«ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ

Transcript

1 «ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ

2 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΣΠΥΡΑΚΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ (Μ. ΣΠΥΡΑΚΗ): Κυρίες και κύριοι, καλή σας µέρα. Λοιπόν, πολύ σηµαντικά αυτά που ακούστηκαν, εγώ δεν είµαι καθόλου ειδική. Θέλω όµως να σας πω µια ιστορία. Σε ένα απ αυτά τα αεροδρόµια που συνήθως περνάω αρκετό χρόνο λόγω της δουλειάς που κάνω, άκουσα δίπλα µου µια συζήτηση που την βρίσκω αρκετά ενδιαφέρουσα. Ένας καθηγητής διηγούνταν σε έναν µεταπτυχιακό φοιτητή του το εξής: ο Φρανς λέει, είναι ο άλλος καθηγητής µε τον οποίον συνεργάζοµαι και είναι από την Αυστρία, κάνουµε ένα ερευνητικό πρόγραµµα στη Σατορίνη και εκεί σε διάφορα σηµεία εκλύεται τεράστια θερµότητα. Όταν λοιπόν γινόντουσαν οι µετρήσεις έλεγαν οι ειδικοί να µην πλησιάζετε το χέρι σας. Ο Φρανς όπως και ο καθηγητής που διηγούνταν την ιστορία πλησίασε πολύ το χέρι του, κάποια στιγµή µάλιστα το ξεβίδωσε και το έβαλε επάνω για να δει αν καίγεται. Ο Φρανς, που µέχρι τότε δεν το είχαν καταβάλει, ήταν ένα πρόσωπο µε αναπηρία, δεν είχε χέρι, είχε χρησιµοποιήσει απλώς την τεχνολογία για να έχει το χέρι. Είπα το παράδειγµα του Φρανς ως µια πολύ καλή αφορµή για να σας πω δυο σκέψεις: ότι ο Φρανς χρησιµοποίησε την τεχνολογία για να αντιµετωπίσει το πρόβληµα, ότι η προσωπικότητα, η δραστηριότητα και η επιστη- µονική επάρκεια του Φρανς ήταν εκείνη που προηγείται της αναπηρίας, ότι ο Φρανς Μέσα από την κίνησή του την έκανε ορατή. Πιστεύω πως όλοι όσοι είµαστε εδώ σήµερα, έχουµε ένα σκοπό για να εί- µαστε εδώ και για να κουβεντιάσουµε γι αυτό, να καταστήσουµε την αναπηρία ορατή, αλλά όχι αποκρουστική, σε καµία περίπτωση να µην καταστήσουµε λόγω φιλανθρωπίας και συγχρόνως να εργαστούµε όσο

3 44 ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ µπορούµε, ο καθένας από την πλευρά του, ώστε να αρθεί η ανισότητα και η διάκριση. Μια ανισότητα και διάκριση που δεν έχει διαφορά απ όλες τις άλλες ανισότητες και διακρίσεις που υπάρχουν στην κοινωνία. Μια ανισότητα και διάκριση που για να αρθεί χρειάζεται οπωσδήποτε την πολιτική βούληση, τη χρήση της τεχνολογίας και τη συµµετοχή όλων µας. Μ αυτές τις σκέψεις θα ήθελα να καλέσω στο βήµα τον κ. Χρήστο Παναγόπουλο, είναι ο Πρόεδρος και ιευθύνων Σύµβουλος της ΕΡΤ, είναι ο άνθρωπος που προϊσταται και του Prisma + του ικτύου του ψηφιακού που απευθύνεται στα πρόσωπα µε αναπηρία και θεωρώ πως έχει ενδιαφέροντα πράγµατα να µας πει. Χ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ: Κυρίες και κύριοι Σύνεδροι καληµέρα σας. Καλη- µέρα κ. Υπουργέ. Όταν στις 20 Μαρτίου του 2006 έβγαινε στον αέρα της ψηφιακής πλατφόρµας της ΕΡΤ το πρώτο πρόγραµµα του Prisma +, το στοίχηµα για µας ήταν κρίσιµο και µεγάλο. Η αναµέτρηση µε την πρόκληση που έκρυβε το καινούργιο, αλλά και η αναµέτρηση µε την αγωνία για την επιτυχία ενός εγχειρήµατος, που θέλα- µε να γράψει µία νέα σελίδα στην ελληνική τηλεόραση. Ο στόχος ήταν διπλός: να δηµιουργήσουµε ένα πολυσυλλεκτικό κανάλι που θα παρείχε στους τηλεθεατές ένα ποιοτικό, ενηµερωτικό, ψυχαγωγικό και επιµορφωτικό πρόγραµµα. Παράλληλα το πρόγραµµα αυτό όφειλε να είναι προσβάσιµο σε άτοµα µε αναπηρία, να προσφέρει δηλαδή υπηρεσίες πρόσβασης, νοηµατική και επιλέξιµους υπότιτλους, ακουστική περιγραφή συµβάλλοντας µε αυτό τον τρόπο στην άρση του κοινωνικού αποκλεισµού των ατόµων µε αναπηρία από τα Μέσα Μαζικής Ενηµέρωσης. Ένα χρόνο και 60 µέρες µετά, βρισκόµαστε ακόµα στην αρχή του δρόµου. Έχουµε µπροστά µας µεγάλη απόσταση να διανύσουµε. Μπορούµε όµως να υποστηρίξουµε χωρίς ίχνος υπερβολής, ότι τους αρχικούς µας στόχους τους έχουµε επιτύχει. Χαράξαµε την πορεία που θα ακολουθήσουµε, ξέρουµε τον τρόπο και έχουµε πλέον και τα Μέσα για να κάνουµε ακόµα πιο δηµιουργική, ποιοτική και παραγωγική την προσπάθεια που ξεκινήσαµε. Και εδώ οφείλω να αναφερθώ στην αµέριστη συµπαράσταση που έχουµε από τον εποπτεύοντα Υπουργό Επικράτειας τον κ. Ρουσόπουλο, ο οποίος υπήρξε και εµπνευστής αυτής της προσπάθειας. Στον ένα χρόνο λειτουργίας του, του Prisma +, απέκτησε τους δικούς του φίλους, αλλά θα έλεγα ότι στο διάστηµα αυτό έναν καλό φίλο απέκτησαν και τα άτοµα µε αναπηρία και οι οικογένειές τους.

4 «ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ 45 Στο τέλος του 2006 το 7,5%, ελληνικά νοικοκυριά δήλωσαν κατοχή ψηφιακής τηλεόρασης ή αποκωδικοποιητή, σύµφωνα µε έρευνες της MRB και της VPRC για το Παρατηρητήριο της Κοινωνίας της Πληροφορίας και το Εθνικό ίκτυο Έρευνας Τεχνολογίας. Σήµερα, υπολογίζεται ότι το 14% του πληθυσµού έχει αποκτήσει πρόσβαση στα ψηφιακά κανάλια της ΕΡΤ. Σύµφωνα µε τις έρευνες που ανέφερα πριν κι αυτό είναι πραγµατικό πάλι στοιχείο- το 9% του συνόλου των τηλεθεατών της ψηφιακής τηλεόρασης παρακολουθεί περισσότερο το Prisma +. Οι αριθµοί αυτοί δείχνουν, ότι η ΕΡΤ πέτυχε σε πολύ µικρό χρονικό διάστηµα να δηµιουργήσει τις προϋποθέσεις για να σπάσει το φράγµα του ψηφιακού αποκλεισµού για τα άτοµα µε αναπηρία στη χώρα µας. Στο διάστηµα αυτού του ενός χρόνου και 60 ηµερών εκπέµψαµε πάνω από ώρες προγράµµατος ώρες µε διερµηνεία στην ελληνική νοηµατική γλώσσα ώρες µε επιλογή υπότιτλων µέσω TELETEXΤ. Το στοίχηµα της προσβασιµότητας κερδήθηκε σε πολύ µεγάλο βαθµό. Όλες οι νέες µας παραγωγές ακολουθούν τις προδιαγραφές παραγωγής προσβάσιµου προγράµµατος των ευρωπαϊκών ραδιοτηλεοπτικών οργανισµών. Η επαφή µας µε τους εκπροσώπους των ΑΜΕΑ είναι συνεχής και εποικοδοµητική. Σύντοµα µάλιστα, κι αυτό είναι κάτι που δουλεύεται πάρα πολύ καιρό και θα µπορούσα να πω ότι αποτελεί και είδηση, αναµένεται η υπογραφή σχετικού Μνηµονίου Συνεργασίας που θα οδηγήσει στον εµπλουτισµό των προγραµµάτων, αλλά και στη βελτίωση των τεχνικών προσβασι- µότητας. Προσβασιµότητα που είναι απαραίτητη θα τόνιζα για την προβολή των δραστηριοτήτων των ατόµων µε αναπηρία. Ακόµα πιο απαραίτητη για την προβολή χρηστικών πληροφοριών που τους αφορούν. Το ίδιο διάστηµα καθηµερινά µε δύο δελτία µε διερµηνεία στην ελληνική νοηµατική γλώσσα επιχειρήσαµε να ανοίξαµε τον κόσµο των ειδήσεων σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες, που ενδιαφέρονται για όσα συµβαίνουν στην Ελλάδα και τον κόσµο, σε όλες τις πτυχές της πολιτικής, οικονοµικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Θεωρούµε πολύ σηµαντικό το γεγονός, ότι οι συµπολίτες µας µε αναπηρία, κυρίως µε δυσκολία στην ακοή, µπορούν σήµερα να παρακολουθήσουν µαζί µε την οικογένειά τους το κεντρικό δελτίο ειδήσεων της ΝΕΤ στις 9:00 το βράδυ ταυτόχρονα µε όλους τους τηλεθεατές νιώθοντας πλέον ότι συρρικνώνεται το µέγεθος του αποκλεισµού τους.

