D4.5. Περιγραφή Εργαστηρίου D4.5 Workshop Description WP 4 Version /05/2015

Transcript

1 D-ID D4.5. Περιγραφή Εργαστηρίου D4.5 Workshop Description WP 4 Version /05/2015 ΕΡΓΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ Dynamic Identity EF, CCS, PAEPSM, FCP, FC, elaw, GCPU, CWI ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΕΣ This project has been funded with support from the European Commission. This document reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.

2 Πίνακας Περιεχομένων 2.1. ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΛΕΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1.3- ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΙ SELFIES (ΑΥΤΟ-ΠΟΡΤΡΕΤΑ/ΑΥΤΟΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ) ΩΣ ΑΥΤΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΜΕΡΑ (1) ΕΝΟΤΗΤΑ 2.1- ΘΕΩΡΙΑ PROFILING ΕΝΟΤΗΤΑ ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ PROFILING ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ - AR ΕΝΟΤΗΤΑ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΜΕΡΑ (2) ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΥΤΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ PROFILING ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ IDENTIFEYE ΕΝΟΤΗΤΑ 4.3A - ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 4.3B - ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΠΩΣ ΝΑ ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΕΤΕ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ (1.6) ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠ (AR) ΠΩΣ ΝΑ ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΕΤΕ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ (3.3) ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΙΞΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΕΠ (AR) ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ 11 ΕΩΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΙΞΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΕΠ (AR) ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ 15 ΕΩΣ ΈΓΓΡΑΦΑ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΈΓΓΡΑΦΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ D4.5 Workshop Description Page: 2 of 158

3 1. Δομή Εργαστηρίου Επισκόπηση ενοτήτων εργαστηρίου Ηλικιακή Ομάδα ΣΥΝΟΔΟΣ 1 ΣΥΝΟΔΟΣ Καλωσόρισμα από τους εκπαιδευτές Λεκτική αυτο-παρουσίαση Οι Selfies ως αυτο-παρουσίαση Καταγραφή των Δημιουργώντας την αυτό-παρουσίαση μεμονωμένων συμμετεχόντων στην Ενήλικες και Αυτό-παρουσίαση κάμερα (1) Βιώνοντας το Profiling Θεωρία Profiling Συζήτηση / πειραματισμός με εφαρμογές διαχείρισης προφίλ Στοιχεία της γραμματικής της κινηματογραφικής γλώσσας ΣΥΝΟΔΟΣ Αντιπαράθεση στην Επαυξημένη Πραγματικότητα - AR Νέες τεχνολογίες Καταγραφή των μεμονωμένων συμμετεχόντων στην κάμερα (2) ΣΥΝΟΔΟΣ 4 ΣΥΝΟΔΟΣ Αυτο-παρουσίαση και profiling Εισαγωγή στο παιχνίδι IDentifEYE Παίζοντας το παιχνίδι (στην αυτο-παρουσίαση) Συζήτηση Ανάλυση των αποτελεσμάτων της καταγραφής Ερωτηματολόγιο Ευχαριστίες και πιστοποιητικά Επισκόπηση ενοτήτων εργαστηρίου Ηλικιακή Ομάδα ΣΥΝΟΔΟΣ Καλωσόρισμα εκπαιδευτών Λεκτική αυτο-παρουσίαση Δημιουργώντας την αυτόπαρουσίαση Οι Selfies ως αυτο-παρουσίαση Ενήλικες και Αυτό-παρουσίαση Καταγραφή των μεμονωμένων συμμετεχόντων στην κάμερα (1) D4.5 Workshop Description Page: 3 of 158

4 ΣΥΝΟΔΟΣ Βιώνοντας το Profiling Θεωρία Profiling Συζήτηση Στοιχεία της γραμματικής της κινηματογραφικής γλώσσας ΣΥΝΟΔΟΣ Αντιπαράθεση στην Επαυξημένη Πραγματικότητα - AR Νέες τεχνολογίες Καταγραφή των μεμονωμένων συμμετεχόντων στην κάμερα (2) ΣΥΝΟΔΟΣ 4 ΣΥΝΟΔΟΣ Αυτο-παρουσίαση και profiling Εισαγωγή στο παιχνίδι IDentifEYE Παίζοντας το παιχνίδι (στην αυτο-παρουσίαση) Συζήτηση Ανάλυση των αποτελεσμάτων της καταγραφής Ερωτηματολόγιο Ευχαριστίες και πιστοποιητικά Εναλλακτική επισκόπηση ενοτήτων εργαστηρίου Ηλικιακή Ομάδα Ενότητα Χρόνος Τίτλος ΣΥΝΟΔΟΣ Καλωσόρισμα εκπαιδευτών Λεκτική αυτο-παρουσίαση 1.4; Οι Selfies ως αυτο-παρουσίαση Δημιουργώντας την αυτο-παρουσίαση Παίζοντας το παιχνίδι (στην αυτο-παρουσίαση) 2.1; 2.2; Θεωρία Profiling Βιώνοντας το profiling Αυτοπαρουσίαση και profiling Νέες τεχνολογίες Συζήτηση Ερωτηματολόγιο Ευχαριστίες και πιστοποιητικά D4.5 Workshop Description Page: 4 of 158

5 Εναλλακτική επισκόπηση ενοτήτων εργαστηρίου Ηλικιακή Ομάδα Ενότητα Χρόνος Τίτλος Καλωσόρισμα εκπαιδευτών Λεκτική αυτο-παρουσίαση ΣΥΝΟΔΟΣ Δημιουργώντας την αυτο-παρουσίαση 2.1; 2.2; Θεωρία Profiling Βιώνοντας το profiling Αυτοπαρουσίαση και profiling Παίζοντας το παιχνίδι (στο profiling) Νέες τεχνολογίες Συζήτηση Ερωτηματολόγιο Ευχαριστίες και πιστοποιητικά Σύνοδος Το εργαστήριο εισάγεται από τους δύο εκπαιδευτές. 1.2 Όλοι οι συμμετέχοντες θα συστηθούν με μια φράση. Αυτή είναι μια προθέρμανση για την αυτο-παρουσίαση στην ενότητα Μια εισαγωγή παρουσιάζεται σχετικά με το πώς οι αυτο-παρουσιάσεις κατασκευάζονται σε κοινωνικά πλαίσια. Η Δρ. Bibi van den Berg (elaw) μετάφρασε ιδέες από τον κοινωνιολόγο Erving Goffman για την ομάδα-στόχο. 1.4 Οι τάσεις των selfies (αυτοπορτρέτα) απαρτίζουν τη θεωρία της ενότητας Οι συμμετέχοντες ερωτώνται για τη σχέση τους με τους ενήλικες και σε ποιον στρέφονται σε περίπτωση που αντιμετωπίσουν δυσκολίες στο Διαδίκτυο. 1.6 Παράλληλα με τις ενότητες 1.3, 1.4 και 1.5 οι συμμετέχοντες καλούνται ένας-ένας να καταγραφούν σε βίντεο σε ένα κοντινό χώρο. Μόνο ένα ερώτημα τους τίθεται: Ποιος είσαι μέχρι τώρα; Σύνοδος Οι εκπαιδευτές παρουσιάζουν μια εισαγωγή σχετικά με το πώς λειτουργεί στην πράξη το ηλεκτρονικό προφίλ από τις εταιρείες. Οι Prof. dr. ir. Arjen P. de Vries (CWI) και dr. Bibi van den Berg (elaw) έγραψαν την εισαγωγή. D4.5 Workshop Description Page: 5 of 158

6 2.2 Το Profiling έχει αποδειχθεί στην πράξη. Οι Prof. Simone van der Hof (elaw) και Prof. dr. ir. Arjen P. de Vries (CWI) επέλεξαν τα μέσα για τη διαχείριση προφίλ. 2.3 Συζήτηση σχετικά με τις ενότητες 2.1 και Επειδή ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα της ταυτότητάς μας αφορά την οπτική, οι συμμετέχοντες εισάγονται στα στοιχεία της γραμματικής της κινηματογραφικής γλώσσας. Η σκηνοθέτις Beata Staszyńska MFA (FCP) έγραψε την εισαγωγή. Σύνοδος Οι συμμετέχοντες έρχονται αντιμέτωποι με τις βιντεοσκοπήσεις στην ενότητα 1.6. Θα εξετάσουν τους εαυτούς τους με τις νεοαποκτηθείσες γνώσεις και τις δεξιότητές τους. Βλέπουν το βίντεο τους, ενώ παράλληλα παρατηρούνται από τους άλλους συμμετέχοντες. Η προβολή γίνεται σε Επαυξημένη Πραγματικότητα (ΕΠ) - μια σχετικά νέα τεχνολογία που διεγείρει τον αναστοχασμό. Η εφαρμογή ΕΠ που μεταφράζει την ροή βίντεο σε Επαυξημένη Πραγματικότητα έχει δημιουργηθεί ειδικά για αυτό το εργαστήριο. 3.2 Ο Blogger Onno Hansen ΜΑ (EF) συγκέντρωσε νέες τάσεις και παραδείγματα σχετικά με τις νέες τεχνολογίες και προσκαλεί τους συμμετέχοντες να προβληματιστούν σχετικά με δύσκολα ερωτήματα. 3.3 Παράλληλα με την ενότητα 3.2 οι συμμετέχοντες πάλι καταγράφονται σε βίντεο. Αυτή τη φορά είναι καλύτερα προετοιμασμένοι καθώς είναι η δεύτερη φορά τους και έχουν αποκτήσει νέες γνώσεις και δεξιότητες. Είναι τώρα οι σκηνοθέτες της δεύτερης βιντεοσκόπησης. Σύνοδος Οι εκπαιδευτές δείχνουν πώς το profiling επηρεάζει την αυτο-παρουσίαση. Η ενότητα εκπονήθηκε από την dr. Bibi van den Berg (elaw). 4.2 Οι εκπαιδευτές παρέχουν μια σύντομη εισαγωγή για το εκπαιδευτικό παιχνίδι επαυξημένης πραγματικότητας IDentifEYE. 4.3 Οι συμμετέχοντες παίζουν το εκπαιδευτικό παιχνίδι επαυξημένης πραγματικότητας IDentifEYE. Δύο εκδόσεις του παιχνιδιού (για τις ηλικιακές ομάδες ετών και ετών) έχουν δημιουργηθεί ειδικά για αυτό το εργαστήριο. Οι Monika Piotrzkowska- Dziamska MA, Anna Rejkowska MA και Anna Baranowska MA (GCPU)) έχουν προσθέσει τις παιδαγωγικές και τη θεραπευτικές τους ιδέες για την περιγραφή της ενότητας. 4.4 Μετά το παιχνίδι η συζήτηση για την ηλεκτρονική ταυτότητα και την επιρροή του profiling συνεχίζεται. D4.5 Workshop Description Page: 6 of 158

7 Σύνοδος Η τελευταία συνεδρία ξεκινά με μια ανάλυση από τους ίδιους τους συμμετέχοντες για τις βιντεοσκοπήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των ενοτήτων 1.6 και Οι συμμετέχοντες καλούνται να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο για τη μέτρηση της αποτελεσματικότητα του εργαστηρίου. 5.3 Το εργαστήριο τελειώνει με την παράδοση των πιστοποιητικών στους συμμετέχοντες. D4.5 Workshop Description Page: 7 of 158

8 2. Συνεδρία 1 Ενότητες 2.1. Ενότητα Καλωσόρισμα εκπαιδευτών Εισαγωγή Ο σκοπός της ενότητας 1.1 του προγράμματος είναι να εισαγάγει τους εκπαιδευτές και το εργαστήριο στους νέους ηλικίας 11 έως 18 ετών που συμμετέχουν στο εργαστήριο. Διάρκεια Για όλους τους μαθητές: 5 λεπτά. Προετοιμασία Προηγούμενη ανάγνωση της διδακτικής μεθοδολογίας. Πως να... Αγαπητέ εκπαιδευτικέ, Όταν αρχίζουν τα εργαστήρια βρίσκετε πλέον στο προσκήνιο. Δεν είστε πλέον ένας δάσκαλος, είστε ένας εκπαιδευτής. Σε αυτήν την εισαγωγή συστήνετε τον εαυτό σας- αν και οι μαθητές πιθανότατα σας γνωρίζουν ήδη - και τον δεύτερο εκπαιδευτή. Αναφέρετε ένα χόμπι από την προσωπική σας ζωή ή άλλη λεπτομέρεια ότι οι μαθητές δεν γνωρίζουν. Έτσι θα καταστεί σαφές από την αρχή ότι οι κανόνες που ισχύουν κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου είναι διαφορετικοί, όπως περιγράφεται στην διδακτική μεθοδολογία Ενότητα Λεκτική αυτο-παρουσίαση Εισαγωγή Ο σκοπός της ενότητας 1.2 του προγράμματος σπουδών είναι να ζητήσουμε νέους ηλικίας 11 έως 18 για να αποπειραθούν να παρουσιάσουν τον εαυτό τους για πρώτη φορά. Διάρκεια Για όλους τους μαθητές: 10 λεπτά. D4.5 Workshop Description Page: 8 of 158

9 Διδακτικές συμβουλές Θα διαπιστώσετε ότι για τον πρώτο συνομιλητή στην γραμμή θα χρειαστεί κάποιο χρόνο για να διατυπώσει το όνομά του και μια πρόταση με το ζόρι. Ο λόγος για αυτό είναι ότι δεν υπάρχει κάποιο πλαίσιο ακόμα για να τηρηθεί. Οι μαθητές θα πρέπει να καθορίσουν οι ίδιοι το τι αναμένεται από αυτούς - το ρόλο τους - από το μηδέν. Πιθανώς θα διαπιστώσετε ότι ο δεύτερος συμμετέχων στη γραμμή θα χρησιμοποιήσει ευχαρίστως το πλαίσιο που δημιουργείται από το πρώτο συμμετέχοντα και θα απαντήσει γρήγορα. Για παράδειγμα, εάν ο πρώτος συμμετέχων επέλεξε να πει μόνο την ηλικία και το όνομά του, πιθανότατα ο δεύτερος συμμετέχων θα πράξει το ίδιο. Κατά πάσα πιθανότητα οι περισσότεροι συμμετέχοντες θα χρησιμοποιήσουν το ίδιο πλαίσιο που δημιουργείται από τον πρώτο συνομιλητή. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα αυτό μπορεί να γίνει ξεκαρδιστικό όταν, για παράδειγμα, όλοι λένε τα ονόματα τους μαζί με τον χαρακτηρισμό «μαθητής». Μην παρέμβετε. Όλοι οι συμμετέχοντες να συστηθούν με όποιο τρόπο θέλουν, ακόμα κι αν αυτό φαίνεται σαν μια ειρωνική αντιγραφή της απάντησης εκ μέρους των συμμετεχόντων πριν από αυτούς. Αν οι περισσότεροι συμμετέχοντες δεν ακολουθούν το πρότυπο, όπως ορίζεται από το πρώτο συμμετέχοντα, θα μπορούσατε να εξηγήσετε στους συμμετέχοντες ότι όλοι έχουν ερμηνεύσει αυτήν την δραστηριότητα ξεχωριστά. Βασικά, οι ίδιοι καθόρισαν σε εξατομικευμένη βάση το τι αναμένεται από αυτούς και πώς θα ανταποκριθούν σε αυτές τις προσδοκίες. Μπορείτε στη συνέχεια να εξηγήσει ότι όρισαν τους ρόλους τους σε ατομικό επίπεδο. Αν οι περισσότεροι συμμετέχοντες ακολουθήσουν τη πορεία του πρώτου συμμετέχοντα, θα μπορούσατε να τους εξηγήσετε ότι αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο οι ρόλοι δημιουργούνται. Ο πρώτος που ξεκίνησε είχε το δύσκολο καθήκον της κατανόησης του τι αναμένεται από αυτούς και πώς να αντιδράσουν σε μια κατάσταση και στη συνέχεια πολλοί άλλοι απλά να αποδέχθηκαν αυτό το καδράρισμα και να συμμορφώθηκαν με αυτό. Και στις δύο περιπτώσεις, ο προβληματισμός σας είναι ένα στοιχείο που πρέπει να αναφερθεί όταν θα εξηγείται η θεωρία της κατασκευής αυτο-παρουσίασης στην ενότητα 1.3. Πως να... Αγαπητέ εκπαιδευτικέ, Αφότου εσείς και ο δεύτερος εκπαιδευτής συστηθείτε, είναι καιρός που οι συμμετέχοντες εκτελούν πρώτη πράξη της αυτο-παρουσίασης συστήνοντας τους εαυτούς τους, ένας-ένας. Παρακαλείσθε να εξηγήσετε ότι θα θέλατε να ακούσετε από τους συμμετέχοντες το όνομά τους και μια φράση για τον εαυτό τους. Μην καθορίζετε τι θα πρέπει να πουν σε αυτή τη φράση. Μόνο διευκρινίστε ποιος θα ξεκινήσει και ποιος θα μιλήσει στη συνέχεια. D4.5 Workshop Description Page: 9 of 158

10 2.3. Ενότητα 1.3- Δημιουργώντας την Αυτό-παρουσίαση Εισαγωγή Σκοπός της παρούσας ενότητας 1.3, είναι να εισάγει τους νέους ηλικίας ετών στις έννοιες αναφορικά με τη δημιουργία κοινωνικών ταυτοτήτων. Διάρκεια Για μαθητές ηλικίας 11-14: 15 λεπτά κατ 'ανώτατο όριο Για μαθητές ηλικίας ετών: 30 λεπτά κατ 'ανώτατο όριο. Βρήκαμε ότι αυτές είναι οι μέγιστες χρονικές περίοδοι κατά τις οποίες οι μαθητές μέσα σε αυτή τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα είναι σε θέση να επικεντρωθεί στη θεωρία. Ειδικές συμβουλές ανά ηλικία Οι μαθητές ηλικίας 15 έως 18 μπορούν να ξεκινήσουν από την μελέτη της θεωρίας και να προχωρήσουν στις τεχνικές εφαρμογές τις. Οπότε είναι προτιμότερο για αυτούς να ξεκινήσουν από την θεωρία και να - αυτή η ενότητα - και στη συνέχεια να συζητήσουν Selfies ως παραδείγματα αυτής της θεωρίας (ενότητα 1.4), για τους μαθητές της ηλικιακή ομάδα 11 έως 14 η αντίστροφη σειρά είναι προτιμότερη: από τα παραδείγματα στη θεωρία. Για την ομάδα αυτή καλό είναι να εφαρμοστεί πρώτη ενότητα 1.4 και μόνο τότε αυτή την ενότητα. Διδακτικές συμβουλές Για μαθητές ηλικίας επανέλθετε όταν το απαιτείται στην ενότητα για τις Selfies στην ενότητα 1.4 και τα αποτελέσματα εργασιών της ενότητας 1.4 για να τους βοηθήσετε να καταλάβουν περισσότερο τη θεωρία. Προετοιμασίες Λήψη Παρουσίασης 1,3 Να έχετε ένα PC / φορητό υπολογιστή με μια εφαρμογή για να εμφανίσετε τις παρουσιάσεις Να έχετε έναν προβολέα / Digiboard συνδεδεμένο με το PC / φορητό υπολογιστή. Πως να... Αγαπητέ εκπαιδευτικέ, Στο σημείο αυτό, θα εξηγήσουμε πώς να χρησιμοποιήσετε το εκπαιδευτικό υλικό που περιλαμβάνεται σε αυτό το κείμενο. Ένας από τους στόχους του έργου Dynamic Identity είναι να δραστηριοποιήσει τα παιδιά και τους νέους μέσω της συμμετοχής τους σε ένα διάλογο γύρω από την έννοια της ταυτότητας, το ποιοι είναι και πως αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους. Η αναφορά στην ταυτότητα δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Πρόκειται για ένα ασαφές, διάχυτο, ευρύ και σύνθετο θέμα. Προκειμένου οι μαθητές να μάθουν να μιλούν για τις ταυτότητές τους με εποικοδομητικό και D4.5 Workshop Description Page: 10 of 158

11 αποτελεσματικό τρόπο, πρέπει να τους διδάξουμε και να τους εφοδιάσουμε με ένα γλωσσάριο, μία κοινή γλώσσα, ένα είδος αφήγησης γύρω από την ταυτότητα. Στο παρόν κείμενο θα βρείτε τα δομικά στοιχεία αυτής της κοινής γλώσσας. Ακολουθεί ένα σύντομο κείμενο το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε προκειμένου οι μαθητές της τάξης σας να ενσωματωθούν και να εξοικειωθούν στο θέμα ταυτότητας. Βασίζεται σε επιστημονικές θεωρίες των ταυτοτήτων από διάφορους τομείς, οι οποίες εστιάζουν στην κοινωνική επιστήμη. Οι όροι κλειδιά που μπορείτε να διδάξετε στους μαθητές σας και να χρησιμοποιηθούν στις συζητήσεις που θα ακολουθήσουν μαζί τους, επισημαίνονται με έντονα γράμματα. Έχουμε επιχειρήσει να συντάξουμε το κείμενο με ένα τρόπο προσιτό και εύκολο στην ανάγνωση, ώστε οι ιδέες που παρουσιάζονται να μπορούν εύκολα να εξηγηθούν στα παιδιά και τους νέους. Ακολουθεί μία περίληψη των βασικών ιδεών: 1. Η ταυτότητα αποτελεί μία πολύ ευρεία έννοια που έχει μελετηθεί από πολλές διαφορετικές επιστήμες. Παρουσιάζονται δύο διαφορετικές απόψεις σχετικά με την ταυτότητα προκειμένου να εισάγουμε το εν λόγω θέμα: (α) η κοινωνική πλευρά της ταυτότητας και (β) η βιολογική πλευρά της ταυτότητας: α) Στην ψυχολογία και τις κοινωνικές επιστήμες η ταυτότητα συνήθως ορίζεται ως το αποτέλεσμα της ανατροφής ενός ατόμου και του κοινωνικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο δρα. Ως εκ τούτου η ταυτότητα παρουσιάζεται ως κάτι πάνω στο οποίο τα άτομα μπορούν να ασκήσουν μία μορφή ελέγχου, και τόσο εύπλαστο, ως κάτι που μπορεί να αλλάξουν (σε συγκεκριμένο βαθμό), αν το επιθυμούν. β) Αντίθετα, στη βιολογία και τη νευροεπιστήμη η ταυτότητα συνήθως ορίζεται ως κάτι που είναι έμφυτο, το αποτέλεσμα της γενετικής μας δομής και των ενώσεων μεταξύ των νευρώνων του εγκεφάλου μας. Από αυτή την οπτική γωνία, η ταυτότητα ισοδυναμεί με (έμφυτη) προσωπικότητα και κατά συνέπεια, θεωρείται κάτι πάνω στο οποίο έχουμε μικρό έλεγχο και δεν μπορούμε πραγματικά να αλλάξουμε. 2. Στην πραγματικότητα φυσικά, η ταυτότητα αποτελεί μείγμα των δύο παραπάνω: τόσο τα έμφυτα χαρακτηριστικά μας όσο και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουμε και ζούμε διαμορφώνουν αυτό που είμαστε και το πώς βλέπουμε τον εαυτό μας. 3. Στο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό οδηγό επικεντρωνόμαστε στην κοινωνική πλευρά της ταυτότητας, καθώς πρόκειται για την πιο εύπλαστη πλευρά. 4. Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι οι κοινωνικές μας ταυτότητες αποτελούνται από μία σειρά ρόλων που κάθε ένας από εμάς υποδύεται στην καθημερινή του ζωή. Για παράδειγμα, υποδυόμαστε το ρόλου του επαγγελματία (ας πούμε αυτόν του δασκάλου) όταν βρισκόμαστε στην εργασία μας και το ρόλο της μητέρας, του πατέρα ή του συζύγου, όταν βρισκόμαστε στο σπίτι. Σε κάθε έναν από αυτούς τους ρόλους εμφανίζουμε διαφορετικές πλευρές του εαυτού μας. Οι (κοινωνικές) ταυτότητες είναι το άθροισμα όλων αυτών των κοινωνικών ρόλων που υποδυόμαστε. 5. Με ποιο τρόπο επιτυγχάνονται οι κοινωνικές μας ταυτότητες; Χτίζονται μέσω μίας κυκλικής, συνεχούς διαδικασίας, κατά την οποία αναλαμβάνουμε ρόλους, τους εκφράζουμε ενώπιον άλλων (υποδυόμαστε ένα ρόλο) και με την πάροδο του χρόνου, εσωτερικεύονται ως προς τον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας. Βιώνουμε αυτούς τους ρόλους ως κομμάτι του εαυτού μας. D4.5 Workshop Description Page: 11 of 158

12 6. Όταν εκφράζουμε τις ταυτότητές μας ενώπιων άλλων, επιχειρούμε να δημιουργήσουμε μία ευνοϊκή εντύπωση. 7. Δεν έχουμε όμως τον απόλυτο έλεγχο της εντύπωσης που μεταδίδουμε. Αυτό οφείλεται στο ότι όταν αναλαμβάνουμε συγκεκριμένους ρόλους μπροστά σε άλλους, δίνουμε συνειδητές και μη συνειδητές πληροφορίες. Από τη μία, παρέχουμε συνειδητά, ενεργά πληροφορίες σε τρίτους για τον εαυτό μας, αλλά από την άλλη κάθε είδους πληροφορία ακούσια ή μη συνειδητή μπορεί να διαρρεύσει. Ορισμένες φορές τα σήματα που εκπέμπουμε μπορεί να βελτιώσουν την εικόνα που προσπαθούμε να αφήσουμε στους άλλους, άλλες φορές όμως μπορεί και να την υπονομεύσουν. 8. Όλο αυτό έχει εφαρμογή όχι μόνο στις αλληλεπιδράσεις μας με τους άλλους ανθρώπους στον πραγματικό κόσμο, αλλά επίσης και στο διαδίκτυο. Δημιουργία ταυτοτήτων Ταυτότητα: δοσμένη ή κατασκευασμένη; Ποιοι είμαστε; Απευθύνουμε στους άλλους αυτή την ερώτηση όταν τους γνωρίζουμε για πρώτη φορά, προκειμένου να συγκεντρώσουμε πληροφορίες για αυτούς: ποιο είναι το όνομά τους, η καταγωγή τους, ποια είναι τα χόμπι και το επάγγελμά τους κ.τ.λ. Κάποιες φορές όμως θέτουμε την ίδια ερώτηση στον εαυτό μας: διερωτόμαστε ποιοι είμαστε, τι αντιπροσωπεύουμε, ποιες είναι οι αξίες μας και τι πρέπει να κάνουμε, στην προσπάθειά μας να αντιληφθούμε τον εαυτό μας. Ασχολούμαστε με αυτό που ονομάζεται αντανάκλαση του εαυτού μας : αναρωτιόμαστε ποιοι είμαστε αυτή τη στιγμή, πως καταλήξαμε σε αυτό που είμαστε, αν αυτό μας αρέσει και αν υπάρχει κάτι που θα θέλαμε να αλλάξουμε. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τομείς στην επιστήμη που έχουν μελετήσει την έννοια της ταυτότητας. Ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι διεξάγουν έρευνες αναφορικά με τις κοινωνικές και τις ψυχικές απόψεις της αντανάκλασης και της αντίληψης του εαυτού μας, θέτοντας ερωτήματα όπως: πώς οι άνθρωποι βλέπουν και αξιολογούν τον εαυτό τους; Με ποιο τρόπο το οικογενειακό περιβάλλον ενός ατόμου και το σπίτι στο οποίο μεγάλωσε, παίζουν ρόλο στο πως αυτός βλέπει τον εαυτό του; Πώς οι κοινωνικές ομάδες, για παράδειγμα ομάδες φίλων μιας πολυμελούς οικογένειας ενός παιδιού, επιδρούν στην ταυτότητά του; Βιολόγοι και νευροεπιστήμονες διεξάγουν έρευνες αναφορικά με τα βιολογικά ερείσματα του ποιοι είμαστε. Θέτουν ερωτήματα όπως: η προσωπικότητα είναι έμφυτη, ή είναι αποτέλεσμα της ανατροφής μας; Ποιος είναι ο ρόλος των διαφόρων χημικών ουσιών στον εγκέφαλό μας στον τρόπο που παρουσιάζουμε τον εαυτό μας και συμπεριφερόμαστε; Ποια είναι η επίδραση της σύνθεσης των εγκεφάλων μας στις ταυτότητές μας; Και ποια είναι η επίδραση της γενετικής μας σύνθεσης; Αν οι χημικές ουσίες και τα γονίδια παίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτό που είμαστε, εμείς ως άτομα, μπορούμε να ελέγξουμε τις ταυτότητές μας; Ενώ οι ψυχολόγοι και οι κοινωνιολόγοι με τον ίδιο τρόπο επικεντρώνονται έντονα στην ιδέα ότι οι ταυτότητές μας είναι αποτέλεσμα του γενικού πλαισίου μέσα στο οποίο ζούμε και μπορεί να μεταβληθούν σε μεγάλο βαθμό από την ανατροφή μας και τον κοινωνικό μας κύκλο, οι βιολόγοι D4.5 Workshop Description Page: 12 of 158

13 και οι νευροεπιστήμονες επικεντρώνονται στα φυσικά ερείσματα της ταυτότητας, από σωματικής/βιολογικής άποψης αυτού του φαινομένου. Αυτά τα δύο διαφορετικά σημεία εστίασης καταλήγουν σε δύο πολύ διαφορετικές ιδέες σχετικά με τον ορισμό της ταυτότητα: ενώ οι ψυχολόγοι και οι κοινωνικοί επιστήμονες ορίζουν την ταυτότητα ως κάτι που είναι μεταβλητό και στο οποίο τα άτομα κατέχουν ένα ποσοστό ελέγχου, οι βιολόγοι και οι νευροεπιστήμονες ισχυρίζονται ότι η ταυτότητα είναι δεδομένη, κάτι το οποίο είναι καθορισμένο πριν τη γέννησή μας κατά τη διαδικασία της γενετικής σύνθεσης του σώματός μας και ως εκ τούτου κάτι το οποίο δεν μπορεί να μεταβληθεί. Κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα επικρατούσε μία μεγάλη αντιπαράθεση μεταξύ αυτών των δύο επιστημονικών απόψεων αναφορικά με την ταυτότητα που είναι γνωστή ως αντιπαράθεση φύσης-ανατροφής. Η αντιπαράθεση αφορούσε στην ερώτηση αν η ταυτότητα ήταν το αποτέλεσμα της βιολογίας (φύση) ή της ανατροφής μας. Η απάντηση φυσικά είναι ότι η ταυτότητα είναι αποτέλεσμα και των δύο. Διαμορφωνόμαστε από τα γονίδιά μας, το βιολογικό μας σώμα, τα έμφυτα χαρακτηριστικά μας. Αυτά είναι δεδομένα, γεννιόμαστε με αυτά και ορίζουν, κατά ένα βαθμό, αυτό που είμαστε. Ταυτόχρονα φυσικά, διαμορφωνόμαστε από το κοινωνικό μας περιβάλλον, την οικογένεια στην οποία μεγαλώνουμε, τους κοινωνικούς κανόνες, τα πρότυπα, τις αξίες και τη δεοντολογία που η οικογένεια μας διδάσκει. Επιπρόσθετα επηρεαζόμαστε από τους φίλους μας, τα κοινωνικά δίκτυα στα οποία συμμετέχουμε. Η ταυτότητα, ωστόσο, είναι το άθροισμα του φυσικού και κοινωνικού μας εαυτού. Δηλώνουμε επομένως, όπως αποδεικνύει αυτή η εξήγηση, ότι μόνο το κοινωνικό κομμάτι του εαυτού μας μπορούμε να μεταβάλουμε, το οποίο βρίσκεται υπό τον έλεγχό μας. Εξαιτίας αυτού συχνά, όταν θέτουμε στον εαυτό μας την ερώτηση ποιος είμαι;, επικεντρωνόμαστε στην κοινωνική μας πλευρά και όχι στα έμφυτα χαρακτηριστικά μας ή τη γενετική μας σύνθεση. Μπορούμε να εξηγήσουμε ποιοι είμαστε αναφερόμενοι στα γονίδιά μας, τονίζοντας προσωπικά γνωρίσματα ή σωματικά χαρακτηριστικά που έχουμε κληρονομήσει, για παράδειγμα, από τους γονείς μας ( Έχω τα γαλάζια μάτια της μητέρας μου, Είμαι πολύ υπομονετικός, ακριβώς όπως ο μπαμπάς μου κ.τ.λ.), αλλά δεν πρόκειται για στοιχεία που εύκολα μπορούμε να μεταβάλουμε. Αντίθετα, όπως επισημάνθηκε στην αρχή, όταν μιλάμε για το ποιοι είμαστε, συνήθως αναφερόμαστε στον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας σε σχέση με τις κοινωνικές μας ομάδες (οικογένεια, φίλους) και αναφέρουμε στοιχεία τα οποία επιθυμούμε να αλλάξουμε σε εμάς. Επικεντρωνόμαστε, επομένως, στην κοινωνική πλευρά της ταυτότητας. Η κοινωνική, μεταβλητή πλευρά των ταυτοτήτων μας θα αποτελέσει το επίκεντρο αυτού του εκπαιδευτικού οδηγού. Ο κύκλος της ταυτότητας Πώς καταλήγουμε να αποκτούμε ταυτότητα; Όπως ήδη είδαμε, εν μέρει η ταυτότητά μας είναι κάτι με το οποίο γεννιόμαστε. Είναι αποτέλεσμα της βιολογίας μας, των γονιδίων μας, του τρόπου σχηματισμού και λειτουργίας του εγκεφάλου μας, των χημικών ουσιών που απελευθερώνονται και τις συνδέσεις που δημιουργούνται. Κατά ένα βαθμό όμως η ταυτότητά D4.5 Workshop Description Page: 13 of 158

14 δημιουργείται, αποκαλύπτεται με την πάροδο του χρόνου καθώς μεγαλώνουμε και μεταβάλλεται στη διάρκεια της ζωής μας. Ιδιαίτερα όταν είμαστε νέοι οι ταυτότητές μας εξελίσσονται ραγδαία. Πειραματιζόμαστε με το ποιοι είμαστε και τι θέλουμε να γίνουμε και μεταβάλουμε την προσωπικότητά μας ανάλογα. Η εξέλιξη και ο πειραματισμός με τις ταυτότητες αποτελεί κεντρικό στοιχείο στη μετάβασή μας από την παιδική ηλικία στην ωριμότητα. Πώς αυτό λειτουργεί στην πράξη; Ένας τρόπος για να μπορέσετε να το κατανοήσετε είναι να σκεφτείτε την ταυτότητά σας ως μία συλλογή από ρόλους τους οποίους υποδύεστε στην καθημερινή σας ζωή, βάσει του γενικού πλαισίου μέσα στο οποίο ορίζεται τον εαυτό σας. Κάθε ένας από εμάς αναλαμβάνει έναν αριθμό διαφορετικών ρόλων καθημερινά, σύμφωνα με τις κοινωνικές συνθήκες που αντιμετωπίζει. Για παράδειγμα, υποδύεστε το ρόλο του μαθητή κατά το χρόνο που βρίσκεστε στο σχολείο. Γνωρίζετε τους κοινωνικούς κανόνες που ισχύουν όταν βρίσκεστε στο σχολείο και προσαρμόζετε τη συμπεριφορά σας βάσει αυτών. Αποκαλύπτετε συγκεκριμένα στοιχεία του εαυτού σας στο σχολείο, αλλά ίσως όχι κάποια. Όταν επιστρέφετε στο σπίτι μετά το σχολείο και περνάτε χρόν ο με την οικογένειά σας, δείχνετε άλλα στοιχεία του εαυτού σας. Αναλαμβάνετε ένα διαφορετικό ρόλο, αυτό της κόρης ή του γιου, του αδερφού ή της αδερφής. Από την άλλη όταν περνάτε χρόνο με τους φίλους σας αποκαλύπτετε μία διαφορετική πλευρά του εαυτού σας. Συνοψίζοντας, σύμφωνα με το που βρίσκεστε και ποιοι σας περιβάλουν, κάθε ένας από μας συνεχώς αποφασίζει ποιο ρόλο θα υποδυθεί και ποιες πλευρές του εαυτού του θα αποκαλύψει και ποιες θα αποκρύψει. Τις περισσότερες φορές φυσικά, δεν έχουμε συναίσθηση ότι λειτουργούμε καταυτόν τον τρόπο. Πώς αυτό το παιχνίδι ρόλων σχετίζεται με την ταυτότητά μας; Η ταυτότητά μας είναι το αποτέλεσμα της έκφρασης όλων αυτών των ρόλων. Συνθέτεται (κατά ένα βαθμό, όπως έχουμε αναφέρει), βάσει όλων των κοινωνικών ρόλων που αναλαμβάνουμε στη διάρκεια της καθημερινή μας ζωής. Αυτό εκτελείται σε τρία βήματα, τα οποία και συνθέτουν ένα συνεχή κύκλο: αναλαμβάνω, εκφράζω, βιώνω. (δες Εικόνα 1). Εικόνα 1.3.1: Ο κύκλος δημιουργίας μιας ταυτότητας. D4.5 Workshop Description Page: 14 of 158

15 Προκειμένου να αντιληφθούμε τον τρόπο που αυτό λειτουργεί, ας δούμε ένα παράδειγμα. Η Άλις προετοιμάζεται για να πάει στο νέο της σχολείο: είναι η πρώτη της ημέρα στο γυμνάσιο. Αισθάνεται αγχωμένη που θα πάει σε ένα τόσο μεγάλο σχολείο και θα μπει σε μια καινούρια τάξη. Τι γνώμη θα σχηματίσουν οι άλλοι για εκείνη; Πώς θα πρέπει να συμπεριφερθεί; Δεν είναι πια μαθήτρια του δημοτικού Υποτίθεται ότι είναι πλέον έφηβη Αλλά αυτό αποτελεί ένα νέο ρόλο για εκείνη. Η Άλις πρέπει να αναλάβει ένα καινούριο ρόλο, αυτό της μαθήτριας του γυμνασίου. Την πρώτη ημέρα, δεν αισθάνεται ακόμα αυτοπεποίθηση στο ρόλο αυτό. Θα πρέπει να διδαχθεί τον κοινωνικό κώδικα που συνάδει με τον συγκεκριμένο ρόλο. Φοβάται ότι θα ξεχωρίζει, ότι όλοι θα αντιληφθούν ότι ακόμα δεν γνωρίζει πώς να προσαρμοστεί στο νέο σχολείο. Παρ όλα αυτά, η Άλις πηγαίνει στο σχολείο και εμφανίζει την καλύτερη δυνατή εικόνα του εαυτού της. Επιχειρεί να δημιουργήσει μια ευνοϊκή εντύπωση για τον εαυτό της, ώστε οι καινούριοι συμμαθητές της να τη συμπαθήσουν και έτσι όλοι πιστεύουν ότι αισθάνεται άνετα υποδυόμενη αυτό το ρόλ ο. Εκφράζεται όπως ακριβώς θεωρεί ότι θα έκανε μία μαθήτρια του γυμνασίου, αποκαλύπτοντας συγκεκριμένες πτυχές του εαυτού της ενώ παράλληλα αποκρύπτοντας άλλες και με αυτό τον τρόπο υποδύεται το ρόλο της μαθήτριας του γυμνασίου. Ενώ συμβαίνει αυτό, η Άλις παρατηρεί ότι το να υποδύεται αυτό το ρόλο, έχει αποτέλεσμα. Τα υπόλοιπα παιδιά στην τάξη της φαίνεται να πείθονται, ανταποκρίνονται θετικά σε όσα λέει και κάνει και σύντομα αποκτά φίλους. Οι πρώτες εβδομάδες κατά τις οποίες η Άλις υποδύεται το συγκεκριμένο ρόλο της μαθήτριας του γυμνασίου, είναι ακόμα λίγο δύσκολες για εκείνη. Θα πρέπει να αρχίσει να συνηθίζει, αλλά ακόμα δεν αισθάνεται απόλυτα άνετα με αυτό. Με την πάροδο του χρόνου όμως: Η Άλις τώρα βιώνει το ότι είναι μαθήτρια του γυμνασίου. Δεν αγχώνεται πλέον και δεν αισθάνεται ότι υποδύεται ένα ρόλο. Είναι μαθήτρια του γυμνασίου και επιδεικνύει αυτή την προσωπικότητα αβίαστα κάθε φορά που πηγαίνει στο σχολείο. Αυτό που ξεκίνησε ως ρόλος τον οποίο η Άλις ανέλαβε, πλέον αποτελεί κομμάτι του εαυτού της ή την ταυτότητάς της, μέσω της έκφρασης αυτού του ρόλου στην πάροδο του χρόνου. Ο κύκλος κατά τον οποίο αναλαμβάνουμε ένα ρόλο, τον εκφράζουμε μπροστά σε άλλους και στη συνέχεια βιώνουμε τη συγκεκριμένη ταυτότητα, είναι ατέρμονος. Κάθε φορά που κάποιος από εμάς έρχεται αντιμέτωπος με μία νέα κατάσταση, στην οποία θα πρέπει να αλληλεπιδράσει με ξένους και να βρει το νέο ρόλο που θα υποδυθεί, είναι ένας κύκλος στον οποίο εισερχόμαστε. Τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις Όπως είδαμε λοιπόν, ένας τρόπος για να κατανοήσουμε το ποιοι είμαστε είναι να επικεντρωθούμε στους ρόλους που υποδυόμαστε στα διαφορετικά πλαίσια της καθημερινής μας ζωής. Σε κάθε ένα από αυτά τα πλαίσια υπάρχουν διαφορετικοί άνθρωποι με τους οποίους αλληλεπιδρούμε με ορισμένους εξ αυτών συνδεόμαστε στενά και τους νιώθουμε πολύ κοντά μας, ενώ άλλοι είναι λιγότερο οικείοι σε εμάς. Σε κάθε περίπτωση αποκαλύπτουμε διαφορετικές πλευρές του εαυτού μας. Συμμετέχουμε σε αυτό που ονομάζεται διαχείριση εντυπώσεων : επιχειρούμε να προβάλουμε ευνοϊκές εντυπώσεις για τον εαυτό μας απέναντι στους άλλους (ό,τι ο καθένας ορίζει ως ευνοϊκό!). Επιπρόσθετα, προσπαθούμε να παρουσιάσουμε την ίδια, ή παρόμοια εικόνα στα ίδια άτομα, κάθε φορά που τους συναντάμε. Αν δεν το κάνουμε αυτό, οι D4.5 Workshop Description Page: 15 of 158

16 φίλοι μας, για παράδειγμα, θα αισθάνονταν έκπληκτοι αν έβλεπαν ένα τελείως διαφορετικό άτομο από αυτό της προηγούμενης ημέρας, με αποτέλεσμα να ήταν δύσκολο να είμαστε (και να παραμείνουμε) φίλοι. Επομένως προσπαθούμε να προβάλουμε μία εικόνα η οποία παραμένει σταθερή στην πάροδο του χρόνου. (Αυτό δε σημαίνει φυσικά, ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε καθόλου! Ούτε συνεπάγεται ότι δεν μπορούμε να μεταβάλουμε κομμάτια του εαυτού μας, για παράδειγμα να αλλάξουμε τον τρόπο που ντυνόμαστε ή να βάψουμε τα μαλλιά μας διαφορετικό χρώμα). Αλλά οι μελετητές τονίζουν, ότι είναι σημαντική η διατήρηση προφίλ σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες ( ακροατήρια ) τα οποία συναντάμε στην καθημερινότητά μας. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει επιπλέον να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους, προκειμένου κάθε μία κοινωνική ομάδα να μην μπορεί να εντοπίζει στοιχεία που θα έβλαπταν την εικόνα που προσπαθούμε να προβάλουμε. Για παράδειγμα, αν η Άλις προσπαθεί να πείσει τους καινούριους της φίλους στο γυμνάσιο ότι γνωρίζει πώς να είναι μία άνετη, γλυκιά μαθήτρια του γυμνασίου, θα ήταν καταστροφικό για τη φήμη της αν εμφανιζόταν η μητέρα της κατά τη διάρκεια του διαλείμματος για να της φέρει το αγαπημένο της παλιό αρκουδάκι (με το οποίο ακόμα κοιμάται κρυφά τα βράδια). Παρομοίως, θα προκαλούσε αμηχανία στην Άλις αν κατά λάθος της ξέφευγε ένα σχόλιο σχετικά με την αγαπημένη της εκπομπή στην τηλεόραση, την οποία η υπόλοιπη τάξη θα θεωρούσε παιδαριώδη. Επομένως η Άλις θα πρέπει να διατηρεί την εικόνα που έχουν οι άλλοι για εκείνη, όσο το δυνατόν περισσότερο ευνοϊκή και συνεπής γίνεται. Ωστόσο, δυστυχώς κανένας από εμάς δε διαθέτει πλήρη έλεγχο στην εντύπωση που αφήνει στους άλλους. Όσο σκληρά και αν προσπαθούμε να προβάλουμε μία συγκεκριμένη εικόνα του εαυτού μας μπροστά σε άλλους, ορισμένες φορές το ακροατήριο μπορεί να αντιληφθεί την πληροφορία που κρύβεται πίσω από τις λέξεις και δεν ταιριάζει με την εικόνα που προσπαθούμε να μεταδώσουμε, ή ακόμα περισσότερο έρχεται σε αντίθεση και την υπονομεύει. Για να κατανοήσουμε πως αυτό λειτουργεί, πρέπει να διακρίνουμε τη συνειδητή από τη μη συνειδητή πληροφορία. Όταν υποδυόμαστε ένα ρόλο μπροστά σε άλλους παρέχουμε πληροφορίες: προσπαθούμε να επηρεάσουμε δραστικά το πώς οι άνθρωποι μας βλέπουν προβάλλοντας μία συγκεκριμένη εικόνα του εαυτού μας. Αυτό το πετυχαίνουμε, για παράδειγμα, λέγοντας συγκεκριμένα πράγματα, χρησιμοποιώντας χειρονομίες και εκφράσεις του προσώπου μας. Αλλά ταυτόχρονα, δίνουμε πληροφορίες μη συνειδητές : μοιραζόμαστε κάθε είδους κρυφή πληροφορία, για παράδειγμα μέσω της στάσης του σώματός μας ή του τόνου της φωνής μας. Αυτή αποτελεί μία πληροφορία που μοιραζόμαστε με τους άλλους χωρίς συνειδητή πρόθεση και συχνά δεν έχουμε συναίσθηση του μηνύματος που περνάμε με τον τρόπο αυτό. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι πληροφορίες που δίνουμε ασυναίσθητα, για παράδειγμα μέσω της γλώσσας του σώματός μας, βελτιώνουν την εικόνα που προσπαθούμε να προβάλουμε. Κάποιες φορές όμως οι πληροφορίες αυτές μπορούν να υπονομεύσουν την εικόνα που θέλουμε να περάσουμε στους άλλους. Για παράδειγμα, όταν ένας καθηγητής απευθύνει μία ερώτηση στην Άλις μέσα στην τάξη, μπορεί εκείνη να επιχειρήσει να ενεργήσει με αυτοπεποίθηση και να φανεί ατάραχη, αλλά το τρεμούλιασμα στα χέρια της και τη φωνή της μπορεί ακούσια να αποκαλύψουν ότι είναι αγχωμένη. D4.5 Workshop Description Page: 16 of 158

17 Κάθε ρόλος που υποδυόμαστε, κάθε ταυτότητα που εκφράζεται μπροστά σε ακροατήριο χαρακτηρίζεται από δύο στοιχεία: παρέχουμε ενεργά στους άλλους πληροφορίες σχετικά με τον εαυτό μας, αλλά ταυτόχρονα παρέχουμε (μη συνειδητά) πληροφορίες σχετικά με εμάς και σε αυτή την περίπτωση η πληροφορία μπορεί να είναι εξίσου σημαντική με την πρώτη. Ταυτότητα και διαδίκτυο Τα παιδιά και οι νέοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για πολλούς διαφορετικούς λόγους. Ένας εξ αυτών είναι να εκφραστούν και δυνητικά να πειραματιστούν με την ταυτότητά τους. Χρησιμοποιούν ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, ηλεκτρονικά παιχνίδια ρόλων στο διαδίκτυο όπως το World of Warcraft και μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Twitter. Με αυτά τα μέσα τα παιδιά και οι έφηβοι μπορούν να συνδεθούν με τους φίλους τους και να αλληλεπιδράσουν, να μοιραστούν ιδέες, εικόνες και ταινίες. Οι απόψεις που παρουσιάστηκαν προηγουμένως έχουν επίσης ισχύ στα πλαίσια του διαδικτύου, μέσα στα οποία οι νέοι συνδέονται με άλλους προκειμένου να προβάλουν τον εικονικό εαυτό τους. Στο διαδίκτυο, στον ηλεκτρονικό κόσμο και τα κοινωνικά δίκτυα τα παιδιά και οι νέοι επίσης συμμετέχουν στη διαχείριση εντυπώσεων : επιχειρούν να δημιουργήσουν μία όσο το δυνατόν ευνοϊκότερη εικόνα του εαυτού τους. Θα αναρτήσουν την ομορφότερή φωτογραφία τους, ή θα χρησιμοποιήσουν ακόμα και το Photoshop προκειμένου να δείξουν ακόμα καλύτεροι και συχνά θα βάλουν τα δυνατά τους για να αποδείξουν στους άλλους πόσο ενδιαφέρουσα, διασκεδαστική και χαρούμενη είναι η ζωή τους. Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης επιχειρούν να διευκολύνουν τους νέους στο να μεταβιβάσουν θετικές πληροφορίες για τον εαυτό τους, για παράδειγμα προβάλλοντας στον κόσμο πόσους φίλους έχουν ( δείτε πόσο δημοφιλής είμαι ), επιτρέποντας στους νέους να δηλώνουν την τοποθεσία που βρίσκονται ( δείτε με πόσο διασκεδαστικά πράγματα ασχολούμαι ) και επιτρέποντάς τους να κοινοποιούν φωτογραφίες και μηνύματα ( δείτε πως περνάω το χρόνο μου με τους φίλους μου ). Αναφορικά με την ταυτότητα, μπορούμε να δηλώσουμε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπουν στους νέους και τους έφηβους να παρέχουν πληροφορίες για τον εαυτό τους, να μοιράζονται ενεργά μία εικόνα τους στο διαδίκτυο. Αλλά την ίδια στιγμή, δεν είναι δύσκολο να δούμε ότι κάθε είδος ακούσιας πληροφορίας μπορεί να διαρρεύσει καθώς οι νέοι προβάλουν τον εαυτό τους στο διαδίκτυο. Αν ο μετρητής φίλων ενός νέου παραμένει σταθερός σε ένα μικρό αριθμό ( αυτό το άτομο δεν έχει φίλους ) ή αν εναλλακτικά, εκτιναχθεί σε ένα πολύ μεγάλο αριθμό ( ο συγκεκριμένος μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί εύκολος καθώς αποδέχεται όλα τα αιτήματα φιλίας ), το ακούσιο μήνυμα είναι ότι αυτός ο νέος αντιμετωπίζει πρόβλημα στο να κάνει καινούριες (αληθινές) φιλίες ή να τις διατηρήσει. Όπως θα δούμε σε επόμενο μέρος του εκπαιδευτικού οδηγού αυτός δεν είναι ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο δίνονται ακούσιες πληροφορίες αναφορικά με την ταυτότητά μας στα πλαίσια του διαδικτύου. Το διαδικτυακό προφίλ, κάνει εκτεταμένη χρήση των πληροφοριών που δίνονται ακούσια, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές επιπτώσεις στη διαδικτυακή ταυτότητα ενός χρήστη. D4.5 Workshop Description Page: 17 of 158

