ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ"

Transcript

1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Cibadrex επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο δισκία των (5+6,25) mg, (10+12,5) mg και (20+25) mg. 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε δισκίο περιέχει: 5 mg benazepril hydrochloride και 6,25 mg hydrochlorothiazide (5+6,25) mg ή 10 mg benazepril hydrochloride και 12,5 mg hydrochlorothiazide (10+12,5) mg ή 20 mg benazepril hydrochloride και 25 mg hydrochlorothiazide (20+25) mg. Για τον πλήρη κατάλογο των εκδόχων, βλ. παράγραφο ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Επικαλυμμένο με λεπτό υμένιο δισκίο. 4. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΩΝ ΜΕ ΑΛΛΑ ΥΠΟΤΑΣΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Δεν ενδείκνυται γενικά από την αρχή η χορήγηση σταθερών συνδυασμών αντιυπερτασικών φαρμάκων. Με βάση τις κλασικές ενδείξεις εφαρμογής αντιυπερτασικής αγωγής, χορηγούνται αρχικά είτε ένα από τα δύο φάρμακα είτε και τα δύο συγχρόνως σε ελεύθερο (όχι σταθερό) συνδυασμό. Είναι σκόπιμη η προσπάθεια εξατομίκευσης της αναλογίας των φαρμάκων του ελεύθερου συνδυασμού, είτε αυτός εφαρμόσθηκε εξ αρχής, είτε μετά από αποτυχία της μονοθεραπείας. Για να βελτιωθεί η συμμόρφωση, ο ελεύθερος αντικαθίσταται στη συνέχεια από το σταθερό συνδυασμό με την πλησιέστερη αναλογία των δύο φαρμάκων. Πρακτικά, χορηγούνται αρχικά οι μέσες συνιστώμενες δόσεις αναστολέων είτε των β- είτε των α- αδρενεργικών υποδοχέων, είτε των αναστολέων των διαύλων ασβεστίου, είτε του μετατρεπτικού ενζύμου, οι οποίες - εάν απαιτείται - αυξάνουν μέχρι των ανωτέρων συνιστωμένων ορίων. Επί μη επιτεύξεως ικανοποιητικού αποτελέσματος, προστίθεται διουρητικό (θειαζίδη, χλωροθαλιδόνη, ινδαπαμίδη ή διουρητικό της αγκύλης, εάν υπάρχει επηρεασμός της νεφρικής λειτουργίας). Μπορεί επίσης να αρχίσει η θεραπεία με διουρητικά και να προστεθεί μετά ένα από τα άλλα φάρμακα. Οταν επιτευχθεί ικανοποιητικό αποτέλεσμα, αναζητείται ο σταθερός (έτοιμος) συνδυασμός που προσεγγίζει προς τον προσδιορισθέντα με την ελεύθερη χωριστή χορήγηση των φαρμάκων. Σε περιπτώσεις θερμοκρασιακών μεταβολών κατά τους θερινούς μήνες, είναι πιθανό να χρειασθεί τροποποίηση της δόσης ή διακοπή της χορήγησης του σταθερού συνδυασμού, δηλ. προσωρινή επάνοδος στον ελεύθερο συνδυασμό ή μονοθεραπεία. 4.1 Θεραπευτικές ενδείξεις Για τη θεραπεία της υπέρτασης, όταν η μονοθεραπεία έχει αποτύχει. 4.2 Δοσολογία και τρόπος χορήγησης Θεραπεία υποκατάστασης: Ενας ελεύθερος συνδυασμός βεναζεπρίλης και υδροχλωροθειαζίδης, λαμβανόμενος σαν ξεχωριστά δισκία μπορεί να αντικατασταθεί από το Cibadrex. Εάν επιτευχθεί επαρκής μείωση της αρτηριακής πίεσης με έναν ελεύθερο συνδυασμό βεναζεπρίλης και υδροχλωροθειαζίδης, ο ασθενής μπορεί να μεταφερθεί σε μία δοσολογία Cibadrex της ιδίας 1

2 περιεκτικότητας σε βεναζεπρίλη. Θεραπεία δεύτερης γραμμής: Σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στη μονοθεραπεία με αναστολείς του ΜΕΑ, μπορεί να επιτευχθεί μία ουσιαστικά μεγαλύτερη μείωση της αρτηριακής πίεσης με μεταφορά στο Cibadrex. Ασθενείς που παίρνουν 10 mg (ή 20 mg) Cibacen μία φορά την ημέρα μπορεί να μεταφερθούν σε (10+12,5) mg ή (20+25) mg Cibadrex μία φορά την ημέρα. Σε ασθενείς που παίρνουν ήδη υδροχλωροθειαζίδη ή άλλο θειαζιδικό διουρητικό χωρίς να επιτευχθεί επαρκής έλεγχος της αρτηριακής πίεσης, μπορεί να επιτευχθεί μία επιπρόσθετη, ουσιωδώς μεγαλύτερη μείωση της αρτηριακής πίεσης με μεταφορά στο Cibadrex. Σε αυτούς τους ασθενείς πρέπει να διακοπεί το διουρητικό για τουλάχιστον 3 ημέρες πριν γίνει έναρξη της θεραπείας με Cibadrex. Σε ασθενείς που μεταφέρονται από υδροχλωροθειαζίδη 25 mg ή 50 mg μία φορά την ημέρα, πρέπει να γίνεται έναρξη με (10+12,5) mg Cibadrex και στη συνέχεια μπορεί να προσαρμοσθεί η δοσολογία σύμφωνα με τις ανάγκες. Ασθενείς των οποίων η αρτηριακή πίεση ελέγχεται επαρκώς με 25 mg υδροχλωροθειαζίδη την ημέρα, αλλά που έχουν σημαντική απώλεια καλίου με αυτό το δοσολογικό σχήμα, μπορούν να επιτύχουν τον ίδιο έλεγχο της αρτηριακής πίεσης χωρίς διαταραχή των ηλεκτρολυτών, εάν μεταφερθούν στο Cibadrex (5+6,25) mg. Παρ όλα αυτά, τα επίπεδα καλίου πρέπει να ελέγχονται (βλ. 4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση ). Χρήση σε έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας και σε ηλικιωμένους ασθενείς Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές στην αποτελεσματικότητα ή την ασφάλεια σε κλινικές μελέτες μεταξύ ηλικιωμένων ασθενών που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με Cibadrex και νεώτερων ασθενών. Σε ασθενείς με κάθαρση κρεατινίνης >30 ml/min (κρεατινίνη ορού περίπου <3 mg/dl ή 265 μmol/l) συνιστάται η συνηθισμένη δοσολογία του Cibadrex, που τιτλοποιείται σύμφωνα με την κλινική ανταπόκριση. Η δοσολογία πρέπει να καθορίζεται προσεκτικά σε ηλικιωμένους ασθενείς ή/και ασθενείς με ήπια νεφρική ανεπάρκεια (κάθαρση κρεατινίνης ml/min) (βλ.5.2 «Φαρμακοκινητικές ιδιότητες» της υδροχλωροθειαζίδης). Σε ασθενείς με βαρειά νεφρική ανεπάρκεια (κάθαρση κρεατινίνης 30 ml/min), που χρειάζονται θεραπεία με ένα διουρητικό, είναι προτιμότερη η χορήγηση βεναζεπρίλης σε συνδυασμό με ένα διουρητικό της αγκύλης παρά μ ένα θειαζιδικό διουρητικό. Το Cibadrex αντενδείκνυται σε ασθενείς με σοβαρή έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας (βλ.4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση ). Παιδιά Δεν έχει διαπιστωθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα του Cibadrex σε παιδιά. 4.3 Αντενδείξεις Γνωστή υπερευαισθησία στη βεναζεπρίλη, σε οποιοδήποτε άλλον αναστολέα του ΜΕΑ ή στα έκδοχα του προϊόντος. Γνωστή υπερευαισθησία στην υδροχλωροθειαζίδη ή σε άλλα σουλφοναμιδικά παράγωγα. Ιστορικό αγγειοοιδήματος σχετιζομένου με προηγούμενη θεραπεία με αναστολείς ΜΕΑ. Ιδιοπαθές ή κληρονομικό αγγειοοίδημα. Σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια (κάθαρση κρεατινίνης <30 ml/min), ανουρία. Σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια. Ανθεκτική υποκαλιαιμία, υπονατριαιμία και συμπτωματική υπερουριχαιμία. 2ο και 3ο τρίμηνο της κύησης (βλέπε παράγραφο 4.4 και 4.6) Γαλουχία (βλ.4.6 Κύηση και γαλουχία) 4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση Προειδοποιήσεις 2

3 Το προϊόν περιέχει ως έκδοχο λακτόζη και δια τούτο δε χορηγείται σε άτομα με συγγενή γαλακτοζαιμία, σύνδρομο δυσαπορρόφησης γλυκόζης ή γαλακτόζης ή έλλειψη λακτάσης. Συμπτωματική υπόταση Σημαντική μείωση της πιέσεως μπορεί να παρατηρηθεί μετά τη χορήγηση της πρώτης δόσης (υποτασικό φαινόμενο πρώτης δόσης). Οπως και με άλλους αναστολείς του ΜΕΑ, έχει παρατηρηθεί συμπτωματική υπόταση σε σπάνιες περιπτώσεις σε ανεπίπλεκτους υπερτασικούς ασθενείς. Είναι περισσότερο πιθανόν να συμβούν σε ασθενείς με απώλεια όγκου ή άλατος, σαν αποτέλεσμα μακροχρόνιας θεραπείας με διουρητικά, περιορισμού άλατος στη διατροφή τους, διύλισης, διάρροιας ή εμέτου. Η απώλεια όγκου ή/και άλατος πρέπει να διορθωθεί πριν από την έναρξη της θεραπείας με Cibadrex, ενώ πρέπει να εξετάζεται η έναρξη της αγωγής με χαμηλότερη δόση. Αυτές οι προφυλάξεις εφαρμόζονται επίσης σε ασθενείς με στηθάγχη ή αγγειακή εγκεφαλική νόσο, στους οποίους η υπερβολική υπόταση θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. To Cibadrex πρέπει να χρησιμοποιείται προσεκτικά σε ασθενείς που υποβάλλονται ταυτόχρονα σε θεραπεία με άλλα αντιυπερτασικά. Το θειαζιδικό συστατικό του Cibadrex μπορεί να ενισχύσει τη δράση άλλων αντιυπερτασικών φαρμάκων. Εάν συμβεί υπόταση, ο ασθενής πρέπει να τοποθετηθεί σε ύπτια θέση και να του χορηγηθεί, εάν υπάρχει ανάγκη, φυσιολογικός ορός ενδοφλέβια. Η θεραπεία με Cibadrex μπορεί να συνεχισθεί αφού επανέλθουν στο φυσιολογικό η αρτηριακή πίεση και ο όγκος αίματος. Σε ασθενείς με βαρειά συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, η θεραπεία με αναστολέα του ΜΕΑ μπορεί να προκαλέσει υπερβολική μείωση της πιέσεως, που μπορεί να συνοδεύεται από ολιγουρία ή/και προοδευτική αζωθαιμία και (σπάνια) από οξεία νεφρική ανεπάρκεια. Σε αυτούς τους ασθενείς, η θεραπεία πρέπει να αρχίζει κάτω από στενή ιατρική επιτήρηση. Πρέπει να παρακολουθούνται στενά τις πρώτες δύο εβδομάδες θεραπείας και οποτεδήποτε αυξάνεται η δοσολογία της βεναζεπρίλης ή του διουρητικού. Αναφυλακτοειδείς και συναφείς αντιδράσεις Προφανώς επειδή οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (ΜΕΑ) επηρεάζουν το μεταβολισμό των εικοσανοειδών και πολυπεπτιδίων, περιλαμβανόμενης της ενδογενούς βραδυκινίνης, οι ασθενείς που παίρνουν αναστολείς του ΜΕΑ (περιλαμβανόμενου του Cibadrex) μπορεί να έχουν ποικιλία ανεπιθύμητων ενεργειών, μερικές από αυτές σοβαρές. Αγγειοοίδημα Αγγειακό οίδημα του προσώπου, των άκρων, των χειλέων, των βλεννογόνων, της γλώσσας, της γλωττίδας ή/και του λάρυγγα μπορεί να εμφανιστεί σε ασθενείς που βρίσκονται σε αγωγή με αναστολείς του ΜΕΑ. Συμβαίνει κυρίως κατά την πρώτη εβδομάδα της αγωγής. Πάντως, σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να αναπτυχθεί σοβαρό αγγειακό οίδημα μετά από μακροχρόνια αγωγή με ένα αναστολέα του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης. Η αγωγή πρέπει να διακόπτεται αμέσως και να αντικαθίσταται από κάποιο παράγοντα που θα ανήκει σε κάποια άλλη κατηγορία φαρμάκων. O ασθενής θα πρέπει να παρακολουθείται στενά έως την πλήρη και μόνιμη υποχώρηση των σημείων και των συμπτωμάτων. Οιδήματα που περιορίζονται στο πρόσωπο και στα χείλη, συνήθως υποχωρούν είτε χωρίς αγωγή είτε με την χορήγηση αντισταμινικών. Αγγειακό οίδημα στο οποίο συμμετέχει η γλώσσα, η γλωττίδα ή ο λάρυγγας μπορεί να είναι θανατηφόρο. Απαιτείται επείγουσα θεραπευτική αγωγή η οποία θα περιλαμβάνει, αλλά δεν περιορίζεται μόνο σε αυτή, άμεση υποδόρια χορήγηση διαλύματος αδρεναλίνης (επινεφρίνης) σε αναλογία 1:1000 (0,3 έως 0,5 ml) ή σε βραδεία ενδοφλέβια χορήγηση αδρεναλίνης 1 mg/ml (σύμφωνα με τις οδηγίες αραίωσης) και με έλεγχο του ΗΚΓ και της αρτηριακής πίεσης. Ο ασθενής πρέπει να νοσηλευτεί σε νοσοκομείο, να παρακολουθείται για τουλάχιστον 12 με 24 ώρες και να μη 3