5 46 ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ Επίσης σηµαντική είναι η συνεργασία που είχαµε µε το Ελληνικό Κέντρο Κινηµατογράφου. Για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση δόθηκε η δυνατότητα παρακολούθησης ταινιών του ελληνικού κινηµατογράφου µε υπότιτλους για άτοµα µε προβλήµατα ακοής. Η επιτυχία του εγχειρήµατος µας οδηγεί και σε περαιτέρω συνεργασία για υποτιτλισµό και προβολή και άλλων ελληνικών ταινιών. Τα πρώτα σηµαντικά βήµατα έχουν γίνει. Το επόµενο σηµαντικό είναι η διατήρηση της ποιότητας που θεωρούµε ότι έχουµε πετύχει. Για την πορεία υπάρχουν και άλλα σχέδια, περισσότερες νέες παραγωγές και ανάπτυξη υπηρεσιών για άτοµα µε προβλήµατα όρασης, ακουστική περιγραφή, εκφωνούµενοι υπότιτλοι για το ξένο πρόγραµµα. Υποτιτλισµούς σε ζωντανές εκποµπές για τα άτοµα µε προβλήµατα ακοής. Η εγκατάσταση συστήµατος ΕPG, αµφίδροµης διαδραστικότητας που θα ολοκληρωθεί τους επόµενους µήνες, θα βοηθήσει πολύ προς αυτή την κατεύθυνση. Επίσης η επέκταση του δικτύου της ψηφιακής εκπο- µπής και σε άλλα µέρη της Ελλάδος εντός του Φθινοπώρου, θα διευκολύνει τους ανθρώπους µε αναπηρία και τις οικογένειές τους να έχουν κι αυτοί πρόσβαση στο Prisma +. Και φυσικά ελπίζουµε να προχωρήσουν οι συναρµόδιοι φορείς, όπου η ΕΡΤ δεν έχει εµπλοκή, στην προώθηση του προγράµµατος επιδότησης αποκωδικοποιητών προς τις οικογένειες των ΑΜΕΑ. εν θα σταµατήσουµε φυσικά εδώ. ιανύουµε το δρόµο ενός πρωτόγνωρου εγχειρήµατος, µαθαίνοντας καθηµερινά, πιστεύοντας ότι βελτιωνόµαστε καθηµερινά. Τελικός κριτής είναι ο τηλεθεατής, περιµένουµε να µας δει, να µας κρίνει, να µας βοηθήσει µε τις δικές του παρατηρήσεις, ώστε να πετύχουµε τους στόχους µας. Ευχαριστώ πολύ. Απλώς θα ήθελα µια µικρή απάντηση στον κ. Βαρδακαστάνη σε σχέση µε το θέµα του Τηλεµαραθωνίου που µε τόση οξύτητα έθεσε. Πιθανότατα ο κ. Βαρδακαστάνης δεν ήρθε σε επαφή µε τα Special Olympics, τα οποία µας παρακάλεσαν να κάνουµε αυτό τον τηλεµαραθώνιο, όχι για να αποδείξου- µε ή για να αναδείξουµε την ιδιαιτερότητά τους, αλλά γι αυτό που κάνουν, που είναι ο αθλητισµός και ο πρωταθλητισµός. Αυτό κάναµε και µας ευγνωµονούν γι αυτό. Νοµίζω, ότι οι απαγορεύσεις δεν είναι θέµα ανθρώπων που πιστεύουν στην κοινωνία των πολιτών και στην διαφορετικότητα. Ευχαριστώ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούµε τον κ. Χρήστο Παναγόπουλο, τον Πρόεδρο της ΕΡΤ. Παρακαλώ.

6 «ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ 47 Ι. ΒΑΡ ΑΚΑΣΤΑΝΗΣ: Με συγχωρείτε πάρα πολύ, δεν συνηθίζω να παρεµβαίνω, ούτε και ευγενικό είναι, αλλά επιτρέψτε µου να σας πω, ότι εγώ δεν έχω καµία υποχρέωση να έρθω σε επαφή µε τα Special Olympics διότι τα Special Olympics λειτουργούν ερήµην των ατόµων µε αναπηρία. εν µ αρέσει καθόλου η ιδέα ενός ατόµου µε αναπηρία το οποίο βγαίνει στην τηλεόραση και εξ ονόµατος αυτού ζητούνται χρήµατα απ οποιονδήποτε. Μάλιστα όταν οι αθλητικές οργανώσεις της χώρας επιχορηγούνται από την Γενική Γραµµατεία Αθλητισµού. Και µε συγχωρείτε κ. Παναγόπουλε, δεν έχω καµιά υποχρέωση να έρθω σε επαφή µε τα Special Olympics. Με την συνείδησή µου έχω υποχρέωση να έχω επικοινωνία και επαφή πάντοτε και αυτό ζητώ και από την ελληνική τηλεόραση τη δηµόσια να έχει επικοινωνία και σχέση µε την κοινή συνείδηση των πολιτών. Ευχαριστώ. Χ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ: Μία πάλι διευκρινιστική απάντηση µόνο να δώσω. εν µπορεί κανείς να απαγορεύσει σε κάποιους που θέλουν να αναδείξουν το έργο και τους δη αθλητικό, όπως είναι αυτών των παιδιών, από την πρόσβασή τους στην τηλεόραση ή στα Μέσα. Αυτό κάναµε και τίποτε άλλο. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Θα σας παρακαλούσα µόνο, επειδή δεν είναι ακριβώς το αντικείµενο της σηµερινής συνάντηση και δόθηκαν αµοιβαίες εξηγήσεις γι αυτό το θέµα, θα παρακαλούσα τώρα να περάσουµε στον επόµενο οµιλητή. Προηγουµένως να σας πω, ότι ο Βασίλειος Ασηµακόπουλος, ο Ειδικός Γραµµατέας Ψηφιακού Σχεδιασµού έχει επικαλυφθεί µια ανειληµµένη υποχρέωση και δεν θα είναι σήµερα εδώ, έχει όµως εφοδιάσει τη Γενική Γραµµατεία µε το υλικό, το οποίο είναι στην διάθεση όλων µας. Και θα παρακαλούσα τον Πρόεδρο της Ένωσης Συντακτών Ηµερησίων Εφηµερίδων Αθηνών, τον κ. Πάνο Σόµπολο να έρθει στο βήµα. Ο κ. Σό- µπολος είναι αυτό που λέµε δηµοσιογράφος, νοµίζω ότι τον ξέρετε όλοι. Π. ΣΟΜΠΟΛΟΣ: Κυρία Γενική Γραµµατέα, κυρίες και κύριοι. Ευχαριστώ για την πρόσκληση και τη δυνατότητα, που µου δώσατε, να συνεισφέρω στην εκδήλωσή σας την προσωπική µου άποψη ως ανθρώπου, ως δηµοσιογράφου, και ως εκπροσώπου των δηµοσιογράφων της ΕΣΗΕΑ. Τα τελευταία χρόνια στη χώρα µας έχει γίνει αξιοσηµείωτη προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή µε τη δηµιουργία υποδοµών και θεσµών που στοχεύουν στη µεταχείριση των ατόµων µε αναπηρία, ως ισότιµων µελών της κοινωνίας και όχι ως παιδιών ενός κατώτερου Θεού. Η προσπάθεια αυτή περιλαµβάνει από τις οδικές και κτιριακές εγκαταστά-

