ΓENNHTIKO ΣYΣTHMA ΘHΛEOΣ

Transcript

1 ΓENNHTIKO ΣYΣTHMA ΘHΛEOΣ Παράγει τους απλοειδείς γαµέτες δέχεται τους απλοειδείς γαµέτες άρρενος προσφέρει κατάλληλο περιβάλλον για την γονιµοποίηση προσφέρει κατάλληλο σωµατικό - ορµονικό περιβάλλον για εµφύτευση εµβρύου προσφέρει κατάλυµα - διατροφή του πρωτοεµβρύου - εµβρύου εξωθεί ώριµο έµβρυο H δοµή του γεννητικού συστήµατος > µεταβάλλεται από τις ορµόνες > στην παιδική αναπαραγωγική > ηλικία & την εµµηνόπαυση Yφίσταται κατά τον έµµηνο κύκλο > δοµικές & λειτουργικές > τροποποιήσεις αποτελείται από > ωοθήκες ωαγωγούς > εσωτερικά γεννητικά µήτρα όργανα κόλπο εφήβαιο αιδοίο > εξωτερικά γεννητικά κλειτορίδα όργανα Eφήβαιο > αποτελείται από τροποποιηµένο δέρµα > περιέχει µεγάλη ποσότητα υποδόριου λίπους εµφανίζει ασυνήθιστα πλάγια τριχοθυλάκια (αδρές τρίχες) καλύπτει την ηβική σύµφυση οπισθοπλάγιες προεκτάσεις του δέρµατος > σε κάθε πλευρά της εισόδου του κολεού σχηµατίζουν > τα µεγάλα χείλη φέρουν άφθονο υποδόριο λίπος ορµονοεξαρτώµενα < µε λείες µυϊκές ίνες λοξά τριχοθυλάκια κατά την έναρξη σεξουαλικής ωριµότητας * φέρει πολυάριθµους αποκρινείς αδένες & σµηγµατογόνους αδένες ωριµάζουν - δραστηριοποιούνται µε τη σεξουαλική ωρίµανση * οι εκκρινείς ιδρωτοποιοί αδένες 320

2 λειτουργούν από την γέννηση Μικρά χείλη > είναι λεπτές πτυχές δέρµατος µε άφθονα αιµοφόρα αγγεία + ελαστικές ίνες υπάρχουν πολλοί σµηγµατογόνοι αδένες > εκβάλλουν στην επιφάνεια της επιδερµίδας δεν φέρουν λιπώδη ιστό απουσιάζουν τα τριχοθυλάκια εσωτερική µέση επιφάνεια > διαφέρει από εξωτερική πλάγια επιφάνεια διότι περιέχει περισσότερη µελανίνη & καλά αναπτυγµένο δίκτυο ακρολοφιών επιδερµίδας εσωτερική επιφάνεια > ελαττώνεται σταδιακά η εναπόθεση µελανίνης & κερατινοποιηµένο πολύστιβο πλακώδες επιθ. γίνεται λεπτότερο µε επιπέδωση ακρολοφιών λέπτυνση της κερατίνης στιβάδας εκτείνεται πρός τον πρόδοµο του κόλπου > µέχρι παρθενικό υµένα που αποτελεί λεπτή - ινώδη µεµβράνη µε ανώµαλο & µη ακέραιο εσωτερικό περίγραµµα αιδοιϊκή επιφ. καλύπτεται από κερατ. πολύστ. πλακ. επιθ. κολπική επιφ. καλύπτεται από επιθ. όµοιο µε του κόλπου πλούσιο σε γλυκογόνο θεωρείται περιοχή συµβολής εσωτερικών - εξωτερικών οργάνων η επιδερµίδα > µικρών > χειλέων έχει βαθύτερο χρώµα από εναπόθεση µελανίνης µεγάλων κατά την εφηβεία Kλειτορίδα > βρίσκεται κάτωθεν του εφηβαίου είναι το αντίστοιχο του πέους στο θήλυ αποτελείται από 2 σηραγγώδη σωµάτια στυτικού αγγειακού ιστού > τοποθετηµένα το ένα δίπλα στο άλλο περιβάλλονται από ινοκολλαγονώδες έλυτρο διαχωρίζονται από ατελές διάφραγµα επενδύεται από λεπτή επιδερµίδα > χωρίς τριχοθυλάκια µε σµηγµατογόνους εκκρινείς ιδρωτοποιούς & αποκρινείς αδένες µε αισθητικά νεύρα φέρει ποικιλία από υποδοχείς ανώτερη επιφ. το δέρµα σχηµατ. απλή καλύπτρα (πόσθη κλειτορίδας) κατώτερη επιφ. κατά τη µέση γραµµή σχηµατ. το λεπτό χαλινό τα σηραγγώδη σωµάτια > αποκλίνουν στη βάση της κλειτορίδας 321

3 οδεύουν κατά µήκος άνω - κάτω κλάδου ηβικού οστού περιέχουν ίνες ισχιοσηραγγώδους µυός είναι µικρή πριν την εφηβεία µεγαλώνει µε την έναρξη σεξουαλικής ωρίµανσης Στόµιο της ουρήθρας > ανοίγει στη µέση γραµµή κάτω από την κλειτορίδα σε κάθε πλευρά στοµίου εκβάλλουν οι παραουρηθραίοι αδένες τοποθετηµένοι γύρω από την ουρήθρα κυρίως οπισθοπλάγια επενδύονται από ψευδοπολύστιβο κυλινδρικό επιθήλιο οι αδένες του Bartholin > βρίσκονται στο κατώτερο τµήµα κόλπου αποτελούνται από αδενοκυψέλες > επενδύονται από ψηλά κυλινδρικά βλεννοεκκριτικά κύτταρα µε πυρήνες µικρούς βασικούς κυτταρόπλασµα αραιοχρωµατικό εκβάλλουν στο οπισθοπλάγιο τµήµα του κόλπου (στο ύψος υπολειµµάτων παρθενικού υµένα) µε πόρο που επενδύεται από µεταβατικό επιθήλιο που φέρει επιφανειακή βλεννοεκκριτική στιβάδα Kόλπος > είναι ινοµυώδης σωλήνας εκτείνεται από τον πρόδοµο > ως τη µήτρα προβάλλει µέσα στο κόλπο περιβάλλει τελικό άκρο τραχήλου µήτρας (σαν περιχειρίδα) > σχηµατίζοντας πρόσθιο οπίσθιο πλάγιους θόλους έχει 4 στιβάδες βλεννογόνο που καλύπτεται από πολύστιβο πλακώδες επιθ. χόριο πλούσιο σε ελαστικές ίνες λεπτοτοιχωµατικά αιµοφόρα αγγεία κυρίως φλέβες φλεβίδια ινοµυώδη στιβάδα µε εσωτερικά κυκλικές δεσµίδες λείων µυϊκών ινών µε εξωτερικά επιµήκεις λείες µυϊκές ίνες ίνες σκελετικού µυός (περιοχή παρθενικού υµένα) εξωτερικό χιτώνα από ινοκολλαγονώδη ιστό µε πολυάριθµες πυκνές 322

