ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΣΕ ΕΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΙΣΤΟΤΟΠΟ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΜΠ

Transcript

1 ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΣΕ ΕΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΙΣΤΟΤΟΠΟ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΜΠ Ι.Π. Τζιγκουνάκης, Ν.Γ. Καλογερόπουλος, Ε.Α. Παυλάτου, Α.Γ. Μπουντουβής, Ι.Α. Παλυβός Σχολή Χημικών Μηχανικών, Ε.Μ.Π., Ηρώων Πολυτεχνείου 9, Αθήνα ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η ραγδαία εξέλιξη του διαδικτύου και οι νέες τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν πάνω στην τεχνολογία του παγκόσμιου ιστού, προσφέρουν δυναμικά μέσα για την αναβάθμιση της μαθησιακής διαδικασίας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Στη σύγχρονη εποχή, όλο και περισσότερα μέλη του ακαδημαϊκού εκπαιδευτικού προσωπικού χρησιμοποιούν πλέον κάποιο σύστημα διαχείρισης μαθησιακού περιεχομένου Learning management system (LMS) ή οποιοδήποτε σύστημα διαχείρισης περιεχομένου CMS (Content management system) για να προσθέσουν πληροφορίες όπως ανακοινώσεις ή διαφόρων τύπων αρχεία που σχετίζονται με τα μαθήματα που διδάσκουν. Σχεδόν κάθε πανεπιστημιακή σχολή ή και ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα προσφέρει διαφορετικά συστήματα για αυτόν το σκοπό. Το πρόβλημα που έχει προκύψει όμως, είναι ότι η συνολική πληροφορία που επιθυμεί να λάβει ο φοιτητής είναι κατακερματισμένη σε διαφορετικές ιστοσελίδες για κάθε μάθημα, κάνοντας δύσκολη την πρόσβαση στη συνολική πληροφόρηση για τα μαθήματα που τον ενδιαφέρουν. Επομένως, γίνεται φανερό ότι η ανάπτυξη μιας εφαρμογής που θα έχει στόχο τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος, το οποίο θα μπορούσε να βελτιώσει τις υπάρχουσες μεθόδους μάθησης και να εφαρμόσει σύγχρονες διδακτικές μεθοδολογίες κάνοντας χρήση των διευκολύνσεων που μας παρέχουν οι ώριμες πλέον τεχνολογίες του διαδικτύου, αναμένεται να είναι ωφέλιμη και χρήσιμη για τους εκπαιδευτές και τους εκπαιδευόμενους. Στην εργασία αυτή μελετούνται οι τρόποι διασύνδεσης της πληροφορίας που είναι προσβάσιμη σε διαφορετικές ιστοσελίδες μαθημάτων, οι οποίες προέρχονται από διαφορετικά διαδικτυακά περιβάλλοντα, σε ένα ενιαίο ιστότοπο με σκοπό την καλύτερη και αμεσότερη πληροφόρηση των ενδιαφερομένων φοιτητών, καθώς και την εφαρμογή νέων μεθόδων ηλεκτρονικής μάθησης. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται ο τρόπος εφαρμογής της διασύνδεσης αυτής στον νέο ιστότοπο της Σχολής Χημικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π., όπου λαμβάνονται στατιστικά στοιχεία από τη μέχρι τώρα χρήση του και εξάγονται συμπεράσματα για τον τρόπο χρήσης του και προτείνονται περαιτέρω βελτιώσεις στο άμεσο μέλλον. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το διαδίκτυο κυρίως με τη μορφή του Παγκόσμιου Ιστού αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης πανεπιστημιακής λειτουργίας. Η πρόσβαση στον Ιστό για τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας έχει αποκτήσει ένα μεγάλο βαθμό ευκολίας, αφού δίνεται σε εργαστήρια, γραφεία, αμφιθέατρα και αίθουσες διδασκαλίας, αλλά και στους ευρύτερους χώρους μιας σύγχρονης πανεπιστημιούπολης με τη μορφή ασύρματης ευρυζωνικής σύνδεσης. Από τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του παγκόσμιου ιστού, τα πανεπιστήμια πρωτοστατούν στην ανάπτυξη και στη χρήση των δικτυακών μέσων και των σχετικών

2 εφαρμογών, με αποτέλεσμα τα ακαδημαϊκά δίκτυα να είναι από τα πιο εξελιγμένα και η χρήση τους να αυξάνεται ραγδαία με την πάροδο του χρόνου. Λόγω της αυξημένης χρήσης του διαδικτύου από φοιτητές, αλλά και από εκπαιδευτικό προσωπικό, έρχονται στο προσκήνιο νέοι τρόποι για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων τις οποίες προσφέρει η τεχνολογία αυτή. Η διακίνηση της πληροφορίας αλλάζει πλέον από έντυπη μορφή σε ηλεκτρονική. Τα περισσότερα πανεπιστήμια στον κόσμο διαθέτουν δικτυακούς τόπους για να διακινούν το πληροφοριακό, αλλά και το ακαδημαϊκό τους υλικό. Όλο και περισσότεροι σπουδαστές χρησιμοποιούν τον ιστό ώστε να ενημερωθούν για διάφορα μαθήματα, αλλά και ως βοηθητικό εργαλείο στη διεξαγωγή έρευνας. Επίσης, αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των εκπαιδευτικών που βλέπουν το διαδίκτυο ως μέσο επικοινωνίας και διάθεσης εκπαιδευτικού υλικού μέσω των προσωπικών τους ιστοσελίδων ή των σελίδων που οι ίδιοι δημιουργούν για να υποστηρίξουν το μάθημα που διδάσκουν. Στην εργασία αυτή μελετούνται οι τρόποι διασύνδεσης της πληροφορίας που είναι προσβάσιμη σε διαφορετικές ιστοσελίδες μαθημάτων, οι οποίες βασίζονται διαφορετικά διαδικτυακά περιβάλλοντα, σε ένα ενιαίο ιστότοπο με σκοπό την καλύτερη και αμεσότερη πληροφόρηση των ενδιαφερομένων φοιτητών, καθώς και την εφαρμογή νέων μεθόδων ηλεκτρονικής μάθησης. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Ένα μεγάλο πρόβλημα που προκύπτει από την χρήση του ιστού ως μέσο ενημέρωσης ενός φοιτητή, είναι ο κατακερματισμός της συνολικής πληροφορίας που επιθυμεί να λάβει σε διαφορετικές ιστοσελίδες για κάθε μάθημα, κάνοντας έτσι δύσκολη την πρόσβαση στη συνολική πληροφόρηση για τα μαθήματα που τον ενδιαφέρουν. Στις εικόνες που ακολουθούν (Εικόνα 1, 2, 3, 4), φαίνονται τυπικές ιστοσελίδες μαθημάτων της Σχολής Χημικών Μηχανικών Ε.Μ.Π. που βασίζονται σε διαφορετικά διαδικτυακά περιβάλλοντα. Ο κατακερματισμός των πληροφοριών και κυρίως των ανακοινώσεων που υπάρχουν σε κάθε μάθημα, είναι φανερός. Από τα 112 προπτυχιακά μαθήματα που προσφέρονται στη Σχολή, τα 83 έχουν δικές τους ιστοσελίδες, οι οποίες βασίζονται σε 5 διαφορετικά διαδικτυακά περιβάλλοντα (Πίνακας 1). Περιβάλλον Πίνακας 1 Μαθήματα ανά Περιβάλλον Αριθμός Μαθημάτων Chemeng Courses 43 Chemeng ecourses 11 NTUA Mycourses 26 Environ 2 Moodle 1

3 Εικόνα 1 - Σελίδα μαθήματος βασιζόμενη στο περιβάλλον «mycourses» του Ε.Μ.Π. Εικόνα 2 - Σελίδα μαθήματος βασιζόμενη σε περιβάλλον της Σχολής ΧΜ. του Ε.Μ.Π.

4 Εικόνα 3 - Σελίδα βασιζόμενη στο περιβάλλον «ecourses» της Σχολής Χ.Μ. Ε.Μ.Π. Εικόνα 4 - Σελίδα μαθήματος βασιζόμενη στο περιβάλλον Moodle.

5 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Η συλλογή και η εξαγωγή περιεχομένου από ιστοσελίδες διαφορετικού τύπου αντικείμενο της παρούσας εργασίας- είναι απαραίτητη για να μπορέσει να γίνει συγκέντρωση και κατηγοριοποίηση των ανακοινώσεων για προβολή σε μία κεντρική ιστοσελίδα. Η πιο απλή και παραδοσιακή μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η ξεχωριστή ανάλυση και επεξεργασία της δομής κάθε ζητούμενης ιστοσελίδας, ώστε να ανακτηθεί το επιθυμητό περιεχόμενο με χειροκίνητο τρόπο. Όμως, με αυτόν τον τρόπο απαιτείται ξεχωριστός κώδικας και προσπάθεια όχι μόνο για τους ήδη υπάρχοντες, αλλά και για κάθε καινούριο τύπο περιεχομένου που χρειάζεται να ανακτηθεί [1],[2]. Στην παρούσα εργασία, η μέθοδος που προτείνεται και χρησιμοποιείται είναι η συγκέντρωση και κατηγοριοποίηση της Τροφοδοσίας ή Ροής RSS (RSS Feed) που συνήθως παρέχει η κάθε ιστοσελίδα για τις ανακοινώσεις της. Το ακρωνύμιο RSS, από τον αγγλικό όρο Really Simple Syndication (Πολύ Απλή Διανομή), αναφέρεται σε μία προτυποποιημένη μέθοδο ανταλλαγής ψηφιακού πληροφοριακού περιεχομένου διαμέσου του Διαδικτύου, στηριγμένη στην πρότυπη, καθιερωμένη και ευρέως υποστηριζόμενη γλώσσα σήμανσης XML. Ένας χρήστης του Διαδικτύου μπορεί έτσι να ενημερώνεται αυτομάτως για γεγονότα και νέα από όσες ιστοσελίδες υποστηρίζουν RSS, αρκεί να έχει εγγραφεί ο ίδιος συνδρομητής στην αντίστοιχη υπηρεσία της εκάστοτε ιστοσελίδας. Οι εν λόγω ενημερώσεις («ροές RSS», αγγλ: «RSS feeds») περιέχουν τα πλήρη δεδομένα, σύνοψη των δεδομένων, σχετικά μεταδεδομένα, ημερομηνία έκδοσης κλπ, ενώ αποστέλλονται αυτομάτως στον συνδρομητή μέσω Διαδικτύου [3],[4]. Ένα τυπικό αρχείο RSS φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί (Εικόνα 5). Εικόνα 5 - Μορφή ενός τυπικού αρχείου RSS Στην παρούσα εργασία αναπτύχθηκαν δύο διαφορετικοί αλγόριθμοι για την συγκέντρωση των δεδομένων. Ο πρώτος αλγόριθμος συγκεντρώνει τις ανακοινώσεις των μαθημάτων ανά τακτά χρονικά διαστήματα για προβολή στην αρχική σελίδα του Ιστότοπου (Εικόνα 6). Ο

6 δεύτερος αλγόριθμος χρησιμοποιείται στις επιμέρους σελίδες του κάθε μαθήματος για να δείχνει τις ανακοινώσεις που αφορούν μόνο αυτό (Εικόνα 7). Εικόνα 6 - Η αρχική σελίδα του ιστότοπου με την ροή των ανακοινώσεων. Εικόνα 7 - Σελίδα ενός μαθήματος με την ροή των ανακοινώσεων. Για την ανάπτυξη του περιβάλλοντος της εφαρμογής και των αλγορίθμων της, χρησιμοποιήθηκε η γλώσσα PHP (Pre Hypertext Processor) [5]. Η PHP είναι μια

7 αντικειμενοστραφής γλώσσα «εξυπηρετητή» (server-based), βασισμένη στη γλώσσα C, και διατίθεται με δικαιώματα «ανοιχτού κώδικα» (open source). Όλη η μεταγλώττιση του κώδικα γίνεται στον εξυπηρετητή και σε πραγματικό χρόνο, ενώ το αποτέλεσμα ενσωματώνεται στον κώδικα HTML ο οποίος προσφέρεται τελικά στα τερματικά-πελάτες. Ως λογισμικό βάσης δεδομένων χρησιμοποιήθηκε o MySQL Server. Όπως είναι γνωστό, πρόκειται για λογισμικό με δικαιώματα «ανοιχτού κώδικα» (open source), το οποίο μπορεί να εγκατασταθεί σε μια πληθώρα λειτουργικών συστημάτων, ενώ χαρακτηρίζεται από την ταχύτητα και την ευελιξία του στη διαχείριση αρκετά μεγάλων και σύνθετων βάσεων δεδομένων [6]. Ο αλγόριθμος που συγκεντρώνει τις ανακοινώσεις στην κεντρική σελίδα ακολουθεί τα εξής βήματα: 1. Διαβάζει από τον σχετικό πίνακα της βάσης δεδομένων την διεύθυνση της ροής RSS του μαθήματος 2. Διαβάζει δικτυακά την ροή RSS των ανακοινώσεων του μαθήματος από την διεύθυνση που ανέκτησε. 3. «Καθαρίζει» και μορφοποιεί των κώδικα HTML που ανέκτησε. 4. Αποθηκεύει τον νέο κώδικα σε ένα καινούριο πίνακα με χρονολογική ταξινόμηση. 5. Επιστρέφει στο βήμα 1 για το επόμενο μάθημα. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται κάθε 10 λεπτά μέσω μιας διαδικασίας αυτοματοποιημένης επανάληψης (cron job) [7]. Ο χρόνος των 10 λεπτών είναι παραμετροποιήσιμος, αλλά η έως τώρα εμπειρία έδειξε ότι η συγκεκριμένη τιμή είναι αρκετή ώστε οι ενημερώσεις να είναι σχεδόν άμεσες χωρίς ταυτόχρονα να επιβαρύνεται ο εξυπηρετητής με παραπάνω φορτίο εργασίας από την συνεχή συλλογή δεδομένων. Ο αλγόριθμος που ανακτά τις ανακοινώσεις για κάθε επιμέρους μάθημα, χρησιμοποιεί τα βήματα 1 έως 3 για το συγκεκριμένο μάθημα, με τη διαφορά ότι η εκτέλεσή του γίνεται σε πραγματικό χρόνο μόλις ζητηθεί η σελίδα του μαθήματος από κάποιο χρήστη. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε προσφέρει την ευκολία ανάκτησης περιεχομένου από ιστοσελίδες ανεξάρτητα από την μορφή, τη σχεδίαση και την αρχιτεκτονική τους, αρκεί να προσφέρουν την ροή των πληροφοριών τους και σε μορφή τροφοδοσίας RSS. Στις εικόνες που ακολουθούν οι οποίες λήφθηκαν με τη βοήθεια του εργαλείου Google Analytics [8], φαίνεται το ποσοστό των χρηστών που χρησιμοποίησαν τις συνδέσεις που προσφέρει το εργαλείο μια τυπική ημέρα σε σχέση με το σύνολο των υπερσυνδέσεων της σελίδας (Εικόνα 8). Επίσης, φαίνεται ο αριθμός των χρηστών, οι οποίοι έχουν επισκεφθεί τις επιμέρους σελίδες των μαθημάτων (Εικόνα 9). Είναι εύκολο να παρατηρήσει κανείς ότι οι πρώτες σε επισκεψιμότητα σελίδες είναι αυτές των μαθημάτων που χρησιμοποιούν την ροή των ανακοινώσεων. Καθώς επίσης προσφέρεται και η αντίστοιχη υπερσύνδεση RSS σε κάθε επιμέρους σελίδα μαθήματος, είναι εύκολο ο χρήστης να φτιάξει μια προσωποποιημένη αναζήτηση μόνο για τα μαθήματα που τον ενδιαφέρουν, χρησιμοποιώντας τις αντίστοιχες τροφοδοσίες ειδήσεων για ανάγνωση σε κάποιο εργαλείο της επιλογής του (π.χ. Google Reader, MS Outlook κ.ά.).

8 Εικόνα 8 - Google Analytics Tool στην αρχική σελίδα του ιστότοπου. Εικόνα 8 - Google Analytics Tool στις σελίδες των μαθημάτων. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Με βάση τις έρευνες που έχουν γίνει σχετικά με την ανάπτυξη διαδικτυακού εκπαιδευτικού λογισμικού, δημιουργήθηκε ένα εργαλείο που καλύπτει τη διαχείριση της άμεσης ενημέρωσης των φοιτητών το οποίο μπορεί ταυτόχρονα να προσαρμόζεται στα σύγχρονα

9 εκπαιδευτικά εργαλεία. Το λογισμικό εφαρμόζεται ήδη στον ιστότοπο της Σχολής Χημικών Μηχανικών Ε.Μ.Π. και χρησιμοποιείται σε 84 μαθήματα της Σχολής. Για το άμεσο μέλλον προβλέπεται η ανάπτυξη περιβάλλοντος προσωποποιημένης ενημέρωσης των φοιτητών ώστε όταν εγγράφονται στην αντίστοιχη υπηρεσία του ιστότοπου να λαμβάνουν ενημέρωση για όποια μαθήματα αυτοί επιθυμούν. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [1] Han H., Noro T., Tokuda T. (2009). An automatic web news article contents extraction system based on RSS feeds, Journal of Web Engineering, 8:3, [2] Dong Y., Li Q., Yan Z., Ding Y., (2008). A generic Web news extraction approach, Proceedings of the 2008 IEEE International Conference on Information and Automation, ICIA 2008, , [3] RSS, (πρόσβαση 10/5/2013) [4] RSS Advisory Board, (πρόσβαση 10/5/2013) [5] The PHP Group, (πρόσβαση 10/5/2013) [6] MySQL AB, (πρόσβαση 10/5/2013) [7] Cron, (πρόσβαση 10/5/2013) [8] Google Analytics, (πρόσβαση 13/5/2013).