7 48 ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ σεις ή τα προγράµµατα επαγγελµατικής κατάρτισης άθλησης έως, για παράδειγµα στο χώρο µας τα δελτία ειδήσεων, στη νοηµατική και τους τηλε- µαθαρώνιους που έχει την αντίρρησή του ο κ. Βαρδακαστάνης, αλλά που ενισχύουν Κοινωφελή Ιδρύµατα ΑΜΕΑ. Σκοπός δεν είναι, φυσικά, η παροχή βοήθειας εν είδει ελεηµοσύνης από οίκτο ή από συµπόνια, αλλά η τοποθέτηση αυτών των ανθρώπων στη θέση που αξίζουν, δηλαδή, η αντιµετώπιση αυτών των ανθρώπων ως ίσος προς ίσον, χωρίς στερεότυπα, χωρίς προκαταλήψεις, αντιθέτως µε αλληλεγγύη και συµπαράσταση, ώστε να προσπεράσουν τον σκόπελο των ιδιαιτεροτήτων τους και της απάνθρωπης συµπεριφοράς πολλές φορές για να µπορούν να ενσωµατωθούν στο σύνολο Τώρα, ειδικά στο χώρο των ΜΜΕ. Τα Μέσα Μαζικής Ενηµέρωσης, όπως όλοι γνωρίζουµε, έχουν αναλάβει να ενηµερώνουν, να ψυχαγωγούν και να ευαισθητοποιούν την κοινωνία ως σύνολο και τον καθένα µας χωριστά σχετικά µε ζητήµατα κοινού ενδιαφέροντος. Και ο ρόλος των Μέσων Ενη- µέρωσης σ αυτή την προσπάθεια, στην προσπάθεια της ενσωµάτωσης των ατόµων µε αναπηρία στον κοινωνικό σύνολο είναι καταλυτικός, καθώς, ως γνωστόν, ασκούν επιρροή στο ευρύ κοινό. Εποµένως, έχουν ηθικό χρέος, τουλάχιστον, να γνωστοποιούν τα προβλήµατα που συναντούν καθηµερινά τα άτοµα µε αναπηρία, να τους δίνεται ένα βήµα για να ακουστούν, µε σεβασµό στις ικανότητές τους και ευαισθησία στις ιδιαιτερότητές τους. Ο στόχος είναι ο µη αποκλεισµός τους από οποιαδήποτε δραστηριότητα κοινωνική, εκπαιδευτική, επαγγελµατική και η µείωση και η εξάλειψη των κοινωνικών προκαταλήψεων, που οδηγούν σε οποιαδήποτε µορφή κοινωνικού αποκλεισµού, ρατσισµού, φοβίας, µείωσης ή απαξίωσης. Η ένταξή τους στο πεδίο της εργασίας τα καθιστά ενεργά µέλη, παραγωγικά, ενώ είναι βέβαιον ότι ανταπεξέρχονται ευσυνείδητα και µε ζήλο στα καθήκοντα που τους ανατίθενται. Για την επίτευξη αυτού του στόχου πρέπει να συµβάλλουµε όλοι µας. Υπάρχουν πολλά πράγµατα ασήµαντα στο µέγεθός τους, αλλά ιδιαίτερα σηµαντικά στην αποτελεσµατικότητά τους που ο καθένας µας µπορεί και πρέπει να κάνει. Ένα απλό παράδειγµα: ας µην κλείνουµε τις ειδικές ράµπες πρόσβασης. Πόσες φορές εµείς, εγώ που κάνω αυτό το ρεπορτάζ, άκουγα στον ασύρ- µατο, γιατί τώρα έχουν φιµωθεί, κλήση να πάει το περιπολικό να βγάλει το αυτοκίνητο από την ράµπα των αναπήρων ή από ειδική θέση που πρέπει να παρκάρει συµπολίτης µας! Με το παράδειγµα αυτό θα κλείσω τη σύντοµη παράθεση των σκέψεών

8 «ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ 49 µου, θέλοντας να µεταδώσω το αισιόδοξο δίδαγµα που τα ίδια τα άτοµα µε αναπηρία µας διδάσκουν και να επαινέσω την προσπάθεια της ιακοµ- µατικής Επιτροπής να διαγνώσει το πρόβληµα µε πλήρη καταγραφή των στοιχείων. Η ευθύνη της θεραπείας αυτών των προβληµάτων περνάει στην Κυβέρνηση και στον κοινοβούλιο. Εµείς, ως δηµοσιογράφοι, είναι βέβαιον ότι δεν είµαστε ευχαριστηµένοι µε τα όσα γίνονται στον τοµέα των ΑΜΕΑ. υστυχώς, δεν κάνουµε όσα θα έπρεπε να κάνουµε. Είµαστε πολύ πίσω. Έχουµε κάνει αρκετά βήµατα, όπως είπε και ο κ. Βαρδακαστάνης νωρίτερα, έχουµε σίγουρα κάνει βήµατα προόδου προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά υστερούµε, το καταλαβαίνω και κάνω την αυτοκριτική µου Είµαστε πίσω. Χρειάζεται να δώσουµε πολύ περισσότερα και εγώ από τη θέση τη θεσµική του εκπροσώπου των δηµοσιογράφων και ως απλός δηµοσιογράφος θα κάνουµε ό,τι είναι δυνατόν, ώστε να καλυτερεύσουµε, να ανεβάσουµε αυτό το επίπεδο και µε τις ενηµερωτικές εκποµπές, µε τις ειδήσεις και µε όλους τους τρόπους που έχουµε στη διάθεσή µας, να µπορέσουµε να βοηθήσουµε προς την κατεύθυνση αυτή. Ο κ. Αβραµόπουλος είπε ότι τα ΜΜΕ διαποµπεύουν τα άτοµα µε αναπηρία! εν είναι σωστό αυτό! Για όνοµα του Θεού! Πού το είδε ο κ. Αβραµόπουλος, ότι διαποµπεύουµε τα άτοµα µε αναπηρία! Ίσα ίσα κάνουµε αυτό που πρέπει να κάνουµε Εγώ δεν είδα κάτι τέτοιο. εν έχει υποπέσει στην αντίληψή µου.. Επίσης, η κα Κανέλλη είπε: «εν είδα κανένα άτοµο µε αναπηρία να εργάζεται στα Μέσα Ενηµέρωσης». Πώς δεν είδε; Εγώ, γνωρίζω πολλούς συναδέλφους µου που δουλεύουµε µαζί και τρέχουµε µαζί σε διάφορα ρεπορτάζ και έχουν κάποια προβλήµατα ή που δουλεύουµε στο στούντιο µε τα άτοµα αυτά. Υπάρχουν, λοιπόν! Μπορεί να µην είναι ικανός ο αριθ- µός που θα έπρεπε να είναι. Αυτό είναι σωστό! Αλλά όχι, όµως, να µηδενίζουµε για λόγους εντυπωσιασµού και να λέµε, ότι δεν γίνεται τίποτα! Όχι, γίνεται! Για όνοµα του Θεού! Μου έκανε εντύπωση και το άλλο που είπε ο κ. Βαρδακαστάνης και το ση- µείωσα. εν πρέπει να ηρωοποιούµε τους ανθρώπους µε αναπηρία που κάνουν κάποια επιτυχία, αν κατάλαβα καλά. Πρέπει, νοµίζω, να τους αναδεικνύουµε αυτούς τους ανθρώπους και δεν είναι κακό. Εντάξει, ισότιµοι είναι µ εµένα, µε σας, µε τον καθένα µας, αλλά, όµως, πρέπει, πιστεύω, να τους προβάλλουµε τέτοια πρότυπα, είτε είναι άτοµα µε αναπηρία, είτε είναι άτοµα χωρίς προβλήµατα.

