ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2018) 169 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με την εφαρμογή του τίτλου III της οδηγίας 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα II) όσον αφορά την εποπτεία ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων που ανήκουν σε όμιλο, καθώς και την αξιολόγηση της μεταβατικής περιόδου για τις δραστηριότητες επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών από επιχειρήσεις ασφάλισης ζωής EL EL

2 I. Εισαγωγή Από την έναρξη ισχύος της, την 1η Ιανουαρίου 2016, η οδηγία Φερεγγυότητα ΙΙ 1 παρέχει ένα υγιές και ισχυρό πλαίσιο προληπτικής εποπτείας για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις στην ΕΕ. Βάσει του προφίλ κινδύνου μεμονωμένων επιχειρήσεων, προάγει τη συγκρισιμότητα, τη διαφάνεια και την ανταγωνιστικότητα. Ο τίτλος III της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ αφορά την εποπτεία ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων που ανήκουν σε όμιλο. Η οδηγία χρησιμοποιεί ένα καινοτόμο μοντέλο εποπτείας, στο πλαίσιο του οποίου ανατίθεται βασικός ρόλος σε μια αρχή εποπτείας του ομίλου, ενώ παράλληλα αναγνωρίζεται και διατηρείται ο σημαντικός ρόλος του μεμονωμένου επόπτη (της εποπτικής αρχής σε ατομική βάση). Η οδηγία Φερεγγυότητα ΙΙ περιέχει επίσης διατάξεις σχετικά με την οδηγία για τα ιδρύματα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών (ΙΕΣΠ) 2. Ειδικότερα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, στην οδηγία Φερεγγυότητα ΙΙ, οι δραστηριότητες επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών των επιχειρήσεων ασφάλισης ζωής εξαιρούνται από την πλήρη εφαρμογή των κεφαλαιακών απαιτήσεων φερεγγυότητας για μια μεταβατική περίοδο. Μέσω τροποποίησης της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ, η οδηγία ΙΕΣΠ ΙΙ παρέτεινε την εν λόγω περίοδο, από το τέλος του 2019 στο τέλος του Βάσει της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ, ζητείται από την Επιτροπή να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με τις διατάξεις του τίτλου III 3 για την εποπτεία ομίλου και σχετικά με τη μεταβατική περίοδο των ΙΕΣΠ τα οποία τελούν υπό τη διαχείριση επιχειρήσεων ασφάλισης ζωής. Χάριν ευκολίας, η παρούσα έκθεση εκπληρώνει και τις δύο αυτές (ανεξάρτητες) απαιτήσεις σε ένα ενιαίο έγγραφο. II. Εφαρμογή του τίτλου III της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ όσον αφορά την εποπτεία ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων που ανήκουν σε όμιλο Σύμφωνα με το άρθρο 242 παράγραφος 1 της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ, η Επιτροπή απαιτείται να υποβάλει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του τίτλου ΙΙΙ της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ (εποπτεία ομίλου): «Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2017, η Επιτροπή αξιολογεί την εφαρμογή του τίτλου III, ιδίως όσον αφορά τη συνεργασία των εποπτικών αρχών στο πλαίσιο του Σώματος εποπτών και τη λειτουργικότητα του Σώματος αυτού, καθώς και τις εποπτικές πρακτικές για τον καθορισμό των πρόσθετων κεφαλαιακών απαιτήσεων, και υποβάλλει έκθεση στο Οδηγία 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα II) (ΕΕ L 335 της , σ. 1), η οποία τροποποιήθηκε στη συνέχεια με την οδηγία 2011/89/ΕΕ (οδηγία για τους χρηματοπιστωτικούς ομίλους ετερογενών δραστηριοτήτων), την οδηγία 2012/23/ΕΕ, την οδηγία 2012/23/ΕΕ του Συμβουλίου, την οδηγία 2013/58/ΕΕ, την οδηγία 2014/51/ΕΕ («οδηγία Omnibus