Αφηγήσεις της ελληνικής κρίσης στο Facebook

Transcript

1 5 ο Τακτικό Συνέδριο Ελληνικής Κοινωνιολογικής Εταιρείας «Η ελληνική κοινωνία στο σταυροδρόµι της κρίσης έξι χρόνια µετά» Τµήµα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενηµέρωσης, Πανεπιστήµιο Αθηνών εκεµβρίου 2015 Αφηγήσεις της ελληνικής κρίσης στο Facebook ρ Μαρίζα Γεωργάλου Lancaster University

2 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ Κρίση και λόγος Facebook + Μικρές ιστορίες Μεθοδολογία Μελέτη περίπτωσης Ευρήµατα Οlimpia Zagnoli wersm Επίλογος

3 ΚΡΙΣΗ & ΛΟΓΟΣ Κρίση = οικονοµική (χρηµατοπιστωτική, δηµοσιονοµική), πολιτική, κοινωνική, ηθική, θεσµική, συναισθηµατική, ιδεολογική, ανθρωπιστική Πραγµατώνεται + αναπαρίσταται στον λόγο (discourse) (Fairclough 2011, Blommaert 2014, Wodak & Angouri 2014) εν είναι µόνο µια αντικειµενική κατάσταση ή ιδιότητα ενός συστήµατοςπου οριοθετεί το περίγραµµα για ιδεολογική αµφισβήτηση, αλλά γίνεται αντιληπτή + υποκειµενικά αποκτώντας ύπαρξη µε την αφήγηση + τον λόγο (Hay 1996: 255)

4 ΚΡΙΣΗ & ΛΟΓΟΣ II Ελληνική κρίση καθοµιλουµενοποιείται (vernacularised) + αναπαρίσταται στον λόγο (Boubari 2011, Papailias 2011, Georgakopoulou 2014)

5 ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Αναρτήσεις στο Facebook Μικρές ιστορίες (Small stories) µη κανονικές (χωρίς αρχή-µέση-τέλος) µικρές σε έκταση ρευστότητα + πλαστικότητα ανοικτό τέλος αυθόρµητες καθηµερινές επικοινωνιακές περιστάσεις όχι ξεχωριστές, πλήρεις µονάδες περιστάσεις διαδικτυακού λόγου προσφερόµενες δυνατότητες (affordances) mairuru (Georgakopoulou 2007, Page 2010)

6 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ιαδικτυακή εθνογραφία (discourse-centred online ethnography) (Androutsopoulos 2008) Προσέγγιση οθόνης: παρατήρηση διαδικτυακού λόγου ορατού / ακροάσιµου στην οθόνη Προσέγγιση χρήστη: εµπλοκή ερευνητή µε χρήστεςπαραγωγούς διαδικτυακού λόγου Κατασκευή ταυτοτήτων + Facebook (Georgalou 2014a) Μάιος 2010 Απρίλιος συµµετέχοντες δειγµατοληψία ευκολίας (convenience sampling) πληροφορίες προφίλ, status updates, σχόλια, συνδέσµοιβίντεο + άρθρων, φωτογραφίες, συνεντεύξεις, σηµειώσεις πεδίου, σχόλια συµµετεχόντων σε ανάλυση

7 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Ελένη 1979 πτυχίο Αγγλικής Γλώσσας & Φιλολογίας (Ελλάδα) µεταπτυχιακό Αγγλικής Γλώσσας & Λογοτεχνίας (Αγγλία) διδακτορικό Γλωσσολογίας (Αγγλία) λέκτορας ακαδηµαϊκού λόγου Αθήνα, Αγγλία παραγωγική + συστηµατική αφηγήτρια κρίσης αυθεντικό, πρωτογενές υλικό κρίσης Φεβρουάριος 2010 Οκτώβριος 2012

8 Ελένη ΜΟΝΟΤΡΟΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Έκτακτη επικαιρότητα λογική ακολουθία γεγονότων

9 ΜΟΝΟΤΡΟΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Επιτόπια αφήγηση Πρακτική λόγου σε ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό + ιστορικό πλαίσιο

10 ΜΟΝΟΤΡΟΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Αφήγηση από τα µετόπισθεν Ακόµη και όταν δεν βρίσκοµαι στην Ελλάδα κάνω posts για θέµατα που αφορούν στην κατάσταση εδώ Οlimpia Zagnoli Ελένη (διαδικτυακή συνέντευξη)

11 ρητορική ερώτηση Ελένη δεύτερη ιστορία Ελένη Ελένη FBU1 Ελένη FBU1 Ελένη αφήγηση µιας ιστορίας κινητοποιεί αφήγηση δεύτερης ιστορίαςπου σχετίζεται θεµατικά µε την πρώτη (Vásquez 2015) Ελένη FBU1

12 ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ηµοσιογραφία των πολιτών

13 ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Ανακύκλωση ιστοριών

14 ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Ανακύκλωση ιστοριών ΙΙ πανελλαδική απεργία Αγανακτισµένοι αρχίζουν να συγκεντρώνονται στο Σύνταγµα Εικόνα προφίλ (24 Φεβρουαρίου 2010) Εικόνα προφίλ (26 Μαΐου 2011)

15 ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Ανακύκλωση ιστοριών ΙΙΙ παραίτηση Παπανδρέου Εκλογές Μαΐου 2012 Σύλληψη Βαξεβάνη Μετάφραση: «Το χειρότερο είναι ότι η χειροτέρευση αρχίζει να χειροτερεύει». Εικόνα προφίλ (6 Νοεµβρίου 2011) Εικόνα προφίλ (6 Μαΐου 2012 & 28 Οκτωβρίου 2012)

16 ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Ανακύκλωση ιστοριών ΙV Ελένη Ελένη

17 ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ Ελένη Άµεση Αφήγηση κρίσης + στάση προς την κρίση (Georgakopoulou 2013; Georgalou 2014b) Στάση (stance) = άµεσοι ή έµµεσοι τρόποι (γλωσσικοί, σηµειωτικοί) µε τους οποίους εκφράζουµε προσωπικές τοποθετήσεις, συναισθήµατα, αξιολογήσεις, πεποιθήσεις, απόψεις προς έναν στόχο Ελένη Ελένη Έµµεση

18 Ε θέµατα διαστάσεις ύφος Π Ι Λ Ο Γ Ο Σ δράστες υπεύθυνοι για κρίση δράστες που εντείνουν κρίση συνέπειες κρίσης τι µεταδίδουν τα µίντιαγια κρίση αλληλουχία (µεµονωµένα/ επεισόδια) χρόνος (στάµπα Facebook ) αφήγηση (ενιαία/ πολλαπλή, στάση) πώς οι χρήστες του Facebook αφηγούνται ιστορίες για την κρίση: ενσωµάτωση (επιτόπια εµπειρία/απόστασιοποίηση) -κειµενικές περιγραφές -σηµειολογικά δυνατές εικόνες -meme -τίτλοι τραγουδιών -κόµικς Αφηγηµατικές διαστάσεις (Ochs & Capps 2001)

19 ΕΠΙΛΟΓΟΣ II Υβριδικό κειµενικό είδος αυτοβιογραφία + ειδησεογραφική κάλυψη γεγονότα + απόψεις υποκειµενικότητα + αντικειµενικότητα συναίσθηµα +νόηµα (cf. Papacharissi & de Fatime Oliveira 2012) Υβριδικότητα κρίση εισχωρεί + εµποτίζει όλες τις πτυχές: κοινωνικές, πολιτιστικές, πολιτικές, προσωπικές εκτός + εντός διαδικτύου (Georgalou 2015) Facebook = ισχυρόκανάλι απλών πολιτών (grassroots channel)για παραστατικές αφηγήσεις εν µέσω κρίσης (Georgalou 2015) (έκφραση αγωνιών, διαµοιρασµός εµπειριών, ευαισθητοποίηση, ενηµέρωση, κατανόηση, σκέψη, αξιολόγηση, αντίδραση)

20 ΕΠΙΛΟΓΟΣ IIΙ Z. Papacharissi Οι µικρές ιστορίες στο Facebook: ιδιοσυγκρασιακές, ατοµιστικές, αποσπασµατικές, ελάσσονος σηµασίας δεν µπορούν να επιφέρουν αλλαγή ή να πυροδοτήσουν επανάσταση Τα social media Ωστόσο «προσφέρουν στα αναδυόµενα, αφηγηµατικά κοινά τα µέσα για να βρουν το δρόµο τους στο εν εξελίξει γεγονός, καθιστώντας τους συχνά κοµµάτι της εν εξελίξει ιστορίας» (Papacharissi 2014: 5)

21 Ευχαριστώ! 21

22 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Androutsopoulos, J. (2008). Potentials and limitations of discourse-centered online ethnography. 5, article 8. ( Blommaert, J. (2014). The narrative of crisis. Paper presented at the Hellenic American College, Athens, Greece, 7 March ( Boubari, E. (2011). The Greek crisis for dummies. Fieldsights Hot Spots, Cultural Anthropology ( Fairclough, N. (2009). CDA in a time of crisis: Methodological issues in crisis research. Paper presented at the Language, Ideology and Power Research Group, Lancaster University. ( Georgakopoulou, A. (2007). Small stories, interaction, and identities. Amsterdam: Benjamins. Georgakopoulou, A. (2013). Small stories research and social media practices: Narrative stancetaking and circulation in a Greek news story. Sociolinguistica 27(1):

23 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ II Georgakopoulou, A. (2014). Small stories transposition and social media: A microperspective on the Greek crisis. Discourse & Society 25(4): Georgalou, M. (2014a). Constructions of identity on Facebook: A discourse-centred online ethnographic study of Greek users. PhD thesis. Lancaster University, UK. Georgalou, M. (2014b). It's very awful and none of us had expected it : Greek crisis and stance-taking on Facebook. In Proceedings of the 7th Athens Postgraduate Conference of the Faculty of Philology, May 2013, National & Kapodistrian University of Athens. ( Volume A). Georgalou, M. (2015). Small stories of the Greek crisis on Facebook. Social Media + Society, 1(2). ( Hay, C. (1996). Narrating crisis: The discursive construction of the Winter of Discontent. Sociology 30(2): Ochs, E. and Capps, L. (2001). Living narrative: Creating lives in everyday storytelling. Cambridge, MA: Harvard University Press.

24 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ III Page, R. (2010). Re-examining narrativity: Small stories in status updates. Text & Talk 30(4): Papacharissi, Z. (2014). Affective publics: Sentiment, technology, and politics. Oxford: OUP. Papacharissi, Z. and de Fatime Oliveira, M. (2012). Affective news and networked publics: The rhythms of news storytelling on # Egypt. Journal of Communication 62(2): Papailias, P. (2011). Witnessing the crisis. Fieldsights - Hot Spots published by Cultural Anthropology. ( Vásquez, C. (2015). Intertextuality and interdiscursivity in online consumer reviews. In R. H. Jones, A. Chik and C. A. Hafner (eds.) Discourse and digital practices: Doing discourse analysis in the digital age. London: Routledge Wodak, R. & Angouri, J. (2014). From Grexit to Grecovery: Euro/crisis discourses. Discourse & Society 25(4):