9 50 ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ Η κα Μπερνιδάκη είπε, ότι και πιστεύω ότι αυτό είναι το µήνυµα που θα πρέπει να περάσουµε σήµερα- ισότιµη συµµετοχή στη ζωή. Είναι µεγάλη κουβέντα αυτή και αυτό τον ενστερνιζόµαστε όλοι. Και να κλείσω γιατί δεν θέλω να µονολογώ και να σας τρώω το χρόνο. Θέλω να επισηµάνω, ότι πολλές φορές βγάζουµε στις εκποµπές άτοµα µε αναπηρία. εν είναι αλήθεια, ότι δεν βγάζουµε άτοµα µε αναπηρία στις εκποµπές και ότι σπάνια γίνεται αυτό! εν γίνεται σπάνια. Θα έπρεπε να γίνεται πιο συχνά, αλλά όχι, όµως, ότι δεν βγάζουµε!!! Στις εφηµερίδες, επίσης, τα ρεπορτάζ δεν είναι λίγα που γίνονται για άτο- µα µε αναπηρία, αλλά και προς τη σωστή κατεύθυνση και όχι µε την έννοια της συµπόνιας, µε την έννοια του οίκτου. Οι συνάδελφοί µου πιάνουν πολύ σωστά το θέµα και το προβάλλουν! Σας κούρασα, λυπάµαι! Ευχαριστώ που µ ακούσατε και θα προσπαθήσου- µε να είµαστε καλύτεροι. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Πρόεδρε ευχαριστούµε. Πέρσι, τέτοια εποχή, ο Υπουργός Επικρατείας, ο κ. Ρουσόπουλος είχε δεσµευτεί εδώ ενώπιόν µας, ότι το Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων θα διεξάγει έρευνα κοινής γνώ- µης µε θέµα: «Την πρόσβαση των ατόµων µε αναπηρία στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και αντιστρόφως» Η πρώτη έρευνα είχε γίνει πέρσι. Η δεύτερη έχει γίνει φέτος, ο κ. Ροδόλφος Μορώνης, ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων, γνωστός και µη εξαιρετέος κατά τα άλλα, θα παρουσιάσει εδώ την έρευνα. Αναµένουµε να είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα. Ρ. ΜΟΡΩΝΗΣ: Ευχαριστώ πολύ κα Σπυράκη. Κυρίες και κύριοι καλή σας ηµέρα. Η συµβολή των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας στην διαδικασία κοινωνικοποίησης του ατόµου έχει ερευνηθεί και έχει διαπιστωθεί. Εκτός από τον άµεσο οικογενειακό περίγυρο, το στενό κοινωνικό περιβάλλον και το σχολείο, τα Μέσα διαδραµατίζουν ένα σηµαντικό ρόλο- ιδίως η τηλεόραση. Φυσικά δεν µιλάµε για τα Μέσα ως τέτοια, αλλά για το περιεχόµενό τους, τα µηνύµατα που διαχέουν. Έτσι έχοντας ως στόχο τη διερεύνηση του συγκεκριµένου ρόλου των Μέσων στην διαµόρφωση στερεοτύπων, αλλά και τις στάσεις των Μέσων απέναντι στα άτοµα µε αναπηρία, το Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων ανέθεσε στην εταιρεία δηµοσκοπήσεων VPRC/Public Issue τη διενέργεια µιας σχετικής έρευνας. Τα αποτελέσµατα αυτής της έρευνας, που πραγµατοποιήθηκε από 30 Μαρτίου έως 3 Απριλίου τηλεφωνικά µε δείγµα άτοµα 18 ετών και άνω,

10 «ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ 51 είναι αποκαλυπτικά όχι µόνο του ρόλου των Μέσων, αλλά και της στάσης τους απέναντι στα άτοµα µε αναπηρία. Είναι µια µεγάλη έρευνα η οποία είναι διαθέσιµη από το Ινστιτούτο σε ερευνητές και σπουδαστές κυρίως. Σήµερα, σεβόµενος και το χρόνο που έχουµε στη διάθεσή µας, θα αρκεστώ να παρουσιάσω µέρος µόνο των ευρηµάτων της έρευνας, των σηµαντικότερων ίσως, χωρίς όµως να καταφεύγω σε εις βάθος αναλύσεις, παρά µόνον επιλεκτικά. Προηγουµένως επιτρέψτε µου να σας µεταφέρω δυο παραγράφους από την εισαγωγή της VPRC στην αναφορά για την έρευνα. Γράφει: «Σύµφωνα µε τα στοιχεία του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών ένα στα 20 άτοµα σήµερα στον κόσµο έχει κάποια αναπηρία. Στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύµφωνα µε τα διαθέσιµα στοιχεία του 2003 περισσότερα από 36 εκατοµµύρια πολίτες έχουν κάποια αναπηρία, ενώ στη χώρα µας το ποσοστό ατόµων µε αναπηρίες υπερβαίνει ενδεχοµένως το 10% του συνολικού πληθυσµού». Με βάση την παρούσα έρευνα της VPRC το ποσοστό των νοικοκυριών του δείγµατος στα οποία δηλώθηκε η ύπαρξη ατόµων µε αναπηρία υπολογίζεται στο 18,3% µε ένα περιθώριο σφάλµατος (+-) 2,4% του συνόλου των νοικοκυριών. Το εν λόγω ποσοστό αντιστοιχεί περίπου σε νοικοκυριά κατά την απογραφή της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας του Ας ξεκινήσουµε την παρουσίαση της έρευνας µε το βαθµό ενηµέρωσης που αισθάνονται ότι έχουν οι ερωτώµενοι για τα προβλήµατα των Ατόµων µε αναπηρία: ΓΡΑΦΗΜΑ 1: ΒΑΘΜΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ (Σελ. I) Το 44% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι δεν είναι τόσο ενηµερωµένο και ένα 9% πως δεν είναι καθόλου ενηµερωµένο. Το ίδιο ποσοστό, 9% θεωρεί ότι είναι πολύ ενηµερωµένο και ένα 37% ότι είναι αρκετά ενηµερωµένο. Τα ποσοστά αυτά είναι αποκαλυπτικά και του είδους της ενηµέρωσης που παρέχεται από τα Μέσα καθώς, όπως θα δούµε στους αµέσως επόµενους πίνακες, υπάρχει αναφορά στα ΑµεΑ, η αναφορά, όµως, αυτή, προφανώς δεν είναι πάντα η δέουσα ή η προσήκουσα ενώ συχνά είναι επιπόλαιη. Η ενηµέρωση από τα Μέσα, κατά πηγές: ΓΡΑΦΗΜΑ 2 : ΒΑΘΜΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ κατά δείκτη καθηµερινής χρήσης ΜΜΕ (Σελ. I)