4 λάβει εξιτήριο πριν υποχωρήσουν πλήρως τα συμπτώματα. Η συχνότητα αγγειοοιδήματος κατά τη διάρκεια θεραπείας με αναστολείς του ΜΕΑ έχει αναφερθεί ότι είναι υψηλότερη σε έγχρωμους ασθενείς αφρικανικής προέλευσης από ό,τι σε μη έγχρωμους ασθενείς. Αναφυλακτικές αντιδράσεις κατά τη διάρκεια απευαισθητοποίησης ή μετά από νυγμό εντόμων Σπάνια ασθενείς που λαμβάνουν αναστολείς ΜΕΑ κατά τη διάρκεια απευαισθητοποίησης ή μετά από νυγμό εντόμων έχουν εμφανίσει αναφυλακτικές αντιδράσεις επικίνδυνες για τη ζωή τους. Οι αντιδράσεις αυτές αποφεύγονται με την προσωρινή διακοπή της θεραπείας με αναστολείς ΜΕΑ πριν από κάθε απευαισθητοποίηση. Δύο ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία απευαισθητοποίησης με δηλητήριο υμενοπτέρων ενώ έπαιρναν αναστολείς του ΜΕΑ, παρουσίασαν αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις, απειλητικές για τη ζωή τους. Στους ίδιους ασθενείς αποφεύχθηκαν αυτές οι αντιδράσεις, όταν οι αναστολείς του ΜΕΑ διεκόπησαν προσωρινά, αλλά επανεμφανίσθηκαν μετά από ακούσια εκ νέου πρόκληση. Αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις κατά την έκθεση σε μεμβράνη διύλισης Εχουν αναφερθεί αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις (οίδημα γλώσσας και χειλέων που συνοδεύονται από δύσπνοια και πτώση της πίεσης) σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε διύλιση με μεμβράνες υψηλής ροής (πολυακρυλονιτριλίου), ενώ έπαιρναν έναν αναστολέα του ΜΕΑ. Ο συνδυασμος αυτός θα πρέπει να αποφεύγεται. Συνιστάται να χρησιμοποιείται μια άλλη μεμβράνη ή ένα άλλο αντιυπερτασικό φάρμακο. Αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις κατά τη διάρκεια αφαίρεσης χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών Αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια αφαίρεσης χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών με θειϊκή δεξτράνη. Γι αυτό, η μέθοδος αυτή δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται σε ασθενείς που λαμβάνουν αναστολείς του ΜΕΑ. Εκπτωση της νεφρικής λειτουργίας Το Cibadrex πρέπει να χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς με νεφρική νόσο. Τα θειαζιδικά διουρητικά μπορεί να επιδεινώσουν την αζωθαιμία σε αυτούς τους ασθενείς και οι επιδράσεις της επαναλαμβανόμενης δοσολογίας μπορεί να είναι αθροιστικές. Μεταβολές της νεφρικής λειτουργίας μπορεί να αναμένονται σε ειδικά επιρρεπή άτομα, λόγω της αναστολής του συστήματος ρενίνης-αγγειοτασίνης-αλδοστερόνης. Επομένως, οι αναστολείς του ΜΕΑ θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια, οι οποίοι μπορεί να χρειαστούν μικρότερες ή λιγότερο συχνές δόσεις. Θα πρέπει να πραγματοποιείται στενή παρακολούθηση της νεφρικής λειτουργίας καθώς αυτό θεωρείται απαραίτητο σε εκείνους με νεφρική ανεπάρκεια. Σε ασθενείς με βαρειά συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, των οποίων η νεφρική λειτουργία μπορεί να εξαρτηθεί από τη δράση του συστήματος ρενίνης-αγγειοτασίνης, η θεραπεία με αναστολείς του ΜΕΑ (περιλαμβανόμενης της βεναζεπρίλης) μπορεί να συσχετισθεί με ολιγουρία ή/και προοδευτική αζωθαιμία και (σπάνια) οξεία νεφρική ανεπάρκεια. Σε αυτούς τους ασθενείς, η θεραπεία πρέπει να αρχίζει κάτω από στενή ιατρική επιτήρηση. Πρέπει να παρακολουθούνται στενά τις πρώτες δύο εβδομάδες θεραπείας και οποτεδήποτε αυξάνεται η δοσολογία της βεναζεπρίλης ή του διουρητικού. Σε μία μικρή μελέτη υπερτασικών ασθενών με μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη στένωση της νεφρικής αρτηρίας, η θεραπεία με βεναζεπρίλη συσχετίσθηκε με αυξήσεις του αζώτου της ουρίας του αίματος και των επιπέδων της κρεατινίνης του ορού (συνήθως ελάσσονες και παροδικές). Αυτές οι αυξήσεις ήταν αναστρέψιμες κατά τη διακοπή της βεναζεπρίλης ή της διουρητικής θεραπείας ή και των δύο. Εάν παρόμοιοι ασθενείς υποβάλλονται σε θεραπεία με Cibadrex, η θεραπεία πρέπει να αρχίζει κάτω από στενή ιατρική επιτήρηση με χαμηλές δόσεις, προσεκτική τιτλοποίηση και έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας κατά τη διάρκεια των λίγων πρώτων εβδομάδων θεραπείας. Μερικοί υπερτασικοί ασθενείς που παίρνουν βεναζεπρίλη με μη εμφανή προϋπάρχουσα νεφρική αγγειακή νόσο, παρουσίασαν αυξημένο άζωτο ουρίας αίματος και αυξημένα επίπεδα κρεατινίνης ορού (συνήθως ελάχιστα και παροδικά), ιδιαίτερα όταν χορηγήθηκε η βεναζεπρίλη με ένα διουρητικό. 4

5 Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να χρειασθεί μείωση της δοσολογίας του Cibadrex. Η αξιολόγηση του υπερτασικού ασθενή πρέπει πάντα να περιλαμβάνει εκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας (βλέπε «Αντενδείξεις» και «Δοσολογία και τρόπος χορήγησης»). Μεταμόσχευση νεφρού Δεν υπάρχει σχετική εμπειρία από τη χορήγηση του φαρμάκου σε ασθενείς οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού. Ακοκκιοκυτταραιμία / ουδετεροπενία Ακοκκιοκυτταραιμία και ουδετεροπενία έχουν αναφερθεί σε ασθενείς που έλαβαν αναστολείς του ΜΕΑ. Αυτές οι παρενέργειες εμφανίζονται σπάνια σε ασθενείς με ανεπίπλεκτη υπέρταση, αλλά μπορεί να παρουσιασθούν σε ασθενείς με κάποιο βαθμό νεφρικής ανεπάρκειας, ιδιαίτερα εάν έχουν και αγγειακή νόσο του κολλαγόνου, όπως συστηματικό ερυθηματώδη λύκο ή σκληροδερμία και σε θεραπεία με ανοσοκατασταλτικούς παράγοντες. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα επαρκή στοιχεία από κλινικές μελέτες με βεναζεπρίλη, που να δείχνουν εάν προκαλεί ή όχι παρόμοια συχνότητα εμφάνισης ακοκκιοκυτταραιμίας. Συνιστάται περιοδική παρακολούθηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων σε ασθενείς με αγγειακή νόσο του κολλαγόνου, ιδιαίτερα εάν η νόσος συσχετίζεται με έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας. Πρωτεϊνουρία Μπορεί να παρουσιασθεί ιδιαίτερα σε ασθενείς με προϋπάρχουσα βλάβη της νεφρικής λειτουργίας ή όταν χορηγούνται σχετικά υψηλές δόσεις των αναστολέων του ΜΕΑ. Ηπατίτιδα και ηπατική ανεπάρκεια Υπήρξαν σπάνιες αναφορές προεξάρχουσας χολοστατικής ηπατίτιδας και μεμονωμένα περιστατικά οξείας ηπατικής ανεπάρκειας, μερικά από αυτά μοιραία, σε ασθενείς σε θεραπεία με αναστολείς του ΜΕΑ. Ο μηχανισμός δεν είναι γνωστός. Ασθενείς που παίρνουν αναστολείς του ΜΕΑ και αναπτύσσουν ίκτερο ή μεγάλη αύξηση στα ηπατικά ένζυμα, πρέπει να διακόψουν τον αναστολέα του ΜΕΑ και να βρίσκονται υπό ιατρική επιτήρηση. Εκπτωση της ηπατικής λειτουργίας Το Cibadrex πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή σε ασθενείς με έκπτωση της ηπατικής λειτουργίας ή εξελισσόμενη ηπατική νόσο, επειδή ελάχιστες μεταβολές στο ισοζύγιο των υγρών και των ηλεκτρολυτών μπορεί να προκαλέσουν ηπατικό κώμα (βλέπε και «Ηπατική ανεπάρκεια» και 4.3). Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος Εχει αναφερθεί ότι τα θειαζιδικά διουρητικά προκαλούν έξαρση ή ενεργοποίηση του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου. Κύηση Δεν θα πρέπει να ξεκινάει θεραπεία με αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (α - ΜΕΑ) κατά τη διάρκεια της κύησης. Σε περίπτωση που η συνέχιση της θεραπείας με α-μεα θεωρείται αναγκαία, ασθενείς που σχεδιάζουν εγκυμοσύνη θα πρέπει να αλλάξουν αντιυπερτασική θεραπεία με κάποια άλλη η οποία να έχει αναγνωρισμένο προφίλ ασφαλείας για τη χρήση του φαρμάκου κατά την κύηση. Εάν διαπιστωθεί εγκυμοσύνη κατά τη χρήση του φαρμάκου, η θεραπεία με α-μεα θα πρέπει να διακοπεί άμεσα και εάν απαιτείται, θα πρέπει να ξεκινήσει κάποια εναλλακτική θεραπεία (βλ. παραγράφους 4.3 και 4.6). Προφυλάξεις Μεταβολές των ηλεκτρολυτών του ορού 5

6 Αυξημένα επίπεδα καλίου στον ορό έχουν παρατηρηθεί σε σπάνιες περιπτώσεις κατά τη διάρκεια της θεραπείας με αναστολείς του ΜΕΑ, περιλαμβανόμενης της βεναζεπρίλης. Στους παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη υπερκαλιαιμίας μπορεί να περιλαμβάνονται νεφρική ανεπάρκεια ή/και καρδιακή ανεπάρκεια, σακχαρώδης διαβήτης και συγχορήγηση παραγόντων για θεραπεία της υποκαλιαιμίας (βλέπε 4.5 «Αλληλεπιδράσεις με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης»). Τα συμπληρώματα καλίου ή τα καλιοσυντηρητικά διουρητικά γενικά δεν συνιστώνται, επειδή μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση του καλίου του πλάσματος. Αν όμως η ταυτόχρονη χορήγηση των προαναφερθέντων παραγόντων θεωρείται απαραίτητη, πρέπει να χρησιμοποιούνται με συχνή παρακολούθηση των τιμών του καλίου του ορού. Ο συνδυασμός ενός αναστολέα ΜΕΑ με θειαζιδικό διουρητικό δεν αποκλείει την εμφάνιση υποκαλιαιμίας. Η θεραπεία με θειαζιδικά διουρητικά έχει συσχετισθεί με υποκαλιαιμία, υπονατριαιμία και υποχλωραιμική αλκάλωση. Αυτές οι διαταραχές έχουν προκαλέσει μερικές φορές ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα: ξηροστομία, δίψα, αδυναμία, υπνηλία, ανησυχία, μυικούς πόνους ή κράμπες, μυική κόπωση, υπόταση, ολιγουρία, ταχυκαρδία και ναυτία. Η υποκαλιαιμία μπορεί επίσης να ευαισθητοποιήσει ή να επιτείνει την ανταπόκριση της καρδιάς σε τοξικές επιδράσεις της δακτυλίτιδας. Ο κίνδυνος υποκαλιαιμίας είναι μέγιστος σε ασθενείς που πάσχουν από κίρρωση του ήπατος, ασθενείς με έντονη διούρηση, ασθενείς των οποίων η λήψη ηλεκτρολυτών από το στόμα είναι ανεπαρκής και ασθενείς που κάνουν ταυτόχρονη θεραπεία με κορτικοστεροειδή ή ACTH. Πρέπει να γίνονται σε τακτά διαστήματα αρχικοί και περιοδικοί προσδιορισμοί των ηλεκτρολυτών του ορού, για ανίχνευση οποιασδήποτε διαταραχής της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών. Θεραπεία με άλας καλίου ή και καλιοδεσμευτικά διουρητικά πρέπει να αποφεύγεται σε ασθενείς που παίρνουν έναν αναστολέα του ΜΕΑ και θειαζιδικό διουρητικό, περιλαμβανόμενου του Cibadrex, εκτός εάν αυτό θεωρηθεί αναγκαίο (βλέπε 4.5 «Αλληλεπιδράσεις με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης»). Η απέκκριση ασβεστίου μειώνεται από τα θειαζιδικά διουρητικά. Εχουν παρατηρηθεί παθολογικές μεταβολές στον παραθυρεοειδή αδένα με υπερασβεστιαιμία και υποφωσφαταιμία σε λίγους ασθενείς σε παρατεταμένη θεραπεία με θειαζιδικά διουρητικά. Εάν συμβεί υπερασβεστιαιμία, χρειάζεται περαιτέρω διαγνωστική διερεύνηση. Αξιοσημείωτη υπερασβεστιαιμία μπορεί να αποτελεί ένδειξη λανθάνοντος υπερπαραθυρεοειδισμού. Η χορήγηση θειαζιδικού διουρητικού πρέπει να διακόπτεται πριν από την πραγματοποίηση εξετάσεων της λειτουργίας του παραθυρεοειδούς αδένα. Οι κοινές επιπλοκές του υπερπαραθυρεοειδισμού, όπως νεφρολιθίαση, οστική απορρόφηση και πεπτική εξέλκωση δεν έχουν παρατηρηθεί. Τα θειαζιδικά διουρητικά αυξάνουν την απέκκριση μαγνησίου από τα ούρα, που μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα υπομαγνησιαιμία. Αλλες μεταβολικές διαταραχές Σε υψηλότερες δόσεις, τα θειαζιδικά διουρητικά μπορεί να μειώσουν την ανοχή στη γλυκόζη. Σε διαβητικούς ασθενείς μπορεί να απαιτούνται προσαρμογές στη δοσολογία της ινσουλίνης ή των υπογλυκαιμικών παραγόντων που λαμβάνονται από το στόμα. Λανθάνων σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να γίνει έκδηλος κατά τη διάρκεια θεραπείας με θειαζιδικά διουρητικά. Τα θειαζιδικά διουρητικά μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα της χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και του ουρικού οξέος στον ορό. Δοκιμασία anti-doping Η υδροχλωροθειαζίδη μπορεί να δώσει θετικό αποτέλεσμα σε δοκιμασία anti-doping. Βήχας Επίμονος, ξηρός βήχας έχει αναφερθεί με αναστολείς του ΜΕΑ, που οφείλεται προφανώς σε παρεμπόδιση της διάσπασης της ενδογενούς βραδυκινίνης. Αυτός ο βήχας υποχωρεί πάντα μετά από διακοπή της θεραπείας. Στη διαφορική διάγνωση του βήχα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο βήχας που προκαλείται από αναστολείς του ΜΕΑ. 6

7 Χειρουργική / αναισθησία Οι αναστολείς του ΜΕΑ μπορεί να προκαλέσουν υπόταση ή ακόμα και υποτασικό σοκ σε ασθενείς που υποβάλλονται σε σοβαρή χειρουργική επέμβαση και κατά τη διάρκεια της αναισθησίας μέσω της ενίσχυσης άλλων δυνητικά υποτασικών παραγόντων. Πριν από χειρουργική επέμβαση, πρέπει να πληροφορείται ο αναισθησιολόγος ότι ο ασθενής παίρνει έναν αναστολέα του ΜΕΑ. Κατά τη διάρκεια της αναισθησίας με παράγοντες που προκαλούν υπόταση, οι αναστολείς του ΜΕΑ ενδέχεται να αποκλείσουν το σχηματισμό αγγειοτασίνης ΙΙ, δευτεροπαθώς στην αντιρροπιστική έκλυση ρενίνης. Αν δεν είναι δυνατό να διακοπεί η χορήγηση του αναστολέα ΜΕΑ, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή για τη διατήρηση του κυκλοφορούντος όγκου αίματος. Στένωση αορτής ή μιτροειδούς βαλβίδος / Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Οι αναστολείς του ΜΕΑ πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή σε ασθενείς με στένωση μιτροειδούς βαλβίδος και απόφραξη της ροής εξωθήσεως της αριστερής κοιλίας. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός Δεν συνιστάται η χορήγηση φαρμάκων που δρουν μέσω της αναστολής του συστήματος ρενίνηςαγγειοτασίνης σε ασθενείς με πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό. 4.5 Αλληλεπιδράσεις με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης ΒΕΝΑΖΕΠΡΙΛΗ Καλιοσυντηρητικά διουρητικά ή συμπληρώματα καλίου Οι αναστολείς του ΜΕΑ μετριάζουν την προκαλούμενη από τα διουρητικά απώλεια καλίου. Τα καλιοσυντηρητικά διουρητικά π.χ. σπειρονολακτόνη, τριαμτερένη ή αμιλορίδη, τα συμπληρώματα καλίου ή τα υποκατάστατα αλάτων που περιέχουν κάλιο μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση του καλίου του ορού. Αν η ταυτόχρονη χορήγηση ενδείκνυται λόγω αποδεδειγμένης υποκαλιαιμίας, πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή και με συχνή παρακολούθηση του καλίου του ορού. Διουρητικά Ασθενείς που λαμβάνουν διουρητικά και ιδιαίτερα όσοι είναι υποογκαιμικοί ή/και έχουν χαμηλές τιμές νατρίου, μπορεί να παρουσιάσουν υπερβολική μείωση της αρτηριακής πίεσης μετά την έναρξη της θεραπείας με ένα αναστολέα του ΜΕΑ. Η πιθανότητα της υποτασικής δράσης μπορεί να ελαττωθεί με τη διακοπή του διουρητικού, με την αύξηση του όγκου του αίματος ή της λήψης άλατος πριν τη λήψη του φαρμάκου ή/και με την έναρξη της θεραπείας με χαμηλότερες δόσεις του αναστολέα του ΜΕΑ. Περαιτέρω αυξήσεις στη δοσολογία θα πρέπει να γίνονται με προσοχή. Αναισθητικά φάρμακα Οι αναστολείς του ΜΕΑ μπορεί να ενισχύσουν την υποτασική δράση ορισμένων αναισθητικών φαρμάκων. Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά / Ναρκωτικά / αντιψυχωσικά Μπορεί να εμφανιστεί ορθοστατική υπόταση. Αλλοι αντιυπερτασικοί παράγοντες Αύξηση της υποτασικής δράσης των αναστολέων του ΜΕΑ. 7

