Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 30 Ιανουαρίου Ελληνική Οικονοµία

Transcript

1 Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2015 Ελληνική Οικονοµία Η έναρξη του προγράµµατος «ποσοτικής χαλάρωσης» (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που αφορά στην αγορά δηµοσίου και ιδιωτικού χρέους και θα ισχύει από τον Μάρτιο του 2015 έως το Σεπτέµβριο του 2016, αναµένεται να έχει θετικές επιδράσεις για την Ελλάδα στηρίζοντας τον ρυθµό οικονοµικής ανάπτυξης την επόµενη διετία. Οι βασικοί παράγοντες της ανάκαµψης που παρατηρήθηκε το 2014, όπως απεικονίζονται στο κάτωθι διάγραµµα, αναµένεται να διατηρήσουν και σταδιακά να ενισχύσουν τη δυναµική τους. Συγκεκριµένα, η µικρή αύξηση του ΑΕΠ που επετεύχθη ήδη από το δεύτερο τρίµηνο του 2014, οφείλεται στην τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης, αλλά και του εξωτερικού τοµέα. π.µ Q Συµβολή Στον Ρυθµό Μεταβολής του ΑΕΠ Q Q Q ΑΕΠ (% ετήσια µεταβολή) Q Q Q Q % 8% 4% 0% -4% -8% -12% Q Καθαρές Εξαγωγές Τελική Κατανάλωση Επενδύσεις Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Όσον αφορά στο 2015 αναµένεται: Πρώτον, η επιτάχυνση της αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, καθώς η προβλεπόµενη διατήρηση της τιµής του πετρελαίου σε χαµηλό επίπεδο ενισχύει το διαθέσιµο εισόδηµα των νοικοκυριών. εύτερον, η συνέχιση της θετικής συµβολής του εξωτερικού τοµέα στην ανάπτυξη. Σηµειώνεται ότι η ύφεση της οικονοµίας από το 2008 έχει οδηγήσει σε αναδιάρθρωση του ΑΕΠ, µε αποτέλεσµα ο εξωτερικός τοµέας να επιδρά θετικά στην οικονοµική δραστηριότητα επί 6 συνεχή έτη (από το 2009 έως και το 2014). Το 2015 αναµένεται περαιτέρω ενίσχυση των εξαγωγών µέσω της υποτίµησης του ευρώ, αλλά και υποχώρηση των εισαγωγών µέσω της µείωσης της τιµής του πετρελαίου. Η ανακοίνωση της έναρξης του προγράµµατος ποσοτικής χαλάρωσης στις 22/1/2015 προκάλεσε µεγαλύτερες πιέσεις στο Ευρώ και αναµένεται να διατηρήσει την ισοτιµία σε χαµηλό επίπεδο σε όλη την διάρκεια του Η εξέλιξη αυτή αναµένεται να έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την Ελληνική οικονοµία είτε µέσω της ενίσχυσης των ταξιδιωτικών εισπράξεων καθώς το 58,3% αυτών αφορά εισπράξεις από χώρες εκτός Ζώνης του Ευρώ, είτε µέσω της ενίσχυσης των εξαγωγών αγαθών εκ των οποίων το 53% περίπου κατευθύνεται σε χώρες εκτός Ευρωζώνης. Τρίτον, η θετική συµβολή των ιδιωτικών επενδύσεων στο ΑΕΠ ως συνδυαστικό αποτέλεσµα της χαλαρότερης νοµισµατικής πολιτικής και της διαµόρφωσης ευνοϊκότερων πιστωτικών συνθηκών στην Ευρωζώνη, καθώς και της εµπέδωσης της σταθερότητας στο σχεδιασµό πολιτικής. Αυτή η εξέλιξη θα τερµατίσει την αρνητική συµβολή των επενδύσεων στο ΑΕΠ από την αρχή της κρίσης, το 2008 έως και σήµερα, η οποία οφείλεται σε µεγάλο βαθµό στην καθίζηση της αγοράς κατοικίας. Ενδεικτικά σηµειώνεται ότι το τρίτο τρίµηνο του 2014, οι επενδύσεις σε κατοικίες αφαίρεσαν από το ΑΕΠ µια ποσοστιαία µονάδα. εδοµένης της πίεσης που προκάλεσε η σηµαντική πτώση των τιµών του πετρελαίου στον ήδη αρνητικό πληθωρισµό της χώρας, η έναρξη του προγράµµατος ποσοτικής χαλάρωσης αποτελεί ένα παράγοντα αποσυµπίεσης της αποπληθωριστικής διαδικασίας. H αύξηση της προσφοράς χρήµατος στην οικονοµία που δηµιουργεί τις προϋποθέσεις για µείωση του κόστους δανεισµού, είναι δυνατό να ενισχύσει την εγχώρια ζήτηση. Η πρόθεση της ΕΚΤ είναι ο έλεγχος του αποπληθωρισµού καθώς έχει συνδέσει την διάρκεια του προγράµµατος ποσοτικής χαλάρωσης µε την επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί για πληθωρισµό περί το 2%. 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% -3,0% Πηγή: Bloomberg Πληθωρισµός µε βάση τον είκτη Τιµών Καταναλωτή στην Ελλάδα και τη ΖτΕ ΤΚ ΖτΕ ΤΚ Ελλάδα Η συµµετοχή της χώρας στο πρόγραµµα της ΕΚΤ µπορεί να βοηθήσει σηµαντικά στην αποκλιµάκωση του κόστους δανεισµού του Ελληνικού ηµοσίου από τις διεθνείς αγορές. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισµένοι περιορισµοί για την περίπτωση της Ελλάδος. Πρώτον, τα ελληνικά κρατικά οµόλογα θα θεωρούνται επιλέξιµα εφόσον η χώρα βρίσκεται σε πρόγραµµα και δεύτερον, το πρόγραµµα αγοράς οµολόγων και χρεογράφων δεν µπορεί να ξεκινήσει πριν από τον Ιούλιο του 2015.