11 52 ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ Βλέπουµε ότι στο ραδιόφωνο οφείλουν οι περισσότεροι την ενηµέρωσή τους (ποσοστό55%) ακολουθούν οι εφηµερίδες µε ποσοστό 50% και έπονται όσοι παρακολουθούν τηλεόραση µε ποσοστό 41%. Φυσικά, άτοµα που εκτίθενται καθηµερινά σε περισσότερα Μέσα έχουν σε µεγαλύτερα ποσοστά ενηµέρωση. Τα ποσοστά αυτά αποκαλύπτουν εµµέσως αλλά σαφώς και το πόσο πραγµατικά ασχολούνται τα Μέσα µε τα θέµατα των ΑµεΑ. Εντύπωση προκαλεί ίσως ότι άτοµα που δεν εκτίθενται καθηµερινά σε κάποιο Μέσο, αισθάνονται ενηµερωµένα σε µεγαλύτερο ποσοστό (61%). Είναι προφανές ότι τα άτοµα αυτά µάλλον δεν γνωρίζουν τον βαθµό της άγνοιάς τους. Η ποιότητα της παρεχόµενης ενηµέρωσης από τα Μέσα και γενικότερα ο βαθµός ικανοποίησης από τον τρόπο µε τον οποίο τα Μέσα αντιµετωπίζουν τα ΑµεΑ αναδύεται και από τον επόµενο πίνακα. ΓΡΑΦΗΜΑ 3 : ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΜΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ (Σελ. II) Μόνον ένα συνολικό ποσοστό 28% αισθάνεται πολύ ή αρκετά ικανοποιηµένο, ενώ το 68% είναι λίγο ή σχεδόν καθόλου ικανοποιηµένο. Ακόµη πιο έντονα εµφαίνεται το ανικανοποίητο από την παρεχόµενη ενη- µέρωση από ραδιόφωνο και τηλεόραση στον επόµενο πίνακα ΓΡΑΦΗΜΑ 4 : ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ / ΤΟΥ ΡΑ ΙΟΦΩΝΟΥ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑµεΑ (Σελ. II) Στο ερώτηµα «Τα τελευταία χρόνια η τηλεόραση/το ραδιόφωνο στην Ελλάδα ασχολείται µε τα προβλήµατα των ατόµων µε αναπηρία περισσότερο από όσο πρέπει, λιγότερο από όσο πρέπει ή ασχολείται περίπου όσο χρειάζεται;» Ένα ελάχιστο ποσοστό (5% για την τηλεόραση και 3% για το ραδιόφωνο) θεωρούν ότι τα δύο Μέσα ασχολούνται µε το θέµα περισσότερο από όσο πρέπει. Συντριπτικά µεγαλύτερα είναι τα ποσοστά αυτών που θεωρούν ότι τα δύο Μέσα ασχολούνται λιγότερο από όσο πρέπει: 68% για την τηλεόραση και 45% για το ραδιόφωνο. Τα ποσοστά αυτά επιβεβαιώνονται και µε τα ευρήµατα ενός άλλου ερωτή- µατος. Συγκεκριµένα: ΓΡΑΦΗΜΑ 5 : ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΕΙ ΗΣΕΩΝ / ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ / ΣΤΟ ΡΑ ΙΟΦΩΝΟ (Σελ. III)

12 «ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ 53 στο ερώτηµα «πόσο συχνά προβάλλονται στην τηλεόραση/ ακούγονται στο ραδιόφωνο ειδήσεις ή εκποµπές µε θέµα τα προβλήµατα των ατόµων µε αναπηρία, µόνον ένα µικρό ποσοστό της τάξης του 13% για την τηλεόραση και του 6% για το ραδιόφωνο πιστεύουν ότι αυτό γίνεται πολύ ή αρκετά συχνά..πάνω από τους 8 στους 10 για την τηλεόραση και πάνω από τους 6 στους 10 για το ραδιόφωνο πιστεύουν ότι αυτό γίνεται όχι και τόσο συχνά ή σπάνια. Σχετικά µε τις κατηγορίες των τηλεοπτικών προγραµµάτων στις οποίες προβάλλονται πιο συχνά τα προβλήµατα των ΑµεΑ κυριαρχούν ΓΡΑΦΗΜΑ 6 : ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΜΕ ΣΥΧΝΟΤΕΡΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ (Σελ. III) οι ενηµερωτικές εκποµπές µε 53% και ακολουθούν οι ειδήσεις µε 27%, οι αθλητικές εκποµπές µε 5% (σχεδόν αποκλειστικά, υποπτεύοµαι, εξ αιτίας των παραολυµπιακών αγώνων) και οι ψυχαγωγικές µε 3%. Αξίζει εδώ να σηµειωθεί ότι ένα ποσοστό της τάξης του 2% ανέφερε και τις τηλεοπτικές σειρές. Η αλήθεια είναι ότι παλαιότερα υπήρχαν κάποιες σειρές µε ήρωες ΑµεΑ. Κλασική περίπτωση ο Iron Man, ο ικανός ντετέκτιβ που έλυνε και τις πιο δύσκολες υποθέσεις παρά το γεγονός ότι ήταν καθηλωµένος στο αναπηρικό καροτσάκι του. Με την ευκαιρία: οµολογώ ότι δεν κατάλαβα το χιούµορ των παρουσιαστών της εκποµπής του Alpha TV τιγκλόν, οι οποίοι πριν µερικές εβδοµάδες έβαλαν τους προσκεκληµένους τους να κάθονται σε αναπηρικά καροτσάκια. Παρά τη δική µου γκρίνια, φαίνεται πάντως ότι το κοινό πιστεύει: ΓΡΑΦΗΜΑ 7 : ΠΡΟΒΟΛΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΣΤΑ ΜΜΕ (Σελ. IV) ότι σε σχέση µε το παρελθόν, η προβολή ατόµων µε αναπηρία στα ΜΜΕ µάλλον έχει βελτιωθεί. Ένα 60% το πιστεύει. Ένα ποσοστό 29% θεωρεί ότι η κατάσταση παραµένει η ίδια και µόνον το 7% πιστεύει ότι η κατάσταση έχει χειροτερέψει. Πάντως, αυτοί που πιστεύουν ότι έχει βελτιωθεί η κατάσταση ΓΡΑΦΗΜΑ 8 : ΠΡΟΒΟΛΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΣΤΑ ΜΜΕ κατά δείκτη καθηµερινής χρήσης ΜΜΕ (Σελ. IV) έχουν σχηµατίσει αυτή την εντύπωση αυτή από την ανάγνωση εφηµερίδων (61%), την παρακολούθηση της τηλεόρασης (59%) και την παρακολούθηση του ραδιοφώνου (55%). Αξίζει να αναφερθεί εδώ, πώς

13 54 ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ ΓΡΑΦΗΜΑ 9 : ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝ Ι ΙΩΤΙΚΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ (Σελ. V) ένας στους τρεις ερωτηθέντες πιστεύει ότι µεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα ΑµεΑ επιδεικνύουν τα δηµόσια Μέσα Ενηµέρωσης, ενώ µόνον το 20% - ένας στους πέντε-πιστεύουν ότι µεγαλύτερο ενδιαφέρον επιδεικνύουν τα ιδιωτικά Μέσα. Ο πίνακας που ακολουθεί ΓΡΑΦΗΜΑ 10 : ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ (Σελ. V) έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στο ερώτηµα «ποια κατηγορία ατόµων µε αναπηρία προβάλλεται περισσότερο από τα ΜΜΕ, το 54% απαντά «τα άτοµα µε κινητική αναπηρία» και ακολουθούν, οι τυφλοί ή τα άτοµα µε µεγάλα προβλήµατα όρασης (11%), τα άτοµα µε νοητική στέρηση (4%), τα άτοµα µε σύνδροµο Down (3%), οι κωφοί ή οι έχοντες µεγάλο πρόβληµα ακοής (2%). Όσο για τη στάση των ΜΜΕ απέναντι στα ΑµεΑ ΓΡΑΦΗΜΑ 11: ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΜΕ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ, Τι χαρακτηρίζει τη στάση των Μέσων Ενηµέρωσης απέναντι στα ΑµεΑ (Σελ. VI) κυριαρχεί η συµπάθεια (ποσοστό 33%) ακολουθούµενη, όµως, από την αδιαφορία (18%), η διάθεση προσέγγισης (17%), ο οίκτος (14%), η αµηχανία (9%) και µε το ίδιο ποσοστό ο θαυµασµός, ενώ και ένα 4% µιλά για σκληρότητα και περιπαικτική διάθεση. Σε γενικές γραµµές, πάντως, η στάση των ΜΜΕ ΓΡΑΦΗΜΑ 12: ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΜΕ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ (Σελ. VI) Χαρακτηρίζεται θετική σε ποσοστό 59%, ουδέτερη σε ποσοστό 27% και αρνητική σε ποσοστό 17%.. Εν τούτοις δεν κρίνεται ως θετική η συµβολή των ΜΜΕ στην επίλυση των προβληµάτων που αντιµετωπίζουν τα ΑµεΑ. ΓΡΑΦΗΜΑ 13: ΜΜΕ ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ (Σελ. VII) Το 61% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η συµβολή των ΜΜΕ είτε είναι ανύπαρκτη, είτε µικρή και πολύ µικρή και µόνον το 30% πιστεύει ότι τα ΜΜΕ έχουν βοηθήσει σε µεγάλο ή πολύ µεγάλο βαθµό στην επίλυση των προβληµάτων. Τέλος,

