ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Transcript

1 Τι είναι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) (1) Διάφοροι ορισμοί, με την έννοια λήψης εθελοντικών πρακτικών και μέτρων από μία επιχείρηση για την κοινωνική ευημερία σε συνθήκες διαβίωσης και περιβαλλοντικά ζητήματα. Ορισμός Business fr Scial Respnsibility (ΜΚΟ): η λειτουργία μιας επιχείρησης κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται ή και να ξεπερνά τις ηθικές, νομικές, εμπορικές και δημόσιες προσδοκίες της κοινωνίας. Ορισμός Wrld Business Cuncil fr Sustainable Develpment: η δέσμευση του επιχειρηματικού κόσμου να συμβάλλει στην αειφόρο οικονομική ανάπτυξη, σε συνεργασία με τους εργαζομένους, τις οικογένειές τους, την τοπική και την ευρύτερη κοινωνία, ώστε να βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους.

2 Τι είναι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) (2) Ορισμός ΕΕ, Πράσινη Βίβλος: η έννοια σύμφωνα με την οποία οι επιχειρήσεις αποφασίζουν οικειοθελώς την ενασχόληση και την ενσωμάτωση κοινωνικών και περιβαλλοντικών ανησυχιών στις δραστηριότητές τους. Ορισμός Ελληνικού Δικτύου για την ΕΚΕ: η οικειοθελής δέσμευση των επιχειρήσεων για ένταξη κοινωνικών και περιβαλλοντικών δράσεων στις δραστηριότητές τους, πέρα από απαιτήσεις της νομοθεσίας, σε σχέση με όλους όσοι άμεσα ή έμμεσα επηρεάζονται από αυτές. Νέος ορισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: η ευθύνη των επιχειρήσεων για τον αντίκτυπό τους στην κοινωνία. Γενικά αφορά την ισόρροπη αντιμετώπιση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής επίδρασης της λειτουργίας μιας επιχείρησης για οικονομική ανάπτυξη, βιωσιμότητα και κοινωνική συνοχή.

3 Κοινά σημεία Βασικοί άξονες Εθελοντικός χαρακτήρας χωρίς δέσμευση από τη νομοθεσία, Σύνδεση με την έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης, Επιλογή από την επιχείρηση ως στρατηγική προσέγγιση. Οικονομική ανάπτυξη, Αρχές «ηθικής» συμπεριφοράς, Προστασία του περιβάλλοντος και βιώσιμη ανάπτυξη, Δικαιώματα και ποιότητα ζωής των εργαζομένων και των οικογενειών τους, Κοινωνική πρόοδος και ποιότητα ζωής της ευρύτερης κοινωνίας.

4 Πώς αναπτύχθηκε η ιδέα της ΕΚΕ Αναγνώριση από τις σύγχρονες κοινωνίες της ανάγκης για ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη και των θεμελιωδών αλλαγών που αυτή προϋποθέτει για τον τρόπο που οργανώνονται και λειτουργούν οι επιχειρήσεις. Υιοθέτηση συστηματικής και στρατηγικής προσέγγισης πέρα από κοινωνικό ρόλο περιορισμένο σε δωρεές, χορηγίες και βασική φροντίδα των εργαζόμενων. Μακροπρόθεσμη αύξηση απόδοσης μέσα από πρακτικές που ικανοποιούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Πολιτικές, οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις και κοινωνικές αλλαγές με συνέπεια τη ριζική αλλαγή των προσδοκιών της κοινωνίας για το ρόλο των επιχειρήσεων. Εισαγωγή περιβαλλοντικών και κοινωνικών κριτηρίων, πέρα από τα οικονομικά αποτελέσματα ή την ποιότητα των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών.

5 Ιστορικό (1) Η έννοια της ΕΚΕ αναδείχθηκε ως εξέχον θέμα τις αρχές της δεκαετίας του 90, μέσα από μια σειρά «σκανδάλων» που έπληξαν μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις: 1989, Exxn: ναυάγιο Exxn Valdez και οικολογική καταστροφή στις ακτές της Αλάσκας. 1990, Perrier: προβλήματα με υψηλά επίπεδα βενζολίου στο προϊόν. 1990, I.G. Farben, VW, Daimler-Benz: αποκαλύψεις σχετικές με την εργασία αιχμαλώτων κατά τον Β Π.Π. 1991, Nike: καταναγκαστική εργασία και εργασία ανηλίκων στην Ασία. 1995, Shell: υπόθεση πλατφόρμας Brent Spar και επεισόδια στη Νιγηρία κ.ά.

6 Ιστορικό (2) 2000, Δημιουργία του Glbal Cmpact (Οικουμενικό Σύμφωνο), μιας εθελοντικής διεθνούς πρωτοβουλίας του ΟΗΕ. 2000, Σύνοδος Κορυφής της Λισσαβόνας, στρατηγική για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής οικονομίας στον κόσμο. 2001, Έκδοση της Πράσινης Βίβλου για την Προώθηση ενός Ευρωπαϊκού Πλαισίου για την ΕΚΕ από την ΕΕ. 2002, Ευρωπαϊκό Πολυμερές Φόρουμ ΕΚΕ, για την προώθηση καινοτομίας, διαφάνειας και σύγκλισης πρακτικών ΕΚΕ. 2005, Οδηγίες της ΕΕ για την Προστασία του Καταναλωτή. 2005, Fair Trade Assciatin: Αρχές Παρακολούθησης. 2006, Ευρωπαϊκή Σύμπραξη για την ΕΚΕ, με εθελοντική υποστήριξη από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις όλων των μεγεθών.