2 Η εκπλήρωση των ανωτέρω όρων από την πλευρά της Ελλάδος διευκολύνει την προοπτική αγοράς ελληνικών κρατικών οµολόγων περί τα 6 δισ., εντός του Τούτο θα µπορούσε να οδηγήσει σε πτώση των αποδόσεων αυτών των τίτλων, ceteris paribus, διαµορφώνοντας συνθήκες οµαλής επανόδου του ελληνικού δηµοσίου στις διεθνείς αγορές. Μια τέτοια εξέλιξη σε συνδυασµό µε µια περιορισµένης κλίµακας ελάφρυνση του χρέους µε τη µορφή επιµήκυνσης των λήξεων και µειώσεως των επιτοκίων θα καθιστούσε ενδεχοµένως εφικτή την αναθεώρηση προς τα κάτω των τεθέντων στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσµατα των επόµενων ετών. Η Ελλάδα άλλωστε έχει εκπληρώσει τις δεσµεύσεις της στη δηµοσιονοµική σφαίρα έχοντας επιτύχει πρωτογενές πλεόνασµα για δυο συναπτά έτη σε επίπεδο σηµαντικά ανώτερο άλλων χωρών της Ευρωζώνης όπως απεικονίζεται στο παρακάτω γράφηµα. Τράπεζας να κρατήσει χαµηλά την «αµοιβαιοποίηση» του κινδύνου (risk sharing) στην Ευρωζώνη. Οι Εξελίξεις στον Τουρισµό το 2014: Συνεχίστηκε και τον εκέµβριο 2014 η βελτίωση της εικόνας της τουριστικής κίνησης. Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε τα στοιχεία του Συνδέσµου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), ο αριθµός των αφίξεων ξένων τουριστών στα κυριότερα αεροδρόµια της χώρας σηµείωσε τον εκ.2014 θεαµατική άνοδο κατά 29,2%, έναντι αύξησης κατά 15,4% τον εκέµβριο Κατά συνέπεια, συνολικά το 2014 οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις ανήλθαν σε 14,6 εκατ. παρουσιάζοντας αύξηση κατά 15,4%, έναντι αύξησης κατά 10,7% (12,6 εκατ.) το 2013 και τούτο παρά τη στασιµότητα των αφίξεων από τη Ρωσία, η οποία αντισταθµίστηκε από την αύξηση των επισκεπτών από την ΕΕ-28, τις ΗΠΑ και την Κίνα. 4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% -4% Πηγή: ΝΤ Πρωτογενές Ισοζύγιο (% του ΑΕΠ) Γαλλία Πορτογαλία Ισπανία Ελλάδα e 2015 F Ταξιδιώτες Κρουαζιέρας Ταξιδιώτες πλην κρουαζιέρας 13,1 13,3 Αριθµός Τουριστών Ελλάδα (σε εκατ. άτοµα) 16,4 16,9 1,4 15,5 19,9 2,1 17,8 24,0 2,5 21, * Σηµαντικό ρόλο για την αποτελεσµατικότητα του προγράµµατος ποσοτικής χαλάρωσης έχουν ορισµένα δοµικά χαρακτηριστικά του. Πρώτον, η σύνδεση του επιπέδου του πληθωρισµού µε την διάρκεια του προγράµµατος. ηλαδή το πρόγραµµα ενδέχεται να παραταθεί εάν κατά τη λήξη του ο πληθωρισµός δεν βρίσκεται κοντά στο στόχο του 2%. Η πρόταση αυτή διαφοροποιεί σηµαντικά την ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ σε σχέση µε αντίστοιχα προγράµµατα άλλων Κεντρικών Τραπεζών καθώς σηµαίνει ότι το πρόγραµµα παραµένει πρακτικά «ανοιχτό» έως ότου επανέλθει ο πληθωρισµός στο επιθυµητό επίπεδο. Οι χαµηλές τιµές πετρελαίου και το αρνητικό επίπεδο που πληθωρισµού στην Ευρωζώνη γίνεται σαφές ότι αυξάνουν τις πιθανότητες να παραταθεί το πρόγραµµα και το συνολικό ύψος του να υπερβεί το 1,1 δισ. Το γεγονός αυτό ενισχύει τον υποστηρικτικό ρόλο της ποσοτικής χαλάρωσης στην προσπάθεια τόνωσης της ασθενικής ανάπτυξης της Ευρωζώνης. εύτερον, το πρόγραµµα προβλέπει τον καταµερισµό του κινδύνου κατά 20% στην ΕΚΤ και κατά 80% στην Κεντρική Τράπεζα της κάθε χώρας. Καθίσταται σαφής δηλαδή η πρόθεση της Κεντρικής Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ και ΣΕΤΕ Η αύξηση της τουριστικής κίνησης το 2014 αντικατοπτρίζεται και στη σαφή επιµήκυνση της τουριστικής περιόδου παρελθόντος έτους, καθώς στο 4 ο 3µηνο 2014 ο αριθµός των αεροπορικών αφίξεων αυξήθηκε κατά 26,9%, έναντι 18,0% στο αντίστοιχο 3µηνο του 2013 (βλ. Πίνακα). Πίνακας: Αριθµός Αεροπορικών Αφίξεων (σε κύρια αεροδρόµια) / /2013 Ιαν ,87% 24,43% Φεβρ ,49% 27,77% Μάρτ ,10% 12,93% Απρ ,90% 36,38% Μάιος ,04% 13,78% Ιούνιος ,58% 12,66% Ιούλιος ,33% 14,99% Αύγουστος ,17% 13,78% Σεπτέµβριος ,24% 9,16% Οκτώβριος ,45% 23,28% Νοέµβριος ,00% 26,16% εκέµβριος ,41% 29,21% Σύνολο ,72% 15,36% Πηγή: ΣΕΤΕ. Ειδικότερα, βάσει των στοιχείων του ΣΕΤΕ στο 2014, τη µεγαλύτερη αύξηση των διεθνών αφίξεων εντοπίσθηκε στα αεροδρόµια: Της Πελοποννήσου 43,0% (Καλαµών:+88,3%, Αράξου: +5,4%), των Κυκλάδων 32,0% (Μύκονος: +39,0%, Σαντορίνη: +27,0%), των Αθηνών µε ισχυρή 2

3 αύξηση κατά 29,4% και της Θεσσαλονίκης µε άνοδο κατά 16,6%. Αξίζει να σηµειωθεί ότι οι τουριστικές αφίξεις στην Αθήνα µόνο από πτήσεις charters υπερέβησαν στο 2014 για πρώτη φορά κατά πολύ τα 3 εκατ. (2014: 3,4 εκατ., 2013: 2,6 εκατ.). Ακολουθούν σε άνοδο οι αερολιµένες του Ιονίου 13,7% (Κεφαλονιά:+6,0%-η τουριστική κίνηση της οποίας επλήγη από τους σεισµούς του 1 ου 2µηνου 2014-Άκτιο:+14,0%), της Κρήτης 7,1% (Χανίων:+11,8%, Ηρακλείου:+5,4%) και της ωδεκανήσου 8,5% (Ρόδος: +8,2%, Κως: +9,2%), ενώ αξιοσηµείωτη ήταν και η κίνηση τουριστών στα αεροδρόµια της Σάµου: 18,1%, Σκιάθου (+18,9%) και Καβάλας (+5,7%). Αξιοπαρατήρητη ήταν τα τελευταία δύο χρόνια και η αυξηµένη προσπάθεια αξιοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων και των Μουσείων της χώρας-στο πλαίσιο του στόχου της αξιοποίησης του πολιτιστικού τουρισµού-µε αποτέλεσµα να γίνουν πιο γνωστοί και ελκυστικοί στους επισκέπτες, ενδυναµώνοντας έτσι το ελληνικό τουριστικό προϊόν. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι επισκέπτες στα Μουσεία και τους Αρχαιολογικούς Χώρους ανήλθαν σε 11,7 εκατ. στο 9µηνο 2014 (Μουσεία: 3,3 εκατ., Αρχαιολογικοί Χώροι: 8,3 εκατ.), έναντι 9,6 εκατ. στο 9µηνο 2013 (Μουσεία: 2,7 εκατ., Αρχαιολογικοί Χώροι: 6,9 εκατ.). Η εξέλιξη της τουριστικής ροής το 2014 τεκµαίρονται και από τους δείκτες επιχειρηµατικών προσδοκιών του ΙΟΒΕ στους κύριους κλάδους του τουρισµού, οι οποίοι σηµείωσαν το 2014 διακριτή άνοδο. Πιο συγκεκριµένα, στον τουριστικό κλάδο ο σύνθετος δείκτης επιχειρηµατικών προσδοκιών στα «Ξενοδοχεία-Εστιατόρια και Τουριστικά-Πρακτορεία» κατέγραψε το 2014 σηµαντική αύξηση κατά +38,0%, σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά +27,8% στο Αξιοσηµείωτη ήταν και η αύξηση πληρότητας στα καταλύµατα ξενοδοχειακού τύπου, η οποία υπολογίζεται ότι το 2014 ανήλθε στο 49,0%, έναντι 45,2% και 43,2% το 2013 και 2012 αντίστοιχα. Όσον αφορά στην οικονοµική δραστηριότητα συνολικά στον κλάδο του τουρισµού, αυτή σηµείωσε νέα άνοδο καθώς ο δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τουριστικό Κλάδο αυξήθηκε σηµαντικά κατά 11,9%, σε ετήσια βάση, στο 9µηνο 2014, έναντι µείωσής της κατά 0,2% στο 9µηνο Το 2014 ο είκτης Κύκλου Εργασιών στον Τουρισµό εκτιµάται ότι θα ανέλθει στις 95,0 µονάδες, (2010=100) έναντι 80,3 µον. το 2013, υπολειπόµενος όµως ακόµη αρκετά έναντι των δεικτών της περιόδου Σηµειώνεται ότι στην άνοδο της τουριστικής κίνησης του παρελθόντος έτους, σηµαντική συµβολή είχαν η βελτίωση των παρεχοµένων υπηρεσιών, η ανακαίνιση των τουριστικών καταλυµάτων και η στασιµότητα των τιµών των κλινών των ξενοδοχειακών µονάδων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι µέσες τιµές των διανυκτερεύσεων στα ξενοδοχειακά καταλύµατα παρουσίασαν µικρή αύξηση κατά 0,5% στο 2014 (2013: -2,7%), που αποδίδεται στην αύξηση της ζήτησης από αλλοδαπούς επισκέπτες είκτης Κύκλου Εργασιών στον Τουρισµό (2010=100) Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Η µεγάλη αύξηση του κύκλου εργασιών στον κλάδο του τουρισµού το 2014 αντανακλά, αφενός την προαναφερθείσα επιµήκυνση της τουριστικής περιόδου, που επετεύχθη από το 2013 και ακόµη περισσότερο το 2014, και παράλληλα αποτελεί ένδειξη ανάκαµψης και του εσωτερικού τουρισµού. Περιφερειακοί Εθνικοί Λογαριασµοί: Σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (2012, τελευταίο διαθέσιµο στοιχείο), προκύπτει ότι στην περίοδο εντάθηκαν οι περιφερειακές ανισότητες. Ειδικότερα, αυξήθηκε η ανισοκατανοµή του εισοδήµατος µεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της υπόλοιπης χώρας µε κριτήριο το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Πιο συγκεκριµένα, η ποσοστιαία αναλογία του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Αττικής προς το αντίστοιχο του συνόλου της χώρας αυξήθηκε βαθµιαία, µε αποτέλεσµα να ανέλθει στο 137,6% το 2012, από 136,4% το 2011, 134,6% το 2009 και 127,4% το Πίνακας: Πσοστιαία (%) αναλογία του κατά κεφαλήν ΑΕΠ Περιφερειών και συνόλου Χώρας Περιφέρειες Αττική- σε ευρώ (% αναλογ[α) (127,4) (134,5) (137,6) 2.Ανατ. Μακεδονία και Θράκη (75,2) (71,2) (70,1) 3.Κεντρική Μακεδονία (81,8) (79,2) (77,9) 4.Δυτική Μακεδονία (85,5) (90.3) (86,0) 5.Κεντρική Ελλάς (86,8) (79,8) (79,9) 6.Ηπειρος (77,0) (69,1) (69.7) 7.Ιόνια Νησιά (99,8) (94,0) (92,0) 8.Δυτική Ελλάς (75,0) (74,2) (76,8) 9.Στερεά Ελλάς (106,8) (87,5) (82,8) 10.Πελοπόννησος (83,5) (80,2) (79,2) 11.Βόρειο Αιγαίο (71,4) (79,7) (76,5) 12.Νότιο Αιγαίο (123,6) (102,0) (103,2) 13.Κρήτη (90,1) (81,1) (82,2) Σύνολό Ελλάδος Πηγή ΕΛΣΤΑΤ 3

4 Σηµειώνεται ότι στην περίοδο οι περισσότερες περιφέρειες παρουσίασαν µείωση της ποσοστιαία σχέσης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ προς το αντίστοιχο της χώρας µε επιδόσεις κάτω του 100 (βλ. ανωτέρω πίνακα). Είναι επίσης ενδεικτικό ότι κατά το 2012 το κατά κεφαλήν προϊόν της Αττικής υπερείχε κατά 33,4% της επόµενης πλουσιότερης περιοχής του Νοτίου Αιγαίου, έναντι 3,9% το Αναφορικά µε την ταξινόµηση του κατά κεφαλήν εισοδήµατος ανά Νοµό (βλ πίνακα), σηµειώνεται ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των 10 «πλουσιότερων» νοµών προς το ανάλογο ΑΕΠ των 10 «φτωχότερων» παρουσίασε µικρή βελτίωση, καθώς υποχώρησε από 1,7 φορές υψηλότερο το 2000 σε 1,6 φορές το (σε ευρώ. και τρέχουσες τιµές) Οι 10 "πλουσιότεροι" νοµοί Μέση ετήσια % Αττική ,1% 2.Κυκλάδες ,2% 3.Βοιωτία ,1% 4.Ζάκυνθος ,2% 5.Κοζάνη ,4% 6. ωδεκάνησα ,9% 7.Κεφαλληνία ,8% 8.Φλώρινα ,4% 9.Κέρκυρα ,7% 10.Αρκαδία ,9% Οι 10 "πτωχότεροι" νοµοί 1.Καρδίτσα ,8% 2.Σέρρες ,9% 3.Γρεβενά ,6% 4. ράµα ,3% 5.Άρτα ,8% 6.Ροδόπη ,2% 7.Φωκίδα ,0% 8.Ευρυτανία ,4% 9.Τρίκαλα ,0% 10.Καστοριά ,3% Σύνολο Χώρας ,4% Πηγή ΕΛΣΤΑΤ. Πίνακας: Κατά Κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν κατά Νοµό Επιπρόσθετα, αναφορικά µε την εξέλιξη του ΑΕΠ ανά νοµό στην περίοδο , επισηµαίνεται µεταξύ των 10 πλουσιότερων, η σχετικά µεγαλύτερη µέση ετήσια µεταβολή σηµειώθηκε στην Αττική (+3,1%) ακολουθούµενη από τους νοµούς Κοζάνης και Φλωρίνης (+2,4%), που επέτυχαν µέση µεταβολή ίση µε το µέσο της χώρας (+2,4%), Αρκαδίας (+1,9%), Κεφαλληνίας (+1,8%) και Κερκύρας (+1,7%), ενώ ανάµεσα τους 10 πτωχότερους τη µεγαλύτερη µέση ετήσια µεταβολή παρουσίασαν οι νοµοί Καστοριάς (+3,3%), Άρτας (+2,8%), Ευρυτανίας (+2,4%) και Τρικάλων (+2,0%). Παγκόσµια Οικονοµία Το ιοικητικό Συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) στις 22 Ιανουαρίου έχοντας διαπιστώσει ότι οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις οικονοµικές προοπτικές στη Ζώνη του Ευρώ εξακολουθούν να είναι καθοδικοί, αποφάσισε να θέσει σε εφαρµογή ένα διευρυµένο πρόγραµµα αγοράς περιουσιακών στοιχείων, αξίας 1,1 τρισ. ξεπερνώντας τις προσδοκίες της αγοράς, ( δισ.), το οποίο θα περιλαµβάνει πέρα των υφιστάµενων προγραµµάτων αγοράς τίτλων που έχουν εκδοθεί έναντι περιουσιακών στοιχείων και αγορές καλυµµένων οµολογιών. Οι αγορές τίτλων του δηµόσιου και του ιδιωτικού