14 «ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ 55 ΓΡΑΦΗΜΑ 14 : ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ (Σελ. VII) Τέλος, ερωτηθέντες σε ποσοστό 85% πιστεύουν ότι Τα ΜΜΕ µπορούν να πιέσουν την κυβέρνηση να λάβει µέτρα υπέρ των ατόµων µε αναπηρία και ένα 79% δηλώνουν ότι υπάρχει ανάγκη να αυξηθεί ο αριθµός εκποµπών στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο για τα άτοµα µε αναπηρία. Η εικόνα απέχει από το να είναι ιδανική αλλά δεν µπορεί να µη σηµειώσει κανείς και προκύπτει αυτό και από την ανάλυση κατά ηλικιακές οµάδες, των διαφόρων απαντήσεων- ότι µερικά χρόνια πριν υπήρξε µια τοµή στον τρόπο µε τον οποίο και η κοινωνία και τα Μέσα αντιµετωπίζουν τα άτοµα µε αναπηρία. Μια τοµή ένθεν της οποίας τα πράγµατα είναι λίγο καλύτερα απ ό,τι στο παρελθόν. Επιτρέψτε µου να επιµείνω σε ένα θέµα που δεν καλύφθηκε άµεσα από την έρευνα αυτή, το οποίο, όµως, θεωρώ κεφαλαιώδους σηµασίας. Η άποψη που θα εκφράσω στηρίζεται σε κοινωνιολογικές µελέτες που έχουν γίνει στις Ηνωµένες Πολιτείες, αλλά και την Ευρώπη, τις λίγες τελευταίες δεκαετίες. Αναφέροµαι στην προσβασιµότητα των Ατόµων µε αναπηρία στα νέα Μέσα και στην τηλεόραση. Σίγουρα είναι καλό να υπάρχουν ειδικά κανάλια που απευθύνονται σε Άτοµα µε αναπηρία, όµως, αυτό που θα ήταν σηµαντικότερο θα ήταν τα ελεύθερης λήψης κανάλια είτε γενικού προγράµµατος είτε ειδικού, να µη περιορίζονται στη µετάδοση σύντοµων δελτίων ειδήσεων στη νοηµατική γλώσσα, αλλά σε περισσότερα αν όχι σε όλα τα λοιπά προγράµµατά τους να προβλέπουν την ικανοποίηση των αναγκών και άλλων κατηγοριών ατόµων µε αναπηρία. Η δηµιουργία ενός ειδικού καναλιού για τα άτοµα µε αναπηρία σίγουρα είναι θετική πρωτοβουλία. Όµως, είναι σαν να φτιάχνουµε ένα ειδικό πάρκο µέσα στο οποίο µπορούν να κυκλοφορούν Άτοµα µε αναπηρία τη στιγµή που το ζητούµενο είναι να βρίσκεται ολόκληρη η πόλη στη διάθεσή τους. Το Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων έχει αποφασίσει να οργανώσει την Άνοιξη του 2008 σεµινάρια πάνω στις αρχές της ακουστικής περιγραφής. Τα σεµινάρια θα απευθύνονται σε ανθρώπους των µέσων (σκηνοθέτες, συνορίστε, ηθοποιούς και τεχνικούς). Παράλληλα, θα θέλαµε να παρουσιάσουµε και νέες τεχνικές αυτού που θα µπορούσαµε να χαρακτηρίσουµε «αυτόµατος υποτιτλισµός» ώστε Άτοµα µε προβλήµατα ακοής να µην αποκλείονται από «ζωντανές» µεταδόσεις. Ελπίζουµε ότι στο συνέδριο του 2008 τα πράγµατα για τα Άτοµα µε αναπηρία θα είναι πολύ καλύτερα από σήµερα.

15 56 ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Κύριε Μορώνη σας ευχαριστούµε πάρα πολύ για την παρουσία που κάνατε και για τα ενδιαφέροντα όσα προτείνατε. Θα παρακαλούσα να έρθει στο βήµα ο κ. Ευστάθιος Τριαντάφυλλου, ο οποίος είναι ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης. Ο κ. Τριαντάφυλλου είναι και ένας ειδικός που µπορεί σήµερα να µας εξηγήσει πως µπορεί να χρησιµοποιηθεί η νέα τεχνολογία στην εξυπηρέτηση των ατόµων µε αναπηρία. Ε. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ: Αξιότιµη Γενική Γραµµατεία, κα Παπαδά, Πρόεδρε της Εθνικής Συνοµοσπονδίας Ατόµων µε αναπηρία, συνεργάτη κ. Βαρδακαστάνη και αγαπητέ Πρόεδρε του Συνεδρίου, φίλε Νίκο, κυρίες και κύριοι, ο τίτλος της σηµερινής ελπίζω σύντοµης παρουσίασης και αρκετά τεχνικής είναι Ευρυζωνική Αλληλεγγύη, τον επιλέξαµε µαζί µε τον απόντα Βασίλη Ασηµακόπουλο, διότι αναφερόµαστε σε µία οµάδα έργων που έχει εκπονηθεί από την Κοινωνία της Πληροφορίας και αυτή η οικογένεια έχει κατ αρχήν τα τρία έργα για τα οποία αναφερόµαστε: τους αποκωδικοποιητές, την ανάπτυξη προσβάσιµου περιεχοµένου και την ανάπτυξη την οποία έχει αναλάβει η Εθνική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση. Η συµπληρωµατική οµάδα αυτών των έργων, που καλό είναι το κοινό να γνωρίζει διότι είναι συνολικό το έργο που γίνεται για τα άτοµα µε αναπηρίες, είναι τα έργα της Ευρυζωνικής οικογένειας. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση αναπήρων που υλοποιείται αυτή τη στιγµή και υπάρχουν και τα έργα της Ευρυζωνικότητας τα οποία στο σύνολό τους, χωρίς να θέλουµε να εντυπωσιάσουµε,σε απορροφητικότητα ανέρχονται τα ,00. Θα έλεγα ότι και γι αυτό ακριβώς το λόγο ο τίτλος της Ευρυζωνικής Αλληλεγγύης δεν είναι τυχαίος. Για την τάξη των πραγµάτων το έργο είναι Μέσα στο Μέτρο 4.3 για τις προηγµένες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες για τον πολίτη και οπωσδήποτε είναι στις παρυφές και στην εκπνοή του Γ ΚΠΣ. ηλαδή χαριτολογώντας µόλις που προλάβαµε. Οι αποκωδικοποιητές είναι, όπως σας είπα, ένα έργο το οποίο είναι της τάξεως των 15 εκατοµµυρίων (περίπου επιδότηση άνω των χιλ. αποκωδικοποιητών) αφορά την παροχή µε επιδότηση ειδικών αποκωδικοποιητών ΑµεΑ που εξασφαλίζουν ισότιµη πρόσβαση σε υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης, αλλά και internet ευρείας ζώνης. εν µιλάµε για τους απλούς αποκωδικοποιητές, µιλάµε για αποκωδικοποιητές µε ευρυζωνική διάσταση, µε πολλαπλά κανάλια επιλογής, για ακουστική περιγραφή, υποτιτλισµό και νοηµατική γλώσσα. Και είναι ένα