7 Ιστορικό (3) 2008, Play Fair, Ολυμπιακοί Αγώνες Πεκίνο, για τα δικαιώματα των εργαζομένων στην παγκόσμια βιομηχανία αθλητικών ειδών. 2011, Ανακοίνωση νέας Ευρωπαϊκής πολιτικής για την ΕΚΕ, στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». 2013, Πρόταση ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: Αξιόπιστη προώθηση των συμφερόντων της κοινωνίας και οδηγός προς μια βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, Λογοδοσία, διαφάνεια και υπευθυνότητα στην επιχειρηματική συμπεριφορά και βιώσιμη ανάπτυξη. Θέσπιση υποχρέωσης δημοσίευσης συγκεκριμένων στοιχείων για περιβαλλοντικά, εργασιακά και κοινωνικά ζητήματα που προκύπτουν από τη δραστηριότητα μεγάλων επιχειρήσεων, σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Γαλλία, Ιταλία και σκανδιναβικές χώρες).

8 Πλεονεκτήματα της ΕΚΕ (1) Βελτίωση της δημόσιας εικόνας και της φήμης της επιχείρησης. Καλύτερη εικόνα προσδοκιών και έγκαιρη αξιολόγηση και διαχείριση πιθανών επιχειρηματικών κινδύνων. Συστηματική προσέγγιση και αναγνώριση όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Αποτελεσματικότερη συνεργασία με όλα τα μέρη (πελάτες, προμηθευτές, προσωπικό, κυβερνητικές υπηρεσίες, καταναλωτές, επιχειρηματικές και εργατικές ενώσεις και μη κυβερνητικές οργανώσεις). Οικοδόμηση αμοιβαία επωφελών σχέσεων και συμμαχιών με ευρεία γκάμα φορέων και οργανισμών. Αρμονική ανάπτυξη σε συνεργασία με τους εργαζόμενους και τους προμηθευτές τους και αύξηση της παραγωγικότητας.

9 Πλεονεκτήματα της ΕΚΕ (2) Συμμόρφωση με υφιστάμενο και μελλοντικό κανονιστικό πλαίσιο σε τομείς όπως η προστασία του περιβάλλοντος, τα εργασιακά δικαιώματα και η παροχή πληροφοριών. Ανάπτυξη σχέσης αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ της επιχείρησης και του εξωτερικού της περιβάλλοντος. Αξιολόγηση και διαχείριση πιθανών επιχειρηματικών κινδύνων, ιδίως σχετικών με τη φήμη της εταιρείας. Βελτίωση της εταιρικής διακυβέρνησης, μέσω καλύτερης διαχείρισης σημαντικών ζητημάτων στους τομείς της εργασίας, του περιβάλλοντος και της κοινωνικής προσφοράς. Μακροπρόθεσμη οικονομική επιτυχία μέσα από την ικανοποίηση όλων των ενδιαφερομένων μερών. Εξασφάλιση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος στις αγορές δραστηριοποίησης της επιχείρησης.

10 Κατηγορίες ΕΚΕ Εσωτερική: αφορά στο ανθρώπινο δυναμικό των επιχειρήσεων και περιλαμβάνει τον σεβασμό των εργασιακών δικαιωμάτων, την πρόνοια για την υγεία και την ασφάλειά τους, την εκπαίδευσή τους, καθώς και την ανοιχτή επικοινωνία στο εσωτερικό της επιχείρησης. Εξωτερική: αφορά καταναλωτές, πελάτες, προμηθευτές, μετόχους, διεθνείς οργανισμούς, εργατικά σωματεία, μη κυβερνητικές οργανώσεις, δημόσιο και κρατικό τομέα, ακαδημαϊκά ιδρύματα, ΜΜΕ κ.ά. δηλαδή το ευρύτερο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον της επιχείρησης. Έμφαση δίνεται στον εργαζόμενο και τις καλές εργασιακές συνθήκες, το θεμιτό ανταγωνισμό και την διαφάνεια των συναλλαγών, την ποιότητα του προϊόντος, το περιβάλλον, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό, καθώς και στην υγεία, την εκπαίδευση και τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

11 Διεθνώς αναγνωρισμένες αρχές και κατευθυντήριες γραμμές Κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ, 2011) για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, Δέκα (10) αρχές του Παγκόσμιου Συμφώνου (Glbal Cmpact) των Ηνωμένων Εθνών, Πρότυπο καθοδήγησης για την κοινωνική ευθύνη ISO 26000, Τριμερής δήλωση των αρχών σχετικά με τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και την κοινωνική πολιτική της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ, 2011), Κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

12 Κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ Συστάσεις διάφορων κυβερνήσεων προς τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, με εθελοντικές αρχές και κανόνες για υπεύθυνη επιχειρηματική συμπεριφορά στους εξής τομείς: Διαφάνεια, Ανθρώπινα δικαιώματα, Απασχόληση και εργασιακές σχέσεις, Περιβάλλον, Καταπολέμηση της δωροδοκίας, της υποκίνησης σε δωροδοκία και της εκβίασης, Συμφέροντα των καταναλωτών, Επιστήμη και τεχνολογία, Ανταγωνισμός, Φορολογία. Περισσότερες πληροφορίες:

13 Οι 10 αρχές του Glbal Cmpact Ανθρώπινα Δικαιώματα 1. Υποστήριξη και σεβασμός των διεθνώς αναγνωρισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 2. Μη εμπλοκή σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Εργασιακά Πρότυπα 3. Σεβασμός συνδικαλιστικής ελευθερίας/ δικαιώματος συλλογικών διαπραγματεύσεων, 4. Εξάλειψη της καταναγκαστικής εργασίας, 5. Απαγόρευση της παιδικής εργασίας, 6. Εξάλειψη των διακρίσεων στην εργασία, Περιβάλλον 7. Προληπτική προσέγγιση, 8. Ανάληψη πρωτοβουλιών για την προώθηση της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας, 9. Ανάπτυξη και διάδοση φιλικών για το περιβάλλον τεχνολογιών, Καταπολέμηση της Διαφθοράς 10. Ενέργειες κατά της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων εκβιασμού και δωροδοκίας. Περισσότερες πληροφορίες:

14 Πρότυπο ISO 26000:2010, Οδηγίες για την Κοινωνική Ευθύνη Ενιαίο πλαίσιο αρχών και κανόνων, το οποίο δεν αποτελεί πρότυπο διοίκησης και δε θέτει απαιτήσεις, αλλά προσφέρει τη δυνατότητα να επιλέγει κάθε οργανισμός τι είναι καταλληλότερο γι αυτόν. Διέπεται από επτά (7) θεμελιώδεις αρχές της κοινωνικής ευθύνης: Λογοδοσία, Διαύγεια, Ηθική, Σεβασμός στα συμφέροντα των ενδιαφερομένων μερών, Σεβασμός στους νόμους, Σεβασμός στους διεθνείς κανόνες συμπεριφοράς, Σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα. Περισσότερες πληροφορίες:

15 Τριμερής δήλωση σχετικά με την κοινωνική πολιτική της ΔΟΕ Απασχόληση Προώθηση της απασχόλησης, Ισότητα ευκαιριών και μεταχείρισης, Εργασιακή εξασφάλιση, Εκπαίδευση/ εργασιακή κατάρτιση Συνθήκες εργασίας και ζωής Μισθοί, δικαιώματα και συνθήκες εργασίας, Ελάχιστο όριο ηλικίας, Υγιεινή και ασφάλεια, Εργασιακές σχέσεις Ελευθερία οργάνωσης και δημιουργίας σωματείων, Δικαίωμα συνδικαλισμού, Διενέργεια διαβουλεύσεων μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, Εξέταση παραπόνων, Επίλυση διαφωνιών. Περισσότερες πληροφορίες: en/index.htm

16 Κατευθυντήριες Αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ισχύουν για όλα τα κράτη και σε όλες τις εμπορικές επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, τον τομέα, την τοποθεσία, την ιδιοκτησία και τη δομή τους. Στηρίζονται στην αναγνώριση: Των υφιστάμενων υποχρεώσεων των κρατών μελών να σέβονται, να προστατεύουν και να εκπληρώνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, Του ρόλου των επιχειρήσεων ως οργάνων της κοινωνίας που εκτελούν εξειδικευμένες λειτουργίες, οι οποίες απαιτούν τη συμμόρφωση προς όλους τους ισχύοντες νόμους και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και Της ανάγκης για σεβασμό των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των επιχειρήσεων οι οποίες πρέπει να έχουν κατάλληλα και αποτελεσματικά διορθωτικά μέτρα αποκατάστασης. Περισσότερες πληροφορίες:

17 Λοιπές αρχές και κατευθυντήριες γραμμές Κατευθυντήριες γραμμές κατευθυντήριες γραμμές G3 του Glbal Reprting Initiative (GRI) για το πώς πρέπει να αναπτύσσεται μια έκθεση ΕΚΕ. Αποτελούνται από δύο μέρη: 1. Οδηγίες για το πώς θα πρέπει να γίνει η έκθεση. 2. Οδηγίες για το τι θα πρέπει να αναφερθεί στην έκθεση με τη μορφή αποκαλύψεων για την προσέγγιση διαχείρισης και τους δείκτες απόδοσης της επιχείρησης. Οι κατευθυντήριες γραμμές G3 οργανώνονται σε 3 κατηγορίες: Οικονομική, Κοινωνική (εργασία, ανθρώπινα δικαιώματα, ευθύνη για το προϊόν), και Περιβαλλοντική. Οι κατευθυντήριες γραμμές G3.1 είναι η πιο επίκαιρη έκδοση των οδηγιών του GRI σχετικά με την έκδοση απολογισμών βιωσιμότητας, και η πιο ολοκληρωμένη σήμερα μορφή καθοδηγητικών γραμμών για την υποβολή εκθέσεων αειφορίας. Περισσότερες πληροφορίες: Prtcl.pdf,

18 Λοιπά πρότυπα για την ανάπτυξη εταιρικών συστημάτων ΕΚΕ SA 8000: Διεθνές πρότυπο του οργανισμού Scial Accuntability Internatinal (SAI) για την ηθική διαχείριση του εργασιακού περιβάλλοντος. Βασίζεται στα πρότυπα του Internatinal Labr Organizatin (ILO) και τη Συνθήκη του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα ( ΑA 1000: σειρά προτύπων και οδηγιών της Βρετανικής ΜΚΟ AccuntAbility ( με σκοπό την προώθηση δράσεων για υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές. Βασίζονται στο δικαίωμα των «ενδιαφερομένων μερών» (stakehlders) να ακούγονται και την υποχρέωση των οργανισμών να ανταποκρίνονται. Σήμερα υπάρχουν 3 πρότυπα σε ισχύ (ΑΑ 1000:1999, AA1000AS:2003, AA1000SES:2005) και 2 υπό ανάπτυξη (AA1000 Purpse and Principles και AA1000 Framewrk fr Integratin), που θα υποκαταστήσουν το πρώτο.

