wayücaw et- ášer `al-bêtô lë mör mallë et- amtühöt hä ánäšîm öºkel Ka ášer yûklûn Sü ët wüsîm Ke sep- îš Büpî amtahtô

Transcript

1 GENESIS 44 1 And he commanded the steward of his house, saying: 'Fill the men's sacks with food, as much as they can carry, and put every man's money in his sack's mouth. 1 ויצו את אשר על ביתו לאמר מלא את אמתחת האנשים אכל כאשר יוכלון שאת ושים כסף איש בפי אמתחתו vay tzav et-a sher al-bei tov le mor mal le et-am te chot ha 'a na shim o chel ka 'a sher yu che lun se 'et ve sim ke sef-ish be fi am tach tov. 1 ו י צ ו א ת א שׁ ר ע ל בּ יתוֹ ל אמ ר מ לּ א א ת א מ תּ ח ת ה א נ שׁ ים א כ ל כּ א שׁ ר יוּכ ל וּן שׂ א ת ו שׂ ים כּ ס ף א ישׁ בּ פ י א מ תּ ח תּ וֹ wayücaw et- ášer `al-bêtô lë mör mallë et- amtühöt hä ánäšîm öºkel Ka ášer yûklûn Sü ët wüsîm Ke sep- îš Büpî amtahtô 1 και ενετειλατο ιωσηφ τω οντι επι της οικιας αυτου λεγων πλησατε τους μαρσιππους των ανθρωπων βρωματων οσα εαν δυνωνται αραι και εμβαλατε εκαστου το αργυριον επι του στοματος του μαρσιππου kai eneteilato iōsēph tō onti epi tēs oikias autou legōn plēsate tous marsippous tōn anthrōpōn brōmatōn osa ean dunōntai arai kai embalate ekastou to argurion epi tou stomatos tou marsippou 2 And put my goblet, the silver goblet, in the sack's mouth of the youngest, and his corn money.' And he did according to the word that Joseph had spoken. 2 ואת גביעי גביע הכסף תשים בפי אמתחת הקטן ואת כסף שברו ויעש כדבר יוסף אשר דבר ve 'et-ge vi 'i ge vi a' hak ke sef ta sim be fi am ta chat hak ka ton ve 'et ke sef shiv rov vai ya 'as kid var yo v sef a sher dib ber. 2 } /k % = ה קּ ט ן ו א ת כּ ס ף שׁ ב ר וֹ ו יּ ע שׂ כּ ד ב ר יוֹס ף א שׁ ר דּ בּ ר ' 6 C{ - ' g k5 2 yv! µ' E' 4' E = # wü et-gübî`î Gübîª` hakkeºsep TäSîm Büpî amtaºhat haqqä ön wü ët Keºsep šibrô wayyaº`as Kidbar yôsëp ášer DiBBër 2 και το κονδυ μου το αργυρουν εμβαλατε εις τον μαρσιππον του νεωτερου και την τιμην του σιτου αυτου εγενηθη δε κατα το ρημα ιωσηφ καθως ειπεν 1

2 kai to kondu mou to arguroun embalate eis ton marsippon tou neōterou kai tēn timēn tou sitou autou egenēthē de kata to rēma iōsēph kathōs eipen 3 As soon as the morning was light, the men were sent away, they and their asses. 3 הבקר אור והאנשים שלחו המה וחמריהם hab bo ker o vr ve ha 'a na shim shul le chu hem mah va cha mo rei hem. 3 ה בּ ק ר א וֹר ו ה א נ שׁ ים שׁ לּ ח וּ ה מּ ה ו ח מ ר יה ם habböºqer ôr wühä ánäšîm šullühû hëºmmâ wahámörêhem 3 το πρωι διεφαυσεν και οι ανθρωποι απεσταλησαν αυτοι και οι ονοι αυτων to prōi diephausen kai oi anthrōpoi apestalēsan autoi kai oi onoi autōn 4 And when they were gone out of the city, and were not yet far off, Joseph said unto his steward: 'Up, follow after the men; and when thou dost overtake them, say unto them: Wherefore have ye rewarded evil for good? 4 הם יצאו את העיר לא הרחיקו ויוסף אמר לאשר על ביתו קום רדף אחרי האנשים והשגתם ואמרת אלהם למה שלמתם רעה תחת טובה hem ya tze 'u et-ha 'ir lo hir chi ku ve yo v sef a mar la 'a sher al-bei tov kum re dof a cha rei ha 'a na shim ve his sag tam ve 'a mar ta a le hem lam mah shil lam tem ra 'ah ta chat to v vah. 4 ה ם י צ א וּ א ת ה ע יר ל א ה ר ח יקוּ ו יוֹס ף א מ ר ל א שׁ ר ע ל בּ ית וֹ ק וּם ר ד ף א ח ר י ה א נ שׁ ים ו ה שּׂ ג תּ ם ו א מ ר תּ א ל ה ם ל מּ ה שׁ לּ מ תּ ם ר ע ה תּ ח ת טוֹב ה hëm yä c û et-hä`îr lö hirhîqû wüyôsëp ämar la ášer `al-bêtô qûm rüdöp ahárê hä ánäšîm wühissagtäm wü ämartä álëhem läºmmâ šillamtem rä`â TaºHat ôbâ 4 εξελθοντων δε αυτων την πολιν ουκ απεσχον μακραν και ιωσηφ ειπεν τω επι της οικιας αυτου αναστας επιδιωξον οπισω των ανθρωπων και καταλημψη αυτους και ερεις αυτοις τι οτι ανταπεδωκατε πονηρα αντι καλων eξelthontōn de autōn tēn polin ouk apeschon makran kai iōsēph eipen tō epi tēs oikias autou anastas 2

