Μνημόνιο για το μέλλον από Αβέρωφ και Νικόλα

Transcript

1 01- KATHI_15-11_KATHI NEW 14/11/15 00:59 Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 Eτος 6 ο Aρ. φύλλου 371 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Πλήρης) ΓΡΑΦΟΥΝ ΣHMEPA ΑΡΙΣΤΟΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ «Ζουρλομανδύας» το μνημόνιο με πολλές αδιαφάνειες Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού, σε συνέντευξή του στην «Κ», μιλάει για τα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν στο πλαίσιο του μνημονίου, εκφράζει την ανησυχία του κόμματός του για τις σχέσεις Κεντρικής Τράπεζας-Προεδρικού και δηλώνει πότε υιοθετήθηκε η συναντίληψη με τον ΔΗΣΥ, για την αλλαγή του εκλογικού μέτρου. Σελ. 10 ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Ο λαβύρινθος και η μπόχα ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Έγκλημα συνείδησης ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Από το κολοκάσι της Σωτήρας ώς τα κρασιά της Πάφου ΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ Οι «φύλακες άγγελοι» της μπανιέρας ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Συνταγή διάλυσης του Δημοσίου ΤΑΣΟΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ Sans frontières? ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Το μετέωρο βήμα της Βουλής μας ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Η αθηναϊκή Βαρκελώνη ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Ο πέμπτος υποψήφιος Μνημόνιο για το μέλλον από Αβέρωφ και Νικόλα Η σύμπραξη στα μνημονιακά νομοσχέδια άνοιξε δρόμους πολιτικής συμπόρευσης Η κινητοποίηση θα κρίνει το αποτέλεσμα Για εκλογή ηγεσίας στη Ν.Δ. Στο επίπεδο της κινητοποίησης των ψηφοφόρων θα κριθεί το αποτέλεσμα της προσεχούς Κυριακής για την ηγεσία της Ν.Δ., με τις δημόσιες ή υπόγειες ζυμώσεις μεταξύ υποψηφίων και πολιτικών στελεχών να εντείνονται, με ορίζοντα και το μετεκλογικό σκηνικό. Οι αναζητήσεις για τη μετεξέλιξη του κόμματος και ο ρόλος που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν Καραμανλής και Σαμαράς. Σελ. 19 Σε εγρήγορση θα είναι το Υπ. Παιδείας Νοσεί το ισχύον σύστημα Παραβατικές συμπεριφορές από εκπαιδευτικούς δεν χωρούν στα σχολεία και οι παραβάτες θα τιμωρούνται παραδειγματικά, δηλώνει στην «Κ» ο υπ. Παιδείας Κώστας Καδής, με αφορμή περιστατικό σε σχολείο με καθηγήτρια Θρησκευτικών να προτρέπει τους μαθητές της να μην κάνουν μπάνιο γυμνοί. Σελ. 15 ΑSSOCIATED PRESS Ο τρόμος παγώνει την Ευρώπη Πάσχει η διακυβέρνηση τραπεζών Μ. Κληρίδης: Τα Δ.Σ. αντί να ελέγχουν, ασκούν εκτελεστικές εξουσίες Ο πρώην γενικός διευθυντής της Κεντρικής Συνεργατικής εντοπίζει πρόβλημα εταιρικής διακυβέρνησης στις τράπεζες, που ενδεχομένως να δημιούργησε η προηγούμενη κακή εμπειρία, αφού, πλέον, τα Διοικητικά Συμβούλια αντί να έχουν τον ρόλο του ελεγκτή Ο κύκλος των νομοσχεδίων που πριν από λίγο καιρό έμοιαζε βουνό το οποίο έπρεπε να περάσει η βουλή των Αντιπροσώπων και το πολιτικό σύστημα της χώρας, κλείνει με το νομοσχέδιο για την πώληση δανείων. Σημειώθηκε σε αυτή την πορεία των τελευταίων χρόνων όμως, και μία αναζωπύρωση της κεντροδεξιάς συνεργασίας στη χώρα με τη συμπόρευση Νικόλα Παπαδόπουλου-Αβέρωφ Νεοφύτου, η οποία είχε χρόνια να καταγραφεί και να επιφέρει τις δικές της αναγνώσεις στο παρόν, με σαφείς μελλοντικές προεκτάσεις και για τους δύο. Μέχρι ν αποσαφηνιστούν ζητήματα ηγεσίας, πολιτικών ελιγμών και συσχετισμών σε ανώτατο επίπεδο, τα σκαμπανεβάσματα ήταν πολλά. Πολιτικοί αναλυτές προκρίνουν πλέον ότι η συμπόρευση αυτή αφήνει μια κληρονομιά που θα απασχολήσει την πολιτική σκηνή της χώρας με φόντο μέχρι και τις Προεδρικές του Σελ. 9 Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι με δεκάδες νεκρούς προκάλεσαν σοκ σε ολόκληρη την Ευρώπη, η οποία βλέπει τον τρόμο να επιστρέφει στην αυλή της. Κινητοποιήθηκαν οι κυβερνήσεις διαφόρων κρατών και οι μυστικές τους υπηρεσίες και έχουν ληφθεί δρακόντεια μέτρα ασφαλείας σε πολλές πρωτεύουσες και μεγάλες πόλεις σε μια προσπάθεια να αποτραπούν ενδεχόμενα νέα χτυπήματα. των εκτελεστικών διευθυντών λαμβάνουν τα ίδια τις αποφάσεις, με αποτέλεσμα να υπάρχουν κενά στον έλεγχο. Προβλέπει πως ουσιαστική βελτίωση των προβληματικών δανείων θα διαφανεί σε τέσσερα με πέντε χρόνια. Οικονομική, σελ. 6 Στην Αγκυρα με πρόταση συνεργασίας ο Τσίπρας Με σκοπό τη διμερή συνεννόηση με την Αγκυρα, έστω σε πτυχές του μείζονος θέματος του προσφυγικού, επισκέπτεται την Τρίτη την Τουρκία ο κ. Αλέξης Τσίπρας. Στις επαφές που θα έχει στην Κωνσταντινούπολη και την Αγκυρα, με τον Αχμέτ Νταβούτογλου και -πιθανότατα- τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Ελληνας πρωθυπουργός δεν θα μεταβεί κομίζοντας απλώς τις αποφάσεις των Βρυξελλών, αλλά την πρόταση για άμεση συνεργασία μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών. Σελ. 20 ΑSSOCIATED PRESS ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ Με οξύ κατέστρεψαν τα οστά Ένα από τα πιο μελανά κεφάλαια της κυπριακής τραγωδίας του 1974 δεν λέει να κλείσει. Εδώ και 20 χρόνια οστά αγνοουμένων, που φυλάσσονταν στο οστεοφυλάκιο του Τύμβου Μακεδονίτισσας, ψεκάζονταν με οξύ, με αποτέλεσμα η ταυτοποίηση να είναι σχεδόν αδύνατη. Οι αδυσώπητες αλήθειες και η μοίρα δύο γυναικών. Σελ. 16 ΚΥΠΡΙΑΚΟ Στασιμότητα διαπιστώνουν διπλωμάτες σε Άγκυρα Βρυξέλλες και Λευκωσία Η παρούσα συγκυρία δεν αποτυπώνει το μομέντουμ, όπως είχε καταγραφεί στο παρελθόν. Η προσοχή τους στο μεταναστευτικό. Σελ. 4 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Προσδοκίες και ανοίγματα από την περιοδεία του Προέδρου Αναστασιάδη Ο ρόλος της Κύπρου και τα αντίβαρα στις ευρωπαϊκές αξιώσεις της Άγκυρας. Συζητήθηκαν ενεργειακά και διμερείς σχέσεις. Σελ. 7 ΤΟΥΡΚΙΑ Σημαντικές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική με ανάληψη πρωτοβουλιών Όσα συμβαίνουν στη Συρία και η παρέμβαση της Ρωσίας υποχρεώνουν την Άγκυρα να τροποποιήσει δεδομένα. Σελ. 4 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Το μνημόνιο τέλειωσε, ζήτω το μνημόνιο; Με την ψήφιση του νόμου για την πώληση δανείων έκλεισε ένας κύκλος που πολλοί δεν πίστευαν ότι θα έκλεινε στον προκαθορισμένο χρονικό ορίζοντα. Μολαταύτα και βλέποντας αλλά και μαθαίνοντας από το παρελθόν για να πάμε μπροστά, εφόσον αυτό προτάσσει η σοφία της εμπειρίας, σημαντικό είναι να αναψηλαφήσουμε και να κατανοήσουμε τους λόγους για τους οποίους ήρθε το μνημόνιο στην Κύπρο ευθύς εξαρχής. Έπειτα, εφόσον μέσα από τους δαιδαλώδεις διαδρόμους του προβήκαμε στις μεταρρυθμίσεις που δεν κάναμε για χρόνια, να κρατήσουμε τη μνήμη όλων αυτών των χρόνων ζωντανή ως προς το μελλοντικό άγεσθαι και φέρεσθαι. Αν δεν θέλουμε να ξαναδούμε μνημόνιο μπροστά μας, ας αφήσουμε να επικρατήσει επιτέλους στον τόπο, η σωφροσύνη και ο ορθολογισμός. O Μίκυ και η παρέα του ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Σελ. 24 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΖΩΗ» ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Ο Τζέιμς Μποντ επιστρέφει δυναμικά Μετά από τρία χρόνια ο Πράκτορας 007 έρχεται ξανά στη μεγάλη οθόνη με την ταινία «Spectre». Οι νέες περιπέτειες έχουν ήδη καθηλώσει εκατομμύρια θεατές ανά τον κόσμο, ενώ θεωρείται ως μία από τις πιο δαπανηρές παραγωγές που έχουν γίνει ποτέ. ΒΙΒΛΙΟ Το «Fight Club» σε δέκα τεύχη Οι ήρωες του Παλάνιουκ καλούνται να λειτουργήσουν σε έναν κόσμο διαφορετικό από εκείνον του 1996 ή της ταινίας του Η απάντηση στο τεύχος #0. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Βραβεία Ποιότητας Γαστρονόμος Όταν η ποιότητα συναντά την παράδοση και βραβεύονται οι καλύτεροι τότε το μέλλον κρίνεται ευοίωνο. ΚΡΙΤΙΚΗ Θέατρο, μουσική, βιβλίο, τηλεόραση, κινηματογράφος

2 02-KATHI NEW_Master_cy 13/11/15 22:07 Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Ο λαβύρινθος και η μπόχα Για να σχηματίσει κανείς ολοκληρωμένη αντίληψη της σκανδαλώδους κατάστασης που περιβάλλει την τραγωδία των αγνοουμένων, θα ήταν ορθό να την εντάξει στη συνολική ζοφερή εικόνα που οδήγησε την Κύπρο στη σημερινή δεινή θέση, με την έλλειψη λογοδοσίας και με την ατιμωρησία να καθιστά κάποιους «καρεκλοκένταυρους», ανεξέλεγκτους και ασύδοτους. Αφορμή γι αυτή την αναφορά λαμβάνουμε από την αποκάλυψη άλλης μιας σκανδαλώδους πτυχής του προβλήματος των αγνοουμένων, η οποία ήρθε στην επιφάνεια την περασμένη Πέμπτη, μετά από ανακοίνωση του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ): οστά αγνοουμένων, που φυλάσσονταν, υποτίθεται, στον Τύμβο Μακεδονίτισσας, εμποτίζονταν με χημικά για 20 χρόνια, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να δώσουν DNA ικανής ποιότητας, ώστε να ταυτοποιηθούν. Κοντολογίς, 55 οικογένειες θα παραμείνουν στο σκοτάδι της αμφιβολίας και της άγνοιας για την τύχη των προσφιλών τους, για πάντα. Κι αυτό διότι κάποιοι, σκόπιμα κατά την αντίληψή μου, έριχναν οξύ στα οστά για να τα καταστρέψουν και το πέτυχαν. Για να βάλεις, όμως, ένα τέτοιο στόχο, πάει να πει ότι επιδιώκεις να μην μάθει κανείς ποιοι ήσαν εκείνοι των οποίων τα οστά κατέστρεψες. Ήσαν νεκροί της εισβολής; Τότε γιατί να καταστρέψεις τα οστά τους; Ήσαν νεκροί του πραξικοπήματος; Κι αν ναι, γιατί να εξαφανίσεις τα ίχνη τους; Εκτός κι αν εσύ ευθύνεσαι για τον θάνατό τους ή τους άφησες να πεθάνουν αβοήθητοι, όπως υπάρχουν σχετικές καταγγελίες, στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, τις αλγεινές μέρες του πραξικοπήματος. Από την άλλη, ο Τύμβος της Μακεδονίτισσας, όπου φυλάσσονταν τα οστά που μεθοδικά καταστράφηκαν, είναι υπό τη φύλαξη του ΓΕΕΦ και άρα υπό την ευθύνη του υπουργείου Άμυνας. Θα πρέπει, λοιπόν, ο κ. υπουργός και η ηγεσία του ΓΕΕΦ να πούνε στον κόσμο και ιδιαίτερα στις 55 εκείνες οικογένειες που τους σκότωσαν για δεύτερη φορά τα παιδιά τους, ποιος έδωσε τις διαταγές να εμποτίζονται τα οστά με χημικά και για ποιο λόγο. Ελπίζουμε ότι αυτή τη φορά, που ο υπουργός είναι ένας πολιτικός με επιστημονική κατάρτιση και νέες αντιλήψεις, θα σεβαστεί τη νοημοσύνη του λαουτζίκου και θα προσπαθήσει, τουλάχιστον, να δώσει μία στοιχειωδώς λογική απάντηση, αν όχι να μας πει την αλήθεια Από την άλλη, οι Επιτροπές Συγγενών Αγνοουμένων της Κύπρου και της Ελλάδας, που υπό την ηγεσία των τότε προέδρων τους, παπά Χριστόφορου και Κρητικού, έκαναν εκταφές στα κοιμητήρια Λακατάμιας και Κωνσταντίνου και Ελένης, χωρίς καμία επιστημονική γνώση, πρέπει να πουν στον κόσμο, γιατί; Γιατί άνοιξαν τάφους και μοίραζαν οστά σε οικογένειες συγγενών; Τι έγιναν τα οστά που οικογένειες αρνήθηκαν να παραλάβουν; Ποιος μακάβριος νους έπαιζε παιγνίδια με τους νεκρούς και με την ιστορία του τόπου; Ο γράφων είναι απόλυτα σίγουρος ότι ουδείς από τους προαναφερθέντες δεν ξέρω για τον υπουργό- έχει τα κότσια, την αξιοπρέπεια και το ήθος να απαντήσει, όπως δεν απάντησαν σε δεκάδες άλλες κατηγορίες που τους βαραίνουν, διότι γνωρίζουν ότι στην Κύπρο ουδείς θα τους ζητήσει λογαριασμό και ποτέ και πουθενά δεν θα λογοδοτήσουν για τους ανοικτούς τάφους που άφησαν στις ζωές τόσων εκατοντάδων ανθρώπων. Ζούμε σε ένα λαβύρινθο που πνίγεται στην μπόχα και σε πολλούς η βρομιά έχει γίνει δεύτερη φύση. paraschosa@kathimerini.com.cy ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ/ Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓΟΡΑΣ Η επιστροφή του Νίκαρου από το Παλαιστινιακό στο Κυπριακό... Με νέα ατζέντα φαίνεται να προσέρχονται οι Τούρκοι στην επόμενη συνάντηση Νίκαρου-Μουσταφά, σύμφωνα με πληροφορία, που απ ό,τι ακούω ελέγχεται και επισήμως... Σύμφωνα με την πληροφορία, ο Ακιντζί θα θέσει «επιτακτικά» θέμα ΜΟΕ και ειδικά της τηλεφωνικής σύνδεσης, επαναλαμβάνοντας πως «αν δεν μπορούμε να λύσουμε αυτό το τεχνικό θέμα, πώς θα λύσουμε το Κυπριακό;» Η θέση του Ακιντζί ενδέχεται να πυροδοτήσει την αντίδραση του Νίκαρου, αφού προϋποθέτει συνεργασία μεταξύ εταιρειών της Δημοκρατίας με εταιρείες που λειτουργούν στα Κατεχόμενα. Όπως πληροφορούμαι, ο Νίκαρος έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να δεχθεί το συγκεκριμένο αίτημα και ότι επιμονή σε αυτό θα εκληφθεί ως προσπάθεια για αναγνώριση του ψευδοκράτους, «κάτι που θα μεταφέρει σε άλλο επίπεδο τον διεξαγόμενο διάλογο»... Κατά τα άλλα, η Κυβέρνηση είναι σε αναμονή για όσα ενδέχεται να εξαγγείλει σήμερα, έστω και έμμεσα ο Νταβούτογλου, κατά την παράνομη επίσκεψή του. Σύμφωνα με όσα μαθαίνω από τον λόφο της εξουσίας, από τη στάση που θα κρατήσει ο Τούρκος πρωθυπουργός θα εξαχθούν και τα συμπεράσματα για την προοπτική των εντατικών διαπραγματεύσεων... Στη Βουλή πάει το θέμα της ονομασίας του αεροδρομίου Λάρνακας σε «Γλαύκος Κληρίδης». Ο Φούλης φέρεται να νιώθει πως έχει έναν σημαντικό σύμμαχο στο θέμα, μετά τη δήλωση του Πρίγκιπα Νικόλαου ότι «η όποια συζήτηση δεν πρέπει να θίγει τη μνήμη του Γλαύκου Κληρίδη»... Καθόλου ασήμαντη δεν πρέπει να θεωρείται η πρωτοβουλία του Νίκαρου για προσέγγιση Νετανιάχου-Αμπάς, σύμφωνα με διπλωματική πηγή, που παρακολουθεί τις εξελίξεις. Όπως ανέφερε η πηγή, «ακόμα και χωρίς να υπάρξει αποτέλεσμα, αυτή η ίδια η πρωτοβουλία σημαίνει πολλά για την Κύπρο». Ωστόσο, μεταξύ σοβαρού και αστείου, διερωτήθηκε: «Λέτε να λύσει το Παλαιστινιακό πριν από το Κυπριακό; Σοβαρός φαίνεται να είναι ο στόχος που έθεσε ο νέος υπουργός Υγείας Γιώργος Παμπορίδης για να εφαρμόσει το ΓΕΣΥ και, μάλιστα, από τη νέα χρονιά, διαφορετικά, όπως επανέλαβε, θα πάει σπίτι του. Συνδικαλιστής, καλών προθέσεων, στον χώρο της υγείας, με τον οποίο συζήτησα το θέμα, μου έθεσε το ερώτημα: «Μπας και ψάχνει εύσχημο τρόπο να παραιτηθεί; Πάντως, φαίνεται επί του παρόντος να είναι ο μόνος που πιστεύει σοβαρά ότι μπορεί να εφαρμοστεί το ΓΕΣΥ και μάλιστα σύντομα...» Αληθεύει ότι αρχηγός κόμματος υποσχέθηκε σε φέρελπι υποψήφιο ότι θα σκεφτεί για το θέμα των βουλευτικών εκλογών και των υποψηφίων του κόμματος και θα τον ενημερώσει το αργότερο την Τρίτη; Σκιές στην αμεροληψία του Οδυσσέα-Τσακ Νόρις αφήνουν κάποιοι βουλευτές. Σύμφωνα με εξακριβωμένες πληροφορίες μου από τη Βουλή, δύο τουλάχιστον εκλεκτά μέλη της, από διαφορετικά κόμματα υποστηρίζουν πως ο Οδυσσέας δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στις καταγγελίες συγκεκριμένου μέλους της Βουλής. Όπως, μάλιστα, ψιθυρίζουν, γιατί δεν τα έχουν βγάλει ακόμη στη δημοσιότητα, ο Οδυσσέας φαίνεται να μεροληπτεί και στην ενημέρωση που κάνει προς τα μέλη του Σώματος... Μετά τον υπουργό Συγκοινωνιών, η βουλευτίνα με τον υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης που πέρασε από την κυπριακή πολιτική σκηνή (μη σας πω και την ευρωπαϊκή και γενικά τη δυτική), τα βάζει με τον υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού! Αιτία είναι η εγκύκλιος για επισκέψεις στο κρησφύγετο του Γρίβα, για τις οποίες έκανε επίσημο διάβημα στον υπουργό και ο γ.γ. του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού. Η βουλευτίνα, αναθαρρεύοντας από τη στάση του γ.γ., ξέσπασε στο Facebook κατά του Κώστα Καδή, χαρακτηρίζοντάς τον «υπουργό της Παιδείας και ενός υποτιθέμενου πολιτισμού»... Υπενθυμίζω πως η συγκεκριμένη βουλευτίνα «κράχτηκε» δημοσίως με πάμπολλα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όταν πριν από λίγες ημέρες χαρακτήρισε τον υπουργό Συγκοινωνιών «μειωμένης αντίληψης», επειδή δεν αντιλαμβανόταν τα όσα η ίδια υποστήριζε... Όπως σας είχα γράψει, πηγή μου στο ΑΚΕΛ με είχε ενημερώσει τότε ότι η βουλευτίνα δέχθηκε από την ηγεσία του κόμματος νότα διαμαρτυρίας για το λεξιλόγιο που χρησιμοποίησε. Ωστόσο, δεν υπήρξε καμία επίσημη τοποθέτηση ή απολογία ούτε από το κόμμα, ούτε από τη βουλευτίνα, η οποία αρνήθηκε, μιλώντας στο Τρίτο του ΡΙΚ, να αποσύρει την κατηγορία! Από συναγωνιστή της στο ΑΚΕΛ άκουσα και μεταφέρω, χωρίς κανένα σχόλιο, το ακόλουθο: «Τι να σας πω, ο προεκλογικός της Ειρήνης άρχισε από τον Ιούνιο, από την ημέρα που είπε ότι δέχθηκε άσεμνη επίθεση από τον Κυπριανού...» ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΚΡΗ H άποψή σας Πρέπει το αεροδρόμιο Λάρνακας να φέρει το όνομα του Γλαύκου Κληρίδη; Με άριστα το 10 ΑΡΙΣΤΟΙ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΩΝ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ 965 ημέρες* ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ NAI 48,8% 51,2% ΟΧΙ Σύνολο Ψήφων: 860 Μοιρασμένοι εμφανίζονται οι αναγνώστες της «Κ» στο κατά πόσον το αεροδρόμιο Λάρνακας πρέπει να φέρει το όνομα του αείμνηστου Προέδρου της Δημοκρατίας Γλαύκου Κληρίδη. Ποσοστό 51% όσων συμμετείχαν στην ψηφοφορία της ηλεκτρονικής «Κ» απάντησαν αρνητικά στο ερώτημα που τέθηκε, εν αντιθέσει με το 48,8% που απάντησε θετικά. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι εγεγγραμμένοι χρήστες στο site της «Κ» 1Στα παιδιά. Ζήτημα που απασχολεί εντόνως τα πολιτικά πηγαδάκια. Ο Steven Σίγκαλ Ευαγόρου αποχωρεί από τα έδρανα, καθώς το όριο θητειών δεν του επιτρέπει να επαναδιεκδικήσει, ενώ έρχεται ο Γιάννος Λαμάρης. Κάτι παιδιά, κάτι ξαδέλφια, νύφες και γαμπροί έρχονται, επίσης, για ανανέωση της οικογενειακής επιχείρησης ουπς - κόμματος, ήθελα να γράψω. 2Στις 15. Πόσες μέρες πέρασαν που ήταν να πει πολλά για πολλούς ο Σιζόπουλος; Δεν ακούσαμε κάτι. Τα ψάχνει και δεν τα βρίσκει ή είναι απότοκο του μουδιάσματος από το μπότοξ και δεν μπορεί να μιλήσει; 3Στο παράπονο. Αβέρωφ πήρε λεφτά από Focus, στοπ. Το παραδέχτηκε και, αφού το παραδέχτηκε, του φώναξαν ναζιάρικα όσοι δεν πήραν. Αυτά είναι παράπονα, όχι αστεία. 4Στο χαλούμι. Ρωτάνε οι Κύπριοι παραγωγοί χαλουμιού στη Βρετανία: Έχει περιοχή που να τη λένε «χαλούμι» στην Κύπρο; Δεν έχει, οπότε το διεκδικούμε. Γιατί έχει στη Βρετανία; Τώρα που το σκέφτηκα, έχει περιοχή που τη λένε «φέτα» στην Ελλάδα; «Κεφαλογραβιέρα»; Το Αν ήμουν ο Πανταζής, θα ήσασταν το «από εδώ η γυναίκα του και από εκεί το αίσθημά μου (δύσκολο)». χάσαμε το κορμί πατριώτες. Τον Ακιντζί τον ρώτησαν; 5Στο πρόσωπο. «Προσωποπαγές κόμμα» είπε ο οικολόγος Μασούρας, που την έκανε για ΔΗΣΥ(;). Είναι φάτσα ο Περδίκης να μην έχει ένα προσωποπαγές κόμμα; Δεκαπέντε χρόνια βουλευτής να φύγει στο άνθος της νιότης του; 6Στο χλιαρό. Πάντως, σαν να μην άρεσε σε γνωστούς - αγνώστους του ΔΗΣΥ η χλιαρή αντίδραση του κόμματος στο πάρτι-μασκέ της πρέσβειρας των ΗΠΑ στα Κατεχόμενα. Σαν να ήθελαν ένα κλικ παραπάνω αντίδραση, αλλά δεν την πήραν. Ίσως περιμένουν στην Πινδάρου το καρναβάλι της Λεμεσού. 7Στον σπόνδυλο. Από τον καιρό του δημοψηφίσματος και της ροκ μπάντας «Ρίκος Πρόδρομος», έχει στέλεχος του ΔΗΣΥ να βγει και να πει τη διαφωνία του με πολιτική του εκάστοτε Προέδρου. Αντ αυτού, τη λένε «ανώνυμα» στους δημοσιογράφους, κι ό, τι κάτσει έκατσε. Μπράβο θθθαάρρρος! Όπως έλεγε και ένας παρ ολίγον προέδρος (γενικώς): «Αυτοί είναι ασπόνδυλοι». Οι γνωστοί - * Από την ημέρα της καταστροφής της Κύπρου, χωρίς να κατηγορηθεί κανείς. άγνωστοι του ΔΗΣΥ. 8Στο εμείς. Δύο πλάσματα και πέντε μύγες στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό της Βουλής. Ο Νικόλας και ο Μαυρίδης. Οι άλλοι είναι, πλέον, σε εθνικόφρονα και λαϊκά σωματεία, εκλογές που έρχονται. 9Στο come back. Η πολιτική χειμωνιά για Κατσουρίδη λαμβάνει τέλος, όπως όλα δείχνουν. Επιστρέφει με αιχμηρά τιτιβίσματα, γύρω από τις εξελίξεις στο Κυπριακό και την οικονομία, ενώ η παρουσία του και οι παρεμβάσεις του στην τελευταία ολομέλεια της Πέμπτης έδειξαν πως πίσω έχει η αχλάδα την ουρά. Εμπρός, Oμόνοια, για νέες νίκες πάμε κι ένα στεφάνι σ όλα τα παιδιά... Στο χαλι. Μεταξύ των αγαπητών που πήγαν στο Αμ(μ)άν 10 ήταν και ο κ. Αριστοδήμου; Και μπερδεύτηκε και κατέβηκε από την πόρτα του ΠτΔ, με αποτέλεσμα να του παιανίσουν και άσμα; Οι healthy λογαριασμοί κάνουν τους healthy φίλους, αν ισχύουν τα προαναφερόμενα. Ο τόνος στο χαλι μπαίνει όπου εσείς θέλετε. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ANΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

3 03-ADV PEIREOS_Master_cy 13/11/15 20:00 Page 1

4 04-POLITIKI_Master_cy 13/11/15 21:47 Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 Με βήμα σημειωτόν οι εξελίξεις στο Κυπριακό Η διπλωματία σε Άγκυρα, Βρυξέλλες και Λευκωσία διαβλέπει στασιμότητα στη διαδικασία που μέχρι τώρα σημείωνε πρόοδο Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Σε περίοδο αργού βηματισμού και σε αντιδιαστολή με τη μέχρι στιγμής πρόοδο στο Κυπριακό, μέσω των συνομιλιών, προκρίνουν διπλωματικές πηγές σε Άγκυρα, Βρυξέλλες και Λευκωσία πως έχει περάσει η όλη διαδικασία επίλυσης του εθνικού μας θέματος. Χαρακτηριστικό είναι, πλέον, το γεγονός ότι από την πλευρά των Βρυξελλών γίνεται σαφές σε όλους τους τόνους πως τώρα τα συμβαίνοντα επί του εδάφους στην Τουρκία και το φλέγον ζήτημα των <<<<<<< Διπλωματικές πηγές δεν προδικάζουν το αποτέλεσμα των συνομιλιών, ούτε προσδίδουν, όμως, ενθουσιώδη χαρακτήρα στο κλίμα, όπως καταγράφεται σήμερα. Το Κυπριακό δεν είναι ψηλά στην ατζέντα της Τουρκίας, λένε διπλωμάτες των Βρυξελλών. προσφύγων είναι πρώτο θέμα στην ατζέντα, κάτι που επιβεβαιώνουν και κυβερνητικοί κύκλοι στην Άγκυρα. Προκρίνεται, επίσης, μέσω υψηλά ιστάμενης διπλωματικής πηγής που επισκέφτηκε πρόσφατα τη Λευκωσία και έδωσε τον τόνο για το πώς αναγιγνώσκουν οι Βρυξέλλες τη συνέχεια στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, πως «ναι μεν το θέμα είναι στην ατζέντα της Τουρκίας, ναι μεν παρακολουθείται η διαδικασία ανάμεσα στους κ. Αναστασιάδη και Ακιντζί, αλλά δεν είναι και το πρώτο θέμα συζήτησης. Το τι θα κάνει με τους πρόσφυγες η Τουρκία και πώς θα πάρει τα χρήματα από την Ε.Ε., αλλά και πώς θα τα αξιοποιήσει, ώστε να ενδυναμώσει τον ρόλο του ο Ερντογάν στο εσωτερικό μέτωπο, εκτιμάται ότι τον απασχολούν περισσότερο αυτή την ώρα. Η ελπίδα μας στο Κυπριακό είναι να προκύψει, όταν θα έρθει η ώρα που θα ασχοληθεί και η Τουρκία ενδελεχώς με το ζήτημα, μία λύση που είναι προς το συμφέρον της χώρας». Υπενθυμίζεται πως στο πρόσφατο ταξίδι επί του ζητήματος της δημιουργίας κέντρων υποδοχής προσφύγων του αντιπροέδρου της Κομισιόν Φρανς Τίμερμαν στην Άγκυρα, υπήρξε ενδελεχής συζήτηση και για το οικονομικό μέρος, με τα γερμανικά ΜΜΕ την ίδια, μάλιστα, μέρα να κάνουν λόγο για κέντρα που θα είναι ικανά να φιλοξενήσουν μέχρι και 2 εκατ. πρόσφυγες. «Τα μεγέθη αυτά, όπως αντιλαμβάνεστε είναι τεράστια σε υλικό κόστος, μεταξύ άλλων. Κάπως πρέπει να πληρωθούν αυτές οι εγκαταστάσεις», τόνισε η διπλωματική πηγή στην «Κ», για να προσθέσει ότι «δίνεται η δυνατότητα σε δεύτερο επίπεδο, να δημιουργηθούν νέες εστίες σε αμιγώς κουρδικές περιοχές, που γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι το ζήτημα αυτό για την Κυβέρνηση της Τουρκίας». Υπενθυμίζεται ότι το ποσό που αναμένει η Τουρκία να πάρει φτάνει τα 3 δισ. ευρώ, χρήματα που αναμένεται να δοθούν, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, από τα κράτη-μέλη, άρα και την Κύπρο, εφόσον ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. προβλέπει 500 εκατ. ευρώ το χρόνο. Από την άλλη πλευρά, δεσπόζουν οι αναλύσεις για τα οφέλη που αποκομίζει η Τουρκία, λόγω των απαιτήσεών της στο προσφυγικό ζήτημα - ένα από αυτά είναι και η συμμετοχή της στις 28 του μήνα σε Σύνοδο Κορυφής, ζήτημα που συζητήθηκε εις βάθος στις Βρυξέλλες το προηγούμενο διάστημα. «Το σκεπτικό ήταν ότι δεν γίνεται να λαμβάνουν χώρα Σύνοδοι Κορυφής που αφορούν στην Τουρκία, χωρίς την Τουρκία», τόνισε στην «Κ» η ίδια πηγή. Δεν είναι τυχαία στο ίδιο μοτίβο και η πληροφορία για τις προθέσεις της Γερμανίας, ως προς την παροχή μονομερούς βοήθειας προς την Τουρκία, αν δεν βρεθεί συμφωνία σε επίπεδο Ε.Ε. Συγκρατημένοι Πέρα από τα διαδραματιζόμενα στις Βρυξέλλες, όμως, και διπλωματικές πηγές στη Λευκωσία, με τις οποίες επικοινώνησε η «Κ», ΚΥΠΕ εμφανίζονται συγκρατημένες ως προς την πρόοδο στο Κυπριακό, σε σύγκριση, μάλιστα, με το προηγούμενο διάστημα. Σε ερώτηση της «Κ» εφόσον έχει εξαγγελθεί ένα χρονοδιάγραμμα που προβλέπει λύση πριν τις εκλογές του 2016, αν θα έπρεπε ή όχι να είχαμε μπροστά μας ένα κείμενο, ώστε να μην υπάρξει ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα σε περίπτωση δημοψηφίσματος, διπλωματική πηγή απάντησε με νόημα ότι «καταγράφονται στο ημερολόγιο εκατέρωθεν μελλοντικές συναντήσεις μεταξύ των δύο πλευρών. Αν, όμως, τα πράγματα δεν εξελιχθούν όπως προγραμματίζεται, ίσως προκύψει μία μακρά περίοδος αβεβαιότητας ως προς τη λύση του Κυπριακού». Η ίδια πηγή δεν θέλησε να προδικάσει το αποτέλεσμα των συνομιλιών, ούτε να προσδώσει, όμως, ενθουσιώδη χαρακτήρα στο κλίμα, όπως καταγράφεται σήμερα. Αναφέρθηκε,όμως, ενδεικτικά στην οπισθοχώρηση που σημειώθηκε σ ένα επιμέρους θέμα που συζητήθηκε και υπήρξε μία πρώτη συμφωνία μεταξύ των δυο πλευρών, όπως είναι το χαλούμι. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, αν και ο ηγέτης των Τ/κ γνώριζε για την προσπάθεια κατοχύρωσης του χαλουμιού από την Κυπριακή Δημοκρατία ως προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης, ειδικά εφόσον υπήρξε και ανακοίνωση περί της συναντίληψης, υπό την καθοδήγηση του προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, η επιστολή που απέστειλε προς την Κομισιόν, στην οποία εκφράζει ως «απαράδεκτη» τη συμφωνία που ετοιμάζει το σώμα, επέφερε απογοήτευση και επί του συγκεκριμένου, αλλά και επί μελλοντικών μείζονος σημασίας ζητημάτων προς συζήτηση, σε αξιωματούχους της Δημοκρατίας. 3 Δεκεμβρίου ο Κέρι στην Κύπρο Όπως προκύπτει από τις πληροφορίες της «Κ», η ματαιωθείσα κάθοδος του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Τζον Κέρι στην Κύπρο, λόγω των εξελίξεων στη Συρία, προγραμματίστηκε εκ νέου για την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου, με πιο συγκεκριμένη ημερομηνία τις 3 του μήνα. Το τι αναμένεται, μέχρι στιγμής, να επιφέρει η επίσκεψη για το Κυπριακό είναι ένα μεγάλο ερώτημα. Για την ώρα, στο περιεχόμενο της ατζέντας Κέρι θα δεσπόζει το ζήτημα των εξελίξεων στη γενικότερη περιοχή της Αν. Μεσογείου και της θέσης της Κύπρου. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, άλλωστε, θα βρίσκεται μαζί με τον κ. Κέρι στη σύνοδο των G20 στην Αττάλεια, στις 15 και 16 Νοεμβρίου. Αναμένεται δε στην Κύπρο και η επίσκεψη του Βρετανού ΥΠΕΞ Φίλιπ Χάμοντ, στις 19 Νοεμβρίου, αλλά και του Γερμανού ΥΠΕΞ Φρανκ Σταινμάιερ, δύο ημέρες πριν. Σφίγγα ο Άιντε Ένα ζήτημα εξίσου κομβικής σημασίας και με τις συζητήσεις να είναι εκτενείς είναι το θέμα με την αναζήτηση οικονομικών πόρων, που θα στηρίξουν την ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού. Σύμφωνα με διπλωματική πηγή στις Βρυξέλλες, προκύπτει ότι επί του ζητήματος και ερωτηθέντος και του ιδίου του ειδικού συμβούλου του γ.γ. του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, δεν δόθηκαν σαφείς απαντήσεις. Σε ερώτηση αν έχει αποταθεί σε φορείς της Ε.Ε. ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ., ώστε να υπάρξει χρηματοδότηση, η ίδια πηγή απάντησε χαρακτηριστικά ότι «επ αυτού δεν έχει γίνει ούτε καν νύξη στις Βρυξέλλες και ο ίδιος ο κ. Άιντε ήταν ιδιαίτερα φειδωλός στο να πει κάτι». Αλλαγές στην τουρκική εξωτερική πολιτική Θα αναλάβει πρωτοβουλίες σε διάφορα επίπεδα και θα εκμεταλλευτεί πλήρως τις «ευκαιρίες» που παρουσιάζονται Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Τα αποτελέσματα των εκλογών της 1ης Νοεμβρίου, με τη νίκη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), σηματοδοτούν την έναρξη νέας περιόδου στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Το τουρκικό προεδρικό και ο ηγέτης του ΑΚΡ Αχμέτ Νταβούτογλου συμφωνούν στη θέση ότι έχει έρθει η στιγμή για σαρωτικές αλλαγές και νέες πρωτοβουλίες, στο πεδίο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Όπως αναφέρουν πηγές της «Κ» <<<<<<< Ένα «νέο πρόσωπο», το οποίο έχει εμπειρία στη διπλωματία και το οποίο θα προέρχεται από κύκλους εκτός της πολιτικής σκηνής, θα μπορούσε να αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών. από την τουρκική πρωτεύουσα, η νέα τουρκική εξωτερική πολιτική ενδέχεται να συνοδευτεί και από ανακατατάξεις και νέους διορισμούς στο επιτελείο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Την παρούσα περίοδο, ο υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών Φεριντούν Σινιρλίογλου φαίνεται να δηλώνει στο εσωτερικό του ΑΚΡ και κυρίως στο Προεδρικό ότι είναι πρόθυμος να παραμείνει στο τιμόνι της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Με τη συγκεκριμένη ιδέα συμφωνούν και διάφορα στελέχη του ΑΚΡ, τα οποία χαρακτηρίζουν τον κ. Σινιρλίογλου επιτυχημένο διπλωμάτη, ο οποίος μπορεί να διατηρεί ανοιχτές οδούς επικοινωνίας με διάφορα ξένα κέντρα λήψης αποφάσεων. «Στην Άγκυρα, όλοι συμφωνούν ότι ο κ. Σινιρλίογλου έχει επιτελέσει σημαντικό έργο. Ωστόσο, στη νέα περίοδο ο κ. Σινιρλίογλου ενδέχεται να αναλάβει άλλα πόστα και αξιώματα», επισημαίνει πηγή της «Κ». Σύμφωνα με πληροφορίες, η δρομολόγηση της νέας εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας ενδέχεται να συνοδευτεί από αλλαγή φρουράς στο επιτελείο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Όπως συνέβη πριν από περίπου έξι χρόνια, όταν ο Αχμέτ Νταβούτογλου ανέλαβε τα ηνία της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, έτσι και στη νέα περίοδο ένα «νέο πρόσωπο», το οποίο έχει εμπειρία στη διπλωματία και στην τουρκική γραφειοκρατία και το οποίο θα προέρχεται από κύκλους εκτός της πολιτικής σκηνής, θα μπορούσε, ενδεχομένως, να αναλάβει τον έλεγχο της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι το γεγονός ότι τη στιγμή που γραφόταν το συγκεκριμένο δημοσίευμα, στην Άγκυρα δεν είχε ακόμη «κλείσει» το όνομα του νέου υπουργού Εξωτερικών. Το όνομα του κ. Σινιρλίογλου και τα νέα, «φρέσκα» πρόσωπα εξακολουθούσαν να «παίζουν» στα ανώτατα κλιμάκια της πολιτικής ηγεσίας της Τουρκίας. Ο ρόλος Ρωσίας και Συρίας Τα όσα συμβαίνουν στη Συρία και η δυναμική παρέμβαση της Ρωσίας υποχρεώνουν την Άγκυρα να τροποποιήσει τα δεδομένα και τις προτεραιότητές της, στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Η τοποθέτηση αυτή ανήκει στον έμπειρο αναλυτή, καθηγητή διεθνών σχέσεων Μουχιττίν Ατάμαν. Ο κ. Ατάμαν είναι συνεργάτης του τουρκικού, φιλοκυβερνητικού κέντρου στρατηγικών μελετών «SETA». Σύμφωνα με τον κ. Ατάμαν, η Τουρκία δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει τη σημασία των τελευταίων εξελίξεων στη Συρία. Για αυτό τον λόγο, στη νέα περίοδο η αλλαγή φρουράς στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών έρχεται να πλαισιωθεί από νέες πρωτοβουλίες, στρατηγικές και ανοίγματα. Υπενθυμίζει ότι μέχρι την έναρξη των ρωσικών επιχειρήσεων στη Συρία, παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ και η Τουρκία ανήκουν στο ίδιο στρατόπεδο, τις δύο χώρες χώριζε μεγάλο χάσμα σε διάφορα πεδία. Σήμερα, η εμφάνιση του ρωσικού παράγοντα στο πολεμικό πεδίο της Συρίας επιβάλλει την ενδυνάμωση της συνεργασίας Ουάσινγκτον και Άγκυρας. «Ως Τουρκία είμαστε υποχρεωμένοι να αναζητήσουμε τη συνεργασία των Αμερικανών στη Συρία. Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ δεν Διαπραγματεύσεις από θέση ισχύος και στο Κυπριακό Ο Φεριντούν Σινιρλίογλου θεωρείται επιτυχημένος διπλωμάτης και διατηρεί ανοιχτές οδούς επικοινωνίας με διάφορα ξένα κέντρα λήψης αποφάσεων. Ωστόσο, πολύ πιθανό να παραδώσει σε άλλο το τιμόνι του τουρκικού ΥΠΕΞ. Στη νέα περίοδο η Άγκυρα θεωρεί ότι στο Κυπριακό διαπραγματεύεται από θέση ισχύος. Όλες οι προαναφερόμενες εξελίξεις αναπτερώνουν το ηθικό του Προεδρικού και του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, υπογραμμίζει ο κ. Ντουράν. Αναφέρει, επίσης, ότι στη νέα περίοδο θα πρέπει να αναμένονται σημαντικές εξελίξεις στο Κυπριακό. Ωστόσο, η πρόοδος στις συνομιλίες και η τελική λύση του προβλήματος θα μπορούσε να έρθει μόνο και εφόσον οι Ελληνοκύπριοι και η Αθήνα κατανοήσουν ότι τα περιθώρια ελιγμών παραχωρήσεων, σύμφωνα με την οπτική γωνία της ε/κ πλευράς- εκ μέρους της Άγκυρας είναι περιορισμένα. Άλλωστε, η Ουάσινγκτον και ο διεθνής παράγοντας πρέπει να κατανοήσουν ότι η θετική συμβολή της Άγκυρας σε σημαντικά ζητήματα εξαρτάται από τις «κινήσεις καλής θελήσεως», στις οποίες αναμένει ότι θα προχωρήσουν η Ουάσινγκτον, η ευρώπη, η Αθήνα και η ε/κ πλευρά. έχουν άλλη επιλογή παρά να συνεργαστούν μαζί μας για να περιορίσουν την ακτίνα δράσης της Ρωσίας», αναφέρει ο αναλυτής και προσθέτει: «Με ποιους παράγοντες θα μπορούσαν να συνεργαστούν εναλλακτικά; Με το Ιράν ή την Χεζμπολάχ; Αυτά είναι απίθανα σενάρια». Ο κ. Ατάμαν τονίζει, ακόμη, ότι η νέα εξωτερική πολιτική στηρίζεται πάνω σε δύο βασικούς στόχους: Στην ανατροπή του συριακού καθεστώτος και στην αναχαίτιση του κουρδικού παράγοντα στα συριακά εδάφη. Ενισχυμένη η Τουρκία Η Τουρκία, η οποία έχει επικεντρωμένη την προσοχή της στους δύο προαναφερόμενους στόχους, θεωρεί ότι στη νέα περίοδο η θέση της στη διπλωματική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου έχει ενισχυθεί. Κι αυτό γιατί, εκτός από τις ΗΠΑ, που χρειάζονται τη συνεργασία της, είναι και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία στρέφεται προς την Άγκυρα για το προσφυγικό ζήτημα. Σύμφωνα με τον Μπουρχανετίν Ντουράν, επίσης αναλυτή του «SE- TA», η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να επωφεληθεί στο έπακρον από τις «ευκαιρίες», που παρουσιάζονται σε πολλά μέτωπα. «Στη Συρία, η Τουρκία θα ζητήσει από τις ΗΠΑ ως αντάλλαγμα τον περιορισμό της ακτίνας δράσης των Κούρδων. Πιο συγκεκριμένα, θα ζητήσει από την Ουάσινγκτον να αποδεχθεί τον de facto διαμελισμό του αναδυόμενου κουρδικού κρατιδίου στη Συρία, μέσα από την απόδοση του ελέγχου του Τζαράμπλους στις φιλοτουρκικές δυνάμεις», επισημαίνει και προσθέτει: «Παράλληλα, στη νέα περίοδο θα δούμε εξελίξεις στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ, την Αρμενία και φυσικά την Ε.Ε. Εξαιτίας του προσφυγικού ζητήματος, η Ε.Ε. μάς έχει ανάγκη όσο ποτέ». Ρωσία, ISIS και Γερμανία, απειλές για την Άγκυρα Παρά τους θετικούς οιωνούς της νέας περιόδου, δύο «κίνδυνοι» εξακολουθούν να προβληματίζουν την Άγκυρα. Συγκεκριμένα, η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ρωσίας αποτελεί πηγή προβληματισμού για την Άγκυρα. «Η χώρα μας παρουσιάζει την εικόνα μιας δύναμης, η οποία έχει στριμωχτεί ανάμεσα σε δύο υπερδυνάμεις. Την ίδια στιγμή, οι απρόβλεπτες κινήσεις του Κρεμλίνου δίνουν διαστάσεις στους προβληματισμούς μας», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι πηγές μας. Τονίζουν, επίσης, ότι η αναχαίτιση της απειλής του Ισλαμικού Κράτους αποτελεί, πλέον, προτεραιότητα για την Άγκυρα και επισημαίνουν: «Εφόσον εξουδετερωθεί το Ισλαμικό Κράτος, θα δημιουργηθεί εκ νέου στη Συρία και στη Μέση Ανατολή ένας ζωτικός χώρος για το συντηρητικό-δημοκρατικό μοντέλο του ΑΚΡ». Σύμφωνα με πληροφορίες, η Τουρκία ανησυχεί, επίσης, για τη στάση των ευρωπαϊκών χωρών και ειδικότερα της Γερμανίας. Παράγοντες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής τοποθετούν τη Γερμανία στην τρίτη θέση στη λίστα των «απειλών» της νέας περιόδου. Η Άγκυρα θεωρεί ότι το Βερολίνο προσεγγίζει «εχθρικά» και «ανταγωνιστικά» την Τουρκία, η οποία επιδιώκει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή της.

