Η Ρωσία ενισχύει τη θέση της στην Κύπρο

Transcript

1 01- KATHI_29-11_KATHI NEW 28/11/15 00:11 Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 Eτος 6 ο Aρ. φύλλου 373 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Πλήρης) ΣHMEPA Η Ρωσία ενισχύει τη θέση της στην Κύπρο Ο συμβολισμός της επίσκεψης του Ρώσου ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ και οι νέες συμφωνίες που συζητούνται Ο γεωπολιτικός ρόλος της Κύπρου ως κόμβου σταθερότητας. Η κάθοδος και η ατζέντα του Αμερικανού ΥΠΕΞ Τζον Κέρι. Οι προκλήσεις και το διπλωματικό στοίχημα της Λευκωσίας. Μέσω της διπλωματικής οδού και σε ασταθές διεθνές περιβάλλον, λόγω των σχέσεων που εξελίσσονται μεταξύ Τουρκίας-Ρωσίας, η Κύπρος διαφαίνεται να οριοθετείται με τον πλέον επίσημο τρόπο ως πηγή σταθερότητας στην περιοχή. Η κάθοδος του ΥΠΕΞ της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ στην Κύπρο λαμβάνει ξεχωριστή σημασία, εφόσον αναμένεται να ολοκληρωθεί η επισημοποίηση τεσσάρων, στο σύνολό τους, συμφωνιών. Από την άλλη, η κυπριακή διπλωματία έχει την ευκαιρία από σήμερα και για το επόμενο τετραήμερο να προωθήσει την ατζέντα των πολιτικών της προτεραιοτήτων στα ισχυρότερα κέντρα λήψης αποφάσεων. Σήμερα, θα συμμετάσχει στην ειδική Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες με την Τουρκία, στο πλαίσιο της αναζήτησης συνεργασίας για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, ενώ την επίσκεψη Σεργκέι Λαβρόφ διαδέχεται αυτή του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Τζον Κέρι. Σελ. 4 Εορταστικό κλίμα ντυμένο στο χακί Μέτρα Λευκωσίας για τη διένεξη Ρωσίας - Τουρκίας Σε αστυνομικό και πολιτικό επίπεδο Τη λήψη προληπτικών μέτρων ένεκα της ρωσοτουρκικής κρίσης, αλλά και του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, πήρε το Συμβούλιο Αντιμετώπισης Κρίσεων, το οποίο συνήλθε την περασμένη Πέμπτη. Στη συνεδρία σε υπηρεσιακό επίπεδο, τα πέντε συναρμόδια υπουργεία, η ΕΦ, η Αστυνομία και η ΚΥΠ, αφού μελέτησαν τα γεγονότα, κατέληξαν σε πέντε βασικούς πυλώνες μέτρων. Σελ. 5 Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΗΝ «Κ» Συγκλίνουσες απόψεις με Ελένη στο Κυπριακό Ανοικτή αφήνει την πόρτα συνεργασίας με την Ελένη Θεοχάρους ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, καθώς, όπως αναφέρει στην «Κ», οι απόψεις τους συγκλίνουν στο Κυπριακό. Αρνείται τα περί σύμπλευσης με τον ΔΗΣΥ στην οικονομία, ενώ επικρίνει τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για συσκότιση γύρω από τις εξελίξεις στο εθνικό ζήτημα. Σελ. 8 ΓΡΑΦΟΥΝ ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Η ρωσοτουρκική κρίση ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Οι πόλεμοι που μας μεγάλωσαν ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Σοβαρά και στοχευμένα ΜΕΛΑΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ρωσοτουρκική σύγκρουση συμφερόντων ΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ Ανοικτή επιστολή στους 12 (+3) ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Προφητεύοντας την Τουρκία ΤΑΣΟΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ Ένα βήμα της κοινωνίας μπροστά ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Η επόμενη μέρα ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Ο υπερόπτης Σουλτάνος ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Τα νέα Ρωσοτουρκικά H βελγική κυβέρνηση αποφάσισε να χαμηλώσει το επίπεδο συναγερμού στις Βρυξέλλες από το ανώτατο επίπεδο 4 στο επίπεδο 3, που σημαίνει πως η απειλή εξακολουθεί να υφίσταται αλλά δεν είναι «άμεση». Η βελγική πρωτεύουσα βρισκόταν στο ύψιστο επίπεδο επιφυλακής, λόγω πληροφοριών που ήθελαν ομάδα ισλαμιστών να σχεδιάζει ταυτόχρονες τρομοκρατικές επιθέσεις σε πολλά σημεία της πόλης, πιθανώς με τη χρήση εκρηκτικών. Η ζωή στην πόλη επανέρχεται στο κανονικό σταδιακά, ενόψει και των γιορτών των Χριστουγέννων, που φαντάζουν παράδοξες εν μέσω των περιπολιών από τους οπλισμένους άνδρες του στρατού. Αναζητούν αναλυτές για τα οικονομικά Διαγωνισμός από Αστυνομία Δύο και πλέον χρόνια μετά από την έναρξη της διερεύνησης για τυχόν ποινικά αδικήματα από την κατάρρευση της οικονομίας, η Αστυνομία προχωρά στην αγορά υπηρεσιών δύο οικονομικών αναλυτών. Στα έγγραφα του διαγωνισμού που προκηρύχτηκε, γίνεται παραδοχή πως τα τελευταία χρόνια οι υποθέσεις οικονομικής φύσεως που διερευνά η Αστυνομία έχουν αυξηθεί. Οικονομική, σελ. 3 Ξένο σώμα ο Συλλούρης Προς βελούδινο διαζύγιο Σε βελούδινο διαζύγιο βρίσκεται εδώ και καιρό το ΕΥΡΩΚΟ με κυβέρνηση και ΔΗΣΥ, χωρίς ωστόσο να αποχωρεί επισήμως από το κυβερνητικό σχήμα. Πρόεδρος Αναστασιάδης και Δημήτρης Συλλούρης δεν θεωρούν ότι τους ευνοεί ο επίσημος χωρισμός, ενώ ο Αβέρωφ Νεοφύτου του ρίχνει το γάντι για ολική ρήξη. Σελ. 9 ΑSSOCIATED PRESS Καθήκον μας δεν είναι η πολιτική Συνέντευξη του θρησκευτικού ηγέτη των Τ/κ Ταλίπ Αταλάι στην «Κ» Σε μία κρίσιμη φάση στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, ο θρησκευτικός ηγέτης των Τ/κ Ταλίπ Αταλάι ανοίγει τις πύλες της «Θρησκευτικής Υπηρεσίας» και παραχωρεί για πρώτη φορά, αποκλειστικά στην «Κ», μία συνέντευξη εφ όλης της ύλης. Ο κ. Αταλάι μιλάει για τη σημασία της κατάρριψης των ψυχολογικών φραγμάτων στην Κύπρο και παράλληλα υπογραμμίζει τη σημασία της συγχώρεσης και της αλληλοκατανόησης. «Συνεχίζουμε να παρέχουμε υποστήριξη για την επαναλειτουργία όσο το δυνατόν περισσότερων εκκλησιών». Σελ. 10 Το μέλλον του κλίματος στο Παρίσι ΑSSOCIATED PRESS Εκπρόσωποι άνω των 190 χωρών συνεδριάζουν στο Παρίσι για να οριστικοποιήσουν μια συμφωνία που επιδιώκει να περιορίσει την ανθρώπινη επίδραση στο κλίμα. Ακόμα κι αν ο πλανήτης πασχίζει να μειώσει τις εκπομπές, η ανθρώπινη επίδραση στο κλίμα, για αρκετές δεκαετίες, δεν πρόκειται να μειωθεί. Σελ. 23 Ψάχνουν συμφωνία για «Αφροδίτη» Σκιές στη συνεργασία Κύπρου-Ισραήλ Αρνητικές παρενέργειες στην ενεργειακή συμμαχία με το Τελ Αβίβ προκαλεί η εκκρεμότητα στη συμφωνία των δύο χωρών για την κοινή εκμετάλλευση φυσικού αερίου στη μέση γραμμή των ΑΟΖ. Οι Ισραηλινοί διεκδικούν ποσοστό 8% από το κοίτασμα «Αφροδίτη», με την κυπριακή πλευρά να υποστηρίζει ότι μόνο 1% του κοιτάσματος εισχωρεί στην ισραηλινή ΑΟΖ. Σελ. 7, 15 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Παίρνουμε ύψος, όχι αέρα Κυπριακή εβδομάδα αναμένεται να είναι σε διεθνές επίπεδο αυτή που έρχεται, εφόσον η κάθοδος Λαβρόφ και Κέρι σηματοδοτεί και οριοθετεί τη θέση της χώρας σε μία περιοχή που βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα για τους γνωστούς λόγους: το πλέγμα Ρωσίας-Τουρκίας, με φόντο τη Συρία και υπόβαθρο τις μεταξύ τους σχέσεις, υπό το βλέμμα των ΗΠΑ και τη συμμετοχή της Γαλλίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών στη μεγαλύτερη εικόνα. Τα δεδομένα αυτά, σε συνδυασμό με τις ενεργειακές εξελίξεις, σημαίνουν για την Κύπρο ότι βρίσκεται εν μέσω ενός διπλωματικού μαραθωνίου, κρατώντας ψηλά τον πήχη και λόγω της γεωγραφικής της θέσης στην περιοχή, αλλά και λόγω του ότι γίνεται παραδεκτό ότι μιλάμε στο ύψος και στο ύφος των περιστάσεων, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο μας ως παράγοντα σταθερότητας. O Μίκυ, ο Ντόναλντ, ο Γκούφυ και η παρέα τους ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Zωή, σελ. 24 ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΖΩΗ» ΚΟΙΝΩΝΙΑ «Πάρ το, τρέξε και μην κοιτάξεις πίσω» Το λανσάρισμα της συλλογής του οίκου Balmain από την Η&Μ έφερε χιλιάδες καταναλωτές στις πόρτες των καταστημάτων πολλές ώρες πριν αυτά ανοίξουν. Ένα φαινόμενο κοινωνικού και καταναλωτικού παροξυσμού που έχτισε το μάρκετινγκ. Σελ. 1 ΘΕΑΤΡΟ Νέες επίκαιρες παραστάσεις Η θεατρική Αθήνα, παρά την κρίση, παρουσιάζει αξιόλογα έργα δεμένα με την επικαιρότητα. Η ποσότητα φέρνει και την ποιότητα. Σελ. 8 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Εκθεση «Green Room» Η Μαρίνα Σιακόλα παρουσιάζει την έκθεση «Green Room» με τα έσοδα από την πώληση του ομώνυμου βιβλίου και των φωτογραφιών να πηγαίνουν για καλό σκοπό. Σελ. 5 ΚΡΙΤΙΚΗ Θέατρο, μουσική, βιβλίο, τηλεόραση, κινηματογράφος

2 02-KATHI NEW_Master_cy 27/11/15 22:22 Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Η ρωσοτουρκική κρίση Στις 05/02/2012 από τη στήλη αυτή και με τίτλο «Πόλεμος ενόψει 1» σημειώναμε, μεταξύ άλλων, ότι «η πολιτική μας ηγεσία, συζητώντας το Κυπριακό (μετά από συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου) καθόλου δεν ασχολείται με το σοβαρό ενδεχόμενο ενός μεγάλου καταστροφικού πολέμου στη γειτονιά μας. Ασχολούνται μόνο με ένα «πακέτο» που γράφει απ έξω «Προεδρικές 2013». [ ]Αναλύοντας τη βαθιά οικονομική κρίση που μαστίζει Αμερική και Ευρώπη, θα έπρεπε να αντιλαμβάνονται ότι κάθε μεγάλη κρίση ακολουθείται από έναν πόλεμο και άρα είναι μάλλον ζήτημα χρόνου πότε θα ξεκινήσει. Μία εβδομάδα αργότερα η στήλη βγήκε με τίτλο «Πόλεμος ενόψει 2» και σημειώναμε: «Οι ΗΠΑ, που γέννησαν την κρίση, ζουν σήμερα με μηνιαίο δανεισμό που κυμαίνεται γύρω στα 70 δισ. δολάρια. Συνεπώς, είναι ο πρώτος χρεώστης διεθνώς που έχει ανάγκη έναν πόλεμο. Ταυτόχρονα, έχει και την πολεμική μηχανή για να τον κάνει, ελπίζοντας ότι θα βγει από αυτόν ξανά ως ο μέγας πιστωτής, όπως στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Πού μπορεί, όμως, να γίνει σήμερα ένας μεγάλος πόλεμος; Από τη στιγμή που οι διαφιλονικούμενες (για τις ΗΠΑ) μεγάλες πηγές των υδρογονανθράκων «συναντώνται» στη Μέση Ανατολή, είναι το ιδανικό πεδίο πολέμου». Γράφαμε, ακόμα, ότι ένας γενικευμένος πόλεμος στη Μέση Ανατολή, όπου οι βιομηχανίες όπλων θα ξεπουλήσουν την πραμάτεια τους, θα ακολουθηθεί από ανοικοδόμηση τέτοιας κλίμακας που θα κλείσει την τεράστια μαύρη τρύπα που δημιούργησε η οικονομική κρίση. Μάθαμε, πρόσφατα, ότι μεγάλες γερμανικές εταιρείες μελετούν το ενδεχόμενο να κάνουν την Κύπρο ορμητήριό τους για ανοικοδόμηση της Συρίας. Η Γερμανία που πολύ πρόσφατα, κάνοντας την ανάγκη φιλότιμο λόγω μεταναστευτικού, υποσχέθηκε στην Τουρκία ότι θα πιέσει τη Λευκωσία για να ανοίξει τα διαπραγματευτικά κεφάλαια 23 και 24, τα οποία η Κ.Δ. «πάγωσε» αφού άπτονται κρίσιμων πτυχών του Κυπριακού, όπως εκτιμούν ακόμη και Γερμανοί συνάδελφοι, καθόλου δεν θέλει την εισδοχή της Τουρκίας στην Ε.Ε. Τώρα, μετά τη σφαγή στο Παρίσι, οι πλείστες χώρες της Ε.Ε. δεν υπάρχει περίπτωση να δεχθούν η μπροστινή πόρτα της Τουρκίας να είναι ανοικτή στην Ευρώπη και η πίσω πόρτα στο χάος του ισλαμικού φανατισμού, απλά τις βολεύει τώρα να κρύβονται πίσω από την Κύπρο. Γι αυτό, όταν σε μερικές μέρες το συμβούλιο αρχηγών θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, σοφό θα ήταν να εξετάσει όλες τις συναφείς παραμέτρους, ιδιαίτερα μετά τη ρωσοτουρκική κρίση, διότι είναι ουτοπία να πιστεύει κανείς ότι η Άγκυρα θα αποσύρει στρατεύματα από την Κύπρο, σήμερα που όλοι οι άλλοι εμπλεκόμενοι είτε έχουν βάσεις είτε έχουν λάβει διευκολύνσεις. Όπως, επίσης, αφελέστατο είναι να πιστεύει κανείς ότι σήμερα η Ρωσία πολεμά στη Συρία για να σώσει τον Χριστιανισμό και όχι για να προστατεύσει τα συμφέροντά της, ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας, αφού έχει ήδη κερδίσει την παρτίδα στο Ιράν και ανατρέπει σιγά-σιγά το ισοζύγιο στη Συρία. Είναι δε εκτίμησή μας ότι δεν θα απαντήσει στην κατάρριψη μαχητικού της από την Τουρκία, διότι από την Άγκυρα εισπράττει πέραν των 25 δισ. τον χρόνο μόνο από ενεργειακά προϊόντα. Ο Ερντογάν έδειξε τα δόντια του, διότι ο Πούτιν προσπαθεί να του χαλάσει το λαθρεμπόριο πετρελαίου με τους Τζιχαντιστές, αλλά η Αρκούδα βλέπει τη μεγαλύτερη εικόνα, που είναι η νέα Γιάλτα στην περιοχή. paraschosa@kathimerini.com.cy ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ/ Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓΟΡΑΣ Ο Χάσικος, η διαφήμιση και το... σκηνικό του Άντρου! Τρεις μεγαλόσχημοι των ΜΜΕ δεν θέλουν ούτε ζωγραφιστό να βλέπουν τον Χάσικο, όπως πληροφορούμαι από συναδέλφους που γνωρίζουν. Δεν θέλουν μάλιστα, ούτε οι τηλεθεατές των καναλιών τους ούτε και οι αναγνώστες των εφημερίδων τους να τον βλέπουν πια! Γι αυτό και λιγοστεύουν οι παρουσιάσεις του υπουργού... Αιτία είναι η έλευση του ΑΛΦΑ που φέρνει τα πάνω-κάτω στα τηλεοπτικά πράγματα αλλά και στο ισοζύγιο δυνάμεων, πολιτικών και οικονομικών... Ένας μάλιστα μεγαλοεκδότης ετοιμάζεται να θέσει επίσημα θέμα για τις τηλεοπτικές «δραστηριότητες» του υπουργού και φέρεται παρασκηνιακά να κινείται για στήριξη και από τα αντίπαλα στρατόπεδα. Επαγγελματίας της διαφήμισης χαρακτήρισε την διαφαινόμενη συνεργασία κατά του Χάσικου ως «σταυροφορία από έναν στρατό που τον ενώνει ο κοινός εχθρός»... Όπως σημειώνει, τίθεται όντως θέμα τάξης για τον υπουργό, ο οποίος, ενώ έχει την αρμοδιότητα να επιβλέπει το κρατικό κανάλι, δημιουργεί και ιδιωτικό, δικό του... «Ποιος διαφημιζόμενος θα του πει όχι όταν αυτός είναι που αποφασίζει για τις μισές άδειες που δίνονται σε μια σειρά από εταιρείες που διαφημίζουν», διερωτήθηκε. Στα υψηλά δώματα του ΑΚΕΛ έφθασε η αντιπαράθεση των βουλευτών του κόμματος Παπαγεωργίου και Δαμιανού στη Βουλή. Όπως μάλιστα με πληροφορεί η Γιαννούλα, θύμωσαν και ο Άντρος και ο Γιώργος αλλά, κυρίως, η Ειρήνη! Απ ό,τι μου είπε μάλιστα, την ώρα που περνούσε από τον στενό διάδρομο έξω από το γραφείο του Άντρου άκουσε και ένα «δεν πρόκειται να ανεχθώ ξανά τέτοιο σκηνικό»! Και διερωτήθηκε εάν ο Άντρος μιλούσε για το νέο έργο του Σατιρικού... Μια και βρισκόμαστε στο ΑΚΕΛ σας ενημερώνω ότι ο πυρετός για τα ψηφοδέλτια ανεβαίνει. Όπως δήλωσε και ο Άντρος, μέχρι το τέλος Ιανουαρίου τα ψηφοδέλτια θα είναι έτοιμα και αρχές του 2016 θα ξεκαθαρίσουν οι επιλογές των επαρχιακών. Εξαίρεση αποτελεί η επαρχία Κερύνειας, η οποία θα έχει ξεκαθάρισμα πιο νωρίς, από τον Δεκέμβριο... «Αρχίζουμε από τα δύσκολα», όπως λέει και η κυρία Γιαννούλα. Πάντως, η νευρικότητα της Μαύρου, όπως ακούω, δεν κρύβεται. Την Παρασκευή το μεσημέρι, σε στολισμένο σαλόνι πολυτελούς ξενοδοχείου της Πρωτεύουσας δύο πολιτικά στελέχη μεγάλου κόμματος συζητούσαν για την επίσκεψη Λαβρόφ και την ενόχληση του Ακιντζί. Ο ένας εκ των δύο ακούστηκε να λέει πως με όσα δηλώνει την τελευταία περίοδο ο Ακιντζί διερωτάται πού τη βρίσκουν κάποιοι, αλλά και ο ίδιος, την αισιοδοξία. Και επέμεινε μεγαλοφώνως: «Κι αν δεν πάνε όλα καλά; Κι αν δεν υπάρξει λύση; Θα συνεχίσει να το παίζει Πρόεδρος και να δέχεται όλους τους ξένους στο Προεδρικό του;» «Πιο σιγά!» τον παρότρυνε ο συνομιλητής του, όταν είδε τα βλέμματα των κάποιων που έπιναν το καφεδάκι τους να στρέφονται προς το μέρος τους. Τελικά ο Πάφιος νεαρός έκανε την κίνησή του. Έβαλε μέσα και αρκετούς φοιτητές και εφάρμοσε και την συμπροεδρία. Αν μη τι άλλο είναι επιτέλους πρόεδρος! Ακούω ότι ο Περδίκης δηλώνει πως παρά τα νεύρα και τη βραχνάδα του λόγω των ημερών, το άκουσμα της ανακοίνωσης ήταν γι αυτόν η πιο διασκεδαστική στιγμή της εβδομάδας. Νεαρός κομματικός, φέρελπις υποψήφιος ρωτούσε προχθές ΔΗΚΟϊκά στελέχη, πόσες πιθανότητες έχουν να μη διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές. Ο άνθρωπος έχει αρχίσει σοβαρή προεκλογική καμπάνια, χωρίς να το έχει και σίγουρο ότι θα βρίσκεται στο ψηφοδέλτιο. Παρά το ότι διαδίδει πως είναι «αρεστός και από τον Νικόλα και από την Ελένη». Ανέκδοτα έχει προκαλέσει η υπόθεση για σεξουαλική παρενόχληση γυναίκας δεσμοφύλακα από υψηλόβαθμο της Αστυνομίας. Ενώ δεν αποκλείεται ακόμα και να οδηγηθεί η υπόθεση στα δικαστήρια από την παραπονούμενη, μαθαίνω ότι η ηγεσία της Αστυνομίας το ψάχνει το θέμα με σοβαρότητα... ΕΡΩΤΗΣΗ: Αληθεύει ότι το νέο συμβόλαιο που υπόγραψε ο Χούριγκαν για να μείνει άλλα δύο χρόνια αξίζει πολύ, μα πάρα πολύ τον... κόπο; Αυτό τουλάχιστον διαδίδεται στους διαδρόμους του φρουρούμενου μεγάρου της Τράπεζας Κύπρου. ΚΟΥΪΖ: Ποιο στέλεχος του ΑΚΕΛ επιμένει σε υψηλούς τόνους πως η ηγεσία θα πρέπει να επαναφέρει τις λέξεις «απελευθέρωση» και «κατοχή» στο λεξιλόγιό της άμεσα; Και βρίσκει μάλιστα ευήκοα ώτα, απ ό,τι ακούω; ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΚΡΗ ΟΧΙ Συμφωνείτε H άποψή σας με την παραίτηση της Ελένης Θεοχάρους από τον ΔΗΣΥ και την ίδρυση του Κινήματος Αλληλεγγύης; 43,6% 56,4% NAI Σύνολο Ψήφων: 608 Θετικής υποδοχής έτυχε η κίνηση της ευρωβουλευτού Ελένης Θεοχάρους να παραιτηθεί από τον Δημοκρατικό Συναγερμό και να προχωρήσει στην ίδρυση του Κινήματος Αλληλεγγύης. Ποσοστό πέραν του 56% όσων πήραν μέρος στην ψηφοφορία της ηλεκτρονικής «Κ» απάντησαν θετικά στο σχετικό ερώτημα, εν αντιθέσει με το 49% που διαφωνεί. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι εγεγγραμμένοι χρήστες στο site της «Κ» Με άριστα το 10 1Στα άνθη: Τελικά δεν έφυγε ο Χούριγκαν. Ήταν να φύγει, είπε να μείνει λίγο μέχρι τον (περασμένο) Αύγουστο, άντε να δει την παρέλαση της 28ης (γνωστός φιλέλληνας), άρεσαν και στα παιδιά τα παιχνίδια της παραμυθούπολης, τελικά θα μας κάτσει μέχρι να φύγει. Τέτοιο κελεπούρι, να σε πληρώνουν ένα εκατομμύριο και να είσαι σπίτι σου στο Λονδίνο δεν βρίσκεις εύκολα Τζον Πάτρικ. Αν έβρισκες, θα έφευγες. 2Στο εξωτερικό. Μου αρέσει που όλο το διάστημα, οι συνεντεύξεις για το ποιος θα μπει στη θέση του Χούριγκαν, γίνονταν εκτός Κύπρου. Πού; Στη Λόφου που αρέσει στον Άκερμαν να πηγαίνει βόλτες ή στα wine bars της Λευκωσίας που αρέσουν σε όλο το Δ.Σ.; 3Στα ελληνικά: Στο πρώην «κοινό Κυπρίων» πάλι. Ρωτούσαν οι δημοσιογράφοι στα ελληνικά τον Χούριγκαν για τα αποτελέσματα, αλλά πού να απαντήσει ο καθολικός. Ντεν ξέρει ελλήνικος, ούτε κυπριακός. Μόνο για πάρλιαμεντ ξέρει. 4Στην παρουσία. Αυτό που πάντα την πληρώνει ο Κυπραίος με ξεπερνά. Βόμβα στην Αθήνα βάλανε, η ΑΡΙΣΤΟΙ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΩΝ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ Στέκω, στέκεις, στέκουμε, με χεράκια σφιχτά, μέσα η κοιλιά (μπα) και χαμόγελο, πες τυρί κυπριακή πρεσβεία έγινε λαμπόγυαλο. Πήγε πάσα κακό και γλυτώσαμε και τα χειρότερα. 5Στη φωτογράφιση. Επειδή η Lady in Red Χαραλαμπίδου είναι και πάλι στη μόδα, λόγω Ριρίκκου, ας κάνει μια φωτογράφιση να μοιράσει στις εφημερίδες. Όλοι βάζουν εκείνη που κρατάει στον αέρα ένα χαρτί και την περιφέρουν λες και είναι η μόνη στη Βουλή που κρατάει στον αέρα ένα χαρτί. Κι ο Συλλούρης κρατούσε πολλά χαρτιά αλλά δεν ψήφισε κανένα. Και είναι και κυβέρνηση. 6Παΐσιοι made in CY: Αρχίσανε οι Κύπριοι Παΐσιοι, που μόνο Αγίους δεν τους λες στη νήσο των Αγίων, το κήρυγμα μέσα από τις εφημερίδες: Αν γίνει λέει λύση θα είναι διζωνική με Τουρκομάνους και τζιχαντιστές. Τελικά υπάρχουν και εδώ χαρδαβελάκια, οπότε ας μην λοξοκοιτάμε μόνο όποιον λέει ότι «ο Θεός είναι μεγάλος». Εξωγήινοι θα γίνουμε. 7Στο νου σου: Τάσος Κύζας για Godχάρους με ΔΗΚΟ: «Γιώτα, το νου σου», έγραψε και όπου Γιώτα βλέπε Γιώτα Παπαδοπούλου. Για να απαντήσει εκείνη πάλι μέσω facebook. «Είναι ΟΚ από εμένα, Τάσο μου». Όταν είσαι σίγουρη για τον εαυτό σου, δεν σε τρομάζει ένα φλερτάκι και κυρίως εκείνο που δεν καταλήγει πουθενά. 8Στην πρόσκληση. Τώρα που η Godχάρους κατέπληξε τα πλήθη 979 ημέρες* ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ * Από την ημέρα της καταστροφής της Κύπρου, χωρίς να κατηγορηθεί κανείς. (χωρίς Χορν) φεύγοντας από ΔΗΣΥ, μουρμουράνε τα πηγαδάκια πως πρώτα έστειλε τα προσκλητήρια για τον γάμο της κόρης της και μετά την έκανε. Τα κομματικά-κομματικά και οι χαρές-χαρές (και τα φακελάκιαφακελάκια), μην τα μπερδεύουμε. 9Στο Πυξ Λαξ. Μπουνιές, κλωτσιές ποτήρια και μπουκάλια στον αέρα; Ο Σπονδοφόρος της Λεμεσού είπε πως τα πράγματα στο ΔΗΚΟ στην Αποστόλου Ανδρέα Χαράκη, με πρόεδρο παπαδοπουλικό και αντιπρόεδρο καρογιανικό, ξεφύγανε λίγο. Όνειρο μου είναι ένα μαλλιοτράβηγμα Γιώτας Ρόντι. Πολλά ζητώ; Στη ρητορεία. Respect έλαβε 10 και καλά έκανε η ομιλία Δαμιανού για το απόρρητο από Βότση και Κυριακίδου του ΔΗΚΟ πέραν των δικών του συντρόφων στο ΑΚΕΛ. Είναι τόσο σπάνια περίπτωση όσο και μοναδική να επηρεάζονται βουλευτές από την ομιλία κάποιου που δεν ανήκει στο κόμμα τους που φτάνει να είναι μοναδική. Καρέτα-Καρέτα ο Δαμιανού. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ANΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

3 03-ADV PIREOS_Master_cy 27/11/15 18:50 Page 1

4 04-POLITIKI_Master_cy 27/11/15 20:46 Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 Συμφωνίες με συμβολισμούς ενισχύουν τη σχέση Ρωσίας και Κύπρου Ψήφος εμπιστοσύνης η υπογραφή τους για τη Δημοκρατία Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Μέσω της διπλωματικής οδού και σε ασταθές διεθνές περιβάλλον, λόγω των σχέσεων όπως εξελίσσονται μεταξύ Τουρκίας-Ρωσίας, η Κύπρος διαφαίνεται να οριοθετείται με τον πλέον επίσημο τρόπο ως πηγή σταθερότητας στην περιοχή. Η κάθοδος του ΥΠΕΞ της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ στην Κύπρο λαμβάνει ξεχωριστή σημασία, εφόσον αναμένεται να ολοκληρωθεί η επισημοποίηση τεσσάρων στο σύνολό τους συμφωνιών. Οι συμφωνίες αυτές αφορούν σε θέματα εκπαίδευσης και σπουδών, σε συνεργασία στην αντιμετώπιση της διακίνησης ναρκωτικών και του οργανωμένου εγκλήματος, σε συμφωνία για ναυτιλιακή συνεργασία, αλλά και στο λεγόμενο σχέδιο εκκένωσης Ρώσων πολιτών από την περιοχή με σταθμό την Κύπρο. Η ώρα που έρχονται στο προσκήνιο οι συμφωνίες αυτές θεωρείται από πολιτικούς και διπλωματικούς κύκλους πολύ σημαντική, «νοουμένου και του περιβάλλοντος που επικρατεί τώρα στην Ανατολική Μεσόγειο», όπως τόνισε διπλωματική πηγή στην «Κ». Τη συμφωνία για την εκκένωση Ρώσων πολιτών από τη γενικότερη περιοχή της Μεσογείου, η Δημοκρατία τη διαπραγματεύεται καιρό και ενώ προς το παρόν, σύμφωνα <<<<<<<< Η ώρα που έρχονται στο προσκήνιο οι συμφωνίες αυτές θεωρείται από πολιτικούς και διπλωματικούς κύκλους πολύ σημαντική, «νοουμένου και του περιβάλλοντος που επικρατεί τώρα στην Ανατολική Μεσόγειο»,όπως τόνισε διπλωματική πηγή στην «Κ». με το ρεπορτάζ, κάποια πράγματα ήταν ad hoc, πλέον θεσμοθετούνται διαδικασίες, τι παραχωρεί η Κύπρος (Λιμάνια και Αεροδρόμια), ποιος ο ρόλος των Ρώσων κατά τη διάρκεια της εκκένωσης και τι κάνει η Κύπρος. Από αρμόδιους κύκλους η εν λόγω συμφωνία θεωρείται ως «πολύ καλή και σημειωτέον τη θέλανε και οι ίδιοι οι Ρώσοι». Σε ερώτηση αν θα έχει θετικό αντίκτυπο για την Κύπρο και σε ποιο επίπεδο, η ίδια πηγή απάντησε ότι «σίγουρα έχει για εμάς θετικό αντίκτυπο. Το να βοηθάς μία χώρα να σώζει τους πολίτες της είναι ιδιαίτερα σημαντικό και δείχνουμε ότι ενδιαφερόμαστε για την ασφάλειά τους. Από την άλλη, παίρνει σάρκα και οστά η ρητορική ότι η Κύπρος είναι πηγή σταθερότητας στην περιοχή, όπως εξελίσσονται τα γεγονότα, και για αυτό η συμφωνία φέρει πολλούς συμβολισμούς, παρόλο που έχει καιρό πριν ολοκληρωθεί. Τέλος, να μην ξεχνάμε πως υπάρχει και οικονομικό συμφέρον για την Κύπρο. Όταν γίνονταν τα γεγονότα στο Λίβανο και άρχισαν να ελλιμενίζονται πλοία, υπήρχε εισροή χρημάτων. Το «Κουζνέτσοφ», για παράδειγμα, όταν ήρθε στην Κύπρο άφηνε 1εκατ. ευρώ έμμεσα και άμεσα λόγω ελλιμενισμού». Την ίδια συμφωνία με τη Ρωσία, πάντως, η Κύπρος είναι έτοιμη να την υπογράψει και με άλλες χώρες. Κυβερνητική πηγή με την οποία επικοινώνησε η «Κ» τόνισε πως «είμαστε διατεθειμένοι να συνεργαστούμε για ανθρωπιστικούς λόγους με όποιον μας το ζητήσει. Από την άλλη, η Ρωσία, για παράδειγμα, έχοντας τη βάση στη Συρία δεν έχει ανάγκη τη βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο, για τη συμφωνία που θα αφορά στην εκκένωση πολιτών. Αν χρειαστεί να γίνει κάτι, πάντως, θα γίνει με στρατιωτικά μέσα, αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με το να σου ζητήσουν στρατιωτικές παραχωρήσεις». Η ίδια πηγή τόνισε στην «Κ» πως δεν έχει υπάρξει αίτημα προς την Κύπρο για στρατιωτικές διευκολύνσεις. Τα κλιμάκια Κασουλίδη και Λαβρόφ εργάστηκαν για μία από τις σημαντικές συμφωνίες μεταξύ Κύπρου και Ρωσίας. Φοιτητές και εταιρείες στην Κύπρο Η συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Κύπρου που αφορά στην εκπαίδευση έρχεται να συμπληρώσει όλη τη δουλειά που έχει λάβει χώρα το τελευταίο διάστημα και από την κυπριακή πρεσβεία στη Μόσχα. Αποτέλεσμά της ήταν να διαφανεί πως υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον από Ρώσους για σπουδές στην Κύπρο, με την προϋπόθεση, βέβαια, να αναγνωρίζονται πλήρως και επίσημα στη χώρα τους τα πτυχία της Δημοκρατίας. Αυτό διευθετείται, πλέον, με την εν λόγω συμφωνία «και πιστεύουμε ότι θα συμβάλει στη διεθνοποίηση της εκπαίδευσης που είναι ένας από τους στρατηγικούς στόχους της Κύπρου», όπως δήλωσε αρμόδια πηγή του υπουργείου Παιδείας στην «Κ». Τονίστηκε, μάλιστα, πως οι διερευνητικές συζητήσεις εκ μέρους της κυπριακής πρεσβείας στη Μόσχα είχαν σαν επίκεντρο χώρους που έχουν σχέση με την τριτοβάθμια εκπαίδευση και το ενδιαφέρουν που παρατηρήθηκε ήταν κάτι παραπάνω από αυξημένο. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η συμφωνία που αφορά στις ναυτιλιακές σχέσεις των δύο χωρών, από την οποία, όσο και αν θεωρείται τυπική μέσα στο πλαίσιο της διπλωματίας, η Δημοκρατία προσβλέπει σε οικονομικά οφέλη, εφόσον μέσα στις πρόνοιες υπάρχει και η διευκόλυνση για εγκατάσταση ρωσικών ναυτιλιακών εταιρειών στην Κύπρο. «Έχει μήνες που τη συζητάμε μαζί τους, εφόσον οι προσπάθειες ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο, ώστε να ολοκληρωθεί ένα κείμενο συμφωνίας που θα αφορά και στις θαλάσσιες μεταφορές μεταξύ των δύο πλευρών» τόνισε στην «Κ» πηγή από το υπουργείο Συγκοινωνιών. Έκτοτε, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, υπήρξε ανταλλαγή κειμένων με εκατέρωθεν τοποθετήσεις ώστε να φτάσουμε στην τελική συμφωνία η οποία, μεταξύ άλλων, όπως τόνισε η ίδια πηγή, «ουσιαστικά επαναβεβαιώνει τις ειδικές σχέσεις και συνεργασίες στα ζητήματα θαλάσσιων μεταφορών μεταξύ των δύο χωρών, αλλά συμπεριλαμβάνει και σημαντικότατες διατάξεις που αφορούν στην πρόσβαση των ναυτικών σε πλοία των συμβαλλόμενων μερών, το θέμα της πρόσβασης στους λιμένες των συμβαλλόμενων μερών, διευκόλυνση εγκατάστασης ναυτιλιακών εταιρειών στο έδαφος συμβαλλόμενων μερών και άλλα». Τέλος, η συμφωνία για την αντιμετώπιση της διακίνησης ναρκωτικών, αλλά και κυρίως της αντιμετώπισης του οργανωμένου εγκλήματος. Αυτή είναι μέρος του κοινού προγράμματος δράσης των δύο κρατών για την περίοδο 2015 έως 2017, που περιλαμβάνει διμερές και πολυμερές πλαίσιο συνεργασίας σε θέματα πολιτικών, κοινωνικών, ανθρωπιστικών και επιστημονικο-τεχνικών σχέσεων. ΚΥΠΕ Τετραήμερο δοκιμασίας της κυπριακής διπλωματίας Κρίσιμες συναντήσεις στη Λευκωσία με Κέρι και Λαβρόφ - Στις Βρυξέλλες επί τάπητος ο στρατηγικός σχεδιασμός του 2009 στο Κυπριακό Της ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Σε μία ιστορική συγκυρία ευρύτατων ανακατατάξεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, η κυπριακή διπλωματία έχει την ευκαιρία από σήμερα και για το επόμενο τετραήμερο να προωθήσει την ατζέντα των πολιτικών της προτεραιοτήτων στα ισχυρότερα κέντρα λήψης αποφάσεων. Σήμερα θα συμμετέχει στην ειδική Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες με την Τουρκία, στο πλαίσιο της αναζήτησης συνεργασίας για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, ενώ από αύριο και μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου θα φιλοξενεί στη Λευκωσία τους υπουργούς Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι <<<<<<< Σε μία ιστορική συγκυρία ευρύτατων ανακατατάξεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και στις μεταξύ τους σχέσεις των μεγάλων δυνάμεων, η κυπριακή διπλωματία έχει την ευκαιρία να προωθήσει την ατζέντα των πολιτικών της προτεραιοτήτων στα ισχυρότερα κέντρα λήψης αποφάσεων. Λαβρόφ και των ΗΠΑ Τζον Κέρι. Από σοβαρή δοκιμασία θα περάσει στη σημερινή ειδική Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες η στρατηγική επιλογή της Λευκωσίας για άσκηση πίεσης στην Άγκυρα σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό, μέσω του «εγκλωβισμού» της ενταξιακής της πορείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι πιεστικές ανάγκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βρει λύσεις στην προσφυγική κρίση εξασφαλίζοντας τη συνεργασία της Τουρκίας έχει, εκτός των άλλων ζητημάτων, επαναφέρει στο προσκήνιο την απαίτηση της Άγκυρας για επανενεργοποίηση της ενταξιακής της πορείας Η ατζέντα των συνομιλιών του Τζον Κέρι στην κυπριακή πρωτεύουσα έχει συζητηθεί στο πλαίσιο της συνάντησης που είχε τις προηγούμενες ημέρες η πρέσβειρα Κάθλιν Άν Ντόχερτι με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. μέσω του ανοίγματος διαπραγματευτικών κεφαλαίων, μεταξύ των οποίων και αυτών που η Λευκωσία έχει «παγώσει» από το Ήδη, το προσχέδιο της Κοινής Δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης Τουρκίας που παρουσιάστηκε σε επίπεδο μόνιμων αντιπροσώπων των 28 στη CO- REPER πριν δύο ημέρες ξεπερνούσε κατά πολύ τις κόκκινες γραμμές της Λευκωσίας. Το προσχέδιο της Κοινής Δήλωσης, πέραν της ονομαστικής αναφοράς για το άνοιγμα των πέντε από τα έξι κεφάλαια που μονομερώς έχει «παγώσει» η Λευκωσία (Ενέργεια, Θεμελιώδη Δικαιώματα, Δικαιοσύνη, Παιδεία-Πολιτισμός, Εξωτερική Πολιτική), καλωσόριζε, επίσης, τη συμφωνία της Τουρκίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ολοκλήρωση της προκαταρκτικής εργασίας ανοίγματος των πέντε αυτών κεφαλαίων το πρώτο τρίμηνο του Η τελευταία αυτή αναφορά στο προσχέδιο έχει εκληφθεί από τη Λευκωσία ως μία σαφής προσπάθεια εκ μέρους της Επιτροπής παράκαμψης του κυπριακού βέτο, αφού επί της ουσίας προκαταλαμβάνει τις θέσεις των κρατών στη διαπραγματευτική διαδικασία Ε.Ε. Τουρκίας που θα ακολουθήσει. Γι αυτό και σύμφωνα με διπλωματική πηγή έχει ήδη διαμηνυθεί πως ανάλογες «πονηρές» προσπάθειες παράκαμψης του κυπριακού βέτο στο άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας δεν θα περάσουν στο τελικό κείμενο της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε. - Τουρκίας. Εν αναμονή των αποτελεσμάτων και του ταμείου που θα κάνει ή όχι στις Βρυξέλλες, η κυπριακή αντιπροσωπεία επιστρέφοντας στη Λευκωσία θα υποδεχτεί τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, σε μία περίοδο που τα συμφέροντα, κατ επέκταση και οι σχέσεις, του Κρεμλίνου με την Άγκυρα βρίσκονται σε κάθετη ρήξη λόγω Συριακού, ενώ ταυτόχρονα στο διπλωματικό παρασκήνιο βρίσκονται σε εξέλιξη οι διεργασίες για τη σύναψη της «μεγάλης συνεργασίας» μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ για τον πόλεμο κατά του «Ισλαμικού ΑSSOCIATED PRESS Κράτους» και της τρομοκρατίας που εξάγει. Γι αυτό, άλλωστε, και αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον να ακουστούν τα μηνύματα που πιθανόν να επιλέξει να στείλει από την κυπριακή πρωτεύουσα ο Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος φτάνει για επίσημη επίσκεψη την 1η Δεκεμβρίου. Στο διήμερο της παραμονής του στη Λευκωσία, ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας θα έχει συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Κύπριο ομόλογό του, έχοντας στην ατζέντα των συναντήσεών του μία σειρά από καυτά ζητήματα, όπως το Συριακό και τις περιφερειακές εξελίξεις, αλλά και το Κυπριακό και διμερή θέματα. Σύμφωνα, πάντως, με πληροφορίες της «Κ» από διπλωματικές πηγές, δεν αποκλείεται ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, κατά την επίσκεψή του στην Κύπρο να συζητήσει την ενεργοποίηση της αμυντικής συμφωνίας που έχει υπογράψει ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν, κατά την επίσημη επίσκεψή του στη Μόσχα τον περασμένο χρόνο, ζητώντας στρατιωτικές διευκολύνσεις με χρήση των κυπριακών στρατιωτικών υποδομών. Όπως μεταφέρθηκε στην «Κ», μέχρι στιγμής, πάντως, δεν υπήρξαν ανάλογες κρούσεις από το Κρεμλίνο προς τη Λευκωσία. Σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό, η παρουσία Λαβρόφ στη Λευκωσία εκλαμβάνεται ως ιδιαίτερης σημασίας για την αποστολή κυρίως ισχυρών μηνυμάτων, δεδομένων των πάγιων θέσεων αρχών που εκφράζει η Μόσχα ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε., αλλά και της σαφούς προσέγγισής της στα θέματα ασφαλείας και εγγυήσεων. Αν και, όπως επισημάνθηκε στην «Κ», τα μηνύματα άρχισαν ήδη να στέλλονται, προτού καν φτάσει στην Κύπρο ο Ρώσος αξιωματούχος, μετά και τη γνωστοποίηση των λόγων ματαίωσης της συνάντησής του με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Σε ό,τι δε αφορά στο πλαίσιο της συζήτησης των διμερών σχέσεων, αναμένεται η υπογραφή αριθμού συμφωνιών χαμηλής πολιτικής, όπως της αναγνώρισης τίτλων σπουδών. Τι φέρνει η επίσκεψη Κέρι Την αποχώρηση του επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας θα διαδεχθεί στις 3 Δεκεμβρίου η άφιξη στην Κύπρο του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι, μία επίσκεψη που προγραμματίστηκε αρκετές φορές και ματαιώθηκε άλλες τόσες, λόγω διαφόρων άλλων συγκυριών. Σε ένα κρίσιμο απόγευμα συναντήσεων με τον Αμερικανό αξιωματούχο, η Λευκωσία καλείται να αναδείξει το πολύτιμο χαρτί που κρατά στα χέρια της, που δεν είναι άλλο από τη γεωστρατηγική της θέση, σε συνδυασμό με την ιδιότητα του αξιόπιστου εταίρου και του πλέον σταθεροποιητικού παράγοντα στην περιοχή, προς αποκόμιση ωφελειών σε τρία κυρίως ζητήματα: το Κυπριακό, την εξασφάλιση αμερικανικών επενδύσεων και την προώθησή της ως υπολογίσιμου παίκτη στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ήδη η ατζέντα των συνομιλιών του Τζον Κέρι στην κυπριακή πρωτεύουσα έχει συζητηθεί στο πλαίσιο της συνάντησης που είχε τις προηγούμενες ημέρες η πρέσβειρα Κάθλιν Άν Ντόχερτι με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Τα θέματα που αναμένεται να απασχολήσουν τον Τζον Κέρι κατά τις επαφές του στη Λευκωσία είναι το Κυπριακό, με την έμφαση να δίνεται στα ζητήματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου στο πλαίσιο και της συνεργασίας της Κύπρου στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, οι αμερικανικοί ενεργειακοί σχεδιασμοί στην ίδια περιοχή και οι προοπτικές που δημιουργούνται για περιφερειακές συνεργασίες, καθώς και οι διμερείς σχέσεις Κύπρου ΗΠΑ, με αιχμή του δόρατος τα θέματα οικονομικής συνεργασίας. Σε ό,τι πάντως αφορά στο Κυπριακό, να υπενθυμίσουμε προηγούμενες πληροφορίες στην «Κ» από διπλωματικές πηγές πως το ταξίδι Κέρι στην Κύπρο, σε συνδυασμό και με τις συζητήσεις που είχε στο πρόσφατο ταξίδι του στην Άγκυρα, αλλά και αυτές που θα ακολουθήσουν την επομένη στην Αθήνα, αποσκοπεί στην από μέρους του αποσαφήνιση της πραγματικής εικόνας για την πορεία των συνομιλιών, προκειμένου να αποφασίσει η Ουάσινγκτον αν κρίνεται αναγκαίο και πώς να παρέμβει στο Κυπριακό για την οριστική διευθέτησή του στους αμέσως επόμενους μήνες.

5 05-POLITIKI _Master_cy 27/11/15 18:19 Page 5 Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 Επί ποδός η Κύπρος λόγω ρωσοτουρκικών Το Συμβούλιο Αντιμετώπισης Κρίσεων, αποφάσισε τέσσερα συν ένα μέτρα σε αστυνομικό, στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Η ραγδαία επιδείνωση στις σχέσεις Άγκυρας και Μόσχας - έτσι όπως κατεγράφη τα εικοσιτετράωρα που ακολούθησαν της κατάρριψης του ρωσικού Su 24 από τουρκικά F 16 - δεν αφήνει αδιάφορες τις κυπριακές αρχές ασφαλείας. Το ενδεχόμενο περαιτέρω όξυνσης των ρωσοτουρκικών σχέσεων σε πολιτικό, οικονομικό, αλλά κυρίως σε στρατιωτικό επίπεδο, προκαλεί εγρήγορση στη Λευκωσία, η οποία περισσότερο προληπτικά σπεύδει, όπως λένε οι πληροφορίες της «Κ», να σταθμίσει τα γεγονότα, αλλά και μία σειρά κινήσεων που καταγράφονται τις τελευταίες ώρες στην ευρύτερη περιοχή. Πέρα από τα μέτρα αντίδρασης στα τρομοκρατικά κτυπήματα στην καρδιά της Ευρώπης, οι αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας σπεύδουν τώρα να εκτιμήσουν τους ενδεχόμενους κινδύνους και τις προεκτάσεις μιας θερμής αναμέτρησης των δύο χωρών σε όλα τα επίπεδα. Στο πνεύμα αυτό συνήλθε εκτάκτως την περασμένη Πέμπτη το Συμβούλιο Αντιμετώπισης Κρίσεων, το οποίο συνεδρίασε, όπως είχε αποκαλύψει η ηλεκτρονική «Κ», στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς προκειμένου να κάνει μία πρώτη ανασκόπηση των γεγονότων και να λάβει αποφάσεις για το πώς κινείται η Δημοκρατία. Στη σύσκεψη της περασμένης Πέμπτης, η οποία συγκλήθηκε σε υπηρεσιακό και όχι υπουργικό επίπεδο, συμμετείχαν τα υπουργεία Εξωτερικών, Άμυνας, Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Εσωτερικών, Μεταφορών, η Εθνική Φρουρά, η Αστυνομία και η ΚΥΠ. Η σύσκεψη που κράτησε αρκετές ώρες καθόρισε τους πέντε βασικούς πυλώνες πάνω στους οποίους θα κινηθεί η δράση των αρμόδιων αρχών, τόσο εντός Κύπρου όσο και εκτός. Πέρα από τα προφανή και υπό τις περιστάσεις μέτρα που λαμβάνονται σε κάθε κρίση, η σύσκεψη καθόρισε το πλαίσιο δράσης και παρακολούθησης των κινήσεων που γίνονται παρασκηνιακά από τις δύο αντιμαχόμενες χώρες και που, όπως εκτιμήθηκε, σε κάποιες περιπτώσεις αφορούν άμεσα και στην Κύπρο. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρθηκε το Ισραήλ, υπό το πρίσμα των πληροφοριών που θέλουν τουρκικούς κύκλους να καταβάλλουν στο παρασκήνιο προσπάθειες για <<<<<<< Στο κεφάλαιο ασφάλειας, το Συμβούλιο παρακολουθεί με προσοχή τα Κατεχόμενα για το ενδεχόμενο αλλαγών στις κατοχικές δυνάμεις, εάν και εφόσον η ρωσοτουρκική κρίση ξεφύγει από τις «ήπιες» αντιδράσεις. αναθέρμανση των σχέσεων με την Άγκυρα. Το άλλο θέμα που τέθηκε στο τραπέζι και ενδιαφέρει ζωηρά τη Λευκωσία είναι η θωράκιση της κυπριακής επικράτειας, συνεπεία ενδεχόμενης εμπλοκής των Βάσεων στο γενικότερο ζήτημα του πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Ο καθορισμός στρατηγικής έτσι όπως αποφασίστηκε στη σύσκεψη της περασμένης Πέμπτης συμπεριέλαβε και την οικονομική διάσταση του όλου θέματος, που έχει σχέση περισσότερο με τη Ρωσία και τα 1 Θωράκιση πράσινης γραμμής από Εθνική Φρουρά και 2 αυστηροί έλεγχοι στα οδοφράγματα από Αστυνομία. 3 Λευκωσία Εμπλοκή Βρετανικής Βάσης Ακρωτηρίου. 5 συμφέροντα της χώρας στην ευρύτερη περιοχή. Μετά από μακρά συζήτηση και ανάλυση της κατάστασης έτσι όπως έχει διαμορφωθεί, τα μέτρα στα οποία κατέληξαν οι εκπρόσωποι των πέντε συναρμόδιων υπουργείων στο Συμβούλιο Αντιμετώπισης Κρίσης, καθώς και οι επιτελείς της Εθνικής Φρουράς της Αστυνομίας και της ΚΥΠ, χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: Αυτά που αφορούν στην ασφάλεια των εδαφών που ελέγχει η Δημοκρατία, στην επιστάμενη παρακολούθηση των κατοχικών δυνάμεων, σε τυχόν 4 Παρακολούθηση κατοχικών δυνάμεων στο βόρειο κομμάτι της Κύπρου. Επικινδυνότητα ρωσικών συμφερόντων επί κυπριακού εδάφους (πρεσβεία, εταιρείες). Διπλωματική εγρήγορση για προστασία κυπριακών συμφερόντων. Επηρεασμός στρατηγικών σχεδιασμών, στρατιωτική παρουσία στην περιοχή. εμπλοκή της Κύπρου μέσω Βρετανικών Βάσεων σε συνδυασμό με ρωσικά συμφέροντα επί κυπριακού εδάφους, καθώς και στο ευρύτερο διπλωματικό μέρος που αφορά στις κινήσεις γειτονικών χωρών, που δεν έχουν άμεση εμπλοκή στη διένεξη Ρωσίας-Τουρκίας. Η λίστα με τα μέτρα Αυστηρή επιτήρηση της γραμμής αντιπαράταξης σε όλο το μήκος και εντατικοποίηση των αυστηρών ελέγχων στα οδοφράγματα. Το έργο ελέγχου θα αναλάβει η <<<<<<< Βασικός πυλώνας και η προστασία ρωσικών συμφερόντων επί κυπριακού εδάφους. Αυτό που φαίνεται να απασχολεί τις αρμόδιες αρχές είναι οι επιπτώσεις από μία ενδεχόμενη εμπλοκή των Βρετανικών Βάσεων. Εθνική Φρουρά σε συνεργασία με την Αστυνομία. Οι δυνάμεις του στρατού θα επικεντρωθούν κατά μήκος της πράσινης γραμμής, εκεί όπου υπάρχουν φυλάκια και στα «αδύνατα» σημεία παράνομης εισόδου στις ελεύθερες περιοχές. Οι αστυνομικές δυνάμεις θα επικεντρωθούν στις διόδους προς και από τα Κατεχόμενα, με σαρωτικούς ελέγχους σε όλους όσοι εισέρχονται στις ελεύθερες περιοχές. Εντατικοποίηση των ελέγχων στις νόμιμες πύλες εισόδου και εξόδου της Δημοκρατίας (Αεροδρόμια, Λιμάνια). Το συγκεκριμένο μέτρο εφαρμόζεται ήδη και είναι ορατό σε όσους έχουν ταξιδεύσει το τελευταίο διάστημα. Οι έλεγχοι που πραγματοποιούνται τόσο στις αναχωρήσεις όσο και στις αφίξεις είναι μία ιδιαίτερα κουραστική διαδικασία για τους επιβάτες. Στενή παρακολούθηση των κινήσεων στα Κατεχόμενα, κυρίως προς την πλευρά των κατοχικών δυνάμεων. Η προσοχή των αρχών ασφαλείας επικεντρώνεται περισσότερο σε τυχόν αλλαγές (αριθμητικές ή συμπεριφοράς) των στρατιωτικών δυνάμεων που διατηρεί η Τουρκία στα Κατεχόμενα και αφορά στις χερσαίες ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις. Ρωσικά συμφέροντα στις Βρετανικές Βάσεις. Τα καθ ύλην αρμόδια υπουργεία και υπηρεσίες ενημέρωσαν για τα ρωσικά συμφέροντα που βρίσκονται στην Κύπρο και για τον βαθμό επικινδυνότητας να καταστούν στόχοι. Στο ίδιο σκέλος έγινε ανασκόπηση και του παράγοντα «Βρετανικές Βάσεις». Το συγκεκριμένο ζήτημα στη σύσκεψη τέθηκε υπό μορφή βασανιστικού ερωτήματος: ποια θα είναι η «συμβολή» των Βρετανών και εάν και πόσο η «συμβολή» αυτή επηρεάζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Παρακολούθηση των διπλωματικών κινήσεων της Τουρκίας, κυρίως στην ευρύτερη περιοχή της Κύπρου. Συλλογή και ανάλυση πληροφοριών για τις ρωσοτουρκικές σχέσεις. Το κομμάτι αυτό αφορά κυρίως στο Ισραήλ, με το οποίο η Κύπρος έχει συνάψει μία σειρά συμφωνιών. Οι αρχές παρακολουθούν για τυχόν επηρεασμό στους στρατηγικούς σχεδιασμούς της Κύπρου, με αιχμή τη στρατιωτική συνεργασία με το Τελ Αβίβ. Ο τέταρτος πυλώνας δράσης προνοεί την ενεργοποίηση πηγών και οργάνων για τις σχέσεις των δύο αντιμαχόμενων πλευρών σε δύο άξονες, υπό τη μορφή ερωτηματικού. α) Θα μετακινηθούν στρατιωτικές δυνάμεις από πλευράς Ρωσίας στην περιοχή για υποστήριξη των επιχειρήσεων στη Συρία, που ενδεχομένως να έχουν στόχο και την Τουρκία; β) Θα μετακινηθούν οικονομικοί παράγοντες ρωσικών συμφερόντων προς την Κύπρο και ποιες μπορεί να είναι οι πιθανές επιπτώσεις σε μία αντίδραση της Τουρκίας; Η δική σου αξιόπιστη τράπεζα Καλωσορίσατε στην RCB Bank! Ερχόμαστε πιο κοντά σε σας διευρύνοντας το δίκτυο καταστημάτων μας. Βελτιώνουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας με στόχο να υπερβούμε τις προσδοκίες σας. RCB Bank Ltd. Ιδιωτική Εταιρεία. Αριθμός εγγραφής: Εγγεγραμμένη έδρα: Αμαθούντος 2, 3105 Λεμεσός, Κύπρος. Ωράριο λειτουργίας καταστημάτων: Δευτέρα-Παρασκευή, 09:00-17:

6 06-POLITIKI_Master_cy 27/11/15 18:45 Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 Τα σύννεφα Τουρκίας-Ρωσίας επισκιάζουν το κλίμα στο Παρίσι Δεν υπάρχει πρόσφορο έδαφος για συζήτηση επί του Κυπριακού ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ Ανάλυση του ΑΠΟΣΤΌΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΏΤΗ Από το καλοκαίρι που είχε διαφανεί ότι η ανάληψη της ηγεσίας των Τουρκοκυπρίων από τον Μουσταφά Ακιντζί είχε δημιουργήσει μία νέα δυναμική στο Κυπριακό, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν κι ο ειδικός του σύμβουλος κ. Άιντε φαίνεται πως είχαν συζητήσεις με τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς, την ηγεσία της Ε.Ε. κι άλλες χώρες, όπως τη Γερμανία, βολιδοσκοπώντας την κινητοποίηση του διεθνούς παράγοντα, με στόχο τη δημιουργία ενός θετικού διεθνούς ενδιαφέροντος. Τον Ιούλιο για πρώτη φορά έπειτα από καιρό, το Κυπριακό συζητείται μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών της Βρετανίας και των ΗΠΑ, ενώ στη συνάντησή του με τον πρόεδρο Αναστασιάδη, ο γ.γ. του ΟΗΕ αναφέρθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του Παρισιού με θέμα την κλιματική αλλαγή. Μία αναφορά που, αν και συμπεριελήφθη «αφελώς» στην ανακοίνωση της Γραμματείας του ΟΗΕ, όπως έχει επανειλημμένα αποδειχθεί σε άλλες περιπτώσεις, θα μπορούσε να υποδηλώνει την προσδοκία και κάποιας άλλης εξέλιξης στο Παρίσι, στο περιθώριο της Συνόδου για το περιβάλλον. Ωστόσο, ούτε οι εξελίξεις στο Κυπριακό, αν και γενικά θετικές, επιτρέπουν την προσδοκία οποιασδήποτε σοβαρής συζήτησης στο περιθώριο της αυριανής Συνόδου για την κλιματική αλλαγή στο Παρίσι, ούτε οι εξελίξεις σε σχέση με την τρομοκρατία, το Συριακό και την κρίση στις ρωσοτουρκικές σχέσεις επιτρέπουν οποιαδήποτε άλλη συζήτηση. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι θα προσελκύσουν το μεγαλύτερο μέρος των συζητήσεων εκτός Συνόδου, καθώς και η αλληλεγγύη προς τη Γαλλία, αλλά και ο συντονισμός των δραστηριοτήτων για τη συντριβή του ISIS. Μετά, βέβαια, και την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, η αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δύο χωρών εννοείται ότι θα είναι επίσης κομμάτι της ατζέντας των συνομιλιών στο περιθώριο της Συνόδου. Η κατάρριψη Η Ρωσία με τη Γαλλία έχουν μεγάλες διαφορές στο πώς βλέπουν τη διαδικασία επίλυσης της συριακής κρίσης, όμως το τελευταίο διάστημα, έχοντας κι οι δύο θρηνήσει θύματα μετά τη συντριβή ρωσικού αεροσκάφους πάνω από το Σινά από έκρηξη βόμβας και τις τρομοκρατικές επιθέσεις Τζιχαντιστών στο Παρίσι, άλλαξαν τα δεδομένα. Ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είχε δηλώσει πως θα αξιοποιούσε τις επισκέψεις του στο <<<<<<<< Η ένταση που προκλήθηκε στις σχέσεις Ρωσίας -Τουρκίας, μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού, δημιούργησε νέα δεδομένα που αγγίζουν και τις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ κι άλλους εταίρους. Λευκό Οίκο και το Κρεμλίνο για να επιτύχει την πλήρη ένταξη της Ρωσίας στον συνασπισμό κατά του «Ισλαμικού Κράτους». Έτσι, όταν λίγες ώρες πριν τη συνάντησή του με τον Μπαράκ Ομπάμα, τουρκικό μαχητικό κατέρριψε το ρωσικό στην τουρκοσυριακή μεθόριο, πολλοί αναλυτές στην Ουάσινγκτον (κι αλλού) μίλησαν για προσχεδιασμένη ενέργεια, με στόχο να τορπιλιστεί η προαναφερόμενη πρωτοβουλία Ολάντ. Ο βοηθός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Μπεν Ρόουντς, αρνήθηκε ότι η κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους επέδρασε αρνητικά στη συνάντηση Ομπάμα - Ολάντ. «Δεν άλλαξε το αποτέλεσμα της συζήτησης στη βάση του συμβάντος με το ρωσικό αεροσκάφος» είπε ο βοηθός σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, προσθέτοντας ότι μεταξύ των δύο Προέδρων υπήρξε ενότητα και αποφασιστικότητα για την καταπολέμηση του Ι.Κ. Η ένταση που προκλήθηκε στις σχέσεις Ρωσίας -Τουρκίας, μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού, δημιούργησε νέα δεδομένα που αγγίζουν, πλέον, και τις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ κι άλλους εταίρους. Κι αυτό, παρότι το ΝΑΤΟ επανέλαβε το αυτονόητο, δηλαδή αφενός το δικαίωμα κάθε κράτουςμέλους να υπερασπίζονται τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου και του εναέριου χώρου τους. Κι αφετέρου την αλληλεγγύη μεταξύ των μελών. Ωστόσο, το γεγονός ότι και ο Μπαράκ Ομπάμα κι άλλοι Αμερικανοί επίσημοι,μαζί με τους Βρετανούς, ζήτησαν απτά στοιχεία από την Τουρκία, αφήνουν την Άγκυρα ακάλυπτη. Κάποιοι, μάλιστα, αναλυτές πιστεύουν ότι η σύγκρουση με τη Μόσχα θα δημιουργήσει νέες συνθήκες επί τους εδάφους (επιθέσεις της Ρωσίας κατά των Τουρκομάνων και στήριξη στους Κούρδους). Αν, μάλιστα, η Τουρκία διαφωνήσει με τη γαλλική πρόταση (που αποδέχθηκε την Πέμπτη ο Πούτιν) να προστατευτούν τα σύνορα της Συρίας για να παρεμποδιστεί η είσοδος Τζιχαντιστών, αυτό θα την απομονώσει. Κι όταν η Τουρκία «μπαίνει στη γωνία», συνήθως συμπεριφέρεται αρνητικά σε κάθε χώρα που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα μπορούσε να έχει θετική επίδραση στην πολιτική της. Μία γενική σκλήρυνση της τουρκικής στάσης θα επιδράσει αρνητικά στις ευρωτουρκικές σχέσεις και θα μειώσει τις πιθανότητες άσκησης επιρροής από μέρους των ΗΠΑ στο Κυπριακό. Σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, στη σημερινή σύνοδο Ε.Ε. -Τουρκίας στις Βρυξέλλες θα πάρουμε μία γεύση Ο βοηθός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Μπεν Ρόουντς, αρνήθηκε ότι η κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους επέδρασε αρνητικά στη συνάντηση Ομπάμα Ολάντ. της πορείας προς τα εμπρός. Η συνέχεια θα δοθεί εντός του Δεκεμβρίου, οπότε αναμένεται να ανοίξει το ενταξιακό κεφάλαιο για τη νομισματική πολιτική και τις οικονομικές σχέσεις. Σε σχέση με το Κυπριακό, οι μέχρι στιγμής επιδράσεις των εξελίξεων στην περιοχή ήταν «έμμεσες». Αρχικά αναβλήθηκε λόγω των εξελίξεων στη Συρία η επίσκεψη Κέρι και υποβαθμίστηκε η συζήτηση του Κυπριακού στη σύνοδο των G20 και στη συνάντηση Ομπάμα -Ερντογάν στην Αττάλεια. Αναλόγως της εξέλιξης της ρωσοτουρκικής κρίσης, οι Αμερικανοί μπορούν να έχουν μοχλό πίεσης προς την Τουρκία Δύο μέτρα και δύο σταθμά Στις 22 Ιουνίου 2012, οι συριακές δυνάμεις κατέρριψαν τουρκικό αναγνωριστικό αεροσκάφος, που είχε παραβιάσει το συριακό εναέριο χώρο. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου είχε παραδεχθεί ότι το τουρκικό αναγνωριστικό είχε εισέλθει ένα χιλιόμετρο εντός του εναέριου χώρου της Συρίας και βλήθηκε όταν είχε ήδη εξέλθει. Ο τότε Τούρκος Πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ δήλωσε ότι «είναι ρουτίνα για μαχητικά αεροσκάφη που πετούν σε μεγάλες ταχύτητες να περνούν για μικρό χρονικό διάστημα εντός του εναέριου χώρου της άλλης χώρας» και πως η παρουσία του τουρκικού αεροσκάφους εντός της Συρίας δεν είχε πρόθεση εχθρικής ενέργειας. Η Τουρκία κάλεσε το ΝΑΤΟ κάτω από τις πρόνοιες του άρθρου 4 και απέσπασε από τον γ.γ. Άντερς Φογκ Ράσμουσεν δήλωση συμπαράστασης και υποστήριξης. «Στεκόμαστε μαζί με την Τουρκία στο πνεύμα της ισχυρής αλληλεγγύης» είχε δηλώσει ο γ.γ. του ΝΑΤΟ. Τότε ο Σύριος πρόεδρος Άσαντ είχε δηλώσει πως δεν γνώριζαν οι πιλότοι ότι το αεροσκάφος ήταν τουρκικό κι ότι αυτό το δρομολόγιο χρησιμοποιούσαν ισραηλινά αεροσκάφη. Στην κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, η Τουρκία μίλησε με ακριβώς αντίθετο πνεύμα, χρησιμοποιώντας τα επιχειρήματα του Άσαντ. Το ενδιαφέρον είναι ότι δεν ζήτησε επίσημα παρέμβαση του ΝΑΤΟ υπό τις πρόνοιες του άρθρου 5 (αν και βολιδοσκόπησε κράτη-μέλη), ωστόσο από τον Ιούνιο του 2012 εντάθηκαν οι προσπάθειες της Άγκυρας (και να αποσπάσουν κάποιο αντάλλαγμα για το Κυπριακό, λόγω της υποστήριξης σε άλλους τομείς), μπορεί όμως να συμβεί και το αντίθετο, αν κριθεί ότι τουρκικές ενέργειες, όπως η κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, δημιουργούν προβλήματα στους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ. να σύρει τους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ στην προσπάθεια ανατροπής του Άσαντ. Και στο περιστατικό της κατάρριψης του ρωσικού αεροσκάφους, η Άγκυρα απέφυγε να ζητήσει ενεργοποίηση του άρθρου 5. Πώς άραγε θα μπορούσε να υποστηρίξει το τουρκικό αίτημα η Ελλάδα, που αντιμετωπίζει κάποιες χιλιάδες τουρκικές παραβιάσεις τον χρόνο; Και πώς θα αντιδρούσε η Τουρκία σε πιθανή ελληνική άρνηση; Το πρόγραμμα της επίσκεψης Κέρι Ανακοινώθηκε τελικά την Τρίτη από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι σε Λευκωσία και Αθήνα. Στην Κύπρο θα φτάσει νωρίς το απόγευμα της 3ης Δεκεμβρίου, προερχόμενος από το Βελιγράδι κι όπως αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές, θα συζητήσει με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη το Κυπριακό, συμπεριλαμβανομένων των εγγυήσεων και της οικονομικής πτυχής της λύσης και με τον ομόλογό του Ιωάννη Κασουλίδη τις διμερείς σχέσεις. Θα έχει, επίσης, χωριστή συνάντηση με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Από το πρόγραμμα που δόθηκε στη δημοσιότητα (θα αναχωρήσει την επομένη για την Αθήνα) φαίνεται ότι θα διανυκτερεύσει στην Κύπρο και πιθανόν το βράδυ θα παραστεί σε δείπνο με τους δύο ηγέτες. ΚΥΠΕ Πίσω και από το «βέτο» του Ακιντζί στον Λαβρόφ Τι επιδιώκει η τ/κ ηγεσία με τα «όχι» σε σειρά επίσημων προσκλήσεων Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Το βράδυ της Πέμπτης, σύμφωνα με δημοσίευμα του ρωσικού πρακτορείου TASS, ο Μουσταφά Ακιντζί αρνήθηκε να συναντηθεί με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στην Πράσινη Γραμμή, στο πλαίσιο της επικείμενης επίσημης επίσκεψης του Ρώσου ΥΠΕΞ στην Κύπρο. Μέχρι τη στιγμή που γραφόταν το συγκεκριμένο δημοσίευμα, η τουρκοκυπριακή ηγεσία δεν είχε επιβεβαιώσει τη συγκεκριμένη πληροφορία, κάτι αντίθετο από ό, τι θεωρούσαν τουρκοκυπριακοί δημοσιογραφικοί κύκλοι. Ανεξάρτητα από την τελική επιβεβαίωση της είδησης και την πραγματοποίηση ή όχι της συνάντησης, δύο σημεία έχουν ιδιαίτερη σημασία. Πρώτον, η νέα στρατηγική της τ/κ ηγεσίας στο πεδίο της διπλωματίας, η οποία έχει κοινή στόχευση εφόσον μέσα σε λίγες εβδομάδες ματαιώνει συναντήσεις υψηλού επιπέδου με την <<<<<<<< Η νέα στρατηγική της τ/κ ηγεσίας στο πεδίο της διπλωματίας έχει κοινή στόχευση, εφόσον μέσα σε λίγες εβδομάδες ματαιώνει συναντήσεις υψηλού επιπέδου με την αιτιολογία ότι δεν αναγνωρίζεται η «κρατική υπόστασή» της. αιτιολογία ότι δεν αναγνωρίζεται η «κρατική υπόστασή» της. Η υπόθεση είχε ως αφετηρία την πρόσφατη άρνηση του «δημάρχου» της Λευκωσίας, Μεχμέτ Χαρμαντζί σε ό, τι αφορά στη συμμετοχή του σε μία συνάντηση στην Πράσινη Γραμμή. Ο κ. Χαρμαντί δήλωσε ότι «δεν πρόκειται να μεταβεί στη συνάντηση με το σκεπτικό ότι οι Ευρωπαίοι δεν απευθύνονται στον ίδιον με τον επίσημο τίτλο του». Η συγκεκριμένη κίνηση του κ. Χαρμαντζί εντυπωσίασε την τ/κ κοινότητα, εφόσον, όπως συζητείτο, οι τ/κ «δήμοι» είναι κατοχυρωμένοι στο Σύνταγμα του 1960 και με την ορθή κίνησή του ο κ. Χαρμαντζί υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Την κίνηση του κ. Χαρμαντζί μιμήθηκε ύστερα από λίγες ημέρες ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Ο κ. Ακιντζί δεν παρευρέθηκε στο δείπνο το οποίο παραχώρησε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαϊερ στην Πράσινη Γραμμή. Σύμφωνα με τον κ. Ακιντζί, ο ηγέτης της τ/κ κοινότητας δεν φέρει μονάχα την ιδιότητα του ηγέτη της δεύτερης μεγαλύτερης κοινότητας της Κύπρου. Όπως ο ηγέτης της Κυπριακής Δημοκρατίας, έτσι και ο τ/κ ηγέτης είναι και «Πρόεδρος της Δημοκρατίας». Η τ/κ ηγεσία επέλεξε έτσι να μποϊκοτάρει «Δεν αποκλείεται το τ/κ βέτο να έκλεισε στη συνάντηση του κ. Ακιντζί με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου» τονίζει τ/κ δημοσιογραφική πηγή. το δείπνο για να φτάσουμε μόλις λίγες ημέρες μετά τα προαναφερόμενα περιστατικά, η τ/κ πλευρά να θέτει ένα νέο βέτο. Επιλέγει να μη συναντήσει τον κ. Λαβρόφ στην Πράσινη Γραμμή, με τις πρώτες πληροφορίες ν αναφέρουν ότι η τ/κ πλευρά επιμένει στη νέα αυτή τακτική της στο πεδίο της διπλωματίας. Επίσκεψη Τσαβούσογλου Ο έτερος παράγοντας ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στο νέο βέτο της τ/κ πλευράς σχετίζεται με την κορύφωση της κρίσης στις ρωσοτουρκικές σχέσεις. Το ρωσικό πρακτορείο TASS ανακοίνωσε την άρνηση της τ/κ πλευράς, τη στιγμή που ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου επισκεπτόταν τα Κατεχόμενα. Τουρκοκυπριακοί δημοσιογραφικοί κύκλοι πιστεύουν ότι η τελικώς αρνητική απάντηση της τ/κ πλευράς στο κάλεσμα της ρωσικής κυβέρνησης ήρθε ύστερα από συνεννόηση με την Άγκυρα. «Δεν αποκλείεται το τ/κ βέτο να έκλεισε στη συνάντηση του κ. Ακιντζί με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου», τονίζει τ/κ δημοσιογραφική πηγή. Σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί η παραπάνω πληροφορία και σε συνδυασμό με την επικείμενη, ιστορικής σημασίας επίσκεψη του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στο νησί, η Κύπρος θα έχει έρθει αντιμέτωπη με μία νέα πραγματικότητα που τη φέρνει στο επίκεντρο μιας μεγάλης περιφερειακής αναμέτρησης. ΚΥΠΕ

7 07-POLITIKI _Master_cy 27/11/15 20:45 Page 7 Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 Πιέσεις δέχεται ο ενεργειακός άξονας Κύπρου και Ισραήλ Θολό σημείο η συμφωνία συνεκμετάλλευσης του κοιτάσματος «Αφροδίτη» και η συμφωνία με BG Group Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Η εκκρεμότητα που παρατηρείται εδώ και πέντε χρόνια στην συνομολόγηση συμφωνίας μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ για την συνεκμετάλλευση κοιτασμάτων που βρίσκονται στη μέση γραμμή των ΑΟΖ των δύο χωρών είναι ένας από τους δύο παράγοντες που δημιουργούν σκιές στις άριστες σχέσεις Λευκωσίας Τελ Αβίβ και στον ενεργειακό <<<<<<< Ενίσχυση της τριμερούς συνεργασίας Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ επιδιώκει ο Νετανιάχου με τη συμμετοχή της Αιγύπτου, αλλά και της Ιορδανίας. τομέα. Την ώρα που στην κυπριακή πρωτεύουσα βρίσκεται ισραηλινό κλιμάκιο για διαβουλεύσεις με το Υπουργείο Εμπορίου στη γειτονική χώρα, πληθαίνουν οι φωνές, αλλά και οι πιέσεις για κατάληξη των συζητήσεων το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου να απομακρυνθούν και τα τελευταία «αγκάθια» και να ξεκινήσει η εμπορική εκμετάλλευση του κοιτάσματος «Αφροδίτη». Ο δεύτερος παράγοντας που φαίνεται να επενεργεί αρνητικά είναι η πρόσφατη επιστολή πρόθεσης από πλευράς της BG Group να αγοράσει το 35% των δικαιωμάτων του κοιτάσματος «Αφροδίτη» από τη Noble Energy. Αγορά που αναμένεται να περάσει από το Υπουργικό Συμβούλιο αρχές Δεκεμβρίου. Η είσοδος της βρετανικής εταιρείας στην κυπριακή ΑΟΖ, όπως εκτιμάται από τεχνοκρατικούς κύκλους της βιομηχανίας υδρογονανθράκων, δίνει πλεονέκτημα στο τεμάχιο 12 και εξασθενίζει την προοπτική συνεργασίας με την ισραηλινή πλευρά. Ενδεικτικό της υποδοχής που έτυχε η συμφωνία με τους Βρετανούς από πλευράς Ισραήλ ήταν η ανακοίνωση την επομένη για εκδήλωση ενδιαφέροντος μιας αιγυπτιακής ιδιωτικής εταιρείας να εισάγει φυσικό αέριο (ΦΑ) από το «Λεβιάθαν». Παράλληλα με τους δύο παράγοντες στο ευρύτερο ενεργειακό κομμάτι της περιοχής τα δεδομένα δεν φαίνεται να διαφοροποιούνται σε τέτοιο βαθμό που να «εκτροχιάζουν» τους στρατηγικούς σχεδιασμούς των δύο χωρών με το Ισραήλ, όπως ειπώθηκε και σε πρόσφατο ενεργειακό συνέδριο στο Τελ Αβίβ, να επιμένει στον υπό διαμόρφωση άξονα Κύπρου-Ισραήλ-Ελλάδας-Αιγύπτου και Ιορδανίας. Η Λευκωσία, αν και παρακολουθεί στενά το ενεργειακό πλέγμα που έχει δημιουργηθεί από τυχόν επιπτώσεις ελέω ρώσο-τουρκικής διένεξης, δεν φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα. Παρά τις παρασκηνιακές προσπάθειες που γίνονται προς εξομάλυνση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων, η κυβέρνηση του Βενιαμίν Νετανιάχου φαίνεται να συνεχίζει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις ευαισθησίες της Λευκωσίας στην προοπτική συνεργασίας με την Άγκυρα με το πολιτικό πρόβλημα σε εκκρεμότητα. Παρά τα στενά περιθώρια εξαγωγής ισραηλινού Φ.Α. προς την Αίγυπτο που προκάλεσε η είσοδος της BG Group στο Ισραήλ θεωρούν ότι η αραβική χώρα αποτελεί μονόδρομο για τα ισραηλινά κοιτάσματα, τα οποία στοχεύουν την ενεργειακή αγορά της Ευρώπης. Τα «αγκάθια» Οι συζητήσεις μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ για συμφωνία που να καθορίζει το πλαίσιο συνεκμετάλλευσης κοιτασμάτων στα όρια των ΑΟΖ των δύο χωρών χρονολογούνται από το Μέχρι σήμερα οι προσπάθειες δεν έχουν αποδώσει, αφού το χάσμα των απαιτήσεων των δύο πλευρών είναι μεγάλο και εστιάζεται στο κοίτασμα «Αφροδίτη». Η ισραηλινή πλευρά υποστηρίζει σθεναρά ότι ένα ποσοστό της τάξης του 8% του κοιτάσματος «Αφροδίτη» επεκτείνεται εντός της ισραηλινής ΑΟΖ, με την κυπριακή πλευρά να το κατεβάζει στο 1%. Σκληρές αναμένονται οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία συνεκμετάλλευσης Κύπρου Ισραήλ. Μια εκκρεμότητα που επηρεάζει την ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη». Συμμαχίες χωρίς την Τουρκία Οι διαβουλεύσεις που έχουν ξεκινήσει από την επομένη της ανακοίνωσης για την εξαγορά μεριδίου από τη βρετανική εταιρεία συνεχίζονται χωρίς να έχουν προκύψει ενδείξεις, θετικές ή αρνητικές. Η καθυστέρηση που παρατηρείται επηρεάζει άμεσα το κομμάτι εμπορικής αξιοποίησης του κοιτάσματος. Μάλιστα, στον ισραηλινό χώρο φιλοξενήθηκαν απόψεις που αποδόθηκαν σε κυβερνητικούς κύκλους, ότι το Ισραήλ κρατά στα χέρια του την ανάπτυξη του κοιτάσματος και μπορεί να την καθυστερήσει όσο θέλει. Πάντως, το κλίμα που φαίνεται να έχει δημιουργηθεί δεν είναι άσχετο και με τη βρετανική είσοδο στο τεμάχιο 12. Εξέλιξη αρνητική, όπως εκτιμάται, αφού με βάση τους πραγματικούς αριθμούς δυναμικότητας του τερματικού υγροποίησης που διαθέτει η BG Group δεν υπάρχουν περιθώρια απορρόφησης Φ.Α. από τα ισραηλινά κοιτάσματα. Το τερματικό της εταιρείας στο Idku μπορεί να επεξεργάζεται ετησίως 10 Σε πολιτικό επίπεδο και παρά τα όποια αγκάθια υπάρχουν τόσο η Λευκωσία όσο και το Τελ Αβίβ προκρίνουν την ενίσχυση και επέκταση των υφιστάμενων ενεργειακών αξόνων, ένα θέμα που βρέθηκε στην ατζέντα της επίσκεψης του Αλέξη Τσίπρα στο Ισραήλ και από τα πρώτα της τριμερούς στην Αθήνα. Στη γειτονική χώρα θεωρούν ότι οι ενεργειακοί δεσμοί που υπάρχουν με την Κύπρο δεν κινδυνεύουν, ακόμα και στο υποθετικό σενάριο του αγωγού μέσω Τουρκίας. Το Τελ Αβίβ το οποίο, όπως λέχθηκε και στο περιθώριο πρόσφατου ενεργειακού συνεδρίου που διοργανώθηκε εκεί, δεν αγνοεί τις κόκκινες γραμμές της Λευκωσίας, στρέφοντας την προσοχή του στην επέκταση της τριμερούς συνεργασίας, επιθυμώντας την επέκτασή της προς την πλευρά της Αιγύπτου αλλά και της Ιορδανίας. bcm (δισ. κ.μ. Φ.Α.), με το κοίτασμα «Αφροδίτη» να καλύπτει τα 2/3 της ετήσιας παραγωγής. Ένας άλλος αρνητικός παράγοντας είναι ότι η βρετανική εταιρεία θα επικεντρωθεί στην κυπριακή ΑΟΖ, σε τεμάχιο της οποίας έχει δικαιώματα. Υπό το φως των δεδομένων αυτών το Ισραήλ αντέδρασε, δημοσιοποιώντας επιστολή πρόθεσης της εταιρείας Dolphinus Holdings να προμηθεύσει την εσωτερική αγορά της Αιγύπτου με 4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου ετησίως για περίοδο 10 με 15 χρόνια. Εάν και εφόσον η πρόθεση καταστεί συμφωνία για τη μεταφορά του αερίου από το «Λεβιάθαν», θα χρησιμοποιηθεί ένας υφιστάμενος αγωγός ο οποίος είχε «χτιστεί» πριν από μία δεκαετία για την εξαγωγή Φ.Α. από την Αίγυπτο προς το Ισραήλ. Πρόκειται για τον ίδιο αγωγό που είχε δεχθεί επίθεση στο όρος Σινά το Παρόμοια επιστολή πρόθεσης είχε αποστείλει η ίδια εταιρεία εδώ και ένα χρόνο για εξαγωγή Φ.Α. προς την Αίγυπτο από το κοίτασμα «Ταμάρ» χωρίς μέχρι σήμερα να έχει υλοποιηθεί. ΝΕΟ FORD MONDEO ΑΠΟ MONDEO ΜΕ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΙΧΜΗΣ Με προβολείς LED Ford Dynamic που προσαρμόζονται στις συνθήκες οδήγησης. Με προηγμένη ασύρματη τεχνολογία Ford SYNC 2, με φωνητικό έλεγχο και οθόνη αφής. Active Park Assist με Perpendicular Parking. Mε ισχυρότερους και οικονομικότερους κινητήρες EcoBoost και TDCi. MONDEO

8 08-SYNENTEYJI_Master_cy 27/11/15 22:15 Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 Ο ΝΙΚOΛΑΣ ΠΑΠΑΔOΠΟΥΛΟΣ ΣΤΗΝ «Κ» «Ταυτίζονται οι απόψεις μας στο Κυπριακό με την Ελένη Θεοχάρους» Απορρίπτει τα περί σύμπλευσης με τον ΔΗΣΥ στην οικονομία, παράθυρο συνεργασίας με την ευρωβουλευτή Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ «Συμπλέει όποιος υπερψηφίζει ό,τι προτείνει η Κυβέρνηση και όχι όποιος διαφωνεί και δίνει μάχη για να αλλάξουν βασικές πρόνοιες των νομοσχεδίων προς όφελος των πολιτών» αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, απορρίπτοντας τα περί σύμπλευσης με τον ΔΗΣΥ σε ό,τι αφορά στην οικονομία. Εξηγεί δε πως είναι οι διαφωνίες του ΔΗΚΟ και η «μάχη» που έδωσε το κόμμα για την αλλαγή βασικών προνοιών σε κρίσιμα νομοσχέδια που λειτούργησαν προς όφελος των πολιτών. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος παρουσιάζεται φειδωλός γύρω από τις εσωκομματικές διενέξεις, υπογραμμίζοντας πως το κόμμα προχωρά ενωμένο στις βουλευτικές εκλογές, ενώ ως στόχο για τις εκλογές θέτει ένα ποσοστό που να επιτρέπει στο ΔΗΚΟ να ασκεί πρωταγωνιστικό και ουσιώδη ρόλο στην πολιτική σκηνή του τόπου. Δεν παραλείπει γύρω από το ζήτημα διάσπασης και το σενάριο δημιουργίας νέας κίνησης να αναφέρει με νόημα πως κάποιοι μάταια ονειρεύονταν τη διάσπαση του ΔΗΚΟ. Ο ίδιος θεωρεί θετικό το ενδεχόμενο συνεργασίας με την Ελένη Θεοχάρους, καθώς οι απόψεις τους στο Κυπριακό συγκλίνουν, ενώ δεν απορρίπτει το ενδεχόμενο το ΔΗΚΟ να διεκδικήσει την προεδρία για το Ιδιαίτερα επικριτικός εμφανίζεται απέναντι στον Νίκο Αναστασιάδη, κάνοντας λόγο για πλήρη συσκότιση γύρω από τις εξελίξεις στο Κυπριακό και προειδοποιεί πως αυτό δε μπορεί να συνεχίσει. Απαντά, παράλληλα, σε όσους τον χαρακτηρίζουν «απορριπτικό» στο εθνικό ζήτημα, αναφέροντας πως το μόνο πράγμα που απορρίπτει είναι τον εν λόγω χαρακτηρισμό. «Εμείς θέλουμε λύση. Όλοι οι Ελληνοκύπριοι θέλουμε λύση. Θέλουμε, όμως, μία σωστή και λειτουργική λύση» υποστηρίζει στην «Κ» ο ΔΗΚΟϊκός πρόεδρος. Συμπλέει όποιος υπερψηφίζει ό,τι προτείνει η Κυβέρνηση και όχι όποιος διαφωνεί και δίνει μάχη για να αλλάξουν βασικές πρόνοιες των νομοσχεδίων προς όφελος των πολιτών, αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, απορρίπτοντας τα περί σύμπλευσης με τον ΔΗΣΥ. Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ ανέφερε γύρω από τις εξελίξεις πως «έχουν σχεδόν τελειώσει με τα ζητήματα της διακυβέρνησης και του διαμοιρασμού εξουσιών. Και έχουν συμφωνήσει στο περιουσιακό, το οποίο θα ρυθμιστεί μέσω μιας ανεξάρτητης επιτροπής, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Και αυτό είναι μία εξέλιξη». Ποια είναι η δική σας ενημέρωση; Δυστυχώς εμείς δεν έχουμε καμία ενημέρωση. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επιλέγει την τακτική της πλήρους συσκότισης και της μυστικής διπλωματίας και κρατά στο σκοτάδι τον κυπριακό λαό. Έχουμε κατ επανάληψη ζητήσει από τον κ. Αναστασιάδη να συγκαλέσει συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου και να δώσει στα πολιτικά κόμματα τα έγγραφα που ήδη κατέθεσε στις διαπραγματεύσεις. Σημειώνω το «ήδη κατέθεσε» ακριβώς για να τονίσω ότι δεν εγείρεται θέμα ασφάλειας των εγγράφων, αφού ήδη έχουν δοθεί στην τουρκική πλευρά. Αντί αυτού, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης συνεχίζει τις εντατικές συναντήσεις με τον κ. Ακιντζί και μετά από μήνες πιέσεών μας, συγκάλεσε άτυπη σύσκεψη αρχηγών για αρχές Δεκεμβρίου. Την ίδια ώρα, ακούμε διάφορα από τα ΜΜΕ ή την τουρκική πλευρά, ενώ με λύπη διαπιστώνουμε καθημερινά ότι οι ηγεσίες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ γνωρίζουν κάτι παραπάνω από τα υπόλοιπα κόμματα. Λυπάμαι πολύ, αλλά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο επίπεδο της ενημέρωσης λειτουργεί εξωθεσμικά. Και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Μέχρι σήμερα θεωρούσαμε την Ε.Ε ως στερεή βάση για μία λύση που θα απαντά στα ζητήματα ασφάλειας. Δεδομένου του πλήγματος που δέχτηκε ως θεσμός, μετά και από την επίθεση της 13ης Νοεμβρίου, πώς προχωρούμε; Στέρεη βάση για τα ζητήματα ασφάλειας είναι μόνο μία λύση που θα προνοεί, πρώτον, πλήρη και σε πολύ σύντομο και συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αποχώρηση του τουρκικού στρατού και, δεύτερον, κατάργηση των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων της Τουρκίας ή άλλων χωρών. Αυτό είναι μία καθαρή θέση και καθαρή πρέπει να είναι και η σχετική διάταξη σε περίπτωση λύσης. Δεν πρέπει να υπάρχει η παραμικρή ασάφεια σε αυτά τα θέματα και ούτε πρέπει να στηριζόμαστε σε άλλες χώρες ή άλλους οργανισμούς για τα θέματα ασφάλειας, για τον απλό λόγο ότι σε περίπτωση ασάφειας ή «γκρίζων» σημείων υπερισχύει η βούληση του ισχυρού, δηλαδή της Τουρκίας. Αναφερθήκατε στην αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μεριμνήσει για την ασφάλειά της και έχετε δίκαιο. Εγώ θα προσθέσω, όμως, και την άλλη όψη, δηλαδή την αλαζονεία της Τουρκίας και την ευκολία με την οποία παραβιάζει κάθε κανόνα διεθνούς δικαίου και διεθνών συμφωνιών στην περίπτωση της Ελλάδας και της Κύπρου και την ίδια ώρα καταρρίπτει ένα ρωσικό μαχητικό με τη δικαιολογία ότι παραβίασε τον εναέριο χώρο της για 17 δευτερόλεπτα. Έχετε αναφέρει επικριτικά πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είναι συνεχιστής της πολιτικής Χριστόφια στο Κυπριακό. Κάποιοι διερωτούνται ποιο το δικό σας μερίδιο ευθύνης ως κόμμα, για την κατάληξη των συνομιλιών, δεδομένου του ότι στηρίξατε και συνεπώς εκλέξατε και τον Δημήτρη Χριστόφια το 2008, όπως και τον Νίκο Αναστασιάδη το 2013; Σας παραπέμπω στις προεκλογικές δεσμεύσεις και διαβεβαιώσεις που έδιναν στο Δημοκρατικό Κόμμα και οι δύο. Τις οποίες, δυστυχώς, και οι δύο παραβίασαν με τον πιο προκλητικό και εμφαντικό τρόπο. Και γι αυτόν ακριβώς το λόγο υποστήριζα από το 2009 την αποχώρηση του Δημοκρατικού Κόμματος από την Κυβέρνηση Χριστόφια, όπως υποστήριξα την αποχώρηση από την Κυβέρνηση Αναστασιάδη το Επομένως, αντί να ρωτάτε ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης του Δημοκρατικού Κόμματος που υπήρξε θύμα ψευδών προεκλογικών δεσμεύσεων από τους Χριστόφια και Αναστασιάδη, καλύτερα να ρωτήσετε τους κυρίους Χριστόφια και Αναστασιάδη γιατί είπαν τόσα προεκλογικά ψέματα στο λαό. Επειδή δέχεστε συχνά τον χαρακτηρισμό του «απορριπτικού», σε ποια λύση θα πει «ναι» το ΔΗ- ΚΟ και θα στηρίξει, συνεπώς, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας; Το μόνο που απορρίπτω είναι τέτοιου είδους χαρακτηρισμούς. Εμείς θέλουμε λύση. Όλοι οι Ελληνοκύπριοι θέλουμε λύση. Θέλουμε, όμως, μία σωστή και λειτουργική λύση. Και γι αυτό τονίζω πάντα πως θα πούμε «ναι» σε μία λύση που θα διασφαλίζει τη συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα πούμε «ναι» σε μία λύση με βάση την οποία θα αποχωρεί πλήρως και άμεσα ο τουρκικός στρατός κατοχής, θα πούμε «ναι» σε μία λύση χωρίς εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα, θα πούμε «ναι» σε μία λύση, με βάση την οποία οι νόμιμοι ιδιοκτήτες των κατεχόμενων περιουσιών θα έχουν τον πρώτο λόγο στις περιουσίες τους και δεν θα τους στερήσει κανείς την ιδιοκτησία, θα πούμε «ναι» σε μία λύση που θα δίνει στους Κυπρίους τα ίδια δικαιώματα και ελευθερίες που έχουν όλοι οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πούμε «ναι» σε μία λύση που δεν θα επιτρέπει στην Τουρκία να έχει ρόλο και λόγο στα τεκταινόμενα και τις αποφάσεις του κυπριακού κράτους, θα πούμε «ναι» σε μία λύση που θα επιτρέπει στους Ελληνοκυπρίους και τους Τουρκοκυπρίους να συνυπάρχουν και να συγκυβερνούν σε ένα κράτος με σεβασμό στην πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων, αλλά και με σεβασμό στα δημοκρατικά, ατομικά και συλλογικά δικαιώματα όλου του λαού, θα πούμε «ναι» σε μία λύση που δεν θα νομιμοποιεί την παραμονή όλων των εποίκων, θα πούμε «ναι» σε μία λύση που θα επιτρέψει στον κυπριακό ελληνισμό να συνεχίσει να ζει και να ευημερεί πάνω σε αυτό το νησί, χωρίς και το τονίζω αυτό, χωρίς, να στερούμε οποιοδήποτε δικαίωμα ή ελευθερία από τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Αυτή τη λύση θέλουμε. Και αυτή τη λύση θέλει η συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων και ρωτώ: Το Δημοκρατικό Κόμμα είναι περήφανο γιατί με την υπεύθυνη και εποικοδομητική στάση του πέτυχε την παραμονή της χώρας μας στο Πρόγραμμα, μακριά από επικίνδυνες περιπέτειες. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επιλέγει την τακτική της πλήρους συσκότισης και της μυστικής διπλωματίας και κρατά στο σκοτάδι τον κυπριακό λαό. Ποια ακριβώς λύση θέλουν όσοι διαφωνούν μαζί μας; Πολλοί κάνουν λόγο για πλήρη σύμπλευση ΔΗΚΟ-ΔΗΣΥ στην οικονομία, με τις όποιες αρχικές σας αντιδράσεις και διαφωνίες για νομοσχέδια να γίνονται για την «τιμή των όπλων». Συμπλέει όποιος υπερψηφίζει ό,τι προτείνει η Κυβέρνηση και όχι όποιος διαφωνεί και δίνει μάχη για να αλλάξουν βασικές πρόνοιες των νομοσχεδίων προς όφελος των πολιτών. Αυτό κάνει το Δημοκρατικό Κόμμα. Δείτε τα νομοσχέδια που κατατίθενται από την Κυβέρνηση και τον ΔΗΣΥ και συγκρίνετέ τα με το τι τελικά υπερψηφίζεται με τις ψήφους του Δημοκρατικού Κόμματος και σε μερικές περιπτώσεις και άλλων κομμάτων, όπως έγινε στο θέμα των εκποιήσεων, όταν ψήφισε το ΑΚΕΛ, και στο θέμα του πλαισίου αφερεγγυότητας, όταν ψήφισε η ΕΔΕΚ. Το Δημοκρατικό Κόμμα είναι περήφανο γιατί με την υπεύθυνη και εποικοδομητική στάση του πέτυχε την παραμονή της χώρας μας στο Πρόγραμμα, μακριά από επικίνδυνες περιπέτειες, ενώ ταυτόχρονα προστάτευσε τα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στο μέγιστο δυνατό βαθμό, στις συνθήκες χρεοκοπίας που μας οδήγησαν άλλοι. Πώς δικαιολογείτε το γεγονός ότι ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου εξέφραζε σε συνέντευξή του στην «Κ» ένα μήνα πριν τη βεβαιότητά του ότι θα περάσει η πώληση δανείων; Προφανώς γνώριζε ότι η Κυβέρνηση τελικά θα αποδεχόταν τους σαφείς όρους που είχαμε θέσει από την αρχή. Δεδομένου ότι διεξάγονται εκλογές το Μάη, ποιους στόχους βάζει το ΔΗΚΟ για τις επικείμενες εκλογές και τι θα θεωρήσει επιτυχία για το κόμμα; Τα εκλογικά ποσοστά δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσον για να μπορεί ένα κόμμα να εφαρμόζει τις θέσεις και προτάσεις του, προς όφελος των πολιτών. Στόχος μας είναι να μπορεί το Δημοκρατικό Κόμμα να ασκεί έναν ουσιαστικό, πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική ζωή και να μπορεί να υλοποιεί την πολιτική του, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, πάντα, όμως, με προσήλωση στις διαχρονικές θέσεις και αρχές του κόμματος, αλλά και με σεβασμό στη βούληση των μελών και των ψηφοφόρων του. Επομένως, στόχος μας στις εκλογές είναι το ποσοστό που θα επιτρέψει στο Κόμμα να συνεχίσει να ασκεί αυτό το ρόλο, ακόμα πιο έντονα, ακόμα πιο αποτελεσματικά. Το τελευταίο διάστημα είχε μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των ΜΜΕ η αντιπαράθεση των δύο εσωκομματικών τάσεων στο ΔΗ- ΚΟ. Με τα όσα λέχθηκαν ένθεν και ένθεν, μπορεί το κόμμα να οδηγηθεί ενωμένο, χωρίς πληγές, στις επικείμενες εκλογές; Χαριτολογώντας θα έλεγα πως ειδικά το τελευταίο διάστημα είναι όλα τα άλλα κόμματα που «μονοπωλούν» το ενδιαφέρον των ΜΜΕ για τα εσωκομματικά τους... Στα σοβαρά, το Δημοκρατικό Κόμμα προχωρά ενωμένο στις επικείμενες βουλευτικές και ενωμένο συνεχίζει τη δράση του μέσα στην κοινωνία με ριζοσπαστικό και πρωτότυπο τρόπο. Ενδεικτικά αναφέρω την πρωτοποριακή δράση «Change: Γίνε η αλλαγή που ζητάς», με την οποία ζητούμε τις απόψεις των πολιτών για συγκεκριμένες προτάσεις μας, με τη χρήση της τεχνολογίας και πηγαίνοντας εμείς σε αυτούς και τη «Δράση κατά της Ανεργίας» με την κωδική ονομασία Action, μία πρωτοποριακή πρωτοβουλία ιδιωτών που γίνεται με τη στήριξη του Δημοκρατικού Κόμματος και περιλαμβάνει ενημέρωση για την αγορά εργασίας, εκπαιδεύσεις και ενημέρωση για προγράμματα και κονδύλια. Οι διασπαστές, η Ελένη και οι βλέψεις για τις προεδρικές του 2018 ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Υπήρχε έντονα η φημολογία για διάσπαση και δημιουργία νέου κινήματος. Ποιοι λόγοι κατά την άποψή σας οδήγησαν στη ματαίωση μιας τέτοιας κίνησης; Θα πρέπει να ρωτήσετε αυτούς που ονειρεύονταν, μάταια, τη διάσπαση του Δημοκρατικού Κόμματος. Έχετε δει θετικά την κίνηση αυτονόμησης της Ελένης Θεοχάρους εξαιτίας και των κοινών θέσεών σας στο Κυπριακό. Με ποιο τρόπο θα μπορούσε το ΔΗ- ΚΟ να συνεργαστεί με την κ. Θεοχάρους; Ισχύει η φημολογία Εμείς θέλουμε λύση. Θέλουμε, όμως, μία σωστή και λειτουργική λύση, ξεκαθαρίζει στην «Κ» ο Νικόλας Παπαδόπουλος. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ συζητήσεων για συμμαχία ΔΗ- ΚΟ-Κίνησης Αλληλεγγύης στις επικείμενες εκλογές; Η Ελένη Θεοχάρους αποχώρησε από το ΔΗΣΥ για πολύ συγκεκριμένους λόγους που αφορούν στο Κυπριακό. Είναι γεγονός ότι οι απόψεις μας σε ό,τι αφορά στο εθνικό θέμα, σε ό,τι αφορά στη λανθασμένη πολιτική Αναστασιάδη-Χριστόφια και των ηγεσιών ΑΚΕΛ και ΔΗΣY και σε ό,τι αφορά στους κινδύνους που υπάρχουν, αλλά και στην ανάγκη χάραξης νέας στρατηγικής, ταυτίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό. Θεωρούσα και θεωρώ ότι το Κυπριακό και οι εξελίξεις που ζούμε επιβάλλουν τον όσο το δυνατόν καλύτερο συντονισμό και συνεργασία όσων έχουμε τις ίδιες απόψεις. Και με αυτό το σκεπτικό προτίθεμαι να συζητήσω με την κ. Θεοχάρους, όταν με το καλό επιστρέψει από το εξωτερικό, όπου βρίσκεται ασκώντας τα καθήκοντά της ως Ευρωβουλευτής της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ένα καλό ποσοστό στις επικείμενες εκλογές τι υποδηλώνει για τον ρόλο του ΔΗΚΟ στο πολιτικό σκηνικό; Του επιτρέπει να διεκδικεί την Προεδρία το 2018; Θα το πω για πολλοστή φορά: Θεωρώ πως είναι άτοπο έως προκλητικό για τον κόσμο να ασχοληθούμε ή έστω να σκεφτούμε για κάτι που θα γίνει μετά από δυόμισι χρόνια, την ώρα που, σήμερα, η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται μπροστά σε υπαρκτό κίνδυνο κατάργησης, την ώρα που η συντριπτική πλειοψηφία των νέων ανθρώπων είναι άνεργοι ή μεταναστεύουν, την ώρα που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δίνουν καθημερινή μάχη επιβίωσης, την ώρα που τα μισά δάνεια είναι μη- εξυπηρετούμενα, την ώρα που η οικονομία μας πασχίζει να μπει σε ρυθμούς ανάπτυξης.

9 09-POLITIKI _Master_cy 27/11/15 21:29 Page 9 Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 Ξένο σώμα για την κυβέρνηση ο Συλλούρης Προχωρούν σε βελούδινο διαζύγιο, καθώς η επίσημη ρήξη δεν συμφέρει κανέναν - Ο Αβέρωφ ρίχνει το γάντι για ολική ρήξη Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μας έκανε την πρόταση να συμμετέχουμε στην Κυβέρνηση, όχι εμείς, και αν αύριο ζητήσει την παραίτηση του υπουργού μας, εμείς δεν θα έχουμε κανένα απολύτως παράπονο» ανέφερε στην Ολομέλεια της Πέμπτης ο πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ Δημήτρης Συλλούρης. Και αποτελεί γεγονός πως η τοποθέτηση αυτή αντικατοπτρίζει πλήρως την κατάσταση που <<<<<<< Ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Δημήτρης Συλλούρης θεωρούν πως μία σιωπηρή ρήξη βολεύει και τις δύο πλευρές. Ο ΔΗΣΥ, από την άλλη, αρνείται το διπλό παιχνίδι του ΕΥΡΩΚΟ και προκαλεί τον αρχηγό του να παραιτηθεί από την Κυβέρνηση, αφού διαφωνεί. επικρατεί μεταξύ Κυβέρνησης και ΕΥΡΩΚΟ, που οδηγεί σε ένα βελούδινο διαζύγιο, με κανένα, όμως, από τα δύο μέρη να μη δείχνει τη διάθεση, αλλά ούτε να τους συμφέρει να κηρύξουν τη λήξη. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δηλώνει, εξάλλου, πλήρως ευχαριστημένος από τον υπουργό Γεωργίας Νίκο Κουγιάλη και δεν θεωρεί σοφή κίνηση, χρονικά και επικοινωνιακά, να δείξει την πόρτα εξόδου στο συγκυβερνών κόμμα. Ο πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ από την άλλη, γνωρίζει καλά πως αν επιχειρήσει να φύγει από την Κυβέρνηση, ο υπουργός του Νίκος Κουγιάλης δεν είναι διατεθειμένος να ακολουθήσει, πλήττοντας καίρια την εικόνα του κόμματος. Αν και ο ΠτΔ με τον Δημήτρη Συλλούρη φαίνεται να συμφωνούν σιωπηρά σε ένα βελούδινο διαζύγιο, ο Αβέρωφ Νεοφύτου από την πλευρά του δεν ανέχεται, πλέον, την πολεμική που δέχεται από το κατά τα άλλα συγκυβερνών κόμμα. Ρίχνει ως εκ τούτου το γάντι στον Δημήτρη Συλλούρη να παραιτηθεί αφού διαφωνεί, ενώ παράλληλα μεταφέρει στην πλευρά Νίκου Αναστασιάδη το χειρισμό του δύσκολου κεφαλαίου που ακούει στο όνομα ΕΥΡΩΚΟ. Οι σχέσεις Αβέρωφ και Συλλούρη ουδέποτε θεωρούνταν άριστες. Η στάση του Δημήτρη Συλλούρη στο πλαίσιο αφερεγγυότητας και η πρωτοβουλία Αβέρωφ Νεοφύτου, από την άλλη, να αυξήσει το εκλογικό μέτρο, ανάγκασε τους δύο πολιτικούς άνδρες να διασταυρώνουν τα ξίφη τους δημοσίως. Το χρονικό της κρίσης Πώς και με ποιο τρόπο επήλθε η κρίση των δύο πολιτικών αρχηγών είναι λίγο πολύ γνωστό στα πολιτικά πηγαδάκια. Οι σχέσεις Αβέρωφ Νεοφύτου και Δημήτρη Συλλούρη ουδέποτε θεωρούνταν άριστες, καθώς εδώ και καιρό κρατούν εκ διαμέτρου αντίθετη στάση σε ζητήματα οικονομίας. Το καίριο, ωστόσο, πλήγμα μεταξύ των δύο πολιτικών ανδρών επήλθε όταν κατά την περίοδο που ψηφίζονταν οι εκποιήσεις και το πλαίσιο αφερεγγυότητας, ο Δημήτρης Συλλούρης επέμεινε μέχρι τέλους στην καταψήφισή τους, αναγκάζοντας τον Αβέρωφ Νεοφύτου, μέχρι και την τελευταία στιγμή, να αναζητεί στη Βουλή γέφυρες συναίνεσης και συμμαχίες με κόμματα της αντιπολίτευσης και να προκαλέσει, συνεπώς, την έκδηλη οργή του τελευταίου. Ο Δημήτρης Συλλούρης νιώθοντας ξένο σώμα σε μία Κυβέρνηση η οποία ουδέποτε διαβουλεύθηκε μαζί του στα καίρια ζητήματα του τόπου όπως ο ίδιος θεωρεί, δεν είδε ως δεδομένο ποτέ ότι οφείλει να στηρίξει τους κυβερνητικούς χειρισμούς σε γενικότερο επίπεδο. Την οργή του προέδρου του ΕΥΡΩΚΟ που οδήγησε στην τελική ρήξη προκάλεσε και η πρωτοβουλία του Αβέρωφ Νεοφύτου για αύξηση του εκλογικού μέτρου, κλείνοντάς του στην ουσία την πόρτα Δεν φοβούνται την Ελένη εισόδου της Βουλής για το Η κίνηση αυτή θεωρήθηκε όχι μόνο εκδικητική, αλλά και casus belli. Πλέον, οι Δημήτρης Συλλούρης και Με ανακούφιση παρά με φόβο αντιμετωπίζεται μέχρι τώρα η αποχώρηση της Ελένης Θεοχάρους από την Πινδάρου. Η αυτονόμηση της κραταιάς κυρίας της πολιτικής προκάλεσε αρχικά μούδιασμα στις παρυφές της Πινδάρου, με την ηγεσία να επιλέγει να υποβαθμίσει όσο μπορεί το γεγονός. Με το πέρας των ημερών και δεδομένου του ότι δεν υπήρξαν, μέχρι τώρα, διαρροές συναγερμικών στελεχών, κομματικοί κύκλοι θεωρούν πως το κόμμα δεν πρόκειται να πληγεί καίρια από την αποχώρηση της ευρωβουλευτού. Όπως αναφέρουν οι ίδιοι κύκλοι, η φημολογία που εντείνεται για διαβούλευση και ενδεχόμενη συμμαχία με το ΔΗΚΟ, μάλλον ευνοεί τον ΔΗΣΥ παρά να τον ανησυχεί. Και αυτό γιατί, όπως αναφέρουν κομματικές πηγές, πολλοί ψηφοφόροι ενδεχομένως να ακολουθούσαν την Ελένη Θεοχάρους αν κατέβαινε αυτόνομα, αλλά ποτέ κάτω από την ομπρέλα του ΔΗΚΟ. Αβέρωφ Νεοφύτου διασταυρώνουν δημόσια τα ξίφη τους, με τον πρώτο να ασκεί δριμεία επίθεση στον συναγερμικό πρόεδρο και τον Αβέρωφ Νεοφύτου να προκαλεί τον πρόεδρο του ΕΥΡΩΚΟ να παραιτηθεί από την Κυβέρνηση. Αντιπολίτευση το ΕΥΡΩΚΟ Πέραν της αφορμής της διένεξης, που δεν ήταν άλλη από την αύξηση του εκλογικού μέτρου, πολιτικοί κύκλοι θεωρούν αναμενόμενο ο Δημήτρης Συλλούρης να κινείται, πλέον, σε δρόμους εκ διαμέτρου αντίθετους από τον Συναγερμό και την Κυβέρνηση. Οι έντονες διαφωνίες στους χειρισμούς της Κυβέρνησης τόσο στο Κυπριακό όσο και στην οικονομία δεν δίνουν πολλά περιθώρια στον πρόεδρο του ΕΥΡΩΚΟ παρά να εντείνει την αντιπολιτευτική του στάση, λίγους μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές. Όπως αναφέρουν στα πολιτικά πηγαδάκια, ο Δημήτρης Συλλούρης έχει αντιληφθεί πως για να μπορέσει να επιβιώσει πολιτικά θα πρέπει να εντείνει την αντιπολιτευτική του στάση. Άλλωστε, οι καλά γνωρίζοντες του πολιτικού παρασκηνίου αναφέρουν πως ο Δημήτρης Συλλούρης βρίσκεται σε διαβούλευση με την Ελένη Θεοχάρους ούτως ώστε οι δύο πλευρές να πορευτούν μαζί τον ερχόμενο Μάη στις βουλευτικές εκλογές. Μπορεί, ωστόσο, ο πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ να ανήκει έστω και τυπικά στην Κυβέρνηση και, παράλληλα, να ακολουθεί αντιπολιτευτική ρητορική; Στην Πινδάρου φαίνεται πως τόσο η αντοχή όσο και η ανοχή απέναντι στον Δημήτρη Συλλούρη έχει εξαντληθεί προ πολλού. Κομματικά στελέχη κρίνουν σε προσκήνιο και παρασκήνιο απαράδεκτο το γεγονός ότι «ένα κόμμα που ανήκει στην Κυβέρνηση ασκεί συχνά πιο σκληρή κριτική από τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης», όπως λένε χαρακτηριστικά, και θεωρούν πως ο Νίκος Αναστασιάδης θα πρέπει να χειριστεί επί προσωπικού τον Δημήτρη Συλλούρη. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου, άλλωστε, έχει ήδη ρίξει το γάντι στον Δημήτρη Συλλούρη και τον προκαλεί να παραιτηθεί από μία Κυβέρνηση με την οποία διαφωνεί. Αν και η ρήξη θεωρείται για πολλούς η λογική συνέχεια, δημιουργείται το ερώτημα του ποιος μπορεί να επωφεληθεί από την επίσημη αποχώρηση του Δημήτρη Συλλούρη από το κυβερνητικό σχήμα και αν η παραμονή του στην Κυβέρνηση προκαλεί πολιτικό κόστος. Στο ΕΥΡΩΚΟ αντιλαμβάνονται πως και στο ενδεχόμενο που το κόμμα αποφασίσει να αποχωρήσει, ο Νίκος Κουγιάλης δεν είναι διατεθειμένος να ακολουθήσει και να παραδώσει τον υπουργικό θώκο. Όπως και στην περίπτωση του ΔΗΚΟ, άλλωστε, ο Νίκος Κουγιάλης φαίνεται να αφομοιώθηκε με τον υπουργικό του ρόλο και να απεγκλωβίστηκε από την κομματική του ιδιότητα. Η αποστασία, συνεπώς, του υπουργού Γεωργίας στην ενδεχόμενη απόφαση του ΕΥΡΩΚΟ να αποχωρήσει θα έπληττε την εικόνα του κόμματος και του Δημήτρη Συλλούρη ως κομματικού αρχηγού, με αποτέλεσμα να μένει σε έναν γάμο που έχει από πολλού λήξει. Και από την πλευρά του Προεδρικού, ωστόσο, θεωρείται ξένο σώμα ο Δημήτρης Συλλούρης από την Κυβέρνηση. Δεν κρίνεται, όμως, φρόνιμο να του ζητήσει να παραιτηθεί από το κυβερνητικό σχήμα. Πέραν του ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θεωρεί πλεονέκτημα για την Κυβέρνηση τον Νίκο Κουγιάλη, με τις εξελίξεις στο Κυπριακό να τρέχουν τόσο επικοινωνιακά όσο και χρονικά δεν θεωρείται σοφό για την Κυβέρνηση να ανοίξει ένα τέτοιο μέτωπο ρήξης.

10 10-POLITIKI_Master_cy 27/11/15 18:19 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 O Μουφτής Ταλίπ Αταλάι στην «Κ» «Να καταρρίψουμε τα ψυχολογικά διαχωριστικά φράγματα» «Ως θρησκευτικοί ηγέτες το βασικό μας καθήκον είναι να καλλιεργήσουμε το κατάλληλο έδαφος όπου θα λειτουργήσουν θετικά η πολιτική και η διπλωματία. Καθήκον μας δεν είναι η πολιτική» Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Ο Μουφτής Ταλίπ Αταλάι είναι ένας διανοούμενος με ακαδημαϊκό υπόβαθρο, ο οποίος τα τελευταία χρόνια καταβάλλει κοινές προσπάθειες με την Εκκλησία της Κύπρου για την ενίσχυση του δικοινοτικού διαλόγου. Σε μια κρίσιμη φάση του Κυπριακού, ο κ. Αταλάι ανοίγει τις πύλες της «Θρησκευτικής Υπηρεσίας» και παραχωρεί για πρώτη φορά, αποκλειστικά στην «Κ» μια συνέντευξη εφ όλης ύλης. Ο κ. Αταλάι μιλάει για τη σημασία της κατάρριψης των ψυχολογικών φραγμάτων στην Κύπρο και παράλληλα υπογραμμίζει τη σημασία της συγχώρεσης και της αλληλοκατανόησης. Στο Κυπριακό έχει εδραιωθεί ένα νέο μομέντουμ. Πώς βιώνετε εσείς με την ιδιότητα του θρησκευτικού ηγέτη αυτή την περίοδο; Ως θρησκευτικοί ηγέτες καταβάλλαμε προσπάθειες για τον διάλογο και την ειρήνη και πριν από την έναρξη αυτής της νέας περιόδου. Παρά τη στασιμότητα στο πεδίο της πολιτικής εμείς συνεχίσαμε την προσπάθειά μας. Ως θρησκευτικοί ηγέτες το βασικό μας καθήκον είναι να καλλιεργήσουμε το κατάλληλο έδαφος όπου θα λειτουργήσουν θετικά η πολιτική και η διπλωματία. Καθήκον μας δεν είναι η πολιτική. Η διπλωματία είναι έργο των δύο Προέδρων και των διαπραγματευτικών ομάδων. Εμείς ως θρησκευτικοί ηγέτες πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στα ψυχολογικά φράγματα (τα οποία χωρίζουν τις δύο κοινότητες). Μόνο μετά την κατεδάφιση αυτών των φραγμάτων θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε τα πραγματικά προβλήματα. Αυτός ο στόχος αποτελεί το σημείο εκκίνησης του διαλόγου με την Εκκλησία της Κύπρου. Με ποιον τρόπο θα μπορούσαμε να διαφυλάξουμε και να ενισχύσουμε τον πολυμορφικό, πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της σύγχρονης Κύπρου; Ποιες είναι οι ιδέες και οι προτάσεις σας; Μέσα από τον διάλογο με την Εκκλησία της Κύπρου επιχειρούμε να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο συνεργασίας. Εκπέμπουμε το μήνυμα της συνεργασίας. Προτεραιότητά μας είναι η συμβίωση και η συνύπαρξη. Μετά τη λύση του Κυπριακού ποιο είναι ο όραμά σας ως ηγέτης των Μουσουλμάνων της Κύπρου; Θα καταφέρουμε με τη λύση να εξασφαλίσουμε την ειρηνική συνύπαρξη του Ισλάμ με τον Χριστιανισμό σε αυτά τα εδάφη; Πιστεύω ότι δεν χρειαζόμαστε όραμα. Η λέξη όραμα εμπεριέχει την έννοια του «ονειρεύομαι». Σε «Στόχος μας θα πρέπει να είναι η μεταφορά των όμορφων εμπειριών του παρελθόντος στο μέλλον. Θέτοντας τον συγκεκριμένο στόχο, οι θρησκευτικοί ηγέτες θα πρέπει να περιορίσουν τον εαυτό τους στη σφαίρα της θρησκείας. Ένας θρησκευτικός ηγέτης δεν θα πρέπει ποτέ να πραγματοποιεί αναφορές σε εθνικές ή ρατσιστικές διακρίσεις». μια γεωγραφία με τόσο πλούσια ιστορική εμπειρία συνύπαρξης δεν χρειαζόμαστε οράματα. Κατά την οθωμανική και τη βρετανική περίοδο της Κύπρου, με εξαίρεση κάποιες μικρές περιόδους εντάσεων, είχαμε την ειρηνική συνύπαρξη των Τουρκοκυπρίων και των Ελληνοκυπρίων. Στόχος μας θα πρέπει να είναι η μεταφορά των όμορφων εμπειριών του παρελθόντος στο μέλλον. Θέτοντας τον συγκεκριμένο στόχο, οι θρησκευτικοί ηγέτες θα πρέπει να περιορίσουν τον εαυτό τους στη σφαίρα της θρησκείας. Ένας θρησκευτικός ηγέτης δεν θα πρέπει ποτέ να πραγματοποιεί αναφορές σε εθνικές ή ρατσιστικές «Συνεχίζουμε να παρέχουμε υποστήριξη για την επαναλειτουργία όσο το δυνατόν περισσότερων εκκλησιών. Στο Μοναστήρι του Αγίου Βαρνάβα υπάρχει πλέον δυνατότητα τέλεσης έξι λειτουργιών ετησίως». διακρίσεις. Εμείς θα πρέπει να δημιουργήσουμε διαφορετική γλώσσα από αυτή των πολιτικών. Η Κύπρος είναι μια κοινωνία με πολλές πληγές, τις οποίες προκάλεσαν οι αντιμαχόμενες ιδεολογίες του έθνους-κράτους. Μετά τη λύση, το Ισλάμ και ο Χριστιανισμός θα μπορέσουν να συμβάλουν στην επούλωση αυτών των πληγών; Φυσικά. Οι Χριστιανοί της Δύσης χρησιμοποιούν τον όρο «reconciliation». Εμείς οι Μουσουλμάνοι έχουμε τον όρο «helalle me» (σ.σ. συγχώρεση). Σύμφωνα με το Ισλάμ αυτός ο οποίος έχει το δικαίωμα της συγχώρεσης, είναι αυτός ο οποίος αδικήθηκε. Μετά τη λύση του Κυπριακού όλοι μας θα πρέπει να συγχωρέσουμε τα λάθη των συνανθρώπων μας. Την ίδια στιγμή, θα πρέπει να κατανοήσουμε τους λόγους για τους οποίους κάποιοι συνάνθρωποι μας έχουν ενδοιασμούς ως προς αυτές τις αλληλεπιδράσεις. Τέλος, θα πρέπει να λάβουμε τα απαιτούμενα μέτρα έτσι ώστε να μη βιώσουν οι Τουρκοκύπριοι τα δεινά που βίωσαν την περίοδο και οι Ελληνοκύπριοι τα δεινά του Στη νέα περίοδο διατηρείτε «Παρέχουμε υποστήριξη για την επαναλειτουργία όσο το δυνατόν περισσότερων εκκλησιών» Ποια είναι τα δικά σας αιτήματα σε ό,τι αφορά την διαφύλαξη της μουσουλμανικής κληρονομιάς μας στο νότιο κομμάτι του νησιού; Διατηρούμε μια καλή συνεργασία με τον αρμόδιο φορέα για τα μουσουλμανικά έργα και κειμήλια στο νότιο κομμάτι της Κύπρου. Ακόμη, καταβάλλουμε προσπάθειες για να καλύψουμε τις ανάγκες των χιλιάδων μουσουλμάνων κατοίκων του νότιου κομματιού του νησιού. Σε κάποια πεδία αντιμετωπίζουμε προβλήματα. Λ.χ. έξω από τα τεμένη δεν υπάρχουν βρύσες και τουαλέτες για το πλύσιμο πριν από τη δοξολογία. Επίσης, υπάρχουν προβλήματα στα νεκροταφεία μας. Όμως υπάρχουν και θετικές εξελίξεις. Η Αρχιεπισκοπή καταβάλλει προσπάθειες σε αυτά τα πεδία. Πλέον επισκεπτόμαστε τον Τεκέ της Χαλά Σουλτάν συνοδευόμενοι και από τους πολίτες της Τουρκίας. Θα συνεχιστούν αυτές οι επισκέψεις; Ναι. Παράλληλα, συνεχίζουμε να παρέχουμε υποστήριξη για την επαναλειτουργία όσο το δυνατόν περισσότερων εκκλησιών. Στο Μοναστήρι του Αγίου Βαρνάβα υπάρχει πλέον δυνατότητα τέλεσης έξι λειτουργιών ετησίως. Η επιθυμία μας είναι η άρση όλων των περιορισμών. Θα ήθελα να ολοκληρώσω τη συνέντευξή μας με ένα ερώτημα, το οποίο θα το θέσω με την ιδιότητα του ιστορικού. Μετά τη δεκαετία 60, ο μουφτής της Κύπρου εξαφανίστηκε από το κυπριακό προσκήνιο; Στη νέα περίοδο μήπως αλλάζει αυτή η κατάσταση; Το επόμενο διάστημα, στην ενωμένη Κύπρο, θα δούμε τον Μουφτή της Κύπρου να αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο σε διάφορα πεδία; Το 1928 οι Άγγλοι κατάργησαν το αξίωμα του Μουφτή. Οι Μουσουλμάνοι της Κύπριου παρέμειναν δίχως «μιλλέτ μπασί (εθνάρχη)» μέχρι το 1952, όταν με την ψήφιση νέου νόμου επιτεύχθηκε ο διορισμός του παφήτικης καταγωγής Μουφτή Ντανά Εφέντι. Η ομάδα του πραξικοπήματος του 1960 στην Τουρκία σε συνεργασία με την αστική, πολιτική ηγεσία της κοινότητας περιόρισε τον πολιτικό ρόλο του Μουφτή. Προσωπικά, στην νέα περίοδο, τάσσομαι υπέρ ενός αυτόνομου Μουφτή. Σε ένα κοσμικό κράτος, ο Μουφτής δεν πρέπει να διορίζεται από την πολιτική ηγεσία. Παράλληλα, τα τεμένη και τα βακούφια θα πρέπει να είναι υπό τη δικαιοδοσία του. Να σας υπενθυμίσω ότι το συγκεκριμένο αίτημα περί αυτονομίας στην τ/κ κοινότητα εκλαμβάνεται ως μια προσπάθεια της ενίσχυσης των θρησκευτικών θεσμών, οι οποίοι έρχονται να επέμβουν σε διάφορες σφαίρες της καθημερινότητας. Ο Μουφτής της Κύπρου έχει την υποχρέωση να πλαισιώσει το Ισλάμ από την οθωμανική και κυπριακή παράδοση των Τουρκοκυπρίων. Θα πρέπει να καθορίσουμε με προσοχή της αρμοδιότητές του. Την ίδια στιγμή, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι στον σύγχρονο κόσμο κανείς δεν έχει την δυνατότητα να επιβάλλει αρχές και πεποιθήσεις στον συνάνθρωπό του. στενή συνεργασία με τον Αρχιεπίσκοπο της Κύπρου; Πώς χαρακτηρίζετε αυτή τη σχέση; Καταφέρατε να οικοδομήσετε οδούς επικοινωνίας; Ομολογώ ότι δεν είναι ένα εύκολο έργο για εκείνον και για εμένα. Ωστόσο καταφέραμε να γνωρίσουμε ο ένας τον άλλον. Καταφέρατε να καταρρίψετε το προαναφερόμενο ψυχολογικό φράγμα στις σχέσεις σας; Ναι, το καταφέραμε. Δεν ισχυρίζομαι ότι έχουμε έρθει σε συνεννόηση σε όλα τα ζητήματα, ωστόσο, βρήκαμε κοινές συνιστάμενες και έχουμε τη δυνατότητα να συζητήσουμε τα θέματα, στα οποία διαφωνούμε, δίχως ενδοιασμούς. Από ό,τι αντιλαμβάνομαι έχετε σημειώσει αξιοσημείωτη πρόοδο, έτσι δεν είναι; Ναι. Ο ρόλος του Αρχιεπίσκοπου σε αυτό το επίτευγμα είναι αδιαμφισβήτητος. Παράλληλα, θα πρέπει να αναφέρω ότι καταφέραμε να έχουμε έναν καλό διάλογο με τους Αρμένιους, τους Μαρωνίτες και τους Λατίνους. Ο καθένας μας βοηθά τον άλλον όταν αυτός αντιμετωπίζει προβλήματα. Θα συνεχίσουμε να βλέπουμε τα αποτελέσματα αυτού του διαλόγου; Έχετε νέα σχέδια για τα κειμήλια του Χριστιανισμού στον βορρά και για αυτά του Ισλάμ στο νότιο κομμάτι του νησιού; Εμείς υπογραμμίζουμε το εξής: Κάθε πίστη έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τον δικό της χώρο λατρείας. Με βάση αυτή την αρχή, οι θρησκευτικοί ηγέτες βοηθούν ο ένας τον άλλον. Στο βόρειο κομμάτι καταβάλλουμε προσπάθειες για τη διαφύλαξη των εκκλησιών. Ο Σύλλογος των Τεμενών λ.χ. διαφυλάσσει τις εκκλησίες. Οι ιμάμηδες συνδράμουν σε αυτή την προσπάθεια. Οι δήμοι μας και τα βακούφια μας επίσης υποστηρίζουν την εν λόγω προσπάθεια. Να σας υπενθυμίσω ότι στην ε/κ κοινότητα έχει εδραιωθεί η εικόνα την εκκλησιών στο βόρειο τμήμα του νησιού, οι οποίες έχουν μετατραπεί σε αχυρώνες ή στάβλους Υπάρχουν περιπτώσεις που αδυνατούμε να αντιμετωπίσουμε τις υλικές φθορές, τις οποίες έχουν φέρει τα τελευταία 41 χρόνια. Ωστόσο, με κάθε ευκαιρία επισημαίνω το εξής: Καμία εκκλησία δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για μια καμία άλλη χρήση εκτός από την θρησκευτική. Το Ισλάμ απαγορεύει κάτι τέτοιο. Αν διαπιστώσετε εκκλησία, η οποία χρησιμοποιείται ακόμη σαν αχυρώνας θα πρέπει αμέσως να μας ειδοποιήσετε για να επέμβουμε. Από την άλλη, θα ήθελα να τονίσω ότι επιθυμούμε την επαναλειτουργία όλων των χώρων λατρείας. ΑΡΘΡΟ / Του ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ Λύση η μόνη απάντηση στους επίδοξους βασιλείς Μόνο τυχαία δεν μπορεί να είναι η χρονική στιγμή που επέλεξε η Ελένη Θεοχάρους για να εξαγγείλει την έξοδό της από τον Δημοκρατικό Συναγερμό και την ίδρυση ενός «πατριωτικών» προδιαγραφών κινήματος. Η δυστοκία που παρατηρείται στο ξεπέρασμα των διαφορών στην ειρηνευτική διαδικασία θα πρέπει να την έχουν οδηγήσει στην εκτίμηση πως λύση δεν θα υπάρξει, άρα η Ελένη μας θα είναι η επόμενη Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ας δούμε, πρώτα, το δεύτερο σκέλος αυτού του συλλογισμού, την πιθανότητα, δηλαδή, της Ελένης να είναι η επόμενη Πρόεδρος. Αν Αναστασιάδης και Ακιντζί, δύο ηγέτες που έχουν κατά τεκμήριο τόσο την αφοσίωση στην υπόθεση της επανένωσης της Κύπρου σε ένα ομοσπονδιακό κράτος όσο και το πολιτικό θάρρος να πάρουν τις σχετικές αποφάσεις, αποτύχουν να καταλήξουν σε συμφωνία ανεξάρτητα από το πώς θα κατανεμηθεί η ευθύνη- ο εθνικισμός θα καταστεί η ισχυρότερη κινητήρια δύναμη μέσα στην ελληνοκυπριακή κοινότητα. Ένας εθνικισμός με οπλοστάσιο τη μετωπική αντιπαράθεση με την Τουρκία και τους Τουρκοκυπρίους, ένας εθνικισμός που θα ανασύρει όλα τα σύνδρομα ενός αντιπαραθετικού παρελθόντος και θα ζει με αυτά. Ποια θα είναι η τελική έκβαση της διαρκούς αντιπαλότητας ενός «Βασιλείου της Κομμαγηνής» με έναν «επίβουλο» ισχυρό γείτονα δεν χρειάζεται προφητική ικανότητα να προβλέψει κανείς. Ωστόσο, αυτό που θα προσμετράται την επομένη μιας κατάρρευσης της ειρηνευτικής διαδικασίας δεν θα είναι το πιθανό μακρινό τέλος, αλλά ποιος Μιθριδάτης ή ποιος Αντίοχος θα αναρριχηθεί στο θρόνο του Βασιλείου. Κι ανάμεσα στους επίδοξους βασιλείς, η Ελένη μας θα αποτελέσει τον πιο γνήσιο και δυναμικό εκφραστή του νέου εθνικιστικού πνεύματος, κι ας φέρει το κίνημά της το όνομα «αλληλεγγύη», το οποίο συνειρμικά παραπέμπει σε ιδέες που θα μπορούσαν να εξαπατήσουν τους αφελείς. Επιστρέφοντας, τώρα, στο πρώτο σκέλος της πιθανής συλλογιστικής της Θεοχάρους, θα εξετάσουμε το πόσο ρεαλιστική είναι η εκτίμηση πως λύση δεν θα υπάρξει. Ναι, υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο, αν η δική μας πλευρά μείνει προσκολλημένη σε εμμονές για ομοσπονδία «με το σωστό περιεχόμενο» και αφηρημένους όρους δικαίου, αρνούμενη να δει τις πραγματικές δυνατότητες και να επενδύσει στις προοπτικές που διανοίγονται με τη λύση. Αν η τουρκοκυπριακή πλευρά εμμείνει σε όρους στο περιουσιακό και το εδαφικό που να αποκλείουν τη δυνατότητα ενός έντιμου συμβιβασμού, αν η Τουρκία μείνει απόλυτα προσκολλημένη σε copy-paste της Συνθήκης Εγγυήσεων του Ωστόσο, το ότι δεν ήλθε ουρανοκατέβατη η λύση την επομένη της εκλογής Ακιντζί, το ότι παίρνει χρόνο η αναζήτηση συγκλίσεων, δεν προδικάζει με κανένα τρόπο την αποτυχία του όλου εγχειρήματος. Αντίθετα, η σοβαρότητα που οι δυο πλευρές επιδεικνύουν, αρνούμενες τον πειρασμό της δημαγωγίας και η εντατικοποίηση της προσπάθειας και σε εύρος και σε βάθος είναι δηλωτικές μιας από κοινού αναζήτησης πρακτικών διεξόδων στα εκκρεμούντα ζητήματα. Είναι, επιπλέον, και η διεθνής συγκυρία, μία συγκυρία όπου οι πάντες εκτός από τους επίδοξους βασιλείς- «συνωμοτούν» προς την κατεύθυνση της λύσης. Όσο ρευστή κι αν είναι η πολιτική πραγματικότητα που μας περιβάλλει, έχει σημαντικές σταθερές που έχουν να κάνουν με συμφέροντα τα οποία μία ορθολογική ανάλυση μπορεί με σαφήνεια να εντοπίσει για να καταλήξει στην εκτίμηση πως, ναι, νοουμένου ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς θα λειτουργήσουν ορθολογικά, με κριτήριο τα καλώς νοούμενα συμφέροντα των λαών τους (ενέργεια, ειρήνη, ασφάλεια, σταθερότητα στην περιοχή), τότε η λύση του Κυπριακού είναι τόσο κοντά Εξάλλου, η λύση θα είναι και η απάντηση Αναστασιάδη τόσο στη Θεοχάρους όσο και στους άλλους επίδοξους ηγεμόνες του «Βασιλείου της Κομμαγηνής». Την τελική, βέβαια, απάντηση θα τη δώσουν οι Κύπριοι στο σύνολό τους, οι οποίοι, σαν έτοιμοι από καιρό, θα επιλέξουν να πορευτούν προς το μέλλον, στέλνοντας σπίτι τους κι Αντίοχους και Μιθριδάτες. Ο κ. Περικλέους είναι ιστορικός και συγγραφέας.

11 11-EPIKAIROTHTA_Master_cy 27/11/15 18:18 Page 11 Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Ένας στους πέντε φόνους που έγιναν στην Κύπρο τα τελευταία 30 χρόνια αφορά σε ενδοοικογενειακές διενέξεις. Εγκλήματα πάθους που συγκλόνισαν την Κύπρο Περιπτώσεις που η παθολογική ζήλια θόλωσε τους δράστες Της ΦΡΟΣΩΣ ΒΙΟΛΑΡΗ Η Κύπρος συγκλονίστηκε από το τριπλό φονικό στη Λεμεσό την περασμένη Τρίτη με απολογισμό τρεις νεκρούς, τα αδέλφια Παράσχο και Κωνσταντίνο Ντορζή, 19 και 21 ετών και τον 24χρονο Αιμίλιο Μιλτιάδους. Όλα προέκυψαν λόγω φιλονικίας που είχαν οι τρεις, σε σχέση με τη γυναίκα με την οποία ο ύποπτος διατηρούσε δεσμό. Αν και προηγήθηκε επέμβαση τρίτων για να εκτονωθεί η κατάσταση, η κατάληξη ήταν τραγική. Το γεγονός ανασύρει θύμησες ετών περασμένων. Η «Κ» κάνει μία αναδρομή σε στυγερά εγκλήματα πάθους που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη κι όχι μόνο. Αξίζει, πρωτίστως, και σε γενικότερο πλαίσιο να σημειωθεί ότι τα στατιστικά στοιχεία που προκύπτουν για το πρώτο εξάμηνο του 2015 σε παγκύπρια βάση αναφέρουν συνολικά τρεις καταχωρημένες υποθέσεις φόνου, από αυτές μία υπόθεση παραμένει ανεξιχνίαστη. Από την άλλη, ένας στους πέντε φόνους που έγιναν στην Κύπρο τα τελευταία 30 χρόνια αφορά σε ενδοοικογενειακές διενέξεις. Οκτώβριος 2015 Λάρνακα: Ντανιέλα Ρόσκα Η 36χρονη Μολδαβή που διέμενε μόνιμα στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια εντοπίστηκε από φίλες της νεκρή στο διαμέρισμά της. Μετά από επίμονη αναζήτηση, επιτυγχάνεται είσοδος στο διαμέρισμά της με τη βοήθεια κλειδαρά, για να εντοπίσουν απλώς το θύμα δεμένο πισθάγκωνα με σχοινί σε μία καρέκλα. Η νεκροψία καταδεικνύει θάνατο από ασφυξία (συνεπεία εισχώρησης αίματος) και βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση. Οι ανακριτές προσπαθούν να λύσουν τον γρίφο σε ένα έγκλημα το οποίο χαρακτηρίζουν ως «έγκλημα τυφλού πάθους και ζήλιας». Φως στην ανεξιχνίαστη υπόθεση ρίχνουν τα τηλεπικοινωνιακά δεδομένα, μέσω των οποίων οι ανακριτές εντοπίζουν γραπτά μηνύματα, τα οποία ενοχοποιούν πρόσωπο στο περιβάλλον της, το οποίο και συλλαμβάνουν ως βασικό ύποπτο. Οι έρευνες για το έγκλημα της Λάρνακας θα συνεχιστούν με την ενδελεχή ανάλυση του γενετικού υλικού, το οποίο οι ανακριτές συνέλεξαν από το διαμέρισμα της 36χρονης. Ιούνιος 2014 Στρόβολος: Πατέρας δολοφονεί κόρη και σύζυγο Ο Ανδρέας και η Μαργαρίτα Πίπη είχαν πάρει διαζύγιο μετά από συνεχιζόμενα προβλήματα, με το δράστη να δηλώνει ότι ένιωθε μοναξιά μετά από αυτό. Τα προβλήματα συνεχίστηκαν και με την επιμέλεια των παιδιών. Ο 41χρονος ηλεκτρολόγος πυροβόλησε εν ψυχρώ την εν διαστάσει σύζυγο και την 9χρονη κόρη τους. Από τις σφαίρες του G3 πρώτη έπεσε νεκρή η εν διαστάσει σύζυγός του. Η 9χρονη κόρη του μαζί με τον αδερφό της βγήκαν από το αυτοκίνητο και έτρεξαν, προσπαθώντας να γλιτώσουν. Το 9χρονο κορίτσι πυροβολήθηκε εν ψυχρώ λίγα μέτρα μακριά από το αυτοκίνητο. Ο 14χρονος γιος κατάφερε για λίγο να διαφύγει σε ανοιχτό χώρο απέναντι από το σπίτι, ωστόσο, δευτερόλεπτα αργότερα δέχθηκε τους πυροβολισμούς του πατέρα του στην πλάτη και έπεσε αιμόφυρτος, χωρίς, ωστόσο, να χάσει τη ζωή του. Το δράμα ολοκληρώθηκε με τον 41χρονο να στρέφει το όπλο επάνω του. Αύγουστος 2014 Κόρνος: Σκότωσε τη σύζυγο και αυτοκτόνησε Ο 35χρονος Χρήστος Ελευθερίου σε κατάσταση σοκ πυροβόλησε εν ψυχρώ στην καρωτίδα την πρώην σύζυγό του Σταυρούλα Φλώρου, ενώ ο πρώην πεθερός του και πατέρας του θύματος προσπαθούσε να τον ακινητοποιήσει, ουρλιάζοντας σε αυτόν να σταματήσει. Στην προσπάθειά του αυτή, ο πατέρας προσπάθησε να του πιάσει το όπλο, εκείνο εκπυρσοκρότησε και πιθανότατα άφησε στον αέρα τη δεύτερη ριπή. «Κατά τύχη δεν τον σκότωσε» δήλωσαν τότε οι αυτόπτες μάρτυρες στην «Κ». Ο 35χρονος ξέφυγε από τη σκηνή για να εντοπιστεί λίγη ώρα μετά νεκρός σε απόμερη περιοχή του χωριού. Ο Ελευθερίου αυτοπυροβολήθηκε με το φονικό όπλο. Αιτία όλων αυτών η παθολογική ζήλια του δράστη, συνοδεία ψυχολογικών προβλημάτων, κάτι που οδήγησε το ζευγάρι στον χωρισμό. Αυτά επιδεινώθηκαν αφότου πήρε διαζύγιο από τη σύζυγό του. Όταν η σύζυγος σύναψε δεσμό με άλλον άνδρα, οι απειλές του πρώην συζύγου είχαν γίνει αφόρητες. Δεκέμβριος 2011 Πάφος: 30χρονος δολοφονεί σύντροφο και μωρό Ο Θεόδωρος Θεοφάνους δολοφόνησε την 24χρονη σύντροφό του Τζούλια Οπόροκ και την τρίχρονη κόρη της στην παραλία της Γεροσκήπου στην Πάφο. Η σύντροφός του θα έφερνε στον κόσμο 5 μήνες μετά το πρώτο τους παιδί. Η παθολογική του ζήλια σε συνδυασμό με τα οικονομικά του προβλήματα τον οδήγησαν στην αποτρόπαια πράξη. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι ο καταδικασθείς σε ισόβια κομμωτής από την Πάφο κακοποιούσε βάναυσα τη σύντροφό του. Το Κακουργιοδικείο Πάφου αποφάνθηκε τη διά βίου φυλάκιση του 30χρονου, κρίνοντάς τον ένοχο για φόνο εκ προμελέτης της 24χρονης Τζούλιας Οπόροκ, καθώς και για ανθρωποκτονία της 3χρονης κόρης της, Βικτώριας. Ιούλιος 2004 Λευκωσία: Σύζυγος πυρπολείται από τον φίλο της γυναίκας του Το απανθρακωμένο πτώμα του 37χρονου Παύλου Χριστοδούλου εντοπίστηκε στο πορτ μπαγκάζ του αυτοκινήτου του. Προηγουμένως, δύο άνδρες, ένας Πακιστανός και ένας Κινέζος, τον είχαν δολοφονήσει. Στη συνέχεια, αφού τον περιέλουσαν με βενζίνη, τον πυρπόλησαν, βάζοντας το πτώμα του Χριστοδούλου στο πορτ μπακάζ του αυτοκινήτου του. Η Αστυνομία τότε είχε βρεθεί ενώπιον μιας πρωτοφανούς για τα δεδομένα εγκληματικής πράξης. Οι ανακριτές της υπόθεσης μετά από μαρτυρίες που εξασφάλισαν οδηγούνται στον «εγκέφαλο», που δεν ήταν άλλος από τη σύζυγο του 37χρονου, τη Μάγδα Ελευθερίου. Η τελευταία καταδικάζεται σε οκτώ χρόνια φυλάκισης, αφότου κρίθηκε ένοχη για ηθική αυτουργία. Εξάλλου, το Μόνιμο Κακουργιοδικείο Λευκωσίας σε μία μαραθώνια διαδικασία καταδικάζει τους δύο δράστες σε ισόβια κάθειρξη.

12 12-PARAPOLITIKA_Master_cy 27/11/15 20:46 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 Η Μπουμπουλίνα, το μάνατζμεντ και οι πράσινες οικολογικές μάσκες Διαρροές και εκπλήξεις Ιστορική κρίνεται η τελευταία Ολομέλεια της Βουλής τόσο για τον χρόνο που πήρε, αλλά και για τα νομοσχέδια τα οποία συζητήθηκαν. Το πιο σημαντικό είναι ότι για πρώτη φορά υπήρξαν διαρροές ψήφων και διαφοροποίηση βουλευτών από την επίσημη θέση που έχουν τα κόμματά τους. Αίσθηση προκάλεσε κατά τη ψήφιση του Συμφώνου Συμβίωσης το γεγονός ότι μόνο η Αθηνά Κυριακίδου από το ΔΗΚΟ στήριξε τη θέση του Νικόλα Παπαδόπουλου και, παρά κάποιες επιφυλάξεις που εξέφρασε, ψήφισε υπέρ του Συμφώνου. Ασκήσεις ψυχραιμίας Εύσημα ψυχραιμίας αξίζουν σε Αβέρωφ Νεοφύτου και Άντρο Κυπριανού, οι οποίοι παρακολούθησαν μέχρι τέλους την 30λεπτη τοποθέτηση του Γιώργου Περδίκη, κατά την οποία τους καταλόγισε «πολιτικό τζιχαντισμό» και «πολιτική αλητεία» για την απόφασή τους να αυξήσουν το εκλογικό μέτρο. Ο Γιώργος Περδίκης δήλωσε, μεταξύ άλλων, πως στόχος των δύο πολιτικών αρχηγών είναι η πολιτική του αποδυνάμωση, επειδή δεν διστάζει να τα βάλει μαζί τους. Άντρος Κυπριανού και Αβέρωφ Νεοφύτου άκουσαν στωικά το ξέσπασμα του Γιώργου Περδίκη, σκεπτόμενοι, μάλλον, πως αποτελεί και το κύκνειο άσμα του στη Βουλή. Μάνατζμεντ από Αβέρωφ Βάρυναν πάλι τα σύννεφα στις σχέσεις του προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου με την κοινοβουλευτική του ομάδα. Οι τριβές υποβόσκουν εδώ και καιρό, ωστόσο ενόψει και των βουλευτικών εκλογών, πλέον βγαίνουν έντονα στην επιφάνεια. Από πλευράς Νεοφύτου υπάρχει η δυσφορία πως έχει να διαχειριστεί μία ιδιαίτερα ιδιόρρυθμη και αδύναμη κοινοβουλευτική ομάδα, που τραβά το κόμμα του πίσω. Δυσφορία υπάρχει και από πλευράς βουλευτών, οι οποίοι νιώθουν, ορισμένοι εξ αυτών, την ηγεσία του κόμματος να τους «φιμώνει» και να τους βλέπει ως εκείνους οι οποίοι θα ψηφίζουν αδιαμαρτύρητα ό,τι διαπραγματευτεί ο πρόεδρος του κόμματος. Kοινοβουλευτικοί καυγάδες Την κόντρα των δύο μερών κατάφερε να βγάλει στο προσκήνιο το περιβόητο ζήτημα του Συμφώνου Συμβίωσης. Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ ένιωθε ιδιαίτερη ενόχληση από το γεγονός ότι μέχρι και την τελευταία στιγμή δεν Τα εναπομείναντα στελέχη των Οικολόγων στο πάνω διάζωμα της Βουλής φορούν μάσκες χειρουργικές για να δείξουν τη διαμαρτυρία τους για τη «φίμωση» των Οικολόγων με την αύξηση του εκλογικού μέτρου. Πριν από την παράσταση, προηγήθηκε η τριαντάλεπτη «χειρουργική» τοποθέτηση του Γιώργου Περδίκη, ο οποίος, υποστηρίζοντας κατά τα λεγόμενά του τη δημοκρατία και την πολυφωνία, τα έχωσε κανονικά σε Αβέρωφ και Άντρο, χαρακτηρίζοντάς τους «αλήτες» και «πολιτικούς Τζιχαντιστές». γνώριζε ποιοι και πόσοι θα καταψηφίσουν το Σύμφωνο και κατά πόσο θα τοποθετηθούν. Η συνεδρία της κοινοβουλευτικής ομάδας κινήθηκε σε υψηλούς τόνους, με μερίδα βουλευτών να ερμηνεύει τις τοποθετήσεις του Αβέρωφ Νεοφύτου ως «εκβιασμό» προς τους διαφωνούντες για να υπερψηφίσουν το Σύμφωνο Συμβίωσης. Χ στον Φυττή Άλλοτε με μειδίαμα, άλλοτε με έντονη δυσφορία, αντιμετωπίζει το κοινοβουλευτικό σώμα τον Σοφοκλή Φυττή όταν εκτελεί χρέη προεδρεύοντα της Βουλής. Αλησμόνητη η παρουσία του στην τελευταία Ολομέλεια της Βουλής, στην οποία φάνηκαν ξεκάθαρα τα κενά του, η σύγχυσή του και οι άκυρες τοποθετήσεις του, οι οποίες επέκτειναν και τη διάρκεια της συνεδρίας της Ολομέλειας. Ήδη στους ΔΗΚΟϊκούς κύκλους επικρατεί πανικός κάθε φορά που προεδρεύει ο βουλευτής της Κερύνειας για το ποια γκάφα θα κάνει και το τι θα εκστομίσει. Να σημειωθεί πως, μεταξύ άλλων, ο κ. Φυττής είναι πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και κύριος πολέμιος του Συμφώνου Συμβίωσης. Βουλευτές vs Αξιωματούχοι Η στήλη ενημερώνεται πως παρά τα κοινότοπα κλισέ των κομματαρχών ότι οι εκλογές είναι μακριά, τα προεκλογικά μαχαίρια έχουν εδώ και καιρό βγει από τα θηκάρια και ακονίζονται. Χαρακτηριστικές οι κόντρες που λαμβάνουν μέρος στον ΔΗΣΥ μεταξύ βουλευτών και αξιωματούχων. Οι βουλευτές παραπονιούνται πως οι πολιτικοί αξιωματούχοι εκμεταλλεύονται πλήρως τη θέση τους για προεκλογικούς λόγους. Στο στόχαστρο βρίσκεται κυρίως ο υπουργός Άμυνας Χριστόφορος Φωκαΐδης, ο οποίος εκτός απροόπτου θα αποτελεί τον έναν από τους υποψηφίους στην επαρχία Αμμοχώστου. Σύμφωνα με τα πολιτικά πηγαδάκια, ο υπουργός Άμυνας πραγματοποιεί συχνές επαφές με τους νεοσυλλέκτους στα στρατόπεδα. Μάλιστα, οι κακές γλώσσες αναφέρουν πως το νομοσχέδιο για τις προαγωγές και αφυπηρετήσεις των αξιωματικών στην Εθνική Φρουρά που επιχείρησε να καταθέσει ο Χριστόφορος Φωκαΐδης εμπίπτει στο πλαίσιο των προεκλογικών του υποσχέσεων. Ήδη οι βουλευτές της Αμμοχώστου, με τον Γιώργο Γεωργίου στην εμπροσθοφυλακή, διαμαρτύρονται και αναφέρουν με νόημα πως θα ξεκινήσουν και οι ίδιοι τις συναντήσεις στα στρατόπεδα. Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Ελένη Θεοχάρους Η Μπουμπουλίνα του ΔΗΣΥ ήλθε, είδε και απήλθε. Μέσα σε δύο εικοσιτετράωρα παραιτήθηκε από τον ΔΗΣΥ, ανακοίνωσε την ίδρυση του Κινήματος Αλληλεγγύη, στην οποία απέφυγε να ενημερώσει για το ποιοι άλλοι συμμετέχουν, υποσχέθηκε σε όλους συνεργασία και έφυγε για την Αφρική. Δεν υπολόγισε, βεβαίως, πως το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα δεν θα σήκωνε τα «εθναρχιλίκια» της και θα της στερούσε το δικαίωμα να είναι επικεφαλής της κυπριακής αντιπροσωπείας στο ΕΛΚ, προκαλώντας της καίριο πλήγμα στο αρχηγικό προφίλ που επιδιώκει να δημιουργήσει. Ανταλλαγή πληθυσμών «Να σας δώσουμε την Αθηνά, να μας δώσετε τη Θεοχάρους» αναφέρουν αστειευόμενοι ΔΗΚΟϊκοί κύκλοι σε συναγερμικά στελέχη, μετά και την αποχώρηση της ευρωβουλευτού από τον ΔΗΣΥ. Το αστείο εντείνεται στα πολιτικά πηγαδάκια, μετά και από τη σύμπλευση της Αθηνάς Κυριακίδου με τον ΔΗΣΥ στην αύξηση του εκλογικού μέτρου, αλλά και τη φημολογία που θέλει την Ελένη Θεοχάρους να επιστρέφει στους ΔΗΚΟϊκούς κόλπους. Οι μνηστήρες της Ελένης Σφάζονται παλικάρια στα πόδια της κραταιάς Ελένης. Ο Ζαχαρίας Κουλίας έχει δηλώσει από την αρχή τη στήριξή του και τη σύμπλευσή του με την Ελένη Θεοχάρους, κάτι που σύμφωνα με πηγές της στήλης θα κάνει και ο Γιώργος Κολοκασίδης, πρώην αναπληρωτής του ΔΗΚΟ. Οι πληροφορίες θέλουν και τον Δημήτρη Συλλούρη να μιλά με την Ελένη Θεοχάρους για συμμαχία. Η σιδηρά κυρία της Δεξιάς δεν έχει αρνηθεί σε κανέναν από τους μικρούς συμμαχία, την ίδια στιγμή που βρίσκεται σε προχωρημένο επίπεδο διαβούλευσης με τον πρόεδρο του ΔΗ- ΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλο. Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Η επόμενη μέρα ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Προφητεύοντας την Τουρκία Το 2015 ίσως να είναι η χρονιά με τις μεγαλύτερες ανατροπές και εξελίξεις που να αφορούν και τη χώρα μας. Το πολιτικό στάτους της Κύπρου, η γειτνίαση με Συρία, Αίγυπτο και Τουρκία σε μια εν εξελίξει φωτιά που είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς πότε θα σβήσει, οι προοπτικές του φυσικού αερίου και σίγουρα η επόμενη μέρα μιας επανενωμένης Κύπρου μάς δίνει τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε με ψυχραιμία αλλά με σβελτάδα μια στρατηγική για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Δεν αναφέρομαι μόνο για σε σχεδιασμούς που να αφορούν την εξωτερική πολιτική αλλά και σχεδιασμούς που να αφορούν την καθημερινότητα και τη διαχείριση των ευκαιριών που θα προκύψουν από αυτή όλη την αναμπουμπούλα. Οι τεταμένες σχέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία σίγουρα δεν θα κρατήσουν για πολύ. Τα συμφέροντα ή οι σχέσεις αρχών, όπως λέγονται στη διπλωματία, θα τους φέρουν ξανά και άμεσα σε συμφωνίες και σε αγαστή συνεργασία. Το μεσοδιάστημα όμως, από σήμερα και μέχρι να φτάσουμε στο επίπεδο αυτό, πρέπει να το αξιοποιήσουμε όσο καλύτερα μπορούμε. Χιλιάδες Ρώσοι τουρίστες ψάχνουν ήδη το πού θα περάσουν τις διακοπές τους μετά το εμπάργκο στην Τουρκία. Είμαστε έτοιμοι να τους φιλοξενήσουμε ή έχουμε τα ξενοδοχεία μας κλειστά για ανακαίνιση και τους ξενοδοχοϋπαλλήλους σε χειμερινές διακοπές; Έχουμε καταστρώσει ένα σχεδιασμό διαχείρισης αυτής της επόμενης μέρας; Πέραν από τον τουρισμό, θα υπάρξουν και άλλες ευκαιρίες. Επιχειρηματικές πρωτίστως, θα αγγίξουν την οικοδομική βιομηχανία, θα φτάσουν μέχρι την εκπαίδευση και σίγουρα θα έχουμε και εισροή επενδύσεων στο τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που η ιστορία μας δικαιώνει. Μέσα στον χαμό των ημερών και το πανδαιμόνιο των εξελίξεων μπορούμε να πάρουμε αρκετές ανάσες από τη σωστή αξιοποίηση αυτής της συγκυρίας. Το 2007 θα ήμασταν ευχαριστημένοι με λίγους επιπλέον τουρίστες και κάποια αύξηση των εσόδων στα χρηματοοικονομικά. Σήμερα όμως, με τις οικονομικές τρύπες να είναι ορατές σε όλους τους τομείς της οικονομίας χρειάζεται να έχουμε άλλη προσέγγιση. Σοβαρή και μετρημένη. Χρειάζεται να τραβήξουμε αυτή τη συγκυρία, άσχετο αν δημιουργήθηκε με τραγικές συνθήκες, και να αξιοποιήσουμε ό,τι περισσότερο μπορούμε. Η πρώτη αντανάκλαση θα είναι σίγουρα στον τουρισμό. Θα είναι κρίμα να διώξουμε Ρώσους τουρίστες, γιατί οι σχεδιασμοί μας και ο προγραμματισμός του ΚΟΤ και των ξενοδοχείων θα μας βρει ανέτοιμους. Σε δεύτερο επίπεδο, θα υπάρξουν επιχειρηματίες που θα θελήσουν να μεταφέρουν τη βάση που σήμερα έχουν Σήμερα, αν ήμασταν μια φυσιολογική χώρα, θα έπρεπε να καταστρώναμε τη στρατηγική του 2020 και όχι του στην Τουρκία εκτός. Και εδώ χρειάζονται γερά αντανακλαστικά και άμεσες κινήσεις. Η εξέλιξη αυτή είναι και μία καλή ευκαιρία να αξιολογήσουμε ξανά το τουριστικό μας προϊόν, τη νοοτροπία που κουβαλάμε και να τρέξουμε να αλλάξουμε ό,τι χρειάζεται να αλλάξουμε. Τη συζήτηση αυτή θα υποβοηθήσει και ο καλός καιρός που έχουμε φέτος στην Κύπρο. Που ακόμα και σήμερα, Νοέμβριο μήνα, μπορούμε να κολυμπάμε με ηλιοφάνεια σε ιδανικές θερμοκρασίες. Πόσοι από μας δεν είπαμε σε συζητήσεις, πόσο κρίμα είναι με τέτοιοι καιρό και τα ξενοδοχεία μας είναι κλειστά, και οι παραλιακές μας πόλεις ερημωμένες; Είναι καιρός να δούμε από την αρχή το πώς αξιοποιούμε όλα τα προτερήματα που έχουμε ως τόπος. Να κάτσουμε κάτω και να δούμε πώς μπορούμε να αυξήσουμε δραματικά τον τζίρο του τουρισμού μας. Κουράστηκα να ακούω για πτώση στο τουριστικό ρεύμα και για τον σχεδιασμό για την επόμενη χρονιά μπαίνει στο χαρτί πέντε μήνες μόλις προηγουμένως. Σήμερα, αν ήμασταν μια φυσιολογική χώρα, θα έπρεπε να καταστρώναμε τη στρατηγική του 2020 και όχι του Και τότε θα δικαιούμασταν να την ονομάσουμε στρατηγική. Το τι σχεδιάζεις όμως σήμερα για το τι θα κάνεις σε 6 μήνες δεν λέγεται στρατηγική, αλλά τρέξιμο πίσω από τις τρύπες. Και σίγουρα με τέτοια μυαλά, δεν μπορείς να κάνεις καμία σωστή διαχείριση καμίας έκτακτης κρίσης. Όλα τα άλλα είναι κουβέντες να αγαπιόμαστε. Πανηγυρίζουν οι εραστές των προφητειών και άρχισαν να θεοποιούν τον Μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτο και να δοξάζουν τον Άγιο Παΐσιο. Τα λόγια τους, οι προφητείες τους, άρχισαν να υλοποιούνται και το ξανθό γένος, ο μέγας απελευθερωτής, τρέχει για να σώσει το επιούσιο γένος των Ελλήνων. Και όλα αυτά στη σκιά της κατάρριψης του ρωσικού αεροσκάφους και των οργίλων αντιδράσεων του Βλαντιμίρ Πούτιν. Το facebook και τα άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλημμύρισαν από φωτογραφίες και αναλύσεις, προκαλώντας ευφορία, αλλά και ένα σιωπηλό φόβο. Οι νεότεροι, οι οποίοι δεν αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο, λένε ότι είναι η ευκαιρία μας να εκδικηθούμε τους κατακτητές Τούρκους. Οι μεγαλύτεροι στην ηλικία, οι οποίοι έφαγαν πολλά χαστούκια στη ζωή, σκέφτονται πιο ψύχραιμα και ξέρουν ότι κάθε πόλεμος φέρνει καταστροφή και προκαλεί θανάτους. Πάντως, από όλους όσοι διαλαλούν τις προφητείες, ελάχιστοι φαίνεται να αντιλαμβάνονται το νόημα των προφητειών. Οι προφητείες δεν λέγονται για πλάκα από άγιους ανθρώπους, αλλά έχουν έναν σκοπό και αυτός δεν είναι άλλος από την στήριξη των πιστών σε δύσκολες στιγμές και σίγουρα για να μετανοήσουν, δηλαδή να στρέψουν το μυαλό και την ψυχή τους προς τον Θεό. Και εδώ βρίσκεται η μεγάλη διαφορά από τους μάγους και τα μέντιουμ. Οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας λένε ότι όσοι προφητεύουν μιλούν με το πνεύμα και με τη δύναμη του Θεού. Αντιθέτως, αυτοί που προβλέπουν το μέλλον με τραπουλόχαρτα, με γυάλινες σφαίρες, με καπνούς, με εντόσθια ζώων και άλλα αντικείμενα, μιλούν με τη δύναμη του διαβόλου. Σύμφωνα πάντα με τους θεολόγους, μόνο ο Θεός γνωρίζει το μέλλον, ενώ ο διάβολος γνωρίζει μόνο το παρελθόν, γι αυτό και οι προβλέψεις του για το μέλλον κατά κανόνα αστοχούν σε γεγονότα που λαμβάνουν χώρα σε βάθος χρόνου. Από την άλλη, «μία μέρα είναι ως χίλια χρόνια και χίλια χρόνια ως μία μέρα» για τον υπερ-χρόνο του Θεού. Άνθρωπος περπατημένος της ζωής, με λαϊκή σοφία, έλεγε στον καφενέ ότι «το μόνο που πιστεύω είναι ότι όλα εδώ πληρώνονται και ό,τι κάνεις βρίσκεις σε αυτή τη ζωή». Χαζεύοντας τις φωτογραφίες στις εφημερίδες, άρχισε να απαριθμεί περιπτώσεις πλουσίων που «επτώχευσαν και επείνασαν». Μίλησε για τις απατεωνιές που σκαρφίστηκαν λεγόμενοι «επιχειρηματίες» για να εκμεταλλευτούν τους φτωχούς και καταφρονεμένους. Αναφέρθηκε σε σπουδαίους πολιτικάντηδες και διευθυντάδες του Δημοσίου, οι οποίοι το μόνο που ήξεραν ήταν να στοιβάζουν «χρυσό και άργυρο» στις τράπεζες Οι μεγαλύτεροι στην ηλικία, οι οποίοι έφαγαν πολλά χαστούκια στη ζωή, σκέφτονται πιο ψύχραιμα και ξέρουν ότι κάθε πόλεμος φέρνει καταστροφή και προκαλεί θανάτους. και ξέχασαν να ζήσουν τις μικρές, αλλά μεγάλες χαρές της ζωής. Και όταν πέθαναν διαμοίρασαν τα υπάρχοντά τους με καυγάδες και δικαστικές μάχες από τους προβληματικούς απογόνους τους. Και όλα αυτά με ονόματα και αριθμούς, που μόνο οι άνθρωποι του παζαριού ξέρουν. Η κουβέντα του καφενέ προχώρησε στο Κυπριακό, στον καυγά της Ρωσίας με την Τουρκία, στους Γάλλους, στους Εγγλέζους, στους Αμερικάνους και σε όλο τον ταραγμένο κόσμο. Ο μεγαλύτερος της παρέας, που υπέφερε πολλά στην εισβολή του 1974, ατάραχος, έλεγε ότι θα έλθει και η σειρά της Τουρκίας, γιατί «έκαμεν πολλά». Και μονολογούσε ότι «όταν ο λίμπουρας βγάλει φτερά πέφτει και σκοτώνεται». Ο σπουδαγμένος της παρέας άρχισε τις αναλύσεις για τις οικονομικές συναλλαγές μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, για να προβλέψει ότι και οι δύο θα βάλουν νερό στο κρασί τους και θα εκτονωθεί η κρίση. Στην παρέα και ο φίλος με σπουδές στη Ρωσία, ο οποίος υπενθύμιζε ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν αστειεύεται και το απέδειξε επανειλημμένως με τους Τσετσένους, με τους Ουκρανούς, με τη μαφία της Μόσχας και όλους τους άλλους που θέλησαν να τα βάλουν με τη ρωσική αυτοκρατορία. «Η Τουρκία αν δεν σταματήσει να ενισχύει τους Τζιχαντιστές και αν δεν συνεργαστεί στο νέο μοίρασμα της περιοχής, θα έχει άσχημα ξεμπερδέματα». Ο πιο πονηρός της παρέας συμπλήρωσε ότι σε αυτή τη μοιρασιά θα μπει και το Κυπριακό. Και κάπου εδώ σταμάτησε η κουβέντα, με το κοινό συμπέρασμα ότι είμαστε μικρά πιόνια στην παγκόσμια σκακιέρα και όσα φέρνει η μέρα, δεν τα φέρνει ο χρόνος.

13 13-GNOMES CY_Master_cy 27/11/15 18:44 Page 13 Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 ΑΠΟΨΕΙΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 ANAΔΙΑΤΑΞΕΙΣ / Tης ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ρωσοτουρκική σύγκρουση συμφερόντων Από το βήμα των G20 στην Αττάλεια, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε θέσει στους συνομιλητές του τα στοιχεία που συγκέντρωσαν οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας του. Οι τρομοκράτες και συγκεκριμένα το «Ισλαμικό Κράτος» χρηματοδοτείται από ιδιωτικά κεφάλαια που προέρχονται από 40 διαφορετικές χώρες, μεταξύ των οποίων και μερικών μελών της ομάδας των G20. Δεν υπήρξε καμία αντίδραση στις καταγγελίες του, ούτε καν από τη φιλοξενούσα Τουρκία. Αν και δεν έδωσε περισσότερα στοιχεία ο Ρώσος Πρόεδρος, όλοι οι παρευρισκόμενοι κατανοούσαν ποια χώρα έδειχνε με το δάκτυλό του. Άλλωστε, τα στοιχεία Πούτιν δεν διέφεραν από τα στοιχεία των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, κάποια από τα οποία, μάλιστα, έχουν διαρρεύσει. Γι αυτό και αποτελούσε κοινό μυστικό ανάμεσα στους παρευρισκομένους ότι η Άγκυρα όχι μόνο παρείχε, σε κάποιο στάδιο τουλάχιστον, πολύμορφη υποστήριξη στο «Ισλαμικό Κράτος», αλλά ο γιος του Ταγίπ Ερντογάν εμπλέκεται σε λαθρεμπόριο πετρελαίου με το «Ισλαμικό Κράτος». Όταν δε πριν από δύο μήνες περίπου η Ρωσία άρχισε τις αεροπορικές επιθέσεις στη Συρία, ένας από τους στόχους που βομβάρδιζε ήταν και τα καραβάνια παράνομης μεταφοράς πετρελαίου που είχε στήσει το «Ισλαμικό Κράτος» με προφανείς οικονομικές απώλειες και για τον υιό Ερντογάν. Μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού από την Τουρκία, η ρωσική ηγεσία ανοικτά, πλέον, καταγγέλλει την Άγκυρα για αυτές τις διασυνδέσεις της με το «Ισλαμικό Κράτος». Από την άλλη, και με δεδομένη, πλέον, τη χλιαρή και από καθήκον στήριξη που έλαβε από το ΝΑΤΟ, ο Ταγίπ Ερντογάν ανταποδίδει καταγγέλλοντας το Κρεμλίνο ότι υποθάλπει το λαθρεμπόριο πετρελαίου με το «Ισλαμικό Κράτος», με μεσάζοντα τον Άσαντ. Η προσπάθεια της Άγκυρας να κερδίσει τις εντυπώσεις στους δυτικούς συμμάχους της σε μία προσπάθεια να περισώσει ό,τι περισώζεται είναι περισσότερο από προφανής. Όμως, ας υποθέσουμε ότι δεν ισχύουν οι ισχυρισμοί περί τουρκικής υποστήριξης προς το «Ισλαμικό Κράτος», όπως, επίσης, και της εμπλοκής του υιού Ερντογάν στην κερδοφόρα επιχείρηση του λαθρεμπορίου πετρελαίου με τους Τζιχαντιστές. Άλλωστε, δεν έχουν επιβεβαιωθεί και επίσημα από πουθενά τέτοιοι ισχυρισμοί. Τότε το ενδιαφέρον στρέφεται στην αναζήτηση των αιτίων της τόσο επικίνδυνης όξυνσης των ρωσοτουρκικών σχέσεων. Η Τουρκία, η οποία επιδιώκει να επιβάλει ένα φιλικό προς τα συμφέροντά της καθεστώς στη Συρία, στα τελευταία 4 χρόνια του εμφυλίου στη γείτονά της έχει πρωταγωνιστήσει για την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ και την οριστική απομάκρυνση του ιδίου από τη συριακή πολιτική σκηνή. Μεταξύ άλλων, ο Μπασάρ αλ Άσαντ από το 2009 είχε διαφωνήσει με το σχέδιο επέκτασης του αραβικού αγωγού και σύνδεσής του με τον Nabucco για τη μεταφορά αραβικού φυσικού αερίου προς τις ευρωπαϊκές αγορές μέσω Συρίας και Τουρκίας. Παράλληλα, η Τουρκία, η οποία προσβλέπει σε δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στα τουρκοσυριακά σύνορα και σε ένα βάθος 60 περίπου χιλιομέτρων προκειμένου να αποκτήσει τον έλεγχο της περιοχής, προσκρούει στην κάθετη διαφωνία της Μόσχας σε μία τέτοια εξέλιξη. Οι αμερικανικές αντιστάσεις σε αυτή την τουρκική επιδίωξη φαίνεται να κάμπτονται, σύμφωνα τουλάχιστον με τη διεθνή ειδησεογραφία. Επίσης, η όποια ενίσχυση των Κούρδων της Συρίας ή και το ενδεχόμενο παραχώρησης ενισχυμένης αυτονομίας τους, εξέλιξη την οποία δεν εμφανίζεται να αντιπαλεύει το καθεστώς Άσαντ, προκαλούν ρίγη τρόμου στην Άγκυρα. Όπως την Άγκυρα τρομοκρατεί το σενάριο μιας συμφωνίας μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων και συγκεκριμένα ΗΠΑ και Ρωσίας για το μέλλον της Συρίας κατά τρόπο που να μην εξυπηρετεί τα τουρκικά συμφέροντα, πολύ περισσότερο το ενδεχόμενο διαμελισμού της Συρίας σε σφαίρες επιρροής συμπεριλαμβανομένης και της αυτονόμησης των Κούρδων της Συρίας. Σε όλες τις τουρκικές στοχεύσεις σε σχέση με τη Συρία, τα ρωσικά συμφέροντα βρίσκονται απέναντι. Λίγο πριν την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, είχαν αρχίσει να διαφαίνονται οι προοπτικές της ονομαζόμενης «Μεγάλης Συνεργασίας» μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ σε έναν κοινό πόλεμο κατά του ΙSIS. Μία συνεργασία που προϋποθέτει και συνεννόηση για το μέλλον της Συρίας. Το βέβαιο είναι πως το υψηλού ρίσκου παιχνίδι του Ερντογάν να ματαιώσει αυτή την προοπτική μέσω της ενεργοποίησης του ΝΑΤΟ, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον, δεν φαίνεται να απέδωσε. Αυτό συμπεραίνεται και από την προχθεσινή συνάντηση Πούτιν Ολάντ στη Μόσχα. antonioum@kathimerini.com.cy Πέρασαν όλα τα μαχητικά από τις οθόνες με την ταχύτητα του ήχου. ΕΝ ΚΑΜΙΝΩ / Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Οι πόλεμοι που μας μεγάλωσαν Πολλά είναι αυτά που αλλάζουν άρδην στο πέρασμα του χρόνου και ως «αυτά» προσδιορίζω δεδομένα, τεχνολογικά και άλλα, που καθορίζουν την αντίληψη και τη γνώση μας για όσα συμβαίνουν γύρω μας. Η πληροφορία έχει περάσει, πλέον, σε άλλο επίπεδο και το συμβάν από τη μετάδοση και τη διάχυση στο διαδίκτυο και στα μάτια μας απέχει μόνο μερικά δευτερόλεπτα. Οπότε, είναι φυσιολογικό ο πόλεμος, ως «πατέρας», να μεταδίδεται, πλέον, σε ζωντανή μετάδοση από κάθε γωνιά του πλανήτη. Περίπου αυτό συνέβη και με τις πολεμικές συρράξεις που μας μεγάλωσαν. Πέρασαν μαζί μας ή περάσαμε μαζί τους όλα τα στάδια από τη βρεφική ηλικία στην ενηλικίωση. Σε αυτό το ελάχιστο χρονικό διάστημα, ο πόλεμος γινόταν πιο άμεσος, πιο δίπλα μας, πιο έγχρωμος και πιο πολύπλοκος τεχνολογικά, εφόσον η δική του τεχνολογία συμβάδιζε με την τεχνολογία των ΜΜΕ. Φτάσαμε έτσι ν ακολουθούμε πραγματικά και όχι απλώς να <<<<<< Οι πόλεμοι που μας μεγάλωσαν θα περάσουν στις επόμενες γενιές σαν αναμνήσεις στις συζητήσεις μας. Σαν ένα Βιετνάμ ή πολλά, που δεν τα ζήσαμε αλλά μάθαμε, είδαμε, διαβάσαμε την ιστορία τους, εφόσον ο πόλεμος, η βία, δημιουργεί ιστορία. παρακολουθούμε σε απευθείας μετάδοση ένα τανκ, καθώς αυτό προέλαυνε στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου. Χρωματιστά πράσινα φώτα που δεν ήταν απλά φώτα, αλλά πύραυλοι πάτριοτ που κινούνταν αστραπιαία μέσα στην οθόνη. Μετά η τηλεόραση έκλεινε, η ζωή συνεχιζόταν, όμως η μεγάλη αλλαγή είχε επέλθει. Μόνο που δεν ήμασταν σε θέση να το αντιληφτούμε τότε. Ήμασταν, όμως, μάρτυρες της κηδεμονίας του πολέμου πάνω μας, όπως και σήμερα, άλλωστε. Όταν την 11η Σεπτεμβρίου βλέπαμε τους Πύργους να πέφτουν, ήμασταν και πάλι μάρτυρες ενός κόσμου που θα άλλαζε μέσα από τη διαδικασία του πολέμου. Αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου είναι η ενηλικίωση των όσων ζήσαμε σε απευθείας μετάδοση τα προηγούμενα χρόνια. Ο πόλεμος δεν θα τελειώσει ποτέ κι αυτό δεν ξέρω αν είναι μία αλήθεια, φαντάζει, πάντως, αληθινό σαν πραγματικότητα. Πρόκειται για την ίδια πραγματικότητα που εμπεριέχει παιδιά να πνίγονται, αθώους να ξεσπιτώνονται, μάζες να κινούνται με τη δύναμη του όγκου προς αναζήτηση μιας Ευρώπης που ούτε η ίδια ξέρει αν υπάρχει για τον εαυτό της και ενός ανώτατου επιπέδου εξαγρίωσης και εγκληματικότητας από άνθρωπο σε άνθρωπο. Οι πόλεμοι που μας μεγάλωσαν θα περάσουν στις επόμενες γενιές σαν αναμνήσεις στις συζητήσεις μας. Σαν ένα Βιετνάμ ή πολλά που δεν τα ζήσαμε, αλλά μάθαμε, είδαμε, διαβάσαμε την ιστορία τους, εφόσον ο πόλεμος, η βία, δημιουργεί ιστορία, βιβλιογραφία, κινηματογράφο και μουσική. Προσωπικά, εφόσον πια μόνο ο πόλεμος δημιουργεί παρελθόν και όχι οι ηγέτες που τον προκαλούν, όχι το αυτονόητο προς το γενικό καλό ως ιδεατό, γιατί όχι, αλλά η ορμή προς θάνατο, μου δημιουργεί τη μεγαλύτερη έλλειψη εμπιστοσύνης στον άνθρωπο και στις δυνάμεις του. Είμαστε ικανοί για το χειρότερο και για το καλύτερο, λένε. Το χειρότερο βλέπω, αυτό με μεγάλωσε και με έμαθε να ζω μαζί του, το καλύτερο ας το δουν οι επόμενοι. tsikalasm@kathimerini.com.cy ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ / Του ΤΑΣΟΥ ΤΡΥΦΩΝΟΣ Ένα βήμα της κοινωνίας μπροστά Την περασμένη Πέμπτη πέρασε επιτέλους το νομοσχέδιο για την πολιτική ένωση και το σύμφωνο συμβίωσης με άνετη σχετικά πλειοψηφία παρά τις αντιρρήσεις, αφού 39 βουλευτές ψήφισαν «ναι», 12 «όχι» και 3 αποχή (αυτό πραγματικά δεν το καταλαβαίνω). Αυτό το ιστορικό νομοσχέδιο πρέπει να αντιμετωπιστεί μόνο όσον αφορά στη σημασία της ημέρας και όχι να περιοριστεί ή να απομονωθεί σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού. Αυτό τον αποπροσανατολισμό της κοινωνίας και των ψηφοφόρων προσπάθησαν (και κάποιοι ακόμα επιμένουν να προσπαθούν) να κάνουν κάποιοι συγκεκριμένοι βουλευτές. Ευτυχώς ανεπιτυχώς. Είναι η μέρα που κερδίσαμε ως λαός ακόμα κάτι για την αρχή της ισότητας. Μπράβο στους 39 που αναμετρήθηκαν με το κατεστημένο, με φοβίες και αγκυλώσεις της βαθιάς συντηρητικής κοινωνίας μας και αποφάσισαν να πάρουν τα πράγματα μπροστά. Πάνω από όλα όμως ανήκουν τα συγχαρητήρια στην κοινωνία των πολιτών γιατί αυτή αποδέχθηκε αυτές τις αρχές εδώ και πολύ καιρό και η Βουλή απλά επικυρώνει τη στάση της κοινωνίας. Η «νίκη» είναι της Κύπρου και της κοινωνίας όχι οποιουδήποτε ατόμου ή ακόμα και οποιασδήποτε ομάδας. Είναι κρίσιμο να καταλάβουν ακόμα και οι συμπολίτες μας που αντιμετώπισαν αρνητικά τον συγκεκριμένο νόμο ότι οι κοινωνίες δεν απειλούνται με νομοθετήματα που προάγουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, κατοχυρώνουν τις ανθρώπινες επιλογές και προστατεύουν τη διαφορετικότητα και την ανεκτικότητα. Οι κοινωνίες απειλούνται με όλα όσα δεν ευνοούν τα πιο πάνω. Γελάω με διάφορους που επικαλούνται μια μακροχρόνια φθορά της κοινωνίας και μια επερχόμενη καταστροφή. Άνθρωποι που τόσα ξέρουν τόσα λένε. Δεν βλέπουν πιο πέρα από τη μύτη τους και τον μικρόκοσμό τους. Αν κοιτάξουμε προσεκτικά, οι κοινωνίες που αποτελούν υπόδειγμα σήμερα διεθνώς τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι αυτές οι κοινωνίες: ελεύθερες και ανεκτικές στο διαφορετικό και στην ελευθερία του κάθε ατόμου. Θέλετε να μου πείτε δηλαδή ότι κοινωνίες όπως της Σουηδίας, της Νορβηγίας, της Δανίας, της Ολλανδίας ή της Φινλανδίας είναι κοινωνίες που «ζηλεύουν» τα «καλά» της κυπριακής κοινωνίας και όχι το αντίθετο; Κανένας κοινωνικός ιστός δεν σπάει και καμία οικογενειακή βάση δεν κατεδαφίζεται επειδή απλά αναγνωρίστηκε από την πολιτεία εν έτει 2015 ότι όλοι οι πολίτες της δημοκρατίας έχουν τα ίδια δικαιώματα. Κανένας βουλευτής δεν είναι «θεός» για να υπαγορεύσει ή να υποδείξει στους πολίτες το πώς πρέπει να ζουν. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει καταδικάσει την Ιταλία και την Ελλάδα για την αποτυχία τους να κατοχυρώσουν αυτά που προνοεί ο νόμος που πέρασε η κυπριακή βουλή την περασμένη Πέμπτη. Σε λίγους μήνες θα έχουμε βουλευτικές εκλογές. Είναι σημαντικό οι πολίτες που θέλουν, απαιτούν και προσδοκούν να ζουν σε ένα ευνομούμενο κράτος να κοιτάξουν προσεκτικά ποιοι στάθηκαν στο ύψος τους απέναντι σε ρατσιστικές ιαχές και ψευτο-ηθικά διλήμματα παίρνοντας το κόστος τους σκεφτόμενοι τις μελλοντικές γενιές και όχι τις επόμενες εκλογές. Δεν πρόκειται για «καταγραφή» ή «τιμωρία» όσων ψήφισαν «όχι». Δημοκρατικό τους δικαίωμα. Όμως αν δεν αποτελεί ο σεβασμός και η προστασία των αναφαίρετων ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των πολιτών αυτού του τόπου το υπέρτατο κριτήριο για την ψήφο μας, τότε τι πρέπει να «μετράμε»; Τις προεκλογικές λαϊκίστικες κορώνες ή μήπως τη διαιώνιση της πελατειακής σχέσης με τον βουλευτή της πόλης μας για να μας «βοηθήσει». Ο καιρός του «κρύψε να περάσουμε» πρέπει να περάσει ανεπιστρεπτί από την κυπριακή κοινωνία. Αν θέλετε αλλαγή στα κακώς κείμενα φέρτε την εσείς με την ψήφο σας σε λίγους μήνες. Υ.Γ. Οι βουλευτές του ΔΗΣΥ που ψήφισαν «όχι», ενώ η επίσημη θέση του κόμματος ήταν «υπέρ», θεωρούν ότι ο Γλαύκος Κληρίδης, τον οποίο επικαλούνται συχνά, θα ήταν περήφανος για τη στάση τους; Υ.Γ.2 Ποιο είναι τελικά χειρότερο για τον πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας; Το «όχι» ή η «αποχή»; Τι σημαίνει «αποχή» σε ένα τόσο σημαντικό νομοσχέδιο; Δεν παίρνω θέση επειδή φοβάμαι το οποιοδήποτε πολιτικό κόστος; trifonost@sppmedia.com AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Ανοικτή επιστολή στους 12 (συν 3) Αγαπητοί βουλευτές, Καταρχάς, να εκφράσω τη χαρά μου που παρόλη την οπισθοδρομική σας τοποθέτηση κατάφερε, επιτέλους, η Βουλή να ψηφίσει ένα νομοσχέδιο που επικυρώνει τον σεβασμό στη διαφορετικότητα. Ο σεβασμός στη διαφορετικότητα είναι ένα από τα κορυφαία ανθρώπινα δικαιώματα, κάτι το οποίο εσείς προφανώς δεν διαθέτετε την κατάλληλη μόρφωση, υπόβαθρο, κουλτούρα, πολιτισμό και αισθητική για να το αντιληφθείτε. Η έλλειψη αυτών των βασικών προσόντων από τα στοιχεία ταυτότητάς σας θα πρέπει να κλονίσει (ακόμη περισσότερο) την εμπιστοσύνη των πολιτών στο πρόσωπό σας, δεδομένου ότι επηρεάζει καθοριστικά την ικανότητά σας να υπερασπίζεστε τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία (θα έπρεπε ήδη να το γνωρίζετε) δεν χωρούν επιλεκτικών προτιμήσεων. Η επιλεκτική προτίμηση, κύριοι, των ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι ένα επικίνδυνο σύνδρομο, διότι εκείνο που προδίδει είναι τις βαθιά ριζωμένες ρατσιστικές αντιλήψεις αυτού που το φέρει. Επίσης, θέλω να υπογραμμίσω πως χαίρομαι ιδιαίτερα που επιτέλους ευοδώθηκαν οι αγώνες των ΛΟΑΤ για να κατοχυρωθεί ο σεβασμός στο πρόσωπό τους και να ανοίξει ο δρόμος περιθωριοποίησης των μεσαιωνικών αντιλήψεων που μέχρι τώρα αποτελούσαν τροχοπέδη στην αποδοχή της διαφορετικότητας. Ο λόγος ωστόσο, κύριοι οπισθοδρομικοί, που σας γράφω αυτή την επιστολή δεν είναι κανένας από τους πιο πάνω. Είναι γιατί θέλω να σας καλέσω προσωπικά έναν-έναν να μου εξηγήσετε τι είναι αυτό που σας κάνει να πιστεύετε ότι έχετε το δικαίωμα να αποφασίσετε πως εγώ ως πολίτης αυτού του κράτους δεν μπορώ να απολαμβάνω την ισονομία, απλά και μόνο επειδή έχω επιλέξει να μην παντρευτώ, αλλά να συμβιώνω με τον άνθρωπό μου. Δεν είμαι ομοφυλόφιλη, κύριοι οπισθοδρομικοί, αλλά ούτε και διατεθειμένη να δεσμευτώ με τα δεσμά του γάμου και οι λόγοι δεν έχουν να κάνουν ούτε με το μορφωτικό μου επίπεδο, ούτε με την «ανήθική» μου προσωπικότητα, ούτε με τον «έκλυτό» μου βίο, ούτε με την κουλτούρα που διαθέτω. Σας πληροφορώ, μάλιστα, πως τόσο το μορφωτικό μου επίπεδο (υπό την ευρεία έννοια της μόρφωσης) όσο και το πολιτιστικό μου υπόβαθρο είναι σαφώς πιο καλλιεργημένο από το δικό σας. Τι είναι, λοιπόν, αυτό που σας κάνει να πιστεύετε πως δικαιούστε να με θέσετε στο περιθώριο του νόμου και να με στιγματίσετε κοινωνικά και ηθικά απλά και μόνο γιατί έχω επιλέξει να μην ανέβω τα σκαλιά της εκκλησίας και να μην βρεθώ ενώπιον κάποιου δημάρχου για να δώσω όρκους αγάπης; Βάσει ποιου σκεπτικού θεωρείτε πως αυτή η απόφασή μου δεν είναι ένα αναφαίρετο δικαίωμά μου και πως ως τέτοιο όχι μόνο οφείλετε να το σεβαστείτε, αλλά και να το υπερασπιστείτε; Μήπως θεωρείτε ότι είστε πιο «ηθικοί» και «χρήσιμοι» στην κοινωνία από μένα, απλά και μόνο γιατί παντρευτήκατε; Ή μήπως θεωρείτε πως η επιλογή μου να είμαι σε σχέση εκτός γάμου με καθιστά πολίτη περιορισμένων δικαιωμάτων και ως τέτοιος πρέπει να «τιμωρηθώ»; Στ αλήθεια, κύριοι, θεωρείτε ότι η δική μου επιλογή πλήττει περισσότερο τον «κοινωνικό ιστό» και το «οικογενειακό περιβάλλον της Κύπρου» από τις δικές σας επιλογές, οι οποίες αποδεδειγμένα έχουν οδηγήσει πολλές οικογένειες στα κοινωνικά παντοπωλεία και μία ολόκληρη χώρα στον πάτο; Εγώ, κύριοι οπισθοδρομικοί, διαθέτω και τη μόρφωση και την κουλτούρα που μου επιτρέπει να αντιληφθώ πως η ηθικότερη πολιτική πράξη είναι ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων κι αυτό με καθιστά σαφώς πιο κοινωνικά χρήσιμη από εσάς. Με ποιο, λοιπόν, σκεπτικό θεωρείτε εσείς οι οποίοι δεν σεβαστήκατε ένα από τα κορυφαία ανθρώπινα δικαιώματα, ότι μπορείτε να αποφασίσετε για τον δικό μου τρόπο ζωής; Περιμένω την απάντησή σας, στην οποία απαιτώ να μου αποδείξετε τι είναι αυτό που με κάνει λιγότερο άνθρωπο και λιγότερο πολίτη. Υ.Γ. Μήπως για να θεωρούμαι ισότιμη με σας πρέπει να κάνω ένα βίντεο, όπου με φόντο το γάλα τριαντάφυλλο θα μετατρέπω τον γάμο μου σε σαπουνόπερα χειρίστου είδους; Αυτό βοηθά στη διατήρηση του κοινωνικού ιστού και του θεσμού της οικογενείας; elenixenou11@gmail.com

14 14-EPISTOLES CY_Master_cy 27/11/15 23:54 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 Η Ευρώπη της ντροπής και της υποκρισίας Του ΑΝΔΡΕΑ ΜΟΥΣΚΑΛΛΗ Π αρακολουθώ καθημερινά με κομμένη την ανάσα, με απερίγραπτο πόνο και με απέραντη απογοήτευση και οργή το δράμα των προσφύγων που ξεριζώνονται από τα σπίτια και τους τόπους τους για να βρουν μία καλύτερη ζωή σ άλλους προορισμούς, σ άλλες πατρίδες. Στην απέλπιδα αυτή προσπάθειά τους ριψοκινδυνεύουν τα πάντα, ακόμα και την ίδια τους τη ζωή. Η Μεσόγειος θα μείνει στην παγκόσμια ιστορία ως η θάλασσα της ντροπής, η θάλασσα νεκροταφείο χιλιάδων ανθρώπων. Η Μεσόγειος θα παραμείνει στην ιστορία της ανθρωπότητας ως ο χώρος που συμβολίζει την αποτυχία του πολιτισμένου κόσμου να κατανοήσει, να συνεργαστεί και να δώσει λύσεις σ ένα τεράστια κοινωνικό, πολιτικό και ανθρωπιστικό θέμα. Κάθε μέρα, αντικρίζοντας αυτές τις δραματικές εικόνες των προσφύγων, έρχεται στο μυαλό μου ο ξεριζωμός του 1974, οι χιλιάδες Κύπριοι πρόσφυγες που εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους και αναζήτησαν με όσα μπόρεσαν να μεταφέρουν μία γη για να τους δεχτεί, έναν χώρο να νιώσουν ασφάλεια και σιγουριά. Οι εικόνες αυτές της απελπισίας και της καταστροφής μας μεταφέρουν νοερά στο 1974, όπου χιλιάδες πρόσφυγες με μερικά ρούχα στο χέρι και τα μικρά παιδιά τους στην αγκαλιά της μάνας τους έτρεχαν να σωθούν και να βρουν προσωρινά, έτσι πίστευαν, έναν τόπο για να στεγαστούν μέχρι να περάσει η μπόρα. Η προσωρινότητα έγινε μονιμότητα. Οι σκέψεις μας και οι ευχές μας συνοδεύουν τους πρόσφυγες όλου του κόσμου. Πράγματι, οι σκηνές που παρακολουθούμε καθημερινά είναι συγκλονιστικές, απίστευτες. Μας παραπέμπουν στη λίθινη εποχή, σε βάρβαρες εποχές αγρίων και όχι πολιτισμένων ανθρώπων, πολιτισμένων λαών και εθνών. Δυστυχώς, η εύπορη, ευαίσθητη, ανθρώπινη και γεμάτη με αλληλεγγύη Ευρώπη, η Ευρώπη των ανθρώπινων δικαιωμάτων, αποδείχτηκε ακόμα μία φορά κατώτερη των περιστάσεων. Η Ευρώπη της προνοητικότητας, των χιλιάδων τεχνοκρατών στις Βρυξέλλες και στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες απέτυχε να διαχειριστεί ανθρώπινα, ευαίσθητα, ομαδικά και οργανωτικά το τεράστιο αυτό θέμα. Απέτυχε να προβλέψει το μέγεθος της επερχόμενης προσφυγικής εισβολής. Η Ευρώπη τάχθηκε στο πλευρό των Αμερικανών, όταν αυτοί έβαλαν φωτιά στο Ιράκ, στη Λιβύη, στη Συρία και σ άλλες χώρες και περιοχές του αραβικού κόσμου. Η Αμερική άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου. Έσπειρε ανέμους και θερίζει θύελλες. Το μόνο, όμως, ότι τις θύελλες καλείται να θερίσει η Ευρώπη. Το απέραντο αυτό μεταναστευτικό και προσφυγικό κύμα είναι το αποτέλεσμα μιας αχρείαστης και επικίνδυνης αμερικανικής και νατοϊκής επιθετικής πολιτικής, στην περιοχή της οποίας τα αρχικά προσχήματα και αιτίες διαψεύστηκαν αργότερα πανηγυρικά. Τι να πει κανείς. Αντί οι πιο φτωχές χώρες να βοηθηθούν σ όλους τους τομείς για να μπορούν οι κάτοικοί τους να ζουν με αξιοπρέπεια στον τόπο που γεννήθηκαν οι πολιτικές των αδίστακτων οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων, καταστρέφουν χώρες και λαούς και δημιουργούν ατέλειωτη δυστυχία, ατέλειωτη αλλά και επικίνδυνη προσφυγιά. Η πρωτόγνωρη και ασύλληπτου μεγέθους δραματική αυτή κατάσταση πρέπει να αφυπνίσει όλο τον κόσμο. Να αναζητήσει τις αιτίες. Να βρει τους ενόχους. Να διερωτηθεί για το μέλλον της Ευρώπης των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της ανθρωπότητας. Να ζητήσει δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια για όλους τους ανθρώπους. Να δείξει συμπόνια, αλληλεγγύη, φιλία, ανθρωπιά σ όλους τους αδικημένους του κόσμου. Να καταραστεί τους αιτίους αυτών των δραματικών γεγονότων. Οι Κύπριοι, ιδιαίτερα οι πρόσφυγες με μία παράδοση ευαισθησίας, φιλίας και ανθρωπιάς, παρακολουθούν με ανείπωτη αγωνία και πόνο τη μεγάλη προσφυγική πορεία των εκατομμυρίων αυτών ανθρώπων. Παρακολουθούν με προβληματισμό, αμηχανία και ασύλληπτη λύπη τη δραματική ιστορική έξοδο εκατομμυρίων ανθρώπων από τις πατρίδες τους για να σωθούν από τον πόλεμο και από τη δυστυχία. Οι καθημερινές εικόνες από τα μέτωπα της προσφυγιάς μας συγκλονίζουν και μας εξοργίζουν. Η Ευρώπη απουσιάζει προκλητικά από τις ιστορικές αυτές στιγμές. Η Ευρώπη ερίζει και δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες της. Η Ευρώπη βουλιάζει μέρα με τη μέρα στο βούρκο της ανυποληψίας, υποκρισίας, ανευθυνότητας, ανικανότητας και των αμαρτιών της. Η Ευρώπη η Ευρώπη μας δεν δικαίωσε τις προσδοκίες και τα οράματά μας Μας ξεγέλασε Δεν τήρησε τις υποσχέσεις της Ο Ανδρέας Μουσκάλλης είναι προπονητής ποδοσφαίρου. Ο κύκλος των επισκέψεων κορυφαίων υπουργών Εξωτερικών στη Λευκωσία (Στάινμαγιερ, Χάμοντ, Κέρι, Λαβρόφ, Γ. Γι, προηγήθηκε η Φ. Μογκερίνι) δείχνει ότι η συζήτηση σχετικά με την επίλυση του Κυπριακού βρίσκεται στην πρώτη σειρά των θεμάτων επικαιρότητας της διεθνούς κοινότητας. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά ως ένα βαθμό την πρόοδο που έχει συντελεστεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και τη θέληση ισχυρών παικτών της διεθνούς σκηνής να δώσουν ώθηση στο τελικό στάδιο, καθώς τα δύσκολα θέματα τυγχάνουν διαπραγμάτευσης στην παρούσα φάση. Θεωρώ ότι αυτές οι επισκέψεις είναι πολύ χρήσιμες. Κυρίως για τους εξής λόγους: Α. Σε έναν κόσμο αλληλεξάρτησης, η διεθνής στήριξη δείχνει ότι μία ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού θα λειτουργεί μέσα σε ένα ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον, έτοιμο να συμβάλει στην ουσιαστική εξέλιξη των πραγμάτων. Ο Γερμανός ΥΠΕΞ Φ. Στάινμαγιερ δήλωσε στις 16 Νοεμβρίου ότι «η Γερμανία θέλει να κάνει ό,τι είναι δυνατόν προκειμένου να στηρίξει αυτή τη διαδικασία. Μία λύση στο κυπριακό ζήτημα θα έστελλε ένα μήνυμα προς ολόκληρη την περιοχή πέρα από τα σύνορα της χώρας και ότι αυτός είναι ο λόγος που η Γερμανία και η Ε.Ε. παρακολουθούν τη διαδικασία με τόσο μεγάλο ενδιαφέρον». Ο Βρετανός ΥΠΕΞ Φ. Χάμοντ σημείωσε στις 19 Νοεμβρίου ότι «είναι προφανές ότι όλη η διεθνής κοινότητα επιθυμεί διακαώς λύση. Εργαζόμαστε με όποιον τρόπο μπορούμε για να υποστηρίξουμε τις δύο κοινότητες στην προσπάθειά τους να βρουν λύση σε αυτό το μακρόχρονο πρόβλημα. Είμαι αισιόδοξος». Β. Πιθανόν αυτή η στήριξη να συνδέεται με την επιθυμία ισχυρών πρωτευουσών να στηρίξουν οικονομικά μία λύση καθώς το ζήτημα αυτό παραμένει ανοικτό. Ειδικότερα, πρώτα σε σχέση με το κόστος ανοικοδόμησης της λύσης και τις προετοιμασίες που αυτό απαιτεί, και μετά σε σχέση με το πρόγραμμα σταθεροποίησης που εφαρμόζεται στη νήσο αυτή την περίοδο με «διπλό» τρόπο: από την Τρόικα (ΕΚΤ, Ε.Ε., ΔΝΤ) στην περιοχή που Ο κύκλος των πρόθυμων ΥΠΕΞ ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία και από την Άγκυρα στην τ/κ κοινότητα, με ανάλογης κατεύθυνσης πρόνοιες και στόχους. Το ζήτημα έχει πολλές διαστάσεις (μελέτες, υποδομές, έργα δημόσιου χαρακτήρα, ανοικοδόμηση ιδιωτικού χώρου, αποζημιώσεις, ανταλλαγές στο περιουσιακό κ.λπ.) γεγονός που το καθιστά εξαιρετικά σοβαρό. Από την καλή προετοιμασία πάνω σε αυτό το ζήτημα θα προκύψει και η καλή λειτουργία στα στάδια εξέλιξης της λύσης σε όλα τα βασικά της σημεία. Γ. Οι επισκέψεις από την ομάδα των προθύμων ΥΠΕΞ στην Κύπρο αντανακλά ασφαλώς τη θέλησή τους για να έχουμε ένα σήμα αλλαγής στη νήσο σε μία περίοδο ιδιαίτερα σκληρή που συνδέεται με την τρομοκρατία, τη δράση του ISIL. Η παγκόσμια κινητοποίηση για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας συνδέεται, εκτός άλλων, Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ Δεν είναι η διαπραγμάτευση, ανόητε Στην αρχή σύμπας ο πολιτικός κόσμος κατηγορούσε τον κ. Γιώργο Παπανδρέου για κακή διαπραγμάτευση. Ο πρώτος πρωθυπουργός του μνημονίου ήταν πολύ «κουτόφραγκος» στις αντιλήψεις για να την φέρει στους γνήσιους κουτόφραγκους. Ετσι η χώρα δεν μπόρεσε να συνεχίσει το πάρτι της μεταπολίτευσης με πρωτογενή ελλείμματα 2 δισ. μηνιαίως. Κατόπιν ήρθε η σειρά του κ. Αντώνη Σαμαρά να γίνει «κακός διαπραγματευτής». Ο ίδιος μάλλον ήταν πολύ αστός για να μπορέσει να απειλήσει τους εταίρους και δανειστές με Grexit, ώστε να διατηρηθεί το «επίδομα έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία». Και μετά ήρθε η επτάμηνη διαπραγμάτευση με τα πουκάμισα έξω. Η χώρα κινδύνευσε με την απόλυτη καταστροφή, δηλαδή με Grexit διά του οποίου απειλούσαμε ως «καλοί διαπραγματευτές». Την γλιτώσαμε με σοβαρές ζημιές στην οικονομία, με κεφαλαιακούς ελέγχους και ουρές ηλικιωμένων στα ΑΤΜ για να παίρνουν 60 ευρώ ημερησίως. Ο κ. Βαρουφάκης έβαλε τα πουκάμισα μέσα και συνέχισε να κάνει ομιλίες ευτυχώς εξόδοις άλλων. Θα λέγαμε λοιπόν ότι είναι θεία δίκη οι κατηγορίες που εκτοξεύονται κατά του κ. Αλέξη Τσίπρα για κακή διαπραγμάτευση και υποχώρηση της κυβέρνησής του απέναντι στις αυθαίρετες κόκκινες γραμμές που είχε θέσει όχι μόνο ο ίδιος αλλά ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Κι έτσι το παραμύθι ότι το πρόβλημα της οικονομίας είναι διαπραγματευτικό και όχι δομικό συνεχίζεται. Τώρα ως πρόσχημα για να μην υπάρξει εθνική συνεννόηση για τα μεγάλα δομικά προβλήματα της χώρας. Ετσι οι πολίτες εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε όλο και πιο ακραίους, εκείνους δηλαδή που υπόσχονται να βρίσουν τους δανειστές, για να μας δανείσουν περισσότερα. Γράφαμε και παλιότερα ( ) Του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ πως η διαπραγμάτευση είναι πολύ μεγάλο πράγμα. Και γι αυτό εξαιρετικά ασαφές. Στην Ελλάδα έγινε κάτι σαν τον Θεό. Είναι πανταχού παρούσα στη δημόσια συζήτηση, καλλιεργώντας την ελπίδα ότι ένα καλό αλισβερίσι θα συνέχιζε να πληρώνει και τα πάντα. Ακόμη και το αλήστου μνήμης «επίδομα έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία». Ετσι, για κάθε επίπονο βήμα εξορθολογισμού της οικονομίας υπάρχει η εύκολη εξήγηση: «δεν έγινε καλή διαπραγμάτευση» και γι αυτό, π.χ., κόπηκαν οι πλασματικές υπερωρίες στον δημόσιο τομέα. Κανείς δεν συζητάει στα σοβαρά αν πρέπει να υπάρχουν εκατοντάδες άχρηστοι δημόσιοι οργανισμοί και φορείς. Ολοι μέμφονται την «κακή διαπραγμάτευση» που μας αναγκάζει να τους κλείσουμε αν και όταν τους κλείσουμε. Δυστυχώς η οικονομική πραγματικότητα δεν βελτιώνεται με «σου πα, μου πες». Αντιθέτως, χειροτερεύει. Η πολύ καλή διαπραγμάτευση ΑSSOCIATED PRESS και με την προσπάθεια επίλυσης προβλημάτων στην πιο ταραγμένη περοχή του πλανήτη, όπως το Συριακό και το Μεσανατολικό και στην ευρεία γειτονιά μας, το Κυπριακό. Ένα μήνυμα αλλαγής από τη Λευκωσία, ένα μήνυμα μετάβασης από την αστάθεια στη σταθερότητα, ισούται με δημιουργική συμβολή της νήσου στη γενικότερη προσπάθεια για διεύρυνση του κύκλου των χωρών που θα αποτελούν παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή. Η ένταξη της νήσου στον κύκλο των χωρών που παρέχουν ασφάλεια στο παγκόσμιο σύστημα σε μία περίοδο εντάσεων αποτελεί έναν κεντρικό στόχο ισχυρών δυνάμεων που ταυτίζεται πλήρως με τα κυπριακά συμφέροντα. Δ. Η διευρυμένη και συνεργαζόμενη υποστήριξη (Ε.Ε., ΟΗΕ, ΗΠΑ, Ρωσίας, Μ. Βρετανίας, Γερμανίας, Γαλλίας, Κίνας) σε ανοικτά διεθνή ζητήματα διαθέτει ένα σημαντικό καλό προηγούμενο, όπως η λύση σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στις 14 Ιουλίου Αυτή η επιτυχία έδειξε ότι η πολυμερής φόρμουλα δουλεύει καλύτερα και παράγει πιο ανθεκτικό αποτέλεσμα. Η συνεργασία των μεγάλων χωρών στην επιδίωξη λύσεων έχει επιτύχει στο Ιράν, ωστόσο, αυτή δεν έχει λειτουργήσει ακόμα στην περίπτωση της Συρίας. Η Κύπρος έχει τις προϋποθέσεις να ανήκει στην κατηγορία της «φόρμουλας Ιράν», καθώς οι μεγάλεις δυνάμεις φαίνεται σε αυτό το χρονικό στάδιο να διαθέτουν συγκλίνοντα συμφέροντα στην αναζήτηση λύσης στην κυπριακή περίπτωση. Ε. Μείζον παραμένει το ζήτημα της συμβολής του Λονδίνου στην υπό εξέλιξη διαπραγμάτευση. Ο Βρετανός ΥΠΕΞ κατέστησε σαφές στη Λευκωσία ότι δεν επιθυμεί να κρατήσει τη χώρα του στο σύστημα των εγγυήσεων του 1960, μία εξέλιξη ιδιαίτερα σημαντική καθώς σχετικά σύντομα οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων στη Λευκωσία θα θέσουν προς συζήτηση το κεφάλαιο «ασφάλεια-εγγυήσεις». Αυτό οικοδομεί ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον στη διεκδίκηση του στόχου για τερματισμό του αναχρονιστικού συστήματος του 1960 και στη δημιουργία ενός πλέγματος ασφαλείας μέσα στο περιβάλλον που αναπτύσσουν η Ε.Ε. και ο ΟΗΕ. Θετική, επίσης, παραμένει η πρόθεση του Λονδίνου για επιστροφή της περιοχής που καλύπτει σήμερα η βάση της Δεκέλειας στην επανενωμένη Κύπρο. Στ. Οι επισκέψεις των ΥΠΕΞ των μεγάλων χωρών στη Λευκωσία συνιστούν ένα μήνυμα αλληλεγγύης στους Κύπριους πολίτες. Το μήνυμα επιχειρεί να αποδυναμώσει τους δισταγμούς και τις υπαρκτές αμφιβολίες σχετικά με την εφαρμογή της λύσης, στέλλοντας σαφές μήνυμα ότι η διαδικασία επίλυσης θα εξελίσσεται σε ένα ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον που εκδηλώνει ισχυρό ενδιαφέρον για να επιτύχει το όλο εγχείρημα. Αυτό το ευκρινές σήμα ενθάρρυνσης προς τους Κύπριους πολίτες χρειάζεται να τύχει μιας πιο ισχυρής παρουσίασης στον δημόσιο διάλογο. που έκαναν όλες οι κυβερνήσεις ανέβαλε μέτρα απελευθέρωσης της οικονομίας, χαντάκωσε τις προοπτικές της, μετέθεσε τα βάρη στους ασθενέστερους, δηλαδή εκείνους που δεν έχουν πολιτική ισχύ και τέλος μείναμε μόνοι σε μνημόνιο. Ακόμη και η Κύπρος έκανε όλες τις αναγκαίες προσαρμογές και ετοιμάζεται για την τελική αξιολόγηση και την έξοδο στις αγορές. Το πρόβλημα λοιπόν της κυβέρνησης του κ. Τσίπρα δεν είναι το έλλειμμα διαπραγμάτευσης για να αναβληθούν ακόμη μια φορά όσα πρέπει να γίνουν. Είναι το έλλειμμα θέλησης να πραγματοποιήσει όσα συμφωνεί, εξασφαλίζοντας έτσι ότι η οικονομία θα παραμείνει σε ύφεση, η συμπιεσμένη οικονομική δυναμική της χώρας δεν θα ξεδιπλωθεί και η χώρα θα παραμείνει σε μνημόνιο και με το παράπονο «ε, ρε πόσο καλά θα περνούσαμε αν κάναμε μια καλή διαπραγμάτευση». ΤΤΙΡ: Ευλογία ή κατάρα για τους λαούς της Ε.Ε.; Τ ο τελευταίο διάστημα αναπτύσσεται μεγάλος προβληματισμός για τη φιλοσοφία και τους πραγματικούς στόχους της προσπάθειας για εμπορική συμφωνία ενοποίησης των αγορών της Ευρωπαικής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Πρόκειται για τη νέα Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (ΤΤΙΡ) μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. Ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο που δεν έχουμε καμιά αμφιβολία ότι θα προωθηθεί, όταν καταλήξουν οι ισχυροί του πλανήτη, στο πλαίσιο που θα διέπει την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων. Αυτή η ΤΤΙΡ αποτελεί σύμφωνα με διεθνολόγους και οικονομικούς αναλυτές τη συνθήκη που θα διέπει τις ελεύθερες συναλλαγές και επενδύσεις, βασικός στόχος Του ΝΙΚΟΥ ΚΕΤΤΗΡΟΥ των οποίων θα είναι η άρση των ρυθμιστικών «φραγμών». Τι είναι, όμως, αυτοί οι «φραγμοί», οι οποίοι θα πρέπει να αρθούν; Είναι, μήπως, κάποια από τα βασικά κοινωνικά δικαιώματα; Μήπως στόχος αυτής της «άρσης των ρυθμιστικών φραγμών» είναι η συμπίεση, ακόμη περισσότερο, των εργασιακών δικαιωμάτων, η χαλάρωση των κανονισμών στους τομείς του περιβάλλοντος, της ασφάλειας των τροφίμων και η απελευθέρωση της αγοράς των υπηρεσιών σε βασικούς και ζωτικούς τομείς, όπως η υγεία, η παιδεία και το νερό; Οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία ξεκίνησαν από το 2013, με βασικούς άξονες την εξάλειψη τελών και δασμών μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ, την άρση των εμποδίων στις εμπορικές συναλλαγές και την εναρμόνιση κανονισμών και ρυθμίσεων. Βασικό χαρακτηριστικό της συμφωνίας, είναι πως από την έναρξη των διαπραγματεύσεων επικρατεί άκρα μυστικότητα και μόνο από διαρροές ανώνυμων πηγών έχουν γίνει γνωστές ορισμένες πρόνοιες. Κάποιοι εκφράζουν, μάλιστα, την έντονη ανησυχία ότι η ΤΤΙΡ συνιστά απειλή για τη δημοκρατία, καθώς, όπως αναφέρεται, μία εταιρεία θα μπορεί να αποκτήσει νομική υπόσταση ισοδύναμη με ένα κράτος και, παρακάμπτοντας την εθνική νομοθεσία, να προσφεύγει στο Σύστημα Επίλυσης Διαφορών Επενδυτή- Κράτους (αναφέρεται προφανώς στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης), απαιτώντας αποζημιώσεις εάν το κράτος νομοθετήσει, για παράδειγμα, προς όφελος δικαιωμάτων των πολιτών ή της δημόσιας υγείας, και η εταιρεία θεωρήσει ότι η νομοθεσία αυτή την απειλεί ή τη βλάπτει οικονομικά. Τονίζεται, επίσης, η ανησυχία ότι στο πλαίσιο της συγκεκριμένης συμφωνίας, η υγεία, η παιδεία, η διαχείριση του νερού, η ενέργεια, οι συγκοινωνίες κ.λπ., θα αντιμετωπίζονται, πλέον, ως καθαρά εμπορεύσιμα και όχι ως κοινωνικά αγαθά. Σημειώνεται, επίσης, ο κίνδυνος σε ό,τι αφορά στον έλεγχο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Θα απελευθερωθούν οι μεταφορές χρημάτων για μεγάλες επενδύσεις, δυσκολεύοντας έτσι τον έλεγχο της ροής κεφαλαίων; Θα καταργηθεί ο έλεγχος των πληρωμών μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών-Ευρωπαϊκής Ένωσης για αγαθά και υπηρεσιές, όπως, επίσης, και των πληρωμών που αφορούν σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες; Εκφράστηκε η θέση ότι με τις πρόνοιες της εν λόγω συμφωνίας θα κλείσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, λόγω μειωμένων δυνατοτήτων αντοχής στον ανταγωνισμό που θα δεχθούν από μεγάλες επιχειρήσεις, στο πλαίσιο μιας πολύ πιο μεγάλης αγοράς. Η συμφωνία, προειδοποιούν όσοι αντιτίθενται σε αυτήν, θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών και αμερικανικών πολυεθνικών εταιρειών, συμβάλλοντας στην εξάλειψη κάθε πιθανού εμπορίου που θέτει περιορισμούς στα κέρδη τους. Δεν πρόκειται, λοιπόν, για μία απλή εμπορική συμφωνία, αλλά για μία γεωπολιτική συμφωνία, η οποία πιθανόν θα αλλάξει τις ροές του παγκόσμιου εμπορίου. Οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να απαιτήσουν αναλυτική ενημέρωση για το ακριβές περιεχόμενο των συνομιλιών.

15 15- EPIKAIROTHTA_Master_cy 27/11/15 23:16 Page 15 Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 15 Ενα κοίτασμα που αλλάζει τον ενεργειακό σχεδιασμό Η περίπτωση του «Ζορ» και οι τέσσερις λύσεις για Ισραήλ, Αιγύπτο, Κύπρο και Ελλάδα Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ Σε επαναπροσδιορισμό του ενεργειακού σχεδιασμού στην ανατολική Μεσόγειο, που συμπαρασύρει την Κύπρο και υπό προϋποθέσεις την Ελλάδα, οδηγεί η ανακάλυψη του κοιτάσματος φυσικού αερίου Ζορ στην Αίγυπτο. Η ανακάλυψη και ο προσδιορισμός του από την ιταλική εταιρεία ENI, τον περασμένο Αύγουστο, έγινε αφορμή για πολλές επαφές, προκειμένου να διερευνηθεί πώς μπορεί να γίνει η συνδυαστική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που υπάρχουν σε Αίγυπτο, Ισραήλ και Κύπρο. Από την προσοχή της Αθήνας δεν πέρασε απαρατήρητη η περιοδεία του επικεφαλής της ENI Κλαούντιο Ντεσκάλτσι στην περιοχή. Ο κ. Ντεσκάλτσι συναντήθηκε κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα, διαδοχικά, με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδη, τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, συζητώντας μαζί τους τις διάφορες δυνατότητες που υπάρχουν για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) των τριών χωρών. Ο ενεργειακός σχεδιασμός στην ευρύτερη περιοχή συζητήθηκε και κατά την επίσκεψη του κ. Αλέξη Τσίπρα στο Ισραήλ, όπου ο κ. Νετανιάχου έθεσε και στον Ελληνα πρωθυπουργό τις πρωτοβουλίες και τα βήματα που προτίθεται να ακολουθήσει. Οι συγκεκριμένες διασταυρούμενες επαφές είναι, φυσικά, σε γνώση και της Αθήνας και παρακολουθούνται στενότατα από το υπουργείο Εξωτερικών και τον κ. Ν. Κοτζιά. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα οποία συγκεντρώνει η ελληνική διπλωματία, διαμορφώνονται τέσσερα βασικά σενάρια που εξετάζονται από το Ισραήλ, την Κύπρο, την Αίγυπτο και την Ελλάδα. Η «Κ» αποκαλύπτει σήμερα την ανάλυση στην οποία έχουν προχωρήσει οι αρμόδιες διπλωματικές αρχές. Πρώτη λύση: Να χρησιμοποιηθεί ο ήδη υπάρχων αγωγός, ο οποίος συνδέει το Ισραήλ με την Αίγυπτο. Εφόσον προκριθεί αυτή η λύση, το φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα Αφροδίτη (Κύπρος) και Λεβιάθαν (Ισραήλ), καθώς επίσης και το μικρότερο Ταμάρ (Ισραήλ), θα μεταφέρεται μέσω του συγκεκριμένου αγωγού στη Δαμιέττη της Αιγύπτου, όπου υπάρχει ήδη σταθμός υγροποίησης φυσικού αερίου (LNG-Liquified Natural Gas). Στο λιμάνι της Δαμιέττης θα καταλήγει και ο μελλοντικός αγωγός που θα οδηγεί το φυσικό αέριο από το κοίτασμα Ζορ εντός της βορειοδυτικής ΑΟΖ της Αιγύπτου και από εκεί προς την αιγυπτιακή ενδοχώρα. Είναι γνωστό ότι οι Αιγύπτιοι επιθυμούν να καλύψουν με το τεραστίων διαστάσεων κοίτασμα Ζορ τις αυξημένες ανάγκες της χώρας τους. Το συγκεκριμένο σενάριο συζήτησαν ενδελεχώς κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στην Ιερουσαλήμ οι κ. Νετανιάχου και Αναστασιάδης. Σε περίπτωση προώθησης αυτής της λύσης, η ιταλική ENI δεν θα αποτελέσει τη μοναδική εταιρεία που θα εμπλακεί στην άντληση και τη διακίνηση των κοιτασμάτων της περιοχής. Εκ των πραγμάτων αναμένεται να εμπλακούν η αμερικανική Noble, η ισραηλινή Delec και η βρετανική BG. Δεύτερη λύση: Η δημιουργία τερματικού σταθμού υγροποίησης στην Κύπρο. Από εκεί θα μεταφέρεται με ειδικά πλοία προς τα λιμάνια που διαθέτουν τους απαραίτητους σταθμούς αποϋγροποίησης του LNG. Στο συγκεκριμένο σενάριο λαμβάνεται υπόψη το ενδεχόμενο να μεταφερθούν και τα αιγυπτιακά κοιτάσματα από το πλεόνασμα που πιθανώς προκύψει μετά την κάλυψη των αναγκών της Αιγύπτου. Στις επαφές Νετανιάχου-Αναστασιάδη δεν έγινε αναφορά στο συγκεκριμένο σενάριο, το οποίο θεωρείται και το πλέον αδύναμο τόσο από τις εμπλεκόμενες πλευρές όσο και από την ιταλική εταιρεία ENI. Τρίτη λύση: Η τρίτη εναλλακτική συνιστά εν πολλοίς σύλληψη των Γάλλων της Edisson. Πρόκειται για την πρόταση κατασκευής ενός αγωγού που θα συνδέει Κύπρο - Κρήτη - ηπειρωτική Ελλάδα (πιθανότατα Πελοπόννησο). Οι Ιταλοί της ENI δεν είναι ιδιαιτέρως θετικοί επί της συγκεκριμένης λύσης, ωστόσο οι Γάλλοι της Edisson πραγματοποιούν αυτήν τη στιγμή μελέτη σκοπιμότητας (feasibility study) με την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχει εντάξει το σχέδιο ως ένα από τα Ευρωπαϊκά Ενεργειακά Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI - Projects of Common Interests). Αν και οι Ισραηλινοί θεωρούν ότι το συγκεκριμένο εγχείρημα δεν έχει μεγάλες πιθανότητες υλοποίησης, θα το υποστήριζαν εφόσον η Ε.Ε. το χρηματοδοτούσε. Και τούτο διότι θεωρούν ότι με αυτό το έργο θα επιτύγχαναν την απευθείας διασύνδεσή τους με την αγορά της Ε.Ε., εξασφαλίζοντας στρατηγικά πλεονεκτήματα, κάτι που, σύμφωνα με πληροφορίες, αναφέρθηκε ακροθιγώς και στην πρόσφατη συνάντηση Νετανιάχου-Αναστασιάδη. Τέταρτη λύση: Πρόκειται για τη λύση μεταφοράς του φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας. Οσοι παρακολουθούν στενά τις συζητήσεις γύρω από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου, γνωρίζουν ότι η συγκεκριμένη λύση είναι ευκολότερη και φθηνότερη, ωστόσο δεν συμβαδίζει με τη γεωπολιτική κατάσταση της περιοχής και την κάκιστη σχέση Ισραήλ και Τουρκίας. Με δεδομένη τη βούληση της Ιταλίας να διαδραματίσει (μέσω της ENI) ρόλο στην περιοχή, ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι έθεσε, προ μηνών, το ζήτημα στον κ. Νετανιάχου, ο οποίος όμως επανέλαβε την παγίως αρνητική θέση του Ισραήλ επί του συγκεκριμένου σεναρίου. Είναι σαφές ότι, μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους στη μεθόριο Συρίας-Τουρκίας, η πιθανότητα κατασκευής ενός αγωγού στη γειτονική χώρα απομακρύνεται ακόμη περισσότερο. Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου αναμένεται να αποτελέσει κεντρικό ζήτημα κατά την τριμερή σύσκεψη Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ τον Ιανουάριο. Οι επαφές της Κύπρου με το Ισραήλ είναι τακτικότατες και πολύ στενές, με σκοπό, μεταξύ άλλων, να διευθετηθούν και κάποιες μικρές διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις δύο χώρες για τον ακριβή προσδιορισμό της θέσης των κοιτασμάτων.