II») και την οδηγία 2016/2341/ΕΕ («ΙΕΣΠ II» οδηγία για τα ιδρύματα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών). Οδηγία (ΕΕ) 2016/2341 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2016, για τις δραστηριότητες και την εποπτεία των ιδρυμάτων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών (ΙΕΣΠ) (ΕΕ L 354 της , σ. 37), η οποία άρχισε να ισχύει στις 12 Ιανουαρίου 2017 και πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών έως τις 13 Ιανουαρίου Σύμφωνα με το άρθρο 242 παράγραφος 2 της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ, απαιτείται από την Επιτροπή να διεξαγάγει την αξιολόγηση των πλεονεκτημάτων από τη βελτίωση της εποπτείας ομίλου και της διαχείρισης κεφαλαίου στο πλαίσιο ομίλων επιχειρήσεων ασφάλισης και αντασφάλισης, έως τις 31 Δεκεμβρίου Η Επιτροπή πρέπει να υποβάλει την έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, έως το τέλος του

3 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, συνοδευόμενη, αν χρειαστεί, από προτάσεις για την τροποποίηση της παρούσας οδηγίας.» Την 1η Ιουνίου 2017, η Επιτροπή ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) να παράσχει στοιχεία για την εν λόγω έκθεση. Μεγάλο μέρος (αν και όχι το σύνολο) των στοιχείων από την EIOPA, όπως παρασχέθηκαν στις 24 Ιανουαρίου , συμπεριλήφθηκαν στην παρούσα έκθεση. α) Γενικά ζητήματα που αφορούν την εποπτεία ομίλου Τα βασικά ζητήματα του τίτλου ΙΙΙ κεφάλαιο Ι της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ είναι ο ορισμός του ομίλου και το πεδίο εφαρμογής της εποπτείας ομίλου. Η EIOPA ανέφερε ορισμένες ανησυχίες σχετικά με τον ορισμό του ομίλου, βάσει του άρθρου 212 παράγραφος 1: δυσχέρειες στην αξιολόγηση του κατά πόσον μία επιχείρηση ασκεί ουσιαστικά, με «κεντρικό συντονισμό», δεσπόζουσα επιρροή στις αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοοικονομικών αποφάσεων, όλων των επιχειρήσεων του ομίλου όσον αφορά ομίλους τρίτων χωρών που δραστηριοποιούνται σε διάφορες χώρες του ΕΟΧ, δυσχέρειες κατά τον εντοπισμό καταστάσεων οι οποίες ενεργοποιούν την εποπτεία ομίλου και τον ορισμό μιας αρχής εποπτείας ομίλου και όσον αφορά τους ασφαλιστικούς ομίλους με σημαντικές δραστηριότητες εκτός ΕΟΧ, περιορισμένες εξουσίες για τις εθνικές εποπτικές αρχές (ΕΕΑ) ως προς την επιβολή πρόσθετων κεφαλαιακών απαιτήσεων, όταν εντοπίζεται σημαντικός κίνδυνος από άλλες επιχειρήσεις του ομίλου εκτός ΕΟΧ, και τον περιορισμό των ενδοομιλικών συναλλαγών. Η EIOPA ανέφερε ότι εμφανίζονται στην ΕΕ διάφορες δομές εκτός ΕΟΧ με σχετικά επενδυτικά κεφάλαια οι οποίες επενδύουν σε ασφαλιστικές επιχειρήσεις σε ολόκληρο τον ΕΟΧ. Οι δομές αυτές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως όμιλοι κατά την έννοια της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ. Η EIOPA ζήτησε να συσταθούν «πρωτογενή σώματα εποπτών» για την ανταλλαγή πληροφοριών, βάσει των οποίων θα αξιολογούνται πιθανοί κίνδυνοι δραστηριοτήτων και αβεβαιότητες σε σχέση με τη στρατηγική της τελικής μητρικής επιχείρησης που είναι εγκατεστημένη σε χώρα εκτός ΕΟΧ. Ένα άλλο πιθανό ζήτημα είναι η έλλειψη συνέπειας μεταξύ των επιχειρήσεων του ομίλου και του πεδίου εφαρμογής της εποπτείας του ομίλου σε σχέση με ασφαλιστικές επιχειρήσεις τρίτων χωρών, την ασφαλιστική εταιρεία χαρτοφυλακίου, την εταιρεία χρηματοπιστωτικών συμμετοχών ή την ασφαλιστική εταιρεία χαρτοφυλακίου μεικτής δραστηριότητας. Μολονότι οι εν λόγω οντότητες μπορούν να αποτελούν μέρος του ομίλου, το άρθρο 214 ορίζει ότι «η άσκηση της