16 «ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ 57 έργο, το οποίο µας πήρε αρκετό χρόνο στην εκπόνηση των προδιαγραφών Αυτό το έργο συνοδεύεται από το έργο, όπως προείπα, παραγωγής τηλεοπτικού προσβάσιµου περιεχοµένου από την ΕΡΤ και το έργο ανάπτυξης πολυµεσικού - πολυτροπικού ψηφιακού προσβάσιµου περιεχοµένου (Συνοδό έργο), το οποίο έχει αναλάβει το Ινστιτούτο µας. Οι δράσεις τις οποίες ανάλαβε το Ινστιτούτο, ήταν η σύσταση Ειδικής Επιτροπής Εξειδικευµένων επιστηµόνων για το σχεδιασµό βασικών υπηρεσιών και τεχνικών προδιαγραφών του έργου των αποκωδικοποιητών, αλλά και του Συνοδού. Εδώ θα κάνω και µια παρένθεση, συνήθως αυτά τα λένε στο τέλος, αλλά εγώ θα ήθελα απ αυτό το βήµα να ευχαριστήσω την οµάδα και ονοµαστικώς, τους δύο επιφανείς τεχνικούς της ΕΡΤ, τον κ. Βαφέα και τον κ. Αποστολόπουλο. Τα δύο µέλη µε αρκετή τεχνογνωσία από την Εθνική Συνοµοσπονδία Ατόµων µε αναπηρία, τον αντιπρόεδρο της ΕΣΑµεΑ κ. Γαργάλη και την κα Κολιονίκα και επίσης το µέλος του ιοικητικού µου Συµβουλίου και Σύµβουλο Πληροφορικής τον κ. Γκλεζάκο, που επίπονα αρκετούς µήνες δούλεψαν για την εκπόνηση των προδιαγραφών. Επίσης η δεύτερη δράση ήταν η σύνταξη του Τεύχους Προκήρυξης για το Συνοδό έργο. Και το τρίτο είναι το τελευταίο στάδιο που σας είπε και ο Πρόεδρος της ΕΡΤ, ο κ. Παναγόπουλος, ότι βρισκόµαστε προ των πυλών για την υπογραφή του Μνηµονίου Συνεργασίας. Θα έλεγα, ότι ήταν ένα έργο αρκετά δύσκολο. Η διεθνής και ευρωπαϊκή εµπειρία και τεχνογνωσία ήταν κι αυτή σε νηπιακή κατάσταση, δηλαδή δεν ήταν κάτι στο οποίο θα µπορούσαµε να πάρουµε έτοιµο. Απλώς χρησιµοποιήσαµε ορισµένα στοιχεία και όπως πάντοτε βέβαια, υπάρχει αρκετή δουλειά να γίνει όσον αφορά την προσαρµογή στην ελληνική γλώσσα και στα ελληνικά ΜΜΕ. Συγκεκριµένα για το χρονοδιάγραµµα για να αποδείξουµε, ότι αξιοποιήσαµε το χρόνο µας, διότι η αλήθεια είναι ότι το έργο είχε ανακοινωθεί αρκετά πρώιµα, µεταξύ του εκεµβρίου του 2005 και του Σεπτεµβρίου του 2006 είχαµε την οµάδα εργασίας, η οποία δούλευε και µπορώ να πω απ αυτό το βήµα. ότι δούλεψε αφιλοκερδώς. Είχαµε τη συγγραφή των τευχών προκήρυξης για το Συνοδό Έργο από το 2006 τον Ιούνιο µέχρι το Νοέµβριο του Και την διαβούλευση που ξεκινήσαµε από τον Ιανουάριο του 2007 και φτάσαµε µέχρι σήµερα. Συνοπτικά τα αποτελέσµατα είναι, ότι τα βασικά χαρακτηριστικά των έργων για τους αποκωδικοποιητές αφορούν το περιεχόµενο, γραµµικό στο

17 58 ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ οποίο περιλαµβάνονται τα εναλλακτικά κείµενα, υπότιτλοι, ακουστική περιγραφή, νοηµατική, διαδραστικές εφαρµογές και συναφή δεδοµένα. εύτερον, συσκευές και προγράµµατα χρήσης. Έξυπνες συσκευές που µεγιστοποιούν την πρόσβαση στο περιεχόµενο και ενεργοποιούνται από σήµατα που εκπέµπουν οι φορείς µετάδοσης EPG και PVR και αποκωδικοποιητές ή λογισµικό User engines και EPI που βρίσκονται στη διάθεση του χρήστη για να έχει πρόσβαση στο περιεχόµενο. Τέλος δεν θα µπορούσαµε να παραλείψουµε, ιδίως για τους κινητικά αναπήρους, την εφαρµογή των υποστηρικτικών τεχνολογιών (Assistive technology ) στο επίπεδο φορέα δηµιουργίας περιεχοµένου και φορέα µετάδοσης IP TV PROVIDER και Broad Casters, όπως οι υπηρεσίες πρόσβασης access services, αλλά και στο επίπεδο συσκευής χρήστη, όπως screen readers, alternative q-box, switchers., δηλαδή εναλλακτικά πληκτρολόγια, διακόπτες και λογισµικό ανίχνευσης και εντοπισµού. Τα απαιτούµενα ήταν προσωπικό ανάπτυξης εφαρµογών, εξειδικευµένοι σχεδιαστές και προγραµµατιστές λογισµικού στους οποίους συµπεριλαµβάνονται και άτοµα µε αναπηρίες, που απασχολούνται, τα εργαλεία συγγραφής εναλλακτικού περιεχοµένου και ανάπτυξης εφαρµογών, λογισµικό συγγραφής και παραγωγή υπότιτλων και ακουστικής περιγραφής, λογισµικό σύνθεσης φωνής, λογισµικό µετατροπής φωνής σε κείµενο και κείµενο σε φωνή. Εδώ θα έλεγα να επισηµάνω, ότι ήταν πολύ ευχάριστη η χρονική συγκυρία αυτή, διότι υπάρχουν αξιόλογοι φορείς στις τεχνολογίες φωνής στη χώρα µας και έχουν προχωρήσει σηµαντικά και τώρα πλέον µπορούµε να αξιοποιήσουµε τις τεχνολογίες. Ιδιαίτερα θέµατα, είναι οι γνώσεις και οι εµπειρίες του χρήστη που βελτιώνονται µε τους µηχανισµούς υποστήριξης και τα εργαλεία και οι διαδικασίες αξιολόγησης, όπως η εφαρµογή προτύπων και η χρηστικότητα. Εδώ βρήκαµε µπροστά µας και κάποια στιγµή πρέπει να το επιλύσουµε, το θέµα πιστοποίησης των αναπήρων για τις διαδικασίες παραγωγής εναλλακτικών κειµένων, για γραµµικό περιεχόµενο, πιστοποίηση των αναπήρων χρηστικότητας για τις διαδραστικές εφαρµογές και αξιολόγηση της αποτελεσµατικότητας εναλλακτικών κειµένων. Νοµίζω, ότι η δουλειά που έχει γίνει στην Εθνική Συνοµοσπονδία Αναπήρων σε αυτό τον τοµέα της νοηµατικής γλώσσας και η συνεργασία τους µε το Ινστιτούτο Επεξεργασίας Λόγου όλα αυτά τα χρόνια και η πρόθεσή τους να προχωρήσουν σε ακουστική περιγραφή πέραν των µαγνητοται-

18 «ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ 59 νιών είναι τα εχέγγυα για την µελλοντική ανάπτυξη του περιβάλλοντος. Τα βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά του αποκωδικοποιητή για τους πολύ τεχνικούς είναι πρότυπο DVD µε επιλεγόµενους υπότιτλους, για τους ανθρώπους µε προβλήµατα ακοής, για τους ανθρώπους που δεν γνωρίζουν ξένη γλώσσα, για τις συνθήκες όπου δεν είναι δυνατόν να χρησιµοποιηθεί, όπως πλατείες, σταθµούς και νοσοκοµεία. Επίσης υπάρχουν υπότιτλους για την υποβοήθηση της µάθησης της ελληνικής γλώσσας και άλλους εκπαιδευτικούς σκοπούς. Επίσης το πρότυπο reserve remix audio description για την επιλεγόµενη ακουστική περιγραφή, για άτοµα µε µειωµένη όραση, για άτοµα µε γνωστικές δυσχέρειες και δυσκολίες, περιγραφή για ηλικιωµένους, ακουστική περιγραφή ως σχολιασµός και ακουστική περιγραφή για δραστηριότητες που δεν επιτρέπουν οπτική επαφή µε την οθόνη: οδήγηση, οικιακές απασχολήσεις. Τεχνικές εικόνες. Εικόνα σε εικόνα, PIP, για επιλεγόµενη νοηµατική γλώσσα και νοηµατική γλώσσα σε εικόνα που µεταδίδεται ως ειδική ροή εικόνας Video strum και προβάλλεται επάνω στην κύρια ροή εικόνας σε σηµείο και σε µέγεθος που καθορίζεται από τον χρήστη. Στο Συνοδό Έργο το οποίο ετοιµάζεται να προκηρυχθεί αµέσως µετά την υπογραφή του Μνηµονίου, αναφερόµαστε σε οπτικοακουστικό και κοινωνικό περιεχόµενο µε εύρωστη ανάλυση, πολυτροπικό σχολιασµό επιτρέποντας αφενός ενοποιηµένη πρόσβαση των αναπήρων και αφετέρου εξατοµικευµένη παράδοση τόσο του ίδιου υλικού, όσο και της συσχετιζόµενης µε αυτό περιγραφής. Προβλέπεται επίσης µία διαδικτυακή πύλη πρόσβασης, η οποία αποτελεί ουσιαστικά την πύλη εισόδου των τελικών χρηστών αναπήρων στη βιβλιοθήκη περιεχοµένου και επιπρόσθετα προσφέρει προσβάσιµες ηλεκτρονικές υπηρεσίες επικοινωνίας, ανταλλαγής πληροφοριών, συνεργασίας, ψυχαγωγίας, κάτι είναι προσβάσιµο και εύχρηστο για τους ανάπηρους πολίτες. Εδώ είχαµε µία εντατική συνεργασία µε την Εθνική Συνοµοσπονδία ιδίως για την ποιότητα και το χαρακτήρα αυτής της βιβλιοθήκης, διότι ένα λάθος το οποίο εµείς πιστεύω ότι αποφύγαµε είναι, ότι δεν σχεδιάζεις και δεν αναπτύσσεις χωρίς να ρωτήσεις τους ίδιους τους χρήστες, είναι οικονοµία χρόνου και δυνάµεων εξάλλου. Η φωνητική πύλη πρόσβασης µε σκοπό την παροχή εναλλακτικού τρόπου περιορισµένη πρόσβαση στο περιεχόµενο της βιβλιοθήκης και το σύστηµα

19 60 ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ ενηµέρωσης που θα είναι προσβάσιµο και από το τηλεφωνικό δίκτυο και θα δίδεται ταυτόχρονα η δυνατότητα κλήσης από κινητό τηλέφωνο. Το έργο αυτό προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε 15 µήνες, αφ ότου βέβαια υπογραφεί η σύµβαση µε την κατακύρωση του διαγωνισµό και το έργο των αποκωδικοποιητών, όπως είχαµε πει και σ αυτή την αίθουσα πριν από ένα χρόνο, δεν πρόκειται να προκηρυχθεί, αλλά είµαστε έτοιµοι µε το ενδιαφέρον της αγοράς µέσω του Ινστιτούτου και από ειδικούς πίνακες που θα καταρτιστούν για τελικούς δικαιούχους να αποδώσουµε τις συσκευές αυτές. Βέβαια αυτές οι συσκευές προβλέπεται, ακόµα δεν µπορώ να πω µε ακρίβεια, να είναι περίπου στις συσκευές, ίσως και παραπάνω. Το ερώτηµα βέβαια που προκύπτει είναι, τι γίνεται µετά και τι γίνεται µε τους υπολοίπους οι οποίοι δεν θα προλάβουν να πάρουν; Ας θυµηθούµε λιγάκι τι επιχειρεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση µας παρέχει µια υποστήριξη να αναπτύξουµε δοµές, τεχνογνωσίες και να τις εφαρµόσου- µε. Από εκεί και πέρα όµως έχουµε χρέος ως χώρα να προχωρήσουµε είτε µε επιδοτήσεις από ασφαλιστικά ταµεία ή µε άλλο τρόπο να βρούµε κάποια λύση µόνοι µας. Το περίφηµο µνηµόνιο το οποίο αναµένουµε εδώ και καιρό, αναφέρεται στους εµπλεκόµενους οι οποίοι είναι: η Ελληνική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση Α.Ε., το Ινστιτούτο Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης, η Εθνική Συνοµοσπονδία Ατόµων µε αναπηρία, ο Σύνδεσµος Επιχειρήσεων και Πληροφορικής και Επικοινωνιών, ο ΣΕΠΕ και ο Σύνδεσµος ανειοδοτηµένων Τηλεπικοινωνιακών Παροχών Ελλάδος, ο ΣΑΤΤΕ. Για όσους έχουν εµπειρία από συνεργασίες, δεν είναι εύκολο να επιλυθούν συλλογικά αυτά τα θέµατα, αλλά έγινε µεγάλη προσπάθεια, επειδή ο στόχος είναι ένας στόχος ο οποίος σου δίνει γέφυρα και πρόσβαση στους ανάπηρους πολίτες µας και νοµίζω τελικά επιτεύχθηκε αυτό το Μνηµόνιο Συνεργασίας, το οποίο για να καταλάβετε όλοι περί τίνος πρόκειται αποτελεί τη δέσµευση της αγοράς σε σχέση µε τις επικείµενες προδιαγραφές. Η αγορά για να αναπτύξει, θα πρέπει να διασφαλιστεί τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστηµα, ώστε να µην προχωρήσει σε κάποια ανάπτυξη, η οποία µετά να µην είναι ωφέλιµη. Αυτοί ήταν και οι λόγοι κατά κάποιο τρόπο µαζί µε τις τεχνικές δυσκολίες που το έργο των αποκωδικοποιητών καθυστέρησε, αλλά όταν βρίσκεσαι σε ένα έργο τόσο σηµαντικό, οφείλεις να καθυστερήσεις για να δώσεις στο τέλος αυτό που πρέπει. Ευχαριστώ πολύ.

20 «ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ»: ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ 61 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ο κ. Τριαντάφυλλου ήταν ο τελευταίος οµιλητής της θε- µατικής ενότητας: Άτοµα µε αναπηρία και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Επιτρέψτε µου ανακεφαλαιώνοντας να σηµειώσω τη διάθεση του Προέδρου και ιευθύνοντος Συµβούλου της ΕΡΤ, του κ. Κυνηγόπουλου, για επέκταση των δραστηριοτήτων του Prism +. Να σηµειώσω επίσης, την αυτοκριτική του Προέδρου µας, της Ενώσεως Συντακτών, του κ. Πάνου Σύµβολου, ότι υστερούµε, είµαστε πίσω οι δηµοσιογράφοι, αυτό δεν σηµαίνει όµως ότι δεν θα γίνει συστηµατικότερη προσπάθεια. Την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα παρέµβαση του κ. Μυρώνει µέσω και της παρουσίασης της ετήσιας δηµοσκόπησης κατά το κοινώς λεγόµενο σε ότι αφορά την προσβασιµότητα των ατόµων στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, των ατόµων µε αναπηρία και την πληροφόρηση των πολιτών. Και ήταν και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και η πρόταση του κ. Μυρώνει, ότι πέρα από τα ειδικά κανάλια, η δυνατότητα πρόσβασης των ατόµων µε αναπηρία στα κανάλια γενικής λήψης, στα κανάλια ελεύθερης λήψης είναι µια διαδικασία της κοινωνικοποίησης, είναι συγχρόνως µια διαδικασία ισότητας, µια διαδικασία άρσης των διαφορών. Να σηµειώσω τέλος την αναφορά του κ. Τριαντάφυλλου σε αυτό το µεγάλο έργο των 28 εκατοµµυρίων _ που γίνεται στην Ευζωνική Αλληλεγγύη. Και να σας ευχαριστήσω όλους που ήσασταν σήµερα εδώ και που µας δώσατε την ευκαιρία να έχουµε την επαφή µαζί σας.