Θεραπεία λίθων του νεφρού και του ουρητήρα

Transcript

1 Πληροφορίες Ασθενών ελληνικά 3 Θεραπεία λίθων του νεφρού και του ουρητήρα Οι υπογραμμισμένες λέξεις περιλαμβάνονται στο λεξιλόγιο. Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι θεραπείας για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και μη έκτακτης ανάγκης. Έχετε διαγνωστεί με λίθο του νεφρού ή του ουρητήρα. Αυτό το φυλλάδιο περιγράφει τις διάφορες θεραπευτικές επιλογές που μπορείτε να συζητήσετε με τον ιατρό σας. Μαζί μπορείτε να αποφασίσετε ποια προσέγγιση είναι κατάλληλη για σας. δεξιός νεφρός αριστερός νεφρός Παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση περιλαμβάνουν: Τα συμπτώματά σας Τα χαρακτηριστικά του λίθου Το ιατρικό ιστορικό σας Το είδος της θεραπείας που παρέχεται στο νοσοκομείο σας και η εμπειρία του ιατρού σας Οι προσωπικές προτιμήσεις και αξίες σας Δεν απαιτούν όλοι οι λίθοι θεραπεία. Χρειάζεται θεραπεία, εάν ο λίθος σάς προκαλεί δυσφορία και δεν περνά φυσικά με τα ούρα. Ο ιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει θεραπεία εάν έχετε προϋπάρχουσες παθήσεις. ουρητήρες Εικ. 1: Η ουροφόρος οδός. ουροδόχος κύστη ουρήθρα Σελίδα 1 / 12

2 Η θεραπεία των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης Οξύς κωλικός του νεφρού Κωλικός του νεφρού είναι μια οξεία, επώδυνη κατάσταση που προκαλείται από ένα λίθο που μπλοκάρει τον ουρητήρα. Πηγαίνετε στον οικογενειακό σας ιατρό ή στο πλησιέστερο τμήμα επειγόντων περιστατικών όσο το δυνατόν συντομότερα για να ανακουφιστείτε από τον πόνο. Ο πόνος συνήθως ανακουφίζεται με ΜΣΑΦ (μηστεροειδή αντι-φλεγμονώδη φάρμακα), τα οποία μπορείτε να πάρετε με τη μορφή δισκίου ή υπόθετου. Αν αυτό το πρώτο βήμα της θεραπείας δεν βοηθήσει, θα πάρετε ισχυρότερα παυσίπονα που ονομάζονται οπιοειδή. Συνήθως, εγχύονται ενδοφλεβίως. Το μειονέκτημα των οπιοειδών είναι ότι μπορεί να σας προκαλέσουν ναυτία. pig tail ουρητήρας νεφρός Σε μια σπάνια περίπτωση, τα φάρμακα μπορεί να μην λειτουργήσουν. Σε αυτή την περίπτωση ο ιατρός μπορεί να χρειαστεί να παροχετεύσει τα ούρα από το νεφρό σας. Αυτό ονομάζεται αποσυμφόρηση. ουρητηρικός λίθος Υπάρχουν δύο μέθοδοι αποσυμφόρησης: Με την τοποθέτηση ενός ουρητηρικού JJ-στεντ (pig-tail) μέσω της ουρήθρας σας (Εικ. 2) Με την εισαγωγή ενός σωλήνα διαδερμικής νεφροστομίας απευθείας στο νεφρό σας μέσω του δέρματος (Εικ. 3α και 3β) Αμφότερες οι μέθοδοι είναι εξίσου αποτελεσματικές. Εικ. 2: Ένα pig-tail (JJ-stent) εισάγετε για να εξασφαλιστεί η ροή των ούρων μέσω της ουροφόρου οδού. ουροδόχος κύστη ουρήθρα Σελίδα 2 / 12

3 σωλήνας διαδερμικής νεφροστομίας δέρμα σωλήνας διαδερμικής νεφροστομίας ουροδόχος κύστη σάκος συλλογής ούρων Εικ. 3a: Ένας σωλήνας διαδερμικής νεφροστομίας χρησιμοποιείται για να παροχετεύσει τα ούρα κατευθείαν από το νεφρό στο σάκο συλλογής των ούρων. Εικ. 3b: Σωλήνας διαδερμικής νεφροστομίας εντός του νεφρού. Αποφραγμένος και μολυσμένος νεφρός Αν έχετε κωλικό νεφρού μαζί με πυρετό ή εάν αισθάνεστε ασυνήθιστη κούραση, θα πρέπει να πάτε στο πλησιέστερο ουρολογικό τμήμα αμέσως. Θα κάνετε εξετάσεις αίματος και ούρων για να ελεγχθεί αν ο νεφρός σας είναι μολυσμένος και αποφραγμένος. Αν αυτό συμβαίνει, χρειάζεστε άμεση αποσυμφόρηση για να ανακουφιστεί η πίεση στους νεφρούς σας. Μετά την αποσυμφόρηση θα πάρετε αντιβιοτικά για να καθαρίσει η μόλυνση. Μπορείτε να αντιμετωπιστείτε για την αφαίρεση του λίθου μόνο εφόσον η μόλυνση έχει υποχωρήσει. Σελίδα 3 / 12

4 Θεραπεία καταστάσεων μη έκτακτης ανάγκης Εάν έχετε ένα λίθο νεφρού ή ουρητήρα ο οποίος δεν προκαλεί δυσφορία, δεν θα λάβετε γενικά θεραπεία. Ο ιατρός σας θα σας δώσει ένα χρονοδιάγραμμα για τις τακτικές επισκέψεις ελέγχου, για να βεβαιωθεί ότι η κατάστασή σας δεν θα επιδεινωθεί. Αν ο λίθος σας είναι πιθανό να περάσει με τα ούρα, ο ιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα για να διευκολύνει αυτή τη διαδικασία. Αυτό ονομάζεται συντηρητική θεραπεία. Εάν ο λίθος συνεχίζει να αυξάνεται ή προκαλεί συχνό και έντονο πόνο, θα λάβετε ενεργή θεραπεία. Συντηρητική θεραπεία του λίθου Οι περισσότεροι λίθοι του νεφρού ή του ουρητήρα θα φύγουν από το σώμα σας καθώς ουρείτε. Ωστόσο, ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση του λίθου, θα χρειαστεί κάποιο χρονικό διάστημα για να περάσει ο λίθος. Μπορεί να υποφέρετε από κωλικό του νεφρού, όταν ο λίθος κινείται. Αν έχετε ένα πολύ μικρό λίθο υπάρχει 95% πιθανότητα να περάσει αυτός ο λίθος μέσα σε 6 εβδομάδες. Σε γενικές γραμμές, μπορείτε να έχετε αυτό υπόψη: Όσο πιο κοντά είναι ο λίθος στην κύστη, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να περάσει Όσο μεγαλύτερος είναι ο λίθος, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να περάσει Φαρμακευτική θεραπεία αποβολής λίθων Ο ιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα (ονομάζονται άλφα-αναστολείς ή νιφεδιπίνη) για να σας βοηθήσουν να περάσει ο λίθος πιο γρήγορα και να περιορίσει τον πόνο, ενώ κινείται. Αυτό ονομάζεται Φαρμακευτική θεραπεία αποβολής λίθων (Medical Expulsive Therapy, ΜΕΤ) και είναι πιο αποτελεσματική για τους λίθους του ουρητήρα. είναι χρήσιμοι κατά τη διέλευσή τους. Αν θέλετε ΜΕΤ, ο ιατρός σας θα συζητήσει τις πιθανές παρενέργειες των φαρμάκων μαζί σας. Κατά τη διάρκεια της ΜΕΤ θα πρέπει να επισκέπτεστε τον ιατρό σας τακτικά το πόσο συχνά εξαρτάται από τη σύστασή του ή της. Ο ιατρός πρέπει να ελέγξει αν ο λίθος εξακολουθεί να μετακινείται και αν τα νεφρά σας συνεχίζουν να λειτουργούν καλά. Αν πονάτε πολύ, αν έχετε λοίμωξη ή αν οι νεφροί σας δεν λειτουργούν καλά, η ΜΕΤ δεν αποτελεί επιλογή. Ο ιατρός σας θα συζητήσει άλλες θεραπευτικές επιλογές μαζί σας. Διάλυση του λίθου σας Εάν πάσχετε από λίθους ουρικού οξέος, μπορεί να είναι δυνατό να διαλυθεί ο λίθος σας. Αυτό γίνεται με την αύξηση της τιμής του ph των ούρων σας ώστε να είναι αλκαλικό και όχι όξινο. Συνήθως συνταγογραφούνται φάρμακα από το στόμα όπως αλκαλικό κιτρικό άλας ή διττανθρακικό νάτριο. Σε επίπεδο ph μεταξύ 7,0-7,2, ο λίθος θα μειωθεί σε μέγεθος και μπορεί ακόμη να διαλυθεί εντελώς. Μπορείτε εύκολα να ελέγχετε την τιμή του ph των ούρων σας στο σπίτι χρησιμοποιώντας ένα στικ ούρων. Ενεργός θεραπεία του λίθου Λίθοι του νεφρού ή του ουρητήρα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται αν προκαλούν συμπτώματα. Αν δεν έχετε συμπτώματα μπορεί ακόμα να λάβετε θεραπεία σε περίπτωση που: Ο λίθος συνεχίζει να αυξάνεται Έχετε υψηλό κίνδυνο σχηματισμού και άλλου λίθου (βλ. Μεταβολική Εκτίμηση) Έχετε λοίμωξη Ο λίθος σας είναι πολύ μεγάλος Προτιμάτε ενεργό θεραπεία Οι άλφα-αναστολείς δεν έχουν καταχωρηθεί ως φάρμακα για την αφαίρεση λίθων, αλλά μπορεί να Ο ιατρός σας θα σας συστήσει να αφαιρέσει ένα λίθο στον ουρητήρα εάν: Σελίδα 4 / 12

5 Φαίνεται πάρα πολύ μεγάλος για να περάσει με τα ούρα Συνεχίζετε να υποφέρετε από τον πόνο, ενώ παίρνετε φάρμακα Οι νεφροί σας έχουν σταματήσει ή μπορεί να σταματήσουν να λειτουργούν σωστά Υπάρχουν τρεις συνηθισμένοι τρόποι για να αφαιρεθούν λίθοι: εξωσωματική λιθοτριψία (SWL), ουρητη- ροσκόπηση (URS) και διαδερμική νεφρολιθοτριψία (PNL). Κάθε μία από αυτές τις διαδικασίες έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Είναι σημαντικό να μιλήσετε για τα συμπτώματά σας και τα αποτελέσματα των εξετάσεων σας με το ιατρό σας για να βρείτε την πιο αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για σας. Βασιζόμενος στο αν ο λίθος είναι στους νεφρούς σας ή τον ουρητήρα σας, ο ιατρός μπορεί να προτείνει διάφορες θεραπευτικές επιλογές. Εξωσωματική λιθοτριψία (SWL) Η SWL γίνεται με ένα μηχάνημα που μπορεί να σπάσει λίθους από έξω από το σώμα. Για να σπάσει ο λίθος, εστιάζονται κρουστικά κύματα (σύντομοι παλμοί από ηχητικά κύματα υψηλής ενέργειας) που διαβιβάζονται στο λίθο δια μέσου του δέρματος. Ο λίθος απορροφά την ενέργεια του κρουστικού κύματος και αυτό τον σπάει σε μικρότερα κομμάτια. Τα λιθιασικά συγκρίματα στη συνέχεια περνούν με τα ούρα (Εικ. 4). Η SWL είναι κατάλληλη για πάνω από το 90% του συνόλου των ασθενών. Όμως, η επιτυχία της εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως τα χαρακτηριστικά του λίθου και την φυσική σας κατάσταση. λιθιασικά συγκρίματα νεφρικοί λίθοι εστιασμένα κρουστικά κύματα Εικ. 4: Εστιασμένα κρουστικά κύματα κατακερματίζουν τον λίθο σε συγκρίματα. s Ενδιαφέρον γεγονός Η SWL χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για w Στο διαδίκτυο Παρακολουθήστε πώς γίνεται η SWL σε αυτό τη θεραπεία των λίθων το 1980 και μέσα σε λίγα το βίντεο στο YouTube από την BUPA: χρόνια έγινε η βασική θεραπευτική επιλογή. Σελίδα 5 / 12

6 Πώς γίνεται η SWL; Τοποθετείστε σε ένα χειρουργικό τραπέζι με την οσφυϊκή σας χώρα τοποθετημένη προς τη γεννήτρια κρουστικών κυμάτων (Εικ. 5). Η ακριβής εντόπιση του λίθου σας ανευρίσκεται από υπέρηχο ή ακτινογραφία. ακτινογραφία γεννήτρια κρουστικών κυμάτων Εικ. 5: Ένας κοινός τύπος εξωσωματικού λιθοτρίπτη. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας θα μπορείτε να ακούτε την παραγωγή των κρουστικών κυμάτων. Αυτό ακούγεται σαν μικρά χτυπήματα. Ο ιατρός σας θα ξεκινήσει από χαμηλά επίπεδα έντασης και σιγά-σιγά αυξάνει την ένταση των κυμάτων. Δεν υπάρχει καμία ανάγκη για αναισθησία, αλλά θα λάβετε αναλγητικά φάρμακα για να σας ανακουφίσουν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Η SWL διαρκεί περίπου 45 λεπτά. Εάν έχετε ένα μεγάλο λίθο είναι αρκετά σύνηθες να χρειαστείτε πολλαπλές συνεδρίες για να σπάσει τελείως. Σελίδα 6 / 12

7 Πότε η SWL δεν συνιστάται; Υπάρχουν αρκετές αντενδείξεις για την SWL που είτε έχουν να κάνουν με τη φυσική σας κατάσταση ή με τα χαρακτηριστικά του λίθου. Η SWL δεν συνιστάται αν: Είστε έγκυος Έχετε υψηλό κίνδυνο σοβαρής αιμορραγίας Έχετε οποιαδήποτε μη ελεγχόμενη λοίμωξη Έχετε μη ελεγχόμενη υψηλή αρτηριακή πίεση Η σωματοδομή σας καθιστά δύσκολη την προσέγγιση του λίθου Έχετε ανεύρυσμα Έχετε μια ανατομική απόφραξη της ουροφόρου οδού, κάτω από το λίθο ή στην ουροδόχο κύστη Ο λίθος σας είναι πολύ σκληρός (π.χ. λίθοι κυστίνης) Δεν μπορεί να περάσει ο λίθος λόγω του μεγέθους ή της θέσης του Αμέσως μετά την επέμβαση θα είμαι ελεύθερος λιθίασης; Όχι. Με τη βοήθεια της εξωσωματικής λιθοτριψίας ο λίθος κατακερματίζεται σε μικρά κομματάκια. Αυτά τα κομματάκια θα αποβληθούν με τα ούρα σε μερικές ημέρες ή εβδομάδες μετά τη λιθοτριψία. Μπορείτε να λαμβάνετε φάρμακα που βοηθούν στην αποβολή των λιθιασικών συγκριμάτων. Τι προετοιμασία χρειάζεται για την επέμβαση; Ο ιατρός σας θα σας ενημερώσει αναλυτικά για τη προετοιμασία που χρειάζεται. Εάν λαμβάνετε οποιοδήποτε φάρμακο για τη πρόληψη της πήξης του αίματος, συζητήστε με τον ιατρό σας για το αν χρειάζεται να σταματήσετε τη λήψη του πριν την επέμβαση. Μην φάτε τίποτα 4 ώρες προ της θεραπείας. Πόσο καιρό θα μου πάρει μέχρι να επιστρέψω στις κανονικές καθημερινές μου δραστηριότητες; Σε γενικές γραμμές μπορείτε να επιστρέψετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες αμέσως μετά τη θεραπεία. Ωστόσο, φροντίστε να ξεκουραστείτε την ημέρα της επέμβασης. Εάν έχετε λάβει αναλγητικά ή ηρεμιστικά φάρμακα, μην οδηγήσετε αυτοκίνητο ή οποιοδήποτε άλλο μηχανοκίνητο όχημα 24 ώρες μετά την εξωσωματική λιθοτριψία. Εάν δεν αισθάνεστε πόνο, είναι σημαντική η λήψη μεγαλύτερης ποσότητας υγρών από το συνηθισμένο για να αποβληθούν τα λιθιασικά συγκρίματα. Προσπαθήστε να πίνετε περισσότερα από 2 λίτρα υγρών την ημέρα. Εάν έχετε κωλικό νεφρού, ρωτήστε τον ιατρό σας για το πόσα υγρά επιτρέπεται να πίνετε. Απαγορεύεται η λήψη αλκοόλ για 24 ώρες μετά την επέμβαση. Θα πρέπει να διυλίζετε τα ούρα σας ώστε τα λιθιασικά συγκρίματα που θα αποβληθούν να συλλεχθούν για ανάλυση της σύστασης τους. Ο ιατρός σας θα σας δώσει ένα χρονοδιάγραμμα για τις τακτικές επισκέψεις παρακολούθησης τις πρώτες εβδομάδες μετά την εξωσωματική λιθοτριψία. Θα πρέπει να επιστρέψετε αμέσως στο νοσοκομείο εάν εμφανιστούν: Πυρετός Άλγος στο νεφρό ή στους λαγόνες σας Αιματουρία για διάστημα μεγαλύτερο των 2 ημερών μετά τη θεραπεία Πλεονεκτήματα της εξωσωματικής λιθοτριψίας Χαμηλός κίνδυνος επιπλοκών Δεν χρειάζεται αναισθησία Μειονεκτήματα της εξωσωματικής λιθοτριψίας Δεν αφαιρείται ο λίθος σας. Αντ αυτού, τα λιθιασικά συγκρίματα του λίθου θα αποβληθούν έπειτα από ημέρες ή εβδομάδες, με τη πιθανότητα όμως πρόκλησης κωλικού του νεφρού Μπορεί να χρειαστούν πολλαπλές συνεδρίες για τους μεγαλύτερους λίθους Σελίδα 7 / 12

8 Ουρητηροσκόπηση (URS) Η ουρητηροσκόπηση είναι ένα είδος θεραπείας με ενδοσκόπιο μικρής διαμέτρου. Οι λίθοι μπορούν να εντοπισθούν, κατακερματισθούν και αφαιρεθούν σε μία επέμβαση. Η ουρητηροσκόπηση γίνεται συχνά, τα ποσοστά επιτυχίας είναι υψηλά και ο κίνδυνος επιπλοκών χαμηλός. Πώς γίνεται η ουρητηροσκόπηση; Η ουρητηροσκόπηση γίνεται με γενική, ραχιαία ή ενδοφλέβια αναισθησία. Υπό νάρκωση, ο χειρουργός εισέρχεται με τη βοήθεια του ενδοσκοπίου στην ουροδόχο κύστη μέσω της ουρήθρας, χωρίς καμία τομή στο σώμα. Χρησιμοποιείται άκαμπτο ή εύκαμπτο ουρητηροσκόπιο, ανάλογα με τη θέση που βρίσκεται ο λίθος. Το εύκαμπτο ουρητηροσκόπιο επιτρέπει στο χειρουργό να φθάσει σχεδόν σε κάθε σημείο του νεφρού (Εικ. 6). Όταν εντοπιστεί ο λίθος, μπορεί να αφαιρεθεί με τη χρήση ενός ειδικού καλαθιού (Εικ. 7). Εάν ο λίθος είναι πολύ μεγάλος για να αφαιρεθεί εντελώς, μπορεί να κατακερματιστεί με χρήση laser, υπερήχου ή ενός πνευματικού λιθοτρίπτη (ο οποίος λειτουργεί σαν ένα μικρό κομπρεσέρ). Έτσι αφαιρούνται όλα τα λιθιασικά συγκρίματα. Με βάση τη πορεία της επέμβασης, ο χειρουργός μπορεί να χρειαστεί να τοποθετήσει ένα pig-tail στον ουρητήρα για εύκολη αποβολή των ούρων μέσω του ουροποιητικού συστήματος (Εικ. 2). Το pig-tail θα αφαιρεθεί όταν η ροή των ούρων επιστρέψει σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό μπορεί να συμβεί μέσα σε αρκετές ημέρες έως λίγες εβδομάδες. νεφρός ουρητήρας εύκαμπτο ουρητηροσκόπιο Εικ. 6: Το εύκαμπτο ουρητηροσκόπιο επιτρέπει στο γιατρό να προσεγγίσει οπτικά σε οποιοδήποτε σημείο εντός του νεφρού. Σελίδα 8 / 12

9 Πότε πρέπει να εξετάσω το ενδεχόμενο της ουρητηροσκόπησης; Εάν ο λίθος δεν είναι μεγάλος(συνήθως κάτω από 2 εκατοστά) η ουρητηροσκόπηση είναι εναλλακτική μέθοδος της εξωσωματικής λιθοτριψίας. Παρά το γεγονός ότι η ουρητηροσκόπηση είναι πιο επεμβατική μέθοδος από την εξωσωματική λιθοτριψία και απαιτεί αναισθησία, είναι ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος για λίθους στο νεφρό ή στον ουρητήρα. Επειδή τα λιθιασικά συγκρίματα αφαιρούνται κατά τη διάρκεια της επέμβασης, δεν χρειάζεται να βγουν από τον οργανισμό αργότερα. Υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα ο άρρωστος να είναι ελεύθερος λιθίασης με μία μόνο επέμβαση. Ο χειρουργός σας, θα σας εξηγήσει τις διαφορές μεταξύ εξωσωματικής λιθοτριψίας και ουρητηροσκόπησης, ανάλογα με τη κατάσταση σας. Πότε δεν συνιστάται η ουρητηροσκόπηση; Οι αντενδείξεις για ουρητηροσκόπηση είναι λίγες. Σε γενικές γραμμές μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε ασθενή που μπορεί να υποβληθεί σε αναισθησία, χωρίς μη θεραπευμένη λοίμωξη ουροποιητικού. Επίσης μπορεί κάποιος να υποβληθεί σε ουρητηροσκόπηση χωρίς να είναι απαραίτητη η διακοπή των φαρμάκων για τη πήξη του αίματος. Είναι πάντα σημαντική πάντως η συζήτηση με τον ιατρό σας ανάλογα με την ατομική σας κατάσταση. Τι προετοιμασία χρειάζεται για την επέμβαση; Ο ιατρός σας θα σας ενημερώσει με κάθε λεπτομέρεια για τον τρόπο προετοιμασίας που χρειάζεται. Απαγορεύεται το κάπνισμα, η λήψη τροφής ή υγρών 6-8 ώρες προ της επέμβασης, για σωστή προετοιμασία για την αναισθησία. Πόσο καιρό θα μου πάρει μέχρι να επιστρέψω στις κανονικές-καθημερινές μου δραστηριότητες; Συνήθως η αναχώρηση σας από το νοσοκομείο συμβαίνει 2 ημέρες μετά την επέμβαση και επιστρέφετε στις κανονικές καθημερινές σας δραστηριότητες. Αιματουρία μπορεί να υπάρχει για μια-δυο μέρες. Αν κατά τη διάρκεια της επέμβασης χρειαστεί η τοποθέτηση pig-tail, ο χειρουργός σας θα το αφαιρέσει όταν η ροή των ούρων επιστρέψει στα φυσιολογικά επίπεδα. Πρέπει να επιστρέψετε άμεσα στο νοσοκομείο σε περιπτώσεις: Πυρετού Άλγους στο νεφρό ή στους λαγόνες Πλεονεκτήματα ουρητηροσκόπησης Άμεση αφαίρεση του λίθου Χαμηλός κίνδυνος επιπλοκών καλάθι ουρητηρικός λίθος σύλληψης λίθου Μειονεκτήματα ουρητηροσκόπησης Απαιτεί αναισθησία Υπάρχει μικρός κίνδυνος τραυματισμού του ουρητήρα ουρητηροσκόπηση ουροδόχος κύστη ουρήθρα ουρητηροσκόπιο Εικ. 7: Ο λίθος αφαιρείται από τον ουρητήρα με τη χρήση «καλαθιού» σύλληψης. Σελίδα 9 / 12

10 Διαδερμική νεφρολιθοτριψία(pnl) H διαδερμική νεφρολιθοτριψία είναι η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση μεγάλων λίθων απευθείας από το νεφρό. Το πλεονέκτημα της είναι ότι ακόμα και μεγάλοι λίθοι μπορούν να αφαιρεθούν με μία μόνο επέμβαση (Εικ.8α και 8β). Ωστόσο σε σύγκριση με την εξωσωματική λιθοτριψία και την ουρητηροσκόπηση είναι πιο επεμβατική μέθοδος με μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών. Οι πιο συχνές επιπλοκές της διαδερμικής νεφρολιθοτριψίας είναι η αιμορραγία και πυρετός. Πώς εκτελείται η διαδερμική νεφρολιθοτριψία; Η PNL διεξάγεται υπό γενική αναισθησία. Ο χειρουργός παρακεντάει το νεφρό με βελόνα μέσω του δέρματός σας, ενώ είστε υπό αναισθησία. Στη συνέχεια διευρύνει το κανάλι παρακέντησης τόσο, ώστε να μπορεί να εισέλθει το νεφροσκόπιο. Ανάλογα με το μέγεθος του λίθου, είτε αφαιρείται ολόκληρος είτε κατακερματίζεται πρώτα σε μικρότερα κομμάτια. Ο κατακερματισμός του λίθου γίνεται με laser,υπέρηχο ή με πνευματικό λιθοτρίπτη (που λειτουργεί σαν μικρό κομπρεσέρ). Στο σημείο αυτό αφαιρούνται όλα τα λιθιασικά συγκρίματα. Μερικές φορές ένα pig-tail (Εικ. 2) ή ένας σωλήνας διαδερμικής νεφροστομίας (Εικ. 3) τοποθετείται για την εξασφάλιση της εξόδου των ούρων από το νεφρό. When should I consider PNL? Πότε πρέπει να εξετάσω το ενδεχόμενο της διαδερμικής νεφρολιθοτριψίας; Όταν ο λίθος είναι πολύ μεγάλος (μεγαλύτερος από 2 εκατοστά) και δεν έχει μετακινηθεί στον ουρητήρα. Ο ιατρός μπορεί να σας προτείνει διαδερμική νεφρολιθοτριψία σαν επιλογή θεραπείας αν: Έχετε περισσότερους από ένα λίθο Ο λίθος σας είναι πολύ σκληρός νεφροσκόπιο νεφρικοί λίθοι ουροδόχος κύστη νεφροσκόπιο Εικ. 8a: Το νεφροσκόπιο χρησιμοποιείται για την αφαίρεση λίθων απευθείας από τους νεφρούς. Εικ. 8β: Λιθιασικά συγκρίματα αφαιρούνται σε μια μόνο επέμβαση με τη χρήση νεφροσκοπίου. Σελίδα 10 / 12

11 Πότε δεν συνιστάται η διαδερμική νεφρολιθοτριψία; Η διαδερμική νεφρολιθοτριψία είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος με κάποιες αντενδείξεις βέβαια, διότι η προσπέλαση στο λίθο γίνεται απευθείας διαδερμικά. Αν λαμβάνετε φάρμακα για να αποτραπεί η πήξη του αίματος, θα πρέπει να τα σταματήσετε πριν την επέμβαση. Είναι πάντα σημαντική πάντως η συζήτηση με τον ιατρό σας ανάλογα με την ατομική σας κατάσταση. Επιπλέον, η διαδερμική νεφρολιθοτριψία δεν συνιστάται σε καταστάσεις εγκυμοσύνης ή σε περίπτωση που λόγω σωματικής διάπλασης είναι δύσκολη η πρόσβαση στο νεφρό. Πλεονεκτήματα διαδερμικής νεφρολιθοτριψίας H δυνατότητα πλήρους αφαίρεσης ακόμα και πολύ μεγάλων σε μέγεθος λίθων σε μια μόνο επέμβαση Μειονεκτήματα διαδερμικής νεφρολιθοτριψίας Aπαιτεί γενική αναισθησία Αφήνει ουλή Μεγαλύτερη παραμονή στο νοσοκομείο Τι προετοιμασία χρειάζεται για την επέμβαση; Ο ιατρός σας θα σας ενημερώσει με κάθε λεπτομέρεια για τον τρόπο προετοιμασίας που χρειάζεται. Απαγορεύεται το κάπνισμα, η λήψη τροφής ή υγρών 6-8 ώρες προ της επέμβασης για σωστή προετοιμασία για γενική αναισθησία. Πόσο καιρό θα μου πάρει για να επιστρέψω στις κανονικές-καθημερινές μου δραστηριότητες; Μετά τη διαδερμική νεφρολιθοτριψία θα παραμείνετε στο νοσοκομείο για μερικές μέρες. Σε περίπτωση τοποθέτησης σωλήνα διαδερμικής νεφροστομίας, θα πάρετε εξιτήριο όταν ο χειρουργός ή ο νοσηλευτής σας την αφαιρέσει. Το χρώμα των ούρων σας μπορεί να είναι λίγο πιο αιματηρό τις πρώτες μέρες. Μην σχεδιάσετε σωματική άσκηση τις δύο πρώτες εβδομάδες μετά την επέμβαση. Θα πρέπει να επιστρέψετε αμέσως στο νοσοκομείο σε περίπτωση: Πυρετού Άλγους στο νεφρό ή στους λαγόνες Αιματουρία μια εβδομάδα μετά την επέμβαση Σελίδα 11 / 12

12 Αυτή η πληροφορία ενημερώθηκε για τελευταία φορά τον Ιούνιο του Το φυλλάδιο αυτό περιέχει γενικές πληροφορίες σχετικά με την λιθίαση των νεφρών και ουρητήρων. Αν έχετε οποιεσδήποτε συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικά με την προσωπική σας ιατρική κατάσταση θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας ή άλλο φορέα παροχής υγειονομικής περίθαλψης. Οι πληροφορίες παρέχονται από την Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εταιρεία (European Association of Urology-EAU), σε συνεργασία με το τμήμα της ουρολιθίασης της EAU (EULIS), το τμήμα ουρολιθίασης της Ομάδας των Νέων Ακαδημαϊκών Ουρολόγων της EAU, και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νοσηλευτών Ουρολογίας (EAUN). Το περιεχόμενο αυτού του φυλλαδίου ευθυγραμμίζεται με τις κατευθυντήριες γραμμές της EAU. Συντελεστές: Δρ Bach Thorsten Δρ Murat Binbay Κα Nicola Dickens Κα Bente Thoft Jensen Καθ. Δρ Thomas Knoll Κος. André Mendes Δρ Francesco Sanguedolce Δρ Christian Türk Αμβούργο, Γερμανία Κωνσταντινούπολη, Τουρκία Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο Århus, Δανία Sindelfingen, Γερμανία Castelo Branco, Πορτογαλία Βαρκελώνη, Ισπανία Βιέννη, Αυστρία σε συνεργασία με: Σελίδα 12 / 12