εποπτείας ομίλου σύμφωνα με το άρθρο 213 δεν σημαίνει ότι οι εποπτικές αρχές οφείλουν να διαδραματίζουν εποπτικό ρόλο», με εξαίρεση την περίπτωση του «απαιτούμενου ήθους και των ικανοτήτων» σύμφωνα με το άρθρο 257. Η εν λόγω πιθανή έλλειψη εποπτικών μέτρων έναντι της εταιρείας χαρτοφυλακίου θα μπορούσε να αποβεί προβληματική, όταν η αποτίμηση των συμμετοχών κρίνεται ανεπαρκής. Επίσης, ως προς την οριοθέτηση του πεδίου εφαρμογής της εποπτείας της φερεγγυότητας του ομίλου, το άρθρο 218 επιβάλλει να ασκείται η εξουσία αυτή στις περιπτώσεις ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων που αναφέρονται στο άρθρο 213 παράγραφος 2 στοιχεία α) και β), ενώ το άρθρο 214 επιτρέπει the%20Application%20of%20Group%20Supervision.pdf 2

4 στην αρχή εποπτείας του ομίλου να περιορίζει, κατά περίπτωση, το πεδίο εφαρμογής της εποπτείας ομίλου. β) Συνεργασία των εποπτικών αρχών στο πλαίσιο σωμάτων εποπτών και λειτουργικότητα των σωμάτων εποπτών Η οδηγία Φερεγγυότητα ΙΙ ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ των εποπτικών αρχών και καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της αρχής εποπτείας του ομίλου και των λοιπών εποπτικών αρχών που συμμετέχουν σε σώμα εποπτών. Κάθε σώμα εποπτών απαρτίζεται από την αρχή εποπτείας του ομίλου, τις εποπτικές αρχές όλων των κρατών μελών στα οποία βρίσκεται η εταιρική έδρα των θυγατρικών επιχειρήσεων, καθώς και την EIOPA. Σύμφωνα με στοιχεία της EIOPA, το 2016 υπήρχαν 92 σώματα εποπτών, τα οποία παρείχαν στις εθνικές εποπτικές αρχές τη δυνατότητα τακτικής ανταλλαγής πληροφοριών, συζήτησης και αντιμετώπισης αποκλίσεων στις προσεγγίσεις των μελών τους. Η γενική αξιολόγηση που προκύπτει είναι ότι τα σώματα εποπτών λειτουργούν καλά, ενώ οι κύριοι τομείς δυνητικής απόκλισης είναι εκείνοι που αφορούν την άσκηση κρίσης, όπως είναι η εποπτεία των τεχνικών προβλέψεων που υπολογίζονται από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Για την ενίσχυση της συνεργασίας, το πλαίσιο επιτρέπει τη διενέργεια από κοινού επιτόπιων επιθεωρήσεων, στις οποίους μπορεί να συμμετέχει η EIOPA δυνάμει του άρθρου 21 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1094/ (κανονισμός EIOPA). Αυτού του είδους οι επιθεωρήσεις διενεργούνται ολοένα και συχνότερα, καταδεικνύοντας την «καλή συνεργασία [μεταξύ των ΕΕΑ] κατά τον σχεδιασμό και τη διενέργεια από κοινού επιτόπιων επιθεωρήσεων». Στην έκθεση της EIOPA επισημαίνεται ένα ζήτημα όσον αφορά τη γλώσσα που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων: «σε ορισμένες περιπτώσεις, σύμφωνα με το τοπικό δίκαιο, η διοίκηση της επιχείρησης έχει το δικαίωμα να απαντά σε ερωτήματα και να παρέχει πληροφορίες μόνο στην τοπική γλώσσα». γ) Εποπτεία υπο-ομίλου Το άρθρο 215 παράγραφος 1 της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ καθιερώνει έναν γενικό κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο το σύστημα της εποπτείας ομίλου σε ενωσιακό επίπεδο βασίζεται στην τελική μητρική επιχείρηση 6. Ωστόσο, κατά παρέκκλιση από τον κανόνα αυτόν, το άρθρο 216 παράγραφος 1 προβλέπει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν στις εποπτικές τους αρχές να αποφασίζουν, μετά από διαβούλευση με την αρχή εποπτείας του ομίλου και με την αρχή εποπτείας της τελικής μητρικής επιχείρησης σε ενωσιακό επίπεδο, να υπαγάγουν την τελική μητρική ασφαλιστική ή αντασφαλιστική επιχείρηση ή την ασφαλιστική εταιρεία χαρτοφυλακίου ή την εταιρεία χρηματοπιστωτικών συμμετοχών σε εθνικό επίπεδο στην εποπτεία του