5 05-ADV HELLENIC_Master_cy 13/11/15 20:01 Page 1

6 06-POLITIKI_Master_cy 13/11/15 19:52 Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 Αψιμαχίες με διπλωμάτες, κατόπιν εορτής Στις δεξιώσεις της αμερικανικής πρεσβείας στα Kατεχόμενα, οι Τούρκοι επιτελείς καλούνται και παρευρίσκονται τα τελευταία 15 χρόνια ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ Ανάλυση του ΑΠΟΣΤΌΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΏΤΗ Στις 8 Μαρτίου, με αφορμή την κρίση που δημιουργήθηκε στις κυπροαμερικανικές σχέσεις μετά την επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη και τα «αντι-διπλωματικά» τουίτ του τέως πρέσβη Τζον Κάνιγκ, έγραφα στην «Κ» ότι «δεν πυροβολείς τον αγγελιαφόρο». Και σημείωνα: «Στην περίπτωση του Τζον Κάνιγκ, η μετάπτωση στην κοινή γνώμη (και την πολιτική ηγεσία) της Κύπρου, από θερμός φιλέλληνας σε εχθρός κι ανεπιθύμητος, είναι παρανοϊκό φαινόμενο. Και στο ζενίθ <<<<<<< Η Άγκυρα γνωρίζει ότι «τσιμπάμε» στο δόλωμα διογκωμένων, εντέχνως, ειδήσεων, που προκαλούν μικρές κρίσεις, με Αμερικανούς και Ευρωπαίους και συχνά ρίχνει αγκίστρι. και στο ναδίρ του. Γιατί το πρόβλημα, πάντοτε, ήταν στο μήνυμα που μετέφερε. Χωρίς να εισέλθω σε λεπτομέρειες, τα λάθη είναι αλλεπάλληλα και κάποια από αυτά έγιναν από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας». Αυτή τη φορά η κρίση στις σχέσεις μας με την πρέσβειρα των ΗΠΑ ήλθε πριν καλά-καλά κλείσει δύο μήνες παρουσίας στην Κύπρο και εναντίον της Καθλίν Ντόχερτι ακούστηκαν φωνές που ζητούσαν να κηρυχθεί ανεπιθύμητη. Κι όλα αυτά, με αφορμή τη δημοσιοποίηση, μέσω της τουρκικής «Μιλλιέτ», ότι στην ετήσια δεξίωση που διοργανώνει στα Κατεχόμενα η αμερικανική πρεσβεία παρέστησαν ένστολοι ο αρχηγόν των τουρκικών δυνάμεων κατοχής αντιστράτηγος Ιλίας Μπόζκουρτ και ο διοικητής των Δυνάμεων Πριν Τουρκία «φωνήσαι τρις» Ντόχερτι «απαρνήσαι με», θα μπορούσε να ήταν ο τίτλος του τελευταίου επεισοδίου στο βιβλικό σίριαλ των «εχθροπραξιών» με ξένους διπλωμάτες. Ασφαλείας υποστράτηγος Ερχάν Ουζούν. Η «Μιλλιέτ» φρόντισε να δημοσιεύσει και φωτογραφία, που προφανώς έδωσαν οι ίδιοι οι στρατιωτικοί και το ρεπορτάζ της περιείχε κάποιες δηλώσεις που υποτίθεται έκανε Αμερικανός διπλωμάτης. Μετά από αυτό, ακολούθησαν επίσημα διαβήματα από μέρους του ΥΠΕΞ Ι. Κασουλίδη προς την πρέσβειρα, επαφές από το Προεδρικό και δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας, από απλή καταδίκη και συστάσεις, μέχρι προτροπές να κηρυχθεί η κ. Ντόχερτι ανεπιθύμητη. Πάει χρόνια η κολόνια Κι ενώ είναι όντως η πρώτη φορά που η ηγεσία των τουρκικών δυνάμεων κατοχής παρίσταται ένστολη στις δεξιώσεις της αμερικανικής πρεσβείας στα Κατεχόμενα, οι Τούρκοι επιτελείς καλούνται και παρευρίσκονται στις ετήσιες δεξιώσεις, τουλάχιστον 15 χρόνια. Δηλαδή, επί προεδρίας των αείμνηστων Γλαύκου Κληρίδη και Τάσσου Παπαδόπουλου και των χαιρόντων άκρας υγείας Γιώργου Βασιλείου και Δημήτρη Χριστόφια. Είναι αδύνατον οι υπηρεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας να μην καταγράψουν κάτι που εύκολα μπορούσαν να πληροφορηθούν όλοι στα Κατεχόμενα και εξ όσων γνωρίζουμε, ουδέποτε γνωστοποιήθηκαν κάποια διαβήματα διαμαρτυρίας προς τους Αμερικανούς, αν και έχει εγερθεί υπό μορφή σχολίων στον ε/κ Τύπο το θέμα της παρουσίας ξένων πρεσβειών στα Κατεχόμενα και εκδηλώσεων που οργανώνουν. Μάλλον αργά θυμηθήκαμε να διαμαρτυρηθούμε. Όταν λέμε για τα τετελεσμένα της κατοχής και το «στάτους κβο», είναι αυτά ακριβώς τα ζητήματα που επιτρέψαμε να γίνονται είτε από αδυναμία είτε αβλεψία είτε αμέλεια είτε από λάθος είτε από κορεσμό είτε γιατί αυτό συμβαίνει εξ αντικειμένου και δημιούργησαν είδος «δικαίου» ή καλύτερα «νομιμοποίησης της παρανομίας» και «χρησικτησία» της παράνομης κατοχής. Και δεν είναι τα μόνα! Για πολλές δεκαετίες η Τουρκία κυκλοφορεί τα έγγραφα του ψευδοκράτους ως επίσημα έγγραφα των Ηνωμένων Εθνών, βάζοντας μία απλή καλυπτική επιστολή και ως κυρίαρχο κράτος-μέλος η Κυπριακή Δημοκρατία άφησε το θέμα και δεν έκανε άνω-κάτω τον διεθνή οργανισμό. Αν το ανακινήσει σήμερα, πάλι θα της λεχθεί «τώρα θυμηθήκατε να διαμαρτυρηθείτε, ενώ το ανεχθήκατε για δεκαετίες;» Στην περίπτωση του πρόσφατου συμβάντος της δεξίωσης, έπρεπε, ασφαλώς, να γίνει διάβημα για την ένστολη παρουσία των αξιωματικών του στρατού κατοχής, με παράλληλη υπενθύμιση των γνωστών επιχειρημάτων μας, όμως οι προσωπικές επιθέσεις στην πρέσβειρα των ΗΠΑ, η οποία μόλις ανέλαβε ήταν περιττές. Μπορούσε, άραγε, να αποπέμψει τους στρατιωτικούς, όταν εμφανίστηκαν εν στολή; Ασφαλώς όχι! Μπορούσε, όμως, να αποφύγει να φωτογραφηθεί μαζί τους. Κι αν δεν ήξερε η ίδια τι συνέβαινε για χρόνια στην πρεσβεία, θα μπορούσαν να της το υποδείξουν οι υφιστάμενοί της, με πρώτη την αναπληρώτρια. Ένα δεύτερο σημείο που το έχουμε επισημάνει εκ νέου είναι οι δικές μας σπασμωδικές αντιδράσεις, σε αντίθεση με των Τούρκων, που τις περισσότερες φορές που τους ασκείται κριτική από τις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και διεθνείς οργανισμούς, σιωπούν, με αποτέλεσμα το θέμα τελικά να αποσιωπείται. Εμείς, αντιθέτως, σε Κύπρο και Ελλάδα προσπαθούμε επίμονα με ερωτήσεις, ακόμη και μία διφορούμενη δήλωση, με την αιτιολογία της πλήρους διευκρίνισής της να την κάνουμε στο τέλος αρνητική. Πολλές φορές οι δημοσιογράφοι μας επιμένουν με ερωτήσεις και πολλές φορές μία αρνητική για μας απάντηση, που πιθανόν να δόθηκε λανθασμένα, να μας μείνει και να γίνει επίσημη πολιτική, όπως, περίπου, προ 20ετίας στην κρίση των Ιμίων. Αυτό, οι Τούρκοι το γνωρίζουν και με δημοσιοποίηση διογκωμένων, εντέχνως, ειδήσεων προκαλούν τις έντονες αντιδράσεις μας και συγκρούσεις της Κύπρου ή της Ελλάδας με Αμερικανούς ή Ευρωπαίους. Θετική αντίδραση Από τις άμεσες διευκρινίσεις που δόθηκαν εκ μέρους της αμερικανικής πρεσβείας και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ φαίνεται ότι, πρώτον, υπολογίζουν και τη Λευκωσία και την ελληνοαμερικανική κοινότητα και δεν επιθυμούν σύγκρουση και, δεύτερον, θέλουν να προστατεύσουν τη νέα πρέσβειρα και δεν επιθυμούν τα πράγματα να εκτροχιασθούν, όπως συνέβη με τον Κάνιγκ. Η Λευκωσία, πάντως, έχει καταλήξει στο συμπέρασμα και, με βάση την εμπειρία του διαστήματος που απουσίαζε ο πρέσβης, πως η αναπληρώτρια Pamela Tremont είναι το μεγάλο πρόβλημα. Πάντως, οι δικαιολογίες που δόθηκαν από αμερικανικής πλευράς είναι, μάλλον, αστείες. Ιδίως οι αναφορές στους αγνοουμένους και στο άνοιγμα 30 ζωνών, σε στρατιωτικές περιοχές. Μπορούν κάλλιστα τέτοια θέματα να εγείρονται απευθείας στο τουρκικό γενικό επιτελείο από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Άγκυρα και δεν είναι ανάγκη να νομιμοποιούν τον στρατό κατοχής. Φρένο ΓΕΡΗΕΤ για άρση του τηλεφωνικού εμπάργκο με Κατεχόμενα Ερωτηματικά για τον χειρισμό από πλευράς ρυθμιστή και Νομικής Υπηρεσίας Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Εν μέσω έντονης αισιοδοξίας για θετικές εξελίξεις των συνομιλιών προς επίλυση του πολιτικού προβλήματος, στασιμότητα συνεχίζει να παρατηρείται σε ένα μέτρο που θα βελτίωνε το κλίμα ανάμεσα στις δύο πλευρές και θα αποκαθιστούσε τη συνεχιζόμενη από το 1975 τηλεφωνική επικοινωνία των δύο κοινοτήτων. Παρά τις εντατικές προσπάθειες που έχουν καταβληθεί τον τελευταίο χρόνο για άρση του ηλεκτρονικού επικοινωνιακού εμπάργκο που επέβαλε η κατοχή, το αδιέξοδο παραμένει, προκαλώντας δικαιολογημένα ερωτηματικά και απορίες. Το όλο θέμα, για το οποίο κινήθηκαν δραστήρια, με δική τους πρωτοβουλία το ΚΕΒΕ και το αντίστοιχο τ/κ, έχει «κολλήσει» στο γράμμα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, που έχει υιοθετήσει και η Κύπρος, περί τηλεπικοινωνιών και συχνοτήτων. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές της «Κ», το Γραφείο του Επιτρόπου Ρύθμισης Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΓΕΡΗΕΤ) έχει βάλει φρένο στην όλη προσπάθεια, επικαλούμενο την αυστηρή ευρωπαϊκή νομοθεσία, για το πλαίσιο χρήσης των συχνοτήτων. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο ρυθμιστής δεν επιτρέπει τη σύναψη συμφωνίας παρόχων κινητής τηλεφωνίας στα εδάφη που ελέγχει η Δημοκρατία, με τους αντίστοιχους των Κατεχομένων. Ο ρυθμιστής θεωρεί ότι οι θυγατρικές τουρκικές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας των Κατεχομένων κατέχουν και χρησιμοποιούν παράνομα συχνότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Την ίδια ώρα ο ρυθμιστής δεν φαίνεται να έχει ενστάσεις, εάν η συμφωνία για αποκατάσταση της τηλεφωνικής επικοινωνίας με τα Κατεχόμενα συναφθεί με τις μητρικές εταιρείες στην Τουρκία. Η άποψη του ΓΕΡΗΕΤ συνεπικουρείται και από τη Νομική Υπηρεσία, η οποία λαμβάνει μέρος στις διαβουλεύσεις που γινόντουσαν. Αποτέλεσμα της άρνησης είναι να παραμένει σε εκκρεμότητα ένα θέμα, για το οποίο τον περασμένο Ιούλιο είχαν δοθεί σαφείς οδηγίες από τους ηγέτες των δύο <<<<<<< Αδιέξοδο στις προσπάθειες άρσης του τηλεφωνικού εμπάργκο με τα Κατεχόμενα. Ζωντανές οι ελπίδες για αίσια κατάληξη των προσπαθειών που καταβάλλονται. κοινοτήτων για άμεση εφαρμογή του ΜΟΕ με την κινητή τηλεφωνία, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχουν σοβαρά εμπόδια από πλευράς εταιρειών, τόσο στις ελεύθερες όσο και κατεχόμενες περιοχές. Η στάση τόσο του ΓΕΡΗΕΤ όσο και της Νομικής Υπηρεσίας στο όλο θέμα προκαλεί δικαιολογημένες απορίες, όπως επεσήμαναν στην εφημερίδα μας αρμόδιες πηγές. Αφού υπάρχει τόσο μεγάλο και ανυπέρβλητο πρόβλημα, μας ελέχθη χαρακτηριστικά, γιατί δεν είχε τεθεί εξαρχής και αφέθηκαν οι διαβουλεύσεις να συνεχίζονται, σε σημείο, μάλιστα, που να έχουν εμπλοκή οι ηγέτες των δυο κοινοτήτων. Πού έχει κολλήσει Οι αθόρυβες προσπάθειες για απρόσκοπτη επικοινωνία σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας ξεκίνησαν με πρωτοβουλία των δύο Βιομηχανικών Επιμελητηρίων σε ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές. Τις διαβουλεύσεις για άρση του τηλεπικοινωνιακού εμπάργκο είχε αποκαλύψει στις 5 Μαΐου 2015 η «Κ». Οι πρώτες πληροφορίες που υπήρχαν υποστήριζαν ότι η τηλεφωνική απομόνωση Βορρά και Νότου πλησιάζει στο τέλος της. Μάλιστα, οι πληροφορίες της «Κ» έλεγαν ότι τόσο οι εταιρείες στις ελεύθερες όσο και οι εταιρείες στις κατεχόμενες περιοχές αντιμετώπιζαν θετικά μία τέτοια εξέλιξη. Ωστόσο, στη συνέχεια το θετικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί δεν είχε τα ανάλογα αποτελέσματα. Τα ζητήματα νομοθεσίας που επικαλείται το ΓΕΡΗΕΤ και η Νομική Υπηρεσία δεν έχουν ξεπεραστεί. Με τα δεδομένα αυτά και προκειμένου να αρθεί το νομοθετικό εμπόδιο εξετάστηκαν δύο εναλλακτικά σενάρια. Το πρώτο προνοεί οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας στις ελεύθερες περιοχές να έλθουν σε απευθείας συμφωνία με τις μητρικές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας των Κατεχομένων στην Τουρκία. Σε μία τέτοια περίπτωση το ΓΕΡΗΕΤ δίνει τη συγκατάθεσή του, μιας και δεν θεωρείται παράνομη η κατοχή και χρήση συχνοτήτων, κάτι που ισχύει στην περίπτωση της απευθείας συμφωνίας με τις θυγατρικές στα Κατεχόμενα. Εδώ, όμως, υπάρχει η Παρά την αρνητική στάση του ΓΕΡΗΕΤ να ανάψει το πράσινο φως για αποκατάσταση της τηλεφωνικής επικοινωνίας με τα Κατεχόμενα, οι προσπάθειες συνεχίζονται με στόχο την άρση του αδιεξόδου. άρνηση της Τουρκίας να επιτρέψει τη σύναψη συμφωνίας με εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η Τουρκία, λένε οι πληροφορίες μας, δεν είναι αρνητική το όλο θέμα να επιλυθεί με τη συμμετοχή των θυγατρικών της στα Κατεχόμενα. Επικοινωνία μέσω τρίτου Υπό το φως των δεδομένων αυτών, το μοναδικό σενάριο για να «περπατήσει» η αποκατάσταση της επικοινωνίας με τα Κατεχόμενα είναι να εφαρμοστεί η επιλογή του τρίτου παρόχου, στη βάση μοντέλου περιαγωγής, που εφαρμόζει ήδη η Primetel και που ουσιαστικά εξουδετερώνει το εμπάργκο που έχει επιβληθεί στον διεθνή κωδικό της Κύπρου, το γνωστό Σε αυτή την περίπτωση, οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας σε ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές θα πρέπει να έλθουν σε συμφωνία με έναν τρίτο πάροχο, σε χώρα που αναγνωρίζει η Τουρκία. Στην περίπτωση της Primetel, έχει συμφωνήσει με την Telef nica de Espanaνα χρησιμοποιεί το δίκτυο περιαγωγής της ισπανικής εταιρείας. Στη βάση αυτής της συμφωνίας, οι συνδρομητές της κυπριακής εταιρείας μπορούν να επικοινωνούν και με την Τουρκία, αλλά και τα Κατεχόμενα απ όποιο σημείο του πλανήτη και αν βρίσκονται, μιας και η περιαγωγή της κλήσης προς Τουρκία και Κατεχόμενα δεν γίνεται με αναγνώριση του κυπριακού αριθμού, αλλά μέσω Ισπανίας, η οποία δεν έχει τηλεφωνικούς περιορισμούς με τα τουρκικά δίκτυα κινητής τηλεφωνίας. Κάτι ανάλογο, λένε αρμόδιες πηγές, θα πρέπει να γίνει και από τις άλλες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Με το συγκεκριμένο μοντέλο, όπως μας ελέχθη, δεν υπάρχουν ενστάσεις από το ΓΕΡΗΕΤ και τη Νομική Υπηρεσία. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

7 07-POLITIKI _Master_cy 13/11/15 20:05 Page 7 Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 ΤΟ ΘΕΜΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 Ανοίγματα και προσδοκίες της Λευκωσίας Σημαντικά τα αποτελέσματα της περιοδείας του Προέδρου της Δημοκρατίας στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου Της ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Σε κινήσεις πολλών εξισώσεων εξελίχθηκε η περιοδεία του Προέδρου της Δημοκρατίας σε Ιορδανία, Ισραήλ και Παλαιστίνη και η εμβόλιμη συμμετοχή του στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη Μάλτα, για το μεταναστευτικό. Ψηλά στην ατζέντα των επαφών του στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έθεσε τρία κύρια ζητήματα: πρώτον, την αξιοποίηση της ιδιότητας της Κύπρου ως κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαμεσολάβηση στις Βρυξέλλες των αιτημάτων των νότιων γειτόνων της. Δεύτερον, την προώθηση ad hoc περιφερειακών συνεργασιών για αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων της περιοχής ή και τη διεύρυνση υφισταμένων, εμπλουτίζοντας, παράλληλα, τη θεματική τους, εκτός από την ενέργεια και με θέματα, όπως η ασφάλεια και η άμυνα. Τρίτον, την ενίσχυση των διμερών σχέσεων. Στη βάση αυτής της ατζέντας η Λευκωσία επιδιώκει, αφενός, την υπεράσπιση και ενίσχυση του ιδιαίτερου γεωπολιτικού ρόλου που η Κύπρος μπορεί να διαδραματίσει στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ρόλος που δυνητικά προκρίνει τη Λευκωσία ως τον ενδιάμεσο κρίκο μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Μέσης Ανατολής, αλλά και ως ένα πυλώνα σταθερότητας προς εξυπηρέτηση και των συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή. Αφετέρου, επιδιώκει να διευρύνει τη συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβάνοντας στην εξίσωση της προσφυγικής κρίσης, σε πρώτη φάση, την Ιορδανία και το Λίβανο. Μία προσπάθεια, που στόχο έχει τη δημιουργία αντιβάρου έναντι Αντίβαρα στις ευρωπαϊκές αξιώσεις της Άγκυρας επιχειρεί η Λευκωσία. των ανταλλαγμάτων που θέτει η Άγκυρα για τη συνεργασία της με τις Βρυξέλλες, προς ρύθμιση της προσφυγικής κρίσης και, κατ επέκταση την ενίσχυση των προσπαθειών της για προληπτική αντιμετώπιση εκ μέρους της Λευκωσίας των πιέσεων που αναμένει ότι θα τις ασκηθούν, προκειμένου να συναινέσει στο άνοιγμα κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την έναρξη της περιοδείας με την επίσημη επίσκεψή του στην Ιορδανία, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στις συνομιλίες του με τον Βασιλιά Αμπντάλα Β, όπως και με τον πρωθυπουργό Αμπντάλα Ενσούρ, κινήθηκε σε τρεις βασικούς άξονες. Πρώτον, προέβαλε τη δέσμευση της Λευκωσίας να ενεργεί ως αξιόπιστος εταίρος προς τους νότιους γείτονές της, μεταφέροντας τα αιτήματά τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό εντάχθηκε και η πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε στη Μάλτα για στήριξη εκ μέρους των Βρυξελλών της Ιορδανίας και του Λιβάνου, προς αντιμετώπιση των αναγκών των εκατομμυρίων προσφύγων που φιλοξενούνται σε αυτές τις δύο χώρες. Δεύτερον, προέταξε στο Αμμάν την επιθυμία της Λευκωσίας για ενίσχυση και εμβάθυνση προς αμοιβαίο όφελος των διμερών σχέσεων Κύπρου Ιορδανίας σε διάφορους τομείς συνεργασίας όπως είναι η ενέργεια, η ασφάλεια, το εμπόριο, ο τουρισμός, οι επενδύσεις. Τρίτον, υπερασπίστηκε την ανάγκη ενίσχυσης και εμβάθυνσης των τριμερών ή/και πολυμερών περιφερειακών σχέσεων με την Ελλάδα και τους νότιους γείτονές τους ως ένα πρότυπο συνεργασίας για τη διεύρυνση της ζώνης ειρήνης και της από κοινού διαχείρισης των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η περιοχή, για την αποτροπή επέκτασης και στις χώρες τους της πολιτικής αστάθειας. Η πρόθεση, πάντως, του Αμμάν είναι να αρχίσει έναν κύκλο διαβουλεύσεων με την Αίγυπτο και στη συνέχεια με την Ελλάδα και το θέμα αναμένεται να απασχολήσει την επόμενη τριμερή συνάντηση Κορυφής, που ενδέχεται να διεξαχθεί στην Αθήνα, στις 9 Δεκεμβρίου, μεταξύ Αιγύπτου, Ελλάδας και Κύπρου. Ισραήλ-Παλαιστίνη Στη βάση της ίδιας ατζέντας, επιστρέφοντας στο Ισραήλ από τη Μάλτα, στη συνάντησή του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου, ο Πρόεδρος συζήτησε διμερή θέματα, τις προοπτικές ενίσχυσης και διεύρυνσης των περιφερειακών συνεργασιών, αλλά και τις σχέσεις του Ισραήλ με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό συζητήθηκαν τα θέματα ενέργειας, ενόψει και της νέας συνάντησης που θα έχουν οι τεχνικές επιτροπές των δύο χωρών στις 24 Νοεμβρίου για τη συζήτηση διάφορων τεχνικών και γεωλογικών δεδομένων, στη βάση των οποίων θα προχωρήσουν οι υπό εξέλιξη διεργασίες για τη σύναψη συμφωνίας συνεκμετάλλευσης μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ. Στις συνομιλίες Αναστασιάδη και Νετανιάχου τέθηκαν, επίσης, τόσο τα θέματα ασφάλειας, στο πλαίσιο και της συνεργασίας που αναπτύσσουν οι δύο χώρες στον στρατιωτικό τομέα όσο και η πρωτοβουλία του Προέδρου για παρουσίαση σε Συνόδους Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης του Ισραηλινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου και του Παλαιστίνιου Προέδρου Μαχμούτ Αμπάς, υπό το φως και των νέων δεδομένων που διαμορφώνονται στην περιοχή με την εντεινόμενη κλιμάκωση της κρίσης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Μέρος, άλλωστε, των επαφών του Προέδρου Αναστασιάδη την περασμένη Παρασκευή με τον Βενιαμίν Νετανιάχου στην Ιερουσαλήμ και στη συνέχεια με τον Μαχμούντ Αμπάς κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Ραμάλα, αξιοποιήθηκε για τη μεταφορά στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές των μηνυμάτων των δύο ηγετών του ενός προς τον άλλον. Η κάθοδος στην Κύπρο Η άφιξη του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Βάλτερ Σταϊνμάιερ στη Λευκωσία, στις 17 Νοεμβρίου, αναμένεται ότι θα συνοδευτεί με τις προθέσεις του να θέσει στην κυπριακή πρωτεύουσα το θέμα του ανοίγματος διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση προς επανενεργοποίηση της ενταξιακής της διαδικασίας. «Ακόμη και να μην μας το θέσει ο ίδιος», υποστήριξε στην «Κ» αρμόδια κυβερνητική πηγή, «θα το θέσουμε εμείς, αποσαφηνίζοντας και τις προθέσεις μας πως για να αρθούν οι λόγοι που η Κύπρος διαφωνεί με το άνοιγμα κεφαλαίων, τα οποία έχει παγώσει, θα πρέπει η Τουρκία να πράξει τα δέοντα. Γι αυτό και οι παραινέσεις τους», προσθέτει η ίδια πηγή, «θα πρέπει πρώτα να στραφούν προς την κατεύθυνση της Άγκυρας». Δύο ημέρες μετά τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών, στις 19 Νοεμβρίου στην Κύπρο θα βρίσκεται ο Βρετανός ομόλογός του Φίλιπ Χάμμοντ, ενώ εντός του Δεκέμβρη τη Λευκωσία αναμένεται, εκτός απροόπτου, να επισκεφθούν ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ. Και ενώ, εν πολλοίς, τόσο η ημερομηνία για την επίσκεψη Λαβρόφ και κατ επέκταση και η ατζέντα των επαφών Κέρι-Λαβρόφ στη Λευκωσία είναι ζητήματα που δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί, στην επίσκεψη του Βρετανού ΥΠΕΞ θα πρέπει να θεωρείται πως οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, αλλά και οι προκλήσεις ή/και οι επιπτώσεις από την έκρυθμη κατάσταση που συνεχίζει στην περιοχή αναμένεται να κυριαρχήσουν. Βρετανικές Βάσεις Όπως, πάντως, πληροφορείται η «Κ», σε ό,τι αφορά στο ενδιαφέρον του Λονδίνου για συνέχιση της παραμονής στην Κύπρο με τη διατήρηση των στρατιωτικών βάσεων, η Λευκωσία, η οποία συναινεί, θα επιδιώξει τη διατήρηση της ισχύουσας Συνθήκης Εγκαθίδρυσης του 1960 και γιατί μέσα από μία τέτοια εξέλιξη θα επιβεβαιώνεται πως η νέα κατάσταση πραγμάτων, που θα προκύψει από την ενδεχόμενη επίλυση του Κυπριακού θα αποτελεί μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και γιατί δεν θα διαφοροποιεί προς το δυσμενέστερο τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, έναντι του εδάφους των βρετανικών βάσεων. Η δική σου αξιόπιστη τράπεζα Καλωσορίσατε στην RCB Bank! Ερχόμαστε πιο κοντά σε σας διευρύνοντας το δίκτυο καταστημάτων μας. Βελτιώνουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας με στόχο να υπερβούμε τις προσδοκίες σας. RCB Bank Ltd. Ιδιωτική Εταιρεία. Αριθμός εγγραφής: Εγγεγραμμένη έδρα: Αμαθούντος 2, 3105 Λεμεσός, Κύπρος. Ωράριο λειτουργίας καταστημάτων: Δευτέρα-Παρασκευή, 09:00-17:

8 08-POLITIKI_Master_cy 13/11/15 21:48 Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 Σε ναυτία βρίσκεται ο ενδιάμεσος χώρος Αγώνας για πολιτική επιβίωση και εσωκομματικές ανακατατάξεις Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Σε τεντωμένο σκοινί φαίνεται να κινούνται το τελευταίο διάστημα τα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου με τις επόμενες κινήσεις τους να είναι κρίσιμες για την πολιτική τους επιβίωση. Οι πρόσφατες εξελίξεις γύρω από τις αλλαγές του εκλογικού νόμου, με την απόφαση για μείωση της κρατικής τους χορηγίας και την αύξηση του εκλογικού μέτρου, προκαλούν νέα δεδομένα, αυξάνουν τις εσωκομματικές προστριβές και το πιο σημαντικό είναι ότι τα αποπροσανατολίζει από την παραγωγή πολιτικής, βάζοντας συνεπώς τον ενδιάμεσο σε μία κατάσταση μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Το αν θα καταφέρουν να επιβιώσουν μέσα από την αλλαγή του πολιτικού χάρτη είναι ένα ζήτημα που μένει ανοικτό. Το ζήτημα όμως που τίθεται επιτακτικά είναι, αν μπροστά στον κίνδυνο πολιτικού αφανισμού, κάποια από τα μικρότερα κόμματα απαντήσουν στην πρόσκληση του προέδρου της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργου Λιλλήκα για συσπείρωση του ενδιάμεσου, επανακαθορίζοντας έτσι την κομματική σκακιέρα και διατηρώντας τα κόμματα στη ζωή. Μάχη σε κινούμενη άμμο δίνει αδιάκοπα το τελευταίο διάστημα ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος, με εμφανή πλέον τον κίνδυνο να αποπροσανατολιστεί από την παραγωγή πολιτικής και να εγκλωβιστεί σε μία αέναη προσπάθεια άμυνας και διαχείρισης της κρίσης. Οι σοσιαλιστές αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα που έχουν οδηγήσει το κόμμα σε καθίζηση και ενισχύουν τις εμφύλιες διαμάχες, οι οποίες ενόψει εκλογών βρίσκονται στο παρόν στάδιο κάτω από το χαλί. Και όσο και αν ο νέος πρόεδρος του κόμματος επιχειρεί να θέσει την ΕΔΕΚ από κόμμα της διαμαρτυρίας, σε κόμμα παραγωγής πολιτικής τα συνεχή προβλήματα προκαλούν προσκόμματα στις βλέψεις και τις επιδιώξεις του. Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε και το κεφάλαιο «σκανδάλων» που προκύπτει το τελευταίο διάστημα για την ΕΔΕΚ, που όσο κι αν αυτά καταρρίπτονται δεν παύουν από το να προκαλούν σύγχυση και αποσυντονισμό στους κόλπους του κόμματος. Ήδη κομματικοί κύκλοι αναφέρουν στην «Κ» πως οι «αποκαλύψεις» που εμπλέκουν στελέχη του Κινήματος σε «σκάνδαλα» δεν είναι τυχαίες, στρέφοντας τα βλέμματα στην Εζεκία Παπαϊωάννου. Πιο συγκεκριμένα αναφέρουν ότι η αποκάλυψη των φερόμενων σκανδάλων δεν αποκλείεται να προέρχεται από κύκλους της Αριστεράς, θέλοντας να πλήξουν την ΕΔΕΚ και να αλιεύσουν ψήφους από το κόμμα των σοσιαλιστών. Στελέχη του κινήματος εκφράζουν την ανησυχία πως η ηγεσία του κόμματος σε μία προσπάθεια να αποδείξει την πολιτική της εντιμότητα, χάνει ουσιώδη χρόνο από την παραγωγή ουσιαστικής πολιτικής. Η αδυναμία μεταφοράς της πολιτικής θεωρίας της ΕΔΕΚ σε πράξη διεφάνη άλλωστε την περασμένη Πέμπτη όταν με την απουσία δύο σοσιαλιστών βουλευτών του Γιαννάκη Ομήρου και της Ρούλας Μαυρονικόλα πέρασε με μία μόνο ψήφο το νομοσχέδιο πώλησης δανείων. Ένα νομοσχέδιο με το οποίο η ΕΔΕΚ ήταν κάθετα αντίθετη, προκαλώντας συνεπώς εσωκομματικές προστριβές και αμηχανία στην ηγεσία, η οποία κατά τα άλλα επιδιώκει δυναμική αντιμνημονιακή πολιτική. Το πιο σημαντικό για τον Μαρίνο Σιζόπουλο το οποίο θα πρέπει να επιλυθεί σύντομα για την επιβίωση του κόμματος δεν είναι άλλο από την αντιμετώπιση της εσωκομματικής του αντιπολίτευσης. Κύκλοι αναφέρουν πως η αυτόνομη πλέον πορεία του Γιαννάκη Ομήρου, η οποία πολλές φορές έρχεται σε αντιδιαστολή με τις κινήσεις της ΕΔΕΚ πλήττει αναπόφευκτα το προφίλ του κόμματος, ενώ την ίδια στιγμή θα πρέπει να ξεκαθαρίσει μια και καλή το ζήτημα Νίκου Νικολαΐδη, του οποίου η συνέχιση της δράσης του στα κοινοβουλευτικά έδρανα θα εξαρτηθεί από το σε ποια επαρχία θα διεκδικήσει ο Μαρίνος Σιζόπουλος. «Αν ο Μαρίνος Σιζόπουλος τακτικά και μεθοδικά κλείσει την εσωκομματική πληγή, τότε το κόμμα θα καταφέρει να επιβιώσει μπροστά στις νέες εξελίξεις», αναφέρουν πολιτικοί κύκλοι. Ο ίδιος, πάντως, είναι έτοιμος να πολεμήσει μέχρι τέλους για τον επανακαθορισμό της ΕΔΕΚ και αρνείται επί του παρόντος να προχωρήσει σε οποιαδήποτε συμμαχία με τα άλλα κόμματα του λεγόμενου ενδιάμεσου. Οικολόγοι σε αποσύνθεση Στην περιδίνηση εσωκομματικών προστριβών φαίνεται να βρίσκεται το τελευταίο διάστημα το κόμμα των Οικολόγων, οι οποίες ενισχύονται μετά και από την απόφαση των δύο μεγάλων κομμάτων ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ να αλλάξουν τον εκλογικό νόμο. Ο εμφανής πλέον κίνδυνος οι Οικολόγοι να μείνουν εκτός Βουλής τον ερχόμενο Μάιο έχει προκαλέσει αναστάτωση στους κόλπους του Κινήματος με αρκετά στελέχη να εκφράζουν πλέον δυσαρέσκεια για τον τρόπο με τον οποίο ενεργεί και πολιτεύεται η ηγεσία του κόμματος. Αυτό φάνηκε άλλωστε και μετά από την αιφνίδια απόφαση του αντιπροέδρου του κινήματος Ανδρέα Μασσούρα, ο οποίος χαρακτήρισε το κίνημα γερασμένο. Πολιτικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι οι λόγοι που το κίνημα αρχίζει να εξωτερικεύει εσωκομματικές προστριβές είναι εξαιτίας <<<<<<< Οι αλλαγές στον εκλογικό νόμο αλλά και οι ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις αλλάζουν άρδην την πολιτική σκακιέρα, με τον ενδιάμεσο χώρο να βρίσκεται στην επικίνδυνη ζώνη. Ο Γιώργος Περδίκης δεν πτοείται ούτε από τις εσωκομματικές προστριβές ούτε από την αποδυνάμωση που θα επιφέρουν οι αλλαγές στον εκλογικό νόμο και προσβλέπει σε νέες συμμαχίες που θα τον κρατήσουν στα βουλευτικά έδρανα. Ο Μαρίνος Σιζόπουλος επιχειρεί να επανακαθορίσει ιδεολογικά και οργανωτικά το κόμμα, ωστόσο τα φερόμενα σκάνδαλα αποπροσανατολίζουν και δημιουργούν προσκόμματα στην παραγωγή ουσιαστικής πολιτικής. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ και του γεγονότος ότι το κόμμα μετά και από την αλλαγή του εκλογικού νόμου αναμένεται να αποδυναμωθεί ιδιαίτερα, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά. Ο Γιώργος Περδίκης πάντως δεν εγκαταλείπει τη μάχη, καθώς σύμφωνα με δηλώσεις του στην «Κ» προχωρά σε συνασπισμούς με άλλες κοινωνικές ομάδες, ούτως ώστε στις επικείμενες εκλογές να κατέβει ενισχυμένο και ανανεωμένο. ΕΥΡΩΚΟ στην απομόνωση Η αύξηση του εκλογικού μέτρου αναπόφευκτα έχει προκαλέσει νέα δεδομένα, κρούοντας τον κώδωνα Η ένωση του Ενδιάμεσου Με τα κόμματα του Ενδιάμεσου να μπαίνουν στην επικίνδυνη ζώνη μπαίνει πλέον επιτακτικά το ερώτημα του κατά πόσο θα επιτευχθεί έστω και για λόγους πολιτικής επιβίωσης η συνεργασία του ενδιάμεσου χώρου. Ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας έχει άλλωστε από καιρό ρίξει το γάντι για τη συνεργασία του Ενδιάμεσου. Αναμένεται να διαφανεί κατά πόσο τα μικρότερα κόμματα κατορθώσουν αυτή τη φορά να συνεργαστούν πολιτικά. Άλλωστε, πολιτικοί κύκλοι επιμένουν πως στην ηγεσία αυτής της προσπάθειας ενδέχεται να βρίσκεται η ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ Ελένη Θεοχάρους, η οποία κινείται έντονα προς την πολιτική της αυτονόμηση. Αναμένεται συνεπώς να διαφανεί το επόμενο διάστημα αν Οικολόγοι και ΕΥΡΩΚΟ, μπροστά στο ενδεχόμενο πολιτικού αφανισμού τους επιχειρήσουν έστω και την υστάτη να ανέβουν στο άρμα της συνεργασίας του ενδιάμεσου. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Η πρόταση Αβέρωφ για αύξηση του εκλογικού μέτρου φαίνεται να έχει ερμηνευθεί από τον Δημήτρη Συλλούρη ως casus belli, δυσχεραίνοντας έτι περισσότερο τη σχέση των δύο συγκυβερνώντων κομμάτων. του κινδύνου τόσο στους Οικολόγους αλλά και στο Ευρωπαϊκό Κόμμα. Αν και ο Δημήτρης Συλλούρης προσπαθεί μέχρι και την τελευταία στιγμή να εμποδίσει την αλλαγή του εκλογικού νόμου η κατοχή βουλευτικού εδράνου κρίνεται πλέον δύσκολη. Το τι θα πράξει και με ποιους θα πετύχει συνεργασία είναι ένα ζήτημα που παραμένει ανοικτό. Το σίγουρο είναι πως η πόρτα συνεργασίας με το κυβερνών κόμμα έχει κλείσει προ πολλού, καθώς η επιμονή του Δημήτρη Συλλούρη στην άρνηση ψήφισης κρίσιμων για τον τόπο νομοσχεδίων τον έθεσε σε δυσμένεια έναντι του συναγερμικού προέδρου. Υπάρχουν άλλωστε οι κύκλοι που θεωρούν την κίνηση Αβέρωφ Νεοφύτου για αύξηση του εκλογικού μέτρου και ως εκδικητική απέναντι στον Δημήτρη Συλλούρη και την «εκβιαστική» στάση που κράτησε απέναντι στο πλαίσιο αφερεγγυότητας. Οι σχέσεις των δύο κομμάτων πάντως δεν φαίνεται να αποκαθίστανται, κάτι που φάνηκε άλλωστε και κατά την τελευταία Ολομέλεια της Βουλής κατά την οποία ο πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ Δημήτρης Συλλούρης καταψήφισε τόσο το βασικό νομοσχέδιο όσο και την τροπολογία του κόμματος με το οποίο συνεργάζεται στην κυβέρνηση. Θα πρέπει συνεπώς ο Δημήτρης Συλλούρης, εάν επιθυμεί να συνεχίσει την πολιτική του πορεία, να συνεργαστεί με άλλους πολιτικούς χώρους και πιθανόν να σταματήσει και τη συνεργασία με την κυβέρνηση Αναστασιάδη. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Σε προσωρινή εκεχειρία οι δύο τάσεις του ΔΗΚΟ Η νηνεμία μετά τις χρόνιες εσωκομματικές φουρτούνες - Οι βλέψεις, οι ζυμώσεις και οι φιλοδοξίες για τις βουλευτικές του Μαΐου Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ <<<<<<< Με απομακρυσμένο, πλέον, το ενδεχόμενο διάσπασης, η μετριοπαθής τάση οργανώνεται διακριτικά και μεθοδικά για τις επικείμενες εκλογές. Μετά από έναν ολόκληρο χρόνο εσωκομματικών προστριβών, δηλώσεων και αντιδηλώσεων, απειλών και προειδοποιήσεων για διάσπαση του κόμματος, οι δύο τάσεις κλείνουν, προσωρινά, τους παλιούς τους λογαριασμούς και επιστρατεύονται για τις βουλευτικές εκλογές του Μάη. Η εσωκομματική αντιπολίτευση δεν έχει ανοίξει πλήρως τα χαρτιά της για το πώς θα κινηθεί, αλλά θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως η εμπροσθοφυλακή θα βρίσκεται εκ νέου στο ψηφοδέλτιο του κόμματος. Ήδη και η ηγεσία κρατά όσο μπορεί χαμηλούς τους τόνους, γύρω από τις εμφύλιες διαμάχες, με προτεραιότητά της ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα που θα ενισχύσει το πολιτικό μέγεθος του Νικόλα Παπαδόπουλου και θα βοηθήσει στις μετέπειτα ευγενείς φιλοδοξίες του. Η επιθυμία για κατάπαυση του πυρός, μετά από την εμφύλια διαμάχη των δύο τάσεων, έχει εδώ και λίγο καιρό διαφανεί, καθώς και οι ίδιες οι εξελίξεις στο Κυπριακό δεν δικαιολογούν την οποιαδήποτε προστριβή. Η προσωρινή εκεχειρία φάνηκε εμπράκτως, όμως, κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας της Βουλής την περασμένη Πέμπτη, γύρω από το κρίσιμο νομοσχέδιο της πώλησης δανείων. Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, αν και είχε δηλώσει επανειλημμένα πως δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει από τις τροπολογίες που κατέθεσε το κόμμα για την πώληση δανείων, φαίνεται να βρέθηκε σε στενωπό, μετά και από το βέτο προνοιών των τροπολογιών από την Τρόικα. Ο ίδιος, κατά τη διάρκεια διαβούλευσης με την κοινοβουλευτική ομάδα, έκρινε ορθότερη, τελικώς, την υπαναχώρηση, ούτως ώστε να μην προκληθούν περαιτέρω προβλήματα στη σταθεροποίηση της κυπριακής οικονομίας. Σύμφωνα με κομματικές πηγές, βουλευτές και ιδιαίτερα ο Άγγελος Βότσης εξέφρασαν την αντίθεσή τους στο ενδεχόμενο της οπισθοχώρησης, εκφράζοντας την άποψη ότι το κόμμα θα έπρεπε να παραμείνει στην αρχική του τοποθέτηση, για όφελος των δανειοληπτών. Παρά τις διαφωνίες, ωστόσο, η κοινοβουλευτική ομάδα στήριξε, τελικώς, τον ΔΗΚΟϊκό πρόεδρο στην απόφασή του για συναίνεση με την Τρόικα, δημιουργώντας την προσδοκία και την ελπίδα σε πολλά ΔΗ- Ο Νικόλας Παπαδόπουλος έχει αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στις επικείμενες εκλογές, καθώς θεωρούνται ορόσημο για τις μετέπειτα φιλοδοξίες και πολιτικές του βλέψεις. ΚΟϊκά στελέχη, που δεν ανήκουν ούτε στη μία τάση ούτε στην άλλη, ότι το κόμμα μπορεί να ξεπεράσει τις διαφωνίες και να προχωρήσει στις επικείμενες εκλογές με όσο το δυνατόν λιγότερες εντάσεις. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Κομματικοί κύκλοι θεωρούν πως η συναινετική στάση της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, στο νομοσχέδιο της πώλησης δανείων, «έσωσε» το πρόσωπο του ΔΗΚΟϊκού προέδρου. Το ψηφοδέλτιο «Στόχος είναι ένα πολύ δυνατό ψηφοδέλτιο, με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων που επιτελούν σημαντικό έργο στην κοινωνία», αναφέρουν στα ανώτατα δώματα του ΔΗΚΟ, επισημαίνοντας πως η ολοκλήρωση του ψηφοδελτίου θα γίνει μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Όπως αναφέρουν, αναμένονται εκπλήξεις στην ονοματολογία, όπως επίσης και συμμετοχή πολιτικών προσώπων που βρίσκονταν σε άλλους πολιτικούς χώρους στο παρελθόν. Δεδομένη θεωρείται η επαναδιεκδίκηση εκλογής από την πλειοψηφία της υφιστάμενης κοινοβουλευτικής ομάδας, με ανοικτό, ακόμα, το τι θα πράξουν οι Μάριος Καρογιάν, Αθηνά Κυριακίδου και Φύτος Κωνσταντίνου. Σύμφωνα με κομματικά ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ στελέχη, τόσο ο Μάριος Καρογιάν όσο και η Αθηνά Κυριακίδου βλέπουν θετικά τη συμμετοχή τους στη μάχη του προσεχούς Μαΐου, ιδιαίτερα και μετά την απομάκρυνση του σεναρίου -τουλάχιστον προσωρινά- για δημιουργία νέας πολιτικής κίνησης. Όπως αναφέρουν πολιτικοί κύκλοι, η εσωκομματική αντιπολίτευση θα πρέπει να δώσει δυναμικά το «παρών» της στις επικείμενες εκλογές, αν επιθυμεί τη συνέχιση του πολιτικού της κύκλου και της επιρροής της στα πολιτικά δρώμενα. Σημειώνουν δε, πως μόνο με την επανεκλογή της στη Βουλή θα μπορεί να φράσσει τον δρόμο στις «ακραίες» πολιτικές του Νικόλα Παπαδόπουλου και να έχει ισχυρό ρόλο και λόγο στο κόμμα και κατ επέκταση στο πολιτικό τοπίο. Ήδη κύκλοι που συντάσσονται με τη μετριοπαθή τάση του ΔΗΚΟ, αναφέρουν ότι η εσωκομματική αντιπολίτευση μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει εντός του κόμματος και να έχει σημαντικό ρόλο, δίδοντας και το παράδειγμα του ρόλου που διαδραματίζει η Ελένη Θεοχάρους εντός του ΔΗΣΥ. Από τον στενό κύκλο του Νικόλα Παπαδόπουλου, βέβαιη θεωρείται η συμμετοχή του σκληρού πυρήνα στις βουλευτικές εκλογές, όπως της εκπροσώπου Τύπου Χριστιάνας Ερωτοκρίτου, του αναπληρωτή εκπροσώπου Τύπου Άθου Αντωνιάδη, του γενικού γραμματέα Μαρίνου Μουσιούττα, ενώ ανοικτό μένει το ενδεχόμενο για τους Χρύση Παντελίδη και Γιώργο Σολωμού. Ενδιαφέρον προκαλεί, πάντως, η απουσία ηγετικών στελεχών από το ψηφοδέλτιο, όπως του αναπληρωτή προέδρου Μάρκου Κυπριανού και του Χρίστου Πατσαλίδη. Θα πρέπει να σημειωθεί πως από το περιβάλλον του Νικόλα Παπαδόπουλου αναφέρουν πως η κοινοβουλευτική ομάδα του 16 θα αποτελείται από πολλά νέα πρόσωπα, εκφράζοντας αμφιβολίες για την επανεκλογή της μετριοπαθούς τάσης. Με το βλέμμα στον Μάη Σε αγώνα δρόμου βρίσκεται η ηγεσία του ΔΗΚΟ, με περιοδείες σε ολόκληρη την Κύπρο και αναθέρμανση των σχέσεων με τη βάση, ούτως ώστε να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει για τις επικείμενες εκλογές. Στον πέμπτο όροφο του ΔΗΚΟ, αναφέρουν με βεβαιότητα πως το κόμμα θα πετύχει μία σημαντική νίκη, καθώς τόσο η στάση του κόμματος απέναντι στο Κυπριακό όσο και οι προτάσεις του γύρω από την οικονομία, έχουν καταφέρει να συσπειρώσουν τον ΔΗΚΟϊκό κόσμο. Πολιτικοί κύκλοι αναφέρουν πως ο Μάης θα αποτελέσει μήνα-σταθμό για τον Νικόλα Παπαδόπουλο, καθώς τα ποσοστά που θα λάβει θα καταδείξουν την πολιτική του επιρροή και θα επανακαθορίσουν τη θέση του στην πολιτική σκακιέρα του τόπου.

9 09-POLITIKI _Master_cy 13/11/15 22:06 Page 9 Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 Διέβησαν τον μνημονιακό Ρουβικώνα Στη θέση του επόμενου προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων οδηγεί η αναζωπύρωση της κεντροδεξιάς σύμπραξης ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Με την ψήφιση του νομοσχεδίου για την πώληση δανείων κλείνει ένας κύκλος σημειολογικά, ο οποίος είχε ως πρωταγωνιστές τον Αβέρωφ Νεοφύτου και τον Νικόλα Παπαδόπουλο με επίκεντρο το πέρασμα νομοσχεδίων, που αποτέλεσαν σταθμό για την πορεία προς την έξοδο από το μνημόνιο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, είχε ήδη πάρει σάρκα και οστά η εσωκομματική κόντρα στο ΔΗΚΟ, μεταξύ Μάριου Καρογιάν και Νικόλα Παπαδόπουλου. Κανείς τότε δεν θα μπορούσε να σκεφτεί ότι ο τελευταίος, ο οποίος είχε να αντιπαρέλθει του εσωτερικού μετώπου στο κόμμα, αλλά και να θέσει προτεραιότητες αναφορικά με την πορεία και τη στάση του ως προς το μνημόνιο, ότι θα έβρισκε κοινό μέτωπο με τον αρχηγό του ΔΗΣΥ. Και αυτό τη στιγμή, μάλιστα, που η κεντροδεξιά κρατούσε τις αποστάσεις της σταθερές και τα όρια προδιαγεγραμμένα, από τότε που Γλαύκος Κληρίδης και Τάσσος Παπαδόπουλος, φυσικοί ηγέτες της κεντροδεξιάς στη μετά Μακάριο εποχή, και δεν διαφαίνονται στον ορίζοντα σημάδια επαναπροσέγγισης. Οι πρώτες προκλήσεις Τον Σεπτέμβριο του 2013 δέσποζε στην επικαιρότητα το νομοσχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατισμού. Η διελκυστίνδα που έλαβε χώρα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, μόνο ως «αλησμόνητη» χαρακτηρίζεται. Με 41 ψήφους υπέρ και 3 εναντίον, η Ολομέλεια της Βουλής υπερψήφισε τελικά, μισή ώρα μετά τα μεσάνυκτα της Πέμπτης προς Παρασκευή (5 προς 6 του μήνα) σε νόμο, τις δύο νομοθετικές προτάσεις περί Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων και περί Αναδιάρθρωσης των Χρηματοοικονομικών Οργανισμών. Νωρίτερα και τα δύο προαναφερθέντα νομοσχέδια είχαν απορριφθεί. Το ξημέρωμα εκείνο σήμαινε πως το πρώτο δύσκολο μονοπάτι είχε περάσει, αλλά ερχόταν την επόμενη χρονιά το αμέσως επόμενο για ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ: Οι αποκρατικοποιήσεις ήταν ένα νομοσχέδιο που έφερε εμφανέστατους τριγμούς με στελέχη του ΔΗΚΟ να εκφράζουν την άποψη πως η Κυβέρνηση θα τους βρει απέναντί της. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος υποστήριζε ότι «δεν μπορούν να εφαρμοστούν στην Κύπρο οι ίδιες αρχές που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες», ξετυλίγοντας, παράλληλα, το μίτο της διαπραγμάτευσης μέσω τροπολογιών, με αποδέκτες και τα μέλη του κόμματός του, αλλά και τον ΔΗΣΥ. Οι εκατέρωθεν διαβουλεύσεις, με έναν τίτλο «η διαλεκτική της κεντροδεξιάς», επεκτάθηκε μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο και, πιο συγκεκριμένα, στις 4 του μήνα, με το νομοσχέδιο να περνάει και με τις τροπολογίες του ΔΗΚΟ. Αβέρωφ-Νικόλας εδραίωσαν, με την ψήφιση και του νομοσχεδίου για την πώληση δανείων, την ηγεσία τους σε ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ. Οι ημερολογιακοί σταθμοί της συνεργασίας ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ 6 Σεπτεμβρίου 2013 Νομοσχέδιο περί Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων και περί Αναδιάρθρωσης των Χρηματοοικονομικών Οργανισμών. 4 Μαρτίου 2014 Νομοσχέδιο για τις Αποκρατικοποιήσεις Ημικρατικών Οργανισμών. 6 Σεπτεμβρίου 2014 Νομοσχέδιο για τις Εκποιήσεις Ενυπόθηκων Ακινήτων. 18 Απριλίου 2015 Νομοσχέδια Πλαισίου Αφερεγγυότητας. 12 Ιουνίου 2015 Νομοσχέδιο για την Ιδιωτικοποίηση του Εμπορικού Τμήματος του Λιμανιού της Λεμεσού. 12 Νοεμβρίου 2015 Νομοσχέδιο για την Πώληση Δανείων. Τριγμοί εν τη ενώσει Οι σχέσεις Αβέρωφ-Νικόλα κατέγραφαν παράλληλα και σκαμπανεβάσματα. Καταρχάς, σημειώθηκε στα πολιτικά πηγαδάκια η έλλειψη επικοινωνίας από το Προεδρικό με τον αρχηγό του ΔΗΚΟ, ενώ η ρητορική του τελευταίου αναφορικά με την κυβερνητική πολιτική στο Κυπριακό δημιούργησε απόσταση με τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ. Χαρακτηριστική η συνάντηση τον Ιούλιο του 2014, όπου εσωκομματικοί εκατέρωθεν κύκλοι ανέφεραν πως «δεν έγινε στο καλύτερο κλίμα». Διαφαίνεται, όμως, πως η ισορροπία και η επικοινωνία των δύο είναι βασισμένες σε αμοιβαία και γερά θεμέλια, εφόσον, παρά τους τριγμούς, άλλαξαν τα δεδομένα των προθέσεών τους, σε σχέση με το νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις ενυπόθηκων ακινήτων, ώστε αυτό να ψηφιστεί και να «ξεπαγώσει» η αξιολόγηση της οικονομίας. Ακολούθησαν οι δημαρχιακές εκλογές στην Πάφο και η ανάδειξη του Φαίδωνα Φαίδωνος το Γενάρη του 2015, με τη συντριπτική, παράλληλα, ήττα της τριμερούς ΑΚΕΛ-ΔΗΚΟ-ΕΔΕΚ, έστειλαν το μήνυμα στην ηγεσία του ΔΗΚΟ για την πολιτική δυναμική που είχε αναπτύξει ο ΔΗΣΥ και στο κατεξοχήν προπύργιο του ΔΗΚΟ, όπως είναι η Πάφος. Αυτό χαρακτηρίστηκε και από αναλυτές ως «μάθημα πολιτικής» εφόσον η διαφορά μεταξύ των δύο πρώτων υποψηφίων για τη δημαρχία ήταν τεράστια. Η πολιτική ωρίμαση για το ΔΗΚΟ που πραγματευόταν ο Νικόλας Παπαδόπουλος, βρισκόταν σε πορεία υλοποίησης, με τις εκλογές στην Ελλάδα και τη διατεινόμενη οικονομική πολιτική της Κυβέρνησης Τσίπρα, μέσω της επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου, ν αποτελούν, επίσης, ένα σημείο καμπής για τις σχέσεις ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος μπήκε στη διαδικασία ρητορικής περί επαναδιαπραγμάτευσης πτυχών του μνημονίου, που όμως δεν στάθηκε εμπόδιο στην ψήφιση του νομοσχεδίου για την αφερεγγυότητα. «Το Πλαίσιο Αφερεγγυότητας προστατεύει τον κόσμο από τις τράπεζες. Όσοι το καταψηφίζουν οφείλουν εξηγήσεις στον κόσμο, όχι εμείς», δήλωνε τότε ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ. Η οικονομική πολιτική που ακολούθησε η Ελλάδα γνωστή και η ρητορική του να κρατηθεί η Κύπρος στην ορθολογική πορεία εξόδου από το μνημόνιο ίσχυε, πλέον, για όλο το μπλοκ της κεντροδεξιάς. Το τελευταίο νομοσχέδιο Νέο σημείο καμπής αποτέλεσε η ψήφιση του νομοσχεδίου για την πώληση δανείων. Η τροπολογία του ΔΗ- ΚΟ, για τη δυνατότητα εξαγοράς του δανείου από τον δανειολήπτη ή τον εγγυητή, έφερε πίσω της ένα παρασκήνιο που κράτησε 72 ώρες. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε τελικά ως ακροτελεύτιο του μνημονίου, με τη συσπείρωση της κεντροδεξιάς να είναι γεγονός, που επιφέρει πολλαπλές αναγνώσεις. Όπως προκρίνουν πολιτικοί κύκλοι, παρά την επιμονή των κύκλων του Προεδρικού στην πλευρά Καρογιάν, αυτή τη στιγμή ο Νικόλας Παπαδόπουλος έχει, επί της ουσίας, επικρατήσει, αφήνοντας πίσω του την περίοδο της αντιπαράθεσης. Το ίδιο ισχύει και στον ΔΗΣΥ, που παρουσίασε μία ομογενοποιημένη κοινοβουλευτική ομάδα, χωρίς αιμορραγίες, μήνυμα που πέρασε και προς το εσωτερικό του κόμματος, ως προς τη φυσιογνωμία Αβέρωφ. Από την άλλη, η σύμπραξη σε μία πορεία μοναδική για τη χώρα που πέρασε μέσα από δύσκολα νομοσχέδια, του ΔΗΣΥ με το ΔΗΚΟ, αφήνει και πολιτική παρακαταθήκη για το μέλλον, που αναμένεται να διαφανεί όχι στις βουλευτικές που επέρχονται, αλλά στις επόμενες Προεδρικές το Αβέρωφ και Νικόλας αναμένεται, σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, να κυριαρχήσουν και λόγω ηλικίας στο πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας, ο Αβέρωφ είναι 54 ετών και ο Νικόλας 42, με το επόμενο πεδίο δράσης της κεντροδεξιάς να έχει ως στόχο, σύμφωνα με τα σενάρια, πιθανώς τη θέση του προέδρου της Βουλής από τον ΔΗΚΟϊκό πρόεδρο, εφόσον προκρίνεται πως «θα έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για την ανάληψη αξιώματος». Από την άλλη, ανάλογης βαρύτητας είναι και οι συσχετισμοί που αφορούν στην Προεδρία της χώρας το 2018, με κύκλους της Πινδάρου να λένε πως ναι μεν είναι μακρινό το σενάριο, αλλά καθόλα πιθανό για την πλευρά Νεοφύτου. Καταληκτικά, η εβδομάδα έβγαλε και άλλους άσους για τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ. Η κατάληξη στο ποσοστό του 3,6% για το εκλογικό μέτρο και η συνταύτιση με το ΑΚΕΛ πιστώνεται στον Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος για άλλη μία φορά «κινήθηκε στις παρυφές της πολιτικής, με το μέγιστο δυνατό όφελος», όπως λέγεται πέριξ της Πινδάρου. 100% NISSAN LEAF NEW NISSAN CYPRUS LTD