8 Αλλοπουρινόλη, κυτταροστατικοί ή ανοσοκατασταλτικοί παράγοντες, συστηματικά κορτικοστεροειδή ή προκαϊναμίδη. Η ταυτόχρονη χορήγηση με αναστολείς του ΜΕΑ μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο για λευκοπενία. Αντιόξινα Προκαλούν μείωση της βιοδιαθεσιμότητας των αναστολέων του ΜΕΑ. Συμπαθητικομιμητικά Μπορεί να ελαττώσουν τις αντιυπερτασικές ιδιότητες των αναστολέων του ΜΕΑ. Οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά ώστε να επιβεβαιώνεται ότι επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσμα Αλκοόλ Επιτείνει την υποτασική δράση. ΥΔΡΟΧΛΩΡΟΘΕΙΑΖΙΔΗ Μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά Τα θειαζιδικά διουρητικά ενισχύουν τη δράση των παραγώγων κουραρίου. Αλλοι αντιυπερτασικοί παράγοντες Τα θειαζιδικά διουρητικά ενισχύουν τη δράση των αντιυπερτασικών φαρμάκων (π.χ. γουανεθιδίνη, μεθυλντόπα, β-αναστολείς, αγγειοδιασταλτικά, ανταγωνιστές του ασβεστίου, αναστολείς του ΜΕΑ). Υπήρξαν αναφορές στη βιβλιογραφία αιμολυτικής αναιμίας, που συνέβη σε ταυτόχρονη χρήση υδροχλωροθειαζίδης και μεθυλντόπα. Κορτικοστεροειδή, ACTH, αμφοτερικίνη Β, καρβενοξαλόνη και διεγερτικά υπακτικά Η υποκαλιαιμική δράση των διουρητικών μπορεί να αυξηθεί από τα κορτικοστεροειδή, την ACTH, την αμφοτερικίνη Β, την καρβενοξαλόνη και τα διεγερτικά υπακτικά (βλ.4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση ). Καρδιακές γλυκοσίδες Οι οφειλόμενες στα θειαζιδικά διουρητικά υποκαλιαιμία ή υπομαγνησιαιμία ανεπιθύμητες ενέργειες ευνοούν την έναρξη των καρδιακών αρρυθμιών που προκαλούνται από δακτυλίτιδα (βλ.4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση ). Ρητίνες ανταλλαγής ιόντων H απορρόφηση της υδροχλωροθειαζίδης μειώνεται σε παρουσία ρητινών ανταλλαγής ανιόντων. Οι εφάπαξ δοσολογίες είτε χολεστυραμίνης, είτε της χολεστιπόλης δεσμεύουν την υδροχλωροθειαζίδη και μειώνουν την απορρόφησή της από το γαστρεντερικό σύστημα μέχρι 85% και 43% αντίστοιχα. Άλλες Η συγχορήγηση θειαζιδικών διουρητικών μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα αντιδράσεων υπερευαισθησίας στην αλλοπουρινόλη, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανεπιθυμήτων ενεργειών, που προκαλούνται από την αμανταδίνη, μπορεί να ενισχύσει την υπεργλυκαιμική δράση της διαζοξίδης και μπορεί να μειώσει τη νεφρική απέκκριση κυτταροτοξικών φαρμάκων (π.χ. κυκλοφωσφαμίδη, 8

9 μεθοτρεξάτη) και να ενισχύσει τις μυελοκατασταλτικές δράσεις τους. Η βιοδιαθεσιμότητα των θειαζιδικού τύπου διουρητικών μπορεί να αυξηθεί από αντιχολινεργικούς παράγοντες (π.χ. ατροπίνη, βιπεριδίνη), προφανώς λόγω μείωσης της γαστρεντερικής κινητικότητας και του ρυθμού κένωσης του στομάχου. Η χορήγηση θειαζιδικών διουρητικών με βιταμίνη D ή με άλατα του ασβεστίου μπορεί να ενισχύσει την αύξηση του ασβεστίου του ορού. Ταυτόχρονη θεραπεία με κυκλοσπορίνη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υπερουριχαιμίας και επιπλοκών του τύπου ουρικής αρθρίτιδας. Οι ασθενείς που λαμβάνουν υδροχλωροθειαζίδη ταυτόχρονα με καρβαμαζεπίνη μπορεί να αναπτύξουν υπονατριαιμία. Οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με την πιθανότητα εμφάνισης των αντιδράσεων υπονατριαιμίας και να παρακολουθούνται κατάλληλα. ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΒΕΝΑΖΕΠΡΙΛΗΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΧΛΩΡΟΘΕΙΑΖΙΔΗΣ Λίθιο Η ταυτόχρονη χορήγηση αναστολέων του ΜΕΑ με λίθιο μπορεί να ελαττώσει την απέκκριση του λιθίου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των επιπέδων λιθίου στον ορό και δυνατόν να αυξηθεί ο κίνδυνος καρδιοτοξικής και νευροτοξικής δράσης του λιθίου. Τα επίπεδα του λιθίου του ορού πρέπει να παρακολουθούνται συχνά. Επειδή η νεφρική κάθαρση του λιθίου μειώνεται από τα θειαζιδικά διουρητικά, ο κίνδυνος τοξικότητας από λίθιο είναι προφανώς αυξημένος, όταν ένα θειαζιδικό διουρητικό χορηγείται με έναν αναστολέα του ΜΕΑ, όπως σε θεραπεία με Cibadrex. Απαιτείται προσοχή εάν χορηγούνται ταυτόχρονα Cibadrex και λίθιο και συνιστάται συχνός έλεγχος των επιπέδων λιθίου του ορού. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα Εχει αποδειχθεί ότι η υποτασική δράση των αναστολέων του ΜΕΑ μπορεί να μειωθεί όταν χορηγηθούν ταυτόχρονα με ινδομεθακίνη. Σε μία ελεγχόμενη κλινική μελέτη, η ινδομεθακίνη δεν παρενέβη στην αντιυπερτασική δράση του Cibacen. Γενικά, η χορήγηση ενός μη στεροειδούς αντιφλεγμονώδους παράγοντα μπορεί να μειώσει την υποτασική δράση ενός αναστολέα του ΜΕΑ. Επιπλέον, έχει περιγραφεί ότι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και οι αναστολείς του ΜΕΑ ασκούν κάποια αθροιστική δράση στην αύξηση του καλίου του ορού, ενώ η νεφρική λειτουργία μπορεί να μειωθεί. Αυτές οι επιδράσεις είναι κατά κανόνα αναστρέψιμες και παρουσιάζονται κυρίως σε ασθενείς με μειωμένη νεφρική λειτουργία. Οι διουρητικές νατριουρητικές και αντιυπερτασικές επιδράσεις των θειαζιδικών διουρητικών μπορεί να μειωθούν από την ταυτόχρονη χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών παραγόντων. Αντιδιαβητικά Ταυτόχρονη χορήγηση αναστολέων του ΜΕΑ και αντιδιαβητικών (ινσουλίνες, αντιδιαβητικά από του στόματος) μπορεί να προκαλέσει αύξηση της υπογλυκαιμικής δράσεως και κατά συνέπεια, κίνδυνο υπογλυκαιμίας. Το φαινόμενο αυτό είναι περισσότερο πιθανό να συμβεί τις πρώτες εβδομάδες της συνδυασμένης θεραπείας και σε ασθενείς με ανεπαρκή νεφρική λειτουργία. Τα θειαζιδικά διουρητικά, περιλαμβανομένης της υδροχλωροθειαζίδης, πιθανόν να μειώσουν την ανοχή στη γλυκόζη. Μπορεί να χρειαστεί να επαναπροσδιοριστεί η δόση της ινσουλίνης και των από του στόματος αντιδιαβητικών παραγόντων. 4.6 Kύηση και γαλουχία Κύηση Η χρήση των αναστολέων μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (α-μεα) δε συνιστάται κατά 9

10 τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της κύησης (βλέπε παράγραφο 4.4). Η χρήση των α-μεα αντενδείκνυται κατά τη διάρκεια του δευτέρου και τρίτου τριμήνου της κύησης (βλέπε παράγραφους 4.3 και 4.4) Δεν υπάρχουν οριστικά επιδημιολογικά στοιχεία σχετικά με τον κίνδυνο τερατογένεσης μετά από χρήση αναστολέων ΜΕΑ κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της κύησης. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί μια μικρή αύξηση εμφάνισης κινδύνου. Ασθενείς που σχεδιάζουν εγκυμοσύνη θα πρέπει να αλλάξουν αντιυπερτασική θεραπεία με κάποια άλλη η οποία να έχει αναγνωρισμένο προφίλ ασφαλείας για τη χρήση του φαρμάκου κατά την κύηση, εκτός εάν η συνέχιση της θεραπείας με α- ΜΕΑ θεωρείται απολύτως αναγκαία. Εάν διαπιστωθεί εγκυμοσύνη κατά τη χρήση του φαρμάκου, η θεραπεία με α-μεα θα πρέπει να διακοπεί άμεσα και εάν απαιτείται, θα πρέπει να ξεκινήσει κάποια εναλλακτική θεραπεία. Η έκθεση σε θεραπεία με α-μεα κατά τη διάρκεια του δευτέρου και τρίτου τριμήνου είναι γνωστό ότι επιφέρει εμβρυοτοξικότητα στον άνθρωπο (μειωμένη νεφρική λειτουργία, ολιγοϋδράμνιο, καθυστέρηση οστεοποίησης του κρανίου) και βρεφική τοξικότητα (νεφρική ανεπάρκεια, υπόταση, υπερκαλιαιμία), βλέπε επίσης 5.3 «Προκλινικά στοιχεία ασφάλειας». Εάν η έκθεση σε α-μεα έχει συμβεί από το δεύτερο τρίμηνο της κύησης, συνιστάται να γίνεται ένας έλεγχος με υπερηχογράφημα της νεφρικής λειτουργίας και του κρανίου. Βρέφη των οποίων οι μητέρες έπαιρναν α-μεα θα πρέπει να παρακολουθηθούν προσεκτικά για υπόταση (βλέπε επίσης παραγράφους 4.3 και 4.4). Ενδομήτρια έκθεση σε θειαζιδικά διουρητικά συσχετίζεται με θρομβοπενία του εμβρύου ή του νεογνού και μπορεί να συσχετίζεται και με άλλες παρενέργειες που έχουν συμβεί σε ενήλικες. Η υδροχλωροθειαζίδη περνά τον πλακούντα και οι συγκεντρώσεις που απαντώνται στην ομφαλική φλέβα προσεγγίζουν εκείνες του μητρικού πλάσματος. Συσσωρεύεται στο αμνιακό υγρό, φθάνοντας σε συγκεντρώσεις μέχρι και 19 φορές υψηλότερες από εκείνες στο πλάσμα της ομφαλικής φλέβας. Χρήση κατά τη γαλουχία Γαλουχία Benazepril: Από περιορισμένα φαρμακοκινητικά δεδομένα καταδεικνύεται ότι εμφανίζονται πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις στο μητρικό γάλα (δείτε την παράγραφο 5.2). Αν και αυτές οι συγκεντρώσεις φαίνονται να είναι κλινικά μη σημαντικές, η χρήση της βεναζεπρίλης κατά το θηλασμό δε συστήνεται για τα πρόωρα νεογνά και για τις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό, λόγω του δυνητικού κινδύνου καρδιαγγειακών και νεφρικών επιδράσεων και επειδή δεν υπάρχει αρκετή κλινική εμπειρία. Στην περίπτωση ενός μεγαλύτερου βρέφους η χρήση της βεναζεπρίλης κατά το θηλασμό μπορεί να ληφθεί υπόψη με βάση την αναγκαιότητα της θεραπείας για τη μητέρα και τον κίνδυνο για το βρέφος. Hydrochlorothiazide: Η υδροχλωροθειαζίδη απεκκρίνεται στο μητρικό γάλα και μπορεί να καταστείλει τη γαλουχία. Το Cibadrex αντενδείκνυται σε γυναίκες που θηλάζουν. 4.7 Επιδράσεις στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών Οπως συμβαίνει με άλλα αντιυπερτασικά φάρμακα, εφιστάται η προσοχή κατά την οδήγηση ή το χειρισμό μηχανημάτων, γιατί μπορεί να εμφανιστεί περιστασιακά ζάλη ή κόπωση. 4.8 Ανεπιθύμητες ενέργειες Εκτίμηση συχνότητας: πολύ σπάνιες <1/10.000, σπάνιες >1/ έως <1/1.000, όχι συχνές >1/1.000 έως <1/100, συχνές >1/100 έως <1/10, πολύ συχνές >1/10. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που συνέβησαν με το Cibadrex ήταν ίδιες με εκείνες που έχουν αναφερθεί με βεναζεπρίλη ή υδροχλωροθειαζίδη και συνήθως ήταν ήπιες και παροδικές. 10