18 2.4. Ενότητα Οι Selfies (αυτό-πορτρέτα/αυτοαπεικονίσεις) ως αυτο-παρουσίαση Εισαγωγή Ο σκοπός της παρούσας ενότητας 1.4 του προγράμματος σπουδών είναι να συζητήσει την αυτοπαρουσίαση συγκεκριμένα με νέους ηλικίας 11 έως 18 ετών. Διάρκεια Για μαθητές ηλικίας 11-14: 35 λεπτά Για μαθητές ηλικίας ετών: 20 λεπτά. Ειδικές συμβουλές με βάση την ηλικία Για τους μαθητές στην ηλικιακή ομάδα 11-14, είναι προτιμότερο να εφαρμοστεί πρώτα αυτό το τμήμα και μόνο τότε η ενότητα βλέπε ενότητα 1.3. Διδακτικές συμβουλές Δεδομένου ότι για την ηλικιακή ομάδα οι Selfies είναι η πρώτη εισαγωγή στην έννοια της αυτο-αφήγησης, είναι σκόπιμο να μεταφέρετε ένα συγκεκριμένο τμήμα της θεωρίας της ενότητας 1.3 σε αυτή την ενότητα: η διαφορά μεταξύ "παροχής πληροφοριών" και "διαρροής" πληροφοριών. Η διαφορά αυτή (βλέπε ενότητα 1.3) μπορεί να αποσαφηνιστεί από δείχνοντας το πλαίσιο μέσα στο οποίο βρίσκεται το πρόσωπο που βγάζει μια Selfie δεν αντιπροσωπεύει την εικόνα που ήθελε να βγάλει προς τα έξω. Ένα παράδειγμα θα αποσαφηνίσει αυτό. Η εικόνα που πρόκειται να εμφανιστεί ως η τελευταία διαφάνεια της παρουσίασης που θα δημιουργήσετε ( δείχνει μια γυναίκα που μοιάζει σαν να θέλει να να θεωρηθεί ως σέξι (παροχή πληροφορίας), αλλά της οποίας το παιδί είναι ορατό στο βάθος μέσα στο ακατάστατο δωμάτιο (διαρροή πληροφορίας). Στην περίπτωση αυτή, οι δύο τύποι πληροφοριών συγκρούονται με σαφήνεια. Τους μαθητές ηλικίας τους παραπέμπετε στη θεωρία της ενότητας 1.3, κατά περίπτωση κατά τη συζήτηση των Selfies σε αυτή την ενότητα. Προετοιμασίες Δημιουργήστε μια παρουσίαση με selfies - όπως περιγράφεται παρακάτω Κάντε λήψη και εκτύπωση της Εργασίας 1.4. Θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένα αντίγραφο για κάθε συμμετέχοντα διαθέσιμο κατά τη διάρκεια της ενότητας (Ηλικιακή ομάδα 11-14) D4.5 Workshop Description Page: 18 of 158

19 Οι συμμετέχοντες πρέπει να έχουν υλικό για να ζωγραφίσουν (ηλικιακή ομάδα 11-14) Οι συμμετέχοντες πρέπει να έχουν φορητούς υπολογιστές με σύνδεση στο Internet (ηλικιακή ομάδα 15-18) Να έχετε ένα PC / φορητό υπολογιστή με μια εφαρμογή για να εμφανίσετε τις παρουσιάσεις που παρασκευάζονται Να έχετε έναν προβολέα / Digiboard συνδεδεμένο με το PC / φορητό υπολογιστή. Πως να... Αγαπητέ εκπαιδευτικέ, Οι Selfies δεν είναι μόνο ότι βγάζουμε μια φωτογραφία του εαυτού μας. Αν κοιτάξουμε λίγο το ίδιο το πρόσωπο που εικονίζεται στο αυτοπορτρέτο ίσως παρουσιάζει λίγο ή καθόλου ενδιαφέρον. Οι Selfies γίνονται ενδιαφέρουσες για μας όταν είναι μέσα σε ένα πλαίσιο. Μας δείχνουν με ποιον ή με τι θέλουμε να συνδέσουμε τον εαυτό μας. Οι Selfies είναι ένα μείγμα από εμάς και το επιλεγμένο περιβάλλον μας. Αυτός ο περιβάλλων χώρος- ό, τι είναι ορατό στην εικόνα εκτός από εμάς - αντικατοπτρίζεται πάνω μας. Αλλά πως; Σε Selfies εμείς έχουμε "παραχωρήσει" πληροφορίες - έχουμε επιλέξει το περιβάλλον - αλλά έχουμε επίσης "εκπέμψει" πληροφορίες: Οι πληροφορίες που ασυνείδητα μοιράζουμε. Πόσα από αυτά που μοιραζόμαστε με τους γύρω μας είναι συνειδητά; Οι Selfies επιλέχθηκαν ως θέμα, διότι οι νέοι μπορούν εύκολα να σχετίζονται με αυτή τη μορφή αυτο-παρουσίασης. Προετοιμασία εκπαιδευτικού παρουσίαση Δημιουργήστε μια παρουσίαση με αυτοπορτρέτα. Πρώτα επιλέξτε Selfies από το Internet για να χρησιμοποιήσετε στην παρουσίαση, για παράδειγμα: Selfies σε τουαλέτες (συνεχόμενη τάση): urce=lnms&tbm=isch&sa=x&ei=qg4svyhaiippaoptgygh&ved=0cayq_auoaq#tbm=isch& q=selfies+at+toilet Selfies σε ύψη (τάση το 2014/ 2015): urce=lnms&tbm=isch&sa=x&ei=qg4svyhaiippaoptgygh&ved=0cayq_auoaq Selfies με άστεγους (τάση 2014): urce=lnms&tbm=isch&sa=x&ei=qg4svyhaiippaoptgygh&ved=0cayq_auoaq#tbm=isch& q=selfies+with+homeless+people Selfies σε χώρους ιστορικής μνήμης (συνεχόμενη τάση): D4.5 Workshop Description Page: 19 of 158

20 Στο Auschwitz: 643&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=qG4SVYHaIIPPaOPtgYgH&ved=0CAYQ_AUo AQ#tbm=isch&q=selfies+at+auschwitz Μνημείο ολοκαυτώματος στο Βερολίνο: 643&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=qG4SVYHaIIPPaOPtgYgH&ved=0CAYQ_AUo AQ#tbm=isch&q=selfies+at+holocaust+memorial+berlin Selfies σε κηδείες (συνεχόμενη τάση): urce=lnms&tbm=isch&sa=x&ei=qg4svyhaiippaoptgygh&ved=0cayq_auoaq#tbm=isch& q=selfies+at+funerals&imgdii=_ and: Selfies σε πλαίσιο MH17: Monkey: Selfie που πήγαν στραβά: Στη συνέχεια, χρησιμοποιήστε τις επιλεγμένες εικόνες ως βάση για την παρουσίασή σας. Δημιουργήστε την παρουσίαση πριν από διδάξετε την παρούσα ενότητα. Κατά τη διάρκεια αυτού του μαθήματος Κατά τη διάρκεια της ενότητας ξεκινήστε την παρουσίασή σας δείχνοντας μια selfie στο μπάνιο έτσι θα σπάσετε τον πάγο και θα δημιουργήσετε μια ανοιχτή ατμόσφαιρα. Τότε ρωτήστε: μήπως αυτό το αυτοπορτρέτα είχε ενδιαφέρον, όταν θα υπήρχε μόνο το πρόσωπο φωτογραφίας. Ή μήπως είναι το πλαίσιο που κάνει την φωτογραφία ενδιαφέρουσα; Στη συνέχεια, δείξτε τις επόμενες Selfies από την παρουσίασή σας. Παρακαλώ ρωτήστε για κάθε αυτοπορτρέτο: Ποιες πληροφορίες παρέχονται και ποιες διαρρέουν ; (βλέπε ενότητα 1.3) - Αυτό αφορά τόσο το κύριο πρόσωπο και τους χώρους / φόντο Είναι αυτό ένα αυτοπορτρέτα που θα μπορούσατε να χατε κάνει εσείς; Στο τέλος δείξτε την selfie MH17 και αυτή της μαϊμούς. Ρωτήστε γιατί αυτά Selfies είναι ενδιαφέροντα. Απάντηση: Ένα αόρατο πλαίσιο υπάρχει που καθιστά ενδιαφέρουσες αυτές τις φωτογραφίες ενδιαφέρουσες. D4.5 Workshop Description Page: 20 of 158