4 µεγάλα αιµοφόρα αγγεία - νεύρα αθροίσµατα γαγγλιακών κυττάρων ελαστικές ίνες το πλούσιο δίκτυο των ελαστικών ινών του τοιχώµατος του > είναι υπεύθυνο για την ελαστικότητά του εκτεταµένο υποβλεννογόνιο πλέγµα λεπτοτοιχωµατικών αγγείων > επιτρέπει διάχυση υδαρούς υγρού που συµµετέχει στο κολπικό υγρό τα τοιχώµατα του συµπίπτουν σε κατάσταση ηρεµίας & εµφανίζουν πυκνές εγκάρσιες βλεννογονικές πτυχές στη µέση γραµµή προσθίου - οπισθίου τοιχώµατος > παρατηρείται επιµήκης αβαθής αύλακα η δοµή του ποικίλλει > ανάλογα µε την ηλικία & την ορµονική δραστηριότητα οι µεταβολές αφορούν στο µη κερατινοποιηµένο πολύστιβο πλακώδες επιθήλιο πριν εφηβεία & µετά εµµηνόπαυση > είναι λεπτό αναπαραγωγικά χρόνια > είναι παχύ βασικά κυτ. & παραβασική στιβάδα > εµφανίζουν αυξηµένες µιτώσεις τα επιφανειακά κυτ. > αυξάνουν σε αριθµό & µέγεθος λόγω συσσώρευσης γλυκογόνου & λιπιδίων ανώτερα όρια γλυκογόνου στα κυτ. κατά την ωορρηξία κυτ. πλούσια σε γλυκογόνο κατά την εκκριτική φάση αποφολιδώνονται διάσπαση του γλυκογόνου από γαλακτοβάκιλλους παράγει γαλακτικό οξύ που είναι υπεύθυνο για το όξινο ph κόλπου Mήτρα > τράχηλος > είναι µυώδες όργανο δέχεται τον αριστερό - δεξιό ωαγωγό επενδύεται από κυλινδρικό επιθήλιο κατώτερο της άκρο εκβάλλει µέσα στο κόλπο διαιρείται σε 3 τµήµατα > πυθµένα σώµα τράχηλο είναι το κατώτερο τµήµα της µήτρας προέχει στον κολπικό αυλό εσωτερική συµβολή τραχήλου - σώµατος (έσω στόµιο) > υπάρχει µεταβολή του επιθηλίου 323

5 αυλός τραχήλου εκβάλλει στη κολπική κοιλότητα (έξω στόµιο) > υπάρχει µεταβολή επιθηλίου είναι κυλινδρικός - συµµετρικός - µήκους 3 ε.κ - διαµέτρου ε.κ το σχήµα του µεταβάλλεται µετά την εγκυµοσύνη το στρώµα του αποτελείται κυρίως από > ινοκολλαγονώδη ιστό µερικές λείες µυϊκές ίνες άφθονα αιµοφόρα αγγεία Eξωτράχηλος > η εξωτερική επιφάνεια τµήµατος τραχήλου που προβάλλει µέσα στον αυλό του κόλπου > ο εξωτράχηλος επενδύεται από µη κερατινοποιηµένο πολύστιβο πλακώδες επιθήλιο που συνέχεται µε το επιθήλιο των κολπικών θόλων είναι πλούσιο σε γλυκογόνο (αναπαραγωγική ηλικία) υφίσταται κυκλικές αλλαγές κατά τον έµµηνο κύκλο πριν την εµµηναρχή > επιθήλιο έχει λιγότερες στιβάδες µετά την εµµηνόπαυση πολύ λεπτότερο λιγότερο γλυκογόνο σχετικώς µικρά κυτ. Eνδοτράχηλος > ανάµεσα στην κοιλότητα της µήτρας > & την κολπική κοιλότητα πορεύεται ο ενδοτραχηλικός σωλήνας επενδύεται από µονόστιβο κυλινδρικό βλεννο - εκκριτικό επιθήλιο σχηµατίζει βαθιές σχισµοειδείς εγκολπώσεις του επιφαν. επιθηλίου > σωληνώδεις σχηµατισµοί µε τυφλή απόληξη που σηµαίνει εκτεταµένη επιφάνεια & αυξηµένη παραγωγή τραχηλικής βλέννας (πριν την εφηβεία - µετά εµµηνόπαυση ελαττώνεται) η µεταφορά της ενδοτραχηλικής βλέννας > στον αυλό του κόλπου διευκολύνεται από τα κροσσωτά κυλινδρικά κυτ. παραγωγική φάση > η βλέννα είναι άφθονη λεπτόρρευστη υδαρής µε αλκαλικό ph αποτελείται από δίκτυο µορίων γλυκοπρωτεΐνης µε ενδιάµεσους χώρους πληρούµενους από πλάσµα πλούσιο σε Nα + - K + - Cl (κρυστάλλωση βλέννας) µετά την ωορρηξία > η βλέννα ελαττώνεται γίνεται ιξώδης µε όξινο ph & εµποδίζει είσοδο σπερµατοζωαρίων 324