11 Ανεπιθύμητες ενέργειες που έχουν σχέση με τη βεναζεπρίλη και άλλους αναστολείς του ΜΕΑ παρατίθενται παρακάτω: Καρδιακές διαταραχές Συχνές: αίσθημα παλμών, ορθοστατική υπόταση. Σπάνιες: συμπτωματική υπόταση, πόνος στο στήθος, στηθάγχη, αρρυθμίες. Πολύ σπάνιες: ταχυκαρδία, παροδικά ισχαιμικά επεισόδια, εγκεφαλικές αιμορραγίες και έμφραγμα του μυοκαρδίου. Αγγειακές διαταραχές Συχνές: έξαψη Βαρειά υπόταση έχει εμφανιστεί μετά την έναρξη ή την αύξηση της δόσης κατά τη θεραπεία. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε ορισμένες ομάδες ασθενών υψηλού κινδύνου (βλ.4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση ). Μπορεί να εμφανιστεί διαταραχή της όρασης, σπάνια με διαταραχές της συνείδησης (λιποθυμία). Διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος Συχνές: Μη ειδικές γαστρεντερικές διαταραχές και ξηροστομία. Σπάνιες: διάρροια, δυσκοιλιότητα, ναυτία, έμετος, κοιλιακός πόνος. Πολύ σπάνιες: παγκρεατίτιδα και ειλεός. Διαταραχές του δέρματος και του υποδορίου ιστού Συχνές: εξάνθημα, ερύθημα, κνησμός, φωτοευαισθησία. Σπάνιες: Υπήρξαν σπάνιες αναφορές πέμφυγος σε ασθενείς που έπαιρναν αναστολείς του ΜΕΑ. Μπορεί να συμβούν αλλεργικές αντιδράσεις και αντιδράσεις υπερευαισθησίας, όπως κνίδωση, πολύμορφο ερύθημα, ψωριασικό εξάνθημα, τοξική επιδερμική νεκρόλυση, αλωπεκία. Πολύ σπάνιες: σύνδρομο Stevens-Johnson. Διαταραχές του ήπατος και των χοληφόρων Σπάνιες: ηπατίτιδα (κύρια χολοστατική), χολοστατικός ίκτερος (βλέπε «Προειδοποιήσεις: ηπατική ανεπάρκεια»). Διαταραχές των νεφρών και των ουροφόρων οδών Συχνές: πολυουρία, συχνουρία. Σπάνιες: υποκαλιαιμία, αύξηση της ουρίας του αίματος, αύξηση της κρεατινίνης του ορού, που ήταν αναστρέψιμα με τη διακοπή της θεραπείας. Οι αλλαγές αυτές είναι πιθανότερο να εμφανισθούν σε ασθενείς με στένωση της νεφρικής αρτηρίας. Πολύ σπάνιες: υπονατριαιμία, επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας (βλέπε «Προφυλάξεις»). Διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος, του θώρακα και του μεσοθωρακίου Συχνές: ξηρός βήχας, συμπτώματα από το αναπνευστικό. Έχει τεκμηριωθεί ότι οι αναστολείς του ΜΕΑ προκαλούν βήχα σε σημαντικό αριθμό ασθενών. Έχουν αναφερθεί σπάνια δύσπνοια, κολπίτιδα, ρινίτιδα, γλωσσίτιδα, βρογχίτιδα και βρογχόσπασμος. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις, αγγειοοίδημα, εντοπιζόμενο στους ανώτερους αεραγωγούς, έχει προκαλέσει θανατηφόρο απόφραξη. Διαταραχές του νευρικού συστήματος Συχνές: κεφαλαλγία, ζάλη, κόπωση. 11

12 Σπάνιες: υπνηλία, αϋπνία, νευρικότητα, ίλιγγος, άγχος και παραισθησίες. Κατάθλιψη, ανικανότητα, διαταραχές της ισορροπίας, σύγχυση, θάμβος οράσεως. Πολύ σπάνιες: δυσγευσία. Ψυχιατρικές διαταραχές Σπάνιες: αϋπνία, νευρικότητα και παραισθησίες Διαταραχές του αιμοποιητικού και του λεμφικού συστήματος Πολύ σπάνιες: αιμολυτική αναιμία, θρομβοκυτοπενία (βλέπε επίσης «Προειδοποιήσεις: ακοκκιοκυτταραιμία/ουδετεροπενία»). Διαταραχές του ωτός και του λαβυρίνθου Πολύ σπάνιες: εμβοές ώτων. Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος Σπάνιες: αγγειοοίδημα, οίδημα των χειλέων ή/και του προσώπου (βλ.4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση ) Επίσης έχει αναφερθεί αγγειοοίδημα λεπτού εντέρου. Διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος και του συνδετικού ιστού Σπάνιες: αρθραλγία, αρθρίτιδα, μυαλγία, μυοσκελετικό άλγος Γενικές διαταραχές και καταστάσεις οδού χορήγησης Συχνές: κόπωση Εργαστηριακά ευρήματα Οπως συμβαίνει και με άλλους αναστολείς του ΜΕΑ, παρατηρήθηκαν ελάχιστες αυξήσεις της ουρίας του αίματος (BUN) και της κρεατινίνης του ορού, που ήταν ανατάξιμες μετά τη διακοπή της θεραπείας σε λιγότερο από 0,1% των ασθενών με ιδιοπαθή υπέρταση που υποβλήθηκαν σε μονοθεραπεία με βεναζεπρίλη. Είναι πιθανότερο να συμβούν αυξήσεις σε ασθενείς που παίρνουν ταυτόχρονα διουρητικά ή σε ασθενείς με στένωση της νεφρικής αρτηρίας (βλέπε «Προφυλάξεις»). Εχουν αναφερθεί σε λίγους ασθενείς μειώσεις των επιπέδων της αιμοσφαιρίνης, του αιματοκρίτη και του αριθμού των αιμοπεταλίων και των λευκών αιμοσφαιρίων και σε μεμονωμένες περιπτώσεις ακοκκιοκυτταραιμία ή πανκυτταροπενία, καθώς και αύξηση των ενζύμων του ήπατος και της χολερυθρίνης του ορού. Σε ασθενείς με συγγενή ανεπάρκεια της G-6-PDH έχουν αναφερθεί μεμονωμένες περιπτώσεις αιμολυτικής αναιμίας. Σε μερικές κλινικές μελέτες σημειώθηκε μικρή μείωση στη μέση τιμή του καλίου του ορού και μόνο 0,2% των ασθενών που έλαβε θεραπεία με Cibadrex ανέπτυξε υποκαλιαιμία (περισσότερο από 0,5 mmol/l κάτω από το φυσιολογικό εύρος). Έχει επίσης αναφερθεί σε ασθενείς που έλαβαν Cibadrex υπονατριαιμία και αυξημένο ουρικό οξύ. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν με θειαζιδικά διουρητικά μόνο, περιλαμβανομένης της Υδροχλωροθειαζίδης, συχνά με μεγαλύτερες δόσεις από αυτές που περιέχονται στο Cibadrex αναφέρονται παρακάτω: Συνήθεις: κνίδωση και άλλες μορφές εξανθήματος, απώλεια όρεξης, ήπια ναυτία και έμετος, ορθοστατική υπόταση που μπορεί να επιδεινωθεί από το οινόπνευμα, τα αναισθητικά ή κατασταλτικά, ανικανότητα. 12

13 Σπάνιες: φωτοευαισθησία, κοιλιακή δυσφορία, δυσκοιλιότητα, διάρροια και γαστρεντερικές διαταραχές, ενδοηπατική χολόσταση ή ίκτερος, καρδιακές αρρυθμίες, κεφαλαλγία, ζάλη ή θόλωση της διάνοιας, διαταραχές του ύπνου, κατάθλιψη, παραισθησίες, διαταραχές της όρασης, θρομβοκυτοπενία, μερικές φορές με πορφύρα. Πολύ σπάνιες: νεκρωτική αγγειίτιδα και τοξική επιδερμική νεκρόλυση, αντιδράσεις όμοιες με του δερματικού ερυθηματώδη λύκου, επαναδραστηριοποίηση του δερματικού ερυθηματώδη λύκου, παγκρεατίτιδα, λευκοπενία, ακοκκιοκυτταραιμία, καταστολή του μυελού των οστών, αιμολυτική αναιμία, αντιδράσεις υπερευαισθησίας, αναπνευστική δυσφορία, περιλαμβανόμενης της πνευμονίτιδας και του πνευμονικού οιδήματος. Ηλεκτρολυτικές και μεταβολικές διαταραχές (βλ.4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση ) 4.9 Υπερδοσολογία Σημεία και συμπτώματα Δεν είναι διαθέσιμες ειδικές πληροφορίες για τη θεραπεία της υπερδοσολογίας με Cibadrex. Σε δηλητηρίαση που οφείλεται σε υπερδοσολογία υδροχλωροθειαζίδης μπορεί να παρατηρηθούν τα ακόλουθα σημεία και συμπτώματα: ζάλη, ναυτία, υπνηλία, υπο-ογκαιμία, υπόταση και διαταραχές ηλεκτρολυτών, συνοδευόμενες από καρδιακές αρρυθμίες και μυικούς σπασμούς. Δεν υπάρχει εμπειρία υπερδοσολογίας με βεναζεπρίλη. Το κύριο σημείο υπερδοσολογίας θα ήταν έντονη υπόταση. Θεραπεία Δεν υπάρχει ειδικό αντίδοτο, ούτε για την υδροχλωροθειαζίδη ούτε για την βεναζεπρίλη. Η θεραπεία πρέπει να είναι συμπτωματική και υποστηρικτική. Εάν η λήψη είναι πρόσφατη, προκαλέστε έμετο ή κάντε πλύση στομάχου. Μπορεί να χορηγηθεί ενεργοποιημένος άνθρακας για τη μείωση της απορρόφησης. Τα πόδια του ασθενή πρέπει να κρατηθούν ανασηκωμένα και να αποκατασταθούν οι απώλειες σε υγρά και σε ηλεκτρολύτες. Έλεγχος της νεφρικής λειτουργίας μέχρι η κατάσταση του ασθενή να επανέλθει στο φυσιολογικό. Αν και ο ενεργός μεταβολίτης βεναζεπριλάτη είναι ελάχιστα διυλιτός, η διύλιση θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υποστηρίζει τη φυσιολογική αποβολή σε ασθενείς που έχουν πάρει υπερβολική δόση με σοβαρά επιβαρυμένη νεφρική λειτουργία (βλ.4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση ). Σε περίπτωση έντονης υπότασης, χορηγήστε την κατάλληλη θεραπεία. Προσοχή! Επιβάλλεται η φύλαξη όλων των φαρμάκων μακριά από τα παιδιά Τηλέφωνο Κέντρου Δηλητηριάσεων: ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ 5.1 Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες Φαρμακοθεραπευτική κατηγορία: Αναστολέας του Μετατρεπτικού Ενζύμου της Αγγειοτασίνης, κωδικός ATC: C09AA07 Το Cibadrex συνδυάζει έναν αναστολέα του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης, την βεναζεπρίλη και ένα διουρητικό, την υδροχλωροθειαζίδη, των οποίων η αντιυπερτασική δράση είναι συνεργιστική. Η υδροχλωρική βεναζεπρίλη είναι ένα προφάρμακο, το οποίο, μετά από υδρόλυση στη δραστική ουσία βεναζεπριλάτη, αναστέλλει το μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης (Μ EΑ) και έτσι παρεμποδίζει τη μετατροπή της αγγειοτασίνης Ι σε αγγειοτασίνη ΙΙ. 13

14 Οι ευεργετικές επιδράσεις των αναστολέων του ΜΕΑ στην υπέρταση και στην καρδιακή ανεπάρκεια φαίνεται να είναι αποτέλεσμα κυρίως της καταστολής του συστήματος ρενίνης-αγγειοτασίνηςαλδοστερόνης στο πλάσμα. Η ρενίνη είναι ένα ενδογενές ένζυμο που συντίθεται στους νεφρούς και απελευθερώνεται στην κυκλοφορία όπου μετατρέπει το αγγειοτασινογόνο σε αγγειοτασίνη Ι, ένα σχετικά αδρανές δεκαπεπτίδιο. Η αγγειοτασίνη Ι μετατρέπεται στη συνέχεια από το μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης, μία πεπτιδυλοδιπεπτιδάση, σε αγγειοτασίνη ΙΙ. Η αγγειοτασίνη ΙΙ είναι ένα ισχυρό αγγειοσυσταλτικό, υπεύθυνο για την αρτηριακή αγγειοσυστολή και την αυξημένη αρτηριακή πίεση, όπως επίσης και για τη διέγερση των επινεφριδίων για έκκριση αλδοστερόνης. Η αναστολή του ΜΕΑ έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των επιπέδων της αγγειοτασίνης ΙΙ στο πλάσμα, που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της αγγεισυσπαστικής δράσης και ελάττωση έκκρισης της αλδοστερόνης. Αν και η τελευταία μείωση είναι μικρή, μπορεί να παρατηρηθούν μικρές αυξήσεις της συγκέντρωσης του καλίου στον ορό, ταυτόχρονα με απώλεια νατρίου και υγρών. Η διακοπή του φαινομένου της αρνητικής ανατροφοδότησης (negative feedback) της αγγειοτασίνης ΙΙ στην έκκριση της ρενίνης έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της δράσης της ρενίνης στο πλάσμα. Μια άλλη λειτουργία του μετατρεπτικού ενζύμου είναι να αποικοδομεί το ισχυρά αγγειδιασταλτικό πεπτίδιο, τη βραδυκινίνη, σε ανενεργούς μεταβολίτες. Αρα, η αναστολή του ΜΕΑ έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της δράσης του συστήματος καλλικρεΐνης-κινίνης, το οποίο συμβάλλει σε περιφερική αγγειοδιαστολή ενεργοποιώντας το σύστημα των προσταγλανδινών. Είναι δυνατόν ο μηχανισμός αυτός να εμπλέκεται στην υποτασική δράση των αναστολέων του ΜΕΑ και να είναι υπεύθυνος για ορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες. Σε ασθενείς με υπέρταση, η χορήγηση των αναστολέων του ΜΕΑ έχει ως αποτέλεσμα μείωση της αρτηριακής πίεσης σε ύπτια και όρθια θέση, στον ίδιο περίπου βαθμό, χωρίς αντισταθμιστική αύξηση της καρδιακής συχνότητας. Οι περιφερικές αρτηριακές αντιστάσεις μειώνονται χωρίς καμιά μεταβολή ή αύξηση της καρδιακής παροχής. Υπάρχει μία αύξηση στη νεφρική ροή αίματος και ο ρυθμός σπειραματικής διήθησης παραμένει συνήθως αμετάβλητος. Η επίτευξη της μείωσης της αρτηριακής πίεσης στα ιδανικά επίπεδα μπορεί να απαιτήσει μερικές εβδομάδες θεραπείας σε ορισμένους ασθενείς. Οι αντιυπερτασικές ιδιότητες διατηρούνται κατά τη μακροχρόνια θεραπεία. Η απότομη διακοπή της θεραπείας δεν έχει σχετισθεί με ταχεία αύξηση της πίεσης του αίματος. Η υδροχλωρική βεναζεπρίλη μειώνει την αρτηριακή πίεση σε καθιστή, ύπτια και όρθια θέση σε όλους τους βαθμούς της υπέρτασης. Στους περισσότερους ασθενείς, η αντιυπερτασική δράση αρχίζει σε 1 ώρα περίπου μετά τη χορήγηση μίας εφάπαξ δόσης από το στόμα και επιτυγχάνεται η μέγιστη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε 2-4 ώρες. Η αντιυπερτασική δράση διαρκεί για τουλάχιστον 24 ώρες μετά τη χορήγηση. Κατά τη διάρκεια επαναλαμβανόμενης χορήγησης, η μέγιστη μείωση της αρτηριακής πίεσης με κάθε δόση επιτυγχάνεται γενικά μετά από 1 εβδομάδα και διατηρείται κατά τη μακροχρόνια θεραπεία. Οι αντιυπερτασικές δράσεις διατηρούνται ανεξάρτητα από τη φυλή, την ηλικία ή από τη βασική δραστηριότητα της ρενίνης του πλάσματος. Οι αντιυπερτασικές δράσεις δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ ασθενών που έκαναν δίαιτα, πλούσια ή πτωχή σε νάτριο. Η απότομη διακοπή της δεν έχει συσχετισθεί με ταχεία αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Σε μία μελέτη σε υγιή άτομα, εφάπαξ δόσεις της επέφεραν αύξηση στη νεφρική ροή του αίματος και δεν είχαν καμιά επίδραση στο ρυθμό διήθησης των εσπειραμένων σωληναρίων. Τα θειαζιδικά διουρητικά δρουν κύρια στο άπω νεφρικό σωληνάριο (άπω εσπειραμένο τμήμα), αναστέλλοντας την επαναπορρόφηση του NaCl (ανταγωνιζόμενα τη συμμεταφορά του Na + - Cl - ) και προάγοντας την επαναπορρόφηση Ca ++ (με έναν άγνωστο μηχανισμό). Η αυξημένη παροχή Na + και ύδατος στο σωληνάριο συλλογής του φλοιού ή/και ο υψηλότερος ρυθμός ροής οδηγεί σε αυξημένη έκκριση και απέκκριση Κ + και Η +. 14

