ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ : «ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ. ΣΚΟΠΟΙ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ - ΚΙΝΔΥΝΟΙ. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ.

Transcript

1 ΙΔΡΥΜΑ : Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ : ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ : ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΕΞΑΜΗΝΟ : Η ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ : «ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ. ΣΚΟΠΟΙ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ - ΚΙΝΔΥΝΟΙ. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ.» ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ ΓΚΑΛΙΟΥ ΑΝΝΑ Α.Μ. 99 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ Κ.ΚΟΣΜΙΔΗΣ ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΒΑΛΑ 2005

2 ΑΦΙΕΡΩΝΩ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΣΕΒΑΣΤΟΥΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ.

3 Α.ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1.1 Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων Εταιρείες Επενδύσεων Ανοικτού και Κλειστού Τύπου Ομοιότητες Διαφορές μεταξύ των Εταιρειών Επενδύσεων Ανοικτού και Κλειστού Τύπου Τι είναι το Αμοιβαίο Κεφάλαιο...7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΝΟΣ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 2.1 ΑΕΔΑΚ (Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων) Ενεργητικό Αμοιβαίου Κεφαλαίου Μερίδια / Μεριδιούχοι Διανομή Κερδών Μέρισμα Θεματοφύλακας Έξοδα που βαρύνουν ένα Αμοιβαίο Κεφάλαιο Η Ενημέρωση του Κοινού Χρηματιστηριακές Εταιρείες Σύμβουλος Επενδύσεων Δίκτυο Διανομής Επενδυτές Ελεγκτικά Όργανα Φορολογία 29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ & Η ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ 3.1 Διαχείρισης Διαθεσίμων ή Χρηματαγορών (Money Market Fund) Ομολόγων ή Σταθερού Εισοδήματος (Bond Fund).34 1

4 3.3 Μετοχικά ή Αναπτυξιακά (Stock Funds) Εξειδικευμένα Αμοιβαία Κεφάλαια Μικτά (Balance Funds) Ειδικού Τύπου (Speciality Funds)..46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΣΕ ΑΜΟΙΒΑΙΟ 4.1 Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα.54 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ 5.1 Κοινή Αντιμετώπιση των Κινδύνων Η Σχέση Κινδύνου και Απόδοσης Η Σχέση Κινδύνου Διασποράς Ο Συντελεστής Βήτα (Coefficient Beta) Η Σημασία του Συντελεστή Βήτα Θεωρία Χαρτοφυλακίου Το Μοντέλο του Markowitz Η Διαφοροποίηση του κινδύνου.63 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 6.1 Η Επαναληπτικότητα της Αποδοτικότητας Οι Ικανότητες των Διαχειριστών 66 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. Τρόποι Διαφοροποίησης Αμοιβαίων Κεφαλαίων..69 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8.ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΝΟΣ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 8.1 Προσδιορισμός των Αναγκών και των Χαρακτηριστικών του Επενδυτή (Στόχος Ανάγκες) Κανόνες Επιλογής του Κατάλληλου Αμοιβαίου..77 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. ΘΕΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 2

5 9.1 Ισχύοντες Νόμοι Επιτρεπόμενες Επνδύσεις 84 Β.ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 10. Τα Αμοιβαία Κεφάλαια στην Ελλάδα Τα Αμοιβαία Κεφάλαια στο Εξωτερικό Τα Αμοιβαία Κεφάλαια στις Η.Π.Α Τα Αμοιβαία Κεφάλαια στην Ευρωπαϊκή Ένωση Κατάλογος Εταιρειών Alico ΑΕΔΑΚ Αποδόσεις Αμοιβαίων Κεφαλαίων Alico Aig ΑΕΔΑΚ Ετήσιες Αποδόσεις των Αμοιβαίων Κεφαλαίων της Alico Ανάλυση των Αμοιβαίων Κεφαλαίων της Alico Alico Μετοχικό Εσωτερικού Alico Ομολογιών Εσωτερικού Alico Διαθεσίμων Εσωτερικού Alico Διεθνές Μικτό Η Πορεία των Αμοιβαίων Κεφαλαίων Interamerican Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican Διαχειρίσεως Διαθεσίμων Interamerican Διαχειρίσεως Διαθεσίμων Μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican Interamerican Δυναμικό Μικτά Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican Interamerican Ελληνικό Ομολογιακά Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican Interamerican Σταθερό Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον για τα Αμοιβαία Ποια είναι η κατάλληλη επένδυση για τους Επενδυτές Πως κερδίζουμε από τα Αμοιβαία..140 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο θεσμός των Αμοιβαίων Κεφαλαίων παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας εντυπωσιακούς ρυθμούς εξέλιξης.οι επενδύσεις σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων αποτελούν τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, για τους περισσότερους επενδυτές, μείωσης του επενδυτικού κινδύνου. Η μείωση του κινδύνου επιτυγχάνεται μέσω της διασποράς των επενδύσεων. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι επενδύσεις σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων αποτελούν εφαρμογή της λαϊκής ρήσης «Μη βάζεις όλα τα αυγά στο ίδιο καλάθι». Τα κεφάλαια των μεριδιούχων των αμοιβαίων κεφαλαίων επενδύονται από επαγγελματίες, με μεγάλη εμπειρία και υψηλό επίπεδο ειδικών (αλλά και γενικών) γνώσεων, σε διάφορα επενδυτικά στοιχεία (μετοχές, ομολογίες, έντοκα γραμμάτια, κ.λ.π.). Οι ομάδες των εταιρειών διαχείρισης των αμοιβαίων κεφαλαίων έχουν ως κύρια αποστολή την ανάλυση των οικονομικών εξελίξεων, την παρακολούθηση των αγορών, την έρευνα και ανάλυση των εταιριειών και τη λήψη αποφάσεων για τις κινητές αξίες που θα αγορασθούν ή θα πουληθούν. Σκοπός του παρόντος συγγράμματος είναι η παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης εικόνας της έννοιας και του τρόπου λειτουργίας των Στο Θεωρητικό Μέρος επιχειρείται η επίτευξη μιας όσο το δυνατόν καλύτερης κάλυψης του θέματος, μέσω της αποσαφήνισης βασικών εννοιών αλλά και της διείσδυσης εις βάθος του τρόπου λειτουργίας των αμοιβαίων κεφαλαίων. Στο Πρακτικό μέρος παρουσιάζονται και αναλύονται εις βάθος τα αμοιβαία κεφάλαια δύο ανωνύμων εταιρειών, της Alico Aig ΑΕΔΑΚ και της E.F.G. ΑΕΔΑΚ (Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican). 4

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1.1 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Ο θεσμός των Εταιρειών Επενδύσεων εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ στις αρχές του 20 ου αιώνα και στη συνέχεια διαδόθηκε και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως Μ. Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες καθώς και σε χώρες εκτός της Ευρώπης. Τα τελευταία χρόνια, οι οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων προσελκύουν ολοένα και περισσότερους επενδυτές σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι Η.Π.Α. διατηρούν τη μερίδα του λέοντος κατέχοντας το 50% του συνόλου των επενδεδυμένων κεφαλαίων σε τέτοιας μορφής επενδύσεις, ενώ η Ευρώπη ακολουθεί με συνολικές επενδύσεις που φθάνουν στο 32% του συνόλου. Στη χώρα μας ο θεσμός αυτός θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1972 (Ν.Δ. 608/1970) και σήμερα διέπεται από τον Ν.1969/1991 όπως τροποποιήθηκε με τον Ν.2166/193 και με το Π.Δ. 433/1993, προσαρμοσμένος στην Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οδηγία 85 / 611 / ΕΟΚ) ). 1 Οι Εταιρείες Επενδύσεων στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: Α) Εταιρείες Επενδύσεων Ανοιχτού Τύπου (open-end funds) Β) Εταιρείες Επενδύσεων Κλειστού Τύπου (closed-end funds) Αν και η βασική τους φιλοσοφία και των δύο στηρίζεται στη συγκέντρωση κεφαλαίων από το ευρύτερο επενδυτικό κοινό, με στόχο να προσφέρουν επενδυτική διαχείριση και κοινή εκμετάλλευση ευκαιριών τις οποίες δε θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί ο μεμονωμένος επενδυτής, εν τούτοις υπάρχουν μερικές σημαντικές διαφορές. Ως Εταιρείες Επενδύσεων Ανοιχτού Τύπου θεωρούνται τα Αμοιβαία Κεφάλαια και ως Εταιρείες Επενδύσεων Κλειστού Τύπου θεωρούνται οι Εταιρείες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου. 1 Π.Α. Κιοχός - Γ.Δ.Παπανικολάου, 1997, 327σελ. 5

8 1.2 ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Οι Εταιρείες Επενδύσεων Κλειστού Τύπου ή Εταιρείες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου (ΕΕΧ) είναι Ανώνυμες Εταιρείες που αποκλειστικό σκοπό έχουν τη διαχείριση χαρτοφυλακίου κινητών αξιών. Κινητές αξίες είναι οι μετοχές, οι ομολογίες, τα ομόλογα, οι τίτλοι των μεριδίων των αμοιβαίων κεφαλαίων, οι τραπεζικές καταθέσεις, τα έντοκα γραμμάτια του δημοσίου και άλλα χρηματιστηριακά προϊόντα. Το μετοχικό τους κεφάλαιο διαιρείται σε μετοχές, που υποχρεωτικά εισάγονται στο χρηματιστήριο, η τιμή των μετοχών τους διαμορφώνεται στο χρηματιστήριο ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση. Το μετοχικό κεφάλαιο της ΕΕΧ δεν μεταβάλλεται όταν οι επενδυτές αγοράζουν ή πωλούν μετοχές της ΕΕΧ, παραμένει «κλειστό» γι αυτό το λόγο ονομάζονται και Εταιρείες Επενδύσεων Κλειστού Τύπου. Στις Εταιρείες αυτές το μετοχικό κεφάλαιο μπορεί να μεταβληθεί μόνο με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης όταν αποφασίσει την αύξηση του. Οι Εταιρείες Επενδύσεων Ανοιχτού Τύπου ή Αμοιβαία Κεφάλαια σε αντίθεση με τις ΕΕΧ, δεν εκδίδουν μετοχές αλλά μερίδια, τα οποία δεν είναι διαπραγματεύσιμα στο Χρηματιστήριο. Τα μερίδια διατίθενται στους επενδυτές από το ίδιο το Αμοιβαίο Κεφάλαιο και συγκεκριμένα από την Εταιρεία Διαχείρισης του Αμοιβαίου, η οποία είναι υποχρεωμένη να τα εξαγοράζει οποτεδήποτε ο επενδυτής επιθυμήσει τη ρευστοποίηση τους. Συνεπώς το κεφάλαιο των Εταιρειών Επενδύσεων Ανοιχτού Τύπου, μεταβάλλεται οποτεδήποτε ένας επενδυτής προβεί στην αγορά ή ρευστοποίηση του μεριδίου του, δηλαδή τη συμμετοχή του στο κεφάλαιο της Εταιρείας. Γι αυτό το λόγο ονομάστηκαν Εταιρείες Επενδύσεων Ανοιχτού Τύπου. Επομένως, ο αριθμός των κυκλοφορούντων μεριδίων διακυμαίνεται καθημερινά, ανάλογα με το αν υπάρχουν επενδυτές που αγοράζουν νέα μερίδια ή και επενδυτές που αποφασίζουν να πουλήσουν τα μερίδια που έχουν ήδη στην κατοχή τους. 6

9 Ανάλογα με την διακύμανση των τιμών των τίτλων που περιέχονται στο χαρτοφυλάκιο του αμοιβαίου κεφαλαίου διακυμαίνεται καθημερινά η καθαρή τιμή του μεριδίου ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Η βασική διαφορά μιας ΕΕΧ από ένα Αμοιβαίο Κεφάλαιο έγκειται στο ότι εκδίδει ένα συγκεκριμένο αριθμό μετοχών, οι οποίες αποτιμώνται και διαπραγματεύονται όπως ακριβώς και οι μετοχές οποιασδήποτε άλλης ανώνυμης εταιρείας που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο. Εξ αιτίας του συγκεκριμένου αριθμού μετοχών που εκδίδονται από μια «κλειστού τύπου» εταιρεία επενδύσεων, η τιμή ανά μετοχή υπολογίζεται διαφορετικά από ότι η τιμή του μεριδίου ενός αμοιβαίου κεφαλαίου. Η τιμή της μετοχής μιας ΕΕΧ διαμορφώνεται καθημερινά στο χρηματιστήριο αξιών βάσει των δυνάμεων της προσφοράς και της ζήτησης. 3 Μια άλλη σημαντική διαφορά μεταξύ των ΕΕΧ και του Α.Κ., είναι ότι η ΕΕΧ αποτελεί νομικό πρόσωπο, ενώ το Α.Κ. δεν αποτελεί το ίδιο νομικό πρόσωπο αλλά η Εταιρεία διαχείρισης του. Μια επιπλέον διαφορά εμφανίζεται ως προς το απαιτούμενο ελάχιστο ύψος κεφαλαίου, το οποίο απαιτείται να έχουν. Τα Α.Κ. και οι ΕΕΧ μοιάζουν σε ορισμένα σημεία όπως το γεγονός ότι επενδύουν σε διάφορους τίτλους, στην διάθεση των κερδών και στις φορολογικές απαλλαγές ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Αμοιβαίο Κεφάλαιο είναι μια κοινή περιουσία, μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων που αποτελείται από κινητές αξίες και μετρητά, που ανήκει σε 2 Π.Κιοχός-Γ.Παπανικολάου, 1997, σελ. 3 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 39 σελ. 4 Π.Α. Κιοχός-Γ.Δ. Παπανικολάου, 1997, 328 σελ. 7

10 περισσότερα του ενός φυσικά και νομικά πρόσωπα (τους λεγόμενους μεριδιούχους) ανάλογα με την συμμετοχή του καθενός. 5 6 Το Αμοιβαίο Κεφάλαιο είναι ένα μεγάλο πορτοφόλι(χαρτοφυλάκιο) γεμάτο με αξιόγραφα (μετοχές, ομόλογα, έντοκα γραμμάτια) και μετρητά (τραπεζικοί λογαριασμοί). Το πορτοφόλι αυτό έχει σχηματιστεί με κεφάλαια ενός μεγάλου αριθμού ατόμων και το διαχειρίζονται επαγγελματικά, άτομα τα οποία διαθέτουν γνώσεις, πληροφορίες και εμπειρία. Τα συστατικά στοιχεία ενός αμοιβαίου κεφαλαίου, χωρίς τα οποία δε θα μπορούσε να υφίσταται, είναι: Ένας συγκεκριμένος επενδυτικός σκοπός. Μια ποικιλία μετοχών, ομολόγων, ομολογιών και άλλων αξιογράφων καθώς και μετρητών. Μια ομάδα ατόμων που ασκεί επαγγελματική διαχείριση του πιο πάνω χαρτοφυλακίου. Ένας συγκεκριμένος τρόπος υπολογισμού της αξίας των επενδύσεων σε καθημερινή βάση. Ένας συγκεκριμένος τρόπος εισόδου και αποχώρησης των επενδυτών από το αμοιβαίο κεφάλαιο. πάνω. 7 Ένα συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο που θα θεσμοθετεί τα πιο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΝΟΣ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 2.1 ΑΕΔΑΚ (ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ) Σκοπός της ΑΕΔΑΚ Η ΑΕΔΑΚ έχει αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση ενός ή περισσοτέρων Αμοιβαίων Κεφαλαίων σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου (Ν 1969/1991) και 5 Π.Α. Κιοχός-Γ.Δ. Παπανικολάου, 1997, 335 σελ. 6 Παναγιώτης Κατσούλας, 1994, 63 σελ. 7 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002,37 σελ. 8

11 τον Κανονισμό του Α.Κ. Για τον σκοπό αυτό έχει την κατάλληλη οργάνωση, τον κατάλληλο εξοπλισμό και έμπειρο εξειδικευμένο προσωπικό. Την ΑΕΔΑΚ μπορεί να την φανταστεί κανείς σαν μια Εταιρεία παροχής συμβούλων για συγκεκριμένες επενδυτικές δραστηριότητες χωρίς να διατηρεί καμιά οικονομική κυριότητα επί των διαχειριζόμενων κεφαλαίων (Α.Κ.) τα οποία ανήκουν εξολοκλήρου στους μεριδιούχους. Σύσταση, Μετοχικό Κεφάλαιο της ΑΕΔΑΚ Για να εκδοθεί άδεια σύστασης της ΑΕΔΑΚ απαιτείται χορήγηση άδειας λειτουργίας της Εταιρείας από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Για την χορήγηση της άδειας αυτής εκτιμώνται: Η οργάνωση, τα τεχνικά και οικονομικά μέσα της Εταιρείας, η αξιοπιστία και η πείρα των προσώπων που πρόκειται να διοικήσουν και η καταλληλότητα των ιδρυτών για την διασφάλιση της Εταιρείας και των Τα κριτήρια αυτά μπορεί να εξειδικεύονται με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (Ε.Κ.).Εάν η Ε.Κ., κρίνει, ότι τα πρόσωπα που διοικούν την Εταιρεία, δεν διαθέτουν την απαραίτητη αξιοπιστία και πείρα, ζητεί από τη Εταιρεία την απομάκρυνση τους. Οι μετοχές της ΑΕΔΑΚ είναι ονομαστικές. Το μετοχικό κεφάλαιο της καταβάλλεται σε μετρητά και πρέπει να είναι τουλάχιστον Το ποσό αυτό μπορεί να αυξάνεται με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Το 40% τουλάχιστον του Μετοχικού Κεφαλαίου της ΑΕΔΑΚ πρέπει να ανήκει σε Ανώνυμη Εταιρεία με ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο ολοσχερώς καταβεβλημένο Αρμοδιότητες, Καθήκοντα και Υποχρεώσεις της ΑΕΔΑΚ Τα βασικότερα καθήκοντα, υποχρεώσεις και αρμοδιότητες της ΑΕΔΑΚ, όπως αυτά καθορίζονται από τις διατάξεις του Νόμου και τον Κανονισμό Λειτουργίας του Α.Κ. είναι τα εξής: Α) Συγκροτεί το Αμοιβαίο Κεφάλαιο. Συγκεκριμένα υποβάλει: Αίτηση συγκρότησης του Α.Κ. και τον Κανονισμό Λειτουργίας του στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. 9

12 Αναλυτικό κατάλογο των στοιχείων του ενεργητικού του Α.Κ., το οποίο πρέπει να είναι τουλάχιστον Το ποσό αυτό μπορεί να αναπροσαρμόζεται με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Δήλωση Τράπεζας που λειτουργεί στην Ελλάδα, ότι δέχεται να κατατίθενται σ αυτήν, τα περιουσιακά στοιχεία του Α.Κ. και να ασκεί καθήκοντα θεματοφύλακα του Α.Κ. σύμφωνα με όσα ορίζονται στον Νόμο. Β) Διαχειρίζεται το Α.Κ. σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου και τον κανονισμό του Α.Κ. και τηρεί τους λογαριασμούς διαχείρισης του. Γ) Εκπροσωπεί δικαστικώς και εξωδίκως τους μεριδιούχους του Α.Κ., όσον αφορά τις σχέσεις τους που απορρέουν από τη διαχείριση του Α.Κ. και τα δικαιώματα τους επί του ενεργητικού του, καθότι το Α.Κ. δεν είναι νομικό πρόσωπο. Δ) Συντάσσει την ετήσια έκθεση του Α.Κ. στο τέλος κάθε διαχειριστικής χρήσης (σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 39 του Ν. 1969/1991). Ε) Συντάσσει έκθεση, στο τέλος του πρώτου τριμήνου, εξαμήνου και εννεαμήνου κάθε ημερολογιακού έτους, που περιλαμβάνει για το προηγούμενο τρίμηνο, εξάμηνο και εννιάμηνο αντίστοιχα, ορισμένα στοιχεία που προβλέπονται στο άρθρο 39 όπως π.χ.: μεριδίων Την περιουσιακή κατάσταση του Α.Κ. Τις κινητές αξίες από τις οποίες αποτελείται το Α.Κ. Την αξία του μεριδίου. Τις συνολικές εισροές και εκροές από τη διάθεση και εξαγορά Αναλυτικοί Λογαριασμοί Αποτελεσμάτων των αντιστοίχων χρονικών περιόδων κ.λ.π. Στ) Αποτιμά τα στοιχεία του ενεργητικού του Α.Κ. (σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 43) Ζ) Μπορεί να συνάπτει προσωρινά δάνεια, για λογαριασμό του Αμοιβαίου Κεφαλαίου αποκλειστικά από τράπεζες μέχρι 10% της καθαρής αξίας του Α.Κ. και μόνο για ικανοποίηση αιτήσεων εξαγοράς μεριδίων όταν κρίνεται συμφέρουσα η πώληση κινητών αξιών. Για την ασφάλεια των δανείων αυτών μπορεί να συνίσταται ενέχυρο επί κινητών αξιών του Α.Κ.. Μπορεί 10

13 επίσης να συνάπτει δάνεια με τράπεζες μέχρι ποσού 15% των ιδίων κεφαλαίων της για απόκτηση ακινήτων, που είναι απαραίτητο για τη λειτουργία της. Η) Ευθύνεται για την παρακολούθηση της τήρησης των υποχρεώσεων του Θεματοφύλακα και για οποιαδήποτε αμέλεια όσον αφορά την διαχείριση του Α.Κ. Θ) Μπορεί να αναβάλει την εξαγορά μεριδίων σε έκτακτες περιπτώσεις και για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο του εξαμήνου από την υποβολή της αίτησης εξαγοράς. Ι) Υποχρεούται να υποβάλει στα αρμόδια όργανα του Νόμου οποιαδήποτε πληροφορία ζητηθεί σχετικά με την διαχείριση του Α.Κ. Κ)Ευθύνεται για κάθε αμέλεια ως προς την διαχείριση του Α.Κ. έναντι των μεριδιούχων και δεν μπορεί να παραιτηθεί από τη διαχείριση του Α.Κ., παρά μόνο εάν κριθεί από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ανάληψη της διαχείρισης του Α.Κ. από άλλη ΑΕΔΑΚ. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για τη χορήγηση αδείας, λαμβάνει υπόψη της τα συμφέροντα των μεριδιούχων. 8 Η εταιρεία διαχείρισης είναι το Α και το Ω για την επίτευξη ικανοποιητικής απόδοσης και ευθύνεται για κάθε διαχειριστική αμέλεια. Χωρίς αυτήν η χρηματική δεξαμενή δεν θα μπορούσε να αξιοποιηθεί με αποτέλεσμα οι μεριδιούχοι να μην επιτύχουν καμία απόδοση. Σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία μιας ΑΕΔΑΚ στηρίζεται στα άτομα της διαχειριστικής ομάδας, στην εμπειρία και το ταλέντο που διαθέτουν στη διαχείριση ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ενεργητικό Αμοιβαίου Κεφαλαίου ονομάζεται η συνολική περιουσία του αμοιβαίου σε τρέχουσες τιμές. Καθημερινά υπολογίζονται οι τιμές των ομολόγων, των μετοχών, οι τόκοι, τα μετρητά, το συνάλλαγμα κ.λ.π. και αθροίζονται για να προκύψει το ενεργητικό. Εξυπακούεται ότι, όπως οι τιμές των μετοχών αλλάζουν καθημερινά και οι τόκοι των ομολογιών και εντόκων αυξάνονται συνέχεια, έτσι μεταβάλλεται και το ενεργητικό των αμοιβαίων. 8 Π.Κιοχός-Γ.Παπανικολάου, 1997, σελ. 9 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 63 σελ. 11

14 Επίσης, το ενεργητικό μεταβάλλεται ως αποτέλεσμα των ενεργειών των διαχειριστών επί των κινητών αξιών που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο. Τέλος, μεταβάλλεται εξαιτίας των συμμετοχών και των εξαγορών των μεριδίων που πραγματοποιούνται κάθε μέρα. ακολούθως: Τα στοιχεία του ενεργητικού ενός αμοιβαίου κεφαλαίου αποτιμώνται ως Η αξία των μετοχών και των κινητών αξιών γενικότερα-που διαπραγματεύονται σε χρηματιστήρια αξιών προσδιορίζεται με βάση την τιμή κλεισίματος των χρηματιστηριακών συναλλαγών της ίδιας ημέρας. Εάν δεν έχει πραγματοποιηθεί χρηματιστηριακή συναλλαγή την ημέρα της αποτίμησης, λαμβάνεται υπόψη η τιμή της προηγούμενης συνεδρίασης του χρηματιστηρίου και αν δεν έχει γίνει ούτε και εκείνη την ημέρα χρηματιστηριακή συναλλαγή, η τιμή της αμέσως προηγούμενης συνεδρίασης. Η αποτίμηση της αξίας των κινητών αξιών που δεν είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο γίνεται με βάση τους κανόνες που θεσπίζονται με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Προκειμένου να προσδιοριστεί η καθαρή αξία (τιμή) του ενεργητικού ενός αμοιβαίου κεφαλαίου, από το ενεργητικό του αφαιρούνται οι αμοιβές της ΑΕΔΑΚ, του θεματοφύλακα και των μελών του χρηματιστηρίου, οι δαπάνες που βαρύνουν το αμοιβαίο κεφάλαιο, καθώς και τα κέρδη που διανέμονται στους μεριδιούχους. Κατά τον προσδιορισμό της καθαρής αξίας του ενεργητικού ενός αμοιβαίου κεφαλαίου δεν αφαιρούνται από το ενεργητικό οι προμήθειες διάθεσης / εξαγοράς των μεριδίων αυτού ΜΕΡΙΔΙΑ / ΜΕΡΙΔΙΟΥΧΟΙ Η περιουσία του αμοιβαίου κεφαλαίου διαιρείται σε ισάξια μερίδια ή κλάσματα μεριδίου. Οι κάτοχοι αυτών των μεριδίων ονομάζονται μεριδιούχοι. Ο αριθμός των μεριδίων ενός αμοιβαίου κεφαλαίου αυξάνεται καθώς νέοι επενδυτές αγοράζουν μερίδια και μειώνεται όταν μεριδιούχοι αποχωρούν από αυτό. 10 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου,2002,73-74 σελ. 12

15 Τα μερίδια αποτελούν ονομαστικούς τίτλους που εκδίδονται από την ΑΕΔΑΚ. Οι τίτλοι μεριδίου μπορούν να εκδίδονται για ένα ή περισσότερα μερίδια, ή κλάσμα μεριδίου και θα πρέπει να περιέχουν: Την ονομασία του αμοιβαίου κεφαλαίου. Τον αριθμό της άδειας σύστασης του αμοιβαίου κεφαλαίου. Τις επωνυμίες της ΑΕΔΑΚ και του θεματοφύλακα. Τα στοιχεία του μεριδιούχου. Βεβαίωση ότι καταβλήθηκε ολοσχερώς η αξία του μεριδίου. 11 Το συνολικό καθαρό ενεργητικό διαιρεμένο με τον αριθμό των μεριδίων, δίνει την τιμή ενός μεριδίου. Η τιμή αυτή ονομάζεται καθαρή αξία (τιμή) του μεριδίου. Ο νέος μεριδιούχος, που θα καταθέσει το κεφάλαιο του σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο θα αγοράσει το μερίδιο, όχι με την καθαρή τιμή αλλά με την τιμή διάθεσης που δημοσιεύεται σε όλους τους πίνακες των αμοιβαίων κεφαλαίων. Η τιμή διάθεσης ισούται με την καθαρή τιμή προσαυξημένη με την προμήθεια διάθεσης. Ομοίως, όταν στο μέλλον ο μεριδιούχος θελήσει να πουλήσει τα μερίδια του, θα εισπράξει όχι την καθαρή τιμή ανά μερίδιο, αλλά την τιμή εξαγοράς. Η τιμή εξαγοράς ισούται με την καθαρή τιμή μειωμένη κατά την προμήθεια εξαγοράς ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΕΡΔΩΝ ΜΕΡΙΣΜΑ Οι ΑΕΔΑΚ είναι υποχρεωμένες να διανέμουν κάθε χρόνο τα έσοδα του Α.Κ. από τόκους και μερίσματα στους μεριδιούχους, ανάλογα με τον αριθμό των μεριδίων που κατέχουν την τελευταία ημέρα του έτους. Επίσης η ΑΕΔΑΚ, μπορεί κατά την κρίση της- να διανείμει στους μεριδιούχους της μέρος ή και το σύνολο των κεφαλαιακών κερδών του Α.Κ., δηλαδή των κερδών που προέρχονται από τις αγοραπωλησίες αξιόγραφων. Το σύνολο των τόκων, των 11 Π.Κιοχός-Γ.Παπανικολάου, 1997, 343 σελ. 12 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, σελ. 13

16 μερισμάτων από μετοχικούς τίτλους και των κεφαλαιακών κερδών που αντιστοιχεί σε κάθε μερίδιο του Α.Κ. ονομάζεται «μέρισμα». Η απόφαση της ΑΕΔΑΚ για το ύψος του μερίσματος που θα διανείμει καθορίζεται από τη μερισματική πολιτική της εταιρείας. Η πολιτική αυτή επηρεάζεται από ποικίλους παράγοντες, όπως είναι οι στόχοι του Α.Κ., οι εκτιμήσεις της ΑΕΔΑΚ για την οικονομική κατάσταση και τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις, οι προσδοκίες για το ύψος της επιθυμητής ρευστότητας του Α.Κ. και οι ισχύοντες νομικοί περιορισμοί. Η αποκοπή του μερίσματος των Α.Κ. γίνεται στις 31 Δεκεμβρίου κάθε χρόνο και διανέμεται στους μεριδιούχους μέχρι τις 31 Μαρτίου του επόμενου έτους. Ταυτόχρονα με την αποκοπή του μερίσματος πραγματοποιείται και ισόποση μείωση της καθαρής τιμής του μεριδίου. Συνήθως οι μεριδιούχοι έχουν τη δυνατότητα να επανεπενδύσουν το μέρισμα τους στο Α.Κ., χωρίς να επιβαρυνθούν με την προμήθεια εξαγοράς. Η επανεπένδυση αυτή γίνεται στην καθαρή τιμή του Α.Κ. μιας ημέρας που ορίζει η ΑΕΔΑΚ κατά το πρώτο τρίμηνο κάθε έτους ΘΕΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας εκτός από την ΑΕΔΑΚ, για την συγκρότηση, οργάνωση και λειτουργία του Α.Κ. είναι ο Θεματοφύλακας. Ο Θεματοφύλακας είναι η τράπεζα που αναλαμβάνει τη φύλαξη του ενεργητικού του Α.Κ., για τις εισπράξεις και πληρωμές και για την σωστή εκτέλεση των συναλλαγών. Ο Θεματοφύλακας ελέγχει ανά πάσα στιγμή τη νομιμότητα των κινήσεων και την τήρηση του κανονισμού. Η φύλαξη αλλοδαπών κινητών αξιών και ελληνικών κινητών αξιών που είναι εισηγμένες σε αλλοδαπό χρηματιστήριο επιτρέπεται να κατατίθενται από τον Θεματοφύλακα σε ξένη τράπεζα ή σε άλλο εξουσιοδοτημένο αρμόδιο οργανισμό της αλλοδαπής. Ο Θεματοφύλακας εκτός από τη φύλαξη των τίτλων που συγκροτούν το Α.Κ. προσφέρει και άλλες υπηρεσίες και παράλληλα έχει ορισμένες υποχρεώσεις. Οι κυριότερες είναι οι εξής: 13 Θεόδωρος Κουτρούκης, 1995, σελ. 14

17 Α )Εκτελεί τις εντολές αγοράς και πώλησης χρεογράφων ή μετοχών για το χαρτοφυλάκιο του Α.Κ., σύμφωνα με τις εντολές του ΑΕΔΑΚ. Β )Εκτελεί καθήκοντα ταμία του Α.Κ., σύμφωνα με τις οδηγίες της ΑΕΔΑΚ. Συγκεκριμένα: Βεβαιώνει την καταβολή του χρηματικού ποσού που αντιπροσωπεύει την αξία των τίτλων που εκδίδονται κατά τη διάθεση των μεριδίων. Καταβάλλει μέσα στη νόμιμη προθεσμία το ποσό που αντιπροσωπεύει την αξία των εξαγοραζομένων μεριδίων και ακυρώνει τους τίτλους που εξαγοράζονται ή μεταβιβάζονται. Καταβάλλει την προμήθεια της ΑΕΔΑΚ. Γ )Συνυπογράφει τις Εκθέσεις και Καταστάσεις που ορίζονται στις σχετικές διατάξεις του Νόμου. Δ )Εξασφαλίζει ότι πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου και του Κανονισμού του Α.Κ. Η πώληση, η έκδοση, η εξαγορά, η εξόφληση και η ακύρωση μεριδίων που διενεργούνται για λογαριασμό του Α.Κ. ή από την ΑΕΔΑΚ. Ο Υπολογισμός της αξίας των μεριδίων αυτών και Η διανομή κερδών. Ε) Συνυπογράφει τον έγγραφο τίτλο του μεριδίου, που αποδεικνύει τη συμμετοχή στο Α.Κ.(ο οποίος εκδίδεται και υπογράφεται από την ΑΕΔΑΚ) ΣΤ) Υποχρεούται να εκτελεί τις (νόμιμες) εντολές της ΑΕΔΑΚ(και η εταιρεία αυτή υποχρεούται να παρακολουθεί την ορθή εκτέλεση των εντολών της από τον Θεματοφύλακα). Ζ) Ευθύνεται απέναντι στην ΑΕΔΑΚ και τους μεριδιούχους για κάθε αμέλεια προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του. Ευθύνεται επίσης εξ ολοκλήρου προς την τράπεζα ή τον οργανισμό της αλλοδαπής σε περίπτωση που του έχει ανατεθεί η φύλαξη κινητών αξιών. Η) Ο Θεματοφύλακας που επιθυμεί να παραιτηθεί των καθηκόντων του πρέπει να ειδοποιήσει προ τριμήνου, τουλάχιστον, την ΑΕΔΑΚ. Ο νέος θεματοφύλακας διορίζεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ύστερα από πρόταση της ΑΕΔΑΚ. Με τον διορισμό του νέου Θεματοφύλακα, ο παραιτηθείς 15

18 του παραδίδει βάσει πρωτοκόλλου τις κινητές αξίες και όλη την περιουσία του Α.Κ ΕΞΟΔΑ ΠΟΥ ΒΑΡΥΝΟΥΝ ΕΝΑ ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α) Κόστος Διάθεσης και Κόστος Εξαγοράς Τα αμοιβαία κεφάλαια για να εισπράξουν ένα τμήμα από το κόστος προμηθειών στο οποίο υποβάλλονται αλλά και για να αποτρέψουν τους μεριδιούχους από το να ρευστοποιήσουν τα μερίδια τους, επιβάλλουν κόστη διάθεσης και εξαγοράς. Τα κόστη εισόδου και εξόδου, όπως θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν αντίστοιχα τα κόστη διάθεσης και εξαγοράς, δεν είναι ίδια για όλα τα αμοιβαία κεφάλαια, αλλά διαφέρουν. Οι διαφορές είναι μεγαλύτερες μεταξύ των κατηγοριών των αμοιβαίων κεφαλαίων και λιγότερο μεταξύ των αμοιβαίων κεφαλαίων της ίδιας κατηγορίας. Ο λόγος είναι ότι κάθε κατηγορία αμοιβαίων κεφαλαίων έχει διαφορετικό βαθμό κινητικότητας και επομένως ρευστότητας και κινδύνου, που καθορίζει αντιστρόφως ανάλογα το κόστος προμηθειών και συναλλαγών. Έτσι αμοιβαία κεφάλαια με βραχυπρόθεσμες τοποθετήσεις εμφανίζουν μικρό κόστος συναλλαγών και τα κόστη διάθεσης και εξαγοράς είναι σε χαμηλά ποσοστά του 1% έως 2%. Αντίθετα, κόστη 4% έως 5% επιβάλλονται από αμοιβαία κεφάλαια που ανήκουν σε κατηγορίες μακροπρόθεσμων επενδύσεων, όπως τα μετοχικά, με αυξημένα κόστη συναλλαγών και επενδυτικό κίνδυνο. Γενικά, τα κόστη εισόδου και εξόδου αποτελούν, μεταξύ άλλων, εργαλεία προσέλκυσης νέων επενδυτικών κεφαλαίων και διατήρησης τους στο αμοιβαίο κεφάλαιο. Έτσι, υπάρχουν αμοιβαία κεφάλαια που δεν έχουν προμήθειες (No- Load Funds) και άλλα που έχουν( Load Funds). Τα Load Funds διακρίνονται σε Front-End-Loads τα οποία χρεώνουν κόστη διάθεσης κατά την είσοδο κεφαλαίων, και στα Back-End-Loads, τα οποία χρεώνουν προμήθεια κατά την 14 Π.Α.Κιοχός-Γ.Δ.Παπανικολάου, 1997, σελ. 16

