Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Ελληνικής Ακτινολογικής Εταιρείας ΕΛΕΝΗ Σ. ΑΝΤΥΠΑ Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς»

Transcript

1 Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Ελληνικής Ακτινολογικής Εταιρείας ΕΛΕΝΗ Σ. ΑΝΤΥΠΑ Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς»

2 Πιθανότατα η πιο προσιτή άρθρωση του ενήλικα στη υπερηχοτομογραφική εξέταση Πρώτη υπερηχογραφική απεικόνιση στα 1980 Η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη των τελευταίων ετών έχει βελτιώσει δραματικά την υπερηχογραφική απεικόνιση των δομών του ώμου

3 Η άρθρωση του ώμου αποτελείται από την κεφαλή του βραχιονίου και την ωμογλήνη Η ωμογλήνη είναι αβαθής, επιτρέπει μεγάλο εύρος κινήσεων, ανεπαρκή όμως οστική στήριξη. Πρωταρχικός δυναμικός σταθεροποιητικός παράγων της άρθρωσης είναι το μυοτενοντώδες σύστημα και οι σύνδεσμοι. προσθία όψη οπισθία όψη

4 Παραμένει το πρώτο υποχρεωτικό βήμα. Κλινικά σημεία και συμπτώματα δεν είναι ειδικά. Νεοπλάσματα, εκφυλιστικές αλλοιώσεις, φλεγμονές και βλάβες του τενοντίου πετάλου εμφανίζονται με παραπλήσια κλινική εικόνα. Εν τούτοις η απλή ακτινογραφία δεν μπορεί να θέσει την διάγνωση στις περισσότερες περιπτώσεις. φυσιολογικό μείωση ακρωμιοβραχιονίου αποστάσεως

5 Γραμμικός ηχοβολέας 7,5-12 MHz Δυναμική εξέταση Χρήση εγχρώμου υπερηχοτομογραφίας essr.org/education

6 interval εγκάρσια τομή επιμήκης τομή

7

8 εγκάρσια τομή επιμήκης τομή

9 υπακάνθιος οπίσθιος επιχείλιος χόνδρος ωμογλήνης ελάσσων στρογγύλος

10

11 στεφανιαία τομή

12 Μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στη διάγνωση της ρήξεως. Εμφανέστερη στη περιοχή της κατάφυσης. Σχετίζεται με την γωνία πρόσπτωσης της ηχητικής δέσμης πάνω στη κυρτή επιφάνεια του τένοντα. Μια πραγματική ρήξη είναι σταθερό εύρημα ανεξαρτήτως της γωνίας πρόσπτωσης και διακρίνεται σε δύο επίπεδα. υπόηχη απεικόνιση του τελικού τμήματος υπακανθίου φυσιολογικός υποπλάτιος

13 Παχύσαρκα άτομα Αδυναμία κίνησης του ώμου Αδυναμία απεικόνισης τμήματος του τενοντίου πετάλου υπό το ακρώμιο Εμπειρία του χειριστού

14 Θυλακίτις 3 Ρήξεις ολικού πάχους ΜΠ 3 Ρήξεις μερικού πάχους ΜΠ 2 Μετεγχειρητική παρακολούθηση ΜΠ 2 Ασβεστοποιός τενοντίτις 3 Ρήξη ΜΚΔ 3 Εξάρθρημα ΜΚΔ 3 Τενοντίτις ΜΚΔ 2 Σηπτική αρθρίτις 3 Οστεοαρθρίτις ΑΚΑ 2 Τραύμα αστάθεια ΑΚΑ 2 Κάταγμα ΜΒΟ 2 Παγίδευση υποπλατίου νεύρου 2 Ατροφία ΜΠ 1 Συμφυτική καψίτις 0 Ελεύθερα σώματα 1 Αστάθεια 0 Σύνδρομο τετράπλευρου χώρου 1 Σύνδρομο θωρακικής εξόδου 1 European Society of Musculoskeletal Radiology Eur Radiol 2012

15 Μακρά κεφαλή του δικεφάλου βραχιονίου τενοντίτις ρήξεις Μυοτενόντιο πέταλο τενοντίτις ρήξεις Υποδελτοειδικός θύλακος

16 Διόγκωση Υπόηχη απεικόνιση Συλλογή υγρού συλλογή υγρού πάσχων φυσιολογικός

17 Διόγκωση Υπόηχη απεικόνιση Συλλογή υγρού Δδ τενοντίτις διόγκωση, συλλογή υγρού γραμμοειδής υπόηχη περιοχή

18 απουσία τένοντα, κενό έλυτρο Η πιο συχνή θέση ρήξης είναι στο σημείο εξόδου του τένοντα από τον αρθρικό θύλακο

19 Ο τένων αναδεικνύεται εκτός της αύλακος Κενή αύλαξ Από τα πιο συχνά εξαρθρήματα στις ρευματοπάθειες.

20 Διόγκωση Ανομοιογένεια Σε χρόνιες μορφές Ρίκνωση Τιτανώσεις διόγκωση Φυσιολογικό πάχος 4-5 mm Διαφορά >2 mm αξιολογείται ρίκνωση ανομοιογένεια

21 Η υπερηχοτομογραφία έχει μεγαλύτερη ευαισθησία από την απλή ακτινογραφία στην αναγνώριση των τιτανώσεων. τυπικές τιτανώσεις με συνοδό σκιά μικρές τιτανώσεις χωρίς συνοδό ακουστική σκιά

22 Η παθογένεση των διαταραχών του μυοτενοντίου πετάλου παραμένει αντιφατική και πολυπαραγοντική. Ενδογενής μη μηχανική θεωρία Εξωγενείς μηχανικούς παράγοντες Χρόνια Επανειλημμένοι μικροτραυματισμοί Υπακρωμιακή παγίδευση Εκφύλιση τενόντων Υποαγγείωση-ισχαιμία Άμεση συσχέτιση με την ηλικία Οξύς τραυματισμός σπανιότερος

23 Ο Neer πρώτος το 1972 υποστήριξε ότι το 95% των ρήξεων σχετίζονται με παγίδευση του πετάλου από το ακρωμιοκορακοειδικό τόξο Στάδιο 1. οίδημα και αιμορραγία Στάδιο 2. ίνωση, πάχυνση, μερική ρήξη Στάδιο 3. πλήρης ρήξη διόγκωση και ανομοιογένεια

24 Ενδοτενόντιες Μερικού πάχους Ολικού πάχους μικρή ενδοτενόντιος ρήξη οίδημα, αιμορραγία

25 Ρήξεις σε επαφή με την αρθρική-κάτω επιφάνεια Ρήξεις σε επαφή με τον αρθρικό υμένα-άνω επιφάνεια

26 Η αρθρογραφία δεν μπορεί να ανιχνεύσει μερικές ρήξεις στην άνω επιφάνεια και δεν μπορεί να αξιολογήσει το μέγεθος της ρήξης

27 Απουσία του τενοντίου πετάλου Τμηματική απουσία του πετάλου με διάσταση του ραγέντος άκρου Υπόηχη ή άνηχη σχισμή χωρίς διάσταση του ραγέντος άκρου Προβολή του δελτοειδούς ή του υποδελτοειδικού θυλάκου Συμπίεση του τένοντος

28 Ανωμαλία του μείζονος ή ελάσσονος βραχιονίου ογκώματος Σημείο του χόνδρου Συλλογή στον υποδελτοειδικό θύλακο Συλλογή πέριξ του τένοντος της μακράς κεφαλής του δικεφάλου μυός Συλλογή εντός της αρθρώσεως ανωμαλία οστικής παρυφής κάταγμα βραχιονίου ογκώματος

29 Υπόηχη ταινιοειδής περιοχή που διελαύνει όλο το πάχος του τένοντα Υπολογισμός του εύρους της ρήξεως

30 Απώλεια φυσιολογικής κυρτότητος υποδελτοειδικού θυλάκου Καταβύθιση δελτοειδούς Συλλογή υγρού και υπερηχογενών στοιχείων στο σημείο της ρήξεως Ανωμαλία οστικής παρυφής

31 Υπολογισμός θέσης ρήξεως Συλλογή υγρού και υπερηχογενών στοιχείων στο σημείο της ρήξεως Σημείο γυμνού ογκώματος Απουσία τένοντος από την ανατομική του θέση Συλλογή υγρού

32 Σημείο χόνδρου: υπερηχογενής απεικόνιση της πρόσθιας παρυφής του χόνδρου στο σημείο της ρήξης

33 εγκάρσια τομή επιμήκης τομή Πλήρης απουσία του υπερακανθίου από την ανατομική του θέση Καταβύθιση του δελτοειδούς που άπτεται του βραχιονίου ογκώματος Σημείο γυμνού ογκώματος Προσοχή να μην εκλειφθεί ο δελτοειδής ως υπερακάνθιος

34 φυσιολογικό παθολογικό Η υπερηχοτομογραφία δεν μπορεί με μεγάλη ακρίβεια να υπολογίσει την ακρωμιοβραχιόνιο απόσταση, δεδομένου ότι δεν μπορεί με ακρίβεια να αναγνωρίσει το σχήμα του ακρωμίου

35 Σπανιότατες οι μεμονωμένες ρήξεις των τενόντων του υπακανθίου και υποπλατίου μυός

36 Ευαισθησία και ειδικότητα > 90% στην εντόπιση πλήρων και μερικών ρήξεων Ακριβής στην εντόπιση της θέσεως και του μεγέθους της ρήξεως

37 Πολλαπλοί ορογόνοι θύλακοι περιβάλλουν την κατ ώμον άρθρωση. Δικεφαλικός Υποπλάτιος Οι δύο παραπάνω επικοινωνούν σταθερά με την άρθρωση. Υπακρωμιακός-υποδελτοειδικός Ο μεγαλύτερος εξ όλων, πολυθάλαμος, επικοινωνεί με την άρθρωση στο 10% περίπου. Υποκορακοειδής Κορακοβραχιόνιος Υπακάνθιος

38 Ο αρθρικός υμένας περιβάλλει επίσης τα έλυτρα των τενόντων και τους θυλάκους. Οποιαδήποτε αιτία προκαλεί υπερτροφία του αρθρικού υμένα προκαλεί και θυλακίτιδα. Ρευματοειδής αρθρίτιδα Σηπτική αρθρίτιδα Κρυσταλλογενείς αρθροπάθειες Αμυλοειδική αρθροπάθεια Λαχνοοζώδης υμενίτις- PVNS Χονδρομάτωση αρθρικού υμένα Αιμοφιλική αρθροπάθεια Τραυματισμός

39 αιμορραγική θυλακίτις ρευματοειδής αρθρίτιδα

40 υπακρωμιακή υποδελτοειδική σηπτική θυλακίτις κρύσταλλοι χοληστερίνης

41 φυματίωση απόστημα

42 Λαχνοοζώδης υμενίτις: διηθητική εξεργασία του αρθρικού υμένα, πιθανώς νεοπλασματικής αιτιολογίας, με αιμορραγικές συλλογές και εναπόθεση αιμοσιδηρίνης.

43 Φλεγμονή Ενεργός νόσος σε ρευματοπάθειες Νεοπλασία σηπτική αρθρίτις ρευματοειδής αρθρίτις λαχνοοζώδης υμενίτις

44 70% των ασθενών με ρευματοπάθειες αντιμετωπίζουν προβλήματα με τον ώμο. Υπακρωμιακή θυλακίτιδα 70% Τενοντίτιδα της μακράς κεφαλής 57% Βλάβες του υπερακανθίου 33%

45 Συμπερασματικά η υπερηχοτομογραφία είναι μία μέθοδος που με ακρίβεια και οικονομικό τρόπο μπορεί να αξιολογήσει την ακεραιότητα του μυοτενοντίου πετάλου, να καθορίσει την αιτία της ωμαλγίας και να συμβάλει στην επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης.

46 Σας ευχαριστώ