10 10-POLITIKI_Master_cy 13/11/15 19:57 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 Είναι ζουρλομανδύας το μνημόνιο Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού μιλάει στην «Κ» για τα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν στο πλαίσιο του μνημονίου Συνέντευξη στον ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού μιλάει στην «Κ» για τα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν στο πλαίσιο του μνημονίου, με τελευταίο το περί πώλησης δανείων, δηλώνοντας πως η Κυβέρνηση δεν προχωρεί, παράλληλα, σε παροχές προς τόνωση των χαμηλότερων εισοδηματικά τάξεων. Ταυτόχρονα, εκφράζει την ανησυχία του ΑΚΕΛ για τις σχέσεις Κεντρικής Τράπεζας-Προεδρικού και δηλώνει πως η συναντίληψη με τον ΔΗΣΥ για την αλλαγή του εκλογικού μέτρου είχε υιοθετηθεί από τα δύο κόμματα ως ποσοστό στο 3,5% εν έτει 2010 και δεν είναι τωρινή. - Ποιο είναι το πρώτο σχόλιο για το νομοσχέδιο επί της πώλησης δανείων εκ μέρους του Γνωρίζαμε από την αρχή ότι η Τρόικα δεν ήθελε εκποιήσεις πρώτης κατοικίας. Γιατί, άραγε, η Κυβέρνηση επέμεινε σε αυτή την επικίνδυνη για την κοινωνία διαδικασία, την ώρα που υπήρχαν νομοθεσίες στη Βουλή και ψηφίστηκαν, με πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ και άλλων, για προστασία της κύριας κατοικίας; ΑΚΕΛ, τώρα που ψηφίστηκε; - Είναι μία νομοθεσία που μας ανησυχεί, γιατί θεωρούμε ότι ολοκληρώνει αυτό το παζλ που χτίστηκε μεταξύ Κυβέρνησης και Τρόικας και όσων στηρίξανε αυτή την προσπάθεια. Ξεκινήσαμε από τη νομοθεσία για τις εκποιήσεις, συνοδευόμενη από το «κουτσούρεμα» στο δίκτυο προστασίας που θέλαμε ως ΑΚΕΛ να χτιστεί, περάσαμε στο πλαίσιο αφερεγγυότητας και αυτό είναι το τρίτο μέρος. Προσπαθήσαμε όσο μπορούσαμε να μετριάσουμε το κόστος από τη νομοθεσία με τροπολογίες, στηρίξαμε τροπολογίες που κινούνται στην ίδια πορεία, η αλήθεια, όμως, είναι ότι υπήρχε εξασφαλισμένη πλειοψηφία, που οδήγησε σε αυτό το αποτέλεσμα. Οι συνέπειες θα είναι αλυσιδωτές. - Με ποιο τρόπο «κουτσουρεύτηκε» το δίκτυο προστασίας; - Για μία σειρά από νομοθεσίες που ψηφίσαμε για τις εκποιήσεις και τις ονομάσαμε «δίκτυο προστασίας», το Ανώτατο απεφάνθη ότι οι νομοθεσίες είναι αντισυνταγματικές, διότι παρενέβαιναν Πολλά από αυτά που ονομάζονται «προαπαιτούμενα» δεν ήταν τέτοια, ευθύς εξαρχής, αλλά προέκυπταν στην πορεία. Υπάρχει και το μοναδικό προηγούμενο, ένα θετικό δεδομένο που υπήρχε, όπως ήταν για παράδειγμα το ΓΕΣΥ, που ήταν προαπαιτούμενο, να απαλειφθεί, γιατί αυτό επεδίωξε η Κυβέρνηση Αναστασιάδη. στο δίκαιο των συμβάσεων. Τώρα, πού πάει το δίκαιο των συμβάσεων, όταν την επαύριον το δάνειό μου θα ανήκει σε ένα ταμείο, πού πάει η δική μου βούληση; Επειδή, δυστυχώς, και σε επίπεδο δικαίου υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά, μας ανησυχεί και μάλιστα διπλά, λόγω των πρακτικών που εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα από τις τράπεζες. Συνειδητά δεν προχώρησαν σε αναδιαρθρώσεις δανείων, συνειδητά οι όροι που επιβάλλουν οι αναδιαρθρώσεις είναι μη εφαρμόσιμοι από την πλειοψηφία των απλών δανειοληπτών και πολύ συνειδητά προχώρησαν σε αναδιαρθρώσεις δανείων πέντεδέκα πολύ μεγάλων δανειοληπτών, την ώρα που κάνουν τη ζωή δύσκολη στους απλούς δανειολήπτες. Μας ανησυχούν όλα αυτά, συνδυασμένα με μία προκλητική απραξία της ΚτΚ. - Όσον αφορά στο τελευταίο, εσείς ως ΑΚΕΛ τι νομίζετε ότι είναι χρήσιμο τελικά και για τον θεσμό να γίνει; - Είναι δεδομένο, πλέον, πως η ΚτΚ σε επίπεδο συμβουλίου δεν μπορεί να λειτουργήσει, εφόσον καταγράφηκαν παραιτήσεις μελών του Δ.Σ., μία σειρά από ενέργειες που προκάλεσαν και την αντίδραση του Κοινοβουλίου και, βεβαίως, εδώ και μήνες εκκρεμεί μία σύγκρουση μεταξύ δύο ανώτατων θεσμών, όπως είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η διοικήτρια της ΚτΚ. - Δεν έχετε σχετική ενημέρωση για το πού κινείται η υπόθεση; - Όχι, πέραν της πρόθεσης του ΠτΔ να προχωρήσει με συγκεκριμένες διαδικασίες. Να υπενθυμίσω ότι επί διακυβέρνησης Χριστόφια ένα σχόλιο ή μία απάντηση από τον τότε διοικητή της ΚτΚ προς τον κ. Χριστόφια για μία απόφαση της Κυβέρνησης, οδηγούσε ΔΗΚΟ και ΔΗΣΥ σε μία επιχειρηματολογία ότι αυτό ήταν επιζήμιο για την οικονομία και για τη Δημοκρατία. Σήμερα, που έχουν φτάσει στα έσχατα της σύγκρουσης οι σχέσεις των δύο θεσμών, τι πρέπει να πει κανείς; - Για να επιστρέψουμε στα της οικονομίας, εφόσον υπογράψαμε μνημόνιο, τι διαφορετικό μπορούσε να γίνει για τις εκποιήσεις, το πλαίσιο αφερεγγυότητας και την πώληση δανείων; - Είναι μία παράξενη διαδικασία αυτή των μνημονίων, υπό την έννοια ότι δεν εξασφαλίζεις ένα δάνειο με συγκεκριμένους όρους επιτοκίου και καταβολή δόσεων σε τακτές περιόδους. Συνοδεύεται από συντριπτικές αλλαγές στην κοινωνία και τους θεσμούς. Πολλά από αυτά που ονομάζονται προαπαιτούμενα δεν ήταν τέτοια, ευθύς εξαρχής, αλλά προέκυπταν στην πορεία. Υπάρχει και το μοναδικό προηγούμενο, ένα θετικό δεδομένο που υπήρχε, όπως ήταν, για παράδειγμα, η δική μας, ως Δημοκρατία, δέσμευση για το ΓΕΣΥ, που ήταν προαπαιτούμενο, να απαλειφθεί, γιατί αυτό επεδίωξε η Κυβέρνηση Αναστασιάδη. Επομένως, προαπαιτούμενα ετίθεντο στην πορεία και με βάση τις εξελίξεις. Άρα θα μπορούσε η Κυβέρνηση, εφόσον συμφωνεί με αυτά τα προαπαιτούμενα, να προχωρούσε και σε παράλληλες ενέργειες που θα άμβλυναν τις κοινωνικές συνέπειες. - Για παράδειγμα; - Γνωρίζαμε από την αρχή ότι η Τρόικα δεν ήθελε εκποιήσεις πρώτης κατοικίας. Γιατί, άραγε, η Κυβέρνηση επέμεινε σε αυτή την επικίνδυνη για την κοινωνία διαδικασία, την ώρα που υπήρχαν νομοθεσίες στη Βουλή και ψηφίστηκαν με πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ και άλλων για προστασία της κύριας κατοικίας; Γιατί δεν προχώρησε σε παραχωρήσεις ή παροχές, στο πλαίσιο του κοινωνικού κράτους, που θα αντιμετώπιζαν τις άμεσες ανάγκες των συνταξιούχων, των ανέργων και άλλων ευπαθών ομάδων; Είναι τα προαπαιτούμενα, αλλά σημασία έχει και το πόσο διεκδίκησες τα προαπαιτούμενα αυτά να μετριαστούν ως προς τις συνέπειές τους. - Αν είχε το ΑΚΕΛ την ευθύνη να βγάλει το μνημόνιο, όλα αυτά που συζητάμε θα είχαν γίνει Συνειδητά οι όροι που επιβάλλουν οι αναδιαρθρώσεις είναι μη εφαρμόσιμοι από την πλειοψηφία των απλών δανειοληπτών και πολύ συνειδητά προχώρησαν σε αναδιαρθρώσεις δανείων πέντε-δέκα πολύ μεγάλων δανειοληπτών, την ώρα που κάνουν τη ζωή δύσκολη στους απλούς δανειολήπτες. πραγματικότητα; - Θα ήταν ανεύθυνο να ισχυριστώ κάτι τέτοιο, αλλά θα διεκδικούσαμε με περισσότερη αποφασιστικότητα προς όφελος του λαού μας και κυρίως των μικρομεσαίων στρωμάτων. - Διεκδίκηση, όμως, θα σήμαινε παράλληλα και πέρασμα του χρόνου, όταν τα περιθώρια ήταν ασφυκτικά μεταξύ νομοσχεδίων. - Δεν παραγνωρίζουμε ότι ένα μνημόνιο είναι ένας ζουρλομανδύας με πάρα πολλές διαδικασίες, αδιαφανείς και αντιδημοκρατικές. Εξάλλου και εμείς πριν υπάρξει εναλλαγή εξουσίας το βιώσαμε και ήταν βασικός λόγος που δεν ολοκληρώθηκε η υπογραφή του. Διότι οι απαιτήσεις της Τρόικας για την Αριστερά ήταν απαράδεκτες. Την ίδια ώρα, όμως, καταγράφεται μία απόλυτη ευθυγράμμιση της Κυβέρνησης με πολιτικές της Τρόικας και, μάλιστα, διαχρονικές θέσεις του ΔΗΣΥ βρίσκουν θέση στο μνημόνιο και παρουσιάζονται ως μνημονιακές απαιτήσεις, όπως είναι οι ιδιωτικοποιήσεις. Το 2010 κατατέθηκε πρόταση ΑΚΕΛ- ΔΗΣΥ για ποσοστό 3,5% - Στο 3,6% το ποσοστό, μετά από συνεννόηση με το ΔΗΣΥ - Θεωρούμε ότι το κυπριακό πολιτικό σύστημα, αλλά και οι θεσμοί ταλανιζόμαστε από μία άνευ προηγουμένου απαξίωση. Πρέπει να υπάρξει εκδημοκρατισμός και εξυγίανση του πολιτικού συστήματος, με περισσότερη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων και λογοδοσία. Θα ήμασταν ασυνεπείς αν αναγνωρίζαμε τα ίδια επίπεδα λογοδοσίας σε ένα κόμμα με Κεντρική Επιτροπή των 105 ατόμων, ένα πολιτικό των 20 και κοινοβουλευτική ομάδα των 19, με ένα μονοεδρικό κόμμα και έναν ανεξάρτητο βουλευτή με διαφορετικές δομές λογοδοσίας. Θεωρούμε, πάντως, ότι το 3,6% διατηρεί μία ισορροπία αντί του 5%, που θα ήταν όντως εξοντωτικό. - Η συναντίληψη στο ζήτημα πώς προέκυψε; - Να πω ότι από τη δεκαετία του 1980 είναι ανοικτή η συζήτηση για το εκλογικό μέτρο. Το όριο, τώρα, μέσα από το οποίο στη δεύτερη κατανομή υπάρχει δυνατότητα εξασφάλισης έδρας καθορίστηκε στο 1, 79%. Είναι το χαμηλότερο στην Ευρώπη. Το 2010 είχαμε καταθέσει πρόταση νόμου από κοινού ΑΚΕΛ-ΔΗΣΥ που περιελάμβανε όριο δεύτερης κατανομής 3,5%, άρα σήμερα η αλλαγή του εκλογικού μέτρου είναι επί της ουσίας υιοθέτηση μιας θέσης που κατατέθηκε πριν χρόνια. Άρα τα περί συμπόρευσης δεν είναι πραγματικά, αλλά το θέμα έπρεπε χρονικά να κλείσει πολύ νωρίτερα, όχι τόσο κοντά στις εκλογές. - Τι επιδιώκεται μέσα από την αλλαγή; - Πλείστα τόσα μνημονιακά νομοσχέδια κρίθηκαν με μία ψήφο. Είναι αυτή η βούληση των πολιτών; Ήταν βούληση της κοινωνίας, όταν νομοθεσίες για εξυγίανση τραπεζών πέρασαν με την ψήφο του ΕΥΡΩΚΟ; Είναι πιο αναγκαίο να δημιουργούνται πραγματικές συμμαχίες στο Κοινοβούλιο, παρά ευκαιριακές πλειοψηφίες, που έχουν δημιουργήσει προβλήματα, εξού και σας είπα για εκδημοκρατισμό. Βεβαίως, δεν σταματάει εδώ η προσπάθεια για εξυγίανση του πολιτικού συστήματος. Καταθέσαμε, ήδη, ως ΑΚΕΛ πολυσέλιδο έγγραφο στον πρόεδρο της Βουλής και στα κόμματα για το πώς βελτιώνουμε τη λειτουργία του Κοινοβουλίου. Επειδή, όμως, η απαξίωση των πολιτών δεν αφορά μόνο στο Κοινοβούλιο ή στην πολιτική, αλλά και έτερους θεσμούς, πρέπει η Κυβέρνηση και οι άλλες εξουσίες να κάνουν τα αναγκαία βήματα εκσυγχρονισμού που θα στείλουν το μήνυμα ότι μας ανησυχεί η απαξίωση και θέλουμε εκ νέου να ανακτήσουμε την έξωθεν καλή μαρτυρία. ΑΡΘΡΟ / Του ΝΙΚΟΥ ΡΩΣΣΟΥ Γιατί οι διαχρονικές κατακτήσεις και καταστροφές της Κύπρου επιβάλλουν λύση του Κυπριακού τώρα Γερμανός Αρχαιολόγος έγραφε το 1880 ότι «Οποιαδήποτε Δύναμη καταστεί και παραμείνει μεγάλη στην Ανατολή πρέπει να κρατά στα χέρια της την Κύπρο». Η δήλωση καταγράφεται και στους τέσσερεις τόμους της ιστορίας της Κύπρου, του Sir George Hill, που γράφτηκε ύστερα από έρευνα 30 χρόνων και εκδόθηκε στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Ο Hill τονίζει ότι η στρατηγική σημασία της Κύπρου είναι και ο λόγος γιατί η Κύπρος δεν είχε δική της συνεχή ιστορία, γιατί η ιστορία της αποτελείται από το πήγαινε-έλα των μεγάλων Δυνάμεων, που θεωρούσαν την Κύπρο αναγκαία για την πραγμάτωση σκοπών τους σε άλλους τόπους. Αποτελεί καθήκον όλων μας να ανατρέψουμε την ιστορία μας. Χρειάζεται όμως ομόνοια μεταξύ των πολιτικών αρχηγών μας, σοφία και προσήλωση για σωτηρία της Κύπρου και όχι στην προώθηση προσωρινών και άσκοπων κομματικών επιδιώξεων. 2. Σύντομη αναφορά στην ιστορία μας της τελευταίας χιλιετίας: Το 1191 μια τρικυμισμένη θάλασσα έριξε τα πλοία του Ριχάρδου του Λεοντόθυμου στην παραλία της Αμαθούντος. Την Κύπρο διοικούσε ο δικτάτορας Ισαάκιος Κομνηνός. Επειδή κακομεταχειρίστηκε τους ανθρώπους του, ο Ριχάρδος τον πολέμησε και τον νίκησε. Πούλησε την Κύπρο στο Φράγκο Βασιλέα Guy de Lusignan και συνέχισε την πορεία προς τους Αγίους τόπους. Έτσι άρχισε η εποχή της Φραγκοκρατίας, που κράτησε 300 χρόνια μέχρι το 1489, οπότε η Αικατερίνη Κορνάρο, σύζυγος του αποθανόντος Βασιλέα Ιάκωβου Γ, μεταβίβασε τα δικαιώματά της στη Βενετία. 3. Τα πολλά βάσανα του λαού μας: Κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας οι Κύπριοι ζούσαν σαν δουλοπάροικοι. Το 30% της παραγωγής κάθε Κύπριου καταβαλλόταν στους κατακτητές και ήταν υποχρεωμένοι να δουλεύουν στο κτήμα του ευγενούς δύο μέρες της εβδομάδας δωρεάν. Η Φραγκοκρατία κράτησε για 300 χρόνια και τη διαδέχθηκε η βενετική κατοχή, εξίσου σκληρή, αφού επικρατούσε μεγάλη φτώχεια και καταπίεση, έτσι ο πληθυσμός της Κύπρου συνεχώς ελαττωνόταν. Ο περιηγητής Martin von Baumgarten, γράφοντας το 1508 έλεγε ότι «Οι κάτοικοι της Κύπρο είναι σκλάβοι των Ενετών. Το 1570 η Κύπρος κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς και ο περιηγητής Martin, γράφει ότι η φορολογία στην Κύπρο ήταν η βαρύτερη από όλες τις περιοχές που κατείχαν οι Οθωμανοί. Το 1764 ο διοικητής Chill Osman Aga διπλασίασε τη φορολογία. Οι Τούρκοι που κατοικούσαν στην Κύπρο κατέβαλλαν τη μισή φορολογία, αλλά και αυτή τη βρήκαν βαριά και διαμαρτυρήθηκαν μαζί με τους Κύπριους. 4. Τα απίστευτα βάσανα του κυπριακού λαού. Αντλούμε πληροφορίες από έρευνες της ιστορικού, Νάσας Παταπίου για την τύχη πολλών Κυπριακών οικογενειών, όπως της Ιωάννας Συγκλητικού Λάσκαρη συζύγου του Κυπρίου διοικητού του Ιππικού, ο οποίος σκοτώθηκε μαζί με τους τρεις γιους του στην άλωση της Λευκωσίας το Η Ιωάννα μαζί με τις έξι θυγατέρες της αιχμαλωτίστηκαν και μεταφέρθηκαν εκτός Κύπρου. Λόγω της μεγάλης της πίστης στο Θεό και τις προσευχές της βρέθηκε άτομο που εξαγόρασε την ελευθερία της, όμως οι έξι θυγατέρες της παρέμειναν σαν σκλάβες εκτός Κύπρου, η δε Ιωάννα κατόρθωσε να φτάσει στη Βενετία, όπου παρέμενε άστεγη και πεινασμένη. 5. Καταστροφές και λόγω επιδρομών: Πέραν από τα πολλά άλλα βάσανα που υφίστατο η Κύπρος και ο λαός μας, τεράστιες καταστροφές επέφεραν και οι αραβικές επιδρομές που κράτησαν 300 χρόνια μέχρι το 965 με τις παράλιες πόλεις να ισοπεδώνονται. 6. Γιατί επιβάλλεται η λύση του Κυπριακού; Εκθέσαμε τις καταστροφές της Κύπρου στη διάρκεια της Ιστορίας μας και τα πολλά βάσανα που υπέφερε ο λαός μας. Αν παραμείνουμε χωρισμένοι δεν θα μπορούμε να αντιστεκόμαστε σε νέες επιβουλές που κανείς δεν αμφιβάλλει ότι θα έρθουν κάποια μέρα, γιατί η στρατηγική μας θέση δεν μπορεί να μετακινηθεί. Πρέπει να εξασφαλίσουμε μια ομόνοια αποτελεσματικής στρατιωτικής άμυνας. Δεν θα πρέπει να αφήσουμε ανοιχτές πόρτες για είσοδο του «εχθρού» από οποιοδήποτε μέρος της Κύπρου. Θα αναφερθώ σε δίδαγμα της κυπριακής ιστορίας. Όταν για 300 χρόνια μας κατέστρεφαν οι αραβικές επιδρομές οι Άραβες νικήθηκαν όχι από την Κύπρο, αλλά από τον Νικηφόρο Φωκά.Όταν παραχωρήσαμε στη Βρετανία τις στρατιωτικές βάσεις έπρεπε να ζητήσουμε σαν αντάλλαγμα τη φρούρηση της Κύπρου, νοουμένου ότι διαθέτουν ισχυρά ραντάρ και βομβαρδιστικά. Δικαιούμαστε να το ζητήσουμε τώρα. Η ισχυρότερη άμυνα της Κύπρου είναι η λύση του Κυπριακού. Χωρίς τη λύση η κακή ιστορία μπορεί να επαναληφθεί. Ο κ. Νίκος Ρώσσος είναι οικονομολόγος.

11 11-POLITIKI _Master_cy 13/11/15 19:58 Page 11 Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Με μοντέλο ΣΥΡΙΖΑ προχωράει το Κίνημα Οικολόγων Συνεργασίες με δύο κινήσεις πολιτών ενόψει και μετωπική σύγκρουση με ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ για εκλογικό μέτρο Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Η παραίτηση του Ανδρέα Μασούρα, αντιπροέδρου των Οικολόγων σε συνδυασμό με την αύξηση του εκλογικού μέτρου σηματοδοτεί ραγδαίες εξελίξεις, που, αναλόγως του αποτελέσματος των ζυμώσεων, που βρίσκονται σε εξέλιξη, να διαφοροποιήσουν το προφίλ του Κινήματος. Μετά την πρώτη «κρυάδα», που φαίνεται να προκάλεσε η θορυβώδης έξοδος του κ. Μασούρα, το Κίνημα Οικολόγων δείχνει να την προσπερνά εστιάζοντας στη μεγάλη εικόνα, που, όπως λένε στελέχη του, είναι η αντίδραση και αντιμετώπιση του συμφώνου των δύο μεγαλύτερων κομμάτων να χτυπήσουν το Κίνημα και να το εξοστρακίσουν κοινοβουλευτικά. Εν αντιθέσει με το δημόσιο συγκρουσιακό κλίμα των πρώτων ημερών, η ηγεσία του Κινήματος προσπαθεί να χαμηλώσει τον πήχη της δημόσιας αντιπαράθεσης σε προσωπικό επίπεδο, βάζοντας μπροστά τις διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη για συνεργασία με ομάδες πολιτών και κοινωνικά σύνολα. Προς αυτή την κατεύθυνση, όπως ανέφερε στην «Κ» ο βουλευτής και πρόεδρος του Κινήματος, Γιώργος Περδίκης, βρίσκονται στα σκαριά έντονες ζυμώσεις που πέρα από συνεργασίες, ενδεχομένως να επιφέρουν και αλλαγή του ονόματος. Κομβικό σημείο <<<<<<< Στις 6 Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί Συνέδριο του Κινήματος, το οποίο θα επισφραγίσει τη συνεργασία με δύο κινήσεις πολιτών και ενδεχομένως να σηματοδοτήσει αλλαγή της ονομασίας. <<<<<<< Ο παραιτηθείς αντιπρόεδρος των Οικολόγων δεν ενημέρωσε τα συλλογικά όργανα για τις διαφωνίες του, που αναφέρονται στην επιστολή παραίτησης, υποστήριξε ο Γιώργος Περδίκης. των όποιων αλλαγών θεωρείται η 6η Δεκεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία θα πραγματοποιηθεί το Συνέδριο του Κινήματος, στο οποίο θα ανακοινωθούν οι πρώτες συνεργασίες των Οικολόγων με την Ένωση Δανειοληπτών Ευνομία και το Κίνημα Ανεξαρτήτων και Ελευθέρων Πολιτών. Επ αυτού ο Γιώργος Περδίκης ανέφερε στην «Κ» ότι το Κίνημα πραγματοποιεί πορεία προς την κοινωνία σε μια προσπάθεια κεφαλαιοποίησης των δυσαρεστημένων πολιτών που παραμένουν κομματικά «άστεγοι». «Δεχόμαστε δεκάδες προτάσεις για μια πιθανή αλλαγή του ονόματος» μας είπε ο πρόεδρος των Οικολόγων, ο οποίος άφησε να νοηθεί ότι εκτός από τις δύο συνεργασίες, έπονται και άλλες. Στην παρούσα φάση οι Οικολόγοι δεν φαίνεται να στρέφονται προς μικρά κόμματα της Βουλής, αφήνοντας όμως ανοιχτές πόρτες για το μέλλον. Το ερώτημα που φαίνεται να τίθεται και να απασχολεί, είναι ο τρόπος με τον οποίο θα συνυπάρξουν οι Οικολόγοι με ομάδες πολιτών και κοινωνικά σύνολα κάτω από την ίδια κομματική στέγη. Το μοντέλο ΣΥΡΙΖΑ, όπως έλεγαν στην «Κ» πηγές από τον χώρο των Οικολόγων, θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για τη δημιουργία ενός νέου σχήματος ικανού να στεγάσει τις επιμέρους διαφορές ομάδων κινήσεων που θα συλλέξει την κοινωνική συμπάθεια και θα ξεπεράσει τον σκόπελο του εκλογικού μέτρου. Στο Κίνημα θεωρούν ότι με τις κινήσεις που γίνονται θα καλυφθούν οι απαιτήσεις του νέου εκλογικού μέτρου σε βαθμό που να γίνει εφικτή η εκλογή και δεύτερου βουλευτή. Αλλαγές στο Κίνημα Οικολόγων προκαλεί η αύξηση του εκλογικού μέτρου με τον πρόεδρύ του Γιώργο Περδίκη να κατηγορεί τα δύο μεγαλύτερα κόμματα για προσπάθεια εξαφάνισης των μικρών κομμάτων. Σφοδρή επίθεση σε ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ Αν, μάλιστα, στην περίπτωση αποχώρησης του αντιπροέδρου του Κινήματος Οικολόγων οι δημόσιοι τόνοι καταγράφουν φθίνουσα πορεία, δεν συμβαίνει το ίδιο με τη στάση απέναντι στα κόμματα - θιασώτες αύξησης του εκλογικού μέτρου. Ο Γιώργος Περδίκης σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τους κραδασμούς μετατοπίζει το επίκεντρο ενδιαφέροντος προς ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ μεριά, βάζοντας το Κίνημα στη θέση του θύματος, που τα δύο κόμματα, όπως λέει, θέλουν να εξοντώσουν. Χρησιμοποιώντας σκληρό φραστικό λεκτικό όπως «αισχρό και ανελέητο πόλεμο των δύο κομμάτων» ο πρόεδρος των Οικολόγων εντοπίζει και άλλα στοιχεία πέραν του εκλογικού μέτρου που στοχεύουν τα μικρά κόμματα. «Δεν είναι μόνο το εκλογικό μέτρο. Είναι ένας σχεδιασμός που περιλαμβάνει πολλά. Ρυθμίσεις αντισυνταγματικές για περιορισμό των κομμάτων στη Βουλή, μείωση της χορηγίας». Μάλιστα, ο κ. Περδίκης συνδέει την αποχώρηση Μασούρα με τον Δημοκρατικό Συναγερμό, επικαλούμενος πληροφορίες που θέλουν τον τέως αντιπρόεδρο των Οικολόγων να μιλάει με την Πινδάρου. Στα κεντρικά γραφεία των Οικολόγων θεωρούν ότι είναι η ώρα για αλλαγές στο Κίνημα ανεξαρτήτως παρουσίας ή όχι στα έδρανα της Βουλής. Στη λογική του δέντρου και του δάσους ο Γιώργος Περδίκης ήταν φειδωλός σε ό,τι έχει σχέση με τον αποχωρήσαντα αντιπρόεδρο. Πέρα από τις αιχμές για «δάκτυλο» από τον Συναγερμό, ο κ. Περδίκης ήταν κατηγορηματικός στα όσα αναφέρει στην επιστολή παραίτησής του ο κ. Μασούρας. Η θέση του Κινήματος στο Κυπριακό στηρίχθηκε σε εισηγήσεις εμπειρογνωμόνων και ειδικών, μεταξύ αυτών και ο συγκεκριμένος κύριος, απάντησε ο κ. Περδίκης σχολιάζοντας τα όσα ανέφερε στην επιστολή του ο κ. Μασούρας. Επί τούτου μάλιστα υποστηρίζεται ότι στο παρελθόν το πρώην στέλεχος των Οικολόγων είχε διατυπώσει τελείως διαφορετικές απόψεις. Όπως είπε στην «Κ» ο κ. Περδίκης, ο Ανδρέας Μασούρας προτού παραιτηθεί δεν συζήτησε τις διαφωνίες του εντός του Κινήματος, ούτε σε συλλογικό επίπεδο ούτε και σε προσωπικό με άλλα ηγετικά στελέχη. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

12 12-PARAPOLITIKA_Master_cy 13/11/15 21:47 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 Εμείς οι υπήκοοι του Γκιούλιβερ θεωρούμε εαυτούς πλανητάρχες! Να απελαθεί Η Κάθλιν Αν Ντόχερτι είναι όπως την καλή μέρα που από το πρωί φαίνεται, πάει καλά! Η ίδια θα έπρεπε να ανησυχούσε αν δεν την βάζαμε στο στόχαστρο εμείς οι υπήκοοι του Γκιούλιβερ που θεωρούμε εαυτούς πλανητάρχες. Δεκαπέντε χρόνια πάνε οι αρχηγοί του κατοχικού στρατού στις δεξιώσεις που δίνει η αμερικανική πρεσβεία στα Κατεχόμενα και ουδείς συγκινήθηκε. Τώρα η Άγκυρα που μας πήρε πρέφα ότι τσιμπάμε στα δολώματα και τα καταπίνουμε αμάσητα έστειλε τους στρατηγούς της στη δεξίωση ένστολους. Ποιος είδε τον Θεό και δεν τον φοβήθηκε! Μέχρι για τις ιρλανδέζικες ρίζες της γράψαμε και πως οι πρόγονοί της που δημιούργησαν τον IRA κάπου στη βόρεια Αμερική θα ντρέπονταν γι αυτή (άκουσον άκουσον) μια διπλωμάτη του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών. Μάλιστα, δημιουργήθηκε και ομάδα στο FB που μαζεύει υπογραφές για απέλασή της! Το σαμάρι Στις στολές και στο επικάλυμμα είμαστε πρώτοι. Είναι στην ουσία που παθαίνουμε ναυτία. Εκτός και αν η ουσία είναι πλέον, να προσποιούμεθα ότι πάμε με ορμή προς τη λύση, ενώ έχουμε αποφασίσει οριστικά ότι η καλύτερη λύση είναι η μη λύση. Διότι εκτός των άλλων μια λύση θα χαλάσει ίσως τη σούπα των διαπλεκόμενων συμφερόντων που παρά την κρίση συνεχίζουν να διαπλέκονται και να θησαυρίζουν. Έτσι επειδή δεν μπορούμε να επιβάλουμε τους όρους μας σε Αμερικανούς, Βρετανούς και άλλους βαράμε αντί τον γάιδαρο το σαμάρι, για να ζήσουμε εμείς καλά κι εσείς κουρεύεστε! Κάθλιν, συνέχισε το τζόκινγκ και μη στενοχωριέσαι we are joking! Η επιστροφή Κατσουρίδη Το πολιτικό του comeback κάνει τον τελευταίο καιρό ο Νίκος Κατσουρίδης. Αν και η καρατόμηση του πολιτικού ανδρός από το ΑΚΕΛ τον έκανε να αποσυρθεί διακριτικά για ένα διάστημα, η αποβολή φαίνεται να τον απεγκλωβίζει από τα κομματικά δεσμά με αποτέλεσμα να εκφράζεται πιο ελεύθερα γύρω από τις εξελίξεις. Ο ίδιος επιστρέφει δυναμικά με εύστοχα και αιχμηρά «τιτιβίσματα», ενώ η παρουσία του στην τελευταία Ολομέλεια ενίσχυσε τις φωνές που θέλουν τον Νίκο Κατσουρίδη να μην έχει πει την τελευταία του λέξη. Το πώς θα κινηθεί είναι ένα ζήτημα που μένει ανοικτό με πολλούς να κάνουν λόγο για μία αυτόνομη πολιτική πορεία. Όπως και να το δει κανείς ο Φούλης έκανε μάρσο τις τελευταίες μέρες, συμπράττοντας στο ένα παίγνιο (για το εκλογικό μέτρο) με το ΑΚΕΛ και στο άλλο με το μόνιμο πλέον συνεταιράκι του στα μνημονιακά Νικόλα Παπαδόπουλο. Ο Αβέρωφ στήνει όπως φαίνεται μαζί με τον πρίγκιπα μια νέα δεξιά συμμαχία Ο Λαμάρης στο ψηφοδέλτιο Ποιοι από την παλιά στρατιά του ΑΚΕΛ θα διεκδικήσουν θέση στο ψηφοδέλτιο του 2016, είναι ένα ζήτημα που απασχολεί εντόνως τα πολιτικά πηγαδάκια, ιδιαίτερα τα αριστερά. Όπως αναφέραμε και παλαιότερα, ο Σταύρος Ευαγόρου παραδίδει τη σκυτάλη, καθώς το όριο θητειών δεν του επιτρέπει να επαναδιεκδικήσει. Από το όριο θητειών αναμένεται ωστόσο να εξαιρεθεί ο Λεμεσιανός Γιάννος Λαμάρης, που θα διεκδικήσει έδρα στη βουλή και για το Στο ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ αναμένεται να βρίσκεται και η Ελένη Μαύρου, διεκδικώντας την έδρα της Επαρχίας Κερύνειας. Πολιτικοί κύκλοι πάντως εκφράζουν την άποψη πως ο κύκλος της σιδηράς κυρίας στα κοινοβουλευτικά έδρανα φαίνεται να έχει κλείσει από καιρού. Όπως αναφέρουν είναι πολύ πιθανόν η Ελένη Μαύρου να μείνει εκτός, με τον γιο του τέως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και γενικό γραμματέα της ΕΔΟΝ πλέον Χρίστο Χριστόφια να καταλαμβάνει την έδρα από την οποία ξεκίνησε κάποτε και ο πατέρας του, αυτήν της επαρχίας Κερύνειας. Η υπαναχώρηση του Νικόλα Επέμενε ο Νικόλας Παπαδόπουλος τις τελευταίες μέρες πως το ΔΗΚΟ δεν θα υπαναχωρήσει από τις τροπολογίες του γύρω από το νομοσχέδιο πώλησης δανείων, έστω και αν η Τρόικα διαφωνήσει. Η Τρόικα ωστόσο έθεσε βέτο σε πρόνοιες των τροπολογιών του ΔΗΚΟ με αποτέλεσμα ο Δηκοϊκός πρόεδρος να οπισθοχωρήσει και να συμβιβαστεί με την αντιπρόταση των διεθνών δανειστών. Απτόητος ο Παμπορίδης Μαθαίνω ότι ο υπουργός Υγείας, ο οποίος δεν κρύβει την πρόθεσή του να παραιτηθεί αν η κυβέρνηση και η κυβερνητική παράταξη μέχρι το τέλος του μήνα δεν συμφωνήσουν στη διαχείριση που έκανε ο κ. Παμπορίδης για το ΓΕΣΥ. Όλοι οι άλλοι βρίσκονται έτοιμοι στην αφετηρία, αναμένοντας το πιστόλι του αφέτη, εκτός από την κυβερνητική μπάντα που παίζει άλλο σκοπό, την ώρα μάλιστα που τα κρατικά νοσηλευτήρια βουλιάζουν επικίνδυνα. Από τη μια οι ασφαλιστικές εταιρείες που βάζουν εμπόδια λόγω μονοασφαλιστικού, από την άλλη οι φαρμακευτικές και οι μεγαλογιατροί, είναι κι ο ΔΗ- ΣΥ που δεν θέλει να κακοκαρδίσει «κάποιους» φίλους κι από δω πήγαν κι άλλοι Παμπορίδης και γιορτές Ο Γιώργος όμως που είναι ξηγημένο παιδί, φέρεται να είπε σε Προεδρικό και Πινδάρου, «κοιτάξτε, εγώ είμαι έτοιμος. Τη δουλειά που μου ανέθεσε η κυβέρνηση, να βρω δηλαδή συναινέσεις και να στήσω ΓΕΣΥ πριν βουλιάξουν όλα, την έκανα. Είτε που θα πείτε ναι και θα ξεκινήσουμε είτε εγώ πάω σπίτι μου στη γυναικούλα μου και στα παιδάκια Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Γιώργος Παμπορίδης Ο υπουργός υγείας Γιώργος Παμπορίδης, ο οποίος δεν μασά τα λόγια του: Η πολιτική ηγεσία είτε θα στηρίξει το ΓΕ- ΣΥ και θα ξεκινήσουμε την προσπάθεια είτε παραιτούμαι και πάω σπίτι μου. μου, Χριστούγεννα που έρχονται. Ο Ιανός δεν το κρύβει ότι συμπαθεί τον Παμπορίδη (μού έβγαλε τις αμυγδαλές ο πατέρας του), και παίζει στοίχημα ένα προς δέκα ότι θα πάει σπίτι του, διότι τα συμφέροντα στον τομέα της υγείας που είναι τεράστια και σαρωτικά, δεν πρόκειται να αφήσουν να γίνει ΓΕΣΥ κι ο Γιώργος, όπως μου ψιθύρισε ένα πουλάκι δίπλα στον Πεδιαίο, εκτός του ότι έχει κι άλλες δουλειές, δεν έχει διάθεση για γίνει το άλλοθι κανενός. Της cyta το μέλλον Πήγε ο Έφορος Ιδιωτικοποιήσεων στη cyta μαζί με τους συμβούλους του από τη City Group κι εξήγησαν τα βασικά προς το Δ.Σ. του Οργανισμού. Ερωτήσαμε τον ωτακουστή του Ιανού τι να περιμένουμε βλέπετε ενδιαφερόμαστε κι εμείς για ένα κομμάτι της cyta και μας είπε ότι σοφό είναι να σπεύδουμε βραδέως. Κι αυτό διότι οι πρώτες ενδείξεις για το πού θα κάτσει η μπίλια θα πρέπει να αναμένονται μετά την ολοκλήρωση του business plan, όταν θα μπορεί να γίνει η πρώτη αποτίμηση. Στη συνέχεια οι σύμβουλοι θα πάρουν τα στοιχεία θα τα μελετήσουν και θα τα προσαρμόσουν στα δεδομένα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Όλα αυτά τοποθετούνται στο δεύτερο εξάμηνο του 2016, όταν από εκεί και πέρα τα πράγματα θα αρχίσουν να παίρνουν μία πιο ταχεία φορά, με ορίζοντα ένα εξάμηνο. Τότε η cyta θα δει φως ή θα πάθει μπλακ άουτ! Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Το μετέωρο βήμα της Βουλής μας ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Συνταγή διάλυσης του Δημοσίου Έχουμε ως σύνταγμα προεδρική δημοκρατία, με την παγκόσμια, ίσως, πρωτοτυπία να μην υπάρχει κανένα επίπεδο ελέγχου, μεταξύ των εξουσιών. Και αυτό εξηγεί από μόνο του και πολλά παράλογα που συμβαίνουν διαχρονικά στην κυπριακή πολιτική πραγματικότητα. Οι συνεχείς αντεγκλήσεις μεταξύ των γενικών εισαγγελέων με τους βοηθούς τους είναι το καλύτερο παράδειγμα για να εξηγηθεί το παράλογο του συντάγματός μας. Όλοι οι έλεγχοι θα γίνονταν από τους Ελληνοκύπριους στους Τουρκοκύπριους και αντίστροφα. Δεν είναι, όμως, αυτό το αντικείμενο του κειμένου αυτού. Στην Κύπρο της μετά μνημονίου εποχής, έχουμε μία Κυβέρνηση με τις ψήφους των κομμάτων που συμμετέχουν σε αυτή να είναι 21 από τις 56. Έχουμε, δηλαδή, μία καθαρή μειοψηφία, όπου λογικά κανένα νομοσχέδιο που αφορούσε στο μνημόνιο δεν έπρεπε να περνούσε από τη Βουλή. Δεδομένο, επίσης, το αντιμνημονιακό μένος κάποιων κομμάτων της αντιπολίτευσης, αλλά και τα στοιχεία από άλλες χώρες που πέρασαν ή περνούν από αντίστοιχα προγράμματα, όπου τα κόμματα που εφαρμόζουν τα μνημόνια χάνουν σε κάθε ψηφοφορία βουλευτές και έχουν εκλογές πολύ πιο σύντομα από τα τέσσερα ή πέντε χρόνια. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν κατάφερε μόνο να διατηρήσει ολόκληρη την κοινοβουλευτική ομάδα του συμπαγή σε κάθε κρίσιμη ψηφοφορία στη Βουλή, αλλά καταφέρνει να δημιουργεί συνεργασίες και συμμαχίες, ούτως ώστε να επιτευχθεί η απαραίτητη πλειοψηφία. Η ωριμότητα του Δημοκρατικού Κόμματος για να υπερψηφίσει, με τροπολογίες που κατά γενική ομολογία βελτιώνουν τα νομοσχέδια, είναι στοιχείο που βοηθά ουσιαστικά στη βελτίωση του πολιτικού επιπέδου της χώρας. Ο εύκολος δρόμος για το ΔΗΚΟ θα ήταν η καταψήφιση όλων των νομοσχεδίων. Με βαρύγδουπες δηλώσεις, εισπράττοντας, μάλιστα, το χειροκρότημα του κομματικού του ακροατηρίου. Είναι από τις φορές που ο ορθολογισμός υπερισχύει, αφήνοντας στην άκρη τα όποια πρόσκαιρα κομματικά οφέλη. Σκεφτήκατε σε ποιο σημείο θα ήταν σήμερα ο τόπος, αν «σκάλωνε» σε μία ψηφοφορία το πρόγραμμα; Στις 21 ψήφους της συγκυβέρνησης στη Βουλή υπολογίζω και αυτή του Ευρωπαϊκού Κόμματος. Κακώς. Σε καμία κρίσιμη ψηφοφορία δεν ψήφισε υπέρ οποιουδήποτε κυβερνητικού νομοσχεδίου. Ο Δημήτρης Συλλούρης ψήφισε «κατά» σε όλα τα μνημονιακά νομοσχέδια. Πώς μπορεί να θεωρείται συμμέτοχος σε μία Κυβέρνηση, όταν καταψηφίζει ό,τι έρχεται από το Προεδρικό; Εκτός από δικαιώματα, έχουν και ελάχιστες υποχρεώσεις. Εκτός από υπουργικούς θώκους, θα πρέπει να έχουν και κοινοβουλευτικές δεσμεύσεις. Πέρα από τα παράπονα για αχαριστία από τον ΔΗΣΥ, με αφορμή τη συζήτηση για το εκλογικό μέτρο, θα πρέπει να αποφασίσουν αν είναι εντός ή εκτός κυβερνητικού σχήματος, πριν αποφασίσουν άλλοι για αυτούς. Η συνεργασία και η πολιτική συνεννόηση μεταξύ των κομμάτων μπορούμε να πούμε πως σήμερα είναι μία εθνική αναγκαιότητα. Τις προηγούμενες δεκαετίες, όπου πάλι έχουμε παραδείγματα κυβερνήσεων με μειοψηφία στη Βουλή, οι ψηφοφορίες είχαν αρκετά λιγότερη σημασία. Η καταψήφιση ή υπερψήφιση μιας νομοθεσίας δεν είχε άμεσο και κρίσιμο αντίκτυπο για το μέλλον του τόπου. Και να μην ξεχνάμε πως, και τις εποχές των «παχέων αγελάδων», που κάθε Πέμπτη στη Βουλή η Ολομέλεια είχε μία ανεμελιά και ένα χαρακτήρα εντευκτηρίου, την κρίσιμη ώρα των προϋπολογισμών, κάθε Δεκέμβρη πριν τη χριστουγεννιάτικη γιορτή, βρίσκονταν οι αναγκαίες πλειοψηφίες για να μπορέσει να λειτουργήσει το κράτος. Σήμερα, η κάθε Πέμπτη είναι και μία κρίσιμη συνεδρίαση, που επιτάσσει συνεννόηση και συνεργασίες για να έχουμε την ευχέρεια να σκεφτόμαστε τι θα κάνουμε την επόμενη μέρα και την επόμενη βδομάδα. Το μετέωρο βήμα μιας Κύπρου εκτός προγράμματος, στη μέση του πελάγους και σε φουρτουνιασμένη θάλασσα, το ζήσαμε. Ακόμα και προχθές στην ψηφοφορία για την πώληση δανείων. Το ζήσαμε και τον Απρίλη σε σαββατιάτικη συνεδρίαση για τις εκποιήσεις και παλαιότερα σε μεταμεσονύχτια συνεδρίαση για τον συνεργατισμό. Ας ελπίσουμε πως τελειώσαμε με όλα τα μετέωρα βήματα, αλλά μας έμεινε ως προίκα η ανάγκη για συνεννόηση στο Κοινοβούλιο, όχι για να σώσουμε τη χώρα, αλλά για να πάρουμε τον τόπο μπροστά. dmdemetriou.com Οι πονηροί Εγγλέζοι λένε ότι ο ευκολότερος τρόπος για να διαλύσεις μία δημόσια υπηρεσία είναι να μειώσεις τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων. Και οι παμπόνηροι εργοδότες ξέρουν πολύ καλά ότι όσο περισσότερα δαπανήσουν για τους καλούς υπαλλήλους τόσο περισσότερα θα κερδίσουν οι ίδιοι στο τέλος της ημέρας. Η εξαγγελία του υπουργού Εσωτερικών Σωκράτη Χάσικου για ανάληψη από το κράτος του 50% των χρεών των δήμων, με αντάλλαγμα τη μείωση του μισθολογίου κατά 30%, χωρίς να απολυθούν υπάλληλοι στην τοπική αυτοδιοίκηση, μάλλον δεν μπορεί να θεωρηθεί και η σοφότερη επιλογή. Και όλα αυτά, ως συνέχεια της πικρής ιστορίας, με τους μικρούς «βασιλιάδες» -δηλαδή τους τοπικούς άρχοντες- τις εισηγήσεις ξένων εμπειρογνωμόνων για μείωση του αριθμού των δήμων σε πέντε και τις διαβεβαιώσεις για πάταξη των σκανδάλων στους δήμους και τις κοινότητες. Οι συνεχείς υποχωρήσεις στις διακηρύξεις μεταφράζονται στο πολύ απλό, στο πολιτικό κόστος. Κουβεντιάζοντας κατ ιδίαν, από τον πρώτο ως τον τελευταίο πολιτικό, θα ακούσεις σοφές διαπιστώσεις και σοφές εισηγήσεις για διόρθωση του διεφθαρμένου συστήματος. Θα ακούσεις λογικές απόψεις, με απλή γλώσσα, στηριγμένες σε ισχυρά επιχειρήματα. Απόψεις από τη λύση του άλυτου Κυπριακού, μέχρι την πάταξη της διαφθοράς και μέχρι την κοινωνική δικαιοσύνη. Εισηγήσεις που πολύ απλά μπορούν να εφαρμοστούν με ελάχιστο κόστος και με μεγάλη ευκολία. Και όμως, «τον πλούτο πολλοί εμίσησαν, την δόξα ουδείς». Με πολλή ειλικρίνεια ο πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου Ζαχαρίας Ζαχαρίου παραδέχθηκε ότι όλοι ξέρουν ότι είναι παραλογισμός να χρειάζονται έξι υπογραφές για μία άδεια, όταν μπορεί ένας άνθρωπος να εγκρίνει ένα αίτημα. Όμως, καθιερώθηκαν οι έξι υπογραφές για να δικαιολογούνται οι θέσεις έξι διευθυντών. Οι πικρές ιστορίες δεν έχουν τελειωμό. Οι σοφοί κατ ιδίαν πολιτικοί, όταν πάρουν δημοσίως το μικρόφωνο, όταν πάνε σε μία συγκέντρωση πολιτών γίνονται άλλοι άνθρωποι. Αρχίζουν τους νομικισμούς, ξεκινούν τις κουτοπονηριές και μετέρχονται λεκτικών φληναφημάτων, ώστε να ικανοποιήσουν τους ψηφοφόρους ή πιο απλά μία δράκα ανθρώπων, με μεγάλα συμφέροντα. Δρόμοι σχεδιάζονται όπως τα φιδάκια, για να ικανοποιηθούν μεγαλοκτηματίες, λεωφόροι μένουν στα χαρτιά, για να συνεχίζουν να παρανομούν οι καταστηματάρχες και να σκοτώνονται αθώοι νέοι, δημόσια κτήρια δεν κτίζονται για να πληρώνονται ενοίκια σε πλούσιους εισοδηματίες, μεγάλες επενδύσεις δεν προχωρούν, ώστε να μην επηρεαστούν τα ντόπια μονοπώλια, η πιστοποίηση των επαγγελμάτων δεν προχωρά, ώστε τα αφεντικά να έχουν στη διάθεσή τους κακοπληρωμένους υπαλλήλους και η θλιβερή ιστορία των παραλογισμών δεν έχει τέλος. Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών προτιμούν να μην ασχολούνται, να μη διαλέγονται και να μη συναλλάσσονται με την εξουσία, την οποία θεωρούν εκ φύσεως διεφθαρμένη. Εκτός και αν έχουν ανάγκη στην οποία και θεοί πείθονται- για να διορίσουν το παιδί τους στο Δημόσιο, για να κλείσουν ραντεβού στο νοσοκομείο, για να εξασφαλίσουν κάποια άδεια και άλλα τιποτένια, πολλές φορές, αιτήματα. Τα κόμματα, τα κύτταρα της δημοκρατίας ή καλύτερα τα κύτταρα της εξουσίας θέλουν θέσεις για να βολεύουν όσους εργάζονται για να μαζεύουν ψήφους, όσους απέτυχαν στις βουλευτικές εκλογές και όσους χειροκροτούν την εξουσία. Είναι λογικό και καθόλου παράλογο, αφού το σημερινό σύστημα δημοκρατίας όσο και αν αμφισβητείται- στηρίζεται στα κόμματα και σωστά οι ψηφοφόροι πληρώνουν για τη λειτουργία τους. Ωστόσο, ύστερα από τόσα «χαστούκια» με το χρηματιστήριο, με το κούρεμα καταθέσεων και με τις μειώσεις μισθών, κάπου πρέπει να «φέρουμε τον νου μας», κάπου πρέπει να επικρατήσει η λογική. Να μειωθεί αυτό που καλείται «γραφειοκρατία», να μειωθούν οι διευθυντικές θέσεις, να φύγουν οι πολλοί «πετεινοί», ώστε να αρχίσει να χαράζει μία καλύτερη ημέρα σε αυτόν τον έρμο τόπο. Η διάλυση της μεσαίας τάξης και η διεύρυνση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών, η οποία προχωρεί με ραγδαίους ρυθμούς, πρέπει κάπου να σταματήσει και να αντιστραφεί. Η γενιά των επιστημόνων με τα 800 ευρώ και των άλλων τυχερών που βρίσκουν δουλειά με 500 ευρώ σύντομα θα γεννήσει φαινόμενα τρομοκρατίας και αυτό είναι κοινωνικός κανόνας και τότε «γαία πυρί μιχθήτω».

13 13-GNOMES CY_Master_cy 13/11/15 22:49 Page 13 Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 ΑΠΟΨΕΙΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 AΡΘΡΟ / Του ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΤΑΓΚΟΥ Η σκοπιμότητα μιας επίσκεψης Σ ύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, το προσφυγικό πρόβλημα έχει αγχώσει τον πρωθυπουργό περισσότερο από κάθε άλλο. Δικαίως, έστω και με καθυστέρηση. Αλλωστε, η καθυστερημένη κατανόηση της πραγματικότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όπως έχει αποδειχθεί πανηγυρικά από τις 25 Ιανουαρίου ώς σήμερα. Ωστόσο, παραμένει το «δικαίως», γιατί αν συνεχισθεί η σημερινή κατάσταση, το πρώτο θύμα της μαζικής μετακίνησης πληθυσμών προς την Ευρώπη θα είναι η Ελλάδα, λύση δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα και αν υπάρξει, μάλλον θα βρεθεί ερήμην μας, με όλες τις πιθανές συνέπειες σε βάρος της χώρας και της κοινωνίας μας, που μπορεί να περιλαμβάνει. Ολα αυτά συνηγορούν φαινομενικά υπέρ της πραγματοποίησης επίσκεψης του Αλ. Τσίπρα στην Τουρκία. Το ερώτημα είναι αν το ίδιο ισχύει και ουσιαστικά, αλλά αυτό θα φανεί εκ του αποτελέσματος. Προς το παρόν, το μόνο που μπορούμε να εκφράζουμε κάποιους φόβους, κατά πόσο η συγκυρία ευνοεί διαπραγμάτευση στο ανώτατο επίπεδο, δηλαδή του δικού μας πρωθυπουργού με το δίδυμο Ερντογάν - Νταβούτογλου, χωρίς να έχουν προηγηθεί διαπραγματεύσεις σε διπλωματικό επίπεδο, για να προετοιμάσουν το έδαφος. Εκτός και αν έχουν γίνει μυστικές... Ασφαλώς και η λύση του προβλήματος βρίσκεται στην Τουρκία, ή πιο σωστά, η μερική λύση, γιατί η ριζική λύση βρίσκεται στην ίδια τη Συρία, όμως με τη φύση του πολέμου που διεξάγεται εκεί και το πλήθος των παικτών που συμμετέχουν σε αυτόν, αυτή βρίσκεται πολύ μακριά. Ακόμη και αν σταματήσει ο πόλεμος, η ανασυγκρότηση της Συρίας από τα ερείπια θα απαιτήσει πολλά χρόνια. Και με την εξαιρετικά δύσκολη προϋπόθεση ότι όλα θα κυλήσουν απολύτως ομαλά μετά την παύση των εχθροπραξιών. Το ερώτημα λοιπόν είναι αν μπορεί να προκύψει κάτι θετικό από την επίσκεψη του πρωθυπουργού, όταν η Τουρκία είναι εκ των πραγμάτων αναβαθμισμένη και μετά τον πρόσφατο εκλογικό θρίαμβο των Ερντογάν - Νταβούτογλου. Είναι σαφές ότι ο Αλ. Τσίπρας θα επιθυμούσε πολύ να μεταβεί στην Τουρκία ως εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πολύ αμφίβολο, καθώς η Ελλάδα είναι μία εξασθενημένη χώρα, με χαμένη αξιοπιστία, άλλοι και όχι αυτή μπορούν να προσφέρουν τα οικονομικά ανταλλάγματα που απαιτεί (φυσιολογικά, είναι η αλήθεια) η Τουρκία για να κρατήσει τα πλήθη των προσφύγων στο έδαφός της, έτσι και αλλιώς δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στο τεράστιο προσφυγικό πρόβλημα και σίγουρα η Αθήνα πολύ δύσκολα μπορεί να ανταποκριθεί σε ενδεχόμενες απαιτήσεις της Αγκυρας στο Αιγαίο. Με λίγα λόγια, ο πρωθυπουργός πηγαίνει στις συναντήσεις με Ερντογάν - Νταβούτογλου δίχως να έχει ανταλλάγματα για μία διαπραγμάτευση στη διάθεσή του. Πηγαίνει μάλιστα αμέσως μετά την προγραμματισμένη σύνοδο των G-20 που θα πραγματοποιηθεί στη γειτονική χώρα και αναμφίβολα το προσφυγικό θα απασχολήσει τα «μεγάλα παιδιά» του πλανήτη. Αρα, τι ελπίζει να εξασφαλίσει μόνος του από το δίδυμο που κυβερνά την Τουρκία σήμερα; Από την άλλη πλευρά, είναι λογικό να επιζητεί μια χώρα τον διάλογο και τη συνεργασία γειτονικής της όταν αντιμετωπίζει πρόβλημα που προέρχεται από τη δεύτερη και αδυνατεί να αντιμετωπίσει μόνη της. Κατά την κυβέρνηση, ο Αλ. Τσίπρας πηγαίνει στην Αγκυρα επιδιώκοντας συνεργασία και συντονισμό ενεργειών για να ανακοπεί το κύμα των προσφύγων. Ταυτόχρονα, κυβερνητικοί κύκλοι τονίζουν ότι έχει ενημερωθεί η Ευρώπη για τις ενστάσεις της Ελλάδας και το πλαίσιο που αποδέχεται στη συνεργασία με την Τουρκία, για να το λαμβάνουν υπόψη οι Ευρωπαίοι στις δικές τους διαπραγματεύσεις με το τουρκικό καθεστώς. Το συγκεκριμένο πλαίσιο αποκλείει κοινές περιπολίες ελληνικών και τουρκικών σκαφών στο Αιγαίο για την αντιμετώπιση των διακινητών, όπως πιέζει η Ευρώπη διά στόματος διαφόρων αξιωματούχων, αλλά και μέσω σχεδίων που κυκλοφορούν στις Βρυξέλλες. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένα τέτοιο σχέδιο πολύ δύσκολα μπορεί να γίνει αποδεκτό από οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση. Κρύβει μεγάλες παγίδες, εκτός ίσως, αν η Ευρώπη διακηρύξει με τον πιο επίσημο τρόπο ότι τα ελληνικά εξωτερικά σύνορα είναι και δικά της και εγγυάται την ασφάλειά τους. Αλλά και κάτι τέτοιο ακόμη θα ήταν παρακινδυνευμένο, βλέποντας την απροθυμία και τη διχογνωμία των ευρωπαϊκών χωρών στο προσφυγικό. Ετσι, το ερώτημα για τη σκοπιμότητα της επίσκεψης του πρωθυπουργού παραμένει. Αλλά υπάρχει λύση δίχως την Τουρκία; Ιδού το άλλο ερώτημα. Τι περιμένουν από εμάς; ΕΝ ΚΑΜΙΝΩ / Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Έγκλημα συνείδησης Το όσα αποκάλυψε το ρεπορτάζ της «Κ» για τους αγνοούμενους και τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρθηκαν οι γνωρίζοντες, οι έχοντες τη γενική ευθύνη τόσο ως προς τους νεκρούς όσο και προς τις οικογένειές τους, αποτελεί έγκλημα διαρκείας και συνείδησης. Μιλάμε και πρέπει να μιλάμε ευθαρσώς όχι μόνο για την αλλοίωση και την καταστροφή του γενετικού υλικού σε μεγάλο βαθμό, εφόσον κατέστρεψαν με οξύ τα οστά με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη έως και αδύνατη η ακριβής ταυτοποίηση των αγνοουμένων των οποίων οστά φυλάσσονταν στο οστεοφυλάκιο του Τύμβου, αλλά μιλάμε για αλλοίωση της ανθρωπιάς μας. Μια πράξη η οποία κινείται προφανώς είτε στη σφαίρα της ηθελημένης άγνοιας ή σε αυτή της δημιουργικής καταστροφής, περατωμένη από συμπατριώτες μας που είχαν επιφορτιστεί με την ευθύνη της ταυτοποίησης. Τώρα και αυτό το ζήτημα, όπως και τόσα άλλα σε τούτο τον μικρό, το μέγα τόπο, άπτεται της δικαιοσύνης αν θέλει να δώσει απαντήσεις στο απάνθρωπο. Η δικαιοσύνη όμως, ως γνωστόν, δεν προλαβαίνει τα τωρινά, τα πριν από δύο, τρία χρόνια να κοιτάξει, θα πάει τόσα χρόνια πίσω; Αφήστε το για τον δικαστή του μέλλοντος, και ας καταδικάσουμε «συνειδητά» εκείνον που έδωσε την εντολή ώστε να εμποτιστούν με οξύ τα οστά. Ας βγάλουμε και δέκα, είκοσι ασύνειδες ανακοινώσεις επί του θέματος, ας δώσουμε ένα δίλεπτο στα δελτία ειδήσεων (ή και καθόλου επί του ζητήματος) και ας πάμε παρακάτω. Μην ξεχάσουμε και τις θλιμμένες φιγούρες των ευπατρίδων που τόσα έχουν να πουν στις μαυροφορεμένες γυναίκες που βουβά συνοδεύουν τα οστά των αγαπημένων τους στην εξόδιο ακολουθία, είναι και εκείνοι μέρος του όλου. Το αληθινό δράμα όμως, πέρα από τα τετριμμένα, παίζεται στις πλάτες των οικογενειών και εκείνων που δεν ξέχασαν. Τώρα πια, με όλα όσα έχουν προηγηθεί, αποκαλυφθεί και αναμένεται να γίνουν γνωστά για το θέμα των αγνοουμένων, κανείς δεν πέφτει από τα σύννεφα. Τώρα, που οι δικές μας συμπεριφορές είναι σε βαθμό ασέβειας, ας το κρίνει ο καθένας αυτό αν είναι υπερβολικό ή όχι, χειρότερες από των εχθρών μας, αλλά όταν συμπεριφέρεσαι με αυτό τον τρόπο στους δικούς σου νεκρούς, τι περιμένεις από τον «εχθρό», όποιος και να είναι αυτός; Στο ρεπορτάζ καταγράφηκε ότι οι προαναφερόμενες ταυτοποιήσεις αφορούσαν 15 περιπτώσεις αγνοουμένων/πεσόντων. Από το σύνολο των 15 περιπτώσεων, στις έξι δόθηκαν οστά στους οικείους τους. Τα αποτελέσματα ωστόσο νέων γενετικών ταυτοποιήσεων του ΙΝΓΚ από εκταφή του 2015, κατέδειξαν ότι μία, τουλάχιστον, από αυτές τις έξι περιπτώσεις ταυτοποίησης που είχε γίνει το 2005 δεν μπορούσε να ήταν ορθή. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΙΝΓΚ, μετά από την εξέλιξη αυτή ενημερώθηκαν ήδη όλες οι επηρεαζόμενες οικογένειες στις οποίες επεξηγήθηκαν οι λόγοι που οδήγησαν στις ταυτοποιήσεις που έγιναν από τα προβληματικά οστά. Πιο ειδικοί από εμένα θα δώσουν απάντηση, και θα πάνε το ρεπορτάζ παραπέρα. Ανθρώπινα όμως βλέποντας την πτυχή του θέματος, τελικά ποιος είναι ο δικός μας εχθρός αν όχι ο ίδιος μας ο εαυτός; tsikalasm@kathimerini.com.cy ΑΡΘΡΟ / Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Α. ΛΑΜΠΙΤΣΗ Μνήμη θυμάτων τροχαίων δυστυχημάτων Τ ην τρίτη Κυριακή κάθε Νοεμβρίου όρισε ο ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα των Τροχαίων Δυστυχημάτων. Στην Κύπρο, και πολύ περισσότερο στην Ελλάδα, έχουμε ιδιαίτερους λόγους να τηρούμε την ημέρα τούτη, επειδή είμαστε ακόμη από τις χώρες της Ευρώπης με ψηλά ποσοστά τροχαίων δυστυχημάτων. Λέω «ακόμη», επειδή πιστεύω πως παρά την απογοήτευση που επικρατεί όσον αφορά μια πραγματική μείωση, υπάρχουν πάντοτε ελπίδες πως κάποια στιγμή θα ληφθούν τα σωστά μέτρα, που θα μειώσουν τα τροχαία δυστυχήματα και τους θανάτους από αυτά. Και έχουμε, ασφαλώς, σημαντικούς λόγους να το επιδιώκουμε συνεχώς, αν αναλογιστεί κανείς τις φοβερές συνέπειες και το τεράστιο κόστος που συνεπάγονται τα τροχαία δυστυχήματα. Μόλις προχθές διάβαζα (εφ. Σημερινή, 13/11/15, σελ. 17) μερικές μακάβριες στατιστικές, οι οποίες πρέπει να τύχουν της προσοχής όλων μας, επειδή χωρίς τη συμβολή όλων τα οδικά δυστυχήματα και οι τραγικές συνέπειές τους δεν πρόκειται να μεταβληθούν θετικά. Σύμφωνα λοιπόν με τους αριθμούς, οι οποίοι είναι αποτέλεσμα των μελετών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ένας νεκρός σε τροχαίο δυστύχημα έχει ένα κόστος που αγγίζει τα 1,2 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το κόστος για έναν τραυματία είναι 800,000 ευρώ. Ίσως, βέβαια, κάποιοι να αρχίσουν τα γνωστά, ότι η ανθρώπινη ζωή δεν αποτιμάται σε χρήμα, αλλά αυτό είναι άλλη υπόθεση. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους και πρέπει να μας προβληματίσουν σοβαρά. Την ίδια στιγμή, μερικοί άλλοι αριθμοί είναι ιδιαίτερα ανησυχητικοί. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αστυνομίας, μέσα σε 24 ώρες, το περασμένο Σαββατοκύριακο, καταγράφηκαν 390 περιπτώσεις υπερβολικής ταχύτητας και 269 περιπτώσεις άλλων σοβαρών τροχαίων παραβάσεων. Επιπλέον, έγιναν 142 καταγραφές που αφορούσαν οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος. Η αναφορά μας θα μπορούσε να επεκταθεί με περισσότερες λεπτομέρειες στον θάνατο του 24χρονου οδηγού που ανέμενε στα φώτα τροχαίας και τον κτύπησε μεθυσμένος οδηγός από πίσω και σε άλλα θανατηφόρα δυστυχήματα. «Τι δέον γενέσθαι;». Αυτό είναι το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί σε σχέση με τον περιορισμό των τροχαίων δυστυχημάτων. Το ερώτημα έπρεπε να είχε, βέβαια, απαντηθεί προ πολλού. Υπάρχουν, π.χ., χώρες οι οποίες έχουν κατορθώσει να μειώσουν τα δυστυχήματα σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό. Θα μπορούσαμε, επομένως, να αντιγράψουμε τις δικές τους εμπειρίες και εφαρμογές. Αυτό, λοιπόν, που συμβαίνει σε όλες αυτές τις χώρες είναι οι αυστηρές ποινές για την παράβαση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας και η άτεγκτη επιβολή αυτών των ποινών. Η κατάσταση αυτή επικράτησε και όταν εφαρμόσαμε στην Κύπρο την καταγραφή των οδικών παραβάσεων με το σύστημα φωτοεπισήμανσης. Άρα, ξέρουμε τι θα έπρεπε να είχαμε πράξει ως τώρα, για τη μείωση των οδικών δυστυχημάτων. Δυστυχώς, στον τόπο μας υπάρχει μια τάση ανάμεσα στους εκάστοτε κυβερνώντες, αλλά πολύ περισσότερο ανάμεσα στους βουλευτές μας, για χαλάρωση κάθε φορά που θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις για αυστηρές ποινές. Το τραγελαφικό είναι ότι ο ίδιος ο λαός δεν επικροτεί τον λαϊκισμό τους. Θυμούμαι μια μελέτη που είχαν ετοιμάσει φοιτητές του μεταπτυχιακού προγράμματος στη Δημόσια Διοίκηση του Μεσογειακού Ινστιτούτου Διεύθυνσης, που αποτύπωνε τις αντιλήψεις των Κυπρίων για τη μέση ποινή που έπρεπε να επιβάλλεται σε κάποιον που συλλαμβάνεται να χρησιμοποιεί το κινητό του τηλέφωνο καθώς οδηγεί. Έφτανε το ποσό των 500 λιρών, όταν η ποινή ήταν 50 λίρες. Αυτό που συμβαίνει στον τόπο μας είναι περίεργο. Γιατί ακόμα και αυτοί που νομοθετούν ξεχνούν ότι ο νόμος είναι από μόνος του παιδαγωγός. Αυτό εξάγεται και από τις εμπειρίες των ημών των ιδίων: όταν ο Κύπριος περνά από το έδαφος των Βάσεων γίνεται νομοταγής. Το ίδιο κάνει και όταν περνά στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου. Γιατί δεν μπορεί να κάνει το ίδιο και στην δική του χώρα; Η μείωση των θανατηφόρων τροχαίων δυστυχημάτων θα είναι η καλύτερη εκδήλωση μνήμης για τα ως τώρα θύματα στο βωμό της ασφάλτου. lampitsis.p@cytanet.com.cy AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Οι «φύλακες άγγελοι» της μπανιέρας Διδάσκει σε Γυμνάσιο της Λευκωσίας. Και προτρέπει τα παιδιά να κάνουν μπάνιο με τα εσώρουχά τους, για να μη σκανδαλίζουν τους «φύλακες αγγέλους» τους. Όχι, δεν είναι ανέκδοτο. Ούτε και αποκύημα της δικής μου φαντασίας. Αν είχα τέτοια φαντασία θα έγραφα σαπουνόπερες και θα έβγαζα πολλά λεφτά. Δυστυχώς, όμως, η φαντασία μου είναι πολύ πιο περιορισμένης εμβέλειας από τη φαντασία της κυρίας καθηγήτριας, η οποία είναι, αν έχουμε τον θεό μας, θεολόγος και διδάσκει Θρησκευτικά (!)σε Γυμνάσιο. Δηλαδή, έτσι για να σας το κάνω πιο περιγραφικό, σκεφτείτε ότι εκεί έξω υπάρχει, σε ένα σχολείο της πρωτεύουσας, μία κυρία θεολόγος που πιστεύει ότι τα παιδιά μας πρέπει να κάνουν μπάνιο με τα εσώρουχά τους. Και αυτό γιατί δεν πρέπει, λέει, να τα βλέπουν γυμνά οι «φύλακες άγγελοί» τους, οι οποίοι υποθέτω πως, σύμφωνα με την αχαλίνωτη φαντασία της εν λόγω θεολόγου, έχουν προφανώς ένα βίτσιο με το μπάνιο, εξού και μόνο εκείνη την ώρα εμφανίζονται, όταν είναι να λουστείς. Όταν πας για πιπί ή όταν γδύνεσαι για να αλλάξεις ρούχα, οι «φύλακες άγγελοι» είναι απασχολημένοι. Βρίσκονται σε κάποιου άλλου την μπανιέρα. Φοβερό. Κι αυτή η κυρία θεολόγος είναιεπαναλαμβάνω- υπαρκτό πρόσωπο, δηλαδή ζει και κινείται ανάμεσά μας και διδάσκει τα παιδιά μας, εν έτει 2015, όλες αυτές τις μπούρδες, τις οποίες εκείνη θεωρεί πως βάζουν στον σωστό δρόμο τους νέους. Θα μου πείτε πως πρόκειται για ένα μεμονωμένο περιστατικό και πως τέτοια κουλά συμβαίνουν παντού. Και εγώ θα σας απαντήσω πως δεν μπορεί να θεωρείται μεμονωμένο περιστατικό, όταν αυτή η κυρία διδάσκει σε ολόκληρες τάξεις με πολλά παιδιά. Άρα εδώ πρόκειται για ένα σοβαρό περιστατικό (και όχι μεμονωμένο), το οποίο έρχεται να προστεθεί στον επικίνδυνα οπισθοδρομικό τρόπο σκέψης που εδώ και χρόνια καλλιεργείται μέσω της διδασκαλίας των Θρησκευτικών, κάτω από το άλλοθι του τάχα μου ιερού τριπτύχου «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια». Και όταν λέω «επικίνδυνα οπισθοδρομικό τρόπο σκέψης», εννοώ πως σ αυτή τη χώρα μας μεγαλώνουν και μας εκπαιδεύουν χρόνια τώρα να είμαστε ενοχικοί απέναντι στην ίδια μας την φύση. Μας πλασάρουν σαν αμαρτίες ένα σωρό οπισθοδρομικά σύνδρομα, με το οποίο το μόνο που πετυχαίνουν είναι να γεμίζουν (χρόνια μετά) τα δωμάτια των ψυχολόγων στην καλύτερη των περιπτώσεων. Κι αν αυτό το θεωρείτε υπερβολή, λυπάμαι αλλά είναι καιρός να σηκώσουμε την κουρτίνα και να κοιτάξουμε κατάματα το σύνδρομο της επαρχιώτικής μας νοοτροπίας, το οποίο ευθύνεται για τη διατήρηση ενός ψευτοσυντηριτισμού, που δεν έχει καμία βάση στην παιδεία και στον πολιτισμό, αλλά σε μία ψευτοπροσήλωση στα τάχα μου ιερά και όσια και σε μία βαθιά ριζωμένη ημιμάθεια. Με πιο απλά λόγια, μεγαλώνουμε με το Άγιο Πνεύμα φορεμένο στο κεφάλι μας, σαν μία αγία ενοχή του πνεύματος. Αν έχεις, δηλαδή, ένα πνευματικό υπόβαθρο να αντιληφθείς ότι πρόκειται για συσσωρευμένες μπούρδες, που περιορίζουν τον τρόπο σκέψης ενός ελεύθερου ανθρώπου, τότε είσαι αυτομάτως ένοχος ενός ξεστρατισμένου τρόπου ζωής. Και όλα αυτά κάπως έτσι ξεκινούν, αγαπητοί μου. Από μία κυρία θεολόγο που θεωρεί πως οι «φύλακες άγγελοι» μας επισκέπτονται την ώρα που κάνουμε αφρόλουτρα. Κάπως έτσι ξεκινούν όλα εκείνα τα σύνδρομα που σήμερα χαρακτηρίζουν τη σχιζοφρένεια μιας κοινωνίας, η οποία επιλέγει να κρύβει κάτω από το χαλί της όλες τις βρομιές της, προκειμένου να μην αλλοιώσει την τάχα μου καθαρή της εικόνα. Το δε εξωφρενικό είναι πως ο διευθυντής Μέσης Εκπαίδευσης του υπουργείου κ. Λούης ανέφερε πως δεν είναι μόνο η συγκεκριμένη καθηγήτρια, αλλά υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις ιδιόμορφων εκπαιδευτικών. Και ακόμα δεν έχει βρεθεί κάποιος αρμόδιος να πει στον κ. Λούη πως δεν πρόκειται για...ιδιόμορφες περιπτώσεις εκπαιδευτικών, αλλά για εκπαιδευτικούς ανίκανους προς εξάσκηση του επαγγέλματός τους. Αλλά, προφανώς δεν υπάρχει κανείς αρμόδιος σ αυτή τη χώρα που να μπορεί να προστατεύσει τα παιδιά μας από τέτοιες...ιδιόμορφες διδασκαλίες. Μόνο οι «φύλακες άγγελοι». Ας ευχόμαστε, λοιπόν, να υπάρχουν. elenixenou11@gmail.com

14 14-EPISTOLES CY_Master_cy 13/11/15 22:39 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 Το εμπόδιο της πολιτικής στην ανάκαμψη παραμένει Το οικονομικό μας πρόβλημα είναι πολιτικό. Αρκεί να αντιστοιχίσει κανείς τις μεγάλες πληγές, η επούλωση των οποίων επιδιώκεται αυτές τις εβδομάδες, για να επιβεβαιώσει τον βαθύτατο πολιτικό παρά χρηματοοικονομικό χαρακτήρα της παρατεινόμενης κρίσης. Το τραπεζικό σύστημα δεν θα είχε ανάγκη καμίας ανακεφαλαιοποίησης, χωρίς την απώλεια εσόδων από την περί «σεισάχθειας» προπαγάνδα, τον εκφοβισμό των καταθετών και την καταστροφή από την τραπεζική αργία και την επιβολή των capital controls που ορθώς χαρακτήρισε «περιττές» ο πρόεδρος του Eurogroup. Η εμπιστοσύνη στις θετικές, μέχρι το περυσινό φθινόπωρο, προοπτικές χάθηκε εξαιτίας των φαντεζί εμμονών στελεχών του κ. Τσίπρα και των πληγών που άνοιξαν οι «χρονοβόρες και δύσκολες» διαπραγματεύσεις. «Υπήρχε και ευκολότερος τρόπος» παρατήρησε ο κ. Ντάισελμπλουμ. Η πολιτική αβελτηρία έριξε την οικονομία, αμέσως μετά το καλοκαίρι, σε κατάσταση ύφεσης, ενώ είχε περάσει έξι τρίμηνα σε τροχιά ανάκαμψης, προ της οποίας είχαμε υποστεί τεράστιες μειώσεις επί 22 τρίμηνα! Παρά ταύτα, οι φορολογούμενοι συνέχισαν να υποστηρίζουν το κράτος το οποίο ενισχύουν με 4,5 δισ. ευρώ κάθε μήνα. Η είσπραξη του μισητού ΕΝΦΙΑ ξεπέρασε κάθε προσδοκία, εξέλιξη που ερμηνεύθηκε από το οικονομικό επιτελείο ως «ψήφος εμπιστοσύνης» των πολιτών. Στην ίδια γραμμή, ο <<<<<< Του ΜΠΑΜΠΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Πρωθυπουργός και υπ. Οικονομικών επαναλαμ - βάνουν ότι δεν πιστεύουν στα μέτρα που λαμβάνουν. υπουργός Τσακαλώτος θεώρησε «επιτυχία» της κυβέρνησης την προκληθείσα ζημία στις τράπεζες, αντί να εγγυηθεί την αναμενόμενη επιστροφή των διεθνών επενδυτών. Το εμπόδιο της πολιτικής στην ανάκαμψη παραμένει. Πρωθυπουργός και υπουργός Οικονομικών δεν χάνουν την ευκαιρία να επαναλαμβάνουν ότι δεν πιστεύουν στα μέτρα που λαμβάνουν και, ακόμη χειρότερα, δηλώνουν αποστροφή, πολιτική και «ιδεολογική», προς τη «νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική» του μνημονίου! Σε αντιστάθμισμα της αριστερόστροφης ρητορείας, η κυβέρνηση επιδιώκει, αναλόγως με την περίσταση, τον ρεαλιστικό συμβιβασμό της με την πραγματικότητα. Αυτό δείχνουν η εγκατάσταση του μειοδότη διαχειριστή Fraport AG στα περιφερειακά αεροδρόμια και, ακόμη περισσότερο, η αναμενόμενη επιστροφή της Lamda Development στην αξιοποίηση του «Ελληνικού», όπως και η επανεγκατάσταση των εργολάβων. Τα εμπόδια όμως παραμένουν και είναι αμιγώς πολιτικά. Τα στελέχη που περιστοιχίζουν τον κ. Τσίπρα νιώθουν άβολα όταν προσπαθούν να κάνουν πράγματα που ψυχικώς αποστρέφονται. Ενώ πρέπει να μειώσουν τους φόρους, οι κ. Αλεξιάδης και Κατρούγκαλος στοχεύουν σε περισσότερες επιβαρύνσεις όσων εργαζομένων και επιχειρήσεων κατόρθωσαν να προσαρμοστούν απέναντι στην πολυετή κρίση, ζητώντας να αυξηθεί η μηνιαία αφαίμαξη των φορολογουμένων υπέρ του κράτους. Η ολοκλήρωση του πρώτης αξιολόγησης είναι ο απώτατος χρονικός ορίζοντας για να αποφασίσει ο κ. Τσίπρας την αλλαγή που απαιτείται. Η οικονομική πολιτική που χρειάζεται η χώρα είναι η ενίσχυση της προσφοράς, κατ απόλυτη προτεραιότητα. Χρειαζόμαστε επενδύσεις και όχι περισσότερη «ενεργό ζήτηση» όπως πίστευε ο πρωθυπουργός στα χρόνια της ανέξοδης αντιπολίτευσης και της αποτυχημένης «διαπραγμάτευσης». Από την Έκθεση Προόδου στο βαρόμετρο Α υτή η εβδομάδα έδωσε πολιτικό χώρο σε σχόλια και παρατηρήσεις γύρω από την Έκθεση Προόδου της Τουρκίας, την οποία έδωσε στη δημοσιότητα η Επιτροπή. Επί της ουσίας, οι αναφορές για υποχρεώσεις της Τουρκίας, όπως το Πρωτόκολλο της Άγκυρας και η εξομάλυνση σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία, επαναλαμβάνονται αδιάλειπτα από το 2006 έως σήμερα. Η Τουρκία αντιδρά με τον ίδιο πανομοιότυπο τρόπο και οι ε/κ πολιτικές δυνάμεις βρίσκουν, κατά κανόνα, «θετικά και αρνητικά» σημεία γύρω από τις «κυπρογενείς υποχρεώσεις της Άγκυρας». Οι επαναλαμβανόμενες αναφορές στην Έκθεση Προόδου ικανοποιούν μόνο τη γραφειοκρατία στη Διεύθυνση Διεύρυνης της Ε.Ε., αλλά πραγματικά ενοχλούν όσους ενδιαφέρονται να θέσουν το Κυπριακό στην πραγματική του διάσταση ως ένα πρόβλημα στρατιωτικής κατοχής που αναζητά, ως ένα ευρωπαϊκό ζήτημα, πολιτικές για την επίλυση και τη λειτουργία της Κύπρου ως φυσιολογικού κράτους μέσα στην Ε.Ε. Το Κυπριακό σε αυτή τη διάσταση αφορά σε δυνάμεις που προσπαθούν να θέσουν ψηλά τον πήχη, για την Κύπρο, την Ε.Ε. και για τη μελλοντική εξέλιξη της Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου επιτρέπει στη Λευκωσία να αναπτύξει μία συστηματική διαβούλευση με τους Ευρωπαίους εταίρους, πάνω στις εξής ενότητες που συνδέονται με την ουσία του Κυπριακού και τις εν εξελίξει διακοινοτικές συνομιλίες: - Ενεργό συμμετοχή της Ε.Ε. στη δημιουργία ενός Συμφώνου Σύγκλισης και Σταθερότητας για το σύνολο της κυπριακής οικονομίας. -Ενεργό συμμετοχή της Ε.Ε. στις συμφωνίες για αποτελεσματική εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου σε όλη την Κύπρο και όπου χρειάζεται συμφωνημένες, μεταβατικές διατάξεις. -Ενεργό συμμετοχή της Ε.Ε. στις πτυχές της ασφάλειας, των εγγυήσεων και της εφαρμογής της λύσης. -Ενεργό συμμετοχή της Ε.Ε. με στόχο την αξιοποίηση πολιτικών προσωπικοτήτων, όπως λ.χ. τον πρώην Πρόεδρο Γ. Βασιλείου, που θα εργαστούν για να ενημερώσουν και να κινητοποιήσουν την τ/κ κοινωνία γύρω από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και το κεκτημένο. -Ενεργό συμμετοχή της Ε.Ε. στην προσπάθεια Άιντε για αναζήτηση λύσεων σχετικά με την οικονομική υποστήριξη της λύσης σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η Έκθεση Προόδου είναι μόνο η αφορμή, καθώς τα πιο πάνω μπορούν να επιτευχθούν με διαμόρφωση μιας ρεαλιστικής πολιτικής στο πιο υψηλό επίπεδο. Με τη δημόσια διατύπωση μιας επεξεργασμένης πολιτικής από τη Λευκωσία για το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων, τη διασύνδεση του σκληρού πυρήνα του Κυπριακού με τις ευρωτουρκικές σχέσεις, με μία επιθετική επικοινωνιακή πολιτική που θα στοχεύει στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης υπέρ αυτής της πολιτικής. Η Λευκωσία έχει κάθε συμφέρον να παρουσιάσει στο αμέσως προσεχές μέλλον και, πάντως, πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα μέσα Δεκεμβρίου, ένα «Πλαίσιο Θέσεων» γύρω από τις ευρωτουρκικές σχέσεις και τη διασύνδεσή Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ τους με το Κυπριακό, καθώς το θέμα ξανάρχεται στην ευρωπαϊκή επικαιρότητα λόγω της Έκθεσης Προόδου και της συνεχούς πίεσης από το προσφυγικό. Η Λευκωσία έχει κάθε λόγο να διατυπώσει σαφείς πολιτικές θέσεις επικοινωνιακά επεξεργασμένες για τα εξής ζητήματα: για ποιους λόγους υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, τι σημαίνει για την Κύπρο μία ολοένα και καλύτερη σχέση Ε.Ε.-Τουρκίας, πώς αυτή η σχέση εμπεριέχει στον σκληρό της πυρήνα την επίλυση του Κυπριακού, πώς διασυνδέεται με τα κλειστά ενταξιακά κεφάλαια της Τουρκίας, τι σημαίνει για την Ε.Ε., την Κύπρο, την Τουρκία συνεργασία και σταθερότητα στην Α. Μεσόγειο μετά την επίλυση, πώς αυτή η νέα κατάσταση πραγμάτων θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε. Οι κυβερνήσεις, οι θεσμικοί μηχανισμοί της Ε.Ε. και η κοινή γνώμη θα ακούσουν με μεγάλη προσοχή την Κύπρο να θέτει ως σημαντικό στόχο της τη διεύρυνση του οργανικού πεδίου στις ευρωτουρκικές σχέσεις, καθώς έτσι διατυπώνει έναν λόγο ενσωματωμένο στην ευρύτερη κοινοτική πρακτική, διευρύνει τους ορίζοντες της εικόνας της και αυξάνει τις πιθανότητες για την επίλυση του Κυπριακού. Πολλοί υποτιμούν τη σημασία της εικόνας ή αδιαφορούν για τις διαθέσεις της κοινής γνώμης, αφού κατ αυτούς όλα κανονίζονται από πάνω με ισχυρές αποφάσεις κορυφής. Χωρίς να υποτιμάται αυτό, σημειώνω ότι είναι ένα κλειδί στις εξελίξεις το να έχεις κερδίσει την εμπιστοσύνη της κοινοτικής μηχανής, κυβερνήσεων με επιρροή στα πράγματα, δεξαμενών σκέψης που ασχολούνται με το ζήτημα και, κυρίως, της κοινής γνώμης, παίζοντας με αξιοπιστία το ευρωπαϊκό χαρτί, καθοδηγώντας τις εξελίξεις με εφικτές πολιτικές πρωτοβουλίες και αξιοποιώντας κατάλληλα πρόσωπα. Η τεχνογνωσία που έχουν αποκτήσει Κύπριοι εμπειρογνώμονες από την προενταξιακή περίοδο και μετά, με τη συμμετοχή στην κοινοτική πρακτική, αποτελεί το αναγκαίο υλικό για να αναλάβει η Λευκωσία τη τεχνική διαχείρισης της προσαρμογής σε μία διαφορετική πορεία. Αυτό το έργο ταυτίζεται με την εφαρμογή του κεκτημένου, μέσα από τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού και την εφαρμογή των θεμελιωδών ελευθεριών σε όλη την κυπριακή επικράτεια. Νερό της Ειρήνης, «Δούρειος Ίππος» ή ανεπάρκεια ηγετών; Τ ις τελευταίες ημέρες παρακολουθήσαμε τις «χαρές και πανηγύρια» στα Κατεχόμενα, με αφορμή την ολοκλήρωση της κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς νερού (και πιθανότατα και άλλων ρευστών, αν χρειαστεί ). Το εξωφρενικό της όλης υπόθεσης είναι ότι το κράτος μας όλο αυτό τον καιρό γνώριζε και απλά σιωπούσε. Γιατί οι «ηγέτες» μας δεν έκαναν κάτι; Πιθανότατα, λόγω ανεπάρκειας ή ανικανότητας να αφουγκραστούν τα μηνύματα, όπως αυτά διαμορφώνονται στη σύγχρονη γεωπολιτική σκακιέρα. Θεωρώ, όμως, ότι αυτός ο σύγχρονος «δούρειος ίππος» στέλνει και άλλα περίεργα, αλλά εξίσου ύπουλα μηνύματα. Αυτός ο συλλογισμός προκύπτει από το γεγονός ότι ο αγωγός νερού κατασκευάστηκε από εταιρείες, που ασχολούνται κατά κύριο λόγο με θέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου! Η κατασκευή του παρουσιάστηκε στο επιστημονικό συνέδριο MARE FO- RUM Oil & Gas για τεχνολογίες πετρελαίου και φυσικού αερίου, που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο στις 24/06/2014 (16 μήνες πριν, δηλαδή). Ως αυτήκοος μάρτυρας, μπορώ να μεταφέρω το εξής συγκλονιστικό: κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, εκπρόσωπος της εταιρείας Trelleborg Offshore UK Ltd παρουσίασε το έργο της εταιρείας του, που αφορούσε στην κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού, που θα ένωνε την Τουρκία με ένα νησί, αφήνοντας να εννοηθεί ότι επρόκειτο περί ενός τουρκικού νησιού. Δημιουργήθηκε προς στιγμή αναστάτωση, του ζητήθηκε από τους υπευθύνους του συνεδρίου να κάνει τις ορθές διευκρινίσεις και η παρουσίαση ολοκληρώθηκε μέσα σε ένα πολύ βαρύ κλίμα για τον Άγγλο ομιλητή. Καλά θα κάνει κάποιος να του εξηγήσει ότι αυτό το νησί δεν ήταν και δεν θα είναι ποτέ τουρκικό. Αυτό το νησί είναι η ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία. Ο λόγος που παρουσιάστηκε η κατασκευή αγωγού νερού σε επιστημονικό συνέδριο για θέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι ηλίου φαεινότερος. Γιατί, πολύ απλά, η τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε είναι η ίδια! Ένας τέτοιος αγωγός μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τη μεταφορά πετρελαίου ή με κάποιες τροποποιήσεις, γιατί όχι και για μεταφορά φυσικού αερίου. Η θέση της δικής μας πλευράς, ποια είναι; Τι κάναμε για Του Δρ. ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΑΓΙΏΡΓΗ το συγκεκριμένο θέμα; Γνωρίζουμε τι θέλουμε ή θα βρεθούμε μετά από 5 ή 10 χρόνια στον απόηχο των εγκαινίων ενός άλλου αγωγού, που θα καθιστά το μέλλον μας στη γη των προγόνων μας δυσοίωνο; Το τι κάνουν οι άλλοι (π.χ. οι Άγγλοι) μας αφορά. Πιο πολύ, όμως, μας αφορά το τι κάνουμε (ή μάλλον δεν κάνουμε) εμείς. Για όλα μας φταίνε οι άλλοι, λες και εμείς ποτέ δεν ευθυνόμαστε για κανένα κακό που μας βρήκε. Είναι, επιτέλους, καιρός να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας. Όλοι κρινόμαστε εκ του αποτελέσματος και το αποτέλεσμα είναι απτό: το κυπριακό πολιτικό σύστημα έχει χρεοκοπήσει, λόγω της εμπλοκής των κομμάτων, των πολιτικών και των πολιτών σε πράξεις διαφθοράς, την επικράτηση των πελατειακών σχέσεων σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου και την απώλεια εμπιστοσύνης στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Οι διεθνείς αξιολογητές κατατάσσουν την Κυπριακή Δημοκρατία ανάμεσα στις ατελείς Δημοκρατίες και στα πλέον διεφθαρμένα κράτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (βλέπε αναφορές του «Transparency International» και «World Economic Forum»). Το κυπριακό πρόβλημα έχει εσκεμμένα αφεθεί να μεταλλαχθεί από πρόβλημα εισβολής, κατοχής και εποικισμού σε δικοινοτική διαφορά, λόγω έλλειψης στρατηγικής, ερασιτεχνικών προσεγγίσεων και ανεπάρκειας του πολιτικού προσωπικού της χώρας. Ας αντιληφθούν, επιτέλους, οι πολιτικοί που «παρέλασαν» από τα έδρανα της Βουλής και από τα δημόσια αξιώματα τα τελευταία 50 χρόνια ότι αυτοί έχουν την αποκλειστική ευθύνη για το σημερινό μας κατάντημα. Ας καταλάβουν, επιτέλους, ότι είναι ανάξιοι απόγονοι μεγάλων προγόνων και ας αναλάβουν, επιτέλους, τις ευθύνες τους. Καλό θα είναι να έχουν πάντα στο μυαλό τους τα λόγια του Θουκυδίδη: «προδότης δεν είναι μόνο αυτός που φανερώνει τα μυστικά της πατρίδος στους εχθρούς, αλλά είναι και εκείνος που ενώ κατέχει δημόσιο αξίωμα, εν γνώσει του δεν προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων των οποίων άρχει...» Ο Δρ. Γιώργος Καραγιώργης είναι Πρόεδρος «Πνοή Λαού». Κυρία, οι άγγελοι κάνουν μπανιστίρι; Του ΝΙΚΟΥ ΚΕΤΤΗΡΟΥ Αν είναι αλήθεια ότι καθηγήτρια-θεολόγος σε γυμνάσιο της Λευκωσίας προέτρεπε τα παιδιά να κάνουν μπάνιο με τα εσώρουχά τους, για να μην τους βλέπουν γυμνούς, οι φύλακες άγγελοί τους, τότε η κρίση έχει ξεφύγει από τις τσέπες μας και έχει περάσει στα μυαλά μας. Την καταγγελία την έκανε πριν από λίγες ημέρες σε εκπομπή του Σίγμα, μητέρα μαθήτριας. Είχε πει ότι η κόρη της τον τελευταίο καιρό είχε περίεργη συμπεριφορά, ότι ο τρόπος σκέψης του παιδιού είχε αλλάξει και ότι εξέφραζε την επιθυμία να κάνει μπάνιο με τα εσώρουχα. Μετά από επιμονή της μητέρας, το παιδί της εκμυστηρεύτηκε ότι η καθηγήτρια των θρησκευτικών τους έλεγε αυτά τα πράγματα στην τάξη. Δυστυχώς, την καταγγελία επιβεβαίωσαν και άλλοι μαθητές και γονείς. Ωστόσο, στο Υπουργείο Παιδείας δεν έγινε επίσημη καταγγελία, παρά το γεγονός ότι κάποιοι γονείς είχαν εκφράσει προφορικά τη δυσφορία τους. Πρόκειται για ένα γεγονός που προκάλεσε το ενδιαφέρον. Μάλιστα, η είδηση προβλήθηκε στις πιο δημοφιλής ιστοσελίδες της Ελλάδας. Μου προκάλεσαν, ομολογώ, την περιέργεια οι αντιλήψεις της καθηγήτριας, να ψάξω και να μάθω, τι λέει η χριστιανική ορθόδοξη πίστη για τους φύλακες αγγέλους. Η πρώτη επικοινωνία που είχα ήταν με κάποιο πολύ σεβαστό ιερέα και θεολόγο στη Λάρνακα. Μόλις του μετέφερα τα όσα έλεγε η καθηγήτρια στους μαθητές της έμεινε με το στόμα ανοικτό. «Δεν είναι δυνατόν», μου είπε. «Αυτά τα πράγματα είναι αντιεκκλησιαστικά. Ο υπερβολικός ζήλος καταντά καμιά φορά αρρώστια στο μυαλό». Αυτό ήταν το σχόλιο του ιερέα. Στη συνέχεια με παρέπεμψε σε κείμενα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, στα οποία αντιλαμβάνομαι, ουδέποτε έριξε έστω μια κλεφτή ματιά η καθηγήτρια-θεολόγος που κάνει μπάνιο με τα εσώρουχά της. Γιατί εάν έριχνε μια ματιά στα πατερικά κείμενα θα γνώριζε πως οι άγγελοι είναι ασώματοι. «Ο άγγελος είναι φύση νοερή, αεικίνητη, αυτεξούσια, ασώματη. Υπηρετεί τον Θεό και είναι κατά χάριν αθάνατος. Όμως τα ουσιώδη γνωρίσματα και τη σύσταση της φύσεώς του μόνο ο Κτίστης τα γνωρίζει. Ονομάζεται βέβαια ασώματος και άυλος σε σχέση με μας, γιατί κάθε τι που συγκρίνεται με τον Θεό, τον μόνο ασύγκριτο, βρίσκεται παχύ τε και υλικόν», γράφει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, συνοψίζοντας τη μέχρι την εποχή του πατερική διδασκαλία για τους αγγέλους. Επομένως, οι απαντήσεις στη συγκεκριμένη κυρία, που το Υπουργείο Παιδείας την έχει ακόμα στα σχολεία, δεν θα δωθούν ούτε από τον ψυχίατρο, τον οποίο πρέπει να επισκεφθεί πολύ σύντομα, ούτε από τον ψυχολόγο. Τις απαντήσεις στο «ταλιμπανιλίκι» της, μπορεί να τις βρει μέσα από τα κείμενα των πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησία. Και εάν είναι όντως τόσο φανατική, φοβική και αλλοτριωμένη δεν της φταίνε τα παιδιά. Το Υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να αντιμετωπίζει αστραπιαία τέτοιες συμπεριφορές. Την ίδια στιγμή, πιστεύω όμως ότι είναι άκαιρες και οι απόψεις περί επανεξέτασης της δομής του μαθήματος των θρησκευτικών. Γιατί με αφορμή την κακή συμπεριφορά μιας καθηγήτριας, καποιοι βρήκαν την ευκαιρία να μηδενίσουν τα πάντα. Οι σοβαρές συζητήσεις και προβληματισμοί δεν γίνονται σίγουρα, με αφορμή ένα μεμονωμένο γεγονός. Και εάν πρέπει να ανοίξει συζήτηση για τη δομή ενός μαθήματος, ίσως θα πρέπει να ανοίξει καλύτερα, για τη δομή ολοκληρου του εκπαιδευτικού συστήματος. Ο κ. Νίκος Κέττηρος είναι δημοσιογράφος.

15 15- EPIKAIROTHTA_Master_cy 13/11/15 19:56 Page 15 Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 15 Καδής: Δεν χωρούν ανεπαρκείς στα σχολεία Τα αλλεπάλληλα κρούσματα λανθάνουσας συμπεριφοράς από μερίδα εκπαιδευτικών κινητοποιούν το υπουργείο Παιδείας Της ΦΡΟΣΩΣ ΒΙΟΛΑΡΗ <<<<<<< «Στόχος μας είναι μέσα από το σύστημα διορισμών, αλλά και το σύστημα αξιολόγησης, να έχουμε τους καλύτερους. Ωστόσο, δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι όλοι άριστοι, ειδικά με τις πολιτικές που εφαρμόζονται ακόμα και σήμερα.» Έκπληκτη είναι από την περασμένη Τετάρτη η κοινή γνώμη, στον απόηχο καταγγελίας από μητέρα μαθήτριας που φοιτά σε Γυμνάσιο της Λευκωσίας. Η καταγγελία, η οποία έγινε στον αέρα της εκπομπής «Ανοικτή Γραμμή», του τηλεοπτικού σταθμού Sigma, αφορούσε σε περιστατικό με καθηγήτρια Θρησκευτικών, η οποία προέτρεπε τους μαθητές της να μην κάνουν μπάνιο γυμνοί, αλλά να φορούν τα εσώρουχά τους, γιατί, όπως ειπώθηκε, «δεν είναι καλό να τους βλέπουν χωρίς ρούχα οι φύλακες άγγελοί τους». Πληροφορίες της «Κ», ωστόσο, αναφέρουν ότι η συγκεκριμένη καθηγήτρια έχει απασχολήσει και στο παρελθόν με παρόμοιας φύσης περιστατικά, χωρίς, ωστόσο, να υπάρξει κάποια επώνυμη καταγγελία στο υπουργείο προς το πρόσωπό της. Σημειώνεται ότι ούτε και για το τελευταίο περιστατικό δεν έχει γίνει επώνυμη καταγγελία, έρχεται, όμως, να προστεθεί στη λίστα κρουσμάτων στην εκπαίδευση, τα οποία προκαλούν έντονο προβληματισμό. Σε δηλώσεις του στην «Κ» για το θέμα, ο υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Κώστας Καδής δήλωσε κατηγορηματικά ότι αυτοί οι εκπαιδευτικοί δεν πρέπει να είναι μέσα στα σχολεία. «Πρόθεσή μας για την υπόθεση, εάν και εφόσον έρθει κοντά μας επίσημη καταγγελία, είναι η άμεση διερεύνηση και αν προκύπτει πειθαρχικό θέμα ή οτιδήποτε άλλο θα προχωρήσουμε στις δέουσες ενέργειες. Πρέπει να σας πω ότι για πιο σοβαρά περιστατικά, που αφορούσαν μέχρι και σε σεξουαλική παρενόχληση μαθητών, το ΥΠΠ ήταν αμείλικτο. Εστάλησαν, αμέσως, σχετικές αναφορές στην Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας, ζητώντας να τεθούν άμεσα σε διαθεσιμότητα. Δεν θα διστάσουμε να το ξανακάνουμε, εφόσον δικαιολογείται. Σε κάθε περίπτωση, θα ακολουθήσουμε τις προβλεπόμενες διαδικασίες», ανέφερε ο υπουργός Παιδείας. Η ανωνυμία των καταγγελιών, από την άλλη, δεν βοηθά στην επίλυση των προβλημάτων, επισημαίνει ο Κώστας Καδής: «Με το να γίνεται μία καταγγελία στον αέρα μιας εκπομπής, χωρίς μία επίσημη αναφορά, αντιλαμβάνεστε ότι είμαστε σε πολύ δύσκολη θέση. Γι αυτό, καλούμε όσους έχουν συγκεκριμένα στοιχεία που αφορούν σε μη σωστές στάσεις ή συμπεριφορές εκπαιδευτικών, να τα αναφέρουν επώνυμα και με συγκεκριμένα στοιχεία στο ΥΠΠ. Αυτά θα τυγχάνουν χειρισμού με τη δέουσα εμπιστευτικότητα και διακριτικότητα, για το καλό των παιδιών μας». Διαδικασίες απομάκρυνσης Γεγονός αποτελεί, πάντως, πως κατά το παρελθόν σημειώθηκαν περιπτώσεις απομάκρυνσης προβληματικών εκπαιδευτικών. «Εμείς, ως Υπουργείο, δίνουμε τεράστια έμφαση στο να ικανοποιήσουμε την απαίτηση της κοινωνίας για ένα σωστό Ο υπουργός Παιδείας δηλώνει αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση των προβληματικών εκπαιδευτικών. σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Με τη σημερινή νομοθεσία υπάρχει τρόπος απομάκρυνσης των προβληματικών εκπαιδευτικών, παρόλο που είναι γραφειοκρατικός. Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκαν περιπτώσεις απομάκρυνσης, παρόλο που δεν είναι πολλές. Θα μπορούσαν να είναι περισσότερες», ανέφερε στην «Κ» ο Κώστας Καδής, τονίζοντας από την άλλη και τις αλλαγές που επέρχονται στο σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. «Πρέπει να σας πω ότι αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη η προσπάθειά μας για να εφαρμόσουμε το νέο σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Αυτό προνοεί πολύ συγκεκριμένες διαδικασίες για την απομάκρυνση των ανεπαρκών εκπαιδευτικών από τα σχολεία. Υπάρχουν διαβαθμίσεις στον τρόπο απομάκρυνσης, ανάλογα με την περίπτωση. Πρώτα, προνοείται στήριξη των εκπαιδευτικών που παρουσιάζουν προβλήματα. Εν συνεχεία, για όσους δεν μπορούν να ανταποκριθούν, παρά τη στήριξη, προβλέπεται συγκεκριμένη διαδικασία απομάκρυνσής τους από το εκπαιδευτικό σύστημα», ανέφερε ο υπουργός Παιδείας. Ο υπουργός Παιδείας επεσήμανε, όμως, και την αδυναμία του συστήματος αξιολόγησης των εκπαιδευτικών να ανταποκριθεί επαρκώς στις ανάγκες της παιδείας. «Δυστυχώς, το σημερινό σύστημα πρέπει να αλλάξει το συντομότερο δυνατό. Με βάση το ισχύον σύστημα, ένας εκπαιδευτικός αξιολογείται κάθε δύο χρόνια από τον επιθεωρητή. Οι βαθμολογίες που παίρνει είναι ισοπεδωτικές, που κυμαίνονται από 35 μέχρι 39 και δεν το παίρνει με βάση τι αξίζει, αλλά με βάση το πόσα χρόνια είναι μέσα στο σύστημα. Δυστυχώς, αυτό το σύστημα έχει επικρατήσει για πάρα πολλά χρόνια, εφόσον υπάρχει από το Είμαστε αποφασισμένοι να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους βάση. Ό, τι κάναμε με το σύστημα διορισμών, το οποίο αλλάξαμε, θα κάνουμε και με αυτό. Έχουμε δώσει την πρότασή μας ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ και αυτή τη στιγμή επεξεργαζόμαστε την τελική μας πρόταση, η οποία ελπίζουμε πως θα πάει στη Βουλή προς έγκριση και θα κλείσει αυτό το θέμα μέχρι το τέλος αυτής της σχολικής χρονιάς», συμπληρώνει ο Κώστας Καδής στην «Κ». Παραβατικές συμπεριφορές Σε σύντομο χρονικό διάστημα έχουν δει το φως της δημοσιότητας αρκετές καταγγελίες που αφορούν σε εκπαιδευτικούς, ακόμη και σεξουαλικής φύσεως, όπως αυτή για παρενόχληση ανήλικης μαθήτριας, για την οποία καταγγέλθηκε από την ίδια ο 63χρονος καθηγητής της, ο οποίος της έδινε χρήματα, προκειμένου να ικανοποιήσει τις ορέξεις του. Το ίδιο διάστημα, περίπου, 37χρονος καθηγητής στη Λάρνακα κατηγορήθηκε, επίσης, για σεξουαλική παρενόχληση μαθήτριάς του, ενώ την περασμένη εβδομάδα δύο νέα περιστατικά ήρθαν να προστεθούν στον μακρύ κατάλογο. Στην πρώτη περίπτωση, καθηγητής συνελήφθη μετά από εντοπισμό κάνναβης σε έλεγχο που του έγινε, ενώ στη δεύτερη, καθηγήτρια Φυσικής κατηγορήθηκε για απρεπή συμπεριφορά εναντίον συναδέλφων της και εξύβριση αυτών μπροστά σε μαθητές. Κληθείς από την «Κ» να σχολιάσει τα κρούσματα αυτά, ο υπουργός Παιδείας δήλωσε ότι «όπως σε όλες τις ομάδες των ανθρώπων, έτσι και στους εκπαιδευτικούς, υπάρχουν διάφορες διαβαθμίσεις ως προς την ποιότητα και την αποτελεσματικότητά τους. Στόχος μας είναι μέσα από το σύστημα διορισμών, αλλά και το σύστημα αξιολόγησης, να έχουμε τους καλύτερους. Ωστόσο, δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι όλοι άριστοι, ειδικά με τις πολιτικές που εφαρμόζονται ακόμα και σήμερα».

16 16-POLITIKI_Master_cy 13/11/15 19:56 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 Ποιοι κατέστρεφαν οστά αγνοουμένων με οξύ Έκαναν ανορθόδοξες εκταφές το , μοίραζαν οστά σε οικογένειες κι όσα έμεναν στα αζήτητα τα εμπότιζαν με χημικά! Του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟΥ Ένα μαύρο κουτί της τραγωδίας των αγνοουμένων άνοιξε με την ανακοίνωση-αποκάλυψη του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ), την Πέμπτη 12/11/2015, ότι για 20 χρόνια οστά αγνοουμένων που φυλάσσονταν στο οστεοφυλάκιο του Τύμβου Μακεδονίτισσας ψεκάζονταν με οξύ, με αποτέλεσμα να είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπισθεί DNA. Με την επιστήμη να αδυνατεί τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα- να αντλήσει επαρκείς απαντήσεις από τα «κατεστραμμένα» οστά, σημαίνει ότι περίπου 55 οικογένειες αγνοουμένων ουδέποτε θα πάρουν απαντήσεις ούτε και οστά οικείων τους για να κηδεύσουν. Το κυριότερο, όμως, ζήτημα είναι ότι μετά την «ανάγνωση των δεδομένων του μαύρου κουτιού», οι αρχές και η δικαιοσύνη να αναζητήσουν ευθύνες από εκείνους που διέπραξαν αυτό το ανοσιούργημα (βλ. έγκλημα) και ειδικότερα γιατί σκόπιμα κατέστρεψαν το DNA στα οστά. Ποιοι οι λόγοι και ποιων τα ίχνη ήθελαν να εξαφανίσουν δια παντός; Η αποκάλυψη από το ΙΝΓΚ Ξετυλίγοντας το κουβάρι της τραγικής αυτής ιστορίας θα πρέπει, εν αρχή, να θέσουμε επί τάπητος τα στοιχεία που έφερε στο φως το ΙΝΓΚ, την Πέμπτη, σύμφωνα με τα οποία: «Την περίοδο , στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας και στο κοιμητήριο Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, έγιναν εκταφές λειψάνων, χωρίς να ακολουθηθούν σωστές επιστημονικές διαδικασίες, με αποτέλεσμα οστά διαφορετικών ατόμων να αναμειχθούν μεταξύ τους. Κάποια οστά μεταφέρθηκαν είτε στο οστεοφυλάκιο του Τύμβου Μακεδονίτισσας είτε στην Ελλάδα (σ.σ. δόθηκαν σε οικογένειες συγγενών). Τα οστά που τοποθετήθηκαν στον Τύμβο, από το 1979 μέχρι και το 1999, εμποτίζονταν με χημικά διαλύματα, τα οποία έχουν αλλοιώσει και καταστρέψει το γενετικό υλικό σε μεγάλο βαθμό. Το παραδόθηκαν στο ΙΝΓΚ για ταυτοποίηση ανάμικτα, μεμονωμένα οστά από το οστεοφυλάκιο του Τύμβου. Η ταυτοποίησή τους ήταν αδύνατο να γίνει ή μπορούσε να γίνει μόνο με περιορισμένο αριθμό γενετικών δεδομένων. Προβληματικά δείγματα οστών, που αφορούσαν 15 περιπτώσεις αγνοουμένων/πεσόντων, ταυτοποιήθηκαν με επιστημονικά ορθό τρόπο, αλλά με περιορισμένο αριθμό γενετικών δεδομένων. Στις Τα κοιμητήρια Λακατάμιας και Κωνσταντίνου και Ελένης ήταν κατάσπαρτα με τάφους αγνώστων, για τους οποίους ουδείς ενδιαφέρθηκε μέχρι το 1999, όταν με πρωτοβουλία Κασουλίδη ξεκίνησε το πρώτο πρόγραμμα εκταφών της Κ.Δ.! 25 χρόνια πού ήταν Κυβερνήσεις, Βουλές και κόμματα; 6 περιπτώσεις δόθηκαν οστά στους οικείους. Τα αποτελέσματα, ωστόσο, νέων γενετικών ταυτοποιήσεων του ΙΝΓΚ από εκταφή του 2015 κατέδειξαν ότι μία (του αστυνομικού Περικλή Περικλέους, από τη Σαλαμιού, στον τάφο των αντιστασιακών, στο κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης), τουλάχιστον, από αυτές τις 6 περιπτώσεις ταυτοποίησης του 2005 δεν μπορούσε να ήταν ορθή. Μετά από την εξέλιξη αυτή, ενημερώθηκαν ήδη όλες οι επηρεαζόμενες οικογένειες. Πέραν των 15 περιπτώσεων, υπάρχουν και άλλα προβληματικά, μεμονωμένα οστά από τον Τύμβο και το κοιμητήριο Λακατάμιας (34 συνολικά ατόμων), που είναι εμποτισμένα με χημικές ουσίες. Το ΙΝΓΚ, που από το 1999 έχει διεξάγει με ακρίβεια πέραν των 575 ταυτοποιήσεων λειψάνων αγνοουμένων/πεσόντων, απέστειλε δείγματα των προβληματικών οστών σε εργαστήριο αναφοράς στις ΗΠΑ, όπου και εκεί οι μέχρι σήμερα προσπάθειες ταυτοποίησης δεν έχουν αποδώσει. Φωνή βοώντος Για το πιο πάνω ζήτημα, καθώς και για άλλα σχετικά, είκοσι χρόνια τώρα θέτουμε ερωτήματα που προέκυπταν από εκατοντάδες ρεπορτάζ που δημοσιεύσαμε. Λάθη εγκληματικά, όπως ο τρόπος που έγιναν οι ταφές το 1974, χωρίς να τηρούνται στοιχεία και χωρίς να γίνει η οποιαδήποτε προσπάθεια να επιλυθούν τα κεφαλαιώδη ζητήματα, τα πρώτα χρόνια μετά την εισβολή, που ζούσαν και οι μάρτυρες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διακρίβωση της τύχης πολλών αγνοουμένων. Αντίθετα, οι υπηρεσίες που λειτουργούσαν και η Επιτροπή Συγγενών είχαν ως έγνοια τους την πραγματοποίηση εκδηλώσεων διαμαρτυρίας στην Κύπρο και το εξωτερικό, κατά της Τουρκίας, που κρατούσε αιχμάλωτους τους αγνοουμένους μας. Κι ενώ ζητούσαμε από τη διεθνή κοινότητα διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων και απελευθέρωση των αδήλωτων αιχμαλώτων, φτάναμε στον παραλογισμό να κρατάμε ως άκρως απόρρητο τον κατάλογο των αγνοουμένων, μέχρι το 2000! Όσο κι Οστά και ερωτήματα με οξύ αν οι ελάχιστοι δημοσιογράφοι που ερευνούσαμε το ζήτημα των αγνοουμένων θέταμε ερωτήματα, παρουσιάζοντας συγκλονιστικά στοιχεία, ουδεμία Κυβέρνηση, Βουλή και κανένα κόμμα τολμούσαν να αντιδράσουν, γιατί θα τους κατέβαζαν στο Προεδρικό τις μαυροφορεμένες μανάδες και συζύγους, που κουβαλούσαν για χρόνια οι ηγήτορες της Επιτροπής Συγγενών και των υπηρεσιών σαν ασπίδα και μοχλό πίεσης προς πάσα αρχή και εξουσία. Αυτά, μέχρι το 1999, όταν ο τότε Όταν οι επιστήμονες του ΙΝΓΚ ανέλαβαν να εξετάσουν τα οστά από το οστεοφυλάκιο στον Τύμβο ανακάλυψαν ότι κάποιοι, για 20 χρόνια, τα εμπότιζαν με χημικά διαλύματα. Αποτέλεσμα ήταν να αλλοιωθεί ή και καταστραφεί το γενετικό υλικό σε μεγάλο βαθμό και να μην μπορεί να ληφθεί καλής ποιότητας DNA. Τα ερωτήματα που προκύπτουν από το σοβαρό αυτό έγκλημα, γιατί περί αυτού πρόκειται, είναι: - Ποιος έδωσε οδηγίες για εκταφές το ; - Ήταν υπόψη της τότε Κυβέρνησης ότι γίνονταν εκταφές και μεταφέρονταν λείψανα στην Ελλάδα από μη ειδικούς; - Ποιος δημιούργησε το οστεοφυλάκιο στον Τύμβο; - Ποιος εμπότιζε με χημικά τα οστά και για ποιο λόγο; - Προκύπτει ζήτημα σκόπιμης προσπάθειας αλλοίωσης του DNA πεσόντων; - Το υπουργείο Άμυνας και το ΓΕΕΦ, στην αρμοδιότητα των οποίων είναι ο Τύμβος της Μακεδονίτισσας, έχουν απαντήσεις για τα πιο πάνω ερωτήματα ή προτίθενται να διατάξουν έρευνα; Όπως φαίνεται από την ανακοίνωση του ΙΝΓΚ, οι επιστήμονες του Ινστιτούτου προσπάθησαν να λύσουν το πρόβλημα με τα σχεδόν κατεστραμμένα οστά, χωρίς να δημιουργήσουν πρόβλημα στις οικογένειες των αγνοουμένων, ωστόσο, αυτό δεν αποφεύχθηκε. Ίσχυσε, όμως, κι εδώ το «ουδέν κακό αμιγές καλού», αφού η οικογένεια του Περικλή Περικλέους θα παραλάβει τώρα για να κηδεύσει τα λείψανα του προσφιλούς τους, αντί ενός κρανίου που είχε ταυτοποιηθεί με επιστημονικά ορθό τρόπο το 2005, αλλά με περιορισμένο αριθμό γενετικών δεδομένων και τελικά ανήκει σε άλλο αγνοούμενο. και σήμερα- υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης αποφάσισε να βάλει το νυστέρι στο απόστημα, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλία για εμπέδωση διαφάνειας και αναζήτηση της αλήθειας στο ζήτημα των αγνοουμένων, αλλά και για αποκατάσταση της αξιοπιστίας της Κ.Δ. στο ζήτημα αυτό κι έτσι: Δημιουργήθηκε τότε το πρόγραμμα των εκταφών, μετακαλώντας στην Κύπρο την Οργάνωση «Γιατρών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», με επικεφαλής τον Δρα Ουίλιαμ Χάγκλαντ και άρχισαν Το οστεοφυλάκιο του Τύμβου, μιλά πια από μόνο του. Τα οστά 21 επωνύμων πεσόντων και 34 αγνώστων περιλούζονταν με οξύ, μέχρι που καταστράφηκε το DNA. 55 οικογένειες σε οριστικό σκοτάδι. εκταφές στα κοιμητήρια Κωνσταντίνου και Ελένης και Λακατάμιας. Δημιουργείται για πρώτη φορά ο κατάλογος πεσόντων (ιστοσελίδα ΥΠΕΞ) του πραξικοπήματος και της εισβολής. Δημοσιοποιείται ο μέχρι το 2000 απόρρητος κατάλογος των Ε/Κ αγνοουμένων και ο κατάλογος των Τ/Κ αγνοουμένων. Διενεργούνται διερευνητικές εκταφές Τ/Κ αγνοουμένων, στις ελεύθερες περιοχές. Δημιουργείται τράπεζα γενετικού υλικού και οι γενετικές εξετάσεις γίνονται στο ΙΝΓΚ. Οι τάφοι... μίλησαν Όταν έγιναν οι εκταφές βρέθηκαν όλοι προ εκπλήξεως, καθώς η ομάδα Χάγκλαντ έβρισκε και σκόρπια οστά που είχαν μείνει εκεί από εκταφές που είχαν προηγηθεί και που μέχρι τότε ουδείς των εμπλεκομένων στη συγκεκριμένη διαδικασία γνώριζε. Έγινε, αμέσως, έρευνα και διαπιστώθηκε ότι την περίοδο και στα δύο κοιμητήρια έγιναν εκταφές με ανορθόδοξο και καθόλου επιστημονικό τρόπο. Μάλιστα, επειδή οι τάφοι ήταν ομαδικοί, έβγαζαν τα οστά, τα έβαζαν σε μικρές στοίβες και μετά τα μοίραζαν σε κασελάκια που έδιναν στις οικογένειες. Η έρευνα αποκάλυψε ότι από εκείνες τις εκταφές δόθηκαν λείψανα σε 40 οικογένειες στην Ελλάδα. Ωστόσο, ορισμένες οικογένειες αρνήθηκαν να παραλάβουν τα οστά που τους δίνονταν, διότι αμφισβητούσαν ότι ήταν των οικείων τους. Τα οστά 34 αγνοουμένων, που δεν παρελήφθησαν από κανέναν, το τοποθετήθηκαν σε οστεοφυλάκιο, που δημιουργήθηκε στον Τύμβο Μακεδονίτισσας. Μετά τις εκταφές που άρχισαν το 1999, η ομάδα Κασουλίδη αναγκάστηκε να απευθυνθεί στις οικογένειες στην Ελλάδα που είχαν πάρει οστά το και τα είχαν ενταφιάσει εκεί, για να τα επιστρέψουν, να περάσουν από τη διαδικασία ταυτοποίησης και να τους αποδοθούν τα ορθά οστά των αγνοουμένων τους και στις εδώ οικογένειες τα υπόλοιπα των οστών που θα συμπλήρωναν τα λείψανα των οικείων τους. Μέχρι και σήμερα, στην Ελλάδα 11 οικογένειες από τις 40 αρνούνται να τα επιστρέψουν. Από τις εξετάσεις που έγιναν σε κάθε κασελάκι από αυτά που ήρθαν από την Ελλάδα διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν περιπτώσεις με οστά από πέντε διαφορετικά άτομα, ενώ σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις δεν ήταν τα οστά των οικείων των οικογενειών, στις οποίες μοιράστηκαν οστά το Οι αδυσώπητες αλήθειες και η μοίρα δύο γυναικών Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974, πλείστες ταφές στα κοιμητήρια Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και Λακατάμειας έγιναν με ανορθόδοξο και άτακτο τρόπο. Στο πλαίσιο της εικοσαετούς και πλέον έρευνας για τους αγνοούμενους, ο γράφων δημοσίευσε μαρτυρίες αυτόπτων μαρτύρων, όπως στρατιωτών της ΣΜΕΦ που μετέφεραν νεκρούς, κληρικών στα κοιμητήρια και οδηγών εκσκαφέων που έθαβαν τους νεκρούς, σύμφωνα με τις οποίες έριχναν τους νεκρούς ατάκτως από τα φορτηγά σε ομαδικούς τάφους. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της Αγγελικής Κυπριανίδου, μητέρας δύο μικρών παιδιών, η οποία ύστερα από πολυήμερες προσπάθειες αναζήτησης του συζύγου της Κύπρου Κυπριανίδη, ο οποίος σκοτώθηκε στην περιοχή Αγίου Παύλου, πληροφορήθηκε από εθνοφρουρό που ήταν στο φορτηγό μεταφοράς νεκρών, ότι είχε δει ανάμεσά τους έναν που φορούσε στρατιωτικό πουκάμισο, τζιν παντελόνι και παπούτσια σνίκερς και ο οποίος ερρίφθη στον μεγάλο ομαδικό τάφο στο κοιμητήριο Λακατάμειας. Η κ. Κυπριανίδου πήγε βράδυ στο κοιμητήριο μαζί με άλλο ένα πρόσωπο, έσκαβε και κοίταζε ένα-ένα τους <<<<<<< Δικαστήριο: «Το κράτος επέδειξε εγκληματική αμέλεια, όταν απέκρυψε από τους συγγενείς τις μαρτυρίες που είχε για το ότι ο Πάλμας ήταν νεκρός και θαμμένος στη Λακατάμεια». νεκρούς, μέχρι που εντόπισε τον σύζυγό της, στην τσέπη του οποίου βρήκε το δελτίο ταυτότητάς του. Η κ. Κυπριανίδου κάποια χρόνια μετά παντρεύτηκε ξανά έκανε κι άλλα παιδιά και στο σαλόνι του σπιτιού της έχει αναρτημένη τη φωτογραφία του Κύπρου Κυπριανίδη, που όλη η οικογένεια τον τιμά και είναι περήφανη για τον ήρωά της. Η Ανδρούλα πολεμάει ακόμη Αντίθετα με την κ. Κυπριανίδου η Ανδρούλα Πάλμα 27 χρονών τότε, με τρία παιδιά, της οποίας ο σύζυγός Χαράλαμπός Πάλμας σκοτώθηκε μαζί με τον Κυπριανίδη στον Άγιο Παύλο, έτρεχε για 20 χρόνια, σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για τους αγνοούμενους, χωρίς να ξέρει αυτό Η τραγική περίπτωση Κουκουλάρη Το επίσημο έγγραφο που μαρτυρεί ότι ο Χρίστος Κουκουλάρης είχε ταφεί στη Λακατάμεια, γεγονός που εγκληματικά απεκρύβη από τους οικείους του μέχρι που ταυτοποιήθηκε 30 χρόνια μετά! Η περίπτωση όμως του Χαράλαμπου Πάλμα δεν είναι δυστυχώς η μοναδική. Υπάρχουν πολλές άλλες, όπως αυτή του ΕΛΔΥΚάριου λοχία Χρίστου Κουκουλάρη το όνομα του οποίου αναγράφεται σε επίσημο κατάλογο των 180 νεκρών που τάφηκαν στη Λακατάμεια. Η κηδεία του έγινε στις 11/10/2007 και τα οστά εστάλησαν στον αδελφό του, αφού οι γονείς απεβίωσαν. Ο αδελφός του ήρωα μας είπε ότι τα πρώτα χρόνια μετά την εισβολή ερχόταν στο μνημόσυνο και το τρισάγιο που γινόταν στο στρατιωτικό κοιμητήριο της Λακατάμειας κάθε καλοκαίρι αλλά ουδείς τον ενημέρωσε ότι ο αδελφός του ήταν θαμμένος εκεί! Τώρα πια ηλικιωμένος, ασθενής και χωρίς πόρους, δεν μπορεί κι ούτε έχει το κουράγιο να καταφύγει στα δικαστήρια. Η Αγγελική Κυπριανίδου με την ταυτότητα του νεκρού συζύγου της ανά χείρας. που γνώριζε η ΚΔ, ότι ο σύζυγός της ήταν νεκρός και θαμμένος στη Λακατάμεια. Το 1994 το έμαθε ανεπίσημα από αστυνομικό που ασχολείτο με θέματα αγνοουμένων. Συμφώνα με την απόφαση του δικαστηρίου στις 28 Νοεμβρίου 2012, για την αγωγή της οικογένειας Πάλμα εναντίον της ΚΔ, «Το τραγικό είναι ότι η Δημοκρατία είναι τόσο ένοχη όσο και η Τουρκία στην περίπτωση του έφεδρου Πάλμα» [ ] «Το κράτος επέδειξε εγκληματική αμέλεια, όταν απέκρυψε από τους συγγενείς τις μαρτυρίες που είχε στην κατοχή του για το ότι ο Πάλμας ήταν νεκρός και θαμμένος στη Λακατάμεια». Ο δικαστής Μ. Παπαμιχαήλ σχολιάζοντας τη συμπεριφορά της ΚΔ στη δίκη, ανέφερε ότι «αποδεικνύει στο ελάχιστο την προχειρότητα της τήρησης αρχείου για τους αγνοουμένους και την αμελή εκπλήρωση της υποχρέωσής της για σωστή και οργανωμένη τήρηση πλήρους φακέλου με πλήρη στοιχεία και άμεση πρόσβαση στους συγγενείς και, ακόμη χειρότερα, την προσπάθεια απόκρυψης σχετικών στοιχείων». [ ] «Ακόμη και τώρα, η ΚΔ δεν είχε δώσει μια δικαιολογία για την απραξία της. Ο Πάλμας ουδέποτε υπήρξε αγνοούμενος». Μετά από την πιο πάνω απόφαση στην οποία το δικαστήριο επιδίκασε στην κ. Πάλμα και τα παιδιά της αποζημιώσεις ύψους ευρώ, η Γενική Εισαγγελία καταχώρησε έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο, η ακρόαση της οποίας έγινε στις 15 Σεπτεμβρίου 2015 η απόφαση επιφυλάχθηκε και ο Γολγοθάς του εξευτελισμού συνεχίζεται!

17 17-ELLADA FALYREAS_Master_cy 13/11/15 23:55 Page 17 Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 Την ώρα που η εισαγγελία του Αρείου Πάγου παρεμβαίνει στην υπόθεση των καταγγελιών του τέως υπουργού της πρώτης φοράς Αριστερά Γ. Πανούση, ο Νίκος Ρωμανός (το παιδί που ήθελε, αν θυμάστε, «να ομορφύνει τη ζωή με τη μόρφωση»...), από τις φυλακές όπου φιλοξενείται, καλεί τους αναρχικούς στη διοργάνωση ενός φεστιβάλ βίας, με τον τίτλο «Μαύρος Δεκέμβρης», εν όψει της επετείου από τον φόνο του Α. Γρηγορόπουλου το 2008 και τα όσα ακολούθησαν. Θαυμάστε πόσο γλαφυρά περιγράφει ο ίδιος το όραμά του: «Ενας μήνας συντονισμένων δράσεων, με σκοπό να γνωριστούμε μεταξύ μας, να κατέβουμε στον δρόμο για να σπάσουμε τις βιτρίνες των πολυκαταστημάτων, να καταλάβουμε σχολεία, πανεπιστήμια και δημαρχεία, να μοιράσουμε κείμενα που θα διαδίδουν το μήνυμα της ανταρσίας, να βάλουμε εμπρηστικούς μηχανισμούς σε φασίστες και αφεντικά, να κρεμάσουμε πανό σε αερογέφυρες και κεντρικές λεωφόρους, να πλημμυρίσουμε τις πόλεις με αφίσες και τρικάκια, να ανατινάξουμε σπίτια πολιτικών, να πετάξουμε μολότοφ στους μπάτσους, να γεμίσουμε τους τοίχους με συνθήματα, να σαμποτάρουμε την ομαλή ροή εμπορευμάτων μέσα στα Χριστούγεννα, να λεηλατήσουμε τις βιτρίνες της αφθονίας, να πραγματοποιήσουμε δημόσιες εκδηλώσεις και να ανταλλάξουμε εμπειρίες και σκεπτικά γύρω από διάφορες θεματικές αγώνα». Αφήνω τις κρίσεις περί ύφους κατά μέρος, γιατί αυτό που προέχει είναι το ότι, βάσει των καταγγελιών Πανούση, φαίνεται ότι με τον Ρωμανό και τους ομοίους του η σημερινή κυβέρνηση συνομιλεί επί ίσοις όροις. Ας μη μας παρασύρει η γραφική διάσταση του θέματος, διότι η γραφικότητα είναι εθνικό χαρακτηριστικό μας και την εντοπίζουμε, στον άλφα Χρειαζόμαστε επειγόντως αντιπολίτευση ή τον βήτα βαθμό, σε κάθε πλευρά κάθε ζητήματος. Η ουσιαστική διαπίστωση, νομίζω, σχετικά με την υπόθεση είναι ότι, με τους χειρισμούς και τις πρωτοβουλίες της, η κυβέρνηση προκαλεί μία σοβαρή κρίση, αυτή τη φορά στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας. (Θυμίζω σχετικώς και την αβελτηρία της αστυνομίας, στην περίπτωση του ξυλοδαρμού του βουλευτή Γ. Κουμουτσάκου από ακροδεξιούς). Δεν υπάρχει τίποτε πρωτότυπο σε αυτό. Οπου αναλαμβάνει δράση, είτε σε θέματα που προϋπήρχαν και τα κληρονόμησε είτε σε καινούργια που μας τα φέρνουν οι εξελίξεις, η κυβέρνηση τα κάνει θάλασσα. Φαίνεται τι να πω; ότι το άγγιγμά της έχει κάτι το «μαγικό». Για να τα πιάσουμε ένα προς ένα, στην οικονομία, η κρίση έχει επιδεινωθεί εξαιτίας των ιδεολογικών της νευρώσεων: και η «φτωχοποίηση» επεκτείνεται ταχύτερα και εξουδετερώνεται ο ιδιωτικός τομέας, ο μόνος στον οποίον μπορούμε να ελπίζουμε για τη μελλοντική ανάκαμψη. Tου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Στο προσφυγικό, η κυβέρνηση επιχειρεί να συνδέσει τη στάση της χώρας με τη διαπραγμάτευση για τη χρηματοδότησή της. Με τον τρόπο αυτόν, εξασθενίζει τη θέση της στην Ευρώπη, καθώς, τηρουμένων των αναλογιών, η Ελλάδα μεταβάλλεται σε κάτι σαν «μικρή Τουρκία», μια ιδιόρρυθμη χώρα ανάμεσα στην Ευρώπη και την κανονική Τουρκία η οποία διεκδικεί ιδιαίτερη μεταχείριση. Ταυτοχρόνως, το προσφυγικό αναδεικνύει ένα σοβαρό θέμα αδυναμίας να προστατεύσουμε τα σύνορά μας. Θέμα απολύτως πρακτικό, για το οποίο όμως οι περισσότεροι προτιμούν να μη θίγεται, καθώς επικρατεί η σοφία της αρχής «μη θίγετε τα κακώς κείμενα», επί τη βάσει της οποίας έχει ανεγερθεί το νεοελληνικό μεγαλείο. Τώρα, προστίθεται στην εικόνα και ο κίνδυνος της περαιτέρω εμπλοκής του θέματος με τα ελληνοτουρκικά, καθώς ο Α. Τσίπρας ετοιμάζεται να επισκεφθεί την Τουρκία. Τρέμω όταν σκέπτομαι πως Ερντογάν και Νταβούτογλου μπορούν να τυλίξουν σε μια κόλλα χαρτί τον πρωθυπουργό που μόλις προ μηνών αναρωτήθηκε δημοσίως αν υπάρχουν σύνορα στη θάλασσα. ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ Από την άλλη, βέβαια, δεν αμφιβάλλω ότι στα δικαιώματα των φυλακισμένων επιτελείται πρόοδος του κυβερνητικού έργου. Ομως, στην Οικονομία, την Αμυνα και την Ασφάλεια, στους τρεις βασικούς τομείς της πολιτικής, δεν θυμάμαι πιο επικίνδυνη και άσχετη κυβέρνηση. Προσθέστε, επίσης, την κακοδιοίκηση και την οπισθοδρόμηση σε επιμέρους τομείς, όπως η Παιδεία, καθώς και τα πάσης φύσεως και μεγέθους σκάνδαλα και σκανδαλάκια που ξεφυτρώνουν με ασυνήθιστη συχνότητα. Το ερώτημα που προβάλλει από τη γενική εικόνα, λοιπόν, είναι πώς γίνεται η κυβέρνηση να εξακολουθεί να διατηρεί το πολιτικό πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων της. Πώς; Μέχρι προχθές το ερώτημα θα ήταν πώς τους αντέχει ο κόσμος και δεν απογοητεύεται, αλλά μετά την τελευταία δημοσκόπηση του Ν. Μαραντζίδη αυτό έχει, νομίζω, απαντηθεί. Πράγματι, ο κόσμος δεν τους αντέχει και απογοητεύεται, αλλά δεν έχει περιθώρια για να αντιδράσει πολιτικά, επειδή δεν υπάρχει αντιπολίτευση. Μπορεί η απογοήτευση να εκτοξεύεται στο 85%, σύμφωνα με την προχθεσινή δημοσκόπηση του ΣΚΑΪ, αλλά ακούω ότι, στις εσωτερικές μετρήσεις που παραγγέλλουν τα κόμματα, η διαφορά υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ παραμένει, όσο και αν μειώνονται τα ποσοστά των κομμάτων. Η δικαιολογία από πλευράς της Ν.Δ. θα είναι, υποθέτω, ότι μόλις τελειώσουν με την εκλογή αρχηγού, τότε θα δούμε αντιπολίτευση. Προσωπικώς, δεν είμαι καθόλου βέβαιος. Διότι, αν κάτι ανέδειξε η μακρά προεκλογική διαδικασία για τη διαδοχή, αυτό είναι ότι η Ν.Δ. έχει διχαστεί μεταξύ οπαδών της αναπαλαίωσης (Μεϊμαράκης, G. G. Kώστας) και των εκσυγχρονιστών, των σύγχρονων «Ιαπώνων» (Μητσοτάκης, Γεωργιάδης). Η θέση που έλαβε ο Μ. Βορίδης την Παρασκευή υπέρ των πρώτων και μάλιστα υπέρ του G. G. Κώστα δεν αφήνει αμφιβολία, νομίζω, ως προς τη διαπίστωση του διχασμού. Επιπλέον, οι διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών είναι ουσιαστικές και, παρά την επιμονή των εκσυγχρονιστών, δεν έχουν συζητηθεί και ούτε πρόκειται. Επομένως, αν συμβεί το πιθανότερο και επικρατήσει η πλευρά της λεγόμενης λαϊκής Δεξιάς, με όποιον εκ των δύο εκφραστών της, θα έχουμε μια αντιπολίτευση που θα αναπαράγει τον κύκλο της απογοήτευσης. Διότι, λ.χ., ο Μεϊμαράκης διαλαλεί urbi et orbi ότι δεν θα βάλει ούτε έναν νέο φόρο, αλλά δεν λέει και ποιες δαπάνες θα μειώσει, ώστε να μπορεί να εκπληρώσει την υπόσχεση. Αντιπολίτευση με μισές αλήθειες δεν μπορεί να μας οδηγήσει έξω από τον φαύλο κύκλο του λαϊκισμού. ΦΑΛΗΡΕΥΣ kassimatis@kathimerini.gr

18 18-GNOMES ELLADA_Master_cy 13/11/15 23:50 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 15 Nοεμβρίου 2015 Η αθηναϊκή Βαρκελώνη Β ράζουμε στο ζουμί μας εδώ και πέντε χρόνια. Οι πολιτικοί μας έχουν αποδειχθεί παντελώς ανίκανοι να οραματισθούν και να σχεδιάσουν πώς θα ξεκολλήσουμε από το τέλμα. Εμείς όλοι έχουμε γίνει κυνικοί, ηττοπαθείς, πεσιμιστές. Δεν μπορεί κανείς μας να σκεφθεί πέρα από το μνημόνιο ή τη μανία της εκδίκησης για όσα πήγαν στραβά στο παρελθόν. Ετσι δεν πάμε πουθενά. Οποιος οδηγεί με το βλέμμα καρφωμένο στον καθρέφτη κοιτάζοντας πίσω θα τρακάρει. Να κοιτάξουμε για λίγο μπροστά; Να βγούμε για δύο λεπτά από τη μιζέρια μας; Τι έχει σώσει την ελληνική οικονομία από την κατάρρευση τα τελευταία χρόνια; Χωρίς καμία αμφιβολία, ο τουρισμός. Η Ελλάδα έχει γίνει ένα ισχυρό brand, ακόμη και εν μέσω της οικονομικής κρίσης και της παρακμής της. Η Αθήνα, που περνούσε μία βαθιά παρακμή, έχει ζωντανέψει και γοητεύει τους επισκέπτες της, παρά την ασχήμια του γκράφιτι και την εικόνα των κλειστών μαγαζιών. Εχει πάρει τα πάνω της και δείχνει ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία λειτουργεί σαν σπόρος σε ένα καμένο τοπίο. Οι ξένοι τρελαίνονται με τα μουσεία, αλλά και για τον νεοελληνικό τρόπο ζωής, από την κουλτούρα του ανέμελου καφέ μέχρι τα μπαράκια που έχουν ανοίξει. Νεκρές γειτονιές έχουν αναστηθεί και δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τις πιο trendy περιοχές ευρωπαϊκών μεγαλουπούλεων. Σκεφθείτε τώρα έναν πρωθυπουργό ο οποίος θα έπαιρνε στα σοβαρά να πάει την Αθήνα στο επόμενο επίπεδο, να την κάνει μία δεύτερη Βαρκελώνη, η οποία έχει φτάσει στο σημείο να θέλει να βάλει περιορισμό στον αριθμό τουριστών - επισκεπτών. Δεν είναι πολύ δύσκολο. Δουλειά θέλει, φαντασία και σχέδιο. Η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και η δημιουργία ενός τεράστιου πάρκου που θα ένωνε την Φ θάσαμε επί τέλους μία εβδομάδα πριν από την πρώτη ψηφοφορία για ανάδειξη του νέου προέδρου της Ν.Δ. Αδιαφορία είναι -ως φαίνεται- το αίσθημα που διακατέχει τους Συντηρητικούς πολίτες και εάν αυτό επιβεβαιωθεί στην κάλπη, τότε η διαδικασία της εκλογής ηγέτη «από τη βάση» θα έχει υπονομευθεί οριστικά. Κινητοποιήθηκε ασφαλώς το «κόμμα» ή μάλλον μία «γραφειοκρατία» στελεχών που ανησυχεί για το μέλλον της, και πλαγιοκοπεί υποψηφίους, και άλλους εξ αυτών στηρίζει και άλλους υπονομεύει. Καθείς κατά τη φύση του και την ιδιοτέλειά του. Αλλά και η εκστρατεία που οργάνωσαν οι υποψήφιοι μαζί με τους επιτελείς τους στερείται, δυστυχώς, πολιτικής εμπνεύσεως. Ο κ. Μεϊμαράκης διαθέτει ασφαλώς πείρα πολιτική. Είναι εκ των ελάχιστων Κρητικών από συντηρητική πολιτική οικογένεια, σαφώς αντι-βενιζελική στο παρελθόν, και αυτό είναι άθλος σε ένα νησί όπου ουδέποτε είχε πλειοψηφήσει η Δεξιά. Η επικράτησή του προεξοφλείται εν γένει αλλά διεκπεραιώνει μία εκστρατεία δίχως ενθουσιασμό ωσάν να εκτελεί κάποια αγγαρεία. Υποστηρίζεται από την παραδοσιακή Δεξιά της μέσης ηλικίας και αντιμετωπίζεται με ανοχή από το εκσυγχρονιστικό τμήμα της κοινωνίας, απλώς και μόνον διά τον φόβο της επικρατήσεως του περιφερειάρχη Απόστολου Τζιτζικώστα. Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης κινείται στην πολιτική σκηνή ως ο φορέας θα έλεγε κανείς του εκσυγχρονισμού. Ταυτίζεται -καλώς ή κακώς- στη συνείδηση των ψηφοφόρων με την κρατούσα κοινωνική, οικονομική ελίτ και τις επιλογές της. Κακή η συγκυρία της υποψηφιότητός του και αδικαιολόγητη πολιτικά η σπουδή του να εμπλακεί σε έναν αγώνα διαδοχής. Εχει ασφαλώς τη θέση του ως εκφραστής φιλελευθέρων τάσεων στη Ν.Δ. Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ περιοχή της Ακρόπολης, το ιστορικό κέντρο, το Ζάππειο και τους Στύλους του Ολυμπίου Διός υπάρχει στα χαρτιά από το Καιρός να πραγματοποιηθεί. Τα σχέδια και οι μελέτες υπάρχουν. Τα χρήματα μπορούν να βρεθούν. Λίγο πιο νότια, το σπουδαίο έργο του Ιδρύματος Νιάρχου θα είναι έτοιμο, αλλά λειψό. Εχουμε το καλύτερο μητροπολιτικό παραλιακό μέτωπο στην Ευρώπη. Οποτε το αντικρίζω από το παράθυρό μου, με εγκαταλελειμμένα κτίσματα από τους Ολυμπιακούς, γεμάτο σκουπίδια και πλανόδιους κατασκηνωτές, αναρωτιέμαι γιατί. Και εκεί υπάρχει το σχέδιο μιας εκπληκτικής ανάπλασης που θα ένωνε το Τουρκολίμανο με τον Φλοίσβο. Η Βαρκελώνη έγινε ό,τι έγινε από την ανάπλαση του δικού της λιμανιού και της παραλίας της. Υπήρξαν διαφωνίες, εντάσεις, όμως το πήραν απόφαση και το έκαναν. Εδώ ετοιμάσθηκε το σχέδιο με βάση τη μελέτη του Ρέντσο Πιάνο, αλλά, λόγω πολιτικού κόστους, προτιμήθηκε να μη συμπεριλαμβάνει εμπορικές χρήσεις. Αν ήμουν στη θέση του κ. Τσίπρα ή οιουδήποτε άλλου, θα άρπαζα την ευκαιρία να μεταμορφώσω την Αθήνα και να την πάω μπροστά χρόνια ως τουριστικό προορισμό. Θα έφερνα έτσι δουλειές, πολλές δουλειές, και θα άφηνα κάτι πολύ σημαντικό για την υστεροφημία μου. Ξέρω ότι όλο αυτό ακούγεται πολύ παράξενο για την εποχή μας. Είμαι σίγουρος ότι ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας διαβάζοντας αυτές τις γραμμές θα σκεφτεί «α, καλά, πάνε κάποιοι να βγάλουν χοντρά λεφτά με αυτό το σχέδιο». Για να πάει μπροστά η χώρα, όμως, δεν υπάρχει άλλος δρόμος, κάποιοι πρέπει να βγάλουν «καθαρά» και όχι κλεμμένα λεφτά, οι άνεργοι και οι νέοι να βρουν δουλειές και οι πολιτικοί μας να σκεφθούν πέρα από τα μνημόνια, πρακτικά, αλλά και με όραμα. Το έχουμε τόσο πολύ ανάγκη! Ο πέμπτος υποψήφιος Ο έτερος των υποψηφίων, ο κ. Αδωνις Γεωργιάδης, είναι μία ιδιάζουσα περίπτωση. Αυτοδημιούργητος, εξόχως συγκρουσιακός, είναι μία επιλογή υψηλού κινδύνου. Εχουν τη χρησιμότητά τους ασφαλώς οι μετωπικές συγκρούσεις, υπό την προϋπόθεση ότι είναι αποτελεσματικές και δεν επωφελούνται από αυτές είτε η κυβέρνηση είτε η άκρα Δεξιά. Κόμμα συνθέσεως και περιεκτικό είναι η Ν.Δ. Αναμφιβόλως όμως ο κ. Γεωργιάδης είναι και παραμένει μία χρήσιμη συνιστώσα σε έναν σχηματισμό της Κεντροδεξιάς. Την όλη διαδικασία εκλογής διετάραξε η υποψηφιότητα του κ. Απόστολου Τζιτζικώστα. Εξ ου και η στοχοποίησή του από την πρώτη στιγμή. Είχε κάποια σαφή πλεονεκτήματα έναντι των αντιπάλων του ο περιφερειάρχης. Ανήκει αδιαμφισβήτητα στον κεντρικό κορμό της Ν.Δ. αλλά δεν δίστασε να συγκρουσθεί με τον πρόεδρό της Αντώνη Σαμαρά. Δεν συνετρίβη ως ήταν πιθανόν και ανεμένετο. Στις εκλογές της Περιφέρειας ενέταξε την κεντροαριστερή Βούλα Πατουλίδου στο ψηφοδέλτιό του, καταδεικνύοντας ότι η συνεννόηση με την αντίπαλη παράταξη είναι εφικτή στην πράξη υπερψηφίσθηκε από οπαδούς των ΑΝΕΛ αλλά και της Χρυσής Αυγής, δίχως ιδεολογικές εκπτώσεις. Αλλά όλα αυτά εχάθησαν στη διάρκεια μιας εκστρατείας που ήταν γενικόλογη και άνευρη σε τελευταία ανάλυση. Δύο εκ των τεσσάρων θα επικρατήσουν την προσεχή Κυριακή και τη μεθεπομένη κάποιος θα αναδειχθεί πρόεδρος της Ν.Δ. Αλλά το πρόβλημα της ηγεσίας δεν θα έχει δυστυχώς επιλυθεί. Αρχισε να υποφώσκει ήδη το φάσμα του «πέμπτου υποψηφίου» που δεν μετείχε σε αυτή τη φάση του αγώνα διαδοχής, αλλά θα είναι ο επικρατέστερος στο μέλλον. Της δράσεως πρέπει να προηγούνται διάλογος και σκέψη. Είναι μία δύσκολη άσκηση. To G20, το «Ισλαμικό Κράτος», η Τουρκία και οι δύο κόσμοι Η Ελλάδα βυθίζεται ανελέητα στη νέκρα της παρακμής, μοιάζει αδυσώπητο το ιστορικό της τέλος. Ολοι συζητάμε τα συμπτώματα όσα χρόνια θυμάται καθένας μας τον εαυτό του: Την κακομοιριά, τη διάλυση, τη διαφθορά, την ιδιοτέλεια, τον πρωτογονισμό ακοινώνητων συμπεριφορών. Τα τελευταία έξι χρόνια, από το μοιραίο Καστελλόριζο και τον ανεκδιήγητο (εθνική συμφορά) τότε πρωθυπουργό μας, αναπαράγουμε πανικό, όπου βρεθούμε κι όπου σταθούμε. Αβάσταχτος ο πόνος και η οργή για την καταστροφή της χώρας, ανυπόφορη ντροπή ο διεθνής εξευτελισμός της, ίλιγγος απόγνωσης που βρεθήκαμε ξαφνικά σκλάβοι των δανειστών μας, στερημένοι την κρατική ανεξαρτησία και την εθνική κυριαρχία. Με τις Τράπεζες να έχουν δεσμεύσει κάθε αποταμίευση του μόχθου μας, με μισθούς και συντάξεις ατιμωτικού διασυρμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η καθημερινότητά μας πλημμυρίδα εικόνων (και απειλών) φτώχειας, πείνας, νοσοκομείων χωρίς φάρμακα και χωρίς νοσηλευτές, παγωνιάς του χειμώνα χωρίς θέρμανση, ανεργίας που στραπατσάρει ζωές και ψυχές ανελέητα. Θα μπορούσε να είναι μόνο συμφορά ανυπόφορη, όμως είναι επιπλέον και παρακμή. Ολοι διαμαρτυρόμαστε, όλοι, χωρίς υποψία διαφοροποίησης ευθυνών, χωρίς την παραμικρή αυτοκριτική διάθεση. «Αγανακτισμένος» είναι και ο σαρανταπεντάρης συνταξιούχος. Οδύρεται για την ανομία που βασιλεύει στη χώρα και ο καταπατητής δημόσιας γης, ιδιοκτήτης «αυθαίρετου» ή ο διορισμένος στο Δημόσιο με κομματικό σημείωμα. Οδύρεται για το κατάντημά μας και ο «φακελάκιας» γιατρός, ο αδίστακτα (και αυτονόητα) χρηματιζόμενος υπάλληλος της Πολεοδομίας ή της Εφορίας, ο αργόμισθος διά βίου συνδικαλιστής, ο πληρωμένος κλακαδόρος των κομματικών συγκεντρώσεων. Πρόκειται για καθολικευμένη παρακμή. Η καθημερινότητά μας είναι πλημμυρίδα εικόνων φτώχειας, στέρησης, ανεργίας, αλλά και εικόνα προκλητικού πλούτου, αδιάντροπου μέσα στο κλίμα της κρατικής χρεοκοπίας και της κοινωνικής καταστροφής. Τα πανάκριβα μοντέλα ιδιωτικών αυτοκινήτων πλεονεκτούν στους δρόμους, καφετέριες και «φαγάδικα» κατάμεστα σε κάποια εστιατόρια, με εξωφρενικές, απίστευτες τιμές εδεσμάτων, τα τραπέζια εξασφαλίζονται με κράτηση πολλών ημερών πριν. Οι πανάκριβες «μπουτίκ» Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ Ησύνοδος των ηγετών των 20 μεγαλύτερων οικονομιών (G20) στην Τουρκία, σήμερα και αύριο, βρίσκει την περιοχή και ολόκληρο τον κόσμο σε κρίσιμη καμπή. Καθώς οι πρόεδροι και πρωθυπουργοί θα συναντώνται, δεν θα μπορούν παρά να σκέφτονται ότι η χώρα που τους φιλοξενεί βρίσκεται μετέωρη ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, σταθερότητα και βία, μεταξύ ανάπτυξης και παρακμής. Η Τουρκία είναι και κλειδί εξελίξεων αλλά, με τα προβλήματά της, συμβολίζει επίσης προβλήματα πολλών χωρών. Η ειδυλλιακή Αττάλεια, πάνω στη Μεσόγειο, μετατράπηκε σε φρούριο για τη Σύνοδο. Ενώ βρίσκεται εκατοντάδες χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Συρία και από τις ροές προσφύγων προς τη Δύση, η τρομοκρατική επίθεση στην καρδιά της Αγκυρας τον Οκτώβριο υπενθυμίζει ότι ο κίνδυνος είναι παντού. Καθώς τουρκική κυβέρνηση έχει δείξει αμφιθυμία στον πόλεμο εναντίον του αυτοαποκαλούμενου «Ισλαμικού Κράτους», επιλέγοντας να επιτίθεται στους Κούρδους που πολεμούν το ISIS, είναι προφανές ότι μαχητές των φανατικών Ισλαμιστών κινούνται εντός Τουρκίας και δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό να εξαπολύουν επιθέσεις. Οι περισσότεροι των συγκεντρωμένων ηγετών στην Αττάλεια αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα τρομοκρατίας οι ίδιοι και έχουν εκδηλώσει την έχθρα τους προς το ISIS. Στην Αττάλεια θα σκέφτονται πόσο η πορεία της μάχης εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους» θα κριθεί από τη θέση της Τουρκίας, με όλες τις πολυπλοκότητές της. Οι πρόσφατες επιτυχίες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους εναντίον του ISIS (με την ανακατάληψη της πόλης Σίντζαρ στο Ιράκ και της φερόμενης εκτέλεσης Βρετανού στελέχους της οργάνωσης διά πυραύλου στη Συρία), είναι θετικές για τους λαούς της Συρίας και του Ιράκ, ωστόσο, εντείνουν τους κινδύνους για την Τουρκία. Αφενός, η Αγκυρα δεν μπορεί να ελπίζει ότι το ISIS θα σεβαστεί την αμφιθυμία της, αφού αμερικανικά αεροσκάφη επιχειρούν από τουρκικά εδάφη, αφετέρου, Κούρδοι μαχητές είναι οι αποτελεσματικότεροι σύμμαχοι των ΗΠΑ εναντίον του. Η επιτυχία στα πεδία των μαχών στη Συρία και στο Ιράκ, καθώς και η επανέναρξη των εχθροπραξιών μεταξύ Κούρδων αυτονομιστών και των σωμάτων ασφαλείας εντός Τουρκίας, ενθαρρύνει το όνειρο ανεξάρτητου Κουρδιστάν. Αυτό δεν θα το επιτρέψει η Τουρκία, και ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εκμεταλλεύτηκε αυτό τον φόβο τους τελευταίους μήνες. Επένδυσε στην εχθρότητα μεταξύ των Κούρδων αυτονομιστών και των σωμάτων ασφαλείας, ώστε, μέσα σε κλίμα ανασφάλειας πριν από τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου, να πετύχει την πολυπόθητη αυτοδυναμία το κόμμα που ίδρυσε και που θα στηρίξει τις βλέψεις του για συνταγματική αναθεώρηση που θα δίνει νέες εξουσίες στον πρόεδρο. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι εάν η Τουρκία θα εμπλακεί περισσότερο σε πόλεμο με τους Κούρδους της Τουρκίας και εάν θα υπονομεύσει τους Κούρδους της Συρίας, ή θα κάνει ένα βήμα πίσω και θα τους αφήσει να εμπλακούν σε μεταξύ τους ταραχές, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν και διαφαίνεται πάλι. Οπως και αν είναι, η κατάσταση είναι επικίνδυνη για την Τουρκία. Για την Ε.Ε., το μεγαλύτερο άμεσο πρόβλημα είναι η ροή προσφύγων, κυρίως μέσω Ελλάδος, προς την κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Παρότι ο Ερντογάν κατηγορείται για ολοένα μεγαλύτερο αυταρχισμό εντός της χώρας του, ξένοι ηγέτες σπεύδουν να τον επισκεφθούν και να τον προσκαλέσουν. Ο Αλέξης Τσίπρας θα βρίσκεται στην Τουρκία την Τρίτη ενώ ο Τούρκος Δημόσιος κίνδυνος οι εκλεκτοί μας πρόεδρος θα συμμετάσχει σε Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. για το προσφυγικό ζήτημα στο τέλος του μήνα. Ολοι, πρωτίστως ο Ερντογάν, γνωρίζουν ότι εάν η Τουρκία, η οποία φιλοξενεί περί τα 2 εκατ. πρόσφυγες, ελέγξει την έξοδο, το πρόβλημα ίσως είναι διαχειρίσιμο για την Ευρώπη εάν δεν συνεργαστεί η Αγκυρα, η πίεση από την ανεξέλεγκτη εισροή ανθρώπων, καθώς και η επαναφορά συνοριακών ελέγχων, θα υπονομεύσει το εγχείρημα της ενοποίησης και θα ταράξει πολιτικές και κοινωνικές ισορροπίες σε όλη την ήπειρο. Πέρυσι στο Μπρισμπέιν της Αυστραλίας οι ηγέτες της ομάδας G20 έθεσαν στόχο η παγκόσμια οικονομία να αναπτυχθεί κατά 2 τρισ. δολάρια μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια (από 77,6 τρισ. το 2014). Το ΔΝΤ, όμως, προβλέπει ότι του χρόνου η ανάπτυξη θα είναι 3,1%, ο χαμηλότερος ρυθμός από την ύφεση του Οσο θα βρίσκονται στην Αττάλεια, οι ηγέτες του G20 θα έχουν κάθε λόγο να αναλογιστούν ότι ήδη αποτυγχάνουν τον οικονομικό στόχο, ενώ οι προκλήσεις της εποχής είναι τέτοιες που εάν δεν συνεργαστούν ουσιαστικά σε όλους τους τομείς, στη σύνοδο του 2016 ο κόσμος θα αντιμετωπίζει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα. επιβιώνουν, ο τζόγος παραμένει αμείωτος, εισιτήρια για το ποδόσφαιρο χρυσοπληρώνονται. Οι δημόσιες υπηρεσίες μοιάζουν επίσης ανέγγιχτες από την κρίση: Η κοινωνική γάγγραινα που λέγεται άκριτη και ανεξέλεγκτη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, συντηρεί αναλλοίωτες και αδιατάρακτες τις κατεστημένες συμπεριφορές, συνήθειες, νοο-τροπίες. Η συχνότερη εικόνα (και σήμερα) στα γραφεία δημόσιων υπηρεσιών είναι να δουλεύουν οι ελάχιστοι και να ανιούν νωχελικά οι περισσότεροι. Οποιαδήποτε ημέρα και ώρα, κάποιοι να λείπουν από κάθε γραφείο «εκτάκτως» ή να κάνουν χρήση κάποιου «υπολοίπου αδείας», ενώ ο κατεστημένος ρυθμός διεκπεραίωσης υπηρεσιών παραμένει χαυνώδης, νωχελικά αργόσυρτος. Είναι περισσότερο κι από φανερό ότι οι επαγγελματίες της πολιτικής στη χώρα μας υπερασπίζουν με νύχια και με δόντια το πελατειακό κράτος, δεν θα επιτρέψουν ποτέ να ορθοποδίσει η ελλαδική κοινωνία, να υπάρξει ανάκαμψη, να στηθούν προϋποθέσεις παραγωγικότητας, χαρά δημιουργίας, γόνιμες στοχεύσεις για ποιότητα ζωής. Ακούσαμε ποτέ πολιτικό στην Ελλάδα να ψελλίσει, έστω και για τις εντυπώσεις, την παραμικρή επιφύλαξη για το πελατειακό κράτος, για την ανάγκη αξιοκρατίας στα δημόσια λειτουργήματα, για την προϋπόθεση εθνικής επιβίωσης και κοινωνικής δικαιοσύνης που είναι η απόλυση όσων διορίστηκαν με μοναδικό εφόδιο την προσκόλλησή τους σε κόμμα; Γιατί αρνούνται την αλλαγή του εκλογικού συστήματος, την καθιέρωση της Μονοεδρικής Περιφέρειας, που θα καθιστούσε άχρηστη μπαγαμποντιά το ρουσφέτι, άσκοπη τη διαπλοκή, αχρείαστη την καταλήστευση του κρατικού κορβανά από τα κόμματα; Τα «Μνημόνια», στην τελευταία εξαετία, ήταν η χρυσή ευκαιρία για τις κυβερνήσεις που τα χειρίστηκαν, να τα μετατρέψουν σε μοχλό ανατροπής της κατεστημένης αναξιοκρατίας, ταυτισμένης με την ανικανότητα, την αδικία, τη φυγοπονία, τον παρασιτισμό, τον πρωτογονισμό της ιδιοτέλειας. Αν λειτουργήσει ποτέ δικαιοσύνη σε αυτόν τον τόπο, θα είναι αυτονόητο να καθήσουν στα εδώλια ποινικών δικαστηρίων οι πρωθυπουργοί της εξαετίας, πρωτίστως για ένα έγκλημα: τις οριζόντιες περικοπές μισθών και συντάξεων, μέτρο απάνθρωπου εξισωτισμού, ακυρωτικό των όρων που διαφοροποιούν την κοινωνία από την αγέλη. Δεν είναι ρητορική υπερβολή, είναι ρεαλιστική καταθλιπτική πιστοποίηση: Το πολιτικό σύστημα στη σημερινή Ελλάδα συνιστά δημόσιο κίνδυνο, εφιαλτική απειλή. Ο ολοκληρωτισμός της κομματοκρατίας έχει παγιωθεί σε καθεστώς ποικιλότροπα θωρακισμένο: συνταγματικά, νομοθετικά, θεσμικά, με κατακλυσμική προπαγανδιστική ισχύ που μετασκευάζει την ασυδοσία σε νομιμότητα, τη μέρα σε νύχτα. Στυγερά κοινωνικά εγκλήματα (ο εξωφρενικός υπερδανεισμός της χώρας, η διαγραφή, κάθε τόσο, ιλιγγιωδών χρεών που έχουν τα κόμματα προς το κράτος, η αδιάντροπη λωποδυσία κοινωνικού χρήματος από υπουργούς ή κομματικούς προέδρους δημόσιων οργανισμών, και μύρια ανάλογα) θάβονται στη νομοθετικά εξασφαλισμένη λησμονιά. Κάθε κόμμα που παίρνει την εξουσία, λεηλατεί ληστρικά το κράτος, τα στίφη των πραιτωριανών του κατατρώνε, σαν ακρίδα, τα όποια προϊόντα του κοινού μόχθου, χωρίς ποτέ, μα ποτέ, να λειτουργεί αποτελεσματικά (και όχι για εφήμερο εντυπωσιασμό) νέμεσις. Μεταμορφώνει και τους ανθρώπους η κομματοκρατία στην Ελλάδα, όπως με το ραβδάκι της η Κίρκη. Το σύμπτωμα μεγεθύνεται κραυγαλέα με την είσοδο στο κλαμπ των «κομμάτων εξουσίας». Ποιος ήταν και ποια εικόνα έδινε ο Αλέξης Τσίπρας πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου, ποια η εικόνα του μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Ποιος ο Κώστας Καραμανλής πριν από τις εκλογές του 2004, ποιος ο ίδιος σαν πρωθυπουργός. Τα παραδείγματα αναρίθμητα σε κάθε βαθμίδα εξουσίας. Και τα γεγονότα παραπέμπουν, συνεχώς, στο τρομακτικό κενό καλλιέργειας, κοινωνικής ευαισθησίας, ιστορικής αυτοσυνειδησίας, αξιολογικών απαιτήσεων, συλλογικών στοχεύσεων κενό κριτηρίων ανθρώπινης ποιότητας στη μετά τη μεταπολίτευση εποχή της κατεστημένης κομματοκρατίας. Το κλειδί για την απελευθέρωση της χώρας από αυτόν τον θανατερό, βασανιστικό ζυγό (πρέπει να το λέμε και να το επαναλαμβάνουμε ακούραστα και σθεναρά) είναι η αλλαγή του εκλογικού συστήματος, η καθιέρωση της Μονοεδρικής Περιφέρειας, μοναδικού μοχλού για την ανατροπή και συντριβή του πελατειακού κράτους. Να γίνει αυτή η αλλαγή πάγκοινο αίτημα, κίνημα γόνιμης αξιοποίησης του απελπισμού μας.

19 19-ELLADA_Master_cy 13/11/15 23:35 Page 19 Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 19 Η κινητοποίηση κρίνει το αποτέλεσμα στη Ν.Δ. Οι αναζητήσεις για τη μετεξέλιξη του κόμματος και ο ρόλος που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν Καραμανλής και Σαμαράς Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ Ποτέ στο παρελθόν, κατά τη μεταπολιτευτική ιστορία της κεντροδεξιάς στην Ελλάδα, μία εκλογική διαδικασία ανάδειξης νέου αρχηγού δεν την επισκίαζαν οι αμφιβολίες και τα σενάρια για τη δυνατότητα του κόμματος να συνεχίσει ενωμένο την επομένη της κούρσας διαδοχής. Κι όμως, ενώ απομένουν μόλις επτά ημέρες πριν από την εκλογική διαδικασία, οι συζητήσεις για το πρόσωπο του νέου προέδρου επισκιάζονται από τις αναζητήσεις για τη μετεξέλιξη του κόμματος και τον ρόλο που θα μπορούσαν να έχουν σε αυτήν ηγετικές προσωπικότητες, όπως οι κ. Κ. Καραμανλής και Αντ. Σαμαράς. Τα μηνύματα από τα περιβάλλοντα των δύο ανδρών και, κυρίως, η πολιτική καθίζηση του κόμματος και το οικονομικό «κραχ» που έχει ήδη συντελεστεί (στα δεκάδες εκατομμύρια προς τις τράπεζες προστίθενται οι οφειλές προς προμηθευτές και πέντε μισθών προς το προσωπικό αλλά και το εξώδικο απόδοσης του κτηρίου της Συγγρού λόγω των απλήρωτων ενοικίων) συγκροτούν ένα περιβάλλον που κάθε άλλο παρά εγγυάται τη μετεκλογική σταθερότητα. Αντιθέτως, δίνει χαρακτήρα «πρώτου επεισοδίου» σε όσα θα συμβούν τις επόμενες ημέρες, με την κατάληξη της πολιτικής ιστορίας να παραμένει ακόμη υπό διαμόρφωση και, εν πολλοίς, άδηλη. Οι τέσσερις διεκδικητές της ηγεσίας μοιάζουν να εισέρχονται στην τελική ευθεία της κούρσας υπό μία διαμορφωμένη δυναμική, στον βαθμό που οι δημοσκοπήσεις μπορούν να την απεικονίσουν. Συγκεκριμένα, ο κ. Ευ. Μεϊμαράκης φαίνεται να διατηρεί ισχυρό προβάδισμα στο κομματικό ακροατήριο του Σεπτεμβρίου, αντιθέτως ο κ. Απ. Τζιτζικώστας να προσελκύει τους περισσότερους από αυτούς που τον Σεπτέμβριο ψήφισαν ΑΝΕΛ, Χρυσή Αυγή και ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δηλώνουν ότι θα προσέλθουν στα «γαλάζια» εκλογικά τμήματα την επόμενη εβδομάδα. Ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης εμφανίζεται να ενισχύει την απήχηση της υποψηφιότητάς του, στηριζόμενος στον μηχανισμό που έχει οικοδομήσει αλλά και αντλώντας δυνάμεις από την ίδια δεξαμενή με τον κ. Μεϊμαράκη, ενώ ο κ. Αδ. Γεωργιάδης διατηρεί ένα σταθερό ακροατήριο που και οι τρεις άλλοι υποψήφιοι θα επιθυμούσαν. Από τις τελικές ισορροπίες της εκλογής, άμεσα συναρτώμενες με τον αριθμό και τα χαρακτηριστικά όσων προσέλθουν να ψηφίσουν, θα διαμορφωθεί εν πολλοίς και το αποτέλεσμα, που μπορεί να κριθεί από την πρώτη Κυριακή, ενδεχομένως και χωρίς την εξασφάλιση του 50%, ή μπορεί να οδηγηθεί σε δεύτερο γύρο, πιθανότατα μεταξύ του κ. Μεϊμαράκη και ενός εκ των κ. Τζιτζικώστα και Μητσοτάκη. Δυναμική Πίσω από αυτή την καταγεγραμμένη δυναμική βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ο πόλεμος των πολιτικών συμμαχιών και των μηχανισμών, της κινητοποίησης δηλαδή των ψηφοφόρων προκειμένου να προσέλθουν στις κάλπες. Σε αυτό περιλαμβάνονται ηχηρές αλλά και άτυπες πολιτικές συμφωνίες που διαμορφώνουν και τη μετεκλογική παράταξη των δυνάμεων στη Νέα Δημοκρατία. Ο κ. Μεϊμαράκης τυγχάνει της υποστήριξης της καραμανλικής πτέρυγας, βουλευτών αλλά και στελεχών που εκλέγονται στις μεγάλες περιφέρειες και επισήμως εμφανίζονται να μην έχουν λάβει θέση (αλλά ατύπως δίνουν γραμμή στήριξής του). Ο κ. Αδ. Γεωργιάδης εισπράττει σαμαρικές ψήφους, ενώ ο κ. Μητσοτάκης επιδιώκει να κινητοποιήσει το φιλελεύθερο ακροατήριο, έχει την ισχυρή στήριξη του κ. Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και τη διακριτική (σ.σ. το αίμα νερό δεν γίνεται) της κ. Ντόρας Μπακογιάννη, που Πόλεμος συμμαχιών επτά μέρες πριν από τις κάλπες Το αποτέλεσμα για την εκλογή προέδρου στην ηγεσία της Ν.Δ. είναι συνάρτηση των ισορροπιών στο κόμμα μαζί με τον αριθμό όσων προσέλθουν να ψηφίσουν στις κάλπες της επόμενης εβδομάδας. πάντως κοιτά και προς την πλευρά Μεϊμαράκη. Αίσθηση, ωστόσο, προκάλεσε η δημόσια δήλωση στήριξης του κ. Απ. Τζιτζικώστα από τον κ. Μάκη Βορίδη, που είχε ως αποτέλεσμα και την πλήρη διάρρηξη των σχέσεων του τελευταίου με τον κ. Αδ. Γεωργιάδη. Η συμπόρευση του κ. Βορίδη, ο οποίος βρίσκει στο ίδιο στρατόπεδο σειρά EUROKINISSI βουλευτών (Ασημακοπούλου, Κατσανιώτης, Κέλλας, κ.ά.), με τον κ. Τζιτζικώστα συνιστά μεν έκπληξη (ο ίδιος ο κ. Γεωργιάδης φέρεται να λέει σε συνομιλητές του ότι είχε τη διαβεβαίωση ότι, αφού δεν στηρίζει τον ίδιο, ο κ. Βορίδης θα ταχθεί υπέρ του κ. Μεϊμαράκη), αποτελεί όμως υπολογισμένη πολιτική κίνηση. Ο κ. Βορίδης κομίζει στην υποψηφιότητα Τζιτζικώστα ένα συγκεκριμένο κοινό, ενώ ο ίδιος, ως κοινοβουλευτικός, εξασφαλίζει: είτε τον ρόλο του επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, μιλώντας ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών, σε περίπτωση νίκης του περιφερειάρχη, είτε βασικό ρόλο στην κεφαλή της «εσωκομματικής» αντιπολίτευσης, σε περίπτωση ήττας του κ. Τζιτζικώστα. Συζητήσεις Στο «γαλάζιο» παρασκήνιο ακούγεται ότι ο κ. Βορίδης αλλά και ένα ακόμη στέλεχος πρώτης γραμμής είχαν ανάλογες συζητήσεις και με την πλευρά Μεϊμαράκη, χωρίς όμως να καταλήξουν, καθώς ο υπηρεσιακός πρόεδρος δηλώνει πως, εφόσον κερδίσει, δεν θα ορίσει αντιπροέδρους. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η στήριξη Βορίδη, παράλληλα με αυτήν του κ. Τάκη Μπαλτάκου, προς τον κ. Τζιτζικώστα δίνει σαφές ιδεολογικό πρόσημο στην υποψηφιότητα του 37χρονου περιφερειάρχη, κάτι που έσπευσαν να εκμεταλλευτούν τόσο η πλευρά Μεϊμαράκη («παραμένουμε προσηλωμένοι στον κοινωνικό φιλελευθερισμό και την κεντροδεξιά») όσο και αυτή του κ. Κυρ. Μητσοτάκη, που επιμένει σε οικονομικά και κοινωνικά φιλελεύθερους τόνους. Η εξισορρόπηση εκ μέρους Τζιτζικώστα επιδιώχθηκε είτε με τη δημόσια δήλωση του ευρωβουλευτή κ. Θοδ. Ζαγοράκη, που επιβεβαίωσε την ισχυρή στήριξη του «ΠΑΟΚτσήδικου» στοιχείου, είτε με τη θερμή δήλωση του κεντρώου κ. Κων. Αρβανιτόπουλου, πρώην υπουργού και ισχυρού παράγοντα στο πρώτο λιμάνι της χώρας. Της ΕΛΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Οι εκλογές της 22ας Νοεμβρίου για την εκλογή νέου αρχηγού της Ν.Δ. πλησιάζουν και οι υποψήφιοι για την ηγεσία επιταχύνουν στην τελική ευθεία και, ταυτοχρόνως, καταστρώνουν τη στρατηγική του δεύτερου γύρου, αν υπάρξει. Πέραν της αυτονόητης προσπάθειας ενός εκάστου εκ των διεκδικητών να καταγράψει στον πρώτο γύρο το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό στις επικείμενες εκλογές, από το μέγεθος της προσέλευσης των ψηφοφόρων θα εξαρτηθούν ουσιαστικά και οι ισορροπίες που θα διαμορφωθούν στον δεύτερο γύρο, αλλά και το τελικό αποτέλεσμα, αφού δικαίωμα συμμετοχής στις επαναληπτικές εκλογές θα έχουν μόνον όσοι προσέλθουν στις κάλπες την ερχόμενη Κυριακή. Ολες οι δημοσκοπήσεις που έχουν δει μέχρι στιγμής το φως της δημοσιότητας ενισχύουν το σενάριο του δεύτερου γύρου, καθώς η ύπαρξη τεσσάρων υποψηφιοτήτων μειώνει τις πιθανότητες ανάδειξης του νέου αρχηγού από τον πρώτο γύρο. Πολύ περισσότερο, όταν δύο υποψήφιοι, οι κ. Απ. Τζιτζικώστας και Κυρ. Μητσοτάκης, έσπευσαν ήδη να κόψουν κάθε συζήτηση περί ενδεχόμενης εκλογής ακόμη και με λιγότερο από 50%, ξεκαθαρίζοντας ότι στην περίπτωση αυτή θα τηρηθούν οι καταστατικές διατάξεις που προβλέπουν επανάληψη των εκλογών ανάμεσα στους δύο πρώτους. Ο κ. Μητσοτάκης «Μόνο αν κάποιος λάβει πάνω από 50% στον πρώτο γύρο δεν θα πάμε σε δεύτερο γύρο», είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο κ. Μητσοτάκης. Ταυτόχρονα, έδωσε το δικό του στίγμα για τον δεύτερο γύρο, αναδεικνύοντας τα κοινά πολιτικά του σημεία με τον κ. Αδωνι Γεωργιάδη. Το ερώτημα είναι τι θα πράξουν οι δύο υποψήφιοι σε περίπτωση που η μάχη του δεύτερου γύρου δοθεί ανάμεσα στους κ. Βαγγ. Μεϊμαράκη και Απ. Τζιτζικώστα και όχι ανάμεσα στον νυν πρόεδρο και τον κ. Κυρ. Μητσοτάκη, που πάντως εξακολουθεί να αισιοδοξεί ότι θα περάσει στον δεύτερο γύρο. Προς στιγμήν, όπως είναι λογικό, και οι δύο υποψήφιοι αποφεύγουν να τοποθετηθούν επ αυτού. Θεωρείται, ωστόσο, πιο πιθανή η στήριξη του κ. Μεϊμαράκη τουλάχιστον από τον κ. Γεωργιάδη, ο οποίος αφενός θεωρεί πολιτικά άπειρο τον κ. Τζιτζικώστα και αφετέρου επιδιώκει να κατοχυρώσει τη θέση του εκφραστή του δεξιού ακροατηρίου της Ν.Δ. Ιδιαίτερα, μάλιστα, μετά την προχθεσινή δήλωση στήριξης της υποψηφιότητας του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας από τον άλλοτε στενό πολιτικό φίλο του κ. Γεωργιάδη και σημερινό εσωκομματικό αντίπαλο κ. Μ. Βορίδη, η πιθανότητα στήριξης του κ. Μεϊμαράκη από τον πρώην υπουργό Υγείας ενισχύεται σημαντικά. Από την πλευρά του κ. Μητσοτάκη δεν δίνεται σήμα για το τι θα πράξει στον δεύτερο γύρο στην περίπτωση που ο ίδιος αποκλειστεί. Κλειστά χαρτιά Αν η μάχη του δεύτερου γύρου δοθεί ανάμεσα στους κ. Μεϊμαράκη και Μητσοτάκη, τότε ο κ. Γεωργιάδης είναι σαφές ότι θα υποστηρίξει τον δεύτερο. Οσο για τον κ. Απ. Τζιτζικώστα, ο οποίος επίσης κρατάει κλειστά τα χαρτιά του εκτιμάται ότι είτε θα αφήσει τους ψηφοφόρους του να αποφασίσουν οι ίδιοι τι θέλουν να πράξουν, με το επιχείρημα της ενότητας της παράταξης, την επόμενη ημέρα είτε θα κατευθυνθεί προς τον κ. Μητσοτάκη, αφού την άλλη λύση ο ίδιος την έχει χαρακτηρίσει ως «επιλογή ήττας». Τέλος, στην περίπτωση που ο κ. Αδ. Γεωργιάδης περάσει στον δεύτερο γύρο, τότε πιθανολογείται βασίμως ότι θα έχει τη στήριξη του κ. Κυρ. Μητσοτάκη.

20 20-ELLADA_Master_cy 13/11/15 23:15 Page Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 15 Nοεμβρίου 2015 Στην Τουρκία με πρόταση συνεργασίας Στις συνομιλίες Τσίπρα με Νταβούτογλου και πιθανότατα με Ερντογάν θα τεθεί επί τάπητος ο αποτελεσματικός έλεγχος των συνόρων Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ Με σκοπό να καλύψει το «χαμένο» έδαφος των προηγούμενων μηνών στο προσφυγικό, μεταβαίνει την Τρίτη στην Τουρκία ο κ. Αλ. Τσίπρας. Είναι η πρώτη φορά που η ατζέντα ενός Ελληνα πρωθυπουργού που επισκέπτεται την Τουρκία δεν θα έχει στην κορυφή της το Κυπριακό ή θέματα που συμπεριλαμβάνονται στο ευρύ πλαίσιο των ελληνοτουρκικών διαφορών. Ο κ. Τσίπρας θα επιχειρήσει να εντοπίσει έδαφος για κάποιες διευθετήσεις σε αμιγώς διμερές επίπεδο, ιδίως στο σκέλος της συνεργασίας για τη συνοριακή διαχείριση («border management»), με την πάγια άρνηση στο ενδεχόμενο «κοινών ελληνοτουρκικών περιπολιών», <<<<<< Η Αθήνα θεωρεί την παρουσίαση αποτελεσμάτων σε σχέση με τον έλεγχο των παράνομων διακινητών προϋπόθεση για την απεμπλοκή κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. τουλάχιστον κατά τον τρόπο ο οποίος ετέθη το προηγούμενο χρονικό διάστημα από σειρα Ευρωπαίων αξιωματούχων. Πηγές αναφέρουν ότι στο ζήτημα των κοινών περιπολιών ενστάσεις για τις ευρωπαϊκές διατυπώσεις υπάρχουν και από την πλευρά της Αγκυρας, γεγονός που αφήνει χώρο ουσιαστικής συζήτησης μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών. Παρά τις σχετικές ενστάσεις που υπήρχαν, ιδίως από την πλευρά του υπουργείου Εξωτερικών, για την πραγματοποίηση της επίσκεψης προτού καν συγκροτηθεί η νέα κυβέρνηση (στις 17 Νοεμβρίου ορκίζεται η νέα Βουλή στη γειτονική χώρα), στο επιτελείο του κ. Τσίπρα εκτιμούν ότι η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί τάχιστα για δύο λόγους: Πρώτον, Αλέξης Τσίπρας και Αχμέτ Νταβούτογλου ανταλλάσσουν χειραψία κατά τη διάρκεια συνάντησης που είχαν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη, στις 29 Σεπτεμβρίου. διότι πρέπει να προληφθεί η λήψη σημαντικών αποφάσεων που, εν μέρει, αφορούν κυριαρχικά δικαιώματα, ερήμην της χώρας μας. Και, δεύτερον, διότι ακόμη και αν η Ε.Ε. δημιουργήσει ένα πλαίσιο που θα διαφυλάσσει τα εθνικά μας συμφέροντα, το προσφυγικό φαινόμενο θα εξακολουθήσει να εξελίσσεται πάνω σε ελληνικά εδάφη και ύδατα. Ο κ. Τσίπρας θα μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη και έπειτα στην Αγκυρα συνοδευόμενος από τον κ. Ν. Κοτζιά και τον υπουργό αναπληρωτή Μεταναστευτικής Πολιτικής, Ι. Μουζάλα. Οι συναντήσεις που θα έχει με τον κ. Αχμέτ Νταβούτογλου θα είναι σε μορφή 1+6 (one plus six), δηλαδή με την παρουσία των υπουργών και των άμεσα εμπλεκομένων υπηρεσιακών παραγόντων. Την Τετάρτη, όσο θα βρίσκεται στην Αγκυρα, ο κ. Τσίπρας θα συναντηθεί, εκτός απροόπτου, και με τον πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στην κορυφή του ελληνικού φακέλου βρίσκεται το «border management», δηλαδή ο έλεγχος των συνόρων. Ο πρωθυπουργός θα ζητήσει τη συνεργασία με τις τουρκικές αρχές και θα αναδείξει την ανάγκη παρουσίασης απτών αποτελεσμάτων από την πλευρά της Τουρκίας, ιδίως στην αντιμετώπιση των κυκλωμάτων των παράνομων διακινητών προσφύγων και μεταναστών. Η Αθήνα θεωρεί την παρουσίαση αποτελεσμάτων σε αυτό τον τομέα προϋπόθεση για την απεμπλοκή κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Ενστάσεις υπάρχουν από την ελληνική πλευρά για την άρση της υποχρέωσης έκδοσης βίζας για τους Τούρκους πολίτες. Η Αθήνα προτείνει να προωθηθεί το αίτημα υπό τον όρο ότι θα αναθεωρηθεί η συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και να αντικατασταθεί με συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Ε.Ε. Διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η Αθήνα δεν έχει απολύτως κανένα πρόβλημα με την ευρωτουρκική σύνοδο που θα πραγματοποιηθεί στις 29 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες. Αντιθέτως, τονίζουν ότι για πρώτη φορά οι 27 εταίροι της Αθήνας θα έχουν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αντιμετωπίσουν εκ του σύνεγγυς θέματα τα οποία η Ελλάδα έχει στην καθημερινή ατζέντα της. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι η Αθήνα δεν θα ήταν αρνητική και σε μια δεύτερη ή τρίτη σύνοδο Ε.Ε. - Τουρκίας. Η αντίδραση των Αθηνών είναι, βεβαίως, αναμενόμενη, καθώς το θεσμικό κενό της Ε.Ε. καλύπτουν έως αυτή τη στιγμή οι μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης που έχουν σπεύσει να διαπραγματευθούν απευθείας με τον Ερντογάν. Οι πληροφορίες για τριμερή Σύνοδο Κορυφής μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας και Γερμανίας δεν επιβεβαίωνονται, προς το παρόν, αν και είναι σαφές ότι η συγκεκριμένη ιδέα ετέθη κάποια στιγμή από ορισμένους. Αναμένεται να τεθούν και ζητήματα με καθαρά επιχειρησιακό χαρακτήρα. Ηδη οι επαφές μεταξύ του Λιμενικού Σώματος και της Τουρκικής Ακτοφυλακής είναι εξαιρετικά στενές. Τον τελευταίο χρόνο ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματικοί και από τις δύο πλευρές του Αιγαίου έχουν ανταλλάξει επισκέψεις στον Πειραιά και την Αγκυρα, όπου βρίσκονται τα Κέντρα Συντονισμού Ερευνας και Διάσωσης των δύο χωρών. Η Ελλάδα αναμένει κάποια ουσιαστική μείωση των υπερπτήσεων και των παραβιάσεων του εναερίου χώρου, όπως και στους πλόες των τουρκικών πλοίων κοντά σε ελληνικά νησιά, μετά και τις τελευταίες συναντήσεις που έγιναν σε επιτελικό επίπεδο μεταξύ των δύο χωρών στην Αθήνα. Η διπλωματική κινητικότητα δεν πρόκειται να μειωθεί. Ο κ. Τσίπρας θα επισκεφθεί το Ισραήλ στις 25 Νοεμβρίου και την Παλαιστίνη (Δυτική Οχθη) στις 26 Νοεμβρίου. Στις 28 και 29 Νοεμβρίου αναμένεται, εκτός απροόπτου, και η μετάβαση του κ. Κοτζιά στο Ιράν, ενώ οι διπλωματικές αρχές Ελλάδας και Κύπρου εργάζονται για την τριμερή με την Ιορδανία. Η επίσκεψη του προέδρου της Κύπρου, Ν. Αναστασιάδη, στο Αμμάν την περασμένη εβδομάδα είχε, μεταξύ άλλων, και αυτό τον στόχο. Τέλος, οριστικοποιήθηκε ότι η τριμερής Ελλάδας - Κύπρου και Ισραήλ θα πραγματοποιηθεί την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου. Στρατηγική και στόχοι Αγκυρας Ο κ. Τσίπρας στον σουλτάνο Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ Ενας πολιτικά παντοδύναμος Ταγίπ Ερντογάν στο εσωτερικό, μετά τον πρόσφατο εκλογικό θρίαμβο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, και αναβαθμισμένος διεθνώς λόγω του πρωταγωνιστικού ρόλου που του αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Ενωση στην αντιμετώπιση του προσφυγικού, θα υποδεχθεί τον Αλέξη Τσίπρα την Τετάρτη στην Αγκυρα. Ο Τούρκος πρόεδρος, όπως και ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, θα είναι και συγκυριακά ενισχυμένος από την ετήσια Σύνοδο Κορυφής του G20 που θα φιλοξενηθεί σήμερα και αύριο στην Αττάλεια. Ο Ελληνας πρωθυπουργός είναι ο πρώτος ξένος ηγέτης που επισκέπτεται την τουρκική πολιτική ηγεσία μετά τις πρόσφατες εκλογές στη γείτονα και μάλιστα πριν από τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης που πιθανώς να ανακοινωθεί την ημέρα της επίσκεψης. Το γεγονός αυτό προκαλεί εύλογο προβληματισμό για τη χρονική στιγμή που επελέγη για να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη. Από την πλευρά του, ο κ. Τσίπρας προσβλέπει σε έναν ρόλο ευρωπαϊκό, ο οποίος υπερβαίνει τα στενά ελληνικά όρια, και υπό αυτό το πρίσμα αποφάσισε να μεταβεί στην Αγκυρα αμέσως μετά τη σύνοδο της Μάλτας και λίγο πριν από τη σχεδιαζόμενη σύνοδο Ε.Ε. - Τουρκίας. Η ορθότητα της επιλογής θα κριθεί εκ του αποτελέσματος. Την προηγουμένη της επίσκεψης εργασίας στην Αγκυρα, οι δύο πρωθυπουργοί θα παρακολουθήσουν μαζί τον ποδοσφαιρικό αγώνα των εθνικών ομάδων Τουρκίας - Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη. Ο κ. Νταβούτογλου θα βρίσκεται στην Αγκυρα, όπου θα συγκληθεί για πρώτη φορά η νέα Εθνοσυνέλευση, και θα μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη για τον αγώνα, στο πλαίσιο μιας προφανούς επικοινωνιακής απόπειρας ανάδειξης θετικού κλίματος. Σε ό,τι αφορά την ουσία, οι συνομιλίες θα εστιάσουν στη διαχείριση του προσφυγικού που αποτελεί κορυφαίο ζήτημα και για τις δύο χώρες. Καθώς πάνω από δύο εκατομμύρια Σύροι πρόσφυγες έχουν φτάσει στην Τουρκία, το δίδυμο Ερντογάν - Νταβούτογλου ετοιμάζεται να ιδρύσει υπουργείο Μετανάστευσης το <<<<<< Οικονομική βοήθεια για το προσφυγικό, παροχή βίζας στους Τούρκους πολίτες, συνέχιση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας. οποίο θα σχεδιάζει τη στρατηγική αντιμετώπιση της έλευσης, διαμονής και μεταφοράς των προσφύγων. Ο πρόεδρος Ερντογάν και ο πρωθυπουργός Νταβούτογλου βλέπουν την οικονομικά αποδυναμωμένη και πολιτικά ευάλωτη Ελλάδα ως έναν εξ αντικειμένου κρίσιμο κρίκο στην αλυσίδα του προσφυγικού, ο οποίος, όμως, έχει περιορισμένες αντοχές. Αντίθετα, θεωρούν πρόσωπο-κλειδί της εξίσωσης την Αγκελα Μέρκελ και, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, αναμένουν να ασκήσει πιέσεις στον κ. Τσίπρα ώστε να είναι ο τελευταίος πιο «συνεργάσιμος». Πέραν των οικονομικών και κοινωνικών ζητημάτων που εγείρουν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, οι προσφυγικές ροές πιέζουν πολιτικά την καγκελάριο στο εσωτερικό. Η τουρκική πλευρά θεωρεί λογική την πρόταση για «κοινές περιπολίες» μεταξύ των ελληνικών νήσων και των τουρκικών ακτών, με το επιχείρημα ότι αυτές θα είναι πιο αποτελεσματικές. Απαντώντας στις εύλογες ελληνικές ενστάσεις, τουρκικές διπλωματικές πηγές τονίζουν ότι μπορεί να υπάρξει συμφωνία για επιχειρησιακή συνεργασία που δεν θα θίγει το στάτους κβο ούτε θα θέτει υπό αμφισβήτηση τις θέσεις και τα νομικά επιχειρήματα της κάθε πλευράς για το Αιγαίο. Παράλληλα, εμφανίζεται διατεθειμένη να συνεργασθεί με την Ε.Ε. για τη δημιουργία hotspots στο έδαφός της, προβάλλοντας όμως πιεστικά τη διάσταση του τεράστιου κόστους για την Τουρκία και απαιτώντας σημαντικά οικονομικά ανταλλάγματα από την Ε.Ε. Οι στόχοι του κ. Ερντογάν είναι σαφείς: οικονομική βοήθεια για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, προώθηση της διαδικασίας παροχής βίζας προς τους Τούρκους πολίτες, άνοιγμα κεφαλαίων για την απρόσκοπτη συνέχιση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας. Στο Κυπριακό, ο κ. Ερντογάν διαμηνύει ότι ο χρόνος τελειώνει και πρέπει να υπάρξει πρόοδος. Η Αγκυρα θέτει ατύπως χρονοδιάγραμμα, τονίζοντας ότι μπορεί (ή πρέπει, ανάλογα με τον συνομιλητή) να υπάρξει λύση μέχρι την επόμενη άνοιξη. Τη σχετική «αισιοδοξία» δείχνεις να συμμερίζεται και η Ουάσιγκτον που εμφανίζεται έτοιμη να ασκήσει την επιρροή της προς τα εμπλεκόμενα μέρη. Τέλος, σε ό,τι αφορά το Αιγαίο, τουρκικοί διπλωματικοί κύκλοι σημειώνουν ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στις διερευνητικές επαφές, οι τεχνοκράτες έχουν καταλήξει στο γενικό περίγραμμα μιας συμφωνίας και απαιτείται πλέον η αναγκαία πολιτική βούληση. Του ΑΓΓΕΛΟΥ Μ. ΣΥΡΙΓΟΥ* Υπάρχουν κάποιες πάγιες αρχές στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Μία από τις πιο σημαντικές είναι ότι απαραίτητη προϋπόθεση για έναν ουσιαστικό διάλογο είναι η παρουσία ισχυρών ηγετών και στις δύο χώρες. Γι αυτόν τον λόγο προκάλεσε εντύπωση η απόφαση του Ελληνα πρωθυπουργού να επισκεφθεί την Τουρκία. Ο πολιτικά εξασθενημένος κ. Τσίπρας θα αντιμετωπίσει το πανίσχυρο δίδυμο Ερντογάν - Νταβούτογλου λίγες ημέρες μετά τη θριαμβευτική εκλογική επαναφορά και εδραίωση των ισλαμιστών στην εξουσία. Κύριο αντικείμενο των συζητήσεων θα είναι το μεταναστευτικό. Η Τουρκία γνωρίζει την τεράστια σημασία του θέματος για την πολιτική επιβίωση της Γερμανίδας καγκελαρίου, αλλά και για το μέλλον πολλών ευρωπαϊκών θεσμών. Παράλληλα ανέχεται εάν δεν ενθαρρύνει το μεταναστευτικό. Δεν θα ήταν δυνατόν κάτι διαφορετικό. Καθημερινώς μετακινούνται προς τα σημεία αναχωρήσεως τουλάχιστον 200 λεωφορεία και φεύγει από τις ακτές ένας ίσος αριθμός πλοιαρίων πάσης φύσεως. Ετσι αυξάνει την πίεση προς τη Γερμανία και αποδεικνύει πόσο απαραίτητη είναι για τη συγκράτηση των ροών. Με την επίσκεψή του ο κ. Τσίπρας φιλοδοξεί να αποκτήσει κάποια πρωτοβουλία κινήσεων για να μπορέσει να αλλάξει τις δυσμενείς για την Ελλάδα αποφάσεις του Συμβουλίου Κορυφής της 25ης Οκτωβρίου. Η υποχρέωση για δημιουργία θέσεων φιλοξενίας για πρόσφυγες και μετανάστες στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και οι έλεγχοι στις ροές προς τα <<<<<< Οι πιέσεις προς την Ελλάδα θα πρέπει να εκτονωθούν στις ενταξιακές συνομιλίες Τουρκίας - Ε.Ε. και όχι στα διμερή και το Κυπριακό. Βαλκάνια, απειλούν να μετατρέψουν την Ελλάδα σε ένα Ellis island της Ε.Ε. Παράλληλα είναι άγνωστο πόσο καιρό θα μένουν αυτοί οι άνθρωποι στην Ελλάδα. Για να έχει ελπίδες επιτυχίας, όμως, η ελληνική πλευρά χρειάζεται διαπραγματευτικά όπλα που δεν φαίνεται να υπάρχουν. Στην Τουρκία δεν μπορούμε να «πουλήσουμε» ανθρωπισμό, όπως κάνουμε στην εγχώρια πολιτική σκηνή. Αφ ενός δεν θα γίνει αντιληπτό ως επιχείρημα. Αφ ετέρου η Τουρκία φιλοξενεί σε στρατόπεδα εδώ και χρόνια Σύρους. Αντιθέτως η Ελλάδα τους καλωσορίζει, αρκεί να φεύγουν γρήγορα από το έδαφός της. Ούτε είναι καλό να θέσουμε αυτόνομα από την Ε.Ε. κάποια ζητήματα για το μεταναστευτικό. Εάν το κάνουμε, κινδυνεύουμε να τα μετατρέψουμε σε διμερή. Υπάρχει και το θέμα της καταργήσεως της βίζας στην Ε.Ε. για Τούρκους υπηκόους, που ενδιαφέρει την Αγκυρα. Εδώ και χρόνια, όμως, είναι γνωστό ότι για τουριστικούς λόγους η Ελλάδα συνηγορεί στην κατάργηση. Σε άλλα κράτημέλη σκοντάφτει το θέμα. Μόνον στον βαθμό που ο κ. Τσίπρας θα είναι κομιστής ευρωπαϊκών προτάσεων, θα μπορέσει να έχει κάποιες πιθανότητες επιτυχίας. Και πάλι, όμως, η Τουρκία συνομιλεί άμεσα με τη Γερμανία και την επιτροπή για το μεταναστευτικό και μπορεί εύκολα να τον παρακάμψει. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι τουρκικές προσδοκίες για ευρωπαϊκά ανταλλάγματα είναι τόσο μεγάλες, που δεν μπορεί ούτε να τις προσεγγίσει η ελληνική πλευρά. Ας θεωρήσουμε βέβαιον ότι η συζήτηση θα επεκταθεί και στα διμερή θέματα καθώς και στο Κυπριακό. Εκεί διατρέχουμε τον κίνδυνο να επιχειρήσουν οι Τούρκοι να διασυνδέσουν τα θέματα. Αν και η ελληνική πλευρά δεν δεχθεί τη διασύνδεση, ας περιμένουμε να δούμε την Ε.Ε. να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Για αυτόν τον λόγο, πιο σημαντικό από το ταξίδι του κ. Τσίπρα είναι να απαιτήσουμε από την Ε.Ε. μεγαλύτερη συμμετοχή στις διαβουλεύσεις για τις ευρωπαϊκές αποφάσεις που αφορούν στην Τουρκία. Οι εξελίξεις απαιτούν επανεξέταση της τακτικής (όχι της στρατηγικής...) που ακολουθούμε έναντι της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια. Λόγω του μεταναστευτικού ο Ερντογάν θα προσπαθήσει να καλύψει το έδαφος που έχει χάσει η χώρα του. Οι πιέσεις προς την Ελλάδα θα πρέπει να εκτονωθούν στις ενταξιακές συνομιλίες Τουρκίας - Ε.Ε. και όχι στα διμερή και το Κυπριακό. Τέλος, για να μη βαυκαλιζόμαστε ως προς τις τουρκικές προθέσεις, ας θυμίσουμε ότι η Τουρκία δήλωσε τον Δεκέμβριο του 2013 ότι η συμφωνία επανεισδοχής παράνομων μεταναστών που υπέγραψε με την Ε.Ε. δεν μπορούσε να περιλαμβάνει την Κύπρο καθ ότι δεν την αναγνωρίζει ως κράτος. * Ο κ. Αγγελος Μ. Συρίγος είναι επίκουρος καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.