19 έξοδο. Δεν αποκλείεται βέβαια και η περίπτωση επιβολής προμηθειών τόσο διάθεσης όσο και εξαγοράς, όπως συμβαίνει σήμερα στη χώρα μας. 15 α) Προμήθεια ή Κόστος Διάθεσης Πρόκειται για την προμήθεια που πληρώνει ο υποψήφιος επενδυτής όταν αποφασίσει να αγοράσει μερίδια ενός συγκεκριμένου αμοιβαίου κεφαλαίου. Το κόστος διάθεσης είναι ένα ποσοστό επί της καθαρής τιμής μεριδίου που θα πρέπει να καταβληθεί από τους μεριδιούχους για κάθε μερίδιο που αποκτούν, πέρα από την καθαρή τιμή μεριδίου. Στην χώρα μας σήμερα το ποσοστό προμήθειας διάθεσης κυμαίνεται από 0-5%. Προμήθεια Διάθεσης= Καθαρή τιμή Μεριδίου * % Προμήθεια Διάθεσης Τιμή Διάθεσης= Καθαρή Τιμή Μεριδίου + Προμήθεια Διάθεσης Με την προμήθεια αυτή, η εταιρεία διαχειρίσεως καλείται να καλύψει: Τις αμοιβές των ασχολούμενων με τις πωλήσεις μεριδίων, δηλαδή αυτών που κάνουν την προσέλκυση των μεριδιούχων. Την αμοιβή της Τράπεζας ή της Ασφαλιστικής εταιρείας για τις υπηρεσίες που προσφέρει το δίκτυο της. Τις δαπάνες για την υποστήριξη των πωλήσεων δηλαδή το διαφημιστικό υλικό, τις διαφημιστικές καταχωρήσεις, ανακοινώσεις, έντυπα, δαπάνες συνεδρίων και οποιοδήποτε άλλο έξοδο γίνεται για το σκοπό αυτό. 18 β) Προμήθεια ή Κόστος Εξαγοράς Η προμήθεια εξαγοράς αναφέρεται στην προμήθεια ανά μερίδιο που πληρώνει ο μεριδιούχος όταν αποφασίσει να αποχωρήσει από το αμοιβαίο κεφάλαιο εξαγοράζοντας τα μερίδια που κατέχει. Το κόστος εξαγοράς είναι ένα ποσοστό επί της καθαρής τιμής μεριδίου που δεν αποδίδεται στο μεριδιούχο κατά την εξαγορά αλλά αφαιρείται από την καθαρή τιμή μεριδίου. Στην Ελλάδα το ποσοστό προμήθειας εξαγοράς που χρεώνουν οι ΑΕΔΑΚ ανέρχεται συνήθως μέχρι και 2%. Σε αρκετές περιπτώσεις, το ύψος του ποσοστού της 15 Νικόλαος Μυλωνάς Ελληνικά, 1999, 66 σελ. 16 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 66 σελ. 17 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 77 σελ. 18 Παναγιώτης Κάτσουλας, 1994, 116 σελ. 17

20 προμήθειας εξαγοράς εξαρτάται από το χρονικό διάστημα για το οποίο διατηρεί τα συγκεκριμένα μερίδια ένας επενδυτής. Καθώς αυξάνεται η χρονική περίοδος που ένα άτομο είναι μεριδιούχος, το ποσοστό της προμήθειας εξαγοράς μειώνεται. Με αυτόν τον τρόπο οι ΑΕΔΑΚ προσπαθούν να υποκινήσουν τους μεριδιούχους να πραγματοποιούν μακροχρόνιου χαρακτήρα τοποθετήσεις στα μερίδια των αμοιβαίων τους. Προμήθεια Εξαγοράς= Καθαρή Τιμή Μεριδίου * % Προμήθεια Εξαγοράς Τιμή Εξαγοράς= Καθαρή Τιμή Μεριδίου Προμήθεια Διάθεσης Το σίγουρο είναι, ότι τόσο η προμήθεια διάθεσης, όσο και η προμήθεια εξαγοράς περιορίζουν τις αποδόσεις που απολαμβάνει ο επενδυτής Β) Αμοιβές Διαχείρισης Η ΑΕΔΑΚ για να είναι σε θέση να αναπτύξει σωστά τις υπηρεσίες διαχειρίσεως, να εξασφαλίσει τον απαραίτητο εξοπλισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών, σύγχρονων προγραμμάτων και λοιπών μέσων για την παροχή της υψηλής στάθμης υπηρεσιών στους μεριδιούχους που επιβάλλεται από τη φύση των Αμοιβαίων Κεφαλαίων, απαιτείται να εξασφαλίζει τα αναγκαία προς τούτο κεφάλαια. Έτσι ένα από τα κύρια έσοδα της εταιρείας με τα οποία καλείται να καλύψει τα βασικά λειτουργικά της έξοδα είναι η αμοιβή διαχειρίσεως κάθε Αμοιβαίου Κεφαλαίου. Πρόκειται για τις αμοιβές των ατόμων που ασκούν την οργάνωση του αμοιβαίου κεφαλαίου και την επαγγελματική διαχείριση των χρημάτων των μεριδιούχων. Οι αμοιβές αυτές αποτελούν δαπάνες του αμοιβαίου κεφαλαίου και αφαιρούνται από το σύνολο του ενεργητικού κατά τον προσδιορισμό της καθαρής αξίας αυτού. Στα πλαίσια της σημερινής αγοράς, ανέρχονται σε ποσοστό 1% επί της αξίας του καθαρού ενεργητικού του διαχειριζόμενου Αμοιβαίου Κεφαλαίου και φυσικά διαφέρουν από αμοιβαίο σε αμοιβαίο. Ο λογισμός της αμοιβής διαχειρίσεως και η απόδοση στην εταιρεία γίνεται σε χρονικά διαστήματα που προβλέπονται από τον κανονισμό και μπορεί να είναι ημερησίως, εβδομαδιαίος ή κατά μήνα. Αποτελεί δαπάνη για 19 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 66 σελ. 20 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 77 σελ. 18

21 το Αμοιβαίο Κεφάλαιο και αφαιρείται από το καθαρό ενεργητικό του κατά την καθημερινή αποτίμηση για τον προσδιορισμό της τιμής του μεριδίου. 21 Γ) Λειτουργικές Δαπάνες Μια ακόμη σημαντική κατηγορία εξόδων που βαρύνουν ένα αμοιβαίο κεφάλαιο είναι οι λειτουργικές δαπάνες. Τα είδη εξόδων που περιλαμβάνονται στις λειτουργικές είναι: Οι αμοιβές των χρηματιστών καθώς και όλες οι χρηματιστηριακές και τραπεζικές δαπάνες, για λογαριασμό του αμοιβαίου κεφαλαίου. Οι δαπάνες αγοραπωλησίας κινητών αξιών στο εξωτερικό, οι δαπάνες συμβούλων για επενδύσεις στο εξωτερικό, οι δαπάνες μεταφοράς κεφαλαίων προς και από το εξωτερικό για λογαριασμό του αμοιβαίου κεφαλαίου. Τα τηλεγραφικά, τηλεφωνικά, τηλετυπικά, καθώς και όλα τα άλλα έξοδα που αφορούν την καθημερινή ενημέρωση της εταιρείας, σχετικά με τις χρηματιστηριακές τιμές των τίτλων που περιλαμβάνονται στο ενεργητικό του αμοιβαίου κεφαλαίου. Τα έξοδα εκτύπωσης και δημοσίευσης στον Τύπο, των εξαμηνιαίων και ετησίων εκθέσεων, καθώς και τα έξοδα κάθε άλλης δημοσίευσης. Οι δαπάνες αλληλογραφίας με τους μεριδιούχους. Οι τόκοι των δανείων του αμοιβαίου κεφαλαίου που έχει συνάψει η ΑΕΔΑΚ. Οι πάσης φύσεως προς τρίτους αμοιβές, καθώς και κάθε άλλη δαπάνη που πραγματοποιείται για λογαριασμό του αμοιβαίου κεφαλαίου ή των μεριδιούχων. Τα έξοδα ελέγχου της διαχείρισης του αμοιβαίου κεφαλαίου από τους Ορκωτούς Ελεγκτές Παναγιώτης Κάτσουλας,1994, 115 σελ. 22 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, σελ. 19

22 Δ) Αμοιβές και Προμήθειες Θεματοφύλακα Η τελευταία κατηγορία εξόδων που βαρύνουν ένα αμοιβαίο κεφάλαιο είναι οι αμοιβές και οι προμήθειες του Θεματοφύλακα. Αναλυτικότερα, εδώ περιλαμβάνονται: Α) Αμοιβή Θεματοφυλακής Εκφράζεται ως ένα ποσοστό ετησίως επί των ημερησίων αποτιμήσεων του καθαρού ενεργητικού του αμοιβαίου κεφαλαίου. Το ποσοστό κυμαίνεται από 0,02% έως 0,4%. Β) Αμοιβή Φύλαξης Πρόκειται για την αμοιβή της τράπεζας η οποία ασκώντας καθήκοντα θεματοφύλακα- φυλάσσει τις κινητές αξίες του αμοιβαίου κεφαλαίου. Η αμοιβή αυτή ανέρχεται από 0,05% με 0,3% ετησίως επί των ημερησίων αποτιμήσεων του καθαρού ενεργητικού. Γ) Προμήθεια Μεσολάβησης επί Αγορών και Πωλήσεων Είναι η προμήθεια που εισπράττεται από το θεματοφύλακα για τη διαμεσολάβηση του στην αγοραπωλησία των κινητών αξιών. Μπορεί να φθάσει μέχρι το 0,3% επί της τρέχουσας αξίας των αγοραπωλησιών χρεογράφων και μετοχών. Δ) Προμήθεια Είσπραξης Η προμήθεια αυτή αποτελεί ένα ποσοστό (0,1% έως 0,6%) επί της αξίας των εισπραττόμενων μερισμάτων των μετοχών και ένα ποσοστό (0,05% έως 0,3%) επί της αξίας των εισπραττόμενων μεριδίων. Εκτός από την προμήθεια είσπραξης, προκειμένου για τα εισπραττόμενα μερίσματα των μετοχών, όλες οι υπόλοιπες αμοιβές-προμήθειες του θεματοφύλακα είναι συνήθως πληρωτέες ανά μήνα ή τρίμηνο Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 80 σελ. 20

23 Ε) Έξοδα και Αποδοτικότητα Το μέγεθος των εξόδων που πραγματοποιούνται σε μια διαχειριστική χρήση με δεδομένα όλες τις άλλες μεταβλητές επηρεάζει αρνητικά την απόδοση που καταλήγει στο μεριδιούχο και κατά συνέπεια την αποδοτικότητα του αμοιβαίου κεφαλαίου. Ο Sharpe ήταν ο πρώτος που έδωσε τις πρώτες εκτιμήσεις για την αρνητική σχέση εξόδων και αποδοτικότητας. Η ισχυρή αρνητική σχέση της απόδοσης εμφανίζεται μόνο με τα έξοδα που δεν σχετίζονται με εφαρμογή της επενδυτικής πολιτικής, όπως έξοδα μάρκετινγκ, προώθησης μεριδίων, διαφήμιση, λογιστικά έξοδα. Η σχέση αυτή είναι αναμενόμενη καθώς η απόδοση ενός αμοιβαίου κεφαλαίου δεν μπορεί παρά να μειώνεται από τα έξοδα διαφήμισης, προώθησης ή άλλα μη συμβουλευτικά έξοδα, αντιθέτως, η σχέση της απόδοσης και των εξόδων που διατίθενται για επενδυτικές συμβουλευτικές δραστηριότητες είναι θετική. Το συμπέρασμα, λοιπόν είναι, ότι η καλή αποδοτικότητα συνδυάζεται με χαμηλά ποσοστά εξόδων. 2.7 Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ α) Ο Κανονισμός του Αμοιβαίου Κεφαλαίου Για να συσταθεί ένα αμοιβαίο κεφάλαιο είναι απαραίτητο να καταρτισθεί ο Κανονισμός του, να υπογραφεί από την εταιρεία διαχείρισης του αμοιβαίου κεφαλαίου και τον Θεματοφύλακα, να υποβληθεί στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και να εγκριθεί. Ο Κανονισμός προσδιορίζει τον επενδυτικό σκοπό του αμοιβαίου κεφαλαίου, διέπει τις σχέσεις μεταξύ των μεριδιούχων και της εταιρείας διαχείρισης και περιγράφει τα κόστη που απορρέουν από τις συμβατικές υποχρεώσεις προς τρίτους. Είναι το κείμενο που περιγράφει το σκοπό, τις υποχρεώσεις, τον τρόπο λειτουργίας και οτιδήποτε αφορά το αμοιβαίο κεφάλαιο. Αποτελεί δέσμευση τόσο για την ΑΕΔΑΚ και τον θεματοφύλακα, όσο και για τους μεριδιούχους και πρέπει πάντα να διαβάζεται από τους υποψήφιους επενδυτές Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 83 σελ. 25 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 59 σελ. 21

24 Ο Κανονισμός του Α.Κ. πρέπει να περιέχει τα εξής: Θεματοφύλακα. Την ονομασία του Α.Κ. και τις επωνυμίες της ΑΕΔΑΚ και του Τον σκοπό του Α.Κ. από τον οποίο πρέπει να προκύπτουν οι επενδυτικοί και οι οικονομικοί στόχοι του Α.Κ., η επενδυτική του πολιτική και οι μέθοδοι δανειοδότησης του. περιουσία του Α.Κ. Το είδος των κινητών αξιών, στις οποίες μπορεί να επενδύεται η Την τιμή των μεριδίων του Α.Κ. κατά τον χρόνο συστάσεως του. Την προμήθεια που καταβάλλει ο μεριδιούχος στην ΑΕΔΑΚ κατά τη διάθεση και εξαγορά μεριδίων. Θεματοφύλακα. κερδών του Α.Κ. Τις αμοιβές που καταβάλλει το Α.Κ. στην ΑΕΔΑΚ και στον Το χρόνο και τη διαδικασία διανομής στους μεριδιούχους των Τους όρους διάθεσης και εξαγοράς των μεριδίων. 26 Ο Κανονισμός ενός αμοιβαίου κεφαλαίου μπορεί να τροποποιηθεί από κοινού από την Εταιρεία Διαχείρισης και τον Θεματοφύλακα αφού πρώτα εκδώσει σχετική άδεια η Επιτροπή της Κεφαλαιαγοράς. Οι τροποποιήσεις του Κανονισμού πρέπει να γνωστοποιηθούν αμέσως στους μεριδιούχους ώστε, εάν δεν συμφωνούν, να μπορούν εντός τριών μηνών να εξαγοράσουν τα μερίδια τους σύμφωνα με τον προηγούμενο Κανονισμό. 27 β) Το Ενημερωτικό Δελτίο Για την απόκτηση μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων θα πρέπει ο υποψήφιος μεριδιούχος να υποβάλει αίτηση στην ΑΕΔΑΚ όπου να αποδέχεται τον Κανονισμό του αμοιβαίου κεφαλαίου. Η ΑΕΔΑΚ από την πλευρά της υποχρεούται να παραδώσει δωρεάν το ενημερωτικό δελτίο του αμοιβαίου κεφαλαίου ώστε να πληροφορηθεί ο υποψήφιος μεριδιούχος για μια σειρά από σημαντικά χαρακτηριστικά του αμοιβαίου κεφαλαίου όπως: τον Κανονισμό, την ημερομηνία σύστασης του, την ΑΕΔΑΚ και την διεύθυνσή της, τα άλλα 26 Π.Α. Κιοχός- Γ.Δ. Παπανικολάου, 1997, 342 σελ. 27 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 60 σελ. 22

25 αμοιβαία κεφάλαια που πιθανώς διαχειρίζεται η ΑΕΔΑΚ, καθώς και το ύψος των ιδίων κεφαλαίων της, τον Θεματοφύλακα και τους τυχόν υπάρχοντες εξωτερικούς συμβούλους επενδύσεων και γενικά όλα τα στοιχεία εκείνα που θα βοηθήσουν τον υποψήφιο μεριδιούχο να αποφασίσει για την αγορά μεριδίων ή όχι. 28 Το ενημερωτικό δελτίο αποτελεί το μέσο πληροφόρησης των επενδυτών για τη χρηματοοικονομική κατάσταση του αμοιβαίου κεφαλαίου. Είναι το έντυπο στο οποίο αναγράφονται ή πρέπει να αναγράφονται- όλα όσα πρέπει να γνωρίζει ο υποψήφιος μεριδιούχος ώστε να σχηματίσει μια ολοκληρωμένη εικόνα για την επένδυση σε μερίδια του συγκεκριμένου αμοιβαίου κεφαλαίου. Μέσα από το ενημερωτικό δελτίο, ο υποψήφιος επενδυτής μπορεί να συλλέξει πληροφορίες σχετικά με: Το όνομα του αμοιβαίου κεφαλαίου. Το σκοπό του αμοιβαίου κεφαλαίου. Τα πρόσωπα που διοικούν το αμοιβαίο (μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΑΕΔΑΚ, μέλη της Επενδυτικής Επιτροπής, Σύμβουλος Επενδύσεων, κ.α.). Την επενδυτική πολιτική. Τις επιβαρύνσεις (δαπάνες, προμήθειες) Τον τρόπο διάθεσης και εξαγοράς των μεριδίων. Το φορολογικό καθεστώς στο οποίο υπόκειται το αμοιβαίο κεφάλαιο. Τα δικαιώματα του ως μεριδιούχος. Την διεύθυνση του θεματοφύλακα. Το ενημερωτικό δελτίο ενός αμοιβαίου κεφαλαίου θα πρέπει να χαρακτηρίζεται για την απλότητα, σαφήνεια κα πληρότητα που παρουσιάζει. Δυστυχώς μέχρι και σήμερα αρκετά από τα ενημερωτικά δελτία που εκδίδονται από τις ΑΕΔΑΚ αποτελούν μια ελαφρώς τροποποιημένη παραλλαγή του κανονισμού αυτών. Επιπλέον, αποφεύγεται συστηματικά η παρουσίαση με απλές έννοιες- του κινδύνου που συνεπάγεται η επένδυση στα μερίδια του 28 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 60 σελ. 23

26 συγκεκριμένου αμοιβαίου. Αποτέλεσμα αυτών είναι η παροχή ελλιπούς πληροφόρησης από τα ενημερωτικά δελτία αρκετών ΑΕΔΑΚ. 29 γ) Η Ετήσια και η εξαμηνιαία έκθεση Οι Εκθέσεις Απολογισμού είναι τριμηνιαίες, εξαμηνιαίες, εννεαμηνίαιες και ετήσιες εκθέσεις που συντάσσονται από την ΑΕΔΑΚ και περιλαμβάνουν: Την περιουσιακή κατάσταση του αμοιβαίου κεφαλαίου. Τις συνολικές εισροές και εκροές από τη διάθεση και εξαγορά των μεριδίων. Αναλυτική κατάσταση του αριθμού των μεριδίων που διατέθηκαν και εξαγοράσθηκαν. Τις κινητές αξίες από τις οποίες αποτελείται το χαρτοφυλάκιο του αμοιβαίου κεφαλαίου. 30 Η διαχειριστική χρήση ενός αμοιβαίου κεφαλαίου ταυτίζεται με τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους με εξαίρεση την πρώτη διαχειριστική χρήση που δύναται να είναι μικρότερη του έτους. Στο τέλος κάθε διαχειριστικής χρήσης η ΑΕΔΑΚ υποχρεούται να συντάξει την ετήσια έκθεση του αμοιβαίου κεφαλαίου. Η έκθεση αυτή καταγράφει την περιουσιακή κατάσταση του αμοιβαίου στις του έτους, αναλυτικά ως προς το είδος και την ποσότητα των κινητών αξιών, τις καταθέσεις, τις απαιτήσεις και τις υποχρεώσεις. Επίσης η ετήσια έκθεση παραθέτει αναλυτικό λογαριασμό των αποτελεσμάτων χρήσης, με προσόδους και δαπάνες ανά κατηγορία καθώς και τα διανεμόμενα και επανεπενδυόμενα κέρδη. Ειδική μνεία γίνεται στην εισροή και εκροή κεφαλαίων με την αντίστοιχη αύξηση ή μείωση του αριθμού των μεριδίων ενώ παρατίθεται συγκριτικός πίνακας των τριών τελευταίων διαχειριστικών χρήσεων του αμοιβαίου κεφαλαίου ώστε να διαφαίνεται η εξέλιξη της καθαρής αξίας του ενεργητικού και της καθαρής τιμής μεριδίου Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 84 σελ. 30 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 83 σελ. 31 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, σελ. 24

27 δ) Η διάθεση και η διαφήμιση του μεριδίου Η διάθεση των μεριδίων ενός αμοιβαίου κεφαλαίου γίνεται μέσω της ΑΕΔΑΚ. Μπορεί όμως η ΑΕΔΑΚ να χρησιμοποιεί και αντιπροσώπους για να διαθέσει τα μερίδια αυτά. Στην περίπτωση αυτή ως αντιπρόσωποι μπορεί να λειτουργήσουν μόνο Τράπεζες, Ασφαλιστικές Εταιρείες και μέλη του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών. Τα αμοιβαία κεφάλαια μπορούν να διαφημίζονται στον Τύπο, όμως κάθε πρόσκληση προς διάθεση μεριδίων θα πρέπει να συνοδεύεται με τον ακριβή τόπο όπου διατίθεται το ενημερωτικό δελτίο. Επίσης κάθε δημοσίευση θα πρέπει να αναγράφει την ένδειξη ότι η επένδυση σε αμοιβαία κεφάλαια δεν είναι εγγυημένη και ότι οι προηγούμενες αποδόσεις δεν είναι ενδεικτικές των μελλοντικών αποδόσεων. Ψευδείς δηλώσεις ή ανακοινώσεις προς το κοινό αναφορικά με τα οικονομικά πεπραγμένα του αμοιβαίου κεφαλαίου, επισύρουν σοβαρές ποινικές και χρηματικές ποινές. Όλες οι δημοσιεύσεις του αμοιβαίου και της ΑΕΔΑΚ για διαφημιστικούς ή μη λόγους υποβάλλονται στην Επιτροπή της Κεφαλαιαγοράς ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Πρόκειται για τις εταιρείες που αναλαμβάνουν τη διεκπεραίωση των εντολών του θεματοφύλακα, ο οποίος στην ουσία μεταβιβάζει εντολές της ΑΕΔΑΚ. Συνεπώς η ΑΕΔΑΚ αποτελεί πελάτη των χρηματιστηριακών εταιρειών και μάλιστα λόγου του αριθμού και του μεγέθους των εντολών πρόκειται για ένα καλό πελάτη. Τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες στην Ελλάδα έχουν προχωρήσει στη δημιουργία θυγατρικών χρηματιστηριακών εταιρειών. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης είναι μια τράπεζα να διαθέτει με τη μορφή θυγατρικών και ΑΕΔΑΚ και χρηματιστηριακή εταιρεία. Επομένως, η μεν ΑΕΔΑΚ εξασφαλίζει ουσιαστικά χρηματιστηριακή εταιρεία που θα της προσφέρει τις υπηρεσίες της σε σχετικά χαμηλές τιμές, η δε χρηματιστηριακή εταιρεία έχει εξασφαλισμένο κύκλο εργασιών Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 61 σελ. 33 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 87 σελ. 25

28 2.9 ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Είναι ειδικευμένη εταιρεία ή τράπεζα που συμβουλεύει την ΑΕΔΑΚ για τις επενδύσεις του Αμοιβαίου Κεφαλαίου. Εάν, για την προσφορά των υπηρεσιών αυτών, η εταιρεία αμείβεται από το Αμοιβαίο θα πρέπει να αναγράφεται στον Κανονισμό. Σήμερα, στα πλαίσια της διεθνοποίησης των αγορών, αρκετές ελληνικές ΑΕΔΑΚ συνεργάζονται με συμβούλους επενδύσεων του εξωτερικού για επενδύσεις στις ξένες κεφαλαιαγορές ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Παραδοσιακά, η προσφορά των αμοιβαίων κεφαλαίων στην ελληνική αγορά αναλαμβάνεται, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τη μητρική εταιρεία. Οι εταιρείες είναι συνήθως τράπεζες της Ελλάδας και του εξωτερικού- καθώς και ασφαλιστικές εταιρείες. Συνεπώς η διάθεση των αμοιβαίων κεφαλαίων γίνεται μέσω των υποκαταστημάτων και των αντιπροσώπων που τα τελευταία χρόνια είναι γνωστοί ως χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ Ο κυριότερος πρωταγωνιστής κάθε εμπορικού κυκλώματος είναι ο πελάτης. Σαφώς, δεν υπάρχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν τα άτομα που θα αποτελέσουν τους επενδυτές. Αυτό όμως που είναι χρήσιμο για τον κάθε μεριδιούχο ενός αμοιβαίου κεφαλαίου είναι να γνωρίζει τα δικαιώματα του. Πέρα από τα δικαιώματα που ουσιαστικά προκύπτουν από τις υποχρεώσεις της ΑΕΔΑΚ, μεριδιούχοι που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 1/10 των μεριδίων του αμοιβαίου κεφαλαίου, έχουν δικαίωμα να ζητήσουν τη σύγκληση της γενικής συνέλευσης των μεριδιούχων. Σε αυτήν την περίπτωση, η ΑΕΔΑΚ, είναι υποχρεωμένη μέσα σε 30 ημέρες από την υποβολή της σχετικής αίτησης να συγκαλέσει τη συνέλευση Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 88 σελ. 35 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 88 σελ. 36 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 88 σελ. 26

29 2.12 ΕΛΕΓΚΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ Τα όργανα που άμεσα ασκούν εποπτεία και έλεγχο των δραστηριοτήτων μιας ΑΕΔΑΚ και συνεπώς και των αμοιβαίων κεφαλαίων είναι το Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Ο σκοπός του ελέγχου είναι η εξέταση της τήρησης των νόμων και των κανονισμών προκειμένου να προστατεύονται οι μεριδιούχοι των αμοιβαίων κεφαλαίων. Το Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών (Σ.Ο.Ε) είναι αρμόδιο για τον έλεγχο της τήρησης των λογιστικών αρχών της νομοθεσίας και του κανονισμού του αμοιβαίου κεφαλαίου. Επίσης, εξετάζει αν οι εκθέσεις (τριμηνιαίες, εξαμηνιαίες, εννιαμηνιαίες και ετήσιες) παρέχουν την πραγματική εικόνα του ενεργητικού. Τα πορίσματα από αυτούς τους ελέγχους τίθενται στη διάθεση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η οποία έχει και την άμεση αρμοδιότητα για τον έλεγχο των ΑΕΔΑΚ. Ο έλεγχος της λειτουργίας των αμοιβαίων κεφαλαίων από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει διαρκή χαρακτήρα. Κατ αρχήν οι ΑΕΔΑΚ, έχουν την υποχρέωση να κοινοποιούν στην Επιτροπή τα δημοσιεύματα και τα στοιχεία που αφορούν τα αμοιβαία κεφάλαια που διαχειρίζονται. Παράλληλα, η νομοθεσία παρέχει στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς το δικαίωμα παρέμβασης κάθε φορά που αυτή θα κρίνει σκόπιμο. Η παρέμβαση μπορεί να λάβει τη μορφή αίτησης παροχής πληροφοριών ή επιβολής μέτρων ή κυρώσεων. Εξάλλου ο Ν.1969/91 παρέχει στην Επιτροπή το δικαίωμα να ανακαλέσει την αδεία σύστασης ενός αμοιβαίου κεφαλαίου, όταν αυτό δεν ανταποκρίνεται πλέον στις νόμιμες προϋποθέσεις. 37 Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι το κατεξοχήν όργανο γνωμοδότησης του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας για θέματα κεφαλαιαγοράς και επιβάλλει τις προβλεπόμενες από το νόμο κυρώσεις, πρόστιμα και πειθαρχικές ποινές. Ως εκ τούτου διενεργεί ελέγχους τόσο στις εταιρείες των οποίων οι κινητές αξίες είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην κεφαλαιαγορά, όσο και στις εταιρείες που έχουν μεσολαβητικό ρόλο σε αυτή, όπως οι χρηματιστηριακές εταιρείες, οι 37 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 89 σελ. 27

30 ΑΕΔΑΚ, οι εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου, οι σύμβουλοι χρηματιστηριακών επενδύσεων και η εταιρεία αποθετηρίων τίτλων. Για τους ελέγχους που πραγματοποιεί, προβαίνει σε ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων τους. 38 Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αποτελεί την ανώτατη εποπτική αρχή της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Ο νόμος που όρισε την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ως το κατεξοχήν εποπτικό και ελεγκτικό όργανο ήταν ο Νόμος 1969/1991. Η επιβολή τακτικών ή έκτακτων ελέγχων, η διαδικασία που θα ακολουθηθεί, καθώς και τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που θα τους αναλάβουν καθορίζονται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει την αρμοδιότητα επιβολής προστίμων, σε περιπτώσεις παραβάσεων διατάξεων της νομοθεσίας. Επίσης, επιφορτίζεται με την κατάρτιση του κανονισμού εποπτείας καθώς και την τροποποίηση αυτού. Τα όργανα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς είναι το Διοικητικό Συμβούλιο και η Εκτελεστική Επιτροπή. 39 Επίσης η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι αρμόδια για: Την χορήγηση της άδειας σύστασης ενός αμοιβαίου κεφαλαίου. Οποιαδήποτε ενέργεια αντικατάστασης της ΑΕΔΑΚ ή του θεματοφύλακα. Την έγκριση τροποποίησης του καταστατικού ενός αμοιβαίου κεφαλαίου. Τον έλεγχο της τήρησης των κανόνων δεοντολογίας από τα στελέχη. Την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των ελέγχων. Τέλος, στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, έχουν την δυνατότητα να αποταθούν οι επενδυτές υποβάλλοντας παράπονα και καταγγελίες Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 89 σελ. 39 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, σελ. 40 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 90 σελ. 28

31 2.13 ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ Οι κανονιστικές διατάξεις που ορίζουν τη δημιουργία και λειτουργία των αμοιβαίων κεφαλαίων προκαθορίζουν και το φορολογικό καθεστώς στο οποίο υπόκεινται. Αυτές περιέχονται στο άρθρο 48 του Νόμου1969/1991. Σύμφωνα με το παραπάνω άρθρο, απαλλάσσονται από κάθε φόρο, τέλος ή χαρτόσημο η πράξη σύστασης αμοιβαίων κεφαλαίων καθώς και η διάθεση και η εξαγορά μεριδίων. Τα εισοδήματα όμως και οι αξίες που προκύπτουν από την διαχείριση φορολογούνται. Σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία, ισχύουν τα ακόλουθα σχετικά με το φορολογικό καθεστώς των αμοιβαίων κεφαλαίων. Σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος με συντελεστή 15% υπόκεινται οι τόκοι που εισπράττονται από: Καταθέσεις σε ελληνική τράπεζα, ταμιευτήριο καθώς και από πιστοποιητικά καταθέσεων. Ομόλογα ή άλλους έντοκους τίτλους τραπεζών ή ασφαλιστικών εταιρειών, διαπραγματεύσιμους ή μη στο χρηματιστήριο. Εισοδήματα που προκύπτουν από την εξωχρηματιστηριακή πώληση εντόκων γραμματίων ή ομολόγων του Δημοσίου ή ομολογιών εισηγμένων στο Χ.Α.Α. με οποιεσδήποτε ειδικές συμφωνίες. Ο συντελεστής παρακράτησης ανέρχεται στο 20% για εισοδήματα που προκύπτουν από τόκους τίτλων αλλοδαπής προέλευσης. Στην περίπτωση που ο δικαιούχος του εισοδήματος από κινητές αξίες είναι αλλοδαπή εταιρεία ή οργανισμός που αποβλέπει στην απόκτηση εσόδων και δεν έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, το ποσοστό που παρακρατείται ως φόρος ανέρχεται σε 40%. Η ΑΕΔΑΚ θα πρέπει να υπολογίζει καθημερινά το φόρο εισοδήματος με συντελεστή 15% για τα έσοδα που προέρχονται από τόκους ομολογιών και εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου. Η παρακράτηση του φόρου διενεργείται επί των καθαρών εσόδων, δηλαδή, των εσόδων που προκύπτουν μετά από την αφαίρεση των δαπανών που βαρύνουν το αμοιβαίο κεφάλαιο. Η απόδοση του φόρου πραγματοποιείται στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και του Ιανουαρίου για τους τόκους του προηγούμενου εξαμήνου. 29

32 Τα κέρδη που επιτυγχάνει το αμοιβαίο κεφάλαιο από την πώληση κινητών αξιών σε τιμή υψηλότερη από την τιμή αγοράς υπόκεινται σε φορολόγηση μόνο εφόσον αυτά διανεμηθούν στους μεριδιούχους με την μορφή μερίσματος. Δηλαδή τα κέρδη αυτά δε φορολογούνται κατά την πραγματοποίηση τους αλλά κατά τη διάθεση τους, στους μεριδιούχους, η οποία ενδέχεται να γίνει και σε μεταγενέστερη χρήση από αυτή που πραγματοποιήθηκαν τα κέρδη. Εξαίρεση αποτελούν τα κέρδη που προέρχονται από πώληση χρεογράφων σε τιμή ανώτερη της τιμής κτήσης καθώς και τα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης. Τα κέρδη αυτά υπόκεινται σε φορολόγηση με συντελεστή 15% όταν πραγματοποιούνται. Τέλος, στην περίπτωση εξαγοράς, το προϊόν της ρευστοποίησης είναι αφορολόγητο για τον μεριδιούχο γιατί ο φόρος που έχει επιβαρύνει κάποια εισοδήματα έχει υπολογιστεί ήδη στο αμοιβαίο κεφάλαιο. 41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ & Η Το κριτήριο για τη διάκριση των διαφόρων αμοιβαίων κεφαλαίων σε κατηγορίες είναι η επενδυτική πολιτική που ακολουθεί το κάθε αμοιβαίο. Η πολιτική αυτή καθορίζει την τοποθέτηση των κεφαλαίων σε διαφόρων ειδών κινητές αξίες, δηλαδή καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα διαρθρωθεί το χαρτοφυλάκιο κάθε αμοιβαίου κεφαλαίου. Οι γενικότεροι στόχοι κάθε αμοιβαίου κεφαλαίου περικλείονται στις ακόλουθες τρεις φράσεις: Εισόδημα. Έμφαση στη δημιουργία μιας σχετικά σταθερής ροής ρευστών προς τους μεριδιούχους μέσω της καταβολής μερισμάτων. Κεφαλαιακά κέρδη. Επικέντρωση στην αύξηση της αξίας του ενεργητικού που επιτυγχάνεται με την αύξηση της αξίας των κινητών αξιών που περιλαμβάνουν στο χαρτοφυλάκιο τους. Εισόδημα και Κεφαλαιακά Κέρδη. Συνδυασμός των δύο πιο πάνω στόχων. 41 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 91 σελ. 30

33 Όπως γίνεται αντιληπτό, οι στόχοι είναι αλληλοσυγκρουόμενοι σε μεγάλο βαθμό και η προσπάθεια για την επίτευξη του ενός επηρεάζει αρνητικά το βαθμό επίτευξης του άλλου. Σε αρκετές περιπτώσεις η διάκριση μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών και υποκατηγοριών δεν είναι ξεκάθαρη, οι διαφορές μεταξύ τους είναι πολύ μικρές και μπορεί ένα αμοιβαίο κεφάλαιο που κατατάσσεται στη μια υποκατηγορία, να μπορεί να ανήκει και σε μια άλλη υποκατηγορία. Κάθε κατηγορία υποκατηγορία μπορεί να αφορά είτε εγχώρια (εσωτερικού) είτε εξωτερικού είτε διεθνή αμοιβαία κεφάλαια. Ως εγχώρια χαρακτηρίζονται αυτά που επενδύουν σε κινητές αξίες εσωτερικού, δηλαδή της χώρας μας. Ως εξωτερικού ονομάζονται αυτά που επενδύουν σε κινητές αξίες μιας ή περισσοτέρων ξένων χωρών (εκτός της Ελλάδας), ενώ διεθνή ονομάζονται αυτά που επενδύουν σε κινητές αξίες τόσο του εσωτερικού όσο και άλλων χωρών. ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1.ΕΓΧΩΡΙΑ 2.ΕΞΩΤΕΡΚΟΥ 3.ΔΙΕΘΝΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΜΕΤΟΧΙΚΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΜΙΚΤΑ 31

34 3.1 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ Η ΧΡΗΜΑΤΑΓΟΡΩΝ ( MONEY MARKET FUND) Πρόκειται για αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν κυρίως στην αγορά χρήματος και σε κάποιο μικρό ποσοστό σε ομόλογα. Για να χαρακτηριστεί ένα αμοιβαίο ως διαχείρισης διαθεσίμων, θα πρέπει να επενδύει το 65% τουλάχιστον του ενεργητικού του σε προϊόντα της χρηματαγοράς και δευτερευόντως σε τίτλους σταθερού εισοδήματος. Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη κατηγορία αμοιβαίων κεφαλαίων σήμερα στην Ελλάδα. Απευθύνεται κυρίως σε βραχυπρόθεσμους επενδυτές και οι αποδόσεις τους είναι συγκρίσιμες με τα αντίστοιχα τραπεζικά προϊόντα. Η ελάχιστη τοποθέτηση σε τέτοια αμοιβαία κεφάλαια ξεκινάει συνήθως από Το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η εύκολη ρευστοποίηση τους, με ελάχιστο κόστος. Απευθύνονται κυρίως στους μικροεπενδυτές, που δεν θέλουν να δεσμεύσουν τα χρήματα τους σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις και ταυτόχρονα επιδιώκουν μια σχετικά ικανοποιητική απόδοση. Τα αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων θεωρούνται ως τα πιο ασφαλή αμοιβαία ενέχουν δηλαδή χαμηλό επενδυτικό κίνδυνο- μιας και οι επενδύσεις τους έχουν μέσο-βραχυχρόνιο χρονικό ορίζοντα, δηλαδή τα κεφάλαια βρίσκονται κάθε φορά επενδυμένα για σχετικά περιορισμένο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, επενδύουν σε υψηλής ποιότητας χρεόγραφα, δηλαδή χρεόγραφα που εκδίδονται από οργανισμούς που παρουσιάζουν την υψηλότερη δυνατή αξιοπιστία, όπως είναι το ελληνικό δημόσιο και οι κρατικοί οργανισμοί ξένων χωρών. Τέλος, ο περιορισμένος κίνδυνος που εμφανίζουν οφείλεται και στην ικανοποιητική διαφοροποίηση που επιτυγχάνουν επενδύοντας σε πολλά και διαφορετικού εκδότη, χρεόγραφα. Αναλυτικότερα, τα αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων επενδύουν συνήθως σε: Έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου. Δραχμικές τραπεζικές καταθέσεις (προθεσμίας και όψεως). Καταθέσεις repos. Καταθέσεις σε synthetic swaps. Καταθέσεις σε ξένο νόμισμα (προθεσμίας και όψεως). 32

35 Ομόλογα του ελληνικού δημοσίου (με ή / και χωρίς τοκομερίδια). Ομόλογα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Ομολογίες δανείων σε ξένο νόμισμα. Παρόλο που τα αμοιβαία διαθεσίμων επενδύουν σε βραχυχρόνια επενδυτικά προϊόντα, οι διαχειριστές τους έχουν τη δυνατότητα να επιτυγχάνουν σχετικά υψηλές αποδόσεις. Όταν διαφαίνεται τάση αύξησης των μελλοντικών επιτοκίων, οι διαχειριστές περιορίζουν το μέσο χρόνο λήξης των επενδύσεων του χαρτοφυλακίου (δηλαδή τοποθετούν τα χρήματα σε μικρότερης χρονικής διάρκειας επενδύσεις). Με αυτό τον τρόπο οι επενδύσεις λήγουν γρηγορότερα και συνεπώς οι διαχειριστές είναι σε θέση να επενδύουν τα χρήματα σε συνεχώς υψηλότερης απόδοσης επενδύσεις. Αντίθετα, όταν τα επιτόκια κινούνται πτωτικά, οι managers των αμοιβαίων αυξάνουν το μέσο χρόνο λήξης των επενδύσεων του χαρτοφυλακίου τους. Τα αμοιβαία κεφάλαια διαθεσίμων είναι κατάλληλα για επενδυτές που εναλλακτικά θα τοποθετούσαν τα χρήματα τους σε τραπεζικές καταθέσεις μιας και επενδύοντας σε αυτά έχουν την ευκαιρία επωμιζόμενοι περιορισμένο κίνδυνο- να έχουν συνήθως υψηλότερες αποδόσεις από αυτές των τραπεζικών καταθέσεων. Επίσης, αποτελούν μια καλή τοποθέτηση χρημάτων για άτομα που προτίθενται να χρησιμοποιήσουν αυτά τα χρήματα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Παραδείγματος χάριν, αν σήμερα κάποιος επενδυτής διαθέτει ένα ποσό χρημάτων το οποίο σε ένα έτος θα χρησιμοποιηθεί για την αγορά ενός ακινήτου, τα αμοιβαία διαχείρισης διαθεσίμων αποτελούν μια καλή τοποθέτηση αφού έχουν- συνήθως- τη δυνατότητα να προσφέρουν υψηλότερες, των τραπεζικών καταθέσεων, αποδόσεις χωρίς επιπλέον κινδύνους. Επιπλέον, τα διαχείρισης διαθεσίμων μπορούν να αποτελέσουν το «χώρο στάθμευσης» των κεφαλαίων των επενδυτών, έως ότου βεβαιωθούν για τη μορφή των επενδύσεων στις οποίες θέλουν να τα κατευθύνουν. Ωστόσο, τα αμοιβαία αυτής της κατηγορίας δεν ενδείκνυνται για μακροχρόνιες τοποθετήσεις χρημάτων, αφού ουσιαστικά προσφέρουν αποδόσεις που συνήθως είναι ελαφρώς υψηλότερες του πληθωρισμού. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι η αγοραστική αξία των κεφαλαίων που επενδύονται 33

36 σε αυτά να αυξάνεται οριακά ή να παραμένει στάσιμη, δηλαδή τα κεφάλαια εκτίθενται στον ονομαζόμενο κίνδυνο του πληθωρισμού (inflation risk) ΟΜΟΛΟΓΩΝ Η ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (BOND FUND) Ονομάζονται αμοιβαία κεφάλαια σταθερούς εισοδήματος διότι επενδύοντας σε ομόλογα και ομολογίες καταφέρνουν να εξασφαλίζουν μια σχετικά σταθερή ροή εισοδήματος στους κατόχους των μεριδίων. Πρόκειται για τα αμοιβαία με τον μικρότερο επενδυτικό κίνδυνο αφού επενδύουν ως επί το πλείστον σε τίτλους σταθερής απόδοσης. Τα Αμοιβαία σταθερού εισοδήματος απευθύνονται σε συντηρητικούς επενδυτές. Αναλυτικότερα τα αμοιβαία κεφάλαια εισοδήματος επενδύουν σε: Ομόλογα του ελληνικού δημοσίου (συνήθως μακράς χρονικής διάρκειας). Ομόλογα κρατικών οργανισμών. Ομόλογα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ομολογίες ιδιωτικών επιχειρήσεων (ελληνικών και ξένων). Ομολογίες εταιρειών (ελληνικών και ξένων) υψηλού κινδύνου( junk-bonds). Ομόλογα κρατικών οργανισμών άλλων χωρών. Επίσης, σε ένα μικρό βαθμό επενδύουν σε: Έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου και γενικότερα στην ελληνική χρηματαγορά. Χρηματαγορές άλλων χωρών. Μετοχές εταιρειών(σε πολύ μικρό ποσοστό, που συνήθως δεν ξεπερνά το 5%). Η απόδοση αυτών των τίτλών γίνεται υπό τη μορφή συγκεκριμένου και σταθερού τόκου που καταβάλλεται από την εκδότρια στο αμοιβαίο κεφάλαιο. Στη συνέχεια, οι τόκοι αυτοί αποδίδονται στους μεριδιούχους ανάλογα με τη συμμετοχή του καθενός στο κεφάλαιο του αμοιβαίου κεφαλαίου. Έτσι διασφαλίζεται ένα σταθερό ετήσιο εισόδημα για τους μεριδιούχους. Πρόκειται 42 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, σελ. 34

37 για τα αμοιβαία με τον μικρότερο επενδυτικό κίνδυνο αφού επενδύουν ως επί το πλείστον σε τίτλους σταθερής απόδοσης. Τα Αμοιβαία Σταθερού Εισοδήματος απευθύνονται σε συντηρητικούς επενδυτές. 43 Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι και η συνολική απόδοση ενός αμοιβαίου κεφαλαίου εισοδήματος θα παραμείνει σταθερή. Κατά ένα μέρος της, η απόδοση αυτή πηγάζει από την υπεραξία ή ζημιά που πραγματοποιείται από τις μεταβολές των τιμών των τίτλων επένδυσης ως αποτέλεσμα μεταβολής άλλων παραγόντων όπως είναι τα επιτόκια, ο πληθωρισμός, η ανεργία, ο όγκος βιομηχανικής παραγωγής, η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας κ.λ.π. 44 Παρατηρώντας κανείς, τα επενδυτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο των ομολογιακών αμοιβαίων, βλέπει ότι και αυτή η κατηγορία αμοιβαίων δεν είναι απαλλαγμένη από κίνδυνο. Το σύνολο της καθαρής αξίας του ενεργητικού τους καθώς και η καθαρή αξία των μεριδίων αυτών μπορούν να έχουν σημαντικές διακυμάνσεις. Συνεπώς, επενδύοντας σε τέτοιας μορφής χαρτοφυλάκια δεν μπορεί κανείς να είναι σίγουρος για τις αποδόσεις που θα επιτύχει. Η διακύμανση των αποδόσεων των συγκεκριμένων αμοιβαίων κεφαλαίων είναι αποτέλεσμα του ονομαζόμενου κινδύνου φερεγγυότητας (credit risk) και της διακύμανσης των επιτοκίων(interest-rate risk). Α) Κίνδυνος Φερεγγυότητας (Credit Risk). Όταν ο επενδυτής αγοράσει ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια, ουσιαστικά δανείζει τους εκδότες των ομολογιών, είτε αυτοί είναι το κράτος είτε οι επιχειρήσεις. Άλλωστε οι ομολογίες που αποτελούν το βασικό μέρος του χαρτοφυλακίου των αμοιβαίων εισοδήματος- δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια υπόσχεση του εκδότη ότι θα πραγματοποιεί τις περιοδικές πληρωμές που απαιτούνται και στη λήξη της ομολογίας θα αποπληρώσει την ονομαστική αξία (face value)της ομολογίας. Ο κίνδυνος φερεγγυότητας μετρά την πιθανότητα αθέτησης αυτής της υπόσχεσης του εκδότη. Όπως γίνεται, αντιληπτό, η πιθανότητα αθέτησης της υποχρέωσης αυτής ποικίλλει ανάλογα με το ποιος 43 Π.Κιοχός-Γ.Παπανικολάου, 1997, 348 σελ. 44 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 69 σελ. 35

38 είναι ο εκδότης. Όσο μεγαλύτερη είναι η φερεγγυότητα του εκδότη τόσο μικρότερος είναι ο σχετικός κίνδυνος. Τα αμοιβαία κεφάλαια ομολογιών ειδικεύονται σε επενδύσεις με μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ομολογίες που εκδίδονται από το κράτος ή κρατικούς οργανισμούς, καθώς και ομολογίες εταιρειών. Στο βαθμό που δεν υπάρχουν αρκετές ομολογίες εταιρειών προς διαπραγμάτευση, τα αμοιβαία κεφάλαια αυτού του είδους είναι παρόμοια των αμοιβαίων κεφαλαίων σταθερού εισοδήματος. Εν γένει εμφανίζουν υψηλότερο κίνδυνο από τις προηγούμενες κατηγορίες αλλά λόγω της παροχής σημαντικού εισοδήματος που αντλείται από τους τόκους ο κίνδυνος αυτός είναι μετριασμένος. Β) Μεταβολή του Ύψους των Επιτοκίων (Interest-Rate Risk) Εκτός του πιστωτικού κινδύνου, οι αποδόσεις των αμοιβαίων εισοδήματος μεταβάλλονται καθώς μεταβάλλεται το ύψος των επιτοκίων. Νέα, για παράδειγμα, υψηλότερα επιτόκια υποδηλώνουν ότι οι εκδότες των νέων ομολογιών θα δανειστούν με επιτόκια υψηλότερα από τα υπάρχοντα ομόλογα. Συνεπώς, οι κάτοχοι παλαιών ομολόγων τα οποία θα έχουν συγκριτικά των νέων χαμηλότερα επιτόκια- θα προσφέρουν προς πώληση τα ομόλογα που κατέχουν με σκοπό την επένδυση των κεφαλαίων τους στα νέα υψηλότερου επιτοκίου- ομόλογα. Το αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών από πολλούς επενδυτές θα οδηγήσει σε μείωση της τιμής των ομολόγων παλαιότερων εκδόσεων. Αντιστρόφως, όταν τα επιτόκια μειώνονται οι τιμές των ομολόγων αυξάνονται και μαζί αυξάνεται και το σύνολο του καθαρού ενεργητικού και η καθαρή αξία των μεριδίων των ομολογιακών αμοιβαίων. Η διάρκεια των ομολογιών δε, αποτελεί μια διάσταση που επιδεινώνει ή αμβλύνει τις επιδράσεις των μεταβολών των επιτοκίων στην αξία των ομολόγων, ανάλογα με το αν είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη αντίστοιχα. Όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια μέχρι τη λήξη μιας ομολογίας τόσο ποιο έντονη θα είναι η μεταβολή της αξίας της, όταν μεταβληθούν τα επιτόκια και αντίστροφα. Τα αμοιβαία κεφάλαια εισοδήματος είναι κατάλληλα για επενδυτές που επιθυμούν να έχουν κάποιο σταθερό εισόδημα. Από τη στιγμή που το μεγαλύτερο μέρος του χαρτοφυλακίου τους αποτελείται από ομόλογα που δίνουν τόκους, οι μεριδιούχοι των συγκεκριμένων αμοιβαίων μπορούν να 36

39 λαμβάνουν ακόμα και σε μηνιαία βάση- μέρισμα από το αμοιβαίο. Άρα τους δίνεται η δυνατότητα αγοράζοντας μερίδια ομολογιακών αμοιβαίων να εισπράττουν ένα σταθερό εισόδημα που θα τους καλύπτει ένα μέρος ή όλα τα έξοδα διαβίωσης. Φυσικά, είναι στη διακριτική τους ευχέρεια να επανεπενδύουν τα μερίσματα που λαμβάνουν. Επίσης, αποτελούν μια καλή τοποθέτηση χρημάτων των ατόμων που σχετικά σύντομα (π.χ. εντός τριών μηνών) θα χρειαστούν τα κεφάλαια που σήμερα διαθέτουν προς επένδυση. Παρόλο που οι αποδόσεις των ομολογιακών αμοιβαίων δεν είναι σε καμία περίπτωση εξασφαλισμένες από κάθε κίνδυνο, η διακύμανση των αποδόσεων τους είναι σαφώς μικρότερη από αυτή των μετοχικών αμοιβαίων. Συνεπώς, όταν πρόκειται σχετικά σύντομα τα επενδυμένα χρήματα να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς, ενδείκνυται η τοποθέτηση τους σε μερίδια ομολογιακών αμοιβαίων. Επιπλέον, λόγω της μεγαλύτερης σταθερότητας που παρουσιάζουν οι αποδόσεις των αμοιβαίων σταθερού εισοδήματος έναντι των μετοχικών αμοιβαίων, χρησιμοποιούνται για μια συνδυασμένη επένδυση μαζί με μερίδια μετοχικών, ώστε να περιοριστεί η μεταβλητότητα των αποδόσεων του ευρύτερου χαρτοφυλακίου που σχηματίζει ο επενδυτής. Η μεγάλη κατηγορία των ομολογιακών αμοιβαίων κεφαλαίων μπορεί να διαχωριστεί σε μια σειρά επί μέρους κατηγοριών ανάλογα με τα συγκεκριμένα επενδυτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο κάθε ομολογιακού αμοιβαίου Αμοιβαία κεφάλαια κρατικών ομολόγων (Government bond funds) Πρόκειται για αμοιβαία που επενδύουν πρωτίστως σε ομόλογα που εκδίδονται από το κράτος της χώρας (χωρών) στην οποία επενδύουν, και φυσικά έχουν το μικρότερο δυνατό πιστωτικό κίνδυνο. Ωστόσο, ακριβώς λόγω της μεγάλης ασφάλειας που έχουν, οι αποδόσεις τους είναι παραδοσιακά χαμηλότερες από αυτές των αμοιβαίων εισοδήματος που επενδύουν σε ομολογίες επιχειρήσεων. Συνήθως οι πραγματικές τους αποδόσεις (λαμβανομένου υπόψη του πληθωρισμού) είναι περιορισμένες. 37

40 funds) Αμοιβαία κεφάλαια ομολογιών επιχειρήσεων(corporate bond Αυτά τα αμοιβαία αγοράζουν ως επί το πλείστον ομολογίες που εκδίδονται από υψηλής ποιότητας επιχειρήσεις που είναι αρκετά γνωστές. Επιπλέον, τοποθετούν και ένα μικρό μέρος του χαρτοφυλακίου τους σε κρατικά ομόλογα. Επενδύουν σε ομολογίες επιχειρήσεων που χαρακτηρίζονται για την υψηλή πιστοληπτική τους ικανότητα και την μικρή πιθανότητα αθέτησης των υποχρεώσεών τους. Ωστόσο, επειδή οι εκδότες αυτοί δεν είναι τόσο αξιόπιστοι όσο το κράτος δηλαδή παρουσιάζουν υψηλότερο κίνδυνο αθέτησης των υποχρεώσεων τους- αποζημιώνουν τους επενδυτές τους με υψηλότερες ονομαστικές αποδόσεις. Τα εν λόγω αμοιβαία είναι κατάλληλα για επενδυτές που επιθυμούν αποδόσεις υψηλότερες από αυτές που μπορούν να τους προσφέρουν τα αμοιβαία κεφάλαια κρατικών ομολόγων και είναι διατεθειμένοι να ανέβουν λίγο στη σκάλα του επενδυτικού κινδύνου High-yield bond funds Ένα μεγάλο μέρος του χαρτοφυλακίου των συγκεκριμένων αμοιβαίων τοποθετείται σε ομολογίες εταιρειών υψηλού κινδύνου (Junk-Bond Funds). Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν περιορισμένη πιστοληπτική ικανότητα και ο κίνδυνος αθέτησης των υποχρεώσεων τους είναι μεγάλος. Όμως από την άλλη πλευρά, λόγω του υψηλού κινδύνου που ενέχουν, οι ομολογίες αυτές εκδίδονται με υψηλό ονομαστικό επιτόκιο προκειμένου οι επενδυτές να αποζημιωθούν για τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν. Ιστορικά έχει παρατηρηθεί ότι ο κίνδυνος αθέτησης των υποχρεώσεων αυξάνεται όταν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και περιορίζεται όταν η οικονομία μιας χώρας βρίσκεται σε ανάκαμψη και φάση ανόδου. Επομένως, σε γενικές γραμμές, τα αμοιβαία κεφάλαια αυτού του τύπου επιτυγχάνουν ικανοποιητικές αποδόσεις σε περιόδους οικονομικής άνθησης. Οι αποδόσεις αυτές όμως μπορούν να μετατραπούν σε σημαντικές ζημιές όταν η οικονομία χαρακτηρίζεται από στασιμότητα και ύφεση, όπου αυξάνεται το ποσοστό των επιχειρήσεων που αδυνατούν να εκπληρώσουν τις 38

41 υποχρεώσεις που απορρέουν από την έκδοση ομολογιακών δανείων. Η ελάχιστη τοποθέτηση σε τέτοια αμοιβαία ξεκινάει συνήθως από ΜΕΤΟΧΙΚΑ Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ (STOCK FUNDS) Τα αναπτυξιακά αμοιβαία επενδύουν το μεγαλύτερο μέρος του ενεργητικού τους σε μετοχές του ΧΑΑ και έτσι θεωρούνται τα αμοιβαία με το υψηλότερο επενδυτικό ρίσκο, αλλά και αυτά που μπορούν να πετύχουν υψηλές αποδόσεις. Απευθύνονται σαν μακρόχρονη επένδυση σε όλους όσους επιθυμούν τη δυνατότητα μέγιστης αύξησης των κεφαλαίων τους. Ανάλογα με την ποιότητα των μετοχών ο δείκτης «απόδοση /επενδυτικός κίνδυνος» μπορεί να αυξάνεται ή να μειώνεται. Για να χαρακτηριστεί ένα αμοιβαίο κεφάλαιο ως μετοχικό θα πρέπει τουλάχιστον το 65% του ενεργητικού του, κατά μέσο όρο τριμήνου, να είναι επενδυμένο σε μετοχές διαφόρων εταιρειών, συνήθως εισηγμένων σε χρηματιστηριακές αγορές. Τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια απευθύνονται κυρίως σε επενδυτές που επιθυμούν υψηλότερες αποδόσεις από αυτές των ομολογιακών αμοιβαίων και παράλληλα είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν συνήθως- ένα σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο. Η καθαρή αξία του ενεργητικού και των μεριδίων των μετοχικών αμοιβαίων κεφαλαίων παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μεταβλητότητα από όλες τις άλλες κατηγορίες αμοιβαίων. Ο λόγος είναι ότι σε καθημερινή βάση κάθε εργάσιμη μέρα- οι μετοχές διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια αξιών και ανάλογα με τη ζήτηση και την προσφορά οι τιμές τους διαμορφώνονται σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο που τις περισσότερες φορές διαφέρει από αυτό της προηγούμενης ημέρας. Άρα και η καθαρή αξία των μεριδίων των αμοιβαίων κεφαλαίων μεταβάλλεται επηρεαζόμενη από τις μεταβολές στις τιμές των μετοχών. Φυσικά, οι διαχειριστές των αμοιβαίων κεφαλαίων, ακολουθώντας βασικές αρχές της σύγχρονης θεωρίας του χαρτοφυλακίου, προσπαθούν να μετριάσουν τον ομολογουμένως υψηλότερο κίνδυνο που ενέχουν τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια. 45 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, σελ. 39

42 Ανάλογα με το σκοπό του κάθε αμοιβαίου καθορίζεται η επενδυτική πολιτική που θα ακολουθηθεί. Ακόμα και μεταξύ των μετοχικών αμοιβαίων κεφαλαίων, υπάρχει διάσταση ως προς το σκοπό τους. Δηλαδή, άλλα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια θέτουν ως πρώτιστο στόχο την πραγματοποίηση κεφαλαιακών κερδών, άλλα την επίτευξη κάποιου εισοδήματος- με τη μορφή μερισμάτων- για τους μεριδιούχους κ.ο.κ. Η ύπαρξη διαφορετικών σκοπών σημαίνει ότι και η ακολουθούμενη επενδυτική πολιτική των διαφόρων μετοχικών κεφαλαίων θα διαφέρει. Επομένως, η μεγάλη αυτή κατηγορία αμοιβαίων που ονομάζεται μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, μπορεί να χωριστεί σε μια σειρά από επί μέρους κατηγορίες που κάθε μία έχει- έστω και ελαφρώς διαφορετική πολιτική από την άλλη και επενδύει σε διαφορετικού είδους μετοχές. Ποιο αναλυτικά, τα επί μέρους είδη αμοιβαίων, που περιλαμβάνονται στην κατηγορία των μετοχικών, καθώς και η επενδυτική φιλοσοφία αυτών είναι τα ακόλουθα: Aggressive-growth funds Είναι γνωστά και ως go-go funds και αποσκοπούν στην επίτευξη κεφαλαιακών κερδών, δηλαδή στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αύξηση της αξίας του καθαρού ενεργητικού και των μεριδίων. Επενδύουν σε μετοχές εταιρειών που επιτυγχάνουν σταθερά και για μεγάλα χρονικά διαστήματα υψηλούς ρυθμούς αύξησης των εσόδων και των κερδών τους. Αν και στο χαρτοφυλάκιο τους περιλαμβάνονται μετοχές και μικρού και μεσαίου μεγέθους εταιρειών, το κριτήριο για την επένδυση σε μια εταιρεία δεν είναι το μέγεθος αυτής αλλά ο ρυθμός αύξησης των κερδών της. Τα aggressive-growth funds έχουν σχετικά μικρό μέγεθος (σύνολο ενεργητικού). Ο λόγος είναι ότι όσο μικρότερο είναι το μέγεθος του αμοιβαίου τόσο πιο ευέλικτο είναι. Αρκετές φορές αυτά τα αμοιβαία κεφάλαια προκειμένου να προσδώσουν ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στο ενεργητικό τους ακολουθούν επικίνδυνες πολιτικές, όπως η λήψη δανείων στα όρια που η νομοθεσία προβλέπει- και επένδυση των δανειζόμενων κεφαλαίων. Μια ακόμα ριψοκίνδυνη τεχνική που ακολουθούν είναι αυτή του short selling, δηλαδή πώληση μετοχών που δεν έχουν στην κατοχή τους ελπίζοντας ότι η τιμή αυτών των μετοχών θα μειωθεί στο άμεσο μέλλον οπότε και θα μπορέσουν να την 40

43 αγοράσουν σε χαμηλότερη τιμή από αυτή στην οποία την πούλησαν πραγματοποιώντας σημαντικά κέρδη. Αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών είναι η περαιτέρω αύξηση του κινδύνου που ούτως ή άλλως αντιμετωπίζουν τα μετοχικά αμοιβαία. Τα ιστορικά διεθνή δεδομένα έχουν δείξει ότι τα χαρτοφυλάκια αυτού του τύπου επιτυγχάνουν ικανοποιητικές μέσες ετήσιες αποδόσεις στο μακροχρόνιο διάστημα. Ωστόσο, οι τιμές των μεριδίων τους υπόκεινται σε έντονες βραχυχρόνιες διακυμάνσεις- ειδικότερα όταν το χρηματιστήριο κινείται πτωτικά. Είναι επομένως κατάλληλα για επενδυτές που έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα (άνω της πενταετίας) και που φυσικά είναι διατεθειμένοι να ανεχτούν υψηλές διακυμάνσεις στις οποίες ενδέχεται να υπόκεινται οι αποδόσεις των επενδύσεων τους Small-company funds Παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες με την προηγούμενη κατηγορία μετοχικών αμοιβαίων κεφαλαίων και πολλές φορές αναφέρονται σαν μια κατηγορία. Πρόκειται για αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε μετοχές μικρών επιχειρήσεων με καλές προοπτικές. Ο λόγος είναι ότι οι μικρές επιχειρήσεις που έχουν προοπτικές μπορούν να παρουσιάσουν υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από τις μεγάλες επιχειρήσεις. Για παράδειγμα είναι ευκολότερο για μια επιχείρηση που έχει κύκλο εργασιών να διπλασιάσει τις πωλήσεις της από ότι είναι για μια επιχείρηση με κύκλο εργασιών Οι διαχειριστές αυτών των αμοιβαίων αναζητούν μετοχές μικρών εταιρειών των οποίων τα κέρδη αναμένεται να αυξηθούν με υψηλούς ρυθμούς. Όπως και τα aggressive-growth funds έτσι και τα smallcompany funds είναι περισσότερα κατάλληλα για μακροχρόνιες τοποθετήσεις κεφαλαίων και για επενδυτές που επιθυμούν κεφαλαιακά κέρδη και όχι μερίσματα Growth funds Τα αμοιβαία αυτής της κατηγορίας παρουσιάζουν μικρότερη διακύμανση απ ότι οι δύο προηγούμενες. Όπως και το όνομα δηλώνει, πρόκειται για αμοιβαία κεφάλαια που κατευθύνουν τις επενδύσεις τους σε 41

44 μετοχές εταιρειών των οποίων τα κέρδη αυξάνονται με ρυθμούς υψηλότερες από το μέσο όρο. Οι διαχειριστές των συγκεκριμένων αμοιβαίων αναζητούν μετοχές εταιρειών που έχουν κυρίαρχη θέση στον κλάδο τους και διακρίνονται για την ποιότητα της διοίκησης τους. Στοχεύουν εταιρείες που έχουν υψηλά περιθώρια κέρδους και μπορούν να επιτύχουν υψηλές αποδόσεις για μια σειρά ετών. Παρά τη μικρότερη διακύμανση που παρουσιάζει η καθαρή αξία των μεριδίων αυτών των αμοιβαίων, δεν ενδείκνυται για επενδυτές που αναζητούν σταθερές αποδόσεις και έχουν βραχυχρόνιο επενδυτικό ορίζοντα Growth-and-income funds Πρόκειται για αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν τόσο σε μετοχές εταιρειών που έχουν καλές προοπτικές όσο και σε μετοχές που δίνουν μέρισμα. Επίσης, ένα μικρό μέρος του ενεργητικού τους μπορεί να τοποθετηθεί και σε μετατρέψιμες ομολογίες (convertible bonds). Η αύξηση του καθαρού ενεργητικού, η εξασφάλιση εισοδήματος μέσω μερισμάτων και ο μελλοντικός ρυθμός αύξησης των μερισμάτων είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του χαρτοφυλακίου που δημιουργούν οι διαχειριστές(managers) αυτής της κατηγορίας. Ωστόσο, μεταξύ αυτών των χαρακτηριστικών στόχων, το σημαντικότερο είναι η αύξηση του ενεργητικού και συνεπώς και της καθαρής αξίας των μεριδίων. Είναι κατάλληλα για εκείνη την κατηγορία επενδυτών που επιθυμούν να έχουν κάποιο εισόδημα και επιπλέον δεν είναι διατεθειμένοι να δεχθούν τον κίνδυνο (διακύμανση στις αποδόσεις τους) που ενέχουν τα growth funds Equity-income funds Η κατηγορία αυτή διαφέρει ελάχιστα από την προηγούμενη των Growthand-income Funds. Και εδώ επιδιώκεται η επίτευξη κεφαλαιακών κερδών καθώς και η εξασφάλιση κάποιου εισοδήματος. Διαφέρει από την προηγούμενη κατηγορία στο ότι μεταξύ των στόχων αυτών, ως πιο σημαντικός κρίνεται η εξασφάλιση κάποιου εισοδήματος για τους μεριδιούχους, χωρίς βέβαια να παραμελείται η προσπάθεια επίτευξης κεφαλαιακών κερδών. Προκειμένου να πετύχουν αυτούς τους στόχους, τα εν λόγω αμοιβαία σχηματίζουν χαρτοφυλάκια με μετοχές εταιρειών που πληρώνουν μέρισμα πάνω από το 42

45 μέσο όρο, ενώ στο χαρτοφυλάκιο τους περιλαμβάνονται και μετατρέψιμες ομολογίες ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Με τον όρο εξειδικευμένο αμοιβαίο κεφάλαιο εννοούμε μια περιουσία αποταμιευτικών κεφαλαίων, τα οποία είναι επενδεδυμένα αποκλειστικά σε τίτλους ή άλλα προϊόντα συγκεκριμένων παραγωγικών κλάδων. Πιο συγκεκριμένα εδώ περιλαμβάνονται: Κλαδικά Αμοιβαία Κεφάλαια (Sector Funds) Τα συγκεκριμένα αμοιβαία αντί να διαφοροποιούν το χαρτοφυλάκιο τους μεταξύ διαφόρων κλάδων, επικεντρώνουν την προσοχή τους σε συγκεκριμένους τομείς μιας οικονομίας. Ως εκ τούτου, έχουν την τάση να είναι περισσότερο ευμετάβλητα απ ότι τα ευρύτερα διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια. Βέβαια, επενδύουν σε περισσότερες από μια επιχειρήσεις του ίδιου κλάδου και έτσι καταφέρνουν να εξαλείψουν σε μεγάλο βαθμό τον ειδικό κίνδυνο. Ακριβώς επειδή τα κεφάλαια τοποθετούνται σε ένα μόνο κλάδο, τα αμοιβαία αυτά μπορεί να πετύχουν ικανοποιητικές αποδόσεις όταν ο κλάδος στον οποίο έχουν επενδύσει πηγαίνει καλά. Συνεπώς, μια πολύ σημαντική παράμετρος είναι η διερεύνηση της φάσης του οικονομικού κύκλου στον οποίο βρίσκεται ο κάθε κλάδος. Επίσης, σημαντική είναι και η επίδραση του σταδίου του οικονομικού κύκλου στο οποίο βρίσκεται ολόκληρη η οικονομία μιας χώρας. Άρα η ικανότητα των διαχειριστών των συγκεκριμένων αμοιβαίων, να πραγματοποιούν πετυχημένες χρονικά τοποθετήσεις και αποδεσμεύσεις κεφαλαίων, είναι μείζονος σημασίας για την επίτευξη ικανοποιητικών αποδόσεων. Στη χώρα μας, τα κλαδικά αμοιβαία κεφάλαια έκαναν πρόσφατα την εμφάνιση τους Utility Funds Τα Utility Funds επενδύουν σε μετοχές επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας οι οποίες δίνουν ικανοποιητικό μέρισμα και επιπλέον, εξ αιτίας της φύσης των 46 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, σελ. 43

46 δραστηριοτήτων των εν λόγω επιχειρήσεων, οι αποδόσεις των αμοιβαίων αυτών παρουσιάζουν μεγαλύτερη σταθερότητα απ ότι τα κλαδικά αμοιβαία κεφάλαια Precious-Metals Funds Τα Precious-Metals Funds επενδύουν κυρίως σε μετοχές εταιρειών που έχουν ορυχεία χρυσού και άλλων πολύτιμων μετάλλων. Τα συγκεκριμένα αμοιβαία είναι αυτονόητο ότι δεν επιτυγχάνουν ουσιαστική διαφοροποίηση στο χαρτοφυλάκιο τους και γι αυτό είναι συνήθως κατάλληλα ως τμήμα ενός ευρύτερου χαρτοφυλακίου Socially Responsible Funds Πρόκειται για αμοιβαία των οποίων τα χαρτοφυλάκια αποτελούνται από μετοχές εταιρειών που είναι κοινωνικά ευαισθητοποιημένες με αξιόλογη προσφορά στο κοινωνικό σύνολο. Επίσης, περιλαμβάνονται επιχειρήσεις που επιδεικνύουν ιδιαίτερη ευαισθησία στην προστασία του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Βέβαια, το ερώτημα που τίθεται σε αυτή την περίπτωση είναι με ποια κριτήρια καθορίζεται η κοινωνική ευαισθησία κάθε επιχείρησης Τοπικά Αμοιβαία Κεφάλαια Τα χαρτοφυλάκια τους αποτελούνται από μετοχές επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, παραδείγματος χάρη, μετοχές βιομηχανικών επιχειρήσεων Βορείου Ελλάδος ΜΙΚΤΑ (BALANCE FUNDS) Είναι αμοιβαία κεφάλαια με μεγάλη ευελιξία στις επενδύσεις. Στόχος τους είναι η εξασφάλιση ενός ικανοποιητικού εισοδήματος για τους μεριδιούχους, ενώ η πραγματοποίηση κεφαλαιακών κερδών δεν παραβλέπεται εντελώς. Προκειμένου να καταφέρουν τα πιο πάνω επενδύουν τόσο σε ομόλογα όσο και σε μετοχές. Τα μικτά επενδύουν με διαφορετικό ποσοστό το καθένα σε 47 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, σελ. 44

47 μετοχές και τίτλους σταθερής απόδοσης (ομόλογα κ.λ.π.). Ως εκ τούτου θεωρούνται «αμοιβαία μεσαίου επενδυτικού κινδύνου ρίσκου», αφού οι σταθεροί τίτλοι που περιέχονται στο χαρτοφυλάκιο τους εγγυώνται μια σταθερή απόδοση, το τελικό ύψος της οποίας διαμορφώνεται ανάλογα με τις αποδόσεις των μετοχών. Αναλυτικότερα επενδύουν σε: Μετοχές εταιρειών (κοινές και προνομιούχες). Ομόλογα (διαφόρων εκδοτών και χρονικής διάρκειας). Ομολογίες( με ή και χωρίς δυνατότητα μετατροπής σε προνομιούχες μετοχές). Χρηματαγορές (Ελλάδας και εξωτερικού). Από την ποικιλία των επενδυτικών στοιχείων που περιλαμβάνονται σε αυτή την κατηγορία αμοιβαίων κεφαλαίων, γίνεται αντιληπτό ότι επιτυγχάνουν ικανοποιητική διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου τους. Ως αποτέλεσμα του είδους των επενδύσεων που πραγματοποιούν αλλά και του βαθμού διαφοροποίησης που επιτυγχάνουν, οι αποδόσεις των μικτών αμοιβαίων παρουσιάζουν συνήθως μικρότερες διακυμάνσεις από αυτές των μετοχικών αλλά μεγαλύτερες από αυτές των ομολογιακών. 48 Τα αμοιβαία κεφάλαια που επιδιώκουν να συνδυάσουν διάφορα χαρακτηριστικά όπως εισόδημα και ανάπτυξη, αναλαμβάνουν επενδύσεις τόσο σε εργαλεία της χρηματαγοράς, όσο και σε ομολογίες. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουν μια συνολική διαφοροποίηση που περιορίζει τον κίνδυνο σε ανεκτά επίπεδα. Αυτά τα χαρακτηριστικά κινδύνου και απόδοσης τα καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστικά στους νέους επενδυτές που θέλουν να επενδύσουν σε μετοχικούς τίτλους αλλά δεν έχουν την εμπειρία και ψυχολογία να επενδύσουν σε αμιγή μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια. Είναι κατάλληλα για μεσοπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα (2 με 3 έτη)και για άτομα που επιθυμούν να εισπράττουν από τις επενδύσεις τους κάποιο εισόδημα χωρίς σημαντικές διακυμάνσεις Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, 137σελ. 49 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 70 σελ. 45

48 Στην Ελλάδα, τα μικτά αμοιβαία είναι τα παλαιότερα (το πρώτο ξεκίνησε το 1972) και σήμερα αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής αγοράς των αμοιβαίων κεφαλαίων. Η ελάχιστη συμμετοχή σε αυτή την κατηγορία αμοιβαίων κυμαίνεται στα 1000 με ΕΙΔΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ (SPECIALITY FUNDS) Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται αρκετά εξειδικευμένα αμοιβαία κεφάλαια. Συγκεκριμένα, αυτή η κατηγορία περικλείει τις ακόλουθες υποκατηγορίες αμοιβαίων: Option-income funds Τα χαρτοφυλάκια αυτών των αμοιβαίων περιλαμβάνουν επενδύσεις σε options(δικαιώματα). Δηλαδή οι διαχειριστές των συγκεκριμένων χαρτοφυλακίων αγοράζουν /πωλούν δικαιώματα αγοράς ή και πώλησης μετοχών. Αρκετοί πιστεύουν ότι τα συγκεκριμένα αμοιβαία έχουν υψηλό κίνδυνο εξ αιτίας της συμπερίληψης options, στο χαρτοφυλάκιο τους. Η αλήθεια είναι όμως ότι τα συγκεκριμένα προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για τον περιορισμό του κινδύνου. Παραδείγματος χάρη, ο διαχειριστής ενός τέτοιου αμοιβαίου μπορεί αντί να αγοράσει μια συγκεκριμένη μετοχή σήμερα, να αγοράσει το δικαίωμα αγοράς της στο μέλλον σε συγκεκριμένη τιμή πληρώνοντας σήμερα γι αυτό το δικαίωμα(strike price).αν η τιμή της μετοχής μειωθεί σε επίπεδο που δεν συμφέρει το διαχειριστή, αυτός δεν ασκεί το δικαίωμα και η ζημιά του περιορίζεται μόνο κατά το ποσό που είχε διαθέσει για να αγοράσει το δικαίωμα, ενώ αν είχε αγοράσει τη μετοχή η ζημιά του θα ήταν πολύ μεγαλύτερη. Στη χώρα μας μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν option-income funds Χρηματιστηριακών δεικτών (Index Funds) Ένα Index Fund είναι ένα αμοιβαίο κεφάλαιο το οποίο αντιγράφει σε μεγάλο βαθμό τη διάρθρωση του χρηματιστηριακού δείκτη. Συγκροτείται δηλαδή από μετοχές εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών, οι οποίες 46

49 συγκροτούν το γενικό δείκτη της συγκεκριμένης χρηματιστηριακής αγοράς. Η βαρύτητα που έχει η διάρθρωση των συγκεκριμένων μετοχών στο αμοιβαίο κεφάλαιο, είναι σχεδόν ίδια με την βαρύτητα που έχουν οι μετοχές αυτές στο γενικό δείκτη. Άρα ο στόχος του συγκεκριμένου αμοιβαίου είναι να επιτυγχάνει τις αποδόσεις του γενικού δείκτη με τον οποίο είναι συνδεδεμένος. Εάν για παράδειγμα ο γενικός δείκτης αυξάνεται κατά 12% ετησίως, το αμοιβαίο κεφάλαιο θα πρέπει να επιτυγχάνει περίπου αντίστοιχη απόδοση. Από πλευράς τοποθετήσεων των κεφαλαίων, η συγκεκριμένη κατηγορία δε διαφέρει σε τίποτα από τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια. Ωστόσο, παρουσιάζεται ξεχωριστά διότι η επενδυτική φιλοσοφία των index funds είναι διαφορετική από αυτή των μετοχικών. Η διάρθρωση ενός μετοχικού αμοιβαίου γίνεται βάση των επιλογών των διαχειριστών του. Συνεπώς, αγοράζοντας μερίδια μετοχικών αμοιβαίων δεν επενδύουμε στη γενικότερη πορεία της αγοράς όπως γίνεται με τα index funds, αλλά στις συγκεκριμένες επιλογές των διαχειριστών. Τα index funds είναι σχεδιασμένα να ακολουθούν ένα συγκεκριμένο δείκτη χρηματιστηρίου και όχι να τον ξεπερνούν από πλευράς αποδόσεων. Εξαιτίας του γεγονότος ότι όλα τα αμοιβαία κεφάλαια έχουν έξοδα που τα επιβαρύνουν, οι αποδόσεις τους ενδέχεται να είναι μικρότερες από τις μεταβολές του δείκτη. Έχουν συνεπώς σχεδιαστεί προκειμένου να μπορεί ο μικρού και μεσαίου μεγέθους επενδυτής να επενδύει συνολικά στη χρηματιστηριακή αγορά χωρίς να χρειάζεται μεγάλα κεφάλαια. Επενδύει κανείς σε index funds όταν πιστεύει ότι η συγκεκριμένη χρηματιστηριακή αγορά θα έχει καλή απόδοση και παράλληλα θέλει να αποφύγει το άγχος της παρακολούθησης συγκεκριμένων μετοχών, ή όταν κάποιος δεν έχει τις γνώσεις να παρακολουθήσει συγκεκριμένες εταιρείες και μετοχές Fund-of funds Τα κεφάλαια του συγκεκριμένου αμοιβαίου επενδύονται σε μερίδια άλλων αμοιβαίων κεφαλαίων. Τέτοιου είδους αμοιβαία δημιουργούνται συνήθως από μεγάλες Α.Ε. διαχείρισης αμοιβαίων οι οποίες, εκτός των άλλων αμοιβαίων που διαθέτουν, δημιουργούν και ένα ή περισσότερα- αμοιβαία που περιλαμβάνουν μερίδια των υπολοίπων που περιλαμβάνονται στη διαχείριση τους. Η συνήθης δομή του χαρτοφυλακίου της συγκεκριμένης 47

50 κατηγορίας αμοιβαίων περιλαμβάνει κατά 60% με 70% μερίδια μετοχικών αμοιβαίων κεφαλαίων και κατά το υπόλοιπο 40% με 30% μερίδια αμοιβαίων ομολογιών και χρηματαγορών. Όπως γίνεται αντιληπτό η διαφοροποίηση που επιτυγχάνει το συγκεκριμένο αμοιβαίο είναι μεγαλύτερη από κάθε άλλο. Το πιο γνωστό παγκοσμίως fund-of-funds είναι το Vanguard STAR που ιδρύθηκε το 1985 και επενδύει σε έξι διαφορετικά ομολογιακά, διαθεσίμων και μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια. Στην χώρα μας δεν υπάρχουν ακόμα τέτοιου είδους αμοιβαία κεφάλαια. 50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΣΕ ΑΜΟΙΒΑΙΟ 4.1 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Η επένδυση σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων παρουσιάζει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα: Α) Ανταγωνιστικές αποδόσεις των επενδυόμενων κεφαλαίων Τα αμοιβαία κεφάλαια αποτελούν μέσο για την επίτευξη ικανοποιητικών αποδόσεων με την ταυτόχρονη πραγματοποίηση ευρύτερων οικονομικών στόχων. Από το πρόσφατο παρελθόν διαφαίνεται ότι εάν ο υποψήφιος μεριδιούχος ήταν διατεθειμένος να αναλάβει τους κινδύνους που ενέχει η τοποθέτηση κεφαλαίων σε μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, θα είχε ως αποτέλεσμα ικανοποιητικές πραγματικές αποδόσεις. Εάν, όμως, ο επενδυτής επιθυμεί να έχει τακτικές απολαβές από την επένδυση του, ώστε να μπορεί να ικανοποιήσει τις τρέχουσες ανάγκες του, μπορεί να πετύχει κάτι τέτοιοεπιτυγχάνοντας και πάλι ικανοποιητικές αποδόσεις- μέσα από την τοποθέτηση των χρημάτων του σε σταθερού εισοδήματος και μικτού τύπου αμοιβαία κεφάλαια. Οι αποδόσεις αυτές θα είναι ανταγωνιστικές των ομολόγων και των λοιπών παραδοσιακών τραπεζικών προϊόντων. 50 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, σελ. 48

51 Β) Επαγγελματική διαχείριση τω κεφαλαίων Η διαχείριση των χρημάτων του μεριδιούχου ενός αμοιβαίου κεφαλαίου, από ομάδες επαγγελματιών με μεγάλη εμπειρία και υψηλό επίπεδο γνώσεων, είναι ίσως το σημαντικότερο πλεονέκτημα που προσφέρουν τα αμοιβαία κεφάλαια, κυρίως για τα άτομα που δεν έχουν τις γνώσεις ή και το χρόνο να ασχοληθούν με την επένδυση των κεφαλαίων τους. Κάθε αμοιβαίο κεφάλαιο διαθέτει ένα διαχειριστή ή μια ολόκληρη ομάδα διαχειριστών και αναλυτών. Αυτοί έχουν ως κύρια αποστολή, όσα ο μεριδιούχος δεν έχει την ικανότητα, το χρόνο ή τη διάθεση να κάνει από μόνος του: την παρακολούθηση των αγορών, την ανάλυση των οικονομικών εξελίξεων, την έρευνα και ανάλυση εταιρειών, την αναζήτηση ευκαιριών στις αγορές ομολόγων και τη λήψη αποφάσεων για τις κινητές αξίες που θα αγοραστούν ή θα πουληθούν. Μέρος της δουλειάς των managers και των αναλυτών είναι η ανάλυση των χρηματοοικονομικών δεδομένων των επιχειρήσεων και των επιχειρηματικών κλάδων της οικονομίας, οι συναντήσεις με τα στελέχη των εισηγμένων στο Χ.Α.Α. εταιρειών, οι επαφές με άλλους αναλυτές χρηματαγορών και η παρακολούθηση σεμιναρίων με στόχο την πληρέστερη ενημέρωση τους για την πορεία και τις εξελίξεις της αγοράς. Σήμερα, η πλειοψηφία των στελεχών των αμοιβαίων κεφαλαίων στη χώρα μας, διαθέτουν ευρύ πεδίο γνώσεων. Παράλληλα, μέσω της εμπειρίας τους στην αγορά έχουν αποκτήσει επαρκείς γνώσεις αναφορικά με τις ιδιομορφίες που παρουσιάζουν τόσο η ελληνική όσο και οι ξένες αγορές. Γ) Δεν απαιτούνται μεγάλα κεφάλαια για επένδυση Ένα εύλογο ερώτημα του κάθε υποψηφίου επενδυτή αφορά το ποιο είναι το κατώτερο όρο χρημάτων που επιτρέπεται να επενδύσει σε αμοιβαία κεφάλαια. Σήμερα στην Ελλάδα, τα περισσότερα αμοιβαία κεφάλαια έχουν ως κατώτερο όριο τα 1000 με Το ποσό αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο από τα χρήματα που θα έπρεπε να διαθέσει ένα άτομο προκειμένου να αναλάβει την επένδυση τους κάποιος επενδυτικός σύμβουλος. Επιπλέον, ο συνεχώς αυξανόμενος ανταγωνισμός μεταξύ των αμοιβαίων κεφαλαίων οδηγεί στη συνεχή προσφορά νέων υπηρεσιών. Έτσι, παρέχεται η δυνατότητα στους επενδυτές να ακολουθούν προγράμματα συνεχούς επένδυσης. Σύμφωνα με αυτά τα προγράμματα, σε τακτά χρονικά διαστήματα οι επενδυτές συμφωνούν 49

52 να τοποθετούν ένα συγκεκριμένο ποσό χρημάτων ανάλογα με τις δυνατότητες τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν ισχύει ούτε το προηγούμενο ελάχιστο όριο επένδυσης των 1000 και δίνεται η δυνατότητα στους επενδυτές αποταμιευτές, ανάλογα με τους πόρους τους και τις ανάγκες τους να διαμορφώσουν το δικό τους ευέλικτο- πρόγραμμα επένδυσης. Δ) Ποικίλοι τρόποι αγοράς μεριδίων Ένα χαρακτηριστικό κάθε προϊόντος, που σε μεγάλο βαθμό καθορίζει την επιτυχία αυτού, είναι το δίκτυο διανομής του και γενικότερα- η ευκολία με την οποία μπορούν να το αποκτήσουν οι πελάτες. Ο βασικός αυτός κανόνας ισχύει και για τα επενδυτικά προϊόντα, άρα και για τα αμοιβαία κεφάλαια. Σε σύγκριση δε με άλλα μεμονωμένα επενδυτικά στοιχεία (μετοχές ομόλογα), σήμερα τα αμοιβαία κεφάλαια διαθέτουν ευρύτερο δίκτυο πώλησης. Η διάθεση των αμοιβαίων κεφαλαίων γίνεται μέσω των Α.Ε.Δ.Α.Κ., μέσω των τραπεζών και των υποκαταστημάτων τους (των οποίων η Α.Ε.Δ.Α.Κ. είναι η θυγατρική εταιρεία), καθώς και μέσω των ασφαλιστικών εταιριών, (ασφαλιστικών και χρηματοοικονομικών συμβούλων). Επομένως, ο υποψήφιος επενδυτής μπορεί ευκολότερα να αγοράσει μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων απ ότι για παράδειγμα μετοχές(όπου πρέπει να αποτανθεί σε κάποια από τις χρηματιστηριακές εταιρείες) ή ομόλογα (η διάθεση των οποίων γίνεται από συγκεκριμένες τράπεζες). Ωστόσο, θα πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά βήματα προς την κατεύθυνση της διευκόλυνσης του πελάτη. Πολλά από αυτά έχουν ήδη γίνει στο εξωτερικό ενώ άλλα βρίσκονται στα πρώτα τους βήματα σε παγκόσμιο επίπεδο. Κάτι που δεν εφαρμόζεται ακόμα στη χώρα μας- σε αντίθεση με τις Η.Π.Α. και κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες- είναι η διάθεση και εξαγορά μεριδίων τηλεφωνικώς. Επίσης, στα πρώτα στάδια, παγκοσμίως, βρίσκεται η διάθεση των μεριδίων των αμοιβαίων κεφαλαίων μέσω του δικτύου Internet. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που προέχει είναι η ύπαρξη ενός ισχυρού νομικού πλαισίου που θα εξασφαλίζει τον επενδυτή. 50

53 Ε) Λογικές προμήθειες και έξοδα Τα έξοδα που βαρύνουν κάθε αμοιβαίο κεφάλαιο, ποικίλουν τόσο μεταξύ των διαφόρων Α.Ε.Δ.Α.Κ., όσο και μεταξύ αμοιβαίων κεφαλαίων στην ίδια Α.Ε.Δ.Α.Κ. Ο έντονος ανταγωνισμός που υπάρχει τα τελευταία χρόνια στον κλάδο, έχει μειώσει σημαντικά τα επίπεδα προμηθειών. Σήμερα, τα ελληνικά αμοιβαία κεφάλαια χρεώνουν συγκριτικά με άλλα κράτη- χαμηλές προμήθειες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι προσφέρουν υπηρεσίες χαμηλότερης ποιότητας. Όμως, αυτό που πρέπει να κατανοήσει ο μεριδιούχος είναι ότι, κάθε έξοδο που υφίσταται, μειώνει την καθαρή απόδοση της επένδυσης του. Γι αυτό θα πρέπει να αποφεύγει τις πολύ συχνές αγορές και ρευστοποιήσεις μεριδίων. Άλλωστε τα αμοιβαία κεφάλαια δεν αποτελούν βραχυχρόνια μορφή επένδυσης αλλά μέσο-μακροχρόνια με επενδυτικό ορίζοντα τουλάχιστον συνήθως- ένα έτος. Στ) Μείωση του επενδυτικού κινδύνου μέσω της διασποράς των επενδύσεων Πρόκειται για την εφαρμογή της σαφής λαϊκής ρήσης Μην κρατάς ποτέ όλα τα αυγά στο ίδιο καλάθι. Το ρητό αυτό αποτελεί και την πεμπτουσία της επενδυτικής φιλοσοφίας των αμοιβαίων κεφαλαίων. Αυτό που οι διαχειριστές των αμοιβαίων κεφαλαίων κάνουν, είναι να επενδύουν τα χρήματα που τους εμπιστεύονται οι μεριδιούχοι σε διάφορες κινητές αξίες (μετοχές, ομόλογα, έντοκα κ.λπ.) επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο μεγάλη διασπορά. Δημιουργούν, δηλαδή, ένα χαρτοφυλάκιο επενδυτικών στοιχείων. Μέσα από την επένδυση σε διάφορα επενδυτικά στοιχεία ο επενδυτικός κίνδυνος που αντιμετωπίζει ο μεριδιούχος μειώνεται. Αυτό συμβαίνει, διότι η άσχημη για παράδειγμα πορεία ενός ή περισσότερων επενδυτικών στοιχείων (π.χ. Η μετοχή μιας εταιρείας που βρίσκεται στο χαρτοφυλάκιο ενός αμοιβαίου κεφαλαίου) θα αντισταθμιστεί από την θετική πορεία κάποιων άλλων επενδυτικών στοιχείων, που επίσης περιλαμβάνονται στο εν λόγω χαρτοφυλάκιο. Θα πρέπει να τονιστεί ότι από τα αμοιβαία κεφάλαια παρέχεται η δυνατότητα στο μεριδιούχο ακόμα και με ένα πολύ χαμηλό ποσό χρημάτων να γίνει συμμέτοχος σε χαρτοφυλάκιο με ικανοποιητική διασπορά. Διασπορά των επενδυόμενων κεφαλαίων επιτυγχάνεται από τα αμοιβαία κεφάλαια κάθε 51

54 τύπου, ακόμα και από αυτά των οποίων η ονομασία προδηλώνει μια πιο περιορισμένη διασπορά των επενδύσεων. Έτσι, ακόμα και σε ένα κλαδικό αναπτυξιακό αμοιβαίο κεφάλαιο, επιτυγχάνεται κάποια διαφοροποίηση. Σίγουρα, τα αμοιβαία κεφάλαια που τοποθετούν τα χρήματα των μεριδιούχων σε περισσότερους από ένα κλάδους επιτυγχάνουν καλύτερη διασπορά. Ωστόσο, και τα κλαδικά αμοιβαία, από τη στιγμή που επενδύουν σε ένα μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου, εξαλείφουν εν μέρει τον ειδικό κίνδυνο. Σαφώς, όμως, επηρεάζονται από την πορεία του κλάδου και το σημείο του κύκλου ζωής στο οποίο βρίσκεται αυτός. Ζ) Ευρύ πεδίο επενδυτικών επιλογών Ένα ακόμα βασικό πλεονέκτημα που προσφέρουν σήμερα τα αμοιβαία κεφάλαια είναι ότι, λόγω της πολύ μεγάλης ποικιλίας τους, μπορούν να καλύψουν μια αρκετά ευρεία ποικιλία επενδυτικών αναγκών. Κάθε υποψήφιος επενδυτής μπορεί σήμερα να διαλέξει κάποια από τα αμοιβαία κεφάλαια που υπάρχουν στην ελληνική αγορά ή από τα αμοιβαία κεφάλαια που διατίθενται σε ολόκληρο τον κόσμο και τα οποία έχουν διαφορετικούς στόχους και σκοπούς. Αν σε αυτό το ευρύ πεδίο επιλογών συνυπολογίσουμε και τη δυνατότητα των επενδυτών να δημιουργήσουν χαρτοφυλάκια αμοιβαίων κεφαλαίων, μπορεί να καταλάβει κανείς, ότι τα αμοιβαία σήμερα μπορούν να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες και ανάγκες του πιο απαιτητικού επενδυτή. Η) Δυνατότητα άμεσης ρευστοποίησης των μεριδίων Το γεγονός ότι ο επενδυτής δε δεσμεύει τα χρήματα του για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να ρευστοποιήσει τα μερίδια του, αποτελεί ένα σημαντικότατο πλεονέκτημα των αμοιβαίων κεφαλαίων. Βέβαια στην περίπτωση ρευστοποίησης καταβάλλεται προμήθεια εξαγοράς, αλλά αυτό είναι ένα κόστος που είναι γνωστό εκ των προτέρων. Θ) Εύκολη παρακολούθηση της επένδυσης Μια από τις βασικές απαιτήσεις των επενδυτών είναι να γνωρίζουν κάθε στιγμή την πορεία των επενδύσεων τους. Η παρακολούθηση της πορείας των 52

55 επενδύσεων σε αμοιβαία κεφάλαια είναι αρκετά απλή. Δεν απαιτούνται ειδικές γνώσεις ή ιδιαίτερη προσπάθεια. Η καθαρή αξία των μεριδίων δημοσιεύεται καθημερινά σε όλες τις πολιτικές ή οικονομικές εφημερίδες, αυξάνοντας έτσι τη διαφάνεια του θεσμού. Παράλληλα, οι Α.Ε.Δ.Α.Κ., αποστέλλουν, σε τακτά χρονικά διαστήματα, ειδικά ενημερωτικά δελτία, τα οποία είναι απλοποιημένα και εύκολα μπορούν να διαβασθούν. Επιπροσθέτως ειδικοί υπάλληλοι της κάθε Α.Ε.Δ.Α.Κ. είναι ή θα πρέπει να είναι- στη διάθεση των μεριδιούχων για περαιτέρω επεξηγήσεις. Ι) Είσπραξη ετησίου μερίσματος με δυνατότητα επανεπένδυσης Τα έσοδα των αμοιβαίων κεφαλαίων προέρχονται από τα μερίσματα των μετοχών που έχουν στο χαρτοφυλάκιο τους καθώς και από τους τόκους που πληρώνουν τα ομόλογα, έντοκα και τα λοιπά χρεόγραφα που εμπεριέχονται σε αυτό. Από τα έσοδα αυτά προκύπτει και η λεγόμενη μερισματική απόδοση των επενδύσεων. Εκτός των μερισμάτων και των τόκων, μια άλλη πηγή εσόδων των αμοιβαίων κεφαλαίων είναι η πώληση των μετοχών που έχουν στο χαρτοφυλάκιο τους. Όταν ένα αμοιβαίο πουλά μετοχές σε υψηλότερη τιμή από την τιμή κτήσης επιτυγχάνει κεφαλαιακά κέρδη. Από τα έσοδα αυτά η Α.Ε.Δ.Α.Κ. αποφασίζει κάθε χρόνο να διανέμει ένα ποσοστό ως μέρισμα. Το ποσοστό που θα διανείμει ως μέρισμα εξαρτάται από τη μερισματική πολιτική της εταιρείας, η οποία με τη σειρά της επηρεάζεται από μια σειρά παραγόντων, όπως οι στόχοι του αμοιβαίου κεφαλαίου, οι εκτιμήσεις της Α.Ε.Δ.Α.Κ. για την οικονομική κατάσταση και τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις, το ύψος της επιθυμητής ρευστότητας κ.α. Το μέρισμα που δίνεται αφαιρείται από το ενεργητικό προκειμένου να υπολογιστεί η καθαρή αξία του ενεργητικού και η καθαρή τιμή του μεριδίου. Οι μεριδιούχοι έχουν την επιλογή, είτε να εισπράξουν το μέρισμα είτε να το επανεπενδύσουν σε μερίδια του αμοιβαίου κεφαλαίου. Κ) Πλήρης διαφάνεια στις συναλλαγές και ασφάλεια από κινδύνους πτώχευσης Τα αμοιβαία κεφάλαια θεωρούνται από τις πλέον ασφαλείς επενδύσεις. Αυτό οφείλεται στη φύση του θεσμού, στην ολοκληρωμένη νομοθεσία που 53

56 διέπει τη λειτουργία του και στην ύπαρξη των μητρικών εταιρειών των Α.Ε.Δ.Α.Κ., οι οποίες εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία του και την απόλυτη φερεγγυότητα του. Το θεσμικό πλαίσιο καθορίζεται τόσο από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία όσο και από τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις της χώρας μας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει η Οδηγία 85/611/ΕΟΚ, EE L 375/ που καθορίζει την ελεύθερη κυκλοφορία των μεριδίων των Ο.Σ.Ε.Κ.Α. (Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων Και Αξιών), και η τροποποίηση αυτής με τη διάταξη SYN 453, EE C 59/ Το εθνικό πλαίσιο περιλαμβάνει το Ν.1969/91 και τη συμπλήρωση αυτού με το Προεδρικό Διάταγμα 433/93 που σκοπό είχε την εκτός των άλλων- συμμόρφωση με τι κοινοτικές οδηγίες. Λ) Ευέλικτοι τρόποι απόκτησης και χρησιμοποίησης των μεριδίων Οι υποψήφιοι επενδυτές μπορούν να αποκτήσουν μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων ακόμα και μέσω ανταλλαγής αξιόγραφων (χρεογράφων ή και μετοχών), εφόσον η Α.Ε.Δ.Α.Κ. αποδεχθεί κάτι τέτοιο. Επίσης, βάση της ισχύουσας νομοθεσίας οι μεριδιούχοι αμοιβαίων κεφαλαίων μπορούν να συνάψουν δάνεια με ενεχυρίαση τω μεριδίων τους ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Ο συνετός επενδυτής θα πρέπει να γνωρίζει ότι πάντα για κάθε επενδυτικό προϊόν που υπάρχει στην αγορά υπάρχουν μια σειρά από άλλα ανταγωνιστικά επενδυτικά προϊόντα τα οποία ενδέχεται να ικανοποιούν καλύτερα τις συγκεκριμένες ανάγκες του. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου τα αμοιβαία κεφάλαια δεν ενδείκνυται ως μορφή επένδυσης. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι ακόλουθες: 51 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, σελ. 52 Π.Α.Κιοχός - Γ.Δ.Παπανικολάου, 1997, 350 σελ. 54

57 Α) Άτομα πεπειραμένα στην επιλογή μετοχών και τη δημιουργία χαρτοφυλακίων Δεν μπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετά άτομα τα οποία διαθέτουν και τις γνώσεις και την εμπειρία που χρειάζονται, προκειμένου να δημιουργήσουν οι ίδιοι το δικό τους χαρτοφυλάκιο. Συνεπώς, δε χρειάζεται να αποταθούν σε κάποιο αμοιβαίο κεφάλαιο όπου ουσιαστικά αποκτούν μερίδια σε ένα χαρτοφυλάκιο που έχει δημιουργήσει κάποιος άλλος και επιπλέον- επιβαρύνονται με μια σειρά εξόδων. Σαφώς, πέρα από γνώσεις και εμπειρία θα πρέπει να υπάρχει και η απαραίτητη θέληση για ενασχόληση με τη συγκρότηση και παρακολούθηση ενός χαρτοφυλακίου, καθώς και ο απαραίτητος χρόνος για κάτι τέτοιο. Β) Επιθυμία επένδυσης μόνο σε ομόλογα Δεν είναι λίγα τα άτομα που στη σύγχρονη χρηματοοικονομική επιστήμη θα χαρακτηριζόταν ως risk avoiders, δηλαδή άτομα που αποστρέφονται τον κίνδυνο και δεν είναι διατεθειμένα να αναλάβουν κανέναν κίνδυνο, όποια και να είναι η ανταμοιβή (αναμενόμενη απόδοση). Τα άτομα αυτά τοποθετούν τα κεφάλαια τους αποκλειστικά σε ομόλογα, ομολογίες, έντοκα γραμμάτια του δημοσίου, τραπεζικούς λογαριασμούς κ.α. Δηλαδή, επενδύουν σε επενδυτικά προϊόντα που έχουν μια συγκεκριμένη γνωστή εκ των προτέρων χωρίς διακυμάνσεις- ονομαστική απόδοση και συνεπώς είναι απαλλαγμένη του επενδυτικού κινδύνου. Όπως γίνεται αντιληπτό, γι αυτά τα άτομα, τα αμοιβαία κεφάλαια δεν ενδείκνυται ως μορφή επένδυσης. Γ) Εξειδικευμένες οικονομικές ανάγκες Κάθε αμοιβαίο κεφάλαιο χαρακτηρίζεται από το σκοπό του και την επενδυτική πολιτική που ακολουθεί. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά προσδίδουν στο αμοιβαίο κεφάλαιο την ικανότητα να ικανοποιεί συγκεκριμένες χρηματοοικονομικές ανάγκες και επιθυμίες των μεριδιούχων. Άλλωστε η μεγάλη ποικιλία των αμοιβαίων κεφαλαίων οφείλεται στο ότι αναλόγως της σύνθεσης και του σκοπού τους- επιτυγχάνουν συγκεκριμένους επενδυτικούς στόχους. Δεν μπορούμε ωστόσο να αποκλείσουμε την περίπτωση ύπαρξης ατόμων που έχουν συγκεκριμένες εξειδικευμένες οικονομικές ανάγκες οι 55

58 οποίες δεν μπορούν να καλυφθούν από τα αμοιβαία κεφάλαια που κυκλοφορούν στην επενδυτική αγορά. Τέλος, οι υποψήφιοι επενδυτές σε αμοιβαία κεφάλαια θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη δύο βασικά θέματα: Πρώτον, τα αμοιβαία κεφάλαια παρά την πολύ καλή διαφοροποίηση και διασπορά του κινδύνου που επιτυγχάνουν, δε θα πρέπει να θεωρηθούν σε καμία περίπτωση ως επενδυτικά προϊόντα δίχως κίνδυνο και δεύτερον, αγοράζοντας μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων στην πράξη θέτουμε τα χρήματα μας στη διάθεση ειδικών στελεχών, οι οποίοι θα τα επενδύσουν με βάση τα δικά τους κριτήρια και αρχές. 53 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ 5.1 ΚΟΙΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Τα αμοιβαία κεφάλαια είναι μια έκφραση κοινής προσπάθειας πολλών ατόμων να αντιμετωπίσουν τους επενδυτικούς κινδύνους που τους περιβάλλουν. Η εξασφάλιση που επιτυγχάνουν συνίσταται στο γεγονός ότι οποιοσδήποτε κίνδυνος που εμφανίζεται, επιβαρύνει όλους και μάλιστα κατά το βαθμό συμμετοχής του καθενός στο κοινό κεφάλαιο. Με παρόμοιο όμως τρόπο κατανέμονται και τα οφέλη ανάλογα με το βαθμό συμμετοχής. 54 Ο κίνδυνος ορίζεται ως η διακύμανση που παρουσιάζουν οι αποδόσεις των αμοιβαίων κεφαλαίων. Οι παράγοντες που σε γενικές γραμμές επηρεάζουν τη μεταβλητότητα των αποδόσεων των αμοιβαίων κεφαλαίων είναι: Το είδος των κινητών αξιών που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο. Οι τιμές των μετοχών των μικρών εταιρειών παρουσιάζουν μεγαλύτερη μεταβλητότητα (διακύμανση) απ ότι οι τιμές των ομολόγων. Ο βαθμός διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου. Ένα χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει μόνο τρεις μετοχές θα παρουσιάζει μεγαλύτερη μεταβλητότητα από κάποιο άλλο που περιλαμβάνει πάνω από είκοσι. Επίσης, καθοριστικής σημασίας είναι και η συνδιακύμανση μεταξύ των 53 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, σελ. 54 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 35 σελ. 56

59 διαφόρων κινητών αξιών (μετοχών), δηλαδή εάν και σε ποιο βαθμό οι τιμές των αξιόγραφων μεταβάλλονται προς την ίδια κατεύθυνση. Όσο μεγαλύτερη είναι η συνδιακύμανση μεταξύ των κινητών αξιών που περιλαμβάνονται σε ένα αμοιβαίο, τόσο μεγαλύτερος θα είναι και ο κίνδυνος του συγκεκριμένου αμοιβαίου. Το βαθμό στον οποίο δανείζεται το αμοιβαίο κεφάλαιο. Ο δανεισμός για λογαριασμό του αμοιβαίου κεφαλαίου και η επένδυση των δανειζόμενων κεφαλαίων προκειμένου να επιτευχθεί χρηματοοικονομική μόχλευση προκαλεί μεγαλύτερη μεταβλητότητα στις αποδόσεις του αμοιβαίου. Προκειμένου να προσδιοριστεί ο κίνδυνος που παρουσιάζει ένα αμοιβαίο κεφάλαιο και γενικότερα ένα χαρτοφυλάκιο, έχουν προταθεί διάφοροι μέθοδοι μέτρησης. Αυτό που θα πρέπει όμως να θυμάται πάντα ο επενδυτής είναι ότι οι μέθοδοι βασίζονται σε ιστορικά στοιχεία και συνεπώς δεν εγγυώνται για το τι θα συμβεί στο μέλλον. Οι δύο βασικοί εκτιμητές του κινδύνου που παρουσιάζει ένα αμοιβαίο είναι: Συστηματικός Κίνδυνος (Beta): Εκφράζει τη διακύμανση της αξίας ενός αμοιβαίου σχετικά με το δείκτη που αντιπροσωπεύει τη χρηματιστηριακή αγορά, δηλαδή συγκεκριμένα για την χώρα μας, τα γενικό δείκτη του Χ.Α.Α. Μέση Απόκλιση Τετραγώνου (σ): Εκφράζει την απόκλιση όλων των δυνατών αποδόσεων από τη μέση απόδοση που παρουσιάζει το αμοιβαίο κεφάλαιο. Όσο μεγαλύτερη είναι η μέση απόκλιση τόσο μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος που παρουσιάζει το συγκεκριμένο αμοιβαίο Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, σελ. 57

60 5.2 Η ΣΧΕΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Α Π Ο Δ Ο Σ Η ΚΙΝΔΥΝΟΣ Η σχέση μεταξύ κινδύνου και απόδοσης φαίνεται στο παραπάνω διάγραμμα. Στον κίνδυνο μηδέν η απόδοση δεν είναι μηδέν, αλλά είναι πολύ μικρή. Δηλαδή, με μηδενικό επενδυτικό κίνδυνο, η αγορά μας δίνει μια επένδυση χαμηλής απόδοσης, όπως για παράδειγμα η τραπεζική κατάθεση. Όσο ο κίνδυνος μεγαλώνει, τόσο η απόδοση μεγαλώνει απότομα, σχεδόν εκθετικά. Μικρές διακυμάνσεις στον άξονα του κινδύνου, μας δίνουν μεγάλες διακυμάνσεις στον άξονα της απόδοσης. Εάν ο επενδυτής αποφασίσει να εγκαταλείψει την τραπεζική κατάθεση, αναλαμβάνοντας ένα μικρό κίνδυνο, τότε σίγουρα θα πολλαπλασιαστεί η απόδοση του. Εάν το διακινδυνεύσει ακόμα περισσότερο και επιλέξει τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, θα δει ότι η απόδοση θα αυξηθεί, το ίδιο όμως και ο κίνδυνος. Το διάγραμμα όμως δείχνει και κάτι άλλο, όταν ο κίνδυνος είναι πολύ υψηλός, η απόδοση δεν ακολουθεί. Παίρνει μια κλίση παράλληλη με τον άξονα του κινδύνου, που σημαίνει ότι όσο κίνδυνο και να αναλάβει κανείς από εδώ και πέρα, δεν πρόκειται να έχει επιπλέον απόδοση, τουλάχιστον με νόμιμο τρόπο. 56 Ο κίνδυνος ανέρχεται μονοτονικά από την κατηγορία των αμοιβαίων κεφαλαίων διαχείρισης διαθεσίμων στα σταθερού εισοδήματος, στα ομολογιών, στα μικτά και τέλος στα μετοχικά. Η αύξηση αυτή του κινδύνου ανά κατηγορία 56 Γιώργος Χαραμής, 1998, 23 σελ. 58

61 οφείλεται στο γεγονός ότι τα είδη των επενδύσεων που χρησιμοποιούνται κατ εξοχήν σε κάθε κατηγορία έχουν διαφορετικό εγγενή κίνδυνο με αποτέλεσμα να διαχέεται στο αμοιβαίο κεφάλαιο ανάλογα με τη στάθμιση που εφαρμόζεται και που χαρακτηρίζει κάθε κατηγορία. Έτσι η πλέον κινδυνοφόρα επένδυση αναμένεται να αποδώσει περισσότερα από την αμέσως λιγότερο κινδυνοφόρα επένδυση της οποίας η προσδοκώμενη απόδοση θα αποδώσει περισσότερα από την αμέσως λιγότερο κινδυνοφόρα επένδυση και ούτω καθεξής. Στο τέλος η επένδυση με τον ελάχιστο δυνατό κίνδυνο, όπως είναι τα Έντοκα Γραμμάτια Ελληνικού Δημοσίου θα έχει κάποια απόδοση η οποία θα είναι συνάρτηση του επιπέδου των επιτοκίων ΣΧΕΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ-ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ Κ Ι Ν Δ Υ Ν Ο Σ ΔΙΑΣΠΟΡΑ Ο μόνος τρόπος για να ελέγξει κανείς τον επενδυτικό κίνδυνο μιας επένδυσης, είναι η διασπορά. Η διασπορά είναι το λεγόμενο όχι όλα τα αυγά στο ίδιο καλάθι. Με τη διασπορά, δίνεται η δυνατότητα στον επενδυτή να επιλέξει πολλαπλές επενδυτικές λύσεις, διασπείροντας τα χρήματα του σε διάφορες μορφές επένδυσης, κρατώντας με τον τρόπο αυτό, τον κίνδυνο σε ελεγχόμενα επίπεδα. Όσο μεγαλώνει η διασπορά τόσο περιορίζεται ο κίνδυνος. Η καμπύλη είναι ασύμπτωτη ως προς τον άξονα της διασποράς και ως προς τον 57 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 200 σελ. 59

62 άξονα του κινδύνου. Αυτό σημαίνει ότι διασπορά μπορεί να υπάρξει σε άπειρη μορφή και έτσι να φτάσει ο κίνδυνος σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα. Όταν όμως η διασπορά μεγαλώσει πολύ, ο κίνδυνος θα γίνει πολύ μικρός, με αποτέλεσμα και η απόδοση να γίνει ελάχιστη. Αν λοιπόν, σε ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο γίνει πολύ μεγάλη διασπορά στις επιλογές, το αποτέλεσμα θα είναι η απόδοση να είναι πολύ περιορισμένη. Μια ικανοποιητική διασπορά, σημαίνει τρειςτέσσερις διαφορετικές επενδυτικές επιλογές για το κεφάλαιο του επενδυτή, έτσι ώστε να υπάρξει και μια ικανοποιητική απόδοση Ο ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΒΗΤΑ (COEFFICIENT BETA) Ο συνολικός κίνδυνος μιας μετοχής, δηλαδή η διακύμανση μιας μετοχής χωρίζεται: Α) στον συστηματικό κίνδυνο (systematic risk) Β) στον ειδικό κίνδυνο ή μη συστηματικό (specific risk) Ο συντελεστής βήτα μετρά το μέγεθος του συστηματικού κινδύνου που έχει κάθε αμοιβαίο κεφάλαιο. Ο συστηματικός κίνδυνος οφείλεται στις μεταβολές που υπόκειται η απόδοση ενός αμοιβαίου κεφαλαίου λόγω μεταβολών του γενικού δείκτη τιμών του Χ.Α.Α. Ο συστηματικός κίνδυνος οφείλεται σε παράγοντες όπως η φορολογία, ο πληθωρισμός, οι διεθνείς οικονομικές και πολιτικές κρίσεις που επηρεάζουν όλες τις μετοχές. Ο κίνδυνος αυτός δεν μπορεί να εξαλειφθεί και αναφέρεται και σαν κίνδυνος της αγοράς. Όταν σχηματίζεται ένα χαρτοφυλάκιο καλά διαφοροποιημένο ο συστηματικός κίνδυνος μπορεί να μειωθεί. Ως εκ τούτου είναι μικρότερος του συνολικού κινδύνου που έχει το αμοιβαίο κεφάλαιο, ο οποίος συμπεριλαμβάνει επίσης το μη συστηματικό κίνδυνο που οφείλεται σε γεγονότα και καταστάσεις που έχουν σχέση με συγκεκριμένα αξιόγραφα. Ο ειδικός κίνδυνος ή μη συστηματικός οφείλεται σε παράγοντες που επηρεάζουν ειδικά μια Α.Ε. και κατ επέκταση τη μετοχή της, όπως το καλό marketing, η ανάληψη ενός μεγάλου έργου, κάποια τεχνολογική καινοτομία. Ο ειδικός κίνδυνος μπορεί να εξαλειφθεί, γι αυτό όταν μιλάμε για 58 Γιώργος Χαραμής, 1998, 25 σελ. 60

63 αποτελεσματικά χαρτοφυλάκια, δεν ενδιαφερόμαστε γι αυτόν. Αυτό συμβαίνει γιατί δυσάρεστα γεγονότα για μια εταιρεία, της οποίας μετοχές περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο π.χ. ότι απέτυχε να ανακαλύψει ένα νέο προϊόν, αντισταθμίζονται από ευχάριστα γεγονότα για μια άλλη εταιρία, η οποία έχει κλείσει συμφωνία για να εξάγει τα προϊόντα της στο εξωτερικό. Βέβαια, σε ένα επαρκώς διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο αμοιβαίου κεφαλαίου, ο μη συστηματικός κίνδυνος κάθε αξιόγραφου τείνει να εκμηδενίζεται με αποτέλεσμα ο κίνδυνος του αμοιβαίου κεφαλαίου να αποτελείται από το συστηματικό κίνδυνο των αξιογράφων ανάλογα με τη στάθμιση που εφαρμόζεται για κάθε αξιόγραφο. Η προσδοκώμενη απόδοση μιας μετοχής συνδέεται γραμμικά με τον κίνδυνο μιας μετοχής. Αυτό είναι λογικό, γιατί ένας επενδυτής, για να προτιμήσει χρεόγραφα με κίνδυνο, θα πρέπει να περιμένει κάποια πρόσθετη απόδοση από αυτή των χρεογράφων χωρίς κίνδυνο. Αν π.χ. τα κρατικά ομόλογα έχουν απόδοση 10%, για να προτιμήσει μια μετοχή, θα πρέπει η προσδοκώμενη απόδοση της να είναι μεγαλύτερη από το 10%. Η επί πλέον απόδοση πάνω από την χωρίς κίνδυνο απόδοση μιας μετοχής προσδιορίζεται από το βήτα Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΒΗΤΑ Πέραν όμως από τη θεωρητική αντιμετώπιση, η σχέση απόδοσης και βήτα είναι ένα εμπειρικό θέμα. Είναι χρήσιμο για την κατάταξη των αμοιβαίων κεφαλαίων ανάλογα με τον κίνδυνο, να υπάρχει ένας βαθμός εκτίμησης για το βήτα που έχει κάθε αμοιβαίο κεφάλαιο. Αυτό θα επιτρέψει την εξαγωγή συμπερασμάτων για την επιθετικότητα ή αμυντικότητα της επενδυτικής πολιτικής που εφαρμόζει το αμοιβαίο κεφάλαιο. Ο κίνδυνος μιας μετοχής, εξαρτάται από το μέγεθος του συντελεστή βήτα. Ο συντελεστής β χωρίζει τις μετοχές σε επιθετικές και αμυντικές. Όταν οι τιμές του βήτα είναι μικρότερες της μονάδος, αυτό υποδηλώνει ότι ο κίνδυνος στις αποδόσεις είναι μικρότερος από τον κίνδυνο που εμφανίζουν οι αποδόσεις του Χ.Α.Α. και ότι το συγκεκριμένο αμοιβαίο κεφάλαιο ακολουθεί αμυντική 59 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, σελ. 61