τοµέα θα ανέρχονται συνολικά σε 60 δισ. µηνιαίως και θα διαρκέσουν τουλάχιστον µέχρι το τέλος Σεπτ.2016 και µέχρι ο πληθωρισµός να αρχίσει να διαµορφώνεται πλησίον του 2% µεσοπρόθεσµα. Αναλυτικότερα, το Ευρωσύστηµα θα ξεκινήσει τον Μάρτιο να αγοράζει στη δευτερογενή αγορά οµολογιακούς τίτλους σε επίπεδο επενδυτικής αξίας (investment grade), που έχουν εκδοθεί από κυβερνήσεις, ειδικούς φορείςεκδότες χρεογράφων και ευρωπαϊκούς οργανισµούς της Ζώνης του Ευρώ. Οι αγορές τίτλων θα πραγµατοποιούνται βάσει των µεριδίων συµµετοχής των εθνικών κεντρικών τραπεζών (ΕθνΚΤ) στο κεφάλαιο της ΕΚΤ. Ωστόσο, στην περίπτωση των χωρών εκείνων που συµµετέχουν σε πρόγραµµα προσαρµογής της ΕΕ/ ΝΤ θα ισχύουν ορισµένα πρόσθετα κριτήρια καταλληλότητας. Η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ δεν επιτρέπεται να αγοράσουν πάνω από το 1/3 του χρέους της κάθε χώρας, ενώ οι λήξεις των οµολόγων θα κυµαίνονται µεταξύ 2-30 έτη. Σε ότι αφορά τον επιµερισµό υποθετικών ζηµιών, το ιοικητικό Συµβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε οι αγορές τίτλων ευρωπαϊκών οργανισµών (που θα αποτελούν το 12% των πρόσθετων αγορών περιουσιακών στοιχείων και τους οποίους θα αγοράζουν οι ΕθνΚΤ) να υπόκεινται σε επιµερισµό ζηµιών. Οι υπόλοιπες πρόσθετες αγορές περιουσιακών στοιχείων από τις ΕθνΚΤ δεν θα υπόκεινται σε επιµερισµό ζηµιών. Η ΕΚΤ θα διακρατεί το 8% των πρόσθετων αγορών περιουσιακών στοιχείων. Αυτό σηµαίνει ότι το 20% των πρόσθετων αγορών περιουσιακών στοιχείων θα υπόκειται σε καθεστώς επιµερισµού των κινδύνων. Η απόφαση της ΕΚΤ βασίστηκε στο πλαίσιο της διευκολυντικής κατεύθυνσης της νοµισµατικής πολιτικής που ακολουθεί προκειµένου να αντιµετωπισθεί µε αποτελεσµατικό τρόπο ο αυξηµένος κίνδυνος µιας παρατεταµένης περιόδου χαµηλού πληθωρισµού αλλά και η υποτονικότητα της οικονοµίας στη Ζώνη του Ευρώ. Το διευρυµένο πρόγραµµα αγοράς περιουσιακών στοιχείων που ανακοίνωσε η ΕΚΤ θα συµβάλει στην σταθεροποίηση των χρηµαταγορών στη Ζώνη του Ευρώ, στην σταθεροποίηση των µεσοµακροπρόθεσµων προσδοκιών για τον πληθωρισµό, ενώ θα βελτιωθούν οι συνθήκες άντλησης κεφαλαίων από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Με τον τρόπο αυτό εκτιµάται ότι θα 4

5 ενισχυθεί η ζήτηση, θα αυξηθεί το παραγωγικό δυναµικό και θα στηριχθεί η νοµισµατική και η πιστωτική επέκταση. Όσον αφορά στις αγορές, εκτιµάται ότι η υποχώρηση των αποδόσεων των οµολόγων της περιφέρειας θα είναι εντονότερη από την αντίστοιχη στους τίτλους του πυρήνα της Ζώνης του Ευρώ. Άλλωστε, η απόδοση του 10-ετούς οµόλογου της Γερµανίας (0,337%) που αποτελεί ιστορικά χαµηλό ( ) δεν έχει µεγάλα περιθώρια εξασθένισης εν αντιθέσει µε την απόδοση του 10-ετούς οµολόγου της Ισπανίας (1,40%) και της Ιταλίας (1,57%). Ωστόσο, η επέκταση της διευκολυντικής νοµισµατικής πολιτικής δεν αποτελεί πανάκεια για τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει η οικονοµία της Ζώνης του Ευρώ. Απαιτούνται παράλληλες κινήσεις προκειµένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των χωρών-µελών της Ζώνης του Ευρώ µε κύριο άξονα τις µεταρρυθµίσεις στην αγορά εργασίας. Εν τω µεταξύ, την εβδοµάδα που ολοκληρώθηκε στις η ΕΚΤ αγόρασε καλυµµένες οµολογίες αξίας 37,2 δισ. και τίτλους που έχουν εκδοθεί έναντι περιουσιακών στοιχείων ΑΒS (asset-backed securities) αξίας 2,3 δισ. Ωστόσο, δεν απουσιάζουν και οι φωνές αντίδρασης στο διευρυµένο πρόγραµµα αγοράς περιουσιακών στοιχείων. Συγκεκριµένα, ο επικεφαλής της Ττ ανίας δήλωσε ότι δεν έχει πεισθεί για την αναγκαιότητα και την αποτελεσµατικότητα του προγράµµατος. Στη Γερµανία, υπήρξαν αντιδράσεις σε πολιτικό επίπεδο, µε την αιτιολογία ότι το πρόγραµµα αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την εφαρµογή διαρθρωτικών αλλαγών και περιοριστικής δηµοσιονοµικής πολιτικής σε κράτη-µέλη της Ζώνης του Ευρώ, που οι οικονοµικές συνθήκες το απαιτούν. Το διευρυµένο πρόγραµµα αγοράς περιουσιακών στοιχείων σε συνδυασµό µε το πρόγραµµα ενίσχυσης των µεγάλων δηµοσίων επενδύσεων σε υποδοµές ύψους 350 δισ., που προωθεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εκτιµάται ότι θα περιορίσει σηµαντικά τον κίνδυνο του αποπληθωρισµού και θα συµβάλει εν µέρει στην ενίσχυση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Ωστόσο, η ανάπτυξη της οικονοµίας παραµένει εύθραυστη, καθώς διατηρείται υψηλά η ανεργία και το χρέος, ενώ καταγράφεται αδυναµία εξοµάλυνσης των χρηµατοπιστωτικών συνθηκών. Ειδικότερα, η ζήτηση για δανειοδότηση του ιδιωτικού τοµέα παραµένει πολύ χαµηλή η οποία σε συνδυασµό µε τα αυστηρότερα κριτήρια χορήγησης δανείων, το υψηλό ποσοστό µη εξυπηρετούµενων δανείων (κυρίως σε χώρες της περιφέρειας) και το υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια που είναι αναγκασµένες να διατηρούν οι τράπεζες, καθιστούν την ταχεία αύξηση της πιστωτικής επέκτασης ιδιαίτερα δύσκολη. Όσον αφορά στις οικονοµικές εξελίξεις στην πραγµατική οικονοµία, στη ΖτΕ ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης βελτιώθηκε σηµαντικά τον Ιανουάριο 2015 κατά 2,4 µονάδες µε αποτέλεσµα να διαµορφωθεί στις -8,5 µονάδες. Σηµειώνεται ότι ο µακροχρόνιος µέσος όρος είναι στις -12,6 µονάδες. Εκτιµάται ότι η καταναλωτική δαπάνη θα ενισχυθεί τα επόµενα 3µηνα, καθώς η υποχώρηση του πληθωρισµού σε αρνητικό έδαφος τον εκέµβριο 2014 επιδρούν θετικά στο εισόδηµα των νοικοκυριών. Ο ενοποιηµένος δείκτης PMI Markit στη ΖτΕ βελτιώθηκε για δεύτερο συνεχή µήνα µε αποτέλεσµα να διαµορφωθεί στις 52,2 µονάδες τον Ιανουάριο 2015 από 51,4 µονάδες τον εκ.2014, επιβεβαιώνοντας το κλίµα ευφορίας που επικρατεί, εξαιτίας της µείωσης της τιµής του πετρελαίου, της διολίσθησης του ευρώ και της λήψης πρόσθετων µέτρων στο πλαίσιο της διευκολυντικής κατεύθυνσης της νοµισµατικής πολιτικής της ΕΚΤ. Η βελτίωση του δείκτη προήλθε κυρίως από την άνοδο του δείκτη στις υπηρεσίες στο 52,3 τον Ιανουάριο 2015 από 51,6 τον εκ.2014 αλλά και του δείκτη ΡΜΙ στην µεταποίηση στο 51,0 από 50,6 τον εκ ΖτΕ: είκτης ΡΜΙ (ενοποιηµένος) και ΑΕΠ (% 3µηνιαία µεταβολή) Δείκτης ΡΜΙ *Q1 2015: Ιανουάριος 2015 Πηγή: Bloomberg ΑΕΠ (% 3μηνιαία βάση) 0,4% 0,3% 0,2% 0,1% 0,0% -0,1% -0,2% -0,3% -0,4% -0,5% -0,6% Στη Γερµανία, ο ενοποιηµένος δείκτης PMI Markit ανήλθε στο 52,6 τον Ιανουάριο 2015 από 52,0 τον εκ.2014, παρά το γεγονός ότι ο δείκτης ΡΜΙ στην µεταποίηση υποχώρησε στο 51,0 τον Ιανουάριο 2015 ( εκ.2014: 51,2). Στη Γαλλία, ο ενοποιηµένος δείκτης PMI Markit σηµείωσε ελαφρά υποχώρηση στο 49,5 τον Ιανουάριο 2015 από 49,7 τον εκ.2014, επιβεβαιώνοντας την εκτίµηση ότι η οικονοµία κινείται εντός υφεσιακού περιβάλλοντος. Στους επιµέρους δείκτες, ο δείκτης ΡΜΙ στη µεταποίηση ενισχύθηκε κατά 2 µονάδες, στο 49,5 τον Ιανουάριο 2015, ενώ ο δείκτης ΡΜΙ στις υπηρεσίες, υποχώρησε στο 49,5 τον Ιανουάριο 2015 από 50,6 τον εκ Στη Γερµανία, ο δείκτης οικονοµικού κλίµατος ZEW ανήλθε σε υψηλό ενδεκάµηνου τον Ιαν και ειδικότερα στο 48,4 από 34,9 τον εκ Η σηµαντική άνοδος παρατηρήθηκε παρά τις ανησυχίες για ενδεχόµενο Grexit και ενισχύθηκε εν αναµονή της απόφασης του ιοικητικού Συµβουλίου της ΕΚΤ στις και της συνεχιζόµενης διολίσθησης του Ευρώ. Αντίστοιχη ανοδική πορεία ακολούθησε και ο δείκτης επιχειρηµατικού κλίµατος Ifo ο οποίος διαµορφώθηκε στις 106,7 µονάδες τον Ιανουάριο 2015 από 105,5 τον εκέµβριο Η 5

6 βελτίωση του αποδίδεται κυρίως στην άνοδο του υποδείκτη της µεταποίησης στις 9,3 µονάδες από 7,1 µονάδες τον εκ.2014, εξέλιξη που αντανακλά τις θετικές επιπτώσεις της διολίσθησης του ευρώ. 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% -2,0% -4,0% -6,0% -8,0% -10,0% Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q1 2015* *Q1 2015: Ιανουάριος 2015 Πηγή: Bloomberg Γερµανία: ΑΕΠ και είκτης Ifo ΑΕΠ(% ετήσια βάση) είκτης Επιχειρηµατικών Προσδοκιών Ifo Τέλος, σύµφωνα µε τα τριµηνιαία στοιχεία της Eurostat, το έλλειµµα της γενικής κυβερνήσεως ως ποσοστό του ΑΕΠ µειώθηκε στη ΖτΕ στο 2,3% το 3 ο 3µηνο 2014, από 2,5% το 2 ο 3µηνο Σύµφωνα µε εκτιµήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ιούλιος 2014), το έλλειµµα ως ποσοστό του ΑΕΠ θα ανέλθει στο -2,6% το 2014 για να υποχωρήσει στο -2,4% το Στις ΗΠΑ, οι επενδυτές ανέµεναν µε ενδιαφέρον την απόφαση της Fed στην πρώτη διήµερη συνάντηση της Επιτροπής Νοµισµατικής Πολιτικής (FOMC) για το 2015, καθώς η ενίσχυση του δολαρίου, έχει αρχίσει να επηρεάζει αρνητικά τα αποτελέσµατα των επιχειρήσεων µε εξαγωγικό προσανατολισµό. Ωστόσο, η τακτική συνεδρίαση της Fed, δεν έκρυβε εκπλήξεις για τους επενδυτές. Η απόφαση δεν περιείχε τη φράση περί διατήρησης των ισχυόντων επιτοκίων για αξιοσηµείωτη περίοδο, που µέχρι πρόσφατα ερµηνευόταν ως συνέχιση της εφαρµοζόµενης νοµισµατικής τουλάχιστον για έξι µήνες. Ωστόσο, η Fed τόνισε ότι µπορεί να είναι υποµονετική στο θέµα οµαλοποίησης της νοµισµατικής πολιτικής. Το τελευταίο εκλαµβάνεται ως δέσµευση διατήρησης των επιτοκίων τουλάχιστον µέχρι τις επόµενες δύο συνεδριάσεις. Στην παρούσα συγκυρία, η αγορά προεξοφλεί ότι δεν θα υπάρξει αύξηση των επιτοκίων πριν από το φθινόπωρο λόγω της συνεχιζόµενης ενίσχυσης του δολαρίου και της υποχώρησης της τιµής του πετρελαίου. Στην αγορά ακινήτων, θετικές είναι οι ενδείξεις βάσει των νέων στοιχείων καθώς ο αριθµός των κατοικιών που εισήλθε στο στάδιο της κατασκευής (ενάρξεις κατοικιών) αυξήθηκε κατά 4,4% σε µηνιαία βάση τον εκ.2014 (δηµοσκόπηση Bloomberg: +1,2%), έναντι -4,5% τον Νοέµ.2014, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 5,3%. Αντιθέτως, οι άδειες οικοδοµών µειώθηκαν κατά -1,9% σε µηνιαία βάση τον εκ.2014 (δηµοσκόπηση Bloomberg: +0,8%), έναντι µεγαλύτερης µείωσης κατά -3,7% τον Νοέµ Η ανάκαµψη της αγοράς κατοικιών επιβεβαιώνεται και από τις πωλήσεις υφιστάµενων κατοικιών που ενισχύθηκαν κατά 2,4% σε µηνιαία βάση τον Νοέµ.2014 (δηµοσκόπηση Bloomberg: +3,0%) έναντι µείωσης κατά -6,3% τον Νοέµ.2014, ενώ σε ετήσια βάση οι πωλήσεις εµφανίσθηκαν αυξηµένες κατά 3,5%. Επίσης, ο αριθµός των πωλήσεων των νέων κατοικιών παρουσίασε αύξηση κατά 11,6% σε µηνιαία βάση τον εκ.2014 (δηµοσκόπηση Bloomberg: +2,7%), έναντι µείωσης κατά 6,7% τον Νοέµ Σε ετήσια βάση, οι πωλήσεις νέων κατοικιών αυξήθηκαν τον εκ.2014 κατά 8,8%. Σύµφωνα µε εκτιµήσεις το 2015, αναµένεται ενίσχυση των επενδύσεων σε κατοικίες που θα ευνοηθεί σε µεγάλο βαθµό και από την περαιτέρω βελτίωση της αγοράς εργασίας και τα χαµηλά επιτόκια στη στεγαστική πίστη. Όσον αφορά στις τιµές κατοικιών, ο δείκτης τιµών FHFA, αυξήθηκε κατά 0,8% σε µηνιαία βάση τον Νοέµ.2014, από 0,4% τον Οκτ Παράλληλα, ο δείκτης τιµών κατοικιών Case-Shiller Composite-20, αυξήθηκε κατά 0,7% σε µηνιαία βάση τον Νοέµ.2014 (όπως και τον προηγούµενο µήνα) και από αύξηση 0,3% τον Σεπτ Πηγή: Bloomberg ΗΠΑ - Πωλήσεις Νέων Κατοικιών (µηνιαία µεταβολή) Εν τω µεταξύ, αισιόδοξοι εµφανίζονται οι καταναλωτές στις ΗΠΑ, όπως φανερώνει η ανοδική πορεία του δείκτη καταναλωτικής εµπιστοσύνης Conference Board. Συγκεκριµένα, ο δείκτης διαµορφώθηκε τον Ιαν.2015 σε επίπεδα υψηλότερα των προσδοκιών της αγοράς µε αποτέλεσµα να ανέλθει στις 102,9 µονάδες από 93,1 τον εκ Σηµειώνεται, ότι ο δείκτης διατηρείται σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα τους τελευταίους µήνες, συµβαδίζοντας µε αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης µεγαλύτερη του 3,5% σε ετησιοποιηµένη βάση για το 1ο 3µηνο Στον βιοµηχανικό κλάδο, οι παραγγελίες των διαρκών καταναλωτικών αγαθών, σηµείωσαν αισθητή υποχώρηση κατά 3,4% σε µηνιαία βάση τον εκ.2014 από -2,1% τον Νοέµ.2014 (δηµοσκόπηση Bloomberg: +0,3%), έναντι ανόδου κατά 0,3% τον Οκτ Σηµαντική ήταν η υποχώρηση των παραγγελιών στον τοµέα των µεταφορών (-9,2% σε µηνιαία βάση). Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις του Capital Economics, µε βάση τα στοιχεία των παραγγελιών εκτιµάται ότι η ετήσια αύξηση του ΑΕΠ στο 4ο 3µηνο 2014 θα διαµορφωθεί λίγο χαµηλότερα από 3,0%. Ο ενοποιηµένος δείκτης Markit US PMI, ανήλθε στο επίπεδο των 54,2 µονάδων τον Ιαν.2015 από 53,5 6

7 τον εκ.2014, καθώς ο υποδείκτης Markit US Manufacturing PMI υποχώρησε στο 53,7 τον Ιαν.2015 από 53,9 τον εκ.2014 και ο υποδείκτης Markit US Services PMI αυξήθηκε στο 54,0 τον Ιαν.2015 από 53,3 τον εκ Στην αγορά εργασίας, οι εβδοµαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταµεία ανεργίας µειώθηκαν κατά την εβδοµάδα έως µε αποτέλεσµα να διαµορφωθούν στις από (αναθεωρηµένη µέτρηση) που ήταν την περασµένη εβδοµάδα. Πορεία εβδοµαδιαίων αιτήσεων ανεργίας ( ) Εν τω µεταξύ, ο τεσσάρων εβδοµάδων κινητός µέσος όρος ο οποίος θεωρείται ως πιο αξιόπιστο µέτρο αξιολόγησης της αγοράς εργασίας, δεδοµένου ότι αποµακρύνει την εβδοµαδιαία µεταβλητότητα αυξήθηκε κατά στις Σε µέσα επίπεδα για την περίοδο , οι αιτήσεις των επιδοµάτων ανεργίας διαµορφώνονται στις µε ιστορικά υψηλό τις (Οκτ.1982) και ιστορικά χαµηλό τις Σηµειώνεται ότι η µείωση των εγγραφών στα ταµεία ανεργίας, ήταν µικρότερη των προσδοκιών της αγοράς, η οποία προέβλεπε υποχώρηση των επιδοµάτων στις Στην Σιγκαπούρη, η ΤτΣιγκαπούρης, αιφνιδίασε τις αγορές, καθώς αποφάσισε µε µη προγραµµατισµένη σύσκεψη της Επιτροπής Νοµισµατικής Πολιτικής (MAS) στις την σταδιακή και µετριοπαθή διολίσθηση του εθνικού της νοµίσµατος έναντι ενός καλαθιού νοµισµάτων, προκειµένου να περιορισθούν οι αποπληθωριστικές πιέσεις οι οποίες προέρχονται σε µεγάλο ποσοστό από την υποχώρηση της τιµής του πετρελαίου. Η συγκεκριµένη αναφορά είχε ως αποτέλεσµα τη διολίσθηση του εθνικού νοµίσµατος της Σιγκαπούρης κατά 1,39% στα 1,3569 SGD/USD στις από το 1,3383 SGD/USD που ήταν την προηγούµενη ηµέρα. Στην Ιαπωνία, η Επιτροπή Νοµισµατικής Πολιτικής της ΤτΙαπωνίας στις 21 Ιανουαρίου αποφάσισε, όπως αναµενόταν, να συνεχίσει την ενίσχυση της νοµισµατικής βάσης κατά 80 τρισ. ($ 683 δισ.) ετησίως µέσω αγοράς κρατικών οµολόγων και άλλων τίτλων υψηλού κινδύνου για όσο διάστηµα απαιτηθεί προκειµένου ο πληθωρισµός να αγγίξει το επίπεδο του 2%. Η ΤτΙαπωνίας αποφάσισε επίσης να παρατείνει και να επεκτείνει δύο ειδικές δανειακές διευκολύνσεις που λήγουν στο αµέσως προσεχές διάστηµα, ώστε να µπορούν οι τράπεζες να αυξήσουν τις χορηγήσεις τους. Παράλληλα, η ΤτΙαπωνίας αναθεώρησε τις προβλέψεις της για τον πληθωρισµό (εξαιρουµένης της άµεσης επίδρασης του αυξηµένου φόρου κατανάλωσης σε 8% από 5% από την 1 η Απρ.2014) µε αποτέλεσµα για τους επόµενους µήνες να αναµένει ότι ο πληθωρισµός θα διαµορφωθεί µεταξύ 0,5%-1,0%, έναντι 1,0% της προηγούµενης εκτίµησής της, ενώ αναµένει ότι το 2015 θα διαµορφωθεί σε 1,0%, έναντι 1,7% της εκτίµησής της τον Οκτ Τέλος, αναθεώρησε τις προβλέψεις της για τον ρυθµό ανάπτυξης σε 2,1%, έναντι 1,5% για το 2015 και σε 1,6%, έναντι 1,2% για το Το εµπορικό ισοζύγιο συνέχισε να παρουσιάζει έλλειµµα και τον εκ.2014 (30 ο συνεχής µήνας). Ωστόσο, το έλλειµµα µε βάση µη εποχικά προσαρµοσµένα στοιχεία, σηµείωσε σηµαντική µείωση κατά 49,5%, σε ετήσια βάση, στα -660,7 δισ. (χαµηλό από Ιούν.2013), έναντι ,2 δισ. τον εκ.2013 και -893,5 δισ. τον Νοέµ Η µείωση ήταν αποτέλεσµα της πολύ µεγαλύτερης αύξησης των εξαγωγών από τις εισαγωγές. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 12,9% σε ετήσια βάση τον εκ.2014, έναντι 4,9% τον Νοέµ.2014 κυρίως λόγω του αδύναµου γιεν. Μεγάλη αύξηση παρουσίασαν οι εξαγωγές οχηµάτων, µηχανηµάτων και ηλεκτρονικών. Οι εξαγωγές στην Ασία (54% των συνολικών εξαγωγών) αυξήθηκαν κατά 11,0% σε ετήσια βάση, µε τις εξαγωγές στην Κίνα (18% συνολικών εξαγωγών) να έχουν αυξηθεί κατά 4,3% και τις εξαγωγές στις ΗΠΑ (20% συνολικών εξαγωγών) να έχουν αυξηθεί κατά 23,7%. Παράλληλα, οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 1,9% τον εκ.2014, έναντι µείωσης κατά 1,7% τον Νοέµ.2014 ως αποτέλεσµα της µεγάλης αύξησης των εισαγωγών στους µήνες πριν τον Απρ.2014 όταν αυξήθηκε ο φόρος κατανάλωσης, αλλά και της υποχώρησης της αξίας των εισαγωγών πετρελαίου κατά 22% τον εκ.2014, λόγω της διεθνούς µείωσης της τιµής του. Οι εισαγωγές από την Ασία (46% συνολικών εισαγωγών) αυξήθηκαν κατά 7,6%, µε τις εισαγωγές από την Κίνα (23% συνολικών εισαγωγών) να έχουν αυξηθεί κατά 6,8%. Σύµφωνα µε κύκλους της αγοράς, τους επόµενους µήνες αναµένεται περαιτέρω µείωση του ελλείµµατος του εµπορικού ισοζυγίου, της υποχώρησης της τιµής του πετρελαίου και της αύξησης των εξαγωγών κυρίως λόγω της οικονοµικής ανάκαµψης που καταγράφεται στις ΗΠΑ. Ο δείκτης PMI στη µεταποίηση που καταρτίζεται από την Markit αυξήθηκε οριακά στο 52,1 τον Ιαν.2015 από 52,0 τον εκ Αύξηση σηµείωσαν τόσο ο υποδείκτης νέων παραγγελιών στο 53,1 τον Ιαν.2015 από 52,3 τον εκ.2014, όσο και ο υποδείκτης νέων παραγγελιών εξωτερικού στο 51,5 τον Ιαν.2015 από 51,3 τον εκ Αντίθετα, ο υποδείκτης παραγωγής υποχώρησε στο 52,3 τον Ιαν.2015 από 52,5 τον εκ Σύµφωνα µε 7

8 κύκλους της αγοράς, η αύξηση του υποδείκτη νέων παραγγελιών υποδηλώνει ότι η ζήτηση στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στο εξωτερικό ανακάµπτει µε θετική επίπτωση στην βιοµηχανική παραγωγή και στην οικονοµική ανάπτυξη. Στην Κίνα, η ΤτΚίνας προέβη στην επιµήκυνση µιας µεσοπρόθεσµης δανειακής διευκόλυνσης των εµπορικών τραπεζών ύψους 269,5 δισ. γουάν ($ 43,5 δισ.), καθώς προσέγγιζε τη λήξη της, ενώ παράλληλα προσέφερε µία νέα βραχυπρόθεσµη δανειακή διευκόλυνση στις εµπορικές τράπεζες ύψους 50 δισ. γουάν ($ 8 δισ.) µε τη µορφή repos 7 ηµερών. Η κίνηση της ΤτΚίνας αποσκοπεί στην παροχή πρόσθετης ρευστότητας στις τράπεζες ενόψει του εορτασµού της κινεζικής πρωτοχρονιάς, περίοδο κατά την οποία η ζήτηση χρήµατος από τους καταναλωτές είναι ιδιαιτέρως αυξηµένη. Ωστόσο, σύµφωνα µε την αγορά, αυτή η κίνηση µπορεί να αποτελεί προάγγελο µιας νέας µείωσης των επιτοκίων δανεισµού της Ττ Κίνας. Ο δείκτης PMI στη µεταποίηση που καταρτίζεται από την HSBC/Markit (σύµφωνα µε την πρώτη µέτρηση) σηµείωσε άνοδο, µετά από δύο συνεχείς µήνες υποχώρησης, σε 49,8 τον Ιαν.2015, αλλά παρέµεινε για δεύτερο µήνα κάτω από το επίπεδο του 50,0, από 49,6 τον εκ.2014 (χαµηλό 7 µηνών). Η άνοδος του δείκτη ήταν κυρίως αποτέλεσµα του υψηλότερου υποδείκτη νέων παραγγελιών που διαµορφώθηκε στο 50,8 τον Ιαν.2015 από 49,7 τον εκ.2014 λόγω της ενδυνάµωσης της εσωτερικής ζήτησης, καθώς ο υποδείκτης νέων παραγγελιών εξωτερικού υποχώρησε στο 51,1 τον Ιαν.2015 από 51,5 τον εκ Αύξηση σηµείωσε επίσης ο υποδείκτης παραγωγής σε 50,1 τον Ιαν.2015 από 49,9 τον εκ Σύµφωνα µε κύκλους της αγοράς, η άνοδος του δείκτη PMI στη µεταποίηση και η επιτάχυνση του ρυθµού αύξησης της βιοµηχανικής παραγωγής τον εκ.2014 αποδεικνύουν ότι η εσωτερική ζήτηση ανακάµπτει, αν και ο τοµέας των ακινήτων συνεχίζει να παρουσιάζει επιβράδυνση στο ρυθµό µεγέθυνσής του. Έτσι, αναµένεται να υπάρξει λήψη περαιτέρω µέτρων από την κυβέρνηση της Κίνας για την ενίσχυση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Στις αγορές κεφαλαίου, επικρατούν ανοδικές τάσεις µετά την απόφαση του ιοικητικού Συµβουλίου της ΕΚΤ να θέσει σε εφαρµογή από τον Μαρ.2015 πρόγραµµα αγοράς κρατικών οµολόγων. Στην Ελληνική αγορά οµολόγων, το εύρος τιµών (αγορά) της ελληνικής 10ετίας λήξης 2024 λίγες ηµέρες µετά την απόφαση της ΕΚΤ και την διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα και συγκεκριµένα στις διαµορφωνόταν µεταξύ 58,46-63,38 ή απόδοση 9,59%-10,75%. Σηµειώνεται ότι στις το 10-ετές οµόλογο είχε καταγράψει χαµηλό 5,475%. Αποδόσεις 10 -ετών ομολόγων (%) Διαφορά απόδοσης με 10-ετές ομόλογο Γερμανίας 26/1/ /1/2015 Μονάδες βάσης 26/1/ /1/2015 Μονάδες βάσης Ελλάδα 9,09 9, Ισπανία 1,38 1, Ιταλία 1,50 1, Πορτογαλία 2,37 2, Γαλλία 0,58 0, Ολλανδία 0,44 0, Γερμανία 0,40 0,44-4 5Y CDS 26/1/ /1/2015 Μονάδες βάσης Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Πορτογαλία Γαλλία Ολλανδία Γερμανία Πηγή: Reuters Η διαφορά απόδοσης µεταξύ ελληνικών 10ετών και γερµανικών οµολόγων (spread) υποχώρησε στις 870 µονάδες βάσης ( ) από 888 µονάδες βάσης ( ). Η νέα ελληνική 5ετία διαπραγµατεύεται σε χαµηλότερα επίπεδα έναντι της τιµής έκδοσης. Ειδικότερα, το 5ετές οµόλογο λήξης 2019 εκδόθηκε στις 99,13 µονάδες βάσης και διαπραγµατεύεται ( ) στις 73,14 µονάδες βάσης ή απόδοση 13,51% από 4,95% που ήταν στην έκδοση του. Η απόδοση του 10ετούς γερµανικού οµολόγου, το σηµείο αναφοράς για το κόστος δανεισµού της ζώνης του ευρώ, διαµορφώνονταν στο 0,37% ( ). Η 10-ετία της Πορτογαλίας εµφανίζει απόδοση 2,37%, της Ισπανίας στο 1,38% και της Ιταλίας στο 1,50%. Η διαφορά απόδοσης του 10- ετούς πορτογαλικού οµολόγου σε σχέση µε την αντίστοιχη του 10-ετούς γερµανικού, υποχώρησε σε εβδοµαδιαία βάση στις 198 µ.β. από 233 µ.β. ενώ του 10-ετούς ιταλικού οµολόγου έναντι του 10-ετούς γερµανικού στις 110 µ.β. από 123 µ.β. Η απόδοση του 10-ετούς οµολόγου των ΗΠΑ διαµορφωνόταν στο 1,81% στις Η αδυναµία των οικονοµικών ρυθµών ανάπτυξης στην Ευρωζώνη συνεχίζει να αποτελεί το βασικό λόγο ενίσχυσης του αγοραστικού ενδιαφέροντος στην οµολογιακή αγορά των ΗΠΑ. Στην Ισπανία, το δηµόσιο άντλησε ( ) το συνολικό ποσό των 2,562 δισ. µέσω δηµοπρασίας 3-µήνων και 9-µήνων έντοκων γραµµατίων (ΕΓ ). Σηµειώνεται, ότι στη δηµοπρασία των 3-µήνων ΕΓ το µέσο επιτόκιο δανεισµού διαµορφώθηκε στο 0,018%, ενώ ο συντελεστής κάλυψης ανήλθε στο 4,2. Στη δηµοπρασία των 9- µήνων ΕΓ το µέσο επιτόκιο δανεισµού διαµορφώθηκε στο 0,137% και ο συντελεστής κάλυψης στο 2,6. Αγορές συναλλάγµατος: Ο σταθµισµένος δείκτης δολαρίου ο οποίος µετρά την επίδοση του δολαρίου έναντι 6 βασικών νοµισµάτων ενισχύεται σε εβδοµαδιαία βάση µε αποτέλεσµα να διαµορφώνεται στο 94,07 ( ) από 93,02 ( ). 8

9 Πορεία σταθµισµένου δείκτη δολαρίου-ηπα (ηµερήσιες τιµές) Σύµφωνα µε τα στοιχεία του Χρηµατιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ, για µη εµπορικές συναλλαγές (specs) την εβδοµάδα που έληξε στις µειώθηκαν κατά $ 0,88 δισ. µε τις συνολικές καθαρές (αγορές µείον πωλήσεις) θέσεις να διαµορφώνονται σε θετικό επίπεδο για 37η εβδοµάδα και συγκεκριµένα στα $54,76 δισ. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για µη εµπορικές συναλλαγές (specs), την εβδοµάδα που έληξε στις αυξήθηκαν κατά $1,36 δισ. µε αποτέλεσµα οι συνολικές καθαρές (αγορές µείον πωλήσεις) θέσεις να διαµορφωθούν στα $-26,09 δισ. από $-24,73 δισ. την προηγούµενη εβδοµάδα. Σε νέα χαµηλά επίπεδα υποχώρησε το ευρώ έναντι του δολαρίου-ηπα, τις πρώτες ώρες διαπραγµάτευσης στην Ασία στις µετά την ανακοίνωση του αποτελέσµατος των βουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα και λίγες ηµέρες µετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να προβεί σε αγορά κρατικών οµολόγων προκειµένου να ενισχυθεί η ρευστότητα κα εµµέσως η πραγµατική οικονοµία της Ζώνης του Ευρώ. Ωστόσο το ευρώ, αν και υποχώρησε στο χαµηλότερο επίπεδο από τις (1,1100 USD/EUR), κατόρθωσε να ανακάµψει στη συνέχεια και να αγγίξει µέχρι και τα 1,1273 USD/EUR, καθώς η αγορά εκτιµούσε ότι η πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ µε την νέα κυβέρνηση είναι µικρή, µε αποτέλεσµα περιορίζονται πιθανές αλυσιδωτές αντιδράσεις στην Ευρώπη. Το δολάριο ΗΠΑ διαπραγµατευόταν στα 1,1356 USD/EUR στις Το γουάν Κίνας, στην αγορά συναλλάγµατος, εµφανίζει τάσεις εξασθένισης παρά την πρόσκαιρη διόρθωση των τελευταίων ηµερών. Η αναπτυξιακή πορεία της Κίνας προβληµατίζει την κυβέρνηση, η οποία αποφάσισε να ενισχύσει την επέκταση στο εξωτερικό εταιριών κάνοντας χρήση τµήµα των συναλλαγµατικών διαθεσίµων ύψους $3,84 τρισ. Η εξασθένιση του γουάν τις τελευταίες εβδοµάδες έχει ως αποτέλεσµα να αυξήσει τις απώλειες από τις αρχές του έτους έναντι του δολαρίου ΗΠΑ στο 0,69% ( ). Η ΤτΚίνας καθόρισε τη µέση τιµή fixing στις στα 6,1282 CNY/USD. Υπενθυµίζεται ότι από τη µέση τιµή fixing η ΤτΚίνας επιτρέπει µια µέγιστη ηµερήσια διακύµανση ±2%. 9

10 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Ετήσια στοιχεία * ΑΕΠ (σε σταθερές τιµές αγοράς) -0,4-4,4-5,4-8,9-6,6-3,9 0,9 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,0-1,0-7,1-10,6-7,8-2,0 0,4 ηµόσια Κατανάλωση -2,1 1,6-4,3-6,6-5,0-6,5 0,0 Ακαθάριστες Επενδύσεις -14,3-13,7-15,0-19,6-28,7-9,5-3,6 - Κατοικίες -33,6-20,7-21,6-18,0-32,9-37,8-28,2 - Εξοπλισµός -4,7-18,0-8,4-18,0-17,1-7,2 5,9 Ανεργία (%) 7,6 9,5 12,5 17,7 24,2 27,5 26,5 Συνολική Απασχόληση 1,2-0,6-2,6-5,6-8,3-3,7 0,6 είκτης Τιµών Καταναλωτή (µέσα επίπεδα) 4,2 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3 Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος 4,9 5,2-0,1-1,8-6,2-7,8-1,5 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τοµέα) 15,9 4,1 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5,0-10,4-5,6-3,3-0,9 1,2 1,8 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 109,3 126,8 146,0 171,3 156,9 174,9 177,7 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -14,4-10,9-9,9-9,9-2,4 0,7 1,4 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ και ΟΜ Alpha Bank. * Προβλέψεις ΟΑ, Alpha Bank είκτες Οικονοµικής Συγκυρίας έτος Q2 Q3 Q4 Q2 Q3 διαθέσιµη περίοδος Οικονοµική ραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων -8,4-8,4-9,1-1,8 2,4 4,8 0,3 (10µην.) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 7,0 6,4 15,2 36,0 31,5 30,1 (12µην) Οικοδοµική ραστηριότητα -25,6-30,7-21,9 2,2 17,4-11,4-3,3 (10µην.) Μεταποίηση -1,1 2,2-3,9-3,0-1,3 0,3 0,6 (11µην.) είκτης Υπευθύνων Προµηθειών ΡΜΙ στη µεταποίηση 46,0 45,2 47,7 48,7 50,5 49,1 49,4 ( εκ.) είκτης Οικονοµικού Κλίµατος 90,8 92,6 91,8 91,6 99,8 101,4 98,9 ( εκ.) είκτης Επιχειρηµατικών Προσδοκιών στη Μεταποίηση 87,8 90,6 90,1 85,4 95,6 97,7 90,6 ( εκ.) είκτης Εµπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-67,0-73,0-65,0-50,0-53,0-53,9 ( εκ.) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τοµέας -3,9-4,1-3,9-3,9-3,5-3,5-3,1 ( εκ.) Επιχειρήσεις -4,9-4,9-4,7-4,9-4,7-4,7-3,7 ( εκ.) - Βιοµηχανία -2,8-1,1-1,9-2,8-5,5-4,5-3,3 ( εκ.) - Κατασκευές 0,6-0,3 0,4 0,6-2,2-2,6-1,2 ( εκ.) - Τουρισµός -2,6-0,7-1,5-2,6-1,5-1,3-0,6 ( εκ.) Νοικοκυριά -3,5-3,6-3,6-3,5-3,0-2,9-2,9 ( εκ.) - Καταναλωτική Πίστη -3,9-5,2-4,8-3,9-2,7-2,5-2,8 ( εκ.) - Στεγαστικά άνεια -3,3-3,2-3,2-3,3-3,2-3,1-3,0 ( εκ.) Τιµές είκτης Τιµών Καταναλωτή -0,9-0,5-1,0-2,2-1,5-0,6-2,6 ( εκ.) οµικός Πληθωρισµός -1,7-1,5-2,0-2,1-1,2 0,0-0,9 ( εκ.) είκτης Τιµών ιαµερισµάτων -10,9-12,0-10,2-9,6-7,7-7,0-7,8 (9µην.) Επιτόκια Ταµιευτηρίου 0,38 0,39 0,37 0,32 0,27 0,20 0,16 (Νοέµ.) άνεια προς επιχειρήσεις 7,34 7,41 7,29 7,21 7,08 6,56 6,47 (Νοέµ.) Καταναλωτικών ανείων (σύνολο µε επιβαρύνσεις) 10,47 9,78 10,83 10,82 9,79 8,55 8,85 (Νοέµ.) Στεγαστικών ανείων (σύνολο µε επιβαρύνσεις) 3,07 3,07 2,99 2,99 3,22 3,44 3,09 (Νοέµ.) Απόδοση 10-ετούς Οµολόγου 10,05 10,24 10,23 8,60 6,17 6,03 8,45 ( εκ.) ΑΕΠ σε σταθερές τιµές -3,9-4,2-2,6-3,1 0,4 1,9 0,7 (9µην.) Τελική Κατανάλωση -3,0-3,8-2,6 1,1 1,0 2,3 1,1 (9µην.) Επενδύσεις -9,5-13,0-2,3-8,7-6,0 2,7-3,1 (9µην.) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 2,1 5,3 6,9-5,0 9,5 6,9 8,4 (9µην.) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -1,6-1,7 9,2-7,5 9,3 3,0 4,1 (9µην.) Ισοζύγιο Πληρωµών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 22,5 5,6 5,8 5,7 6,0 6,1 22,5 (11µην) Εισαγωγές Αγαθών 39,8 9,4 10,4 10,0 10,5 10,6 39,8 (11µην) Εµπορικό Ισοζύγιο -17,2-3,7-4,6-4,3-4,5-4,5-17,2 (11µην) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 21,4 3,5 11,3 3,3 4,7 9,6 21,5 (11µην) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών 1,1-2,6 5,0-1,3-0,2 5,1 2,5 (11µην) Χρηµατιστήριο Γενικός είκτης Τιµών ΧΑ 1.162,7 847, , , , ,6 826,2,2 ( εκ.) (% µεταβολή Γ ) 28,1 38,7 37,2 28,1 43,3 4,7-28,9 ( εκ.) Χρηµατιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 39,6 29,3 31,6 39,6 41,3 36,7 29,0 ( εκ.) Πηγή: Τράπ εζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ.