Κλοιός ασφαλείας στις εισόδους της ΚΔ

Transcript

1 01- KATHI_22-11_KATHI NEW 21/11/15 00:51 Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 Eτος 6 ο Aρ. φύλλου 372 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Πλήρης) ΓΡΑΦΟΥΝ ΣHMEPA Ο SIR ΤIM HUNT ΣΤΗΝ «Κ» Σπάζοντας τον κωδικό της πρωτεΐνης Ένας από τους κορυφαίους βιοχημικούς, το 2001 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής, κρίνει και συγκρίνει τις διαφορές ανάμεσα στην ευρωπαϊκή και αμερικανική έρευνα, μιλώντας για το μέλλον της Βιολογίας. Η «Κ» συνομίλησε μαζί του, με την ευκαιρία της 3ης Διάλεξης Ακαδημαϊκής Αριστείας του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου και της Σχολής Μοριακής Ιατρικής Κύπρου, στην οποία ήταν επίτιμος ομιλητής. Σελ. 15 ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Οι ανάλγητοι ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Η παιδεία νοσεί και φταρνίζεται ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Άρον άρον, σταύρωσον τον Hourican ΜΕΛΑΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ο φαύλος κύκλος του τρόμου ΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ Είναι αποκλειστικά θέμα παιδείας, κ. Καδή ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Επιστήμονες για 300 ευρώ ΤΑΣΟΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ Ποια θα είναι η τελική λύση; ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Το «new deal» της παιδείας ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Πολιτικό σίκουελ ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Ο πόλεμος του κ. Ολάντ Κλοιός ασφαλείας στις εισόδους της ΚΔ Οι αρχές εκτιμούν ότι η Κύπρος δεν είναι πλέον χαμηλού κινδύνου και ενισχύουν αεροδρόμια και Πράσινη Γραμμή Αίμα και τζιχάντ στο Μάλι Την αιματοβαμμένη Παρασκευή του Παρισιού ακολούθησε η Παρασκευή του θανάτου στο Μάλι, όπου αφρικανική τζιχαντιστική οργάνωση κατέλαβε ένα πολυτελές ξενοδοχείο στην πρωτεύουσα Μπαμακό και πήρε όμηρους 170 ανθρώπους. Ο απολογισμός της νέας τραγωδίας του τόμου είναι 21 νεκροί, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη. Στη φωτογραφία οι δυνάμεις ασφαλείας μεταφέρουν τραυματία. Τυποποιημένες αναδιαρθρώσεις Ετοιμάζονται από την Τράπεζα Κύπρου και την Ελληνική Στη λύση των τυποποιημένων αναδιαρθρώσεων για μη εξυπηρετούμενα δάνεια της λιανικής τραπεζικής καταφεύγουν το επόμενο διάστημα η Τράπεζα Κύπρου και η Ελληνική Τράπεζα, ακολουθώντας το παράδειγμα Κλιμάκιο του ΔΝΤ φτάνει στην Κύπρο Για τα οικονομικά της λύσης Τις επόμενες ημέρες κλιμάκιο του ΔΝΤ θα φτάσει στην Κύπρο για επαφές με την ε/κ και την τ/κ πλευρά, στο πλαίσιο της δρομολόγησης μελέτης για τη διασφάλιση οικονομικά βιώσιμης λύσης του Κυπριακού. Στο μεταξύ, απογοήτευσε τη Λευκωσία ο Ερντογάν, αφού παρουσιάστηκε αρνητικός στις προτάσεις που του απέστειλε ο Αναστασιάδης. Σελ. 5 Νέα δεδομένα σε ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ Ανασυντάσσουν δυνάμεις Νέα δεδομένα και συσχετισμοί δυνάμεων διαμορφώνονται σε ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ. Η αποχώρηση της Ελένης Θεοχάρους αφήνει ακέφαλο το πατριωτικό μέτωπο ΔΗΣΥ, δημιουργώντας ερωτήματα για το πόσο θα πληγεί το κόμμα. Τόσο στο ΑΚΕΛ όσο και στον ΔΗΣΥ προωθείται πλήρως το νέο αίμα, ενώ στο ΑΚΕΛ μερίδα ιστορικών στελεχών αποχωρεί ησύχως. Σελ. 10 που εφάρμοσε πρώτος ο Συνεργατισμός. Οι τράπεζες ήδη προχώρησαν σε κατηγοριοποίηση των πελατών τους στους οποίους θα προσφέρουν συγκεκριμένες εισηγήσεις αναδιάρθρωσης. Οικονομική, σελ. 3 ΓΤΠ Με νέο αρχηγό σήμερα η Ν.Δ. Κάλπες σε όλη την Ελλάδα από τις οποίες θα κριθεί η τύχη των τεσσάρων Κρίσιμη καμπή, όχι μόνον για τη Νέα Δημοκρατία αλλά, εκ του ρόλου της ως αξιωματικής αντιπολίτευσης, και για την πολιτική ζωή της χώρας, συνιστούν οι εκλογές για την ανάδειξη του νέου αρχηγού. Υστερα από δύο μήνες εσωκομματικών αψιμαχιών, οι πολίτες που θα προσέλθουν στις «γαλάζιες» κάλπες όχι μόνον θα επιλέξουν μεταξύ των Μεϊμαράκη, Μητσοτάκη, Γεωργιάδη και Τζιτζικώστα αλλά, διά της επιλογής τους, θα δώσουν και το στίγμα του κόμματος το επόμενο κρίσιμο διάστημα. Σελ. 15 Ετσι γεννήθηκε το παλιό αεροδρόμιο Λάρνακας Διαφορές με ΔΗΣΥ στο Κυπριακό «Προδότης όποιος δεν είναι οπαδός της λύσης αρχών» Τη συνέχιση της πολιτικής του παρουσίας δηλώνει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Νίκος Κατσουρίδης, παρά την επ αόριστον αποβολή του από το ΑΚΕΛ. Για το παρασκήνιο καρατόμησής του κρατάει κλειστά τα χαρτιά του. Μιλάει Αν και έχει ανοίξει για τα καλά ο διάλογος για την ονομασία του παλαιού αεροδρομίου Λάρνακας σε «Διεθνής Αερολιμένας Γλαύκος Κληρίδης», λίγοι είναι εκείνοι που ξέρουν το πώς επελέγη η θέση για τη δημιουργία του πρότερου αερολιμένα και βασικού για την Κύπρο, μετά την εισβολή και το πέρασμα του αεροδρομίου της Λευκωσίας στα χέρια του ΟΗΕ. Πολύ δε περισσότερο, όταν στην επιλογή συνέβαλε τα μέγιστα ο ίδιος ο Γλαύκος Κληρίδης. Σελ. 16 ΚΥΠΕ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ Λαμβάνουμε ενισχυμένα μέτρα ήδη ΑΡΧΗΓΟΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ Βλέπουμε την απειλή της τρομοκρατίας ΠΟΛΕΜΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ISIS Ρωσο-γαλλικός Αρμαγεδδών από τα νερά της Κύπρου. Το θρίλερ της εκατόμβης του Παρισιού. Ομπάμα-Πούτιν, σύμμαχοι απέναντι στον κοινό εχθρό. Γιατί «ευημερεί» η οικονομία των Τζιχαντιστών. Ελλάδα: Πώς φτάνουν και πώς παίρνουν διαβατήρια. Σελ. 6, για το Κυπριακό, σημειώνοντας πως ο εκάστοτε Τ/κ ηγέτης έχει σοβαρό ρόλο να επιτελέσει, αλλά όχι καθοριστικό. Υπογραμμίζει δε την ουσιαστική διαφορά προσέγγισης μεταξύ ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ στο Κυπριακό. Σελ. 8 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Ω καιροί ωήθη! Δεδομένων των καταστάσεων και των συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη, εξαιτίας των τρομοκρατικών χτυπημάτων στο Παρίσι και όχι μόνο, αλλά και του κλίματος φόβου και ανασφάλειας που επικρατεί στο κατώφλι μας, είναι υπεκφυγή να θεωρεί κανείς πως η Κύπρος δεν είναι μέρος αυτού του συνόλου. Είμαστε μία χώρα στην πρώτη γεωγραφική γραμμή και αρόδο βρίσκονται όχι μόνο δυνάμεις, αλλά και εξελίξεις. Τώρα που κάθε λέξη μετράει, που κάθε πράξη είναι ικανή να αλλάξει τη ζωή όπως την ξέρουμε, σοφό είναι να υπάρχει εγρήγορση, προσήνεια και ψύχραιμη ενημέρωση εκ μέρους και των πολιτικών ταγών προς τον απλό κόσμο. Αυτοί οι καιροί, που μας έφεραν αυτά τα ήθη και που θα έκαναν και τον Κικέρωνα ακόμη να ξύσει με απορία το κεφάλι του, χρειάζονται χειρισμό υψηλού επιπέδου και εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας. O Μίκυ, ο Ντόναλντ, ο Γκούφυ και η παρέα τους ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Σελ. 24 ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΖΩΗ» ΕΠΕΤΕΙΟΣ Κυριάκος Μάτσης ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Ο Γιώργος Μαυρογένης μιλάει για τη ζωγραφική Ποιος είναι σήμερα ο ρόλος της ζωγραφικής και πώς οι ποσοτικές αλλαγές επηρέασαν και το ποιοτικό της αποτέλεσμα, η γελοιογραφία και η πολιτική πάνε χέρι-χέρι. Ο Γιώργος Μαυρογένης μας υποδέχτηκε στο σπίτι του και μας μίλησε για την Τέχνη και όχι μόνο. Η Δόξα Κωμοδρόμου δίνει το πορτρέτο μιας μεγαλειώδους μορφής του Αγώνα της ΕΟΚΑ , ένα αυθεντικό δίδαγμα πίστης στα ιδανικά της ελευθερίας. ΠΟΙΗΣΗ Η Γλώσσα είναι πολύτιμο εργαλείο Συνομιλήσαμε με τον ποιητή, σύμβολο μιας ολόκληρης γενιάς, για την ποίηση, τη γλώσσα και την Κύπρο. ΚΡΙΤΙΚΗ Θέατρο, μουσική, βιβλίο, τηλεόραση, κινηματογράφος

2 02-KATHI NEW_Master_cy 20/11/15 23:07 Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Οι ανάλγητοι Είχα, λοιπόν, δίκαιο όταν την περασμένη Κυριακή σε αυτήν εδώ τη στήλη δήλωνα βέβαιος ότι ουδείς από αυτούς που θα πρέπει να απαντήσουν στο ερώτημα γιατί οστά αγνοουμένων, που φυλάσσονταν, υποτίθεται, στον Τύμβο Μακεδονίτισσας, εμποτίζονταν με χημικά για 20 χρόνια, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να δώσουν DNA ικανής ποιότητας, ώστε να ταυτοποιηθούν; Και ως αποτέλεσμα του εγκλήματος αυτού 55 οικογένειες θα παραμείνουν στο σκοτάδι της άγνοιας για την τύχη των προσφιλών τους, για πάντα. Ούτε το ΓΕΕΦ ούτε και το υπουργείο Άμυνας, υπό την ευθύνη των οποίων είναι ο Τύμβος της Μακεδονίτισσας, απάντησαν. Φυσικά ούτε και η Παγκύπρια Επιτροπή Συγγενών Αγνοουμένων έδωσε την όποια απάντηση για τις εκταφές που έγιναν αυθαίρετα το από δύο κοιμητήρια στη Λευκωσία και από τις οποίες «περίσσεψαν» οστά που τα απαλλάχθηκαν τοποθετώντας τα στον Τύμβο. Αυτή η ένοχη σιωπή επιβεβαιώνει τη θέση που από καιρό υποστηρίζω ότι κι αυτοί αποτελούν, όπως αποδεικνύεται, μέρος της συνολικής ζοφερής εικόνας που οδήγησε την Κύπρο στη σημερινή δεινή θέση, με την έλλειψη λογοδοσίας και με την ατιμωρησία να καθιστά κάποιους «καρεκλοκένταυρους», ανεξέλεγκτους και ασύδοτους. Δεν υπάρχει σε αυτό το κακέκτυπο κράτους μηχανισμός που να υποχρεώνει κυβερνώντες ή δημόσιους λειτουργούς να απαντήσουν σε ερωτήματα του φορολογούμενου πολίτη; Κατάντησε ο πολίτης έρμαιο μιας κρεατομηχανής που κυβερνά κατά το δοκούν κι εντελώς ανεξέλεγκτα; Το χειρότερο είναι δε η αλαζονεία της εξουσίας που όσο συνεχίζεται ατιμώρητη, η απουσία λογοδοσίας γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η έφεση της Γενικής Εισαγγελίας στην απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου, το οποίο στις 28/11/2012 έκρινε ένοχη την Κυπριακή Δημοκρατία στην υπόθεση Χαράλαμπου Πάλμα. Ο Πάλμας σκοτώθηκε από Τούρκους στρατιώτες στον Άγιο Παύλο στις 16/8/1974 και την επόμενη μέρα παραλήφθηκε η σορός του μέσω των Ηνωμένων Εθνών από στρατιώτες του τάγματός του προς ταφή. Ο φτωχός εκείνος οικογενειάρχης που άφηνε πίσω του 27χρονη σύζυγο και δύο κοριτσάκια, αντί να ταφεί ως ήρωας ρίφθηκε σε ομαδικό τάφο στη Λακατάμεια ως άγνωστος, η δε οικογένεια του θεωρούσε αληθή όσα επί δεκαετίες της έλεγε η πολιτεία ότι ο σύζυγός της ήταν αγνοούμενος, παρά το γεγονός ότι οι αρμόδιοι γνώριζαν. Η Εισαγγελία καταχώρησε έφεση, με προφανή στόχο να μειωθεί το ποσό των αποζημιώσεων που ανήλθαν στα ευρώ. Η έφεση δικάστηκε τρία χρόνια μετά, την περασμένη Πέμπτη, οπότε και επιδικάστηκαν μειωμένες αποζημιώσεις. Ωστόσο, το Ανώτατο δεν μπορούσε να παραβλέψει τα πασιφανή και επικύρωσε την απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Έτσι για πρώτη φορά στα 41 χρόνια από την τουρκική εισβολή, η Κυπριακή Δημοκρατία καταδικάζεται τελεσίδικα για την παράλειψή της να διερευνήσει τις συνθήκες εξαφάνισης αγνοουμένου (βλ. σελ. 9). Το γεγονός αυτό δίνει τη δυνατότητα στις οικογένειες όλων των αγνοουμένων να καταφύγουν στη δικαιοσύνη και να απαιτήσουν τα ανάλογα. Φυσικά κανέναν από τους αρμοδίους δεν ενδιαφέρει πόσες αποζημιώσεις θα αναγκαστεί η Κ.Δ. να πληρώσει, διότι δεν θα τα βγάλει από την τσέπη του, αλλά θα τα φορτωθεί ο φορολογούμενος πολίτης. Από την άλλη, όσοι ευθύνονται για την απόκρυψη στοιχείων που καταβαράθρωσαν ζωές ολόκληρων οικογενειών, μπορούν ανενόχλητοι να κρύβονται κάτω από το πάπλωμα της ατιμωρησίας που έχει εμπεδωθεί σε βάρος του πολίτη. paraschosa@kathimerini.com.cy Συννεφάκια μαζεύονται όλο και πιο πυκνά σε μια σχέση που άρχισε φωτεινή, γίνεται γκρίζα και κατρακυλάει στο μαύρο... Σας μιλώ φυσικά για τη σχέση Νίκαρου-Μουσταφά, η οποία επίσης άρχισε να θυμίζει σχέσεις σαπουνόπερας με έντονες στιγμές (πολιτικού) πάθους. Ο Νίκαρος πιέζεται πολύ, πάρα πολύ να συγκρατηθεί και να περιορίσει τις φυσικές εκρήξεις που του προκαλεί τελευταία το μουλάρωμα του Μουσταφά. Όλα ξεκίνησαν ένα μεσημέρι, όταν χαρούμενος ο Νίκαρος για τις εξελίξεις των ημερών απάντησε το τηλέφωνο, ενώ βρισκόταν εν κινήσει στην προεδρική λιμουζίνα. Ήταν ο Μουσταφά, ο οποίος λίγο πριν είχε συμφωνήσει μαζί του και με τον Γιούνκερ για το θέμα του χαλλουμιού. «Νίκο, άλλαξα γνώμη για το χαλλούμι» του είπε. Από εκείνη τη στιγμή χάλασαν όλα. Ο Νίκαρος δεν θα ήταν ποτέ ο ίδιος στις συναντήσεις του με τον Μουσταφά. Ούτε κι όταν πίνουν μαζί κρασάκι στο Chateau του Φωκίωνα ή στη Μαγιοπούλα του Βασιλειάδη. Ειδικά στις τελευταίες συναντήσεις η κατήφεια είναι μεγάλη. Τα θέματα δεν βγαίνουν με τίποτε. Ο διάλογος αναδίδει πια άρωμα Έρογλου. Είναι που δεν είναι Healthy το χαλλούμι έγινε και πολιτική βόμβα. Μόνο ο Αϊντε χαμογελά, κι αυτός ανεξήγητα. Οι συναστρίες; Ευτυχώς ο Νίκαρος έχει κάνει πολλές ασκήσεις αυτοσυγκράτησης από τον προεκλογικό και τώρα τις επιστρατεύει Είναι όπως τις αναπνοές των εγκύων που είναι πάντα χρήσιμες... ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ/ Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓΟΡΑΣ Το χαλλούμι δεν είναι Healthy Αντιπάθειες άρχισε να δημιουργεί στην Κύπρο μόνιμος κάτοικος Ευρώπης που ήταν πολύ αγαπητός, καταδεκτικός και ευπροσήγορος Ήταν Οταν αφήνει τις Βρυξέλλες και έρχεται στην πατρίδα του αρχίζει τα επιχειρήματα υπέρ της λύσης άνευ όρων σε βαθμό που έχουν αρχίσει να τον βαριούνται και οι δικοί του. Εκτός από έναν... Επαναλαμβάνει συνεχώς πως οι Τούρκοι είναι πανέτοιμοι για λύση σε αντίθεση με εμάς και πως μια αποτυχία στον διάλογο θα οφείλεται αποκλειστικά στην πλευρά μας. «Μα αν τα λέει αυτά σε μας, τι λέει στις Βρυξέλλες;», διερωτώνται φωναχτά πια οι παλιοί του φίλοι. Μαθαίνω πως τα ακούει και ο Νίκαρος και είναι από τις περιπτώσεις που οι αναπνοές του φαίνονται παντελώς αναποτελεσματικές... Όσον αφορά τον πολιτικό θα πρέπει να αρχίσει να μετράει ξανά τους φίλους και τους «φίλους» του, γιατί φαίνεται πως έχει καιρό να κάνει «ταμείο» για να συνειδητοποιήσει το πραγματικό ύψος των εκροών Κι ας πει και καμιά κουβέντα για το χαλλούμι εκεί στα ξένα Εννοώ υπέρ της Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι υπέρ του ψευδοκράτους Ενα παράξενο και όλο... σάλτσα στοίχημα παίζεται τον τελευταίο καιρό στα δημοσιογραφικά γραφεία. Αφορά σημαντική διευθύντρια του Δημοσίου και την προσωπική αλλά και την επαγγελματική της δραστηριότητα. Το στοίχημα είναι ποια εφημερίδα ή ποιο ΜΜΕ θα βγάλει πρώτο στη δημοσιότητα τις λεπτομέρειες για τη διευθύντρια που περιέχονται σε φακέλους, οι οποίοι διακινούνται στα δημοσιογραφικά γραφεία. Οι εν λόγω φάκελοι πάνε κι έρχονται λες και τους έστειλε αόρατος ταχυδακτυλουργός και περιέχουν στοιχεία που άμα τα αντικρίσεις σε... καθηλώνουν. Καμιά βραζιλιάνικη σαπουνόπερα δεν είχε ποτέ τόσο σασπένς! Ούτε καν οι νέες τηλεσειρές του Σίγμα δεν μπορούν να συναγωνιστούν το σενάριο που γράφουν οι «αόρατοι» σεναριογράφοι-αποστολείς των φακέλων! Η συχνότητα του πηγαινέλα των φακέλων βάζει πολλούς στη σκέψη ότι ενδέχεται να πρόκειται για στοχοποίηση του ατόμου, αλλά οι γαργαλιστικές λεπτομέρειες (αλήθεια ή ψέματα δεν παίρνω όρκο) δεν αφήνουν Προεδρικό (ναι, ναι) υπουργούς, συνδικαλιστές και ΜΜΕ να αγιάσουν. Το θέμα σκανδαλίζει εδώ και καιρό το μεγάλο υπουργείο και στο πλάνο άρχισαν να μπαίνουν και κάποιοι συντεχνιακοί, οπότε το παιχνίδι χοντραίνει! Τι κάνει ο αρμόδιος υπουργός; Τι να κάνει κι αυτός ο καημένος, που περνάει τα μύρια όσα με τα προβλήματα που έχει το υπουργείο Πηγή μου πολύ κοντινή στον υπουργό μου αποκάλυψε χθες ότι από την πρώτη στιγμή που έμαθε τα delivery «έμεινε με το στόμα ανοικτό και κινδυνεύει να καταπιεί καμιά μύγα». On different note, που θα έλεγε και η Ύπατη Αρμοστεία, οι δηλώσεις του καημένου Νίκου Χριστοδουλίδη κάθε φορά που βλέπει ο Νίκαρος την Κρύσταλ είναι πλέον από κωμικές μέχρι και τραγικές: «Ο Πρόεδρος συζήτησε αποκλειστικά το θέμα μπλα μπλα μπλα». Μη μας πουν πως μιλήσαμε για τα ακατονόμαστα της άριστης επιλογής από τους άριστους των αρίστων. «Εγώ εν τζιαι» που θα έλεγε και ο Αρτεμάκης, Νίκο ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΚΡΗ Ο ΦΙΛΙΣΤΩΡ Επιλογή: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ 49 χρόνια πρίν στην «Κ» 22-ΧI-1966 Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΤΟ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΣΠΙΔΑ: Εντονον προσπάθειαν πολιτικοποιήσεως της δίκης διά τον ΑΣΠΙΔΑ καταβάλλει και πάλιν η Ενωσις Κέντρου, φοβουμένη αποκαλύψεις των δικαζομένων αξιωματικών. Η νέα παλινδρόμησις εις την επίσημον γραμμήν -ο κ. Γεώργιος Παπανδρέου είχε δηλώσει ότι «δεν υπάρχει πολιτική ταύτισις της Ε.Κ. με την δικαζομένην υπόθεσιν»- αποδίδεται εις πρόθεσιν να δημιουργηθή εντύπωσις ότι οι 28 αξιωματικοί δεν δικάζονται ως μετέχοντες μιας συνωμοσίας εν τω στρατεύματι, αλλ ως μέλη μιας πολιτικής παρατάξεως, της οποίας έχουν και την συμπαράστασιν. Συγχρόνως, διά των επισκέψεων βουλευτών της Ε.Κ., πέραν των συνηγόρων υπερασπίσεως, και της υποσχέσεως δι αμνήστευσιν επιχειρείται η ενθάρρυνσις των κατηγορουμένων, οι πλείστοι των οποίων, πιστεύοντες εις τας υποσχέσεις, επιδιώκουν να «ηρωποιηθούν» επιδεικνύοντες προκλητικήν στάσιν έναντι του δικαστηρίου και αδιαφορούντες διά το ενδεχόμενον να επισύρουν αυστηροτέρας ποινάς. Εις το πλαίσιον αυτό τοποθετείται και η χθεσινή λίαν πομπώδης και άκρως μελοδραματική επίσκεψις του κ. Ανδρέα Παπανδρέου, εν μέσω κουστωδίας φίλων του, εις το Στρατοδικείον, όπου ο υιός επεχείρησε να εμφανισθή ως «ισχυρός ανήρ της δημοκρατίας». Και καταπατών ο ίδιος την αρχήν του ανεπηρεάστου της δικαιοσύνης από την πολιτικήν προς εκφοβισμόν εξετόξευσε, διά «προφητικών» δηλώσεών του, την απειλήν ότι «παρ όλας τας απεγνωσμένας προσπαθείας των σκοτεινών κύκλων να δικαιώσουν το βασιλικόν πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου διά του δεδικασμένου του ΑΣΠΙΔΑ εις το Στρατοδικείον, η σκευωρία εις βάρος του έθνους, του εθνικού στρατού και της δημοκρατίας θα αποκαλυφθή. Οπως θα αποκαλυφθούν και οι πραγματικοί συνωμόται διά να καταδικασθούν οριστικώς από την κοινήν γνώμην, το έθνος και την ιστορίαν». [Στη φωτογραφία καθήμενοι από αριστερά: Ανδρέας Κοκκέβης, Ανδρέας Γ. Παπανδρέου, Ιωάννης Αλευράς, Αγαμέμνων Κουτσόγιωργας.] ΤΖΑΒΙΤΣ, ΑΝΣΟΥΤΣ, ΩΝΑΣΗΣ: Ο πρόεδρος του ΕΟΤ και η κ. Ι. Γεωργάκη παρέθεσαν γεύμα εις το Κλαμπ-Χάουζ της Βουλιαγμένης, προς τιμήν του Αμερικανού Γερουσιαστού κ. Τζάκομπ Τζάβιτς [...]. Παρεκάθησαν: Ο και η κ. Ν. Ανσουτς, [...] ο κ. Αριστ. Ωνάσης και άλλοι. Με άριστα το 10 1Στα λίγα λόγια. ΟΚ, ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν ο μέντορας του Νίκου Τορναρίτη, τον επηρέασε, τον γαλούχησε και ο τελευταίος τον έχει ψηλά στη συνείδησή του. Με τόσα post στο Facebook όλα αυτά πάω στοίχημα ότι θα τα έμαθε ακόμη και ο Ζούκεμπεργκ. 2Στο σύμβουλο. Πως συστήνεται ο Κύπριος Ξυλούρης, ο Συλλούρης, όταν συνοδεύει τον Healthy στα ξένα; Όχι ως Πρόεδρος, say what, ΕΥ- ΡΩΚΟ. Ως σύμβουλος επενδύσεων. Το λέει και η κάρτα συνοδών. Ως σύμβουλος γάμου, ίσως να ήταν πιο επιτυχημένος; 3Στα 80s. Το casual Friday ντύσιμο του Μυλωνά (του Mega, που τσακώνεται με Άντρο και Ξένια ντε) με σακάκι και t-shirt θυμίζει κάτι από Miami Vice και Μιχάλη Ρακιντζή στο «Μωρό μου φάλτσο». Άμα σηκώσει και τα μανίκια του σακακιού και βάλει καπέλο Fido Dido, το μόνο που λείπει είναι ο «Αόρατος Φακός» και η υπόσχεση Βασιλείου εν έτει 1991 ότι θα ήταν η χρονιά του καταναλωτή, εφόσον θα γινόμασταν πλουσιότεροι. Όπως έλεγε τότε και η Ειρήνη («Ευχάριστο Σαββατόβραδο») Χαραλαμπίδου. ΑΡΙΣΤΟΙ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΩΝ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ Μαζί, είχατε τη δύναμη. May the Force που λένε. 4Στο «μέρος». Συζήτηση για τον πολιτικό ρεαλισμό του Κληρίδη, χωρίς Βίκτωρα και Βασιλείου (πρώην Healthy) δεν γίνεται. Ακουστικός παράδεισος να μιλά ο πρώτος και ο δεύτερος να ανακοινώνει στο μικρόφωνο πως πάει στο «μέρος» Θεός. 5Στα χτίσματα. Η επόμενη επίσκεψη του Γερμανού αξιωματούχου αναμένεται να γίνει με την ολοκλήρωση στο στέκι των πρεσβειών, στην Έγκωμη, της νέας πρεσβείας της Γερμανίας που χτίζεται. Και όχι, σύντροφε Δημήτρη, ο Μιλτής δεν είναι ο εργολάβος που την ανέλαβε. 6Στην ΕΔΕΜ. Ο Ομήρου για την ΕΔΕΚ ήταν ότι και τα «Μυστικά της ΕΔΕΜ» για την τηλεόραση. Σίριαλ με δραματικές ανατροπές σε prime μετάδοση με καλά ποσοστά τηλεθέασης όταν συγκρούεται ο πρώην με τον νυν αρχηγό. Την απίθανη γεύση να πίνεις, αν θες σαν το κόμμα του carnation να γίνεις. 7Στα μούτρα. Sad face (γιατί duck face με μουστάκι δεν) από τον Ακιντζί. Θέλει να είναι «ισότιμος» ως προς και τις δεξιώσεις προς τον Healthy. Τελικά είναι ο ίδιος ΜΟΕ. Μόνο Όρους Έχει. 8Στην έξοδο. Ελένη «δεύρο έξω» είπε η Λεχ Βαλέσα Θεοχάρους στον εαυτό της από τον ΔΗΣΥ, μετά που ο Αβέρωφ το είχε πει πολλές 972 ημέρες* ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ * Από την ημέρα της καταστροφής της Κύπρου, χωρίς να κατηγορηθεί κανείς. φορές και σε πρώτου βαθμού συγγενείς. Έρχεται η «Αλληλεγγύη» μετά την «Πνοή Λαού». Μερικά πράγματα έχουν ημερομηνία λήξης, πριν καν βγουν στην παραγωγή, τελικά. 9Στη Ράνια. Συνεργάτης της πριγκίπισσας Ράνιας, σύμφωνα με τον Ιορδανό Σπονδοφόρο (παίζουμε;) αγόρασε σπίτι στη Λεμεσό, κάτι που συζητήθηκε στα παρεάκια, κατά την Healthy επίσκεψη. Χάθηκε να το αγοράσει η Ράνια; Θα γινόταν το τοπικό showbiz μαλλιοκούβαρα κάθε Αύγουστο. Στα 25χρονα. Η παραδοχή από 10 όλους ότι το Ινστιτούτο Νευρολογίας Κύπρου είναι ένα κόσμημα για τον τόπο και μία κοιτίδα προόδου που πρέπει να είμαστε δίπλα της ως κράτος, δεν θα εννοείτο αν οι ίδιοι οι άνθρωποι του Ινστιτούτου δεν είχαν ρίξει τόση δουλειά τα τελευταία 25 χρόνια. Και στα 100 με το καλό. To ότι είχαν υποψήφιο Πρόεδρο που έχασε (Μαλάς) και υπουργό που έφυγε νύχτα (Πατσαλής) καθόλου δεν επηρεάζει εικόνα και προσφορά. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ANΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

3 03-ADV PEIREOS_Master_cy 20/11/15 22:23 Page 1

4 04-POLITIKI_Master_cy 20/11/15 22:55 Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 Η Κύπρος πίσω από τα χαμόγελα Τσίπρα-Νταβούτογλου στην Τουρκία Τι έθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός μετά από συνεννόηση με Αναστασιάδη για το Kυπριακό, πώς αντέδρασε η Άγκυρα Των ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ και ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ <<<<<<< Όσον αφορά στο Κυπριακό, ο πρωθυπουργός σε συνεννόηση με τον Κύπριο Πρόεδρο κ. Νίκο Αναστασιάδη έθεσε προς τον κ. Νταβούτογλου τρεις παραμέτρους. Το θετικό κλίμα που συνάντησε στην Άγκυρα ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας καλλιεργεί προσδοκίες για αναθέρμανση στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας και ώθηση της συνεργασίας στα ζητήματα της λεγόμενης «χαμηλής πολιτικής», δηλαδή στην ενίσχυση της συνεργασίας σε οικονομία, εμπόριο, τουρισμό, πολιτισμό. Την πεποίθηση η συμφωνία να πραγματοποιηθεί σύντομα - στις αρχές Φεβρουαρίου - ενισχύει το τέταρτο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, καθώς τα θέματα αυτά περιλαμβάνονται στην ατζέντα του Συμβουλίου. Βεβαίως, πίσω από την εγκαρδιότητα και τα χαμόγελα, οι σοβαρές διαφορές ανάμεσα στις δύο χώρες παραμένουν. Ο κ. Τσίπρας, που είχε φροντίσει πριν την επίσκεψή του στην τουρκική πρωτεύουσα να ανάγει σε κυρίαρχο ζήτημα το προσφυγικό, προκρίνοντας την ανάγκη λειτουργίας των hot spots στη γείτονα, εισέπραξε την άρνηση του Τούρκου ομολόγου του, κ. Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος, εμμέσως, επισημαίνοντας ότι δεν πρόκειται για θέμα της Ελλάδας και της Τουρκίας, έδειξε ότι η Άγκυρα προτιμά να διαπραγματευτεί για το συγκεκριμένο ζήτημα σε άλλο επίπεδο. Άλλωστε, έχει εξασφαλίσει την έγκριση της Ευρώπης για Σύνοδο Ε.Ε. Το Κυπριακό η Άγκυρα το συσχετίζει με το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων και τα ζητήματα του Αιγαίου, κάτι που επεσήμανε δημοσίως ο κ. Νταβούτογλου. - Τουρκίας για το θέμα αυτό, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 29 Νοεμβρίου.Ο κ. Τσίπρας εξασφάλισε την υπόσχεση για καλύτερο συντονισμό, με τη λειτουργία κοινών επιτροπών των υπουργείων Εξωτερικών, Μετανάστευσης και Προστασίας του Πολίτη και ενίσχυση της διαδικασίας ανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στα Λιμενικά Σώματα των δύο χωρών. Όσον αφορά στο Κυπριακό, ο πρωθυπουργός σε συνεννόηση με τον Κύπριο Πρόεδρο κ. Νίκο Αναστασιάδη έθεσε προς τον κ. Νταβούτογλου τρεις παραμέτρους: το θέμα των εγγυήσεων και των κατοχικών δυνάμεων, το εδαφικό και περιουσιακό και, για την επανεκκίνηση της ενταξιακής διαπραγμάτευσης Ε.Ε.- Τουρκίας, το άνοιγμα της Αμμοχώστου και των τουρκικών λιμένων και αεροδρομίων για την Κύπρο. Επί τούτων, διεγνώσθη θετική ανταπόκριση της τουρκικής πλευράς στο πρώτο θέμα, κάτι που εξηγεί και τη δημόσια αναφορά του κ. Τσίπρα, στις κοινές δηλώσεις με τον κ. Νταβούτογλου σε λύση στο Κυπριακό χωρίς εγγυήσεις. Συμφωνούν ότι διαφωνούν Η τουρκική πλευρά τηρεί στάση σιγής σε ό,τι αφορά στο περιεχόμενο των συζητήσεων με την ελληνική αντιπροσωπεία. Ο τουρκικός Τύπος μεταδίδει πληροφορίες, τις οποίες επιτρέπει με το «σταγονόμετρο» η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Ωστόσο, μία προσεκτική ματιά στις εντυπώσεις που αφήνει στην Άγκυρα η επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και μία πρώτη επαφή με καλά ενημερωμένες τουρκικές διπλωματικές πηγές φέρνουν στο προσκήνιο ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Συγκεκριμένα, οι πηγές της «Κ» συμφωνούν ότι στη διάσκεψη της Άγκυρας οι δύο Κυβερνήσεις διαπίστωσαν ότι διαφωνούν σε πολλά σημαντικά ζητήματα. «Παρόλα αυτά το κλίμα στις συνομιλίες υπήρξε φιλικό και η κάθε πλευρά κατέγραψε με ενδιαφέρον και προσοχή τις θέσεις της άλλης πλευράς», επισημάνει τουρκική πηγή. Στο μεταναστευτικό ζήτημα, στα ελληνοτουρκικά και στο Κυπριακό ένα μεγάλο χάσμα εξακολουθεί να χωρίζει την Αθήνα από την Άγκυρα. H Άγκυρα υπενθύμισε στην Αθήνα τη σημασία του αναδυόμενου τουρκικού κεφαλαίου, το οποίο υπό κατάλληλες συνθήκες θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Ακόμη, σε περίπτωση που η Ελλάδα υποστηρίξει την άρση των τουριστικών θεωρήσεων στους Τούρκους πολίτες, οι οποίοι επισκέπτονται την Ε.Ε., θα επωφεληθεί στο έπακρο, καθώς τα νησιά του Αιγαίου αποτελούν πόλο έλξης για τους Τούρκους τουρίστες. Οι επόμενες κινήσεις Παρά τα μηνύματα φιλίας και συνεργασίας, τα σημαντικά προβλήματα και ζητήματα στα Ελληνοτουρκικά παραμένουν στο προσκήνιο. Στο ζήτημα του προσφυγικού η τουρκική πλευρά πιστεύει ότι έχει εξαντλήσει τις δυνατότητες AΠΕ και τους πόρους της. Η Άγκυρα υπενθυμίζει ότι φιλοξενεί εκατομμύρια προσφύγων, τη στιγμή που η Ε.Ε. έχει σημάνει συναγερμό για κάποιες χιλιάδες πρόσφυγες, οι οποίοι βρίσκουν καταφύγιο στα εδάφη της. Η τουρκική πλευρά τονίζει ότι δίχως την αλλαγή του καθεστώτος στη Δαμασκό, η Τουρκία, οι γειτονικές χώρες και η Ε.Ε. δεν πρόκειται να δουν περιθώρια ανάσας στο μεταναστευτικό ζήτημα. Στο ζήτημα της εντατικοποίησης των ελέγχων στα παράλια του Αιγαίου, οι θέσεις της Άγκυρας είναι σίγουρο ότι έρχονται να δώσουν διαστάσεις στους προβληματισμούς της Αθήνας. Σε αντίθεση με την ελληνική πλευρά, η Άγκυρα προσεγγίζει θετικά την προοπτική λήψης κοινών πρωτοβουλιών σε διπλωματικό και κυρίως στρατιωτικό επίπεδο ανάμεσα στην Τουρκία και την Ε.Ε. στο Αιγαίο. Από την άλλη, σε ό,τι αφορά στις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και ελληνικών χωρικών υδάτων, η τουρκική πλευρά υπενθυμίζει τις παρενοχλήσεις των εναέριων μέσων της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας από τα μέσα της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας... Το Κυπριακό η Άγκυρα το συσχετίζει με το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων και τα ζητήματα του Αιγαίου, κάτι που επεσήμανε δημοσίως ο κ. Νταβούτογλου. Οι πηγές της «Κ», οι οποίες υπογραμμίζουν τη σημασία των προαναφερθέντων, συσχετίζουν τους ελιγμούς της Άγκυρας στα Ελληνοτουρκικά με τις αλλαγές που έρχονται στην τουρκική εξωτερική πολιτική, μέσα από τη δημιουργία της νέας Κυβέρνησης κατά τις επόμενες ημέρες. Κατά τη γνώμη τους, στη νέα περίοδο, η Άγκυρα θα επιχειρήσει να σπάσει τον κλοιό στην εξωτερική πολιτική με «επιθετικές πρωτοβουλίες», οι οποίες ενδέχεται να θορυβήσουν πολλές ξένες πρωτεύουσες. Bουλιάζουν οι σχέσεις Αγκυρας-Κατεχομένων Η Τουρκία διέκοψε την παροχή νερού προς τα Κατεχόμενα, ενώ αποσύρθηκαν και κονδύλια της «Επιτροπής Βοήθειας» στους Τ/κ Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Σε μεγάλη κρίση στις σχέσεις Αγκυρας τουρκοκυπριακής κοινότητας μετεξελίσσεται το σχέδιο μεταφοράς νερού από την Ανατολία στα Κατεχόμενα. Οπως αναφέρουν πηγές της «Κ», εδώ και μία εβδομάδα η Τουρκία έχει διακόψει την παροχή νερού προς τα Κατεχόμενα. Παράλληλα, αποσύρθηκαν και κονδύλια, τα οποία παρέχει η «Επιτροπή Βοήθειας» στους Τουρκοκύπριους. Σχετικά δημοσιεύματα εμφανίζονται τις τελευταίες ημέρες στον τ/κ και στον τουρκικό Τύπο. Από την πλευρά της, η τουρκική πλευρά επιχειρεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Μέσω των φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ, η τουρκική κυβέρνηση κάνει λόγο για «προβλήματα τεχνικής υφής». Επισημαίνει, επίσης, ότι κάποια προβλήματα στις εγκαταστάσεις δεν πρέπει να δημιουργούν την εντύπωση ότι επικρατεί κλίμα έντασης στις σχέσεις Τουρκίας-τ/κ κοινότητας. Ωστόσο, οι επεξηγήσεις της Αγκυρας κάθε άλλο παρά πειστικές είναι. Η τουρκική πλευρά αδυνατεί να επεξηγήσει τη διακοπή παροχής νερού, η οποία διαρκεί εδώ και μία εβδομάδα. Ακόμη, δεν επεξηγεί τον λόγο για τον οποίο το νερό, το οποίο έχει συσσωρευτεί στο φράγμα των Κατεχομένων, έχει πλέον αρχίσει να ρέει προς τη θάλασσα. Ο Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος Αϊτούγ Τουρκάν, ο οποίος παρακολουθεί στενά την όλη υπόθεση, τονίζει ότι η διαφωνία ως προς τη διαχείριση του νερού στο βόρειο κομμάτι του νησιού έχει πλέον εξελιχθεί σε ανοιχτή αντιπαράθεση <<<<<<< Ο Ερντογάν δεν κάνει πίσω γι αυτό και ανέβαλε την παροχή βοήθειας στην τ/κ πλευρά, στέλνοντας το μήνυμα: «Λύστε το πρόβλημα του νερού και μετά θα πάρετε τα χρήματα». Η Τουρκία θεωρεί ότι το νερό έρχεται να ενισχύσει τη διαπραγματευτική της θέση στο Κυπριακό και στην ανατολική Μεσόγειο. της Τουρκίας με την τ/κ ηγεσία». «Η κυβέρνηση του ΑΚΡ επιθυμεί να ιδιωτικοποιήσει τη διαχείριση του νερού, το οποίο φτάνει από την Ανατολία στο νησί», τονίζει ο κ. Τουρκάν, ο οποίος προσθέτει: «Η τουρκική πλευρά δίνει έμφαση στο μεγάλο κόστος του εγχειρήματος μεταφοράς νερού στο νησί και την αναποτελεσματικότητα των Τουρκοκυπρίων σε ό,τι αφορά τη διαχείριση ενός τέτοιου μεγαλόπνοου σχεδίου». Σύμφωνα με τον κ. Τουρκάν, ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (ΡΤΚ), Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ο οποίο διατηρεί στενές σχέσεις με την τουρκική κυβέρνηση, γνωρίζει πολύ καλά το μέγεθος της νέας κρίσης και επιχειρεί να αναπτύξει μια ενδιάμεση φόρμουλα για την διαχείριση του νερού. Το σχέδιο του κ. Ταλάτ προβλέπει τη συμμετοχή της ένωσης των τ/κ «δήμων» στη διαχείριση του νερού μαζί με την ιδιωτική, τουρκική εταιρία. Μέχρι πρόσφατα, το σχέδιο του κ. Ταλάτ δεν έβρισκε σύμφωνη την ηγεσία του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ), το οποίο συμμετέχει στην «κυβέρνηση συνεργασίας». Το ΚΕΕ θεωρεί ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν έχουν την πολυτέλεια να έρθουν σε ανοιχτή αντιπαράθεση με την Άγκυρα στο συγκεκριμένο ζήτημα. Ωστόσο, στο πλαίσιο των πρόσφατων, έκτακτων συσκέψεων, στις οποίες συμμετείχαν τα ηγετικά στελέχη του ΡΤΚ και του ΚΕΕ, ο κ. Ταλάτ κατάφερε να πείσει. Έτσι, έχοντας εξασφαλίσει τη συγκατάθεση της ηγεσίας του ΚΕΕ, ο κ. Ταλάτ ετοιμάζεται να χτυπήσει για μία ακόμη φορά την πόρτα του τουρκικού προεδρικού με το δικό του σχέδιο. Σύμφωνα με τον Αϊτούγ Τουρκάν λίγο πριν από τις τουρκικές επαναληπτικές ΚΥΠΕ εκλογές, ο κ. Ταλάτ επιχείρησε να συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα. Ωστόσο, γνωρίζοντας πολύ καλά τις διαθέσεις και το σχέδιο του κ. Ταλάτ, ο Τούρκος Πρόεδρος απέφυγε να τον δει. Επισημαίνει επίσης ότι: «Η Τουρκία δεν πρόκειται να οπισθοχωρήσει στο συγκεκριμένο ζήτημα. Γι αυτό τον λόγο αναβάλλεται η παροχή βοήθειας από την Τουρκία στην τ/κ πλευρά. Η Επιτροπή Βοήθειας της Τουρκίας εκπέμπει στους Τουρκοκύπριους το εξής μήνυμα: «Λύστε το πρόβλημα του νερού και μετά θα πάρετε τα χρήματα». Σύμφωνα πάντα με τον Αϊτούγ, ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει δείξει την αποφασιστικότητα του στο ζήτημα διακόπτοντας την παροχή νερού μόλις λίγες εβδομάδες μετά τα εγκαίνια του μεγαλόπνοου τουρκικού σχεδίου. Στη νέα περίοδο, αυτό που απομένει είναι η οπισθοχώρηση της τ/κ πλευράς στο συγκεκριμένο ζήτημα. Στο βάθος το Ισραήλ Τουρκική πηγή της «Κ», τονίζει ότι η Άγκυρα προσεγγίζει το όλο ζήτημα στρατηγικά και πολυδιάστατα. Σύμφωνα με την πηγή μας, η διαχείριση του νερού δεν είναι η μοναδική πηγή προβληματισμού της τουρκικής πλευράς. «Τα μικρά οικονομικά συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων δεν απασχολούν την Άγκυρα. Η Τουρκία θεωρεί ότι το νερό έρχεται να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση της στο Κυπριακό και στην ανατολική Μεσόγειο. Μελλοντικά, το νερό ενδέχεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε ζητήματα όπως τις διμερείς σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ. Σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, η Άγκυρα, η οποία δεν επιθυμεί να βρεθεί ενώπιον ανεπιθύμητων εκπλήξεων, δεν μπορεί να εμπιστευτεί τους Τουρκοκύπριους, οι οποίοι σε πολλά ζητήματα έχουν φανεί αναξιόπιστοι και αναποτελεσματικοί».