16 16-GNOMES ELLADA_Master_cy 28/11/15 00:00 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 29 Nοεμβρίου 2015 Ο υπερόπτης Σουλτάνος Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω πέντε Τούρκους πρωθυπουργούς. Ο καθένας είχε το στυλ του, αλλά κανείς δεν προέβαλλε τη «ζωώδη δύναμη» του Ταγίπ Ερντογάν. Ο Ετσεβίτ ήταν ένας περίεργος συνδυασμός πολιτικού και διανοουμένου, ο οποίος ένιωθε ενοχές για την εισβολή στην Κύπρο και προσπαθούσε πάντοτε να αποδείξει ότι είναι υπέρμαχος των καλών ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η Τσιλέρ ήταν απλώς αλαζών και άσχετη, γι αυτό και εξαφανίστηκε από την πολιτική σκηνή. Ο Γιλμάζ ήταν ένας άχρωμος, «γκρίζος» πολιτικός και όμηρος του βαθέος κράτους και της γραφειοκρατίας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ μία συνέντευξη μαζί του. Οταν έφτασε η ώρα να συζητήσουμε για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, κάποιος που στεκόταν πίσω μου του έδειχνε ένα χαρτί. Διέκοψε τη ροή της συνέντευξης και μου είπε: «Α ναι, να μην ξεχάσω, υπάρχει και το πολύ σοβαρό θέμα των γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο». Το βαθύ κράτος είχε υπαγορεύσει το πρόσθετο, εκτός σειράς, σχόλιο. Ο Ντεμιρέλ ήταν μια «αλεπού» παλαιάς κοπής, ευγενής, «πασάς», αλλά και πολύ εξοικειωμένος με τον δυτικό τρόπο συνδιαλλαγής, μια τουρκική εκδοχή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Ο Ερντογάν είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Την πρώτη φορά που τον συνάντησα, ήταν στο πλαίσιο μιας συνάντησης του «Νταβός» στη Νέα Υόρκη, το Καθόταν σε ένα τραπέζι με δύο συνεργάτες του και παρακολουθούσε αμίλητος. Δεν μιλούσε αγγλικά και όλοι ψιθύριζαν γύρω του: «Αυτός είναι ο ανερχόμενος ισλαμιστής Τούρκος πολιτικός, έχει πολύ μέλλον». Την επόμενη φορά που τον συνάντησα ήταν στα γραφεία του κόμματός του, σε μια φτωχική γειτονιά στην Κωνσταντινούπολη. Το κτίριο έμοιαζε με εργατική πολυκατοικία. Ο ίδιος ήταν μαζεμένος, περιοριζόταν σε πολύ γενικόλογες απαντήσεις και δεν έμοιαζε να τον ενδιαφέρει και πολύ η Ελλάδα ως θέμα. Πέρασαν πάλι μερικά χρόνια και τον Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ συνάντησα για μια συνέντευξη στο περιθώριο του Νταβός. Ηταν πολύ διαφορετικός. Δεν είχε καθόλου υπομονή, άρχιζε να κοιτάζει αυστηρά στις δύσκολες ερωτήσεις και ήταν σαφές πλέον ότι ήταν «Σουλτάνος» κανονικός και με τη βούλα. Οι επιτελείς και οι αυλικοί τον αντιμετώπιζαν με δέος και λίγο φόβο. Η συνέντευξη διεκόπη σχετικά πρόωρα. Δεν ήμουν σίγουρος αν ήταν επειδή, όπως μου ελέχθη, δεν προλάβαινε να πετάξει το ελικόπτερο έως το αεροδρόμιο της Ζυρίχης ή αν οι ερωτήσεις πέρασαν μια αόρατη κόκκινη γραμμή. Η τελευταία φορά που τον είδα ήταν στα γραφεία του κόμματός του στην Πόλη. «Ουάου», που θα έλεγε κι ένας πρώην υπουργός. Πόσο μεγάλη ήταν η διαφορά από εκείνη τη συνάντηση στη φτωχογειτονιά όπου βρίσκονταν τα παλιά γραφεία. Το κτίριο έμοιαζε περισσότερο με ξενοδοχείο τύπου Ritz Carlton παρά με κομματικό αρχηγείο: μπουαζερί παντού, ψηλοτάβανα δωμάτια και βαριές κουρτίνες που ταίριαζαν σε παλάτι. Η αυλή και το επιτελείο είχαν αυγατίσει εντυπωσιακά. Το ίδιο και η έλλειψη υπομονής και συγκέντρωσης από την πλευρά του. Οι απαντήσεις έμοιαζαν με μονολόγους του Φιντέλ Κάστρο. Οταν η ερώτηση δεν του άρεσε, έβλεπες τη δυσφορία στο πρόσωπό του. Εφυγα από εκεί πολύ προβληματισμένος. Είχα ακούσει από Τούρκους και Δυτικούς φίλους πόσο έχει αλλάξει ο «πασάς», ότι η υπεροψία του είναι ανεξέλεγκτη και ότι βλέπει τον εαυτό του σε ρόλο νεοοθωμανού ηγέτη. Ορισμένοι απέδιδαν, μάλιστα, τα νεύρα, την έλλειψη υπομονής και την αλαζονεία και στα φάρμακα που έπαιρνε τότε λόγω ενός σοβαρού προβλήματος υγείας. Στο νέο παλάτι δεν έχω πάει. Από τις φωτογραφίες, πάντως, και από τον αριθμό των φίλων Τούρκων δημοσιογράφων που έχουν χάσει τη δουλειά τους, καταλαβαίνω ότι ο Ερντογάν που πρωτογνώρισα, φοβισμένος και περιθωριακός το 2002, έχει αλλάξει ακόμη περισσότερο. Με ό,τι αυτό σημαίνει... Τα νέα Ρωσοτουρκικά Οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία υπήρξαν πάντα προβληματικές. Από τα μέσα του 16ου αιώνα έως την Εκστρατεία του Καυκάσου ( ) έχουν καταγραφεί δώδεκα πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ της Τσαρικής και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μόνον όταν οι δύο αυτοκρατορίες κατέρρευσαν, οι «δυνάμεις ανατροπής» που κατέκτησαν την εξουσία συνεργάσθηκαν για ικανό διάστημα, όταν οι Μπολσεβίκοι ενίσχυσαν τον Μουσταφά Κεμάλ με όπλα και χρυσό στον πόλεμό του εναντίον της Ελλάδος. Στη μακρά περίοδο της παρακμής η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε τη σταθερή υποστήριξη της Βρετανίας και από τα μέσα του περασμένου αιώνα εγγυητής της ασφαλείας και της ακεραιότητος της Τουρκίας υπήρξε το ΝΑΤΟ. Με την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη, οι σχέσεις της Μόσχας με την Αγκυρα αναπτύχθηκαν αλματωδώς. Σήμερα η Ρωσία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας, καλύπτει το 60% των ενεργειακών της αναγκών, και η χώρα αυτή είναι ο πρώτος προορισμός των Ρώσων τουριστών. Ολα αυτά καθώς επίσης και επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων διακυβεύονται επειδή η Αγκυρα κατέρριψε ένα ρωσικό πολεμικό αεροσκάφος, διότι, κατά τους ισχυρισμούς της, παραβίασε τον τουρκικό εναέριο χώρο για δέκα επτά δευτερόλεπτα. Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ένας αυταρχικός ηγέτης, εθνικιστής δίχως καμία αμφιβολία, απρόβλεπτος στις αντιδράσεις του όπως και ο Ρώσος ομόλογός του άλλωστε, ο κ. Βλαντιμίρ Πούτιν αλλά ασφαλώς δεν είναι αφελής. Ο χάρτης νοτίως της Τουρκίας στο Ιράκ και στη Συρία συγκεκριμένα, όπως διαμορφώθηκε με τη Συμφωνία της Λωζάννης και της Αγκυρας, αλλάζει. Οι παραδοσιακοί σύμμαχοι της Τουρκίας σε μία προσπάθεια να επιβάλουν την τάξη στο χάος που προέκυψε λόγω των παρεμβάσεών τους στην περιοχή ενισχύουν τους Κούρδους θανάσιμους εχθρούς της τουρκικής εδαφικής ακεραιότητος. Οι επιδιώξεις των Μεγάλων Δυτικών Δυνάμεων δεν εναρμονίζονται πλέον με εκείνες της Τουρκίας και λειτουργούν ενίοτε υπονομευτικά για τα συμφέροντα της Αγκυρας τόσο στην περιφέρεια όσο και στο εσωτερικό της χώρας. Ο κ. Ερντογάν δεν ήταν δυνατόν να έλθει σε ανοικτή ρήξη με τη Δύση επειδή συνεργάζεται με τους Κούρδους, ούτε και προσδοκούσε μία ένθερμη υποστήριξη του ΝΑΤΟ όταν αποφάσισε να εφαρμόσει τους κανόνες εμπλοκής που είχαν ως συνέπεια την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους. Αγνοούμε τη στρατηγική του Τούρκου προέδρου ήταν μία απόφαση υψηλού κινδύνου, αλλά δεν ήταν παρορμητική. Υπάρχουν όμως δεδομένα που δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει. Κατ αρχήν η έντονη αντιπαλότης κυρίως των ΗΠΑ με τη Ρωσία του κ. Πούτιν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η πρωτοβουλία του Γάλλου προέδρου κ. Φρανσουά Ολάντ για τη δημιουργία «μεγάλου συνασπισμού» υπό την ηγεσία του η έντονη στρατιωτική δραστηριοποίηση της Ρωσίας στη Συρία, με συνέπεια την ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων. Ολα αυτά ενδέχεται να καταστήσουν την Τουρκία στρατηγικό εταίρο πρώτης τάξεως με λόγο ισχυρό στην αναδιάταξη της περιοχής. Αλλά ο κ. Ερντογάν δεν είναι ο μόνος παίκτης. Υπάρχει και ο κ. Πούτιν, που ενώ δεν τρέφει ψευδαισθήσεις για αποκατάσταση του «σοβιετικού μεγαλείου», διατηρεί το δικαίωμα παρεμβάσεως στην περιοχή ζωτικών συμφερόντων της χώρας του. Το απέδειξε επιτυχώς στη Γεωργία, στην Ουκρανία με την προσάρτηση της Κριμαίας και το επιχειρεί σήμερα στη Συρία, ενώ η Δύση αυτοψυχαναλύεται. Επιδεινώνεται η καταιγίδα που πλήττει την Ευρώπη και κάθε μέρα αυξάνονται οι κίνδυνοι για την Ελλάδα. Στην αδυναμία μας να αντιμετωπίσουμε επαρκώς τα προβλήματά μας προστέθηκε η προσφυγική κρίση, εμπλεκόμαστε στα ρεύματα της διεθνούς τρομοκρατίας και περιμένουμε τις επιπτώσεις της έντασης μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας. Με σωστή διαχείριση αυτών των προκλήσεων, και λίγη τύχη, η Ελλάδα θα μπορούσε να ενισχύσει τη θέση της ως στυλοβάτιδος της ενωμένης Ευρώπης. Με τον πολιτικό κόσμο σε χαρακτηριστική αφασία, όμως, είναι ορατός ο κίνδυνος η χώρα μας να βρεθεί απομονωμένη και ανίσχυρη. Εάν η διένεξη μεταξύ Αγκυρας και Μόσχας μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους στη συριακή μεθόριο παραμείνει ελεγχόμενη, η Ελλάδα θα μπορούσε να επιδιώξει μερίδιο της αγοράς Ρώσων τουριστών που δεν θα απευθυνθούν στην Τουρκία, αλλά και επαναφορά ελληνικών προϊόντων στη ρωσική αγορά. Εάν επιδεινωθεί η κατάσταση, ουδείς γνωρίζει τι θα ακολουθήσει. Ηδη, την περασμένη εβδομάδα, εάν το ΝΑΤΟ δεν είχε ωθήσει την Τουρκία προς την αποκλιμάκωση της κρίσης, η χώρα μας, μαζί με τις άλλες χώρες-μέλη, θα είχε υποχρεωθεί να συστρατευθεί με Μαζεύονται μαύρα σύννεφα την Τουρκία εναντίον της Ρωσίας ή να εκφράσει την αντίθεσή της και να κρατήσει αποστάσεις από τη συλλογική απόφαση. Αυτό δεν κατέστη αναγκαίο. Από την άλλη, όμως, η «διακριτική» στάση του ΝΑΤΟ δείχνει ότι η συμμαχία μπορεί να λειτουργήσει α λα καρτ. (Η Ελλάδα ήταν η πρώτη που το διαπίστωσε αυτό, το 1974, με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, όταν το ΝΑΤΟ ισχυρίσθηκε ότι αδυνατούσε να εμπλακεί στη διένεξη δύο συμμάχων.) Στη σημερινή συγκυρία, το ΝΑΤΟ μπορεί να αποτελέσει μεγάλο κίνδυνο είτε εάν λειτουργήσει με αυτοματισμό, παρασύροντας τα μέλη του σε κάποια σύρραξη, είτε εάν φανεί ότι δεν τα προστατεύει. Είναι άγνωστο προς τα πού θα γείρει η Συμμαχία, και είναι απαραίτητο να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις η ελληνική κυβέρνηση. Με την έξαρση της τρομοκρατίας, η ανασφάλεια που εδραιώνεται στην καρδιά της Ευρώπης ήδη αλλάζει τη σχέση μεταξύ χωρώνμελών και βάζει φρένο στα ανοιχτά σύνορα, ένα από τα ουσιαστικά επιτεύγματα της Ενωσης. Εως τώρα οι έλεγχοι εντείνονται στα «εξωτερικά» σύνορα του «χώρου Σένγκεν», αλλά η Ελλάδα βρίσκεται εκτός του κορμού αυτού και σύντομα θα είναι σαν νησί αποκομμένο από την Ε.Ε. Η ειρωνεία είναι ότι οι περισσότεροι τρομοκράτες (αν Δίκην Κάτωνος του πρεσβυτέρου, η εδώ επιφυλλίδα κάθε Κυριακή επαναλαμβάνει μονότονα (επομένως και κουραστικά) ότι: Το λεγόμενο «πολιτικό σύστημα» έχει στην Ελλάδα σήμερα καταρρεύσει, η ελλαδική κοινωνία συντηρεί μόνο πλασματικά υποκατάστατα «κομμάτων» συντεχνίες που διαγκωνίζονται να διαχειριστούν (αυτό μόνο) την εξουσία. Πότε καταρρέει σε μια χώρα το πολιτικό σύστημα; Οταν αδυνατεί πια, ολοφάνερα, να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας, ακόμα και τις στοιχειωδέστερες. Οταν τα κόμματα δεν έχουν πολιτική ραχοκοκαλιά, αναζητούν ταυτότητα και ειδοποιό διαφορά σε χιλιοφθαρμένα ιδεολογικά ρητορεύματα, σε κενολογίες ψυχολογικού εντυπωσιασμού των αφελών. Η τέλεια απουσία πολιτικής ραχοκοκαλιάς (άρα και κοινωνικής εντιμότητας) αποκαλύφθηκε χειροπιαστά, όταν οι δύο, επί δεκαετίες αντίπαλοι πρωταγωνιστές της πολιτικής παντομίμας, ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., συγκρότησαν «κυβέρνηση συνεργασίας» (Σαμαρά - Βενιζέλου). Στην πρώτη φάση της συγκυβέρνησης μετείχε και η «Αριστερά», (Κουβέλης) οπότε η ολοκληρωτική απουσία πολιτικών διαφοροποιήσεων κατέστη «κραγμένη» και αδιάντροπη, συγκεφαλαιωμένη στη διαβόητη «ποσόστωση» της μοιρασιάς των ρουσφετιών: Από αγανάκτηση και οργή για την πολύχρονη εξαπάτησή τους οι Ελλαδίτες ψηφοφόροι χάρισαν αιφνίδια την εξουσία στον ΣΥΡΙΖΑ. Για να αποκαλυφθεί πολιτικά ασπόνδυλο και αυτό το με τεχνητές συγκολλήσεις συνονθύλευμα των «ριζοσπαστών» της Αριστεράς. Μια ευφάνταστη «παρεούλα» ευφυών οικονομολόγων ξεκίνησε, με παιδαριώδη δονκιχωτισμό και πατώντας στον παντελώς διαβρωμένο από τη σήψη ελλαδικό κρατικό ερειπιώνα, να αντιπαλαίψει την παγκοσμιοποιημένη πια παντοδυναμία του αχαλίνωτου καπιταλισμού. Η πολιτική νηπιότητα του εγχειρήματος ήταν κραυγαλέα. Απέδειξε και τον ΣΥΡΙΖΑ απολύτως ταυτισμένο με τη διαχειριστική τής εξουσίας εκδοχή της πολιτικής, δηλαδή εξίσου στερημένου τη ραχοκοκαλιά ρεαλιστικών κοινωνικών στοχεύσεων. Πιο συγκεκριμένα: Δεν διανοήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ όπως δεν είχε διανοηθεί και η πρασινογάλαζη Πασοκαρία, ότι το ζητούμενο της ανάκαμψης από την εφιαλτική καταστροφή δεν ήταν συνάρτηση παλικαρισμών στην αναμέτρηση με τους δανειστές, αλλά συνάρτηση τολμηρών ανατάξεων του κρατικού μηχανισμού, των δομών, των θεσμών, των λειτουργιών ενός δημόσιου βίου ολοκληρωτικά και εξευτελιστικά υποταγμένου στο πελατειακό κατεστημένο της κομματοκρατίας. Η αυτοαναίρεση της Αριστεράς είναι ο αυτοηδονισμός της με ρητορεύματα. Οπως και η αυτοαναίρεση της πολιτικής είναι ο αυτοηδονισμός με τη διαχείριση της εξουσίας. Οταν μιλάμε για πολιτική «ραχοκοκαλιά» ενός κόμματος ή ενός αρχηγού, αναφερόμαστε σε καίριους στόχους εξυπηρέτησης κοινωνικών αναγκών, δημιουργίας θεσμών ή πραγματοποίησης έργων που βελτιώνουν το συνολικό επίπεδο (την ποιότητα) ζωής του κοινωνικού σώματος. Και με εναργείς παραδειγματικές εικόνες: Πολιτική ραχοκοκαλιά είχε ο Χαρίλαος Τρικούπης, που έφτιαξε σιδηροδρομικό δίκτυο στην Ελλάδα. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, που πέτυχε τον εξηλεκτρισμό ολόκληρης της χώρας. Ο Ελεύθεριος Βενιζέλος, που ίδρυσε το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ο Ιωάννης Μεταξάς, που ίδρυσε το Ιδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κ.ά.τ. Η διαφορά ανάμεσα στη διαχείριση της εξουσίας και στην άσκηση πολιτικής είναι θεμελιώδης, ουσιωδέστατη και καθοριστική της ποιότητας ζωής σε μια κοινωνία. Κατά κανόνα, τα κόμματα και οι κομματάρχες που δεν έχουν ακόμα γευθεί την εξουσία διακυβέρνησης, εκφέρουν λόγο με προφανείς πιστοποιήσεις, κοινότοπες επισημάνσεις συμπτωμάτων: κακοδιοίκησης, φαυλότητας, διαπλοκής, διαφθοράς, παραλυτικής του κράτους ανικανότητας ή ασυδοσίας. Ποτέ βέβαια ο λόγος τους δεν προδίδει σοβαρή, επιτελική μελέτη αυτών των συμπτωμάτων, γι αυτό και ποτέ δεν Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ όχι όλοι) που έχουν ταυτοποιηθεί είναι γέννημα-θρέμμα χωρών που βρίσκονται στην καρδιά της Ευρώπης και του «χώρου Σένγκεν» κυρίως Γαλλία και Βέλγιο. Στην Ελλάδα έχουν εισέλθει σχεδόν πρόσφυγες και μετανάστες διά της θαλάσσιας οδού του Ανατολικού Αιγαίου φέτος εάν δύο ή τρεις απ αυτούς συμμετείχαν στο μακελειό του Παρισιού στις 13 Νοεμβρίου, το πρόβλημα της τρομοκρατίας στην Ευρώπη δεν θα λυθεί με την απομόνωση της Ελλάδας. Αντιθέτως, μόνο όταν η Ελλάδα ενισχυθεί και στηριχθεί με όλα τα μέσα από τους εταίρους της θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στη δύσκολη αποστολή της στη νοτιοανατολική άκρη της Ευρώπης. Τα σύνορα επανέρχονται σε όλη την Ευρώπη όχι μόνο λόγω του φόβου της τρομοκρατίας, αλλά και του φόβου του μεγάλου αριθμού προσφύγων και μεταναστών. «Το πρώτο βήμα είναι να εξασφαλίσουμε ότι τα σύνορα ελέγχονται. Οπως γνωρίζουμε όλοι, από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, μεγάλες αυτοκρατορίες καταρρέουν όταν δεν προστατεύουν καλά τα σύνορά τους», δήλωσε την Πέμπτη ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, του οποίου η χώρα αναλαμβάνει την προεδρία της Ε.Ε. τον Ιανουάριο. Ο υπουργός Οικονομικών του, Γερούν Ντάισελμπλουμ, προσέθεσε: Υπομονή, το παλαιό καταρρέει «Δεν μπορούμε να διατηρήσουμε μακροπρόθεσμα το κράτος πρόνοιας εάν συνεχιστεί έτσι η εισροή αιτούντων άσυλο». Διευκρίνισε ότι «ίσως υπάρξει ένας μίνι Σένγκεν, κι ας μην είναι αυτό η καλύτερη λύση». Και οι δύο αγνοούν το γεγονός ότι Ευρώπη που θα αφήνει απελπισμένους να πεθαίνουν στα σύνορά της δεν είναι η Ευρώπη η οποία γνωρίζουμε, και ότι τίποτα δεν θα τους σταματήσει να έρχονται όταν στις χώρες τους κινδυνεύουν. Αυτά που άλλες χώρες φοβούνται διάτρητα σύνορα και κατάρρευση του συστήματος πρόνοιας τα γνωρίζει καλά η Ελλάδα. Εδώ και χρόνια οι Ελληνες αναγκάστηκαν να ζουν με την ανασφάλεια και την εξάρτηση από τους εταίρους. Οσο κανείς άλλος, βλέπουμε ότι τα προβλήματά μας αναδεικνύουν τις προκλήσεις που όλες οι χώρες θα αντιμετωπίσουν εάν δεν επιδιώξουν τη συναίνεση των εσωτερικών πολιτικών δυνάμεων και εάν δεν εξασφαλίσουν μια συλλογική πολιτική εγκαίρως. Στην οικονομία, στην ασφάλεια, στη γεωστρατηγική σφαίρα μαζεύονται μαύρα σύννεφα. Είναι ώρα για ψύχραιμη αποτίμηση, τολμηρές αποφάσεις και προσήλωση στον στόχο. Ο,τι λείπει από την Ελλάδα και από την Ευρώπη εδώ και χρόνια. αντιτάσσει συγκεκριμένες επαγγελίες πολιτικών ενεργημάτων για τη διόρθωση των κακώς κειμένων. Ο τάχα και πολιτικός λόγος έχει ως καθοριστικό γνώρισμα τις γενικότητες. Τόσο επιδερμικές και αοριστόλογες γενικότητες, ώστε να συνιστούν προσβολή και διασυρμό της κοινής λογικής και της συλλογικής αξιοπρέπειας. Η περίπτωση της λεγόμενης Αριστεράς είναι κατεξοχήν προκλητική και δραματικά αποκαρδιωτική: Η λέξη, στη διεθνή χρήση της, χαρακτηρίζει εκείνη την πολιτική που δίνει προτεραιότητα στις κοινωνικές ανάγκες, όχι στα ατομικά συμφέροντα. Εξασφαλίζει η Αριστερά την ελευθερία της επιχειρηματικής δημιουργικής δραστηριότητας, αλλά ελέγχει τυχόν ασυδοσία των κεφαλαιούχων, την υπέρμετρη εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας. Επιδιώκει να χαλιναγωγεί, με θεσμούς και νόμους, την κοινωνική αδικία, καλλιεργεί, ως πολιτισμική αξία, την αίσθηση του δημοσίου συμφέροντος, τη δυνατότητα πρόσβασης όλων σε ιατρο-φαρμακευτική περίθαλψη, σε σύνταξη κατασφάλισης των γηρατειών, σε Παιδεία οποιασδήποτε βαθμίδας. Στην Ελλάδα αυτά τα στοιχεία ταυτότητας της Αριστεράς είναι μόνο ρητορικά δολώματα για υποκλοπή της ψήφου των αφελών. Πρώτο μέλημα της Αριστεράς στην Ελλάδα είναι να θωρακίσει συνδικαλιστικά τις μάζες όσων πουλήθηκαν στα κόμματα για να εξαγοράσουν διορισμό στο Δημόσιο. Οπλα «αγώνων» της ελλαδικής Αριστεράς είναι οι «απεργίες κοινωνικού κόστους» της παρασιτικής δημοσιοϋπαλληλίας, οι «πορείες», οι «καταλήψεις», ο τραμπουκισμός, που μεταβάλλουν σε κόλαση την καθημερινότητα όχι των εύπορων, αλλά της φτωχολογιάς, των ανήμπορων. Υπερασπιστής εδώ η Αριστερά όχι των αδικημένων και στερημένων, αλλά των ψυχανώμαλων του κοινωνικού περιθωρίου, της προκλητικής σε χυδαιότητα αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Και «χόμπυ» της Αριστεράς, η ανεξήγητη φανατισμένη αρνησιπατρία, η κατασυκοφάντηση της ιστορίας και της παράδοσης πολιτισμού των Ελλήνων, η άρνηση, με πείσμα και μένος, της γλωσσικής συνέχειας, η φανατισμένη υπεράσπιση εξωφρενικών, σε βάρος της Ελλάδας, διεκδικήσεων των γειτόνων της. Συμπτώματα παρακμής σε τελικό στάδιο. Διότι, εναλλακτικό πολιτικό ενδεχόμενο είναι ο αφασικός χυλός της Ν.Δ.: τα «αναστήματα» Μεϊμαράκη, Αδωνι, Τζιτζικώστα, ή τα έσχατα λύματα του κόμματος των πρωτουργών της καταστροφής, προεδρευόμενου σήμερα από την κυρία Φώφη. Ισως να είναι ίχνος παρηγοριάς η παράδοξη, δυσεξήγητη σύνεση (σχεδόν σοφία) του πολλαπλά ευτελισμένου λαού μας, που ξέρει ακόμα να φιδοπερπατάει στο ναρκοπέδιο του πολιτικού μας σκηνικού: Τόλμησε, με απίστευτη αξιοπρέπεια, ένα «όχι» στον χυδαίο εκβιασμό (Τράπεζες κλειστές - καταιγισμός απειλών) από την «Ευρώπη των φώτων». Εμπιστεύτηκε ξανά το ανύπαρκτο φιλότιμο της εκτρωματικής «Αριστεράς» που παραπάνω περιγράψαμε, ίσως για να δηλώσει, με ρίσκο ζωής ή θανάτου, πόσο ανυπόφορη τού είναι πια η γαλαζοπράσινη πεθαμενίλα. Ακόμα και στην επιθανάτια φάση, ένας λαός με ιστορία μπορεί να εκπλήξει.

17 15-ELLADA FALYREAS_Master_cy 27/11/15 23:42 Page 17 Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Ποια συναίνεση, ποιες μεταρρυθμίσεις Tου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 Δεν βλέπω τον λόγο να εκπλήσσομαι. Η βιομηχανία της μόδας ανακυκλώνει τα πάντα. Ως και οι αηδέστερες εκφάνσεις της σεβεντίλας (οι καμπάνες, τα λουλουδάτα πουκάμισα, ο Βαρουφάκης κ.λπ.) επέστρεψαν στη μόδα. Γιατί όχι λοιπόν και η συναίνεση; Εκανε στροφή η πλοκή του έργου στο οποίο παίζουμε, όπως έχετε καταλάβει. Ο πρωθυπουργός ζητεί πια ανοικτά τη συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων. Των ίδιων που αυτός υπονόμευε και αποδομούσε συστηματικά ως αντιπολίτευση. Αλλά τι να κάνουμε; αυτές διαθέτουμε ή «διατίθουμε», όπως θα έλεγε και ο πρωθυπουργός Αλέξιος Τσίπρας. Ας προσπεράσουμε την προφανή ειρωνεία, γιατί το σημαντικό εδώ είναι ότι ο πρωθυπουργός επείγεται ιδιαιτέρως, σαν να αντιδρά σε κάτι που τον φοβίζει. Το βλέπουμε στο γεγονός ότι τηλεφωνεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και θέτει ζήτημα συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, ενώ βρίσκεται σε επίσημη επίσκεψη στο εξωτερικό. Τέτοια πρεμούρα δικαιολογείται, αν πληροφορήθηκε από την Αθήνα κάποια επικίνδυνη εξέλιξη την οποία εμείς αγνοούμε λ.χ., τη σύμπηξη ενός μετώπου 5-6 βουλευτών αποφασισμένων να καταψηφίσουν το Ασφαλιστικό. Κάτι τέτοιο είναι δυνατό και ίσως πιθανό. Εκτός από τα ιδεολογικά και συνειδησιακά θέματα, την ενότητα της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ απειλούν και ορισμένα επιχειρηματικά συμφέροντα, καθώς και η πίεση της ομάδας των 53, όσο και αν η κυβέρνηση προσπαθεί να κατευνάσει τα πνεύματα στους 53 με απερίσκεπτες παραχωρήσεις σε άλλα ζητήματα. Δεν θα βρει όμως τη συναίνεση η κυβέρνηση, διότι προϋποθέτει κάποιο μίνιμουμ εμπιστοσύνης. Από αυτή όμως δεν υπάρχει ούτε ψήγμα. Ο Τσίπρας, σε εξωτερικό και εσωτερικό, ελίχθηκε χρησιμοποιώντας αφειδώς το ψέμα, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις. Ολοι αυτοί, στους οποίους απευθύνεται τώρα υποσχόμενος διάφορα, ξέρουν πια με τι ακριβώς έχουν να κάνουν. Ο Σταύρος, ας πούμε, που κάποτε άνθιζε μέσα στο θερμοκήπιο του Μαξίμου, μετά την εκλογική αποτυχία δεν θέλει ούτε να ακούει για Τσίπρα μιλούμε για την ψυχολογία της προδομένης ερωμένης, εντελώς. Η Ν.Δ. δεν υπάρχει. Το δε ΠΑΣΟΚ είναι απολύτως αρνητικό φρόντισαν μάλιστα να διοχετεύσουν στον Τύπο την οργή της Φώφης κατά τη συνδιάλεξη με τον πρωθυπουργό (για όσους θεωρούν την οργή της Φώφης παράγοντα ενισχυτικό της σοβαρότητας μιας κατάστασης...). Χαρακτηριστικό των δυσκολιών του εγχειρήματος της συναίνεσης (αλλά και της γενικότερης κατάντιας) είναι ότι το μεσημέρι της Παρασκευής ήταν «είδηση» ότι ο πρόεδρος Β. Λεβέντης μας αποκάλυψε την πρόσκληση του πρωθυπουργού να μιλήσουν για το πρόγραμμα της Ενωσης Κεντρώων... Εν πάση περιπτώσει, το δίλημμα «σταθερότητα με πολιτική Τσίπρα ή ακυβερνησία με ό,τι αυτή συνεπάγεται» είναι πολύ πιθανό να το βρούμε μπροστά μας και σύντομα. Προσωπικώς, το παρακάμπτω, γιατί αναρωτιέμαι τι να την κάνουμε τη συναίνεση (αν τη βρούμε), αφού μεταρρυθμίσεις δεν θέλουμε. Ο αντίλογος, βέβαια, είναι ότι η υπερψήφιση του Ασφαλιστικού θα αποτελεί μεταρρύθμιση, η χώρα θα έχει γυρίσει σελίδα. Σύμφωνοι μετά όμως τι γίνεται; Φαντάζεται κανείς αυτή την κυβέρνηση να εφαρμόζει τη μεταρρύθμιση ή αυτόν τον πρωθυπουργό να τηρεί τις υποσχέσεις με τις οποίες θα την έχει αποσπάσει; Το κακό είναι βαθύτερο και ο καλύτερος τρόπος για να το πω με την απαραίτητη λεπτότητα είναι μέσω της ιστορίας του μηχανογραφικού συστήματος του ΣτΕ: της καρδιάς του διοικητικού συστήματος της χώρας, αν μου επιτρέπετε την τετριμμένη μεταφορά, καθώς δεν μου βρίσκεται άλλη. Ομολογουμένως, αγνοούσα πλήρως ότι το ΣτΕ, καθώς όλα τα άλλα διοικητικά δικαστήρια της χώρας, διαθέτουν σήμερα ένα τόσο σύγχρονο σύστημα ψηφιοποίησης των διαδικασιών τους, ώστε να μπορεί κάποιος να καταθέτει ηλεκτρονικά ένα δικόγραφο, χωρίς να χρειάζεται φυσική παρουσία στο δικαστήριο: με ένα κλικ, που λέμε. Οταν το έμαθα, φυσικά ένιωσα περήφανος ως Ελλην (και ως Ελ!) και αμέσως ρώτησα πόσο καιρό λειτουργεί αυτό το σύστημα κάτι παραπάνω από δύο χρόνια, μου είπαν ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ και πόσοι το χρησιμοποιούν. Επιφυλάσσομαι να σας πω παρακάτω την απάντηση που έλαβα στο δεύτερο ερώτημα. Αξίζει προηγουμένως να εξιστορήσω πώς στήθηκε όλο αυτό το κατόρθωμα. Ξεκίνησετο 1992 με προσωπική πρωτοβουλία δικαστών, η οποία από το 1996 και έπειτα απέκτησε ευρύτερη στήριξη και ορμή. Αρχικά, ο στόχος ήταν να αποκτήσει το ΣτΕ ηλεκτρονική βάση δεδομένων με όλη τη νομολογία αποδελτιωμένη, ώστε ο ενδιαφερόμενος να βρίσκει αμέσως αυτά που τον αφορούν. Το πρόγραμμα εντάχθηκε τότε στις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, όμως το ΣτΕ έκανε και κάτι περισσότερο από αυτό: δημιούργησε εκ των ενόντων τις δικές του διοικητικές δομές, ώστε να διαπραγματεύεται απευθείας με την Ε.Ε. χωρίς την παρεμβολή υπουργείων και άλλων υπηρεσιών. Το αποτέλεσμα ήταν η ταχύτερη απορρόφηση και αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων, ώστε σήμερα η ψηφιοποίηση της διοικητικής δικαιοσύνης να έχει ολοκληρωθεί, ενώ τα άλλα δικαστήρια της χώρας να βρίσκονται ακόμη στο 30% της πραγματοποίησης του έργου. Ολο αυτό δεν έγινε επειδή κάποιοι πεφωτισμένοι το συνέλαβαν και είπαν «γεννηθήτω ψηφιοποίηση». Εγινε επειδή και αυτοί που το συνέλαβαν και οι άλλοι δικαστικοί κάθε βαθμίδας που το έστησαν, καθώς και οι ηγεσίες του δικαστηρίου που το πίστεψαν και το υποστήριξαν, όλοι τους δούλεψαν από αγάπη και περηφάνια για τη δουλειά τους και την επιστήμη τους. Παραλείπω τα προφανή περί της χρησιμότητας του συστήματος αυτού και πόσο συμβάλλει στην ταχύτερη απόδοση της δικαιοσύνης, για να φθάσω στο ερώτημα που άφησα αναπάντητο: πόσοι δικηγόροι έκαναν χρήση της δυνατότητας ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφου. Αν θυμάμαι καλά, επτά τον τελευταίο χρόνο και ίσως δώδεκα συνολικά, αφότου λειτουργεί το σύστημα. Ο λόγος είναι ότι η κατάθεση δικογράφου διά της φυσικής παρουσίας δεν έχει κόστος (καταβάλλεται όταν η υπόθεση πάει σε ακρόαση), ενώ διά της ηλεκτρονικής οδού το δικαστικό τέλος (300 ευρώ ή κάτι τέτοιο) καταβάλλεται αμέσως. Παραλείπω τα επίσης προφανή για το πώς η υποχρεωτική εφαρμογή της ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφου θα περιόριζε τη δικομανία αυτή την αισχρή εκμετάλλευση και επιβάρυνση της Δικαιοσύνης. Και μένω σε αυτό που διακρίνω στο βάθος: ότι, σε μια κοινωνία κατακερματισμένη, όπου κάθε ομάδα αγωνίζεται εις βάρος όλων των άλλων, πολύ απλά δεν τις θέλουμε τις μεταρρυθμίσεις. Μην κοροϊδευόμαστε... ΦΑΛΗΡΕΥΣ kassimatis@kathimerini.gr