15 Σε ασθενείς με φυσιολογική νεφρική λειτουργία, προκαλείται διούρηση μετά από χορήγηση μόλις 12,5 mg υδροχλωροθειαζίδης. Η επακόλουθη αύξηση στην απέκκριση νατρίου και χλωρίου από τα ούρα και η λιγότερο έντονη αύξηση της καλιoούρησης είναι δοσοεξαρτώμενες. Η διουρητική και νατριουρητική δράση αρχίζει σε 1-2 ώρες μετά τη χορήγηση από το στόμα υδροχλωροθειαζίδης, φθάνει τη μέγιστη τιμή μετά 4-6 ώρες και μπορεί να διαρκέσει ώρες. Η προκαλούμενη από τα θειαζιδικά διούρηση οδηγεί αρχικά σε μείωση του όγκου του πλάσματος, της καρδιακής παροχής και της συστηματικής αρτηριακής πίεσης. Το σύστημα ρενίνηςαγγειοτασίνηςαλδοστερόνης μπορεί να ενεργοποιηθεί. Η υποτασική δράση διατηρείται κατά τη διάρκεια συνεχούς χορήγησης, προφανώς λόγω μείωσης της συνολικής περιφερικής αγγειακής αντίστασης. Η καρδιακή παροχή επανέρχεται στις πριν από τη θεραπεία τιμές, ο όγκος του πλάσματος παραμένει ελαφρά μειωμένος και η δράση της ρενίνης του πλάσματος μπορεί να αυξηθεί. Βεναζεπρίλη / υδροχλωροθειαζίδη Η αναστολή του συστήματος ρενίνης - αγγειοτασίνης από τη βεναζεπρίλη προκαλεί μία συνεργική αντιυπερτασική δράση με την υδροχλωροθειαζίδη, αποκλείοντας την απαντητική ρυθμιστική διέγερση που προκαλείται από το διουρητικό. Η διέγερση του συστήματος ρενίνης - αγγειοτασίνης από την υδροχλωροθειαζίδη καθιστά την αρτηριακή πίεση περισσότερο εξαρτώμενη από τα επίπεδα της αγγειοτασίνης ΙΙ, ενισχύοντας έτσι την αποτελεσματικότητα της βεναζεπρίλης. Κατά τη διάρκεια ελεγχόμενων κλινικών μελετών απεδείχθη ότι ο συνδυασμός βεναζεπρίλης και υδροχλωροθειαζίδης είχε αθροιστική διεγερτική δράση στη δραστηριότητα της ρενίνης του πλάσματος και αθροιστική ανασταλτική δράση στην αλδοστερόνη. Κλινικές μελέτες παρέχουν μαρτυρία ότι η χαμηλότερη δοσολογία Cibadrex (5+6,25 mg), χορηγούμενη μία φορά την ημέρα, ελέγχει την αρτηριακή πίεση σε ένα μεγάλο αριθμό ασθενών με ήπια έως μέτρια υπέρταση και ότι σε αυτούς τους ασθενείς το Cibadrex (10+12,5) mg μία φορά την ημέρα προκαλεί κλινικά σημαντική μείωση της αρτηριακής πίεσης. Το Cibadrex (20+25) mg μία φορά την ημέρα προκάλεσε μεγαλύτερη μείωση της αρτηριακής πίεσης από ό,τι εάν το καθένα συστατικό χορηγείτο ξεχωριστά ή από ό,τι το Cibadrex (5+6,25) mg ή (10+12,5) mg, χορηγούμενο μία φορά την ημέρα ή κατά ένα ποσό που αντιστοιχεί σε Cibadrex (10+12,5) mg χορηγούμενο δύο φορές την ημέρα. Το Cibadrex (20+25) mg δύο φορές την ημέρα μείωσε τη διαστολική πίεση κατά περίπου 18 mm Hg 12 ώρες μετά τη χορήγηση. 5.2 Φαρμακοκινητικές ιδιότητες Απορρόφηση και συγκέντρωση στο πλάσμα Δεν υπάρχει φαρμακοκινητική αλληλεπίδραση μεταξύ των συστατικών του Cibadrex, δηλ. υδροχλωρική βεναζεπρίλη και υδροχλωροθειαζίδη, και η βιοδιαθεσιμότητα ενός εκάστου των συστατικών δεν επηρεάζεται όταν χορηγούνται μαζί. Ο σταθερός συνδυασμός δισκίων Cibadrex είναι βιοϊσοδύναμος προς την χορήγηση ξεχωριστά των δύο συστατικών. Τουλάχιστον το 37% μίας δόσης από το στόμα υδροχλωρικής βεναζεπρίλης απορροφάται. Το προφάρμακο στη συνέχεια μετατρέπεται γρήγορα στο φαρμακολογικά δραστικό μεταβολίτη βεναζεπριλάτη. Μετά από χορήγηση σε κενό στόμαχο, οι μέγιστες συγκεντρώσεις βεναζεπρίλης και βεναζεπριλάτης στο πλάσμα επιτυγχάνονται μέσα σε 0,5 και 1 1,5 ώρες αντίστοιχα. Απορροφάται περίπου το 60-80% μίας δόσης υδροχλωροθειαζίδης από το στόμα. Μέγιστες συγκεντρώσεις υδροχλωροθειαζίδης στο πλάσμα επιτυγχάνονται μέσα σε 1,5 έως 3 ώρες. Διακυμάνσεις στην απορρόφηση της υδροχλωρικής βεναζεπρίλης και της υδροχλωροθειαζίδης, απουσία τροφής, είναι μικρής κλινικής σημασίας. Μέσα στο θεραπευτικό δοσολογικό φάσμα, η συστηματική διαθεσιμότητα της βεναζεπρίλης, της βεναζεπριλάτης και της υδροχλωροθειαζίδης είναι περίπου αναλογική της δόσης. Η πολλαπλή δοσολογία δε μεταβάλλει τη φαρμακοκινητική της υδροχλωρικής βεναζεπρίλης και της υδροχλωροθειαζίδης. 15

16 Κατανομή Περίπου το 95% της βεναζεπρίλης και της βεναζεπριλάτης δεσμεύεται στις πρωτεΐνες του ορού (κύρια τη λευκωματίνη). Ο όγκος κατανομής σε σταθεροποιημένη κατάσταση της βεναζεπριλάτης είναι περίπου 9 L. H υδροχλωροθειαζίδη συσσωρεύεται στα ερυθροκύτταρα. Στη φάση αποβολής, οι συγκεντρώσεις στα ερυθροκύτταρα είναι 3-9 φορές υψηλότερες από ό,τι στο πλάσμα. Περίπου το 40-70% της υδροχλωροθειαζίδης δεσμεύεται από τις πρωτεΐνες του πλάσματος. Ο όγκος κατανομής κατά τη διάρκεια της τελικής φάσης αποβολής υπολογίζεται σε 3-6 L/kg (αντίστοιχο με L για 70 kg σωματικού βάρους). Βιομετατροπή Η βεναζεπρίλη μεταβολίζεται εκτενώς. Ο κύριος μεταβολίτης είναι η βεναζεπριλάτη. Δύο άλλοι μεταβολίτες είναι οι γλυκουρονιδικές συζεύξεις της βεναζεπρίλης και της βεναζεπριλάτης. Πολύ μικρή ποσότητα υδροχλωροθειαζίδης μεταβολίζεται. Ο μόνος μεταβολίτης που βρέθηκε (σε ίχνη) είναι η 2-amino-4-chloro-m-benzenedisulfonamide. Αποβολή Η βεναζεπρίλη απομακρύνεται πλήρως από το πλάσμα μετά από 4 ώρες, κύρια με βιομετασχηματισμό. Η αποβολή της βεναζεπριλάτης είναι διφασική με αρχικό χρόνο ημίσειας ζωής περίπου 3 ώρες και με τελικό χρόνο ημίσειας ζωής περίπου 22 ώρες. Η τελική φάση αποβολής (από 24 ώρες και πάνω) υποδηλοί ισχυρή δέσμευση της βεναζεπριλάτης στο ΜΕΑ. Η βεναζεπριλάτη αποβάλλεται μέσω των νεφρών και της χολής. Η νεφρική απέκκριση είναι προφανώς η κύρια οδός σε ασθενείς με φυσιολογική νεφρική λειτουργία. Στα ούρα, η βεναζεπρίλη υπολογίζεται σε λιγότερο από 1% και η βεναζεπριλάτη στο 20% μίας δόσης υδροχλωρικής βεναζεπρίλης από το στόμα. Η αποβολή της υδροχλωροθειαζίδης είναι διφασική με αρχικό χρόνο ημίσειας ζωής περίπου 2 ωρών και τελικό χρόνο ημισείας ζωής περίπου 10 ωρών (από 10 έως 12 ώρες και πάνω). Η αποβολή γίνεται σχεδόν αποκλειστικά μέσω των νεφρών σε ασθενείς με φυσιολογική νεφρική λειτουργία. Κατά μέσο όρο, 50-75% μίας δόσης από το στόμα βρέθηκε στα ούρα σε αναλλοίωτη μορφή. Ειδικοί πληθυσμοί ασθενών Ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια Η απορρόφηση της βεναζεπρίλης και η μετατροπή της σε βεναζεπριλάτη δεν επηρεάζονται. Επειδή η αποβολή είναι ελαφρά βραδύτερη, οι ελάχιστες συγκεντρώσεις σε σταθεροποιημένη κατάσταση της βεναζεπριλάτης τείνουν να είναι υψηλότερες σ' αυτήν την ομάδα από ό,τι σε υγιή άτομα ή σε υπερτασικούς ασθενείς. Ηλικιωμένοι ασθενείς και ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια Η φαρμακοκινητική της βεναζεπρίλης και της βεναζεπριλάτης δεν επηρεάζεται πολύ από τη μεγάλη ηλικία και την ήπια ή μέτρια νεφρική ανεπάρκεια (κάθαρση κρεατινίνης ml/min). Η φαρμακοκινητική της υδροχλωροθειαζίδης μεταβάλλεται σημαντικά σε αυτούς τους ασθενείς. Η κάθαρση του διουρητικού μειώνεται σημαντικά, με αποτέλεσμα σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις στο πλάσμα. Η ελαττωμένη κάθαρση στους ηλικιωμένους πιστεύεται ότι οφείλεται σε έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας. Οι θεραπευτικές δόσεις του Cibadrex σε ηλικιωμένους και ασθενείς με νεφρική επιβάρυνση μπορεί να είναι χαμηλότερες από εκείνες σε νέους ασθενείς με φυσιολογική νεφρική λειτουργία. Το Cibadrex αντενδείκνυται σε ασθενείς με κάθαρση κρεατινίνης <30 ml/min. Ασθενείς με ηπατική δυσλειτουργία Η κίρρωση του ήπατος δε μεταβάλλει τη φαρμακοκινητική της βεναζεπριλάτης και της υδροχλωροθειαζίδης. 16

17 Υπερτασικοί ασθενείς Οι σταθερές συγκεντρώσεις κοιλάδας της βεναζεπριλάτης στο πλάσμα συσχετίζονται με το μέγεθος της ημερήσιας δόσης. Ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια Η απορρόφηση της βεναζεπρίλης και η μετατροπή της σε βεναζεπριλάτη δεν επηρεάζονται. Επειδή η αποβολή είναι ελαφρά βραδύτερη, οι ελάχιστες σταθερές συγκεντρώσεις της βεναζεπριλάτης τείνουν να είναι υψηλότερες σε αυτήν την ομάδα από ό,τι σε υγιή άτομα ή υπερτασικούς ασθενείς. Ηλικία, ήπια έως μέτρια νεφρική ανεπάρκεια, νεφρωσικό σύνδρομο και ηπατική δυσλειτουργία Η κινητική της βεναζεπρίλης και της βεναζεπριλάτης δεν επηρεάζονται πολύ από το γήρας, την ήπια ή μέτρια νεφρική επιδείνωση (κάθαρση κρεατινίνης ml/min) ή το νεφρωσικό σύνδρομο. Η κινητική και η βιοδιαθεσιμότητα της βεναζεπριλάτης δεν επηρεάζονται σε ασθενείς με ηπατική δυσλειτουργία, λόγω κίρρωσης και η δοσολογική ρύθμιση δεν είναι απαραίτητη σ' αυτούς τους ασθενείς. Βαρειά νεφρική ανεπάρκεια και νεφροπάθεια στο τελευταίο στάδιο Η κινητική της βεναζεπριλάτης επηρεάζεται ουσιαστικά από βαρειά νεφρική βλάβη (κάθαρση κρεατινίνης <30 ml/min), που καθιστά αναγκαία τη μείωση της δοσολογίας σαν αποτέλεσμα βραδύτερης αποβολής και μεγαλύτερης συσσώρευσης. Η βεναζεπρίλη και η βεναζεπριλάτη αποβάλλονται από το πλάσμα ακόμη και σε ασθενείς με νεφροπάθεια τελικού σταδίου. Η κινητική είναι ίδια με αυτήν σε ασθενείς με βαρειά νεφρική βλάβη. Μη νεφρική (δηλ. δια της χολής ή μεταβολική) κάθαρση αντιρροπεί μερικά την ελλιπή νεφρική κάθαρση. Αιμοδιύλιση Τακτική αιμοδιύλιση με έναρξη τουλάχιστον 2 ώρες μετά τη χορήγηση της υδροχλωρικής βεναζεπρίλης δεν επηρεάζει σημαντικά τις συγκεντρώσεις της βεναζεπρίλης και της βεναζεπριλάτης στο πλάσμα, που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να δοθεί επιπρόσθετη δόση μετά τη διύλιση. Μόνο ένα μικρό ποσό βεναζεπριλάτης απομακρύνεται από το σώμα με διύλιση. Συγχορηγούμενη αγωγή Η φαρμακοκινητική της υδροχλωρικής βεναζεπρίλης δεν επηρεάζεται από τ' ακόλουθα φάρμακα: υδροχλωροθειαζίδη, φουροσεμίδη, χλωροθαλιδόνη, διγοξίνη, προπρανολόλη, ατενολόλη, νιφεδιπίνη, αμλοδιπίνη, ναπροξένη, ασπιρίνη ή σιμετιδίνη. Ομοίως, η χορήγηση της υδροχλωρικής βεναζεπρίλης δεν επηρεάζει ουσιαστικά τη φαρμακοκινητική αυτών των φαρμάκων (δεν μελετήθηκε η κινητική της σιμετιδίνης). Γαλουχία Σε εννέα γυναίκες, χορήγηση δεδομένης μιας από του στόματος δόσης 20 mg βεναζεπρίλης καθημερινά για 3 ημέρες (χρόνος μετά τον τοκετό δεν αναφέρεται), ανιχνεύθηκαν μέγιστα επίπεδα 0,9 μg/l της βεναζεπρίλης στο γάλα σε 1 ώρα μετά τη χορήγηση με 2 μg/l του ενεργού μεταβολίτη βεναζεπριλάτη σε 1,5 ώρα μετά από τη χορήγηση. Υπολογίζεται ότι το θηλάζον βρέφος θα ελάμβανε μια καθημερινή δόση λιγότερο από 0,14% της μητρικής ρυθμισμένης κατά βάρος δόσης της βεναζεπρίλης. 5.3 Προκλινικά δεδομένα για την ασφάλεια Στο κουνέλι δεν παρατηρήθηκαν τερατογόνες δράσεις σε δοσολογίες μέχρι 10 mg/kg. Στον αρουραίο δε σημειώθηκαν δράσεις που είχαν σχέση με τη θεραπεία σε μητέρες και γόνους κατά τη διάρκεια της περί και μετά τον τοκετό περίοδο. Τα επί μέρους συστατικά υδροχλωρική βεναζεπρίλη και 17