5 05-POLITIKI _Master_cy 20/11/15 18:59 Page 5 Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 Το ΔΝΤ στην Κύπρο για τα οικονομικά της λύσης Κλιμάκιο του οργανισμού αναλαμβάνει δράση με επαφές σε ε/κ και τ/κ πλευρά Της ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ <<<<<<< Στην Κύπρο φτάνει τις επόμενες ημέρες κλιμάκιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, στο πλαίσιο της εμπλοκής του διεθνούς οργανισμού στο Κυπριακό, μέσω της εκπόνησης μελέτης για την οικονομική διάσταση της λύσης. Στην Κύπρο φτάνει τις επόμενες ημέρες κλιμάκιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο πλαίσιο της εμπλοκής του διεθνούς οργανισμού στο Κυπριακό, μέσω της εκπόνησης μελέτης για την οικονομική διάσταση της λύσης. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στο παρόν στάδιο το ΔΝΤ θα επικεντρωθεί στην ανταλλαγή εισηγήσεων για το πώς θα μπορούσε να διαμορφωθεί η κυπριακή πρόταση που θα κατατεθεί στο ΔΝΤ, συμπεριλαμβανομένων και των ερωτήσεων που θα τίθενται, αλλά και του ευρύτερου πλαισίου των όρων εντολής διεξαγωγής και κατάθεσης εκ μέρους του διεθνούς οργανισμού σχετικών τεχνοκρατικών μελετών. Το κλιμάκιο που θα αφιχθεί στην Κύπρο, αναφέρουν στην «Κ» οι ίδιες πηγές, θα πραγματοποιήσει επαφές τόσο στις ελεύθερες περιοχές όσο και στα Κατεχόμενα, αφού η τελική πρόταση της Λευκωσίας προς το ΔΝΤ αναμένεται να διαμορφωθεί μετά από συνεννόηση και με την τουρκοκυπριακή πλευρά στο πλαίσιο και της συμφωνημένης θέσης του Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί για διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας της κατάστασης Τεχνογνωσία και εμπειρογνωμοσύνη για τη διασφάλιση οικονομικά βιώσιμης λύσης αναζητεί η Λευκωσία τόσο από το ΔΝΤ όσο και από την Παγκόσμια Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. πραγμάτων που θα προκύψουν σε ενδεχόμενη επίλυση του Κυπριακού. Ήδη, μία πρώτη συζήτηση του όλου ζητήματος και του τρόπου αξιοποίησης της εμπειρογνωμοσύνης που διαθέτει ο διεθνής οργανισμός προκειμένου να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα της κατάστασης πραγμάτων που θα προκύψει από μία λύση του Κυπριακού είχε στις επαφές του στην έδρα του ΔΝΤ ο υφυπουργός παρά τω προέδρω Κωνσταντίνος Πετρίδης, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στις ΗΠΑ. Η Λευκωσία, εκτός από το ΔΝΤ, επιδιώκει την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και εμπειρογνωμοσύνης που διαθέτει και η Παγκόσμια Τράπεζα, προκειμένου μέσα από μελέτες να διαφωτιστούν περαιτέρω οι οικονομικές παράμετροι που θα συνεπάγεται η μετάβαση στη νέα κατάσταση πραγμάτων, που θα προκύψει σε μία ενδεχόμενη επίλυση του Κυπριακού, καθώς και τρόποι οικονομικής βιωσιμότητας της λύσης. Στο ίδιο πλαίσιο και δεδομένης της ανάγκης ομαλής σύνδεσης των οικονομιών των δύο κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων και των τραπεζικών τους συστημάτων, στο ενδεχόμενο λύσης, η Λευκωσία, όπως έχει ήδη δημοσιεύσει η «Κ», δρομολογεί την ενεργότερη εμπλοκή στην όλη διαδικασία και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Επί του πρακτέου, πάντως, οι επαφές που είχε στη Νέα Υόρκη ο ειδικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα των Η.Ε. Έσπεν Μπαρθ Άιντε, προς εξασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων για διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας της λύσης, δεν φαίνεται να απέδωσαν τα αναμενόμενα, ενώ όπως υποστηρίζουν διπλωματικές πηγές της «Κ» στις Βρυξέλλες, ο αξιωματούχος των Η.Ε. δεν έχει προχωρήσει στο να εγείρει το θέμα της χρηματοδότησης της λύσης σε αρμόδιους φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γι αυτό, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, ο Έσπεν Άιντε όταν ερωτάται για το συγκεκριμένο ζήτημα τηρεί σιγή ιχθύος. Απογοητευτικά μηνύματα έρχονται από την Τουρκία Στο μεταξύ, άκρως απογοητευτικά είναι τα μηνύματα που φτάνουν από την Άγκυρα, αφού η τουρκική ηγεσία παρέμεινε άκαμπτη στα μηνύματα συνεργασίας και συνεννόησης που τις απέστειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, μέσω του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στην πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη για συγκατάνευση της Τουρκίας στο άνοιγμα, σε πρώτο στάδιο, σε εμπειρογνώμονες της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου, καθώς και λιμανιών της στην κυπριακή ναυσιπλοΐα, έναντι της άρσης των αντιρρήσεων της Λευκωσίας στο άνοιγμα ενταξιακών διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας, η Άγκυρα όχι μόνο δεν έδειξε οποιοδήποτε σημάδι ευελιξίας, αλλά και ήταν προκλητική, υποστηρίζοντας πως η Ευρώπη έχει ανάγκη την Τουρκία και όχι το ανάποδο. Η συνάντηση, άλλωστε, που είχε ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, μόλις τις προηγούμενες ημέρες στην Άγκυρα, στο περιθώριο της Συνόδου των G20, ήταν ενδεικτική για το κλίμα που επικρατεί στις Βρυξέλλες και την ετοιμότητά τους να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις της Τουρκίας, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη συνεργασία της για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. Απογοήτευση, όμως, έχει σκορπίσει στη Λευκωσία και η συνολική προσέγγιση της τουρκικής ηγεσίας στο Κυπριακό, αφού στις συγκεκριμένες προτάσεις που απέστειλε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης μέσω του Έλληνα Πρωθυπουργού και αφορούσαν στο θέμα των εγγυήσεων, την αποχώρηση του κατοχικού στρατού από την έναρξη της εφαρμογής της λύσης, αλλά και δευτερευόντως ζητήματα που αφορούν στο εδαφικό και στο περιουσιακό, η Άγκυρα περιορίστηκε στη συνήθη της γενικόλογη και αόριστη στήριξη για λύση, χωρίς καμία συγκεκριμένη απάντηση, ενώ προχωρώντας ένα βήμα πιο κάτω συνέδεσε τη λύση του Κυπριακού, με τις απαιτήσεις της στο Αιγαίο. Στη βάση αυτών των δεδομένων, στην <<<<<<< Η Ευρώπη έχει ανάγκη την Τουρκία και όχι το αντίθετο, απάντησε ο Ερντογάν στον Αναστασιάδη. κυπριακή πρωτεύουσα βρίσκονται σε εξέλιξη οι εντατικές συνομιλίες, οι οποίες αναμένεται να ολοκληρωθούν την ερχόμενη Τετάρτη, τουλάχιστον υπό τη μορφή του πρώτου κύκλου της παρούσας διαδικασίας. Μετά και τη συνάντηση της Παρασκευής, ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί θα συναντηθούν ακόμη δύο φορές μέχρι το τέλος Νοεμβρίου σε μία προσπάθεια σύγκλισης των διαφορών των θέσεων των δύο πλευρών. Τα μέχρι τώρα, όμως, φτωχά αποτελέσματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, δεδομένων των διαφωνιών που εξακολουθούν να χωρίζουν τόσο επί της ουσίας όσο και επί των αρχών, τις θέσεις των δύο πλευρών στο περιουσιακό, έχουν οδηγήσει τα Ηνωμένα Έθνη να προετοιμάζουν τη διαπραγματευτική διαδικασία που θα ακολουθηθεί μετά τον Νοέμβριο. Σχετική, άλλωστε, ήταν και η εξαγγελία τόσο από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο την προηγούμενη εβδομάδα όσο και η σχετική δήλωση του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών κατά την επίσκεψή του στην Κύπρο, ότι μετά τον Νοέμβριο θα ακολουθήσουν ακόμη πιο συχνές συναντήσεις του Προέδρου Αναστασιάδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη στο πλαίσιο των συνομιλιών που διεξάγονται υπό την αιγίδα των Η.Ε. BMW X1 The Ultimate Driving Machine

6 06-ΤΟ ΘΕΜΑ_Master_cy 20/11/15 22:54 Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΟ ΘΕΜΑ Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 Αεροπλανοφόρο Charles de Gaulle Πλήρωμα Τύπος Οπλισμός Αεροσκάφη Ελικόπτερα l άνδρες l Catobar l Πύραυλοι επιφάνειας αέρος Aster l Dassault Rafale M l E-2C Hawkeye l Dassault-Breguet l F / A-18E Super Hornet ή το C-2 l EC725 Caracal l AS532 Cougar (έρευνας και διάσωσης) Καταδρομικό Μoskva Πλήρωμα Εκτόπισμα Οπλισμός Ελικόπτερα l 480 άτομα l τόνοι l 16 P-500 Bazalt (SS-N-12 Sandbox) l 64 S-300PMU Fort (SA-N-6 Grumble) l 2 x 2 OSA-M (SA-N-4 Gecko) SR SAM l 1 twin AK mm/L70 l 6 x 6 AK-630 αντιπυραυλικά l 2 x 12 RBU-6000 εκτοξευτές l 10 (2 x 5) τορπίλες των 533mm l 1 Kamov Ka-25 ή Kamov Ka-27 Helicopter Αντιτορπιλικό Kulakov Πλήρωμα Μήκος Πλάτος Βύθισμα Εκτόπισμα Ταχύτητα Οπλισμός l 300 άνδρες l 162,99 μέτρα l 19 μέτρα l 7,8 μέτρα l τόνοι l 35 κόμβοι (μέγιστη) l 2 τετραπλοί εκτοξευτήρες βλημάτων SS-N-14 l 4 κάθετοι εκτοξευτήρες βλημάτων SA-N-9 l 2 πυροβόλα των 100 χλστ. l 4 συστήματα εγγύς άμυνας AK 630 των 30 χλστ. l 2 εκτοξευτές ρουκετών RBU-6000 l 2 τετραπλοί τορπιλοσωλήνες των 533 mm l 2 ελικόπτερα KA-27-Helix Σταυροφορία κατά ΙΚ από τα νερά της Κύπρου Σε κατάσταση συναγερμού οι αρχές της Δημοκρατίας σε αεροδρόμια, λιμάνια, οδοφράγματα και κατα μήκος της πράσινης γραμμής Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Σε αυξημένη επαγρύπνηση βρίσκεται η Λευκωσία με τις αρχές ασφαλείας της Δημοκρατίας να αυξάνουν σε μεγάλο βαθμό ετοιμότητας και τους ελέγχους σε κάθε σημείο της επικράτειας που ενδεχομένως να αποτελεί αδύναμο κρίκο σε θέματα τρομοκρατίας. Πέρα από τους εντατικούς ελέγχους στις νόμιμες εξόδους της Δημοκρατίας, λιμάνια και αεροδρόμια, οι αρχές της Δημοκρατίας έχουν επικεντρωθεί και στις διόδους προς και από τα κατεχόμενα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ» σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν πιθανή είσοδο ύποπτων προσώπων από περιοχές που δεν ελέγχονται από την Δημοκρατία οι έλεγχοι στα οδοφράγματα έχουν εντατικοποιηθεί. Στην προσπάθεια πρόληψης και <<<<<<< Εννέα πολεμικά της πλοία έχει στείλει στην περιοχή η Ρωσία τα οποία μαζί με το γαλλικό αεροπλανοφόρο θα αποτελέσουν τη δύναμη κρούσης κατά του Ισλαμικού Κράτους. Αυστηροί έλεγχοι στα πρόσωπα που εισέρχονται στις ελεύθερες περιοχές από τα κατεχόμενα. Ταυτοποίηση με την ευρωπαϊκή βάση δεδομένων κατά της τρομοκρατίας. εντοπισμού οι αστυνομικές αρχές έχουν στην διάθεσή του και την ευρωπαϊκή βάση δεδομένων στην οποία έχουν καταχωρηθεί πρόσωπα τα οποία έχουν σχέση με το Ισλαμικό Κράτος και την τρομοκρατία. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες στα οδοφράγματα ελέγχονται μέσω της συγκριμένης βάσης δεδομένων όλα ανεξαιρέτως τα πρόσωπα τα οποία μεταβαίνουν προς κατεχόμενα ή εισέρχονται στις ελεύθερες περιοχές. Όπως μας ελέχθη χαρακτηριστικά όλα τα ταξιδιωτικά έγραφα σαρώνονται ηλεκτρονικά και ταυτόχρονα γίνεται ταυτοποίηση με τα δεδομένα της ευρωπαϊκού μηχανισμού πρόληψης της τρομοκρατίας. Πάντα σε ότι αφορά την πράσινη γραμμή αυξημένα είναι τα μέτρα και οι περιπολίες ιδιαίτερα σε άλλα σημεία όπου υπάρχει κίνδυνος παράνομης εισόδου προσώπων από τα κατεχόμενα. Ο αρχηγός αστυνομίας στην συνέντευξή του στην «Κ» ήταν καθησυχαστικός στο ερώτημα, αν οι πολίτες θα πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς, τονίζοντας ότι οι αρχές ασφαλείας έχουν διαφοροποιήσει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε την απειλή της τρομοκρατίας. Ο Ζαχαρίας Χρυσοστόμου θεωρεί ότι η Κύπρος δεν αποτελεί πλέον χώρα χαμηλού κινδύνου και στο πνεύμα αυτό λαμβάνονται μέτρα σε όλες τις εισόδους και εξόδους της Δημοκρατίας. Γαλλο-Ρωσική δύναμη Η έλευση του γαλλικού αεροπλανοφόρου που φέρει το όνομα του γάλλου στρατάρχη Charles de Gaulle θα είναι μόνο η αρχή του πολέμου που έχει κηρύξει η Γαλλία κατά των ακραίων ισλαμιστικών στοιχείων του ISIS εντός της Συρίας. Η ναυαρχίδα, όπως χαρακτηρίζεται, της γαλλικής στρατιωτικής μηχανής έχει αποπλεύσει από την Γαλλία με κατεύθυνση την Ανατολική Μεσόγειο, όπου αναμένεται να φθάσει την Κυριακή 22 Νοεμβρίου. Το μεγαλύτερο πολεμικό πλοίο της Ευρώπης, το οποίο μεταφέρει μεγάλο αριθμό πτητικών μέσων θα αποτελέσει μαζί με τα ρωσικά πολεμικά πλοία που ήδη βρίσκονται στην περιοχή την αιχμή του δόρατος κατά του Ισλαμικού Κράτους. Με τις πληροφορίες που υπάρχουν για την συγκέντρωση ναυτικών δυνάμεων στην περιοχή, η εκτίμηση που επικρατεί από στρατιωτικές και διπλωματικές πηγές είναι ότι το επόμενο διάστημα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θα συγκεντρωθεί μια τρομακτική δύναμη πυρός σε θάλασσα και αέρα. Κάτι που θα μετατρέψει την ευρύτερη περιοχή σε βασικό ορμητήριο της πολεμικής μηχανής της δυτικής συμμαχίας. Κύριο χαρακτηριστικό του συνωστισμού στρατιωτικών δυνάμεων για καταπολέμηση των τρομοκρατών του ISIS είναι η έντονη παρουσία της πολεμικής μηχανής της Ρωσίας, που μέχρι σήμερα αριθμεί εννέα πολεμικά πλοία, σύμφωνα με πηγές ασφαλείας στη Λευκωσία. Αξιοσημείωτο της ρωσικής παρουσίας είναι και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ναυτικών μέσων που έχει αποστείλει στην περιοχή. Από τα εννέα πλοία τα πέντε είναι πολεμικά, ανάμεσά τους και η ναυαρχίδα του Βορείου Στόλου το καταδρομικό Moskva (Δόξα) και το αντιτορπιλικό επίσης του Βορείου Στόλου το «Αντιναύαρχος» Kulakov». Τα υπόλοιπα τέσσερα είναι δυο ρυμουλκά, ένα πετρελαιοφόρο, καθώς και ένα πλοίο ανεφοδιασμού. Τα εννέα ρωσικά πολεμικά, σύμφωνα με την εικόνα που έχει η Λευκωσία, κινούνται ανάμεσα σε Κύπρο, Συρία και Τουρκία και Κύπρο, Συρία και Αίγυπτο. Ωστόσο, άλλες πληροφορίες που υπάρχουν θέλουν τους Ρώσους να στέλνουν στην περιοχή άλλες τρείς φρεγάτες. Μαζί με το γαλλικό Σάρλ ντε Γκολ στην περιοχή θα φθάσουν τουλάχιστον δυο υποβρύχια, καθώς και αριθμός πλοίων υποστήριξης του αεροπλανοφόρου, ανάμεσά τους και φρεγάτες. Το γαλλικό αεροπλανοφόρο μεταφέρει 26 καταδιωκτικά Rafale 18 kai 8 SuperEtendard αεροσκάφη, τα οποία θα επιχειρούν από το αεροπλανοφόρο κατά στόχων του Ισλαμικού Κράτους. Στη ναυτική δύναμη της Γαλλίας θα ενσωματωθούν και τα δυο πολεμικά πλοία της χώρας που έχουν μόνιμη παρουσία στην περιοχή. Η φρεγάτα «Λαφαγιέτ» που την περασμένη Πέμπτη συμμετείχε σε κοινή άσκηση έρευνας και διάσωσης με μέσα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και ένα πλοίο ηλεκτρονικού πολέμου. Κατά των Ισλαμιστών του ISIS επιχειρούν ήδη 6 Rafale που έχουν ως βάση τα Αραβικά Εμιράτα, καθώς και 6 Mirage 2000 από την Ιορδανία. Aμερικάνικη παρουσία Ένα στοιχείο που δεν περνά απαρατήρητο είναι η απουσία αμερικανικών πολεμικών μέσων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου σε σύγκριση πάντα με τις υφιστάμενες δυνάμεις που έχουν ρίξει άγκυρα. Τουλάχιστον στις θαλάσσιες περιοχές ελέγχου από την Δημοκρατία επί του παρόντος δεν καταγράφεται ιδιαίτερη κινητικότητα πολεμικών μέσων των Ηνωμένων Πολιτειών, εν αντιθέσει με την κρίση που είχε ξεσπάσει και πάλι στην περιοχή το καλοκαίρι του Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η συμπεριφορά των Βρετανών στη βάση Ακρωτηρίου, όπου δεν παρατηρείται ιδιαίτερη κινητικότητα. Αναλυτές εκτιμούν ότι μετά και την παραδοχή από αμερικανικής πλευράς στο περιθώριο της συνόδου των G20 στην Ατάλλεια της Τουρκίας για το ρόλο που διαδραματίζει η Μόσχα στον πόλεμο κατά του ISIS ενδεχομένως να δοθεί πρωταγωνιστικός ρόλος σε Γάλλους και Ρώσους από την πλευρά της Ανατολικής Μεσογείου, με τους Αμερικανούς να συνεχίζουν να επιχειρούν μέσα στη Συρία από την πλευρά της Τουρκίας. Στο πλευρό της συμμαχίας η Λευκωσία Το σκηνικό που βρίσκεται υπό διαμόρφωση στην περιοχή παρακολουθείται στενά από την Λευκωσία, η οποία και σε αυτή την περίπτωση δεν θα επιλέξει τη διακριτική στάση σε ότι συμβαίνει στην περιοχή. Σύμφωνα με ανεπίσημες κυβερνητικές πηγές, μέχρι αυτή την ώρα δεν έχει ζητηθεί από την Κύπρο η παροχή διευκολύνσεων για τα πολεμικά πλοία που βρίσκονται ή θα έλθουν στην περιοχή. Η στάση της Δημοκρατίας θα είναι σαφώς υπέρ της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, μας έλεγαν οι ίδιες πηγές, παρέχοντας διευκολύνσεις, εάν της ζητηθούν, κάτι που είχε πράξει και με την κρίση στη Συρία το καλοκαίρι του Στο πνεύμα αυτό εάν και εφόσον κριθεί αναγκαίο, η Εθνική Φρουρά θα ενισχύσει την ομπρέλα ασφαλείας, εάν και εφόσον στηθεί με δικά της οπλικά μέσα. Σε πολιτικό επίπεδο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η άφιξη του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών στις 2 Δεκεμβρίου, καθώς και του Κινέζου ομόλογού του στις 21 Δεκεμβρίου, επισκέψεις που αποκτούν ιδιαίτερη σημασία μετά τα τρομοκρατικά κτυπήματα στο Παρίσι. Στο εσωτερικό τώρα μετά το κτύπημα στην γαλλική πρωτεύουσα, αλλά και τον συνωστισμό πολεμικών μέσων στην περιοχή, καθώς και οι απειλές για κτυπήματα κατά στόχων αμερικάνικων και άλλων δυτικών συμφερόντων, οι αρχές ασφαλείας βρίσκονται επί ποδός, προκειμένου να προλάβουν το πέρασμα ή ακόμα και την δράση ακραίων στοιχείων. Κινητοποίηση που έχει αποδώσει καρπούς τόσο στην περίπτωση με τον εντοπισμό μεγάλης ποσότητας αμμωνίας στην Λάρνακα, αλλά την διέλευση ακραίων μουσουλμανικών στοιχείων από την Ευρώπη. ΑΡΘΡΟ / Του DANIEL VERNET Το φορτίο της Γαλλίας, η αθωότητα της Ευρώπης Σε αντίθεσημε ό,τι υποστηρίζουν τα λαϊκιστικά κόμματα, δεν υπάρχει ευθεία διασύνδεση μεταξύ των επιθέσεων στο Παρίσι και της μεταναστευτικής πολιτικής. Οι τρομοκράτες του «Ισλαμικού Κράτους» δεν διείσδυσαν μέσω των προσφύγων, στην πλειονότητά τους από τη Συρία, που συρρέουν στην Ευρώπη. Προήλθαν από το εσωτερικό της χώρας μας. Οι επιθέσεις, όμως, που προκάλεσαν σε ένα βράδυ 129 νεκρούς και 350 τραυματίες στη γαλλική πρωτεύουσα, θέτουν το ερώτημα της στάσης που μπορεί και πρέπει να υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ενωση απέναντι στη διένεξη της Μέσης Ανατολής. Μία λύση θα ήταν η αποχή. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, οι μεταστάσεις του σε ολόκληρη την περιοχή και οι επιπτώσεις του για τις μεγάλες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Ρωσίας, δεν μας αφορούν. Η πιο σίγουρη λύση είναι να παραμείνουμε αποστασιοποιημένοι. Η λογική αυτή είναι απαράδεκτη, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τις ηθικές αξίες απέναντι στη βαρβαρότητα του ISIS, «η Ευρώπη υπερασπίζεται τις αξίες της» αλλά και για πρακτικούς λόγους. Οσο και αν η Ευρώπη αδιαφορήσει για τη διένεξη στη Μέση Ανατολή, η διένεξη αυτή θα ασχοληθεί με την Ευρώπη, όπως με τη μορφή της εισροής προσφύγων, όσο και με τα εγκλήματα του «Ισλαμικού Κράτους». Εδώ και μήνες, τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε. αναζητούν λύση στο μεταναστευτικό αυτό κύμα. Κάποια από τα κράτη αυτά βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, όπως η Ελλάδα. Αλλα θεωρούν καθήκον τους τη φιλοξενία των προσφύγων, όπως η Γερμανία. Κάποια πάλι, αρνούνται να τους υποδεχθούν. Η οργάνωση της φιλοξενίας αυτής αποτελεί σίγουρα την πρώτη και πιο επείγουσα ανάγκη. Οπως, όμως, ορθώς επισημαίνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπισθεί στην πηγή του. Βραχυπρόθεσμα, οι άνθρωποι αυτοί, που βρίσκονται ήδη σε στρατόπεδα στην Τουρκία, την Ιορδανία ή τον Λίβανο, πρέπει να εξασφαλίσουν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης. Η Γαλλία δεν έμεινε άπραγη στο θέμα αυτό. Μπορούμε να συζητήσουμε εάν η μέθοδος που επελέγη είναι η σωστή, αλλά δεν μπορούμε να προσάψουμε στην κυβέρνηση διάθεση απραξίας. Από τις πρώτες ημέρες του κινήματος κατά του Μπασάρ αλ Ασαντ, η γαλλική διπλωματία, υπό τον Νικολά Σαρκοζί όπως και με τον Φρανσουά Ολάντ, πιστεύει ότι η λύση αυτή περνάει μέσα από την απομάκρυνση του Ασαντ από την εξουσία. Πρέπει πάντα άλλωστε να υπενθυμίζουμε ότι το καθεστώς της Δαμασκού ευθύνεται για την πλειονότητα των θυμάτων του εμφυλίου και ότι συνειδητά συνέβαλε στην ανάπτυξη του ISIS. Η Γαλλία συμμετέχει στη διεθνή συμμαχία που συστήθηκε γύρω από τις ΗΠΑ. Εδώ και ένα χρόνο, διεξάγει από αέρος βομβαρδισμούς εναντίον θέσεων του «Ισλαμικού Κράτους». Η συμβολή της στον πόλεμο κατά της ισλαμικής τρομοκρατίας δεν περιορίζεται, όμως, στη Συρία. Οι γαλλικές δυνάμεις επιχειρούν στο Μάλι και σε άλλες χώρες, που συνορεύουν με τη Σαχάρα, εναντίον οργανώσεων σχετιζόμενων με την Aλ Κάιντα και το «Ισλαμικό Κράτος». Στην Ευρώπη, όμως, η Γαλλία είναι απελπιστικά μόνη. Μόνο η Μεγάλη Βρετανία διατηρεί ακόμη την ικανότητα πραγματοποίησης στρατιωτικών επεμβάσεων εκτός των συνόρων της. Η βούληση, όμως, απουσιάζει. Το φιάσκο της επέμβασης στο Ιράκ το 2003, στο πλευρό του Τζορτζ Μπους, άφησε πίσω του ίχνη. Η εμπλοκή δεν στερείται κινδύνων. Ο αποκεφαλισμός του στρατιωτικού στο Λονδίνο το 2013, όπως και οι επιθέσεις στο Παρίσι, αποτελούν εν μέρει αντίποινα των ισλαμικών οργανώσεων στις επεμβάσεις της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας στη Μέση Ανατολή. Μόνο εν μέρει, όμως. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το ανακοινωθέν ανάληψης της ευθύνης των επιθέσεων στο Παρίσι από το ISIS δεν κάνει την παραμικρή μνεία στον πόλεμο στη Συρία, αλλά καταγγέλλει τον «έκλυτο» χαρακτήρα της παριζιάνικης ζωής. Ο κίνδυνος, ωστόσο, παραμένει. Αν η Ε.Ε. επιθυμεί να περιορίσει την προσφυγική ροή, οφείλει να εμπλακεί άμεσα στην επίλυση των συρράξεων. Η λύση αυτή δεν πρέπει να είναι αποκλειστικά στρατιωτική, αλλά κατ εξοχήν πολιτική. Για να φθάσουμε όμως εκεί είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί στο έδαφος συσχετισμός δυνάμεων, ευνοϊκός σε μία συμβιβαστική λύση. Υπό αυτό το πρίσμα, η Γαλλία κουβαλάει μόνη ένα φορτίο, το οποίο θα έπρεπε να μοιρασθεί με τους Ευρωπαίους εταίρους της. Οι Σύροι πρόσφυγες, που καταφθάνουν στα παράλιά της, έκαναν την Ευρώπη να χάσει όση αθωότητα της είχε απομείνει. Ο κ. Ντανιέλ Βερνέ διετέλεσε διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας Le Monde.

7 07-POLITIKI _Master_cy 20/11/15 22:20 Page 7 Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ ΣΤΗΝ «Κ» Ενισχυμένα μέτρα λαμβάνει και η Κύπρος Δοκίμασαν κάποιοι κάτοχοι ευρωπαϊκών διαβατηρίων να εισέλθουν στην Κύπρο ή να περάσουν την πράσινη γραμμή, ανεπιτυχώς Της ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ - Τα θέματα ασφαλείας, όπως και το προσφυγικό-μεταναστευτικό, απόρροια της πολιτικής αστάθειας και των συγκρούσεων που μαστίζουν την περιοχή μας, φαίνεται να επανακαθορίζουν τις πολιτικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Πώς αυτές οι αλλαγές αντανακλούν στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού; - Θα ήθελα να παρατηρήσω ότι οι μεγάλες δυνάμεις, ιδιαίτερα μετά και από τα πρόσφατα τρομοκρατικά κτυπήματα, έρχονται πιο κοντά μεταξύ τους στο θέμα της Συρίας, το οποίο αποτελεί θετική εξέλιξη, χωρίς όμως να σημαίνει ότι επηρεάζει τις συνομιλίες στο Κυπριακό. Αυτό που δύναται να επηρεάσει το Κυπριακό είναι η διασύνδεση των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ικανοποιήσει την Τουρκία στο Κοινό Σχέδιο Δράσης για το μεταναστευτικό, με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και το άνοιγμα των κεφαλαίων 23 και 24 πριν τη θετική έκβαση των συνομιλιών στο Κυπριακό. Εμείς έχουμε ήδη δηλώσει ότι θα είμαστε υποχρεωμένοι να θέσουμε βέτο εάν δεν γίνει επέκταση του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας και στην Κύπρο πριν από τη λύση του Κυπριακού, διότι η πλευρά μας δεν πρόκειται να αποδεχτεί άνοιγμα των κεφαλαίων 23 και 24, πριν οι λόγοι του «παγώματος» αυτών των κεφαλαίων δεν έχουν αρθεί. Είτε τα θέματα θα επιλυθούν μέσω της επίλυσης του Κυπριακού ή η Τουρκία θα πρέπει να κάνει κινήσεις για άρση τους. - Πέρα από την καταδίκη της τρομοκρατίας, δηλώσατε πρόσφατα <<<<<<< Οι μεγάλες δυνάμεις, ιδιαίτερα μετά και από τα πρόσφατα τρομοκρατικά κτυπήματα, έρχονται πιο κοντά μεταξύ τους στο θέμα της Συρίας, το οποίο αποτελεί θετική εξέλιξη, χωρίς όμως να σημαίνει ότι επηρεάζει τις συνομιλίες στο Κυπριακό. ότι «οι άνθρωποι και εδώ στην Κύπρο, δεν μπορούν να αισθάνονται ασφάλεια αν δεν ηττηθεί αυτή η οργάνωση». Η χώρα μας, με την αύξηση που καταγράφεται και στον τουρισμό, είναι ασφαλής προορισμός; Ενυπάρχουν οι ίδιοι κίνδυνοι, όπως στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, για ενδεχόμενο χτύπημα; - Η Κύπρος είναι συγκριτικά ασφαλέστερη από άλλες χώρες. Κάθε κράτος, όπως και η Κύπρος, είναι υποχρεωμένο να διασφαλίσει την ασφάλεια των πολιτών του και λαμβάνει ενισχυμένα μέτρα. Ποιος μπορεί, όμως, να εγγυηθεί πλήρη ασφάλεια κατά της απειλής του Daesh, προτού αυτό ηττηθεί; - Υπάρχουν πληροφορίες για το ότι Τζιχαντιστές πέρασαν από την Κύπρο με προορισμό άλλες χώρες; - Όταν αναφερόμαστε σε τέτοιου είδους πληροφορίες, πρέπει, όπως αντιλαμβάνεστε, να είμαστε ακριβείς για να μη δημιουργούνται λανθασμένες εικόνες. Είναι, λοιπόν, αλήθεια ότι δοκίμασαν κάποιοι κάτοχοι Υποχρεωμένη η Λευκωσία να ασκήσει βέτο στο άνοιγμα των κεφαλαίων 23 και 24, εάν η Τουρκία δεν προχωρήσει με την επέκταση του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας πριν από τη λύση του Κυπριακού, δηλώνει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ <<<<<<< Αυτό που δύναται να επηρεάσει το Κυπριακό είναι η διασύνδεση των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ικανοποιήσει την Τουρκία στο Κοινό Σχέδιο Δράσης για το μεταναστευτικό, με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και το άνοιγμα των κεφαλαίων 23 και 24, πριν τη θετική έκβαση των συνομιλιών στο Κυπριακό. ευρωπαϊκών διαβατηρίων να εισέλθουν στην Κύπρο ή να περάσουν την πράσινη γραμμή, ανεπιτυχώς όμως. Συγκεκριμένα αυτά τα, συνολικά, δέκα άτομα δεν έδωσαν ικανοποιητικές εξηγήσεις στις αρχές της Δημοκρατίας και απελάθηκαν. Επίσης, πριν γίνει ακόμη γνωστό, στο παρελθόν διεξήχθη από Σύριους μικρής κλίμακας εμπόριο μεταχειρισμένων διπλοκάμπινων προς τη Συρία μέσω Κατεχομένων, αλλά λόγω των ενεργειών μας ανεκόπη. - Η Κύπρος παρέχει όποτε της ζητηθεί στρατιωτικές διευκολύνσεις προς όλους τους συμμάχους της και στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Δεν υπήρξε, όμως, η ίδια ανταπόκριση εκ μέρους τους στην περίπτωση της καθόδου του Μπαρμπαρός ανοικτά της Κύπρου. Πώς το σχολιάζετε; - Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο μέσω Ευρωπαϊκών Συμβουλίων, σε δύο περιπτώσεις στήριξε το αναφαίρετο δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας για εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Δεν υπάρχει άλλη διασύνδεση. Δηλαδή θέλετε να γινόταν στρατιωτική παρέμβαση κατά της Τουρκίας; - Έχουν ζητηθεί νέες διευκολύνσεις σε στρατιωτικό επίπεδο με τις επιχειρήσεις στη Συρία κατά του «Ισλαμικού Κράτους» να είναι σε εξέλιξη; - Επί του παρόντος, δεν μας ζητήθηκαν νέες διευκολύνσεις από τους εταίρους μας, πέραν εκείνων που ήδη παρέχουμε. Εάν η Γαλλία ζητήσει κάτι περαιτέρω της υφιστάμενης συνεργασίας στη βάση και του Άρθρου 42.7 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τότε θα ανταποκριθούμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας. - Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα στις εντατικές συνομιλίες είναι ενθαρρυντικά, έτσι που να είναι πιθανή η επίλυση του Κυπριακού πριν τις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου του 2016; Να υπενθυμίσουμε πως σε προηγούμενο στάδιο, άνθρωποι που εμπλέκονται στις συνομιλίες είχαν εκφράσει την άποψη πως μέχρι το τέλος Νοεμβρίου θα έχουμε σαφή εικόνα για το αν αυτή η νέα προσπάθεια θα έχει θετική κατάληξη. - Έχω δηλώσει πρόσφατα πως δεν μπορεί να εκτιμηθεί πότε θα έχουμε αίσιο τέλος. Στην παρούσα φάση δεν έχουμε συγκλίσεις σε ουσιώδη θέματα, όπως το περιουσιακό. Εάν υπερπηδηθούν αυτοί οι σκόπελοι, το τέλος θα είναι ορατό, εάν όχι, τότε θα είναι μακριά. Η δική σου αξιόπιστη τράπεζα Καλωσορίσατε στην RCB Bank! Ερχόμαστε πιο κοντά σε σας διευρύνοντας το δίκτυο καταστημάτων μας. Βελτιώνουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας με στόχο να υπερβούμε τις προσδοκίες σας. RCB Bank Ltd. Ιδιωτική Εταιρεία. Αριθμός εγγραφής: Εγγεγραμμένη έδρα: Αμαθούντος 2, 3105 Λεμεσός, Κύπρος. Ωράριο λειτουργίας καταστημάτων: Δευτέρα-Παρασκευή, 09:00-17:

8 08-POLITIKI_Master_cy 20/11/15 22:55 Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗΣ ΣΤΗΝ «Κ» Προδότης όποιος δεν είναι οπαδός της λύσης αρχών στο Κυπριακό Το πολιτικό του μέλλον, οι ανησυχίες του γύρω από τις διεθνείς εξελίξεις και τις συνομιλίες στο Κυπριακό Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Παρών στις πολιτικές εξελίξεις δηλώνει ο πολιτικός άνδρας της Αριστεράς, Νίκος Κατσουρίδης, παρά την επ αόριστο αποβολή του από το ΑΚΕΛ και την εξάντληση του ορίου θητειών του στη Βουλή. Για το παρασκήνιο καρατόμησής του κρατά κλειστά τα χαρτιά του, αναφέροντας επιγραμματικά πως τη διαφωνία του τη δήλωσε εντός του κόμματος. Ξεκαθαρίζει πως επικρατεί άγνοια αν θεωρείται πως παίζει καθοριστικό ρόλο στην πορεία των πραγμάτων ο εκάστοτε Τ/κ ηγέτης και υπογραμμίζει πως υπάρχει ουσιαστική διαφορά προσέγγισης μεταξύ ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ στο Κυπριακό. Η επίθεση της 13ης Νοεμβρίου προκαλεί απορία για το ποιος είναι τελικά ο ρόλος της Ε.Ε. Είναι τελικά μικρότερη των προσδοκιών μας; Σίγουρα, η Ε.Ε. έχει αναδειχθεί κατώτερη των προσδοκιών, που δεν κτίστηκαν πάνω σε αντικειμενικά δεδομένα, αλλά περισσότερο στη βάση φιλολογίας, ωραιοποίησης και άγνοιας. Υπάρχει η αυταπάτη στην Κύπρο ότι η Ε.Ε είναι ένα από τα ισχυρά κέντρα δύναμης στον κόσμο. Δεν είναι πρώτης κατηγορίας, δεν είναι καν δεύτερης και δεν το λέω από αντίθεση. Μακάρι να ήταν σε καλύτερη μοίρα, γιατί θα μπορούσε έτσι να επωφεληθεί και η Κύπρος. Πρώτες, κατά την άποψή μου, είναι οι ΗΠΑ και ήδη βρίσκονται σε μία σταδιακά φθίνουσα πορεία ως κέντρο ισχύος, η Ρωσία και μετά άλλες είτε αναδυόμενες είτε υφιστάμενες δυνάμεις. Η Ε.Ε. έπεται σε ό,τι αφορά στρατηγικά ζητήματα. Ενώ έχει πληθυσμό, αρκετή έκταση, εντούτοις δεν είναι σε κατάσταση να συναγωνιστεί επαρκώς αυτές τις άλλες δυνάμεις. Στερείται παντελώς έναν από τους δύο πυλώνες για ανάπτυξη μιας χώρας, την ενέργεια. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που λείπει από την Ευρώπη είναι η στρατιωτική ισχύς. Βρίσκεται μεταξύ συμπληγάδων ΗΠΑ και Ρωσίας και όποιος δεν καταλαβαίνει ότι τα γεγονότα στον κόσμο εξελίσσονται μέσα στο πλαίσιο της εκάστοτε βασικής αντιπαλότητας, δεν μπορεί να καταλάβει καμία εξέλιξη. Και η βασική σύγκρουση ήταν ΗΠΑ-Σοβιετική Ένωση και έχει εκ νέου αναδειχθεί σε ΗΠΑ-Ρωσία. Άρα η Ευρώπη δεν είναι μόνο αν θέλει, είναι και ότι δεν μπορεί. Εμείς λοιπόν πιστέψαμε πως και μπορεί και θέλει. Δάσκαλοι, καθηγητές, αξιωματικοί στην Ε.Φ. καλλιεργούσαν και καλλιεργούντο με το «Καλός Τούρκος ο νεκρός Τούρκος». Για να μην παρεξηγούμαι τα ίδια και ίσως χειρότερα συμβαίνουν και στην άλλη πλευρά. Η πρόσφατη επίθεση μαθητών σε Τ/κ πώς ερμηνεύεται και από πού πηγάζει; Αυτό που συνέβη τις προάλλες, κατά τη δική μου άποψη, δεν μπορεί να είναι αυθόρμητη αντίδραση μαθητών. Πιστεύω πως κάποιοι υποκίνησαν τους μαθητές. Πέραν αυτού υπάρχουν ευθύνες και στην πολιτεία. Δάσκαλοι, καθηγητές, αξιωματικοί στην Ε.Φ. καλλιεργούσαν και καλλιεργούντο με το «Καλός Τούρκος ο νεκρός Τούρκος». Για να μην παρεξηγούμαι τα ίδια και ίσως χειρότερα συμβαίνουν και στην άλλη πλευρά. Αυτό όμως που πρέπει να καταλάβουν ορισμένοι είναι πως τον μόνο που εξυπηρετούν με τέτοια περιστατικά είναι «Μερίδα Ε/κ τυφλώνονται από τη μεγάλη βούληση να φτάσουμε σε λύση. Επικρατεί άγνοια, αν θεωρούμε ότι έχει καθοριστικό ρόλο στην πορεία των πραγμάτων ο εκάστοτε ηγέτης των Τ/κ. Έχει ρόλο, δεν είναι καθοριστικός» αναφέρει ο Νίκος Κατσουρίδης. την τουρκική κατοχή. Να θυμίσω ότι η βασική θέση του Ραουφ Ντεκτάς και της τουρκικής πολιτικής ήταν ότι δεν μπορούμε να συμβιώσουμε μεταξύ μας, γιατί υπάρχει μίσος, άρα διχοτόμηση, άρα δύο κράτη. Όταν εσύ επιτίθεσαι στον Τ/κ και ο Τ/κ στον Ε/κ επιβεβαιώνεις το βασικό αξίωμα της τουρκικής πολιτικής. Οι σχέσεις των δύο ηγετών φαίνεται να έχουν σκαμπανεβάσματα, παρά την αρχική αισιοδοξία από την ανάδειξη Ακιντζί. Τα μόνα σκαμπανεβάσματα είναι στη σχέση μερίδας Κυπρίων οι οποίοι διακατέχονται από εμμονές, έστω κι αν κατηγορούν άλλους ότι διακατέχονται από εμμονές. Κι εγώ είμαι οπαδός της λύσης και θεωρώ ότι είναι προδότης όποιος δεν είναι οπαδός της λύσης αρχών στο Κυπριακό. Άλλο αυτό και άλλο επειδή είμαι ερωτευμένος με τη γυναίκα που λέγεται λύση να τη θεωρώ όμορφη και όταν έχει 30 κιλά παραπάνω και όταν έχει 70. Αυτό συμβαίνει με μερίδα Ε/κ, τυφλώνονται από τη μεγάλη βούληση να φτάσουμε σε λύση. Επικρατεί άγνοια αν θεωρούμε ότι έχει καθοριστικό ρόλο στην πορεία των πραγμάτων ο εκάστοτε ηγέτης των Τ/κ. Έχει ρόλο, δεν είναι καθοριστικός. Στο Κυπριακό ρόλο παίζουν διάφοροι παράγοντες. Στη ε/κ πλευρά παλαιότερα επηρέαζε αποφασιστικά η στάση της Ελλάδας. Πλέον η Ελλάδα για διάφορους λόγους δεν μπορεί να επηρεάσει αποφασιστικά ούτε τις αποφάσεις της Κύπρου. Στην άλλη πλευρά είναι ακριβώς το αντίθετο. Όσο περνά ο καιρός ο παίκτης Τουρκία ενισχύεται συνεχώς έναντι των Τ/κ. Η τ/κ κοινότητα εξαρτάται οικονομικά στρατιωτικά από την Τουρκία και με τον αγωγό θα εξαρτάται πλήρως. Συνεπώς είναι άγνοια να θεωρείς ότι ένας Τ/κ, όσο καλές προθέσεις και να έχει, μπορεί να αλλάξει την πορεία των πραγμάτων. Έχει όμως ένα σοβαρό ρόλο να διαδραματίσει γιατί αν π.χ ένα πρωί το σύνολο των Τ/κ να συμφωνούν με το σύνολο των Ε/κ για το τι λύση θέλουν, τότε αφαιρείται κάθε δικαίωμα από την Τουρκία να παραμείνει στην Κύπρο. Πώς αντιλαμβάνεται η βάση του ΑΚΕΛ την πλήρη στήριξη του κόμματος στις προσπάθειες του Προέδρου για επίλυση του Κυπριακού; Εγώ μπορώ να μιλήσω για τον εαυτό μου αυτή τη στιγμή. Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο αυτών των προσπαθειών και την ουσία θεωρώ ότι ούτε το ΑΚΕΛ ούτε κανένα άλλο κόμμα μπορεί να παρέχει στήριξη 100% από τη στιγμή που δεν γνωρίζει 100% τι ακριβώς γίνεται. Επιπλέον κανένας δεν μπορεί να έχει πραγματική εικόνα ούτε ο Πρόεδρος αν δεν φτάσουμε περίπου στο τέλος. Όσες συγκλίσεις και να υπάρξουν μία και μόνη κάθετη διαφωνία ανατρέπει τα πάντα. Αν για παράδειγμα υπάρξει συνέχιση εγγύησης από πλευράς Τουρκίας. Τι νόημα θα έχει να συμφωνήσουμε τα πάντα αλλά να διατηρήσει η Τουρκία επεμβατικά δικαιώματα; Οι τακτικές που χρησιμοποιούν τα κόμματα στην προσπάθειά τους να προωθήσουν εκείνο που θεωρούν ορθό δημιουργούν τη μία ή την άλλη εντύπωση. Βέβαια οι εντυπώσεις όταν συνεχίζονται επί πολλού μπορεί να δημιουργήσουν λανθασμένες εικόνες που είναι δύσκολο να ανατραπούν. Να γίνουν πιστευτές από τον μέσο πολίτη. Και αν οι εντυπώσεις δεν είναι εντυπώσεις και είναι επί της ουσίας τότε εντάξει. Εάν δηλαδή πράγματι υπάρχει σύμπτωση απόψεων είτε μεταξύ ΑΚΕΛ-Προέδρου είτε ΑΚΕΛ- ΕΔΕΚ, πραγματική σύμπτωση απόψεων αλλοίμονο να απαγορεύεται, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για το Κυπριακό. Μακάρι να υπάρχει μεταξύ των πάντων, αλλά να είναι ουσιαστική. Θεωρώ ότι υπάρχουν ουσιαστικά θέματα, ουσιαστική διαφορά προσέγγισης μεταξύ ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ. Και αυτή πιστεύω ότι είναι η θέση του κόμματος και της ηγεσίας. Δηλώνω παρών στα πολιτικά δρώμενα Οι μικρότεροι, με αφορμή την αύξηση του εκλογικού μέτρου, επικρίνουν ότι το ΑΚΕΛ έρχεται σε αντίθεση με τις διαχρονικές θέσεις του. Επί της ουσίας δεν πρόκειται να σχολιάσω το ζήτημα, έχω άποψη την οποία θα καταθέσω εκεί που πρέπει. Θεωρώ ότι όπως και το ΑΚΕΛ το ίδιο έχει πει θα ήταν πολύ καλύτερο αυτό να γινόταν πριν από κάποιους μήνες, για παράδειγμα πριν σχεδόν από έναν χρόνο που υπήρξε μια συμφωνία σχεδόν και είχε πάλι επέλθει διαφωνία για κάποιους συγκεκριμένους λόγους. Θα ήταν δεοντολογικά και από απόψεως ηθικής καλύτερο να γινόταν ένα χρόνο πριν. Προσωπικά δεν κατανοώ την εκτίμηση του ΔΗ- ΣΥ που ήθελε αύξηση εκλογικού μέτρου στο 5% -δεν το διαπραγματευόταν, όπως δήλωνε επίσημα ο Αβέρωφ Νεοφύτου και πώς εξυπηρετεί το ίδιο τελικώς το 3,6%. Εάν το ΑΚΕΛ έλεγε 3% τι θα γινόταν; Θα συμφωνούσε. Πώς προέκυψε το 5%; Με ποια λογική; Θεωρώ πολύ σωστό το ότι το ΑΚΕΛ, κατέθεσε προτάσεις για τη βελτίωση των κανονισμών λειτουργίας της βουλής και θα ήταν ευχής έργο αν πέραν από τη θέση για το εκλογικό μέτρο και άλλες κοινοβουλευτικές ομάδες είχαν προτάσεις πάνω στο ίδιο σημείο. Η επ αόριστο αποβολή σας από το ΑΚΕΛ τον περασμένο Μάιο προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις, ιδιαίτερα για το γεγονός ότι ουδέποτε δημοσιοποιήθηκαν στην ουσία οι λόγοι. Μετά από 10 μήνες δεν νομίζω να υπάρχει λόγος να επανέλθουμε στο θέμα. Το κόμμα πήρε μία απόφαση την οποία κοινοποίησε όπως το ίδιο έκρινε εσωτερικά και με την οποία διαφώνησα και δεν προχώρησε προς τα έξω. Μετά από δέκα μήνες δεν χρειάζεται άλλο σχόλιο Σ εσάς έγιναν γνωστοί οι λόγοι; Βεβαίως και είπα πού διαφώνησα. Την ουσία του θέματος τη σχολίασα στο παρελθόν και δημόσια. Έχετε δηλώσει αρκετές φορές ότι θα παραμείνετε πολιτικά παρών έστω και αν τελειώνει το όριο θητείας σας στη Βουλή τον Μάιο. Δεν έχω προσανατολιστεί μέσα μου πώς πρακτικά θα εφαρμόσω την απόφαση που έχω ότι παραμένω στην πολιτική. Το θέμα της Βουλής είναι, κατά τη γνώμη μου, και σχετικό και άσχετο με την πολιτική παρουσία. Ουδέποτε θεώρησα και δεν το λέω τώρα ότι είναι τα ράσα που κάνουν τον παπά. Αν έχεις πολιτικό λόγο να αρθρώσεις θα ακουστεί και θα γίνει δεκτό στον ένα ή τον άλλο τρόπο από την κοινωνία. Την παρουσία του στην πολιτική σκηνή του τόπου, παρά τον περιορισμό θητειών του ΑΚΕΛ, και την επ αόριστο αποβολή του υπογραμμίζει στην «Κ» ο Νίκος Κατσουρίδης. ΑΡΘΡΟ / Του ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Η μαεστρία, η συναίνεση και το τέλος της ανασφάλειας Το μνημόνιο αποτελεί το πικρό, άλλα απαραίτητο φάρμακο, που ο ασθενής αρνήθηκε συστηματικά και σε πολλές περιπτώσεις,τα τελευταία δέκα χρόνια, δεν προσπάθησε καν να προλάβει. Το μνημόνιο στην Κύπρο διανύει τις τελευταίες του εβδομάδες. Η Κύπρος βγαίνει σαφώς πιο ώριμη, παρά το γεγονός ότι οι πληγές της κρίσης και της κακοδιαχείρισης δεν έχουν επουλωθεί ακόμη. Η αδυναμία του κράτους αφέθηκε να υπερχειλίσει στο τραπεζικό σύστημα και αυτό, λαβωμένο ακόμα, στέκει, μέχρι σήμερα, με δυσκολία στα πόδια του και παρουσιάζει δυσκολίες να επιτελέσει τον κυρίαρχο του ρόλο, να χρηματοδοτήσει βιώσιμα την πρόοδο και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Η πατρίδα μας έχει διασχίσει μία φουρτουνιασμένη θάλασσα με σκοπέλους και οδηγείται με σταθερή, πλέον, ταχύτητα σε απάνεμο λιμάνι. Η διαχείριση, στο δικό μας πολιτειακό σύστημα, των προκλήσεων που οι δύσκολες μεταρρυθμίσεις απαιτούν δεν βαραίνει μόνο την εκτελεστική εξουσία. Η πρόσφατη ψήφιση του θεσμικού πλαισίου για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αναδεικνύει για άλλη μία φορά δύο σημαντικά συστατικά και μία σοβαρή διαπίστωση για το πολιτικό σύστημα του τόπου μας. Καταρχάς, προβαίνοντας στην παραδοχή πως ο κυβερνών Δημοκρατικός Συναγερμός δεν διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία που να εγγυάται την έγκριση των κυβερνητικών νομοσχεδίων είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι βήμα με βήμα οι μεταρρυθμίσεις έχουν περάσει συστηματικά από την κόψη του ξυραφιού. Ένα διαρκώς επαναλαμβανόμενο θρίλερ επικρατούσε σε κάθε περίπτωση, προ της ψήφισης. Είτε επρόκειτο για το γνωστό φιάσκο με το πακέτο του Συνεργατισμού ή για τις εκποιήσεις και το πλαίσιο αφερεγγυότητας, με τη «δαμόκλειο σπάθη» της εκτροπής να επικρέμεται και την ανακούφιση της επιτυχούς έκβασης να ακολουθεί. Μόνο το παράδειγμα της Ελλάδας με τις συχνές εναλλαγές στις πολιτικές που εφαρμόζονται μπορεί να αναδείξει τις πραγματικές συνέπειες μιας τέτοιας εκτροπής. Είναι, λοιπόν, αποτέλεσμα φοβερής μαεστρίας (φοβερής, γιατί πράγματι φόβο προκαλεί το σενάριο της εκτροπής), το γεγονός πως με όλα τα δεδομένα εναντίον της η ηγεσία του ΔΗΣΥ πετυχαίνει μία μετά την άλλη να εγκρίνονται σημαντικές μεταρρυθμίσεις που διασφαλίζουν την πολύτιμη σταθερότητα, αλλά και αξιοπιστία για την πατρίδα μας. Οι μονίμως οριακές πλειοψηφίες, η συνεχής προσπάθεια για συναίνεση και συγκερασμό των απόψεων έχουν διασφαλίσει με συνέπεια και μεθοδικότητα τη γεφύρωση των μεγάλων ιδεολογικών χασμάτων, που χωρίζουν τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου. Σημαντικό συστατικό αυτής της επιτυχίας, λοιπόν, αποτελεί τόσο ο ηγετικός ρόλος του ΔΗΣΥ, που ως κυβερνών κόμμα δεν θα ανέμενε κανείς να είναι και διαφορετικός, ο οποίος, όμως, μέσα από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες σήκωσε το βάρος της ευθύνης, αδιαφορώντας για το πολιτικό κόστος. Κάνοντας ένα δύσκολο βήμα κατόπιν ενός δύσκολου βήματος, με αποφασιστικότητα αποφεύχθηκε η άβυσσός που προδιαγραφόταν από την πορεία που ακολουθούνταν προηγουμένως. Επίσης, σημαντικό συστατικό αποτελεί και η συναίνεση. Παρακολουθώντας αυτή την πορεία, δύσκολα θα βρει κανείς πολιτική δύναμη που δεν έχει στηρίξει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αυτό το κύμα μεταρρυθμίσεων. Είτε με συνέπεια είτε ακόμη και ευκαιριακά οι πολιτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης στο Κοινοβούλιο έχουν σε πολλές περιπτώσεις στηρίξει τα συγκεκριμένα κυβερνητικά-νομοσχέδια. Μία σημαντική διαπίστωση, όμως, είναι και το γεγονός ότι οι ιδιοσυγκρασιακές αδυναμίες των ηγετών των πολιτικών δυνάμεων έχουν σε πολλές περιπτώσεις υποχωρήσει. Ο εγωισμός ή οι ανασφάλειες που συνοδεύουν τους ηγέτες και σε άλλες εποχές δεν τους επέτρεπαν να προβούν σε συνεργασίες φαίνονται να δίνουν τη θέση τους στην ωρίμαση και τον ορθολογισμό. Από όλα αυτά χαμένος είναι ο παλαιοκομματισμός και κερδισμένη είναι η Κύπρος. Ο κ. Θεόδουλος Ιωάννου είναι αντιπρόεδρος ΝΕΔΗΣΥ.

9 09-POLITIKI _Master_cy 20/11/15 18:49 Page 9 Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 Ιστορική απόφαση Ανωτάτου για όλους τους αγνοουμένους Δικαίωσε τον Χαρ. Πάλμα στην έφεση της Κ.Δ., θεωρώντας υποχρέωσή της τη διερεύνηση της τύχης του Του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟΥ Για πρώτη φορά στα 41 χρόνια από την τουρκική εισβολή, η Κυπριακή Δημοκρατία καταδικάζεται τελεσίδικα για την παράλειψή της να διερευνήσει τις συνθήκες εξαφάνισης αγνοουμένου, στην προκειμένη περίπτωση του Χαραλάμπου Πάλμα. Συγκεκριμένα, το Ανώτατο Δικαστήριο (Δευτεροβάθμια Δικαιοδοσία) εξέτασε την έφεση που κατέθεσε ο γενικός εισαγγελέας κατά της απόφασης του πρωτόδικου Δικαστηρίου (ημερ ) με εφεσίβλητες τη σύζυγο του Χαράλαμπου Πάλμα, Ανδριανή και τις δύο θυγατέρες του, Καλλιόπη και Χριστίνα και ομόφωνα αποφάσισε: <<<<<<< Δικαιώνονται οι συγγενείς, πληρώνουν οι φορολογούμενοι, αλλά μένουν στο απυρόβλητο οι υπεύθυνοι της απόκρυψης στοιχείων για δεκαετίες για τους λόγους και σκοπούς της συγκάλυψης. 1. Ήταν εύλογο, αν όχι αναπόφευκτο, το συμπέρασμα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η Δημοκρατία γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει, αν όντως διενεργούσε έρευνα από το , ότι ο Πάλμας και οι άλλοι πέντε υπερασπιστές του Φυλακίου εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από Τούρκους στρατιώτες το απόγευμα της 16ης Αυγούστου 1974 και παρόλο που κατά την περισυλλογή που έγινε την επομένη αναγνωρίστηκαν, εντούτοις τάφηκαν στο κοιμητήριο Λακατάμειας ως «άγνωστοι». (Σελ. 23). 2. Ορθώς το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ένοχη τη Δημοκρατία για παραβίαση της διαδικαστικής υποχρέωσης που είχε, δυνάμει του άρθρου 2 της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου). Σημειώνεται ότι στην απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου αναφέρονται σχετικά τα ακόλουθα: «Η νομολογία του ΕΔΑΔ είναι πλούσια σε σχέση με το Άρθρο 2 της Σύμβασης και περιλαμβάνει την υποχρέωση αποτελεσματικής έρευνας, σε περιπτώσεις όπου η ζωή κάποιου κινδυνεύει και για πρόσωπα που έχουν σκοτωθεί και εξαφανιστεί».( Σελ. 31). 3. Το Ανώτατο έκρινε ότι δεν ευσταθεί ο πρώτος λόγος που η Κ.Δ. παρουσιάζει στην έφεση, ότι, δηλαδή, εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Ανδρούλα Πάλμα και οι δύο θυγατέρες της υπέστησαν ψυχική ταλαιπωρία σε βαθμό διαφορετικό από το εάν γνώριζαν για τον θάνατο του συζύγου και πατέρα τους, διότι δεν προσκομίστηκε (στο πρωτόδικο Δικαστήριο) μαρτυρία ειδικού ψυχολόγου, που να εξηγεί την όποια διαφορετική ψυχική ταλαιπωρία των τριών γυναικών ως αποτέλεσμα της άγνοιας που είχαν για την τύχη του ανθρώπου τους. Το Ανώτατο έκρινε ότι δεν ευσταθεί ο λόγος αυτός της έφεσης, παραθέτοντας αυτούσιο σχετικό απόσπασμα της απόφασης του ΕΔΑΔ στην υπόθεση «Βαρνάβας και άλλοι εναντίον της Τουρκίας (ημερ. 10/01/2008)». (Σελ. 36). 4. Το Ανώτατο θεώρησε σφάλμα του πρωτόδικου να επιδικάσει και τιμωρητικές αποζημιώσεις υπέρ των τριών γυναικών, εκτός των δίκαιων αποζημιώσεων που δικαιούνται. Υποχρέωση έρευνας της Κ.Δ. Εξαιρετικά σημαντικό κρίνεται από νομικούς κύκλους το γεγονός ότι από το Ανώτατο Δικαστήριο υπογραμμίζεται «η υποχρέωση αποτελεσματικής έρευνας σε περιπτώσεις όπου η ζωή κάποιου κινδυνεύει και για πρόσωπα που έχουν σκοτωθεί και εξαφανιστεί». Αυτή η υποχρέωση δίνει στην Στο πρόσωπο της συζύγου και των δύο θυγατέρων του Χαράλαμπου Πάλμα, το Ανώτατο Δικαστήριο δικαίωσε όλους του αγνοουμένους, επικυρώνοντας την απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι είναι υποχρέωση της Κ.Δ. να ερευνήσει αποτελεσματικά την τύχη του καθενός. Ταυτόχρονα, όμως, προκύπτει και η ευθύνη, πλέον, της Κ.Δ. να εξετάσει τους λόγους της επί δεκαετίες απόκρυψης στοιχείων από τις οικογένειες αγνοουμένων από τις αρμόδιες αρχές. ουσία σε όλους τους συγγενείς αγνοουμένων το δικαίωμα απαιτήσεων από την Κ.Δ., αφού στην απόφαση του Ανωτάτου σημειώνεται ότι «ορθώς το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ένοχη τη Δημοκρατία για παραβίαση της διαδικαστικής υποχρέωσης που είχε, δυνάμει του άρθρου 2 της ΕΣΔΑ». Ας δούμε, όμως, πιο συγκεκριμένα και τι είχε αποφασίσει το πρωτόδικο Δικαστήριο πριν ακριβώς τρία χρόνια, με το οποίο η Γενική Εισαγγελία διαφώνησε και κατέθεσε έφεση, ξοδεύοντας χρόνο και χρήμα και ταλαιπωρώντας για τόσο διάστημα την οικογένεια Πάλμα. Παραθέτουμε αυτούσιο το απόσπασμα, όπως εμφανίζεται και στην απόφαση του Ανωτάτου: «Το γεγονός ότι ο έφεδρος Πάλμας σκοτώθηκε σε περιοχή που κατά τον συγκεκριμένο χρόνο δεν ελεγχόταν από τη Δημοκρατία - ως η θέση της Δημοκρατίας στην υπεράσπισή τους - ουδόλως αλλάζει την υποχρέωση της Δημοκρατίας να διακριβώσει την τύχη του, δεδομένης της ιδιαιτερότητας ότι στην περίπτωση αυτή έχουμε το γεγονός της μόνης περισυλλογής που έγινε κατά τη διάρκεια της Τουρκικής Εισβολής. Οι νεκροί παρελήφθησαν την επομένη του θανάτου τους από στρατιώτες της Εθνικής Φρουράς, με αυτοκίνητα της Εθνικής Φρουράς, κάτω από τις οδηγίες του ΓΕΕΦ. Έτσι, οι σοροί - περιλαμβανομένης εκείνης του εφέδρου Πάλμα - περιήλθαν στη δικαιοδοσία της Δημοκρατίας και η Δημοκρατία είχε εκ των πραγμάτων υπό τον έλεγχό της όλα εκείνα τα στοιχεία που την καθιστούσαν υπεύθυνη να διασφαλίσει τα δικαιώματα των συγγενών, σύμφωνα με τη Σύμβαση. Με την πλημμελή εκτέλεση των υποχρεώσεών της κατά την περισυλλογή και ταφή της σορού του Χαραλάμπου Πάλμα και την παράλειψή της να διενεργήσει την δέουσα έρευνα, η Δημοκρατία όχι μόνο παραβίασε την υποχρέωσή της κάτω από το Άρθρο 7 του Συντάγματος και το αντίστοιχο Άρθρο 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), αλλά και με βάση τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης παραβίασε και το Άρθρο 8 του Συντάγματος και αντίστοιχο Άρθρο 3 της ΕΣΔΑ, αφού η παράλειψη διερεύνησης συνιστά εξευτελιστική και ταπεινωτική μεταχείριση των Εναγουσών, καθώς και το Άρθρο 15 του Συντάγματος και αντίστοιχο Άρθρο 8 της ΕΣΔΑ, αφού η προσωπική και οικογενειακή ζωή των Εναγουσών επηρεάστηκε εκ βάθρων». Λογοδοσία υπευθύνων για οστά στον Τύμβο Επιστολή στον υπουργό Άμυνας έστειλε στις 18 Νοεμβρίου ο μη-κυβερνητικός οργανισμός TRUTH NOW, διά της οποίας καλείται το υπουργείο σε άμεση διερεύνηση της υπόθεσης εμποτισμού των οστών που φυλάγονταν στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας με χημικά, με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί και/ή καταστραφεί το γενετικό υλικό τους και να καθίσταται η ταυτοποίηση πολύ δύσκολη έως και αδύνατη. Στην επιστολή υπογραμμίζεται ότι «είναι καιρός κάποιος να λογοδοτήσει και τουλάχιστον να απολογηθεί για τα τραγικά αυτά λάθη που έγιναν και κόστισαν και κοστίζουν ατέρμονο πόνο και ταλαιπωρία στους συγγενείς». Επειδή στο ζήτημα των αγνοουμένων είδαν το φως της δημοσιότητας «σημεία και τέρατα» και οι αρμόδιες αρχές κατά κανόνα τα αγνοούσαν, στην προκειμένη περίπτωση, όπως ελέχθη στην «Κ», εάν εντός 30 ημερών, όπως προνοείται στο άρθρο 29 του Συντάγματος, δεν υπάρξει απάντηση, η υπόθεση θα αχθεί ενώπιον της δικαιοσύνης.

10 10-POLITIKI_Master_cy 20/11/15 22:21 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 Ο ΑΡΧΗΓOΣ ΑΣΤΥΝΟΜIΑΣ ΣΤΗΝ «Κ» Δεν φταίει η Αστυνομία για το σημειωτόν Εξωγενείς παράγοντες προκαλούν καθυστέρηση των ερευνών για την οικονομία - Ικανοποιητικό το έργο των ανακριτών Συνέντευξη στον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΟΜΑΡΑ Η έλλειψη κουλτούρας και συμπεριφοράς από τους οδηγούς αποτελεί την κύρια αιτία απώλειας ανθρώπινων ζωών στους δρόμους, υποστηρίζει ο αρχηγός Αστυνομίας. Σε συνέντευξή του στην «Κ», ο Ζαχαρίας Χρυσοστόμου θέτει επί τάπητος το φλέγον θέμα με τα οδικά δυστυχήματα, τα κρούσματα κακοποίησης ανηλίκων, αλλά και το κεφαλαιώδες ζήτημα των ερευνών για την οικονομία. - Είστε ικανοποιημένος από την πορεία του ανακριτικού έργου για την οικονομία; - Είμαι ικανοποιημένος από την προσπάθεια που καταβάλλουν τα μέλη της Αστυνομίας και νιώθω την υποχρέωση να πω ότι εργάζονται άοκνα, με ζήλο, αφοσίωση, αντικειμενικά και αμερόληπτα. Οι υποθέσεις αυτές αφορούν σε ένα τεράστιο φάσμα πολύπλοκων οικονομικών και άλλων δραστηριοτήτων, <<<<<<< Όμως, παρά τις δυσκολίες, η ανακριτική ομάδα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της και στο βαθμό που εξαρτάται από την ίδια, για γρήγορη διεξαγωγή των ανακρίσεων. που καθιστούν το ανακριτικό έργο δύσκολο. Όμως, παρά τις δυσκολίες, η ανακριτική ομάδα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της και στον βαθμό που εξαρτάται από την ίδια, για γρήγορη διεξαγωγή των ανακρίσεων, ενεργώντας πάντοτε σε αγαστή συνεργασία και υπό την καθοδήγηση της Νομικής Υπηρεσίας, για να οδηγηθούν οι υπαίτιοι αυτής της κατάστασης ενώπιον της δικαιοσύνης. - Υπάρχει καθυστέρηση; - Οι οποιεσδήποτε καθυστερήσεις οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε πρακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ανακριτές κατά τη διερεύνηση των υποθέσεων, οι οποίες εστιάζονται, κυρίως, στη μη έγκαιρη ανταπόκριση σε αιτήματα δικαστικών συνδρομών ή και απαντήσεις από τράπεζες ή άλλες αρμόδιες αρχές του εξωτερικού, μαρτυρικό υλικό, που είναι απαραίτητο για τη στοιχειοθέτηση των υποθέσεων. Ήδη δύο Πλήρη στήριξη της ομάδας των ανακριτών που ερευνούν τα θέματα οικονομίας έδωσε ο Ζαχαρίας Χρυσοστόμου στη συνέντευξή του στην «Κ». Αρμονική η συνεργασία με την Εισαγγελία. από τις υποθέσεις, οι οποίες αφορούν στις δηλώσεις σε σχέση με την κεφαλαιακή επάρκεια της Τράπεζας Κύπρου, βρίσκονται ενώπιον της Δικαιοσύνης και κάποιες άλλες υποθέσεις βρίσκονται στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσής τους. - Η ανακριτική ομάδα είναι επαρκώς στελεχωμένη με εξειδικευμένο προσωπικό; - Όσον αφορά στη στελέχωση της ανακριτικής ομάδας, αυτή αποτελείται από τριάντα επίλεκτα και έμπειρα μέλη της Αστυνομίας, τα οποία με τη συμβολή του γενικού εισαγγελέα και απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, υποστηρίζονται από ξένους και Κύπριους εμπειρογνώμονες. - Πού αποδίδετε τα αυξημένα κρούσματα παντός είδους κακοποίησης ανηλίκων; - Δεν μπορούμε να μιλούμε για αυξημένα κρούσματα παντός είδους κακοποίησης ανηλίκων, καθ ότι δεν υπάρχουν στοιχεία ως προς την πραγματική ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ διάσταση των πραγμάτων διαχρονικά. Εκείνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι υπάρχουν αυξημένες καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων. Η αναφορά μου σε αύξηση καταγγελιών αντί κρουσμάτων γίνεται για δύο λόγους. Πρώτο, διότι πολλές από αυτές τις καταγγελίες που γίνονται τον τελευταίο καιρό αφορούν σε συμβάντα και κρούσματα που έγιναν σε προηγούμενες χρονικές περιόδους και καταγγέλλονται μεταχρονολογημένα, και, δεύτερο, επειδή ειδικά σε τέτοιους τομείς εγκληματικότητας τείνουν να υπάρχουν πολλά αδήλωτα και μη καταγγελλόμενα κρούσματα, με αποτέλεσμα να μην έχουμε ενώπιόν μας στοιχεία ως προς την πραγματική διάσταση της κατάστασης. Η αύξηση των καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών οφείλεται, κατά τη γνώμη μου, στην περισσότερη ευαισθητοποίηση της κοινωνίας γενικά και των επαγγελματιών ειδικά, γύρω από το συγκεκριμένο θέμα, στην ποινικοποίηση της παράλειψης κάποιου να προβεί σε καταγγελία, ενώ γνωρίζει ότι ένα παιδί κακοποιείται σεξουαλικά, καθώς και στην αύξηση της εμπιστοσύνης που επιδεικνύει το κοινό στις αρμόδιες Υπηρεσίες, πράγμα που αντανακλά και στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, τις οποίες προσπαθούμε να βελτιώσουμε και να συντονίσουμε ακόμα περισσότερο. - Μήπως θα πρέπει να γίνει πιο αυστηρός ο νόμος; - Όσον αφορά στην αυστηρότητα του νόμου, ο νόμος προνοεί, πλέον, πολύ αυστηρές ποινές για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών και άλλων συναφών αδικημάτων. - Αν είχατε υπό την επίβλεψή σας έναν αγώνα όπως αυτόν στην Τρίπολη και οι φίλαθλοι επεδείκνυαν ακραία συμπεριφορά, πώς θα το αντιμετωπίζατε; - Έχουμε αποδείξει ότι τέτοιες συμπεριφορές τις αντιμετωπίζουμε με αποφασιστικότητα και ότι η πολιτική που ακολουθούμε είναι αυτή της μηδενικής ανοχής και της αυστηρής εφαρμογής της νομοθεσίας. Πρέπει, όμως, να σημειώσω και κάτι που έχω επαναλάβει αρκετές φορές, ότι δηλαδή για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού δεν πρέπει να αφήνεται μόνη της η Αστυνομία. Ο χουλιγκανισμός είναι ένα ψυχοκοινωνικό φαινόμενο, το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από την πολιτεία, γενικότερα, αλλά και άλλους φορείς και θεσμούς. Είναι ένα πρόβλημα, το οποίο υποδηλώνει ελλείμματα σε σχέση με την οικογενειακή θαλπωρή, την παιδεία και γενικά σε αρχές και αξίες και ως εκ τούτου η πολιτεία πρέπει να επενδύσει σ αυτούς τους τομείς που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τις αιτίες του προβλήματος. - Πρέπει να αυξηθεί ο ρόλος της Αστυνομίας στα γήπεδα ή πρέπει να αποχωρήσετε; - θα ήταν ευχής έργον να αποχωρούσαμε από τα γήπεδα. Αυτό θα σήμαινε ότι το φαινόμενο του χουλιγκανισμού έπαψε να υφίσταται. Ωστόσο, καθήκον μας είναι η τήρηση του νόμου και της τάξης και πρώτιστο μέλημά μας η προστασία της σωματικής ακεραιότητας των συμπολιτών μας. Ως Αστυνομία έχουμε πλήρη συναίσθηση των ευθυνών και υποχρεώσεών μας απέναντι στην κοινωνία και ως εκ τούτου η παρουσία μας στα γήπεδα, υπό τις σημερινές συνθήκες, κρίνεται απαραίτητη για λόγους που άπτονται καθαρά των αρμοδιοτήτων μας, είτε αυτοί είναι προληπτικοί είτε κατασταλτικοί. Δριμύ κατηγορώ από τον αρχηγό για τα θανατηφόρα -Γιατί συνεχίζεται ο φόρος αίματος στην άσφαλτο; -Αποτελεί, δυστυχώς, γεγονός ότι τον τελευταίο καιρό έχουν αυξηθεί οι θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις, αλλά και οι συγκρούσεις που προκαλούν μόνιμη αναπηρία ή βαρύτατες επιπλοκές στην υγεία. Η ωμή, δυστυχώς, πραγματικότητα είναι ότι οι οδικές συγκρούσεις είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης αμέλειας, ανεύθυνης και ασυνείδητης συμπεριφοράς. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Από τους 49 συνανθρώπους μας που έχασαν μέχρι στιγμής τη ζωή τους, συνεπεία οδικών συγκρούσεων φέτος, οι 48 οφείλονται στον ανθρώπινο παράγοντα και μόνο ένας στο οδικό δίκτυο. -Τι φταίει, κ. Αρχηγέ, και τι μέτρα πρέπει να ληφθούν; -Εκείνο, λοιπόν, που πρωτίστως φταίει είναι οι στάσεις, συμπεριφορές και νοοτροπίες όσον αφορά στην οδική συμπεριφορά. Η Αστυνομία δραστηριοποιείται σε δύο πεδία δράσης που αποσκοπούν στη μείωση των θανατηφόρων και σοβαρών οδικών συγκρούσεων: στην πρόληψη μέσα από δράσεις που αποσκοπούν στην ευαισθητοποίηση και την υιοθέτηση ορθολογικών οδικών στάσεων και συμπεριφορών και στην καταστολή παραβατικών οδικών συμπεριφορών. Η καταστολή, οι καταγγελίες, δηλαδή, έχουν να διαδραματίσουν τον δικό τους ρόλο σε ό,τι αφορά στην πρόληψη. Ωστόσο, δεν είναι η απάντηση στη λύση του προβλήματος των οδικών συγκρούσεων. Και τούτο γιατί θεραπεύουν το σύμπτωμα και όχι την αιτία. Είναι, όμως, αναγκαίες. Το μήνυμα που θέλω να δώσω είναι ότι πρέπει όλοι να συνδράμουμε στην υιοθέτηση μιας ώριμης, συνετής και αμυντικής οδικής συμπεριφοράς. Μιας οδικής συμπεριφοράς που θα καταδεικνύει το αυτονόητο. Ότι δηλαδή σεβόμαστε τη δική μας ζωή, τη ζωή των παιδιών μας και τη ζωή των συνανθρώπων μας. - Μπορείτε να μου περιγράψετε το προφίλ του μέσου οδηγού στους δρόμους; - Εδώ που έχουμε φτάσει θα πρέπει να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Υπάρχει μία μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας που έχουν την τάση προς την παραβατική οδική συμπεριφορά και αυτό, όπως ανέφερα και προηγουμένως, οφείλεται κυρίως σε βαθιά ριζωμένες στάσεις και νοοτροπίες που για να αλλάξουν απαιτείται συνεχής και συλλογική προσπάθεια. Δυστυχώς, για τη σκιαγράφηση του προφίλ του Κύπριου οδηγού δεν έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα επιστημονικές έρευνες, τα ευρήματα των οποίων σίγουρα θα αποτελούσαν πολύ χρήσιμα εργαλεία στα χέρια μας, καθώς και τροφή για περαιτέρω επεξεργασία. Η σκακιέρα της ονοματολογίας για το ματ στις βουλευτικές Οι συσχετισμοί δυνάμεων εντός του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ και τα νέα δεδομένα αναδιαμορφώνουν το εσωκομματικό τους σκηνικό Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Οι εξελίξεις στο Κυπριακό και στην οικονομία φαίνεται να αλλάζουν άρδην το πολιτικό σκηνικό όπως το γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Τα δύο μεγάλα κόμματα μετά από ανατροπές και νέα δεδομένα επιχειρούν ανασύνταξη στο εσωτερικό τους. Νέοι συσχετισμοί δυνάμεων, νέες ιδεολογικοπολιτικές ομάδες, παλαιά αλλά και νέα στελέχη δίνουν το «παρών» τους και παίζουν σημαντικό ρόλο, στον σχεδιασμό των κομμάτων για ενίσχυση της εκλογικής και πολιτικής τους δύναμης. Στο κάδρο εκτός ΔΗΣΥ μπαίνει πλέον και η Ελένη Θεοχάρους που είχε παραδεχτεί, πριν από την αποχώρησή της, στους στενούς της κύκλους πως ένιωθε πλέον «ξένο σώμα» στον Συναγερμό, προκαλώντας έντονα ερωτήματα για το ποιοι είναι οι συσχετισμοί δυνάμεων πλέον εντός του κόμματος και αν μπορούν να απορροφηθούν οι κραδασμοί που θα επιφέρει η πολιτική αυτονόμηση της ευρωβουλευτού. Ασφαλιστικές δικλίδες Στον ΔΗΣΥ υπάρχει μία ομάδα δυνατών στελεχών που βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή του κόμματος και έχουν αναλάβει ο καθένας από το πόστο του τη χάραξη πολιτικής του κόμματος. Η Στέλλα Κυριακίδου αναλαμβάνει πλήρως κοινωνικά θέματα και θέματα υγείας, ενώ ο Πρόδρομος Προδρόμου χειρίζεται εξ ολοκλήρου το ευαίσθητο χαρτοφυλάκιο των οικονομικών ζητημάτων. Ο Νίκος Τορναρίτης αποτελεί τον κατεξοχήν εκπρόσωπο της μετριοπαθούς τάσης του ΔΗΣΥ γύρω από τις εξελίξεις στο Κυπριακό, ενώ ο Μιχάλης Σοφοκλέους, ως ο εξ απορρήτων του προέδρου, χειρίζεται τα επικοινωνιακά ζητήματα, τη διαχείριση κρίσεων και τον σχεδιασμό πολιτικής του κόμματος, τόσο στις εκλογές όσο και στα καίρια ζητήματα του τόπου. Σε μία προσπάθεια εκσυγχρονισμού του λόγου και του ρόλου της, η ηγεσία του κόμματος προωθεί νέα στελέχη για την πρώτη γραμμή εν όψει βουλευτικών. Άτομα με πλούσιο βιογραφικό, πείρα στις πολιτικές ζυμώσεις και επαγγελματική κατάρτιση, όπως οι Δημήτρης Δημητρίου, Σάββια Ορφανίδου, Ξένια Κωνσταντίνου, Χαράλαμπος Σταυρίδης στοχεύουν στην έκφραση του προοδευτικού λόγου του κόμματος, προτάσσοντας επιχειρήματα περί της ανάγκης ανανέωσης εκ έσω, με αιχμή τη διαδικασία λύσης του Κυπριακού αλλά και την πολιτική αφύπνιση των νεότερων και πολιτικά αποστασιοποιημένων ψηφοφόρων. Το πατριωτικό ακροατήριο Η πολιτική αυτονόμηση της Ελένης Θεοχάρους προκαλεί αναμφίβολα νέα δεδομένα στον ΔΗΣΥ, αφήνοντας Η Ελένη Θεοχάρους εγκαταλείπει τον ΔΗΣΥ, αφήνοντας «ορφανό» το πατριωτικό του ακρωτήριο. στην ουσία «ορφανό» το πατριωτικό ακροατήριό από εκπρόσωπο. Όσο, λοιπόν, και αν η ηγεσία του κόμματος φέρεται να ακολουθεί την πολιτική της υποβάθμισης δεδομένης και της άρνησης του Αβέρωφ Νεοφύτου να τη συναντήσει πριν από την επισημοποίηση της παραίτησής της δεν αλλάζει το γεγονός ότι τα πράγματα διαφοροποιούν την εικόνα που είχε ο συναγερμικός Πρόεδρος για τις επικείμενες εκλογές. Θα πρέπει να σημειωθεί πως οι πιο σκληρές φωνές στο Κυπριακό δεν ακούγονται πλέον εντός ΔΗΣΥ, προκαλώντας Στο ΑΚΕΛ τα στελέχη επί διακυβέρνησης Χριστόφια εγκαταλείπουν διακριτικά τα πολιτικά δρώμενα. ερωτήματα κατά πόσο το ακροατήριο του κόμματος έχει διαμορφωθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό που η συντριπτική πλειοψηφία να στηρίζει και να επικροτεί πλήρως την πολιτική Αναστασιάδη στο εθνικό ζήτημα. Θα πρέπει να σημειωθεί από την άλλη πως εντός του ΔΗΣΥ υπάρχουν και αρκετές φωνές στελεχών που βλέπουν με προβληματισμό τα όσα διαμείβονται στο εθνικό θέμα, χωρίς ωστόσο να είναι ακόμα έτοιμοι να διαχωρίσουν τη θέση τους από αυτή της ηγεσίας. Η επόμενη στρατηγική κίνηση του Αβέρωφ Νεοφύτου, η οποία και αναμένεται, θα καταδείξει κατά πόσο η παραίτηση αυτή θα αποτελέσει ένα ανασταλτικό παράγοντα στις βλέψεις του για αυτοδυναμία στις επικείμενες εκλογές. Δεν αποκλείεται, πάντως, η επιστράτευση στελεχών που βρίσκονται πλέον στο Προεδρικό, με τα ονόματα του Χάρη Γεωργιάδη και του Χριστόφορου Φωκαΐδη να παραμένουν ψηλά στην ατζέντα. ΑΚΕΛ στην ανανέωση Σε πλήρη ανασύνταξη φαίνεται να βρίσκεται και το κόμμα της Αριστεράς, προβάλλοντας νέα στελέχη και νέες ιδέες. Η ομάδα των νέων στελεχών που είχαν αναλάβει και τη διαχείριση του Μαρί, Γιώργος Λουκαΐδης, Άριστος Δαμιανού, Στέφανος Στεφάνου και Χρίστος Χριστοφίδης θεωρούνται πλέον φαβορί για το κόμμα και τις επικείμενες βουλευτικές εκλογές. Ιδιαίτερο έρεισμα όμως καταγράφουν και άλλοι όπως ο Ανδρέας Καυκαλιάς και ο Γιώργος Γεωργίου που μπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι. Πέραν όμως των κομματικών ή πολιτικών αξιωματούχων είναι και άλλα νεότερα στελέχη που δουλεύουν στο παρασκήνιο και αποκτούν ερείσματα στην κοινωνία αλλά και στη βάση του κόμματος, όπως η στενή συνεργάτιδα του γ.γ, Μαρίνα Σάββα, ο Χάρης Πολυκάρπου και Χάρης Καράμανος. Το ζήτημα που προβληματίζει ιδιαίτερα είναι το ποια θέση έχει πλέον η παλιά στρατιά του κόμματος. Ιστορικά στελέχη εγκαταλείπουν διακριτικά τον άλλοτε βασικό ρόλο τους εντός του κόμματος και της πολιτικής σκηνής ευρύτερα. Ο Σταύρος Ευαγόρου αποχωρεί από τα κοινοβουλευτικά έδρανα, ενώ οι Κίκης Καζαμίας και Ανδρέας Χρίστου έχουν αποσυρθεί στη Λεμεσό. Ο επί σειρά ετών ηγέτης των συνδικαλιστών Πάμπης Κυρίτσης, μετά και από το τελευταίο εκλογικό συνέδριο, χάνει το έρεισμά του στη βάση του ΑΚΕΛ και στη θέση του ως γ.γ της ΠΕΟ προαλείφεται η πρώην υπουργός Εργασίας Σωτηρούλα Χαραλάμπους. Στους στόχους της ηγεσίας φαίνεται να είναι και η αξιοποίηση της Ελένης Μαύρου, με την ίδια να κατεβαίνει ως υποψήφια βουλευτής στην επαρχία Κερύνειας. Ήδη κομματικά στελέχη ανησυχούν πως η σιδηρά κυρία της Αριστεράς δεν έχει τα ερείσματα παλαιότερων χρόνων, διαβλέποντας πως αυτή τη φορά θα μείνει εκτός κοινοβουλίου με τον γιο του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας Χρίστο Χριστόφια, να καταλαμβάνει την έδρα της επαρχίας Κερύνειας. Ζήτημα ανοικτό παραμένει και το τι θα κάνει ο επί έτη πρώτος σε ψήφους Νίκος Κατσουρίδης, ο οποίος παρά τον περιορισμό κοινοβουλευτικών θητειών και της αποβολής του από το κόμμα εξακολουθεί να δηλώνει πολιτικά παρών.

11 11-POLITIKI _Master_cy 20/11/15 18:55 Page 11 Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Σε κινούμενη άμμο για την κυβέρνηση εξελίσσεται το ΓΕΣΥ Ποια λάθη του παρελθόντος ενδέχεται να επαναληφθούν Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Αν υπάρχει κάτι που γνωρίζει πλέον η κυβέρνηση, εφόσον το ΓΕΣΥ ενυπήρχε ως δημιουργία στα «θέλω», είναι ότι η πορεία μέχρι το «μπορώ» παραμένει, ακόμη, μακρά, ενώ έχει ήδη καταγραφεί μία παραίτηση, αυτή του τέως υπουργού Υγείας Φίλιππου Πατσαλή. Η παραίτηση αυτή, στο προσκήνιο και βάσει των όσων ο ίδιος ο τέως υπουργός δήλωσε, έγινε για προσωπικούς λόγους. Επί της ουσίας, όμως, αναγνωρίζεται από όλους ότι ένας επιφανής επιστήμονας, όπως ο κ. Πατσαλής, δέχτηκε τη θέση προσπαθώντας να φέρει εις πέρας το ΓΕΣΥ, δίχως όμως ο ίδιος να είναι σε θέση να αντεπεξέλθει με όλα τα μέτωπα ανοιχτά (τα οποία δημιούργησε και ο ίδιος), πρωτίστως σε επικοινωνιακό επίπεδο. Οι σχέσεις του κ. Πατσαλή με αξιωματούχους στα διάφορα επίπεδα της Υγείας πέρασε κύματα, με αποκορύφωμα τις εκάστοτε παρεμβάσεις του στον Τύπο και με μακροσκελείς επιστολές, όπου εκεί ξεδίπλωνε τη σκέψη του για το τι πρέπει να γίνει, κάτι που σχολιάστηκε, όμως, αρνητικά από πολιτικούς κύκλους και του ιδίου του κόμματός του. Όπως δηλώνουν πηγές πέριξ της Κυβέρνησης στην «Κ», «ο κ. Πατσαλής είχε ανοίξει έναν μεγάλο κύκλο αντιπαράθεσης, που τελικά δεν ωφέλησε κανέναν, ούτε και τον ίδιο. Είναι δεδομένο ως έναν βαθμό πως ο κ. Πατσαλής θέλησε να κάνει ηρωική έξοδο και να <<<<<<< Όπως δήλωσε αρμόδια πηγή στην «Κ», «πρώτα πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις που προνοεί και η έκθεση της McKinsey & Co και μετά να προχωρήσουμε». δείξει πως τα έβαλε με τα κατεστημένα», κατέληξε η ίδια πηγή. Από την άλλη και εφόσον «αυγά δεν έσπασαν», όπως απαντούσαν κύκλοι του Προεδρικού στις προτροπές Αβέρωφ για ανασχηματισμό μετά την παραίτηση Πατσαλή, καλύφθηκε η θέση με την ανάληψη της ηγεσίας του υπουργείου από τον Γιώργο Παμπορίδη, εκ φύσεως διαφορετικό άνθρωπο από τον κ. Πατσαλή, με την πρόθεση αυτή τη φορά να μην επαναληφθούν από καμία πλευρά προηγούμενα λάθη. Ο κ. Παμπορίδης ξεκίνησε από άλλη αφετηρία, όντας γέννημα θρέμμα της αστικής Λευκωσίας, με οικογενειακό εκτόπισμα και κύκλο που ξεπερνά το δικηγορικό στερέωμα και φτάνει μέχρι τα media. Είναι, όμως, πιο κλειστός ως άνθρωπος, με ισχυρή άποψη για το έργο που έχει τη δυνατότητα να παράξει «βάσει και των οδηγιών και των χρονοδιαγραμμάτων που έχει πάρει», όπως τονίζει πηγή κοντά στον υπουργό, οπότε και δέχτηκε τη θέση με τη φιλοσοφία του «δεν έχω τίποτα να χάσω». Συνηθίζει, άλλωστε, να λέει με το θάρρος της γνώμης του σε συνεργάτες και φίλους «εγώ δεν είμαι κολλημένος στην καρέκλα», στάση που προκαλεί τριγμούς στις πολιτικές του επαφές, με μέλη της Κυβέρνησης. Έχει καταστεί σαφές, με τα λεγόμενα του κ. Παμπορίδη, πως δεν θα είναι «εύκολος στόχος» είτε περάσει είτε όχι το ΓΕΣΥ, μήνυμα που έχει πάει προς όλες τις πολιτικές κατευθύνσεις, κυρίως στο εσωτερικό της Κυβέρνησης, που βλέπει, από την άλλη, σχεδόν κάθε δήλωσή του να επικροτείται από την αντιπολίτευση. Επί του παρόντος, όπως προκύπτει, υπάρχει αμφισημία για το πώς διαχειρίζεται και ο ίδιος ο Αβέρωφ Νεοφύτου την υπόθεση ΓΕΣΥ τόσο σε κομματικό όσο και σε κυβερνητικό επίπεδο, με τις πληροφορίες να λένε πως είναι συγκρατημένα αισιόδοξος και κρατά στάση αναμονής, εφόσον η πορεία μέχρι να επέλθει νομοσχέδιο είναι μακρά. Από την άλλη, οι πληροφορίες από το παρασκήνιο δεν θέλουν τις αντίθετες απόψεις που επικρατούν στην Κυβέρνηση για το ΓΕΣΥ να είναι αγεφύρωτες. Ο ίδιος δε ο υπουργός Υγείας αισθάνεται ότι έχει τη στήριξη του Προέδρου ως προς την ολοκλήρωση του σχεδίου, ενώ μέχρι τότε «έχουν πολλά να γίνουν και αν δεν αισθανόταν ότι έχει στήριξη δεν θα ασχολούνταν με το ΓΕΣΥ, αλλά θα περνούσε μήνες μελετώντας το. Κάτι τέτοιο, όμως, Από πλευράς κύκλων του Προεδρικού, ο κ. Παμπορίδης έχει το «πράσινο φως» για τη δημιουργία ΓΕΣΥ, μέσα όμως σε συγκεκριμένο πλαίσιο. δεν είναι στο χαρακτήρα του», δήλωσε στην «Κ» αρμόδια πηγή. Πού συμφωνούν Κάνοντας ένα βήμα, επί της ουσίας αν και υπήρχαν με την πλευρά της Τρόικας οι συμφωνημένες γενικές αρχές που θα διέπουν το ΓΕΣΥ, αυτό δεν πέρασε στις πρώτες θέσεις της κυβερνητικής ατζέντας, εν μέρει διότι η ανάκαμψη του χρηματοπιστωτικού συστήματος και νομοσχέδια όπως των εκποιήσεων, του πλαισίου αφερεγγυότητας και της πώλησης δανείων κρίθηκαν και από τους δανειστές ως πλέον επείγοντα. Τις τελευταίες ημέρες, αν και κατεγράφη στον Τύπο ότι υπάρχει ενδοκυβερνητική κόντρα με φόντο το ΓΕΣΥ, ανάμεσα στον υπουργό Υγείας Γιώργο Παμπορίδη, τον ΥΠΟΙΚ Χάρη Γεωργιάδη και τον υφυπουργό παρά τω προέδρω Κωνσταντίνο Πετρίδη, επί της ουσίας η εικόνα δεν είναι ακριβώς έτσι. Υπάρχει σαφής πρόθεση εκ μέρους και των τριών καταρχάς να μην προχωρήσει η δημιουργία του ΓΕΣΥ, απλώς «για να πούμε ότι το κάναμε». Με αυτό ως αφετηρία, οι πληροφορίες της «Κ» επιμένουν πως ο κ. Παμπορίδης βρίσκεται στην ίδια πλευρά με τον Χάρη Γεωργιάδη, εφόσον από τη συνεργασία των δύο θα δοθεί απάντηση ίσως στο πιο σημαντικό ερώτημα που αφορά στο ΓΕΣΥ, της κοστολόγησης του σχεδίου. Κύκλοι της Κυβέρνησης, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, προκρίνουν πως το ΓΕΣΥ θα είναι «ένας μεγάλος φόρος», εφόσον το κράτος θα φορτωθεί με 7% του ΑΕΠ κάθε χρόνο. Μέχρι στιγμής, και από πλευράς κύκλων του Προεδρικού, ο κ. Παμπορίδης έχει το «πράσινο φως» για τη δημιουργία ΓΕΣΥ, μέσα, όμως, σε συγκεκριμένο πλαίσιο. Όπως δήλωσε αρμόδια πηγή στην «Κ», «πρώτα πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις που προνοεί και η έκθεση της McKinsey & Co και μετά να προχωρήσουμε. Πρόσθεσε δε πως «πρέπει να γίνουν πρώτα οι μεταρρυθμίσεις και μετά να εφαρμοστεί το ΓΕΣΥ, εφόσον διαφορετικά μιλάμε για ένα ταβάνι χωρίς κολώνες». Τέσσερα, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, είναι τα δεδομένα. Πρώτον, να γίνει κοστολόγηση όλων των υπηρεσιών, που δεν έγινε ακόμη. Δεύτερον, να συμφωνηθούν οι συνεισφορές με εργοδότες και εργοδοτούμενους. Εφόσον το ΓΕ- ΣΥ θεωρείται ως ένας μεγάλος φόρος στην οικονομία, το ποσό μεταξύ των δύο πλευρών θα πρέπει να είναι συμφωνημένο. Τρίτον, να συμφωνήσουν οι πάροχοι της υγείας να συμμετάσχουν στο σχέδιο και μέχρι στιγμής είναι άγνωστο αν έχουν συμφωνήσει ιδιώτες γιατροί. Τέταρτον, να αυτονομηθούν τα νοσοκομεία, με την αίρεση ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία από την πλευρά των εργαζομένων, το θέμα θα έχει και πολιτική χροιά, εφόσον θέση θα κληθούν να πάρουν και τα κόμματα. Κύκλοι του υπουργείου Υγείας, από την άλλη, λένε πως δεν χρειάζεται να γίνει νέα οικονομική μελέτη, εφόσον υπάρχει αυτή της Mercer. Όπως προκύπτει, παράλληλα, την ερχόμενη εβδομάδα, πιθανότατα την Τετάρτη, θα λάβει χώρα συνάντηση κλιμακίων του ΥΠΟΙΚ και του υπουργείου Υγείας, όχι, όμως, για συζήτηση επί της δαπάνης του σχεδίου, αλλά επί της συλλογής δεδομένων του ΥΠΟΙΚ. «Η διαφορά που προκύπτει με το ΥΠΟΙΚ είναι ότι το υπουργείο Υγείας υποστηρίζει πως δεν πρέπει να γίνονται συνέχεια μελέτες. Ίσως χρειάζεται επικαιροποίηση της κοστολόγησης, εφόσον η έκθεση της Mercer ήταν με ευρήματα του Τώρα πάμε να βάλουμε ΓΕ- ΣΥ Πρέπει κάποιος να συνυπολογίσει τη διαφορά. Δεν είναι δύσκολο να κάτσει ένα οικονομικό επιτελείο σε έναν μήνα και να κάνει επικαιροποίηση», δήλωσε στην «Κ» αρμόδια πηγή.

12 12-PARAPOLITIKA_Master_cy 20/11/15 23:21 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 Άρατε πύλας οι άρχοντες, η Ελένη είναι εδώ! Στο λιμάνι της Λεμεσού Όπως ο Λεχ Βαλέσα ξεκίνησε την επανάστασή του από το λιμάνι του Γκντανσκ με την Αλληλεγγύη του έτσι και η θεοφιλέστατη Ελένη Θεοχάρους ξεκινά με τη δική της Αλληλεγγύη από το αεροδρόμιο των Βρυξελλών για το λιμάνι Λεμεσού προφανώς! Ένας φίλος συναγερμικός που δεν ξεκαθάρισε αν είναι υπέρ η κατά της Κίνησης Θεοχάρους, έκαμε μια εύστοχη παρατήρηση. Θα είναι η πρώτη γυναίκα υποψήφια για την προεδρία της Δημοκρατίας στην Κύπρο, αν φυσικά καταφέρει να μπει με την Αλληλεγγύη της στη νέα Βουλή! Ορθώς και πληρώνεται ο Κύριος! Προεδρική πρωτοβουλία Πρέπει να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους γι αυτό εκτιμούμε ότι η κίνηση του Προέδρου Αναστασιάδη να μαζέψει τους επικεφαλής των τραπεζών με στόχο την προσπάθεια ουσιαστικών αναδιαρθρώσεων στα δάνεια με σχετικές εκπτώσεις και μειώσεις στα επιτόκια είναι η ενδεδειγμένη. Ωστόσο, Πρόεδρε αργήσατε πολύ, πάρα πολύ! Από τη στιγμή που πέρασε από τη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο για την πώληση δανείων και με τον τρόμο των ταμείων-αρπακτικών να αιωρείται πάνω από τα κεφάλια του κόσμου, το πουλί μάλλον έχει πετάξει Εκείνος ο δανειολήπτης που από το Κούρεμα και εντεύθεν είτε έχασε τη δουλειά του είτε τον μισό μισθό του και τίποτε από τα δύο δεν έχει ανακτήσει και δεν θα ανακτήσει ενόσω η οικονομία δεν μπει στον δρόμο της ανάπτυξης, είναι σαν την καλαμιά στον κάμπο! Άρα άμωμοι (βλ. ανέστιοι) εν οδώ αλληλούια, Πρόεδρε! Αρατε πύλας οι άρχοντες υμών και επάρθητε πύλαι αιώνιοι και εισελεύσεται η βασίλισσα της δόξης! Ελένη η κραταιά με τον νέο εκπρόσωπο Τύπου που έχει διορίσει στη θέση του Γιάννου Χαραλαμπίδη! Θεσμικός κατά το δοκούν Τη θρησκευτική του προσήλωση στους θεσμούς υπερτόνισε ο πρόεδρος της Βουλής Γιαννάκης Ομήρου, ως απάντηση στις αντιδράσεις των σοσιαλιστών για την πρωτοβουλία του να απουσιάσει από την Ολομέλεια της Βουλής για την ψήφιση της πώλησης δανείων, κρίνοντας έτσι και το τελικό αποτέλεσμα. Η προσήλωσή του στους θεσμούς είναι μάλλον κατά το δοκούν, σύμφωνα με παρατήρηση συναγωνιστή του, καθώς στη συζήτηση για το πλαίσιο αφερεγγυότητας παρευρέθηκε και ψήφισε, χωρίς να τον ενοχλήσει το γεγονός ότι προήδρευε παράλληλα και της Δημοκρατίας. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως πως ενόσω διαδραματιζόταν η κρίσιμη Ολομέλεια, στην οποία διαφαινόταν πως η έγκριση του νομοσχεδίου για πώληση δανείων θα περνούσε με μία και μόνο ψήφο, ο Γιαννάκης Ομήρου βρισκόταν στο γραφείο του στη Βουλή και παρακολουθούσε από την τηλεόραση τα τεκταινόμενα. Αυτός ήταν και ο λόγος που ενέτεινε τις αντιδράσεις στους κόλπους της ΕΔΕΚ με κάποιους να θέτουν πλέον ζήτημα κυρώσεων στον Γιαννάκη Ομήρου. Η θέση αυτή μπορεί να απορρίφθηκε πανηγυρικά κατά τη διάρκεια της συνεδρία του Πολιτικού Γραφείου, αλλά έχει ήδη μπει στο τραπέζι ως μία πιθανή λύση, καθώς η υπομονή των ΕΔΕΚιτών απέναντι στα καπρίτσια του τέως προέδρου άρχισε να εξαντλείται. Κουφάλες δεν ξοφλήσαμε Σκηνές απείρου κάλλους έλαβαν χώρα στην τελευταία Ολομέλεια της Βουλής κατά την οποία πέρασε ο νόμος των πολιτικών κομμάτων ο οποίος μειώνει την κρατική χορηγία των μικρότερων κομμάτων. Αλησμόνητη η δήλωση του Γιώργου Περδίκη ο οποίος χαρακτήρισε ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ σφαγείς του πολιτικού του λόγου. Στην ιδιαίτερα συναισθηματική του τοποθέτηση, ο Γιώργος Περδίκης προειδοποίησε τα μεγάλα κόμματα με το γνωστό άσμα «κουφάλες δεν ξοφλήσαμε». Και είναι γεγονός πως παρά τις συναισθηματικά φορτισμένες δημόσιες αντιδράσεις του για τις προσπάθειες συρρίκνωσης τόσο του πολιτικού του λόγου όσο και της οικονομικής του ενίσχυσης, ο Οικολόγος βουλευτής μελετά μεθοδικά και ψύχραιμα τις επόμενες κινήσεις του ούτως ώστε να εξασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση και την παραμονή του στα κοινοβουλευτικά έδρανα. Σαλάμι Αβέρωφ-Άντρου Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, σε μία προσπάθεια να κατευνάσει τις αντιδράσεις των μικρότερων στην τελευταία Ολομέλεια επιχείρησε την τακτική ψήφισης μιας τροπολογίας από τον καθένα, ούτως ώστε να ικανοποιήσει όλους. Μία τακτική που επιχείρησε να ακολουθήσει και το ΑΚΕΛ, σε τροπολογία των Οικολόγων. Η συναινετική προσπάθεια Αβέρωφ-Άντρου εξελίχθηκε σε γκάφα, καθώς θα περνούσαν τροποποίηση γύρω από το σημαντικό ζήτημα των συνδεδεμένων οργανώσεων. Αμίμητη η παρέμβαση του Νίκου Κατσουρίδη, προς τους δύο πολιτικούς αρχηγούς, πως για τις τροπολογίες θα πρέπει να τοποθετούνται μόνο όσοι γνωρίζουν το θέμα. Προβληματίζει το απόρρητο Από αναβολή σε αναβολή οδηγείται το νομοσχέδιο προστασίας του απορρήτου της ιδιωτικής επικοινωνίας. Και αυτό γιατί κανένα από τα κόμματα, ιδιαίτερα ο ΔΗΣΥ, δεν θέλει να περάσει ένα νομοσχέδιο που στην ουσία παραβιάζει προσωπικά δεδομένα και καταπατά ανθρώπινα δικαιώματα. Ήδη σύμφωνα με πληροφορίες συναγερμικά στελέχη προσπαθούν να περάσουν το μήνυμα στον Υπουργό Δικαιοσύνης, ο οποίος επιμένει σε προβληματικές πρόνοιες του νομοσχεδίου. Στον ΔΗΣΥ έχουν ήδη εναποθέσει τις ελπίδες τους στις τροπολογίες που καταθέτει ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού, ο οποίος ήδη έχει καταθέσει πολλές σημαντικές τροποποιήσεις για τη βελτίωση ενός ιδιαίτερα προβληματικού νομοσχεδίου. Η χίμαιρα Χούρικαν Την οργή ολόκληρου του πολιτικού συστήματος κατάφερε να προκαλέσει ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου Τζον Πάτρικ Χούρικαν με τις δηλώσεις του ότι το βουλευτικό σώμα ωθεί τους οφειλέτες να μην εξοφλούν τα δάνειά τους. Ιδιαίτερη Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Ιωνάς Νικολάου Ο υπουργός Δικαιοσύνης Ιωνάς Νικολάου σκάρωσε ένα νομοσχέδιο περί προστασίας του απορρήτου της ιδιωτικής επικοινωνίας, δίνοντας ένα υπερόπλο στον Κώστα, κατασκευασθέν υπό του Λουκή κι αντί να προστατεύεται η ιδιωτική επικοινωνία γίνεται διάτρητη. Πρόκειται για την έβδομη κίτρινη κάρτα του Ιωνά ενόχληση προκάλεσε στην Πινδάρου, με κομματικά στελέχη να θεωρούν απαράδεκτο το γεγονός ότι ο ΔΗΣΥ δεν απάντησε στις δηλώσεις Χούρικαν, καθώς όπως αναφέρουν έχει την πρώτη ευθύνη για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Οι ιστορίες του Σταύρου Είδα την πρόσκληση που έφτασε στο inbox μου για την εκδήλωση που θα γίνει αύριο Δευτέρα, στη 7 μ.μ. στη Δημοσιογραφική Εστία εις μνήμη του μακαριστού συναδέλφου Σταύρου Αγγελίδη και θυμήθηκα τις πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες που μας έλεγε, για τα παλιά χρόνια της δημοσιογραφίας στην Κύπρο, όταν περιμέναμε με τις ώρες στο Προεδρικό Μέγαρο να τελειώσει κάποια συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου ή κάποια συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με κάποιο ξένο διπλωμάτη. Το Κυπριακό και τότε βρισκόταν σε κρίσιμη καμπή. Και τότε, εκείνοι που δεν ήθελαν λύση έψαχναν αμαρτίες Προέδρων σε ανεβασμένες ή κατεβασμένες σημαίες στις λιμουζίνες κι οι άλλοι έβλεπαν τις ευκαιρίες να φεύγουν η μία μετά την άλλη σαν τα χρόνια που πάνε και δεν επιστρέφουν. Ο Σταύρος έφυγε ξαφνικά προδομένος από την καρδιά του κι εμείς συνεχίζουμε να μετράμε κρίσιμες καμπές και χαμένες ευκαιρίες. Φυσικά τώρα που πέρασαν τα χρόνια κι είδαν τα μάτια μας πολλά ξέρουμε γιατί δεν λύνεται το Κυπριακό Αιωνία σου η μνήμη Σταύρε Αγγελίδη κι ευχαριστούμε για τις ωραίες ιστορίες, τις λέμε κι εμείς παρακάτω. Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Το «new deal» της παιδείας ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Επιστήμονες για 300 ευρώ Οι συλλήψεις των μαθητών για τα επεισόδια της Δευτέρας, πέραν της ορθότητας ως προς την απόδοση δικαιοσύνης, είναι ίσως μία από τις πρώτες κινήσεις που απαντούν στην ασυδοσία της κυπριακής κοινωνίας. Παρόμοια επεισόδια είχαμε και στο παρελθόν και μεγαλύτερης, μάλιστα, έντασης και κλίμακας, αλλά πάντα αφήναμε τους πρωταγωνιστές να ξεγλιστρούν με αστείες δικαιολογίες. Αν και αποφεύγω τις υπερβολές, στην προκειμένη νιώθω πως η πίεση των social media λειτούργησε καταλυτικά για τις συλλήψεις. Και αυτό το λέω ξέροντας πως τόσο το υπουργείο Δικαιοσύνης, αλλά και ο υπουργός ο ίδιος, όσο και η Αστυνομία τα παρακολουθούν και τα λαμβάνουν υπόψη. Ας είναι αυτός ο τρόπος, χαλάλι. Το σημαντικό, όμως, δεν είναι αυτό, αλλά να καταλάβουμε πως τα πάντα ξεκινούν και τελειώνουν από την παιδεία που ως Πολιτεία παρέχουμε στα παιδιά μας. Και το ουσιαστικότερο, που αφορά στην ανάλυση των λόγων που οι μαθητές όρμησαν στα αυτοκίνητα των Τουρκοκυπρίων, αλλά και στην αλλαγή του αισθήματος της ατιμωρησίας. Το να παρανομούμε και να ξέρουμε πως τίποτα δεν θα συμβεί είναι και θέμα παιδείας και αφορά σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας. Από τη βία στα γήπεδα, τις παρανομίες στους δρόμους, μέχρι και τα πιο σοβαρά ποινικά αδικήματα. Τα επεισόδια της Δευτέρας μας ξεγυμνώνουν για άλλη μία φορά. Μας θυμίζουν πόσο ρηχοί είμαστε και πόσο επιφανειακά αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία τα παιδιά μας. Αποδεικνύουν, επίσης, το πόσο δειλοί είμαστε στο να αντιμετωπίσουμε τις αλήθειες που εδώ και σαράντα χρόνια κρύβουμε κάτω από το χαλί. Διδάσκουμε στα παιδιά μας πολιτική αγωγή, αλλά δεν αναφέρουμε καν τη διζωνική ομοσπονδία. Αφήνουμε τον κάθε ένα σημερινό μαθητή και αυριανό πολίτη να φαντάζεται ό,τι θέλει για το τι μπορεί να είναι η ομοσπονδία. Σε πρόσφατη κουβέντα που είχα μαζί με μερικούς, ένας μου είπε πως θα έχουμε σύνορα και οδοφράγματα. Χρειάζεται να δημιουργήσουμε όλοι μαζί, δεξιοί, αριστεροί, κεντρώοι, ένα εθνικό σύμφωνο για την παιδεία μας. Μας βόλευε αυτή η ασάφεια. Βόλευε κόμματα για να μπορούν να συνεχίσουν τον μακροχρόνιο και ανένδοτο αγώνα, βόλευε τα συνθήματα και τα χαϊδέματα στα αυτιά των προσφύγων κυρίως, αλλά και όλων. Θρέψαμε, όμως, ένα θηρίο που φαντάζει ανήμερο και άγριο. Το χειρότερο είναι πως ακόμα και σήμερα κλείνουμε τα μάτια ή στην καλύτερη φοράμε ροζ γυαλιά και λέμε πως όλα είναι μία χαρά. Η υποκρισία μας, όμως, δεν έχει τελειωμό. Η πρόταση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΔΗΣΥ για να διδάσκουμε στα σχολεία τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, πριν περίπου ενάμιση χρόνο, ανάγκασε όλους όσοι σήμερα φορούν προβιά να βγάλουν τα νύχια τους. Και είναι οι ίδιοι που βγάζουν τα ίδια ακριβώς νύχια σε κάθε πρόταση που θα εκσυγχρονίσει το ωρολόγιο πρόγραμμα και τα σχολεία μας. Είναι οι ίδιοι που φοβούνται πως η οποιαδήποτε αλλαγή θα ενοχλήσει την εξίσωσή τους και θα τους βγάλει από τη ραστώνη τους. Χρειάζεται να είμαστε τολμηροί. Και να λέμε στα παιδιά μας, στους μαθητές μας, τις αλήθειες. Χρειάζεται, επίσης, να δημιουργήσουμε όλοι μαζί, δεξιοί, αριστεροί, κεντρώοι ένα εθνικό σύμφωνο για την παιδεία μας. Το δικό μας «new deal», με στρατηγικό πλάνο για την παιδεία που θέλουμε, για τους πολίτες που θέλουμε να βγάζουν τα σχολεία μας, μακριά από τις μικροπολιτικές μας σκοπιμότητες. Να συμφωνήσουμε, όμως, πως θα μείνουμε όλοι πιστοί σε αυτό το πλάνο, ανεξαρτήτως του ποιος θα κυβερνά. Το πρώτο συστατικό είναι η πολιτική βούληση. Όταν την βρούμε αυτή, τα άλλα είναι εύκολα. dmdemetriou.com Πολυεθνική εταιρεία με έδρα την Κύπρο θέλησε πρόσφατα να προσλάβει τρεις επιστήμονες σε τεχνικό τομέα. Οι αιτήσεις εκατοντάδες από ενδιαφερομένους, με πολύ περισσότερα προσόντα από αυτά που τέθηκαν ως προαπαιτούμενα, κατά την προκήρυξη των θέσεων. Η αρχική απόφαση των μεγάλων αφεντικών της εταιρείας ήταν να προσφερθεί μισθός ευρώ, δηλαδή ένας χαμηλός μισθός για τα δεδομένα της εταιρείας. Ωστόσο, σκέφτηκαν να καταγράψουν στην προκήρυξη μισθό ευρώ, ώστε να προκαλέσουν το ενδιαφέρον από νέα άτομα, με τα τυπικά προσόντα και χωρίς μεγάλη πείρα. Ακολούθησαν προφορικές συνεντεύξεις όχι γραπτές, γιατί υπήρχαν τα πτυχία- και διάλεξαν τους τρεις πιο «έξυπνους», οι οποίοι προκάλεσαν το ενδιαφέρον της ομάδας των εξεταστών. Η πολυεθνική εταιρεία δεν θέλησε να χαλάσει το «παζάρι» εντός της εταιρείας κάτι που κτίστηκε με πολλούς κόπους και πολύ χρήμα- και πρόσφερε στους νέους επιστήμονες μισθό ευρώ και τα υπόλοιπα 500 ως επιδόματα μετακίνησης, τηλεφώνου και κάποιων άλλων ωφελημάτων. Κύπριος, διευθυντικό στέλεχος της πολυεθνική εταιρείας, ο οποίος ήταν μέλος της ομάδας που επέλεξε τους τρεις επιστήμονες, μεταξύ καφέ και κουβέντας, ομολογούσε ότι δεν περίμενε τέτοια θλιβερή κατάσταση. Δυνατά μυαλά, με σπουδαία πτυχία, προέβαιναν σε εκκλήσεις, να εργαστούν δωρεάν για μερικούς μήνες, πριν η εταιρεία αποφασίσει για την πρόσληψη. Μάλιστα, ένας από τους τρεις που προσλήφθηκαν, με ιδιαίτερα ισχυρά προσόντα, προσφέρθηκε να δουλέψει για μερικούς μήνες με μισθό 300 ευρώ. Ωστόσο, αυτό δεν έγινε αποδεκτό, αφού θα αποτελούσε κακό για την ίδια την εταιρεία, που διαθέτει ένα εξαιρετικά καλό όνομα διεθνώς. Ο Κύπριος διευθυντής, σημείωνε με νόημα, ότι εμείς μπορούμε από το πρώτο ραντεβού, να εντοπίσουμε τους πιο ικανούς, τους πιο κατάλληλους για τη δουλειά που θέλουμε. Δεν χρειάζεται να θέτουμε σε δοκιμασία τους νέους συνεργάτες μας, γιατί έτσι βλέπουν τους υπαλλήλους. Εξάλλου, αυτοί οι άνθρωποι, για όσο χρόνο συνεργαζόμαστε, θα βρίσκονται συνεχώς σε καθεστώς ελέγχου και μέτρησης της παραγωγικότητάς τους. Η εταιρεία, επεσήμανε, σπάνια διώχνει εργαζομένους. Δεν είναι δυνατό, νέοι άνθρωποι που σπούδασαν στα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης, να παραμένουν άνεργοι ή να ταπεινώνονται και να εξευτελίζονται από ημι-μορφωμένους επιχειρηματίες. Ο άνθρωπος με το πλούσιο βιογραφικό, ο οποίος ζει στο εξωτερικό, μιλούσε με πραγματική θλίψη για την κατάντια του νησιού και την εκμετάλλευση των νέων ανθρώπων από το κατεστημένο του νησιού. Δεν είναι δυνατό, έλεγε, νέοι άνθρωποι που σπούδασαν στα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης, που οι γονείς τους δαπάνησαν δεκάδες χιλιάδες ευρώ, να παραμένουν άνεργοι ή να ταπεινώνονται και να εξευτελίζονται από ημι-μορφωμένους επιχειρηματίες, οι οποίοι καθόλου δεν τιμούν τη θέση τους και δεν αξίζουν τα χρήματα που κερδίζουν. Προχώρησε και μίλησε με τα μελανότερα χρώματα για τη δημόσια διοίκηση, η οποία εμποδίζει αντί να προωθεί την ανάπτυξη του τόπου. Το κακό είναι πολύ πιο μεγάλο από ό,τι φαντάζεται το πολιτικο-οικονομικό κατεστημένο, συνέχιζε να μονολογεί ο άνθρωπος, που λατρεύει τον τόπο που γεννήθηκε και έπραξε στα κρυφά όσα λίγοι για την πατρίδα του. «Όλα κάνουν κύκλο και όλοι αυτοί που απολαμβάνουν χωρίς κόπο πολυτελέστατα γραφεία και κυκλοφορούν με λιμουζίνες θα κληθούν να πληρώσουν το τίμημα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Δεν είναι δυνατό ακόμη να έχουμε δίπλα μας ανθρώπους που εξαναγκάζονται να καταφεύγουν στα κοινωνικά παντοπωλεία και αφήνουμε κουτοπόνηρους εργοδότες να εκμεταλλεύονται τους νέους. Μετά τη χαμένη γενιά του 1974, που υπέφερε και ξενιτεύτηκε για να επιβιώσει, σήμερα δημιουργούμε τη χαμένη γενιά του 2013, γιατί απλά η άπληστη γενιά του 2000 εξακολουθεί να συμπεριφέρεται με λογικές αρπαχτής», έλεγε. Και κατέληξε λέγοντας ότι ο μόνος κανόνας που δεν ανατρέπεται στην φύση είναι η θεία δίκη. Και έμεινε σιωπηλός.

13 13-GNOMES CY_Master_cy 20/11/15 23:13 Page 13 Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 ΑΠΟΨΕΙΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 ANAΔΙΑΤΑΞΕΙΣ / Tης ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ο φαύλος κύκλος της τρομοκρατίας Αν και το φαινόμενο της τρομοκρατίας έχει βαθιές ρίζες στην ανθρώπινη ιστορία, ωστόσο μέχρι και σήμερα η διεθνής κοινότητα αδυνατεί να καταλήξει σε έναν παγκόσμια αποδεκτό ορισμό αυτού του φαινομένου. Η τρομοκρατία, ως πολιτικά φορτισμένος όρος, επιδέχεται σοβαρών αμφισβητήσεων. Ενδεικτικό αυτής της αδυναμίας είναι και το γεγονός ότι τα Ηνωμένα Έθνη, ενώ έχουν υιοθετήσει μία σειρά συμβάσεων που «ποινικοποιούν» επιμέρους τύπους τρομοκρατικών δράσεων, δεν κατάφεραν ακόμη να συμφωνήσουν σε μία συνολική συνθήκη για τη διεθνή τρομοκρατία, που να ενσωματώνει ένα νομικά δεσμευτικό ορισμό για αυτήν. Παρόλα αυτά, το Νοέμβριο του 2004 ο τότε γενικός γραμματέας των Η.Ε. Κόφι Ανάν, σε σχετική έκθεσή του είχε περιγράψει την τρομοκρατία ως μία πράξη «που επιδιώκει να προκαλέσει το θάνατο ή σοβαρές σωματικές βλάβες σε πολίτες ή αμάχους, με στόχο τον εκφοβισμό ενός πληθυσμού ή τον εξαναγκασμό μιας Κυβέρνησης ή ενός διεθνούς οργανισμού να πράξει ή να απέχει από συγκεκριμένη πράξη». Σε μία απλούστερη ερμηνεία του όρου, όπως αυτή περνά στη συνείδηση των πολιτών, η τρομοκρατία παραπέμπει σε κάθε πράξη που στοχεύει να προκαλέσει τον τρόμο. Ως αποτέλεσμα αυτού του τρόμου, μεταξύ άλλων, η εμπιστοσύνη των πολιτών έναντι του ίδιου του κράτους τους σταδιακά διαβρώνεται, αφού αυτό <<<<<< Ως αποτέλεσμα αυτού του τρόμου, μεταξύ άλλων, η εμπιστοσύνη των πολιτών έναντι του ίδιου του κράτους τους σταδιακά διαβρώνεται. αποδεικνύεται ανεπαρκές να εκπληρώσει έναν από τους θεμελιώδεις όρους του κοινωνικού συμβολαίου: την ασφάλεια, δηλαδή, των πολιτών του. Σε μία προσπάθεια αναστροφής αυτής της τάσης, τα κράτη, ενεργώντας αντανακλαστικά, λαμβάνουν μέτρα ενίσχυσης της ασφάλειας προς αποτροπή τρομοκρατικών επιθέσεων, τα οποία όμως, κατά κανόνα, καταλήγουν στον περιορισμό των ελευθεριών των ίδιων των πολιτών τους και στην αύξηση των αισθημάτων απομόνωσης και ξενοφοβίας, παρατείνοντας έτσι το αίσθημα του τρόμου στους πολίτες. Ο τέλειος φαύλος κύκλος. Τα εξτρεμιστικά ισλαμικά κινήματα, στο πλαίσιο του ριζοσπαστισμού τους, επιδιώκουν την εκ θεμελίων ανατροπή των δομών και αξιών του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού. Οι ελευθερίες των πολιτών, οι ανοικτές, ανεκτικές και πλουραλιστικές κοινωνίες, οι δεσμοί που συνδέουν τα κράτη με τους πολίτες τους στη βάση του κοινωνικού συμβολαίου, το ισχύον διεθνές σύστημα με όλες τις ανεπάρκειές του, όλα αυτά αποτελούν θεμελιώδεις δομές και αξίες του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού. Αυτά τα θεμέλια που στοχεύουν να καταλύσουν τα εξτρεμιστικά ισλαμικά κινήματα, μέσω ενός ανορθόδοξου πολέμου, της τρομοκρατίας, τελικά τα διαβρώνουν τα ίδια τα κράτη στην προσπάθειά τους να αμυνθούν στις τρομοκρατικές επιθέσεις που δέχονται. Μετά την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι και τον αναίτιο θάνατο δεκάδων αθώων πολιτών, η Γαλλία, με σταθερά βήματα εισέρχεται σε αυτόν τον φαύλο κύκλο, όπως σε προηγούμενα χρόνια οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Ισπανία, κ.λπ. Και οι προηγούμενες εμπειρίες και παραδείγματα έχουν αποδείξει πως η τρομοκρατία δεν αντιμετωπίζεται με συμβατικές αντιλήψεις περί ασφάλειας. Αντίθετα, ο ισλαμικός εξτρεμισμός έχει αίτια και αιτιατά, τα οποία για δεκαετίες παραγνωρίζονται. Οι γενεσιουργές αιτίες του ισλαμικού εξτρεμισμού, όπως αυτός τουλάχιστον εκπορεύεται από πληθυσμούς της Μέσης Ανατολής, είναι πολύ καλά γνωστές. Είναι οι πολιτικές που για δεκαετίες και εκατονταετίες ακολουθούν κράτη που ανήκουν στον δυτικό πολιτισμό και έχουν οδηγήσει εκατομμύρια ανθρώπους στην ανελευθερία, τη φτώχια, την ανέχεια, την αναξιοπρέπεια, υπό το βάρος απολυταρχικών καθεστώτων. Κοντά σε αυτά και η αδικία που για εφτά σχεδόν δεκαετίες νιώθουν ότι βιώνουν στο πετσί τους οι μάζες των Αράβων μέσα από τη διαιώνιση του μεσανατολικού προβλήματος. Παρά τις δηλώσεις περί του αντιθέτου, ο σύγχρονος πολιτισμός έχει τρομάξει από την τρομοκρατία του ισλαμικού εξτρεμισμού. Το κρίσιμο, ωστόσο, είναι αν αντί του φαύλου κύκλου, ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός επιλέξει να δώσει λύσεις στις γενεσιουργές αιτίες του ισλαμικού εξτρεμισμού από τη Μέση Ανατολή. antonioum@kathimerini.com.cy Η ασφάλεια στη Νέα Υόρκη, δεν καταλαβαίνει από τον κόσμο του Woody. ΕΝ ΚΑΜΙΝΩ / Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Η παιδεία νοσεί και «φταρνίζεται» Μεγάλο μέρος του προηγούμενου διαστήματος αναλώθηκε πάνω σε θέματα παιδείας, θέματα που αφορούν στην παιδεία των παιδιών στα σχολεία και όχι στην εκπαίδευση. Την παιδεία που αποδεικνύει το επίπεδό της, τις συμπεριφορές μαθητών προς τους δασκάλους, του ενός μαθητή προς τον άλλο, συμπεριφορές που μία φορά τον χρόνο τις καταδικάζουμε και θέλουμε να τις αντιμετωπίσουμε με την ταμπέλα του bullying, πραγματοποιώντας συναφείς εκδηλώσεις που τείνουν οι περισσότερες να είναι διεκπεραιωτικές. Να γίνονται μόνο για να γίνουν και είναι μόνο σταυρό που δεν κάνουμε, όπως σε κάθε θρησκευτική εορτή, που οι μαθητές την εκμεταλλεύονται για να φύγουν μία ώρα αρχύτερα από το σχολείο. Στον αντίποδα, έχουμε δασκάλους οι οποίοι παροτρύνουν τους μαθητές να παίρνουν το μπάνιο τους με τα εσώρουχα, για να μη στραβώσουν οι «άγγελοι» το βλέμμα τους, καθηγητές που συλλαμβάνονται με πορνογραφικό υλικό, καθηγητές που τσακώνονται και υβρίζουν χυδαιότατα ο ένας τον άλλο και δασκάλους λίγους. Αφανείς, ταγμένους στη διδασκαλία και στην ιερή τους αποστολή, στη διάπλαση μαθητών, χαρακτήρων με άποψη και λόγο για να επιχειρηματολογήσουν και που δεν θα γίνουν ανδρείκελα στα κελεύσματα μπρατσαράδων, που είναι πάντα έτοιμοι να εγκολπωθούν τον Λεωνίδα και να «κατασπαράξουν τον εχθρό». Οι δάσκαλοι αυτοί, δεν είναι ικανοί από μόνοι τους να λειτουργήσουν σαν αντίβαρα στο εν γένει περιβάλλον που προσπαθώ να περιγράψω ως σύμπτωμα νόσου στην παιδεία και που σαν αποτέλεσμα έχει να «φταρνίζεται» υποκουλτούρα, που άλλοι τη λένε έτσι και άλλοι «φασιστική συμπεριφορά». Αυτή η αρρώστια δεν έχει μπαμ και κάτω γιατρικό και τα αυξανόμενα περιστατικά αποκλίνουσας συμπεριφοράς από μαθητές, καθηγητές, γονείς, απλά γίνονται πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες που μας προβληματίζουν για λίγο, λέμε να κάνουμε κάτι, αλλά εν τέλει ό,τι κι αν πρέπει να γίνει γίνεται αργά και γραφειοκρατικά. Νιώθω πως έχουμε παραδοθεί, πως έχουμε σηκώσει τα χέρια αποδεχόμενοι ένα ριζικό του ύφους «έτσι έχουν τα πράγματα» και πως «για όλα φταίει το heavy metal (παράδειγμα)» και πως «τι να κάνεις, άστο να πάει». Αν, όντως, φτάσαμε εκεί και είμαι λανθασμένος, τότε τα χειρότερα είναι μπροστά μας. Πρακτικά, με ή χωρίς λύση, όταν ψάχνει κάποιος την ευκαιρία για να επιδείξει το νταηλίκι του, θα το κάνει. Το ίδιο και με το bullying, το ίδιο με όλα. Με ή χωρίς παιδεία, είναι το θέμα. Διότι, αν υπάρχουν ψήγματα αντίδρασης, αν οι επαΐοντες πραγματικά ενοχλούνται από όλα αυτά, πρέπει να βάλουμε όλοι μαζί τις μηχανές να γυρίσουν ανάποδα. Οι γονείς να ασχοληθούν, επιτέλους, με την παιδεία των παιδιών τους, όχι με την εκπαίδευσή τους, όχι με το να τους στέλνουν στα καλύτερα σχολεία. Το καλύτερο δίπλωμα να πάρεις δεν θα σε κάνει άνθρωπο. Να γυρίσουμε πίσω στα βασικά, στο τι δεν κάνουμε, πού σταματά η ελευθερία μας, τι είναι σεβασμός και πώς κερδίζεται. Οι καθηγητές να ασχοληθούν παιδευτικά και όχι καθηγητικά απλώς, να μπούνε σε βάθος, να μικρύνουν οι αποστάσεις μεταξύ της έδρας και του θρανίου, μεταξύ της δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας και της αποστολής. Κι αν όλα αυτά ακούγονται, εν τέλει, αστεία, ευχολόγια που ίσως είναι έτσι για μερικούς, ας μη χαθούμε, για να βρεθούμε να γελάσουμε όλοι μαζί, όταν θα έρθουν σοβαρότερα κρούσματα. tsikalasm@kathimerini.com.cy ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ / Του ΤΑΣΟΥ ΤΡΥΦΩΝΟΣ Ποια θα είναι η τελική λύση; Έχουμε αναφερθεί ξανά στην περιβόητη και εντελώς τελικά- ουτοπική θεωρία του Francis Fukuyama περί «τέλους της ιστορίας», που τη στήριξε με το ομώνυμο βιβλίο του Σύμφωνα, λοιπόν, με τη θεωρία αυτή, αφού εξέλιπε η ιδεολογική σύγκρουση, δεν υπήρχε πλέον πεδίο σύγκρουσης διεθνώς. Όμως, ο Fukuyama πήρε άμεσα την απάντησή του από τον πρώην καθηγητή του, τον Samuel P. Huntington, ο οποίος «απαντώντας» στη θεωρία του «τέλους της ιστορίας», μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου με το βιβλίο «Η Σύγκρουση των Πολιτισμών», έθεσε ουσιαστικά και ρεαλιστικά τη βάση των διεθνών συγκρούσεων και γεωστρατηγικών ισορροπιών στο άμεσο μέλλον. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Huntington και τη «σύγκρουση των πολιτισμών» οι επερχόμενες συγκρούσεις θα είναι ανάμεσα σε κράτη και έθνη που έχουν διαφορετικό πολιτισμό και κατ επέκταση θρησκεία. «Θεωρώ ότι η βασική αιτία συγκρούσεων στον καινούριο κόσμο που διαμορφώνεται (εννοεί μετά το τέλος του «ψυχρού πολέμου») δεν θα είναι ως επί το πλείστον ιδεολογική ή οικονομική. Οι μεγαλύτερες έχθρες στην ανθρωπότητα και η κυριότερη πηγή συγκρούσεων θα αναδειχθεί η πολιτιστική ταυτότητα. Τα κράτη-έθνη θα παραμείνουν κυρίαρχοι «παίκτες» στη διεθνή σκακιέρα, αλλά οι κυριότερες συγκρούσεις διεθνώς θα γίνονται μεταξύ κρατών και εθνών που έχουν διαφορετική κουλτούρα και πολιτισμό. Η σύγκρουση των πολιτισμών θα κυριαρχήσει στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Οι «τεκτονικές πλάκες», όπου θα συγκρούονται οι πολιτισμοί, θα αποτελέσουν τα μελλοντικά πεδία μάχης». Είναι ανατριχιαστικό πόσο ακριβής ήταν στην πρόβλεψη και ανάλυσή του ο Huntington. Είναι ακόμα, όμως, πιο ανησυχητικό το γεγονός ότι το συγκεκριμένο βιβλίο και θεωρία διδάσκονται εδώ και είκοσι χρόνια στις κορυφαίες σχολές και πανεπιστήμια του κόσμου, όμως δεν κατάφερε να αλλάξει τον τρόπο σκέψης και να αποτρέψει αυτή τη σύγκρουση. Η 9η Σεπτεμβρίου 2001 έκρουσε τον κώδωνα ότι «η ώρα σήμανε» γι αυτή τη σύγκρουση. Παρακολουθούμε από τότε μέχρι σήμερα, δεκαπέντε χρόνια μετά, μία «χιονοστιβάδα» που συνεχώς μεγαλώνει. Με αφορμή και τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα του Παρισιού, πραγματικά αναρωτιέμαι ποια θα είναι η «τελική λύση;». Ο όρος είναι μακάβριος και δυσοίωνος στην παγκόσμια ιστορία. Όποτε τον ακούμε θα πρέπει να τρέμουμε. Τον χρησιμοποίησε ο Χίτλερ για να εξαπολύσει το ολοκαύτωμα των Εβραίων. Όμως, σε ένα κόσμο που έχει ήδη οδηγηθεί με τραγικά λάθη της Δύσης σ αυτή τη σύγκρουση ποια θα μπορούσε να είναι η οριστική λύση που θα εξασφάλιζε την παγκόσμια ειρήνη; Ήδη φαίνεται ότι μία σύγχρονη «σταυροφορία» θα πάρει σάρκα και οστά στο άμεσο μέλλον. Αμερικάνοι, Ρώσοι και Ευρωπαίοι θα χτυπήσουν το «Ισλαμικό κράτος». Και μετά, όμως, τι; Έχουμε δει ότι αυτές οι ισλαμικές ομάδες-οργανώσεις είναι αναλώσιμες και πολύ δύσκολες για να «πεθάνουν». Μεταμορφώνονται, αναγεννιούνται, μετονομάζονται και σπέρνουν και πάλι τον όλεθρο με νέο όνομα και νέες τακτικές. Η Αλ-Κάιντα ήδη φαντάζει «παιδική χαρά» μπροστά στον ISIS. Ακόμα κι αν διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη το «Ισλαμικό κράτος», που φαίνεται ότι δεν υπάρχει άλλη λύση, πώς είναι σίγουρη η Δύση ότι δεν θα δούμε μπροστά μας να εξελίσσεται ένα άλλο πιο εφιαλτικό σενάριο; Έχουμε οδηγηθεί σε ένα θανάσιμο dead end. Πρέπει πολύ άμεσα να γεννηθούν οι ιδέες και οι τρόποι που θα μας οδηγήσουν μακριά από τον θανατηφόρο εναγκαλισμό του «ποιος θα κυριαρχήσει στον κόσμο»: «το Ισλάμ ή η Δύση». Μιλάμε για μία νέα θεωρία και μία νέα τάξη πραγμάτων, που θα ικανοποιεί και το Ισλάμ, δεν θα γεννάει καθημερινά Τζιχαντιστές και δεν θα απειλεί τη Δύση και όλα όσα έχει κατακτήσει και πετύχει ο δυτικός πολιτισμός. Διαφορετικά οι δυο διαφωνούντες, καθηγητής και μαθητής, θα μας έχουν δώσει άθελά τους τον πλήρη τίτλο για το τι μέλλει γενέσθαι μέσα από τον συνδυασμό των τίτλων των θεωριών τους: «Η σύγκρουση πολιτισμών φέρνει το τέλος της ιστορίας». trifonost@sppmedia.com AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Είναι αποκλειστικά θέμα παιδείας, κ. Καδή Αγαπητέ κ. Καδή, Κατανοώ την αγωνία σας ως πολίτη και ως πατέρα (όπως έχετε δηλώσει), καθώς και την επιθυμία σας να δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε η νέα γενιά να αποτελέσει τη γενιά της ελεύθερης Κύπρου. Εκείνο, ωστόσο, που δεν κατανοώ είναι τον τρόπο με τον οποίο επιδιώκετε να δημιουργήσετε αυτές τις προϋποθέσεις. Η έξαρση φαινομένων ακρότητας και φανατισμού, η οποία κάνει αισθητή την παρουσία της τον τελευταίο καιρό στα σχολεία, δεν είναι απλά ένα φαινόμενο για το οποίο αρκεί να διατυπώνουμε τις ανησυχίες και τις επιθυμίες μας. Χρειάζεται, πρωτίστως, να παραδεχτούμε πως πρόκειται για μία παθογένεια του συστήματος παιδείας, αν πραγματικά θέλουμε να πάμε ένα βήμα πιο μπροστά. Διότι, κ. Καδή, τέτοια φαινόμενα φανατισμού (π.χ. τα πρόσφατα επεισόδια εναντίον Τουρκοκυπρίων) δεν μπορούν να θεωρούνται και ούτε είναι μεμονωμένα, όταν πρόκειται για μιία κοινωνία τόσο μικρή και τόσο ιδιόμορφη όπως τη δική μας. Όταν, λοιπόν, τα κόμματα παρεισφρέουν στη νεολαία με τον γνωστό οπισθοδρομικό τρόπο, όταν τα σωματεία των ποδοσφαιρικών ομάδων εμποτίζουν τις ρατσιστικές αντιλήψεις των νέων, όταν ο τρόπος διδασκαλίας μερικών μαθημάτων περιορίζει αντί να διευρύνει τον ορίζοντα της σκέψης, τότε δεν αρκούν, κ. υπουργέ, οι ανησυχίες και οι αγωνίες σας ως πολίτη ή ως πατέρα. Εκείνο που επείγει είναι να δράσετε ως υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, δηλαδή να επιδείξετε την αποφασιστικότητα που αρμόζει σ αυτές τις περιστάσεις. Ίσως δεν έχετε αντιληφθεί, κ. υπουργέ, ότι αυτή τη στιγμή ηγείστε του πιο καίριου υπουργείου, διότι είναι το μοναδικό το οποίο μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μία παιδεία βασισμένη στον πολιτισμό. Και μόνο η παιδεία και ο πολιτισμός μπορούν να πολεμήσουν την άγνοια και την αμάθεια που αποτελούν βασικά συστατικά ενός ρατσιστικού τρόπου σκέψης. Δεν αρκεί, κ. Καδή, να μας ανακοινώνετε πως έχετε θέσει ως στόχο των σχολικών δράσεων την ευαισθητοποίηση των μαθητών κατά του ρατσισμού. Ούτε είναι αρκετό να μας λέτε πως έχετε θέσει ως βασική σας επιδίωξη την ανάπτυξη σχολικών προγραμμάτων που να προωθούν τον σεβασμό στη διαφορετικότητα. Αυτά στα αυτιά μας, κ. Καδή, και ειδικά σε μία τέτοια περίοδο που διανύουμε ακούγονται πολιτικές υποσχέσεις του αέρα. Εκείνο που θέλουμε να ξέρουμε είναι με ποιο τρόπο θα ευαισθητοποιήσετε τους μαθητές. Με ποιες δράσεις; Με ποια μέθοδο; Με το να τους βάζετε, μήπως, εκθέσεις για τον ρατσισμό ή με το να τους περιορίζετε, όπως έχει συμβεί, τα μαθήματα τέχνης που είναι τα μόνα τα οποία μπορούν να διευρύνουν τους ορίζοντες της σκέψης τους; Με ποιον τρόπο, κ. υπουργέ, σκοπεύετε να χτίσετε μία σωστή παιδεία, η οποία θα προσφέρει στη νέα γενιά τα εχέγγυα για να υπερβεί τη χρεωκοπημένη μας νοοτροπία και τα περιορισμένα τετραγωνικά του τρόπου σκέψης των προηγούμενων γενιών; Πώς υπολογίζετε, κ. Καδή, ότι θα εξαλειφθούν τα φαινόμενα ακρότητας και φανατισμού; Με το να μας λέτε πως το περιεχόμενο της εκπαίδευσης μας έθετε ανέκαθεν στον πυρήνα της τον άνθρωπο; Πώς τον έθετε; Και πώς τον θέτει, κ. Καδή, όταν ο πολιτισμός αυτής της χώρας συρρικνώνεται από το ίδιο το κράτος όλο και περισσότερο και οι πραγματικά ελεύθερα σκεπτόμενοι άνθρωποι παραμένουν στο περιθώριο; Αν πράγματι νιώθετε αυτή την τεράστια ευθύνη, όπως λέτε, καλό είναι να αντιληφθείτε ότι δεν αρκεί να μας το λέτε. Ούτε και να το διατυπώνετε χρησιμοποιώντας όλα τα κλισέ περί πανανθρώπινων αξιών, διότι το μόνο που πετυχαίνετε είναι να μας προκαλείτε αμφιβολίες κατά πόσο μπορείτε να δημιουργήσετε όντως μία γενιά σκεπτόμενων ανθρώπων και όχι ακόμα μία γενιά χρεωκοπημένων ιδεών και κούφιων συνθημάτων. Η παιδεία και ο πολιτισμός είναι τα μόνα όπλα που μας έχουν απομείνει. Και αν πραγματικά το συνειδητοποιείτε, κ. Καδή, καλό θα ήταν να αρχίσετε να μας το αποδεικνύεται μιλώντας επί της ουσίας και όχι με αγωνίες και επιθυμίες. Από αυτές έχουμε και εμείς αρκετές. Δεν χρειαζόμαστε άλλες. elenixenou11@gmail.com

14 14-EPISTOLES CY_Master_cy 21/11/15 00:42 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 Παιδεία και πολίτες Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Α. ΛΑΜΠΙΤΣΗ Α ς μου επιτραπεί η υπέρβαση. Γιατί όσο και αν προσπάθησα δεν μπόρεσα να συνθέσω καλύτερο κείμενο από αυτό που διάβασα πριν από 22 σχεδόν χρόνια, σχετικό με το θέμα των ημερών, που είναι η κομματικοποίηση της παιδείας μας, μάλλον του εκπαιδευτικού μας συστήματος, επειδή για παιδεία είναι δύσκολο να μιλούμε. Γι αυτό και η υπέρβασή μου μπορεί να θεωρηθεί από μερικούς ακόμη και ως ύβρις, αφού δανείστηκα ακόμα και τον τίτλο του σχετικού κειμένου. Την ίδια στιγμή, για άλλους μπορεί να θεωρηθεί μνημόσυνο τιμής για έναν σπάνιο πνευματικό άνθρωπο. Συντάκτης, λοιπόν, του κειμένου ο Κωστής Κολώτας. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στον «Φιλελεύθερο», στις και το έχω έκτοτε σωσμένο στο αρχείο μου. Το δίδαξα, δε, άπειρες φορές στους μαθητές μου, τόσο στο μάθημα των Νέων Ελληνικών όσο και στο μάθημα της Πολιτικής Αγωγής. Το παραθέτω αυτούσιο, επειδή ο καθένας έχει το δικαίωμα να χαίρεται τον ωραίο ελληνικό λόγο και την καθαρή σκέψη ενός πνευματικού ανθρώπου: «Πριν λίγες μέρες εκατοντάδες χιλιάδες Γάλλοι ξεχύθηκαν στους δρόμους του Παρισιού, κάτω από βροχή, για να διαδηλώσουν την αντίθεσή τους σε ένα νόμο που πρότεινε η Kυβέρνηση. Ο νόμος αυτός αφορούσε στην Παιδεία και κατά τη γνώμη των Γάλλων «... απειλούσε μιαν ανεξάρτητη και ανεξίθρησκη δημόσια παιδεία που δεν επιβάλλει δόγματα και ιδεολογίες, αλλά παρουσιάζει όλες τις προσφερόμενες φιλοσοφικές θεωρίες, εξασφαλίζει την αμοιβαία συνοχή και άρα την εσωτερική συνύπαρξη των πολιτών...». Αποτέλεσμα της κινητοποιήσεως του λαού: το επίμαχο νομοσχέδιο αποσύρθηκε, η Κυβέρνηση υπέστη οδυνηρή ήττα και βγήκε τραυματισμένη καίρια, ιδιαίτερα ο δημοφιλής πρωθυπουργός Εντουάρ Μπαλαντύρ. Τις ίδιες περίπου μέρες συζητιόταν κι εδώ στην Κύπρο ένα θέμα παιδείας, πιο συγκεκριμένα ένα θέμα του εκπαιδευτικού μας συστήματος: τα μαθητικά συμβούλια και ο ρόλος του σχολείου στη δημιουργία πολιτικοποιημένων, δημοκρατικών πολιτών. Όμως εδώ, στην «μακαρίαν νήσον», ουδείς βγήκε στους δρόμους. Άλλωστε ουδέποτε, από ό,τι θυμούμαι, υπήρξε λαϊκή κινητοποίηση για θέματα παιδείας. Ελάχιστοι συγκινούνται, πολύ λιγότεροι αντιλαμβάνονται. Η συζήτηση έγινε, όπως και για όλα τα θέματα άλλωστε, σε επίπεδο κομματικών ηγεσιών. Κι ακούστηκαν πάλι τα στερεότυπα λεκτικά κλισέ, στα οποία, όπως στο μνήμα του Αγίου Νεοφύτου, χωράνε όλα τα θέματα, με κάποιες, κατά την περίπτωση γλωσσικές και εννοιολογικές προσαρμογές. Με ποιο τρόπο λοιπόν η Παιδεία, καλύτερα το εκπαιδευτικό σύστημα, μπορεί να βγάλει σωστούς πολίτες με κάποιες βασικές αξίες και πρότυπα πολιτικής συμπεριφοράς; Άτομα που να ξέρουν πώς να ισοσταθμίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Να έχουν την ικανότητα, αλλά και να νιώθουν την ανάγκη, την απαίτηση να πληροφορούνται για τα δημόσια. Να συμμετέχουν με την ψήφο τους, με τη φωνή τους ή με τη διαμαρτυρία τους στη λήψη αποφάσεων. Τέτοια άτομα ασφαλώς δεν δημιουργούνται μόνο με τα μαθητικά συμβούλια, όσο καλά κι αν είναι κι όσο δημοκρατικά κι αν λειτουργούν. Πάντως, όπως είναι σήμερα, στην καλύτερη περίπτωση απλώς μαθαίνουν ένα μικρό ή μεγάλο ποσοστό μαθητών, όχι να πολιτικοποιούνται, αλλά να κομματικοποιούνται. Να εντάσσονται σε κομματικές ομάδες, πριν να διαμορφώσουν πολιτική ιδεολογία. Να επιλέγουν κομματική ιδεολογία, πριν διαμορφώσουν μία πολιτική φιλοσοφία. Μεγάλο κι αμφιλεγόμενο το θέμα. Όμως, ένα είναι σίγουρο: η αμάθεια και η λειψή παιδεία δεν βγάζουν ποτέ έναν πληροφορημένο και ολοκληρωμένο πολίτη». Τα σχόλια για ένα κείμενο όπως αυτό περιττεύουν, ακόμα και αν έχουν περάσει τόσα πολλά χρόνια μετά τη συγγραφή του. Τα τελευταία γεγονότα και η διαμάχη γύρω από τον μαθητικό συνδικαλισμό, αλλά και η απαράδεκτη συμπεριφορά των μαθητών μας έναντι των Τουρκοκυπρίων, το κάνουν επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε. Τα κόμματα εξακολουθούν να σκέφτονται για τον καθένα από εμάς. Να γιατί δεν θέλουν να αφήσουν ελεύθερους τους μαθητές να ωριμάσουν και να πολιτικοποιηθούν. Επειδή μετά θα είναι δύσκολη η κομματικοποίηση. Εδώ έχουν κομματικοποιήσει το ποδόσφαιρο, γεγονός που ούτε στην Ελλάδα δεν συμβαίνει, οι μαθητές θα γλυτώσουν από τα γρανάζια τους; Μετά ποιος θα τους χειροκροτεί; lampitsis.p@cytanet.com.cy Ο ι συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού παράγουν σταδιακή και σταθερή πρόοδο, έχουν αποτέλεσμα. Ασφαλώς χρειάζεται ακόμα κάποιο χρονικό διάστημα για να δούμε την ολοκλήρωση του κύκλου και πώς αυτός θα ρυθμιστεί από τους δύο ηγέτες. Αυτή η πρόοδος στο τραπέζι των συνομιλιών, ωστόσο, δεν αντανακλάται στο πεδίο της κοινωνικής αναζήτησης, οι συνομιλίες δεν υποστηρίζονται από ένα σύγχρονο σχέδιο που να διαπνέεται από την αποφασιστικότητα που εκδηλώνει μια κοινωνία που θέλει να αλλάξει το πεπρωμένο της. Η διαπραγμάτευση δεν αρκεί για να ανατρέψουμε το σκηνικό, οι αντιλήψεις, οι φοβίες, οι παραδοσιακές αρνήσεις παραμένουν ισχυρές και διαρκώς αναδεικνύονται στην πρώτη σελίδα της επικαιρότητας με την πρώτη ευκαιρία. Η επίθεση από ομάδα Ε/κ μαθητών κατά αυτοκινήτων που μετέφεραν Τ/κ την Δευτέρα 16 Νοεμβρίου, οι τραυματισμοί και τα επακόλουθα, δεν δείχνουν μόνο μια σκοταδιστική νοοτροπία: δείχνουν, κυρίως, ότι πίσω από το πρόσχημα της «υπερελληνικότητας» οργανώνονται μικρές δυνάμεις που επιδιώκουν την επιστροφή του πολιτικού κλίματος, όπως ήταν στα χρόνια της κυριαρχίας του Ρ. Ντενκτάς μη επαφές, πλήρης διαχωρισμός, ως η προϋπόθεση για τη λύση «δύο κράτη δί Οι συνομιλίες χρειάζεται να εξελίσσονται από ανάλογης βαρύτητας πολιτικές υποστήριξης στο μαζικό επίπεδο. Ορισμένα παραδείγματα δείχνουν ότι χρειάζεται να αλλάξουμε ανάλυση. Το ποδόσφαιρο μιλάει, ως συνήθως, μαζικά: Στη Ζυρίχη στις 5 Νοεμβρίου 2013 επήλθε κατ αρχήν συμφωνία μεταξύ της ΚΟΠ και της τ/κ ομοσπονδίας ποδοσφαίρου. Η FIFA μιλά και «ιστορική μέρα» και αναφέρει τις λεπτομέρειες της συμφωνίας ως εξής: «της συνάντησης προήδρευσε ο πρόεδρος της FIFA κ. Γιόζεπ Μπλάτερ ενώ παρών ήταν και ο Πρόεδρος της UEFA κ. Μισέλ Πλατινί. Επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΚΟΠ ήταν ο πρόεδρος κ. Κωστάκης Κουτσοκούμνης, ενώ της τουρκοκυπριακής ο πρόεδρός της κ. Χανάν Σέρτογλου. Ο πρόεδρος της Συνομιλίες χωρίς ρυθμιστές Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ ΚΟΠ έκανε λόγο για «ιστορική ημέρα για το κυπριακό ποδόσφαιρο και τον κυπριακό λαό, μετά από σχεδόν 60 χρόνια διαχωρισμού». Σύμφωνα με την ανακοίνωση Τύπου «η διευθέτηση αφορά μόνο θέματα που άπτονται του ποδοσφαίρου. Δεν αποτελεί προηγούμενο για το πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου και είναι προσωρινή, μέχρις ότου επιτευχθεί η λύση του κυπριακού προβλήματος». Στις 20 Φεβρουαρίου 2014 ο ίδιος πρόεδρος της ΚΟΠ δήλωνε «ότι η διαδικασία που ξεκίνησε με τη συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ των δύο ομοσπονδιών στη Ζυρίχη πριν από μερικούς μήνες θα πρέπει να ολοκληρωθεί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού (2014)». Από αυτή την εξέλιξη σήμερα φτάσαμε στο εξής παράδοξο. Ο ίδιος πρόεδρος της ΚΟΠ να γράφει στις 11 Νοεμβρίου 2015 ότι «ο Ακιντζί είναι νυχτωμένος... Ζητούμε νόμιμη συγκροτημένη οντότητα (της τ/κ ομοσπονδίας ποδοσφαίρου). Αν είχαν εγγραφεί το 1955, όπως λένε, και μπορούν να το αποδείξουν, αυτό είναι νόμιμο... Δεν τα βρίσκουν. Το τι είναι γνωστό δεν σημαίνει ότι είναι και γεγονός». Ένα δεύτερο παράδειγμα αναφέρει ο δημοσιογράφος Απ. Τομαράς: «το Γραφείο του Επιτρόπου Ρύθμισης Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδρομείων έχει βάλει φρένο στην όλη διαδικασία επικαλούμενο την αυστηρή ευρωπαϊκή νομοθεσία για το πλαίσιο χρήσης των συχνοτήτων. Ο Ρυθμιστής δεν επιτρέπει τη σύναψη συμφωνίας παρόχων κινητής τηλεφωνίας στα εδάφη που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία με τους αντίστοιχους των κατεχομένων»- εφημερίδα, «Καθημερινή», 15 Νοεμβρίου Τα δύο παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά μιας βαθειά εμπεδωμένης στάσης ανάμεσα σε δυνάμεις της ε/κ κοινωνίας που οχυρώνονται πίσω από Αντιρατσιστικός μεσαίωνας Του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ OΑμερικανός πρόεδρος Λίντον Τζόνσον μάς προειδοποίησε νωρίς: «Δεν πρέπει να εξετάζουμε τη νομοθεσία υπό το πρίσμα των καλών που θα επιφέρει αν εφαρμοστεί σωστά, αλλά υπό το πρίσμα των δεινών που θα επιφέρει αν εφαρμοστεί λάθος». Και το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο που μας φόρτωσε η προηγούμενη κυβέρνηση υπό την πίεση της Αριστεράς και άλλων κατ επάγγελμα ευαίσθητων στον ρατσισμό μόνο δεινά μπορεί να επιφέρει σε μια χώρα ελλιπούς κρίσης και μεγάλων παθών, τέτοιοι νόμοι μόνο λάθος θα εφαρμοστούν. Αυτό πιστοποιείται και από τη δίωξη κατά του μεγάλου Γερμανού καθηγητή και συγγραφέα Χάινς Ρίχτερ που αποφάσισε ο εισαγγελέας Πρωτοδικών Ρεθύμνου. Ο φιλέλληνας ιστορικός με το πολυσχιδές και ογκώδες έργο του κατηγορείται ότι κάποιες αναφορές στο βιβλίο του «Η μάχη της Κρήτης» (εκδ. Γκοβόστη) συνιστούν «άρνηση εγκλημάτων του ναζισμού σε βάρος του κρητικού λαού με εξυβριστικό περιεχόμενο». Να σημειώσουμε ότι το βιβλίο εκδόθηκε τρία χρόνια πριν από την ψήφιση του εγκληματικού για την ελευθερία του λόγου νόμου (και μάλιστα είναι ήδη εξαντλημένο), αλλά το άρθρο 7 του Συντάγματος, που προνοεί ότι «έγκλημα δεν υπάρχει ούτε ποινή επιβάλλεται χωρίς νόμο που να ισχύει πριν από την τέλεση της πράξης και να ορίζει τα στοιχεία της», είναι λεπτομέρεια για τους δικαστές. Ετσι, λοιπόν, ένας παγκοσμίου φήμης νεοελληνιστής (τιμήθηκε, μάλιστα, με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το 2000), ένας άνθρωπος που εξέδωσε 67 μονογραφίες για τη μελέτη του ελληνισμού, εκδίδει από το 1994 το μοναδικό επιστημονικό περιοδικό «Thetis» με θέματα διεπιστημονικής προσέγγισης του ελληνικού κόσμου από την αρχαιότητα έως σήμερα, κατηγορείται ότι «επιδοκίμασε, ευτέλισε και κακόβουλα αρνήθηκε την ύπαρξη και τη σοβαρότητα αναγνωρισμένων από τη Βουλή των Ελλήνων (σ.σ.: θυμίζει κάτι αυτό;) εγκλημάτων του ναζισμού (...) και η αξιόποινη αυτή συμπεριφορά του στρέφεται κατά του συνόλου των ανθρώπων που προσδιορίζεται με βάση τη φυλή, τη γενεαλογική καταβολή (...) πράττοντας τούτο με τρόπο που στρέφεται κατά του κρητικού λαού και που ενέχει εξυβριστικό χαρακτήρα εις βάρος του» («Κλητήριο θέσπισμα στον Heinz Richter», Ρέθυμνο ). Να σημειώσουμε ότι το «εξυβριστικό περιεχόμενο σε βάρος του κρητικού λαού» για το οποίο κατηγορείται ο κ. Ρίχτερ, είναι κάποια ξεκομμένα αποσπάσματα του βιβλίου, που αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια της εισβολής κάποιοι από τους αμυνόμενους αμάχους προέβησαν σε σκύλευση νεκρών εισβολέων, ότι αντάρτες σφαγίασαν Γερμανούς τραυματίες κ.ά. Βεβαίως, όσα αναφέρει ο Γερμανός ιστορικός μπορεί να είναι αλήθεια. Η εμπειρία δείχνει ότι σε κάθε πόλεμο γίνονται φριχτά πράγματα, ακόμη και όταν ο το τυπικό μιας διαδικασίας για να μην αλλάξει τίποτα. Κάθε μεταβατική ρύθμιση, όπως προκύπτει από τη φύση της, έχει το χαρακτήρα της προσωρινότητας, επιχειρεί να δημιουργήσει μια νέα δυναμική, και, δεν δημιουργεί νομικό κεκτημένο. Καθώς όλα είναι ζητήματα πολιτικής απόφασης οι τεχνοκράτες δεν έχουν και δεν πρέπει να έχουν τον καθοριστικό λόγο. Συνολικά, η ε/κ κοινωνία έχει κάθε συμφέρον να παίξει δημιουργικά το δικό της σύγχρονο χαρτί. Το κλειδί σε αυτή την πτυχή είναι η αξιοπιστία, η έντιμη συνεννόηση, ώστε η Λευκωσία να γίνει η ηγετική δύναμη η οποία με ιδέες και συνεννοήσεις (όπως λ.χ. η ενότητα της κινητής τηλεφωνίας ανάμεσα σε ε/κ και τ/κ, ή η υπόθεση με την ενοποίηση του ποδοσφαίρου) να φέρει τις δύο κοινότητες πιο κοντά. Αυτή η συγκυρία προσφέρει μια ακόμα ευκαιρία καθώς η κρίση με το προσφυγικό στην Ευρώπη αναθερμαίνει την ευρωτουρκική σχέση και αυτό επιτρέπει στη Λευκωσία να ασκήσει διπλωματία με περισσότερα μέσα σε διασύνδεση με τις εν εξελίξει συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού με περιοχές ειδικότερου ενδιαφέροντος για τα κυπριακά συμφέροντα. Η πολιτική της αδράνειας αφήνει τα πράγματα να κυλούν στον χρόνο, να παγιώνονται έτσι τα τετελεσμένα και ο κάθε χρόνος να προσθέτει νέα βάση στο ιστορικό υλικό που κουβαλά η Κύπρος από την εποχή της εισβολής. Ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. διαθέτει θάρρος, μόνο αν κατανοεί τη σημασία τού να αξιοποιείς τα πλεονεκτήματά σου με αποφασιστικότητα και καθαρή στρατηγική. Αν αξιοποιείς τα κλειδιά που εσύ διαθέτεις, οι συμμαχίες, η διεθνής στήριξη, τα επωφελή για όλους τους παίκτες κίνητρα, οδηγούν σε αλλαγή στάσης και σε λύσεις. Η ειρήνη και η σταθερότητα χωρίς κατοχικά στρατεύματα, η ανάπτυξη και η πρόοδος, η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, η ενσωμάτωση των Τ/κ στη ζώνη της σταθερότητας, το φυσικό αέριο, συνιστούν ένα αξιόπιστο, δικό μας σχέδιο για να πάμε από το περιθώριο στην πρώτη σελίδα του διεθνούς ενδιαφέροντος. σκοπός (όπως ήταν η άμυνα των Κρητών αμάχων ή ανταρτών) είναι ιερός. Η επαλήθευση ή διάψευση όσων αναφέρει ένα ιστορικό βιβλίο είναι έργο των υπόλοιπων ιστορικών και ουχί των δικαστών. Εξάλλου, όπως γράφει και στο απολογητικό υπόμνημα ο κ. Ρίχτερ, «καθήκον του ιστορικού είναι η αλήθεια και μόνον αυτή, μαζί με την αμεροληψία, την αντικειμενικότητα και την αποφυγή των αναχρονισμών. Δεν περιλαμβάνεται στο καθήκον του η συγγραφή μιας ιστορίας ευχάριστης στους αναγνώστες ούτε μιας ιστορίας που αποκρύπτει ενοχλητικές λεπτομέρειες, διαιωνίζει εύπεπτους μύθους ή που φωτίζει ανισομερώς τα δυσάρεστα σημεία». Το βασικότερο πρόβλημα όμως είναι ο Μεσαίωνας που αναδύεται από τις διάφορες μετανεωτερικές πρωτοβουλίες, όπως είναι η ποινικοποίηση του ρατσιστικού λόγου. Θα φτάσουμε να καταδικαστεί ένας ιστορικός για την έρευνά του και στο τέλος να ψιθυρίσει: «Και όμως η ιστορική έρευνα κινείται». Το τέλειο άλλοθι για νέες σταυροφορίες Κ αι ξαφνικά γίναμε όλοι Γάλλοι. Τα τρομοκρατικά κτυπήματα στην καρδιά του Παρισιού ταρακούνησαν την κοινή γνώμη της Ευρώπης, που έσπευσε να συμπαρασταθεί στα θύματα της τρομοκρατίας. Και καλά έκανε. Γιατί είναι αυτονόητο ότι κανένας άνθρωπος, που έχει έστω τα ελάχιστα ψήγματα ευαισθησίας, δεν μπορεί να μη σταθεί αλληλέγγυος στις οικογένειες των θυμάτων του Παρισιού και στον τρομοκρατημένο λαό της Γαλλίας. Η εύλογη συμπόνια στο ανθρώπινο δράμα είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη όψη είναι αυτή της υποκρισίας, αυτή των υποκινητών της τρομοκρατίας, αυτή για τους ισχυρούς του πλανήτη που έθρεψαν το θηρίο των φανατικών Ισλαμιστών. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης Του ΝΙΚΟΥ ΚΕΤΤΗΡΟΥ και του ανατολικού μπλοκ είχε κάνει επιτακτική την ανάγκη από τα μέσα της δεκαετίας του 90 να βρεθεί μία νέα μεγάλη απειλή για τη Δύση. Μία τέτοια απειλή, ώστε να μπορεί να δικαιολογεί νέες στρατιωτικές επεμβάσεις, να συντηρεί την πολεμική μηχανή του Νάτο και να γεμίζει με δισεκατομμύρια δολάρια τα ταμεία των πολυεθνικών εταιρειών όπλων. Η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους την 11η Σεπτεμβρίου 2001 έφερε στο προσκήνιο τους νέους θανατηφόρους εχθρούς της Δύσης, τους Ταλιμπάν, οι οποίοι κατά τη δεκαετία του 70 αποτελούσαν πιστούς και καλούς συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών. Πατώντας, λοιπόν, στη μνήμη των θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου, η Δύση διοχέτευσε στις κοινωνίες το δίλημμα «πολιτισμός ή ισλαμική βαρβαρότητα». Έτσι, ξεκίνησε ένα μπαράζ επιθετικών και επεμβατικών επιθέσεων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Και ενώ οι επιθέσεις για καταστολή του ισλαμικού κινδύνου συνεχίζονται με αμείωτη ένταση είναι απορίας άξιον σε ποιους πουλούν οι Ισλαμιστές, έναντι δολαρίων, τα πετρέλαια και τον χρυσό που αρπάζουν στις περιοχές που ελέγχουν. Είναι απορίας άξιον πώς εξοπλίζεται αυτός ο παράνομος στρατός και πώς διακινούνται τα μεγάλα φορτία με αμερικανικά όπλα και σφαίρες που έχουν στην κατοχή τους. Ωστόσο, αυτά τα ερωτήματα είναι δευτερεύοντα τώρα για τις τρομοκρατημένες κοινωνίες της Ευρώπης. Τα κτυπήματα στο Παρίσι έχουν δώσει το τέλειο άλλοθι για νέες σταυροφορίες και νέα αυξημένα μέτρα προστασίας των πολιτών. Ακόμη και η νομιμοποίηση των παρακολουθήσεων είναι κάτι το οποίο έχουν αρχίσει να ζητούν επιτακτικά οι φοβισμένοι άνθρωποι στην Ευρώπη. Έτσι, γίναμε όλοι Γάλλοι. Βάλαμε, μάλιστα, τη σημαία της Γαλλίας στη φωτογραφία προφίλ μας στο Facebook, για να διατρανώσουμε τη συμπαράστασή μας, αλλά και την αγωνιστικότητά μας. Να αποδείξουμε ότι είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε μπροστά για νέους... διαδικτυακούς αγώνες. Με το θάρρος και την τόλμη που απαιτούν... τα social media. Πριν αρματώσουμε, όμως, τον υπολογιστή μας, ας θυμηθούμε ότι πριν τα τραγικά γεγονότα του Παρισιού υπήρξαν και συνεχίζουν να προκύπτουν και άλλα θύματα. Ο κατάλογος είναι ατέλειωτος. Μερικές μόνο από τις περιπτώσεις είναι οι ακόλουθες: Οι περισσότεροι από νεκροί πρόσφυγες που πνίγηκαν το 2015, στην προσπάθειά τους να περάσουν τη Μεσόγειο. Στη Λαμπεντούζα, στο Φαρμακονήσι, στη Λέσβο, στην Κω. Οι περισσότεροι από νεκροί άμαχοι στο Αφγανιστάν, από το 2001 μέχρι σήμερα. Οι χιλιάδες νεκροί άμαχοι στο Ιράκ από το 2003 μέχρι το Τα χιλιάδες νεκρά άμαχα παιδιά στη Συρία, στην Παλαιστίνη, στο Μάλι. Για αυτούς τους νεκρούς, δυστυχώς, δεν ανάβουν κεριά. Για αυτούς τους νεκρούς, δυστυχώς, δεν θα θρηνήσουν τα social media.

15 15- EPIKAIROTHTA_Master_cy 20/11/15 18:58 Page 15 Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 15 Ενας νομπελίστας μελετητής της πρωτεΐνης Ο Sir Tim Hunt, από τους κορυφαίους εν ζωή βιοχημικούς, προσπαθεί να ενθαρρύνει φοιτητές να εγκύψουν στα πειράματα Του ΙΑΚΩΒΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ <<<<<<< Είχα την ευκαιρία να δουλέψω σε ένα τμήμα Βιοχημείας, το οποίο είχε αναδείξει άλλους τέσσερις κατόχους Νόμπελ, ένας εκ των οποίων ήταν ο καθηγητής μου Fred Sanger. Ο Sir. Tim Hunt αποτελεί έναν από τους κορυφαίους, εν ζωή, βιοχημικούς όλων των εποχών, που το 2001 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής. Στα 72 του πλέον χρόνια βλέπει, κρίνει και συγκρίνει τις διαφορές ανάμεσα στην ευρωπαϊκή και αμερικανική έρευνα, μιλώντας για το μέλλον της επιστήμης στον τομέα της Βιολογίας. Η «Κ» συνομίλησε μαζί του, με την ευκαιρία της 3ης Διάλεξης Ακαδημαϊκής Αριστείας του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου και της Σχολής Μοριακής Ιατρικής Κύπρου, στην οποία ήταν επίτιμος ομιλητής, με τίτλο «Controlling Cell Division». - Τι σας συνεπήρε και επιλέξατε να ακολουθήσετε τον κόσμο της Βιολογίας; - Βασικά, γιατί ήθελα να γίνω επιστήμονας και λόγω του ότι ήμουν πάντα περίεργος για τον κόσμο και για το πώς δουλεύει, αλλά δεν ήμουν καλός στη Φυσική. Γύρω στα 12 μου χρόνια ανακάλυψα από μία εξέταση στο μάθημα της Επιστήμης ότι ήμουν πολύ καλός στη Βιολογία. Μου ήταν πολύ εύκολο και κατανοητό θέμα. Έπειτα, είχα εξαιρετικούς καθηγητές Χημείας και Βιολογίας και είχα την καλή τύχη στην πτυχιακή και μεταπτυχιακή μου εκπαίδευση να διεισδύσω στον ανερχόμενο τότε τομέα της Μοριακής Βιολογίας, στο Πανεπιστήμιο Cambridge. Είχα την ευκαιρία να δουλέψω σε ένα τμήμα Βιοχημείας, το οποίο είχε αναδείξει άλλους τέσσερις κατόχους Νόμπελ, ένας εκ των οποίων ήταν ο καθηγητής μου Fred Sanger. - Μέσα από τον χρόνο και ειδικά μετά την απονομή του βραβείου Nobel, πώς εξελίχθηκε η έρευνά σας; - Ξεκίνησα μελετώντας τον έλεγχο της σύνθεσης της αιμοσφαιρίνης, εστιάζοντας σε ένα μηχανισμό «διακόπτη» που συντόνιζε τη σύνθεση της πρωτεΐνης σφαιρίνης, ως και του συνεταιρικού μορίου αίμη, που συνδέονται με τον σίδηρο και λειτουργούν μαζί στη μεταφορά οξυγόνου. Έχοντας «λύσει» αυτό το θέμα, έστρεψα τις προσπάθειές μου στη μελέτη του ελέγχου της σύνθεσης πρωτεϊνών στα αυγά του αχινού και της αχιβάδας, θέμα το οποίο δεν λύσαμε στην ουσία. Όμως, παρατηρήσαμε πρωτεΐνες που εξαφανίστηκαν απότομα στο τέλος της κυτταρικής διαίρεσης που ονομάζεται μίτωση, στα αυγά αυτά. Αυτό τελικά με οδήγησε να μελετήσω τον μηχανισμό «διακόπτη» που ελέγχει την κυτταρική διαίρεση, ιδίως στην αρχή και το τέλος της μίτωσης (διαίρεση κυττάρων). - Τι συμπεριλαμβάνει ο υφιστάμενος τομέας της έρευνάς σας; - Δεν έχω εργαστήριο πια είμαι πολύ γέρος γι αυτό. Αποδείχθηκε ότι ενώ το μεγαλύτερο μέρος της επιστημονικής μου ζωής το αφιέρωσα μελετώντας της πρωτεΐνες κινάσες, οι οποίες είναι ένζυμα που προσθέτουν φωσφορικό σύμπλεγμα σε άλλες πρωτεΐνες, τελικά Ξεκίνησα μελετώντας τον έλεγχο της σύνθεσης της αιμοσφαιρίνης, εστιάζοντας σε ένα μηχανισμό «διακόπτη» που συντόνιζε τη σύνθεση της πρωτεΐνης σφαιρίνης, ως και του συνεταιρικού μορίου αίμη, που συνδέονται με τον σίδηρο και λειτουργούν μαζί στη μεταφορά οξυγόνου. άλλαξα κατεύθυνση. Τώρα μελετώ τις πρωτεΐνες που ονομάζονται φωσφατάσες, οι οποίες αφαιρούν το φωσφορικό σύμπλεγμα από τις πρωτεΐνες, ως και τον τρόπο που ελέγχεται η λειτουργία τους στο κύτταρο. Πράγματι η λειτουργία των φωσφατασών είναι πολύ σημαντική στον περίπλοκο μηχανισμό κυκλωμάτων που ελέγχουν τους βιολογικούς διακόπτες. Είμαι ακόμη γοητευμένος από αυτά τα κυκλώματα και έχω έναν καλό φίλο στην Οξφόρδη, τον Bela Novak, ο οποίος είναι θεωρητικός επιστήμονας στα βιολογικά συστήματα, με τον οποίο συναντώμαι αρκετά συχνά για συζητήσεις. Είναι λίγο απογοητευτικό να μην είσαι σε θέση να κάνεις οποιαδήποτε πειράματα πια, αλλά προσπαθώ να ενθαρρύνω τους παλιούς φίλους και φοιτητές - Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ευρωπαϊκής έρευνας σε σύγκριση με την αμερικάνικη και τι θα γίνει μελλοντικά; ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΕΙΡΑΝΙΔΗΣ - Αυτή είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση, την οποία συλλογίζομαι από καιρό. Νομίζω ότι υπάρχουν διαφορές στην προσέγγιση, η οποία μερικές φορές έχει επιπτώσεις στα αποτελέσματα της έρευνας. Για παράδειγμα, εγώ μεγάλωσα σε ένα μάλλον φειδωλό περιβάλλον, το οποίο σε ανάγκαζε να σκεφτείς πολύ προσεκτικά για αυτό που θα έκανες, ώστε να εξασφαλίσεις ότι το κάθε πείραμα θα μετρούσε σοβαρά. Στην πραγματικότητα, η ιδέα ήταν να μειωθούν τα πειράματα στο ελάχιστο, δηλαδή να φτάσεις στο κόκαλο, αλλά με τόσο έξυπνο τρόπο, ώστε να βγουν τεράστια συμπεράσματα από τα πειράματα που θα έκανες. Ουσιαστικά, στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό είναι ένα αδύνατο επιχείρημα και στην πραγματικότητα απλώς παίρνεις μία κάπως περιφερειακή ένδειξη για το τι μπορεί να συμβαίνει. Όμως, έμεινα έκπληκτος όταν εργάστηκα ως μεταδιδακτορικός επιστήμονας στη Νέα Υόρκη, όπου υπήρχαν επιστήμονες που εργάζονταν σε θέματα που δεν φαίνονταν τρομερά σημαντικά ή ενδιαφέροντα, απλώς και μόνο επειδή βρίσκονταν σε εκείνο τον χώρο. Εμείς είχαμε μάθει πάντοτε να στοχεύουμε το κέντρο. Όμως και οι δύο προσεγγίσεις έχουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους, ανάλογα με τις περιστάσεις. Η άλλη μεγάλη διαφορά που αισθάνθηκα ήταν η ευρωπαϊκή τάση να ψάχνουν για λόγους για να μην κάνουμε πράγματα, σε αντίθεση με την πιο επιθετική στάση στις ΗΠΑ, όπου πάντα προσπαθούσαν να βρουν τουλάχιστον έναν τρόπο για να κάνουν πράγματα. Σίγουρα αυτή η στάση στις ΗΠΑ ήταν πιο θετική. Αλλά αυτό είναι πολύ γενικευμένο γιατί στο τέλος, η Επιστήμη είναι η Επιστήμη και υπάρχουν πολλές διαφορετικές διαδρομές και προσεγγίσεις, που μπορεί να οδηγήσουν στην επιτυχία. - Κατά τη γνώμη σας, η Ε.Ε. λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για να ωθήσει προς τα εμπρός την ευρωπαϊκή Επιστήμη; - Η πιο σημαντική εξέλιξη στην ευρωπαϊκή έρευνα υπήρξε η δημιουργία του ERC, το οποίο, κατά τη γνώμη μου, είναι το καλύτερο σύστημα χρηματοδότησης οπουδήποτε στον κόσμο αυτή τη στιγμή. Η απλή ιδέα του να αφήσεις τους ερευνητές να επιλέξουν τι να μελετήσουν και στη συνέχεια να επιλέξουν τους καλύτερους συνδυασμούς του ερευνητή, καθώς και του έργου του, χρησιμοποιώντας ένα ανεξάρτητο πάνελ εμπειρογνωμόνων, είναι ιδανικό. Δεν είναι τέλειο κανένα σύστημα δεν είναι ποτέ τέλειο αλλά είναι πολύ καλύτερο από οποιοδήποτε προηγούμενο σύστημα έχει διαχειριστεί η Ε.Ε. Αυτό είναι ένα πολύπλοκο εγχείρημα, βέβαια, και η σχέση μεταξύ των εθνικών συστημάτων χρηματοδότησης και των πανευρωπαϊκών συστημάτων είναι αρκετά δύσκολο να διευθετηθεί σωστά. Κατά κάποιο τρόπο, θα ήθελα να δω ακόμη περισσότερη συγκέντρωση των πόρων, παρ όλο ότι αυτό τείνει να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των εχόντων και των μη εχόντων. Σε όλη την ιστορία έχουν υπάρξει ελκυστικά κέντρα που έτειναν να συγκεντρώνουν τα καλύτερα ταλέντα και να αποστραγγίζουν τις επαρχίες, από τους μεγαλύτερους επιστήμονες, ακαδημαϊκούς και καλλιτέχνες τους. Δεν ξέρω ποια είναι η απάντηση σε αυτό το πρόβλημα και δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος που μπορεί εύκολα να το απαντήσει ή να το λύσει.

16 16-EPIKAIROTHTA_Master_cy 20/11/15 22:21 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 Από τα εγκαίνια του αεροδρομίου της Λάρνακας. Μία ιστορία παλιά για το παλιό αεροδρόμιο Η καθοριστική εμπλοκή του Γλαύκου Κληρίδη στη δημιουργία του αερολιμένα στη Λάρνακα μετά την τουρκική εισβολή Των ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ και ΦΡΟΣΩΣ ΒΙΟΛΑΡΗ Αφορμή μπορεί να στάθηκε η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 5 Νοεμβρίου για μετονομασία του Αερολιμένα Λάρνακας σε «Διεθνές Αερολιμένα Γλαύκος Κληρίδης», αλλά κανείς μέχρι σήμερα δεν τράβηξε την κουρτίνα για να δει τι κρύβεται πίσω από τη δημιουργία του παλαιού αερολιμένα της Λάρνακας, που εξυπηρέτησε για χρόνια εκατομμύρια επισκέπτες. Η «Κ» κάνει την αναδρομή στην οποία πρωταγωνιστεί ο τότε προεδρεύων της Δημοκρατίας και «αφορμή» για τη σημερινή αντιπαράθεση Γλαύκος Κληρίδης. Ένας άνθρωπος που όπως συνδέει σήμερα το όνομά του με τον <<<<<<< Από το Αεροδρόμιο Λάρνακας πετούσαν οι Κυπριακές Αερογραμμές και η Ολυμπιακή, με αεροσκάφη τύπου Viscount και YS11, αντίστοιχα. Από τις πρώτες αφίξεις, κατά πάσα πιθανότητα δημοσιογράφων. διεθνή αερολιμένα της Λάρνακας το έκανε και μετά την εισβολή εφόσον η Λευκωσία αποχαιρετούσε το δικό της αεροδρόμιο, ένα από τα πλέον σύγχρονα της Ευρώπης κατά την εποχή εκείνη. Είχε προηγηθεί στις 20 Ιουλίου 1974 η τελευταία πτήση από το Χίθροου στη Λευκωσία, με πιλότο τον κ. Αδάμο Μαρνιέρο, ενώ η διαταγή «αγώνας μέχρι εσχάτων» αναφορικά με τη διαφύλαξη του Αεροδρομίου Λευκωσίας στις 23 Ιουλίου του 1974, έμελλε να είναι οι τελευταίες λέξεις που ακούστηκαν εκεί. Η Κύπρος μετρούσε τις πληγές και τις απώλειες από την τουρκική εισβολή και προσπαθούσε να ανασυγκροτηθεί. Το ζήτημα εύρεσης κατάλληλου χώρου που θα στεγαστεί το νέο αεροδρόμιο ήταν κάτι που έχρηζε άμεσου χειρισμού και για πρακτικούς αλλά και για ψυχολογικούς λόγους. Ο τόπος και ο κόσμος του χρειαζόταν αυτό το κάτι που και εννοιολογικά θα παρέπεμπε διττά, στην αναστήλωση της Κύπρου και του ηθικού των ανθρώπων της. Μια εικόνα, τραγική υπενθύμιση των όσων είχαν διαδραματιστεί, τα δυο καθηλωμένα Trident Two των Κυπριακών Αερογραμμών στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Όλα αυτά, ήταν θέματα τα οποία ο προεδρεύων της Δημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης έπρεπε να λύσει άμεσα. Τον Σεπτέμβριο του 1974, μια βόλτα μαζί με τον στενό του συνεργάτη Παντελή Κούρο και τον τότε γενικό διευθυντή των Κυπριακών Αερογραμμών, Ευδόκιος Σάββα, ο Γλαύκος Κληρίδης κυρίως μετά από υπόδειξη του κ. Σάββα, βρίσκει τον χώρο όπου θα ανεγερθεί το νέο αεροδρόμιο της χώρας. Η τοποθεσία «αεροδρόμιο» όπως αποκαλούσαν οι ντόπιοι την περιοχή που βρίσκεται και σήμερα το αεροδρόμιο, χρησιμοποιήθηκε από τους Βρετανούς ως ορμητήριο κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Επί της ουσίας επρόκειτο για ένα διάδρομο μήκους 4 χιλιάδων ποδών τον οποίο χρησιμοποιούσε η RAF για τα αεροσκάφη της, ενώ οι «εγκαταστάσεις» εξαντλούνταν σε υποτυπώδη κτίσματα για τις βασικές ανάγκες πιλότων και αεροσκαφών. Αφότου εγκαταλείφθηκε από τους Βρετανούς και με το τέλος του πολέμου, χρησιμοποιείτο από τους Λαρνακείς ως πίστα για αγώνες αυτοκινήτων για τους ραλίστες της εποχής. Απαιτείτο λοιπόν η ύπαρξη οράματος εκ μέρους του Γλαύκου Κληρίδη ώστε να «δει» στη συγκεκριμένη περιοχή την απαρχή της επόμενης μέρας για την κυπριακή δημοκρατία. Η απόφαση πάρθηκε με συνοπτικές διαδικασίες σε εκείνη τη βόλτα, «ένα-δύο τσιγάρα ήταν αρκετά» όπως λένε μαρτυρίες της εποχής «κάτω από τον ήλιο του Σεπτέμβρη», και η απόφαση είχε παρθεί. Άλλωστε, πολιτικά και κοινωνικά, χρόνος για χάσιμο δεν υπήρχε και τα όποια βήματα έπρεπε να είναι τάχιστα. Τα εγκαίνια Το νέο, παλιό σήμερα, αεροδρόμιο Λάρνακας εγκαινιάστηκε στις 8 Φεβρουαρίου του 1975 και τα εγκαίνια τέλεσε ο τότε Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων Γεώργιος Τομπάζος. Το δε κόστος για την ανέγερση του αεροδρομίου ανήλθε στις λίρες και από την πλευρά των τεχνικών χαρακτηριστικών, ο δίαυλος είχε μήκος πόδια και πλάτος 100 πόδια. Λίγους μήνες μετά, τον Μάρτιο του 1975 ο δίαυλος επεκτάθηκε στα πόδια. Ο χώρος στάθμευσης των αεροσκαφών ήταν 300x300 πόδια, χωρητικότητας, τριών αεροσκαφών. Από το αεροδρόμιο Λάρνακας πετούσαν οι Κυπριακές Αερογραμμές και η Ολυμπιακή, με αεροσκάφη τύπου Viscount και YS11, αντίστοιχα. Οι Κυπριακές Αερογραμμές πραγματοποιούσαν από το Αεροδρόμιο Λάρνακας 23 δρομολόγια την εβδομάδα προς Αθήνα, 3 πτήσεις την εβδομάδα προς Ισραήλ Το βράδυ κλείναμε το αεροδρόμιο Ενημέρωση από τον Γλαύκο Κληρίδη προς δημοσιογράφους Δύο είναι τα πράγματα που έμειναν εντυπωμένα στη μνήμη του κ. Ορφανού. Το πρώτο ήταν τα ωράρια και το δεύτερο τα φώτα. Όπως τονίζει ο ίδιος, «το βράδυ κλείναμε το αεροδρόμιο. Οι πτήσεις μας ήταν προκαθορισμένες. Είχαμε τρεις καθημερινά. Μία της Ολυμπιακής και δύο της Cyprus. Εμείς πηγαίναμε να εισπράξουμε τα τέλη από τα αεροσκάφη που έφταναν, με ιδιωτικό αυτοκίνητο, μαζί με άλλα άτομα του προσωπικού του αεροδρομίου. Αυτό ήταν κάτι παράξενο για εμάς. Εμείς ήμασταν συνηθισμένοι να δουλεύουμε 24 ώρες το 24ωρο», αναφέρει ο κ. Ορφανός. Τέλος, μέγα ζήτημα υπήρξε και με τα φώτα του Αεροδρομίου τα οποία είχαν μπει ερασιτεχνικά αλλά και λόγω βιασύνης, με αποτέλεσμα πολλές φορές να προκληθεί πανικός στον αέρα μέχρι να προσγειωθεί ένα αεροπλάνο. Μέχρι τις αρχές του 1980 όμως είχαν γίνει όλες οι απαραίτητες προσθήκες και πλέον η Λάρνακα είχε ένα νέο, σύγχρονο αεροδρόμιο εναρμονισμένο με την εποχή του. και καθημερινές πτήσεις προς Λίβανο. Η «Κ» εντόπισε τον Κώστα Ορφανό, έναν από τους ανθρώπους που έφυγε τελευταίος από το Αεροδρόμιο της Λευκωσίας και μπήκε από τους πρώτους στο νέο Αεροδρόμιο της Λάρνακας ως Ελεγκτής Εναέριας Κυκλοφορίας στον Πύργο Ελέγχου, στο Αεροδρόμιο Λευκωσίας. Πηγαίνοντας πίσω σε εκείνα τα χρόνιας, ο ίδιος θυμάται τις ώρες εγκατάλειψης του αεροδρομίου Λευκωσίας καταρχήν, στιγμές που θα μείνουν για πάντα χαραγμένες στη μνήμη του όπως λέει. «Όταν εμείς φύγαμε από το αεροδρόμιο, αυτό πέρασε τότε στα χέρια των Άγγλων. Εμείς φύγαμε απ εκεί με τη συνοδεία των Ηνωμένων Εθνών. Το τι περάσαμε μέχρι να φύγουμε, δεν περιγράφεται. Τα συναισθήματά μας ήταν απερίγραπτα. Φύγαμε από τον παλιό δρόμο Λευκωσίας Λάρνακας, συνοδευόμενοι από ανθρώπους των Η.Ε. Αυτές τις στιγμές δεν θα τις ξεχάσω ποτέ» τονίζει ο κ. Ορφανός. «Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας, οι Τούρκοι μας πλησίαζαν και μας χτυπούσαν με όλμους. Εμείς φύγαμε μετά την εκεχειρία από το αεροδρόμιο. Αν δεν ήταν οι Ελλαδίτες στρατιώτες που ήρθαν από την Ελλάδα, δεν ξέρω πού θα ήμασταν. Σε αυτούς, οφείλουμε τη ζωή μας» καταλήγει. Από το ένα στο άλλο Με το κλείσιμο ουσιαστικά του αεροδρομίου της Λευκωσίας, μέχρις ότου γίνει η μεταφορά στη Λάρνακα, ολόκληρο το προσωπικό της Πολιτικής Αεροπορίας, απασχολείτο σε διάφορες άλλες υπηρεσίες. «Περιμέναμε με αγωνία να ανοίξει το Αεροδρόμιο της Λάρνακας. Περίμενα να χτιστεί ο Πύργος Ελέγχου, να εγκατασταθούν οι συχνότητες για να μπορώ να δουλέψω. Η πρώτη μορφή του Πύργου Ελέγχου ήταν ένας ξύλινος πύργος που στέγασε προσωρινά την Πολιτική Αεροπορία. Από εκεί πλέον γίνονταν οι εργασίες. Εκεί πάνω είχαμε γίνει σαν ένα μεγάλο χωριό, αφού ήμασταν μαζεμένοι όλοι οι υπάλληλοι εκεί», αναφέρει στην «Κ» ο Κώστας Ορφανός. Ιστορική έχει μείνει από την άλλη, αυτή καθαυτή η επάνοδος. «Τότε μας κάλεσαν όλους εμάς τους υπαλλήλους, που ήμασταν αποσπασμένοι, να πάμε δουλειά στο αεροδρόμιο. Η χαρά μας ήταν μεγάλη, θα πηγαίναμε πίσω στη δουλειά μας μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα», συμπληρώνει ο κ. Ορφανός. Από τον Αύγουστο του 1974 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1975 η CYTA φρόντισε να εγκαταστήσει νέες συχνότητες για την καλύτερη και αρτιότερη λειτουργία των συστημάτων. Στην αρχή φυσικά υπήρχαν κάποια προβλήματα, λόγω κυρίως του πλευρικού ανέμου που φυσούσε στην περιοχή αλλά και του βιαστικού που ακολούθησε το χτίσιμο αυτού καθαυτού του αεροδρομίου, κάτι που είχε επιπλοκές στη λειτουργία του όπως θα διαφανεί παρακάτω. Ο άνεμος άλλωστε και όπως προκύπτει από εξιστορήσεις της εποχής, ήταν και ένας από τους κύριους λόγους που οι Άγγλοι εγκατέλειψαν τον διάδρομο αυτό, εφόσον ειδικά τα χειμωνιάτικα απογεύματα δυνάμωνε ιδιαίτερα. «Τα αεροπλάνα που έφθαναν χρειάζονταν δεύτερη και τρίτη προσπάθεια για να προσγειωθούν, δεν ήταν εύκολο. Από τότε όμως ξεκίνησαν οι εργασίες επέκτασης του διαδρόμου», συμπληρώνει ο κ. Ορφανός. Μέχρι να έρθει το αεροδρόμιο στους φυσιολογικούς του ρυθμούς, όπως ήταν αναμενόμενο, πέρασε αρκετός καιρός. Το Υπουργικό στον Πύργο Ελέγχου και η τραγωδία με τους Αιγύπτιους Ένα από τα πλέον ιδιαίτερα περιστατικά στο αεροδρόμιο της Λάρνακας ήταν αυτό που εκτυλίχτηκε τη 19η Φεβρουαρίου Στόχος επίθεσης, που είχε γίνει στο ξενοδοχείο Χίλτον της Λευκωσίας, ο φίλος του Προέδρου της Αιγύπτου τότε, Ανουάρ Σαντάτ Ελ Σεμπάι ο οποίος βρισκόταν στην κυπριακή πρωτεύουσα για το συνέδριο του Οργανισμού Αλληλεγγύης Αφροασιατικών Λαών. Ο Ελ Σεμπάι έχασε τη ζωή του από δύο οπλοφόρους, οι οποίοι μάλιστα όρμησαν στην αίθουσα του συνεδρίου και πήραν όμηρους, με τον Βάσο Λυσσαρίδη τότε να λαμβάνει το ρόλο του διαπραγματευτή. Ο συναγερμός που χτύπησε για την κυβέρνηση Κυπριανού ήταν άμεσος, ενώ οι διαπραγματεύσεις καταλήγουν στο να αποχωρήσουν <<<<<<< Στον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου διεξάγεται παράλληλα ένα μίνι Υπουργικό Συμβούλιο, με επικεφαλής τον κ. Βάσο Λυσσαρίδη, ενώ υπάλληλοι και κόσμος που έχει μαζευτεί στο αεροδρόμιο αναρωτιέται πώς χειρίζεται η Δημοκρατία το ζήτημα. Η στιγμή της κορύφωσης στο τραγικό περιστατικό με τους Αιγύπτιους. από την Κύπρο διά μέσου του αεροδρομίου της Λάρνακας οι τρομοκράτες μαζί με τους ομήρους και μάλιστα με αεροπλάνο των κυπριακών αερογραμμών. Το θρίλερ όμως δεν είχε τελειώσει έτσι απλά. Γειτονικές χώρες αρνήθηκαν να δώσουν άδεια προσγείωσης στο αεροπλάνο και έτσι αναγκαστικά η επιστροφή στο αεροδρόμιο Λάρνακας ήταν η μόνη επιλογή, εφόσον τελείωναν και τα καύσιμα. Στον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου διεξάγεται παράλληλα ένα μίνι Υπουργικό Συμβούλιο, με επικεφαλής τον κ. Λυσσαρίδη, ενώ υπάλληλοι και κόσμος που έχει μαζευτεί στο αεροδρόμιο αναρωτιέται πως χειρίζεται η Δημοκρατία το ζήτημα. Το αεροπλάνο των κυπριακών αερογραμμών προσγειώνεται υπό την αίρεση να μην υπάρχουν αστυνομικές δυνάμεις επί του εδάφους. Ήδη όμως είχε φτάσει ένα αιγυπτιακό C130 που αντί πολιτικού προσωπικού ως παρατηρητή που υποστήριζε η κυβέρνηση της Αιγύπτου, είχε φέρει εβδομήντα άνδρες της μονάδας καταδρομών 777 του αιγυπτιακού στρατού. Φτάνοντας και το αεροπλάνο των κυπριακών το μοιραίο δεν άργησε να γίνει. Η ανταλλαγή πυροβολισμών κράτησε πάνω από 20 λεπτά και οι σφαίρες «περνούσαν πάνω από τα κεφάλια μας» όπως υποστήριξε μέλος του προσωπικού της εταιρείας με το οποίο επικοινώνησε η «Κ». Σκοτώθηκαν 15 Αιγύπτιοι και 16 τραυματίστηκαν, το αιγυπτιακό C- 130 καταστράφηκε, ζημιές υπέστη και το αεροπλάνο των Κυπριακών από τους καταδρομείς, από τους οποίους, όσοι δεν έχασαν τη ζωή τους, ενώ παραδόθηκαν και δύο τρομοκράτες. Κανένας από τους επιβαίνοντες στο αεροσκάφος των Κυπριακών Αερογραμμών δεν τραυματίστηκε, η ιστορία όμως έμεινε για το αεροδρόμιο της Λάρνακας, σε μια υπόθεση που είχε ως αποτέλεσμα να διακοπούν οι διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών (το «θρυλικό» περί κυβέρνησης νάνων των Αιγυπτίων προς την κυβέρνηση Κυπριανού).

17 17-ELLADA FALYREAS_Master_cy 21/11/15 00:34 Page 17 Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Σήμερα ψηφίζουμε(;) Tου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 Ε νας θαυμάσιος άνθρωπος που είχα τη χαρά να γνωρίσω τις προάλλες μού παραπονέθηκε με τις καλύτερες προθέσεις ότι σοβαρεύω τις Κυριακές. Ναι, γιατί οι δικές σας Κυριακές είναι οι δικές μου Παρασκευές, θα απαντούσα με τον ορθόδοξο μαρξιστικό τρόπο του Γκράουτσο. Το βράδυ της Παρασκευής γράφω τη «σημερινή» στήλη, οπότε παίρνει χαρακτήρα απολογιστικό. Αλλά αποφεύγω την πληρέστερη απολογία που ίσως θα όφειλα, γιατί σήμερα Παρασκευή (Παρασκευή για μένα που γράφω τώρα, μην μπερδευτείτε) το θέμα που με απασχολεί είναι αυτό που συμβαίνει σήμερα Κυριακή με τον δικό σας χρόνο: η ανοιχτή εκλογή προέδρου της Νέας Δημοκρατίας. Η κυβέρνηση αυτή σίγουρα δεν έχει λαμπρό μέλλον. Ισως μάλιστα να μην έχει και καθόλου μέλλον, που λέει ο λόγος. Ισως, δηλαδή, να είναι κατά πολύ βραχύτερο το μέλλον της από όσο φανταζόμαστε θυμίζω, σχετικώς, πόσο κιμπάρικα ξόδεψαν τέσσερα χρόνια μέσα σε επτά μήνες την πρώτη φορά Αριστερά. Η άνευ προηγουμένου διοικητική ανεπάρκεια, που χαρακτηρίζει και τη δεύτερη φορά Αριστερά, συναντάται με περιστάσεις αληθινά κρίσιμες και αναρωτιέμαι πώς θα φθάσει αυτή η κυβέρνηση, ας πούμε, μέχρι τον Μάρτιο. Στην οικονομία βρίσκεται, ούτως ή άλλως, η αιτία του πολιτικού τέλους της. Είτε πετύχει στην εφαρμογή του μνημονίου της είτε αποτύχει (γιατί το μνημόνιο είναι το μόνο μέτρο, αν θέλουμε να είμαστε πραγματιστές), πολιτικά η κυβέρνηση θα βρεθεί με μια κατάσταση, την οποία αν λέγαμε «προβληματική» θα ήταν σχήμα λιτότητας. Λογική και Αριστερά, έστω η συγκεκριμένη Αριστερά που έχει την κυβέρνηση, δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Επειτα, στον τομέα των διεθνών σχέσεων και της άμυνας, η «πολιτική» της ειδικά στο προσφυγικό απειλεί να μετατρέψει την Ελλάδα σε έναν «κουβά της Ευρώπης», για να χρησιμοποιήσω τη βάρβαρη, αλλά προσφυή, μεταφορά που άκουσα προσφάτως από τα χείλη πολιτικού. Κάτι σαν προκεχωρημένο φυλάκιο που παράτησε ευσχήμως η Ευρώπη, όταν υποχρεώθηκε να υποχωρήσει για να ανασυνταχθεί διότι, μην το ξεχνάμε, είμαστε ή, εν πάση περιπτώσει, είναι η Ευρώπη σε πόλεμο με τους τζιχαντιστές. Δεν αμφισβητώ καθόλου ότι η κυβέρνηση έχει συνείδηση της σοβαρότητας των πραγμάτων. Αντιθέτως, θα έλεγα ότι γι αυτό ακριβώς εντείνονται και οι καθεστωτικές τάσεις της, με επακόλουθο σοβαρούς κινδύνους και στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας. Νιώθουν, δηλαδή, ότι δεν περισσεύει χρόνος και βιάζονται προς τη λάθος κατεύθυνση, εκείνη που οδηγεί στην εδραίωση της εξουσίας τους διά της αλώσεως των θεσμών και του κρατικού μηχανισμού. Μέσα σε αυτό το κάδρο αντιλαμβάνομαι τη σημασία της σημερινής εκλογής. Η μορφή της διαδικασίας με βρίσκει τελείως (μα τελείως!) αντίθετο. Αλλά με αυτή βρισκόμαστε και, άρα, αυτή είναι εδώ δεν χωρούν τα κόλπα της Αριστεράς, που μεταθέτει την πραγματικότητα όλο και παραπέρα. Οσοι, λοιπόν, συμμερίζονται την άποψη που παρουσιάζω στην κρίση σας, οφείλουμε (γιατί περιλαμβάνω και τον εαυτό μου) να πράξουμε σύμφωνα με την ευθύνη, όπως την αντιλαμβάνεται ο καθένας μας ως πολίτης που δεν αισθάνεται και δεν θέλει να είναι οπαδός. Η ευθύνη της συμμετοχής και η ευθύνη της κρίσης μας σε ατομικό επίπεδο είναι όλη η ουσία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας όχι της σοσιαλιστικής ούτε της τσαβικής. Χωρίς την ατομική ευθύνη, δεν λειτουργεί αυτό που εννοούμε οι περισσότεροι με τον όρο «δημοκρατία», αυτή η ιστορική για τη χώρα μας κατάκτηση στην περίοδο μετά τη Μεταπολίτευση, την οποία πρέπει να διατηρήσουμε και να μην τη διακινδυνεύσουμε. Επομένως, αν η σημερινή εκλογή αρχηγού είναι μια ευκαιρία να αλλάξει η Ν.Δ. και να ανταποκριθεί στις πραγματικές ανάγκες του καιρού μας είναι, επίσης, μια ευκαιρία να ενισχύσουμε, με την ατομική πρωτοβουλία και δράση του καθενός μας, την καλή λειτουργία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Επανέρχομαι στο σήμερα της δικής ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ μου Παρασκευής, γιατί με διευκολύνει να διατυπώσω την κρίση μου. Το μεσημέρι άκουσα από το ραδιόφωνο το τελικό μήνυμα που εξέπεμψε προς τους ψηφοφόρους ο καθένας των υποψηφίων. Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης* γεφύρωσε την κοινή αντίληψη περί τραγικού μεγαλείου με τον ασπρόμαυρο ελληνικό κινηματογράφο σε ένα ολίγον μελό «δεν πλήγωσα ποτέ τη Νέα Δημοκρατία». Εννοεί, τη διεκδικώ με το πλεονέκτημα της ακλόνητης και διαρκούς πίστης μου σε αυτήν. Ωραία αλλά αρκεί μόνο αυτό; Στην εποχή μας, η δυνατότητα της διεθνούς παρουσίας του αρχηγού είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Ο Βαγγέλης είναι εσωτερικού. Χρειαζόμαστε και εξωτερικού, κατά προτίμηση και τα δύο σε ένα πρόσωπο. Ο Α. G.G. Kώστας κορύφωσε τη δική του πορεία προς τη δόξα με το «επιστρέφει η ελπίδα» πλαστικούρα με μπακαλιαρίλα. Ο G.G. Kώστας δεν έχει θέσεις ή δεν θέλει να τις πει. Μόνον επιτίθεται στους άλλους μέσω μιας ρηχής, διαφημιστικής προσέγγισης, που στοχεύει στην κολακεία όσων αυτοπροσδιορίζονται «αδύναμοι και αδικημένοι». Ενας ιδιότυπος συνδυασμός πονηριάς και αναχρονισμού. Επιλογή για παλαβιάρηδες και μερακλήδες. Ο Αδωνις, που διαθέτει αναμφισβήτητα προσόντα, υποσχέθηκε «την Ελλάδα που ονειρεύεστε». Εθεσε μόνος του το ερώτημα μετά, «γιατί πιστεύω ότι μπορώ να το κάνω;». Και απάντησε, «γιατί έκανα όλα αυτά μέχρι τώρα» ή κάπως έτσι, μικρή σημασία έχει. Το σημαντικό είναι ότι πρόκειται για τον βολονταρισμό ενός αρχηγισμού τύπου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ρωτάει και απαντά ο ίδιος: «Γιατί θα πετύχω το ντιλ με τους Κινέζους; Γιατί ξέρω να κάνω ντιλ». Λυπάμαι, αλλά έτσι είναι. Η λογική και υπεύθυνη επιλογή σήμερα Παρασκευή είναι ο Κυριάκος, εκτιμώ. Αυτός το κορύφωσε υποσχόμενος «μπορώ να διορθώσω τη Νέα Δημοκρατία και να την αλλάξω». Αυτό λέει από την αρχή. Κρίνω από την όλη πορεία του ότι το εννοεί και θα το επιχειρήσει. Χρειαζόμαστε πολιτική και πολιτικούς με πεποιθήσεις (convictions). Αυτή είναι η ευθύνη της κρίσης μου, λοιπόν. Αν πάω, θα ψηφίσω Κυριάκο. Απομένει η ευθύνη της συμμετοχής μου. Θα πάω; Θα με διαβάσω το πρωί της Κυριακής, όπως εσείς ελπίζω, και αν με πείσω θα πάω. *: Δοθείσης ευκαιρίας, κάποιοι φίλοι παρεξήγησαν το σημείωμα της περασμένης Παρασκευής. Παραδόθηκαν στη γοητεία της συνήχησης και συνέδεσαν τον Gigi l Amoroso με τον G.G. Κώστα. Οχι εγώ είχα στον νου τον Βαγγέλη και γι αυτόν το έγραψα. Μα ποιος άλλος έχει «l oeil de velours comme une caresse»; ΦΑΛΗΡΕΥΣ kassimatis@kathimerini.gr

18 18-GNOMES ELLADA_Master_cy 21/11/15 01:03 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 22 Nοεμβρίου 2015 Πολιτικό σίκουελ Οι ταινίες που κόβουν πολλά εισιτήρια στο Χόλιγουντ γίνονται κατόπιν σειρές: «Τα σαγόνια του καρχαρία Ι», «Τα σαγόνια ΙΙ» κ.λπ. Τώρα βλέπουμε στις εγχώριες οθόνες το επεισόδιο «Μνημονιακός πρωθυπουργός 3». Η ταινία δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής, αλλά όλα δείχνουν ότι, ανεξάρτητα από το ποιος «θίασος» βρίσκεται στην εξουσία, το έργο δεν αλλάζει. Το σενάριο είναι το ίδιο, με παραλλαγές και διαβαθμίσεις. Ενας πολιτικός διεκδικεί την εξουσία. Βιάζεται, μάλιστα, να την κατακτήσει γιατί τον φανατίζουν η αυλή του και το κόμμα. Δεν νοιάζεται ούτε για την πολιτική σταθερότητα ούτε για οτιδήποτε άλλο. Προκαλεί εκλογές με την επιμονή του, χωρίς να στηρίζει <<<<<< Ολα δείχνουν ότι, ανεξάρτητα από το ποιος «θίασος» βρίσκεται στην εξουσία, το έργο δεν αλλάζει. μεγάλες και προφανείς μεταρρυθμίσεις. Ταυτόχρονα, υπόσχεται τα πάντα στους πάντες. Α, και βέβαια, να μην ξεχάσω, δεν προετοιμάζεται ούτε κατά διάνοια για να κυβερνήσει. Ο φιλόδοξος και βιαστικός πολιτικός ανεβάζει τους τόνους μέχρι εκεί που δεν πάει και, όποτε μπορεί, κατεβάζει και τον κόσμο στους δρόμους. Φιλοτεχνεί μια εικόνα του πολιτικού αντιπάλου του η οποία στηρίζεται στη δαιμονοποίηση. Ο αντίπαλος - πρωθυπουργός είναι κατά κανόνα πουλημένος, πολύ μαλθακός στη διαπραγμάτευση και αρχιδιαπλεκόμενος. Μία των ημερών ο πολιτικός μας κερδίζει τις εκλογές και εγκαθίσταται στο Μαξίμου. Τις πρώτες ημέρες και εβδομάδες νιώθει παντοδύναμος. Τον προσκυνά το εμφανές και το σκοτεινό κατεστημένο της χώρας και του δίνει την εντύπωση ότι θα τον αντιμετωπίζει σαν σουλτάνο για πολλά πολλά χρόνια. Μετά, αρχίζει να μαθαίνει την πραγματικότητα και να συνειδητοποιεί ότι αυτά που έλεγε στην αντιπολίτευση ήταν απλώς πομφόλυγες, ανέφικτες Η κήρυξη «πολέμου» εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους» από τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι, κατά την οποία φονεύθηκαν 129 πολίτες, δεν ήταν μία αυτονόητη αντίδραση. Τρομοκρατικό πλήγμα εξτρεμιστών ισλαμιστών εδέχθη η Ισπανία το 2004 στον σιδηροδρομικό σταθμό της Μαδρίτης, με περίπου 200 θύματα, και η Βρετανία την επόμενη χρονιά, όταν τρεις διαδοχικές βομβιστικές επιθέσεις στον υπόγειο του Λονδίνου είχαν ως συνέπεια τη δολοφονία 52 ατόμων. Καμία από αυτές τις χώρες δεν εκήρυξε «πόλεμο». Αυτό και μόνον προσδίδει στην απόφαση του Γάλλου προέδρου ιδιαίτερη πολιτική διάσταση. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός επίσης ότι ο κ. Ολάντ δεν ζήτησε ενεργοποίηση του άρθρου 5 του ΝΑ- ΤΟ, όπως έπραξε η Τουρκία όταν οι Σύροι κατέρριψαν πολεμικό αεροσκάφος της, αλλά επικαλέσθηκε τη ρήτρα αμοιβαίας ευθύνης της Ε.Ε. και χαρακτήρισε το «Ισλαμικό Κράτος» «εχθρό της Ευρώπης» όχι παγκόσμια απειλή ή τρομοκρατική ενέργεια στρεφόμενη μόνον εναντίον της Γαλλίας. Είναι αυτονόητο ότι μία ενεργοποίηση του ΝΑΤΟ θα έθετε την όλη επιχείρηση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, και ο ρόλος της Γαλλίας θα έπαυε να είναι ηγετικός. Παράλληλα θα απέκλειε ή θα δυσχέραινε σημαντικότατα λόγω των τεταμένων σχέσεων Ουάσιγκτον και Μόσχας εξαιτίας του ουκρανικού ζητήματος τη συμμετοχή της Ρωσίας, που ήδη όμως ενεπλάκη στη Συρία. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανταποκρίθηκε αμέσως στην πρόταση του κ. Ολάντ, και οι ΗΠΑ θα εξακολουθούν να επιχειρούν από αέρος αλλά συνεργαζόμενοι ασφαλώς στενώς με τη Γαλλία. Η κήρυξη πολέμου από τον πρόεδρο Ολάντ εάν υποτεθεί ότι θα υπάρξει έμπρακτη ανταπόκριση Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ υποσχέσεις και θεωρίες που δεν αξίζουν το χαρτί πάνω στην οποία γράφτηκαν. Οταν καταλαβαίνει ότι έχει μπροστά του ένα μονόδρομο, αρχίζει το μαρτύριο. Παίρνει τις υποσχέσεις πίσω μία μία και ταυτόχρονα αρχίζει να χάνει έναν έναν τους πιο θερμούς υποστηρικτές του. Αναγκάζεται να ξενυχτάει στη Βουλή και να βλέπει την πλειοψηφία του να εξανεμίζεται σε κάθε κρίσιμη ψηφοφορία. Εν τω μεταξύ, έχει αποκτήσει την ίδια ψυχολογία που είχαν οι προκάτοχοί του μέσα στο «πολεμικό μπούνκερ» του Μαξίμου. Ο ίδιος και η οικογένειά του δέχονται επιθέσεις από παντού, ακριβώς όπως συνέβαινε με τους προηγούμενους ενοίκους. Οπως απαξίωσαν, έτσι απαξιώνονται. Σε στιγμές μεγάλης πίεσης, θεωρεί ότι ο ίδιος κάνει το καθήκον του αλλά κανείς δεν τον καταλαβαίνει... Πίσω από κλειστές πόρτες φτάνει ακόμη και να παραδεχθεί ότι «τώρα καταλαβαίνω τον προκάτοχό μου, δεν κυβερνιέται αυτός ο τόπος». Οι περιστασιακοί νονοί-σύμμαχοι αρχίζουν να εξαφανίζονται γιατί δεν θεωρούν ότι ικανοποιούνται επαρκώς οι απαιτήσεις που έθεσαν ως αντάλλαγμα για τη στήριξή τους. Αίφνης ανακαλύπτει ο περίφροντις πρωθυπουργός εχθρούς και υπονομευτές στους κύκλους των υποστηρικτών του. Η αβάντα τού χθες γίνεται διαπλοκή τού σήμερα. Κάπου εκεί ανακαλύπτεται η ανάγκη της συναίνεσης. Εν τω μεταξύ, έχει χυθεί τόσο εύφλεκτο υλικό στο σκηνικό, που κανείς δεν έχει όρεξη να ακούσει για συνεννόηση σε εθνική βάση. Η καρέκλα τρίζει, η πλειοψηφία ροκανίζεται και αρχίζει ο πανικός. Εκεί χάνεται συνήθως η μπάλα και η κυβέρνηση και το ευρύτερο σύστημά της αρχίζουν να μοιάζουν με ανεκπαίδευτο πλήρωμα την ώρα ενός μεγάλου ναυαγίου. Το σενάριο είναι το ίδιο, μόνο τα πρόσωπα αλλάζουν και ο βαθμός της ανευθυνότητας, της ασχετοσύνης και του φανατισμού. Προσωπικά, βαρέθηκα να βλέπω το ίδιο έργο. Ακόμη όμως περισσότερο εξοργίζομαι με εκείνους που είχαν δει το «Ι» και το «ΙΙ» αλλά δεν κατάλαβαν τίποτα, όχι, πάντως, τη στιγμή που έπρεπε. Ο πόλεμος του κ. Ολάντ των άλλων Ευρωπαίων μπορεί να αποτελέσει καταλύτη σημαντικών εξελίξεων. Αυτό είναι το ενδιαφέρον από πολιτική άποψη. Θεωρητικώς τουλάχιστον η απόφαση του Γάλλου προέδρου εισάγει στην Ε.Ε. προτεραιότητες γεωστρατηγικής σημασίας έναντι των δημοσιονομικών που ισχύουν σήμερα και στις οποίες πεισματικά εμμένει η Γερμανία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Φρανκ Σταϊνμάγερ δήλωσε ότι δεν έχει νόημα να προστεθεί η χώρα του στις άλλες δεκαέξι που επιχειρούν στρατιωτικώς σήμερα στη Συρία. Περαιτέρω υπερασπίσθηκε την απόφαση του Βερολίνου να ενισχύει στρατιωτικώς τους Κούρδους, γεγονός που παρεμπιπτόντως δημιουργεί νευρικότητα στην Αγκυρα. Αλλά διά τον κ. Ολάντ ισχύει προφανώς ο αφορισμός ότι «πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί πάντων δε Βασιλεύς», και εάν η άποψή του κατισχύσει, οι προτεραιότητες της Ε.Ε. θα αλλάξουν ή εν πάση περιπτώσει θα βρουν νέο σημείο ισορροπίας. Ως αναρμόδιοι δεν θα ασχοληθούμε με θέματα τεχνικής φύσεως. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις, όμως, των ισλαμιστών στην Ευρώπη από το 2004, όπως και η τελευταία στη Γαλλία, είναι πρωτόγονες ως προς τα μέσα, τον σχεδιασμό και την εκτέλεση. Δέκα άτομα αποφασισμένα, όμως, να πεθάνουν αρκούν για να δημιουργήσουν μία κόλαση. Το ριζοσπαστικό Ισλάμ υπάρχει και δρα στις κοινωνίες των ευρωπαϊκών κρατών. Εξ ου και ο Γάλλος πρόεδρος δεν αρκέσθηκε στη λήψη εκτάκτων μέτρων, ως είναι φυσικό, αλλά έχει προεξαγγείλει συνταγματικές αλλαγές. Αγνωστο εάν οι επιλογές του κ. Ολάντ θα είναι επιτυχείς. Το βέβαιον είναι ότι η φυσιογνωμία της Ευρώπης θα αλλάξει δραστικά. Το γεγονός ότι η πρωτοβουλία προέρχεται από έναν πρόεδρο της Κεντροαριστεράς έχει ασφαλώς και αυτό τη σημασία του. Η Ευρώπη και οι στρατολόγοι του «Ισλαμικού Κράτους» Το πρωί της Παρασκευής 13 Νοεμβρίου ανακοινώθηκε ότι πύραυλος που εκτοξεύθηκε από μη επανδρωμένο αεροσκάφος των ΗΠΑ είχε σκοτώσει στη Συρία τον διαβόητο δήμιο του αυτοαποκαλούμενου «Ισλαμικού Κράτους», τον Βρετανό πολίτη γνωστό ως Τζιχάντι Τζον, ο οποίος αρεσκόταν να αποκεφαλίζει δεμένους ομήρους με μαχαίρι. Το ίδιο βράδυ, εφτά ή οκτώ νεαροί Γάλλοι και Βέλγοι μουσουλμάνοι, ζωσμένοι με εκρηκτικά και κρατώντας ημιαυτόματα όπλα, επιτέθηκαν σε πλήθη που διασκέδαζαν στην καρδιά του Παρισιού, σκοτώνοντας τουλάχιστον 130 άτομα, κραυγάζοντας ότι ήθελαν να τους δείξουν τι συμβαίνει στη Συρία. Από τη μία πλευρά, η υψηλότερη τεχνολογία του πολέμου χρησιμοποιείται για «χειρουργικές επεμβάσεις» που αποσκοπούν στον μικρότερο δυνατόν αριθμό «παράπλευρων απωλειών», από την άλλη, ανθρώπινοι πύραυλοι επιδιώκουν τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων. Δύο όψεις ενός πολέμου. Ανάμεσα στα δύο άκρα, οι βομβαρδισμοί Γάλλων, Ρώσων και Αμερικανών στη Συρία, και η βόμβα στο ρωσικό αεροσκάφος με τον θάνατο των 224 επιβαινόντων στην Αίγυπτο. Ματωμένα έθνη. Οι αιτίες της αιματοχυσίας είναι πολλές, και κάθε πρωταγωνιστής προβάλλει Δεν υπάρχουν ηθικές ή ποιοτικές διαβαθμίσεις του «κακού». Δύσκολο είναι και να οριστεί το «κακό», να συναχθεί ενικός ορισμός μέσα από την πολυμορφία των εκφάνσεων και την ποικιλότητα των εξωραϊσμένων παραπλανητικών μετασχηματισμών του. Η πανανθρώπινη εμπειρία θα μπορούσε να βεβαιώσει τουλάχιστον τον εντοπισμό της αφετηρίας του «κακού»: Είναι ο δεδομένος στην ίδια τη «φύση» των έμβιων υπαρκτών (στον «τρόπο» της ύπαρξής τους) ατομοκεντρισμός, η έμφυτη, ενστικτώδης ιδιοτέλεια. Για τα άλογα ζώα το να κυριαρχούνται από τις ορμές (αδυσώπητες αναγκαιότητες) της αυτοσυντήρησης και ηδονής, δεν επιδέχεται ηθικό προσδιορισμό, είναι νομοτέλεια. (Κάποια δείγματα τάχα ερωτικής τρυφερότητας ή γονεϊκής φιλοστοργίας ή ευγνώμονης συμπεριφοράς, που συγκινούν τη ρομαντική ζωοφιλία αφελών ανθρώπων, είναι επίσης εκφάνσεις του αδυσώπητου ενστίκτου, τυφλή αναγκαιότητα της φύσης). Μόνο ο άνθρωπος μπορεί να παράγει «κακό», γιατί μόνο ο άνθρωπος έχει την υπαρκτική δυνατότητα να εναντιώνεται στις ενστικτώδεις ορμές του, να τιθασεύει την ορμέμφυτη ιδιοτέλεια, να ελέγχει τον βιολογικά δεδομένο ατομοκεντρισμό του. Μόνο ο άνθρωπος μπορεί να παραγάγει «κακό», άρα και να αρνηθεί θεληματικά το «κακό» να αρνηθεί να βλάψει, να βασανίσει, να υποτάξει, να εκμεταλλευτεί, να χρησιμοποιήσει, να συκοφαντήσει, να ταπεινώσει τους προικισμένους με την ίδια δυνατότητα συνανθρώπους του. Και αυτή την ακραιφνώς ανθρώπινη δυνατότητα την ονομάσαμε οι άνθρωποι «ελευθερία». Μόνο ο άνθρωπος, έλεγε ο Jean-Paul Sartre, «μπορεί να μην είναι αυτό που είναι»: να υπάρχει παίρνοντας θεληματική απόσταση από τον φυσικά δεδομένο τρόπο τού να υπάρχει. Η Ιστορία του ανθρώπου βεβαιώνει ότι αυτή τη μοναδικότητα της ελευθερίας δεν την αντέχει ο άνθρωπος η ανθρώπινη συλλογικότητα νομοθετεί τις προϋποθέσεις της ελευθερίας, αλλά λειτουργεί, περισσότερο ή λιγότερο, με τους νόμους της ζούγκλας. Πάντως, η προτεραιότητα της ελευθερίας συνεχίζει να βεβαιώνεται εμπειρικά ως ορισμός του «καλού». «Υπάρχει μια και μόνη αληθινή ελευθερία», έγραφε ο Ντοστογιέβσκυ: «Να ελευθερωθεί ο άνθρωπος από τον εαυτό του». Μόνο τότε τη δική του ερμηνεία. Δεν θα μπούμε τώρα στο πόσο ευθύνεται ο πανάρχαιος πόλεμος μεταξύ σουνιτών και σιιτών, ούτε θα αναλύσουμε την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ και τη μη επέμβασή τους στη Συρία. Αυτό που προέχει σήμερα στην Ευρώπη είναι να κατανοήσουμε τι ωθεί νέους Ευρωπαίους να εντάσσονται στο «Ισλαμικό Κράτος», και γιατί δείχνουν τέτοια βαρβαρότητα εναντίον αθώων πολιτών. Εάν δεν καταλάβουμε αυτά, δεν θα μπορέσουμε να σταματήσουμε τις επιθέσεις. Και όσο συνεχίζεται ο κύκλος της βίας, τόσο θα υπονομεύονται οι ελευθερίες όλων, αλλά και το εγχείρημα της ενωμένης Ευρώπης. Υπηρεσίες ασφαλείας υπολογίζουν ότι κάπου Γάλλοι μουσουλμάνοι κατετάγησαν στο «Ισλαμικό Κράτος» και ότι περίπου 500 επέστρεψαν. Αλλοι 500 μαχητές φέρεται να προέρχονται από το Βέλγιο. Συγκριτικά με τον αριθμό μουσουλμάνων στις δύο χώρες αυτό είναι μικρό ποσοστό, αλλά δεν παύει να είναι ανησυχητικό, κυρίως όταν αναλογιστούμε πόσο θάνατο και πόνο έσπειρε μία χούφτα ανθρώπων στο Παρίσι. Από τους επτά ή οκτώ δράστες, τρεις ανατίναξαν εαυτούς έξω από το Στάδιο της Γαλλίας, πετυχαίνοντας τον θάνατο ενός περαστικού μόνο. Αλλος ένας ανατινάχθηκε σε εστιατόριο, τραυματίζοντας μία φθάνει στην πραγμάτωση της υπαρκτικής του ταυτότητας, στην ενεργητική του ετερότητα από κάθε άλλο έμβιο υπαρκτό. Η ολοκλήρωση της προσωπικής μοναδικότητάς του είναι για τον άνθρωπο το «καλό»: η ελευθερία από τις απρόσωπες ενστικτώδεις ορμές. Ομως η υποκειμενική πρόσβαση στις οριοθετήσεις της κοινής, από γενιά σε γενιά, εμπειρίας δεν είναι συνάρτηση της απλής κατανόησης ή και της βουλητικής συγκατάθεσης, είναι γνώση που κερδίζεται με το δύσκολο και επίπονο άθλημα της μετοχής στην κοινή εμπειρία. Στους αντίποδες του δυναμικού αθλήματος είναι η υποκατάστασή του (υποκατάσταση της κοινωνούμενης βεβαιότητας) με την ενστικτώδη εγωτική απαίτηση για κατοχή και χρήση από το άτομο της «αλήθειας». Να μεταβάλλεται η αλήθεια, το «καλό», σε ατομική πεποίθηση, τυφλά αποδεκτή βεβαιότητα, εξαναγκαστό κατά πάντων δόγμα, κοσμοσωτήρια ντιρεχτίβα, αυτονόητα επιβαλλόμενο πολιτισμικό «παράδειγμα». Στο διεθνές πεδίο σήμερα μοιάζει να αντιπαρατίθενται, έτοιμες για μια μέχρις εσχάτων αναμέτρηση, δυο παρατάξεις ή στρατόπεδα: Από τη μια είναι όσοι ταυτίζουν το «καλό», την «αλήθεια», το «νόημα» της ζωής και του θανάτου με μιαν αλάθητη θρησκευτική διδασκαλία και πρακτική. Από την άλλη, στο απέναντι στρατόπεδο, είναι όσοι ταυτίζουν όλα τα παραπάνω με έναν «πολιτισμό»: κοινό τρόπο βίου (οργάνωσης και λειτουργίας του βίου). Κάθε μία από τις δυο παρατάξεις βλέπει στην αντίπαλη παράταξη την πλήρη άρνηση του «καλού», επομένως την ολοκληρία πραγμάτωσης του «κακού». Γι αυτό και Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ γυναίκα. Οι άλλοι δύο ή τρεις που απέμειναν ευθύνονται για τους περισσότερους των 130 θανάτων στην πόλη. Εάν σκεφτούμε επίσης ότι οι Αρχές πίστευαν ότι ο αρχηγός της ομάδας βρισκόταν στη Συρία, ενώ δρούσε κάτω από τη μύτη τους στη Γαλλία και στο Βέλγιο (πριν σκοτωθεί την Τετάρτη σε πεντάωρη συμπλοκή με την αστυνομία), αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος του προβλήματος. Σοβαρός παράγοντας κινδύνου είναι ότι οι νέες και νέοι που εντάσσονται στο «Ισλαμικό Κράτος» είτε είναι θρησκευόμενοι από πριν είτε όχι φθάνουν πολύ γρήγορα σε υψηλό βαθμό ριζοσπαστικοποίησης. Αποκηρύττουν την παλιά τους ζωή και αγκαλιάζουν μιαν άλλη, που οδηγεί είτε στη ζωή στο χαλιφάτο είτε στον Παράδεισο. Νέοι που ήταν χαμένοι και αποξενωμένοι σε πόλεις της Δύσης, ξαφνικά βρίσκουν νόημα σε αυτό τον κόσμο, αλλά και στον επόμενο. Θέλει ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία για να επιδιώκει κανείς τέτοιες απόλυτες λύσεις, αλλά οι στρατολόγοι του «Ισλαμικού Κράτους» έχουν δουλέψει καλά το μήνυμά τους: οι επιδείξεις βαρβαρότητας που δημοσιοποιούν με μεγάλη φροντίδα τρομοκρατούν εχθρούς, αποξενώνουν πολλούς δυνάμει οπαδούς, αλλά εθίζουν άλλους και τους οδηγούν να ταυτιστούν Οι δύο όψεις της ατομοκρατίας με μια ομάδα που, αντιθέτως με τους ανερμάτιστους νέους, δεν έχει καμία αμφιβολία γι αυτό που κάνει. Οι «νεοφώτιστοι» τώρα αισθάνονται λιοντάρια, μαχητές σε έναν αγώνα όπου θα βγουν κερδισμένοι, είτε ζήσουν είτε «θυσιαστούν». Αισθάνονται απόλυτη δικαίωση για την επιλογή τους. Πιστεύουν το κήρυγμα των ηγετών τους ότι επίκειται η συντέλεια του κόσμου. Ετσι, δεν νιώθουν ούτε φόβο ούτε οίκτο, ούτε για εαυτούς ούτε για άλλους. Είναι αδύνατον κάθε κοινωνία να εξαλείψει όλες τις αιτίες περιθωριοποίησης, θυμού και βαριεστημάρας από νέους που τους καθιστούν ευάλωτους στη φενάκη του απολύτου, είτε αυτό είναι η εξάρτηση από ουσίες είτε ο φανατισμός υπέρ μιας θρησκείας ή ιδεολογίας. Στην προκειμένη περίπτωση, η μόνη λύση είναι η συντριβή του «Ισλαμικού Κράτους» στα πεδία των μαχών, ώστε να στερέψει η πηγή φρίκης που εμπνέει οπαδούς και να φανεί ότι ούτε είναι αήττητο ούτε ότι πέτυχε να φέρει το τέλος του κόσμου. Οταν οι ελεύθερες κοινωνίες με όλες τους τις αδυναμίες και αστοχίες παραμείνουν ελεύθερες, όταν άλλες συνεχίσουν να επιδιώκουν την ελευθερία, η ματαιότητα του ολοκληρωτισμού είναι δεδομένη. Οπως και η ήττα του. περιθώριο συμβιβασμού δεν υπάρχει, η ρήξη επέρχεται νομοτελειακά, το ένα από τα δύο στρατόπεδα θα νικήσει, όχι υποτάσσοντας αλλά εξαφανίζοντας το άλλο. Το αξιοπερίεργο είναι ότι και οι δύο αντιπαρατιθέμενες προτάσεις (η θρησκευτική: Ισλάμ, και η πολιτισμική: Δυτικός Διαφωτισμός) βεβαιώνονται στη θεωρία και στην πράξη, πανομοιότυπα ατομοκεντρικές. Αποβλέπουν στη θωράκιση και κατασφάλιση του ατόμου, του εγώ. Η θρησκευτική προτείνει έναν κώδικα απαιτήσεων πρακτικής ευσέβειας και πρακτικής συμπεριφοράς, που η τήρησή τους εξασφαλίζει αμέσως στο άτομο την αιώνια «σωτηρία»: ένα ηδονικότατο μεταθανάτιο μέλλον σε γραμμικό χρόνο ατελεύτητο. Η πολιτισμική πρόταση δεν διαθέτει επαγγελίες για το «επέκεινα»: προσφέρει μια ενθαδική εξασφάλιση του ατόμου με νομικές κατοχυρώσεις των δικαιωμάτων του, των ελευθεριών του, των νοσηλευτικών φροντίδων αν τις χρειαστεί, εξασφάλιση της πληροφόρησής του, των άνετων και ταχύτατων μετακινήσεών του, των απεριόριστων ερωτικών του απολαύσεων, της μεγιστοποίησης των καταναλωτικών του δυνατοτήτων κ.ά.α. Και τα δύο αντίπαλα σήμερα στρατόπεδα ξεκινάνε από το άτομο και στοχεύουν στο άτομο, το κοινωνικό γεγονός (το άθλημα της αυθυπέρβασης του εγώ για τη χαρά και ποιότητα των σχέσεων κοινωνίας) το εκδέχονται μόνο σαν δευτερεύον πλαίσιο του πρωτεύοντος στόχου που είναι η ατομική εξασφάλιση. Αποκαλυπτικό και το δεδομένο της κοινής εκδοχής που έχουν για την ελευθερία οι δύο παρατάξεις: καμιά σχέση με την αντίσταση στις απρόσωπες ορμές - αναγκαιότητες της φύσης. Ελευθερία σήμερα, και για την ατομοκεντρική ισλαμική θρησκευτικότητα και για το ατομοκεντρικό δυτικό «παράδειγμα», είναι η δυνατότητα ατομικών επιλογών. Για τους πρώτους, το άτομο «σώζεται» όταν επιλέξει και κατέχει τις «ορθές» δοξασίες, πεποιθήσεις, δόγματα, πρακτικές θρησκευτικής συνέπειας, αυτοθυσίας στον πόλεμο κατά των απίστων. Ελευθερία, για τους δεύτερους, είναι το εξαναγκαστό κατά πάντων ατομικό δικαίωμα να επιλέγει ο καθένας πολιτικές πεποιθήσεις, κόμμα, εφημερίδα, κοσμοθεωρία, διασκέδαση, σεξουαλική συμπεριφορά τα πάντα. «Επιλέγω, άρα υπάρχω». Οταν ο πρωτογονισμός του ατομοκεντρισμού κατοχυρώνεται θρησκευτικά ή πολιτισμικά, δεν υπάρχει περιθώριο να κοινωνηθούν οι διαφορές. Οι τζιχαντιστές απαντάνε με σφαγή (αφανισμό μοναδικών ανθρώπινων υπάρξεων) στην προσβολή του προφήτη τους από το «Charlie Hebdo». Και ένα εκατομμύριο Γάλλοι απαντάνε στη σφαγή βγαίνοντας στους δρόμους, με υψωμένο ένα μολύβι στο χέρι, για να δηλώσουν ότι καθένας τους θέλει να είναι «Charlie»: Να έχει το δικαίωμα, κάθε εγώ, να διακωμωδεί με σεξουαλικές χυδαιότητες τα ιερά και τα όσια λαών και κοινωνιών στη διαδρομή των αιώνων. Το δικαίωμα στην «έκφραση», η αποθέωση της εγωτικής ασυδοσίας, πάνω από κάθε αξία, δηλαδή ποιότητα κοινωνίας τού υπάρχειν. Θρησκευτικός ή πολιτισμικός, ο ατομοκεντρισμός οδηγεί νομοτελειακά στην απανθρωπία.

19 19-ELLADA_Master_cy 21/11/15 00:39 Page 19 Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 19 Κάλπες που κρίνουν το μέλλον της Ν.Δ. Εξι καίρια ερωτήματα θα απαντηθούν απόψε με την εκλογή του νέου αρχηγού Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ Στις αρχές της εβδομάδας ένα μπαράζ διαδοχικών ανακοινώσεων από το γραφείο Τύπου του κόμματος, σχετικά με τη διαδικασία συμμετοχής των πολιτών στις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη του νέου προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, δεν έτυχε προσοχής. Σε άλλες αναφερόταν ότι όσοι προσέλθουν στις <<<<<< Το αποτέλεσμα θα διαμορφώσει ή θα επιβεβαιώσει τις πολιτικές ισορροπίες, το ποια πολιτική ομάδα παραμένει κυριάρχη στη Νέα Δημοκρατία. κάλπες θα εγγραφούν ως μέλη του κόμματος, σε άλλες το συγκεκριμένο σημείο είχε απαλειφθεί, στην τελική εκδοχή της ανακοίνωσης αναφερόταν η αποδοχή των αρχών του κόμματος, μέσω σχετικής δήλωσης. Το «μυστικό» βρισκόταν, λοιπόν, στις διατυπώσεις των ανακοινώσεων επί των οποίων δόθηκαν ομηρικές μάχες, καθώς η εγγραφή κάποιου ως μέλος στη Ν.Δ. θεωρήθηκε αντικίνητρο για τη συμμετοχή του στην εκλογική διαδικασία! Το περιστατικό αυτό θα ήταν ανάξιο λόγου, αν δεν αποτύπωνε την ένταση και το εύρος της μάχης που δόθηκε, όλο το προηγούμενο διάστημα, στο εσωκομματικό πεδίο, ενόψει της σημερινής κρίσιμης, τόσο για τη Νέα Δημοκρατία όσο και για τη χώρα (σ.σ. αφού η Ν.Δ. είναι η αξιωματική αντιπολίτευση) εκλογικής διαδικασίας. Μάχες εκ του συστάδην δόθηκαν και για τη συγκρότηση των εφορευτικών επιτροπών, δείγμα της βαθιάς καχυποψίας και των ανοικτών μετώπων που υπάρχουν στο εσωτερικό του κόμματος, αλλά και για τη συγκρότηση των εκλογικών μηχανισμών των υποψηφίων. Υπό την έννοια αυτή, το αποψινό αποτέλεσμα δεν θα κρίνει μόνον την εκλογική απήχηση στη «γαλάζια» βάση των κ. Ευάγγελου Μεϊμαράκη, Κυριάκου Μητσοτάκη, Αδωνι Γεωργιάδη και Απόστολου Τζιτζικώστα. Θα διαμορφώσει ή θα επιβεβαιώσει τις πολιτικές ισορροπίες, το ποια πολιτική ομάδα παραμένει κυρίαρχη και, εκ των πραγμάτων, θα κρίνει το πολιτικό στίγμα και τη στάση της Νέας Δημοκρατίας Οι τέσσερις υποψήφιοι παρουσίασαν διαφορετικές ατζέντες: εγγυητής της ενότητας και της συνέχειας ο κ. Μεϊμαράκης, μεταρρυθμιστής και μετριοπαθής ο κ. Μητσοτάκης, φορέας ανανέωσης και ανατροπών ο κ. Τζιτζικώστας, μαχητικός δεξιός ο κ. Γεωργιάδης. έναντι των εξελίξεων που προοιωνίζονται οι πρώτες δονήσεις στο εσωτερικό της δικομματικής κυβέρνησης. Αλλωστε, πίσω από τους τέσσερις υποψηφίους στρατεύτηκαν, εμφανώς ή μη, οι κορυφαίοι του κόμματος, οι πολιτικές δυναστείες της δεξιάς, επιχειρηματικά και άλλα συμφέροντα, ενώ συγκρούστηκαν χαρακτήρες, πολιτικές απόψεις και επικοινωνιακά τάλαντα. Η δεύτερη αναμέτρηση Μένει να αποδειχθεί από την κάλπη εάν η σημερινή εκλογή θα κριθεί από την πρώτη Κυριακή ή αν θα απαιτηθεί επαναληπτική διαδικασία μεταξύ των δύο πρώτων. Βάσει καταστατικού, πρόεδρος εκλέγεται όποιος συγκεντρώσει το 50% + 1 των ψήφων, ωστόσο στο παρασκήνιο βρίσκεται σε εξέλιξη, εδώ και εβδομάδες, η συζήτηση για αποφυγή μίας πολωτικής δεύτερης αναμέτρησης, υπό την προϋπόθεση ότι ο πρώτος θα έχει υψηλό ποσοστό και σημαντική, διψήφια διαφορά από τον δεύτερο. Σε κάθε περίπτωση, το αποψινό αποτέλεσμα θα δώσει σαφείς ή έστω αρχικές απαντήσεις για σειρά θεμάτων, όπως: Η απήχηση της Νέας Δημοκρατίας, σε χαλεπούς για την ίδια καιρούς, μέσα από τη μαζικότητα ή μη της συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία. Η πολιτική προσέγγιση του «γαλάζιου», συντηρητικού ακροατηρίου και, ειδικά, όσων προσέλθουν στις κάλπες, αφού οι τέσσερις υποψήφιοι παρουσίασαν διαφορετικές ατζέντες: εγγυητής της ενότητας και της συνέχειας ο κ. Μεϊμαράκης, μεταρρυθμιστής και μετριοπαθής ο κ. Μητσοτάκης, μαχητικός δεξιός ο κ. Γεωργιάδης, φορέας ανανέωσης και ανατροπών ο κ. Τζιτζικώστας. Η στάση του κόμματος απέναντι στην κυβέρνηση και τις δύσκολες αποφάσεις που θα ληφθούν. Ο Ευ. Μεϊμαράκης βρέθηκε στο στόχαστρο για τη διάθεση συναίνεσης που επέδειξε προεκλογικά έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ οι επιλογές του κ. Αλ. Τσίπρα και η ένταση της εσωκομματικής μάχης «έσυρε» όλους τους υποψηφίους και τα κορυφαία στελέχη του κόμματος σε σκλήρυνση του αντιπολιτευτικού τους λόγου. Διαφορές, ωστόσο, ακόμη υπάρχουν. Από τη δομική αντιπολίτευση του Αδ. Γεωργιάδη και του συνεργαζόμενου με τον Απ. Τζιτζικώστα Μάκη Βορίδη, μέχρι τη φιλελεύθερη κριτική του Κυρ. Μητσοτάκη και την κριτική αλλά με την υποσημείωση ότι «αν απαιτηθεί το κόμμα θα βάλει πλάτη» των καραμανλικών. Η ισχύς των εσωκομματικών πόλων εξουσίας στο κόμμα ή την επικράτηση νέων δυνάμεων, έξω από το νεοδημοκρατικό status quo. Εν προκειμένω, μία ενδεχόμενη επικράτηση του κ. Ευ. Μεϊμαράκη θα ερμηνευτεί, αυτομάτως, ως επιβεβαίωση της ισχύος του καραμανλισμού στο κόμμα που ίδρυσε ο πατριάρχης της σύγχρονης ελληνικής κεντροδεξιάς, Κωνσταντίνος Καραμανλής. Στον αντίποδα, ενδεχόμενη επικράτηση του κ. Μητσοτάκη, πολλώ δε μάλλον του κ. Τζιτζικώστα, θα σηματοδοτήσει την κατά πάσα πιθανότητα οριστική αλλαγή των συσχετισμών στο κόμμα. Ο ρόλος των δύο πρώην πρωθυπουργών κ. Κώστα Καραμανλή και Αντώνη Σαμαρά, που βρίσκονται στο επίκεντρο έντονων σεναρίων για την ανάληψη, εκ νέου, πρωταγωνιστικού ρόλου στα δρώμενα της κεντροδεξιάς και, εν τέλει, Η δυνατότητα του κόμματος να παραμείνει ενωμένο και με ενιαία έκφραση το επόμενο διάστημα. Ακόμη και τις περιόδους της έντονης πόλωσης μεταξύ του κ. Αντ. Σαμαρά και της κ. Ντόρας Μπακογιάννη, το 2009, δεν υπήρξε τόσο έντονη φιλολογία για κινήσεις απόσχισης ή διάσπασής του, ανάλογα με το αποτέλεσμα.

20 20-ELLADA_Master_cy 20/11/15 23:32 Page Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΘΕΜΑ Κυριακή 22 Nοεμβρίου 2015 Πώς γεμίζουν τα ταμεία του «Ισλαμικού Κράτους» Η στρατηγική οικονομικής αυτάρκειας της οργάνωσης και ο ρόλος του πετρελαίου Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ Σε ομιλία πριν από ένα χρόνο, ο Ντέιβιντ Κόεν, υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ με αρμοδιότητα την τρομοκρατία και την οικονομική κατασκοπεία, είχε πει ότι το «Ισλαμικό Κράτος» είναι «η καλύτερα χρηματοδοτούμενη τρομοκρατική οργάνωση που έχουμε αντιμετωπίσει». Ο Αμερικανός αξιωματούχος είχε προσθέσει πως δεν υπάρχει κάποιο μυστικό όπλο που θα μπορούσε να αδειάσει γρήγορα τα ταμεία των τρομοκρατών. Παρά τις προσπάθειες της Δύσης κατά την τελευταία διετία να πλήξει οικονομικά το ακραίο μόρφωμα που ελέγχει μεγάλο μέρος της Συρίας και του Ιράκ, το ISIS αποδεικνύεται πολύ σκληρό για να χρεοκοπήσει. Κεντρικό ρόλο στη στρατηγική αυτάρκειας της οργάνωσης έχει το πετρέλαιο. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα των Financial Times, η ημερήσια παραγωγή στις περιοχές της ανατολικής Συρίας υπό τον έλεγχο του ISIS κυμαίνεται μεταξύ βαρελιών. Στη Μοσούλη του Ιράκ παράγονται άλλα βαρέλια την ημέρα. Σημαντικό μέρος της παραγωγής στη Συρία χρησιμοποιείται από την οργάνωση για να καλύψει τις ανάγκες της σε καύσιμα, ενώ η (ποιοτικά υποδεέστερη) παραγωγή της Μοσούλης μετατρέπεται σε άσφαλτο. Το υπόλοιπο, ανάλογα με την ποιότητα, πωλείται σε εμπόρους αντί δολαρίων ΗΠΑ το βαρέλι. Τα έσοδα για τους εξτρεμιστές υπολογίζονται από τους FT σε 1,53 εκατ. δολάρια την ημέρα. Αναλυτές του αμερικανικού ινστιτούτου RAND, ωστόσο, εκτιμούσαν τον Ιούνιο ως πολύ χαμηλότερα τα πετρελαϊκά έσοδα του ISIS (στα 2 εκατ. εβδομαδιαίως). Το πετρέλαιο του ISIS δεν προορίζεται κυρίως για εξαγωγές. Οπως εξηγούν οι συντάκτες της έρευνας των FT, πωλείται τοπικά με τη μεσολάβηση εμπόρων που το αγοράζουν απευθείας από τις πηγές. Η διαδικασία είναι καλά οργανωμένη. Οι οδηγοί των βυτιοφόρων περιμένουν υπομονετικά στην ουρά, ορισμένες φορές έως και ένα μήνα. Το αργό που αγοράζουν καταλήγει είτε στα διυλιστήρια της περιοχής (όπου μετατρέπεται σε βενζίνη ή μαζούτ), είτε σε λιανέμπορους με μικρότερα οχήματα. Οι τελευταίοι συχνά το πωλούν στους αντικαθεστωτικούς αντάρτες στα βόρεια της χώρας, οι οποίοι έτσι έμμεσα χρηματοδοτούν το ISIS. Οι έμποροι που προμηθεύονται το αργό απευθείας από την πηγή, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, αποκομίζουν κατά μέσο όρο 10 δολάρια το βαρέλι. Οποιο κι αν είναι το ακριβές ποσό που εισπράττει η πετρελαϊκή ΔΕΚΟ του «Ισλαμικού Κράτους», είναι σαφές ότι τα έσοδα έχουν μειωθεί, τόσο εξαιτίας της πτώσης των τιμών του αργού όσο και λόγω των αεροπορικών βομβαρδισμών από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και εσχάτως τη Ρωσία. Αυτό έχει δώσει μεγαλύτερη έμφαση σε άλλες πηγές εισοδήματος: Η RAND υπολογίζει ότι το ISIS συγκεντρώνει 1 εκατ. δολάρια ημερησίως από τη φορολογία και την πρακτική των εκβιασμών και ότι οι συντελεστές που επιβάλλει σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που έχουν την ατυχία να ζουν υπό τον ζυγό του έχουν αυξηθεί, καθώς τα πετρελαϊκά έσοδα έχουν υποχωρήσει. Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτουν οι New York Times, τα οποία άντλησαν από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών και από τη RAND, το 2014 το «Ισλαμικό Κράτος» εισέπραξε 600 εκατ. δολάρια από τη φορολόγηση και την εκβίαση ατόμων και εταιρειών στο Ιράκ, 500 εκατ. από την «απαλλοτρίωση» ιρακινών τραπεζών στις πόλεις που κατέλαβε και μόλις 100 εκατ. από την παραγωγή πετρελαίου (άλλα 20 εκατ. προήλθαν από λύτρα για την επιστροφή απαχθέντων από τους τρομοκράτες). Σε αντίθεση με την Αλ Κάιντα, το «Ισλαμικό Κράτος» δεν βασίζεται σε σημαντικό βαθμό σε εξωτερικούς χρηματοδότες. Ο κίνδυνος βομβιστικών επιθέσεων και η ρευστή φύση των εδαφών που ελέγχουν, έχει κάνει τους ισλαμιστές να μην επενδύουν ιδιαίτερα σε υποδομές πέραν του ζωτικού κλάδου του πετρελαίου. Οι μηνιαίες δαπάνες τους για μισθούς υπολογίζεται ότι κυμαίνονται μεταξύ 3-10 εκατ. δολ. Δύσκολο έργο Η πρόκληση οικονομικής ασφυξίας στο ISIS είναι κάθε άλλο παρά απλή υπόθεση. Ο βομβαρδισμός των πετρελαιοπηγών, σε μία χώρα που βασίζεται στο πετρέλαιο για Το πετρέλαιο του ISIS δεν προορίζεται κυρίως για εξαγωγές. Σύμφωνα με την έρευνα των Financial Times, πωλείται τοπικά με τη μεσολάβηση εμπόρων που το αγοράζουν απευθείας από τις πηγές. Εσοδα από εγκληματικές δραστηριότητες Μια άλλη πηγή εσόδων είναι η «φορολογία» που επιβάλλει το «Ισλαμικό Κράτος» (Ι.Κ.) στους κατοίκους των περιοχών που ελέγχει και αφορούν παροχές όπως η αποκομιδή των απορριμμάτων. Ενας, όμως, από τους πλέον αποτρόπαιους «φόρους» είναι αυτός των 200 δολαρίων κατ άτομο που επιβάλλει το Ι.Κ. σε χριστιανούς προκειμένου να αποφύγουν τα βασανιστήρια και τον θάνατο. Παράλληλα, το Ι.Κ. αντλεί σημαντικά έσοδα από εγκληματικές δραστηριότητες όπως το εμπόριο ναρκωτικών, η αρπαγή αρχαιοτήτων από τα μουσεία του Ιράκ και της Συρίας και το εμπόριό τους, αλλά και από κλοπές κάθε είδους. Οπως σχολιάζει σχετικά ο Κόλιν Κλαρ, πολιτικός επιστήμων-συνεργάτης του Rand Corporation, «η οργάνωση αυτή είναι σαν τη μαφία, δεν κάνει διακρίσεις στους τρόπους με τους οποίους αντλεί χρήμα, αλλά εμπλέκεται σε οποιαδήποτε δραστηριότητα αποφέρει έσοδα». Ετσι, το Ι.Κ. πλουτίζει ακόμη και από τη γεωργία καθώς εκμεταλλεύεται τις εύφορες περιοχές του Ιράκ που έχει καταλάβει. Σύμφωνα με τον αραβικό τηλεοπτικό σταθμό Al Arabiya, το Ι.Κ. προσφάτως μετέφερε τουλάχιστον 700 τόνους σιτηρών από το δυτικό Ιράκ στη Συρία με σκοπό την άλεση και την επεξεργασία τους, καθώς τα είχε πουλήσει στην ιρακινή κυβέρνηση με τη μεσολάβηση τρίτων πλευρών. Καμία από αυτές τις δραστηριότητες δεν επαρκεί, όμως, για να χρηματοδοτήσει πλήρως μια οργάνωση που ελέγχει μια τόσο μεγάλη έκταση. Είναι σαφές πως μεγάλο τμήμα της χρηματοδότησής του προέρχεται από εξωτερικούς χρηματοδότες. Οπως υποστηρίζει ο καθηγητής Γκίντερ Μάγερ, διευθυντής του Κέντρου Ερευνών του Αραβικού Κόσμου στο Πανεπιστήμιο του Μάιντζ, «η κυριότερη πηγή χρηματοδότησης του Ι.Κ. είναι οι χώρες του Περσικού Κόλπου και προπαντός η Σαουδική Αραβία, αλλά και το Κατάρ, το Κουβέιτ όπως και τα Αραβικά Εμιράτα». Μολονότι από αμερικανικής πλευράς οι εκτιμήσεις αυτές κρίνονται «ανακριβείς», ο καθηγητής Μάγερ θεωρεί δεδομένο ότι οι σουνιτικές αυτές χώρες του Κόλπου συσπειρώθηκαν για να εκδιώξουν τον Ασαντ, που αν και σιίτης κυβερνά μια χώρα στην οποία πλειοψηφούν σουνίτες. ΡΟΥΜΠΙΝΑ ΣΠΑΘΗ στοιχειώδη πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα, διευκολύνει την προπαγάνδα των τρομοκρατών κατά των «Σταυροφόρων». Το σύστημα φορολόγησης ειδών που έχει επιβάλει η οργάνωση στους εμπορικούς δρόμους που συνδέουν το Ιράκ με τη Συρία και την Ιορδανία, με συντελεστές χαμηλότερους από τους επίσημους και με την έκδοση «αποδείξεων», ώστε οι μεταφορείς να μην αναγκαστούν να ξαναπληρώσουν στις επίσημες αρχές του Ιράκ, δεν είναι απλά πηγή εσόδων: παρέχει επίσης κίνητρα στις σουνιτικές φυλές της περιοχής να συνεργαστούν με το «Ισλαμικό Κράτος» που, μεταξύ άλλων, τους προστατεύει από επιδρομές ληστών. Η συμβιωτική αυτή σχέση κάνει την εκρίζωση της οργάνωσης από την περιοχή πολύ πιο δυσχερή. REUTERS / STRINGER Του ΑΓΓΕΛΟΥ Μ. ΣΥΡΙΓΟΥ* Η επόμενη ημέρα για την Ελλάδα Ο τρόπος που θα δράσουν οι ευρωπαϊκές χώρες και η Δύση απέναντι στους ισλαμιστές τρομοκράτες δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί. Διαφαίνεται ότι σημαντικό βάρος θα δοθεί στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία και στο Ιράκ. Η χώρα μας έχει ήδη ανακοινώσει (ορθώς) ότι δεν προτίθεται να εμπλακεί. Θα πρέπει, όμως, να θεωρηθεί δεδομένο ότι, εάν μας ζητηθεί, θα χρησιμοποιηθούν (επίσης ορθώς) οι νατοϊκές υποδομές και η βάση στη Σούδα. Η μη άμεση στρατιωτική εμπλοκή μας δεν πρέπει να δημιουργεί ψευδαισθήσεις ότι οι εξελίξεις θα μας αφήσουν ανεπηρέαστους. Οι ισλαμιστές τρομοκράτες μάς κατατάσσουν στην πλευρά της Δύσεως. Εκτός από την αυτονόητη συνεργασία των ελληνικών αστυνομικών αρχών με τις αντίστοιχες των ευρωπαϊκών κρατών, είναι και κάποια άλλα μέτρα που οφείλουμε να πάρουμε ως κράτος. Το πλέον βασικό αφορά στην υιοθέτηση στρατηγικής έναντι των δεκάδων χιλιάδων μουσουλμάνων μεταναστών που κατοικούν νομίμως στην Ελλάδα. Στην Αθήνα σήμερα λειτουργούν περίπου 60 παράνομοι χώροι προσευχής για μουσουλμάνους. Παράλληλα, έχουν δημιουργηθεί και κάποια απογευματινά κορανικά σχολεία για παιδιά. Κατά καιρούς ακούγεται ότι σε ορισμένους χώρους προσευχής διδάσκουν ακραίοι ισλαμιστές. Επίσης, φαίνεται ότι οι περισσότεροι ισλαμικοί χώροι προσευχής έχουν συνδεθεί μεταξύ τους σε ένα άτυπο δίκτυο που σχετίζεται με τη Συνομοσπονδία Ισλαμικών Οργανώσεων Ευρώπης, η οποία επηρεάζεται από τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους» της Αιγύπτου. Το γκρίζο καθεστώς, στο οποίο λειτουργεί όλο αυτό το σύστημα, δεν επιτρέπει πραγματικό έλεγχο. Ουσιαστικά επωάζουμε το αυγό το φιδιού. Η ριζοσπαστικοποίηση πολλών Ευρωπαίων που επέλεξαν να πολεμούν σήμερα με το «Ισλαμικό Κράτος», ξεκίνησε από τα τεμένη των χωρών τους στα οποία δρούσαν ανεξέλεγκτα ακραία στοιχεία λόγω της αδιαφορίας των κρατικών αρχών. Τα τελευταία τρία χρόνια δημιουργήθηκε στην Ελλάδα ένα επαρκές νομικό πλαίσιο που επιτρέπει τη νόμιμη δημιουργία τέτοιων χώρων υπό τον έλεγχο του κράτους και ήδη έχουν δοθεί τρεις σχετικές άδειες. Η εφαρμογή του νόμου είναι ο μόνος τρόπος που μπορεί να οδηγήσει κάποιους από αυτούς τους χώρους στην επιφάνεια και στον έλεγχο. Οσοι δεν συμμορφωθούν, θα πρέπει να κλείσουν. Συναφής είναι η ανέγερση του τεμένους. Τα εργαλεία που θα μας έδινε η λειτουργία του παραμένουν χαμένα κάπου στη γραφειοκρατία που ακόμη αναρωτιέται πώς θα εκδοθεί άδεια οικοδομής. Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση της ευρέσεως χώρου νεκροταφείου για τους μουσουλμάνους της νότιας Ελλάδας. Η πιο τραγική στιγμή ενός ανθρώπου συναντά τον παραλογισμό της αδυναμίας ταφής, απονομιμοποιώντας πλήρως το ελληνικό κράτος. Στη Θράκη Το επόμενο σημείο συνδέεται με τη γηγενή μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Η απουσία θρησκευτικού φανατισμού μεταξύ των Ελλήνων μουσουλμάνων είναι σημαντική κατάκτηση. Σήμερα θρησκευτικοί λειτουργοί με ήπιες απόψεις συνεργάζονται με το ελληνικό κράτος στις Μουφτείες, στα ιεροδιδασκαλεία και σε αρκετά τεμένη. Αντιθέτως, οι δύο ψευδομουφτήδες που ελέγχονται από την Τουρκία έχουν άλλες προτεραιότητες. Επί παραδείγματι, τον Ιούλιο του 2014 ο Ερντογάν κάλεσε τους μουσουλμάνους όλης της Ευρώπης σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας κατά της ισραηλινής εισβολής στη Γάζα. Στη συγκέντρωση της Ξάνθης που έσπευσαν να διοργανώσουν οι δύο ψευδομουφτήδες, εθεάθησαν για πρώτη φορά στη Θράκη να κυκλοφορούν άτομα τυλιγμένα με τις σημαίες του ιερού ισλαμικού πολέμου, τζιχάντ. Δήθεν δημοκρατικές σκέψεις περί εκλογής των μουφτήδων κινδυνεύουν να φέρουν ακραία στοιχεία στην πνευματική καθοδήγηση της μειονότητας. Τέλος, θέμα παραμένει η σωστή καταγραφή και ταυτοποίηση των παρανόμως εισερχομένων προσφύγων και μεταναστών. Υπενθυμίζεται ότι δίπλα σε έναν από τους δράστες βρέθηκε συριακό διαβατήριο με ελληνικές σφραγίδες που φέρεται ότι ανήκε στον νεκρό τρομοκράτη. Το γεγονός ότι η ελληνική πλευρά μπόρεσε να παρουσιάσει στοιχεία για την είσοδο και καταγραφή του στη χώρα, εκτόνωσε ακαριαία την κριτική που ετοιμαζόταν να ασκηθεί στην Ελλάδα. Η μη καταγραφή και ταυτοποίηση των εισερχομένων για αρκετούς μήνες μέσα στο 2015, όμως, έχει δημιουργήσει ένα εξαιρετικά αρνητικό προηγούμενο. Η ταυτοποίηση θα πρέπει να γίνεται με εξαιρετική προσοχή και σχολαστικότητα. Μοιραίως θα υπάρξουν χρονικές καθυστερήσεις. Για να γίνεται σωστή δουλειά, θα πρέπει να ενισχυθούν οι δομές σύντομης φιλοξενίας που υπάρχουν στα νησιά. Η παρούσα χαώδης κατάσταση με τους μουσουλμάνους που ζουν στην Ελλάδα είναι αποτέλεσμα αδράνειας και φοβιών πολλών ετών. Για να μην ψηλαφήσουμε τα σημάδια της εφιαλτικής πραγματικότητας που ζουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πρέπει επιτέλους να δράσουμε. * Ο κ. Αγγελος Μ. Συρίγος είναι δικηγόρος, επίκουρος καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Κερδίζουμε πολέμους, χάνουμε την ειρήνη Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΦΙΛΗ* Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι γυρίζουν τη σελίδα σε διάφορα επίπεδα. Πανευρωπαϊκά κεκτημένα δεκαετιών θα τεθούν εν αμφιβόλω ως αποτέλεσμα της διάχυτης αβεβαιότητας, ενώ και οι ευρωπαϊκές ηγεσίες θα πρέπει έγκαιρα να δώσουν απαντήσεις σε ερωτήματα που αναδύονται υπό το πρίσμα των νέων δεδομένων. Θα υπάρξει «υποχρεωτική» περιστολή ατομικών ελευθεριών και (προσωρινή;) διακοπή της ελεύθερης μετακίνησης προκειμένου να περιοριστούν οι κίνδυνοι; Η διαφαινόμενη περαιτέρω ενίσχυση των ξενοφοβικών κινημάτων πόσο θα επηρεάσει τις αποφάσεις; Οπως επίσης, η «νομιμοποίηση» της ακραίας ρητορικής περί περιχαρακωμένων εθνικών φρουρίων θα εντείνει τις διαιρέσεις στο εσωτερικό της Ε.Ε. ή μήπως συμπαρασύρει και άλλες ηγεσίες προς αντίστοιχη κατεύθυνση; Αν και το πρόβλημα δεν εντοπίζεται προσώρας στις προσφυγικές ροές αλλά κυρίως σε Ευρωπαίους 2ης/3ης γενιάς μετανάστες, αναμφίβολα κάποιοι κύκλοι θα επιχειρήσουν να επενδύσουν στον φόβο, ώστε όχι μόνο να διευρύνουν το εκλογικό τους ακροατήριο, αλλά και να πιέσουν για συνολική αλλαγή στάσης της Ε.Ε. προς μία συντηρητικότερη κατεύθυνση. Ορισμένοι, μάλιστα, θα συνδέσουν την αναχαίτιση των προσφυγικών ρευμάτων με την ανάγκη κατοχύρωσης της εσωτερικής ασφάλειας των κρατών-μελών της Ε.Ε. Επειδή πρόκειται για χιλιάδες ανθρώπους, των οποίων η πρόσβαση λογικά το αμέσως επόμενο διάστημα θα συρρικνωθεί σε κάποιες εκατοντάδες και δεδομένου ότι η πρόσφατη απόφαση για επιμερισμό των βαρών υλοποιείται με αργούς ρυθμούς και απροθυμία, το ενδεχόμενο εγκλωβισμού σημαντικού μέρους αυτών στη Βαλκανική είναι εξαιρετικά υψηλό. Η Τουρκία (χρήσιμη σε τυχόν χερσαία περικύκλωση του ISIS από τις δυνάμεις της περιοχής αλλά και ανασχετικός παράγοντας λόγω Κούρδων), θέλοντας να ενδυναμωθεί διαπραγματευτικά σε σχέση με τις Βρυξέλλες, αλλά και να ισχυροποιηθεί στο μέτωπο της Συρίας, αποτινάζοντας παράλληλα και ένα βάρος μεταξύ άλλων και δημοσιονομικό από πάνω της, δύσκολα θα συνηγορήσει στη συγκράτηση των προσφυγικών ρευμάτων. Εκτός εάν τα ανταλλάγματα που θα λάβει είναι τέτοιας φύσεως που θα αιτιολογήσουν την άρδην αλλαγή της πολιτικής της και δη παρότι αυτή είναι αρκετά δημοφιλής στο εσωτερικό της. Η χώρα μας πρέπει να καταβάλει εργώδεις προσπάθειες, αναπτύσσοντας τις κατάλληλες συμμαχίες, για να αποτρέψει τον εγκλωβισμό της στην ακόλουθη κατάσταση: οι εταίροι μας, προκειμένου να διαχειριστούν και την εγχώρια αμφισβήτηση, να αποδειχθούν υπέρμετρα ευέλικτοι απέναντι στην Αγκυρα ώστε να ευθυγραμμιστεί με την ευρωπαϊκή ανάγκη αποτελεσματικότερου ελέγχου των προσφύγων στην τουρκική επικράτεια ή να αποτύχουν να συμφωνήσουν μαζί της και το βάρος της ευθύνης φύλαξης να μετατοπιστεί στην Αθήνα. Παρά τα εύλογα αιτήματά μας και την ορθή ανάδειξη του προβληματικού ρόλου της γειτονικής χώρας, δεν φαίνεται, τουλάχιστον ακόμη, να έχουμε πείσει την κρίσιμη μάζα των συμμάχων μας, ενώ βρισκόμαστε στο στόχαστρο κυρίως νεόκοπων ευρωπαϊκών κρατών με τα οποία οι διαφορές μας δεν περιορίζονται στο μεταναστευτικό αλλά εκτείνονται μέχρι και την οικονομία. Στην απόπειρα εξουδετέρωσης του «Ισλαμικού Κράτους» εντοπίζεται μεγαλύτερη διάθεση εξεύρεσης συμβιβασμού, ωστόσο οι πτυχές αυτού είναι ακόμα ηθελημένα ασαφείς. Είναι ενθαρρυντικό μεν ότι επιτεύχθηκε αρχική συμφωνία στη Βιέννη επί ενός οδικού χάρτη που θα οδηγήσει τη Συρία σε εκλογές το 2017, εντούτοις η σύγκλιση των διιστάμενων συμφερόντων των εντός και εκτός Μέσης Ανατολής δρώντων ίσως αποδειχθεί δυσεπίλυτος γρίφος. Είναι αξιοσημείωτο ότι μέχρι σήμερα η δράση/ύπαρξη του «Ι.Κ.» κρινόταν βολική για να προωθηθούν τα κοντόφθαλμα συμφέροντα σχεδόν όλων των εμπλεκομένων, μέχρι και δεδηλωμένων αντιπάλων του. Επιπρόσθετα, η αποδοχή που απολαμβάνει από σημαντικό μέρος των τοπικών κοινοτήτων, συνδυαστικά με τη διατήρηση ενός υψηλού ποσού εσόδων (πρέπει να πληγούν καίρια οι πηγές αυτοχρηματοδότησης), τον καθιστούν δυσκολοκατάβλητο αντίπαλο συνολικά, πέραν του πεδίου των μαχών. Η επέλασή του στη Συρία και το Ιράκ, έστω και όψιμα, μπορεί να είναι σχετικά αντιμετωπίσιμη, όμως ήδη έχει επεκταθεί στη Λιβύη και δικτυωθεί ευρύτερα μέσω της συνεργασίας με διάφορα «παραρτήματα», ακόμη και με ετερόκλητα σχήματα, όπως η Μπόκο Χαράμ. Το χειρότερο είναι πως λόγω των στρατιωτικών νικών του «Ι.Κ.» και της προπαγανδιστικής υπεροχής, η οποία διευκολύνει τη στρατολόγηση περισσότερων μαχητών, της διεισδυτικότητας των θέσεών του σε κάποιους σουνιτικούς πληθυσμούς και της διάχυτης απογοήτευσης των μετριοπαθών μουσουλμανικών πληθυσμών για τις πραγματικές στοχεύσεις της Δύσης, καθώς και της αδυναμίας εντοπισμού των πυρήνων ριζοσπαστικοποίησης που αναπτύσσονται στους κόλπους της Γηραιάς Ηπείρου, η επιχειρησιακή εξόντωσή του δεν αρκεί για να μπουν τίτλοι τέλους στο φαινόμενο της ασύμμετρης απειλής της τυφλής τρομοκρατίας. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αποφευχθούν βεβιασμένες κινήσεις αντιποίνων και να προταχθεί η μεγαλύτερη δυνατή συσπείρωση, ώστε να υλοποιηθεί στο ακέραιο ένα ρεαλιστικό και βιώσιμο σχέδιο επιστροφής στην περιφερειακή ομαλότητα, με δεδομένη τη δυσκολία σύγκλισης και εφαρμογής αλλά και εξαιρετικά επισφαλές το τελικό αποτέλεσμα. * Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.