18 18-ELLADA_Master_cy 27/11/15 23:36 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 Στοίχημα η «σύμπλευση» έως την εκλογή Παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, σκληρές αντιπαραθέσεις, αλλά και συνεχείς προσπάθειες εξομάλυνσης της κρίσης στη Νέα Δημοκρατία Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ Σε μία νέα, άκρως πολωτική, αναμέτρηση οδηγείται η Νέα Δημοκρατία μετά το εκλογικό φιάσκο της περασμένης Κυριακής. Το διακύβευμα αφορά όχι μόνον στο πρόσωπο που θα ηγηθεί του κόμματος αλλά και στη στάση της Ν.Δ. έναντι των πυκνών πολιτικών εξελίξεων και των πρωτοβουλιών του κ. Αλέξη Τσίπρα, όπως η χθεσινή σύγκληση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών. Η σοβούσα αντιπαράθεση πολιτικών πρακτικών, ιδεολογιών αλλά και προσωπικών σχεδιασμών αποκαλύφθηκε εμφατικά με την κατάρρευση της εκλογικής διαδικασίας και τον «όλοι εναντίον όλων» πόλεμο που ξέσπασε. Σε πολιτικά γραφεία, διαδρόμους και λόμπι ξενοδοχείων όπου συναντώνται πολιτικά στελέχη μιας τουλάχιστον τάσης στο κόμμα, το κλίμα που επικρατεί είναι «δεν παίρνουμε αιχμαλώτους». Και, πράγματι, υπό το πρίσμα και των αντιπαραθέσεων της τελευταίας εβδομάδας, δεν είναι λίγοι όσοι θεωρούν ως τον 13ο ηράκλειο άθλο εάν κατορθώσουν όλα τα γαλάζια στελέχη πρώτης γραμμής να συνυπάρξουν την επομένη της αναμέτρησης. Το κλίμα στο εσωτερικό είναι τόσο δηλητηριασμένο που ουδείς πλέον μπορεί να προβλέψει τις διαστάσεις που θα λάβει η αντιπαράθεση. Ενδεικτικά, στα 24ωρα που μεσολάβησαν από τη μη διεξαγωγή των εκλογών: Ο κ. Απ. Τζιτζικώστας άφησε υπαινιγμούς περί «δάκτυλου» Μεϊμαράκη στην κατάρρευση της διαδικασίας, ο κ. Ευ. Μεϊμαράκης απάντησε, έπειτα από σιωπή 24 ωρών, και έβαλε στο κάδρο των ευθυνών τον κ. Αντ. Σαμαρά, ταυτίζοντάς τον ευθέως με την υποψηφιότητα Τζιτζικώστα. Ο γραμματέας της Ν.Δ. και επικεφαλής της ΚΕΦΕ είδε άπαντες να ζητούν την παραίτησή του αλλά, ένα 24ωρο μετά, έλαβε έγκριση των υποψηφίων να συνεχίσει, ενώ την Τρίτη, για λίγες ώρες, «διεκδίκησε» έως και την προεδρία του κόμματος, όταν ομάδα βουλευτών δοκίμασε τα «νεύρα» του κ. Μεϊμαράκη, εγείροντας καταστατικό θέμα για την επιλογή Πλακιωτάκη. Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη δεν απέκλεισε σαμποτάζ και έκανε λόγο για «σημεία και τέρατα» στις εκλογές του 2009, προκαλώντας την οργίλη αντίδραση των «σαμαρικών» και, εντέλει, το σχόλιο περί ανάγκης (με αυτή τη σειρά) «σοβαρότητας και ενότητας» στη Ν.Δ. από τον ίδιο τον κ. Σαμαρά. Η Ν.Δ. απέκτησε, τελικά, έναν νέο μεταβατικό πρόεδρο, τον κ. Γ. Πλακιωτάκη, που και θα την εκπροσωπούσε χθες στο συμβούλιο αρχηγών. Στον πυρήνα της αντιπαράθεσης βρίσκονται οι υπαρκτές πολιτικές και ιδεολογικές διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό της Ν.Δ. <<<<<< Κινήσεις προσέγγισης παρατηρούνται μεταξύ των υποψηφίων, με σκοπό την αποφυγή προβολής της αναμέτρησης ως προεκλογικής εκστρατείας. αλλά και οι επιδιώξεις των ισχυρών παικτών του κόμματος. Οι περισσότεροι προεξοφλούν ήδη ότι οι διαφορετικές προσεγγίσεις στο εσωτερικό του κόμματος, μεταξύ της πιο μετριοπαθούς καραμανλικής πτέρυγας, την οποία εκπροσωπεί ο κ. Μεϊμαράκης και προς την οποία συγκλίνει και η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, και του «σαμαρικού» στρατοπέδου, με το οποίο συντάσσονται και βουλευτές που επιδιώκουν την εξέλιξη του κόμματος σε μία «νέα Δεξιά» και για την οποία ερίζουν οι κ. Απ. Τζιτζικώστας και Αδ. Γεωργιάδης, θα εξελιχθούν σύντομα σε μετωπική αντιπαράθεση. Το μόνον που χρειάζεται, κατά τις ίδιες πηγές, είναι πάνω στις ήδη υπαρκτές προσωπικές αντιπαραθέσεις να προστεθεί το πολιτικό άλλοθι. Οσοι παρακολούθησαν το βράδυ της Δευτέρας τον κ. Ευ. Μεϊμαράκη να αποκηρύσσει τον λαϊκισμό και να σημειώνει (Star) ότι στη Ν.Δ. μπορεί στην άκρη να υπάρχει και η «δεξιά, αρκεί η εκάστοτε μειοψηφία να αποδέχεται την πλειοψηφία» ήταν ενδεικτική. Οπως και η επιλογή του κ. Μάκη Βορίδη, εκ των πρωταγωνιστών πλέον της προεκλογικής προσπάθειας του κ. Τζιτζικώστα, να «απαντήσει» καλώντας, προ ημερών, από τη Βουλή τον κ. Τσίπρα να παραδώσει την πρωθυπουργία στον κ. Σαμαρά. Και εδώ είναι που ρόλο στα γαλάζια πράγματα διεκδικεί ο κ. Αλ. Τσίπρας. Διότι είναι οι πρωτοβουλίες του πρωθυπουργού και ο ρυθμός αποσύνθεσης της κυβερνητικής του πλειοψηφίας που θα κρίνουν τις εξελίξεις και στη Ν.Δ. Η πρώτη πάντως προσπάθεια μοιάζει να πέφτει στο κενό. Διότι ναι μεν υπήρξαν στελέχη που έμμεσα (Βορίδης) ή άμεσα (Δημ. Σταμάτης σε δημοσιογράφους) καραμανλικοί, σαμαρικοί αλλά και οι, διά του κ. Κυρ. Μητσοτάκη, φιλελεύθεροι στέλνουν μήνυμα ότι δεν θα δώσουν πολιτικές ανάσες στον κ. Τσίπρα, ενώ απορριπτικοί εμφανίζονται, προσώρας, και στα σενάρια εμπλοκής της Ν.Δ. σε συνεργατικά σχήματα με τον ΣΥ- ΡΙΖΑ. Δίαυλοι επικοινωνίας Σε επίπεδο υποψηφίων, το στίγμα της περασμένης Κυριακής είναι βαρύ καθώς ουδείς εξέρχεται αλώβητος, ενώ οι τακτικές τους αναπροσαρμόζονται. Ο δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των κ. Κυρ. Μητσοτάκη και Αδ. Γεωργιάδη ενισχύεται, επιτρέποντας σενάρια που υπερβαίνουν τη δεδομένη συνεργασία των δύο πολιτικών στον δεύτερο γύρο, ο κ. Μεϊμαράκης θα εμφανιστεί πιο εξωστρεφής, χωρίς να εγκαταλείπει τη λογική ότι πραγματοποιεί νεοδημοκρατική και όχι εθνική προεκλογική εκστρατεία, ενώ ο κ. Απ. Τζιτζικώστας θα αξιοποιήσει το κενό εξουσίας στη Ν.Δ., προβάλλοντας τις θέσεις τους για τα μείζονα πολιτικά ζητήματα δίνοντας, έτσι, βάθος στην υποψηφιότητά του. Ο Κώστας Καραμανλής, τα σενάρια και η κομματική ενότητα Από απόσταση, αλλά επ ουδενί αποστασιοποιημένος καθώς παραμένει αποδέκτης μεγάλου αριθμού αιτημάτων για συναντήσεις και πρωταγωνιστής πληθώρας σεναρίων, παρακολουθεί τις εξελίξεις στη Νέα Δημοκρατία ο πρώην πρωθυπουργός, Κων. Καραμανλής. Παρά τον εύλογο προβληματισμό του για την εικόνα που εξέπεμψε το κόμμα με την αδυναμία διενέργειας εκλογών για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας, ο πρώην πρωθυπουργός εξακολουθεί να πιστεύει ή τουλάχιστον αυτό διαμηνύει προς κάθε κατεύθυνση ότι οι συνέπειες μπορεί να είναι περιορισμένες, υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι οι εκλογές θα γίνουν το ταχύτερο δυνατό και με τον πλέον άρτιο τρόπο. Στο «καραμανλικό» περιβάλλον επικρατεί μεν μούδιασμα από τις τελευταίες εξελίξεις, βουλευτές που τον επισκέπτονται δεν κρύβουν τον εκνευρισμό τους για κάποιες από τις επιλογές και, κυρίως, την παραίτηση του κ. Μεϊμαράκη από την προεδρία, ωστόσο έμπειρα πολιτικά στελέχη διαβάζουν καθαρά ότι η στήριξη προς τη συγκεκριμένη υποψηφιότητα παραμένει δεδομένη. Ο ίδιος ο κ. Καραμανλής διαμηνύει με κάθε τρόπο την ανάγκη να προφυλαχθεί η ενότητα της Ν.Δ. Θεωρεί, άλλωστε, ότι η χώρα έχει εισέλθει εκ νέου σε περίοδο έντονης δοκιμασίας και επαπειλούμενων κρίσεων, πολιτικών και <<<<<< Iσως είναι η πρώτη φορά που στο στενό περιβάλλον του πρώην πρωθυπουργού διατυπώνονται διαφορετικές εκτιμήσεις για το μέλλον της Ν.Δ. οικονομικών, οι οποίες καθιστούν ακόμη περισσότερο αναγκαία τη διατήρηση μιας ενιαίας αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Σε περιόδους κρίσης, τρεις άνθρωποι είθισται να συνομιλούν μεταξύ τους, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης» σημειώνει σε συνομιλητές του, υπογραμμίζοντας έτσι τον ρόλο που, ούτως ή άλλως, καλείται να διαδραματίσει η Ν.Δ. υπό τον νέο πρόεδρό της. Ειδικά, όταν οι πολιτικές εξελίξεις προοιωνίζονται πυκνές και η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα δοκιμάζεται ήδη υπό το βάρος των όσων έταξε προεκλογικά και όσων πράττει τώρα. Εκτιμήσεις για το μέλλον Ως προς τους κλυδωνισμούς και τα σενάρια που διακινούνται για διάσπαση του κόμματος της Ν.Δ., ο κ. Καραμανλής εμφανίζεται καθησυχαστικός. Ομως, ίσως είναι η πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια που στο στενό περιβάλλον του πρώην πρωθυπουργού διατυπώνονται διαφορετικές εκτιμήσεις για το μέλλον της Ν.Δ. Πολλοί από τους συνεργάτες του εκφράζουν ανοιχτά φόβους ότι, ανάλογα και με τα αποτελέσματα της κάλπης, ο κίνδυνος να διαρραγεί η ενότητα είναι υπαρκτός. Αντιθέτως, ο ίδιος σημειώνει ότι παρά το πρωτοφανές κλίμα πόλωσης και τους δημόσιους διαξιφισμούς, κυρίως ανάμεσα στον πρώην πρωθυπουργό, Αντ. Σαμαρά και τον παραιτηθέντα πρόεδρο του κόμματος, Ευ. Μεϊμαράκη, ουδείς θα πάρει το ρίσκο να αποχωρήσει από μία παράταξη που μετά «πέντε πέτρινα χρόνια» μνημονίων και σκληρών μέτρων κατόρθωσε να διατηρήσει τα ποσοστά της σε υψηλά επίπεδα. Εύλογος ο προβληματισμός για τις συνέπειες στην εικόνα του κόμματος μετά την πρόσφατη αποτυχημένη προσπάθεια ανάδειξης νέου προέδρου. Η εκτίμηση αυτή, άλλωστε, έχει ερείσματα και στην ιστορία της γαλάζιας παράταξης, κατά τη διάρκεια του βίου της οποίας οι πέντε στους έξι που επιχείρησαν να φύγουν από το «κεντροδεξιό μαντρί» οδηγήθηκαν, τελικά, είτε εκτός Βουλής είτε στην επάνοδό τους στη Ν.Δ.: Ο κ. Κ. Στεφανόπουλος, ο κ. Αντ. Σαμαράς, η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, ο κ. Δημ. Αβραμόπουλος, ο κ. Γ. Καρατζαφέρης με τον ΛΑΟΣ. Ο μόνος που δεν είχε, επί του παρόντος τουλάχιστον, την ίδια τύχη είναι ο κ. Παν. Καμμένος. Ο κ. Καραμανλής δεν συμμερίζεται τον φόβο που διατυπώνουν κάποιοι βουλευτές και στελέχη ότι στο μυαλό πολλών «σαμαρικών» βρίσκεται η αποχώρηση, με στόχο τη δημιουργία νέου κόμματος και ότι πολλές από τις κινήσεις που καταγράφονται αυτή την περίοδο στη νεοδημοκρατική σκακιέρα εντάσσονται σ έναν τέτοιο σχεδιασμό. Ή κατά άλλους, μπορεί και να μην ερμηνεύει ως «διάσπαση» μία τέτοια εξέλιξη, ειδικά από στελέχη που έχουν γράψει λίγα χιλιόμετρα στην πλέον των 40 ετών ιστορία της Ν.Δ. Αναγκαία η αποκλιμάκωση Κατανοεί, ωστόσο, τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την εικόνα του κόμματος από τη διαρκή πυροδότηση κλίματος έντασης ανάμεσα σε υποψηφίους και τάσεις στο εσωτερικό του κόμματος. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι μάλλον προφανές ότι ο κ. Καραμανλής θεωρεί αναγκαίο να σταματήσουν άμεσα και από όλες τις πλευρές οι δημόσιες ανταλλαγές πυρών, οι οποίες φέρνουν σε δύσκολη θέση στελέχη και οπαδούς, δεν διευκολύνουν την ομαλή μετάβαση στην όποια νέα ηγεσία του κόμματος και σίγουρα δυναμώνουν τις φωνές εκείνων που πιστεύουν ότι μόνη λύση για το κόμμα που ίδρυσε ο Κων. Καραμανλής είναι η διάλυσή του. Ο ίδιος δεν μπαίνει ούτε σε θεωρητικό επίπεδο σ αυτή τη συζήτηση, θέλοντας προφανώς να αποφύγει οποιαδήποτε αναφορά στο σενάριο που τον εμφανίζει ως τον μοναδικό που μπορεί να ηγηθεί μιας προσπάθειας επανασυσπείρωσης της ευρύτερης κεντροδεξιάς, είτε με όχημα τη Ν.Δ. είτε με ένα νέο. ΕΛΛΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ - Γ.Π. ΤΕΡΖΗΣ «Περιμέναμε κάρτες και SIM στο παρά πέντε» Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Τα δέματα με τα 15 τάμπλετ που θα χρησιμοποιούνταν για τις εσωκομματικές εκλογές της Νέας Δημοκρατίας έφτασαν στον νομό Ροδόπης τέσσερις ημέρες προτού ανοίξουν οι κάλπες. Είχαν ενσωματωμένη κάρτα SIM κινητής τηλεφωνίας για 3G σύνδεση στο Ιντερνετ και μια ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή για τη διεξαγωγή της διαδικασίας. Οι πενταψήφιοι κωδικοί που θα την ενεργοποιούσαν στάλθηκαν δύο ημέρες πριν από τις εκλογές, σε μπλε καρτελάκια. Οι οδηγίες χρήσης έφτασαν 24 ώρες πριν. Μετά ακολούθησε πανικός. Το σύστημα δεν λειτουργούσε. «Διαπιστώσαμε ότι υπήρχε σοβαρό θέμα, ότι θα εκτεθούμε. Δεν είχαμε ουσιαστικές οδηγίες. Καλούσαμε τη διεύθυνση οργανωτικού και μας παρέπεμπε σε τηλέφωνα τεχνικής υποστήριξης που είχαν δοθεί στην εταιρεία που ανέλαβε το έργο. Μιλούσαμε μαζί τους αρχικά ανά δύο ώρες, μετά ανά μία ώρα, ανά μισή ώρα. Μέχρι τις δύο τα ξημερώματα το μόνο που έλεγαν ήταν να κάνουμε υπομονή», λέει στην «Κ» τοπικό στέλεχος της Ν.Δ. που είχε αναλάβει να συντονίσει τις εκλογές που δεν έγιναν. Μιλώντας με στελέχη νομαρχιακών οργανώσεων της Ν.Δ. στη Θράκη, στη Θεσσαλία και στην Κεντρική Μακεδονία, η «Κ» κατέγραψε παρόμοια κενά, έλλειψη συνεννόησης και αστοχίες στην οργάνωση των εσωκομματικών εκλογών της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τοπικό στέλεχος της Ν.Δ. στα Τρίκαλα, που συμμετείχε και στην εφορευτική επιτροπή των προηγούμενων εσωκομματικών εκλογών το 2009, αντιλήφθηκε από νωρίς ότι η διαδικασία της περασμένης εβδομάδας κινδύνευε με αποτυχία. «Η εταιρεία που είχε αναλάβει τις εκλογές του 2009 είχε δώσει εντολή να βρεθούν σε κάθε νομό τεχνικοί πληροφορικής που θα σήκωναν το σύστημα ανά περιοχή. Μάλιστα ένας εξ αυτών <<<<<< Το χρονικό αποτυχίας της διαδικασίας για εκλογή προέδρου. Οι αστοχίες, τα προβλήματα, το λογισμικό που δεν δούλεψε. ήταν διαθέσιμος όλη την ημέρα σε περίπτωση προβλήματος», θυμάται. Αυτήν τη φορά όμως δεν υπήρξε αντίστοιχη μέριμνα. Στα Τρίκαλα, πάντως, ακολουθώντας την εμπειρία της προηγούμενης φοράς, η ΝΟΔΕ είχε ζητήσει από έναν τεχνικό να βρίσκεται σε αναμονή. Το πληροφοριακό σύστημα που δεν λειτούργησε είχε σκοπό να πιστοποιήσει ότι κάθε ψηφοφόρος είναι εγγεγραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους του υπουργείου Εσωτερικών και να διασταυρώσει ότι δεν έχει ήδη ψηφίσει αλλού. Προτού τελικά ματαιωθούν οι εκλογές, σε κάποια από τα πάνω από εκλογικά τμήματα της χώρας είχαν ξεκινήσει τη χειρόγραφη καταγραφή. Σε άλλες περιοχές εκπρόσωποι του κόμματος ετοίμαζαν ανακοινώσεις απολογίας για τα τοπικά ΜΜΕ, ή ζητούσαν συγγνώμη από ψηφοφόρους που το προηγούμενο διάστημα παρακινούσαν τηλεφωνικά να λάβουν μέρος στη διαδικασία. Οπως ανέφεραν στην «Κ» τοπικά κομματικά στελέχη, λίγες ώρες προτού ξημερώσει η ημέρα των εκλογών έγινε απέλπιδα προσπάθεια από την Αθήνα και στάλθηκε αναβάθμιση για το λογισμικό των τάμπλετ. Ούτε αυτό έλυσε το πρόβλημα. Μέσα στην εβδομάδα όλες οι ΝΟΔΕ κλήθηκαν να επιστρέψουν τα περισσότερα από τάμπλετ που δεν χρησιμοποιήθηκαν στην Αθήνα. «Τα αντανακλαστικά του κόμματος δεν είναι αυτά που θα έπρεπε. Είχαμε άγνοια για το τι θα γίνει και παραμένουμε στο σκοτάδι», καταλήγει στέλεχος της Ν.Δ. στο Κιλκίς.

19 19-ELLADA_Master_cy 28/11/15 00:07 Page 19 Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 19 Φτωχοί δύο ταχυτήτων με κριτήρια του Μαξίμου Η κυβέρνηση επιχειρεί να δώσει λύση στα «κόκκινα» δάνεια με ψηφοθηρικούς όρους Του ΜΠΑΜΠΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Οι συζητήσεις των τελευταίων εβδομάδων για τη ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων, ανέδειξαν μια (ακόμη) παραδοξότητα στην πολιτική της κυβέρνησης. Αναρωτιέται κανείς, όταν προσέξει όσα λένε τα στελέχη του κ. Τσίπρα, ποιος είναι πραγματικά «φτωχός». Για να μην αδικήσουμε τα άλλα κόμματα, η γραμμή προστασίας των υπερχρεωμένων οικογενειών, όπως είχε χαραχθεί τα τελευταία χρόνια, προκαλούσε μεγάλη απορία για τα κριτήρια με τα οποία οι πολιτικοί είχαν πάρει τις αποφάσεις τους, αφού έφτασαν να προστατεύονται κατοικίες του μισού εκατομμυρίου! Το επιτελείο Τσίπρα επιλέγει τον ρεαλισμό. Γνωρίζει ότι διαθέτει σπουδαία επιρροή στους «πολύ στριμωγμένους» συμπολίτες μας. Οπως λέει οξυδερκής παλαιός υπουργός, είναι εύκολο να προσεταιριστεί η κυβέρνηση όσους έχουν απελπιστεί από τις πολλαπλές πιέσεις της μεγάλης κρίσης. «Ο απελπισμένος μπορεί να φθάσει στο σημείο να ευχηθεί να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα», αφού δεν ελπίζει τίποτε το καλύτερο για το δικό του μέλλον και με αυτό το κριτήριο ρίχνει την ψήφο του. Μην έχοντας πρακτική αντίληψη των πολιτικών σκοπιμοτήτων, οι τεχνοκράτες της τρόικας δεν μπορούσαν να κατανοήσουν γιατί η κυβέρνηση δεν χρησιμοποιεί τα στοιχεία των πολύ προσεκτικών ερευνών της Στατιστικής ή άλλων εξειδικευμένων ερευνητών όπως η «Ομάδα Ανάλυσης Δημόσιας Πολιτικής» στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η απορία τους είναι εύλογη. Κανείς Ευρωπαίος τεχνοκράτης δεν δυσκολεύεται να καταλάβει ότι είναι απαραίτητο για μια κυβέρνηση να διαθέτει πλέγμα προστασίας γι αυτούς που κινδυνεύουν να υποστούν την υλική στέρηση που φέρνει η φτώχεια. Εκνευρισμός Αυτό που προκαλεί εκνευρισμό στους εκπροσώπους των δανειστών είναι ότι οι Ελληνες υπουργοί θέλουν να βοηθήσουν νοικοκυριά που απέκτησαν με δάνειο ακίνητα υψηλού οικιστικού επιπέδου και διαθέτουν, ακόμη και μετά την κρίση, εισοδήματα όμοια με εκείνα που κερδίζει ο Ευρωπαίος της ανώτερης μεσαίας τάξης. Δείτε γιατί: Το «Κατώφλι Κινδύνου Φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις», το όριο δηλαδή της φτώχειας για νοικοκυριά με δύο ενήλικες και δύο παιδιά μικρότερα των 14 ετών, σύμφωνα με την έρευνα της Στατιστικής, είναι στις ευρώ, περίπου. Το όριο όμως στο οποίο ορίστηκε το κατώφλι προστασίας για όμοιο νοικοκυριό με στεγαστικό δάνειο ευρώ πήγε στα ευρώ. Επιπλέον, το κράτος ανέλαβε την υποχρέωση να συμπληρώσει από τον προϋπολογισμό τη δόση ενός νοικοκυριού με μικρότερο εισόδημα (μέχρι ), ώστε να προστατευθεί δάνειο ευρώ, χωρίς, υποτίθεται, να επιβαρυνθεί η τράπεζα. Πρόκειται για μια ακόμη ελληνική παραδοξότητα. Αν οι υπουργοί δεν είχαν καθυστερήσει τόσο πολύ τον χειρισμό με τα «κόκκινα» δάνεια, αν, παλαιότερα, δεν είχαν υποσχεθεί σε εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρους ότι θα τους «διαγράψουν το δάνειο», οι τράπεζες δεν θα είχαν χάσει ολόκληρη την αξία τους, με αποτέλεσμα να πέσει η αξία τους σε εξευτελιστικές τιμές και να γίνουν καπνός αξίες άνω των 30 δισ. ευρώ. Η άλλη μεγάλη έκπληξη για τους Ευρωπαίους ήταν ότι τα στελέχη του κ. Τσίπρα δεν έδειξαν το παραμικρό ενδιαφέρον για τη συγκρότηση κάποιας βοήθειας σε όσους βρίσκονται στο νοίκι, με παρόμοια εισοδηματικά και άλλα κριτήρια. Σύμφωνα με υπολογισμούς μελετητών υπό τον συντονισμό του καθηγητή Μάνου Ματσαγγάνη, το νοικοκυριό των τεσσάρων ατόμων κινδυνεύει από ακραία φτώχεια εάν δεν έχει 640 ευρώ τον μήνα, εφόσον δεν πληρώνει νοίκι ή 905 ευρώ τον μήνα με ενοίκιο. «Νέα φτώχεια» Εκπληξη προκαλεί επίσης ότι μια «αριστερή» κυβέρνηση δεν σπεύδει να καλύψει όσους η κρίση παγιδεύει στη «Νέα Φτώχεια», αφού μόνον το 10% των ανέργων παίρνει το σχετικό επίδομα, ενώ ούτε για τον άνεργο υπάρχει επίδομα ενοικίου, ενώ η ανεργία αποτελεί (σωστά!) κριτήριο προστασίας κατοικίας με βάρος ενυπόθηκου δανείου. Εκπληξη προκαλεί τέλος ότι για τον προσδιορισμό του ελάχιστου εισοδήματος προστασίας υπολογίζεται το σύνολο των «εύλογων δαπανών διαβίωσης». Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με αυτές τις ευρωπαϊκές πρακτικές προστασίας των δανειοληπτών, εύλογες θεωρούνται οι δαπάνες για διατροφή, στέγαση, μόρφωση, ένδυση, περίθαλψη, θέρμανση, μεταφορά δηλαδή των στοιχειωδών στις δικές μας κοινωνίες. Η έκπληξη διατυπώθηκε επειδή η κυβέρνηση συμπεριέλαβε στην προστασία που παρέχει σε όσους χρωστούν δάνεια και την τέταρτη ομάδα αγαθών και υπηρεσιών, που περιλαμβάνει «δαπάνες για κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και καπνού, αεροπορικές μετακινήσεις, τουριστικές υπηρεσίες και υπηρεσίες αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού». Με άλλα λόγια, όλες οι ανωτέρω δαπάνες προηγούνται της αποπληρωμής του δανείου! Μια συζήτηση με διακεκριμένα στελέχη του κυβερνητικού χώρου με έπεισε ότι τόσο η προστασία των δανειοληπτών, όσο και αυτή που ετοιμάζει ο κ. Αλεξιάδης με τον φορολογικό νόμο δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δένει την πολιτική μοίρα με τη μαζική ψήφο των δημοσίων υπαλλήλων υπέρ του κ. Τσίπρα. Μαζί με αυτούς προστατεύονται και όσοι βγήκαν στη σύνταξη τα πολύ τελευταία χρόνια, όπως θα επιβεβαιωθεί όταν δούμε τις περίπλοκες λεπτομέρειες του συνταξιοδοτικού που ετοιμάζει ο κ. Κατρούγκαλος. Η διατήρηση των βασικών ρυθμίσεων Λοβέρδου- Κουτρουμάνη αποσκοπεί στη διατήρηση των συνταξιοδοτικών προνομίων μεγάλων ομάδων που εξαρτώνται στενότερα από κρατικές ρυθμίσεις. Εξάλλου, «σας έχω να κάθεστε», υπενθυμίζουν στους κρατικούς υπαλλήλους όλα τα κόμματα «εξουσίας» πουλώντας «προστασία» με τον πιο εξευτελιστικό τρόπο. Είναι προφανές ότι η προστασία είναι πολιτική, δηλαδή ψηφοθηρική. Δεν αφορά τους φτωχούς αλλά τους πολλούς που αναρριχήθηκαν στο στάτους της μεσαίας τάξης από το οποίο τους γκρέμισε η κρίση. Το περιοδικό για το σπίτι, τον άνθρωπο και την καλή ζωή HOUSE OF ART ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

20 20-ELLADA_Master_cy 28/11/15 00:01 Page Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 29 Nοεμβρίου 2015 Ο κ. Τσίπρας, οι ψηφοφορίες, η συναίνεση και η οικουμενική Οι ανησυχίες του πρωθυπουργού, οι σκέψεις των κομμάτων, τα σενάρια των εξελίξεων Του Κ.Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ Σε σκακιέρα υψηλού ρίσκου για όλα τα εμπλεκόμενα κόμματα, αλλά πρωτίστως για τον κ. Αλ. Τσίπρα, μεταβάλλεται η πολιτική σκηνή μετά την επιλογή του πρωθυπουργού να πραγματοποιήσει στροφή και, από τη σταθερή απαξίωση των αντιπάλων του, να επιδιώξει τη διαμόρφωση κλίματος συναίνεσης ενόψει του ασφαλιστικού και της αναμόρφωσης του φορολογικού συστήματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσίπρας έχει αποφασίσει οριστικά το ασφαλιστικό να έχει ψηφιστεί πριν από τη διακοπή των εργασιών της Βουλής για τα Χριστούγεννα, ενώ θα καταβληθεί προσπάθεια το ίδιο διάστημα να ψηφιστούν και οι αλλαγές στη φορολογία, περιλαμβανομένης της φορολόγησης των αγροτών, ώστε να κλείσουν όλα τα «αγκάθια» της πρώτης αξιολόγησης και να ανοίξει η συζήτηση για το χρέος. Της ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Θα αναλάμβανε ο κ. Αλέξης Τσίπρας πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της συνεννόησης και της συναίνεσης για τα μεγάλα ζητήματα που καλείται να διαχειρισθεί η κυβέρνηση, εάν η κυβερνητική πλειοψηφία, εξαρχής εύθραυστη, δεν είχε καταγράψει απώλειες στην ψηφοφορία της προηγούμενης εβδομάδας για τους πλειστηριασμούς; Η εμπειρία από τον τρόπο που κινήθηκε έναντι των υπολοίπων «παικτών» του πολιτικού συστήματος από τον Ιανουάριο και μετά προδιαθέτει για αρνητική απάντηση. Από το περιβάλλον του πρωθυπουργού μεταδίδεται το κλίμα ότι η τελευταία κίνησή του στην πολιτική σκακιέρα, το αίτημα για σύγκληση συμβουλίου πολιτικών αρχηγών για το προσφυγικό, το ασφαλιστικό και τη συνταγματική αναθεώρηση, εντάσσεται στο πλαίσιο ενός νέου πολιτικού ήθους που η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να βάλει στην πολιτική ζωή του τόπου, με ευρύ διάλογο ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις για τα μείζονα ζητήματα. Εντάσσουν, δηλαδή, την κινητικότητα που εκκινεί με επίκεντρο το Μαξίμου στα νέα πολιτικά ήθη που θέλει να επιβάλει η «πρώτη φορά Αριστερά» κυβέρνηση. Αυτό ως επίσημη γραμμή που μεταδίδεται μεγαλοφώνως. Διότι παρασκηνιακά ακόμη και άμεσοι Ο κ. Τσίπρας έχει να αντιμετωπίσει άμεσα τις μνημονιακές δεσμεύσεις σε φλέγοντα ζητήματα, όπως το ασφαλιστικό και η αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, οι οποίες αναμφισβήτητα υπερβαίνουν τις προεκλογικές «κόκκινες γραμμές» και καθιστούν ιδιαιτέρως εύθραυστες τις κυβερνητικές ισορροπίες. <<<<<< Τι εξυπηρετούσε η επι - λογή άμεσης σύγκλησης του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών και ποιες είναι οι δεύτερες σκέψεις του Μαξίμου για την επόμενη μέρα. Κίνδυνος αποδυνάμωσης Η επιλογή του κ. Τσίπρα οδηγεί την κυβέρνηση στη «μητέρα των μαχών» στη Βουλή, με τον κίνδυνο απώλειας της δεδηλωμένης να είναι υπαρκτός. Εξάλλου, το ασφαλιστικό εκ των πραγμάτων θα παραβιάζει πολλές από τις προεκλογικές κόκκινες γραμμές του πρωθυπουργού, παρότι, εάν γίνει δεκτή από τους θεσμούς η πρόταση του υπ. Εργασίας Γ. Κατρούγκαλου για αύξηση των εισφορών, δεν θα θιγούν καθόλου οι κύριες συντάξεις, ενώ οι περικοπές στις επικουρικές θα περιοριστούν στα 150 εκατ. ευρώ. Με δεδομένο ότι ικανοποιητικός κοινός τόπος με τους εκπροσώπους των δανειστών δεν έχει βρεθεί ούτε για τα εργασιακά ούτε για τις περικοπές στο ΕΚΑΣ, ο πρωθυπουργός φέρεται να προβληματίζεται για το ενδεχόμενο νέων «διαρροών» από την Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, δε, κορυφαία κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν πως ούτως ή άλλως η συνεργασία με τους ΑΝΕΛ δεν πρόκειται και δεν πρέπει να είναι μακράς πνοής. Ετσι, η επιλογή του κ. Τσίπρα να ζητήσει, εσπευσμένα, την Πέμπτη το πρωί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλο τη σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών είχε εμφανώς πολλαπλή στόχευση: Πρώτον, να αποσταλεί, ενόψει των επερχόμενων ψηφοφοριών, μήνυμα προς τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ότι αυτοί θα έχουν στην περίπτωση που ορισμένοι καταψηφίσουν τα κρίσιμα νομοσχέδια την ευθύνη εάν ο πρωθυπουργός υποχρεωθεί να συζητήσει σενάρια κυβερνητικής συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι, ή τον σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης. Δεύτερον, να υποχρεώσει Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι να κατεβάσουν τους τόνους της κριτικής που είχαν ανεβεί κατακόρυφα τις τελευταίες εβδομάδες και να θέσει το δίλημμα «εάν θα στηρίξουν στο ασφαλιστικό την κυβερνητική θέση ή τις απαιτήσεις των θεσμών». Τρίτον, να προλειάνει το έδαφος για αναζήτηση κυβερνητικής λύσης από την παρούσα Βουλή, εάν η κυβέρνηση χάσει τη δεδηλωμένη. συνεργάτες του κ. Τσίπρα κάνουν λόγο για κινήσεις που υπαγορεύονται με μοναδικό κριτήριο την παράταση του κυβερνητικού βίου, με διάχυση ευθυνών στα ζητήματα εκείνα από τα οποία η κυβέρνηση εκτιμά ότι δεν μπορεί να εισπράξει τίποτα πέραν της φθοράς. Δύο μήνες μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνησή του δοκιμάζονται στο καμίνι της υλοποίησης των μνημονιακών δεσμεύσεων, εκεί όπου έχουν ήδη δοκιμαστεί σκληρά όλες οι κυβερνήσεις από το 2009 και μετά, με δυσμενή αποτελέσματα για τα κόμματα που συμμετείχαν σε αυτές. Στο Μαξίμου επικρατεί η αντίληψη ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης επενδύουν στη μνημονιακή φθορά της κυβέρνησης, στην προοπτική ότι η πίεση των εταίρων και των θεσμών θα είναι, όπως και στο παρελθόν, αμείλικτη. Οτι, δηλαδή, η τρόικα θα καταφέρει και αυτήν τη φορά να επιβληθεί με καταστρεπτικές επιπτώσεις στο προφίλ συνολικά της κυβέρνησης και προσωπικά του κ. Τσίπρα. Και προνομιακό πεδίο για μια τέτοια εξέλιξη είναι, βεβαίως, η ασφαλιστική μεταρρύθμιση, η οποία δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι εύκολη και «αναίμακτη». Εναντι αυτού, η επιλογή της κυβερνητικής ηγεσίας ήταν η πρόσκληση σε συνεννόηση και συναίνεση, από την οποία θεωρεί ότι μπορεί να έχει Πάντως, εάν τελικώς η κυβέρνηση αποτύχει να περάσει το crash test των επερχόμενων ψηφοφοριών στη Βουλή, όλο και περισσότεροι θεωρούν πως η χώρα είτε θα οδηγηθεί στον σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης ή σε πρόωρες εκλογές. Η επιλογή της κ. Φώφης Γεννηματά να αποστείλει επιστολή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπου ανέφερε πως κατά τη χθεσινή σύσκεψη δεν θα έπρεπε να συζητηθεί το ασφαλιστικό, αποτελεί σαφές μήνυμα ότι το ΠΑΣΟΚ όχι μόνον δεν θα στηρίξει την κυβέρνηση στο εν λόγω ζήτημα, αλλά ξορκίζει την προοπτική «διμερούς» συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ σε κυβερνητικό επίπεδο. Εξάλλου, στα ηγετικά κλιμάκια της Χαριλάου Τρικούπη εδραιώνεται η άποψη πως ο κ. Τσίπρας ως σενάριο εργασίας έχει και την «απορρόφηση» του ΠΑΣΟΚ στην πορεία προς τις προσεχείς εκλογές, αφού εν τω μεταξύ αυτό έχει φθαρεί, αναλαμβάνοντας εκ νέου μέρος του βάρους των κυβερνητικών ευθυνών. Αντίστοιχα αρνητικό στην προοπτική της συνεργασίας με τον κ. Τσίπρα είναι το κλίμα και στο Ποτάμι. Η πλειονότητα των βουλευτών του κόμματος είναι αντίθετη, ενώ πολύ βαρύ είναι το κλίμα και στις σχέσεις μεταξύ του πρωθυπουργού οφέλη: όσοι ανταποκριθούν θετικά θα επιμερισθούν μέρος της ευθύνης για το τελικό αποτέλεσμα. Πιθανή επίρριψη ευθυνών Εκείνοι που θα τοποθετηθούν αρνητικά θα αντιμετωπισθούν από την κυβέρνηση ως αρνούμενοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους για ένα θέμα που δεν έφθασε στην κατάσταση που είναι σήμερα εν μια νυκτί αλλά έχει μακροχρόνια εξέλιξη, ενώ θα εισπράξουν και την καταγγελία ότι δεν συνεργάζονται σε μια προσπάθεια ισχυροποίησης της διαπραγματευτικής θέσης έναντι των εταίρων, με αποτέλεσμα να προκύπτουν αρνητικές επιπτώσεις για την κοινωνική βάση. Ετσι η προσπάθεια για ευρύτερες συναινέσεις, όπως όλα δείχνουν, κάθε άλλο παρά σε αγαθές προθέσεις εδραιώνεται. Ανεξαρτήτως κινήτρων, πάντως, η διαδικασία δρομολογήθηκε, ο κ. Τσίπρας κινήθηκε στην κατεύθυνση αυτή, παρά την τουλάχιστον επιφυλακτική υποδοχή που είχε από τα άλλα κόμματα η πρόθεσή του να απευθυνθεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με σχετικό αίτημα. Βεβαίως, έχοντας λάβει το μήνυμα ότι η επιδίωξη συναίνεσης και υποστήριξης δεν επρόκειτο να ευοδωθεί, ο κ. Τσίπρας είπε στους συνομιλητές του ότι η συναίνεση δεν είναι προαπαιτούμενο του συμβουλίου και ότι αρκεί ο συντεταγμένος εθνικός διάλογος, η καταγραφή και του κ. Στ. Θεοδωράκη. Ο επικεφαλής του Ποταμίου στήριξε όσο κανείς τον κ. Τσίπρα στην κατεύθυνση της παραμονής της χώρας στην Ευρωζώνη το περασμένο καλοκαίρι, αλλά δέχθηκε πολλές και ανοίκειες επιθέσεις από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά και μετεκλογικά, ενώ είχε σημαντικές απώλειες στην εκλογική αναμέτρηση του Σεπτεμβρίου. Υπ αυτή την έννοια, εάν στις επερχόμενες ψηφοφορίες στη Βουλή υπάρξει «ατύχημα», πιθανότερη εξέλιξη θα είναι η δρομολόγηση διαδικασιών σχηματισμού κυβέρνησης ευρύτερης συνεργασίας, στην οποία θα μετάσχουν τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Ν.Δ., καθώς θα είναι εξαιρετικά δύσκολο ο κ. Τσίπρας να αναλάβει την ευθύνη να οδηγήσει τη χώρα για τέταρτη μαζί με το δημοψήφισμα φορά τη χώρα στις κάλπες σε λιγότερο από έναν χρόνο. Ομως, εάν στο τραπέζι μπει το ενδεχόμενο της οικουμενικής, παρά το γεγονός ότι η Ν.Δ. βρίσκεται σε περιδίνηση μετά το φιάσκο της περασμένης Κυριακής, είναι βέβαιο πως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ανεξαρτήτως αρχηγού, θα επιμείνει να αναζητηθεί τρίτο πρόσωπο για τη θέση του πρωθυπουργού. Στόχοι και επιδιώξεις πίσω από τη «συνεννόηση» απόψεων και, εφόσον διαπιστωθεί ότι αυτό είναι εφικτό, η σύνθεση. Προκειμένου να ερμηνευθούν οι πρωτοβουλίες του πρωθυπουργού και του επιτελείου του, θα πρέπει να συνεκτιμηθεί και το γεγονός ότι ήδη από την προεκλογική περίοδο διαμορφώθηκε εξαιρετικά αρνητικό και ανταγωνιστικό κλίμα ανάμεσα στα κόμματα της συγκυβέρνησης και τα υπόλοιπα κόμματα του Κοινοβουλίου, το οποίο προσδιορίζεται από την επικράτηση πολύ υψηλών και καταγγελτικών τόνων. Το κλίμα επιδεινώθηκε αμέσως μετά τις εκλογές, όταν ο κ. Τσίπρας κατέστησε σαφές ότι, αφού είχε τη δυνατότητα, θα συνέχιζε να πορεύεται με μοναδικό εταίρο τον κ. Πάνο Καμμένο, αγνοώντας τις όποιες νύξεις ή και άμεσες προτάσεις από άλλα κόμματα για ευρύτερο κυβερνητικό σχηματισμό. Τώρα, με την κυβερνητική πλειοψηφία να έχει ήδη αποδυναμωθεί και την προοπτική περαιτέρω αποδυνάμωσής της να είναι εξαιρετικά πιθανή, εξαιτίας των δύσκολων ζητημάτων που έχει μπροστά της η κυβέρνηση, θα πρέπει να βρεθεί μια φόρμουλα αποκατάστασης διαύλων επικοινωνίας με τα υπόλοιπα κόμματα, καθώς μπορεί να προκύψουν άλλα δεδομένα, τα οποία θα επιβάλουν, εκ των πραγμάτων, την έναρξη της συζήτησης για νέες συμμαχίες και σε επίπεδο κυβέρνησης πλέον.