19 Διεθνές Πλαίσιο Τα θέματα ενδιαφέροντος των ενδιαφερομένων μερών και των επιχειρήσεων διαφοροποιούνται ανάλογα με τις πολιτικές, θεσμικές και πολιτιστικές παραδόσεις και προτεραιότητες της κάθε χώρας. Αμερικανικό μοντέλο: Φιλανθρωπική διάσταση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και υψηλή ευελιξία. Έμφαση στην ανάπτυξη εσωτερικών κωδικών συμπεριφοράς. Ευρωπαϊκό μοντέλο: Δομική προσέγγιση, νομοθετικές ρυθμίσεις και σχετικά μεγαλύτερος βαθμός κοινωνικού διαλόγου και συνεργασίας. Έμφαση στα θέματα των εργασιακών σχέσεων και στη δημοσίευση περιβαλλοντικών στοιχείων και κοινωνικών απολογισμών. Διεθνείς Δείκτες Κοινωνικής Ευθύνης: Κυριαρχούνται από οργανισμούς αμερικανικής (π.χ. Dw Jnes Sustainability Indexes) και βρετανικής προέλευσης (CR Index, FTSE4 Gd Eurpe Index και FTSE4 Gd Glbal Index).

20 Εθνικό Πλαίσιο (1) Δίκτυο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Μη κερδοσκοπικό επιχειρηματικό σωματείο που δημιουργήθηκε το 2000 με πρωτοβουλία 13 επιχειρήσεων και 3 φορέων. Στόχος του είναι η ευρύτερη διάδοση της έννοιας και των καλών πρακτικών της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στην ελληνική επιχειρηματική κοινότητα. Σήμερα τα μέλη του ανέρχονται σε 113 επιχειρήσεις και 6 φορείς. Εθνικός εταίρος του δικτύου CSR Eurpe. Συντονιστής των δραστηριοτήτων του Ελληνικού Δικτύου Glbal Cmpact για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Ελληνικό Δίκτυο Glbal Cmpact (Οικουμενικό Σύμφωνο) Ιδρύθηκε το 2008 με τη δέσμευση 50 επιχειρήσεων για την τήρηση των 10 αρχών του Glbal Cmpact, κατά την παραγωγική διαδικασία και τις συναλλαγές τους.

21 Εθνικό Πλαίσιο (2) Ινστιτούτο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (CR Institute): ΜΚΟ που δημιουργήθηκε το 2008 για την εκπροσώπηση του CR Index σε συνεργασία με το Βρετανικό BITC (Business in the Cmmunity). Στόχοι: Συνεργασίες: Ανάπτυξη και διαχείριση πρωτοβουλιών για τη διάχυση, προαγωγή και υποστήριξη της Αειφόρου Ανάπτυξης. Παροχή υπηρεσιών σε μέλη και οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο για δραστηριότητες που στοχεύουν στην προώθηση της ΕΚΕ. Συμμετοχή σε αναπτυξιακά και ερευνητικά προγράμματα. Ανάπτυξη συνεργασιών με οργανισμούς, ακαδημαϊκά, ερευνητικά, εκπαιδευτικά δίκτυα άλλων χωρών και ΜΚΟ. Ελληνικό Δίκτυο Εταιρειών για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, Ελληνική Εταιρεία Διοικήσεως Επιχειρήσεων, Ινστιτούτο Επικοινωνίας και Λέσχη Επιχειρηματικότητας.

22 Δείκτης Εταιρικής Υπευθυνότητας (CR Index ή CRI) Σημαντικός δείκτης μέτρησης και αξιολόγησης της επίδοσης των επιχειρήσεων στον τομέα της ΕΚΕ. Αναγνωρισμένο σημείο αναφοράς με βάση διεθνή κριτήρια. Χρήση ως εθνικός δείκτης ΕΚΕ σε διάφορες χώρες. Αποκλειστική εκπροσώπηση στην Ελλάδα από το CR Institute. Συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων ΕΚΕ σε 4 επιμέρους τομείς.

23 Τομείς μέτρησης της απόδοσης μιας επιχείρησης βάσει του CRI Κοινωνία: υποστήριξη που παρέχει σε πρωτοβουλίες τοπικών και εθνικών κοινωνιών βοηθώντας στο χτίσιμο εποικοδομητικών σχέσεων με αυτές και τη δημιουργία Αμοιβαίας Εμπιστοσύνης. Περιβάλλον: πολιτικές και ενέργειες για τον περιορισμό δυσμενών επιδράσεων στις κλιματικές αλλαγές βοηθώντας στη συνειδητοποίηση ότι η μετάβαση σε μια οικονομία που απαιτεί περιορισμό των εκπομπών CO2 αντιπροσωπεύει τόσο ρίσκο, όσο και ευκαιρία. Αγορά και καταναλωτές: επίδοση στις σχέσεις με πελάτες και αγορά και στην παρακολούθηση, κατανόηση και ανταπόκριση στις συνεχώς μεταλλασσόμενες ανάγκες τους, στην πώληση δηλαδή προϊόντων/ υπηρεσιών με υπευθυνότητα, σωστή ποιότητα και τιμές. Εργαζόμενοι: συμπεριφορά και πολιτικές απέναντι σε εργασιακά θέματα όπως Ασφάλεια, Υγιεινή, Ειλικρινή Επικοινωνία και Δίκαιη Μεταχείριση.