3 epidiōξon opisō tōn anthrōpōn kai katalēmpsē autous kai ereis autois ti oti antapedōkate ponēra anti kalōn 5 Is not this it in which my lord drinketh, and whereby he indeed divineth? ye have done evil in so doing.' 5 הלוא זה אשר ישתה אדני בו והוא נחש ינחש בו הרעתם אשר עשיתם ha lo v zeh a sher yish teh a do ni bov ve hu na chesh ye na chesh bov ha re 'o tem a sher a si tem. 5 ה ל וֹא ז ה א שׁ ר י שׁ תּ ה א ד נ י בּ וֹ ו ה וּא נ ח שׁ י נ ח שׁ בּ וֹ ה ר ע ת ם א שׁ ר ע שׂ ית ם hálô zè ášer yištè ádönî Bô wühû nahëš yünahëš Bô hárë`ötem ášer `ásîtem 5 ινα τι εκλεψατε μου το κονδυ το αργυρουν ου τουτο εστιν εν ω πινει ο κυριος μου αυτος δε οιωνισμω οιωνιζεται εν αυτω πονηρα συντετελεσθε α πεποιηκατε ina ti eklepsate mou to kondu to arguroun ou touto estin en ō pinei o kurios mou autos de oiōnismō oiōnizetai en autō ponēra suntetelesthe a pepoiēkate 6 And he overtook them, and he spoke unto them these words. 6 וישגם וידבר אלהם את הדברים האלה vai yas si gem vay dab ber a le hem et-had de va rim ha 'el leh. 6 ו יּ שּׂ ג ם ו י ד בּ ר א ל ה ם א ת ה דּ ב ר ים ה א לּ ה wa yyassìgëm wayüdabbër álëhem et-haddübärîm hä ëºllè 6 ευρων δε αυτους ειπεν αυτοις κατα τα ρηματα ταυτα eurōn de autous eipen autois kata ta rēmata tauta 7 And they said unto him: 'Wherefore speaketh my lord such words as these? Far be it from thy servants that they should do such a thing. 7 ויאמרו אליו למה ידבר אדני כדברים האלה חלילה לעבדיך מעשות כדבר הזה 3

4 vai yo me ru e lav lam mah ye dab ber a do ni kad de va rim ha 'el leh cha li lah la 'a va dei cha me 'a so vt kad da var haz zeh. 7 :! O! GV=Lx g 4 / U' v 4 +{! +' {+ %! Xr! - ': x GV' v1 : C '! ] +#' v+ K : / Q# wayyö mürû ëläyw loºmmâ yüdabbër ádönî KaDDübärîm hä ëºllè Hälîºlâ la`ábädêºkä më`ásôt KaDDäbär hazzè 7 οι δε ειπον αυτω ινα τι λαλει ο κυριος κατα τα ρηματα ταυτα μη γενοιτο τοις παισιν σου ποιησαι κατα το ρημα τουτο oi de eipon autō ina ti lalei o kurios kata ta rēmata tauta mē genoito tois paisin sou poiēsai kata to rēma touto 8 Behold, the money, which we found in our sacks' mouths, we brought back unto thee out of the land of Canaan; how then should we steal out of thy lord's house silver or gold? 8 הן כסף אשר מצאנו בפי אמתחתינו השיבנו אליך מארץ כנען ואיך נגנב מבית אדניך כסף או זהב hen ke sef a sher ma tza nu be fi am te cho tei nu he shi vo nu e lei cha me 'e retz ke na 'an ve 'eich nig nov mib beit a do nei cha ke sef ov za hav. 8 U' v1 =' C / { 11T' y #04r 1V7 : / U'x + K1 ' f! K1' =% v k/ ' 6 C{K1 {8 / : f 5 2 yv0! כּ ס ף א וֹ ז ה ב hën Keºsep ášer mäcäº nû Büpî amtühötêºnû héšîböºnû ëlêºkä më eºrec Künäº`an wü êk nignöb mibbêt ádönêºkä Keºsep ô zähäb 8 ει το μεν αργυριον ο ευρομεν εν τοις μαρσιπποις ημων απεστρεψαμεν προς σε εκ γης χανααν πως αν κλεψαιμεν εκ του οικου του κυριου σου αργυριον η χρυσιον ei to men argurion o euromen en tois marsippois ēmōn apestrepsamen pros se ek gēs chanaan pōs an klepsaimen ek tou oikou tou kuriou sou argurion ē chrusion 9 With whomsoever of thy servants it be found, let him die, and we also will be my lord's bondmen.' 9 4

