Annað íslenskt hráefni í fiskafóður. Ólafur I. Sigurgeirsson Hólaskóla.

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Annað íslenskt hráefni í fiskafóður. Ólafur I. Sigurgeirsson Hólaskóla."

Δαίμων Αλιβιζάτος
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Annað íslenskt hráefni í fiskafóður. Ólafur I. Sigurgeirsson Hólaskóla.

2 Þurfum við 21 jörð? Það þyrfti 21 Jörð ef allt mannkynið lifði við sömu kjör og Íslendingar. Niðurstöður Sigurðar Eybergs Jóhannessonar og dr. Brynhildar Davíðsdóttur, dósents við Háskóla Íslands, á vistspori Íslendinga. Bendir til að við ættum að geta nýtt betur ýmis hráefni sem til falla. Ef ekki sem hráefni í fóður, þá sem áburð, eldsneyti eða æti fyrir myndun metans/metanols.

Brynhildar Davíðsdóttur, dósents við Háskóla Íslands, á vistspori Íslendinga.

3 Er ekki urðun eða brennsla á lífrænum úrgangi sóun á verðmætum og vandamál í sjálfu sér?

4 Hráefni til núvernadi fiskafóðurframleiðslu kemur úr ýmsum áttum (plöntur, dýr, ger, bakteríur). Fiskafóðurframleiðsla rúmlega 30 milljón tonn. Óli Sig

5 Hráefni í fiskafóður skilyrði. Þrjár megin forsendur. Aðgengi /magn. Kostnaður. Næringarleg efnasamsetning. Heilsusamleg fyrir eldisdýrið og fyrir neytandann. Lausnir: Þarf að treysta á magnhráefni (sem eru á heimsmarkaði?). Fá sérhæfð hráefni og viðbótarefni t.d. litarefni, phytasi, stimulantar, ger. Læra að setja saman fóður fyrir fisk. Hvað vill fiskurinn, hvað þarf hann og hvernig nýtir hann. Skortur á einstökum hráefnisgerðum (amínósýrur /fitusýrur). Sérstakar þarfir fyrir einstaka fisktegundir 5 Ólafur Sigurgeirsson

Fá sérhæfð hráefni og viðbótarefni t.d. litarefni, phytasi, stimulantar, ger. Læra að setja saman fóður fyrir fisk.

6 Kjötmjöl Um tonn af slátur og kjötvinnsluúrgangi (um 5000 tonn á Suðurlandi). Um 27% mjöl (2700 tonn) og 13%fita % CP í kjötmjöli Ágætur próteinmeltanleiki (86 88%) en beinamjöl er með hátt öskuinnihald (30%). Þurrefnismeltanleiki 47 53% 5 15% útskipting á fiskimjöli algeng í fiskafóðri.

7 Magn úrgangs í tonnum e. mánuðum hjá Moltu ehf. Förgunargjald á slátur og fiskúrgangi er 19,5 kr/kg. (10,87 kr/kg hjá Sorpu) Algengur EAA profíll í kjötmjöli ARG 250 VAL 200 HIS 150 TRP ISL THR LEU Kjötmjöl PHETYR LYS METCYS

(10,87 kr/kg hjá Sorpu) Algengur EAA profíll í kjötmjöli

8 Kjötmjöl...frh. Bannað er að nota dýraprótein í próteinfóður fyrir dýr til manneldis (EB. nr 766/2000) tók gildi 1.jan 2001 og einnig bannað að fóðra jórturdýr með fiskimjöli. Reglugerð um meðferð og nýtingu á slátur og dýraleifum. (nr. 820/2007 með síðari breytingum gildir hér.) Bannið er vegna viðleitni til að hindra útbreiðslu kúariðu (BSE) bovine spongiform encephalopathy Skyldur sjúkdómur í mönnum (nvcjd) og öðrum einmaga dýrum (t.d. minkum).

Reglugerð um meðferð og nýtingu á slátur og dýraleifum. (nr. 820/2007 með síðari breytingum gildir hér.

9 Því þessar takmarkanir á notkun kjötmjöls í fiskafóður? Nýjar og nýlegar niðurstöður sýna að prion prótein í fiski eru annarar gerðar en í spendýrum. Tilraunir til að smita mýs með vefjum fisks sem var fóðraður eða sprautaður með riðupríonum báru ekki árangur. Framandi próteinpríon komust ekki í gegn um þarmaþekju fiska. Má nota prótein sem eru < 10 kdalton? Mjög óljóst bann! Miklar takmarkanir á notkun kjötmjöls sem áburðar hér á landi t.d. til landgræðslu, í garðyrkju (eða þörungarækt eða repjurækt?).

Tilraunir til að smita mýs með vefjum fisks sem var fóðraður eða sprautaður með riðupríonum báru ekki árangur.

10 Fjaðramjöl Framleiðsla alifuglakjöts = 7500 tonn g fiður af hverjum 1,5 2 kg kjúklingi. => tonn fiður. => a.m.k. 300 tn. fjaðramjöl: Fjaðramjöl > 80% CP (lágt í Met. og Lys. hátt í cystein), fita 2 6%, aska 4%, 0,6% trefjar. Lághita þurrkað fjaðramjöl hefur vel viðunandi meltanleika. Að auki 170 þúsund varphænur.+ úrgangur (53 75% CP) Í vinnslu fjaðramjöls sögð vera 6 12 % fita. Í USA gerir það 152 milljónir gallona af biodiesel!

hátt í cystein), fita 2 6%, aska 4%, 0,6% trefjar. Lághita þurrkað fjaðramjöl hefur vel viðunandi meltanleika.

11 Ræljumöl úr rækjuskel Um tonn af rækjuskel falla til árlega úr rækjuvinnslu hérlendis. Mest fer til ónýtis og óþurftar. Hér eru mikil tækifæri!! Meðhöndlun til að bæta meltanleikann og hlutföll. Ósigtuð rækjuskel: 26% CP Sigtuð rækjuskel : 34% CP Sýrumeðhöndluð : 59% CP + lækkað Ca. Gerjun með Lactobacillus planarum hefur aukið nýtingarmöguleikana verulega (30% útskipting á fiskimjöli).

! Meðhöndlun til að bæta meltanleikann og hlutföll.

12 Samanburður EAA í fiskimjöli og rækjumjöli. Vinnsla hráefnis fer vel saman við chitosan vinnslu (a.m.k. með gerjun)! TRP VAL ARG HIS ISL Vinnsla á Astaxanthin litarefni úr rækjuskel. THR PHETYR Rækjumjöl METCYS LYS LEU

13 Dreggjar úr ölgerð /eymingu. Bygg (eða malthrat) úr ölgerð inniheldur um %CP, 4,5 8,5% CF og 10 16% trefjar. Þurrkað ger úr bruggun. Inniheldur um 45% prótein, 1% fitu og 2,7% trefjar. Magn og verðmæti???

14 Mysa. Mysa sem fellur til við ostagerð/skyr: Innihald er um 65% laktósi, 13% prótein og 0,8% fita. Engar trefjar. Mjög gott prótein (Casein) Mikill kostnaður við að hækka þurrefnisinnihaldið orðið allt of verðmætt prótein í fiskafóður. Gerjun: T.d.Lactobacillus bulgaricus myndar ammoníum lactat (CH3CHOHCOONH4) úr mysu. Getur það verið bætiefni í fiskafóður?

Mjög gott prótein (Casein) Mikill kostnaður við að hækka þurrefnisinnihaldið orðið allt

15 Innihald lykilamínósýra (EAA) í Lúpínu vs. fiskimjöl (g/100g) Valine Arginine Histidine L. luteus % CP. Tryptophan Isoleucine ágætur meltanleiki fyrir sumar fisktegundir Threonine 2 0 Leucine (Phenylalanine + Tyrosine) (Methionine + Cystine) Lysine fiskimjöl lúpína

16 Ullarfita. Um 1000 tonn af ull í ullarþvottarstöð á Blönduósi. Skv. mati starfsmanns falla til um 250 tonn af fitu tonn líklegri (skv. Eckstein 1927) Kólseterolhlutfall ca 12,5% => tonn kólesterol. Rækjufóðurframleiðendur greiða 50 $/kg kólesterol => $ = milljónir!!! Örvrerur til eyðingar kosta ullarþvottarstöðina 60 þús. /mánuði.

Eckstein 1927) Kólseterolhlutfall ca 12,5% => 16 25 tonn kólesterol.

17 Síðan má heldur ekki gleyma áburðargildi úrgangsins frá fiskinum!!

18 Niðurstaða Mörg er matarholan (en blanda þarf hráefnunum af kostgæfni)

19 Þurfum a.m.k. að byrja á að breyta hugsanahættinum hjá hinni vel menntuðu og upplýstu þjóð!!

20 Takk fyrir

21 Samband lágmarks próteinþarfar (%CP) í bleikjufóðri og fiskstærðar. Lágmarks próteinhlutfall (%CP) í fóðri Min %CP in feed y = 44,536x -0,0457 R 2 = 0, Upphafsþyngd Initilal Weight fisks (g) (g)

22 Samanburður á fiskimjöli (síldarmjöli og síldarbeinamjöli) og plöntumjöli í fóðri fyrir bleikju. % Hráefni. CP = 33-39% Fóður Nr. Síldarmjöl Síldarbeinamjöl Σ Sjávarprótein RMs % MGM Hveitigluten mjöl Hi Pro Soya Repjumjöl (Canola) Hveiti Lýsi ,8 47, , ,5 0 43, , ,2 0 32,2 33,9 8,6 22, ,9 0 37, ,3 23, ,6 12,6 4,2 15, , ,6 1,8 11, ,5 8 24,7

23 Vöxtur bleikju eftir fóðrun með 6 ólíkum próteinblöndum (mix). (6/4 5/8 2009) bc bc b c a c Þyngd (g) Fóðurnúmer RMs% CP% 47,8 36, ,5 35,6 32,2 36,5 37,9 37,8 12,6 36,2 11,4 38,2

24 Fóðurstuðull eftir fóðrun með 6 ólíkum próteinblöndum (mix). (6/4 5/8 2009) 1,60 1,50 1,40 Fóðurstuðull (FCR) 1,30 1,20 1,10 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 32,0 33,0 34,0 35,0 36,0 37,0 38,0 39,0 40,0 Próteinhlutfall í fóðri

25 Lokaþyngd bleikju (g +/- SE) eftir fóðrun með ólíkum olíum /olíublöndum í 91 dag. n = 270, upphafsþyngd 550 g. Lokaþyngd (g) Ekki marktækur munur á þyngd milli meðferða 800 Þyngd (g) Vöxtur bleikju á ólíkri olíu n= 3x90 fiskar Lýsi 100 soya 100 Pálmaolía 100 Pálmaolía 75/ lýsi 25 olía í fóðri Pálmaolía 50/ lýsi 50 Pálmaolía 50/ lýsi 25/Soyaolía 25 4.jan 6.feb 6.mar 11.apr Lýsi 100% Soya 100% Pálmaolía 100% X Data Pálmaolía 75%: Lýsi 25% Pálmaolía 50%: Lýsi50% Pálmaolía 50%: Lýsi 25%: Soya 25%

Σχετικά έγγραφα

Meðalmánaðardagsumferð 2009

Meðalmánaðardagsumferð 2009 Almennt Á meðfylgjandi stöplaritum gefur að líta, hvernig umferð um 74 staði/snið dreifist hlutfallslega eftir mánuðum yfir árið 2009. Í upphafi var ákveðið að velja alla talningarstaði,