ομίλου. Αυτή είναι γνωστή ως εποπτεία υπο-ομίλου. Σύμφωνα με στοιχεία της EIOPA, τρεις αρχές εποπτείας στην ΕΕ διενεργούν εποπτεία υποομίλου σε οκτώ διασυνοριακούς ομίλους. Το άμεσο αποτέλεσμα είναι η σύσταση 5 6 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, για τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων), την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης 2009/79/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 331 της , σ. 48). Όταν η συμμετέχουσα ασφαλιστική ή αντασφαλιστική επιχείρηση ή η ασφαλιστική εταιρεία χαρτοφυλακίου ή η εταιρεία χρηματοπιστωτικών συμμετοχών που αναφέρεται στο άρθρο 213 παράγραφος 2 στοιχεία α) και β) είναι η ίδια θυγατρική εταιρεία άλλης ασφαλιστικής ή αντασφαλιστικής επιχείρησης ή ασφαλιστικής εταιρείας χαρτοφυλακίου ή εταιρείας χρηματοπιστωτικών συμμετοχών η οποία έχει την έδρα της στην Ένωση, τα άρθρα 218 έως 258 εφαρμόζονται μόνο στο επίπεδο της τελικής μητρικής ασφαλιστικής ή αντασφαλιστικής επιχείρησης ή ασφαλιστικής εταιρείας χαρτοφυλακίου ή εταιρείας χρηματοπιστωτικών συμμετοχών η οποία έχει την έδρα της στην Ένωση. 3

5 συμπληρωματικού σώματος εποπτών για κάθε υπο-όμιλο (συμπεριλαμβανομένης χωριστής συμφωνίας συντονισμού, σχεδίου έκτακτης ανάγκης και διπλής ανταλλαγής πληροφοριών), καθώς και αλληλεπικαλύψεις στην υποβολή εκθέσεων από τον όμιλο στις εποπτικές αρχές και τους υπο-ομίλους του. Οι πρόσθετες αυτές επιπλοκές χρειάζεται να εξισορροπηθούν, λόγω του γεγονότος ότι η εποπτεία υπο-ομίλων είναι εξαιρετικά σημαντική για τα κράτη μέλη που την ασκούν. δ) Εσωτερικά υποδείγματα ομίλων Σύμφωνα με την προσέγγιση των κεφαλαιακών απαιτήσεων φερεγγυότητας με γνώμονα τον κίνδυνο, η οδηγία Φερεγγυότητα ΙΙ επιτρέπει σε μεμονωμένες ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις και ομίλους να χρησιμοποιούν εσωτερικά υποδείγματα για τον υπολογισμό της κεφαλαιακής απαίτησης φερεγγυότητας, αντί του κανονικού τύπου, κατόπιν έγκρισης από τις εποπτικές αρχές. Το άρθρο 231 ορίζει τα εσωτερικά υποδείγματα ομίλων και καθορίζει κατευθυντήριες γραμμές για τις σχετικές εποπτικές αρχές όσον αφορά το πώς θα καταλήξουν σε κοινή απόφαση για την αίτηση. Η EIOPA αναφέρει ότι 11 ΕΕΑ έχουν εγκρίνει (σε διασυνοριακό και εγχώριο επίπεδο) εσωτερικά υποδείγματα ομίλων και εσωτερικά υποδείγματα σε ατομική βάση χρησιμοποιούνται σε 17 κράτη μέλη. Οι ΕΕΑ δεν θεωρούν ότι η EIOPA είναι μία από τις «ενεχόμενες εποπτικές αρχές» (κατά την έννοια του άρθρου 347 παράγραφος 3 του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2015/35 της Επιτροπής) 7 όσον αφορά την από κοινού λήψη αποφάσεων σχετικά με τα εσωτερικά υποδείγματα σε σώματα εποπτών, με αποτέλεσμα η EIOPA να μην λαμβάνει, εν γένει, το επίσημο υλικό των αιτήσεων. Η EIOPA καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο περιορισμένος ρόλος της στην αξιολόγηση και την έγκριση διασυνοριακών εσωτερικών υποδειγμάτων έχει παρεμποδίσει, ορισμένες φορές, το έργο της όσον αφορά την αξιολόγηση και την προώθηση της σύγκλισης. Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με το άρθρο 248 παράγραφος 3 της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ, η EIOPA είναι μέλος του Σώματος εποπτών και το άρθρο 231 παράγραφος 1 ορίζει ότι «ο επόπτης ομίλου ενημερώνει τα άλλα μέλη του Σώματος εποπτών και τους διαβιβάζει την πλήρη αίτηση, χωρίς καθυστέρηση». Παρότι πολλά από τα σώματα εποπτών έχουν εμπλακεί σε δύσκολες συζητήσεις, μέχρι σήμερα έχουν καταλήξει σε από κοινού αποφάσεις για τα εσωτερικά υποδείγματα ομίλων, χωρίς να ζητήσουν τη μεσολάβηση της EIOPA. Παρ όλα αυτά, η EIOPA αναφέρει πολλές περιπτώσεις στις οποίες ένας όμιλος επέλεξε να αφαιρέσει μία ή περισσότερες χώρες από το πεδίο εφαρμογής του εσωτερικού υποδείγματος του ομίλου, όταν είχε αμφιβολίες αν θα μπορούσε, σε διαφορετική περίπτωση, να επιτύχει εγκαίρως από κοινού απόφαση για έγκριση πριν από την έναρξη εφαρμογής της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ, την 1η Ιανουαρίου ε) Πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις ομίλων Εάν το προφίλ κινδύνου του ομίλου δεν αντικατοπτρίζεται κατάλληλα, είναι δυνατόν να επιβάλλεται πρόσθετη κεφαλαιακή απαίτηση στις ενοποιημένες κεφαλαιακές απαιτήσεις φερεγγυότητας του ομίλου. Η EIOPA ανέφερε ότι το μέτρο αυτό χρησιμοποιήθηκε από μία εποπτική αρχή για τέσσερις ομίλους το Τρεις περιπτώσεις πρόσθετων κεφαλαιακών απαιτήσεων σε επίπεδο ομίλου αφορούσαν σημαντική απόκλιση στο προφίλ κινδύνου με βάση τον κανονικό τύπο σε μία περίπτωση, οι πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις 7 8 Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/35 της Επιτροπής, της 10ης Οκτωβρίου 2014, για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα II) (ΕΕ L 12 της , σ. 1) %20report%20on%20the%20use%20of%20Capital%20Add%20Ons.pdf 4

6 αφορούσαν εσωτερικό υπόδειγμα το οποίο δεν κάλυπτε όλες τις σημαντικές αποκλίσεις στο προφίλ κινδύνου. στ) Άλλα ζητήματα εποπτείας ομίλων Η EIOPA δεν έχει λάβει αιτήματα μεσολάβησης στο πλαίσιο σώματος εποπτών, βάσει του άρθρου 19 του κανονισμού EIOPA. Η εποπτεία της φερεγγυότητας ομίλου για ομίλους με κεντρική διαχείριση κινδύνου καθορίζεται στα άρθρα 236 έως 239 της οδηγίας. Εν προκειμένω, η EIOPA επισημαίνει ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν συμφωνίες κεντρικής διαχείρισης κινδύνου μεταξύ των εποπτικών αρχών. III. Μεταβατική περίοδος για τις δραστηριότητες επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών από επιχειρήσεις ασφάλισης ζωής Σύμφωνα με το άρθρο 308β παράγραφος 15 της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 63 της οδηγίας ΙΕΣΠ II, απαιτείται από την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση σχετικά με τη λειτουργία της μεταβατικής περιόδου, όπως αναφέρεται στην εισαγωγή: «15. Εάν, κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας, τα κράτη μέλη καταγωγής εφάρμοζαν τις διατάξεις που αναφέρονται στο άρθρο 4 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/2341, τα εν λόγω κράτη μέλη καταγωγής μπορούν να εξακολουθήσουν να εφαρμόζουν τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις τις οποίες είχαν θεσπίσει με σκοπό τη συμμόρφωσή τους προς τα άρθρα 1 έως 19, τα άρθρα 27 έως 30, τα άρθρα 32 έως 35 και τα άρθρα 37 έως 67 της οδηγίας 2002/83/ΕΚ, όπως ισχύουν στις 31 Δεκεμβρίου 2015, για μεταβατική περίοδο η οποία λήγει την 31η Δεκεμβρίου [..] Η Επιτροπή υποβάλλει, έως την 31η Δεκεμβρίου 2017, έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με το κατά πόσον η περίοδος που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο θα πρέπει να παραταθεί, λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές στην Ένωση ή το εθνικό δίκαιο που προκύπτουν από την παρούσα οδηγία.» Παρότι η νομοθεσία προβλέπει την υποβολή έκθεσης στο τέλος του 2017, η μεταβατική περίοδος δεν λήγει πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2022, και επομένως το τέλος του 2017 μπορεί να θεωρηθεί κάπως πρόωρο χρονικό σημείο για να αντληθούν οριστικά