5 אשר ימצא אתו מעבדיך ומת וגם אנחנו נהיה לאדני לעבדים a sher yim ma tze it tov me 'a va dei cha va met ve gam-a nach nu nih yeh la do ni la 'a va dim. 9 - w1% 1K1 ה י ה ל אד נ י ל ע ב ד ים =# / r 'U# x 4 / L} k 8 ] ': f{ ášer yimmäcë ittô më`ábädêºkä wämët wügam- ánaºhnû ni hyè la dönî la`ábädîm 9 παρ' ω αν ευρεθη το κονδυ των παιδων σου αποθνησκετω και ημεις δε εσομεθα παιδες τω κυριω ημων par' ō an eurethē to kondu tōn paidōn sou apothnēsketō kai ēmeis de esometha paides tō kuriō ēmōn 10 And he said: 'Now also let it be according unto your words: he with whom it is found shall be my bondman; and ye shall be blameless.' 10 ויאמר גם עתה כדבריכם כן הוא אשר ימצא אתו יהיה לי עבד ואתם תהיו נקים vai yo mer gam-at tah che div rei chem ken-hu a sher yim ma tze it tov yih yeh-li a ved ve 'at tem tih yu ne ki yim. 10 ו יּ אמ ר גּ ם ע תּ ה כ ד ב ר יכ ם כּ ן ה וּא א שׁ ר י מּ צ א א תּוֹ י ה י ה לּ י ע ב ד ו א תּ ם תּ ה י וּ נ ק יּ ם wayyöº mer Gam-`aTTâ küdibrêkem Ken-hû ášer yimmäcë ittô yihyè-llî `äºbed wü attem Tihyû nüqiyyìm 10 ο δε ειπεν και νυν ως λεγετε ουτως εσται ο ανθρωπος παρ' ω αν ευρεθη το κονδυ αυτος εσται μου παις υμεις δε εσεσθε καθαροι o de eipen kai nun ōs legete outōs estai o anthrōpos par' ō an eurethē to kondu autos estai mou pais umeis de esesthe katharoi 11 Then they hastened, and took down every man his sack to the ground, and opened every man his sack. 11 וימהרו ויורדו איש את אמתחתו ארצה ויפתחו איש אמתחתו vay ma ha ru vai yo v ri du ish et-am tach tov a re tzah vai yif te chu ish am tach tov. 11 5

6 ו י מ ה ר וּ ו יּוֹר דוּ א ישׁ א ת א מ תּ ח תּ וֹ א ר צ ה ו יּ פ תּ ח וּ א ישׁ א מ תּ ח תּ וֹ wa yümahárû wayyôriºdû îš et- amtahtô äºrcâ wa yyiptühû îš amtahtô 11 και εσπευσαν και καθειλαν εκαστος τον μαρσιππον αυτου επι την γην και ηνοιξαν εκαστος τον μαρσιππον αυτου kai espeusan kai katheilan ekastos ton marsippon autou epi tēn gēn kai ēnoiξan ekastos ton marsippon autou 12 And he searched, beginning at the eldest, and leaving off at the youngest; and the goblet was found in Benjamin's sack. 12 ויחפש בגדול החל ובקטן כלה וימצא הגביע באמתחת בנימן vay chap pes bag ga do vl he chel u vak ka ton kil lah vai yim ma tze hag ga vi a' be 'am ta chat bin ya min. 12 ª0 / ' 1C= %x k/ C µ' v E! { 8 ] Q#! rxv0x & d K+ v%! +L ECg aw % ' # wayühappës BaGGädôl hëhël ûbaqqä ön Killâ wayyimmäcë haggäbîª` Bü amtaºhat Binyämìn 12 ηρευνα δε απο του πρεσβυτερου αρξαμενος εως ηλθεν επι τον νεωτερον και ευρεν το κονδυ εν τω μαρσιππω τω βενιαμιν ēreuna de apo tou presbuterou arξamenos eōs ēlthen epi ton neōteron kai euren to kondu en tō marsippō tō beniamin 13 And they rent their clothes, and laded every man his ass, and returned to the city. 13 ויקרעו שמלתם ויעמס איש על חמרו וישבו העירה vai yik re 'u sim lo tam vai ya 'a mos ish al-cha mo rov vai ya shu vu ha 'i rah. 13 g vוֹ : / % +4f ' { 2/ 4QÛ#- =Y r / ו יּ שׁ בוּ ה ע יר ה Kx4 : 9 QÛ# wa yyiqrü`û Simlötäm wa yya`ámös îš `al-hámörô wayyäšuºbû hä`îºrâ 13 6

7 και διερρηξαν τα ιματια αυτων και επεθηκαν εκαστος τον μαρσιππον αυτου επι τον ονον αυτου και επεστρεψαν εις την πολιν kai dierrēξan ta imatia autōn kai epethēkan ekastos ton marsippon autou epi ton onon autou kai epestrepsan eis tēn polin 14 And Judah and his brethren came to Joseph's house, and he was yet there; and they fell before him on the ground. 14 ויבא יהודה ואחיו ביתה יוסף והוא עודנו שם ויפלו לפניו ארצה vai ya vo ye hu dah ve 'e chav bei tah yo v sef ve hu o v den nu sham vai yip pe lu le fa nav a re tzah. 14 ו יּ ב א י הוּד ה ו א ח יו בּ ית ה יוֹס ף ו ה וּא עוֹד נּוּ שׁ ם ו יּ פּ ל וּ ל פ נ יו א ר צ ה wayyäbö yühûdâ wü ehäyw Bêºtâ yôsëp wühû `ôdeºnnû šäm wayyippülû lüpänäyw äºrcâ 14 εισηλθεν δε ιουδας και οι αδελφοι αυτου προς ιωσηφ ετι αυτου οντος εκει και επεσον εναντιον αυτου επι την γην eisēlthen de ioudas kai oi adelphoi autou pros iōsēph eti autou ontos ekei kai epeson enantion autou epi tēn gēn 15 And Joseph said unto them: 'What deed is this that ye have done? know ye not that such a man as I will indeed divine?' 15 ויאמר להם יוסף מה המעשה הזה אשר עשיתם הלוא ידעתם כי נחש ינחש איש אשר כמני vai yo mer la hem yo v sef mah-ham ma 'a seh haz zeh a sher a si tem ha lo v ye da' tem ki-na chesh ye na chesh ish a sher ka mo ni. 15 ו יּ אמ ר ל ה ם יוֹס ף מ ה ה מּ ע שׂ ה ה זּ ה א שׁ ר ע שׂ ית ם ה ל וֹא י ד ע תּ ם כּ י נ ח שׁ י נ ח שׁ א ישׁ א שׁ ר כּ מ נ י wayyöº mer lähem yôsëp mâ -hamma`ásè hazzè ášer `ásîtem hálô yüda`tem Kî -nahëš yünahëš îš ášer Kämöºnî 15 ειπεν δε αυτοις ιωσηφ τι το πραγμα τουτο ο εποιησατε ουκ οιδατε οτι οιωνισμω οιωνιειται ανθρωπος οιος εγω eipen de autois iōsēph ti to pragma touto o epoiēsate ouk oidate oti oiōnismō oiōnieitai anthrōpos oios egō 7

8 16 And Judah said: 'What shall we say unto my lord? what shall we speak? or how shall we clear ourselves? Elohim hath found out the iniquity of thy servants; behold, we are my lord's bondmen, both we, and he also in whose hand the cup is found.' 16 ויאמר יהודה מה נאמר לאדני מה נדבר ומה נצטדק האלהים מצא את עון עבדיך הננו עבדים לאדני גם אנחנו גם אשר נמצא הגביע בידו vai yo mer ye hu dah mah-no mar la do ni mah-ne dab ber u mah-nitz tad dak ha 'e lo him ma tza et-a von a va dei cha hin nen nu a va dim la do ni gam-a nach nu gam a sher-nim tza hag ga vi a' be ya dov. 16 v 'U! ^ נּ וּ ע ב ד ים 40L4 = { 8 / - '! y Y! 9 rg&8 ^! / K: xc ^! / ' v1 +{ : / ^! /! K! y ': / Q# ªL ' C µ' x E! 8 / 1 : f- }EK1 %w1 - E' v1 + wayyöº mer yühûdâ mà-nnö mar la dönî mà-nnüdabbër ûmà-nnic addäq hä élöhîm mäcä et-`áwön `ábädêºkä hinnennû `ábädîm la dönî Gam- ánaºhnû Gam ášer-nimcä haggäbîª` Büyädô 16 ειπεν δε ιουδας τι αντερουμεν τω κυριω η τι λαλησωμεν η τι δικαιωθωμεν ο δε θεος ευρεν την αδικιαν των παιδων σου ιδου εσμεν οικεται τω κυριω ημων και ημεις και παρ' ω ευρεθη το κονδυ eipen de ioudas ti anteroumen tō kuriō ē ti lalēsōmen ē ti dikaiōthōmen o de theos euren tēn adikian tōn paidōn sou idou esmen oiketai tō kuriō ēmōn kai ēmeis kai par' ō eurethē to kondu 17 And he said: 'Far be it from me that I should do so; the man in whose hand the goblet is found, he shall be my bondman; but as for you, get you up in peace unto your father.' 17 ויאמר חלילה לי מעשות זאת האיש אשר נמצא הגביע בידו הוא יהיה לי עבד ואתם עלו לשלום אל אביכם ף vai yo mer cha li lah li me 'a so vt zot ha 'ish a sher nim tza hag ga vi a' be ya dov hu yih yeh-li a ved ve 'at tem a lu le sha lo vm el-a vi chem. f 17 kw ם ע ל וּ # v4' X! '! 'K! Ly ' C µ' ~ E! {8 / 1 : ff '! = $=Lx r g 4 / ' vx! +' + %: / Q# w ל שׁ ל וֹם א ל א ב יכ ם פ wayyöº mer Hälîºlâ llî më`ásôt zö t hä îš ášer nimcä haggäbîª` Büyädô hû yihyè-llî `äºbed wü attem `álû lüšälôm el- ábîkem P 8