18 υδροχλωροθειαζίδη δοκιμάσθηκαν ξεχωριστά. Με τη βεναζεπρίλη δεν παρατηρήθηκαν τερατογόνες δράσεις σε ποντικούς, που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με μέχρι 150 mg/kg/ημέρα, σε αρουραίους που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με μέχρι 500 mg/kg/ημέρα και σε κουνέλια που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με μέχρι 5 mg/kg/ημέρα. Η υδροχλωροθειαζίδη δεν ήταν τερατογόνος σε αρουραίους (μέχρι 1000 mg/kg) ή σε ποντικούς (μέχρι 3000 mg/kg). Μεταλλαξιγένεση Σε μία σειρά in vitro και in vivo δοκιμασιών δεν βρέθηκε μεταλλαξιγόνος δυνατότητα. Καρκινογένεση Δεν έχουν γίνει μελέτες καρκινογένεσης με Cibadrex. Τα επί μέρους συστατικά, η υδροχλωρική βεναζεπρίλη και η υδροχλωροθειαζίδη, έχουν δοκιμασθεί χωριστά. Δεν παρατηρήθηκε ένδειξη ογκογεννητικής δράσης, όταν χορηγήθηκε βεναζεπρίλη σε αρουραίους ή ποντικούς σε δόσεις μέχρι 150 mg/kg/ημέρα (250 φορές η μέγιστη συνιστώμενη ημερήσια δόση στον άνθρωπο). Σύμφωνα με στοιχεία διαθέσιμα από πειράματα, η υδροχλωροθειαζίδη δεν έδωσε στοιχεία καρκινογόνου δράσης. (Σε ποντικούς, ηπατοκυτταρικοί όγκοι εμφανίσθηκαν μόνο σε άρρενες, στους οποίους χορηγήθηκε υψηλή δοσολογία. Όμως, αυτή η συχνότητα δεν ξεπέρασε τα επίπεδα που ιστορικά βρέθηκαν σε μάρτυρες). 6. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 6.1 Κατάλογος εκδόχων Δισκία επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο των (5+6,25) mg: Hydrogenated castor oil, lactose monohydrate, polyvidone, hypromellose, macrogol 8000, talc, titanium dioxide. Δισκία επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο των (10+12,5) mg και (20+25) mg: Hydrogenated castor oil, lactose monohydrate, polyvidone, hypromellose, macrogol 8000, talc, titanium dioxide, red irorn oxide (E 172). 6.2 Ασυμβατότητες Καμιά γνωστή. 6.3 Διάρκεια ζωής Δισκία επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο των (5+6,25) mg και (10+12,5) mg: 4 χρόνια. Δισκία επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο των (20+25) mg: 5 χρόνια. 6.4 Ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά την φύλαξη του προϊόντος Προστατέψτε το από υγρασία και ζέστη (φυλάξτε το σε θερμοκρασία κάτω των 30 0 C). 6.5 Φύση και συστατικά του περιέκτη Blisters από PA/Al/PVC ή PVC/PE/PVDC Κουτιά των 14 δισκίων των (5+6,25) mg (BLISTER 1x14) " " 14 δισκίων των (10+12,5) mg (BLISTER 1x14) " " 14 δισκίων των (20+25) mg(blister 1 x 14) 6.6 Ιδιαίτερες προφυλάξεις απόρριψης Καμία ειδική υποχρέωση. 18

19 7. ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ MEDA Pharmaceuticals A.E. Ευρυτανίας 3, Χαλάνδρι Τηλ.: Fax.: ΑΡΙΘΜΟΣ(ΟΙ) ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Δισκία επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο των (20+25) mg : 25628/ Δισκία επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο των (5+6,25) mg : 70576/12/ Δισκία επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο των (10+12,5) mg : 25627/ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ / ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ 04 Δεκεμβρίου ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ 03 Φεβρουαρίου

ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 1 ο Λύκειο Καισαριανής ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Κείμενα Προβληματισμού

ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 1 ο Λύκειο Καισαριανής ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Κείμενα Προβληματισμού Τι θα πρέπει να λάβει υπόψη του ο νέος, πριν τελικά επιλέξει το επάγγελμα που θα ασκήσει Το επάγγελμα, είτε είναι λειτούργημα είτε όχι, έχει ζωτική σημασία για τον άνθρωπο. Συντελεί στην προσωπική του

Διαβάστε περισσότερα

Καλωσόρισμα επισήμων. Κυρίες και κύριοι,

Καλωσόρισμα επισήμων. Κυρίες και κύριοι, 1 Καλωσόρισμα επισήμων Κυρίες και κύριοι, Εκ μέρους των μελών του Διοικητικού μας συμβουλίου, σας καλωσορίσω στο 17 ο Ετήσιο Συνέδριο της Συνομοσπονδίας μας, μέσα από τις εργασίες του οποίου αισιοδοξούμε

Διαβάστε περισσότερα

109(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΤΟΥ 2014 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ

109(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΤΟΥ 2014 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ 109(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΤΟΥ 2014 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ 1. Συνοπτικός τίτλος. 2. Ερμηνεία. 3. Μητρώο. 4. Υποβολή αίτησης. 5. Προϋποθέσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ Σελίδα 5 από 9 ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Α. Α. Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε το απόσπασμα: «περὶ δὲ τῶν κοινῶν εἰς τοιούτους ἀγῶνας καθεστηκότας». Σε ό,τι αφορά όμως το

Διαβάστε περισσότερα

Το πρόβλημα του ανατοκισμού στις τραπεζικές πιστωτικές συμβάσεις ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΚΟΥΡΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΛΗΞΟΥΡΙ 2013

Το πρόβλημα του ανατοκισμού στις τραπεζικές πιστωτικές συμβάσεις ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΚΟΥΡΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΛΗΞΟΥΡΙ 2013 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Το πρόβλημα του ανατοκισμού στις τραπεζικές πιστωτικές συμβάσεις ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΚΟΥΡΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΛΗΞΟΥΡΙ 2013 Η παρούσα εργασία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 26/5/2010

ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 26/5/2010 ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 26/5/2010 Α1. Η αρετή αναφέρεται στα «πάθη» και στις «πράξεις», στα οποία η υπερβολή αποτελεί λάθος και ψέγεται, το ίδιο και η έλλειψη, ενώ το μέσον επαινείται και είναι το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 4 Μαρτίου 2012 Α. α) η απάντηση βρίσκεται στη σχολικό βιβλίο: Εισαγωγή των «Ποιημάτων για την Ποίηση», σελίδες

Διαβάστε περισσότερα

O ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ ΓΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ

O ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ ΓΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ Διαγώνισμα Έκφρασης Έκθεσης Α Λυκείου Όνομα: Επώνυμο: Τμήμα: Ημερομηνία: 13.04.2014 Κείμενο Α O ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ ΓΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ Ανησυχώντας για την απειρία των παιδιών τους, που μπαίνουν στον κόσμο των

Διαβάστε περισσότερα

Οι 99 θέσεις του Ποταμιού

Οι 99 θέσεις του Ποταμιού Οι 99 θέσεις του Ποταμιού 1. Πνεύμα αλλαγών Οι κοινωνίες μπορούν και πρέπει να εξελίσσουν τους θεσμούς τους. Μέσα από αυτή την αλλαγή αλλάζουν οι άνθρωποι, ο κόσμος και η εικόνα των ανθρώπων για τον κόσμο.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΜΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΜΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ- ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΜΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ Προς: Δημάρχους της Χώρας Αθήνα, 16 Δεκεμβρίου 2013 Α.Π.:2271. Αγαπητέ κ.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ Προς: Δημάρχους της Χώρας Αθήνα, 16 Δεκεμβρίου 2013 Α.Π.:2271. Αγαπητέ κ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ Προς: Δημάρχους της Χώρας Αθήνα, 16 Δεκεμβρίου 2013 Α.Π.:2271 Αγαπητέ κ. Δήμαρχε Σας στέλνω συνημμένη την μελέτη στελέχωσης του δήμου σας,

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός του παιχνιδιού. Περιεχόμενα

Σκοπός του παιχνιδιού. Περιεχόμενα Ένα συνεργατικό παιχνίδι μνήμης για 3 έως 6 παίκτες, 7 ετών και άνω. Ο Τομ σκαρφάλωσε στην κορυφή ενός δέντρου, για να δεί αν μπορούσε να ανακαλύψει κάτι. Κοιτάζοντας προς κάθε μεριά, είδε τουλάχιστον

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις Κληρονομικού Δικαίου

Σημειώσεις Κληρονομικού Δικαίου Σημειώσεις Κληρονομικού Δικαίου ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Κληρονομικό Δίκαιο -> ρυθμίζει τις έννομες σχέσεις του ατόμου μετά το θάνατό του και ιδίως στην τύχη της περιουσίας του. Καταλαμβάνει το πέμπτο βιβλίο του ΑΚ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΕΝΔΙΚΟΦΑΝΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΕΝΔΙΚΟΦΑΝΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΑ Β1, Β2 ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΣΤΗΡΙΞΗ ΟΛΩΝ ΜΑΣ

ΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΣΤΗΡΙΞΗ ΟΛΩΝ ΜΑΣ ΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΣΤΗΡΙΞΗ ΟΛΩΝ ΜΑΣ ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Το Νοσοκομείο Σητείας ως Δημόσιο Γενικό Νοσοκομείο ιδρύθηκε με Β. Δ/γμα στις 09-04-1947. Στεγάστηκε εκεί όπου λειτουργούσε πριν λίγα χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΑ 2015 1 Το επιστημονικό περιεχόμενο του παρόντος βιβλίου έχει υποβληθεί σε κριτική ανάγνωση και εγκριθεί με το σύστημα των κριτών. Η κριτική ανάγνωση πραγματοποιήθηκε από

Διαβάστε περισσότερα

1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. NEVANAC 1 mg/ml οφθαλμικές σταγόνες, εναιώρημα 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ

1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. NEVANAC 1 mg/ml οφθαλμικές σταγόνες, εναιώρημα 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ NEVANAC 1 mg/ml οφθαλμικές σταγόνες, εναιώρημα 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ 1 ml εναιωρήματος περιέχει 1 mg νεπαφενάκης. Έκδοχο(α) με γνωστές δράσεις: Κάθε ml

Διαβάστε περισσότερα

ISSN 1986-2709 Περιοδικόν εκδοθέν εν έτει 2011, περιέχει διηγήσεις ιστοριών Δοξασιών που αφορούσιν το χωρίον της Χλώρακας. Συγγραφέν υπό τού Κυριάκου

ISSN 1986-2709 Περιοδικόν εκδοθέν εν έτει 2011, περιέχει διηγήσεις ιστοριών Δοξασιών που αφορούσιν το χωρίον της Χλώρακας. Συγγραφέν υπό τού Κυριάκου ISSN 1986-2709 Περιοδικόν εκδοθέν εν έτει 2011, περιέχει διηγήσεις ιστοριών Δοξασιών που αφορούσιν το χωρίον της Χλώρακας. Συγγραφέν υπό τού Κυριάκου Ταπακούδη Τύποις Κ. Ταπακούδης Ιστοσελίδα: www.chlorakasefimerida.com

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩ ΙΚΑΣ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ»

ΚΩ ΙΚΑΣ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ» ΚΩ ΙΚΑΣ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Γενικά...3 2 Θέματα Απασχόλησης...3 3 Σύγκρουση συμφερόντων...4

Διαβάστε περισσότερα

Επαρχιακός Γραμματέας Λ/κας-Αμ/στου ΠΟΑ Αγροτικής

Επαρχιακός Γραμματέας Λ/κας-Αμ/στου ΠΟΑ Αγροτικής Πρόεδρος Αίγλη Παντελάκη Γενική Διευθύντρια Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Αντιπρόεδρος Χάρης Ζαννετής Πρώτος Λειτουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Μέλη Χρίστος Κουρτελλάρης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Με τον όρο αυτομόρφωση περιγράφουμε μία σύνθετη εκπαιδευτική διαδικασία της οποίας θεμελιώδης κινητήρια δύναμη είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο

Διαβάστε περισσότερα

«Φιλολογικό» Φροντιστήριο Επαναληπτικό διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα. Ενδεικτικές απαντήσεις. Περιθωριοποίηση μαθητών από μαθητές!

«Φιλολογικό» Φροντιστήριο Επαναληπτικό διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα. Ενδεικτικές απαντήσεις. Περιθωριοποίηση μαθητών από μαθητές! «Φιλολογικό» Φροντιστήριο Επαναληπτικό διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα Ενδεικτικές απαντήσεις Περιθωριοποίηση μαθητών από μαθητές! Α. Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου που σας δίνεται (λέξεις 100-120).

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3849, 30/4/2004 Ο ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ (ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3849, 30/4/2004 Ο ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ (ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 Ο ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ (ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 Για σκοπούς:- (α) εναρμόνισης με τις πράξεις της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο- «Απόφαση-Πλαίσιο 2000/383/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 29

Διαβάστε περισσότερα

Εσωτερικοί Κανονισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Εσωτερικοί Κανονισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Εσωτερικοί Κανονισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Καταστατικές Πρόνοιες και Εσωτερικοί Κανονισμοί που αφορούν τη Διεύθυνση Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τις εκλογές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Σχολικών Εφορειών, τη λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ 1 ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΗ

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ 1 ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ 1 ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΗ 02/03/2015 Με "μαύρα" γράμματα είναι το Σχέδιο Κανονισμού Καθηγητών,

Διαβάστε περισσότερα

ιδάσκοντας Ιστορία στο Γυμνάσιο

ιδάσκοντας Ιστορία στο Γυμνάσιο ιδάσκοντας Ιστορία στο Γυμνάσιο Προτάσεις για την αξιοποίηση του διδακτικού υλικού Έφη Αβδελά Φωτεινή Ασημακοπούλου Τριαντάφυλλος Πετρίδης Θεοδώρα Ρόμπου Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων 2005-2007

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ

ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ (ΣΜΥΕ-ΔΥΠ) Λ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ 40,11473 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.2108822303/2108064543 FAX 2106124492 EMAIL:info@smye.gr ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ. Η ολοκληρωμένη προσέγγιση θα εφαρμοστεί με τα παρακάτω Εργαλεία

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ. Η ολοκληρωμένη προσέγγιση θα εφαρμοστεί με τα παρακάτω Εργαλεία ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η κρίση υπερχρέωσης και οι πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής ανέδειξαν τις διαρθρωτικές αδυναμίες της περιφερειακής οικονομίας και προκάλεσαν επιπτώσεις σε σχέση με την οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Αγγελική Περιστέρη Α 2

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Αγγελική Περιστέρη Α 2 ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Αγγελική Περιστέρη Α 2 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ Ιρλανδία: Τη νύκτα της παραμονής των Χριστουγέννων όλα τα παράθυρα των σπιτιών που βλέπουν προς το δρόμο, φωτίζονται από ένα αναμμένο κερί, το οποίο

Διαβάστε περισσότερα

Φροντιστήριο «ΕΠΙΛΟΓΗ» Ιατροπούλου 3 & Χρ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 27210-95352 & 96390

Φροντιστήριο «ΕΠΙΛΟΓΗ» Ιατροπούλου 3 & Χρ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 27210-95352 & 96390 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 11 ΙΟΥΛΙΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Κάθε φορά λοιπόν που συναθροίζονταν,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΝΕΑ Demo Νews

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΝΕΑ Demo Νews ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΝΕΑ Demo Νews Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων, Πεδίον Άρεως, Βόλος, 38334, http://www. ldsa.gr/, demolab@uth.gr, +302421074432-33 Που γεννήθηκα, που κατοικώ; η γεωγραφική κινητικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΒΛΑΚΟΣ

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΒΛΑΚΟΣ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΒΛΑΚΟΣ N. A. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΤΗΣ ΓΕΝΕΥΗΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ To 1941 εδημοσιεύθη στην "Εφημερίδα Ελλήνων Νομικών" μικρή μελέτη του κοινωνιολόγου Ε. Λεμπέση

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 183 «για την αναθεώρηση της (αναθεωρηµένης) σύµβασης για την προστασία της µητρότητας,»

ΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 183 «για την αναθεώρηση της (αναθεωρηµένης) σύµβασης για την προστασία της µητρότητας,» ΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 183 «για την αναθεώρηση της (αναθεωρηµένης) σύµβασης για την προστασία της µητρότητας,» Η γενική Συνδιάσκεψη της ιεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, που συγκλήθηκε στη Γενεύη από το ιοικητικό

Διαβάστε περισσότερα

«Συλλογή, μεταφορά και διαχείριση επικίνδυνων στερεών αποβλήτων της Γ.Μ.Μ.Α.Ε. ΛΑΡΚΟ»

«Συλλογή, μεταφορά και διαχείριση επικίνδυνων στερεών αποβλήτων της Γ.Μ.Μ.Α.Ε. ΛΑΡΚΟ» Διακήρυξη για την: «Συλλογή, μεταφορά και διαχείριση επικίνδυνων στερεών αποβλήτων της Γ.Μ.Μ.Α.Ε. ΛΑΡΚΟ» Διακήρυξη Νο: Ε140038 Η Γ.Μ.Μ.Α.Ε. ΛΑΡΚΟ («Εταιρία») προκηρύσσει μειοδοτικό διαγωνισμό με σφραγισμένες

Διαβάστε περισσότερα

Φούρνος μικροκυμάτων με λειτουργία αέρα

Φούρνος μικροκυμάτων με λειτουργία αέρα Φούρνος μικροκυμάτων με λειτουργία αέρα GMOΗ30ECPSS GMOΗ30UCPSS Οδηγίες για την ασφαλή χρήση της συσκευής 2-6 Οδηγίες λειτουργίας 7-14 Τεχνικά χαρακτηριστικά 7 Εγκατάσταση 8 Οδηγίες γείωσης 8 Κανόνες για

Διαβάστε περισσότερα

Για να αρχίσει η λειτουργία του κινητήρα, θα πρέπει με εξωτερική παροχή ισχύος να προκαλέσουμε την αρχική περιστροφή του.

Για να αρχίσει η λειτουργία του κινητήρα, θα πρέπει με εξωτερική παροχή ισχύος να προκαλέσουμε την αρχική περιστροφή του. Α. ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ 2) ΜΗΧΑΝΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΚΑΥΣΗΣ ΑΕΡΙΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ ΑΕΡΙΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ Μία μάζα αέρα οδηγείται από το τμήμα εισαγωγής στο συμπιεστή. Εκεί συμπιέζεται και οδηγείται στο θάλαμο καύσης, όπου αναμιγνύεται

Διαβάστε περισσότερα

Μια «γριά» νέα. Εύα Παπώτη

Μια «γριά» νέα. Εύα Παπώτη Εύα Παπώτη Μια «γριά» νέα Πρωτογνώρισα την Κατερίνα ως μαθήτρια λυκείου στο φροντιστήριο μέσης εκπαίδευσης στο οποίο εργαζόμουν ως φιλόλογος. Σήμερα είναι τριάντα ετών. Σε μια συνάντησή μας, λίγο πριν

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη. Περιεχόμενα

Περίληψη. Περιεχόμενα Περίληψη Κάθε παίκτης γίνεται αρχηγός μιας Σκοτσέζικης οικογένειας γύρω στο 1600 και προσπαθεί να αυξήσει την επιρροή και τη δύναμή της στα χάιλαντς της Σκοτίας. Κάθε αρχηγός προσπαθεί να αυξήσει τη γη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1. Εισαγωγή Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η καλλιέργεια ιστορικής σκέψης και η διαμόρφωση ιστορικής συνείδησης. Με τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Β ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1Ο Ενότητα 1.3 Η διεπιστημονικότητα στις κοινωνικές επιστήμες ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ 1/9 Δεν εξελίσσονται

Διαβάστε περισσότερα

Ο Οδικός Χάρτης για την Ελλάδα της δημιουργίας

Ο Οδικός Χάρτης για την Ελλάδα της δημιουργίας Ο Οδικός Χάρτης για την Ελλάδα της δημιουργίας Από την κρίση και τα ελλείμματα στην ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Α. Αντιμέτωποι με την κρίση: τα πρώτα βήματα για τη σωτηρία

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτη διδακτική πρόταση Χρωματίζοντας ένα σκίτσο

Πρώτη διδακτική πρόταση Χρωματίζοντας ένα σκίτσο Κατανόηση προφορικού λόγου Επίπεδο Α (αρχάριο) Πρώτη διδακτική πρόταση Χρωματίζοντας ένα σκίτσο Ενδεικτική διάρκεια: Ομάδα-στόχος: Διδακτικός στόχος: Στρατηγικές: Υλικό: Ενσωμάτωση δεξιοτήτων: 1-2 διδακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ

Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ Κεφάλαιο Ευρώ.. (όπως αναφέρθηκε και στην εισαγωγή αναφέρεται μόνο για φορολογικούς λόγους) Στ.. (τόπος υπογραφής), σήμερα. (ημερομηνία υπογραφής) οι εδώ συμβαλλόμενοι:

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Σημειώσεις με θέμα «Πιστωτικοί Τίτλοι» Πιστωτικοί τίτλοι καλούνται τα έγγραφα εκείνα με τα οποία αποδεικνύεται τόσο η ύπαρξη της

Διαβάστε περισσότερα

Η παρακμή του εργατικού κινήματος είναι μια διαδικασία που έχει ήδη διαρκέσει. πολλά χρόνια, τώρα ζούμε τα επεισόδια του τέλους της.

Η παρακμή του εργατικού κινήματος είναι μια διαδικασία που έχει ήδη διαρκέσει. πολλά χρόνια, τώρα ζούμε τα επεισόδια του τέλους της. Η παρακμή του εργατικού κινήματος είναι μια διαδικασία που έχει ήδη διαρκέσει πολλά χρόνια, τώρα ζούμε τα επεισόδια του τέλους της. 1 / 7 Αυτή η διαδικασία, φυσικά, δεν ήταν μια ευθεία πορεία από την ακμή

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4344, 6/7/2012

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4344, 6/7/2012 Αρ. 4344, 6.7.2012 102(Ι)/2012 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2002 ΕΩΣ (ΑΡ. 2) ΤΟΥ 2011 Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως Συνοπτικός τίτλος. 118(Ι) του 2002 230(Ι)

Διαβάστε περισσότερα

Δασικά Οικοσυστήματα και Τεχνικά Έργα

Δασικά Οικοσυστήματα και Τεχνικά Έργα Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Δασικά Οικοσυστήματα και Τεχνικά Έργα Κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ολυμπία Καμινιώτη

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων, Πεδίον Άρεως, Βόλος, 38334, http://www.ldsa.gr/, demolab@uth.gr, +302421074432-33

Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων, Πεδίον Άρεως, Βόλος, 38334, http://www.ldsa.gr/, demolab@uth.gr, +302421074432-33 ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΝΕΑ Demo Νews ΕΔΚΑ, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2012 Τεύχος 17 ο Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων, Πεδίον Άρεως, Βόλος, 38334, http://www.ldsa.gr/, demolab@uth.gr, +302421074432-33

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΣΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΣΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΣΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Δράση 1.2. Υλοτομία και προσδιορισμός ποσοτήτων υπολειμμάτων.

Δράση 1.2. Υλοτομία και προσδιορισμός ποσοτήτων υπολειμμάτων. 1 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΟΥ 1 η φάση έργου (Περίοδος 25 Μαϊου έως 30 Σεπτεμβρίου 2014) Στη πρώτη φάση του έργου υλοποιήθηκαν τα παρακάτω: 1 ο Πακέτο εργασίας (Προσδιορισμός είδους και ποσοτήτων υπολειμμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γενικά για τον οικισμό.

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γενικά για τον οικισμό. Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γενικά για τον οικισμό. Στα ηπειρωτικά του νομού Ηλείας, 15 περίπου χιλιόμετρα ανατολικά του δρόμου που ενώνει τον Πύργο με την Κυπαρισσία, βρίσκεται το χωριό Ταξιάρχες.¹ Το όνομα με το οποίο

Διαβάστε περισσότερα

«Ειρήνη» Σημειώσεις για εκπαιδευτικούς

«Ειρήνη» Σημειώσεις για εκπαιδευτικούς «Ειρήνη» Σημειώσεις για εκπαιδευτικούς Το «Ειρήνη» αποτελεί ένα εκπαιδευτικό υλικό απευθυνόμενο σε παιδιά ηλικίας 5 έως 8 ετών. Περιλαμβάνει: Μια ταινία κινουμένων σχεδίων (διάρκειας 7 λεπτών) Σημειώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3561, 21/12/2001

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3561, 21/12/2001 Ο περί του Ελέγχου της Παραγωγής και Εμπορίας Γενετικού Υλικού των Ζώων και για τα Συναφή Θέματα Νόμος του 2001 εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

Συνοπτική Παρουσίαση. Ελλάδα

Συνοπτική Παρουσίαση. Ελλάδα Ελλάδα Συνοπτική Παρουσίαση Η θρησκευτική ελευθερία προστατεύεται από το Σύνταγμα και άλλους νόμους και πολιτικές, με κάποιους περιορισμούς. Γενικώς, η κυβέρνηση σεβάστηκε εμπράκτως τη θρησκευτική ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Οι μαθητές της ομάδας λογοτεχνίας της βιβλιοθήκης ασχολήθηκαν με το έργο πέντε γυναικών συγγραφέων: Ζωρζ Σαρή, Λότη Πέτροβιτς- Ανδρουτσοπούλου,

Οι μαθητές της ομάδας λογοτεχνίας της βιβλιοθήκης ασχολήθηκαν με το έργο πέντε γυναικών συγγραφέων: Ζωρζ Σαρή, Λότη Πέτροβιτς- Ανδρουτσοπούλου, ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 1ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2006-2007 Οι μαθητές της ομάδας λογοτεχνίας της βιβλιοθήκης ασχολήθηκαν με το έργο πέντε γυναικών συγγραφέων: Ζωρζ Σαρή, Λότη Πέτροβιτς- Ανδρουτσοπούλου,

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχοπαθολογία του Πολιτικού Του Φ.Μωρόγιαννη *

Η Ψυχοπαθολογία του Πολιτικού Του Φ.Μωρόγιαννη * Η Ψυχοπαθολογία του Πολιτικού Του Φ.Μωρόγιαννη * Ωριμάσαμε ως συντεταγμένη δημοκρατική κοινωνία με κοινοβουλευτικούς θεσμούς, περιφερειακή οργάνωση και τοπική αυτοδιοίκηση έως σήψης λίγο πριν την απόλαυση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Τίτλος προγράμματος: «Ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης» Τάξη: Α Εκπαιδευτικός: Βασιλική Αντωνογιάννη Σχολικό έτος: 2013-14 Σύνολο μαθητών

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ

ΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΥΤΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2014 ΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δ. ΚΑΨΑΛΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΠΡΥΤΑΝΗΣ Ιωάννινα, Ιούνιος 2014 1 Οι βασικές στοχεύσεις και προτεραιότητες

Διαβάστε περισσότερα

Δαλιάνη Δήμητρα Λίζας Δημήτρης Μπακομήτρου Ελευθερία Ντουφεξιάδης Βαγγέλης

Δαλιάνη Δήμητρα Λίζας Δημήτρης Μπακομήτρου Ελευθερία Ντουφεξιάδης Βαγγέλης Δαλιάνη Δήμητρα Λίζας Δημήτρης Μπακομήτρου Ελευθερία Ντουφεξιάδης Βαγγέλης Αισθηματικές ταινίες Bιογραφικές ταινίες Βωβές ταινίες Δραματικές ταινίες Επιστημονικής φαντασίας Μικρού μήκους Πολιτικές Πολεμικές

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα Σχέδιο Ετήσιας Έκθεσης Αυτοαξιoλόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Ο «ΕΚΑΛΟΓΟΣ» ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ

Ο «ΕΚΑΛΟΓΟΣ» ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ Ο «ΕΚΑΛΟΓΟΣ» ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ 1. Ύπνος: Δεν βοηθάει να ξενυχτήσουμε διαβάζοντας το προηγούμενο βράδυ, προσπαθώντας να συγκεντρώσουμε το σύνολο της ύλης στο μυαλό μας. Η κούραση, δε θα μας επιτρέψει

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΜΠΑΡΟΥΤΟΜΥΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ

Ο ΜΠΑΡΟΥΤΟΜΥΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ο ΜΠΑΡΟΥΤΟΜΥΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ ΦΑΡΑΓΓΙ ΛΟΥΣΙΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΜΑΡΑΔΟΧΩΡΙ ΔΗΜHΤΣΑΝΑ Κάπαρης Αντώνης Εισήγηση: Γ.Κ.Βαρελίδης

Διαβάστε περισσότερα

Σύνταγμα, Εργασία και Συναφή Δικαιώματα ( Συνδικαλιστική Ελευθερία, Απεργία )

Σύνταγμα, Εργασία και Συναφή Δικαιώματα ( Συνδικαλιστική Ελευθερία, Απεργία ) Προπτυχιακή Εργασία Αθανασοπούλου Ιωάννα Σύνταγμα, Εργασία και Συναφή Δικαιώματα ( Συνδικαλιστική Ελευθερία, Απεργία ) ΕΙΣΑΓΩΓΗ -------------------- Ιστορικά Η Γέννηση του εργατικού δικαίου Η εργασία ως

Διαβάστε περισσότερα

Του νεκρού αδελφού. δημοτικό τραγούδι (βλ. σ. 18 σχολικού βιβλίου) που ανήκει στην κατηγορία των παραλογών (βλ. σ. 20 σχολικού βιβλίου)

Του νεκρού αδελφού. δημοτικό τραγούδι (βλ. σ. 18 σχολικού βιβλίου) που ανήκει στην κατηγορία των παραλογών (βλ. σ. 20 σχολικού βιβλίου) Του νεκρού αδελφού δημοτικό τραγούδι (βλ. σ. 18 σχολικού βιβλίου) που ανήκει στην κατηγορία των παραλογών (βλ. σ. 20 σχολικού βιβλίου) Κωνσταντίνος Παρθένης, Του νεκρού αδελφού Το τραγούδι του Νεκρού αδελφού,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΘΗΚΗ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η ανάγκη να μειωθεί το περίφημο δημοκρατικό έλλειμμα, να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στη

Διαβάστε περισσότερα

Κύριε Πρέσβη της Γαλλίας στην Κύπρο, κυρία Florent, Κύριε Επίτροπε Εθελοντισμού και μη Κυβερνητικών Οργανώσεων κυρία Γενική Γραμματέας Ισότητας των

Κύριε Πρέσβη της Γαλλίας στην Κύπρο, κυρία Florent, Κύριε Επίτροπε Εθελοντισμού και μη Κυβερνητικών Οργανώσεων κυρία Γενική Γραμματέας Ισότητας των Κύριε Πρέσβη της Γαλλίας στην Κύπρο, κυρία Florent, Κύριε Επίτροπε Εθελοντισμού και μη Κυβερνητικών Οργανώσεων κυρία Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων Κύριε Πρέσβη της Ελλάδας στην Κύπρο Κύριε Διευθυντή

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγορία: Είσπραξη δημοσίων Εσόδων

Κατηγορία: Είσπραξη δημοσίων Εσόδων Κατηγορία: Είσπραξη δημοσίων Εσόδων Αιτιολογική έκθεση Στο σχέδιο νόμου "Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας". Προς τη Βουλή των Ελλήνων Α. Επί της Αρχής : Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου προτείνονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΞΗΡΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ: ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ-ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΕΥΑΜΒ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ: Δ/ΚΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΔΕΥΑΜΒ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΞΗΡΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ: ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ-ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΕΥΑΜΒ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ: Δ/ΚΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΔΕΥΑΜΒ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΞΗΡΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ: ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ-ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΕΥΑΜΒ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ: Δ/ΚΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΔΕΥΑΜΒ 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ - ΑΡΘΡΟ Σελίδα Κεφάλαιο Α' Αντικείμενο Γενικοί Όροι 1. Αντικείμενο του

Διαβάστε περισσότερα

Ο Διαγωνισμός που διοργανώνει η«β2b TECH A.E.» μέσα από το Site και ο οποίος στο σύνολό του διέπεται από τους παρόντες Όρους.

Ο Διαγωνισμός που διοργανώνει η«β2b TECH A.E.» μέσα από το Site και ο οποίος στο σύνολό του διέπεται από τους παρόντες Όρους. ΟΡΟΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Η εταιρεία «Β2B TECH A.E.», διοργανώνει Διαγωνισμό Κλήρωση στον διαδικτυακό τόπο της «www.animal.gr», (εφεξής «τo Site») και αναλαμβάνει τα δώρα του διαγωνισμού και την χορήγηση αυτών.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ελλείψεις στο φορολογικό νομοσχέδιο. Σοβαρές ελλείψεις στη νέα μορφή του φορολογικού νομοσχεδίου

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ελλείψεις στο φορολογικό νομοσχέδιο. Σοβαρές ελλείψεις στη νέα μορφή του φορολογικού νομοσχεδίου Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης Γραφείο Τύπου Θεσσαλονίκη, 12 Απριλίου 2010 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ελλείψεις στο φορολογικό νομοσχέδιο Σοβαρές ελλείψεις στη νέα μορφή του φορολογικού νομοσχεδίου διαπιστώνει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ A1. Ο συγγραφέας ορίζει το φαινόμενο του ανθρωπισμού στη σύγχρονη εποχή. Αρχικά προσδιορίζει την

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ A1. Ο συγγραφέας ορίζει το φαινόμενο του ανθρωπισμού στη σύγχρονη εποχή. Αρχικά προσδιορίζει την ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ A1. Ο συγγραφέας ορίζει το φαινόμενο του ανθρωπισμού στη σύγχρονη εποχή. Αρχικά προσδιορίζει την έννοια της ανθρωπιάς ως συμμετοχής στα προβλήματα των

Διαβάστε περισσότερα

Κατερίνα Παναγοπούλου: Δημιουργώντας κοινωνικό κεφάλαιο την εποχή της κρίσης

Κατερίνα Παναγοπούλου: Δημιουργώντας κοινωνικό κεφάλαιο την εποχή της κρίσης Κατερίνα Παναγοπούλου Πρέσβυς της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, πρόεδρος του σωματείου γυναικών «Καλλιπάτειρα». Πρώτο βραβείο «Γυναίκα και Αθλητισμός» 2012 για την Ευρώπη. Δημιουργώντας κοινωνικό

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια

Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια Η αντίδραση στο άγχος είναι μία φυσιολογική, ζωτική αντίδραση στην απειλή. Το άγχος είναι ένα συναίσθημα δυσθυμίας που προέρχεται από την υποκειμενική

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ Τις ερωτήσεις επιμελήθηκε η εξιδικευμένη ομάδα εισηγητών των Πανεπιστημιακών Φροντιστηρίων ΚΟΛ- ΛΙΝΤΖΑ. Στις ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών για την ειδικότητα των νηπιαγωγών των

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΟΡΓΑΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Α. ΟΡΓΑΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Α. ΟΡΓΑΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Με την υπαγωγή του τομέα και της πολιτικής για την Έρευνα και την Τεχνολογία στο Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων (ΥΠΔΒΜΘ), το Υπουργείο ανέλαβε

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΦΩΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ. -Συνημμένα 14 Ψηφίσματα: Ψήφισμα 1: Για τη Χρηματοδότηση των ΑΕΙ. Ψήφισμα 2: Θέματα Ανθρώπινου Δυναμικού

ΟΜΟΦΩΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ. -Συνημμένα 14 Ψηφίσματα: Ψήφισμα 1: Για τη Χρηματοδότηση των ΑΕΙ. Ψήφισμα 2: Θέματα Ανθρώπινου Δυναμικού ΟΜΟΦΩΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ Επτά μήνες από την έναρξη ισχύος του Ν. 4009/2011, η Σύνοδος των Πρυτάνεων διαπιστώνει ότι τα προβλήματα των Πανεπιστημίων έχουν οξυνθεί, ενώ αντίστοιχα, παρά τις πρόσφατες προσπάθειες,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ. ΟΔΙΚΑ ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ: Οκτώβριος 2009 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Μείωση των Οδικών Τροχαίων ατυχημάτων κατά 14,3%

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ. ΟΔΙΚΑ ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ: Οκτώβριος 2009 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Μείωση των Οδικών Τροχαίων ατυχημάτων κατά 14,3% ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Πειραιάς, 31 Δεκεμβρίου 9 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Μείωση των Οδικών Τροχαίων ατυχημάτων κατά 1,3% ΟΔΙΚΑ ΤΡΟΧΑΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. : 18379 ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟ 11/09/2015 ΔΗΜΟΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. : 18379 ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟ 11/09/2015 ΔΗΜΟΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. : 18379 ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟ 11/09/2015 ΔΗΜΟΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ 20,02171 στρ ΣΤΗΝ Τ.Κ.ΛΙΜΝΟΧΩΡΙΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η τοπική ιστορία και ο Πάνος Γ. Ροντογιάννης (1911-1996). Ο Νίκος Γ. Σβορώνος (1911-1989) και η κληρονομιά του.

Η τοπική ιστορία και ο Πάνος Γ. Ροντογιάννης (1911-1996). Ο Νίκος Γ. Σβορώνος (1911-1989) και η κληρονομιά του. Η τοπική ιστορία και ο Πάνος Γ. Ροντογιάννης (1911-1996). Ο Νίκος Γ. Σβορώνος (1911-1989) και η κληρονομιά του. Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης Ο 19ος αιώνας τέλειωσε χωρίς καμιά προσπάθεια σύνταξης συνθετικού

Διαβάστε περισσότερα

Υποψήφιοι Σχολικοί Σύμβουλοι 1986 2005

Υποψήφιοι Σχολικοί Σύμβουλοι 1986 2005 Υποψήφιοι Σχολικοί Σύμβουλοι 1986 25 Για τους /τις εκπαιδευτικούς που υπέβαλαν αίτηση υποψηφιότητας για τη θέση Σχολικού Συμβούλου υπάρχουν μας διατέθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΠΘ, για τα έτη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ Εφαρμογή του Κανονισμού 1.Η εφαρμογή του παρόντος Κανονισμού είναι υπευθυνότητα του Δήμου Διονύσου και τα επιμέρους τμήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. Η αρετή αναφέρεται στα συναισθήματα και στις πράξεις στα οποία η υπερβολή θεωρείται σφάλμα και κατακρίνεται, το ίδιο και η έλλειψη, ενώ το μέσον επαινείται και είναι το σωστό και τα δύο

Διαβάστε περισσότερα

PDF created with pdffactory Pro trial version www.pdffactory.com ΤΕΥΧΟΣ XΧXV ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2008

PDF created with pdffactory Pro trial version www.pdffactory.com ΤΕΥΧΟΣ XΧXV ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2008 ΤΕΥΧΟΣ XΧXV ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2008 e-περιοδική έκδοση Πανεπιστήμιο Αιγαίου Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Υπευθ. Έκδοσης: Μαστρογιαννόπουλος Νικόλαος MSc Ε.Ε.ΔΙ.Π Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Αναλυτικά ΣΕΛ. 2 ΜΕΡΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

www.kapalearn.gr e-mail: info@kapalearn.gr ΚΟΡΙΝΘΟΥ 255, ΚΑΝΑΚΑΡΗ 101 ΤΗΛ. 2610 625.360, 2610 624.009, FAX 2610 625.366

www.kapalearn.gr e-mail: info@kapalearn.gr ΚΟΡΙΝΘΟΥ 255, ΚΑΝΑΚΑΡΗ 101 ΤΗΛ. 2610 625.360, 2610 624.009, FAX 2610 625.366 Α. Ο άνθρωπος, όπως υπογραμμίζει ο συγγραφέας, δεν είναι ρυθμιστής του κόσμου, παρά διαχειριστής του. Αυτή την παρεξήγηση, που ίσχυε για αιώνες, θέλησε να διαλύσει ο πανεπιστήμων άνθρωπος της Αναγέννησης,

Διαβάστε περισσότερα

Ασφάλεια στις εργασίες κοπής μετάλλων

Ασφάλεια στις εργασίες κοπής μετάλλων Μάθημα 2.1 Ασφάλεια στις εργασίες κοπής μετάλλων 1.1 Εργασίες κοπής με χρήση φλόγας 1.1.1 Φιάλες αερίων Τα μέτρα ασφάλειας, συνδέονται με τη φύση του κάθε αερίου. Υπάρχουν όμως και ορισμένοι γενικοί κανόνες

Διαβάστε περισσότερα

«ΤΟ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟΥ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»

«ΤΟ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟΥ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» «ΤΟ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟΥ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ: ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΜΠΙΤΑΚΗΣ ΓΕΩΠΟΝΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Το πρόβλημα της φυλλοξήρας στη χώρα μας παρουσιάστηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Η

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης Πτυχιακή Εργασία της φοιτήτριας Αναστασίας Κουτουλίδου με τίτλο: Ο ρόλος της γυναίκας στο ρεμπέτικο τραγούδι (Πειραιάς, 1922-1953) Επιβλέπουσα

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Β1/Β2

Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Β1/Β2 Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Β1/Β2 Επίπεδο Β1 Κατανόηση γραπτού λόγου Στη διάρκεια της εξέτασης για την αξιολόγηση κατανόησης γραπτού λόγου, οι

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ. ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.51, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 2009)

Η ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ. ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.51, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 2009) Η ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.5, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 009). Η θέσπιση του νέου μέτρου Η σημαντικότερη απόπειρα καινοτομικής δράσης της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Zyclara κρέμα 3,75% 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε φακελλίσκος περιέχει 9,375 mg ιμικουιμόδης σε

Διαβάστε περισσότερα

Σχετ: Το από 21.07.2008 έγγραφό σας (αρ. πρωτ. εισερχ. 932/28.7.2008). Σε απάντηση του ως άνω σχετικού, θα θέλαμε να παρατηρήσουμε τα εξής:

Σχετ: Το από 21.07.2008 έγγραφό σας (αρ. πρωτ. εισερχ. 932/28.7.2008). Σε απάντηση του ως άνω σχετικού, θα θέλαμε να παρατηρήσουμε τα εξής: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΡΟΣ: Ελληνικά Ταχυδρομεία Κεντρική Υπηρεσία Δνση Στρατηγικής και Ανάπτυξης Τομέας Ρυθμιστικού Πλαισίου και Ανταγωνισμού Σταδίου 60 101 88 Αθήνα Αθήνα, 13 Οκτωβρίου 2008 Αρ. Πρωτ.:1263

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ» Θ.Ε. ΔΕΟ 10 Βασικές Αρχές Δικαίου και Διοίκησης

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ» Θ.Ε. ΔΕΟ 10 Βασικές Αρχές Δικαίου και Διοίκησης ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ» Θ.Ε. ΔΕΟ 10 Βασικές Αρχές Δικαίου και Διοίκησης Τρίτη Γραπτή Εργασία στο Αστικό και Εργατικό Δίκαιο Ακαδημαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 : ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σύμφωνα με τα όσα αναλυτικά έχουν περιγραφεί στα προηγούμενα κεφάλαια της παρούσας μελέτης η κατασκευή του τμήματος «Βρύσες Ατσιπόπουλο», του Βόρειου Οδικού

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΘΕΣΕΙΣ, ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΜΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΜΕΤΑΘΕΣΕΙΣ, ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΜΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 12.8.2014 ΜΕΤΑΘΕΣΕΙΣ, ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΜΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ανακοινώνει τις πιο κάτω μεταθέσεις, τοποθετήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Περί χορτοφαγίας και κρεοφαγίας

Περί χορτοφαγίας και κρεοφαγίας Περί χορτοφαγίας και κρεοφαγίας Το παρακάτω κείμενο δεν έχει ως σκοπό να πείσει για τις απόψεις που εκτίθενται αλλά να γίνει το έναυσμα για εποικοδομητικό προβληματισμό και την εύρεση της προσωπικής μας

Διαβάστε περισσότερα

Ευρετήριο πινάκων. Ασκήσεις και υπομνήματα

Ευρετήριο πινάκων. Ασκήσεις και υπομνήματα Ευρετήριο πινάκων Ασκήσεις και υπομνήματα Ανάγνωση, για να ταυτιστεί και να προβάλει τα συναισθήματά του Ανακαλύψτε την προέλευση των πιστεύω σας Απαλή μουσική ως φάρμακο για τις εντάσεις και την απογοήτευση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΩΣ ΤΩΝ ΠΛΑΝΩΝ ΑΣΤΕΡΙΩΝ 11. Πριν...

ΤΟ ΦΩΣ ΤΩΝ ΠΛΑΝΩΝ ΑΣΤΕΡΙΩΝ 11. Πριν... ΤΟ ΦΩΣ ΤΩΝ ΠΛΑΝΩΝ ΑΣΤΕΡΙΩΝ 11 Πριν... ΚΑΙ ΝΑ ΠΟΥ ΦΤΑΣΑΜΕ ΩΣ ΕΔΩ! Περνάει ο χρόνος γρήγορα. Ρέουν οι ζωές, γίνονται ιστορίες, γίνονται στιγμές αιχμάλωτες σε χαρτί, πορτρέτα, ημερολόγια, φτιάχνουν αποδείξεις,

Διαβάστε περισσότερα

Το«Δέντρο της Ελευθερίας» μέσα από τη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του

Το«Δέντρο της Ελευθερίας» μέσα από τη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του Το«Δέντρο της Ελευθερίας» μέσα από τη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του ΟΡήγας,επονομαζόμενοςΦεραίοςήΒελεστινλής, υπήρξεπρόδρομοςτηςελληνικήςεπανάστασηςτου1821. Ένας από εκείνους

Διαβάστε περισσότερα