συμπεράσματα ως προς τη λειτουργία της. Στο παρόν στάδιο, η Επιτροπή δεν έχει στην κατοχή της νέα στοιχεία που θα δικαιολογούσαν περαιτέρω παράταση της μεταβατικής περιόδου, αλλά θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση, από την έναρξη εφαρμογής της οδηγίας ΙΕΣΠ ΙΙ την 13η Ιανουαρίου Η παρακολούθηση θα συμβάλει στην επανεξέταση της εν λόγω οδηγίας, η οποία θα πραγματοποιηθεί έως τις 13 Ιανουαρίου 2023 (βλ. άρθρο 62 της οδηγίας ΙΕΣΠ II). IV. Συμπέρασμα Το άρθρο 242 παράγραφος 1 της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ προβλέπει ότι η έκθεση της Επιτροπής για την εφαρμογή του τίτλου ΙΙΙ (εποπτεία ομίλου) μπορεί να συνοδεύεται από νομοθετικές προτάσεις. Δεδομένου ότι η οδηγία Φερεγγυότητα ΙΙ αναμένεται να υποβληθεί σε γενική αξιολόγηση το 2020 και δεδομένης της σημασίας ενός σταθερού νομοθετικού πλαισίου, η Επιτροπή θεωρεί ότι μόνον ένας από τους τομείς που προσδιορίστηκαν ανωτέρω απαιτεί νομοθετική 5

7 τροποποίηση στο παρόν στάδιο: ο τομέας των εσωτερικών υποδειγμάτων ομίλων, όπου διαπιστώθηκαν αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών και η EIOPA χρειάζεται ενισχυμένες εξουσίες για να επιφέρει σύγκλιση. Ωστόσο, δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα του ζητήματος και της ευκαιρίας που παρέχεται από τη δέσμη προτάσεων της Επιτροπής για την αναθεώρηση της λειτουργίας και της χρηματοδότησης των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (όπως εγκρίθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2017), έχουν ήδη ληφθεί μέτρα επί του θέματος αυτού. Η δέσμη περιλάμβανε μια νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ 9, με σκοπό να μετριαστούν και να αποτρέπονται οι αποκλίσεις στην εποπτεία και την έγκριση των εσωτερικών υποδειγμάτων ομίλων. Το άρθρο 2 της πρότασης περιλαμβάνει τροποποιήσεις στην οδηγία Φερεγγυότητα ΙΙ προκειμένου: να αποκτήσει η EIOPA ισχυρότερο ρόλο, ώστε να διασφαλίσει εποπτική σύγκλιση στον τομέα των αιτήσεων για εφαρμογή εσωτερικών υποδειγμάτων (σε ατομική βάση και σε επίπεδο ομίλου) και σε σχέση με την ανταλλαγή πληροφοριών στις εφαρμογές αυτές και να παρέχεται στην EIOPA η δυνατότητα να εκδίδει γνώμες επί του θέματος, καθώς και να συνδράμει στη διευθέτηση διαφορών μεταξύ εποπτικών αρχών, είτε κατόπιν αιτήματος αυτών είτε με ιδία πρωτοβουλία είτε, σε ορισμένες περιπτώσεις, κατόπιν αιτήματος των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων. Οι τροποποιήσεις προβλέπουν επίσης την υποχρέωση της EIOPA να καταρτίζει ετήσιες εκθέσεις επ αυτού. Με τον τρόπο αυτόν θα είναι εφικτή η στενή παρακολούθηση της κατάστασης αναφορικά με τις αιτήσεις για εσωτερικά υποδείγματα, ενώ επίσης θα αναδειχθούν τυχόν εκκρεμούντα ζητήματα σχετικά με την εποπτική σύγκλιση στον εν λόγω τομέα. Όσον αφορά τη μεταβατική περίοδο για τις δραστηριότητες επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών από επιχειρήσεις ασφάλισης ζωής, η Επιτροπή μπορεί να λάβει απόφαση όταν πλησιάζει η λήξη της εν λόγω περιόδου (τέλος του 2022) αναφορικά με την πιθανή παράτασή της. Εάν ληφθεί απόφαση για παράταση της περιόδου, ενδεχομένως θα υποβληθεί εγκαίρως νομοθετική πρόταση πριν από το τέλος του Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και της οδηγίας 2009/138/ΕΚ σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα II) (COM(2017) 537 final). Βλέπε επίσης COM (2017) 536 final (πρόταση κανονισμού για την τροποποίηση διαφόρων κανονισμών, συμπεριλαμβανομένου του κανονισμού για τη σύσταση της EIOPA). 6