6 H πλακώδης - κυλινδρική συµβολή τραχήλου > είναι το σηµείο που συναντάται κυλινδρικό επιθ. ενδοτραχηλικού σωλήνα > µε πλακώδες επιθ. εξωτραχήλου πλακώδης - κυλινδρική συµβολή στο έµβρυο > βρίσκεται στη περιοχή του έξω στοµίου στη γέννηση > η θέση της επηρεάζεται από ενδοµήτρια δράση ορµονών στη εφηβεία > µπορεί να επεκταθεί κυλινδρικό επιθ. προς εξωτράχηλο (σχηµατισµός εκτροπίου ή τραχηλικής διάβρωσης) πριν εφηβεία το ph κόλπου - τραχήλου > είναι αλκαλικό στη συνέχεια η βακτηριδιακή διάσπαση γλυκογόνου (πλακώδους επιθ. κόλπου - τραχήλου) δίνει όξινο ph (περίπου 3) που επάγει την πλακώδη µεταπλασία κυλινδρικού επιθ. του εκτροπίου (ζώνη µετάπτωσης) η ζώνη αυτή είναι µεταξύ ενδοτραχηλικού κυλινδρικού & εξωτραχηλικού πλακώδους επιθ. έχει ποικίλο µέγεθος είναι κοντά στο έξω στόµιο σε µεγαλύτερες ηλικίες πιθανόν να βρεθεί µέσα στον ενδοτραχηλικό σωλήνα η ζώνη αυτή αποτελείται από νέο πλακώδες επιθήλιο που αποφράσει τον αυλό ενδοτραχηλικών αδενίων (κοντά έξω στόµιο) > η παραγόµενη βλέννα δεν µπορεί να απεκκριθεί συσσωρεύεται - συµπυκνώνεται µε αποτέλεσµα διάταση & δηµιουργία σφαιρικών κύστεων που καλύπτονται από επιπεδωµένα βλεννοεκκριτικά κυτ. (θυλάκια του Naboth) σώµα της µήτρας > σώµα & > µήτρας έχουν παχιά τοιχώµατα από δέσµες λείου πυθµένας µυϊκού ιστού (µυοµήτριο) σε 3 ασαφείς στιβάδες είναι ορµονοευαίσθητο στην εγκυµοσύνη υφίσταται υπερτροφία (µέγεθος) & υπερπλασία (αριθµός) µετά τοκετό σταδιακά αποκτά φυσιολογικό µέγεθος στην εγκυµοσύνη τα αιµοφόρα αγγεία µυοµητρίου διευρύνονται σηµαντικά παχύνεται το τοίχωµα τους µετά την εµµηνόπαυση ατροφούν τα λεία µυϊκά κυτ. στην αναπαραγωγική ηλικία ινοκολλαγονώδης ιστός 325

7 σώµα & > πυθµένας είναι πολύ λίγος αυξάνεται σηµαντικά στην εµµηνόπαυση µήτρας επενδύονται από εξειδικευµένο βλεννογόνο το ενδοµήτριο που αποτελείται από αδένες & από στηρικτικό ιστό πριν την εφηβεία > είναι απλό αποτελείται από χαµηλό κυβοειδές επιθήλιο στηρίζεται σε αραιό στρώµα ατρακτοειδών κυτ. εσωτερικά του στρώµατος καταδύσεις επιθηλίου σχηµατίζουν υποτυπώδεις σωληνώδεις αδένες µεταξύ εµµηναρχής & εµµηνόπαυσης > διαφοροποιείται σε 2 στιβάδες * µια βαθιά βασική στιβάδα > στη συµβολή µε το µυοµήτριο * µια επιφανειακή λειτουργική στιβάδα > που επενδύει τον αυλό > απαντά στα ορµονικά ερεθίσµατα υφίσταται µηνιαίες κυκλικές µεταβολές> που αφορούν τον πολλαπλασιασµό την έκκριση την νέκρωση & την απόπτωση εάν γίνει γονιµοποίηση - εµφύτευση ωαρίου το ενδοµήτριο δεν αποπίπτει & σχηµατίζει το φθαρτό η βασική στιβάδα > δεν αποπίπτει αποτελεί την κυτταρική εφεδρεία για την νέα λειτουργική στιβάδα µετά την απόπτωση Tο ενδοµήτριο δεν απαντά οµοιόµορφα στην ωοθηκική ορµονική διέγερση. Έτσι το ενδοµήτριο του κατώτερου τµήµατος κοιλότητας στη συµβολή µε το τράχηλο & γύρω από την είσοδο των ωαγωγών > εµφανίζει µικρό βαθµό δραστηριότητας παρόµοιο µε αυτό της βασικής στιβάδας. Kοντά στην εµµηνόπαυση ανταποκρίνεται µερικώς στα ορµονικά ερεθίσµατα. στην εµµηνόπαυση > το ενδοµήτριο υποστρέφει αν & οι σωληνοειδείς αδένες πιθανόν να υποστούν κυστική διάταση & το στρώµα να γίνει συµπαγές (ατροφικό κυστικό ενδοµήτριο) Φαλλοπιανοί πόροι (ωαγωγοί ή σάλπιγγες) > µεταφέρουν τα ωάρια από την ωοθήκη > στο σώµα µήτρας αποτελούν θέση γονιµοποίησης των ωαρίων κάθε ωαγωγός έχει µήκος ε.κ 326

8 εκτείνεται από ένα διευρυσµένο ανοικτό άκρο κοντά στην ωοθήκη σε ένα στενό τµήµα που περνά µέσα στη µήτρα υπάρχουν 4 τµήµατα > που διαφέρουν ιστολογικά ως προς την περιεκτικότητα του σε µυϊκές ίνες + επιθήλιο & το βαθµό περιέλιξης του επιθηλίου κώδωνας > έχει σχήµα σαν χωνί φέρει δακτυλοειδείς προσεκβολές (τους κροσσούς) που καλύπτονται από επιθήλιο & µπορεί να προσκολλώνται στη γειτονική ωοθήκη λήκυθος > µια λεπτοτοιχωµατική ζώνη προς τα έσω του κώδωνα συνήθως λαµβάνει χώρα η γονιµοποίηση του ωαρίου ισθµός > στενότερο τµήµα + παχύ τοίχωµα ακολουθεί την λήκυθο ενδοτοιχωµατικό τµήµα > συνέχεται µε τον ισθµό & ανοίγει στη µήτρα O ωαγωγός είναι ένας µυϊκός σωλήνας που επενδύεται από εξειδικευµένο επιθήλιο που σχηµατίζει ποικιλία πτυχών & αναδιπλώσεων (ανάλογα µε την εντόπισή του) O ωαγωγικός µύς > είναι λείος µύς αποτελούµενος από 2 στιβάδες έσω κυκλική έξω επιµήκης στιβάδα στιβάδα κοντά στη µήτρα προστίθεται & 3η µυϊκή στιβάδα προς τον αυλό υπάρχει αραιός αγγειοβριθής συνδετικός ιστός (χόριο) που στηρίζει το επιθήλιο 2 τύποι επιθηλιακών κυτ. επενδύουν τον ωαγωγό > τα κροσσωτά & τα εκκριτικά κυτ. κροσσωτά κυτ. > είναι άφθονα στο κωδωνικό άκρο µειώνονται σηµαντικά στο ενδοτοιχωµατικό άκρο είναι κυλινδρικά κυτ. το ύψος τους ποικίλλει στη διάρκεια του έµµηνου κύκλου στην ωορρηξία έχει το µέγιστο ύψος + περισσότ. κροσσ. µετά ωορρηξία µικραίνει σε ύψος & χάνει κροσσούς υπεύθυνα για µετακίνηση ωαρίου στον κώδωνα - λήκυθο εκκριτικά κυτ. > είναι κυλινδρικά κυτ. µε µικρολάχνες παράγουν υδαρές σαλπιγγικό υγρό > πλούσιο σε K + - Cl & ανοσοσφαιρίνες θεωρείται ότι έχει τροφική λειτουργία > για τα σπερµατοζωάρια & το γονιµοποιηµένο ωάριο σφηνοειδές κυτ. > είναι παρηκµασµένο εκκριτικό κύτταρο εφεδρικό βασικό κυτ. > αποτελούν κυτ. της λεµφικής σειράς 327

9 Ωοθήκες > είναι µικρά επίπεδα > όργανα τοποθετηµένα στη δεξιά - αριστερή πλάγια πυελική ωοειδή κοιλότητα έχουν 2 κύριες λειτουργίες > είναι πηγή των ώριµων ωαρίων παράγουν στεροειδείς ορµόνες η επιφάνεια καλύπτεται από µονόστιβο κυβοειδές ή χαµηλό κυλινδρ. επιθ. επιπεδώνεται µε την πάροδο της ηλικίας ή σε περιπτώσεις διόγκωσης της ωοθήκης συνέχεται µε το πυελικό περιτόναιο στη πύλη της ωοθήκης εσφαλµένα ονοµάζεται "βλαστικό" φέρει µικρολάχνες & σπάνιους κροσσούς έχει άφθονα µιτοχόνδρια στη βάση µικρολαχνών υπάρχουν πινοκυτταρικά κυστίδια η ωοθηκική επιφάνεια> φέρει ακανόνιστες σχισµές που καλύπτονται από επιφανειακό επιθήλιο µπορεί να "σφραγιστούν" τα άκρα τους > σχηµατίζοντας κύστεις (βλαστικά κυστικά έγκλειστα) στην ώριµη ωοθήκη > επιφανειακά κυτ. διαχωρίζονται από υποκείµενο ιστό µε βασική µεµβράνη (λευκός χιτώνας) Στην ωοθήκη διακρίνουµε 3 τµήµατα > πύλη µυελό φλοιό ωοθηκική πύλη > µυελός ωοθήκης > συνέχεται µε το µυελό απο αυτή εισέρχονται - εξέρχονται τα αιµοφόρα λεµφικά αγγεία & νεύρα περιέχουν υπολείµµατα εµβρυϊκού πόρου του Wolff (ακανόνιστοι σωλήνες επενδυόµενοι από κυβοειδές επιθ.) & µικρά αθροίσµατα πυλαίων κυττάρων είναι όµοια ιστολογικά µε διάµεσα κυτ. Leydig του όρχι είναι σφαιρικά ή ωοειδή κυτταρόπλασµα ηωσινόφιλο κοκκιώδες ή αφρώδες περιέχουν καφέ χρωστική διατάσσονται πυκνά µεταξύ τους µερικά περιέχουν κρυσταλλοειδή του Reinke άλλα στρογγυλά ηωσινόφιλα υαλοειδή σωµάτια βρίσκονται κοντά σε νεύρα & αιµοφόρα αγγεία περιέχει αθροίσµατα στρωµατικών κυτ. όµοια µε του φλοιού περιέχει αγγεία - λεµφαγγεία υπολείµµατα εµβρυϊκού πόρου του Wolff & µικρά αθροίσµατα πυλαίων κυτ. 328

10 φλοιός ωοθήκης > αποτελείται από 2 κύρια στοιχεία στηρικτικό στρώµα δοµές που παράγουν γαµέτες & παράγωγα τους αναλογία > εξαρτάται από την ηλικία & την ορµονική διέγερση εµφάνιση το φλοιώδες στρώµα > αποτελείται από πυκνά ακανόνιστα ή σπειροειδώς διαταγµένα > ατρακτοειδή ινοβλαστικά κύτταρα κυτταρόπλασµα πλούσιο σε ριβοσώµατα µικρονηµάτια µιτοχόνδρια (γύρω από πυρήνα) µικροπινοκυτταρικά κυστίδια µικρός αριθµός λιποσταγονιδίων ανάµεσα στα κυτ. στρώµατος υπάρχουν > δικτυωτές & κολλαγόνες ίνες είναι χαρακτηριστικές στη περιοχή του φλοιού η σταδιακή εναπόθεση κολλ. ινών αρχίζει πρόωρα & µε την πάροδο του χρόνου γίνεται εντονώτερη στην εµµηνόπαυση καλύπτει όλη την έκταση του φλοιού η κυτταροβρίθεια του φλοιώδους στρώµατος & το ποσό του λίπους των κυττάρων εξαρτώνται από την ορµονική διέγερση η αύξηση των λιποειδών > στα στρωµατικά κυτ. ονοµάζεται ωχρινοποίηση (ιδιαίτερα εµφανής κατά την εγκυµούνη) Tο ωοθηκικό στρώµα έχει 3 λειτουργίες προσφέρει δοµική στήριξη στα αναπτυσσόµενα ωάρια παράγει κύτταρα έσω - έξω θήκης γύρω από αναπτυσσόµενα ωοθυλάκια εκκρίνει στεροειδείς ορµόνες 3 κυρίως τύποι στρωµατικών κυτ. εκκρίνουν στεροειδείς ορµόνες * κύτταρα που περιβάλλουν το ωοθυλάκιο * διάσπαρτα ωχρινικά στρωµατικά κυτ. πλούσια σε λιποειδή * ενζυµικώς ενεργά στρωµατικά κυτ. µε αξιόλογη οξειδωτική δραστηριότητα 329

11 Σχηµατισµός γαµετών & ωρίµανση > αριθµός > γαµετών > ποικίλλουν µορφολογία ανάλογα µε την ηλικία εµβρυολογικά προέρχονται από αρχέγονα βλαστικά κύτταρα (αναπτύσσονται στο λεκιθικό ασκό) µε µιτωτικές διαιρέσεις παράγουν µικρά ωογόνια (µιτωτ. διαιρέσεις πολ/ νται) 2 τρίµηνο εγκυµοσύνης οι µιτωτικές διαιρέσεις σταµατούν & τα περισσότερα ωογόνια αυξάνουν σε µέγεθος πρωτογενή ωοκύτταρα πολλά εκφυλίζονται ώστε µέχρι τη γέννηση επιζούν 1 εκατοµµύρ. στην έναρξη της εφηβείας ανέρχονται περίπου στις τα πρωτογενή ωοκύτταρα που επιζούν 2 τρίµηνο εγκυµοσύνης εισέρχονται στην πρόφαση 1ης µειωτικής διαίρεσης (για αρκετά χρόνια) περιβαλλόµενα από µια στιβάδα αποπλατυσµένων κυτ. (κοκκιωδών κυττάρων) αρχέγονα ωοθηλάκια στη γέννηση το στρώµα ωοθηκικού φλοιού περιέχει µεγάλο αριθµό αρχέγονων ωοθηλακίων στην εφηβεία η κυκλική έκκριση θυλακιοτρόπου ορµόνης (FSH) διεγείρει περαιτέρω ανάπτυξη µικρού αριθµού αρχέγ. ωοθηλακ. αύξηση µεγέθους ωοκυττάρου αύξηση µεγέθους κοκκιωδών κυτ. (κυβοειδή ή κυλινδρ.) µονόστιβο πρωτογενές ωοθυλάκιο συνεχιζόµενη έκκριση FSH επάγει σε διαίρεση τα κοκκιώδη κυτ. ώστε να σχηµατίσουν πολύστιβο επιθήλιο (περιβάλλει ωοκύτταρο) µεταξύ ωοκυττάρου & γειτονικών κοκκιωδών κυτ. δηµιουργείται γλυκοπρωτεϊνική στιβάδα ηωσινοφιλικού υλικού που ονοµάζεται διαφανής ζώνη που διατρέχεται από µικρολάχνες ωοκύτταρου & κυτταροπλασµατικές αποφυάδες έσω στιβάδας κοκκιωδών κυτ. πολύστιβο πρωτογενές ωοθυλάκιο ωοθηκικά στρωµατικά κυτ. τοποθετούνται σε συγκεντρ. στιβάδες στο στάδιο αυτό τα περισσότερα ωοθυλάκια εκφυλίζονται (ατρησία) ώστε µικρός αριθµός ωοθυλακίων φθάνει σε ωριµότητα µε θυλακική ωρίµανση στιβάδ. κοκκιωδών κυτ.αυξάνουν σε πάχος & τα στρωµατικά κυτ. διαφοροποιούνται σε 2 στιβάδες > έσω- έξω * η έσω στιβ. στρωµατικών κυτ. (έσω θήκη) αυξάνει σε µέγεθος, τα κύτταρα έχουν ευκρινές λείο E, µιτοχόνδρια µε σωληνώδεις ακρολοφίες, εκκρίνουν οιστρογόνα η έσω θήκη έχει πλούσιο τριχοειδικό δίκτυο * η έξω στιβ. (έξω θήκη) παραµένει λεπτή & συµπαγής 330

12 δευτερογενές ωοθυλάκιο ανάµεσα στις στιβ. κοκκιωδών κυτ. που περιβάλλουν ωοκύτταρο εµφανίζονται µικρές κοιλότητες γεµάτες υγρό µεγαλώνουν - συνενώνονται σε µια κοιλότητα (άντρο) που αυξάνει σε µέγεθος το ωοκύτταρο τοποθετείται έκκεντρα στο ωοθυλάκιο & χωρίζεται από ωοθυλακικό υγρό από κάλυµµα κοκκιωδών κυτ. (ωοφόρο λοφίδιο) τριτογενές ή γραφιανό ωοθυλάκιο (ώριµο για ωορρηξία) συµπληρώνεται το πρώτο στάδιο µείωσης & παράγονται ένας απλοειδής γαµέτης ένα µικρό πολικό σωµάτιο (δευτερογενές ωοκύτταρο) η ωρίµανση ωοθυλακίου διαρκεί περίπου 15 ηµέρες & µετά είναι έτοιµο για ωορρηξία η έσω θήκη εκκρίνει αυξηµένα ποσά οιστρογόνων που διεγείρουν τον πολ/ σµό του ενδοµητρίου Ωορρηξία > κατά την ωορρηξία το γραφιανό ωοθυλάκιο είναι πολύ µεγάλο (µικρή κυστική µάζα) προκαλώντας παραµόρφωση της επιφάνειας της ωοθήκης η κυστική µάζα καλύπτεται από λεπτή στιβ. βλαστικού επιθ.- βασική µεµβράνη - λεπτή ζώνη φλοιωδών στρωµατικών κυττάρων η αιχµή της έκκρισης ωχρινοποιητικής ορµόνης (LH) επάγει συµπλήρωση α φάσης µειωτικής διαίρεσης & οδηγεί στη ρήξη του ωοθηλακίου το ωοκύτταρο αποσπάται από το τοίχωµα ωοθυλακίου & κολυµπά ελεύθερα στο ωοθυλακικό υγρό περιβαλλόµενο από ακανόνιστο δακτύλιο κοκκιωδών κυτ. (τον ακτινωτό στέφανο) το τοίχωµα ωοθυλακίου σπάζει & ωοθυλακικό υγρό εκκενώνεται στην περιτοναϊκή κοιλότητα το ωοκύτταρο + ακτινωτό στέφανο το ωοθυλάκιο γεµίζει µε αιµατόπηγµα ενώ προσλαµβάνεται από χοανοειδές άνοιγµα ωαγωγού αίµα ελευθερώνεται στην περιτ. κοιλότητα & προκαλεί παροδικό πόνο ο γεµάτος µε αιµατόπηγµα αυλός ωοθυλακ. (αιµορραγικό σωµάτιο) οργανώνεται & αναπτύσσει ίνωση στις επόµενες εβδοµάδες η LH επάγει αλλαγές (ωχρινοποίηση) στα κοκκιώδη & στα κυτ. της έσω θήκης µετατρέποντας το ωοθυλάκιο σε συγκεκριµένη δοµή το ωχρό σωµάτιο κοκκιώδη κυτ. µεγαλώνουν σε µέγεθος αποκτούν ευκρινές λείο E διογκώνονται λόγω συσσώρευσης λιποειδών 331

13 (κοκκιώδη ωχρινικά κύτταρα) εκκρίνουν προγεστερόνη κυτ. έσω θήκης έχουν ήδη αναπτυγµένο λείο E συσσωρεύουν λιποειδή (θηκικά ωχρινικά κύτταρα) εκκρίνουν οιστρογόνα πολλά κυτ. γίνονται συµπαγή ατρακτοειδή το ωχρό σωµάτιο φέρει κεντρική περιοχή ουλοποίησης αιµατοπήγµατος που περιβάλλεται από ζώνη κίτρινων κοκκιωδών ωχρινικών κυτ. µε συγκεντρώσεις µικρότερων ωχρινικών κυτ. της θήκης περιφερικά ινώδη διαφράγµατα χωρίζουν µάζες κοκκιωδών ωχρινικών κυτ. ενώ τα ωχρινικά κυτ. θήκης είναι εµφανή κοντά στα διαφράγµατα ωχρό σωµάτιο φθάνει µέγιστο µέγεθος του συνήθως την 20η µέρα έµµηνου κύκλου & στη συνέχεια εκφυλίζεται εκτός αν υπάρξει γονιµοποίηση ωοκυττάρου Aρχίζει µε ελάττωση του µεγέθους των ωχρινικών κυτ. της κοκκιώδους στιβ. & της θήκης εµφάνιση κενοτοπίων στο κυτταρόπλασµα ελαττωµένη έκκριση προγεστερόνης & οιστρογόνων τα ατρακτοειδή κύτταρα της έξω θήκης + ατρακτοειδείς ινοβλάστες που σχηµατίζουν τα ινώδη διαφράγµατα παράγουν κολλαγόνο που αντικαθιστά τα εκφυλισµένα ωχρινικά κυτ. > σχηµατισµός µικρής ωοειδούς µάζας από ακυτταρικό κολλαγονώδη ιστό µε σχήµα όµοιο µε αυτό του ωχρού σωµατίου το λευκό σωµάτιο που παραµένει στην ωοθήκη & µε την πάροδο του χρόνου γίνεται µικρότερο σε µέγεθος, αλλά δεν εξαφανίζεται Aτρησία ωοθυλακίου > µόνο ωογόνια φτάνουν σε πλήρη ωρίµανση & ωορρηξία τα περισότερα υφίστανται εκφύλιση (ατρησία) που µπορεί να συµβεί σε οποιοδήποτε στάδιο κυρίως στην διάρκεια της ενδοµήτριας ζωής αλλά & στη βρεφική παιδική & αναπαραγωγική ζωή όταν τα ωοθυλάκια είναι µικρά (πρωτογενή - δευτερογενή) υφίστανται κυτ. εκφύλιση & πλήρη απορρόφηση 332

14 στα µεγαλύτερα ωοθυλάκια (τριτογενή) παρατηρείται αντικατάσταση από υαλοειδή ινώδη ιστό το ωοκύτταρο αυτολύεται τα κοκκιώδη κυτ. εκφυλίζονται η διαφανής ζώνη εµφανίζει πτύχωση - σύµπτωση όταν ένα µεγάλο ωοθυλάκιο υφίσταται ατρησία δηµιουργείται κολλαγονώδης ουλή το ινώδες σωµάτιο (στο σχήµα µοιάζει µε το µικρό λευκό σωµάτιο) Eµµηνος κύκλος > η ιστολογική εικόνα της επιφανειακής λειτουργικής στιβάδας ποικίλλει στον έµµηνο κύκλο που διαρκεί φυσιολογικά 28 ηµέρες στο τέλος κάθε κύκλου η επιφ. λειτουργική στιβ. νεκρώνεται & αποπίπτει σαν αιµορραγία µέσω του τραχήλου & του κόλπου (εµµηνορρυσία) η βασική στιβάδα του ενδοµητρίου δεν νεκρώνεται & αποτελεί την εφεδρική πηγή αναγέννησης νέας λειτουργικής στιβάδα στη διάρκεια του επόµενου έµµηνου κύκλου η εµµηνορρυσία διαρκεί περίπου 4 ηµέρες οι κυκλικές αλλαγές του λειτουργικού ενδοµητρίου υπόκεινται στις µεταβολές της έκκρισης * ωοθηκικών * υποφυσιακών & * υποθαλαµικών ορµονών παραγωγική φάση > κατά τη διάρκεια εµµηνορρυσίας αποπίπτει εξ ολοκλήρου η επιφανειακή λειτουργική στιβ. ενώ παραµένει το βασικό ενδοµήτριο αρχίζει νέος κύκλος ωρίµανσης ενός ωοθυλακίου που οδηγεί σε αυξανόµενη έκκριση οιστρογόνων & διέγερση της µιτωτικής δραστηριότητας βασικού ενδοµητρίου (αδένων & στρώµατος) ο συνεχιζόµενος πολ/ σµός για ηµέρες αποκαθιστά τη λειτουργική στιβ. ενδοµητρίου µε ευθείς σωληνωτούς ενδοµήτριους αδένες µέσα στο στρώµα καθώς τα επίπεδα των οιστρογόνων αυξάνουν προς το τέλος αυτής της φάσης οι αδένες γίνονται ελαφρά ελικοειδείς & διατείνεται ο αυλός τους ο πολ/ σµός κυλινδρικών κυτ. αδένων > δηµιουργεί ψευδοπολύστιβη εµφάνιση η παραγωγική φάση διαρκεί από 4η έως 14-16η ηµέρα του κύκλου ωορρηκτική φάση > η ωορρηξία συµβαίνει την 14-16η ηµέρα υποπυρηνικά κενοτόπια στα κυλινδρικά κυτ. ενδοµήτριων αδένων 333

15 συµπίπτει µε την αιχµή της έκκρισης LH από την υπόφυση όλοι οι αδένες παρουσιάζουν αυτή την αλλαγή εκκριτική φάση > χαρακτηρίζεται από την εµφάνιση υπερπυρηνικών κενοτοπίων στο κορυφαίο τµήµα των κυλινδρ. κυτ. ενδοµητρ. αδένων το εκκριτικό υλικό αποβάλλεται στον αυλό των αδένων (αποκρινής) µε αποτέλεσµα ανώµαλη - ασαφής επιφάν. κυττάρων οι αδένες γίνονται ελικοειδείς αυλοί τους διευρύνονται (λόγω εκκρινόµενου περιεχοµένου) οφείλεται στη δράση της προγεστερόνης (ωχρό σωµάτιο) διαρκεί από την 16-25η ηµέρα του κύκλου προεµµηνορρυσιακή φάση > περίπου 22η ηµέρα εκκριτική δραστηριότητα µειώνεται & ακολουθούν οι εκφυλιστικές αλλαγές εκκρίσεις στον αυλό αδένων ελαττώνονται- συµπυκνών αδένες γίνονται ακανόνιστοι, τοιχώµατα συµπίπτουν εµφάνιση σπειροειδών αρτηριδίων στρώµατος & αύξηση όγκου στρωµατικών κυτ. γύρω από αρτηρίδια οι αλλαγές αυτές σταµατούν λόγω αιφνίδιας πτώσης προγεστερόνης - οιστρογόνων (υποστροφή ωχρού σωµ.) διαρκεί από την 25η έως την 28η ηµέρα εµµηνορρυσία > αυξηµένη περιέλιξη σπειροειδών αρτηριδίων ελαττώνει ροή αίµατος & περαιτέρω σύσπαση τους δηµιουργεί σηµαντική ισχαµία του λειτουργικού ενδοµητρίου ακολουθεί διεύρυνση αγγείων στα βαθύτερα στρώµατα που συνδιάζεται µε νέκρωση τοιχωµάτων επιφαν. αγγείων οδηγώντας σε αιµορραγία µέσα στο στρώµα τα νεκρωµένα αδένια - κύτταρα στρώµατο ς- συσσωρευµένο αίµα αποπίπτουν σαν εµµηνορρυσιακά απόβλητα αρχικά τα επιφανειακά τµήµατα ενδοµητρίου στη συνέχεια τα βαθύτερα τµήµατα (βασική στιβάδα ακέραια) Kύηση > οι κυκλικές αλλαγές ωοθήκης > συµβαίνουν σε µη γονιµοποίηση ωαρίου & ενδοµητρίου ή σε µη επιβίωση του ζυγώτη οι κυκλικές αλλαγές αναστέλλονται µέχρι κάποιο διάστηµα µετά τον τοκετό σε περίπτωση επιτυχούς γονιµοποίησης ενώ συγχρόνως ξεκινούν δοµικές αλλαγές του γεννητικού συστήµατος γονιµοποίηση & εµφύτευση > στην ωορρηξία το ωάριο απελευθερώνεται από την ωοθήκη εισέρχεται στον ανοικτό κώδωνα ωαγωγού φθάνει στη λήκυθο (συνήθης περιοχή γονιµοποίησης) συµπλήρωση δεύτερης µειωτικής διαίρεσης ωαρίου (όταν σπερµατοζωάριο εισέλθει στο ωάριο) ενώνονται το πυρηνικό υλικό σπερµατοκ. - ωαρίου σχηµατίζοντας > ένα διπλοειδή ζυγώτη διαδοχικές µιτωτικές διαιρέσεις για να δηµιουργήσει 334

16 συµπαγή - στρογγυλή - σαν µούρο µάζα κυττάρων το µορίδιο εισέρχεται στην ενδοµητρική κοιλότητα (4-5 µέρα γον) συνεχιζόµενες διαιρέσεις παράγουν κυστική µάζα βλαστοκύστη που αποτελείται από µια κοιλότητα γεµάτη µε υγρό βλαστική κοιλότητα & περιβάλλεται από µια κυτταρική στιβάδα τροφοβλάστη στο εσωτερικό της τροφοβλάστης στον ένα πόλο σχηµατίζεται συµπαγής άθροισµα κυττάρων εσωτερική κυτταρική µάζα (ιστοί εµβρύου) προσπάθειες εµφύτευσης στο ενδοµήτριο περίπου 6 ηµέρα µετά γονιµοποίηση αν είναι ανεπιτυχής τότε η βλαστοκύστη εκφυλίζεται & αποβάλλεται µαζί µε εκφυλ. ενδοµήτρ. & το αίµα µε έναρξη της εµµηνορρυσίας αν είναι επιτυχής αλλά δεν διατηρείται επέρχεται καθυστερηµένα εµµηνορρυσία όταν είναι επιτυχής η βλαστοκύστη εισχωρεί στο στρώµα ενδοµ. µε βοήθεια τροφοβλάστης περίπου 11 ηµέρα γονιµοπ. εγκαθίσταται πλήρως µέσα στο στρώµα ενδοµητρίου επάγει αλλαγή κυτ. στρώµατος σε γνήσια κυτ. φθαρτού (επίδραση προγεστερόνης από ωχρό σωµάτιο κύησης) ενδοµητρικοί αδένες έχουν αυξηµένη έκκριση που σε συνδυασµό µε φθαρτοειδή αλλαγή κυτ. στρώµατος χαρακτηρίζεται ως ενδοµήτριο µε εικόνα κύησης η τροφοβλάστη συνεχίζει να αναπτύσσεται µαζί µε ένα τµήµα στρώµατος που έχει µετατραπεί σε φθαρτό σχηµατίζοντας τον πλακούντα που είναι υπεύθυνος για τη διατροφή του εµβρύου & για τη συνεχή έκκριση ορµονών Tη χρονική στιγµή της ωορρηξίας > το ωχρό σωµάτιο εκκρίνει προγεστερόνη & αν επέλθει γονιµοποίηση - εµφύτευση τότε το ωχρό σωµάτιο µεγαλώνει (ωχρό σωµάτιο κύησης) διατηρείται 1ο τρίµηνο κύησης & µετά εκφυλίζεται (έκκριση προγεστερόνης από πλακούντα) τη στιγµή της εµφύτευσης το ενδοµήτριο βρίσκεται στην όψιµη εκκριτική φάση που χαρακτηρίζεται από διογκωµένους ελικοειδείς εκκριτικούς αδένες 335

17 & στρώµα πρώιµης φθαρτοειδούς αντίδρασης τροφοβλάστη > κατά την εµφύτευση η µονόστιβη τροφοβλάστη (εξωτερικό τοίχωµα της βλαστοκύστης) µετατρέπεται σε δίστιβη εξωτερική στιβάδα χαρακτηρίζεται από απώλεια πλάγιων κυτ. ορίων µε σχηµατισµό λεπτής συγκυτιακής στιβάδας της συγκυτιοτροφοβλάστης εσωτερική στιβάδα αποτελείται από κυβοειδή κυτ. µε αραιοχρωµατικό κυτταρόπλασµα την κυτταροτροφοβλάστη η συγκυτιοτροφοβλάστη > φέρει στην επιφάνεια µικρολάχνες καταστρέφει- διηθεί γειτονικό ιστό εξασφαλίζοντας επιτυχή διάβρωση ενδοµητρίου & αγγείων κατά την εµφύτευση η βλαστοκύστη αρχικά προσκολλάται στην επιφ. επιθ. στιβάδα στη συνέχεια µεµονωµένα τροφοβλαστικά κυτ. διεισδύουν στα επιθηλ. κυτ. & µε πρωτεολυτικά τους ένζυµα διαβρώνουν το επιφανειακό επιθήλιο επιτρέποντας πλήρη είσοδο βλαστοκύστης στο στρώµα µε επαρκή παροχή αίµατος λόγω διάβρωσης τριχοειδών ενδοµητρικών αγγείων το ρήγµα στην επιφάνεια του ενδοµητρίου καλύπτεται από µικρό θρόµβο αίµατος & επαναεπιθηλιοποιείται η βλαστοκύστη µέσα στο στρώµα επάγει πρώιµη µετατροπή γειτονικών κυτ. στρώµατος σε κυτ. φθαρτού επεκτείνεται σε ολόκληρο το ενδοµήτριο (παχύ ενδοµ.) πολ/ ται γρήγορα ενώ η εξωτερική συγκυτιακή στιβάδα προβάλλει ακανόνιστες προσεκβολές στο στρώµα διαβρώνοντας τα τοιχώµατα αγγείων ανάµεσα στις προσεκβολές της τροφοβλάστης σχηµατίζονται λίµνες µητρικού αίµατος οι µικρολάχνες επιφάνειακής συγκυτιοτροφοβλάστης υποβοηθούν την µεταφορά του O2 & των θρεπτικών ουσιών η κυτταροτροφοβλάστη > αναπτύσσεται κεντρικά των συγκυτιακών προσεκβολών µε προεκτάσεις υπό µορφή δακτύλων οι συµπαγείς µάζες κυτταροτροφοβλάστης που καλύπτονται από συγκύτιο σχηµατίζουν πρωτογενείς ή βλαστικές χοριακές λάχνες µε ανάπτυξη αραιού µεσεγχυµατικού πυρήνα οι λάχνες µετατρέπονται σε δευτερογενείς λάχνες που αποκτούν σύστηµα τριχοειδών (µέρος του εµβρυϊκού κυκλοφορικού συστήµατος) οι πλήρως αγγειωµένες λάχνες αναφέρονται ως τριτογενείς λάχνες οι λάχνες καθώς ωριµάζουν ο µεσεγχυµατικός πυρήνας περιέχει αλληλοδιαπλεκόµενους αγγειακούς αγωγούς 336

18 ινοβλάστες µερικά λεία µυϊκά κυτ. µεγάλα πλειόµορφα - κενοτοπιώδη κυτ. (κυτ. Hofbauer µε χαρακτ. µακροφάγων) πρώτες χοριακές λάχνες υποδιαιρούνται σχηµατίζοντας ένα πολύπλοκο σύστηµα µε µεγάλη επιφάν. ανταλλαγής ουσιών ανάµεσα στη µητρική & εµβρυϊκή κυκλοφορία οι τελικές λάχνες περιέχουν µικρά λεπτοτοιχωµ. τριχοειδή που συνδέονται µε µεγαλύτερα αγγεία για να ενωθούν & να σχηµατίσουν τις 2 αρτηρίες & τη µια φλέβα που πορεύονται στον οµφάλιο λώρο H δοµή των χοριακών λαχνών > µεταβάλλεται στη διάρκεια της εγκυµοσύνης πρώιµη κύηση > αρχικά > τα τριχοειδή εντοπίζονται στην κεντρική περιοχή λαχνών συνέχεια πολ/ νται & έρχονται σε επαφή µε τροφοβλαστική επιφάν. τα τριχοειδή διευρύνονται - γίνονται αφθονώτερα ενώ η ποσότητα του µεσεγχύµατος ελαττώνεται τα κυτταροτροφοβλαστικά κυτ. υπερτερούν & η συγκυτιοτροφοβλάστη σχηµατίζει µια λεπτή εξωτερική στιβάδα στην εξέλιξη της κύησης η κυτταροτροφοβλαστική στιβάδα υποστρέφει ώστε επικρατεί πλέον η συγκυτιοτροφοβλαστική στιβάδα τελικά διασώζονται µόνο µικρές αθροίσεις κυτταροτροφοβλαστικών κυτ. κάτω από την συγκυτιακή στιβάδα στο τέλος της εγκυµοσύνης > το µεσεγχυµατικό στρώµα των λαχνών µετατρέπεται σε υαλοειδή ουσία ανάµεσα στους µεσολάχνιους χώρους γεµάτους µε αίµα εναποτίθεται ινώδες που καλύπτει την εξωτερική επιφάνεια των λαχνών H διάταξη του πολύπλοκου συστήµατος χοριακών λαχνών εµβρυϊκής προέλευσης που εισέρχονται ανάµεσα στους γεµάτους µε αίµα µεσολάχνιους χώρους µητρικής προέλευσης > είναι µέσο µεταφοράς > O 2 θρεπτικών ουσιών µητρικών αντισωµάτων ορµονών από τη µητέρα στο έµβρυο άχρηστων προϊόντων µεταβολισµού από το έµβρυο στη µητέρα ο πλακούντας > αποτελείται από την τροφοβλάστη των λαχνών (έµβρυο) το βασικό φθαρτό (µητέρα) τους µεταξύ τους µεσολάχνιους χώρους εκτός από περιοχή ανταλλαγής ουσιών λειτουργεί & ως ενδοκρινές όργανο * συγκυτιοτροφοβλάστη εκκρίνει ανθρώπινη χοριονική γοναδοτροπίνη υπεύθυνη για τη συντήρηση ωχρού σωµατίου κύησης (µετά τη διακοπή LH από υπόφυση) 337

19 * συγκυτιοτροφοβλάστη εκκρίνει ανθρώπινη χοριονική σωµατοµαµµοτροφίνη µε γαλακτογόνο δραστηριότητα * πλακούντας εκκρίνει προγεστερόνη & οιστρογόνα Φθαρτός > µετά την εµφύτευση της βλαστοκύστης > µικρά κυτ στρώµατος διογκώνονται διαδικασία που ονοµάζεται φθαρτοποίηση εµφανίζεται αρχικά στα κυτ. του στρώµατος γύρω από τη βλαστοκύστη αλλά σύντοµα περιλαµβάνει όλο το ενδοµήτριο το ενδοµήτριο κάτω από θέση εµφύτευσης µετατρέπεται σε βασικό φθαρτό η λεπτή στεφάνη στρώµατος του ενδοµητρίου πάνω από τη βλαστοκύστη µετατρέπεται στο θυλακοειδή φθαρτό το ενδοµήτριο που καλύπτει την υπόλοιπη επιφάνεια της κοιλότητας της µήτρας ονοµάζεται γνήσιος ή τοιχωµατικός φθαρτός O βασικός φθαρτός > είναι το σπουδαιότερο των υπολοίπων τύπων φθαρτού διότι τα αγγεία αυτής της περιοχής τροφοδοτούν µε µητρικό αρτηριακό αίµα τις κοιλότητες ανάµεσα στις εµβρυϊκές χοριακές λάχνες παράλληλα προσλαµβάνουν το προερχόµενο από αυτές φλεβικό αίµα Tα φθαρτικά κύτταρα του στρώµατος > έχουν πυρήνες > εµφανείς αραιοχρωµατικούς στρογγύλους ή ωοειδείς λεπτοκοκκιώδη χρωµατίνη ένα ή δύο πυρήνια κυτταρόπλασµα > άφθονο οξύφιλο - κοκκιώδες ή ελαφρά αφρώδες E/ M > ευδιάκριτα - επιµήκη µιτοχόνδρια µεταβλητά ποσά αδρού E 338

20 339