24 Εργαλείο Αυτοδιάγνωσης (Ελληνικό Δίκτυο ΕΚΕ) Στόχος: Αξιολόγηση του κατά πόσο μια επιχείρηση ενσωματώνει την έννοια της ΕΚΕ στη στρατηγική και τις πολιτικές της, μέσα από μια σειρά απλών ερωτήσεων και κλειστών απαντήσεων και ιδεών για τη βελτίωση των επιδόσεών της σε καθοριστικούς τομείς για αυτήν. Χρήσεις: Μέτρηση και αξιολόγηση των δράσεων. Προσδιορισμός κατάλληλου πλαισίου επικοινωνίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Δημιουργία βάσης δεδομένων με στοιχεία που αφορούν την πολιτική και τις πρακτικές εφαρμογές που έχει υιοθετήσει η επιχείρηση, η οποία σκιαγραφεί τις στρατηγικές της και αποτελεί σαφή απόδειξη των προσεγγίσεών της. Διαμόρφωση ή επικαιροποίηση των θέσεων για τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων της. Διατύπωση θέσεων για τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

25 Πώς λειτουργεί το Εργαλείο Αυτοδιάγνωσης Καλύπτει τους 5 βασικούς τομείς επίδρασης μίας επιχείρησης: Γενικοί Δείκτες, Ανθρώπινο Δυναμικό, Περιβάλλον, Κοινωνία και Αγορά. Για κάθε θεματική ενότητα έχουν οριστεί συγκεκριμένοι συντελεστές βαρύτητας που δίνουν σαν άριστα το 100. Όλες οι ερωτήσεις και οι σχετικές προτάσεις έχουν επιλεχθεί σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών και μελετών για την εφαρμογή της ΕΚΕ σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Σε κάθε ερώτηση, υπάρχουν 3 δυνατές επιλογές: Ναι, Όχι, Δεν ισχύει. Σε κάθε θεματική ενότητα συγκρίνεται το σύνολο των θετικών απαντήσεων με το τελικό αποτέλεσμα να δείχνει το βαθμό ένταξης δράσεων ΕΚΕ της επιχείρησης. Όπου η απάντηση είναι αρνητική, εμφανίζονται χρήσιμες προτάσεις για μελλοντικό προβληματισμό που βοηθούν τη βελτίωση της επιχείρησης στο συγκεκριμένο τομέα.

26 Βασικές Αρχές του Εργαλείου Αυτοδιάγνωσης (1) Γενικοί Δείκτες Απόδοσης Η προσέγγιση μιας επιχείρησης στην εταιρική κοινωνική ευθύνη πρέπει να είναι στρατηγική και όχι περιστασιακή. Δημιουργία κατάλληλης εσωτερικής οργανωτικής δομής που θα επιτρέπει την εφαρμογή της ΕΚΕ με συνέχεια και συνέπεια. Ανθρώπινο Δυναμικό Προσέλκυση, διατήρηση και αξιοποίηση κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού που ανταποκρίνεται με επιτυχία στο έργο του. Ενίσχυση παραγωγικότητας, εξυπηρέτησης πελατών, δημιουργίας καινοτόμων ιδεών κ.λπ. του ανθρώπινου δυναμικού. Δημιουργία θετικού εργασιακού περιβάλλοντος με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι παραμένουν ικανοποιημένοι και πιστοί στην επιχείρηση.

27 Βασικές Αρχές του Εργαλείου Αυτοδιάγνωσης (2) Περιβάλλον Βασικός γνώμονας κατ' αρχήν οι νομοθετικές ρυθμίσεις για περιορισμό των επιπτώσεων της παραγωγικής δραστηριότητας και ορθολογική διαχείριση φυσικών πόρων. Παραδείγματα πρακτικής εφαρμογής περαιτέρω πρωτοβουλιών για την προστασία του περιβάλλοντος: Εφαρμογή ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου της επίδρασης των παραγωγικών διαδικασιών στο περιβάλλον (ISO 14001, EMAS), Ανάπτυξη και εφαρμογή προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των εργαζομένων ή του ευρύτερου κοινού σε περιβαλλοντικά ζητήματα, Ορθολογική και αποτελεσματική χρήση φυσικών πόρων, όπως εφαρμογή συστημάτων ανακύκλωσης, Καθιέρωση προγραμμάτων πρόληψης της ρύπανσης.

28 Βασικές Αρχές του Εργαλείου Αυτοδιάγνωσης (3) Κοινωνία Αγορά Ευρύτερος και πολυδιάστατος κοινωνικός ρόλος των επιχειρήσεων («εταιρεία-πολίτης»). Σεβασμός και έκφραση προβληματισμών και προτεραιοτήτων της κοινωνίας. Προσπάθεια οικοδόμησης σχέσεων εμπιστοσύνης με τις κοινότητες μέσα στις οποίες λειτουργούν. Ο τρόπος λειτουργίας της επιχείρησης στην αγορά (πελάτες, μέτοχοι, προμηθευτές, συνεργάτες) αντανακλά και το βαθμό δέσμευσής της. Κοινωνική ευθύνη ως βασικό κριτήριο επιλογής προμηθευτών και εταίρων, βοηθώντας στη διάδοση καλών πρακτικών και υπεύθυνης επιχειρηματικής δραστηριότητας σε τοπικό επίπεδο. Εφαρμογή περιβαλλοντικών και κοινωνικών κριτηρίων, πέραν των οικονομικών π.χ. επιλογή προμηθευτή που σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, έχει καλό ιστορικό εργασιακών πρακτικών και δεν κατηγορείται για ανάρμοστες πρακτικές, όπως η παιδική εργασία.

29 1. Γενικοί Δείκτες Απόδοσης Υπάρχει στην επιχείρησή σας διαδικασία προσδιορισμού και ιεράρχησης όλων εκείνων που άμεσα ή έμμεσα επηρεάζονται από τις δραστηριότητες της επιχείρησής σας; Υπάρχει στην οργάνωσή σας άτομο που ασχολείται συστηματικά με θέματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης; Έχετε διαδικασία μέσα από την οποία να καταγράφεται η βελτίωσή σας σε θέματα που έχουν σχέση με δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης; Έχετε μηχανισμούς επικοινωνίας των δράσεών σας ΕΚΕ τόσο προς το εσωτερικό όσο και το εξωτερικό της επιχείρησής σας; Συμμετέχετε σε συλλογικές πρωτοβουλίες που αφορούν προώθηση της ΕΚΕ (τοπικές, εθνικές, κλαδικές ή άλλες;) 2. Ανθρώπινο Δυναμικό Ποιες από τις πιο κάτω πρόσθετες παροχές (πέραν των όσων προβλέπονται από τον Νόμο) εφαρμόζετε; Πρόσθετη ιατροφαρμακευτική κάλυψη μέσω ιδιωτικού συμβολαίου με ασφαλιστική εταιρεία; Δυνατότητα πρόσθετης σύνταξης μέσω συμβολαίου με ασφαλιστική εταιρεία; Απασχολείτε άτομα με ειδικές ανάγκες; Συμμετοχή στα έξοδα παιδικού σταθμού που καταβάλλουν οι εργαζόμενοι σας; Βράβευση των παιδιών των εργαζομένων σας για τις επιδόσεις τους στην εκπαίδευση; Παροχή άλλου είδους διευκολύνσεων στο προσωπικό σας; (π.χ. επιταγές λόγω γάμου ή απόκτησης νέου τέκνου, οικονομική διευκόλυνση λόγω έκτακτης ανάγκης)

30 2. Ανθρώπινο Δυναμικό Παρέχετε στο προσωπικό δυνατότητες εκπαίδευσης/ κατάρτισης ή βελτίωσης των δεξιοτήτων του; Παροχή κατάρτισης για απόκτηση ή βελτίωση δεξιοτήτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε θέσεις εργασίας εντός ή εκτός της επιχείρησής σας; Δυνατότητα συμμετοχής σε εκπαιδευτικά ή μεταπτυχιακά προγράμματα με κάλυψη μέρους ή όλων των εξόδων; Έχετε πολιτικές που αναφέρονται στην τήρηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και στην παροχή ίσων ευκαιριών προς όλους τους εργαζομένους σας; Παροχή ίσων ευκαιριών προς όλους τους εργαζόμενους ανεξάρτητα από φύλο, εθνική καταγωγή, ή άλλου είδους διαφορετικότητα; Ύπαρξη πολιτικής ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού με τη διάσταση της ισότητας των δύο φύλων; Απασχολείτε άτομα με ειδικές ανάγκες; Οι συνθήκες εργασίας στην επιχείρησή σας διέπονται από κάποιο αναγνωρισμένο πρότυπο; Ύπαρξη επιτροπής υγιεινής και ασφάλειας; Εφαρμογή πολιτικής για συνεχή βελτίωση των συνθηκών εργασίας; Πιστοποίηση υγιεινής και ασφάλειας σύμφωνα με εθνικά/διεθνή συστήματα (ΟΗSAS 18001, ΕΛΟΤ 1801); Προγράμματα προώθησης/ενημέρωσης του προσωπικού επί θεμάτων υγιεινής και ασφάλειας (π.χ. εκπαίδευση σε θέματα α βοηθειών, αντιμετώπισης εργασιακού stress); Ενισχύετε εθελοντικές πρωτοβουλίες του προσωπικού σας; Προώθηση εθελοντικής αιμοδοσίας και γενικότερα εθελοντικής συμμετοχής των εργαζομένων σε κοινωνικές δράσεις;

31 3. Περιβάλλον Εφαρμόζετε συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης των παραγωγικών σας διαδικασιών; Ένταξη στην επιχείρηση συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης σύμφωνα με εθνικά/διεθνή πρότυπα; (π.χ. ISO 14001, EMAS, κ.λπ.) Εφαρμόζετε κάποιους δείκτες μέτρησης για εντοπισμό των επιπτώσεων της παραγωγικής σας διαδικασίας στο περιβάλλον προκειμένου να προχωρήσετε σε δράσεις περιορισμού τους; Έχετε προγράμματα περιορισμού των επιπτώσεων της παραγωγικής σας διαδικασίας ή ορθολογικής/αποτελεσματικής χρήσης των φυσικών πόρων; Έχετε πολιτικές πρόληψης περιβαλλοντικών ατυχημάτων; Προώθηση των μη ανακυκλώσιμων αποβλήτων σε εξουσιοδοτημένους για το σκοπό αυτό φορείς; Αλλαγή παραγωγικής διαδικασίας για αποτελεσματικότερη χρήση φυσικών πόρων; Έλεγχος καταναλισκόμενου νερού και ενέργειες μείωσης του; (π.χ. με τοποθέτηση βαλβίδων αυτόματης διακοπής ροής) Έλεγχος καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας και ενέργειες για μείωση της; (π.χ. με αντικατάσταση των λαμπτήρων πυρακτώσεως); Έχετε προγράμματα ευαισθητοποίησης σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος; Χρήση ανακυκλωμένων ή ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας; Προαγωγή της ανακύκλωσης στους χώρους εργασίας; (τοποθέτηση ειδικών κάδων συγκέντρωσης χαρτιού, μπαταριών, αλουμινίου, μελανοδοχείων κ.λπ.) Προγράμματα ευαισθητοποίησης του προσωπικού σας ή/και του ευρύτερου κοινού σε περιβαλλοντικά θέματα;

32 4. Κοινωνία Έχετε πολιτικές κοινωνικής ευθύνης που αναφέρονται στην κοινότητα μέσα στην οποία είστε δραστηριοποιημένοι; Κάνετε δωρεές και χορηγίες σε χρήμα ή / και είδος στην τοπική κοινότητα; Χρησιμοποιείτε τοπικούς προμηθευτές για τις αγορές σας; Εμπλέκετε την εφοδιαστική σας αλυσίδα σε τοπικές κοινωνικές δράσεις; Υποστηρίζετε προγράμματα που εφαρμόζει η τοπική κοινωνία; Έχετε προγράμματα επανένταξης μακροχρόνια ανέργων που ανήκουν στην τοπική κοινωνία στο εργατικό σας δυναμικό; Έχετε προγράμματα που συμβάλλουν στην οικονομική αναγέννηση της κοινότητας μέσα στην οποία λειτουργείτε; Έχετε προγράμματα που αναφέρονται στην κοινωνία σαν σύνολο; Δημιουργείτε το κατάλληλο περιβάλλον για διαβούλευση με εκείνους που άμεσα ή έμμεσα επηρεάζονται από τις δραστηριότητές σας; Υποστηρίζετε καλλιτεχνικές, αθλητικές, πολιτιστικές εκδηλώσεις; Αναπτύσσετε συνεργασίες μεταξύ της επιχείρησής σας και άλλων φορέων για την αντιμετώπιση ενός κοινωνικού θέματος; Υποστηρίζετε κάποια μη κυβερνητική οργάνωση με δωρεές σε χρήμα ή/ και είδος;

33 5. Αγορά Έχετε προγράμματα ΕΚΕ που αναφέρονται στους επιχειρηματικούς συνεργάτες σας και στους προμηθευτές σας; Εφαρμόζετε κάποιο εθνικό/διεθνές σύστημα διαχείρισης διασφάλισης της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων/υπηρεσιών σας; (ISO 9000 κ.λπ.) Προωθείτε το θέμα της ΕΚΕ προς την εφοδιαστική σας αλυσίδα; Χρησιμοποιείτε κριτήρια ΕΚΕ κατά την επιλογή των προμηθευτών ή συνεργατών σας; Εκδίδουν οι προμηθευτές σας κοινωνικό απολογισμό και αν όχι είστε διατεθειμένοι να τους βοηθήσετε προς αυτήν την κατεύθυνση; Έχετε προγράμματα ΕΚΕ που αναφέρονται στους καταναλωτές; Έχετε διαδικασίες διαχείρισης παραπόνων από συνεργάτες/ καταναλωτές; Έχετε διαδικασίες μέτρησης του αριθμού και του τύπου των παραπόνων; Έχετε συστήματα/διαδικασίες για διασφάλιση διαφάνειας κατά τη διενέργεια επιχειρηματικών δραστηριοτήτων; Προβλέπονται στην επιχείρησή σας διαδικασίες για αποφυγή ενεργειών διαφθοράς κατά τις συναλλαγές σας; Εφαρμόζετε κάποιους κανόνες δεοντολογίας και σεβασμού των δικαιωμάτων του καταναλωτή;

34 CR INDEX 2012: Βράβευση από το Ινστιτούτο Εταιρικής Ευθύνης Στην Ελλάδα διακρίθηκαν οι ακόλουθες εταιρείες για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδόσεις τους στα 4 επίπεδα διάκρισης κατά το 2012: Platinum: DIAGEO Hellas, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, ΟΤΕ, Τράπεζα Πειραιώς. Gld: Ideales, Εθνική Τράπεζα, Ελληνικά Πετρέλαια. Silver: GENESIS Pharma, Mamidil Jetil, Nvartis Hellas, Vdafne. Brnze: Alpha Bank, SCA Hygiene Prducts, ΔΕΠΑ. Επιπλέον βραβείο για μεγαλύτερη πρόοδο σε σχέση με την περσινή στις: DIAGEO Hellas, ΟΤΕ, Εθνική Τράπεζα, GENESIS Pharma, ΔΕΠΑ. Ειδικός έπαινος ανά πυλώνα αξιολόγησης του CRI: Κοινωνία: Αθηναϊκή Ζυθοποιία Περιβάλλον: Ελληνικά Πετρέλαια Εργασιακό Περιβάλλον: Nvartis Hellas Αγορά: Vdafne

