκηνπ επηρεηξεκαηηθνχ πεξηβάιινληνο απαηηεί κία λέα πξνζέγγηζε ηεο δηαρείξεζεο ησλ δηεζλψλ εκπνξηθψλ δηελέμεσλ. Ζ δηεζλήο εκπνξηθή δηακεζνιάβεζε, φπσο θαη ε δηεζλήο δηαηηεζία ππόζρεηαη λα πξνζθέξεη έλα ζεκαληηθό εξγαιείν πνπ ζα επεθηείλεη ηελ δπλακηθή γηα έλα λέν δηθαητθό ζύζηεκα ζηελ παγθόζκηα θνηλόηεηα. Ζ δηεζλήο εκπνξηθή δηακεζνιάβεζε πξνζθέξεη ινηπφλ ζηελ παγθφζκηα επηρεηξεκαηηθή θνηλφηεηα έλα δσηηθό εξγαιείν γηα ηελ δηαρείξεζε θξίζεσλ θαη δε εκπνξηθώλ. Δπίζεο ε κέζνδνο απηή πξνζθέξεη ζηνλ επηρεηξεκαηηθφ θφζκν έλαλ πην ζεηηθφ θαη πην απνηειεζκαηηθφ έιεγρν ηεο δηαδηθαζίαο επίιπζεο δηαθνξψλ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα πξνζθέξεη έλα νπδέηεξν ηξίην κέξνο ην νπνίν δηεπθνιχλεη ηελ δηαρείξεζε ηνπ δηαιφγνπ θαη ηελ αλεχξεζε ιχζεσλ. Απνηειεί κία δηαδηθαζία ε νπνία επηθεληξψλεηαη ζηνλ δηάινγν, ζηελ νπζία ηεο δηαθνξάο, θαη φρη ζηηο πνηλέο πνπ επηβάιιεη ε δηαδηθαζία ηνπ δηθαζηεξίνπ ή ίζσο ε δηαηηεηηθή δηαδηθαζία. Δπηπιένλ βξίζθεηαη ζε αξκνλία κε ηα νπζηψδε ραξαθηεξηζηηθά ησλ εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ ζην θαζεζηψο ηεο ειεχζεξεο αγνξάο, βξίζθεηαη επίζεο ζε αξκνλία κε κία εκπνξηθή ηάμε πνπ είλαη απνηέιεζκα δηαπξαγκάηεπζεο θαη φρη επηβνιήο. 110

111 Η ελζάξξπλζε ηεο δηακεζνιάβεζεο Οη ππεξεζίεο ηεο δηακεζνιάβεζεο φπσο θαη άιιεο επαγγεικαηηθέο θαη λνκηθέο ππεξεζίεο πξέπεη λα ηθαλνπνηνχλ ηηο αλάγθεο ηεο δηεζλνχο αγνξάο. Έηζη ε ελζάξξπλζε ηεο δηακεζνιάβεζεο κε εθδφζεηο θαη ζρεηηθή εθπαίδεπζε είλαη ζεκαληηθή αιιά φρη αξθεηή γηα ηελ αλάπηπμε θαη ελδπλάκσζε ηεο δηεζλνχο επηρεηξεκαηηθήο δηπισκαηίαο. Ζ απνηειεζκαηηθή επίζεο εθπαίδεπζε ηφζν ησλ δηακεζνιαβεηψλ φζν θαη ησλ αληηπξνζψπσλ ησλ επηρεηξήζεσλ είλαη sine qua non γηα ηελ επηηπρία ηεο ελ ιφγσ δηαδηθαζίαο, φπσο θαη ε ελζσκάησζε ξεηξψλ δηακεζνιάβεζεο ζηα δηεζλή ζπκβφιαηα. Όπνπ ηα δηθαζηήξηα θαηεπζχλνπλ ή ελζαξξχλνπλ ηνπο δηαδίθνπο λα ζηξαθνχλ πξνο ηελ δηακεζνιάβεζε, απηφ απνηειεί εμαηξεηηθφ γεγνλφο. Αλψηεξα δηεπζπληηθά ζηειέρε κεγάισλ επηρεηξήζεσλ, δηεζλείο ζχκβνπινη, ζηειέρε πνιπεζληθψλ πξέπεη λα επηδείμνπλ έκπξαθηα ηελ ππνζηήξημή ηνπο ζηελ δηακεζνιάβεζε, φπσο π.ρ κε ην λα ελζαξξύλνπλ ηελ ελζσκάησζε ξεηξώλ ζηηο ζπκβάζεηο, κε αλαθνηλώζεηο εηαηξηθήο πνιηηηθήο, αιιά θαη πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο ζηειερώλ. Ζ απνηειεζκαηηθή ρξήζε ηεο ηερληθήο απηήο ζε πνιηηηθέο θαη δηεζλείο εκπνξηθέο δηαθνξέο θπξίσο, ζα ιεηηνπξγήζεη σο πξφηππν κνληέιν γηα ηηο δηαθνξέο κεηαμχ επηρεηξήζεσλ Τπνδνκή γηα ηελ παγθόζκηα επηρεηξεκαηηθή δηπισκαηία Ζ ελζάξξπλζε θαη πξνψζεζε ηεο δηεζλνχο δηακεζνιάβεζεο αθνξά ην έλα ζθέινο ηνπ πσο ζα αλαπηπρζεί ε δηεζλήο επηρεηξεκαηηθή δηπισκαηία. Δμίζνπ κεγάιε φκσο πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζηνπο παξνρήο ησλ ππεξεζηώλ δηακεζνιάβεζεο, αιιά θαη ζηα παξεπφκελα δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ πνηφηεηα θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ππεξεζηψλ πνπ απηνί πξνζθέξνπλ. απηφλ ηνλ ηνκέα ππνιείπεηαη αθφκε πνιχ δνπιεηά λα πξαγκαηνπνηεζεί. Ζ απνηειεζκαηηθή εθπαίδεπζε δηακεζνιαβεηψλ θαη δηακεζνιαβεηηθψλ νκάδσλ νη νπνίεο κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ ζε έλα παγθφζκην πεξηβάιινλ βξίζθεηαη αθφκε ζε λεπηαθφ ζηάδην. Ζ αμηνπηζηία απηψλ ησλ παξνρέσλ ππεξεζηψλ βξίζθεηαη αθφκε ζηελ αλάπηπμή ηεο. Ζ επέλδπζε ζηελ ππνδνκή δηακεζνιαβεηηθψλ νξγαληζκψλ απφ θπβεξλήζεηο ή επηρεηξήζεηο παξακέλεη αθφκε κέηξηα. Οη επηρεηξήζεηο νη νπνίεο ιεηηνπξγνχλ ζε νηθνλνκίεο φπνπ ε δηακεζνιάβεζε 111

112 είλαη άγλσζηε, βξίζθνληαη ζε ράζκα γλψζεο ζρεηηθά κε ηελ πξφζβαζε ζηελ δηαδηθαζία απηή. Ωζηφζν ηα απνηειέζκαηα ηεο δηακεζνιάβεζεο ζε νξηζκέλεο ρψξεο επηηαρχλνπλ ηηο δηαδηθαζίεο δεκηνπξγίαο κίαο ηέηνηαο ππνδνκήο. Ζ πξψηε πξαγκαηηθή παγθφζκηα ζπκκαρία παξνρέσλ ππεξεζηψλ δηακεζνιάβεζεο πξνέθπςε απφ ην πξφβιεκα ηνπ πηνχ Τ2Κ φπνπ νη ππνινγηζηέο αδπλαηνχζαλ λα αλαγλσξίζνπλ ηηο εκεξνκελίεο κεηά ην Σν ρεηξφηεξν ζελάξην γηα ηνλ πηό ηεο ρηιηεηίαο (millenium bug) πξνέβιεπε κία έθξεμε επηρεηξεκαηηθψλ δηελέμεσλ θαη αγσγψλ. Όκσο, ην Centre for Effective Dispute Resolution 57 (C.E.D.R) χζηεξα απφ αίηεκα ηεο Cable and Wireless plc, δηεζλή εηαηξεία ηειεπηθνηλσληψλ, αλέπηπμε κία δηεζλή πξσηνβνπιία ην millenium Accord 58 γηα λα δηαζθαιίζεη ηελ πξνζθπγή ζηελ δηακεζνιάβεζε ζηηο πηζαλέο δηελέμεηο. Ζ πξσηνβνπιία ήιθπζε επίζεο ην ελδηαθέξνλ θαη άιισλ νξγαληζκψλ ελαιιαθηηθήο επίιπζεο δηαθνξψλ (adr organisations) απφ δηάθνξεο ρψξεο νη νπνίνη αλαγλψξηζαλ ηελ ζεκαζία ηνπ πξνβιήκαηνο ηνπ πηνχ Τ2Κ. Ζ εμέιημε απηή είλαη ίζσο ε πξψηε έλδεημε θαη έλα πξσηφηππν ζρήκα γηα ηελ δπλακηθή ησλ νξγαληζκψλ δηακεζνιάβεζεο λα δεκηνπξγήζνπλ κία ππνδνκή ε νπνία ζα ζπλάδεη κε ηηο αλάγθεο θαη ηηο επηηαγέο ηεο παγθόζκηαο αγνξάο. Δπηζεο επηβεβαηψλεη ηελ ηθαλφηεηα ηεο δηακεζνιάβεζεο φρη κφλν λα αλνίγεη κία γέθπξα επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ δηάδηθσλ κεξψλ, αιιά θαη λα ππεξπεδά ηα ζχλνξα, θαη λα ζέηεη ηνπο ζεκέιηνπο ιίζνπο γηα ηελ αλάπηπμε λέσλ ζπζηεκάησλ θαη δνκψλ ζηελ παγθφζκηα επηρεηξεκαηηθή δηπισκαηία. Σέινο αλ ε δηακεζνιάβεζε επεηχρεη σο επαγγεικαηηθή δξαζηεξηφηεηα, ζα δεκηνπξγήζεη κία γέθπξα αλάκεζα ζε αλαηνιηθνχο θαη δπηηθνχο, παιαηνχο θαη ζχγρξνλνπο λνκηθνχο πνιηηηζκνχο, αιιά θαη αλάκεζα ζηελ επίζεκε παξάδνζε ηεο εζληθήο έλλνκεο ηάμεο έλαληη ησλ ξεπζηψλ κνξθψλ δηαπξαγκαηεχζεσλ θαη λνκνζεζίαο πνπ ζα ππνζηεξίμνπλ ηελ παγθφζκηα αγνξά ηνλ 21 ν αηψλα βι. παξάξηεκα εξγαζίαο 112