9 17 ειπεν δε ιωσηφ μη μοι γενοιτο ποιησαι το ρημα τουτο ο ανθρωπος παρ' ω ευρεθη το κονδυ αυτος εσται μου παις υμεις δε αναβητε μετα σωτηριας προς τον πατερα υμων eipen de iōsēph mē moi genoito poiēsai to rēma touto o anthrōpos par' ō eurethē to kondu autos estai mou pais umeis de anabēte meta sōtērias pros ton patera umōn 18 Then Judah came near unto him, and said: 'Oh my lord, let thy servant, I pray thee, speak a word in my lord's ears, and let not thine anger burn against thy servant; for thou art even as Pharaoh. 18 ויגש אליו יהודה ויאמר בי אדני ידבר נא עבדך דבר באזני אדני ואל יחר אפך בעבדך כי כמוך כפרעה vai yig gash e lav ye hu dah vai yo mer bi a do ni ye dab ber-na av de cha da var be 'a ze nei a do ni ve 'al-yi char ap pe cha be 'av de cha ki cha mo v cha ke far 'oh. 18 UrG 4 CxU a: % ' + #' v1 ' 1$ C{ : UG 4 {1 : C 't' 1 ' Cz : / Q#! K! y '#' ~+ f {EQ# ª! 4 : 6 VULx / ) ' V wayyiggaš ëläyw yühûdâ wayyö mer Bî ádönî yüdabber-nä `abdükä däbär Bü oznê ádönî wü al-yìºhar appükä Bü`abDeºkä Kî kämôºkä Küpar`ò 18 εγγισας δε αυτω ιουδας ειπεν δεομαι κυριε λαλησατω ο παις σου ρημα εναντιον σου και μη θυμωθης τω παιδι σου οτι συ ει μετα φαραω eggisas de autō ioudas eipen deomai kurie lalēsatō o pais sou rēma enantion sou kai mē thumōthēs tō paidi sou oti su ei meta pharaō 19 My lord asked his servants, saying: Have ye a father, or a brother? 19 אדני שאל את עבדיו לאמר היש לכם אב או אח a do ni sha 'al et-a va dav le mor ha yesh-la chem av ov-ach. 19 א ד נ י שׁ א ל א ת ע ב ד יו ל אמ ר ה י שׁ ל כ ם א ב אוֹ א ח ádönî šä al et-`ábädäyw lë mör háyëš-läkem äb ô- äh 19 9

10 κυριε συ ηρωτησας τους παιδας σου λεγων ει εχετε πατερα η αδελφον kurie su ērōtēsas tous paidas sou legōn ei echete patera ē adelphon 20 And we said unto my lord: We have a father, an old man, and a child of his old age, a little one; and his brother is dead, and he alone is left of his mother, and his father loveth him. 20 ונאמר אל אדני יש לנו אב זקן וילד זקנים קטן ואחיו מת ויותר הוא לבדו לאמו ואביו אהבו van no mer el-a do ni yesh-la nu av za ken ve ye led ze ku nim ka tan ve 'a chiv met vai yiv va ter hu le vad dov le 'im mov ve 'a viv a he vov. 20 ו נּ אמ ר א ל א ד נ י י שׁ ל נוּ א ב ז ק ן ו י ל ד ז ק נ ים ק ט ן ו א ח יו מ ת ו יּ וּ ת ר ה וּא ל ב דּ וֹ ל א מּ ו א ב יו א ה ב וֹ וֹ wannöº mer el- ádönî yeš-läºnû äb zäqën wüyeºled züqùnîm qä än wü ähîw mët wayyiwwätër hû lübaddô lü immô wü äbîw áhëbô 20 και ειπαμεν τω κυριω εστιν ημιν πατηρ πρεσβυτερος και παιδιον γηρως νεωτερον αυτω και ο αδελφος αυτου απεθανεν αυτος δε μονος υπελειφθη τη μητρι αυτου ο δε πατηρ αυτον ηγαπησεν kai eipamen tō kuriō estin ēmin patēr presbuteros kai paidion gērōs neōteron autō kai o adelphos autou apethanen autos de monos upeleiphthē tē mētri autou o de patēr auton ēgapēsen 21 And thou saidst unto thy servants: Bring him down unto me, that I may set mine eyes upon him. 21 ותאמר אל עבדיך הורדהו אלי ואשימה עיני עליו vat to mer el-a va dei cha ho v ri du hu e lai ve 'a si mah ei ni a lav. 21 v 'U הוֹר ד הוּ א ל י ו א שׂ ימ ה ע ינ י ע ל יו 4 + { : / k { # wattöº mer el-`ábädêºkä hôrìduºhû ëläy wü äsîºmâ `ênî `äläyw 21 ειπας δε τοις παισιν σου καταγαγετε αυτον προς με και επιμελουμαι αυτου eipas de tois paisin sou katagagete auton pros me kai epimeloumai autou 10

11 22 And we said unto my lord: The lad cannot leave his father; for if he should leave his father, his father would die. 22 ונאמר אל אדני לא יוכל הנער לעזב את אביו ועזב את אביו ומת van no mer el-a do ni lo-yu chal han na 'ar la 'a zov et-a viv ve 'a zav et-a viv va met. 22 ו נּ אמ ר א ל א ד נ י ל א יוּכ ל ה נּ ע ר ל ע ז ב א ת א ב יו ו ע ז ב א ת א ב יו ו מ ת wannöº mer el- ádönî lö -yûkal hannaº`ar la`ázöb et- äbîw wü`äzab et- äbîw wämët 22 και ειπαμεν τω κυριω ου δυνησεται το παιδιον καταλιπειν τον πατερα εαν δε καταλιπη τον πατερα αποθανειται kai eipamen tō kuriō ou dunēsetai to paidion katalipein ton patera ean de katalipē ton patera apothaneitai 23 And thou saidst unto thy servants: Except your youngest brother come down with you, ye shall see my face no more. 23 ותאמר אל עבדיך אם לא ירד אחיכם הקטן אתכם לא תספון לראות פני vat to mer el-a va dei cha im-lo ye red a chi chem hak ka ton it te chem lo to si fun lir 'o vt pa nai. 23 א ח יכ ם ה קּ ט ן א תּ כ ם ל א ת ס פ וּן ל ר א וֹת פּ נ י :} ' + - U' v 4 + { : / k { # wattöº mer el-`ábädêºkä im-lö yërëd áhîkem haqqä ön ittükem lö tösipûn lir ôt Pänäy 23 συ δε ειπας τοις παισιν σου εαν μη καταβη ο αδελφος υμων ο νεωτερος μεθ' υμων ου προσθησεσθε ετι ιδειν το προσωπον μου su de eipas tois paisin sou ean mē katabē o adelphos umōn o neōteros meth' umōn ou prosthēsesthe eti idein to prosōpon mou 24 And it came to pass when we came up unto thy servant my father, we told him the words of my lord. 24 ויהי כי עלינו אל עבדך אבי ונגד לו את דברי אדני vay hi ki a li nu el-av de cha a vi van nag ged-lov et div rei a do ni. 11

12 24 ª' 1 ' : G= x Lv+ E{^#' r xug 4 + K1' v+4' V{ '! ' # wayühî Kî `älîºnû e l-`abdükä äbî wannaºgged-lô ët Dibrê ádönî 24 εγενετο δε ηνικα ανεβημεν προς τον παιδα σου πατερα δε ημων απηγγειλαμεν αυτω τα ρηματα του κυριου egeneto de ēnika anebēmen pros ton paida sou patera de ēmōn apēggeilamen autō ta rēmata tou kuriou 25 And our father said: Go again, buy us a little food. 25 ויאמר אבינו שבו שברו לנו מעט אכל vai yo mer a vi nu shu vu shiv ru-la nu me 'at-o chel. 25 ו יּ אמ ר א ב ינוּ שׁ בוּ שׁ ב רוּ ל נוּ מ ע ט א כ ל wayyöº mer äbîºnû šuºbû šibrû-läºnû mü`a - öºkel 25 ειπεν δε ημιν ο πατηρ ημων βαδισατε παλιν αγορασατε ημιν μικρα βρωματα eipen de ēmin o patēr ēmōn badisate palin agorasate ēmin mikra brōmata 26 And we said: We cannot go down; if our youngest brother be with us, then will we go down; for we may not see the man's face, except our youngest brother be with us. 26 ונאמר לא נוכל לרדת אם יש אחינו הקטן אתנו וירדנו כי לא נוכל לראות פני האיש ואחינו הקטן איננו אתנו van no mer lo nu chal la re det im-yesh a chi nu hak ka ton it ta nu ve ya rad nu ki-lo nu chal lir 'o vt pe nei ha 'ish ve 'a chi nu hak ka ton ei nen nu it ta nu. 26 ו נּ אמ ר ל א נוּכ ל ל ר ד ת א ם י שׁ א ח ינוּ ה קּ ט ן א תּ נוּ ו י ר ד נוּ ה קּ ט ן א ינ נּוּ א תּ נוּ כּ י ל א נוּכ ל ל ר אוֹת פּ נ י ה א ישׁ ו א ח ינוּ wannöº mer lö nûkal läreºdet im-yëš ähîºnû haqqä ön ittäºnû wüyäraºdnû Kî-lö nûkal lir ôt Pünê hä îš wü ähîºnû haqqä ön êneºnnû ittäºnû 12

13 26 ημεις δε ειπαμεν ου δυνησομεθα καταβηναι αλλ' ει μεν ο αδελφος ημων ο νεωτερος καταβαινει μεθ' ημων καταβησομεθα ου γαρ δυνησομεθα ιδειν το προσωπον του ανθρωπου του αδελφου του νεωτερου μη οντος μεθ' ημων ēmeis de eipamen ou dunēsometha katabēnai ang' ei men o adelphos ēmōn o neōteros katabainei meth' ēmōn katabēsometha ou gar dunēsometha idein to prosōpon tou anthrōpou tou adelphou tou neōterou mē ontos meth' ēmōn 27 And thy servant my father said unto us: Ye know that my wife bore me two sons; 27 ויאמר עבדך אבי אלינו אתם ידעתם כי שנים ילדה לי אשתי vai yo mer av de cha a vi e lei nu at tem ye da' tem ki she na yim ya le dah-li ish ti. 27 ª' kf ' X! + '- 'Ûx1 f' V- kv 4 '- k K1'r + ' x UG 4: / Q# } wayyöº mer `abdükä äbî ëlêºnû attem yüda`tem Kî šünaºyim yä ldâ-llî ištî 27 ειπεν δε ο παις σου ο πατηρ ημων προς ημας υμεις γινωσκετε οτι δυο ετεκεν μοι η γυνη eipen de o pais sou o patēr ēmōn pros ēmas umeis ginōskete oti duo eteken moi ē gunē 28 and the one went out from me, and I said: Surely he is torn in pieces; and I have not seen him since; 28 ויצא האחד מאתי ואמר אך טרף טרף ולא ראיתיו עד הנה vai ye tze ha 'e chad me 'it ti va 'o mar ach ta rof to raf ve lo re 'i tiv ad-hen nah. 28 ª! ^! 4#' =' x : +#5 : r &5 : &Tx : / w #' kv / { %! ו יּ צ wayyëcë hä ehäd më ittî wä ömar ak äröp öräp wülö rü îtîw `ad-hëºnnâ 28 και εξηλθεν ο εις απ' εμου και ειπατε οτι θηριοβρωτος γεγονεν και ουκ ειδον αυτον ετι και νυν kai eξēlthen o eis ap' emou kai eipate oti thēriobrōtos gegonen kai ouk eidon auton eti kai nun 13

14 29 and if ye take this one also from me, and harm befall him, ye will bring down my gray hairs with sorrow to the grave. 29 ולקחתם גם את זה מעם פני וקרהו אסון והורדתם את שיבתי ברעה שאלה u le kach tem gam-et-zeh me 'im pa nai ve ka ra hu a so vn ve ho v rad tem et-sei va ti be ra 'ah she 'o lah. 29 וּל ק ח תּ ם גּ ם א ת ז ה מ ע ם פּ נ י ו ק ר הוּ א ס וֹן ו ה וֹר ד תּ ם א ת שׂ יב ת י בּ ר ע ה שׁ א ל ה ûlüqahtem Gam- et-zè më`ìm Pänay wüqäräºhû äsôn wühô radtem et-sêbätî Bürä`â šü öºlâ 29 εαν ουν λαβητε και τουτον εκ προσωπου μου και συμβη αυτω μαλακια εν τη οδω και καταξετε μου το γηρας μετα λυπης εις αδου ean oun labēte kai touton ek prosōpou mou kai sumbē autō malakia en tē odō kai kataξete mou to gēras meta lupēs eis adou 30 Now therefore when I come to thy servant my father, and the lad is not with us; seeing that his soul is bound up with the lad's soul; 30 ועתה כבאי אל עבדך אבי והנער איננו אתנו ונפשו קשורה בנפשו ve 'at tah ke vo 'i el-av de cha a vi ve han na 'ar ei nen nu it ta nu ve naf shov ke shu rah ve naf shov. 30 v '#! ^4x #K1r kk^1' : נ פ שׁ וֹ ק שׁוּר ה ב נ פ שׁ וֹ UG 4 + { ' V! ky 4 # wü`attâ Kübö î el-`abdükä äbî wühannaº`ar ênennû ittäºnû wünapšô qüšûrâ bünapšô 30 νυν ουν εαν εισπορευωμαι προς τον παιδα σου πατερα δε ημων και το παιδαριον μη η μεθ' ημων η δε ψυχη αυτου εκκρεμαται εκ της τουτου ψυχης nun oun ean eisporeuōmai pros ton paida sou patera de ēmōn kai to paidarion mē ē meth' ēmōn ē de psuchē autou ekkrematai ek tēs toutou psuchēs 31 it will come to pass, when he seeth that the lad is not with us, that he will die; and thy servants will bring down the gray hairs of thy servant our father with sorrow to the grave. 31 והיה כראותו כי אין הנער ומת והורידו עבדיך את שיבת עבדך אבינו ביגון שאלה 14

15 ve ha yah kir 'o v tov ki-ein han na 'ar va met ve ho v ri du a va dei cha et-sei vat av de cha a vi nu be ya go vn she 'o lah. 31 ל ה f0lx ' CK1' } UG 4= ' { g = U' ~ 4K' :{ L! #= / r#: 4x^! 0' ' VL} =L : V! ' y! # wühäyâ Kir ôtô Kî- ên hannaº`ar wämët wühôrîºdû `ábädêºkä et-sêbat `abdükä äbîºnû Büyägôn šü öºlâ 31 και εσται εν τω ιδειν αυτον μη ον το παιδαριον μεθ' ημων τελευτησει και καταξουσιν οι παιδες σου το γηρας του παιδος σου πατρος δε ημων μετ' οδυνης εις αδου kai estai en tō idein auton mē on to paidarion meth' ēmōn teleutēsei kai kataξousin oi paides sou to gēras tou paidos sou patros de ēmōn met' odunēs eis adou 32 For thy servant became surety for the lad unto my father, saying: If I bring him not unto thee, then shall I bear the blame to my father for ever. 32 כי עבדך ערב את הנער מעם אבי לאמר אם לא אביאנו אליך וחטאתי לאבי כל הימים ki av de cha a rav et-han na 'ar me 'im a vi le mor im-lo a vi 'en nu e lei cha ve cha ta ti le 'a vi kol-hai ya mim. 32 Q /ים! +V' x +' = & %#U' v+ {K^{ ' + - : / r +' x - 4 / : 4 v^! = : 4{UG 4' V Kî `abdükä `ärab et-hannaº`ar më`ìm äbî lë mör im-lö ábî eºnnû ëlêºkä wühä äº tî lü äbî Kol-hayyämîm 32 ο γαρ παις σου εκδεδεκται το παιδιον παρα του πατρος λεγων εαν μη αγαγω αυτον προς σε και στησω αυτον εναντιον σου ημαρτηκως εσομαι προς τον πατερα πασας τας ημερας o gar pais sou ekdedektai to paidion para tou patros legōn ean mē agagō auton pros se kai stēsō auton enantion sou ēmartēkōs esomai pros ton patera pasas tas ēmeras 33 Now therefore, let thy servant, I pray thee, abide instead of the lad a bondman to my lord; and let the lad go up with his brethren. 33 ועתה ישב נא עבדך תחת הנער עבד לאדני והנער יעל עם אחיו 15

16 ve 'at tah ye shev-na av de cha ta chat han na 'ar e ved la do ni ve han na 'ar ya 'al im-e chav. 33 ª#' % ': 4x^! #'r 1 + 4: x 4 v^! = % k{ug 4 1 f '! ky 4 # wü`attâ yë šeb-nä `abdükä TaºHat hannaº`ar `eºbed la dönî wühannaº`ar yaº`al `im- ehäyw 33 νυν ουν παραμενω σοι παις αντι του παιδιου οικετης του κυριου το δε παιδιον αναβητω μετα των αδελφων nun oun paramenō soi pais anti tou paidiou oiketēs tou kuriou to de paidion anabētō meta tōn adelphōn 34 For how shall I go up to my father, if the lad be not with me? lest I look upon the evil that shall come on my father.' 34 כי איך אעלה אל אבי והנער איננו אתי פן אראה ברע אשר ימצא את אבי ki-eich e 'e leh el-a vi ve han na 'ar ei nen nu it ti pen er 'eh va ra a sher yim tza et-a vi. 34 ª' = 8x / ': f 3 : v! : 0 a' kr K^1' : 4x^! #' v +! +4 {T' ' V Kî- êk e `élè el- äbî wühannaº`ar ênennû ittî Pen er è bärä` ášer yimcä et- äbî 34 πως γαρ αναβησομαι προς τον πατερα του παιδιου μη οντος μεθ' ημων ινα μη ιδω τα κακα α ευρησει τον πατερα μου pōs gar anabēsomai pros ton patera tou paidiou mē ontos meth' ēmōn ina mē idō ta kaka a eurēsei ton patera mou 16