35 Παραδείγματα εταιρικών πολιτικών: DIAGEO HELLAS Εταιρικές αξίες: Έχουμε πάθος για τους πελάτες και τους καταναλωτές, Εκτιμάμε ο ένας τον άλλον, Δημιουργούμε τις συνθήκες για τη διεκδίκηση της επιτυχίας, Είμαστε περήφανοι για αυτό που κάνουμε, Προσπαθούμε να είμαστε οι καλύτεροι. Εταιρικές πρακτικές: Υιοθέτηση αυστηρών κανόνων για υπεύθυνη διαφήμιση και προώθηση των μαρκών της, προβάλλοντας το ποτό ως μέρος ενός ισορροπημένου και μετρημένου τρόπου ζωής των ενήλικων. Σχεδιασμός προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για την αντιμετώπιση αρνητικών συμπεριφορών σε σχέση με το αλκοόλ. Προστασία του περιβάλλοντος με ολοένα αυξανόμενης έντασης προγράμματα.

36 Παραδείγματα εταιρικών πολιτικών: ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ (1) Brewing a Better Future: Παράγουμε ένα καλύτερο μέλλον! Τέσσερις λέξεις που αποτυπώνουν το όραμα του Ομίλου Heineken παγκοσμίως, για υπεύθυνη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Στρατηγικοί άξονες προτεραιότητας: Η διαρκής βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων, κατά τη διαδικασία παραγωγής και εμπορίας των προϊόντων. Η ενδυνάμωση των ανθρώπων και των τοπικών κοινωνιών. Η παραγωγή θετικού αντίκτυπου στην κοινωνία, με την καλλιέργεια υπεύθυνων πρακτικών παραγωγής και κατανάλωσης μπίρας, αλλά και με την ανάπτυξη συνεργασιών με κοινωνικούς φορείς, ΜΚΟ κ.τ.λ. Κάθε ένας από τους παραπάνω άξονες, περιλαμβάνει δράσεις οι οποίες συνοψίζονται σε 6 ενότητες: Πράσινο Εμπόριο, Πράσινη Ζυθοποιία, Συμμετοχή των Εργαζομένων, Εταιρική Μέριμνα, Υπεύθυνη Κατανάλωση, Συνεργασίες με ΜΚΟ.

37 Παραδείγματα εταιρικών πολιτικών: ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ (2)

38 Παραδείγματα εταιρικών πολιτικών: ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ (3) Πράσινη Ζυθοποιία: Στόχος η βελτίωση των επιδόσεων στην κατανάλωση ενέργειας, νερού και εκπομπών CO2 κατά την παραγωγική διαδικασία, την αποθήκευση προϊόντων και τις διοικητικές λειτουργίες. Επένδυση σε σύγχρονες, φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες και εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών στην εξοικονόμηση ενέργειας, την ανακύκλωση κ.τ.λ. Εφαρμογή ολοκληρωμένου συστήματος ελέγχου της επίπτωσης της λειτουργίας στο περιβάλλον (TPM Ttal Prductive Management). Κατάλληλη διαχείριση των αποβλήτων που παράγονται κατά την λειτουργία. Πράσινο Εμπόριο: Επένδυση στην τεχνολογία των «πράσινων» ψυγείων, διαθέτοντας στην αγορά νέα, οικολογικά και φιλικότερα προς το περιβάλλον ψυγεία (εκτιμώμενη εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 35%). Έμφαση στην επιστροφή και επαναχρησιμοποίηση των γυάλινων φιαλών και κιβωτίων και ανάληψη πρωτοβουλιών ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης συνεργατών, καταναλωτών αλλά και εργαζομένων σχετικά με τα περιβαλλοντικά αλλά και οικονομικά οφέλη της επαναχρησιμοποίησης.

39 Παραδείγματα εταιρικών πολιτικών: ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ (4) Πράσινο Εμπόριο: Προσπάθεια σχεδιασμού των διαδρομών και παρακολούθησης των ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που εκπέμπουν τα φορτηγά από τη στιγμή εκκίνησης από τις αποθήκες μέχρι και την παράδοση των προϊόντων στους πελάτες, ομοίως και για τις μεταφορές μεταξύ των εργοστασίων της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, με στόχο τη σταδιακή μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος της διαδικασίας μεταφοράς. Συμμετοχή των Εργαζομένων: Πρόγραμμα Εθελοντισμού, στηρίζοντας συστηματικά το έργο τριών φορέων μέσα από μια ανοιχτή διαδικασία επιλογής από όλους τους εργαζόμενους. Πρόγραμμα «Ανοιχτός Διάλογος», ενισχύοντας τη συστηματική και τακτική επικοινωνία μέσα στην εταιρεία, Έρευνα Εργασιακού Κλίματος. Εταιρική Μέριμνα: Πρόγραμμα Συμβολαιακής Καλλιέργειας Κριθαριού σε συνεργασία με Έλληνες παραγωγούς της περιφέρειας. Ενεργή συμμετοχή σε ΜΚΟ για την ανταπόκριση σε ανάγκες πολιτών σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα.