ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΒΟΛΟΥ Α.Ε.

Transcript

1 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΒΟΛΟΥ Α.Ε. ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ: ΦΑΚΕΛΟΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΕΠΟ του έργου «Λειτουργία του λιμένα Βόλου Ν.Α. Μαγνησίας» για τη Λειτουργία υδατοδρομίου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ Α.Ε. Υπηρεσίες εναέριας μεταφοράς & διαχείρισης υδατοδρομίων Λ. Αλεξάνδρας 197, Αθήνα, Τηλ.: , Φαξ: , ΘΕΜΑ: ΑΡ. ΣΧΕΔΙΟΥ: ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΦΟΡΕΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ (σφραγίδα υπογραφή) ΚΛΙΜΑΚΑ: ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΕΤΗΤΗ (σφραγίδα υπογραφή)

2 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΒΟΛΟΥ Α.Ε. ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΕΠΟ του έργου «Λειτουργία του λιμένα Βόλου Ν.Α. Μαγνησίας» για τη Λειτουργία υδατοδρομίου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ Α.Ε. Υπηρεσίες εναέριας μεταφοράς & διαχείρισης υδατοδρομίων Λ. Αλεξάνδρας 197, Αθήνα, Τηλ.: , Φαξ: , ΘΕΜΑ: ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Τ.Ε. 1 ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΦΟΡΕΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ (σφραγίδα υπογραφή) ΚΛΙΜΑΚΑ: ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΕΤΗΤΗ (σφραγίδα υπογραφή)

3

4 Λειτουργία του λιμένα Βόλου Ν.Α. Μαγνησίας Τροποποίηση ΑΕΠΟ για τη λειτουργία υδατοδρομίου ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 / ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ ΕΙΔΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΤΑΤΑΞΗ, ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 / ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ 2.1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 / ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ 3.1. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 / ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ 4.1. ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 / ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 5.1. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Κλιματολογικά στοιχεία Μορφολογικά και τοπιολογικά χαρακτηριστικά Γεωλογία - Υδρογεωλογία Τεκτονική Σεισμικότητα Εδαφολογικά στοιχεία Υδατικοί πόροι Προστατευόμενες περιοχές χλωρίδα πανίδα ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Δημογραφικά στοιχεία Χρήσεις γης Απασχόληση Οικιστικό περιβάλλον Μελέτη Περιβάλλοντος

5 Λειτουργία του λιμένα Βόλου Ν.Α. Μαγνησίας Τροποποίηση ΑΕΠΟ για τη λειτουργία υδατοδρομίου Ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον Τεχνικές υποδομές ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ατμοσφαιρικό περιβάλλον Ακουστικό περιβάλλον ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 / ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩΝ 6.1. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΠΙΒΛΗΘΕΝΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ - ΕΛΕΓΧΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 / ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΓΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 7.1. ΓΕΝΙΚΑ ΦΑΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΦΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Γενικά Επιπτώσεις στα κλιματικά και βιοκλιματικά χαρακτηριστικά Επιπτώσεις στα μορφολογικά και τοπιολογικά χαρακτηριστικά Επιπτώσεις στα γεωλογικά, τεκτονικά και εδαφολογικά χαρακτηριστικά Επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον ΦΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Επιπτώσεις σε χωροταξικό σχεδιασμό χρήσεις γης Επιπτώσεις στη διάρθρωση και στις λειτουργίες του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος Επιπτώσεις στην πολιτιστική κληρονομιά Κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις Επιπτώσεις στις τεχνικές υποδομές Επιπτώσεις στα ύδατα Επιπτώσεις σχετικές με ηλεκτρομαγνητικά πεδία ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΔΡΟΜΙΟΥ Χρήση νερού και ενέργειας Στερεά απόβλητα Υγρά απόβλητα Αέρια απόβλητα Θόρυβος ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 / ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Μελέτη Περιβάλλοντος

6 Λειτουργία του λιμένα Βόλου Ν.Α. Μαγνησίας Τροποποίηση ΑΕΠΟ για τη λειτουργία υδατοδρομίου 8.1. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 / ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΕΠΟ 9.1. ΓΕΝΙΚΑ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΕΠΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 / ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑ ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 / ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Α. Μελέτη θορύβου υδατοδρομίου λιμένα Βόλου. Β. Υπ αριθμ / ΚΥΑ Υπουργών ΠΕΚΑ & Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας (ΑΔΑ Β4Λ50-ΩΦΦ) (ΑΕΠΟ). Γ. Υπ Α.Π. οίκ / Απόφαση Υπουργού ΠΕΚΑ (ΑΔΑ Β4ΛΤ0-Β2Λ) (Τροποποίηση ΑΕΠΟ). Δ. Υπ αριθμ. 8216/224/13 (ΦΕΚ 419/ΑΑΠ/2013) εγκριτική Απόφαση Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου για το Γενικό Προγραμματικό Σχέδιο (Master Plan) Λιμένα Βόλου και ΠΠΠΑ. Ε. Εξοπλισμός λιμένα Βόλου για την αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης. ΣΤ. Υπ αριθ /10/09 ΚΥΑ Υπουργών Μεταφορών και Επικοινωνιών - Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής για Προσωρινή άδεια λειτουργίας αεροδρομίου επί υδάτινης επιφάνειας στη θαλάσσια περιοχή Λιμένα Βόλου. Ζ. Αρχείο ηχομετρήσεων εντός λιμενικής ζώνης Βόλου. Η. Αρχείο μετρήσεων ποιότητας υδάτων λιμένα Βόλου. Θ. Αντίγραφο μελετητικού πτυχίου κατηγορίας 27. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 / ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ - ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ - ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ Μελέτη Περιβάλλοντος

7 Λειτουργία του λιμένα Βόλου Ν.Α. Μαγνησίας Τροποποίηση ΑΕΠΟ για τη λειτουργία υδατοδρομίου ΣΥΝΗΜΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ (εκτός τεύχους) Α. Τ1 - Τοπογραφικό διάγραμμα χερσαίας και πλωτής υποδομής υδατοδρομίου λιμένα Βόλου, κλίμακας 1:1.000, (Πηγή: Καθορισμός χώρου για χρήση υδατοδρομίου στο λιμένα Βόλου, ΟΛΒ ΑΕ, Νοέμβριος 2013), Νοέμβριος Β. Τ2 - Τοπογραφικό διάγραμμα χωροθέτησης διαδρόμων προς - αποθαλάσσωσης υδροπλάνων στο λιμένα του Βόλου, κλίμακας 1: και 1:50.000, (Πηγή: Χωροθέτηση διαδρόμων προς-αποθαλάσσωσης υδροπλάνων στο λιμένα Βόλου, Γ. Κάλφας, Οκτώβριος 2013), Νοέμβριος Β. 2 - Σχέδιο γενικής διάταξης λιμένα Βόλου της εγκεκριμένης ΜΠΕ, κλίμακας 1:2.500, ENVECO ΑΕ, Οκτώβριος Μελέτη Περιβάλλοντος

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μελέτη Περιβάλλοντος

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ Η παρούσα Μελέτη Περιβάλλοντος συντάσσεται στο πλαίσιο του απαιτούμενου Φακέλου Τροποποίησης της εγκεκριμένης ΑΕΠΟ του έργου Λειτουργία του λιμένα Βόλου Ν.Α. Μαγνησίας, για τη λειτουργία υδατοδρομίου εντός του ομώνυμου λιμένα, προκειμένου να εξυπηρετούνται πτήσεις υδροπλάνων. Επομένως, ο τίτλος του έργου είναι: Λειτουργία του λιμένα Βόλου Ν.Α. Μαγνησίας, Τροποποίηση ΑΕΠΟ για τη λειτουργία υδατοδρομίου Σύμφωνα με το άρθρο 33 του Ν.4146/2013, ως «υδατοδρόμιο» ορίζεται το αεροδρόμιο επί υδάτινης επιφάνειας, το οποίο προορίζεται στο σύνολο ή εν μέρει για την αποθαλάσσωση, προσθαλάσσωση και επί της επιφάνειας αυτής κίνηση αεροσκαφών και στο οποίο περιλαμβάνεται η κατάλληλη υποδομή σε κτιριακές εγκαταστάσεις και εξοπλισμό για την παροχή υπηρεσιών εξυπηρέτησης επιβατών, φορτίου και ταχυδρομείου. Το υφιστάμενο, περιβαλλοντικά αδειοδοτημένο, έργο, φέρει τον τίτλο Λειτουργία του λιμένα Βόλου Ν.Α. Μαγνησίας και οι περιβαλλοντικοί του όροι εγκρίθηκαν με την υπ αριθμ / ΚΥΑ Υπουργών ΠΕΚΑ & Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας (ΑΔΑ Β4Λ50- ΩΦΦ). Η ΑΕΠΟ αυτή τροποποιήθηκε (ορθή επανάληψη ως προς τον αριθμό πρωτοκόλλου της Απόφασης λόγω λάθους παραβολής) με την υπ Α.Π. οίκ / Απόφαση Υπουργού ΠΕΚΑ (ΑΔΑ Β4ΛΤ0-Β2Λ). Πέραν του αριθμού πρωτοκόλλου, τροποποιήθηκαν και οι περιβαλλοντικοί όροι υπ αριθμ. 29 και 38. Οι δύο αυτές Αποφάσεις ΕΠΟ, επισυνάπτονται στο Παράρτημα (Κεφ. 12). Ο λιμένας του Βόλου διαθέτει εγκεκριμένο Master Plan, σύμφωνα με την υπ Αριθμ. 8216/224/13 Απόφαση Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου (ΦΕΚ 419/ΑΑΠ/ ), η οποία επισυνάπτεται στο Παράρτημα. Σύμφωνα με αυτό, το μελεώμενο στην παρούσα υδατοδρόμιο χωροθετήθηκε στο ΟΤ4. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 1-1

10 1.2. ΕΙΔΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Το μελετώμενο στην παρούσα έργο αφορά τις λιμενικές εγκαταστάσεις στο Βόλο και, ειδικότερα, στο υδατοδρόμιο, την εγκατάσταση δηλαδή που θα εξυπηρετεί πτήσεις υδροπλάνων. Το υδατοδρόμιο είναι ήδη κατασκευασμένο και περιλαμβάνει χερσαίες εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης επιβατών και των αποσκευών τους, συνολικής επιφάνειας 31,76 τ.μ., πλωτές εγκαταστάσεις (προβλήτα) για τον ελλιμενισμό των υδροπλάνων καθώς και νοητή, υδάτινη επιφάνεια για την ασφαλή προσθαλάσσωση, αποθαλάσσωση και υδατοδρόμηση των αεροσκαφών (υδροπλάνων). Η χερσαία επιφάνεια και οι πλωτές εγκαταστάσεις εμφαίνονται στο Τοπογραφικό Διάγραμμα Τ1, κλίμακας 1:1.000, που συντάχθηκε από τον ΟΛΒ το Νοέμβριο του 2013, στο πλαίσιο του έργου Καθορισμός χώρου για χρήση υδατοδρομίου στο λιμένα Βόλου. Οι προαναφερθείσες υδάτινες επιφάνειες εμφαίνονται στο Τοπογραφικό Διάγραμμα Τ2, κλίμακας 1: και 1:50.000, επί υποβάθρου της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (Γ.Υ.Σ.), που συντάχθηκε τον Οκτώβριο του 2013 από τον τοπογράφο μηχανικό Γ. Κάλφα για τη HELLENIC SEAPLANES, στο πλαίσιο του έργου Χωροθέτηση διαδρόμων προς-αποθαλάσσωσης υδροπλάνων στο λιμένα Βόλου, όπου αποτυπώνεται η περιοχή ελιγμών του υδατοδρομίου και η περιοχή γύρω από αυτήν σε ακτίνα μέτρων, με ισοϋψείς ανά ένα μέτρο. Και τα δύο σχέδια συνοδεύουν την παρούσα ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Ο Βόλος, πρωτεύουσα του Νομού Μαγνησίας, αποτελεί το επίνειο της Θεσσαλίας και βρίσκεται στο μυχό του Παγασητικού κόλπου, ο οποίος είναι ένας από τους μεγαλύτερους κλειστούς θαλάσσιους κόλπους της Ελλάδας. Η είσοδος του κόλπου ονομάζεται δίαυλος του Βόλου. Νότια του Νομού υπάρχουν οι δίαυλοι του Τρικερίου και των Ωρεών, οι οποίοι συνδέουν τον κόλπο με το Αιγαίο και χωρίζουν τη Μαγνησία από την Εύβοια. Νοτιοανατολικά, ο δίαυλος της Σκιάθου χωρίζει το Νομό Μαγνησίας από τη νήσο της Σκιάθου. Ο λιμένας Βόλου, εντός του οποίου χωροθετήθηκε το μελετώμενο υδατοδρόμιο, βρίσκεται στο εσωτερικό του μυχού του Παγασητικού Κόλπου και σχηματίζεται μεταξύ του ακρωτηρίου Σέσκλο, που αποτελεί το νοτιοδυτικό του όριο, και της κρηπιδωμένης ακτογραμμής της παραλίας Αργοναυτών, που αποτελεί το βορειοανατολικό άκρο του λιμένα. Ο λιμένας χωροθετείται στο κέντρο της πόλης, είναι άμεσα συνδεδεμένος με αυτή και αποτελεί το μοναδικό τουριστικό και εμπορικό λιμάνι της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Αποτελεί το κέντρο διακίνησης εμπορευμάτων της ευρύτερης ενδοχώρας, καθώς και επιβατών από και προς τα νησιά του κεντρικού και ΒΑ Αιγαίου. Κατέχει κεντροβαρική θέση στον Ελλαδικό χώρο και απέχει οδικά 315 Km από την Αθήνα, 215 Km από τη Θεσσαλονίκη και 370 Km από την Ηγουμενίτσα. Ακτοπλοϊκά, απέχει από το λιμάνι του Πειραιά 175 n.mi. μέσω του ισθμού του Ευρίπου και 190 n.mi. παραπλέοντας την Εύβοια. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 1-2

11 Σύμφωνα με την εγκεκριμένη ΜΠΕ, η λιμενολεκάνη έχει επιφάνεια 1,8 Km², με βάθη που φθάνουν τα 13 m (μετά την εκβάθυνση της λιμενολεκάνης) και προστατεύεται από προσήνεμο μόλο μήκους 1000 μέτρων και υπήνεμο 400 μέτρων αντίστοιχα. Από το 1988 μέχρι και σήμερα ο λιμένας Βόλου διατηρεί την τρίτη θέση μεταξύ των Ελληνικών λιμένων στη διακίνηση εμπορευμάτων. Ο λιμένας βρίσκεται σε γεωγραφικό πλάτος 39 Ο, 20, 26 και γεωγραφικό μήκος 22 Ο, 51, 03. Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης (Ν. 3852/2010 ΦΕΚ 87/Α), το έργο εντάσσεται διοικητικά στο Δήμο Βόλου και, ειδικότερα, στην ομώνυμη δημοτική ενότητα. Σχέδιο 1.3.Σχ1: Χάρτης διοικητικής διαίρεσης Νομού Μαγνησίας ΚΑΤΑΤΑΞΗ, ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Αν και, λόγω της φύσεως του έργου, θα αναμενόταν να κατατάσσεται στην Ομάδα 1 η (Έργα χερσαίων και εναέριων μεταφορών) / Υποκατηγορία 2 η έργων και δραστηριοτήτων της ΥΑ 1958/2012 περί Κατάταξης δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες, σύμφωνα με το Άρθρο 1, παράγραφος 4 του Ν. 4014/ (ΦΕΚ Α 209) και, ειδικότερα, στον α/α 25 Αεροδρόμια σε υδάτινες επιφάνειες, εντούτοις, λαμβανομένης υπόψη της παρατήρησης της τελευταίας στήλης: Δεν περιλαμβάνονται τα υδατοδρόμια εντός λιμένων τα οποία εξετάζονται ως μέρος του συνολικού λιμενικού έργου, η Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 1-3

12 κατάταξη διαφοροποιείται. Έτσι, εξετάζοντας το προτεινόμενο υδατοδρόμιο ως μέρος του λιμένα του Βόλου, το συνολικό λιμενικό έργο κατατάσσεται στην Ομάδα 3 η (Λιμενικά έργα). Ειδικότερα, κατατάσσεται στον α/α 1: Εμπορικοί κι επιβατικοί λιμένες. Ο λιμένας του Βόλου λοιπόν, χαρακτηρίζεται ως διεθνούς ενδιαφέροντος, σύμφωνα με την ΚΥΑ υπ αριθμ /02/07 (ΦΕΚ 202/Β/2007) περί Κατάταξης λιμένων. Ως εκ τούτου, κατατάσσεται στην Α1 υποκατηγορία της ως άνω ΥΑ 1958/2012. Επομένως, ο Φάκελος Τροποποίησης ΑΕΠΟ, στο πλαίσιο του οποίου συντάσσεται η παρούσα Μελέτη Περιβάλλοντος {κατά τα οριζόμενα στο Παράρτημα 5 της υπ αριθμ. οικ (ΦΕΚ 135/Β/2014) Απόφασης υπουργού ΠΕΚΑ περί Εξειδίκευσης των περιεχομένων των φακέλων περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων της Κατηγορίας Α της απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με αρ. 1958/2012 (Β 21) όπως ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν.4014/2011 (Α 209), καθώς και κάθε άλλης σχετικής λεπτομέρειας }, υποβάλεται στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ο Φορέας Λειτουργίας του Υδατοδρομίου είναι ο Οργανισμός Λιμένα Βόλου Α.Ε., ο οποίος είναι Φορέας Διοίκησης και Διαχείρισης ολόκληρου του λιμένα Βόλου. Ο ΟΛΒ Α.Ε. είναι Ανώνυμη Εταιρεία Κοινής Ωφέλειας με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο. Οι πάσης φύσεως εγκαταστάσεις του λιμένα Βόλου παραχωρήθηκαν στην Ο.Λ.Β. Α.Ε. από το Ελληνικό Δημόσιο μέσω σχετικής σύμβασης που υπογράφηκε το Νοέμβριο Σύμφωνα με τη σύμβαση, η διάρκεια της παραχώρησης ορίζεται σε σαράντα (40) χρόνια, με δυνατότητα επέκτασης κατά δέκα (10) χρόνια το μέγιστο. Το ετήσιο αντάλλαγμα της παραχώρησης ορίζεται στα άρθρα 5.2 και 5.3 της σύμβασης. Όργανο διοίκησης του ΟΛΒ Α.Ε. είναι το διοικητικό συμβούλιο και έδρα του το Λιμενικό Μέγαρο στην περιοχή του Δήμου Βόλου του Νομού Μαγνησίας. ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΒΟΛΟΥ Α.Ε. Κεντρικός Προβλήτας Λιμένος Βόλου Τ.Κ , Βόλος Τηλ.: Φαξ: admin@port-volos.gr Υπεύθυνη για επικοινωνία: Θεοδώρα Παπάζογλου Η παρούσα μελέτη ανατέθηκε δυνάμει της από Συμβάσεως μεταξύ του ΟΛΒ Α.Ε. και της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Α.Ε. (GREEK MARINE AVIATION SA). Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 1-4

13 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ Α.Ε., Υπηρεσίες εναέριας μεταφοράς & διαχείρισης υδατοδρομίων Λ. Αλεξάνδρας 197 Τ.Κ , Αθήνα Τηλ.: Φαξ : info@grmarineaviation.com Υπεύθυνος για επικοινωνία: Παντελής Βασιλακάκης Την ευθύνη της σύνταξης της παρούσας Μελέτης Περιβάλλοντος καθώς και του συνολικού Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ, έχει ο Ζαφειρίου Παναγιώτης, περιβαλλοντολόγος MSc διαχείριση αποβλήτων. Τα στοιχεία επικοινωνίας του μελετητή είναι: Παναγιώτης Ζαφειρίου, περιβαλλοντολόγος, MSc διαχείριση αποβλήτων σύμβουλος περιβαλλοντικού σχεδιασμού & ανάπτυξης Ταχ. Δ/νση: Πύρρου 2 β, Τ.Κ Κηφισιά Αττικής Τηλ. - Fax: Κιν.: pz@hellenic-seaplanes.com, panzafir@yahoo.gr Ο μελετητής διαθέτει μελετητικό πτυχίο Β τάξεως στην κατηγορία 27 των περιβαλλοντικών μελετών, με ΑΜ πτυχίου 14221, το οποίο είναι σε ισχύ (αντίγραφο επισυνάπτεται στο Παράρτημα). Στην ομάδα μελέτης συμμετέχει επίσης, ως υπεύθυνος για τα θέματα θορύβου, ο Δρ Γεώργιος Μικρούδης, πολιτικός μηχανικός. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 1-5

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ Μελέτη Περιβάλλοντος

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ 2.1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ Οι κύριες εγκαταστάσεις του λιμένα Βόλου περιγράφονται παρακάτω: α) Προσήνεμος μόλος (Κυματοθραύστης). Αποτελείται από δύο βραχίονες, συνολικού μήκους 1000 m περίπου και πλάτους 3,50 m, σε βάθος που κυμαίνεται μεταξύ -3,50 m έως και -8,50 m. Διαθέτει δίκτυο φωτισμού. Έχει συνδεθεί με μεταλλική γέφυρα με την παραλία και λειτουργεί ως κρηπίδωμα πρόσδεσης σκαφών αναψυχής. β) Κεντρικός προβλήτας (Επιβατικός). Από τον προβλήτα αυτό εξυπηρετούνται τα επιβατικά και τουριστικά σκάφη, τα Ο/Γ προς Β. Σποράδες, Α. & Ν. Αιγαίο και τα κρουαζιερόπλοια. Έχει έκταση ,39 m 2, μήκος κρηπιδωμάτων 650 m και βάθος που κυμαίνεται από -6,50 m έως - 11,00 m. Στο δυτικό τμήμα του περιλαμβάνει χώρο ελεγχόμενης στάθμευσης (parking) δυναμικότητας 383 θέσεων. Στο βόρειο τμήμα του ανατολικού κρηπιδώματος βρίσκεται το μελετώμενο υδατοδρόμιο, με πλωτό προβλήτα και οικίσκο αναμονής ελέγχου των επιβατών για επιβίβαση σε υδροπλάνα. Για το υδατοδρόμιο είχε εκδοθεί προσωρινή άδεια λειτουργίας, η υπ αριθμ /10/09 (ΦΕΚ 1921/Β/ ) «Προσωρινή άδεια λειτουργίας αεροδρομίου επί υδάτινης επιφάνειας στη θαλάσσια περιοχή Λιμένα Βόλου», η οποία επισυνάπτεται στο Παράρτημα της παρούσας μελέτης. γ) Προβλήτας ΣΙΛΟ (No 1 Εμπορικός). Έχει έκταση m 2, ανάπτυγμα παραβολής m και βάθος μετώπου -11,00 m. Περιλαμβάνει κτίριο ΣΙΛΟ για δημητριακά (με δύο πυλώνες) χωρητικότητας t, αποθήκη έκτασης m 2 και ηλεκτροκίνητους γερανούς. Στην ανατολική πλευρά γίνεται φορτοεκφόρτωση δημητριακών και γενικών φορτίων ενώ στη δυτική παλαιοσιδήρου (scrap). Στη βάση του έχει δημιουργηθεί χώρος ελεγχόμενης στάθμευσης δυναμικότητας 250 θέσεων, για Ι.Χ. οχήματα και περιορισμένο αριθμό λεωφορείων (10 θέσεις). δ) Νηοδόχος παλαιού Λ/Χ. Έχει μήκος 150 m, βάθος κατακόρυφου μετώπου -5,00 m και περιλαμβάνει δύο (2) κεκλιμένα επίπεδα και χερσαία έκταση m. Έχει ληφθεί απόφαση του ΟΛΒ Α.Ε. και έχει διακοπεί η χρήση του συγκεκριμένου χώρου ως χώρου ανέλκυσης Ε/Γ-Υ/Γ και ελαφρών σκαφών αναψυχής και ως ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη. ε) Προβλήτας No 2 (Εμπορικός). Έχει μήκος παραβολής 1000 m και βάθος μετώπου -11,00 m. Η έκταση του είναι m 2, από τα οποία τα m 2 περιλαμβάνουν υπαίθριους αποθηκευτικούς χώρους. Διαθέτει δύο (2) ηλεκτροκίνητους γερανούς ανυψωτικής ικανότητας 45 t. Η ανατολική πλευρά χρησιμοποιείται για φορτοεκφόρτωση Ε/Κ και εξυπηρέτηση πλοίων μεταφοράς οχημάτων (Ro-Ro). Η δυτική πλευρά η οποία έχει χαρακτηριστεί χώρος ασφάλειας με προδιαγραφές C4Ι εξυπηρετεί την πρόσδεση μεγάλων κρουαζιερόπλοιων. στ) Προβλήτας Containers (No 3 - Εμπορικός). Ο προβλήτας είναι υπό κατασκευή. Το 2 Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 2-1

16 εμβαδόν όλου του προβλήτα όταν θα ολοκληρωθεί θα είναι m² (σήμερα έχει διαμορφωθεί επιφάνεια m²). Προβλέπεται η κατασκευή κρηπιδώματος μήκους 600 m και βάθους -13,00 m. Μόνο η ανατολική πλευρά του είναι κρηπιδωμένη σε μήκος 260 m και χρησιμοποιείται για εκτέλεση εργασιών συντήρησης - επισκευές σε πλοία. Ο χερσαίος χώρος χρησιμοποιείται για προσωρινή αποθήκευση Ε/Κ και οχημάτων. ζ) Ιχθυόσκαλα. Η λιμενική υποδομή αποτελείται από δύο κάθετα κρηπιδωμένα σκέλη μήκους 100 m το καθένα, βάθους -7,50 m, με δίαυλο εισόδου βάθους -5,00 m και με επιφάνεια m² δέστρες προσκρουτήρες για τις ανάγκες πρόσδεσης σκαφών. Στο χερσαίο χώρο ανεγέρθηκε κτίριο Ιχθυόσκαλας του οποίου η λειτουργία έχει παραχωρηθεί στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων. η) Προβλήτας Σιδηροδρομικού Πορθμείου (Εμπορικός). Έχει μήκος κρηπιδωμάτων 260 m, κατακόρυφο μέτωπο -7,50 m και εμβαδόν m 2. Στο εσωτερικό του προβλήτα υπάρχει υπαίθριος χώρος μήκους 250 m, πλάτους 80 m και εμβαδού m 2 για την εναπόθεση εμπορευμάτων, καθώς υπάρχουν δέστρες και προσκρουστήρες για τις ανάγκες πρόσδεσης πλοίων. Εξυπηρετεί διακίνηση κυρίως αδρανών υλικών και εφοδίων προς τις Β. Σποράδες. Στη βάση του έχει δημιουργηθεί χώρος ελεγχόμενης στάθμευσης φορτηγών αυτοκινήτων δυναμικότητας 100 θέσεων. θ) Υπήνεμος μόλος. Αποτελείται από ένα βραχίονα μήκους 400 m περίπου. Οι εγκαταστάσεις του λιμένα Βόλου παρουσιάζονται στο ακόλουθο σχέδιο (πηγή: ΟΛΒ ΑΕ - Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 2-2

17 Λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α τ ο υ λ ι μ έ ν α Β ό λ ο υ Ν. Α. Μ α γ ν η σ ί α ς Τ ρ ο π ο π ο ί η σ η Α Ε Π Ο γ ι α τ η λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α υ δ α τ ο δ ρ ο μ ί ο υ Σχέδιο 2.1.Σχ1: Χάρτης λιμένα Βόλου στη σημερινή του μορφή. Με πράσινο κύκλο σημειώνεται η θέση του υδατοδρομίου. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 2-3

18 2.2. ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ Σύμφωνα με στοιχεία από την επίσημη ιστοσελίδα του ΟΛΒ ( αμέσως μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στο Ελληνικό κράτος (1881), ιδρύθηκε η Λιμενική Επιτροπή και το Λιμενικό Ταμείο Βόλου και επιβλήθηκαν ειδικοί λιμενικοί φόροι για τα έργα. Η κατασκευή του λιμανιού εντάσσεται στην τρίτη περίοδο λιμενικών έργων της χώρας ( ), η οποία καλύπτει όλα σχεδόν τα παραλιακά κέντρα της επικράτειας και συνδέεται με την προώθηση των τεχνικών σπουδών στο Πολυτεχνείο. Ο Βόλος γρήγορα έγινε ένα από τα σημαντικά λιμάνια της εποχής του, με δυνατότητα να προσελκύει μεγάλα πλοία. Συγχρόνως, άρχισαν έργα υποδομής με αποτέλεσμα τη σύνδεση του λιμανιού μέσω οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων με την ενδοχώρα, συμπεριλαμβανομένου του Πηλίου, της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της δυτικής Μακεδονίας. Το 1878 είχε συγκροτηθεί στο Υπουργείο Εσωτερικών η Διεύθυνση Δημοσίων Έργων και το 1882 μετακλήθηκε Γαλλική Τεχνική Αποστολή υπό την διεύθυνση του αρχιμηχανικού Alfred Rondel για την επιμόρφωση των Ελλήνων τεχνικών και την αρτιότερη κατάρτιση των μελετών. Το 1888, με μηχανικό Λιμανιού τον Γάλλο Trebouville ξεκίνησε η τοπογράφηση για την κατασκευή νέας αποβάθρας στο βόρειο μέρος του Λιμανιού. Εν τω μεταξύ, η Γαλλική αποστολή ανέλαβε το 1885 τη μελέτη διευθέτησης των χειμάρρων Κραυσίδωνα και Αναύρου, ως προϋπόθεση για την κατασκευή του λιμανιού. Η διευθέτηση αυτή υπήρξε μια εντονότατη παρέμβαση στο φυσικό τοπίο της πόλης, επέβαλε τη μεταφορά της κοίτης του Κραυσίδωνα από την ανατολική πλευρά του σιδηροδρομικού σταθμού προς τα δυτικά πίσω από το κάστρο (όπου βρίσκεται σήμερα) και της κοίτης του Αναύρου από την τότε διαδρομή της κατά μήκος της οδού Ιωλκού (Βενιζέλου) στην τωρινή θέση της. Το επίπονο έργο για την εκβολή των χειμάρρων εκτός του λιμένα στις σημερινές του κοίτες ξεκίνησε το 1888 από τον Trebouville με εργολαβία του Θεοφάνη Πετρόχειλου. Λόγω των σημαντικών δυσκολιών του εγχειρήματος η Λιμενική Επιτροπή κάλεσε το 1889 τον γνωστό αρχιμηχανικό λιμενικών έργων της Μασσαλίας Eduard Quellenec, που βρισκόταν στην Ελλάδα ως μέλος της Γαλλικής αποστολής Δημοσιών Έργων. Κατά την σύντομη παραμονή του μελέτησε επίσης τη θεμελίωση της σιδηροδρομικής γέφυρας του Κραυσίδωνα για λογαριασμό των Θεσσαλικών Σιδηρόδρομων. Για την εξέταση της πορείας των έργων, το 1890 προσκλήθηκε ο μηχανικός Minuit μέλος επίσης της Γαλλικής αποστολής. Το έργο συνεχίστηκε με μηχανικό λιμένα τον Αριστείδη Εσλην και μέχρι το 1908 έγινε η οριστική διευθέτηση της κοίτης του Αναύρου ενώ εκείνη του Κραυσίδωνα ολοκληρώθηκε αργότερα. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 2-4

19 Το 1939, παραμονές του πολέμου, ο Βόλος αποτελούσε το τρίτο κατά σειρά σπουδαιότητας λιμάνι της χώρας, μετά τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη, διακινώντας ετησίως τόνους εμπορευμάτων και επιβάτες. Διατηρούσε την ενδοχώρα του, δηλαδή ολόκληρη τη Θεσσαλία και τμήματα της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας που εξυπηρετούντο από το σιδηροδρομικό δίκτυο. Κατά την διάρκεια του πολέμου το λιμάνι υπέστη σοβαρές βλάβες από βομβαρδισμούς. Η λεκάνη του λιμένα αχρηστεύτηκε από καταβυθίσεις πλοίων και σοβαρές ζημιές των κρηπιδωμάτων του κεντρικού προβλήτα, καταστράφηκε ο προβλήτας των σιδηροδρόμων, τμήμα του κυματοθραύστη, το παλιό τελωνείο και οι αποθηκευτικοί χώροι. Η αποκατάσταση των ζημιών ξεκίνησε το 1947, με μηχανικό Λιμένος τον Γ. Κοντοστάνο. Έγινε ανέλκυση των ναυαγίων και επιδιορθώσεις των κρηπιδωμάτων στο λιμενίσκο των ιστιοφόρων, με σκοπό την παραλιακή προέκταση της σιδηροδρομικής γραμμής και ανακατασκευάστηκαν τα υπόβαθρα του κεντρικού προβλήτα. Το 1948 υπογράφηκε σύμβαση μεταξύ του Λιμενικού Ταμείου, του Υπουργείου Δημοσίων Έργων και της AMAG (American Mission for Aid to Greece), για την ανακαίνιση του Λιμένος του Βόλου. Η σύμβαση προέβλεπε την ανέγερση συγκροτήματος γραφείων του Λιμένα, υπόστεγου επιβατών και αποθήκης καυσίμων στον κεντρικό προβλήτα, την κατασκευή υπόστεγων έξω από το τελωνείο, την ολοκλήρωση της επισκευής των κρηπιδωμάτων κτλ. Για τη ριζική ανακαίνιση του λιμανιού, που κρίθηκε αναγκαία στο πλαίσιο ανασυγκρότησης της χώρας μετά τον πόλεμο, ανατέθηκε το 1949 γενική οικονομική και τεχνική μελέτη στον καθηγητή της Έδρας Λιμενικών Έργων του ΕΜΠ Δημοσθένη Πίππα, σε συνεργασία με το μηχανικό Γ. Κοντοστάνο και τις αρμόδιες ελληνικές και αμερικάνικες υπηρεσίες. Η μελέτη περιλάμβανε την εξέταση των οικονομικών δυνατοτήτων της περιοχής στο προσεχές μέλλον και την οριστική πρόταση των έργων για το , με προϋπολογισμό δρχ. Η μελέτη Πίππα προέβλεπε την μελλοντική ανάπτυξη του λιμανιού σε όλο το μήκος του θαλασσίου μετώπου της πόλης από τον Κραυσίδωνα μέχρι τον Άναυρο περίπου, με τεράστια επιχωμάτωση 64 εκταρίων, που απόκοβε τελείως τον αστικό χώρο από τη θάλασσα. Δυτικά πρότεινε δύο νέους μεγάλους προβλήτες, ένα στη θέση του προβλήτα των σιδηρόδρομων και δεύτερο στην εκβολή του Κραυσίδωνα. Η μεγαλύτερη επέκταση σχεδιάστηκε στα ανατολικά με διαπλάτυνση της προκυμαίας των Αργοναυτών, επιχωμάτωση του μετώπου της πλατείας Γεωργίου Α και με δημιουργία τεσσάρων νέων προβλητών πάνω στο υφιστάμενο κυματοθραύστη και πέμπτου προβλήτα περίπου στο ύψος του νοσοκομείου. Η όλη ζώνη θα εξυπηρετούνταν από πυκνό σιδηροδρομικό δίκτυο συνδεδεμένο με τον σιδηροδρομικό σταθμό. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 2-5

20 Επίσης, πρόβλεπε την κατασκευή μεγάλου κυματοθραύστη για να διαχωρίσει το νέο λιμάνι από τις εκβολές των χειμάρρων Κραυσίδωνα και Ξηριά, ώστε να αποφύγει τις προσχώσεις από τις φερτές ύλες. Αν και εγκρίθηκε από τη Λιμενική Επιτροπή, η μελέτη δεν έμελλε να εφαρμοστεί, πιθανώς λόγω του μεγέθους και του τεράστιου κόστους του έργου. Το Μάιο του 1950 όμως ξεκίνησε στον κεντρικό προβλήτα η ανέγερση του αποθηκευτικού υπόστεγου, του κτιρίου, των τεχνικών υπηρεσιών και των κτιρίων βοηθητικών λιμενικών υπηρεσιών με εργολαβία της κατασκευαστικής εταιρείας «Τεχνική Ένωσις». Ο Βόλος εξακολουθούσε μεταπολεμικά να αποτελεί το τρίτο λιμάνι και το τέταρτο αστικό κέντρο της χώρας, όμως το λιμάνι του έχασε μέρος της εμπορικής και επιβατικής κίνησης. Οι συνεχείς καταστροφές των εσοδειών του Πηλίου και η συρρίκνωση της βιομηχανίας τη πόλης, η εκτροπή της επιβατικής κίνησης του λιμανιού προς τις χερσαίες συγκοινωνίες και οι σεισμοί που έπληξαν την οικονομική δραστηριότητα της περιοχής, μετέβαλλαν την προηγούμενη ισορροπία. Τα δεδομένα αυτά επέφεραν την εγκατάλειψη του φιλόδοξου σχεδίου Πίππα, του Το 1952 η τεχνική υπηρεσία του λιμένα συνέταξε μελέτη με σημαντική ανάπτυξη του λιμενικού χώρου δυτικά, το οποίο παρέμεινε στα χαρτιά. Η σημαντικότερη πρωτοβουλία της Λιμενικής Επιτροπής ήταν η ανάθεση οριστικής οικονομικής και τεχνικής μελέτης, για τη γενική ανάπτυξη του Λιμένα, στο γραφείο Δοξιάδη, τον Ιούνιο του Η ενέργεια αυτή εντασσόταν στους ευρύτερους, κρατικούς, χωροταξικούς σχεδιασμούς και συνδεόταν με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαμορφώνονταν για την περιοχή και την πόλη και έμοιαζαν να αναστρέφουν την προηγούμενη κατάσταση στασιμότητας. Τη μελέτη συνέταξαν το 1966 τρεις από τους σημαντικότερους πολεοδόμους της εποχής, οι Κωνσταντίνος Δοξιάδης, Αντώνης Τρίτσης και Ανδρέας Συμεών. Στην επεξεργασία του ρυθμιστικού σχεδίου ανάπτυξης του λιμανιού συνεργάστηκε το διεθνούς φήμης γραφείο ειδικών σε λιμενικά έργα Sir William Halcrow & Partners και ειδικότερα ο μηχανικός λιμενικών έργων E. Loewy. Η πρόταση στηρίχθηκε σε δύο διαφορετικές προβλέψεις για την ανάπτυξη της πόλης και τον επακόλουθο ρόλο του λιμανιού της. Στην πρώτη θεωρήθηκε ότι το λιμάνι θα διατηρήσει τον υφιστάμενο σημαντικό αλλά επαρχιακό ρόλο του, ενώ στην δεύτερη εκτιμήθηκε ότι θα αποκτήσει μείζονα εμπορικό, βιομηχανικό και τουριστικό ρόλο μέσα στα νέα οικιστικά δεδομένα και θα αποσπάσει δραστηριότητα από τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Καταρτίστηκαν έτσι δυο εναλλακτικές λύσεις, η πρώτη για χαμηλή κίνηση με μήκος κρηπιδωμάτων 4 km και η δεύτερη για υψηλή, με μήκος κρηπιδωμάτων 3,2-3,5 km αλλά με σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 2-6

21 Για τη δημιουργία της καινούργιας χερσαίας ζώνης επιλέχθηκε η δυτική ακτή της πόλης, στη θέση των παλιών Αλυκών, για τα πλεονεκτήματά της, δηλαδή την ευκολία σύνδεσης με τις μεγάλες σιδηροδρομικές και οδικές αρτηρίες (τη νέα εθνική οδό), την άμεση σχέση με τη ζώνη συγκέντρωσης της βιομηχανικής δραστηριότητας της πόλης και την αποφυγή της καταστροφής του αστικού τουριστικού μετώπου της πόλης. Ο κεντρικός προβλήτας αποδόθηκε αποκλειστικά για εξυπηρέτηση του εσωτερικού εμπορίου και της επιβατικής κίνησης και η θαλάσσια επιφάνεια μεταξύ αυτού του λιμενοβραχίονα για αγκυροβόλιο σκαφών αναψυχής και αθλητισμού. Το μεγάλο εμπορικό λιμάνι διαμορφώθηκε μετά τον προβλήτα του Σιλό, με 4 μεγάλους προβλήτες (πρώτη παραλλαγή) ή τρεις (δεύτερη παραλλαγή), που θα αναπτύσσονταν μέχρι τα άκρα Πευκάκια. Οι νέοι προβλήτες θα εξοπλίζονταν με 7 μεγάλες αποθήκες και θα εξυπηρετούνταν από πυκνό σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο, με άνετη σύνδεση με τις μεγάλες οδικές αρτηρίες της περιοχής. Πίσω από την επέκταση του λιμανιού, ανάμεσα στον περιμετρικό δρόμο του λιμανιού και την οδό Βόλου - Αλμυρού, θα συγκεντρώνονταν σε ενιαίο κτιριακό συγκρότημα όλες οι υπηρεσίες που σχετίζονται με τη λιμενική κίνηση. Τα έργα θα κλιμακώνονταν μέσα σε 35 χρόνια (έως το 2000) και το κόστος κατασκευής τους υπολογίστηκε σε 700 εκατομμύρια δρχ. Η μελέτη άρχισε να εφαρμόζεται σε τμήμα της, αυτό του προβλήτα ΙΙ, μετά από αναθεώρησή της από τους τοπικούς φορείς. Έως το 1981 είχε αρχίσει η κατασκευή του προβλήτα ΙΙ καθώς και η σιδηροδρομική σύνδεση από τη μεριά της Μπουρμπουλήθρας. Επίσης, είχε κατασκευαστεί μόλος μήκους 450 m στα Πευκάκια για εξυπηρέτηση των οχηματαγωγών του πολεμικού ναυτικού. Μολονότι η κατασκευή των νέων λιμενικών χώρων δεν προχώρησε γρήγορα, η σημασία που είχε η κεντρική θέση της πόλης στον κύριο μεταφορικό άξονα της χώρας, φάνηκε με την επιλογή του λιμανιού του Βόλου ως σταθμού για την λειτουργία της πορθμειακής γραμμής Βόλου - Συρίας, η οποία εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο του Η συσσωρευμένη κίνηση των δύο μεγαλύτερων λιμανιών (Πειραιά και Θεσσαλονίκης), η πλεονεκτική θέση του Βόλου στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, η μικρή θαλάσσια διαδρομή από τα λιμάνια της Μέσης Ανατολής και η ικανοποιητική σύνδεση με το ευρωπαϊκό δίκτυο Βορρά - Νότου, ήταν οι βασικοί λόγοι της επιλογής. Η λειτουργία της γραμμής έφερε πρωτόγνωρη κίνηση για τον Βόλο με σημαντικές επιπτώσεις οικονομικές και κοινωνικές, αλλά και μεγάλη πολεοδομική και περιβαλλοντική επιβάρυνση, αφού οι υποδομές της πόλης δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένες. Η διαμετακομιστική γραμμή λειτούργησε εννέα χρόνια και σταμάτησε το 1985, μετά από ένα διάστημα άτονης δραστηριότητας. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 2-7

22 Η λειτουργία της πορθμειακής γραμμής προσέλκυσε το ενδιαφέρον ιδιωτικών εταιριών για την αξιοποίηση του λιμανιού. Το 1977, η τεχνική εταιρεία ΑΡΧΙΡΟΔΟΝ πρότεινε να κατασκευάσει η ίδια προβλήτα container, με τον όρο να της παραχωρηθεί η εκμετάλλευσή του για 25 χρόνια. Η εταιρεία υποσχέθηκε ταχύ ρυθμό εργασιών και η Λιμενική Επιτροπή, αρχικά, αποδέχτηκε την πρόταση. Έτσι, τον Δεκέμβριο του 1979 η ΑΡΧΙΡΟΔΟΝ έκανε συγκεκριμένες προτάσεις που τροποποιούσαν το σχέδιο Δοξιάδη. Η νέα πρόταση προέβλεπε τη δημιουργία τεσσάρων προβλητών μετά τον προβλήτα του ΣΙΛΟ, ένας από τους οποίους (ο τριγωνικός) θα εξυπηρετούσε την κίνηση του container εξοπλισμένος με μηχανολογικές εγκαταστάσεις. Τελικά, η Λιμενική Επιτροπή δεν προχώρησε τη συμφωνία και υιοθετήθηκε νέα πρόταση που συντάχθηκε από το γραφείο ΔΟΞΙΑΔΗ ΚΑΙ BERTLIN & PARTNERS το Το σχέδιο, όπως οριστικοποιήθηκε τελικά και ισχύει σήμερα, περιλαμβάνει τον προβλήτα ΙΙ, μεγάλο τριγωνικό προβλήτα για container και γενικό εμπόριο, τη μεταφορά της ιχθυόσκαλας μετά τον προβλήτα ΙΙΙ, προβλήτα IV για σιδηρομεταλλεύματα και κατασκευή σιδηροδρομικού πορθμείου. Το 1986 ο Βόλος επιλέχθηκε ως έδρα του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου Ανατολικής Μεσογείου για τις Μεταφορές (ΔΕΚΑΜΜ) που ιδρύθηκε το 1986 υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Από το 1881 έως το 1973, φορέας διοίκησης του λιμένα Βόλου ήταν το Λιμενικό Ταμείο Βόλου. Το Λιμενικό Ταμείο Βόλου, όπως και τα υπόλοιπα Λιμενικά Ταμεία, λειτουργούσε ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, υπό την εποπτεία του ΥΕΝ. Το 1973 ενοποιήθηκε με το Λιμενικό Ταμείο Σκοπέλου υπό την κοινή ονομασία «Λιμενικό Ταμείο Μαγνησίας». Με το Ν. 2932/2001 το Λιμενικό Ταμείο Μαγνησίας διαιρέθηκε εκ νέου σε Λιμενικό Ταμείο Βόλου και Λιμενικό Ταμείο Σκοπέλου. Με τον ίδιο Νόμο, το Λιμενικό Ταμείο Βόλου καταργήθηκε και έδωσε τη θέση του στην Ανώνυμη Εταιρεία «Οργανισμός Λιμένος Βόλου (Ο.Λ.Β. Α.Ε.)», ως φορέα διοίκησης και διαχείρισης του λιμένα Βόλου, η οποία υπεισέρχεται σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του καταργηθέντος Λιμενικού Ταμείου. Η Ο.Λ.Β. Α.Ε. ιδρύθηκε ως Ανώνυμη Εταιρεία Κοινής Ωφέλειας με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο. Οι πάσης φύσεως εγκαταστάσεις του λιμένα Βόλου παραχωρήθηκαν στην Ο.Λ.Β. Α.Ε. από το Ελληνικό Δημόσιο, μέσω σχετικής σύμβασης που υπογράφηκε το Νοέμβριο του Σύμφωνα με τη σύμβαση, η διάρκεια της παραχώρησης ορίζεται σε σαράντα (40) χρόνια, με δυνατότητα επέκτασης κατά δέκα (10) χρόνια το μέγιστο. Το ετήσιο αντάλλαγμα της παραχώρησης ορίζεται στα άρθρα 5.2 και 5.3 της σύμβασης. Τέλος, το αδειοδοτημένο έργο εμφαίνεται στο εγκεκριμένο από την ΕΥΠΕ (νυν ΔΙΠΑ) Σχέδιο γενικής διάταξης λιμένα Βόλου, κλίμακας 1:2.500, το οποίο συνοδεύει την παρούσα. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 2-8

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ Μελέτη Περιβάλλοντος

24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ 3.1. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ Η παρούσα Μελέτη Περιβάλλοντος συντάσσεται στο πλαίσιο του απαιτούμενου Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ, προκειμένου να μελετηθούν διεξοδικότερα οι επιπτώσεις του ήδη χωροθετημένου υδατοδρομίου εντός των λιμενικών εγκαταστάσεων του λιμένα Βόλου. Σκοπός του υδατοδρομίου είναι να εξυπηρετεί πτήσεις υδροπλάνων. Το μελετώμενο έργο περιλαμβάνει τόσο χερσαίες και πλωτές εγκαταστάσεις όσο και υδάτινο τμήμα. Οι χερσαίες και οι πλωτές εγκαταστάσεις του υδατοδρομίου χωροθετήθηκαν (μέσω της ΑΕΠΟ και του εγκεκριμένου Master Plan) στο ΒΑ μυχό του Κεντρικού Προβλήτα, στο ΟΤ4, θέση που χρησιμοποιήθηκε και στο παρελθόν για τη λειτουργία υδατοδρομίου. Η χερσαία εγκατάσταση αφορά ισόγειο κτίριο, συνολικής επιφάνειας 31,76 τ.μ., που βρίσκεται δίπλα στο φυλάκιο εισόδου και έμπροσθεν του κτιρίου διοίκησης του λιμένα. Διαχωρίζεται εσωτερικά σε χώρους για την έκδοση και έλεγχο των εισιτηρίων, την αναμονή των επιβατών και τη φύλαξη των αποσκευών τους. Χώροι υγιεινής δεν υπάρχουν λόγω της σύντομης, χρονικά, παραμονής των ταξιδιωτών εντός του χώρου αναμονής. Για την εξυπηρέτηση των αναγκών υγιεινής, οι ταξιδιώτες μορούν να χρησιμοποιούν τους αντίστοιχους χώρους που βρίσκονται στο κτίριο διοίκησης του ΟΛΒ. Το κτίριο αυτό είχε παραχωρηθεί προσωρινά στο Κεντρικό Λιμεναρχείο Βόλου με την υπ αριθ. 2280/ Απόφαση ΔΣ ΟΛΒ Α.Ε. Η παραχώρηση αυτή ήρθη με την υπ αριθ. 2556/ Απόφαση του ΔΣ ΟΛΒ Α.Ε., λόγω της επικειμενης επαναλειτουργίας του υδατοδρομίου. Οι πλωτές εγκαταστάσεις αφορούν δύο πλωτούς προβλήτες από σκυρόδεμα, συνολικού εμβαδού 108,0 τ.μ. (6,0 μ. Χ 18,0 μ.περίπου), σχήματος ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου, που είναι εγκατεστημένοι έμπροσθεν του κτιρίου εξυπηρέτησης επιβατών. Στους δύο προβλήτες, που συνδέονται μεταξύ τους με κατάλληλη άρθρωση, θα προσδένεται (ελλιμενίζεται) το υδροπλάνο για την επιβίβαση αποβίβαση επιβατών και τη φόρτωση εκφόρτωση αποσκευών - φορτίων. Επίσης, με κατάλληλη κλίμακα (ράμπα), γεφυρώνεται το υψομετρικό χάσμα μεταξύ του Κεντρικού Προβλήτα και των πλωτών προβλητών του υδατοδρομίου (βλ. φωτ. Φ2). Το υδάτινο τμήμα αφορά στους νοητούς διαδρόμους προς-αποθαλάσσωσης, πλεύσης - ελιγμών και ελλιμενισμού των υδροπλάνων. Έτσι, στην υδάτινη επιφάνεια, έχουν καθορισθεί / οριοθετηθεί οι εξής περιοχές: Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 3-1

25 - Περιοχή ελιγμών υδατοδρομίου (τμήμα της θαλάσσιας ζώνης του λιμένα ή και εκτός αυτής που δύναται να προσθαλασσώνεται και αποθαλασσώνεται το υδροπλάνο). - Περιοχή ελλιμενισμού (πρόσδεσης) των υδροπλάνων (θαλάσσια ζώνη και ενδεχομένως πρόσθετη χερσαία ζώνη) και εξυπηρέτησης επιβατών (χερσαία ζώνη). - Περιοχή κίνησης υδατοδρομίου (ο διάδρομος εντός της θαλάσσιας ζώνης του λιμένα ή και εκτός αυτής, μεταξύ της περιοχής ελιγμών και της περιοχής ελλιμενισμού). Όπως αναφέρθηκε και στο κεφ. 1.2., η χερσαία επιφάνεια και οι πλωτές εγκαταστάσεις εμφαίνονται στο Τοπογραφικό Διάγραμμα Τ1, κλίμακας 1:1.000, και οι υδάτινες επιφάνειες στο Τοπογραφικό Διάγραμμα Τ2, κλίμακας 1: και 1: Επίσης, σύμφωνα με το Άρθρο 42 του Ν. 4146/2013, πργ. Ιβ, το υδατοδρόμιο θα πρέπει να φέρει, να διατηρεί σε καλή κατάσταση, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και να χρησιμοποιεί τον απαιτούμενο εξοπλισμό ως ακολούθως: α) ΣΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ: Το σήμα αυτό σε σχήμα άγκυρας, διαστάσεων από τέσσερα (4) m μήκος και δυόμιση (2,5) m πλάτος έως δέκα (10) m μήκος και έξι (6) m πλάτος, απαιτείται να είναι τοποθετημένο σε κατάλληλη περιοχή στο έδαφος ή άλλη επίπεδη επιφάνεια, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Υ.Π.Α., ώστε να είναι εύκολα ορατό από αέρος. β) ΦΑΝΟ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ: Ράδιο - ενεργοποιούμενος φανός ο οποίος είναι διαθέσιμος προς χρήση πριν από κάθε προσθαλάσσωση ή αποθαλάσσωση αεροσκάφους, προς ειδοποίηση παρακείμενων πλωτών μέσων για έναρξη αεροπορικής δραστηριότητας (άφιξη ή αναχώρηση αεροσκάφους). Ο φανός πρέπει να είναι τοποθετημένος σε τέτοια θέση στο χώρο του υδατοδρομίου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Υ.Π.Α. και της Λιμενικής Αρχής, ώστε να είναι εύκολα ορατός. γ) ΑΝΕΜΟΥΡΙΟ ή ΣΗΜΕΙΟ «Τ»: Ανεμούριο κατάλληλων διαστάσεων, το οποίο πρέπει να είναι τοποθετημένο σε τέτοια θέση στο χώρο του υδατοδρομίου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Υ.Π.Α. και της Λιμενικής Αρχής, ώστε να είναι εύκολα ορατό, ακόμα και σε περίπτωση μειωμένης ορατότητας. Αντί για ανεμούριο είναι δυνατό να τοποθετηθεί ένας ανεμοδείκτης σε σχήμα «Τ». δ) ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΔΕΣΗΣ: Αρμοδίως και προσηκόντως πιστοποιημένα σημεία για την πρόσδεση των αεροσκαφών ύδατος (δέστρες) επί της πλωτής προβλήτας από - επιβίβασης επιβατών, ως προς τη σταθερότητά τους και την αντοχή τους σε σχέση με τη χρήση για την οποία προορίζονται, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσμενέστερες των καιρικών συνθηκών που συνήθως επικρατούν στη συγκεκριμένη περιοχή. ε) ΣΩΣΙΒΙΑ ΑΜΕΣΗΣ ΧΡΗΣΗΣ: Παραπλεύρως του σημείου πρόσδεσης και παραμονής του αεροσκάφους απαιτείται η ύπαρξη, σε κατάλληλη θέση, τριών (3) κυκλικών σωσιβίων μη φουσκωτού τύπου, μετά σχοινιού πρόσδεσης, μήκους τριάντα (30) μέτρων, έτοιμων για χρήση Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 3-2

26 οποιαδήποτε στιγμή. στ) ΣΚΑΦΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ: Η ύπαρξη και διαρκής διαθεσιμότητα ταχύπλοου σκάφους ολικού μήκους τουλάχιστον έξι (6) μέτρων με εξωλέμβια μηχανή, εφοδιασμένου με τις προβλεπόμενες άδειες και εξοπλισμό, έτοιμο προς χρήση ανά πάσα στιγμή. ζ) ΦΟΡΗΤΑ ΜΕΣΑ ΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ: Δίπλα ακριβώς από το σημείο στάθμευσης του αεροσκάφους ύδατος πρέπει να υπάρχουν πυροσβεστήρες χειρός εγκεκριμένου τύπου, κατάλληλοι για χρήση σε πυρκαγιά υγρών καυσίμων και ηλεκτρολογικού υλικού, τουλάχιστον τρεις (3) ανά κατηγορία, χωρητικότητας τουλάχιστον δώδεκα (12) κιλών ξηράς κόνεως για τα υγρά καύσιμα και έξι (6) κιλών διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) ή δώδεκα (12) κιλών κόνεως για το ηλεκτρολογικό υλικό. η) ΜΕΣΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ: Πρόσβαση σε κατάλληλα πλωτά φράγματα, εγκεκριμένου τύπου, σύμφωνα με την υπ' αριθ. 3221/ (Β' 76) απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, για τον περιορισμό τυχόν διαρροής καυσίμου ή λαδιού στο νερό και, σε κατάλληλα απορροφητικά υλικά αντιμετώπισης ρύπανσης, εγκεκριμένου τύπου,σύμφωνα με την υπ' αριθ /1997 (Β'951) ΚΥΑ. Τα υδροπλάνα που θ αναλάβουν το πτητικό έργο είναι τα Viking Twin Otter Series 400, τα οποία μπορούν να μεταφέρουν 19 επιβάτες και ν αναπτύσσουν ταχύτητα από 80 έως 160 κόμβους (250 χιλιόμετρα) την ώρα. Δεν επηρεάζονται από την κατάσταση της θάλασσας, αφού μπορούν ανά πάσα στιγμή να προσθαλασσώνονται στο υπήνεμο - το προστατευόμενο μέρος - των προορισμών τους. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι πτήσεις τους δεν εξαρτώνται από τους δυνατούς ανέμους και μπορούν να προσθαλασσώνονται με κύμα έως και 1,5 μέτρο. Τέλος, έχουν τη δυνατότητα, εξ ου και τ όνομά τους, να προσγειώνονται (και ν απογειώνονται) επί εδάφους. Τονίζεται ότι στο υδατοδρόμιο του λιμένα Βόλου δε θα γίνεται ανεφοδιασμός με καύσιμα των υδροπλάνων ούτε και τεχνική υποστήριξη (συντήρηση, επισκευή κλπ.). Οι διαδικασίες αυτές θα λαμβάνουν χώρα στο αεροδρόμιο της Ν.Αγχιάλου. Το πτητικό έργο θα περιλαμβάνει έως δύο ζεύγη πτήσεων (αφίξεις αναχωρήσεις) ημερησίως για το 2016 (έτος προβλεπόμενης έναρξης λειτουργίας) που θα φτάσουν έως 10 ζεύγη το 2021 (εκτιμώμενο μέγιστο πτητικής δραστηριότητας). Πιθανοί προορισμοί των υδροπλάνων από το υδατοδρόμιο του λιμένα Βόλου θα είναι η Σκιάθος, η Σκόπελος, η Αλόννησος, η Σκύρος, η Χαλκιδική, η Εύβοια κ.ά ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Το υδατοδρόμιο είναι ήδη χωροθετημένο οπότε δεν έχει νόημα η εξέταση εναλλακτικών λύσεων ως προς τη θέση εγκατάστασης. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 3-3

27 Ως προς τη χωροθέτηση των περιοχών ελιγμού και κίνησης του υδατοδρομίου, αυτή βασίζεται σε κλιματολογικά δεδομένα καθώς και σε συγκεκριμένους κανόνες ασφάλειας και λειτουργικότητας του λιμένα και, κατά συνέπεια, δεν είναι δυνατή η αξιοσημείωτη διαφοροποίηση των προτεινόμενων περιοχών. Μηδενική λύση (σενάριο do nothing) Η μηδενική λύση, δηλαδή η επιλογή να μη χωροθετηθεί και να μη λειτουργήσει το υδατοδρόμιο στο λιμένα του Βόλου, δε μπορεί ν αποτελέσει αποδεκτή εναλλακτική λύση για διάφορους λόγους. Κατ αρχήν, η μη υλοποίηση του υδατοδρομίου στερεί από την Κεντρική Ελλάδα, που δε διαθέτει αεροδρόμιο (αυτό της Αγχιάλου εξυπηρετεί, κατά κύριο λόγο, πτήσεις τσάρτερ από και προς το εξωτερικό), άλλη μια δυνατότητα διασύνδεσής της με την υπόλοιπη Ελλάδα, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη δυνατότητα μετακίνησης επιβατών και διακίνησης εμπορευμάτων. Το σημαντικό στοιχείο είναι ότι το υδατοδρόμιο θα εξασφάλιζε τη σύνδεση του Βόλου, εκτός από τα νησιά των Βορείων Σποράδων, και με πλειάδα άλλων προορισμών στην παράκτια ηπειρωτική και τη νησιωτική χώρα. Ουσιαστικά, με το υδατοδρόμιο εμπλουτίζεται ο συγκοινωνιακός χάρτης του Νομού, ιδίως κατά τη χειμερινή περίοδο, ενώ προσφέρεται η δυνατότητα επικοινωνίας με προορισμούς που, με τις συμβατικές δυνατότητες μετακίνησης, είναι είτε χρονοβόρες είτε ακριβές. Με τα υδροπλάνα ανοίγονται νέοι προορισμοί, νέες δυνατότητες, νέες αγορές. Γενικά, η δραστηριοποίηση των υδροπλάνων δύναται να λειτουργήσει ως ένας εναλλακτικός τρόπος μετακίνησης, μία επιπλέον συγκοινωνιακή επιλογή, επικουρικά και συμπληρωματικά με τις υπηρεσίες που παρέχονται καθ όλη τη διάρκεια του έτους από την ακτοπλοΐα και τις αερομεταφορές (όπου διατίθενται). Η λειτουργία υδατοδρομίων δημιουργεί μια σημαντική αναπτυξιακή προοπτική, αφού ενισχύεται ο τομέας του τουρισμού που αποτελεί, για ολόκληρη τη χώρα, βασικό πυλώνα ανάπτυξης, ενώ δημιουργείται ένα σημαντικό πεδίο επένδυσης με σημαντικά οφέλη, ιδιαίτερα για τις νησιωτικές μας κοινωνίες. Επιπρόσθετα, η αξιοποίηση των υδροπλάνων εκτιμάται ότι θα ενισχύσει την προσπάθεια για άρση της απομόνωσης σημαντικών τμημάτων της ελληνικής επικράτειας και θα συμβάλλει στο να αντιμετωπιστούν οι ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις των μετακινήσεων, δεδομένου ότι τα υδροπλάνα δύνανται να εκτελούν πτήσεις για τη μεταφορά επιβατών (τακτικές ή έκτακτες), για περιηγητικές εκδρομές, για τη μεταφορά φορτίου (φαρμάκων, τροφίμων, τύπου) κ.ά. Η ενδυνάμωση των λειτουργιών των λιμένων συμβάλλουν στην ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας και της κοινωνικής συνοχής. Ειδικότερα, σύμφωνα με την υπ αριθμ /03/14 Εγκύκλιο του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου / Γενική Γραμματεία Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων / Δ/νση Λιμενικής Πολιτικής / Δ/νση Λιμενικών Υποδομών / Δ/νση Οργάνωσης, Λειτουργίας & Εκμ/λευσης Λιμένων, το εθνικό λιμενικό σύστημα Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 3-4

28 περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό λιμένων και λιμενικών εγκαταστάσεων που διαφέρουν σε μέγεθος ή σημαντικότητα, παραμένουν όμως απαραίτητα συστατικά για την οικονομική ανάπτυξη, την απασχόληση και την εδαφική συνοχή. Ιδιαίτερα για τη νησιωτική Ελλάδα, οι λιμένες συνιστούν τους ζωτικούς κόμβους του ακτοπλοϊκού δικτύου που συνδέει τα νησιά μεταξύ τους και με την ηπειρωτική Ελλάδα. Πέραν των βασικών τύπων μετακινήσεων, η δυνατότητα των υδροπλάνων να εκτελούν, εκτός από τακτικές, και ναυλωμένες πτήσεις (charter), ανοίγει την τουριστική αγορά του Βόλου σε νέες ομάδες στόχους, υψηλότερης οικονομικής δυνατότητας, γεγονός που μπορεί να δώσει ώθηση σε όλη την τουριστική υποδομή και δραστηριότητα του Νομού Μαγνησίας αλλά και της Θεσσαλίας γενικότερα. Αυτό με τη σειρά του θα είχε θετικό αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία καθώς θα συνεισέφερε στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, που τόσο ανάγκη τις έχει και ο Βόλος και η χώρα ολόκληρη. Επιπρόσθετα, τα υδροπλάνα μπορούν να πετάξουν απευθείας στο εξωτερικό (όπου υπάρχουν πύλες Σένγκεν και μπορεί να γίνει έλεγχος διαβατηρίων), να απογειωθούν από στεριάς και να φέρουν "πιο κοντά" τα μικρά νησιά και τις άγονες γραμμές και να μεταφέρουν εμπορεύματα σε δύσκολες περιοχές. Ακόμη, η δυνατότητα των υδροπλάνων να μετατραπούν γρήγορα σε αεροδιακομιστές ασθενών, αναβαθμίζει το επίπεδο των προσφερόμενων υπηρεσιών υγείας. Σε κάθε περίπτωση, τα υδροπλάνα θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως τα ιδανικά μεταφορικά μέσα για μια νησιωτική χώρα με ιδιαίτερη γεωγραφική μορφολογία όπως η Ελλάδα καθώς, λόγω της ευελιξίας τους, μπορούν να πραγματοποιήσουν τακτικές και έκτακτες πτήσεις, περιηγητικές, νοσοκομειακές, πτήσεις έρευνας και διάσωσης αλλά και πτήσης πυρόσβεσης. Συνοψίζοντας, η ίδρυση και λειτουργία υδατοδρομίων ανταποκρίνεται στις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας, και, με την ενεργή συμμετοχή των λιμένων, συμβάλλει στην επίτευξη του στρατηγικού στόχου για την αναβάθμιση του ρόλου των λιμένων, όσον αφορά στην καλύτερη εξυπηρέτηση των εσωτερικών θαλάσσιων μεταφορών, του θαλάσσιου τουρισμού και την ενίσχυση των τοπικών οικονομιών. Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής Λιμένων, κρίνεται σκόπιμη η συντονισμένη ανάπτυξη και λειτουργία υδατοδρομίων με ορθολογικό τρόπο, ώστε: o να δημιουργηθεί επενδυτικό και επιχειρηματικό πλαίσιο ελκυστικό για τους επενδυτές ώστε να διαμορφωθεί ένα πλήρες δίκτυο, Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 3-5

29 o να προσφέρεται υψηλό επίπεδο υπηρεσιών σε προσιτές τιμές, o να διασφαλίζεται η πρόσβαση στην αγορά υπηρεσιών υδατοδρομίων και η παροχή πτητικού έργου από αρκετούς παρόχους, o να γίνεται καλύτερη διαχείριση των υφιστάμενων πόρων και χρηματοδοτικών μέσων, o να διευρύνονται οι δυνατότητες συνδυασμένων μεταφορών, υλοποιώντας το «ακτινοειδές» (hub and spoke) σύστημα μεταφορών σε θαλάσσιες και εναέριες μεταφορές, δίνοντας την δυνατότητα ανάπτυξης νέων προορισμών που σήμερα είναι δυσπρόσιτοι, o να επιτυγχάνεται η αποτελεσματική και βιώσιμη χρήση του θαλάσσιου χώρου και των θαλάσσιων πόρων σε συνδυασμό με λοιπές πολιτικές που σχετίζονται με τη θαλάσσια διακυβέρνηση (π.χ. αφορούν τους τομείς της αλιείας, των θαλασσίων μεταφορών, της ενέργειας, της βιομηχανίας, του περιβάλλοντος και τις περιφερειακές πολιτικές). Εν κατακλείδι, το υδατοδρόμιο στο λιμένα του Βόλου μπορεί ν αποτελέσει σημαντικό πυλώνα αναπτυξιακής ώθησης για ολόκληρο το Νομό Μαγνησίας. Θα αναβαθμίσει την προσβασιμότητα και θ ανοίξει νέες δυνατότητες επιχειρηματικής δραστηριότητας. Σε συνδυασμό δε με τις μηδαμινές επιπτώσεις στο περιβάλλον, κάνει οποιαδήποτε σκέψη περί μη ενεργοποίησής του (έναρξη λειτουργίας), άστοχη και απαράδεκτη. Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 3-6

30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ Μελέτη Περιβάλλοντος

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ 4.1. ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ Από την ημερομηνία έκδοσης της ισχύουσας ΑΕΠΟ (υπ αριθμ / ΚΥΑ Υπουργών ΠΕΚΑ & Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας, ΑΔΑ Β4Λ50-ΩΦΦ) και της τροποποίησής της (υπ Α.Π. οίκ / Απόφαση Υπουργού ΠΕΚΑ, ΑΔΑ Β4ΛΤ0- Β2Λ), δεν έχουν επέλθει μεταβολές στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης στη θέση χωροθέτησης του υδατοδρομίου λιμένα Βόλου. Το 2013 εγκρίθηκε το Master Plan του λιμένα με την υπ Αριθμ. 8216/224/13 Απόφαση Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου (ΦΕΚ 419/ΑΑΠ/ ). Αν και επιφέρει αλλαγές χρήσεων σε χερσαίους χώρους (προβλήτες) και κτίρια του λιμένα, εντούτοις, ο σχεδιασμός για το υδατοδρόμιο δεν μετεβλήθη. Ήδη από το 2002 (ΦΕΚ 65/Δ) είχε καθοριστεί ο αιγιαλός παλαιός αιγιαλός στη θέση Παραλία του Δήμου Βόλου. Όσον αφορά στις χρήσεις γης στην πόλη του Βόλου, αυτές καθορίζονται από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο που θεσπίστηκε το 1985 (ΦΕΚ 566/Δ) και αναθεωρήθηκε το Αν και ανατέθηκε και μελετήθηκε η αναθεώρηση και τροποποίηση του ΓΠΣ το 2008, εντούτοις οι διαδικασίες δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Επίσης, εκπονήθηκε και μελέτη για το Ρυθμιστικό Σχέδιο και Πρόγραμμα Προστασίας Περιβάλλοντος Οικιστικού Συγκροτήματος Βόλου (έφτασε ως το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος) η οποία, ομοίως, δεν έχει ολοκληρωθεί. Ακόμη, με το από Π.Δ/γμα (ΦΕΚ 63/Δ/1986 ) καθορίστηκε Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου γύρω από τα διοικητικά όρια των Δήμων Βόλου και Ν. Ιωνίας και των Κοινοτήτων Διμηνίου, Αγριάς, Άλλης Μεριάς, Άνω Βόλου, Ανακασιάς και Αγ. Ονουφρίου του Ν. Μαγνησίας και καθορίστηκαν οι χρήσεις γης και οι όροι και περιoρισμοί δόμησης. Γενικά, η πόλη του Βόλου έχει αναπτυχθεί σαν µια µονοκεντρική πόλη. Αν και η κατανοµή των χρήσεων παρουσιάζει ευρύτητα και ποικιλία στη σύνθεσή της, ωστόσο, η πολυκεντρικότητα της πόλης (στόχος και της µελέτης του Γ.Π.Σ. του 1985 µε το διαχωρισµό της σε 16 πολεοδοµικές ενότητες και τον καθορισµό ζωνών κινήτρων για την δηµιουργία τοπικών πολεοδοµικών κέντρων), µάλλον δεν έχει επιτευχθεί και το ιστορικό κέντρο συγκεντρώνει τις περισσότερες και σηµαντικότερες λειτουργίες. Οι χρήσεις γης στο κέντρο παρουσιάζουν σχετική διάχυση, µε την κατοικία να συνυπάρχει µε τις χρήσεις εµπορίου, υπηρεσιών αλλά και αναψυχής. Μέχρι το 1840, το µοναδικό εποικιστικό κέντρο της περιοχής ήταν η, µέχρι πρόσφατα, σχετικά εγκαταλειµµένη περιοχή των «Παλαιών», γνωστή ως «Κάστρο». Από το 1840 και µετά, ντόπιοι έµποροι που Μελέτη Περιβάλλοντος σελ. 4-1