113 Η ρξεζηκόηεηα ηεο ύπαξμεο λνκηθώλ ζπκβνύισλ κε εηδηθόηεηα ζηελ Δ.Δ.Γ 59 ζηηο ζύγρξνλεο επηρεηξήζεηο Οη ζχγρξνλεο επηρεηξήζεηο νη νπνίεο δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε έλα παγθνζκηνπνηεκέλν πεξηβάιινλ, πνιιέο θνξέο απφ ηελ θχζε ηεο δξαζηεξηφηεηάο ηνπο εκπιέθνληαη ζε έλα κεγάιν αξηζκφ δηελέμεσλ. Γη απηφλ ηνλ ιφγν ζα ήηαλ ζθφπηκν θάζε ηέηνηα ζχγρξνλε επηρείξεζε λα έρεη έλαλ λνκηθφ ζχκβνπιν κε εηδηθφηεηα ζηελ Δλαιιαθηηθή Δπίιπζε Γηαθνξψλ (ΔΔΓ). Οη λνκηθνί απηνί ζχκβνπινη ζα δηαδξακαηίζνπλ έλαλ δσηηθφ ξφιν: ζα εθπαηδεχζεη ηα ζηειέρε ή ηνπο εμσηεξηθνχο δηθεγφξνπο ζρεηηθά κε ηηο κεζφδνπο ελαιιαθηηθήο επίιπζεο δηαθνξψλ, ζα δηακνξθώζεη ηελ εηαηξηθή πνιηηηθή πάλσ ζην δήηεκα, ζα ζπληάμεη ηηο ζρεηηθέο ξήηξεο πξνζθπγήο ζηελ ΔΔΓ ζηα ζπκβόιαηα ηεο εηαηξείαο, ελψ ηέινο ζα επηβιέπεη θαη ζα ζπληνλίδεη ηηο ζρεηηθέο δηαδηθαζίεο ζε ζπγθεθξηκέλεο ππνζέζεηο. Ζ αλάπηπμε κίαο ζπλνιηθήο πνιηηηθήο θαη ζηξαηεγηθήο ζρεηηθά κε ηελ ΔΔΓ είλαη ηδηαίηεξα απνδνηηθή γηα ηηο επηρεηξήζεηο νη νπνίεο δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε θιάδνπο νη νπνίνη ελέρνπλ δηελέμεηο θαη πξνζηξηβέο κε άιιεο εηαηξείεο φπσο γηα παξάδεηγκα νη αζθάιεηεο ή νη θαηαζθεπέο. Μάιηζηα ζα πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη θάπνηεο επηρεηξήζεηο φπσο ε ακεξηθαληθή αζθαιηζηηθή εηαηξεία Aetna Life Insurance ή ε ITT επηδεηνχλ ζήκεξα ζε φιεο ηηο δηαθνξέο ηνπο εμσδηθαζηηθέο ιχζεηο, κε ηδηαίηεξε πξνηίκεζε ηελ πξνζθπγή ζηελ δηακεζνιάβεζε. 60 Πξάγκαηη, ε θηινζνθία πνπ επηθξαηεί ζηελ εηαηξηθή πνιηηηθή ησλ ζχγρξνλσλ επηρεηξήζεσλ είλαη λα κεηαηξέςνπλ κία δηέλεμε εάλ είλαη δπλαηφλ ζε κία ακνηβαία επσθειή ζρέζε. Απηφ αζθαιψο κπνξεί λα ην επεηχρεη κφλν ε πξνζθπγή ζηηο Δλαιιαθηηθέο Μεζφδνπο Δπίιπζεο Γηαθνξψλ (ΔΜΔΓ), θαη φρη ε δηθαζηηθή δηαδηθαζία ε νπνία δεκηνπξγεί έληαζε θαη νμχηεηα ε νπνία κπνξεί λα θαηαζηξέςεη νινζρεξψο θαη ηελ πην επηθεξδή ζρέζε. ηηο ΔΜΔΓ, ε δηαθνξά, ε εκπνξηθή δηέλεμε αληηκεησπίδεηαη σο επηρεηξεκαηηθή ππόζεζε 61, θαη νη ιύζεηο πνπ αλαδεηνύληαη πξνζηδηάδνπλ ζην επηρεηξεκαηηθό πεξηβάιινλ. 59 Δλαιιαθηηθή Δπίιπζε Γηαθνξψλ 60 πνιχ ελδηαθέξνλ είλαη ην ζρεηηθφ άξζξν ηεο Dana Tait, Analysis of the Hewlett Packard Proxy Battle, July 2002 ζην ην άξζξν απηφ ε ζπγγξαθέαο πεξηγξάθεη πσο ε ζρεδηαδφκελε ζπγρψλεπζε κεηαμχ ησλ δχν εηαηξεηψλ θνινζζψλ, ηεο Hewlett Pacard θαη ηεο Compaq απέηπρε ιφγσ δηαθσληψλ θαη πξνζθπγψλ ζηα δηθαζηήξηα, αιιά θαη πσο ζα κπνξνχζε λα είρε επεηχρεη εάλ είρε ρξεζηκνπνηεζεί ε κέζνδνο ηεο δηακεζνιάβεζεο γηα λα επηιχζνπλ ηηο δηαθνξέο ηνπο. 61 φπσο ππνζ 46. ζει

114 6. ΓΙΔΘΝΔ ΔΜΠΟΡΙΚΟ ΔΠΙΜΔΛΗΣΗΡΙΟ & ΔΝΑΛΛΑΚΣΙΚΗ ΔΠΙΛΤΗ ΓΙΑΦΟΡΧΝ (ΔΔΓ) Τπάξρνπλ ζήκεξα πνιινί θνξείο,θπξίσο επηκειεηήξηα, πνπ πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο ελαιιαθηηθήο επίιπζεο εκπνξηθψλ δηαθνξψλ. Ήδε αλαθέξακε ην Centre For Effective Dispute Resolution (CEDR) ην νπνίν δξαζηεξηνπνηείηαη ζ απηφλ ηνλ ηνκέα. Κπξίαξρν φκσο ζηελ παξνρή ηέηνηνπ είδνπο ππεξεζηψλ αλαδεηθλχεηαη ην Γηεζλέο Δκπνξηθφ Δπηκειεηήξην (ΓΔΔ) γηα ην νπνίν κηιήζακε αλαιπηηθά ζην πξψην κέξνο. Ζ Γξακκαηεία Δλαιιαθηηθήο Δπίιπζεο Γηαθνξψλ ηνπ ΓΔΔ 62 ηδξχζεθε ην 2001 θαη δηαζέηεη έλαλ ηθαλνπνηεηηθφ κεραληζκφ γηα ηελ επίιπζε επηρεηξεκαηηθώλ απνθιεηζηηθά δηαθνξώλ (business disputes), δηεζλώλ θαη κε. Οηθνγελεηαθέο ή εξγαζηαθέο δηαθνξέο δελ κπνξνχλ λα ππνβιεζνχλ. Θεζκηθά ζηεξίδεηαη ζηνπο λενζχζηαηνπο θαλνληζκνχο επίιπζεο δηαθνξψλ 63. Οη θαλνληζκνί απηνί, νη νπνίνη βξίζθνληαη ζε ηζρχ απφ 1/1/2001,παξέρνπλ ην λνκηθφ πιαίζην έηζη ψζηε ε θάζε δηέλεμε λα δηεπζεηείηαη κε ηξφπν απνηειεζκαηηθφ, αλψδπλν, επέιηθην, θαη πάληνηε ππφ ηελ αξσγή ελφο ηξίηνπ Οπδέηεξνπ κέξνπο 64. Οη Καλνληζκνί απηνί ινηπφλ, απνηεινχληαη απφ επηά άξζξα 65, θαη ηα πην ζεκαληηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο είλαη ηα θάησζη: 62 ICC ADR Secreteriat 63 βι. ADR Rules & Guide to ICC Adr, ICC 2003, αιιά θαη www. iccadr. com 64 the neutral φπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη ζηνλ θαλνληζκφ ηνπ ΓΔΔ 65 ην άξζξν1 αθνξά ην αληηθείκελν ησλ θαλνληζκψλ, ην άξζξν 2 ηελ έλαξμε ηεο δηαδηθαζίαο, ην άξζξν 3 ηελ επηινγή ηνπ νπδέηεξνπ ηξίηνπ, ην άξζξν 4 ηα έμνδα ηεο δηαδηθαζίαο, ην άξζξν 5 ηελ δηαρείξεζε ηεο δηαδηθαζίαο, ην άξζξν 6 ηελ ιήμε ηεο δηαδηθαζίαο, θαη ην άξζξν 7 ηηο γεληθέο δηαηάμεηο. 114

115 δίδνπλ κεγάιε ειεπζεξία θηλήζεσλ-πξσηνβνπιηώλ ζηα δηάδηθα κέξε, δειαδή ηνπο δίδεη ηελ δπλαηόηεηα λα επηιέμνπλ όπνηα κέζνδν επίιπζεο δηαθνξώλ επηζπκνύλ γηα ηελ επίιπζε ησλ δηαθνξώλ ηνπο 66. επλννύλ ηελ όζν ην δπλαηόλ ηαρύηεξε επίιπζε ηεο δηαθνξάο, άξα επλνύλ θαη ηελ κε-θνζηνβόξα επίιπζε ηεο δηαθνξάο επλννύλ ηελ κπζηηθόηεηα αιιά θαη ηελ εκπηζηεπηηθόηεηα ηεο δηαδηθαζίαο 67, κε κία ζσξεία δηαηάμεσλ. Πην ζπγθεθξηκέλα πξνζηαηεύεηαη νπνηνδήπνηε έγγξαθν ζηνηρείν, νπνηαδήπνηε γξαπηή θαη πξνθνξηθή ζπκθσλία, αιιά θαη άπνςε ή γλώκε πνπ εθθξάδεηαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο. Δπίζεο, ν νπδέηεξνο ηξίηνο απαγνξεύεηαη λα κεηαθέξεη πξνο ηα «έμσ» απηά πνπ δηαδξακαηίδνληαη ζηελ δηαδηθαζία. Σν ίδην ηζρύεη θαη γηα ην πξνζσπηθό ηνπ ΓΔΔ πνπ ιακβάλεη κέξνο ζηελ δηαδηθαζία. παξνπζηάδνπλ κία ειαζηηθόηεηα-εππιαζία σο πξνο ηνλ ηξόπν δηεπζέηεζεο ηεο δηαθνξάο ζε πεξίπησζε πνπ ηα δηάδηθα κέξε δελ ζπκθσλήζνπλ γηα ην πνηα κνξθή ελαιιαθηηθήο επίιπζεο δηαθνξώλ ζα ρξεζηκνπνηήζνπλ, νη θαλνληζκνί ΔΔΓ ηνπ ΓΔΔ ππαγνξεύνπλ όηη ζα ρξεζηκνπνηεζεί ε δηακεζνιάβεζε 68. Σέινο, ην Γηεζλέο Δκπνξηθφ Δπηκειεηήξην φπσο αλαθέξεηαη θαη ζην πξννίκην ησλ θαλνληζκψλ, είλαη ν πξψηνο επίζεκνο θνξέαο ν νπνίνο δηαρσξίδεη ηελ δηαηηεζία απφ ηηο ππφινηπεο ελαιιαθηηθέο κεζφδνπο επίιπζεο δηαθνξψλ 69, θαη κάιηζηα κε ην θξηηήξην ηεο λνκηθήο δεζκεπηηθόηεηαο (φπσο ήδε αλαθέξζεθε ην απνηέιεζκα ηεο δηαηηεζίαο δεζκεχεη λνκηθά ηνπο δηαδίθνπο ζε ζληίζεζε κε ηηο ππφινηπεο κνξθέο ησλ ΦΜΔΓ).Γη απηφ άιισζηε γηα ηηο ηειεπηαίεο ρξεζηκνπνηεί ηνλ φξν Φηιηθή Δπίιπζε Γηαθνξώλ ε αλαθνξά γηα πξνζθπγή ζηνπο θαλνληζκνχο adr ηνπ ΓΔΔ γίλεηαη είηε κέζσ κίαο ξήηξαο ζε κία ζχκβαζε κεηαμχ δχν κεξψλ, είηε κε ζπκθσλία γηα ππνβνιή ησλ δηαθνξψλ ζε απηνχο ηνπο θαλφλεο, δειαδή αθνχ ε δηαθνξά έρεη πξνθχςεη 67 βι. άξζξν 7 θαλνληζκψλ 68 άξζξν 5(2) ησλ θαλνληζκψλ 69 φπσο αλαθέξνπλ νη θαλνληζκνί, ε δηαηηεζία θαη νη ΔΜΔΓ απνηεινχλ δχν μερσξηζηά κέζα επίιπζεο δηαθνξψλ, αλ θαη πνιιέο θνξέο κπνξεί λα είλαη ζπκπιεξσκαηηθά 70 Amicable Dispute Resolution φπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη 115

116 7. Η ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΠΔΡΙΠΣΧΗ ΦΜΔΓ: Η ΤΜΒΙΒΑΣΙΚΗ ΔΠΙΛΤΗ ΓΙΑΦΟΡΧΝ ΣΟΤ ΠΟΛΤΜΔΛΟΤ ΠΡΧΣΟΓΙΚΔΙΟΤ χκθσλα κε ην άξζξν 6 Ν.2479/97 θαη ην άξζξν 18 Ν.2743/99, απφ ηελ 16/9/2000 εηζάγεηαη γηα ηηο ππνζέζεηο ηαθηηθήο πνιπκεινχο ν ζεζκφο ηεο απφπεηξαο εμσδηθαζηηθήο επίιπζεο δηαθνξώλ ηδησηηθνύ δηθαίνπ 71 γηα ηηο νπνίεο επηηξέπεηαη λα γίλεη ζπκβηβαζκφο θαηά ην νπζηαζηηθφ δίθαην. (άξζξν 214 Α Κ.Πνι.Γ). Δηδηθφηεξα, αγσγέο πνπ έρνπλ σο αληηθείκελφ ηνπο δηαθνξέο ηδησηηθνχ δηθαίνπ,νη νπνίεο ππάγνληαη ζηελ θαζ χιελ αξκνδηφηεηα ηνπ Πνιπκεινχο Πξσηνδηθείνπ θαηά ηελ ηαθηηθή δηαδηθαζία θαη γηα ηηο νπνίεο ην αηηνχκελν πνζφ ππεξβαίλεη ηα 58,694 euros (ή 20, δξρ), δελ κπνξνχλ λα ζπδεηεζνχλ αλ δελ πξνεγεζεί απόπεηξα ζπκβηβαζηηθήο επίιπζεο. χκθσλα ινηπφλ κε ην άξζξν 214 ηνπ Κ.Πνι.Γ, ν ελαγφκελνο θαιείηαη λα πξνζέιζεη κε ηνλ δηθεγφξν ηνπ ζην γξαθείν ηνπ ελάγνληα. Καηά ηελ ζπλάληεζε, νη δηάδηθνη κε ηνπο δηθεγφξνπο ηνπο ή εθπξνζσπνχκελνη απφ ηνπο πιεξεμνχζηνπο δηθεγφξνπο ηνπο, κπνξνχλ λα επηθνπξνύληαη εθόζνλ ην επηζπλνύλ, από έλα πξόζσπν θνηλήο επηινγήο ηνπο 72 (ν γλσζηφο νπδέηεξνο κεζνιαβεηήο). Καηά ηελ ζπλάληεζε απηή, νη εκπιεθφκελνη εμεηάδνπλ νιφθιεξε ηελ δηαθνξά, θαζψο θαη ηελ ηπρφλ αληαγσγή ηνπ ελαγφκελνπ ρσξίο λα δεζκεχνληαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ. Υξεζηκνπνηνχλ φια ηα πξφζθνξα κέζα γηα λα εμαθξηβψζνπλ ηα θξίζηκα πεξηζηαηηθά θαη ηα ζεκεία ζπκθσλίαο θαη δηαθσλίαο ηνπο, θαζψο θαη ηηο ζπλέπεηεο πνπ δέρνληαη ή ακβηζβεηνχλ, ψζηε λα επεηχρνπλ ακνηβαίσο απνδεθηή ιχζε ηεο δηαθνξάο, ελ ιφγσ ή ελ κέξεη. Σν ηξίην πξφζσπν θνηλήο επηινγήο πνπ κεηέζρε ζηελ ζπλάληεζε έζησ θαη ζε κέξνο ηεο αλ ε απφπεηξα απνηχρεη ελ φισ ή ελ κέξεη θαη αθνινπζήζεη ζπδήηεζε ηεο δηαθνξάο, δελ εμεηάδεηαη σο κάξηπξαο νχηε κπνξεί λα νξηζηεί σο 71 βι. «πκβηβαζηηθή επίιπζε δηαθνξώλ πνιπκεινύο», Τπνδείγκαηα, Γηθεγνξηθφο χιινγνο Αζελψλ (ΓΑ), επηέκβξηνο βι. άξζξν 214 Α παξ.4 ηνπ Κ.Πνι.Γ 116

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε.

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Παξάκεηξνη πξνο αμηνιόγεζε Ννκνζεηηθή ζσξάθηζε Κνηλόο Σύιινγνο Ακνηβή Καηαγγειία/Λύζε

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ Εδώ ζα ππνινγίζνπκε ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier κεξηθώλ αθόκα ζεκάησλ, πξνζπαζώληαο λα μεθηλήζνπκε από ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier γλσζηώλ ζεκάησλ

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Κοιμωμικά δίκτυα (multiplex network) Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Facebook? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην LinkedIn? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Twitter? Αεροπορικές γραμμές της Ευρώπης(multiplex

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861 Οπγάνωζη και διοίκηζη ηοςπιζηικών επισειπήζεων (ξενοδοσεία, ηοςπιζηικά γπαθεία ) Α) ΑΔΙ ΣΔΙ και Β) ΑΠΟΦΟΙΣΟΙ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ και ΜΔΣΑΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ρν πξόγξακκα απηό ζρεδηάζηεθε γηα

Διαβάστε περισσότερα

Constructors and Destructors in C++

Constructors and Destructors in C++ Constructors and Destructors in C++ Σύνθεζη Πνιύ ζπρλά ζηε C++ κία θιάζε κπνξεί λα πεξηέρεη ζαλ κέιεδεδνκέλα αληηθείκελα άιισλ θιάζεσλ. Πνηα είλαη ε ζεηξά κε ηελ νπνία δεκηνπξγνύληαη θαη θαηαζηξέθνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. Τερληθή Έθζεζε 2. Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 3. Έληππν νηθνλνκηθήο πξνζθνξάο ΘΔΜΑ : Πξνκήζεηα

Διαβάστε περισσότερα

Σρήκα Α. Γξάθνπκε ηα ζηνηρεία ηνπ Πξνκεζεπηή θαη παηάκε Δηζαγσγή. Σρήκα Β1

Σρήκα Α. Γξάθνπκε ηα ζηνηρεία ηνπ Πξνκεζεπηή θαη παηάκε Δηζαγσγή. Σρήκα Β1 MENU ΜΗΤΡΩΑ Προμηθεστές Σε απηό ην ζεκείν ηεο εθαξκνγήο επεμεξγαδόκαζηε ηo κεηξών Πξνκεζεπηώλ. Κάλνληαο θιηθ κε ην πνληίθη πάλσ ζην Πξνζζήθε (βειάθη 1) ζα βγεη ε θόξκα γηα ηελ εηζαγσγή λέαο εγγξαθήο (Σρήκα

Διαβάστε περισσότερα

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Δηαθνκηζηήο (Server) Πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηνπο Πειάηεο (Client) Μεγάινη ππνινγηζηέο γηα ηηο ππεξεζίεο Internet (π.ρ. WWW, FTP) Λακβάλεη εξσηήζεηο θαη δίδεη απαληήζεηο Πειάηεο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 Γενικά Η έθδνζε 8.0.0 ηνπ ελόηεηεο: Business ERP, πεξηιακβάλεη λέεο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαιύνληαη ζηηο παξαθάησ Γεληθόηεξε ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Εκπνξηθή Δηαρείξηζε 7/2/2013 SingularLogic

Διαβάστε περισσότερα

ΔΦΑΡΜΟΜΔΝΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΣΗ ΧΗΜΔΙΑ Ι ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 2009. 1. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(x,y) =

ΔΦΑΡΜΟΜΔΝΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΣΗ ΧΗΜΔΙΑ Ι ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 2009. 1. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(x,y) = ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 9. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(,y) = y.. Να ππνινγηζηνύλ ηα νινθιεξώκαηα: a) ln b) a) 3cos b) e sin 4. Να ππνινγηζηεί ην νινθιήξσκα: S ( y) 3

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

ΚΔΦ. 2.4 ΡΗΕΔ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΩΝ ΑΡΗΘΜΩΝ

ΚΔΦ. 2.4 ΡΗΕΔ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΩΝ ΑΡΗΘΜΩΝ ΚΔΦ.. ΡΗΕΔ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΩΝ ΑΡΗΘΜΩΝ Οξηζκόο ηεηξαγσληθήο ξίδαο: Αλ 0 ηόηε νλνκάδνπκε ηεηξαγσληθή ξίδα ηνπ ηελ κε αξλεηηθή ιύζε ηεο εμίζσζεο:. Γειαδή ηεηξαγσληθή ξίδα ηνπ 0 ιέγεηαη ν αξηζκόο 0 πνπ όηαλ πςσζεί

Διαβάστε περισσότερα

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ Σήκαηα 1 Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) Σήκαηα Οξηζκόο ζήκαηνο Ταμηλόκεζε ζεκάησλ Σεηξέο Fourier Μεηαζρεκαηηζκόο Fourier Σπλέιημε Σπζρέηηζε θαη Φαζκαηηθή Ππθλόηεηα 2 Οξηζκόο Σήκαηνο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1379/50 1. Όηαλ ινηπόλ ήξζαλ [νη πξέζβεηο ζηελ Αζήλα], αθνύ ζπλέιαβαλ νη Αζελαίνη θαη ηνπο πξέζβεηο σο ππνθηλεηέο ζηάζεο θαη όζνπο έπεηζαλ [νη πξέζβεηο], ηνπο ζπγθέληξσζαλ γηα αζθάιεηα ζηελ Αίγηλα.

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν»

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Γεώργιος Μπάληας, Οικονομικό Πανεπιζηήμιο Αθηνών Προκόπης Θεοδωρίδης, Πανεπιζηήμιο Παηρών Ταπηόηεηα ηεο έξεπλαο Σθνπόο: Αλίρλεπζε ηεο αγνξαζηηθήο ζπκπεξηθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα «ην θνηλό θαη ην θύξην» (Γ.νισκόο) γηα λα ρηίδω πάληα κε ηνλ ίδηνλε ηξόπν, κε ηηο ίδηεο θαηαζθεπαζηηθέο θαη πιαζηηθέο πξννπηηθέο, κε ηελ ίδηαλε πάληνηε πίζηε θαη αγάπε.. Α.Κ.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1 ΘΕΡΙΝΟ ΣΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ι ΕΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΕ ΑΚΗΕΙ ΜΕΡΟ Ι 1. Να γίλνπλ νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο ησλ παξαθάησ ζπλαξηήζεσλ. t ( i) e ( ii) ln( ) ( iii). Να βξεζεί ην Π.Ο., ν ηύπνο ηεο αλίζηξνθεο θαη ην Π.Τ. ησλ

Διαβάστε περισσότερα

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ Να σαπακηηπίζεηε ηιρ πποηάζειρ, πος ακολοςθούν, υρ ππορ ηην οπθόηηηά ηοςρ, με ηην ένδειξη Σωστό ή Λάθος 1. ηελ αξραία Ρώκε νη πιεβείνη δελ είραλ αξρηθά

Διαβάστε περισσότερα

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67)

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Γηα λα επαλαθέξεηε ην FritzBox Fon WLAN 7140 ζηηο πξνεπηιεγκέλεο ηνπ ξπζκίζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Δεςηέπα 18/05/2015. Απόνηερ : 1) Γεκόπνπινο Υξήζηνο 2) Καπώλεο πήιηνο 3) Κπξηαθόπνπινο Κπξηάθνο 4) Παλαγόπνπινο Βαζίιεο

Δεςηέπα 18/05/2015. Απόνηερ : 1) Γεκόπνπινο Υξήζηνο 2) Καπώλεο πήιηνο 3) Κπξηαθόπνπινο Κπξηάθνο 4) Παλαγόπνπινο Βαζίιεο 1 ΕΝΩΗ ΠΟΔΟΦΑΙΡΙΚΩΝ ΩΜΑΣΕΙΩΝ ΗΛΕΙΑ ΕΣΟ ΙΔΡΤΕΩ 1969 ΕΔΡΑ: ΠΤΡΓΟ Οδόο: Γξαγαηζαλίνπ 34 & Παπαθιέζζα Σει: 26210 33311 e-mail:epsilia@otenet.gr Φαμ: 26210 34004 Ππακηικό 35 ηρ ζςνεδπίαζηρ ηος Δ ηηρ ΕΠ Ηλείαρ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ. Νέες προθεσμίες απογραυής των επιτειρήσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. Γηα ηηο ΑΕ, ηηο ΕΠΕ, ηηο ΟΕ θαη ηηο ΕΕ, ε πξνζεζκία ππνβνιήο νξίδεηαη ωο εμήο:

ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ. Νέες προθεσμίες απογραυής των επιτειρήσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. Γηα ηηο ΑΕ, ηηο ΕΠΕ, ηηο ΟΕ θαη ηηο ΕΕ, ε πξνζεζκία ππνβνιήο νξίδεηαη ωο εμήο: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ -1980- ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ Αθήνα, 4 Οκτωβρίοσ 2012 Νέες προθεσμίες απογραυής των επιτειρήσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. Τελ παξάηαζε ηωλ πξνζεζκηώλ γηα ηελ απνγξαθή ηωλ επηρεηξήζεωλ ζην Γ.Ε.ΜΗ., απνθάζηζε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ 1 Σ. Δ. Ι. ΓΤ Σ Ι Κ Η Μ Α Κ Δ Γ Ο Ν Ι Α ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ Σ Μ Η Μ Α Μ Η Υ Α Ν ΟΛΟ Γ Ι Α Δξγαζηήξην Μεραλνπξγηθώλ Καηεξγαζηώλ & CAD ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ ΜΑΘΗΜΑ 2: Πνηόηεηα Δπηθάλεηαο Γξ. Βαξύηεο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΒΟΤΣΑΗΟ 7,5Υ40m ΑΓΔΛΑΓΩΝ ΓΑΛΑΚΣΟΠΑΡΑΓΩΓΖ ΔΛΔΤΘΔΡΟΤ ΣΑΒΛΗΜΟΤ ΜΔ 48 ΑΣΟΜΗΚΔ ΘΔΔΗ Τν άξκεγκα ελδείθλπηαη λα γίλεηαη ζε αξκεθηήξην ηύπνπ ςαξνθόθθαιν 2Χ4 ζέζεσλ. Οη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ (ΟΜΑΓΑ Β ) ΣΔΣΑΡΣΖ 18 ΜΑΪΟΤ 16 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (ΝΔΟ ΤΣΖΜΑ) ΚΑΣΔΤΘΤΝΖ (ΠΑΛΑΗΟ ΤΣΖΜΑ) (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ Συστήματα Αρίθμησης Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ 1 Ειζαγωγή Τν bit είλαη ε πην βαζηθή κνλάδα κέηξεζεο. Είλαη κία θαηάζηαζε on ή off ζε έλα ςεθηαθό θύθισκα. Άιιεο θνξέο είλαη κία θαηάζηαζε high ή low voltage

Διαβάστε περισσότερα

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2 TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 Δημιουργία σελίδων και βιβλίων Έλα θαηλνύξην βηβιίν πεξηέρεη κία άδεηα ζειίδα κε έλα άδεην background. Δελ κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΣΑΞΖ ΔΝΗΑΗΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΘΔΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΤΝΑΡΣΖΔΗ ΟΡΗΑ ΤΝΔΥΔΗΑ (έως Θ.Bolzano) ΘΔΜΑ Α

Γ ΣΑΞΖ ΔΝΗΑΗΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΘΔΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΤΝΑΡΣΖΔΗ ΟΡΗΑ ΤΝΔΥΔΗΑ (έως Θ.Bolzano) ΘΔΜΑ Α Γ ΣΑΞΖ ΔΝΗΑΗΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΘΔΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΤΝΑΡΣΖΔΗ ΟΡΗΑ ΤΝΔΥΔΗΑ (έως Θ.Bolzano). Να δηαηππώζεηε ην Θ.Bolzano. 5 ΘΔΜΑ Α μονάδες A. Να απνδείμεηε όηη γηα θάζε πνιπωλπκηθή

Διαβάστε περισσότερα

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις Έκδοζη 2.89.31 08/10/2014 Η έκδοζη 2.89.31, περιλαμβάνει : Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Αναγγελία πρόζληυης (Ε3) 08/10/2014 1 Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Επεηδή ζηελ ειεθηξνληθή ππνβνιή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΓΕΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΙΙ - ΦΥΕ 0 7 Ινπλίνπ 009 Απαντήσειρ στιρ ασκήσειρ τηρ τελικήρ εξέτασηρ στιρ Σςνήθειρ Διαυοπικέρ Εξισώσειρ Αγαπηηέ θοιηηηή/ηπια,

Διαβάστε περισσότερα

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό.

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό. ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΛΔΤΚΩΙΑ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ Μειέηε ηωλ παξαγόληωλ από ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δύλακε. Τιηθά - πζθεπέο: Ηιεθηξνληθή δπγαξηά, ηξνθνδνηηθό ηάζεο, ξννζηάηεο, ακπεξόκεηξν,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ Σν ζύγρξνλν πξόηππν αληηκεηώπηζεο ηεο ηεξεδόλαο ελειίθσλ δελ εζηηάδεηαη κόλν ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ ηεξεδνληθώλ βιαβώλ πνπ έρνπλ εθδεισζεί, αιιά έρεη

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Α Κ Ω Ν Α Π Ο Ρ Ρ Ι Μ Μ Α Σ Ω Ν

Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Α Κ Ω Ν Α Π Ο Ρ Ρ Ι Μ Μ Α Σ Ω Ν Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Α Κ Ω Ν Α Π Ο Ρ Ρ Ι Μ Μ Α Σ Ω Ν ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. Σερληθή Έθζεζε 2. Σερληθέο Πξνδηαγξαθέο 3. Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 4. Έληππν πξνζθνξάο ΘΔΜΑ : Πξνκήζεηα ζάθ σλ α π ν ξ- Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η

Διαβάστε περισσότερα

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Οδηγίες για ηη διδαζκαλία ηων θιλολογικών μαθημάηων ζηο Ενιαίο Λύκειο (απόζπαζμα) Αθήνα 2001 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Α. Τν πεξηερόκελν ηεο πεξίιεςεο (0-12

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οη παξνπζηάζεηο κε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γίλνληαη κε πξνγξάκκαηα παξνπζηάζεσλ, όπσο ην OpenOffice.org Impress [1] θαη ην Microsoft Office PowerPoint [2]. Απηά ηα πξνγξάκκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα!

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Cpyright 2013 Λόγος & Επικοινωνία // All rights Reserved Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Αυηό ηο παιχνίδι έχει ζηόχους: 1. ηελ εθγύκλαζε ηεο αθνπζηηθήο κλήκεο ησλ παηδηώλ 2. ηελ εμάζθεζε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ. Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία. Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP

ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ. Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία. Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP 1 ΜΑΘΗΜΑ 6 ο Προγράμμαηα θωηογραθικών μηχανών Επιλογέας προγραμμάηων Μαο δίλεη ηε δπλαηόηεηα λα ειέγμνπκε ην άλνηγκα δηαθξάγκαηνο θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1. ρεδίαζε πλδπαζηηθνύ Κπθιώκαηνο Έλα ζπλδπαζηηθό θύθισκα (Κ) έρεη ηξεηο εηζόδνπο A, B θαη C θαη κία έμνδν Y Y=A B+AC Να θαηαζθεπάζεηε ην ράξηε Karnaugh. B 0

Διαβάστε περισσότερα

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x)

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x) ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 54 Υλη: Παράγωγοι Γ Λσκείοσ Ον/μο:.. 6--4 Θεη-Τετν. ΘΔΜΑ Α.. Αλ f, g, h ηξεηο παξαγωγίζηκεο ζπλαξηήζεηο ζην λα απνδείμεηε όηη : f () g() h() ' f '()g()h() g'()f ()h() h'() f ()g()

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ (Δλδεηθηηθέο Απαληήζεηο) ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σωζηό β. Λάζνο

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα. Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα Γηαθξάγκαηα Δξγαιεία Καηαζθεπέο 2 Η θαηαζθεπή πεξηγξάθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ελόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ Πρόβλημα 1: α) Να δείμεηε όηη αλ ζεηηθνί πξαγκαηηθνί αξηζκνί ηζρύεη: β) Αλ είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ. Δρώτηση 1

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ. Δρώτηση 1 ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ Πνιινί άλζξσπνη πηζηεύνπλ όηη ν άλεκνο ζα έπξεπε λα αληηθαηαζηήζεη ην πεηξέιαην θαη ην θάξβνπλν σο πεγή ελέξγεηαο γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνύ. Οη θαηαζθεπέο πνπ θαίλνληαη ζηελ εηθόλα είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10 ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,1,1 ΓΙΑΓΩΝΙΜΑ 1 ου ΜΔΡΟΤ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ Α Γώζηε ηνλ νξηζκό ηεο αληίζηξνθεο ζπλάξηεζεο Β Γείμηε όηη αλ κηα ζπλάξηεζε είλαη αληηζηξέςηκε ηόηε νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο

Διαβάστε περισσότερα

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ 1) Υξηζηνπγελληάηηθα ειαηάθηα θάξηα ή θαδξάθη θάξηα ή θαδξάθη Τιηθά πνπ ζα ρξεηαζηνύκε: Υαξηί θάλζνλ καύξν γηα ην θόλην, πξάζηλν γηα ηα ειαηάθηα, θόθθηλν γηα ηα αζηεξάθηα Απιό

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0249/119. Τροπολογία. Mireille D'Ornano εμ νλόκαηνο ηεο Οκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0249/119. Τροπολογία. Mireille D'Ornano εμ νλόκαηνο ηεο Οκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0249/119 119 Αιηιολογική ζκέψη 11 (11) Πξνθεηκέλνπ λα πξναρζεί ε νηθνλνκηθά απνδνηηθή επίηεπμε ηωλ εζληθώλ δεζκεύζεωλ γηα κείωζε ηωλ ηωλ εθπνκπώλ, ηα θξάηε κέιε ζα πξέπεη λα έρνπλ δηθαίωκα

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0046/92 92 Σημείο 8 (8) Οη βηηακίλεο, ηα αλόξγαλα ζπζηαηηθά θαη άιιεο νπζίεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε ζε ζπκπιεξώκαηα δηαηξνθήο ή γηα πξνζζήθε ζε ηξόθηκα φπσο ηα παξαζθεπάζκαηα γηα βξέθε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 1. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 1 0,3x 0,1y x 3 3x 4y 2 4x 2y ( x 1) 6( y 1) (i) (ii)

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 1. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 1 0,3x 0,1y x 3 3x 4y 2 4x 2y ( x 1) 6( y 1) (i) (ii) . Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα.,, 6 4 4 4 5( ) 6( ). Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα.,,,6 7. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 5 ( )( ) ( ) 4. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 5 4 6 7 4. 5. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 59 ( )( ) ()( 5) 7 6.

Διαβάστε περισσότερα

Η. Απζίλνο Αλ. Καζεγεηήο Αζιεηηθή δηνίθεζε. ΟΓΗΓΟ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ζηελ Αζιεηηθή δηοίθεζε. Θέκα πηστηαθής (κε ηε κνξθή εξωηήκαηνο):...

Η. Απζίλνο Αλ. Καζεγεηήο Αζιεηηθή δηνίθεζε. ΟΓΗΓΟ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ζηελ Αζιεηηθή δηοίθεζε. Θέκα πηστηαθής (κε ηε κνξθή εξωηήκαηνο):... ΟΓΗΓΟ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ζηελ Αζιεηηθή δηοίθεζε Δπώλσκο :.. Όλοκα :.. ΑΜ:. Ηκεροκελία θαηάζεζες ζηε δηαδηθαζία: Γλωζηηθό αληηθείκελο:.../../ 201.. Θέκα πηστηαθής (κε ηε κνξθή εξωηήκαηνο):..... Έγθρηζε Σοκέα:..

Διαβάστε περισσότερα

Η ΥΡΟΝΙΚΗ ΑΞΊΑ ΣΟΤ ΥΡΗΜΑΣΟ (Time Value of Money)

Η ΥΡΟΝΙΚΗ ΑΞΊΑ ΣΟΤ ΥΡΗΜΑΣΟ (Time Value of Money) Η ΥΡΟΝΙΚΗ ΑΞΊΑ ΣΟΤ ΥΡΗΜΑΣΟ (Te Value of Moey) Εηζαγωγή Η έλλνηα όηη ην ρξήκα έρεη ρξνληθή αμία είλαη κία από ηηο θεθαιαηώδεηο έλλνηεο ζηελ αλάιπζε θάζε πξντόληνο ηεο Κεθαιαηαγνξάο. Σν ρξήκα έρεη ρξνληθή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γεσηέρα 10 Ηοσνίοσ 2019 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ. (Ενδεικηικές Απανηήζεις)

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γεσηέρα 10 Ηοσνίοσ 2019 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ. (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γεσηέρα Ηοσνίοσ 9 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α Α.α) Οξηζκόο ζρνιηθνύ βηβιίνπ ζει 5. Έζησ Α έλα ππνζύλνιν ηνπ.

Διαβάστε περισσότερα

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ»

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη Ανθρώπινου Δυναμικοφ «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» Εταιρεία Ένταςησ Γνώςησ Αριςτοτελείου Πανεπιςτημίου Θεςςαλονίκησ Δια Βίου Μάθηςη Νόκνο:

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Καηαζθεπάδνπκε έλα νγθνκεηξηθό δνρείν από πιαζηηθό κπνπθάιη λεξνύ

Διαβάστε περισσότερα

6 η Εργαζηηριακή Άζκηζη Επαλήθεσζη Λειηοσργίας Βαζικών Φλιπ-Φλοπ

6 η Εργαζηηριακή Άζκηζη Επαλήθεσζη Λειηοσργίας Βαζικών Φλιπ-Φλοπ 6 η Εργαζηηριακή Άζκηζη Επαλήθεσζη Λειηοσργίας Βαζικών Φλιπ-Φλοπ Σηα πιαίζηα ηεο έθηεο εξγαζηεξηαθήο άζθεζεο ζα ρξεζηκνπνηεζεί απνθιεηζηηθά ην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο νινθιεξσκέλσλ θπθισκάησλ IDL-800 Digital

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκηπονικά Απσεία και Διεπαθέρ

Ηλεκηπονικά Απσεία και Διεπαθέρ MENU ΑΝΑΦΟΡΕΣ Ηλεκηπονικά Απσεία και Διεπαθέρ Σε απηό ην ζεκείν ηεο εθαξκνγήο δεκηνπξγνύκε ηα δηάθνξα Ηιεθηξνληθά Αξρεία έηζη ώζηε λα ηα ππνβάινπκε ζηνπο δηάθνξνπο θνξείο. Γηα λα επηιέμνπκε έλα είδνο αξρείνπ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΗΜΑ 2. Εηζάγεηε ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο πνπ ιακβάλεηε κε SMS & δειώλεηε επηζπκεηό Όλνκα Πξόζβαζεο (Username) θαη ην ζαο

ΒΗΜΑ 2. Εηζάγεηε ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο πνπ ιακβάλεηε κε SMS & δειώλεηε επηζπκεηό Όλνκα Πξόζβαζεο (Username) θαη ην  ζαο Δίζνδνο ζηελ Υπεξεζία Αλ είζηε ήδε εγγεγξακκέλνο ρξήζηεο ζηελ ππεξεζία, γηα ηελ είζνδν ζαο (login) ζηελ ππεξεζία e-bill, εηζάγεηαη ην Όλνκα Φξήζηε (username) θαη ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο (password) πνπ είραηε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΙΣ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ

ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΙΣ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ Δ ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΙΣ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΤΠΑΛΛΗΛΩΝ Ο.Δ.Τ. ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Θέκα: Δλαιιαθηηθέο Μνξθέο Δπίιπζεο Γηεζλώλ Δκπνξηθώλ Γηαθνξώλ Δπηβιέπνπζα: πύξνπ Κιαίξε πνπδαζηήο: ηαπξάθνο ηαύξνο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

10). ΣΤΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕ ΠΑΡΟΥΕ ΜΣ ΚΑΙ ΥΣ

10). ΣΤΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕ ΠΑΡΟΥΕ ΜΣ ΚΑΙ ΥΣ 10). ΣΤΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕ ΠΑΡΟΥΕ ΜΣ ΚΑΙ ΥΣ Σσποποιημένες παροτές ΥΣ Γηα ηελ ειεθηξνδόηεζε θάζε εζωηεξηθήο εγθαηάζηαζεο θαηαζθεπάδεηαη κία από ηηο «ηππνπνηεκέλεο» παξνρέο πνπ αλαθέξνληαη παξαθάηω. Γηα θάζε ηππνπνηεκέλε

Διαβάστε περισσότερα