64 επενδυτική πολιτική. Οι αμυντικές μετοχές περιέχουν λιγότερο κίνδυνο και οι αποδόσεις τους μεταβάλλονται πιο ήπια απ ότι η αγορά. Αντίθετα, όταν οι τιμές του βήτα είναι μεγαλύτερες της μονάδος υποδηλώνουν ότι το αμοιβαίο κεφάλαιο εφαρμόζει επιθετική πολιτική καθώς ο κίνδυνος των αποδόσεων του είναι μεγαλύτερος του κινδύνου που έχουν οι αποδόσεις του Χ.Α.Α. Οι επιθετικές μετοχές αποφέρουν μεγαλύτερες αποδόσεις σε μια ανοδική αγορά, αλλά έχουν και μεγαλύτερες ζημιές σε μια γενική πτώση του επιπέδου των τιμών. Στην κατηγορία των αμοιβαίων κεφαλαίων που δεν έχουν σημαντικά στατιστικό βήτα συγκαταλέγονται τα αμοιβαία κεφάλαια σταθερού εισοδήματος και διαχείρισης διαθεσίμων, ενώ τα αμοιβαία κεφάλαια των μικτών και μετοχικών, συγκαταλέγονται στα αμοιβαία κεφάλαια με στατιστικά σημαντικό βήτα. Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι το βήτα δείχνει την ευαισθησία της τιμής της μετοχής στις ανοδικές ή καθοδικές μεταβολές της χρηματιστηριακής αγοράς που εκφράζονται μέσω του Γενικού Δείκτη Τιμών των μετοχών. Επίσης, είναι δυνατό να υπολογιστεί και ο συντελεστής βήτα ενός χαρτοφυλακίου, το οποίο δείχνει την ευαισθησία του χαρτοφυλακίου σε κάθε μεταβολή του Γενικού Δείκτη. Το βήτα του χαρτοφυλακίου είναι ο σταθμικός μέσος των συντελεστών βήτα των επί μέρους μετοχών. Στην πράξη υπάρχουν προβλήματα στον τρόπο υπολογισμού του βήτα και συνεπώς στην αξιοπιστία του. Όταν μεταβάλλεται το αντικείμενο δραστηριότητας της εταιρείας ή ο τρόπος λειτουργίας της, αλλάζει και το βήτα της μετοχής της εταιρείας. Ο επενδυτής έχει στη διάθεση του το βήτα του παρελθόντος και υπολογίζει τον κίνδυνο της μετοχής βάσει αυτού ελπίζοντας ότι θα μείνει σταθερό, ενώ έπρεπε να προϋπολογίζει το μελλοντικό βήμα της μετοχής. Επίσης, επειδή το βήτα δεν είναι ο μόνος παράγοντας που επηρεάζει στην πραγματικότητα τον κίνδυνο της μετοχής, πολλές φορές υποεκτιμούνται ή υπερεκτιμούνται οι πραγματικοί παράγοντες, όταν εξετάζεται μόνο ο συντελεστής βήτα Ευμ. Βούλγαρη-Παπαγεωργίου, 2002, σελ. 62

65 5.6 ΘΕΩΡΙΑ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΟΥ MARKOWITZ - Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ To 1952 o Ηarry Markowitz δημοσίευσε μια εργασία που θεωρείται από όλους η βάση για τη Σύγχρονη Θεωρία του Χαρτοφυλακίου, δηλαδή ένας νέος τρόπος προσέγγισης των επενδύσεων. Ο Harry Markowitz κατέληξε στο συμπέρασμα μείωσης του κινδύνου του χαρτοφυλακίου χωρίς παράλληλη μείωση της απόδοσης στην περίπτωση που εντάσσονται αξιόγραφα ( ή ακόμη και χαρτοφυλάκια) που οι αποδόσεις τους δεν συσχετίζονται πλήρως. Μια συσχέτιση θετική αλλά όχι πλήρης επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στο χαρτοφυλάκιο, ενώ μια αρνητική αυτοσυσχέτιση των αποδόσεων μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σημαντική μείωση του κινδύνου του χαρτοφυλακίου. Η λογική εξήγηση αυτού του φαινομένου είναι, ότι τοποθετώντας μαζί επενδύσεις που οι αποδόσεις τους δεν σχετίζονται απόλυτα διαχρονικά μεταξύ τους, επιτυγχάνεται μείωση της μεταβλητότητας των αποδόσεων του συνόλου των επενδύσεων, καθώς η αποτυχία μιας ή και περισσοτέρων επενδύσεων αντισταθμίζεται, τουλάχιστον μερικώς, από την επιτυχία μιας ή και περισσοτέρων άλλων επενδύσεων. Η επωφελής αυτή μείωση του κινδύνου, που δεν έχει επιπτώσεις στην απόδοση του συνόλου των επενδύσεων, είναι γνωστή ως διαφοροποίηση του κινδύνου. 61 Σύμφωνα με τον Markowitz, ο μέσος επενδυτής προσπαθεί να μεγιστοποιήσει την προσδοκώμενη απόδοση αλλά και να ελαχιστοποιήσει την αβεβαιότητα, δηλαδή τον κίνδυνο. Ο κίνδυνος λιγοστεύει όσο αυξάνονται οι μετοχές που μετέχουν σ ένα χαρτοφυλάκιο. Η αρνητική απόδοση μιας μετοχής μπορεί να απαλειφθεί από την θετική απόδοση μιας άλλης. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της διαφοροποίησης. Η κατά Markowitz διαφοροποίηση δεν εννοείται σαν μια τοποθέτηση των χρημάτων του επενδυτή σε πολλές μετοχές, ώστε να μοιραστεί ο κίνδυνος. Αυτή είναι η απλοϊκή αντίληψη για διαφοροποίηση. Η διαφοροποίηση του Markowitz εννοεί ότι ένα χαρτοφυλάκιο δεν πρέπει να αποτελείται από μετοχές ενός κλάδου και μόνο, διότι αυτές έχουν θετική συσχέτιση μεταξύ τους. Δηλαδή αν αγοραστούν 20 μετοχές μόνο 61 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 247 σελ. 63

66 σιδηροδρομικών εταιριών, το χαρτοφυλάκιο εξαρτάται από την τύχη των σιδηροδρόμων. Ενώ αν επενδύσει κανείς σε 5 μετοχές σιδηροδρόμων, σε 2 τραπεζικές μετοχές, σε 3 μετοχές εταιρειών κοινής ωφέλειας κ.λ.π. ο κίνδυνος μειώνεται σημαντικά, διότι δεν υπάρχει αλληλεξάρτηση μεταξύ των μετοχών. 62 Το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ένας επενδυτής στη δημιουργία του υπερχαρτοφυλακίου είναι ο προσδιορισμός της σύνθεσης των αμοιβαίων κεφαλαίων. Για τη δημιουργία της σύνθεσης όμως απαιτούνται μια σειρά από αναγκαίες μεταβλητές όπως ο κίνδυνος και η αναμενόμενη απόδοση κάθε αμοιβαίου κεφαλαίου και ο συντελεστής συσχετισμού των αποδόσεων μεταξύ όλων των αμοιβαίων κεφαλαίων. Επίσης απαραίτητοι παράγοντες είναι ο κίνδυνος που είναι διατεθειμένος ο επενδυτής να αναλάβει καθώς και η απόδοση που μπορεί να προσδοκά. Το ανωτέρω πρόβλημα μπορεί να απλοποιηθεί όταν επιζητηθεί, ως βασική αρχή της αποστροφής του κινδύνου που χαρακτηρίζει τους επενδυτές, η ελαχιστοποίηση του κινδύνου για κάθε ένα επίπεδο απόδοσης. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της τεχνικής του προγραμματισμού δευτεροβάθμιας εξίσωσης (quadratic programming). Για κάθε επίπεδο απόδοσης και με τη χρησιμοποίηση των στοιχείων απόδοσης, κινδύνου και συντελεστή συσχετισμού, πραγματοποιούνται αλλεπάλληλοι συνδυασμοί των αμοιβαίων κεφαλαίων με διαφορετικό επιμερισμό της επένδυσης κάθε φορά. Η διαδικασία διακόπτεται όταν ανευρεθεί εκείνος ο συνδυασμός των αμοιβαίων κεφαλαίων που ελαχιστοποιεί την τυπική απόκλιση για το συγκεκριμένο επίπεδο απόδοσης. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται για κάθε επόμενο επίπεδο απόδοσης και ολοκληρώνεται όταν προσδιορισθούν όλες οι ελάχιστες τυπικές αποκλίσεις για κάθε επίπεδο που επιλέγεται. Τα ζεύγη κινδύνου και απόδοσης που προσδιορίζονται με την τεχνική της ελαχιστοποίησης του κινδύνου όταν συνδεθούν μεταξύ τους δημιουργούν το Σύνορο Βέλτιστων Επιλογών (ΣΒΕ). Το ΣΒΕ που έχει το σχήμα κυρτής καμπύλης αντιπροσωπεύει όλους τους αποτελεσματικούς συνδυασμούς κινδύνου και απόδοσης που μπορούν να δημιουργηθούν από τα υπάρχοντα αμοιβαία κεφάλαια Ευμ. Βούλγαρη-Παπαγεωργίου, 2002, σελ. 63 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, σελ. 64

67 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Η αποδοτικότητα των αμοιβαίων κεφαλαίων είναι το σημαντικότερο στοιχείο μέτρησης της ικανότητας τω διαχειριστών να επιλέγουν τις πλέον κατάλληλες επενδύσεις και να επιφέρουν τις απαιτούμενες αλλαγές στη σύνθεση του χαρτοφυλακίου ώστε οι όποιες μεταβολές στις αγορές να αντιμετωπίζονται άμεσα και με επιτυχία. Η επιτυχία αυτή συνοψίζεται σε μια χαρακτηριστική μεταβλητή: την απόδοση του αμοιβαίου κεφαλαίου. Η απόδοση αυτή είναι συγκρίσιμη με τις αποδόσεις των άλλων αμοιβαίων κεφαλαίων στην ίδια κατηγορία και οδηγεί σε μια σειρά κατάταξης που αποτελεί την έσχατη αξιολόγηση των διαχειριστών. Οι τρεις γνωστότεροι μέθοδοι αξιολόγησης της αποδοτικότητας των αμοιβαίων κεφαλαίων είναι ο δείκτης Treynor, ο δείκτης Sharpe και ο δείκτης Jensen. Όσο μεγαλύτεροι είναι οι δείκτες Sharpe και Treynor ενός αμοιβαίου κεφαλαίου σε σχέση με άλλα αμοιβαία, τόσο καλύτερη είναι η κατάταξη και αξιολόγηση του αμοιβαίου κεφαλαίου. Η αδυναμία των δεικτών αυτών έγκειται στο γεγονός ότι τα μεγέθη που χρησιμοποιούνται είναι μέσα μεγέθη, και η σύγκριση που γίνεται με το δείκτη του χρηματιστηρίου αλλά και μεταξύ τους στερείται της δυνατότητας στατιστικού ελέγχου. Αυτό το μειονέκτημα αντιμετωπίσθηκε αποτελεσματικά από τον Jensen. Ο Jensen ανέπτυξε την τεχνική αξιολόγησης της αποδοτικότητας ενός αμοιβαίου κεφαλαίου σε μια συγκεκριμένη περίοδο λαμβάνοντας υπόψη όχι μέσα μεγέθη αλλά ιστορικές παρατηρήσεις του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, όπως αυτό αντικατοπτρίζεται στα επιτόκια και στο δείκτη τιμών του χρηματιστηρίου Η ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Το θέμα της αποδοτικότητας των αμοιβαίων κεφαλαίων εξετάζεται στο επίπεδο όπου συγκρίνονται οι αποδόσεις των αμοιβαίων κεφαλαίων με αποδόσεις υπαρχόντων δεικτών λαμβάνοντας υπόψιν τον κίνδυνο που ενυπάρχει. Η σύγκριση αυτή επιτρέπει την κατάταξη των αμοιβαίων κεφαλαίων 64 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, σελ. 65

68 σε μια σειρά βαθμολογίας στην κατηγορία που ανήκουν. Το ερώτημα που τίθεται πέραν της αποδοτικότητας είναι εάν η κατάταξη τον ένα χρόνο μπορεί να αποτελέσει πρόβλεψη κατάταξης για τον επόμενο χρόνο. Δηλαδή, γίνεται προσπάθεια να διαπιστωθεί εάν η ετήσια κατάταξη στη βαθμολογία επαναλαμβάνεται και για τα επόμενα έτη. Η διερεύνηση αυτή δεν αποσκοπεί να μετρήσει την αποδοτικότητα αυτή καθαυτή αλλά κατά πόσο υπάρχει το φαινόμενο της επαναληπτικότητας. Η ανάλυση αυτού του φαινομένου βοηθά στην κατανόηση των ικανοτήτων που έχουν οι διαχειριστές να επαναλαμβάνουν τις επιτυχίες τους επιλέγοντας κατάλληλα αξιόγραφα στο χαρτοφυλάκιο και αναλαμβάνοντας τις ορθώς χρονικά θέσεις στην κεφαλαιαγορά. Γνωρίζοντας τον βαθμό επαναληπτικότητας, οι επενδυτές μπορούν να αποφασίσουν ευκολότερα εάν θα συνεχίσουν να διατηρούν τα μερίδια ενός αποτυχημένου αμοιβαίου κεφαλαίου ή να αγοράσουν περισσότερα από τα μερίδια ενός επιτυχημένου αμοιβαίου κεφαλαίου. Σε οποιαδήποτε περίπτωση η γνώση της επαναληπτικότητας θα ήταν χρήσιμη και για τους ίδιους τους διαχειριστές για να αναθεωρήσουν αποτυχημένες στρατηγικές και να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τις ήδη επιτυχημένες ΟΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ Η αποδοτικότητα που επιτυγχάνουν τα αμοιβαία κεφάλαια είναι ένα πρώτο στοιχείο που υποδηλώνει την ύπαρξη ικανότητας των διαχειριστών να εφαρμόσουν κατάλληλη επενδυτική πολιτική. Όμως, δεν θα πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι η καλή αποδοτικότητα σε ένα συγκεκριμένο έτος μπορεί να οφείλεται σε τυχαίους παράγοντες και εξελίξεις στην κεφαλαιαγορά και όχι στις όποιες ικανότητες διαθέτουν οι διαχειριστές. Για να διαπιστωθούν οι τυχόν ικανότητες που διαθέτουν οι διαχειριστές, θα πρέπει να υπάρχει χρονική συνέχεια και συνέπεια στην αποδοτικότητα. Έτσι, εάν ένα αμοιβαίο έχει επιτύχει καλή αποδοτικότητα το ένα έτος αναμένεται να συνεχίσει παρόμοια αποδοτικότητα και στο μέλλον. 65 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 143 σελ. 66

69 Αντίθετα, εάν ένα αμοιβαίο κεφάλαιο έχει καταλήξει σε κακή αποδοτικότητα το ένα έτος είτε για λόγους τυχαίους ή κακής επενδυτικής πολιτικής, θα πρέπει στα επόμενα έτη να αντιστρέψει την εικόνα του και να οδηγηθεί σε καλή αποδοτικότητα. Εάν δεν παρατηρηθεί παρόμοια συμπεριφορά στην αποδοτικότητα των αμοιβαίων κεφαλαίων είναι πολύ δύσκολο να υιοθετηθεί η άποψη για την ύπαρξη διαχειριστικών ικανοτήτων. Η ύπαρξη διαχειριστικών ικανοτήτων σε ορισμένους διαχειριστές εξ ορισμού είναι συνυφασμένη με την ύπαρξη επαναληπτικότητας στις σχετικές αποδόσεις των αμοιβαίων κεφαλαίων. Διαχειριστές με σημαντικές ικανότητες αναμένονται να επαναλαμβάνουν τις επιτυχίες τους. Ανάλογα, διαχειριστές με υποδεέστερες ικανότητες αναμένεται να επαναλαμβάνουν τις αποτυχίες τους. Βέβαια, σε μια ανταγωνιστική αγορά, οι συνεχείς αποτυχίες θα πρέπει να οδηγήσουν είτε σε διάλυση του αμοιβαίου κεφαλαίου ή και σε απόρριψη των ανίκανων διαχειριστών. Επίσης, σε μια ώριμη αγορά, η διαδικασία της μάθησης βοηθά τους άπειρους διαχειριστές να βελτιώνουν τις αποδόσεις τους δια μέσω του χρόνου ώστε η επαναληπτικότητα των κακών αποδόσεων να φθίνει. Όμως ο βαθμός ανταγωνισμού και ο τρόπος μέτρησης της αποδοτικότητας, υπό τη σχετική μορφή είναι πιθανόν να μην επιτρέψει τη διακοπή της επαναληπτικότητας στις κακές αποδόσεις. Η ικανότητα των διαχειριστών αποτυπώνεται στην αποδοτικότητα του αμοιβαίου κεφαλαίου άσχετα με ποιο τρόπο εκφράζεται στο πλαίσιο της εφαρμογής της επενδυτικής πολιτικής. Μπορεί όμως να διακριθεί σε δύο βασικές διαστάσεις: Ικανότητα επιλογής αξιόγραφων και ικανότητα επιλογής χρονικής τοποθέτησης. Η δυνατότητα διάκρισης μεταξύ των δύο ικανοτήτων επιτρέπει την αξιολόγηση των διαχειριστών με βάση τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Α) Ικανότητα Επιλογής Αξιογράφων Ένα από τα βασικά καθήκοντα των διαχειριστών είναι η επιλογή αξιόγραφων στο χαρτοφυλάκιο από ένα μεγάλο πληθυσμό αξιογράφων που προσφέρεται. Η ανεύρεση και η ένταξη στο χαρτοφυλάκιο αξιογράφων που είναι υποτιμημένα καθώς και η πώληση αξιογράφων του χαρτοφυλακίου που έχουν υπερτιμηθεί είναι δραστηριότητες που θα συνεισφέρουν στη 67

70 μεγιστοποίηση των αποδόσεων και χαρακτηρίζουν την ικανότητα επιλογής αξιογράφων των διαχειριστών. Έλλειψη αυτής της ικανότητας δεν θα επιτρέψει τη μεγιστοποίηση των αποδόσεων και μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αποδοτικότητα του αμοιβαίου κεφαλαίου εφόσον στα άλλα αμοιβαία κεφάλαια οι διαχειριστές έχουν ικανότητες επιλογής αξιογράφων. Β) Ικανότητα Επιλογής Χρονικής Τοποθέτησης Πέραν της ορθής επιλογής των αξιογράφων και διαρκούς αναθεώρησης του χαρτοφυλακίου, οι διαχειριστές αναμένεται να διαθέτουν την ικανότητα να τοποθετούνται χρονικά κατάλληλα στη αγορά. Για παράδειγμα, εάν ο γενικός δείκτης του χρηματιστηρίου παρουσιάζει σημαντική άνοδο, οι ικανοί διαχειριστές θα πρέπει να έχουν ήδη τοποθετηθεί, δηλαδή αγοράσει αξιόγραφα. Αντίθετα, εάν το χρηματιστήριο, σημειώνει σημαντική πτώση, οι ικανοί διαχειριστές θα έπρεπε να έχουν ήδη πωλήσει. Σε μια τέτοια περίπτωση θα έπρεπε να είχαν τοποθετήσει τα χρήματα τους σε ακίνδυνες επενδύσεις όπως είναι τα έντοκα γραμμάτια δημοσίου ή τα ομόλογα. Τα χρήματα αυτά παραμένουν σε ακίνδυνες και εύκολα ρευστοποιήσιμες μορφές επενδύσεων μέχρις ότου θεωρηθεί ότι η πτώση του χρηματιστηρίου έχει ολοκληρωθεί. Τότε τα χρήματα επανατοποθετούνται σε κινδυνοφόρα αξιόγραφα ανάλογα με την επιλογή των διαχειριστών. Οι επενδύσεις παραμένουν στο χρηματιστήριο έως ότου θεωρηθεί ότι η άνοδος του χρηματιστηρίου έχει ολοκληρωθεί. Στην περίπτωση αυτή ρευστοποιούνται οι επενδύσεις και τοποθετούνται σε ακίνδυνα αξιόγραφα μέχρις ότου ολοκληρωθεί η πτώση του χρηματιστηρίου, και ούτω καθεξής. Στην ανωτέρω περιγραφή η επιλογή των κατάλληλων αξιογράφων δεν είναι προϋπόθεση για την επιτυχία της στρατηγικής χρονικής τοποθέτησης. Με τη δημιουργία ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου, οι διαχειριστές επωφελούνται από τις μεταπτώσεις της χρηματιστηριακής αγοράς καταφεύγοντας σε ασφαλείς τοποθετήσεις σε περίπτωση πτώσης του χρηματιστηρίου και εγκαταλείποντας την ασφάλεια μιας μικρής απόδοσης για πολύ μεγαλύτερες αποδόσεις πριν την άνοδο του χρηματιστηρίου. Η τυχόν κατάλληλη επιλογή των αξιόγραφων στο χαρτοφυλάκιο θα μεγιστοποιούσε την απόδοση του αμοιβαίου κεφαλαίου ακόμη περισσότερο, όμως δεν θα την 68

71 αναιρούσε. Η επιλογή κατάλληλης χρονικής τοποθέτησης στην αγορά αποδίδει σημαντικά υψηλές αποδόσεις. Παρά την υψηλότατη απόδοση που μπορεί να επιφέρει, η εφαρμογή μιας απόλυτα επιτυχούς χρονικής τοποθέτησης στην αγορά δεν αναμένεται από κανένα διαχειριστή. Αντίθετα, αναμένεται μια μέση ικανότητα όπου οι διαχειριστές δεν θα καθυστερήσουν σε σχέση με την αγορά να αντιληφθούν την αλλαγή κλίματος στην κεφαλαιαγορά και να ενεργήσουν άμεσα ώστε το αμοιβαίο κεφάλαιο να μπορεί να μοιρασθεί κάποια από τα οφέλη που προκύπτουν. Η εύλογη αδυναμία των διαχειριστών να προβλέπουν απόλυτα τις κύριες αλλαγές της αγοράς είναι γενικό φαινόμενο. 66 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Τα αμοιβαία κεφάλαια, παρόλο που λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο, διαθέτουν διάφορα εργαλεία για να διαφοροποιούνται μεταξύ τους ώστε να προσελκύουν νέα επενδυτικά κεφάλαια. Μεταξύ των σημαντικότερων είναι: η επιλογή της κατηγορίας επένδυσης στην οποία εστιάζονται τα κόστη διάθεσης και εξαγοράς μεριδίου, το είδος της ασκούμενης διαχείρισης, οι κατηγορίες αμοιβαίων κεφαλαίων, η επενδυτική συμπεριφορά των διαχειριστών, οι υπηρεσίες και τα έξοδα προώθησης και τέλος η επιτυχία ή αποδοτικότητα των αμοιβαίων κεφαλαίων. Οι διαχειριστές έχουν ικανή ευελιξία να μεταβάλουν τις παραμέτρους ορισμένων από αυτά τα εργαλεία, προσπαθώντας να προσελκύσουν επενδυτές χωρίς να αποπέμψουν τους ήδη υπάρχοντες. Επειδή όμως υπάρχει κίνδυνος παραπλάνησης των επενδυτών, οι επιβλέπουσες αρχές περιορίζουν αυτή την ευελιξία. Όταν οι διαχειριστές έχουν εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες ελιγμού χωρίς επιτυχή αύξηση του ενεργητικού τους μπορεί να αναγκασθούν να επιλέξουν την τελευταία επιλογή αυτή της παύσης του αμοιβαίου κεφαλαίου. Η παύση ή το κλείσιμο του αμοιβαίου κεφαλαίου καταλήγει σε ρευστοποίηση των επενδύσεων με πληρωμή της αξίας του μεριδίου. Μπορεί όμως πιθανότατα να 66 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, σελ. 69

72 οδηγήσει σε συγχώνευση με κάποιο άλλο της ίδιας εταιρείας ΑΕΔΑΚ που είναι επιτυχές και ομοιάζει κατά το δυνατόν στην κατηγορία του αμοιβαίου κεφαλαίου που κλείνει. α) Κόστη διάθεσης και εξαγοράς μεριδίου Ένα σημαντικό εργαλείο διαφοροποίησης του ενός αμοιβαίου κεφαλαίου από ένα άλλο είναι το ποσοστό επί της καθαρής τιμής ενός μεριδίου που πρέπει να καταβάλει ο επενδυτής για να αποκτήσει το μερίδιο (κόστος διάθεσης), και το ποσοστό παρακράτησης επί της καθαρής τιμής του μεριδίου όταν το μερίδιο πωλείται στο αμοιβαίο κεφάλαιο. Υπάρχουν δύο βασικές απόψεις για τη χρησιμότητα αυτή των ποσοστών καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο τα χρησιμοποιούν οι διαχειριστές των αμοιβαίων κεφαλαίων. Ι) Αποτρεπτικός Μηχανισμός Ρευστοποίησης Μεριδίων Τα κόστη διάθεσης και εξαγοράς μεριδίων επιτρέπουν το διαχωρισμό των επενδυτών σε αυτούς με μεγάλη πιθανότητα να πωλήσουν τα μερίδια τους και σε αυτούς με μικρή πιθανότητα. Η ανάγκη διαχωρισμού αυτών των επενδυτών μεταξύ τους είναι διότι τα αμοιβαία κεφάλαια και οι εναπομένοντες μεριδιούχοι επιβαρύνονται με επί πλέον έξοδα από την εσπευσμένη ρευστοποίηση αξιογράφων που γίνεται για να εξασφαλισθούν τα απαραίτητα χρήματα για την εξαγορά των μεριδίων. Αυτά τα έξοδα περιλαμβάνουν κόστη συναλλαγής, διαχειριστικά έξοδα, μείωση της τιμής πώλησης σε μια ρηχή αγορά καθώς και απροσδόκητες κεφαλαιακές ζημιές και φόροι από κεφαλαιακά κέρδη. Τα έξοδα αυτά δεν θα υπήρχαν εάν είτε όλοι οι μεριδιούχοι επέλεγαν να διατηρήσουν τα μερίδια τους, είτε το αμοιβαίο κεφάλαιο διατηρούσε ένα μέρος του ενεργητικού σε μετρητά. ΙΙ) Είδος ασκούμενης διαχείρισης Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο διαφοροποιούνται τα αμοιβαία κεφάλαια μεταξύ τους είναι το είδος της διαχειριστικής πολιτικής που ακολουθούν. Η παθητική διαχείριση και η ενεργητική διαχείριση είναι οι δύο βασικές πολιτικές που υπάρχουν. 70

73 Α. Παθητική Διαχείριση (Passive Management) Παθητική είναι η διαχείριση ενός χαρτοφυλακίου όταν οι διαχειριστές δεν υποχρεώνονται να κάνουν αναθεωρήσεις του χαρτοφυλακίου με βάση τις δικές τους αναλύσεις και επιλογές. Το είδος της διαχείρισης αυτής υποθέτει ότι το χαρτοφυλάκιο δημιουργείται με συγκεκριμένους σκοπούς και κριτήρια και η ακολουθούμενη διαχείριση θα πρέπει να εξασφαλίσει τη συνέχιση των σκοπών αυτών. Β. Ενεργητική Διαχείριση Ενεργητική είναι η διαχείριση ενός χαρτοφυλακίου που επιδιώκει να νικήσει την αγορά, να επιτύχει δηλαδή αποδόσεις μεγαλύτερες από αυτές της αγοράς. Η αγορά συνήθως ορίζεται από ένα δείκτη που αντιπροσωπεύει κατά το μέγιστο την καρδιά της αγοράς, όπως ο Γενικός Δείκτης Τιμών των Μετοχών του Χ.Α.Α. Οι ενεργητικοί διαχειριστές χαρτοφυλακίου είναι υποχρεωμένοι να παίρνουν θέσεις στη αγορά και να προβαίνουν σε συνεχείς αναλύσεις ώστε είτε να αποφασίζουν να διατηρούν τις θέσεις αυτές ή να τις αναθεωρούν. Με άλλα λόγια, οι ενεργητικοί διαχειριστές πρέπει να αναλαμβάνουν συνεχώς νέες πρωτοβουλίες που στηρίζονται σε ένα μηχανισμό ανάλυσης και προωθούνται με βάση την κρίση που διαθέτουν κάθε στιγμή. Η προσπάθεια τους αυτή θα κριθεί από την ικανότητα που διαθέτουν να πετύχουν αποδόσεις μεγαλύτερες της αγοράς με κόστος που όμως δεν ξεπερνά τις επί πλέον αποδόσεις που δημιουργούν. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που οι λογικοί επενδυτές θα προτιμούσαν να επενδύσουν σε αμοιβαία κεφάλαια με ενεργητική διαχείριση από το να επενδύσουν σε αμοιβαία κεφάλαια με παθητική διαχείριση. ΙΙΙ) Κατηγορίες Αμοιβαίων Κεφαλαίων Ο πιο βασικός τρόπος με τον οποίο διαφοροποιούνται τα αμοιβαία κεφάλαια μεταξύ τους είναι η κατηγορία στην οποία επιλέγουν να ανήκουν. Στον βαθμό που οι κατηγορίες αυτές δεν είναι άπειρες και υπάρχει σαφής διαχωρισμός των επενδυτικών στόχων που είναι συνυφασμένοι με κάθε κατηγορία, τα αμοιβαία κεφάλαια μπορούν να προσελκύσουν τους επενδυτές εκείνους που τα χαρακτηριστικά τους εμπίπτουν στην κατηγορία αυτή. Ένα άλλο στοιχείο όμως που προσθέτει διαφοροποίηση του ενός αμοιβαίου κεφαλαίου από τα υπόλοιπα της ίδιας κατηγορίας είναι το στυλ 71

74 που ακολουθεί η διαχειριστική ομάδα όσον αφορά την επενδυτική στρατηγική. Και ενώ θα περίμενε κανείς τα διαφορετικά στυλ να μη διαφέρουν δραματικά μεταξύ των αμοιβαίων κεφαλαίων της ίδιας κατηγορίας, εν τούτοις αυτά μπορούν να είναι παρόμοια με τα επενδυτικά στυλ που ακολουθούνται σε άλλη κατηγορία. Και ενώ τα αμοιβαία κεφάλαια θα πρέπει να έχουν την ελευθερία να επιλέγουν την επενδυτική τους πολιτική, το στυλ που ακολουθούν θα πρέπει να σχετίζεται με την κατηγορία στην οποία ανήκουν με βάση τους επενδυτικούς στόχους. Στην περίπτωση που δεν εφαρμόζεται, δημιουργούνται προβλήματα όσον αφορά στην αξιολόγηση της αποδοτικότητας τους όταν αυτή γίνεται ανά κατηγορία και επομένως ανακριβής κατάταξη της απόδοσης των αμοιβαίων κεφαλαίων. IV) Η Επενδυτική Συμπεριφορά των Διαχειριστών Αμοιβαίων Κεφαλαίων Όπως σε κάθε επαγγελματικό περιβάλλον, έτσι και στα αμοιβαία κεφάλαια η διαχειριστική ομάδα έχει τη συνολική ευθύνη της εφαρμοζόμενης επενδυτικής πολιτικής. Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας ΑΕΔΑΚ, τον Γενικό Διευθυντή, τον Οικονομικό Διευθυντή και τον Υπεύθυνο του Marketing.Ο σημαντικότερος όλων βέβαια είναι ο Γενικός Διευθυντής και ο συντονιστικός ρόλος που αναπτύσσει στην ΑΕΔΑΚ καθώς και η ικανότητα του να εφαρμόζει την αποφασισμένη επενδυτική πολιτική κάνοντας χρήση των συμβούλων της Επενδυτικής Επιτροπής και του ταλέντου των χρηματοοικονομικών αναλυτών που διαθέτει η εταιρεία. Πολύ συχνά θα πρέπει να χρησιμοποιεί την κρίση του για αποφάσεις της στιγμής που δεν μπορούν να περιμένουν τη σύγκληση της Επενδυτικής Επιτροπής ή του Διοικητικού Συμβουλίου. Η συμπεριφορά που επιδεικνύει η διαχειριστική ομάδα σε λειτουργικά και στρατηγικά θέματα επένδυσης είναι καθοριστική της επιτυχίας του αμοιβαίου κεφαλαίου και κατά συνέπεια των μεριδιούχων. Για το λόγο αυτό λειτουργεί ως ένας τρόπος διαφοροποίησης του ενός αμοιβαίου κεφαλαίου από τα άλλα της ίδιας κατηγορίας. 72

75 α) Προσωπικές Ικανότητες Η συμπεριφορά αυτή πηγάζει πρώτον από τις προσωπικές ικανότητες του διαχειριστή να εφαρμόζει μια λογική επενδυτική πολιτική και να την προσαρμόζει στο συνεχές και εναλλασσόμενο επενδυτικό περιβάλλον. Η εμπειρία στη διαχείριση είναι σημαντικός παράγοντας που χαρακτηρίζει το στυλ του διαχειριστή και προσθέτει συνέπεια στην πολιτική. β) Η Αγορά των Διαχειριστών Ένας δεύτερος παράγοντας που κατευθύνει τη συμπεριφορά του διαχειριστή είναι η πειθαρχία που επιβάλλει έμμεσα η αγορά των διαχειριστών. Η αγορά των managers είναι μια δυναμική αγορά όπου αξιολογούνται όλοι οι διαχειριστές σύμφωνα με τις επιτυχίες τους και τη συνέπεια που επιδεικνύουν με τις πράξεις τους σε αυτά που υπόσχονται. Στην αγορά αυτή δεν υπάρχουν οφέλη για όσους επιδεικνύουν ευμετάβλητη συμπεριφορά. Μόνο προσωρινά βραχυπρόθεσμα οφέλη μπορεί να επιτύχουν νέοι και άγνωστοι διαχειριστές υποσχόμενοι άλλα και προσφέροντας διαφορετικά. Αντίθετα υπάρχουν πρόστιμα για μια τέτοια συμπεριφορά μακροπρόθεσμα υπό τη μορφή χαμηλότερων αμοιβών, δυσκολία ανεύρεσης εργασίας, δισταγμούς εκ μέρους της αγοράς ανάθεσης διαχειριστικής ευθύνης κ.λ.π. γ) Οικονομικά Κίνητρα και Συμπεριφορά Η αμοιβή των διαχειριστών συνήθως αποτελείται από ένα συγκεκριμένο μισθό και ένα ποσοστό στην καθαρή αξία του ενεργητικού των αμοιβαίων κεφαλαίων υπό διαχείριση. Επομένως, με μαθηματικό τρόπο η μεγιστοποίηση της αμοιβής των διαχειριστών θα οδηγήσει σε μεγιστοποίηση του καθαρού ενεργητικού και συνεπώς της καθαρής αξίας του μεριδίου. Αυτό εκ πρώτης όψεως φαίνεται να ισχύει από τη δομή του πακέτου αμοιβής. Όμως, στην πράξη είναι δυνατόν να μην ισχύει εάν οι πρακτικές που ακολουθούνται στον κλάδο των αμοιβαίων κεφαλαίων και η συμπεριφορά των επενδυτών ωθήσουν τους διαχειριστές σε μεταβολή του κινδύνου στον οποίο είναι εκτεθειμένο το αμοιβαίο κεφάλαιο ή στη μεταβολή του κόστους που πρέπει να καταβάλουν οι μεριδιούχοι. Οι Brown, Harlow και Starks (1996) ανέλυσαν τη συμπεριφορά 73

76 των διαχειριστών αμοιβαίων κεφαλαίων όπως αυτή επηρεάζεται από την τακτή παρουσίαση των αποτελεσμάτων των αμοιβαίων κεφαλαίων και την κατάταξη με βάση την αποδοτικότητα καθενός από αυτά. Λόγω της εξάρτησης του πιο σημαντικού μέρους της αμοιβής τους από το μέγεθος του καθαρού ενεργητικού στο τέλος του έτους, οι διαχειριστές κάνουν όλες τις απαραίτητες αλλαγές στα χαρτοφυλάκια τους ώστε να το επιτύχουν. Από άλλες έρευνες έχει διαπιστωθεί ότι τα αμοιβαία κεφάλαια που πετυχαίνουν τις καλύτερες αποδόσεις σε μια περίοδο, προσελκύουν τα μεγαλύτερα κεφάλαια μετέπειτα. Οι επενδυτές με άλλα λόγια αποδέχονται την απόδοση ως την ανώτερη μέτρηση της επιτυχίας ενός αμοιβαίου κεφαλαίου και κατευθύνουν τα χρήματα τους σε αυτά. Υπάρχει συνεπώς ισχυρή σύνδεση μεταξύ απόδοσης και μεγέθους ενεργητικού που με τη σειρά του επηρεάζει την αμοιβή των διαχειριστών. Όμως, η σχέση αυτή δεν είναι συμμετρική. Έτσι στην περίπτωση που τα αμοιβαία κεφάλαια πετύχουν τις χειρότερες αποδόσεις, η απώλεια του ενεργητικού δεν είναι το ίδιο σημαντική. Συμπερασματικά, η συμπεριφορά των διαχειριστών αμοιβαίων κεφαλαίων επηρεάζεται από την έμφαση που δίνεται στα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα. Οι διαχειριστές, προσπαθώντας να πετύχουν μέγιστες συνολικές αποδοχές, μεταβάλλουν την επενδυτική πολιτική τους βραχυπρόθεσμα χωρίς αναγκαστικά αυτό να σημαίνει ότι μεγιστοποιούν τα οφέλη των μεριδιούχων. Σύμφωνα, με τον Kritzman(1987) η μεταβολή των στόχων των διαχειριστών από μακροπρόθεσμους σε βραχυπρόθεσμους οφείλεται στη δομή που βασίζεται η αξιολόγηση των αμοιβαίων κεφαλαίων αλλά και στην προσοχή που δίνεται από τα μέσα πληροφόρησης. Το αποτέλεσμα από αυτή τη συμπεριφορά πολύ συχνά οδηγεί τους διαχειριστές να ακολουθούν στρατηγικές διαφορετικές από αυτές που αναμένονται στην κατηγορία που ανήκουν εφόσον δεν υπάρχουν κίνητρα για τους διαχειριστές να επιστρέψουν σε πολιτικές της κατηγορίας που ανήκει το αμοιβαίο κεφάλαιο Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, σελ. 74

77 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΝΟΣ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 8.1 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ (ΣΤΟΧΟΣ ΑΝΑΓΚΕΣ) Το καλύτερο σημείο για την έναρξη της διαδικασίας επιλογής του κατάλληλου αμοιβαίου κεφαλαίου είναι η εσωτερική αναζήτηση του ίδιου του επενδυτή. Βασικό σημείο στην όλη διαδικασία είναι ο καθορισμός από πλευράς του επενδυτή των οικονομικών και γενικότερης φύσεως- επιθυμιών του. Αν ο επενδυτής παραβλέψει αυτό το πολύ σημαντικό βήμα και επικεντρωθεί αποκλειστικά στο ποια είναι τα αμοιβαία με τις καλύτερες αποδόσεις, είναι αρκετά πιθανό να επιλέξει κάποιο του οποίου οι αποδόσεις δε θα τον ικανοποιούν διότι δεν ταιριάζουν με τις ανάγκες και τους στόχους του. Τρία είναι τα βασικά ερωτήματα-θέματα που θα πρέπει να απαντήσει ο υποψήφιος επενδυτής σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας επιλογής: 1.Ποιος είναι ο βασικός στόχος του υποψήφιου επενδυτή σταθερό εισόδημα, κεφαλαιακή αύξηση ή συνδυασμός των δύο αυτών στόχων. 2. Πόσο κίνδυνο είναι διατεθειμένος να αναλάβει και 3.Ποιος είναι ο επενδυτικός του ορίζοντας. 1. Στόχος ανάγκες του υποψήφιου επενδυτή Πρώτο μέλημα κάθε επενδυτή θα είναι να καθορίσει ποιος είναι ο βασικός του στόχος. Ο στόχος αυτός πηγάζει από τις συγκεκριμένες οικονομικές και γενικότερης φύσεως- ανάγκες που επιθυμεί να ικανοποιήσει. Εάν ο στόχος του είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αύξηση των επενδυόμενων κεφαλαίων, θα πρέπει να επενδύσει σε αμοιβαία που ως στόχο τους, έχουν την κεφαλαιακή αύξηση. Τέτοια αμοιβαία είναι ως επί το πλείστον εκείνες οι υποκατηγορίες των μετοχικών αμοιβαίων κεφαλαίων που στοχεύουν στην αύξηση της αξίας των επενδυόμενων κεφαλαίων (aggressive-growth, growth and small-company funds) Εάν ο επενδυτής αναμένει από τα κεφάλαια που θα επενδύσει να έχει κάποιο εισόδημα, τότε θα πρέπει να αναζητήσει αμοιβαία που του εξασφαλίζουν μια σταθερή ροή εισοδημάτων. Σε αυτή την περίπτωση έχει δύο 75

78 επιλογές. Η μία είναι να επενδύσει σε ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια τα οποία εξασφαλίζουν στους μεριδιούχους τους μια σχετικά σταθερή ροή χρημάτων μέσω των τόκων που εισπράττουν από τις επενδύσεις σε ομόλογα. Η δεύτερη επιλογή είναι να επενδύσει στα επονομαζόμενα total return funds. Πρόκειται για τα μικτά αμοιβαία κεφάλαια, καθώς και τις υποκατηγορίες growth-andincome και equity-income των μετοχικών αμοιβαίων κεφαλαίων, και ονομάζονται, έτσι διότι οι συνολικές τους αποδόσεις προκύπτουν τόσο από την αύξηση της αξίας του ενεργητικού τους όσο και από τα μερίσματα, τους τόκους και τα κέρδη από τις συναλλαγές που πραγματοποιούν. Φυσικά, υπάρχουν και τα αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων γι αυτούς που πρώτιστο μέλημα είναι η εξασφάλιση- της ονομαστικής αξίας- των επενδυόμενων κεφαλαίων, ενώ η ύπαρξη κάποιου εισοδήματος και αύξηση του κεφαλαίου έρχονται σε δεύτερη μοίρα. 2. «Πόσο» κίνδυνο είναι διατεθειμένος να αναλάβει ο επενδυτής Ο υποψήφιος μεριδιούχος θα πρέπει να αποφασίσει για το πόσο κίνδυνο θέλει να αναλάβει. Κάθε αμοιβαίο κεφάλαιο ενέχει ουσιαστικά και διαφορετικό κίνδυνο. Ο κίνδυνος ορίστηκε ως η διακύμανση που ενδέχεται να παρουσιάσουν οι αποδόσεις των διαφόρων αμοιβαίων. Συνεπώς ανάλογα με το πόσο ριψοκίνδυνος ή όχι είναι ένας επενδυτής, μπορεί να στρέψει το ενδιαφέρον του προς συγκεκριμένες κατηγορίες αμοιβαίων. Ο κίνδυνος που είναι διατεθειμένος να αναλάβει ένας επενδυτής είναι σε γενικές γραμμέςσυνάρτηση των ακόλουθων παραγόντων: Των τρεχουσών οικονομικών συνθηκών και των προσδοκιών του ατόμου αναφορικά με τη μελλοντική τους εξέλιξη. Του ύψους του εισοδήματος του και του μεγέθους της οικογένειας του. Της γενικότερης οικονομικής του κατάστασης. Της ηλικίας του. Αν ο υποψήφιος επενδυτής επιθυμεί όσο το δυνατόν υψηλότερες αποδόσεις τότε θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος να αποδεχτεί και λιγότερη ασφάλεια για τα κεφάλαια του (δηλαδή μεγαλύτερο κίνδυνο). Από την άλλη πλευρά, το τίμημα για την εξασφάλιση των κεφαλαίων του είναι χαμηλή 76

79 απόδοση αυτών. Υπάρχει δηλαδή ένα αντιστάθμισμα μεταξύ απόδοσης και ασφάλειας. Άρα ο υποψήφιος μεριδιούχος θα πρέπει να αποφασίσει ποιο είναι εκείνο το μίγμα απόδοσης- κινδύνου που εξυπηρετεί καλύτερα τις ανάγκες του. Τα αμοιβαία κεφάλαια ομολογιών και τα total return funds έχουν μικρότερο κίνδυνο απ ότι τα μετοχικά αμοιβαία που στοχεύουν συνήθως στην αύξηση της αξίας των επενδυόμενων κεφαλαίων. Ωστόσο, το τίμημα του μικρότερου κινδύνου που ενέχουν, είναι μικρότερες αναμενόμενες αποδόσεις. 3. Ποιος είναι ο χρονικός ορίζοντας του υποψήφιου επενδυτή Ένα ακόμα σημαντικό θέμα που θα πρέπει να αποσαφηνίσει ο κάθε επενδυτής είναι για πόσο χρονικό διάστημα σκοπεύει να επενδύσει τα χρήματα του. Η διάσταση του χρόνου είναι πολύ σημαντική για τον καθορισμό του είδους του αμοιβαίου κεφαλαίου που αρμόζει καλύτερα σε κάθε επενδυτή. Ιστορικά στοιχεία κυρίως του εξωτερικού- έχουν αποδείξει ότι σε μακροχρόνια διαστήματα(άνω των πέντε ετών) τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια επιτυγχάνουν καλύτερες αποδόσεις έναντι των άλλων κατηγοριών. Λόγω όμως του υψηλότερου κινδύνου που ενέχουν τα μετοχικά αμοιβαία, όταν ο χρονικός ορίζοντας της επένδυσης είναι βραχυπρόθεσμος ή μεσοπρόθεσμος δεν ενδείκνυται η συγκεκριμένη κατηγορία. Σε αυτές τις περιπτώσεις προτιμούνται τα αμοιβαία κεφάλαια με μικρότερη διακύμανση στις αποδόσεις τους ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΥ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ. Α) Κανόνα Πρώτος: Επιλογή είδους επένδυσης Προτού ακόμα επιλέξει το κατάλληλο αμοιβαίο κεφάλαιο, ο υποψήφιος επενδυτής θα πρέπει να αποφασίσει με ποιο τρόπο θα τοποθετήσει τα χρήματα του. Η πλέον κλασική τοποθέτηση που ανελλιπώς προσφέρεται είναι η κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό της μια τράπεζας, με δυνατότητα ανάληψης, απεριόριστη ή περιορισμένη για ένα προαποφασισμένο χρονικό διάστημα. Η άμεση πρόσβαση στις καταθέσεις αλλά και η ασφάλεια που αυτές συνεπάγονται είναι χαρακτηριστικά που λαμβάνονται υπόψιν από τα 68 Γεωργίου Καραθανάση-Γεωργίου Λυμπερόπουλου, 2002, σελ. 77

80 νοικοκυριά και τους επενδυτές. Γενικά, για την ομαλή λειτουργία ενός νοικοκυριού είναι απαραίτητη η ύπαρξη τραπεζικών καταθέσεων το μέγεθος των οποίων εξαρτάται από τη ρευστότητα που επιδιώκεται, τη συχνότητα και το μέγεθος εισροών-εκροών. Ένας εναλλακτικός τρόπος της τοποθέτησης καταθέσεων επί προθεσμία είναι η αγορά εντόκων γραμματίων δημοσίου ή ομολόγων. Το είδος αυτής της τοποθέτησης εξασφαλίζει πλήρως τον επενδυτή από τον πιστωτικό κίνδυνο, δεσμεύει όμως τη ρευστότητα καθώς οι τίτλοι αυτοί επί του παρόντος είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε μια ρηχή δευτερογενή αγορά. Επί πλέον τα ΕΓΕΔ προσφέρουν καλύτερες αποδόσεις από ό,τι οι καταθέσεις είτε διότι αυτές προσδιορίζονται διοικητικά μεγαλύτερες ώστε να επιτυγχάνεται ευκολότερα ο δανεισμός του Δημοσίου είτε διότι φορολογούνται κατά 1/3 χαμηλότερα σε σχέση με τις καταθέσεις. Ένα άλλο είδος τοποθέτησης είναι η αγορά μετοχών στο χρηματιστήριο. Η τοποθέτηση αυτή δεν είναι εναλλακτική των δύο προηγουμένων καθότι με την αγορά μετοχών εταιρειών δεν εξασφαλίζεται ο επενδυτής από τον πιστωτικό κίνδυνο ούτε από τον επενδυτικό κίνδυνο που είναι εγγενής στις επενδύσεις αυτές. Όμως εξασφαλίζεται ικανοποιητικός βαθμός ρευστότητας της επένδυσης στις περισσότερες περιπτώσεις. Εναλλακτικός τρόπος όλων των προηγουμένων τριών ειδών τοποθετήσεων είναι η αγορά μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων. Επενδύοντας στη συλλογική επένδυση των αμοιβαίων κεφαλαίων, ο επενδυτής εξασφαλίζει τη ρευστότητα στην επένδυση του ενώ ταυτόχρονα αναθέτει τη διαχείριση των χρημάτων του σε επαγγελματίες του είδους που έχουν ισχυρά κίνητρα να μεγιστοποιήσουν την απόδοση τους. Εάν μετά την αποταμίευση κάποιων χρημάτων σε τραπεζικούς λογαριασμούς και την απόκτηση τίτλων ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου υπάρχουν διαθέσιμα που δεν έχουν άμεση χρήση, τότε η τοποθέτηση τους σε αμοιβαία κεφάλαια επιβάλλεται ως πολιτική επίτευξης αποδόσεων τουλάχιστον όσων είναι επιτεύξιμες στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου. Και επειδή οι μετοχές αποτελούν σημαντικό τμήμα της αγοράς, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων που εξειδικεύονται στην κατηγορία αυτή θα πρέπει να αποκτηθούν. Γενικά, λόγω της επαγγελματικής διαχείρισης που εφαρμόζουν τα αμοιβαία κεφάλαια, οι αποδόσεις που επιτυγχάνουν κατά μέσον όρο είναι 78

81 μεγαλύτερες από αυτές που επιτυγχάνει ένας ατομικός επενδυτής στις τράπεζες ή στα ομόλογα. Ως εκ τούτου η τοποθέτηση σε αμοιβαία κεφάλαια καθίσταται φυσική πλέον επιλογή. Β) Κανόνας Δεύτερος: Επιλογή Επενδυτικού Κινδύνου Από τη στιγμή που ο επενδυτής αποφασίσει ένα μέρος των χρημάτων του να το τοποθετήσει σε αμοιβαία κεφάλαια γεννάται το ερώτημα σε ποια κατηγορία ή κατηγορίες θα πρέπει να επενδυθεί. Για ένα ολοκληρωμένο χαρτοφυλάκιο θα πρέπει ο μεριδιούχος να κατανείμει τα χρήματα του σε διάφορες κατηγορίες ώστε να επιτύχει ικανή διαφοροποίηση κινδύνου του κλάδου της αγοράς, του πιστωτικού και συναλλαγματικού κινδύνου. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει να επιτύχει μέσες αποδόσεις συγκρίσιμες με αυτές που προσφέρονται στην αγορά. Η ανωτέρω επενδυτική πολιτική συνιστάται στους επενδυτές που είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν υπολογίσιμους επενδυτικούς κινδύνους διοχετεύοντας ένα μέρος των χρημάτων τους σε κατηγορίες αμοιβαίων κεφαλαίων με αβέβαιη απόδοση. Οι αποδόσεις των επενδυτών αυτών δεν θα διαφέρουν από τους μέσους όρους των αποδόσεων των διαφόρων κατηγοριών. Οι αποδόσεις θα διαφέρουν στο βαθμό που η κατανομή των χρημάτων ήταν ιδιαίτερα διαφορετική. Έτσι για τους επενδυτές με ικανή αποστροφή στον κίνδυνο που το μέγιστο μέρος των χρημάτων κατανέμεται στα αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων και σταθερού εισοδήματος, η συνολική απόδοση του χαρτοφυλακίου θα τείνει να πλησιάζει αυτές των ανωτέρω δύο ειδών επενδύσεων. Αντίθετα, για τους επενδυτές που επιδεικνύουν μικρή αποστροφή στον κίνδυνο με αποτέλεσμα ένα μεγάλο τμήμα του χαρτοφυλακίου να κατανέμεται σε μικτά και μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, η συνολική απόδοση του χαρτοφυλακίου θα παρομοιάζει την απόδοση των επενδύσεων αυτών. Ι) Μέτρηση του Βαθμού Αποστροφής του Κινδύνου Ο βαθμός αποστροφής στον κίνδυνο δεν είναι μόνο συνάρτηση της ιδιοσυγκρασίας εκάστου ατόμου αλλά και της ηλικίας, του είδους επαγγέλματος που εξασκεί, της οικογενειακής κατάστασης στην οποία 79

82 ευρίσκεται, της εξοικείωσης του με τις επενδύσεις, του μεγέθους του πλούτου του κ.λ.π. Η ίδια η ιδιοσυγκρασία του ατόμου επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τους παράγοντες αυτούς. Η αξιολόγηση των ανωτέρω παραγόντων, λόγω της φύσης τους, δεν μπορεί να γίνει με απόλυτα αντικειμενικό και ποσοτικό τρόπο. Αντ αυτού επιχειρείται η ποιοτική μέτρηση που εξασφαλίζει κάποια βασική σχέση ιεράρχησης των παραγόντων και του βαθμού αποστροφής στον κίνδυνο. Πολλές ΑΕΔΑΚ στις ΗΠΑ προσφέρουν στους υποψήφιους επενδυτές ένα ερωτηματολόγιο το οποίο όταν συμπληρωθεί βαθμολογείται σύμφωνα με τη βαρύτητα που έχει κάθε απάντηση. Ανάλογα με το υπόδειγμα που χρησιμοποιείται για τη βαθμολόγηση κατατάσσεται ο επενδυτής σε συντηρητικό, μέτριο και επιθετικό με διάφορες διαβαθμίσεις. Σύμφωνα με την κατάταξη που λαμβάνει ο επενδυτής καλείται να επιλέξει αμοιβαία κεφάλαια αναλόγων κατηγοριών κινδύνου. ΙΙ) Επιλογή Βαθμού Επενδυτικού Κινδύνου Ο επενδυτής επιλέγει το βαθμό επενδυτικού κινδύνου που είναι διατεθειμένος να αναλάβει. Έτσι ο συντηρητικός επενδυτής θα επιλέξει τις κατηγορίες των αμοιβαίων κεφαλαίων διαχείρισης διαθεσίμων και σταθερού εισοδήματος, με πιθανή την απόκτηση μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων διαχείρισης διαθεσίμων ευρωπαϊκών και διεθνών αγορών για να προστατευθεί από τον υπάρχοντα συναλλαγματικό κίνδυνο. Ο μετριοπαθείς επενδυτής έχει μια σειρά από πολλές επιλογές που εκτείνονται από αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων και σταθερού εισοδήματος έως μικτά. Τέλος, ο επιθετικός επενδυτής έχει τις παραπάνω επιλογές αλλά τοποθετεί το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων του σε μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια αξίας και ανάπτυξης. Ενώ η διαφορά στο είδος των επιλογών μεταξύ του συντηρητικού επενδυτή και των άλλων δύο είναι μεγάλη, οι διαφορές στα είδη των επιλογών του μετριοπαθούς και επιθετικού είναι μικρές. Οι διαφορές μεταξύ τους έγκειται στον τρόπο με τον οποίο κατανέμονται τα χρήματα μεταξύ των κατηγοριών. 80

83 Γ) Κανόνας Τρίτος:Επιλογή Επενδυτικού Ορίζοντα Επενδυτικός ορίζοντας είναι ο χρόνος διάρκειας της επένδυσης που σκοπεύει να διατηρήσει ο επενδυτής. Έτσι εάν ο επενδυτής σκοπεύει την κατασκευή κατοικίας σε πέντε έτη οπότε και θα χρειασθεί να ρευστοποιήσει την επένδυση του, ο επενδυτικός του ορίζοντας είναι πενταετής. Ανάλογα υπολογίζεται και ο επενδυτικός ορίζοντας για μια επένδυση που προορίζεται να καλύψει την εκπαιδευτική δαπάνη για το πανεπιστήμιο ενός σημερινού πεντάχρονου. Από πλευράς επενδυτικής στρατηγικής είναι πολύ σημαντικό το είδος της επένδυσης να σχετίζεται με τον επενδυτικό ορίζοντα. Έτσι όταν ο επενδυτικός ορίζοντας είναι βραχύς, επιβάλλεται και το είδος επένδυσης να είναι βραχυπρόθεσμο (π.χ. αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων και σταθερού εισοδήματος). Για επενδυτικούς ορίζοντες μακράς διάρκειας προτείνονται κατηγορίες μακροπρόθεσμων επενδύσεων (π.χ. αμοιβαία κεφάλαια μικτά και μετοχικά).ένας βασικός λόγος που συνηγορεί στη ταύτιση του επενδυτικού ορίζοντα με τη διάρκεια της επένδυσης είναι η ρευστότητα. Δ) Κανόνας Τέταρτος: Επιλογή Κόστους Διάθεσης, Εξαγοράς και Εξόδων Το κόστος προμηθειών που επιβάλλει κάθε αμοιβαίο κεφάλαιο κατά τη διάθεση και εξαγορά των μεριδίων του είναι ένας σημαντικός παράγοντας προσδιορισμού της απόδοσης που επιτυγχάνει ο μεριδιούχος. Όσο μεγαλύτερο είναι ο κόστος αυτό τόσο μικρότερη η απόδοση του επενδυτή. Στην πράξη, κατά το χρόνο της επένδυσης το ποσοστό που χρεώνεται στον επενδυτή ως προμήθεια διάθεσης αποτελεί την αρνητική απόδοση με την οποία εκκινεί η επένδυση του. Έτσι το αμοιβαίο κεφάλαιο θα πρέπει να επιτύχει ικανή θετική απόδοση ώστε όχι μόνο να αντισταθμιστεί η αρνητική αρχική απόδοση αλλά και να επιτευχθεί ικανοποιητική θετική απόδοση. Εάν ο χρόνος που ο επενδυτής κρατήσει τα μερίδια αμοιβαίου κεφαλαίου είναι αρκετός, τότε η επίτευξη σημαντικής θετικής απόδοσης είναι συνήθως εφικτή. Εάν όμως ο χρόνος διάρκειας της επένδυσης σε αμοιβαίο κεφάλαιο είναι βραχύς, τότε είναι δυνατόν η επένδυση να μην έχει θετική συνολική απόδοση. Αυτό είναι ιδιαίτερα πιθανόν όταν εκτός του κόστους διάθεσης ληφθεί υπόψιν και το κόστος εξαγοράς που κατακρατείται κατά τη ρευστοποίηση των μεριδίων. 81

84 Επειδή το ύψος του κόστους προμηθειών σχετίζεται με την κατηγορία επένδυσης, ο επενδυτής που θα επιλέξει αυτή με το μικρότερο κόστος κατά πάσα πιθανότητα θα επιλέξει αυτή με το μικρότερο κίνδυνο. Είναι απαραίτητο, η προσπάθεια επιλογής ενός αμοιβαίου κεφαλαίου με μικρό κόστος προμηθειών να συνδυασθεί με τον επενδυτικό ορίζοντα του επενδυτή. Όσο πιο μικρός ο επενδυτικός ορίζοντας, τόσο περισσότερο επιβάλλεται η απόκτηση βραχυπρόθεσμων μορφών επένδυσης όπως τα αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων και εισοδήματος καθώς η αρνητική απόδοση είναι συνήθως μικρή και επομένως δημιουργούνται ικανές συνθήκες για μια θετική απόδοση. Αντίθετα, όσο πιο μακρύς είναι ο επενδυτικός ορίζοντας τόσο πιο μακροπρόθεσμες μορφές επενδύσεων αμοιβαίων κεφαλαίων μπορούν να αποκτηθούν. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ικανός χρόνος ώστε να απορροφηθεί η αρχική αρνητική απόδοση και να επιτευχθεί ικανοποιητική συνολική απόδοση. Εκτός από το κόστος διάθεσης και εξαγοράς σημαντικός παράγοντας είναι και το ύψος των εξόδων που πραγματοποιεί το αμοιβαίο κεφάλαιο. Ανάλογα με το είδος της διαχειριστικής πολιτικής που ακολουθεί η ΑΕΔΑΚ, τον τρόπο που επιμερίζει τα κόστη έρευνας και ανάλυσης των αγορών στα αμοιβαία κεφάλαια που διαχειρίζεται και το είδος και μέγεθος των αμοιβών των στελεχών, τα έξοδα ως ποσοστό των κερδών θα διαφέρουν από αμοιβαίο σε αμοιβαίο. Έτσι, μεταξύ δύο αμοιβαίων κεφαλαίων που έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά (π.χ. κόστη διάθεσης και εξαγοράς, επενδυτικοί σκοποί, ιστορικές αποδόσεις), το αμοιβαίο κεφάλαιο με τα μικρότερα ποσοστιαία έξοδα θα πρέπει να προτιμηθεί. Ε) Κανόνας Πέμπτος: Επιλογή με βάση την ιστορική αποδοτικότητα Έχοντας ακολουθήσει τους προηγούμενους κανόνες ο επενδυτής έχει αποκλείσει πολλά αμοιβαία κεφάλαια αλλά πιθανόν να απομένουν αρκετά ακόμη για να επιλέξει. Ένας τρόπος για καλύτερη επιλογή είναι η μελέτη των ιστορικών τους αποδόσεων και η επιλογή των αμοιβαίων με τις καλύτερες αποδόσεις. Για την επιλογή αμοιβαίων κεφαλαίων βραχυπρόθεσμων επενδύσεων η ύπαρξη 2 έως 3 ετών αποδόσεων είναι αρκετή για να προσδιορίσει τη χροιά της 82

85 διαφοροποίησης μεταξύ τους (εφόσον βέβαια υπάρχει). Για μετοχικά ή μικτά αμοιβαία κεφάλαια η σύγκριση απαιτεί την ύπαρξη αποδόσεων για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα 5 έως 6 ετών τουλάχιστον. Αυτό απορρέει από την ανάγκη διαπίστωσης διαχειριστικής ικανότητας τόσο σε περιόδους χρηματιστηριακής ανόδου όσο και σε περιόδους πτώσης. Δεν πρέπει να λησμονηθεί ότι ο πέμπτος και τελευταίος κανόνας επιλογής αμοιβαίων κεφαλαίων ενώ είναι πολύ αντικειμενικός, καθώς βασίζεται σε αποδόσεις υπολογισμένες από συγκεκριμένα ιστορικά στοιχεία τιμών, εν τούτοις η εφαρμογή του δεν είναι απλή και χωρίς αμφισβήτηση. 69 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. ΘΕΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 9.1 ΙΣΧΥΟΝΤΕΣ ΝΟΜΟΙ Η εισαγωγή του θεσμού των αμοιβαίων κεφαλαίων έγινε το 1970 με τη θέσπιση του Ν.Δ.608/70. Βάσει του νόμου τέθηκαν σε λειτουργία τα δύο πρώτα αμοιβαία κεφάλαια Ερμής Δυναμικό και Δήλος Μικτό. Καμπή όμως για το θεσμό των αμοιβαίων κεφαλαίων αποτέλεσε ο Νόμος 1969/1991 που αφορά και διέπει τη λειτουργία των αμοιβαίων κεφαλαίων και των εταιρειών επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Με το νόμο αυτό καταργήθηκε το Ν.Δ.608/70. Σύμφωνα με το νόμο αυτό, ελληνικό αμοιβαίο κεφάλαιο χαρακτηρίζεται αυτό του οποίου η έδρα και η κεντρική διοίκηση βρίσκεται στην Ελλάδα. Η άδεια για τη σύσταση ενός αμοιβαίου κεφαλαίου χορηγείται μόνον εφόσον η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εγκρίνει την ΑΕΔΑΚ, την εκλογή του θεματοφύλακα, και τον Κανονισμό του αμοιβαίου κεφαλαίου που υποβάλλει η ΑΕΔΑΚ. Για να εγκριθεί η ΑΕΔΑΚ απαιτείται να έχει ελάχιστο ύψος μετοχικού κεφαλαίου ίσο με 100 εκ ενώ το ελάχιστο αρχικό ποσό του ενεργητικού αμοιβαίου κεφαλαίου ορίζεται σε 400 εκ. Το ποσό αυτό πρέπει να καταβληθεί μέσα σε τρεις μήνες από τη χορήγηση αδείας συστάσεως του. Διαφορετικά η άδεια συστάσεως του αμοιβαίου κεφαλαίου ανακαλείται. Μέχρι η άδεια συστάσεως του αμοιβαίου κεφαλαίου να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και ο θεματοφύλακας βεβαιώσει τη συγκέντρωση 69 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, σελ. 83

86 των στοιχείων του ενεργητικού, το αμοιβαίο κεφάλαιο δεν μπορεί να διαθέσει μερίδια στο επενδυτικό κοινό ούτε να διαφημίζεται. Σύμφωνα με το νόμο, οι μεριδιούχοι δεν ευθύνονται για πράξεις και παραλείψεις της ΑΕΔΑΚ και του θεματοφύλακα. Αντίθετα, η ΑΕΔΑΚ και ο θεματοφύλακας έχουν ευθύνη στους μεριδιούχους για τυχόν αμέλεια στην άσκηση των καθηκόντων τους. Ο νόμος ορίζει την Επιτροπή της Κεφαλαιαγοράς ως το κατεξοχήν όργανο για τον έλεγχο και επιβολή προστίμων στη διοίκηση των ΑΕΔΑΚ και εν γένει την εύρυθμη λειτουργία του θεσμού με απώτερο σκοπό το συμφέρον των μεριδιούχων. Η Επιτροπή της Κεφαλαιαγοράς είναι επιφορτισμένη με την έκδοση κανονιστικών διατάξεων ώστε να ρυθμίζονται εκκρεμή θέματα ή ζητήματα που αναφύονται στην πορεία. Οι αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς αποτελούν τμήμα της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία των αμοιβαίων κεφαλαίων ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Το χαρτοφυλάκιο των αμοιβαίων κεφαλαίων μπορεί να αποτελείται από μια μεγάλη ποικιλία τίτλων σε διάφορες ποσοστώσεις που καθορίζονται από τον κανονισμό του Α.Κ. και εξασφαλίζουν τη διασπορά των επενδύσεων. Με τη διασπορά αυτή κατανέμεται ο επενδυτικός κίνδυνος με τέτοιο τρόπο, ώστε η ζημιά που θα προκληθεί από μια τοποθέτηση να εξισορροπηθεί από τα κέρδη των υπόλοιπων τοποθετήσεων. Για παράδειγμα, αν κάποιος επενδύσει τα χρήματα του στη μετοχή μιας μόνο επιχείρησης, τότε συνδέει το επενδεδυμένο κεφάλαιο του με τους κινδύνους της συγκεκριμένης εταιρίας. Αν όμως επενδύσει το κεφάλαιο του σε περισσότερες εταιρίες, ο επενδυτικός κίνδυνος συρρικνώνεται δραστικά, γιατί είναι πολύ απίθανο να εμφανιστούν σοβαρά προβλήματα σε όλες τις εταιρίες συγχρόνως. 71 Κατά την άσκηση της επενδυτικής τους πολιτικής τα αμοιβαία κεφάλαια υπόκεινται σε ορισμένα μέγιστα όρια επένδυσης σε κατηγορίες επενδύσεων 70 Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, 81 σελ. 71 Θεόδωρος Α. Κουτρούκης, 1995, 19 σελ. 84

87 αλλά και επιτρεπόμενα είδη επενδύσεων. Σύμφωνα με το άρθρο 32 του Νόμου 1969/1991 το ενεργητικό των αμοιβαίων κεφαλαίων δύναται να επενδυθεί σε μια σειρά από διαφορετικές επενδύσεις: Α) Κινητές Αξίες εισηγμένες στην κύρια ή την παράλληλη αγορά του Χρηματιστηρίου Αξιών ή που διαπραγματεύονται σε οργανωμένη αγορά τόσο κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τρίτης χώρας. Β) Τίτλους μεριδίων Α.Κ. Γ) Νεοεκδιδόμενες κινητές αξίες, που θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε Χρηματιστήριο ή άλλη ελεγχόμενη αγορά. Δ) Μετρητά, τραπεζικές καταθέσεις και πιστωτικούς τίτλους ανάλογης ρευστότητας. Με το ίδιο άρθρο απαγορεύεται στα αμοιβαία κεφάλαια να αποκτούν πολύτιμα μέταλλα ή τίτλους αυτών. Όμως επιτρέπεται η χρήση νέων χρηματοοικονομικών εργαλείων (π.χ. δικαιωμάτων, προθεσμιακών συμβολαίων, ανταλλαγών) για την αποτελεσματική διαχείριση του χαρτοφυλακίου και των επενδυτικών κινδύνων (π.χ. συναλλαγματικός κίνδυνος, κίνδυνος της αγοράς). Με τα άρθρα 33 και 34 του ιδίου νόμου ορίζονται τα ποσοστά του καθαρού ενεργητικού που μπορούν να επενδυθούν σε συγκεκριμένες επενδύσεις και εκδότες. Έτσι επιτρέπεται η επένδυση σε κινητές αξίες του ίδιου εκδότη έως το 10% του καθαρού ενεργητικού του αμοιβαίου κεφαλαίου κατά την ημέρα κτήσης. Όμως, οι επενδύσεις πάνω από 5% του αμοιβαίου κεφαλαίου σε κινητές αξίες εκδοτών δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 40% της συνολικής αξίας του αμοιβαίου κεφαλαίου. Στην περίπτωση όμως που εκδότης είναι ένα κράτος-μέλος ή οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή αυτοί εγγυώνται τη έκδοση, το ποσοστό επένδυσης επιτρέπεται να ανέλθει έως το 35%. Στην περίπτωση που εκδότης είναι ένα πιστωτικό ίδρυμα με έδρα την Ευρωπαϊκή Ένωση που υπόκειται σε ειδικό κρατικό έλεγχο και η έκδοση αφορά ομόλογα, το ποσοστό επένδυσης του καθαρού ενεργητικού του αμοιβαίου κεφαλαίου επιτρέπεται να ανέλθει έως το 25%. Ένα αμοιβαίο κεφάλαιο δεν επιτρέπεται να αποκτά μερίδια άλλων αμοιβαίων κεφαλαίων πέραν του 5% της καθαρής αξίας του ενεργητικού του. Η απαγόρευση αυτή ισχύει και για τα αμοιβαία κεφάλαια της ίδιας ΑΕΔΑΚ με τη 85

88 μόνη εξαίρεση όπου αφορούν εξειδικευμένες επενδύσεις σε συγκεκριμένο γεωγραφικό ή οικονομικό τομέα. Επίσης, δεν επιτρέπεται να αποκτά ποσοστό μεγαλύτερο του 10% των μετοχών ανώνυμης χρηματιστηριακής εταιρείας ή εταιρείας συμβούλων επενδύσεων ή τέλος της Ανώνυμης Εταιρείας Αποθετηρίων Τίτλων Περιορισμός όμως ισχύει και για την ΑΕΔΑΚ. Για το σύνολο των αμοιβαίων κεφαλαίων που διαχειρίζεται, κάθε ΑΕΔΑΚ δεν επιτρέπεται να επενδύει πάνω από το 10% σε μετοχές με δικαίωμα ψήφου ενός εκδότη. Αυτή η διάταξη αποσκοπεί στην αποφυγή συγκέντρωσης σημαντικού ποσοστού ελέγχου της διαχείρισης σε μια ΑΕΔΑΚ με συνέπεια την άσκηση σημαντικής επιρροής στη διαχείριση της εταιρείας Νικόλαος Μυλωνάς, 1999, σελ. 86

89 ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 10. ΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Παρά το γεγονός ότι τα πρώτα Αμοιβαία Κεφάλαια έκαναν την εμφάνισή τους στην Ελληνική αγορά στα τέλη του 1972, ο επενδυτικός αυτός θεσμός γνώρισε ουσιαστική ανάπτυξη κατά την δεκαετία του Η δεκαετία ξεκίνησε με μια μόνο κατηγορία Αμοιβαίων Κεφαλαίων, αυτή των Μικτών. Στη συνέχεια εντός του 1990 σχηματίστηκαν τα Μετοχικά και τα Ομολογιακά Αμοιβαία Κεφάλαια, ενώ το 1991 προστέθηκαν τα Διεθνή και τα Αμοιβαία Κεφάλαια Διαχειρίσεως Διαθεσίμων. Με την εμφάνιση των Ομολογιακών, αλλά κυρίως των Αμοιβαίων Κεφαλαίων Διαχειρίσεως Διαθεσίμων ξεκίνησε και η ποσοτική εξάπλωση των Στα τέλη της δεκαετίας, με την ενίσχυση του ρόλου του Ελληνικού χρηματιστηρίου, το ενδιαφέρον των επενδυτών στράφηκε και στην κατηγορία των Μετοχικών Σήμερα, η αγορά Αμοιβαίων Κεφαλαίων, βρίσκεται πλέον σε υψηλά επίπεδα τόσο από άποψη συνολικών υπό διαχείριση ενεργητικών, όσο και από πλευράς αριθμού διαφορετικών προϊόντων και εταιριών διαχείρισης. Συγκεκριμένα, το πρώτο εξάμηνο του 2004 το συνολικό ύψος των υπό διαχείριση ενεργητικών ξεπερνά τα 30 δισ. Ευρώ, ενώ συνολικά στην αγορά δραστηριοποιούνται 29 Α.Ε.Δ.Α.Κ και 262 Αμοιβαία Κεφάλαια όλων των κατηγοριών. 73 Η εξέλιξη των Ενεργητικών της Ελληνικής Αγοράς Αμοιβαίων Κεφαλαίων (εκ. Ευρώ) 73 Τα αμοιβαία κεφάλαια στην Ελλάδα, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, 87

90 Η διάρθρωση των Ενεργητικών της Ελληνικής Αγοράς Αμοιβαίων Κεφαλαίων (Στοιχεία 30/06/2004). 11. ΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ Εντυπωσιακή πορεία έχει διαγράψει ο επενδυτικός θεσμός των Αμοιβαίων Κεφαλαίων στις διεθνείς αγορές από την εμφάνισή του έως σήμερα, ενώ η ευρεία αποδοχή του από τους επενδυτές αποτελεί επιβεβαίωση των πλεονεκτημάτων που παρουσιάζει ως επενδυτική επιλογή. Ειδικότερα κατά τα τελευταία έτη, ο ρόλος του θεσμού ενισχύθηκε λόγω παραγόντων όπως οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης των ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών, οι πολιτικές απελευθέρωσης των αγορών και οι ιδιωτικοποιήσεις, εξελίξεις οι οποίες ενίσχυσαν σε σημαντικό βαθμό το ρόλο των κεφαλαιαγορών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος στις περισσότερες οικονομίες του πλανήτη. 88

91 11.1 Τα Αμοιβαία Κεφάλαια στις Η.Π.Α. Η υψηλή ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος των Η.Π.Α. καθώς και μια σειρά ιστορικών και οικονομικών παραγόντων (υψηλότατοι ρυθμοί ανάπτυξης, υψηλά εισοδήματα, χαμηλά επιτόκια, χαμηλός κρατικός προστατευτισμός, εξαιρετικά φορολογικά κίνητρα κ.ά.), ευνόησαν τη μεγάλη ανάπτυξη του θεσμού των Αμοιβαίων Κεφαλαίων κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί, καθώς στις 31/03/2004, στην αγορά των Η.Π.Α. δραστηριοποιούνταν πάνω από διαφορετικά Αμοιβαία Κεφάλαια, τα οποία καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα επενδυτικών επιλογών, ενώ το σύνολο των υπό διαχείριση ενεργητικών ξεπερνά τα 7,6 τρισ. δολάρια. Η διάρθρωση της αμερικανικής αγοράς Αμοιβαίων Κεφαλαίων κάνει έκδηλη και την προτίμηση των επενδυτών για τοποθετήσεις υψηλού ρίσκου, καθώς το 50% της αγοράς καλύπτουν τα Μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια, ενώ η αμέσως επόμενη κατηγορία, αυτή των Διαχειρίσεως Διαθεσίμων, καλύπτει μικρότερο ποσοστό (27% της αγοράς) Τα Αμοιβαία Κεφάλαια στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ο Θεσμός των Αμοιβαίων Κεφαλαίων είναι εξαιρετικά διαδεδομένος και στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), ωστόσο η αγορά διαφοροποιείται σημαντικά από τα αμερικανικά δεδομένα, τόσο ως προς τα μεγέθη, όσο και ως προς τη διάρθρωσή της. Παρά το γεγονός ότι τα Αμοιβαία Κεφάλαια τα οποία δραστηριοποιούνται στην αγορά ξεπερνούν τα , το ύψος των συνολικών ενεργητικών τους (3,9 τρισ. ευρώ) είναι σημαντικά μικρότερο από το αντίστοιχο των Η.Π.Α. Οι παραδοσιακά "προστατευτικές" οικονομίες των ευρωπαϊκών χωρών, και οι συγκρατημένοι ρυθμοί ανάπτυξης, αποτέλεσαν τις βασικές αιτίες, για τις οποίες οι Ευρωπαίοι επενδυτές εμφανίζονται περισσότερο "συντηρητικοί" σε σχέση με τους Αμερικανούς. Έτσι, το ποσοστό των Μετοχικών Αμοιβαίων Κεφαλαίων στην Ε.Ε., αν και υψηλό (35%), είναι μικρότερο από το αντίστοιχο των Η.Π.Α Τα αμοιβαία κεφάλαια στo Εξωτερικό, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, 89

92 Η Διάρθρωση των Ενεργητικών στις Η.Π.Α και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Στοιχεία 31/03/2004) Πηγές : F.E.F.S.I.- I.C.I. 12.ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Οι Α.Ε.Δ.Α.Κ που υπάρχουν σήμερα είναι οι εξής: AIG Α.Ε.Δ.Α.Κ. Ξενοφώντος Αθήνα Τηλ: Fax: info@alicoaig-mfunds.gr Url: Γενικός Διευθυντής: Αλέξανδρος Παππάς Διεύθυνση Επενδύσεων: Γεώργιος Καρτάλης Διεύθυνση Marketing: Αναστάσιος Τσομπανίδης ALICO Διαθεσίμων Εσωτερικού ALICO Ελληνικό Μικτό ALICO Μετοχικό Εξωτερικού ALICO Μετοχικό Εσωτερικού ALICO Μετοχικό Εσωτερικού FTSE 20 Index Fund ALICO Μετοχικό Μεσαίας & Μικρής Κεφαλαιοποίησης ALICO Μικτό Εξωτερικού ALICO Ομολογιών Εξωτερικού ALICO Ομολογιών Εξωτερικού Δολαριακό ALICO Ομολογιών Εσωτερικού 90

93 CitiFund Διαθεσίμων Εσωτερικού CitiFund Μετοχικό Εσωτερικού CitiFund Μικτό Εσωτερικού CitiFund Ομολογιών Εσωτερικού ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Μικτό Εξωτερικού ALLIANZ DRESDNER Α.Ε.Δ.Α.Κ. Ερμού Αθήνα Τηλ: Fax: aedak@allianz.gr Url: Γενικός Διευθυντής: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΝΤΟΥΛΑΣ Διεύθυνση Επενδύσεων: ALLIANZ DRESDNER ASSET MANAGEMENT ΑΕΠΕΥ Διεύθυνση Marketing: ΟΜΙΛΟΣ ALLIANZ ALLIANZ A/K WORLD EQUITY FUND Μετοχών Εξωτερικού ALLIANZ All Europe Μετοχών Εξωτερικού ALLIANZ Α/Κ MILLENNIUM EMEA Μετοχών Εξωτερικού ALLIANZ Α/Κ Βραχυπρόθεσμων Επενδύσεων Διαχειρίσεως Διαθεσίμων Εσωτερικού ALLIANZ Α/Κ Ομολογιών Εξωτερικού ALLIANZ Επιθετικής Στρατηγικής (Μετοχ. Εσωτ.) ALLIANZ Μετοχών Εσωτερικού ALLIANZ Μικτό Εσωτ. ALLIANZ Μικτό Εσωτ. (Unit Linked) ALLIANZ Ομολογιών Εσωτερικού ALPHA TRUST Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΞΕΝΙΑΣ ΚΗΦΙΣΙΑ Τηλ: Fax: info@alphatrust.gr Url: Διευθύνων Σύμβουλος: ΙΩΣΗΦ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗΣ ALPHA TRUST (Αναπτυξιακό Μετοχικό Εσωτ.) 91

94 ALPHA TRUST (Διαθεσίμων Εσωτ.) ALPHA TRUST (Εισοδήματος Ομολογιών Εσωτ.) ALPHA TRUST EUROSTAR (Μικτό Εσωτ.) ALPHA TRUST ΝΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (Μετοχικό Εσωτ.) ALPHA TRUST EMERGING EUROPE (Μετοχικό Εξωτερικού) ALPHA TRUST EUROPEAN Μετοχικό Εξωτερικού ALPHA TRUST STRATEGIC BOND FUND Ομολ. Εξωτερικού ALPHA TRUST U.S. GROWTH (Μετοχικό Εξωτ.) ΑLPHA TRUST DOLLAR BOND Ομολογιών Εξωτερικού ALPHA Α.Ε.Δ.Α.Κ. Πεσμαζόγλου Αθήναι Τηλ: /8 Fax: Url: Γενικός Διευθυντής: Αντώνιος Λαμπαδιάρης Διεύθυνση Επενδύσεων: Alpha Asset Management Διεύθυνση Marketing: Κωνσταντίνος Κουτεντάκης ALPHA A/K Διαχείρισης Διαθεσίμων Εσωτ. ALPHA A/K Μικτό Εξωτερικού ALPHA A/K Ομολογιακό Εσωτ. ALPHA Athens Index Fund Μετοχικό Εσωτερικού ALPHA Blue Chips A/K Μετοχικό Εσωτερικού ALPHA Call Διαθεσίμων Εσωτερικού ALPHA Euro Top 100 Index Fund Μετοχικό Εξωτερικού ALPHA Europe Μετοχικό Εξωτερικού ALPHA Global Μετοχικό Εξωτερικού ALPHA Healthcare Μετοχικό Εξωτερικού ALPHA S&P 100 Index Fund Μετοχικό Εξωτ. ALPHA US Μετοχικό Εξωτερικού ALPHA Α/Κ Τακτικού Εισοδήματος Ομολ. Διεθνές ALPHA Ασφαλιστικό Μικτό Εσωτερικού ALPHA Βραχυπρόθεσμων Τοποθετήσεων Α/Κ Διαθ. Εσωτ. ALPHA Δολλαρίου Ομολογιακό Εξωτ. ALPHA Επιθετικής Στρατηγικής Μετοχικό Εξωτερικού ALPHA Επιθετικής Στρατηγικής Μετοχικό Εσωτερικού ALPHA Ευρ/κών Εταιρικών Ομολόγων Ομολ.Εξωτερικού ALPHA Ευρ/κών Κρατικών Ομολόγων Ομολ. Εξωτερικού ALPHA Μετοχικό Εσωτερικού ALPHA Μικτό Α/Κ Εσωτερικού ALPHA Ομολογιακό Α/Κ Εξωτερικού 92

95 ALPHA Υψ.Απόδοσης & Κινδύνου Ομολογιακό Εξωτ. ALPHA Υψηλής Τεχνολογίας Μετοχικό Εξωτερικού ASPIS INTERNATIONAL Α.Ε.Δ.Α.Κ. Λέκκα Αθήνα Τηλ: Fax: Url: Διευθύνων Σύμβουλος: ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΔΗΣ Γενικός Διευθυντής: ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΔΗΣ Διεύθυνση Επενδύσεων: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΙΑΠΙΣΙΚΟΓΛΟΥ ABN-AMRO (Διαχειρίσεως Διαθεσίμων Εσωτ.) ABN-AMRO (Ελληνικό Αναπτυξιακό Μετοχών Εσωτ.) ABN-AMRO (Ομολογιών Εσωτ.) ABN AMRO Blue Chip (Μετοχικό Εσωτ.) ΑΣΠΙΣ Α/Κ (Διαχ. Διαθεσίμων Εσωτ.) ΑΣΠΙΣ Α/Κ (Ομολογιών Εσωτ) ΑΣΠΙΣ Α/Κ (Μετοχών Εσωτ.) ΑΣΠΙΣ Α/Κ (Ομολογιών Διεθνές) ΑΣΠΙΣ Α/Κ 21ος ΑΙΩΝ (Μετοχών Εσωτ.) ΑΣΠΙΣ Α/Κ Β. ΕΛΛΑΔΟΣ (Μετοχών Εσωτ.) EFG Α.Ε.Δ.Α.Κ. Σταδίου Αθήνα Τηλ: Fax: EFGAedak@eurobank.gr Url: Διευθύνων Σύμβουλος: ΑΡΗΣ ΞΕΝΟΦΟΣ Διεύθυνση Επενδύσεων: ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΑΣΚΑΣ Διεύθυνση Marketing: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΣΑΤΕΡΛΗ EUROBANK Bond Fund Ομολογιακό Εσωτερικού EUROBANK CLICK Α/Κ Διεθνές Μικτό EUROBANK DOLLAR PLUS Α/Κ Διαθεσίμων Διεθνές 93

96 EUROBANK DOUBLE CLICK Διεθνές Μικτό EUROBANK FORMULA II Μετοχικό Εξωτερικού EUROBANK FORMULA Μετοχικό Εξωτερικού EUROBANK Genesis Μετοχικό Εσωτερικού EUROBANK Global Top 50 Μετοχικό Εξωτερικού EUROBANK MIDCAP Private Sector 50 Index Fund Μετοχικό Εσωτ. EUROBANK US GROWTH Μετοχικό Εξωτερικού EUROBANK Value Mετοχικό Εσωτερικού EUROBANK Α/Κ Διεθνές Μικτό EUROBANK ΒΡΑΧΟΣ (Μικτό Εσωτ.) EUROBANK Βραχυπρ.Τοποθετ. Α/Κ Διαθεσίμων Εσωτερικού EUROBANK Διαθεσίμων Plus Εσωτερικού EUROBANK Διεθνών Εταιρικών Ομολόγων (Διεθνές Ομολογιακό) EUROBANK Δυναμικό Ευρωπαϊκό Μετοχικό Εξωτερικού EUROBANK ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ Ομολογιακό Εξωτ. EUROBANK ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΩΝ Μετοχικό Εσωτερικού Interamerican - F&C Α/Κ ΔΟΛΑΡΙΟΥ (USD) Ομολογιακό Διεθνές Interamerican - F&C Α/Κ ΕΥΡΩ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Ομολογιακό Διεθνές INTERAMERICAN Αναπτυσ. Εταιριών Μετοχ. Εσωτερικού Interamerican ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ Μετοχικό Εξωτερικού Interamerican ΕΥΡΩΠΗ Μετοχικό Εξωτερικού INTERAMERICAN DOUBLE CLICK Διεθνές Μικτό INTERAMERICAN Money Market Δολαρίου Διαθεσίμων Διεθνές INTERAMERICAN Money Market Ευρώ Διαθεσίμων Διεθνές Interamerican US Μετοχικό Εξωτερικού INTERAMERICAN Α/Κ Διαχειρίσεως Διαθεσίμων Εσωτ. INTERAMERICAN Δυναμικό Μετοχικό Εσωτ. INTERAMERICAN Ελληνικό Μικτό Εσωτερικού INTERAMERICAN Εταιρικών Ομολόγων Ομολογιακό Διεθνές INTERAMERICAN Μικτής Απόδοσης Ομολογιακό Εσωτερικού INTERAMERICAN Σταθερό Ομολογιακό Εσωτερικού INTERAMERICAΝ Ολυμπιονίκης Μετοχικό Εσωτερικού HSBC (ΕΛΛΑΣ) Α.Ε.Δ.Α.Κ. Βαλαωρίτου Αθήνα Τηλ: Fax: mhb@otenet.gr Url: Γενικός Διευθυντής: Ιωάννης Βεζανής Διεύθυνση Επενδύσεων: Πέτρος Καραμποϊκης 94

97 Διεύθυνση Marketing: Γεώργιος Ράμπιας HSBC Αναπτυξιακό (Μετοχών Εσωτ.) HSBC (Διαθεσίμων Εσωτ.) HSBC American Equity Μετοχικό Εξωτερικού HSBC Α/Κ TOP 20 Μετοχών Εσωτ. HSBC Αναδυομένων Αγορών (Μετοχικό Εξωτ.) HSBC Εισοδήματος (Ομολογιών Εσωτ.) HSBC Μεσαίας Κεφαλαιοποίησης Μετοχών Εσωτερικού HSBC Μικτό Εσωτερικού HSBC Ομολογιών Εξωτερικού Δολαρίου HSBC Πανευρωπαϊκό (Μετοχικό Εξωτ.) ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΕΔΑΚ Κοραή Αθήνα Τηλ: Fax: ingpiraeus@ingpamco.gr Url: Διευθύνων Σύμβουλος: ΜΠΑΜΠΛΕΚΟΣ ΗΡΑΚΛΗΣ Διεύθυνση Επενδύσεων: ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΕΠΕΥ ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ A/K Ομολόγων Εσωτερικού ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ Information Technology Fund Μετοχικό Εξωτ. ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α/Κ Emerging Markets Μετοχ. Εξωτ. ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α/Κ Global Μετοχικό Εξωτ. ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α/Κ MONEY MARKETS PLUS Δ.Δ.Εσ. ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α/Κ Διαχείρισης Διαθ. Εσ. ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α/Κ Δυναμικών Επιχειρήσεων Μετοχ. Εσωτ. ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α/Κ Μετοχικό Εσωτ. ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α/Κ Μικτό Εσωτ. ING ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α/Κ Ομολόγων Εξωτ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ Βραχυπρ. Τοποθετήσεων Εσωτ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ Διαχ. Διαθ. Εσωτ. - Χρηματαγορών INTERNATIONAL Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 7-9 & ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ ΜΑΡΟΥΣΙ, ΑΘΗΝΑ Τηλ: Fax: info@intermf.gr 95

98 Url: Διευθύνων Σύμβουλος: ΛΙΝΑΡΑΣ ΔΙΟΥΝΥΣΙΟΣ Γενικός Διευθυντής: ΛΙΝΑΡΑΣ ΔΙΟΥΝΥΣΙΟΣ Διεύθυνση Επενδύσεων: ΛΙΝΑΡΑΣ ΔΙΟΥΝΥΣΙΟΣ INTERNATIONAL (Αναπτυξιακό Εσωτ.) INTERNATIONAL (Διαχ. Διαθ. Εσωτ.) INTERNATIONAL (Μικτό Εσωτ.) INTERNATIONAL (Ομολογιακό Εσωτ.) INTERNATIONAL Δυναμικών Εταιρειών Μετοχικό Εσωτερικού INTERNATIONAL Επιλογής Μετοχικών Αξιών Μετοχικό Εσωτερικού INTERNATIONAL Μικτό Εξωτερικού INTERTRUST Α.Ε.Δ.Α.Κ. Λ. Συγγρού Καλλιθέα Τηλ: Fax: MARFIN Α.Ε.Δ.Α.Κ. Κηφισίας Μαρούσι Τηλ: Fax: info@marfinaedak.gr Url: Διευθύνων Σύμβουλος: Χρήστος Αλεξάκης Γενικός Διευθυντής: Σεραφείμ Κάρλος Διεύθυνση Επενδύσεων: Βασίλης Αντωνιάδης MARFIN Emerging Markets Διεθνές Μετοχικό MARFIN Euroland Διεθνές Μετοχικό MARFIN Global Διεθνές Μετοχικό MARFIN Greek Focus Μικτό Εσωτερικού MARFIN Income Ομολογιακό Διεθνές MARFIN International Focus Διεθνές Μικτό MARFIN Maximum Μετοχικό Εσωτερικού MARFIN Medium Μετοχικό Εσωτερικού MARFIN Premium Μετοχικό Εσωτερικού 96

99 MARFIN Smart Cash Διαχειρίσεως Διαθ. Εσωτερικού PROFUND Α.Ε.Δ.Α.Κ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑ Τηλ: Fax: Url: Διευθύνων Σύμβουλος: ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΔΑΜΑΝΑΚΗΣ Γενικός Διευθυντής: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΝΤΟΣ Διεύθυνση Επενδύσεων: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ PROBANK Διαχείρισης Διαθεσίμων Εσωτερικού PROBANK ΕΛΛΑΣ Μετοχικό Εσωτερικού PROBANK Ομολογιακό Εσωτερικού PROTON Α.Ε.Δ.Α.Κ. Λαγουμιτζή 22 & Χαρ. Τρικούπη ΚΑΛΛΙΘΕΑ-ΑΘΗΝΑ Τηλ: , Fax: Url: Διευθύνων Σύμβουλος: Σμυρλής Γεώργιος Διεύθυνση Επενδύσεων: Σμυρλής Γεώργιος PROTON A/K Μικτό Εσωτερικού, select UBS PROTON High Income A/K Ομολογιών Διεθνές PROTON Mega Trends A/K Μετοχικό Διεθνές, select UBS Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Αμερικής 9, Αθήνα Τηλ: Fax: Διευθύνων Σύμβουλος: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΤΣΟΥΛΑΣ 97

100 Γενικός Διευθυντής: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΤΣΟΥΛΑΣ Α/Κ Ασφαλιστικών Οργανισμών Εισοδήματος - Ομολ. Εσ. Α/Κ Ασφαλιστικών Οργανισμών Μικτό Εσωτερικού ΑΤΕ Α.Ε.Δ.Α.Κ. Φιλελλήνων 7 & Ξενοφώντος Αθήνα Τηλ: / 381 / 461 Fax: ateaedak@otenet.gr Url: Γενικός Διευθυντής: ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ Α/Κ ΑΤΕ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ Α/Κ ΑΤΕ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (Ομολογιών Εσωτ.) Α/Κ ΑΤΕ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ & ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ (Ομολογιών Εσωτ.) Α/Κ ΑΤΕ ΜΕΤΟΧΙΚΟ (ΜΕΣΑΙΑΣ & ΜΙΚΡΗΣ ΚΕΦΑΛ.) ΕΣΩΤ. Α/Κ ΑΤΕ ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ Α/Κ ΑΤΕ ΜΙΚΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΑΤΕ US ΜΕΤΟΧΙΚΟ Εξωτερικού ΑΤΕ ΜΙΚΤΟ Εξωτερικού ΑΤΕ ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ Εξωτερικού ΑΤΤΙΚΗ Α.Ε.Δ.Α.Κ. Π.Π.ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΑΘΗΝΑ Τηλ: Fax: info@attiki-aedak.gr Διευθύνων Σύμβουλος: ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΗΣ Γενικός Διευθυντής: ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ (Μετοχικό Εσωτ.) ΑΤΤΙΚΗΣ (Μικτό Εσωτ.) ΑΤΤΙΚΗΣ Διαχείρισης Διαθ. Εσωτ. ΑΤΤΙΚΗΣ Ομολογιών Εσωτερικού ΓΕΝΙΚΗ Α.Ε.Δ.Α.Κ. 98

101 Ξενίας Κηφισιά Τηλ: , Fax: , info@genaedak.gr Url: Διευθύνουσα Σύμβουλος: ΜΑΓΓΥ ΒΛΑΧΟΧΡΗΣΤΟΥ A/K GENIKI Διαθεσίμων Εσωτερικού A/K GENIKI EURO Ομολογιών Εξωτερικού A/K GENIKI EUROSTOCKS Μετοχικό Εξωτερικού A/K GENIKI GLOBAL STOCKS Μετοχικό Εξωτερικού A/K GENIKI Αναπτυσσομένων Εταιριών Μετοχικό Εσωτερικού A/K GENIKI Αποταμιευτικό Μικτό Εσωτερικού A/K GENIKI Επιλεγμένων Αξιών Μετοχικό Εσωτερικού A/K GENIKI Ομολογιών Εσωτερικού ΔΙΕΘΝΙΚΗ Α.Ε.Δ.Α.Κ. Αμαλίας Αθήνα Τηλ: Fax: delos@diethniki.nbg.gr Url: Γενικός Διευθυντής: ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Διεύθυνση Marketing: ΣΟΦΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΔΗΛΟΣ Small Cap (Μετοχικό Εσωτ.) ΔΗΛΟΣ (Blue Chips Μετοχικό Εσωτ.) ΔΗΛΟΣ (Διαχείρισης Διαθεσίμων Εσωτ.) ΔΗΛΟΣ (Διεθνές Μετοχικό Εξωτ.) ΔΗΛΟΣ (Εισοδήματος Ομολ. Εσωτ.) ΔΗΛΟΣ (Ευρωπαϊκό Μετοχικό Εξωτ.) ΔΗΛΟΣ (Μικτό Εσωτ.) ΔΗΛΟΣ Eurobond (Ομολογιακό Εξωτ.) ΔΗΛΟΣ MONEY PLUS Διαχ.Διαθεσίμων Διεθνές ΔΗΛΟΣ Top-30 (Μετοχικό Εσωτερικού) ΔΗΛΟΣ USD Bond (Ομολογιακό Εξωτερικού) 99

102 ΔΗΛΟΣ Εισοδήματος Διεθνές Ομολογιακό Διεθνές ΔΗΛΟΣ Επικουρικής Σύνταξης-Μικτό Εσωτ. ΔΗΛΟΣ Εταιρικών Ομολόγων Ομολογιακό Εξωτερικού ΔΗΛΟΣ ΠΕΤ ΟΤΕ Μικτό Διεθνές ΔΗΛΟΣ Πληροφ.&Τεχνολ. (Hi-Tech) (Μετοχικό Εσωτ.) ΔΗΛΟΣ Στρατηγικών Τοποθετήσεων Μικτό Διεθνές ΔΗΛΟΣ Συλλογικό (Μικτό Εσωτερικού) ΔΗΛΟΣ Τραπεζικών Ομολόγων Ομολογιακό Εξωτερικού ΔΗΛΟΣ Υποδομής & Κατασκευών (Μετοχικό Εσωτ.) ΔΗΛΟΣ Χρηματοοικονομικών Εταιριών (Financial) (Μετοχικό Εσωτ.) ΕΓΝΑΤΙΑ Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΔΡΑΓΑΤΣΑΝΙΟΥ Αθήνα Τηλ: Fax: mutualfunds@egnatiabank.gr Url: Γενικός Διευθυντής: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΑΪΝΑΣ Διεύθυνση Επενδύσεων: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΟΥΛΑΚΗΣ Εγνατία ΑΘΗΝΑ Δυναμικό (Μετοχών Εσωτ.) Εγνατία ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ευρωπαϊκών Χωρών Διεθνές Μετοχικό Εγνατία ΘΗΣΕΑΣ FTSE ASE 20 (Μετοχών Εσωτ.) Εγνατία ΚΝΩΣΣΟΣ (Διαθεσίμων Εσωτ.) Εγνατία ΜΥΚΗΝΑΙ (Ομολογιών Εσωτ.) Εγνατία ΟΛΥΜΠΙΑ (Αναπτυξιακό Μετοχών Εσωτ.) Εγνατία ΦΑΙΣΤΟΣ Μικτό Εσωτερικού ΕΛΛΗΝΙΚΗ TRUST Α.Ε.Δ.Α.Κ. Σέκερη ΑΘΗΝΑ Τηλ: Fax: aedak@hellenicbank.gr Url: Διευθύνων Σύμβουλος: Κάβουρας Νικόλαος Διεύθυνση Επενδύσεων: ΕΛΛΗΝΙΚΗ TRUST Α.Ε.Π.Ε.Υ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ TRUST Golden Athina Μικτό Εσωτερικού ΕΛΛΗΝΙΚΗ TRUST Διαχείρισης Διαθεσίμων Εξωτερικού 100

103 ΕΛΛΗΝΙΚΗ TRUST Κυπριακό Μετοχικό Εξωτερικού ΕΛΛΗΝΙΚΗ TRUST Κυπριακό Μικτό Εξωτερικού ΕΛΛΗΝΙΚΗ TRUST Μετοχικό Εξωτερικού ΕΛΛΗΝΙΚΗ TRUST Μετοχικό Εσωτερικού ΕΛΛΗΝΙΚΗ TRUST Μικτό Εξωτερικού ΕΡΜΗΣ Α.Ε.Δ.Α.Κ. Πανεπιστημίου Αθήνα Τηλ: Fax: / Url: Γενικός Διευθυντής: ΣΠΑΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΣ Διεύθυνση Επενδύσεων: ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΠΑΥΛΙΟΓΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Διεύθυνση Marketing: ΤΣΑΙΔΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ METROLIFE ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ Μετοχικό Εσωτ. METROLIFE ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Ομολογιών Εσωτ. ΕΡΜΗΣ U.S. Technology Μετοχών Εξωτερικού ΕΡΜΗΣ Διαχ. Διαθεσίμων Εσωτερικού ΕΡΜΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟ Μετοχών Εσωτερικού ΕΡΜΗΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Ομολογιών Εσωτ. ΕΡΜΗΣ Ευρωπαϊκό Μετοχών Εξωτερικού ΕΡΜΗΣ Μικτό Εσωτ. ΕΡΜΗΣ Πρωτοπόρος Μετοχικό Εσωτ. ΙΟΝΙΚΗ ΖΩΗΣ Ομολογιακό Εσωτερικού ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Α.Ε.Δ.Α.Κ. Κηφισίας Χαλάνδρι Τηλ: Fax: amoibaia@europisti.gr Διευθύνων Σύμβουλος: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΛΑΧΑΚΗΣ Γενικός Διευθυντής: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΛΑΧΑΚΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ BOND (Ομολογιακό Εξωτ.) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ (Αναπτυξιακό Μετοχικό Εσωτ.) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ (Διαχείρισης Διαθ. Εσωτ.) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ (Εισοδήματος Ομολογιακό Εσωτ.) 101

104 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ BALANCED (Διεθνές Μικτό) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ EUROBOND (Ομολογιακό Εσ.-Unit Linked) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ EUROINVEST (Μικτό Εσωτ.-Unit Linked) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ GROWTH (Διεθνές Μετοχικό) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Αναπτυσ. Επιχ. (Μετοχ.Εσωτ.) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Νέα Οικονομία (Μετοχικό Εσωτ.) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Ολυμπιακή Φλόγα (Μετοχικό Εσωτ.) ΚΥΠΡΟΥ Α.Ε.Δ.Α.Κ. Λ. Αλεξάνδρας Αθήνα Τηλ: (+) Fax: (+) Url: Γενικός Διευθυντής: ΤΑΛΑΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Διεύθυνση Επενδύσεων: ΚΑΝΕΛΗΣ ΒΥΡΩΝ Διεύθυνση Marketing: ΤΖΑΜΟΥΡΑΝΙ ΚΕΛΛΥ ΚΥΠΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟ Διαχ. Διαθ. Εσωτ. ΚΥΠΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ Μετοχικό Εσωτ. ΚΥΠΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟ Μετοχικό Εσωτ. ΚΥΠΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟ Μικτό Εσωτ. ΚΥΠΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟ Ομολογιακό Εσωτ. ΛΑΪΚΗ Α.Ε.Δ.Α.Κ Βουλής Αθήνα Τηλ: Fax: laikiaedak@laiki.com Url: Γενική Διευθύντρια: ΡΟΒΟΛΗ ΕΙΡΗΝΗ Διεύθυνση Επενδύσεων: ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΛΑΪΚΗ Διαθεσίμων Εσωτ. ΛΑΪΚΗ Μετοχικό Εσωτ. ΛΑΪΚΗ Εισοδήματος Ομολογιών Εσωτ. ΛΑΪΚΗ Επιλεγμένων Αξιών Μετοχικό Εσωτ. Π&Κ Α.Ε.Δ.Α.Κ. Μιχαλακοπούλου Αθήνα Τηλ:

105 Fax: Διευθύνων Σύμβουλος: ΚΙΜΩΝ ΒΟΛΙΚΑΣ Γενικός Διευθυντής: ΚΙΜΩΝ ΒΟΛΙΚΑΣ Διεύθυνση Επενδύσεων: ΚΙΜΩΝ ΒΟΛΙΚΑΣ NovaBank America US A/K Μετοχικό Εξωτερικού NOVABANK Blue Chips Μετοχικό Εσωτερικού NOVABANK Eurozone Α/Κ Μετοχικό Εξωτερικού NovaBank Fund of Funds Α/Κ Μικτό Εσωτερικού NOVABANK Mid Cap Α/Κ Μετοχικό Εσωτερικού NOVABANK Value Plus Α/Κ Ομολόγων Εσωτερικού NOVABANK Value Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων Εσωτ. NovaBank Βραχυπροθέσμων Τοποθετήσεων Διαχ.Διαθ. Εσωτερικού Π&Κ FTSE-20 Index Fund Μετοχικό Εσωτερικού Π&Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων Εσωτ. Π&Κ Μετοχικό Εσωτερικού Π&Κ Ομολογιών Εσωτερικού Τ.Τ. ΕΛΤΑ Α.Ε.Δ.Α.Κ. Πανεπιστημίου Αθήνα Τηλ: Fax: Διευθύνων Σύμβουλος: Σπύρος Κρητικόπουλος Διεύθυνση Επενδύσεων: Νίκος Παρλαμάς Διεύθυνση Marketing: Γεώργιος Μπαλάσκας Τ.Τ. - ΕΛΤΑ Διαχ. Διαθ. Βραχ. Τοποθ. Εσωτ. Τ.Τ. - ΕΛΤΑ Μικτό Εσωτερικού Τ.Τ. - ΕΛΤΑ Ομολογιών Εσωτερικού ΩΜΕΓΑ Α.Ε.Δ.Α.Κ. Σανταρόζα 1 & Σταδίου Αθήνα Τηλ: Fax: info@omegafund.gr Url: 103

106 Διευθύνων Σύμβουλος: Φίλιππος Μπουκουβάλας Γενικός Διευθυντής: Φίλιππος Μπουκουβάλας BETA Ομολογιακό Εσωτερικού INTERLIFE Μικτό Εσωτερικού ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ ΑΚ Μετοχικό Εσωτ. ΩΜΕΓΑ EUROPE BALANCED Α/Κ Μικτό Εξωτερικού ΩΜΕΓΑ INCOME Α/Κ Ομολογιακό Εσωτερικού ΩΜΕΓΑ INVEST A/K Μετοχικό Εσωτερικού ΩΜΕΓΑ ΜΟΝΕΥ ΜΑRΚΕΤ Α/Κ Διαθεσίμων Εσωτερικού Έτσι διαμορφώνεται ο κατάλογος όλων των ΑΕΔΑΚ σήμερα. 75 Παρακάτω αναλύονται τα αμοιβαία κεφάλαια δύο εταιρειών της ALICO AIG ΑΕΔΑΚ και της EFG ΑΕΔΑΚ. 13. ALICO ΑΕΔΑΚ Η ΑLICO AIG ΑΕΔΑΚ ενισχύει τη μακρόχρονη παρουσία της στην αγορά αμοιβαίων κεφαλαίων με ισχυρή ταυτότητα και ενιαίο πλέον μετοχικό σχήμα. Στοιχεία που ενισχύουν τη δυνατότητα για μια φερέγγυα και αποδοτική διαχείριση των κεφαλαίων των επενδυτών σύμφωνα με τα αυστηρά ελεγκτικά πρότυπα και τις νέες απαιτήσεις των κεφαλαιαγορών σε παγκόσμιο επίπεδο. Από την αρχή της λειτουργίας της, το 1992, η ΑLICO AIG ΑΕΔΑΚ διατηρείται στις δέκα πρώτες θέσεις με βάση το ύψος των κεφαλαίων υπό διαχείριση. Η εταιρία διακρίνεται για τις διαχρονικά αξιόπιστες αποδόσεις που προσφέρει στους περίπου μεριδιούχους της. Πρόσθετο στοιχείο η κατά μέσο όρο σημαντική διακράτηση των κεφαλαίων τους και η ύπαρξη μακροχρόνιας σχέσης τόσο με την εταιρία διαχείρισης, όσο και με τους επενδυτικούς της συνεργάτες Α.Ε.Δ.Α.Κ., Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, 76 Alico Aig ΑΕΔΑΚ, Alico Aig ΑΕΔΑΚ (Ανώνυμος Εταιρεία Διαχειρίσεως Αμοιβαίων Κεφαλαίων), 104

107 13.1 ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ALICO AIG ΑΕΔΑΚ 31/12/ /12/ ALICO ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ 3,41 ALICO ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 4,17 ALICO ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΟΛΑΡΙΑΚΟ -5,48 ALICO ΔΙΕΘΝΕΣ ΜΙΚΤΟ 5,22 ALICO ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 3,43 ALICO ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ 1,86 ALICO ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΜΕΣΑΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ -8,38 ALICO ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΙΚΤΟ 5,29 ALICO ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ 12, ΕΤΗΣΙΕΣ ΑΠΟ ΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ALICO ALICO ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ(*) ALICO ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ALICO ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΜΕΣΑΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ALICO ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ 77 Αποδόσεις Αμοιβαίων κεφαλαίων Alico Aig ΑΕΔΑΚ, Alico Aig ΑΕΔΑΚ (Ανώνυμος Εταιρεία Διαχειρίσεως Αμοιβαίων Κεφαλαίων), 105

108 ALICO ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ALICO ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΙΚΤΟ ALICO ΔΙΕΘΝΕΣ ΜΙΚΤΟ ALICO ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ALICO ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΟΛΛΑΡΙΑΚΟ 106

109 (*) Σημείωση: Η απόδοση του αμοιβαίου κεφαλαίου ALICO Μετοχικό Εσωτερικού περιλαμβάνει και την απόδοση του ALICO Eurobank Μετοχικό Εσωτερικού, το οποίο στις 29/8/2002 διέκοψε τη λειτουργία του, διασπάστηκε και μετατράπηκε σε ALICO ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ. 78 Όπως μπορεί να παρατηρήσει κανείς και από τα παραπάνω σχεδιαγράμματα, το ALICO μετοχικό εσωτερικού το 1998 και το 1999 παρουσιάζει την μεγαλύτερη απόδοση, όπως και όλα τα αμοιβαία κεφάλαια εκείνες τις χρονιές. Το παρουσιάζει καθοδική πορεία, με μεγάλες αρνητικές αποδόσεις. Το 2003 παρουσιάζει μια μικρή άνοδο, η οποία μειώνεται το 2004 ωστόσο όμως παραμένει θετική η απόδοσή του. Το ALICO μετοχικό εσωτερικού κάνει την εμφάνισή του το 2001 και το 2002 με αρνητικές αποδόσεις ενώ το 2003 και το 2004 παρουσιάζει πολύ μικρές θετικές αποδόσεις. Τo ALICO μετοχικό μεσαίας και μικρής κεφαλαιοποίησης εμφανίζεται το 2002 με αρνητική απόδοση, το 2003 παρουσιάζει θετική απόδοση και το 2004 παρουσιάζει ξανά καθοδική πορεία με αρνητική απόδοση μικρότερη του Το ALICO ομολογιών εσωτερικού από το 1998 που πρωτοεμφανίστηκε μέχρι και το 2004 παρουσιάζει σταθερά θετικές αποδόσεις. Τις μεγαλύτερες αποδόσεις τις παρουσίασε το 1998 και το 1999,ενώ από το 2000 και έπειτα παρουσιάζει σταδιακή μείωση στις αποδόσεις του, οι οποίες όμως παραμένουν θετικές. 78 Αποδόσεις Αμοιβαίων κεφαλαίων Alico Aig ΑΕΔΑΚ, Alico Aig ΑΕΔΑΚ (Ανώνυμος Εταιρεία Διαχειρίσεως Αμοιβαίων Κεφαλαίων), 107

110 Το ALICO ομολογιών εξωτερικού εμφανίζεται το 1998 με θετική απόδοση, η οποία μειώνεται το 1999 αλλά παραμένει θετική, στην συνέχεια το παρουσιάζει αύξηση στην απόδοση του σε σχέση με το Το 2003 εμφανίζει αρνητική απόδοση, η οποία όμως γίνεται θετική το Το ALICO ελληνικό μικτό εμφανίζεται το 2002 με αρνητική απόδοση. Ενώ το 2003 παρουσιάζει μεγαλύτερη θετική απόδοση σε σχέση με το Το ALICO διεθνές μικτό εμφανίζεται το 1998 με υψηλή θετική απόδοση. Την υψηλότερη απόδοση την έχει το 1999, ενώ το παρουσιάζει αρνητικές αποδόσεις. Την μεγαλύτερη αρνητική απόδοση την εμφανίζει το Από το 2003 παρουσιάζει θετική απόδοση, η οποία μειώνεται το 2004 αλλά παραμένει θετική. Το ALICO διαθεσίμων εσωτερικού από το 2002 που εμφανίζεται παρουσιάζει μικρές αλλά θετικές αποδόσεις μέχρι και το Το ALICO ομολογιών εξωτερικού δολλαριακό εμφανίζεται το 1998 με θετική απόδοση, συνεχίζει την ανοδική του πορεία το 1999, το 2000, το 2001 ενώ από το 2002 και μετά παρουσιάζει αρνητικές αποδόσεις. Την μεγαλύτερη αρνητική απόδοση την απόδοση την παρουσίασε το παρουσίασε το 2003, ενώ την υψηλότερη θετική 14.ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ALICO 14.1 ALICO ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Η επιθετική ανάπτυξη του κεφαλαίου του επενδυτή σε ελληνικές μετοχές που κάτω από την διαρκή αξιολόγηση του διαχειριστή: Πληρούν σημαντικά κριτήρια για θετικές μεσοπρόθεσμες αποδόσεις. Ορισμένες από αυτές μπορούν να προσφέρουν ανταγωνιστικές αποδόσεις και σε πιο βραχυχρόνιο ορίζοντα. ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Σε εκείνους τους επενδυτές που πέρα από την προσωπική διαχείριση του κεφαλαίου τους στο χρηματιστήριο, αντιλαμβάνονται την αξία της επαγγελματικήςδιαχείρισης και διασποράς του κεφαλαίου τους στις 108

111 ελληνικές μετοχές υψηλής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης που εμπεριέχονται στον Γενικό Δείκτη. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Εφαρμογή νέων μεθόδων επενδυτικής πολιτικής που υιοθετήθηκαν μετά τη διάσπαση και επαναλειτουργία του αμοιβαίου κεφαλαίου (29/8/2002). ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κατηγορία: Μετοχικό Εσωτερικού Άδεια Σύστασης: 131/θέμα 2ο/ και 37/ Απόφαση Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Έγκριση διασπάσεως: 13Α/353/ Απόφαση Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Αναλαμβανόμενος κίνδυνος: Υψηλός Χρονικός Ορίζοντας: Μακροπρόθεσμος Ημερομηνία έναρξης: 12/2/1993 Ημερομηνία διάσπασης: 29/8/2002 Θεματοφύλακας: EFG Eurobank Ergasias Επενδυτική Σύνθεση (31/12/04) Ελληνικές Μετοχές 86% Βραχυπρόθεσμες Τοποθετήσεις σε Ευρώ 14% 109

112 Κλαδική Διάρθρωση Χαρτοφυλακίου 31/12/04 Πηγή : ALICO AIG ΑΕΔΑΚ ALICO ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Η μεσοπρόθεσμη συντηρητική ανάπτυξη σε συνδυασμό με τη βελτίωση της πραγματικής αξίας του κεφαλαίου. Η διασπορά του κεφαλαίου σε τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου καθώς και σε επιλεγμένα εταιρικά ομόλογα της ευρωζώνης. ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Σε εκείνους τους επενδυτές που συνδέουν την πορεία του κεφαλαίου τους με την αντίστοιχη των επιτοκίων, καθώς και με την εξέλιξη των τιμών των ομολόγων στην ευρωζώνη. Σε εκείνους που αγνοώντας τις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις έχετε λογικότερες προσδοκίες για τις μελλοντικές αποδόσεις των ομολόγων με δεδομένη την ανοδική πορεία των τιμών τους κατά την τριετία Alico Μετοχικό Εσωτερικού, Alico Aig ΑΕΔΑΚ (Ανώνυμος Εταιρεία Διαχειρίσεως Αμοιβαίων Κεφαλαίων), 110

113 2002. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Η επενδυτική του πολιτική επικεντρώνεται: 1. Στην ενεργητική διαχείριση των κεφαλαίων σε ελληνικά ομόλογα. 2. Σε επιλεκτικές θέσεις σε εταιρικά ομόλογα της ευρωζώνης με υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση. 3. Στη διατήρηση επαρκούς ρευστότητας ώστε ο διαχειριστής να εκμεταλλεύεται και τις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις των τιμών τους. ΚΑΤΑΤΑΞΗ 7ο σε απόδοση στην διετία ο σε απόδοση στην τριετία ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κατηγορία : Ομολογιών Εσωτερικού Άδεια Σύστασης : 2/θέμα 10ο/ και 37/ Απόφαση Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Αναλαμβανόμενος κίνδυνος : Χαμηλός προς μέτριος Χρονικός Ορίζοντας : Μεσοπρόθεσμος Ημερομηνία Έναρξης :19/4/1994 Θεματοφύλακας : EFG Eurobank Ergasias Επενδυτική Σύνθεση (31/12/04) Βραχυπρόθεσμες τοποθετήσεις σε ευρώ 6% Κρατικά Ομόλογα (Ελλάδα) 74% Εταιρικά Ομόλογα (Ευρωζώνη) 20% 111

114 Πηγή : ALICO AIG ΑΕΔΑΚ ALICO ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Η βραχυπρόθεσμη διαχείριση της ρευστότητας που διαθέτει ο επενδυτής καθώς και η διατήρηση της πραγματικής αξίας του κεφαλαίου του σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Σε εκείνους τους επενδυτές που δεν αποζητάνε εγγυημένες αποδόσεις, αλλά προτιμούν: 1. Άμεση ρευστότητα και ευελιξία στη διαχείριση του κεφαλαίου τους. 2. Αναπλήρωση των απωλειών του ανάλογη και με το ύψος του μέσου πληθωρισμού στην ευρωζώνη. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ- ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Ο διαχειριστής επικεντρώνεται στην επιλογή βραχυπρόθεσμων τοποθετήσεων στην αγορά χρήματος, καθώς και σε επιλεκτικές επενδύσεις σε ομόλογα που παρουσιάζουν διαχρονικά αμυντική συμπεριφορά. Ο σχεδιασμός του το διαφοροποιεί από τον ανταγωνισμό αφού

115 επιτρέπει να συμμετέχει ο επενδυτής και να εξαγοράζει από το αμοιβαίο κεφάλαιο όποια χρονική στιγμή το επιθυμεί. αναφοράς. Εκτιμώμενη ετήσια απόδοση σημαντικά υψηλότερη του σημείου ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κατηγορία : Διαχείρισης Διαθεσίμων Εσωτερικού Άδεια Σύστασης : 20/229/ Απόφαση Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Αναλαμβανόμενος κίνδυνος : Πολύ χαμηλός Χρονικός Ορίζοντας : Βραχυπρόθεσμος Ημερομηνία Έναρξης : 1/6/2001 Θεματοφύλακας : EFG Eurobank Ergasias Επενδυτική Σύνθεση (31/12/04) Βραχυπρόθεσμες Τοποθετήσεις σε Ευρώ 75% Ομόλογα (Ευρωζώνη) 25% Πηγή : ALICO AIG ΑΕΔΑΚ Alico Διαθεσίμων Εσωτερικού, Alico Aig ΑΕΔΑΚ (Ανώνυμος Εταιρεία Διαχειρίσεως Αμοιβαίων Κεφαλαίων), 113

116 14.4 ALICO ΔΙΕΘΝΕΣ ΜΙΚΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Η επαγγελματική διαχείριση του κεφαλαίου σε μετοχές, ομόλογα και βραχυπρόθεσμες τοποθετήσεις της ευρωζώνης. ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Στους επενδυτές που διαπιστώνουν ότι το οικονομικό περιβάλλον στην ευρωζώνη ευνοεί την ευρεία διασπορά του κεφαλαίου σας και αυξάνει τις πιθανότητες να συμβάλλει στη μεσοπρόθεσμη ανάπτυξή του. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ- ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Τα 11 χρόνια λειτουργίας του επιτρέπουν στην ομάδα των διαχειριστών να διαμορφώσει ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο: 1. Με μετοχές ευρωπαϊκών και ελληνικών εταιριών υψηλής κυρίως κεφαλαιοποίησης. 2. Με ομόλογα της ευρωζώνης που φέρουν υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση. 3. Με σημαντική ρευστότητα που δίνει την δυνατότητα για έγκαιρη αναδιάρθρωσή του όταν αυτό κρίνεται σκόπιμο. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κατηγορία : Διεθνή Μικτά Άδεια Σύστασης : 112/θέμα 2ο/ και 37/ Απόφαση Επιτροπής Κεφαλαιαγορά Αναλαμβανόμενος κίνδυνος : Μέτριος Χρονικός Ορίζοντας : Μακροπρόθεσμος Ημερομηνία Έναρξης : 29/6/1992 Θεματοφύλακας : EFG Eurobank Ergasias Επενδυτική Σύνθεση (31/12/04) Μετοχές (Ελλάδα) 28% 114

117 Εταιρικά & Kρατικά Ομολόγα (Ευρωζώνης & Λοιπές χώρες ΕΕ) 31% Μετοχές (Ευρωζώνη) 26% Κρατικά Ομόλογα (Ελλάδα) 10% Βραχυπρόθεσμες Τοποθετήσεις σε ευρώ 5% Πηγή : ALICO AIG ΑΕΔΑΚ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ INTERAMERICAN 1989 H Interamerican συγκροτεί το Interamerican ΕΛΛΗΝΙΚΟ Αμοιβαίο Κεφάλαιο, το πρώτο Αμοιβαίο Κεφάλαιο το οποίο δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά από ιδιωτικό φορέα. Με τη δημιουργία του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ Αμοιβαίου Κεφαλαίου και μέσω εκτεταμένης προσπάθειας ενημέρωσης του κοινού για το νέο επενδυτικό προϊόν, ο θεσμός των Αμοιβαίων Κεφαλαίων γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση και ανάπτυξη. Aξίζει να σημειωθεί ότι το 1989 η αγορά αποτελείτο από 3 Αμοιβαία Κεφάλαια (Δήλος, Ερμής, Ιnteramerican ΕΛΛΗΝΙΚΟ), με συνολικό ενεργητικό μόλις 58 εκ. Ευρώ. 82 Alico Διεθνές Μικτό, Alico Aig ΑΕΔΑΚ (Ανώνυμος Εταιρεία Διαχειρίσεως Αμοιβαίων Κεφαλαίων) ALICO, 115

118 1991 Δημιουργούνται δύο ακόμη Αμοιβαία Κεφάλαια, το Interamerican ΔΥΝΑΜΙΚΟ Α/Κ και το Interamerican ΣΤΑΘΕΡΟ Α/Κ, τα οποία, σε μια περίοδο όπου ξεκίνησε η σταδιακή αφύπνιση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, αποτέλεσαν πρωτοποριακές επενδυτικές επιλογές για το ελληνικό κοινό στο χώρο του ελληνικού χρηματιστηρίου και των ομολόγων, αντίστοιχα Με το Interamerican ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ Α/Κ και στη συνέχεια, το 1994, με το Interamerican ΔΟΛΑΡΙΟΥ Α/Κ, η Interamerican διευρύνει ουσιαστικά τις έως τότε διαθέσιμες επενδυτικές επιλογές, προσφέροντας, σε μία ιδιαίτερα ευαίσθητη για το εθνικό μας νόμισμα περίοδο, προστασία από τον συναλλαγματικό κίνδυνο, αλλά και δυνατότητα συμμετοχής στην αναπτυξιακή πορεία των σημαντικότερων διεθνών κεφαλαιαγορών Ευρώ. To ύψος των ενεργητικών των A/K Interamerican ξεπερνά τα 500 εκ To ύψος των ενεργητικών των A/K Interamerican ξεπερνά το 1 δισ. Ευρώ Τα Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican εισέρχονται στην εποχή του Internet προσφέροντας πρώτα στην ελληνική αγορά, μέσω μιας εξελιγμένης ιστοσελίδας, προσωπική επενδυτική ενημέρωση Δημιουργείται το Interamerican PROFIT, ανοίγοντας νέους δρόμους στην ελληνική αγορά Αμοιβαίων Κεφαλαίων, καθώς για πρώτη φορά, χάρη στη χρήση εξειδικευμένων χρηματοοικονομικών παραγώγων, οι επενδυτές μπορούν 116

119 να συνδυάσουν την προστασία του κεφαλαίου τους με την δυνατότητα επίτευξης υψηλών αποδόσεων Το έτος αυτό αποτέλεσε σταθμό για τα Α/Κ Interamerican, καθώς τα υπό διαχείριση κεφάλαια ξεπερνούν τα 2,5 δισ. Ευρώ και οι επενδυτές φθάνουν τους Η ιστοσελίδα των Αμοιβαίων Κεφαλαίων Interamerican λαμβάνει τη διάκριση ERMIS BRONZE στην κατηγορία των καλύτερων εταιρικών ιστοσελίδων στα Ermis Awards Μια νέα εποχή για τα Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, σηματοδοτεί η μεταβίβαση της INTERTRUST Α.Ε.Δ.Α.Κ. στην τράπεζα E.F.G. Εurobank Ergasias. Με βάση την παραπάνω συμφωνία, η Interamerican θα συνεχίσει να είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την προώθηση και διάθεση των Αμοιβαίων Κεφαλαίων Interamerican μέσω των χρηματοοικονομικών της συμβούλων, ενώ η Ε.F.G. Α.Ε.Δ.Α.Κ. αναλαμβάνει τη διαχείριση των κεφαλαίων. Η συνεργασία της Interamerican με την EFG Eurobank Ergasias αποσκοπεί στη συνένωση της πολυετούς εμπειρίας και εκτεταμένης τεχνογνωσίας των δύο Ομίλων στον χώρο των επενδύσεων, προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του κεφαλαίου των μεριδιούχων των Αμοιβαίων Κεφαλαίων Interamerican Καλώς ήρθατε στα Α/Κ Interamerican, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, 117

120 16. ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ INTERAMERICAN ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ Τα Αμοιβαία Κεφαλαία Διαχειρίσεως Διαθεσίμων Interamerican, προσφέρουν την πλέον αποδοτική διαχείριση σε κεφάλαια βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα, επιδιώκοντας την επίτευξη ανταγωνιστικών αποδόσεων σε σύγκριση με τους λογαριασμούς καταθέσεων, με μηδαμινό επενδυτικό κίνδυνο. Επενδύουν με ποσοστό μεγαλύτερο του 65% σε προϊόντα χρηματαγοράς και δευτερευόντως σε μακροχρόνιους τίτλους σταθερού εισοδήματος. Aπευθύνονται σε συντηρητικούς επενδυτές ή επενδυτές με βραχυπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα, οι οποίοι επιθυμούν να εκμεταλλευτούν τα κατά περιόδους υψηλά επιτόκια των αγορών χρήματος, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τις διακυμάνσεις των τιμών των Ομολόγων και των Μετοχών. 84 Interamerican ΔΙΑΧ. ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ Interamerican ΜΟΝEY MARKET ΕΥΡΩ Interamerican MONEY MARKET ΔΟΛΑΡΙΟΥ Xαρτοφυλάκιο 30/09/2004 Καταθέσεις Ομόλογα Καταθέσεις Ομόλογα Καταθέσεις Ομόλογα 78% 22% 71% 29% 96% 4% 84 Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican Διαχείρισης Διαθεσίμων, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, 118

121 16.1 INTERAMERICAN ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ίδρυση : ΦΕΚ: 648/Β/ Ημερομηνία Συγκρότησης : 7/10/1994 Κατηγορία : Διαθεσίμων Εσωτερικού Ενεργητικό(30/09/2004) : 123,89 εκ. Ευρώ Καθαρή τιμή Μεριδίου (30/09/2004) : 6,4962 Ευρώ Θεματοφύλακας : EFG EUROBANK ERGASIAS A.E. EΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Το Interamerican ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ Αμοιβαίο Κεφάλαιο στοχεύει στην αποδοτικότερη διαχείριση κεφαλαίων βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα, επενδύοντας κυρίως σε βραχυπρόθεσμες τοποθετήσεις στην ελληνική αγορά χρήματος και δευτερευόντως σε oμόλογα βραχυχρόνιας διάρκειας. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ (30/09/04) α. Χρηματικά Διαθέσιμα Εσωτερικού 78% β. Ομόλογα Εξωτερικού 22% EΞΕΛΙΞΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ 10 ΧΙΛ. ΕΥΡΩ (09/95-09/04) 119

122 EΞΕΛΙΞΗ ΚΑΘΑΡΗΣ ΤΙΜΗΣ (09/95-09/04)* * Η καθαρή τιμή του Αμοιβαίου Κεφαλαίου έχει αναχθεί με βάση το 100. Ο υπολογισμός της απόδοσης έχει γίνει με επανεπένδυση των μερισμάτων. ** Μέση Ετήσια Απόδοση ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Έτος Διαχ. Διαθεσίμων Ταμιευτήριο*** Euribor 1M * ,7% 12,1% ,2% 10,2% ,9% 8,0% ,3% 7,7% ,8% 6,9% ,5% 4,5% ,6% 2,1% 4,0% ,4% 1,3% 3,1% ,6% 0,7% 2,2% 120

123 9/03-9/04 Στις 30/09/ 04 Αμοιβαία Κεφάλαια. Σκοποί Χρησιμότητα - Κίνδυνοι. Επισκόπηση της Ελληνικής Αγοράς 2,4% 0,6% 1,9% Μ.Ε.Α.** Συνολική Απόδοση Δ/Δ Ταμιευτήριο*** Δ/Δ Ταμιευτήριο*** 1 έτος 2,4% 0,6% 2,4% 0,6% 3 έτη 2,9% 1,0% 9,0% 2,9% 5 έτη 4,7% 2,2% 25,7% 11,3% * Μετά φόρων μέση απόδοση του μηνιαίου διατραπεζικού επιτοκίου Euribor. **Μέση Ετήσια Απόδοση *** Μετά φόρων απόδοση των καταθέσεων Ταμιευτηρίου ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Κλίμακα Επενδυτικού Κινδύνου : Μεγαλύτερη-Μικρότερη Μέση Ετήσια Απόδοση * Σε 12μηνη βάση με κορυφές 3μήνου ΜΕΤΟΧΙΚΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ INTERAMERICAN Τα Μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican αποτελούν το ιδανικό μέσο επένδυσης στο χώρο των μετοχών, αφού προσφέρουν εύκολη και άμεση πρόσβαση στο Ελληνικό και τα διεθνή χρηματιστήρια, δυνατότητα επίτευξης υψηλών αποδόσεων σε βάθος χρόνου, μείωση του επενδυτικού κινδύνου λόγω ευρείας διασποράς, άμεση ρευστότητα και επαγγελματική διαχείριση σε ένα 85 Interamerican Διαχειρίσεως Διαθεσίμων, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, 121

124 χώρο που απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία. Eπενδύουν με ποσοστό μεγαλύτερο του 65% σε μετοχές και απευθύνονται σε επενδυτές με μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα οι οποίοι επιθυμούν να μεγιστοποιήσουν την απόδοση των χρημάτων τους, ενώ ταυτόχρονα είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν τον αντίστοιχα υψηλό επενδυτικό κίνδυνο. 86 Interamerican ΔΥΝΑΜΙΚΟ Interamerican ΑΝΑΠΤ. ΕΤΑΙΡΙΩΝ Interamerican ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΗΣ Interamerican ΕΥΡΩ ΜΕΤΟΧΙΚΟ Interamerican ΔΟΛΑΡΙΟΥ ΜΕΤΟΧΙΚΟ Interamerican ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ 1 Xαρτοφυλάκιο 30/09/2004 Μετοχές Καταθέσεις Ομόλογα Μετοχές Καταθέσεις Ομόλογα Μετοχές Καταθέσεις Ομόλογα Μετοχές Καταθέσεις Μετοχές Καταθέσεις Μετοχές Καταθέσεις 83% 13% 4% 85% 10% 5% 82% 12% 6% 95% 5% 92% 8% 95% 5% 17.1 INTERAMERICAN ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ίδρυση : ΦΕΚ: 333/Β/ Ημερομηνία Συγκρότησης : 21/05/1991 Κατηγορία : Μετοχικό Εσωτερικού Ενεργητικό (30/09/2004) : 258,28 εκ. Ευρώ 86 Μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican 122

125 Καθαρή τιμή Μεριδίου (30/09/2004) : 24,5117 Ευρώ Θεματοφύλακας : EFG EUROBANK ERGASIAS Α.Ε. Ελάχιστο Ποσό Επένδυσης : Δεν υπάρχει ελάχιστο όριο EΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Το Interamerican ΔΥΝΑΜΙΚΟ Αμοιβαίο Κεφάλαιο επιδιώκει την πραγματοποίηση υψηλών κερδών μακροπρόθεσμα, επενδύοντας κυρίως σε αυστηρά επιλεγμένες μετοχές του Ελληνικού χρηματιστηρίου. Οι μετοχές αυτές αφορούν κατά κύριο λόγο εταιρίες υψηλής κεφαλαιοποίησης, οι οποίες παρουσιάζουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης και κερδοφορίας. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ (30/09/04) α. Μετοχές Εσωτερικού 82% β. Χρηματικά Διαθέσιμα Εσωτερικού 13% γ. Ομόλογα Εξωτερικού 4% δ. Μετοχές Εξωτερικού 1% ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΜΕΤΟΧΙΚΩΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΩΝ (30/09/04) 123

126 α. Τράπεζες 37% β. Τηλεπικοινωνίες 17% γ. Τυχερά Παιχνίδια 10% δ. Ηλεκτρική Ενέργεια 6% ε. Ποτοποιία 5% στ. Διυλιστήρια 4% ζ. Πληροφορική 4% η. Υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας 3% θ. Μη μεταλλικά ορυκτά & τσιμέντα 3% ι. Λοιπές 11% ΚΥΡΙΕΣ ΘΕΣΕΙΣ (30/09/04) Μετοχή EFG EUROBANK ERGASIAS ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ COSMOTE OTE ALPHA BANK Κλάδος ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Συνολικός Αριθμός Μετοχών: 32 Διάρθρωση Νομισμάτων: Ευρώ 99%, 1 EΞΕΛΙΞΗ ΚΑΘΑΡΗΣ ΤΙΜΗΣ (09/91-09/04)* 124

127 * Για τη διευκόλυνση των συγκρίσεων, η καθαρή τιμή του Αμοιβαίου Κεφαλαίου, καθώς και η τιμή του Γενικού Δείκτη Χ.Α. έχουν αναχθεί με βάση το 100. Ο υπολογισμός της απόδοσης του Αμοιβαίου Κεφαλαίου έχει γίνει με επανεπένδυση των μερισμάτων. ** Μέση Ετήσια Απόδοση ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Έτος ΔΥΝΑΜΙΚΟ Γεν. Δείκτης Χ.Α.Α ,2% -17,0% ,8% 42,6% ,7% -9,4% ,1% 5,2% ,7% 2,1% ,1% 58,5% ,4% 85,0% ,2% 102,2% ,4% -38,8% ,3% -23,5% ,6% -32,5% ,7% 29,5% 9/03-9/04 Στις 30/09/04 17,2% 15,3% Μ.Ε.Α.* ΔΥΝΑΜΙΚΟ Γ.Δ. Χ.Α. Συνολική Απόδοση ΔΥΝΑΜΙΚΟ Γ.Δ. Χ.Α. 1 έτος 17,2% 15,3% 17,2% 15,3% 3 έτη 1,1% 1,5% 3,4% 4,6% 5 έτη -15,9% - 16,3% -57,9% - 58,9% 125

128 * Μέση Ετήσια Απόδοση Το INTERAMERICAN ΔΥΝΑΜΙΚΟ εμφανίζεται το 1992 με αρνητική απόδοση, τα επόμενα έτη από το 1993 μέχρι το 1996, παρουσιάζει αυξομειώσεις θετικές και αρνητικές. Το 1997, 1998,1999 εμφανίζει τις μεγαλύτερες θετικές αποδόσεις. Την υψηλότερη θετική απόδοση την παρουσιάζει το Το 2000, 2001,2002 παρουσιάζει αρνητικές αποδόσεις ενώ το 2003 και το 2004 παρουσιάζει θετικές αποδόσεις ύψους 16-17%. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Κλίμακα Επενδυτικού Κινδύνου : Μεγαλύτερη-Μικρότερη Μέση Ετήσια Απόδοση από ίδρυση.* * Σε 12μηνη βάση με κορυφές 3μήνου ΜΙΚΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ INTERAMERICAN Τα Μικτά Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican προσφέρουν τη δυνατότητα πραγματοποίησης υψηλότερων αποδόσεων από τις παραδοσιακές τοποθετήσεις, μέσα από ένα χαρτοφυλάκιο το οποίο περιλαμβάνει σε διαφορετικές αναλογίες ομόλογα αλλά και μετοχές. Συγκεκριμένα, επενδύουν με ποσοστό μικρότερο του 65% σε μακροχρόνιους τίτλους σταθερού εισοδήματος και μετοχές, ενώ 87 Interamerican δυναμικό, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, 126

129 δευτερευόντως επενδύουν σε προϊόντα της χρηματαγοράς. Απευθύνονται σε όσους επενδυτές έχουν μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα και επιθυμούν να εκμεταλλευθούν τις ευκαιρίες κερδών οι οποίες παρουσιάζονται στις αγορές μετοχών και ομολόγων, ενώ ταυτόχρονα είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν μεσαίου επιπέδου επενδυτικό κίνδυνο. Επιπλέον, απευθύνονται σε όσους επιθυμούν να επιτύχουν ικανοποιητική διασπορά για την επένδυσή τους, με μια μόνο τοποθέτηση. 88 Interamerican ΕΛΛΗΝΙΚΟ Interamerican DOUBLE CLICK 1 Xαρτοφυλάκιο 30/09/2004 Ομόλογα Μετοχές Καταθέσεις % 44% 11% 18.1 INTERAMERICAN ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ίδρυση : ΦΕΚ 1806/ ΤΑΕ & EΠΕ Ημερομηνία Συγκρότησης : 25/05/1989 Κατηγορία : Μικτό Εσωτερικού Ενεργητικό (30/09/2004) : 35,57 εκ. Ευρώ Καθαρή τιμή Μεριδίου (30/09/2004) : 14,4853 Ευρώ Θεματοφύλακας : EFG EUROBANK ERGASIAS Α.Ε. Ελάχιστο Ποσό Επένδυσης : Δεν υπάρχει ελάχιστο όριο 88 Μικτά Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, 127

130 EΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Το Interamerican ΕΛΛΗΝΙΚΟ Αμοιβαίο Κεφάλαιο στοχεύει στην επίτευξη υψηλών κερδών μακροπρόθεσμα, επενδύοντας σε κινητές αξίες της Ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Επενδύει κυρίως σε Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και αυστηρά επιλεγμένες Μετοχές εταιριών υψηλής κεφαλαιοποίησης του Ελληνικού Χρηματιστηρίου. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ (30/09/04) α. Μετοχές Εσωτερικού : 43% β. Ομόλογα Εσωτερικού : 39% γ. Χρηματικά Διαθέσιμα Εσωτερικού : 11% δ. Ομόλογα Εξωτερικού : 6% ε. Χρηματικά Διαθέσιμα Εξωτερικού : 1% ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ MΕΤΟΧΙΚΩΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΩΝ (30/09/04) 128

131 α. Τράπεζες : 49% β. Τηλεπικοινωνίες : 20% γ. Τυχερά Παιχνίδια : 9% δ. Ηλεκτρική Ενέργεια : 5% ε. Ποτοποϊια : 5% στ. Διυλιστήρια: 4% η. Λοιπές : 8% ΚΥΡΙΕΣ ΘΕΣΕΙΣ (30/09/04) Μετοχές ALPHA BANK EFG EUROBANK- ERGASIAS ΟΤΕ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ομόλογα Κλάδος ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Ο.Ε.Δ. 21/6/06, Ο.Ε.Δ. 20/5/14, Ο.Ε.Δ. 21/6/07, Ο.Ε.Δ. 18/4/08, ALPHA SIRES 25/5/06 Συνολικός Aριθμός Μετοχών : 21 Συνολικός Aριθμός Ομολογιακών Εκδόσεων : 12 Διάρθρωση Νομισμάτων : Ευρώ 99%, Δολάριο Η.Π.Α. : 1% EΞΕΛΙΞΗ ΚΑΘΑΡΗΣ ΤΙΜΗΣ (09/89-09/04)* 129

132 * Η καθαρή τιμή του Αμοιβαίου Κεφαλαίου έχει αναχθεί με βάση το 100. Ο υπολογισμός της απόδοσης του Αμοιβαίου Κεφαλαίου έχει γίνει με επανεπένδυση μερισμάτων. ** Μέση Ετήσια Απόδοση ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Έτος ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔEIKTHΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ* ,8% 63,1% ,7% 5,5% ,4% 2,8% ,7% 32,6% ,3% 5,5% ,2% 11,4% ,7% 8,2% ,9% 34,4% ,9% 47,7% ,0% 55,7% ,8% -15,7% ,4% -9,6% ,3% -14,4% ,5% 19,8% 9/03-9/04 Στις 30/09/04 11,6% 14,5% Μ.Ε.Α.** ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ* Συνολική Απόδοση ΕΛΛΗΝΙΚΟ 1 έτος 11,6% 14,5% 11,6% 14,5% 3 έτη 1,2% 3,8% 3,6% 11,9% ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ* 5 έτη -7,6% -2,8% -32,8% -13,3% 130

133 * Δείκτης αναφοράς (από 1/1/2001): 50% FTSE/ASE 20 και 50% SSB Greek Government Bond Index 5-7 Υ. Δείκτης αναφορά (για προηγούμενες περιόδους): 50% Γενικός Δείκτης Χ.Α. και 50% Έντοκα Γραμμάτια Ελληνικού Δημοσίου. ** Μέση Ετήσια Απόδοση Το INTERAMERICAN ΕΛΛΗΝΙΚΟ εμφανίζεται το 1990 με πολύ υψηλή θετική απόδοση. Το 1991 και το 1992 μειώνεται η απόδοσή του όμως παραμένει θετική. Το 1993 σημειώνει ξανά υψηλή απόδοση. Το 1994 εμφανίζει αρνητική απόδοση. Το 1995 και 1996 εμφανίζει πολύ μικρές θετικές αποδόσεις. Το 1997,1998 και 1999 παρουσιάζει πολύ υψηλές θετικές αποδόσεις. Από το 2000 μέχρι και το 2002 το INTERAMERICAN ΕΛΛΗΝΙΚΟ έχει αρνητικές αποδόσεις. Τέλος το 2003 και το 2004 παρουσιάζει ανοδική πορεία ύψους 9 %-11 %. 89 ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Κλίμακα Επενδυτικού Κινδύνου : Μεγαλύτερη-Μικρότερη Μέση Ετήσια Απόδοση από ίδρυση* 89 Interamerican Ελληνικό, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican 131

134 19. ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ INTERAMERICAN Τα Ομολογιακά Αμοιβαία Κεφάλαια INTERAMERICAN προσφέρουν τη δυνατότητα πραγματοποίησης υψηλότερων αποδόσεων από τις παραδοσιακές τοποθετήσεις στο χώρο των επιτοκίων, με ιδιαίτερα χαμηλό επενδυτικό κίνδυνο ανεξαρτήτως ποσού κατάθεσης. Επενδύουν με ποσοστό μεγαλύτερο του 65% σε μακροχρόνιους τίτλους σταθερού εισοδήματος. Απευθύνονται σε συντηρητικούς επενδυτές οι οποίοι επιθυμούν κυρίως την προστασία του κεφαλαίου τους και την εξασφάλιση σταθερού εισοδήματος και δευτερευόντως την πραγματοποίηση κεφαλαιακών κερδών. Επιπλέον, απευθύνονται τόσο σε μετριοπαθείς όσο και σε επιθετικούς επενδυτές, οι οποίοι επιθυμούν να μειώσουν τον συνολικό αναλαμβανόμενο επενδυτικό κίνδυνο, μέσα από την ευρεία διασπορά του κεφαλαίου (Δημιουργία ενός χαρτοφυλακίου Ομολογιακών και Μετοχικών Αμοιβαίων Κεφαλαίων). 90 Interamerican ΣΤΑΘΕΡΟ Interamerican ΜΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ 1 Interamerican ΕΥΡΩ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Interamerican ΔΟΛΑΡΙΟΥ Interamerican ΕTΑΙΡΙΚΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Xαρτοφυλάκιο 30/09/2004 Ομόλογα Καταθέσεις Ομόλογα Καταθέσεις Μετοχές Ομόλογα Καταθέσεις Ομόλογα Καταθέσεις Ομόλογα Καταθέσεις 9% 5% 9% 8% 1% 9% 4% 9% 9% 8% 2% 90 Ομολογιακά Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican 132

135 19.1 INTERAMERICAN ΣΤΑΘΕΡΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ίδρυση : ΦΕΚ: 931/Β/ Ημερομηνία Συγκρότησης : 08/11/1991 Κατηγορία : Oμολογιακό Εσωτερικού Ενεργητικό (30/09/2004) : 733,54 εκ. Ευρώ Καθαρή τιμή Μεριδίου (30/09/2004) : 14,8759 Ευρώ Θεματοφύλακας : EFG EUROBANK ERGASIAS Α.Ε. Ελάχιστο Ποσό Επένδυσης : Δεν υπάρχει ελάχιστο όριο EΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Το Interamerican ΣΤΑΘΕΡΟ Αμοιβαίο Κεφάλαιο επιδιώκει την επίτευξη υψηλότερων κερδών από τους βραχυπρόθεσμους Τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου και τις τραπεζικές καταθέσεις, μεσοπρόθεσμα. Επενδύει το μεγαλύτερο μέρος του χαρτοφυλακίου του σε Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου μεσοπρόθεσμης διάρκειας, δευτερευόντως σε Κρατικά Ομόλογα Εξωτερικού, Εταιρικά Ομόλογα, καθώς και προϊόντα της χρηματαγοράς. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ (30/09/04) α. Κρατικά Ομόλογα Εσωτερικού 76% β. Εταιρικά Ομόλογα Εξωτερικού 18% γ. Χρηματικά Διαθέσιμα Εσωτερικού 5% δ. Εταιρικά Ομόλογα Εσωτερικού 1% 133

136 ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΩΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΩΝ* (30/09/04) α. Ομόλογα ΑAA : 4% β. Ομόλογα ΑΑ : 1% γ. Ομόλογα Α+ : 22% δ. Ομόλογα Α : 49% ε. Ομόλογα Α- : 20% στ Ομόλογα ΒΒΒ+ : 1% ζ. Ομόλογα ΒΒΒ : 2% η. Ομόλογα ΒΒΒ- : 1% * Με βάση την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας κάθε Ομολογιακής Εκδόσεως, σύμφωνα με τον Οργανισμό Standard & Poors Corp. EΞΕΛΙΞΗ ΚΑΘΑΡΗΣ ΤΙΜΗΣ (09/92-09/04)* * Η καθαρή τιμή του Αμοιβαίου Κεφαλαίου έχει αναχθεί με βάση το 100. Ο υπολογισμός της απόδοσης έχει γίνει με επανεπένδυση των μερισμάτων. ** Μέση Ετήσια Απόδοση ΚΥΡΙΕΣ ΘΕΣΕΙΣ (30/09/04) 134

137 Ομόλογο Διάρκεια Κουπόνι Ο.Ε.Δ. 19/2/06 7 έτη 6,00% Ο.Ε.Δ. 20/4/09 5 έτη 3,50% Ο.Ε.Δ. 18/4/08 5 έτη 3,50% Ο.Ε.Δ. 21/6/07 3 έτη 3,25% Ο.Ε.Δ. 19/5/10 10 έτη 6,00% Συνολικός Aριθμός Ομολογιακών Εκδόσεων: 49 Διάρθρωση Νομισμάτων: Ευρώ 100% ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Έτος ΣΤΑΘΕΡΟ Δείκτης Αναφοράς* Ταμιευτ.*** ,7% 22,5% 15,9% ,3% 22,5% 15,4% ,2% 20,3% 14,1% ,4% 17,5% 12,1% ,2% 14,2% 10,2% ,2% 10,3% 8,0% ,1% 10,4% 7,7% ,2% 9,2% 6,9% ,5% 7,4% 4,5% ,6% 4,1% 2,1% ,6% 10,7% 1,3% ,3% 4,2% 0,7% 9/03-9/04 1,9% 4,5% 0,6% Μ.Ε.Α.** Στις 30/09/04 ΣΤΑΘΕΡΟ Δείκτης Δείκτης Ταμιευτ.*** ΣΤΑΘΕΡΟ Αναφοράς* Συνολική Απόδοση Αναφοράς.* Ταμιευτ.*** 1 έτος 1,9% 4,5% 0,6% 1,9% 4,5% 0,6% 3 έτη 4,4% 6,9% 1,0% 14,0% 22,2% 2,9% 5 έτη 5,5% 6,7% 2,2% 30,7% 38,3% 11,3% * Δείκτης αναφοράς (από 1/1/2002): SSB Greek Government Bonds 5-7 Years. Δείκτης αναφοράς (για προηγούμενες περιόδους): Έντοκα Γραμμάτια Ελληνικού Δημοσίου. ** Μέση Ετήσια Απόδοση. *** Μετά φόρων απόδοση των καταθέσεων ταμιευτηρίου. 135

138 Το INTERAMERICAN ΣΤΑΘΕΡΟ εμφανίζεται το 1992 και σημειώνει την μεγαλύτερη θετική απόδοση σε σχέση με τα επόμενα χρόνια, όπου εμφανίζει μια σταθερή καθοδική πορεία χωρίς να σημειώνει όμως αρνητικές αποδόσεις. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Κλίμακα Επενδυτικού Κινδύνου : Μεγαλύτερη-Μικρότερη Μέση Ετήσια Απόδοση.* *Σε 12μηνη βάση με κορυφές 3μήνου ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ ΓΙΑ ΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ Τα αμοιβαία κεφάλαια ως θεσμός στην Ελληνική αγορά πρωτοεμφανίζονται το 1970 με το Νομοθετικό Διάταγμα ΝΔ608, χωρίς ωστόσο να επιτυγχάνουν, κατά την διάρκεια της εικοσαετίας που ακολουθεί, να αποκτήσουν την αίγλη που έχουν σήμερα. Χαρακτηριστικά να αναφέρω ότι στις αρχές της δεκαετίας του 90 δραστηριοποιούνταν μόλις τρία αμοιβαία κεφάλαια συνολικού ενεργητικού 8 εκατ. ευρώ περίπου. Το 1991 το θεσμικό πλαίσιο αλλάζει σημαντικά. Ψηφίζεται ο νόμος Ν1969 ακολουθώντας την τότε ισχύουσα κοινοτική οδηγία, ο οποίος προσδίδει στις Εταιρείες Διαχείρισης μεγαλύτερη επενδυτική και διαχειριστική ευελιξία, διαμορφώνει ένα αυστηρότερο πλαίσιο δράσης και επικοινωνίας με τον αποδέκτη των υπηρεσιών διαχείρισης, τον Έλληνα μεριδιούχο και ισχυροποιεί 91 Interamerican Σταθερό, Αμοιβαία Κεφάλαια Interamerican, 136