Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Transcript

1 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στο σχέδιο νόµου «Πρόσβαση στη δραστηριότητα πιστωτικών ιδρυµάτων και προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυµάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων (ενσω- µάτωση της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ), κατάργηση του ν. 3601/2007 και άλλες διατάξεις» Προς τη Βουλή των Ελλήνων ΜΕΡΟΣ Α ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2013/13/ΕΕ Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Ι. Με το παρόν νοµοσχέδιο ενσωµατώνεται στη νοµοθεσία µας η Οδηγία 2013/36/ΕΕ, η οποία συµπληρώνει το ρυθµιστικό και εποπτικό πλαίσιο λειτουργίας των ιδρυ- µάτων που δραστηριοποιούνται στον τραπεζικό τοµέα και τις κεφαλαιαγορές, το οποίο θεσπίζεται µε τον Κανονισµό 575/2013. Για το λόγο αυτόν είναι αναγκαία µια σύντοµη παρουσίαση των δύο κειµένων, καθώς ο Κανονισµός ως κείµενο άµεσης εφαρµογής δεν χρήζει ενσω- µάτωσης και ισχύει σταδιακά από , ενώ παράλληλα γίνονται συχνά παραποµπές σε δικές του διατάξεις στο υπό ενσωµάτωση κείµενο της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ. Ταυτόχρονα, γίνεται µια σύντοµη παρουσίαση του ιστορικού που οδήγησε στην ανάγκη υιοθέτησης σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης δύο διαφορετικών νοµοθετικών πράξεων που ρυθµίζουν παρόµοιο αντικείµενο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρινόµενη στην ανάγκη να ενισχυθούν οι ρυθµίσεις του χρηµατοπιστωτικού το- µέα, προκειµένου να διασφαλισθεί η χρηµατοπιστωτική σταθερότητα, να ενισχυθεί η προστασία των συµφερόντων των καταθετών, να διασφαλισθεί η διεθνής ανταγωνιστικότητα του τραπεζικού τοµέα της Ένωσης και να περιοριστούν οι συστηµικοί κίνδυνοι του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος, παρουσίασε µια νέα δεσµίδα νοµοθετικών προτάσεων µε στόχο την εµβάθυνση της ενιαίας αγοράς και την ενίσχυση της αποτελεσµατικότητας της εποπτείας. Η Οδηγία 2006/48/ΕΚ σχετικά µε την ανάληψη και την άσκηση δραστηριότητας πιστωτικών ιδρυµάτων (EE L 177) και η Οδηγία 2006/49/ΕΚ για την επάρκεια των ι- δίων κεφαλαίων των επιχειρήσεων επενδύσεων και των πιστωτικών ιδρυµάτων (EE L 177), οι οποίες ενσωµατώθηκαν στην ελληνική έννοµη τάξη µε το ν. 3601/2007 έ- χουν κατ επανάληψη υποστεί εκτεταµένες τροποποιήσεις. Πολλές από τις διατάξεις τους εφαρµόζονται τόσο στα πιστωτικά ιδρύµατα όσο και στις επιχειρήσεις επενδύσεων. Για λόγους σαφήνειας και προκειµένου να διασφαλιστεί η συνεπής εφαρµογή των σχετικών διατάξεων κρίθηκε σκόπιµο να συγκεντρωθούν σε νέες νοµοθετικές πράξεις που θα εφαρµόζονται τόσο επί των πιστωτικών ιδρυµάτων όσο και επί των επιχειρήσεων επενδύσεων. Η Επιτροπή επέλεξε να υιοθετήσει µια νέα Οδηγία (2013/36/EE) και παράλληλα έναν Κανονισµό (575/2013) που από κοινού θέτουν το νοµικό πλαίσιο που διέπει την πρόσβαση σε δραστηριότητες, το εποπτικό πλαίσιο και τους κανόνες προληπτικής εποπτείας των πιστωτικών ι- δρυµάτων και των επιχειρήσεων επενδύσεων (εφεξής α- πό κοινού «ιδρύµατα»). Τα δύο αυτά νοµοθετικά κείµενα συµπληρώνουν το ευρωπαϊκό πλαίσιο εποπτείας του χρηµατοπιστωτικού το- µέα που διαµορφώνεται συστηµατικά µετά την παγκόσµια χρηµατοπιστωτική κρίση του Τότε, η παγκόσµια κοινότητα συνειδητοποίησε την σηµασία της σταθερότητας του χρηµατοπιστωτικού τοµέα και την ανάγκη αναµόρφωσής του και ενίσχυσης της εποπτείας του µε τη θέσπιση κανονιστικών ρυθµίσεων που προάγουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία και διασφαλίζουν την ποσότητα και ποιότητα των κεφαλαίων του τραπεζικού συστήµατος, περιορίζουν τη µόχλευση, εγγυώνται ισχυρότερα αποθέµατα ασφαλείας, συνεκτικό πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης και ενισχυµένες αρµοδιότητες εποπτείας που ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τους κινδύνους του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος. Σχετική έκκληση είχε απευθύνει η οµάδα των G-20 τον Απρίλιο του 2009 σε σχετική διακήρυξή της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, µέσω της Επιτροπής, ανταποκρίθηκε στην α- νάγκη θέσπισης αυστηρότερων και συνεκτικότερων ρυθ- µιστικών και εποπτικών κανόνων που πρέπει να διέπουν τη λειτουργία του χρηµατοπιστωτικού τοµέα. Έτσι, το 2010 συστάθηκε το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Συστηµικού Κινδύνου (Κανονισµός αρ. 1092/2010) και οι τρεις Εποπτικές Αρχές (για τον τραπεζικό τοµέα, τις κεφαλαιαγορές και την ιδιωτική ασφάλιση- Κανονισµοί αρ. 1093, 1094, 1095/2010). Εκπονήθηκε το Ενιαίο Ευρωπαϊκό Εγχειρίδιο Κανόνων για να υπάρχει ενιαίος τρόπος ε- φαρµογής των κανόνων εποπτείας και παράλληλα θεσπίστηκαν οι νέοι κανόνες προληπτικής εποπτείας για το σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα (τράπεζες και εταιρίες επενδύσεων) που ενσωµάτωσαν το πλαίσιο των κανόνων που συµφωνήθηκαν στη Βασιλεία ΙΙΙ. Η οικονοµική κρίση ανάδειξε την ισχυρή επίδραση της κρίσης του χρηµατοοικονοµικού τοµέα στο χρέος των κρατών-µελών και τις αγορές. Έγινε σαφές ότι για τη λειτουργία µιας πραγµατικά Ενιαίας Αγοράς, είναι αναγκαία η δηµιουργία µιας Τραπεζικής Ένωσης υποχρεωτικής για τα κράτη-µέλη της Ευρωζώνης και ανοιχτή σε ό- λα τα κράτη της Ένωσης και η δηµιουργία ενός Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισµού και ενός Ενιαίου Μηχανισµού Ε- ξυγίανσης. Στόχος είναι η δηµιουργία ενός ισχυρού πλαισίου λειτουργίας του χρηµατοπιστωτικού τοµέα για το σύνολο των 28 κρατών της Ένωσης. Ήδη ο Ενιαίος Ε- ποπτικός Μηχανισµός αναµένεται να ξεκινήσει το Νοέµβριο 2014, ενώ πρόσφατα επί Ελληνικής Προεδρίας επιτεύχθη συµφωνία για τον Ενιαίο Μηχανισµό Εξυγίανσης. ΙΙ. Ο Κανονισµός (ΕΕ) 575/2013 σε σχέση µε την υπό ενσωµάτωση Οδηγία 2013/36/ΕΕ Ο Κανονισµός (EE) 575/2013 θεσπίζει τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για τα ιδρύµατα που αφορούν α- ποκλειστικά τη λειτουργία των τραπεζικών και χρηµατοπιστωτικών υπηρεσιών. Επιδιώκοντας να εξαλειφθούν ε- µπόδια για το εµπόριο και στρεβλώσεις του ανταγωνισµού που οφείλονται σε αποκλίσεις µεταξύ των εθνικών νοµοθεσιών, εισάγει οµοιογενείς κανόνες που ισχύουν σε όλα τα κράτη-µέλη, επιτυγχάνοντας την εναρµόνιση των µέχρι σήµερα διαφορετικών εθνικών εποπτικών προσεγγίσεων. Στόχος είναι µέσω της µικροπροληπτικής ε- ποπτείας να ενισχυθεί η ποιότητα και ποσότητα των κεφαλαίων των «ιδρυµάτων», να χρησιµοποιηθούν νέες µέθοδοι-εργαλεία για τη διασφάλιση της ρευστότητας, όπως π.χ. συντελεστής κάλυψης ρευστότητας, συντελε-

2 2 στής µόχλευσης, να αντιµετωπιστεί ο κίνδυνος του πιστωτικού αντισυµβαλλόµενου (ιδιαιτέρως σε σχέση µε εξωχρηµατιστηριακές συναλλαγές) και τέλος να ενισχυθεί η διαφάνεια, µέσω των νέων υποχρεωτικών απαιτήσεων δηµοσιοποίησης στοιχείων. Η υπό ενσωµάτωση Οδηγία 2013/36/ΕΕ περιλαµβάνει διατάξεις που αφορούν την άδεια λειτουργίας των ιδρυ- µάτων, την απόκτηση ειδικών συµµετοχών, την άσκηση της ελευθερίας εγκατάστασης και της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, τις εξουσίες των αρµοδίων αρχών του κράτους-µέλους προέλευσης και του κράτους-µέλους υ- ποδοχής, καθώς και τις απαιτήσεις για την κεφαλαιακή επάρκεια (αρχικό και ίδια κεφάλαια) των εποπτευόµενων ιδρυµάτων, καθώς και τα θέµατα άσκησης της εποπτικής αρµοδιότητας από τις αρµόδιες αρχές. Τα δύο νοµοθετικά κείµενα προβλέπουν τη χρήση σειράς εποπτικών µέσων (εργαλείων) για την πρόληψη και την άµβλυνση των µακροπροληπτικών και συστηµικών κινδύνων, προκειµένου να υπάρχει ευελιξία και ταυτόχρονα να εξασφαλίζεται ότι η χρήση τους υπόκειται στον κατάλληλο έλεγχο, ώστε να µη θίγεται η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, και ότι αυτή είναι συνεπής και διαφανής. Ο Κανονισµός ως νοµικό κείµενο άµεσης εφαρµογής διευκολύνει την τήρηση των ίδιων κανόνων από όλα τα ι- δρύµατα που λειτουργούν στην Ένωση, γεγονός που ε- πίσης αναµένεται να ενισχύσει την εµπιστοσύνη στη σταθερότητα των ιδρυµάτων, ιδίως σε ακραίες συνθήκες. Από την άλλη, ο πρωταρχικός στόχος και το αντικείµενο της Οδηγίας είναι να συντονίσει τις εθνικές διατάξεις που αφορούν την πρόσβαση στη δραστηριότητα των πιστωτικών ιδρυµάτων και των επιχειρήσεων επενδύσεων, τους λεπτοµερείς όρους διακυβέρνησής τους και το εποπτικό τους πλαίσιο. Οι γενικές απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας που προβλέπονται στον Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 575/2013 συµπληρώνονται από επιµέρους ρυθµίσεις που προβλέπεται να θεσπίζονται από τις εθνικές αρµόδιες αρχές βάσει του εκ µέρους τους συνεχούς εποπτικού ε- λέγχου καθενός πιστωτικού ιδρύµατος και επιχείρησης επενδύσεων. Το γενικό φάσµα των εν λόγω επιµέρους ε- ποπτικών ρυθµίσεων µεταξύ άλλων, καθορίζεται µε την υπό ενσωµάτωση Οδηγία, το οποίο παρέχει στις εθνικές αρχές δυνατότητα επιλογής των ρυθµίσεων που πρέπει να επιβληθούν. Η υπό ενσωµάτωση Οδηγία, λόγω του πλήθους των τροποποιήσεων που επιφέρει στα δύο προηγούµενα α- ντίστοιχα νοµοθετικά κείµενα για την εποπτεία των πιστωτικών ιδρυµάτων και των επιχειρήσεων επενδύσεων και την πρόσβαση στη σχετική δραστηριότητα, καταργεί τις προηγούµενες Οδηγίες 2006/48/EK και 2006/49/EK. Οι Οδηγίες αυτές είχαν ενσωµατωθεί στην έννοµη τάξη µας µε το ν. 3601/2007, ο οποίος πέραν των κοινοτικών διατάξεων κωδικοποιεί στο σύνολό της την έως τότε ι- σχύουσα εθνική τραπεζική νοµοθεσία. Για λόγους ασφαλείας δικαίου, µε την ευκαιρία της ενσωµάτωσης της Ο- δηγίας 2013/36/EK καταργείται ο ν.3601/2007 και οι ε- θνικές διατάξεις που ρύθµιζαν επί µέρους θέµατα και πρέπει να διατηρηθούν, µεταφέρονται στο υπό κατάθεση σχέδιο νόµου. Για λόγους συστηµατικούς στην αιτιολογική έκθεση µνηµονεύεται η αντίστοιχη (καταργούµενη) εθνική ρύθµιση του ν. 3601/2007, στις περιπτώσεις που αυτή µεταφέρεται στο νέο νοµικό κείµενο, διευκολύνοντας έτσι τον εφαρµοστή και ερµηνευτή του δικαίου να ανατρέξει στις κατά περιεχόµενο ίδιες διατάξεις, όταν γίνεται αναφορά σε αυτές σε άλλα νοµοθετικά κείµενα. Τέλος, στο παρόν νοµοσχέδιο εισάγονται οι αναγκαίες διατάξεις για την εφαρµογή του Κανονισµού (EE) 575/2013, αυτές δηλαδή που αφορούν άσκηση διακριτικής ευχέρειας ή τον ορισµό αρµοδίων αρχών για την ε- φαρµογή των διατάξεών του. ΙΙΙ. Η διάρθρωση του Α Μέρους του νοµοσχεδίου γίνεται σε 9 Κεφάλαια Το Κεφάλαιο Α (άρθρα 1 έως 32) περιλαµβάνει το πεδίο εφαρµογής του νόµου, ορίζει τις αρµόδιες εποπτικές αρχές για την εφαρµογή του, ρυθµίζει θέµατα πρόσβασης στη δραστηριότητα των πιστωτικών ιδρυµάτων και θεσπίζει τις ειδικές απαιτήσεις για το αρχικό κεφάλαιο των ιδρυµάτων και των τοπικών επιχειρήσεων. Στο Κεφάλαιο Β (άρθρα 33 έως 49) περιέχονται οι διατάξεις για την ελεύθερη εγκατάσταση και την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών. Οι σχετικές ρυθµίσεις αφορούν πιστωτικά και χρηµατοδοτικά ιδρύµατα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος-µέλος της Ένωσης. Παράλληλα, ρυθµίζονται θέµατα που αφορούν λειτουργία στην Ελλάδα ιδρυµάτων που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας σε τρίτη χώρα. Στο κεφάλαιο Γ (άρθρα 50 έως 64) τίθενται οι κανόνες προληπτικής εποπτείας. Προσδιορίζονται οι αρχές προληπτικής εποπτείας, περιγράφονται οι αρµοδιότητες και τα καθήκοντα του κράτους-µέλους καταγωγής και του κράτους-µέλους υποδοχής, καθώς και ο τρόπος συνεργασίας µεταξύ των κατά περίπτωση αρµοδίων αρχών. Εισάγονται (εκ νέου, καθώς αντίστοιχες διατάξεις υπήρχαν στο ν. 3601/2007) οι ρυθµίσεις για την ανταλλαγή πληροφοριών και το επαγγελµατικό απόρρητο. Καθορίζονται οι υποχρεώσεις των προσώπων που είναι επιφορτισµένα µε τον έλεγχο των ετήσιων και ενοποιηµένων λογαριασµών. Περιγράφονται οι εποπτικές εξουσίες, οι εξουσίες επιβολής κυρώσεων και το δικαίωµα προσφυγής. Στο Κεφάλαιο Δ (άρθρα 65 έως 103) περιγράφονται η διαδικασία αξιολόγησης της επάρκειας του εσωτερικού κεφαλαίου, το πλαίσιο, οι διαδικασίες και οι µηχανισµοί των ιδρυµάτων όπου ορίζονται οι γενικές αρχές, τα τεχνικά κριτήρια για την οργάνωση και αντιµετώπιση των κινδύνων και τα θέµατα διακυβέρνησης. Χωριστή θεµατική του κεφαλαίου αποτελεί η εποπτική διαδικασία εξέτασης και αξιολόγησης, τα εποπτικά µέτρα και εξουσίες και το επίπεδο εφαρµογής τους. Το Κεφάλαιο Ε (άρθρα 104 έως 120) είναι αφιερωµένο στην εποπτεία σε ενοποιηµένη βάση. Καθορίζονται οι αρχές για την άσκηση εποπτείας σε ενοποιηµένη βάση, δηλαδή ο καθορισµός αρµόδιας αρχής, ο συντονισµός ε- ποπτικών δραστηριοτήτων από την αρχή ενοποιηµένης εποπτείας, ειδικότερα θέµατα για κοινές αποφάσεις, θέ- µατα ανταλλαγής πληροφοριών ιδίως σε καταστάσεις έ- κτακτης ανάγκης και θέµατα συντονισµού και συνεργασίας, µε έµφαση στη λειτουργία των σωµάτων εποπτών. Διακριτή ενότητα στο κεφάλαιο αποτελεί η ρύθµιση θε- µάτων ενοποιηµένης εποπτείας σε χρηµατοδοτικές εταιρείες συµµετοχών, µικτές χρηµατοοικονοµικές εταιρείες συµµετοχών και µικτές εταιρείες συµµετοχών. Στο Κεφάλαιο ΣΤ (άρθρα 121 έως 135) περιγράφονται ιδιαίτερα τεχνικά θέµατα που αφορούν τα κεφαλαιακά αποθέµατα ασφαλείας. Ορίζονται τα αποθέµατα α- σφαλείας, οι απαιτήσεις υπολογισµού και τήρησής τους,

3 3 τα ειδικά αντικυκλικά κεφαλαιακά αποθέµατα ασφαλείας κάθε ιδρύµατος. Γίνεται η διάκριση µεταξύ των παγκοσµίως συστηµικών σηµαντικών ιδρυµάτων και των λοιπών συστηµικών σηµαντικών ιδρυµάτων ενώ για πρώτη φορά προβλέπεται ο ορισµός µίας αρχής σε κάθε κράτος - µέλος που θα είναι η εντεταλµένη αρχή που θα καθορίζει τη διατήρηση αποθέµατος ασφαλείας συστηµικού κινδύνου που ισχύει για ανοίγµατα τόσο στη ίδια τη χώρα όσο και σε τρίτες χώρες. Στο ίδιο κεφάλαιο περιλαµβάνονται διατάξεις για τον καθορισµό και τον υπολογισµό των αντικυκλικών κεφαλαιακών αποθεµάτων ασφαλείας, τίθενται τα µέτρα για την διατήρηση του κεφαλαίου και εισάγονται κανόνες για τη δηµοσιοποίηση πληροφοριών από τις αρµόδιες αρχές. Το Κεφάλαιο Ζ (άρθρα 136 έως 146) αποτελεί αυτούσια µεταφορά των άρθρων 63, 63Α, 63Β, 63Γ, 63Δ, 63Ε, 63ΣΤ, 63Ζ, 68 και 68Α του ν.3601/2007 και αφορά τα ε- ποπτικά µέτρα, τον διορισµό επιτρόπου και τα µέτρα ε- ξυγίανσης πιστωτικών ιδρυµάτων. Επίσης, ρυθµίζονται όλα τα θέµατα που αφορούν την ειδική εκκαθάριση. Το Κεφάλαιο Η (άρθρα 147 έως 154) περιλαµβάνει ε- θνικές διατάξεις, οι οποίες αντιστοιχούν στα άρθρα 86,87, 27 παρ. 5, 88, 89, 91 του ν. 3601/2007 και µεταφέρονται στο νέο κωδικοποιηµένο νοµοθετικό κείµενο. Παράλληλα, θεσπίζονται νέες διατάξεις για τα µέτρα εποπτείας, τις κυρώσεις και άλλα θέµατα που αφορούν ειδικά τα χρηµατοδοτικά ιδρύµατα και τις εταιρίες παροχής πιστώσεων. Το Κεφάλαιο Θ (άρθρα 155 έως 166) περιέχει τις µεταβατικές, τελικές και καταργούµενες διατάξεις και το άρθρο 180 ορίζει την έναρξη ισχύος του νόµου. Β. ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Το Κεφάλαιο Α (άρθρα 1 έως 32) περιλαµβάνει το πεδίο εφαρµογής του νόµου, ορίζει τις αρµόδιες εποπτικές αρχές για την εφαρµογή του, ρυθµίζει θέµατα πρόσβασης στη δραστηριότητα των ιδρυµάτων και θεσπίζει τις ειδικές απαιτήσεις για το αρχικό τους κεφάλαιο. Ειδικότερα: Στο άρθρο 1 περιγράφεται το αντικείµενο των ρυθµίσεων που εισάγονται µε το παρόν σχέδιο νόµου και ορίζεται ο σκοπός του που είναι η ενσωµάτωση στην ελληνική νοµοθεσία της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013 (ΕΕ L 176/ ) σχετικά µε την πρόσβαση στη δραστηριότητα πιστωτικών ιδρυµάτων και την προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυµάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων, για την τροποποίηση της Οδηγίας 2002/87/ΕΚ και για την κατάργηση των Οδηγιών 2006/48/ΕΚ και 2006/49/ΕΚ. Επίσης στην παράγραφο 2 διευκρινίζεται, ότι ο όρος «ιδρύµατα» αναφέρεται τόσο στα πιστωτικά ιδρύµατα όσο και στις επιχειρήσεις επενδύσεων. Στο άρθρο 2 προσδιορίζεται το πεδίο εφαρµογής του νόµου και οι αναφέρονται οι εξαιρέσεις του. Σύµφωνα µε το σκεπτικό της Οδηγίας το πεδίο εφαρµογής των προτεινόµενων µέτρων πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ευρύτερο και να καλύπτει όλα τα ιδρύµατα των οποίων η δραστηριότητα συνίσταται στη συγκέντρωση από το κοινό επιστρεπτέων κεφαλαίων, τόσο υπό τη µορφή καταθέσεων όσο και υπό άλλες µορφές, όπως είναι η διαρκής έκδοση οµολόγων και άλλων παρόµοιων τίτλων, καθώς και στη χορήγηση πιστώσεων για ίδιο λογαριασµό. Είναι, όµως, αναγκαίο να προβλέπονται εξαιρέσεις για ορισµένα πιστωτικά ιδρύµατα, στα οποία δεν εφαρµόζεται η υ- πό ενσωµάτωση Οδηγία, όπως το Ταµείο Παρακαταθηκών και Δανείων, τα γραφεία ταχυδροµικών επιταγών και η Τράπεζα της Ελλάδος. Τέλος, είναι σηµαντικό να διασφαλίζεται ότι µε τις προτεινόµενες διατάξεις δεν επηρεάζεται η εφαρµογή της εθνικής νοµοθεσίας, όταν προβλέπει ειδικές συµπληρωµατικές άδειες µε τις οποίες ε- πιτρέπεται στα πιστωτικά ιδρύµατα να ασκούν ειδικές δραστηριότητες ή να εκτελούν ορισµένης µορφής εργασίες. Στο άρθρο 3 η πλειοψηφία των ορισµών δίνονται µε ευθεία παραποµπή στον Κανονισµό (ΕΕ) αρ. 575/2013 και γι αυτό δεν επαναλαµβάνονται. Ωστόσο όπου µέσω αυτών γίνεται παραποµπή σε κοινοτική Οδηγία, αναφέρεται ο σχετικός εθνικός νόµος που την ενσωµάτωσε. Σηµειώνεται, ότι για τον όρο «διοικητικό όργανο» επιλέχθηκε ο όρος «Διοικητικό Συµβούλιο» και για τον όρο «διοικητικό όργανο µε εποπτική αρµοδιότητα» ο όρος «µη εκτελεστικά µέλη του Διοικητικού Συµβουλίου». Τέλος συµπεριλαµβάνονται στους ορισµούς οι ορισµοί: «κράτος-µέλος» και «τρίτες χώρες», που υπήρχαν στον ν. 3601/2007. Στο άρθρο 4 ορίζονται οι αρµόδιες εθνικές αρχές εποπτείας για την τήρηση των διατάξεων του παρόντος νό- µου και καθορίζονται οι αρµοδιότητές τους. Οι σχετικές αρµοδιότητες κατανέµονται στην Τράπεζα της Ελλάδος για τα πιστωτικά και τα χρηµατοδοτικά ιδρύµατα και στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για τις επιχειρήσεις ε- πενδύσεων, καθώς και τις επιχειρήσεις της περίπτωσης γ του σηµείου 2 της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του εν λόγω Κανονισµού. Η σχετική διάταξη της Οδηγίας για την κοινοποίηση του καταµερισµού αρµοδιοτήτων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ενσωµατώνεται, επειδή ήδη καλύπτεται από την ισχύουσα νοµοθεσία. Η σχετική κοινοποίηση διενεργείται από το Υπουργείο Οικονοµικών. Είναι σηµαντικό στην περίπτωση που η αρχή εξυγίανσης είναι διαφορετική από τις εποπτικές αρχές να διασφαλίζεται η στενή συνεργασία και διαβούλευση µεταξύ τους ως προς την προετοιµασία των σχεδίων εξυγίανσης. Οι εξουσιοδοτήσεις του παρόντος νόµου αφορούν την έκδοση κανονιστικών και ατοµικών διοικητικών πράξεων. Ειδικότερα προβλέπονται εξουσιοδοτήσεις: α) προς την Τράπεζα της Ελλάδος να καθορίζει επιπλέον κριτήρια για την αξιολόγηση των πιστωτικών ιδρυµάτων (παράγραφος 3) και τον τρόπο άσκησης αρµοδιοτήτων της µε Πράξη της εκτελεστικής Επιτροπής του άρθρου 55Α του Καταστατικού της (παράγραφος 4), να ασκεί τις κανονιστικού χαρακτήρα διακριτικές ευχέρειες που προβλέπονται στον Κανονισµό ΕΕ αρ.575/2013 υπέρ των κρατών- µελών (παράγραφος 5) και να θεσπίζει κανόνες σχετικά µε τις πληροφορίες που τα εποπτευόµενα από αυτήν ι- δρύµατα οφείλουν να παρέχουν στους συναλλασσοµένους µε αυτά ως προς τους όρους των συναλλαγών τους (παράγραφος 11) και β) προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να ασκεί τις αρµοδιότητες που προβλέπονται στον παρόντα νόµο και στον Κανονισµό ΕΕ αρ.575/2013 αναφορικά µε τις επιχειρήσεις επενδύσεων (ΑΕΠΕΥ), καθώς και τις επιχειρήσεις της περίπτωσης γ του σηµείου 2 της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του εν λόγω Κανονι-

4 4 σµού (παράγραφος 6) και να θεσπίζει κριτήρια, κανόνες και να λαµβάνει µέτρα γενικά ή ειδικά κατά εποπτευόµενη επιχείρηση (παράγραφος 13). Επιπλέον παρέχεται στην Τράπεζα της Ελλάδος και στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ειδική εξουσιοδότηση για την έκδοση κανονιστικών πράξεων, µε τις οποίες ενσωµατώνονται, στην εθνική νοµοθεσία τεχνικού ή λεπτοµερειακού περιεχοµένου ευρωπαϊκές οδηγίες ή άλλα ευρωπαϊκά κείµενα που χρήζουν εφαρµογής (Ανακοινώσεις, συστάσεις κ.ο.κ.). Στο άρθρο 5 προβλέπεται ο συντονισµός των εθνικών αρµόδιων αρχών, όταν αυτές είναι περισσότερες της µίας. Εν προκειµένω, η Τράπεζα της Ελλάδος και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς συνεργάζονται σύµφωνα µε Πρωτόκολλο Συνεργασίας και καθορίζουν τον τρόπο της µεταξύ τους συνεργασίας προκειµένου να είναι αποτελεσµατική η άσκηση της εκ µέρους τους εποπτείας, ι- δίως σε επίπεδο οµίλων, στους οποίους δραστηριοποιούνται και πιστωτικά ιδρύµατα και επιχειρήσεις επενδύσεων. Ενδεικτικά, στο εν λόγω Πρωτόκολλο Συνεργασίας περιλαµβάνονται: η διαδικασία ανταλλαγής πληροφοριών, η συµµετοχή εκάστης αρµοδίας αρχής σε επιτόπιους ελέγχους και οι σηµαντικές κυρώσεις ή τα έκτακτα µέτρα που κάθε αρµόδια αρχή λαµβάνει. Στο άρθρο 6 για την οµαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προβλέπεται η συνεργασία των ελληνικών εποπτικών αρχών µε το Ευρωπαϊκό Σύστηµα Χρηµατοοικονοµικής Εποπτείας (ΕΣΧΕ), το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Συστηµικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) αλλά και µε την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ). Κατευθυντήριες γραµµές και συστάσεις που εκδίδονται από την ΕΑΤ καθώς επίσης προειδοποιήσεις και συστάσεις του ΕΣΣΚ δεσµεύουν καταρχήν την Τράπεζα της Ελλάδος ή την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, οι οποίες µπορούν να α- ποκλίνουν αιτιολογηµένα από αυτές. Στο άρθρο 7 αναφέρεται η ενωσιακή διάσταση της ε- ποπτείας και προβλέπεται η υποχρέωση των εποπτικών αρχών να λαµβάνουν υπόψη τους τις πιθανές επιπτώσεις των αποφάσεών τους στη σταθερότητα του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος των άλλων ενδιαφεροµένων κρατών-µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Η τήρηση αυτής της ειδικής µέριµνας αναµένεται να συµβάλει στην προάσπιση της χρηµατοπιστωτικής σταθερότητας στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς ωστόσο να αποτελεί νοµικά δεσµευτικό όρο κατά τη λήψη εποπτικών αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο. Τα άρθρα 8 έως και 22 που αναφέρονται αποκλειστικά στα πιστωτικά ιδρύµατα και θέτουν τους ειδικότερους ό- ρους πρόσβασης στη σχετική δραστηριότητα. Αντίστοιχου περιεχοµένου διατάξεις περιείχαν τα καταργούµενα άρθρα 2 έως 24 του ν. 3601/2007. Ειδικότερα: Στο άρθρο 8 καθορίζεται η διαδικασία λήψης άδειας α- πό την Τράπεζα της Ελλάδος για τη λειτουργία ενός πιστωτικού ιδρύµατος. Για πρώτη φορά προβλέπεται η δυνατότητα πιστωτικού ιδρύµατος να λειτουργεί και µε τη µορφή της Ευρωπαϊκής εταιρίας ή της ευρωπαϊκής συνεταιριστικής εταιρίας. Η Τράπεζα της Ελλάδος καθορίζει το περιεχόµενο της άδειας λειτουργίας και τα συνυποβαλλόµενα προς τούτο δικαιολογητικά, κοινοποιώντας τα σχετικά στοιχεία στην ΕΑΤ (παράγραφος 2). Στην παράγραφο 3 αναφέρονται ορισµένες προϋποθέσεις για τους Πιστωτικούς Συνεταιρισµούς του ν. 1667/1986 (Α 196) που λαµβάνουν άδεια λειτουργίας ως πιστωτικά ιδρύµατα. Στην παράγραφο 4 ορίζεται, ότι οι ενδιαφερόµενοι για λήψη άδειας λειτουργίας προβαίνουν στην κάλυψη του αρχικού κεφαλαίου πριν από την χορήγηση της άδειας από την Τράπεζα της Ελλάδος. Στο άρθρο 9 τίθεται η απαγόρευση άσκησης των περιγραφόµενων δραστηριοτήτων σε πρόσωπα ή επιχειρήσεις που δεν είναι πιστωτικά ιδρύµατα (παράγραφος 1 και περίπτωση α της παραγράφου 2). Στην περίπτωση β της παραγράφου 2 και στην παράγραφο 3, προβλέπονται εξαιρέσεις για ορισµένα νοµικά πρόσωπα και ορισµένες δραστηριότητες. Στην παράγραφο 4 αναφέρεται ότι το ύψος του επιτοκίου και οι άλλες επιβαρύνσεις των δανείων ή λοιπών πιστώσεων που χορηγούνται από τις επιχειρήσεις παροχής πιστώσεων ή άλλα αδειοδοτηθέντα από την Τράπεζα της Ελλάδος χρηµατοδοτικά ιδρύ- µατα ή από επιχειρήσεις µη αποτελούσες πιστωτικά ι- δρύµατα εφαρµόζονται τα ισχύοντα για τα πιστωτικά ι- δρύµατα. Η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 9 της Οδηγίας δεν ενσωµατώνεται, καθώς δεν αφορά την ελληνική έννοµη τάξη. Στο άρθρο 10, όπου καθορίζεται το περιεχόµενο της αίτησης για τη λήψη άδειας λειτουργίας πιστωτικού ι- δρύµατος, προβλέπεται ότι η αίτηση άδειας λειτουργίας πρέπει να συνοδεύεται από πρόγραµµα δραστηριοτήτων το οποίο, θα περιγράφει και την οργανωτική διάρθρωση του πιστωτικού ιδρύµατος (παράγραφος 1). Στην παράγραφο 2 αναλύεται το πρόγραµµα δραστηριοτήτων ενώ στην παράγραφο 3 προβλέπεται η υποβολή των στοιχείων ταυτότητας των επικεφαλής των κρίσι- µων λειτουργιών του πιστωτικού ιδρύµατος, καθώς και στοιχεία σχετικά µε το κύρος, την εκπαίδευση, την περιουσιακή κατάσταση, την εµπειρία και τις τυχόν ποινικές καταδίκες των προσώπων αυτών. Στο άρθρο 11 απαριθµούνται οι δραστηριότητες πιστωτικών ιδρυµάτων που υπόκεινται σε αµοιβαία αναγνώριση. Στην παράγραφο 1 προσδιορίζονται οι δραστηριότητες των πιστωτικών ιδρυµάτων για την εφαρµογή των άρθρων 33, 34, 36 και 38 έως 43 που υπόκεινται σε αµοιβαία αναγνώριση. Στην παράγραφο 2 παρέχεται δυνατότητα στην Τράπεζα της Ελλάδος να επιτρέπει σε πιστωτικά ιδρύµατα την άσκηση και άλλων χρηµατοπιστωτικών ή δευτερευουσών δραστηριοτήτων, καθορίζοντας τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις. Στο άρθρο 12 καθορίζεται το ύψος του αρχικού κεφαλαίου που απαιτείται να διαθέτει ένα πιστωτικό ίδρυµα α- νάλογα µε την έκταση των δραστηριοτήτων τις οποίες ε- πιθυµεί να ασκήσει και ο τρόπος και χρόνος κάλυψης αυτού. Στην παράγραφο 1 προβλέπονται τα απαιτούµενα ποσά του αρχικού κεφαλαίου που απαιτούνται για τη χορήγηση από την Τράπεζα της Ελλάδος σε πιστωτικό ί- δρυµα ( ευρώ) σε υποκατάστηµα πιστωτικού ιδρύµατος εδρεύοντος σε τρίτη χώρα ( ευρώ) και σε περίπτωση πιστωτικού συνεταιρισµού ( ευρώ). Τα ανωτέρω όρια µπορούν να αναπροσαρµόζονται µε απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, σε ποσά ό- χι µικρότερα των ευρώ. Στην παράγραφο 2 ο- ρίζονται τα στοιχεία που περιλαµβάνει το αρχικό κεφάλαιο ενώ στην παράγραφο 3α ο τρόπος κάλυψης του αρχικού κεφαλαίου, όταν αυτό δεν καλύπτεται ολοσχερώς µε µετρητά. Στην παράγραφο 3β ορίζονται οι σχετικές λεπτοµέρειες σε περίπτωση µετατροπής λειτουργούντος νοµικού προσώπου σε πιστωτικό ίδρυµα σχετικά µε τη δοµή του ενεργητικού του. Σύµφωνα µε την παράγρα-

5 5 φο 4 η Τράπεζα της Ελλάδος καθορίζει µε απόφασή της την προθεσµία εντός της οποίας τα πιστωτικά ιδρύµατα οφείλουν να αναπροσαρµόζουν τα ίδια κεφάλαιά τους ή να επαναφέρουν τα ίδια κεφάλαια τους, αν µειωθούν στο ύψος του εκάστοτε απαιτούµενου ελάχιστου αρχικού κεφαλαίου. Τέλος στην παράγραφο 5, προβλέπεται, ότι η Τράπεζα της Ελλάδος µπορεί να επιβάλει µε απόφαση της ειδικούς όρους για τη συγκέντρωση του κεφαλαίου σε περίπτωση αύξησης των ιδίων κεφαλαίων λειτουργούντων πιστωτικών ιδρυµάτων. Στο άρθρο 13 τίθενται ειδικότερες προϋποθέσεις για την χορήγηση άδειας λειτουργίας πιστωτικού ιδρύµατος από την Τράπεζα της Ελλάδος που αφορούν: α) την ύ- παρξη 2 τουλάχιστον προσώπων που θα είναι πραγµατικά αρµόδια για τη διεύθυνσή του, των οποίων η καταλληλότητα εγκρίνεται από την εποπτική αρχή και β) την υποχρέωση ύπαρξης πραγµατικής κεντρικής διοίκησης στην Ελλάδα. Το άρθρο 14 προβλέπει την υποχρεωτική γνωστοποίηση στην Τράπεζα της Ελλάδος των µετόχων και εταίρων που συµµετέχουν στο µετοχικό κεφάλαιο του πιστωτικού ιδρύµατος που θέλει να αδειοδοτηθεί (παράγραφος 1). Στην παράγραφο 2 ορίζεται τα κριτήρια ειδικής συµ- µετοχής και τα δικαιώµατα ψήφου που λαµβάνονται υπ όψιν για τον προσδιορισµό της ειδικής συµµετοχής. Η παράγραφος 3 θέτει αυστηρά κριτήρια για τον έλεγχο καταλληλότητας των µετόχων ή εταίρων του πιστωτικού ιδρύµατος. Η παράγραφος 4 προβλέπει ότι οι υπάρχοντες στενοί δεσµοί µεταξύ του πιστωτικού ιδρύµατος και άλλων φυσικών και νοµικών προσώπων δεν πρέπει να παρεµποδίζουν την ορθή εκπλήρωση των εποπτικών καθηκόντων της Τράπεζας της Ελλάδος. Το αυτό ισχύει αν νοµοθετικές, κανονιστικές, ή διοικητικές διατάξεις τρίτης χώρας στις οποίες υπάγονται ένα ή περισσότερα φυσικά ή νοµικά πρόσωπα έχοντα στενούς δεσµούς µε το υπό ίδρυση πιστωτικό ίδρυµα, παρεµποδίζουν την ορθή εκπλήρωση της εποπτικής αποστολής της. Για την τήρηση των ανωτέρω διατάξεων η Τράπεζα της Ελλάδος α- παιτεί από τα πιστωτικά ιδρύµατα να της παρέχουν τις α- ναγκαίες πληροφορίες. Η χορήγηση άδειας λειτουργίας και η διατήρηση της άδειας αυτής προϋποθέτει ότι δεν υ- πάρχουν στενοί δεσµοί του πιστωτικού ιδρύµατος που το συνδέουν µε άλλα φυσικά ή νοµικά πρόσωπα, οι οποίοι (δεσµοί) είναι ικανοί να παρεµποδίσουν τη σωστή ά- σκηση των εποπτικών καθηκόντων της Τράπεζας της Ελλάδος. Τα πιστωτικά ιδρύµατα που έχουν ήδη άδεια λειτουργίας παρέχουν τις σχετικές πληροφορίες στην εποπτική αρχή για να επιβλέπει τη συµµόρφωσή τους µε τους σχετικούς κανόνες. Στο άρθρο 15 καθορίζονται ειδικότεροι όροι λειτουργίας που µπορεί να τεθούν από την Τράπεζα της Ελλάδος για να διασφαλισθεί η τήρηση της διαφάνειας και να είναι εφικτός ο έλεγχος της νοµιµοποίησης εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες, καθώς και πιθανών περιπτώσεων σύγκρουσης συµφερόντων ή επιρροών που α- ποβαίνουν σε βάρος της χρηστής διαχείρισης του πιστωτικού ιδρύµατος. Το άρθρο αυτό αποτελεί εθνική διάταξη. Στο άρθρο 16 αναφέρονται οι περιπτώσεις στις οποίες η Τράπεζα της Ελλάδος δεν χορηγεί άδεια πιστωτικού ι- δρύµατος. Οι περιπτώσεις α, β, και γ της παραγράφου 1 προβλέπουν µη κάλυψη των απαιτήσεων για την έγκριση της καταλληλότητας των φυσικών προσώπων που έχουν διευθύνοντα ρόλο στην εταιρεία που ζητά την άδεια λειτουργίας πιστωτικού ιδρύµατος ή των µετόχων φυσικών ή νοµικών προσώπων. Η περίπτωση δ της παραγράφου 1 αφορά στη µη ικανοποιητική διαφάνεια του οµίλου των επιχειρήσεων που συνδέεται µε την αιτούµενη την άδεια πιστωτικού ιδρύµατος εταιρεία, ενώ η περίπτωση ε απαιτεί να πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις αδειοδότησης σύµφωνα µε τον παρόντα νόµο. Στην παράγραφο 2 ορίζεται η διαδικασία και ο απαιτούµενος χρόνος για την χορήγηση ή µη άδειας λειτουργίας πιστωτικού ιδρύµατος. Στο άρθρο 17 καθορίζονται οι περιπτώσεις που απαιτείται προηγούµενη διαβούλευση της Τράπεζας της Ελλάδος µε άλλες εποπτικές αρχές πριν την χορήγηση ά- δειας λειτουργίας. Η διαβούλευση αυτή είναι αναγκαία όταν υπάρχει διασυνοριακή δραστηριότητα (παράγραφος 1) ή όταν το πιστωτικό ίδρυµα ως µέλος οµίλου υπόκειται σε εποπτεία που ασκείται σε ενοποιηµένη βάση α- πό εποπτική αρχή άλλου κράτους-µέλους της Ένωσης. Οι αρχές της αµοιβαίας αναγνώρισης και του ελέγχου α- πό το κράτος-µέλος προέλευσης απαιτούν από τις αρµόδιες αρχές των κρατών-µελών να αρνούνται να χορηγήσουν ή να ανακαλούν την άδεια λειτουργίας, εάν στοιχεία όπως το περιεχόµενο του προγράµµατος δραστηριοτήτων, ο τόπος άσκησης των δραστηριοτήτων ή οι πράγµατι ασκούµενες δραστηριότητες δείχνουν σαφώς ότι το πιστωτικό ίδρυµα προτίµησε να υπαχθεί στο νοµικό σύστηµα ενός κράτους-µέλους για να αποφύγει την υπαγωγή του σε αυστηρότερους κανόνες ισχύοντες σε άλλο κράτος-µέλος στο έδαφος του οποίου ασκεί ή προτίθεται να ασκήσει το µεγαλύτερο τµήµα των δραστηριοτήτων του. Εφόσον δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις περί τούτου, αλλά η πλειοψηφία των συνολικών στοιχείων ε- νεργητικού των οντοτήτων ορισµένου τραπεζικού οµίλου βρίσκεται σε άλλο κράτος-µέλος, του οποίου οι αρ- µόδιες αρχές είναι υπεύθυνες για να ασκούν την εποπτεία σε ενοποιηµένη βάση, η αρµοδιότητα για την ά- σκηση εποπτείας σε ενοποιηµένη βάση θα πρέπει να τροποποιηθεί µόνο µε τη συναίνεση των προαναφερόµενων αρµόδιων αρχών. Στην παράγραφο 2 προβλέπεται η συνεργασία της Τράπεζας της Ελλάδος µε τις αρµόδιες εποπτικές αρχές άλλων κρατών-µελών που εποπτεύουν ασφαλιστικές επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις επενδύσεων συνδεδεµένων µε την αιτούσα εταιρεία (υπό σύσταση πιστωτικό ίδρυµα). Στην παράγραφο 3 προβλέπεται αυστηρός έλεγχος της Τράπεζας της Ελλάδος και των αρµοδίων αρχών άλλων κρατών-µελών της καταλληλότητας των υποψήφιων µετόχων και των προσώπων που κατέχουν διευθυντικές θέσεις στο υπό σύσταση πιστωτικό ί- δρυµα. Στο άρθρο 18 διευκρινίζεται, ότι τα υποκαταστήµατα στην Ελλάδα πιστωτικών ιδρυµάτων που έχουν λάβει ά- δεια λειτουργίας σε άλλο κράτος-µέλος, δεν απαιτείται να λάβουν άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος και καθορίζεται το πλαίσιο που διέπει την εγκατάσταση και εποπτεία τους µε παραποµπή στους σχετικούς κανόνες επόµενων άρθρων. Σκοπός άλλωστε της Οδηγίας είναι η εναρµόνιση των κανόνων προληπτικής εποπτείας προκειµένου να καταστεί δυνατή η εφάπαξ έκδοση άδειας λειτουργίας που να ισχύει σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και η εφαρµογή της αρχής του προληπτικού ελέγχου από το κράτος-µέλος προέλευσης. Το άρθρο 19 προσδιορίζει τις περιπτώσεις ανάκλησης άδειας λειτουργίας πιστωτικού ιδρύµατος. Οι λόγοι ανάκλησης αφορούν µεταξύ άλλων παραβάσεις κατά την

6 6 διαδικασία απόκτησης της άδειας λειτουργίας, µη συµ- µόρφωσης µε τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας ή παρεµπόδισης της ασκούµενης από την Τράπεζα της Ελλάδος εποπτείας, αδυναµίας ή άρνησης αύξησης των ι- δίων κεφαλαίων του πιστωτικού ιδρύµατος ή διαπράττει µια από τις αναφερόµενες στην παράγραφο 1 του άρθρου 59 παραβάσεις Στο άρθρο 20 στην παράγραφο 1 τίθενται οι κανόνες για την επωνυµία των πιστωτικών ιδρυµάτων και προβλέπεται η δυνατότητα χρήσης σε όλη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην παράγραφο 2 ορίζεται, ότι η χρήση του όρου «τράπεζα», «ταµιευτήριο» ή άλλης ξενόγλωσσης απόδοσής του στην επωνυµία επιχείρησης επιτρέπεται µόνο σε πιστωτικά ιδρύµατα και προβλέπονται ορισµένες εξαιρέσεις. Σύµφωνα µε την παράγραφο 3 οι αδειοδοτηθέντες ως πιστωτικά ιδρύµατα πιστωτικοί συνεταιρισµοί δύνανται να χρησιµοποιούν ως επωνυµία τον όρο «συνεταιριστική τράπεζα». Στο άρθρο 21 περιγράφονται οι υποχρεώσεις ενηµέρωσης της Τράπεζας της Ελλάδος προς την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή σχετικά µε τις χορηγήσεις και ανακλήσεις αδειών λειτουργίας πιστωτικών ιδρυµάτων (παράγραφοι 1 και 3), καθώς και προς αρµόδιες αρχές άλλων κρατών-µελών και την ΕΑΤ, σχετικά µε όµιλο πιστωτικών ιδρυµάτων επί του οποίου ασκεί η ίδια εποπτεία σε ενοποιηµένη βάση (παράγραφος 2). Στο άρθρο 22 για πιστωτικό ίδρυµα που αναφέρεται στο άρθρο 10 του Κανονισµού 575/2013 (υπό σύσταση πιστωτικό ίδρυµα µόνιµα συνδεδεµένο µε κεντρικό οργανισµό), η Τράπεζα της Ελλάδος δύναται να εφαρµόσει διαφορετικούς κανόνες ως προς το περιεχόµενο της αίτησης λήψης άδειας, το απαιτούµενο ύψος αρχικού κεφαλαίου και τα πρόσωπα που θα είναι υπεύθυνα για την τήρηση της επιχειρηµατικής στρατηγικής (παράγραφος 1). Αν η Τράπεζα της Ελλάδος αποφασίσει την υιοθέτηση των ηπιότερων κανόνων οι αναφερόµενες διατάξεις του παρόντος νόµου εφαρµόζονται στο σύνολο του δικτύου που αποτελείται από τον κεντρικό οργανισµό και τα ιδρύµατα που συνδέονται µε αυτόν (παράγραφος 2). Στο άρθρο 23 εξειδικεύεται η έννοια της «ειδικής συµ- µετοχής» σε πιστωτικά ιδρύµατα, ο τρόπος αξιολόγησης των υποψηφίων προσώπων, οι σχετικές προθεσµίες κ.ο.κ.. Το άρθρο αποτελεί ουσιαστικά επανάληψη του άρθρου 24 του ν. 3601/2007. Στην παράγραφο 1 προβλέπεται υποχρέωση κάθε φυσικού ή νοµικού προσώπου που µεµονωµένα ή από κοινού µε άλλα πρόσωπα έχει αποφασίσει είτε να αποκτήσει ειδική συµµετοχή σε πιστωτικό ίδρυµα είτε να την αυξήσει να απευθύνει σχετική έγγραφη γνωστοποίηση στην Τράπεζα της Ελλάδος. Στην παράγραφο 2 παρόµοια υποχρέωση προβλέπεται για τον υποψήφιο αγοραστή µικρότερου ποσοστού. Αν ο υποψήφιος αγοραστής είναι νοµικό πρόσωπο γνωστοποιεί στην Τράπεζα της Ελλάδος τα αναφερόµενα στοιχεία που αφορούν αυτό το νοµικό πρόσωπο (παράγραφος 3). Η Τράπεζα της Ελλάδος αξιολογεί τον υποψήφιο αγοραστή ή αγοραστές, τον πραγµατικό δικαιούχο και τυχόν παρεµβαλλόµενα πρόσωπα (παράγραφος 4). Στην παράγραφο 5 προσδιορίζεται ο όρος «από κοινού δράση», ε- νώ στην παράγραφο 6 ρυθµίζονται θέµατα κληρονοµικών δικαιωµάτων συµµετοχής των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου αυτού. Στην παράγραφο 7 ρυθµίζονται λεπτοµέρειες της διαδικασίας αξιολόγησης των προτεινό- µενων συµµετοχών. Η Τράπεζα της Ελλάδος δύνανται να ζητεί εγγράφως περαιτέρω αναγκαίες για την αξιολόγηση πληροφορίες και να παρατείνει την περίοδο αξιολόγησης (παράγραφος 8). Στην παράγραφο 9 προβλέπεται η δυνατότητα της Τράπεζας της Ελλάδος να παρατείνει περαιτέρω την αναστολή της παραγράφου 8 στις α- ναφερόµενες περιπτώσεις. Η παράγραφος 10 ρυθµίζει την διαδικασία άρνησης της Τράπεζας της Ελλάδος ως προς την προτεινόµενη απόκτηση συµµετοχής, ενώ οι παράγραφοι 11 και 12 ρυθµίζουν την διαδικασία και τις προθεσµίες έγκρισής αυτής. Στο άρθρο 24 τίθενται τα κριτήρια που οφείλει να λάβει υπόψη της η Τράπεζα της Ελλάδος για την αξιολόγηση υποψήφιου αγοραστή που επιθυµεί να αποκτήσει συµµετοχή στο µετοχικό κεφάλαιο πιστωτικού ιδρύµατος ή να αυξήσει την υπάρχουσα συµµετοχή του (παράγραφος 1). Στην παράγραφο 2 αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους η Τράπεζα της Ελλάδος µπορεί να αρνηθεί την προτεινόµενη απόκτηση συµµετοχής. Ενώ στην παράγραφο 3 αναφέρεται ότι η Τράπεζα της Ελλάδος δεν επιβάλλει εκ των προτέρων όρους όσο αφορά στο ύψος της συµµετοχής. Για την επίτευξη υψηλού επιπέδου διαφάνειας η Τράπεζα της Ελλάδος δηµοσιοποιεί κατάλογο για τις αναγκαίες πληροφορίες που πρέπει να υποβάλλονται σε αυτή για την διενέργεια της αξιολόγησης (παράγραφος 4). Στο άρθρο 25 καθορίζεται ο τρόπος ενηµέρωσης και συνεργασίας της Τράπεζας της Ελλάδος µε εποπτικές αρχές άλλων κρατών-µελών όταν ο υποψήφιος αγοραστής εποπτεύεται από άλλη εποπτική αρχή ή είναι φυσικό ή νοµικό πρόσωπο που ελέγχει ίδρυµα που εποπτεύεται από άλλη αρχή προκειµένου να γίνεται η αξιολόγησή του (παράγραφοι 1 και 3). Αντίστοιχα, στην παράγραφο 2 προβλέπεται ότι η Τράπεζα της Ελλάδος οφείλει να παράσχει τις αναγκαίες πληροφορίες όταν ζητηθούν από ε- ποπτική αρχή άλλου κράτους-µέλους, όταν ο υποψήφιος αγοραστής εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Στο άρθρο 26 ορίζεται η υποχρέωση των υποψηφίων να γνωστοποιούν την πρόθεσή τους να µειώσουν τη συµµετοχή τους σε ένα πιστωτικό ίδρυµα αναφέροντας τόσο το ύψος της συµµετοχής που θα διαθέσουν όσο και το ύψος της συµµετοχής που θα διατηρήσουν. Το αυτό ι- σχύει αν το ως άνω πρόσωπο προτίθεται να µειώσει την ειδική συµµετοχή του κάτω από τα αναφερόµενα όρια. Στο άρθρο 27 προσδιορίζονται οι υποχρεώσεις ενηµέρωσης της Τράπεζας της Ελλάδος από τα πιστωτικά ι- δρύµατα για αποκτήσεις ή εκχωρήσεις συµµετοχών στο κεφάλαιό τους που συνεπάγονται µείωση ή αύξηση των ορίων της «ειδικής συµµετοχής» (παράγραφος 1). Τα πιστωτικά ιδρύµατα οφείλουν επίσης να γνωστοποιούν ε- γκαίρως στην Τράπεζα της Ελλάδος οποιαδήποτε αλλαγή στην ταυτότητα ή στα στοιχεία των αναφερόµενων µετόχων (παράγραφος 2) και υποβάλλουν σε αυτή τουλάχιστον ετησίως τα ονόµατα των µετόχων ή εταίρων µε συµµετοχή άνω του 1% (παράγραφος 3). Στις παραγράφους 4 έως και 7 προβλέπεται ότι η Τράπεζα της Ελλάδος µπορεί να επιβάλει κυρώσεις ή να λάβει µέτρα στις αναφερόµενες περιπτώσεις. Η Τράπεζα της Ελλάδος δύναται να ζητεί από τα πιστωτικά ιδρύµατα πλήρη στοιχεία για τους µεγαλύτερους µετόχους τους. Τέλος, στο άρθρο 28 εξειδικεύονται τα κριτήρια για την αξιολόγηση της ειδικής συµµετοχής και παρέχεται ε- ξουσιοδότηση στην Τράπεζα της Ελλάδος για την έκδοση των αναγκαίων κανονιστικών πράξεων.

7 7 Στα άρθρα 29 έως και 32 εξειδικεύονται τα αντίστοιχα θέµατα που αφορούν αποκλειστικά τις επιχειρήσεις ε- πενδύσεων, που εποπτεύονται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Αναλυτικότερα: Στο άρθρο 29 θεσπίζονται οι ειδικότερες απαιτήσεις για το αρχικό κεφάλαιο των επιχειρήσεων επενδύσεων, ανάλογα µε τον τρόπο δραστηριοποίησής τους. Στο άρθρο 30 θεσπίζεται το αρχικό κεφάλαιο των τοπικών επιχειρήσεων. Στο άρθρο 31, για την προστασία των επενδυτών, εισάγονται κοινοί κανόνες κάλυψης που τηρούνται από τις επιχειρήσεις που δεν επιτρέπεται να κατέχουν κεφάλαια ή τίτλους πελατών. Στο άρθρο 32 καθορίζονται οι κανόνες και προσδιορίζεται το ύψος των ιδίων κεφαλαίων που οφείλουν να διαθέτουν σε συνεχή βάση οι επιχειρήσεις επενδύσεων. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β Στα άρθρα 33 έως 49 ρυθµίζονται θέµατα για την ά- σκηση της δραστηριότητας πιστωτικού ή χρηµατοδοτικού ιδρύµατος µε ελεύθερη εγκατάσταση ή µέσω παροχής υπηρεσιών. Τίθενται οι κανόνες για την ίδρυση υποκαταστηµάτων στην Ελλάδα και σε άλλα κράτη-µέλη α- πό πιστωτικά ιδρύµατα που εδρεύουν στην Ελλάδα. Α- ντίστοιχα, ρυθµίζεται η ίδρυση υποκαταστηµάτων στην Ελλάδα από πιστωτικά ιδρύµατα που εδρεύουν σε άλλα κράτη-µέλη και τίθενται οι κανόνες εποπτείας επί αυτών όπως ασκείται από την Τράπεζα της Ελλάδος τόσο µε την ιδιότητα του κράτους-µέλους υποδοχής όσο και του κράτους-µέλους προέλευσης. Παρόµοιου περιεχοµένου διατάξεις περιλαµβανόταν στα άρθρα 18 έως 21 του ν. 3601/2007 και αποτελούσαν αντίστοιχα ενσωµάτωση της Οδηγίας 2006/48/ΕΚ. Τα πιστωτικά ιδρύµατα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας στο κράτος-µέλος προέλευσης προβλέπεται ότι µπορούν να ασκούν, σε ολόκληρη την Ένωση, το σύνολο ή µέρος των δραστηριοτήτων που αναφέρονται στον κατάλογο δραστηριοτήτων που υπάγονται στο καθεστώς της αµοιβαίας αναγνώρισης, µέσω της ίδρυσης υποκαταστήµατος ή µέσω παροχής υπηρεσιών. Έτσι, το άρθρο 33 αναφέρεται στην ίδρυση υποκαταστηµάτων στην Ελλάδα και σε άλλα κράτη-µέλη από πιστωτικά ιδρύµατα που εδρεύουν στην Ελλάδα (περίπτωση κατά την οποία η Τράπεζα της Ελλάδος είναι η αρχή του κράτους-µέλους προέλευσης) ενώ το άρθρο 34 αφορά την ίδρυση υποκαταστηµάτων στην Ελλάδα από πιστωτικά ιδρύµατα που εδρεύουν σε άλλα κράτη-µέλη (η Τράπεζα της Ελλάδος, τότε λειτουργεί ως αρχή του κράτους-µέλους υποδοχής). Το άρθρο 35 προβλέπει την υποχρέωση της Τράπεζας της Ελλάδος οφείλει να ενηµερώνει την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών για τον αριθµό και το είδος των περιπτώσεων επί των οποίων εκδόθηκαν απορριπτικές αποφάσεις σχετικά µε την ίδρυση υποκαταστή- µατος ή την παροχή υπηρεσιών µε ή χωρίς εγκατάσταση πιστωτικού ιδρύµατος ή χρηµατοδοτικού ιδρύµατος που εδρεύει στην Ελλάδα σε άλλο κράτος-µέλος, καθώς και σχετικά µε την ίδρυση υποκαταστήµατος στην Ελλάδα πιστωτικού ιδρύµατος που εδρεύει σε άλλο κράτος-µέλος. Τα άρθρα 36 και 37 αφορούν την άσκηση της δραστηριότητας πιστωτικών ιδρυµάτων σε τρίτες χώρες αλλά και την παροχή των σχετικών υπηρεσιών από πιστωτικά ιδρύµατα τρίτων χωρών. Οι κανόνες που ρυθµίζουν τα υ- ποκαταστήµατα των πιστωτικών ιδρυµάτων που έχουν την έδρα τους σε τρίτη χώρα πρέπει να είναι ανάλογοι σε όλα τα κράτη-µέλη και να µην είναι ευνοϊκότεροι από εκείνους που ισχύουν για τα υποκαταστήµατα των πιστωτικών ιδρυµάτων άλλου κράτους-µέλους. Ωστόσο, τα υποκαταστήµατα τρίτων χωρών απολαµβάνουν το δικαίωµα εγκατάστασης ή παροχής υπηρεσιών µόνο στα κράτη-µέλη στα οποία είναι εγκατεστηµένα. Προκειµένου να διασφαλιστεί η ίδια µεταχείριση σε ό- λη την Επικράτεια της Ένωσης για τα υποκαταστήµατα τρίτων χωρών που λειτουργούν στα κράτη-µέλη, η Ένωση συνάπτει συµφωνίες µε τρίτες χώρες. Επίσης, µέσω συµφωνιών µε εποπτικές αρχές τρίτων χωρών που µπορεί να συνάπτει η Επιτροπή καθορίζονται θέµατα εποπτείας σε ενοποιηµένη βάση. Οι σχετικές διατάξεις της οδηγίας δεν ενσωµατώνονται, καθώς αφορούν αρµοδιότητα της Επιτροπής και δεν αφορούν το κράτος-µέλος. Η Τράπεζα της Ελλάδος ενηµερώνει την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τραπεζών για κάθε άδεια λειτουργίας που χορηγεί σε υποκαταστήµατα πιστωτικού ιδρύµατος τρίτης χώρας (άρθρο 37). Στο άρθρο 38 περιγράφονται οι διαδικασίες για τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών αφ ενός από πιστωτικό ί- δρυµα που εδρεύει στην Ελλάδα σε άλλο κράτος-µέλος και αφ ετέρου από πιστωτικό ίδρυµα που εδρεύει σε άλλο κράτος-µέλος στην Ελλάδα. Στο άρθρο 39 οριοθετείται η δραστηριοποίηση στην Ελλάδα πιστωτικών και χρηµατοδοτικών ιδρυµάτων που εδρεύουν σε άλλα κράτη-µέλη ή τρίτες χώρες για συγκεκριµένες υπηρεσίες τις οποίες παρέχουν είτε µέσω υποκαταστηµάτων είτε χωρίς εγκατάσταση και ο τρόπος διαφήµισής τους. Η άσκηση του δικαιώµατος εγκατάστασης και της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών επιβάλλει τη άρση εµποδίων και τη δυνατότητα άσκησης των σχετικών δραστηριοτήτων µε τον ίδιο τρόπο όπως και στο κράτος-µέλος προέλευσης, χωρίς αυτό να αναιρεί το δικαίωµα της Τράπεζας της Ελλάδος να επιβάλει ειδικές προϋποθέσεις που είναι αναγκαίες σύµφωνα µε εθνικές διατάξεις για την προστασία του δηµοσίου συµφέροντος. Το άρθρο 40 καθορίζονται οι προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας γραφείου Αντιπροσωπείας πιστωτικών ι- δρυµάτων στην Ελλάδα. Η σχετική διάταξη είναι εθνική ρύθµιση. Στα άρθρα 41 έως 43 ρυθµίζεται η διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών από χρηµατοδοτικά ιδρύµατα. Ειδικότερα: Με το άρθρο 41 θεσπίζονται οι κανόνες που αφορούν τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών µε ή χωρίς εγκατάσταση στην Ελλάδα από χρηµατοδοτικά ιδρύµατα που ε- δρεύουν σε άλλο κράτος-µέλος και είναι θυγατρικές επιχειρήσεις πιστωτικών ιδρυµάτων. Το ευεργέτηµα της α- µοιβαίας αναγνώρισης σε εκείνες τις δραστηριότητες, οι οποίες ασκούνται από χρηµατοδοτικό ίδρυµα που είναι θυγατρική ενός πιστωτικού ιδρύµατος, υπό την προϋπόθεση, ότι αυτή η θυγατρική συµπεριλαµβάνεται στην ε- ποπτεία σε ενοποιηµένη βάση στην οποία υπόκειται και η µητρική της επιχείρηση και πληροί αυστηρές προϋποθέσεις. Με το άρθρο 42 θεσπίζονται οι κανόνες που αφορούν τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών µε ή χωρίς ε- γκατάσταση σε άλλα κράτη-µέλη από χρηµατοδοτικά ι- δρύµατα που εδρεύουν στην Ελλάδα. Με το άρθρο 43 θεσπίζονται οι κανόνες της διασυνοριακής παροχής υπη-

8 8 ρεσιών στην Ελλάδα από χρηµατοδοτικά ιδρύµατα που δεν εµπίπτουν στις περιπτώσεις των άρθρων 41 και 42. Τα άρθρα 44 έως 49 ρυθµίζουν θέµατα εποπτείας της Τράπεζας της Ελλάδος επί των υποκαταστηµάτων άλλων κρατών-µελών ή τρίτων χωρών. Περιγράφεται η έ- κταση εποπτείας της ως αρχή του κράτους-µέλους υποδοχής (άρθρο 44) και οι κυρώσεις που µπορεί να επιβάλει (άρθρο 45). Για λόγους διασφάλισης της χρηµατοπιστωτικής σταθερότητας της χώρας προβλέπεται η δυνατότητα της Τράπεζας της Ελλάδος να λαµβάνει προληπτικά µέτρα σε βάρος πιστωτικών ιδρυµάτων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ενόσω εκκρεµεί η λήψη αντίστοιχων προληπτικών µέτρων εποπτείας ή µέτρων ε- ξυγίανσης από την αρµόδια αρχή του κράτους-µέλους καταγωγής (άρθρο 46), ενηµερώνοντας την Επιτροπή, την ΕΑΤ και τις αρµόδιες εποπτικές αρχές του κράτους- µέλους προέλευσης. Αντίστοιχα, ενηµερώνεται από τις αρµόδιες αρχές όταν η ίδια είναι αρµόδια αρχή κράτους- µέλους προέλευσης. Τέλος, σε περίπτωση µη συµµόρφωσης του πιστωτικού ιδρύµατος ή µη λήψης κατάλληλων µέτρων από την αρµόδια εποπτική αρχή, η Τράπεζα της Ελλάδος, ως αρχή κράτους υποδοχής µπορεί, κατόπιν προηγούµενης ενηµέρωσης, να επιβάλει µέτρα ή κυρώσεις σε αυτό (άρθρο 47). Στο άρθρο 48 θεσπίζονται οι προϋποθέσεις ενηµέρωσης µεταξύ των αρµοδίων αρχών κράτους-µέλους υποδοχής και κράτους-µέλους προέλευσης στην περίπτωση ανάκλησης άδειας λειτουργίας πιστωτικού ιδρύµατος προκειµένου να διασφαλιστεί η προστασία των καταθετών, επενδυτών και λοιπών αποδεκτών υπηρεσιών από πιστωτικά ιδρύµατα. Οι αποφάσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σχετικά µε την επιβολή κυρώσεων ή περιορισµών σε πιστωτικό ίδρυµα ως προς την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών ή την εγκατάσταση πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογηµένες και να κοινοποιούνται στο ενδιαφερόµενο πιστωτικό ίδρυµα (άρθρο 49). ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ Στα άρθρα 50 έως 64 τίθενται οι κανόνες προληπτικής εποπτείας. Το άρθρο 50 περιγράφει τις αρµοδιότητες της Τράπεζας της Ελλάδος και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ό- ταν λειτουργούν είτε ως αρµόδιες αρχές κράτους-µέλους υποδοχής είτε ως αρµόδιες αρχές κράτους-µέλους προέλευσης. Το άρθρο 51 θέτει τους κανόνες σχετικά µε την συνεργασία των ελληνικών εποπτικών αρχών µε τις οµόλογες αρχές άλλων κρατών-µελών σχετικά µε υποκαταστήµατα που λειτουργούν στην Ελλάδα ή αντίστροφα υποκαταστήµατα ελληνικών ιδρυµάτων που λειτουργούν σε άλλο κράτος-µέλος. Στις παραγράφους 2 και 3 θεσπίζεται η ιδιαίτερη υποχρέωση για ανταλλαγή πληροφοριών που αφορούν θέµατα ρευστότητας στο βαθµό που οι σχετικές πληροφορίες είναι αναγκαίες για την προστασία των καταθετών ή των επενδυτών στο οικείο κράτος- µέλος. Τέλος, προβλέπεται η δυνατότητα των εποπτικών αρχών να ζητούν τη διαµεσολάβηση της ΕΑΤ σε περίπτωση που δεν υπάρχει ανταπόκριση από άλλες αρχές σε αίτηµα ανταλλαγής πληροφοριών είτε επειδή το σχετικό αίτηµα απορρίφθηκε είτε επειδή δεν διεκπεραιώθηκε εγκαίρως. Το άρθρο 52 ρυθµίζει θέµατα συνεργασίας σχετικά µε υποκαταστήµατα που οι ελληνικές εποπτικές αρχές ζητούν να χαρακτηριστούν, ως σηµαντικά και περιγράφονται οι σχετικές διαδικασίες. Περιγράφονται επίσης οι σχετικές υποχρεώσεις των ελληνικών αρχών σχετικά µε την κατά τα ανωτέρω συνεργασία προκειµένου για ελληνικά υποκαταστήµατα που λειτουργούν σε άλλο κράτος- µέλος, και µε αίτηµα του οποίου ζητείται ο χαρακτηρισµός τους ως σηµαντικών. Προβλέπεται, η σύσταση σώ- µατος εποπτών για τον καλύτερο συντονισµό εποπτείας σε ίδρυµα µε σηµαντικά υποκαταστήµατα σε άλλα κράτη-µέλη, εφόσον δεν εφαρµόζεται το άρθρο 109 του παρόντος νόµου (ίδρυση σώµατος εποπτών λόγω άσκησης εποπτείας σε ενοποιηµένη βάση). Στο άρθρο 53 επιβεβαιώνεται ότι η ευθύνη για την ε- ποπτεία της οικονοµικής ευρωστίας ενός πιστωτικού ι- δρύµατος και ιδίως της φερεγγυότητάς του σε ενοποιη- µένη βάση εναπόκειται στο οικείο κράτος-µέλος προέλευσης. Τίθενται οι κανόνες για τη στενή συνεργασία µεταξύ των αρµοδίων αρχών των κρατών-µελών καταγωγής και υποδοχής για την εποπτεία των τραπεζικών ο- µίλων της Ένωσης. Προκειµένου να διασφαλισθεί η ανε- µπόδιστη άσκηση των εποπτικών αρµοδιοτήτων στις αρ- µόδιες αρχές των κρατών-µελών υποδοχής, δίνεται σε αυτές η εξουσία να διεξάγουν, κατά περίπτωση, επιτόπιους ελέγχους και επιθεωρήσεις των δραστηριοτήτων υ- ποκαταστηµάτων ιδρυµάτων στο έδαφός τους και µπορούν να απαιτούν πληροφόρηση από το εκάστοτε υποκατάστηµα σχετικά µε τις δραστηριότητές του και για στατιστικούς, ενηµερωτικούς ή εποπτικούς λόγους, ε- φόσον το κρίνουν σκόπιµο για λόγους σταθερότητας του χρηµατοοικονοµικού συστήµατος. Στο άρθρο 54 βρίσκονται οι κανόνες του υπηρεσιακούεπαγγελµατικού απορρήτου. Η ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ αρµοδίων αρχών ή αυτών µε άλλες αρχές ή οργανισµούς επιτρέπεται µόνο για συγκεκριµένους λόγους και προς συγκεκριµένους αποδέκτες. Θεσπίζονται οι ό- ροι για ανταλλαγή πληροφοριών που αφορούν συµπεριφορές, όπως απάτες ή πράξεις προσώπων που κατέχουν εµπιστευτικές πληροφορίες, που είναι ικανές να επηρεάσουν τη σταθερότητα και το αδιάβλητο του χρηµατοοικονοµικού συστήµατος. Στις περιπτώσεις που απαιτείται ρητή συγκατάθεση των αρµοδίων αρχών για τη δηµοσιοποίηση πληροφοριών, οι εν λόγω αρχές µπορούν να θέτουν ως προϋπόθεση την τήρηση αυστηρών όρων. Προβλέπεται η δυνατότητα ανταλλαγής πληροφοριών µεταξύ, αφ ενός, των αρµόδιων αρχών και, αφ ετέρου, των κεντρικών τραπεζών και άλλων φορέων µε παρό- µοια αποστολή όταν ενεργούν υπό την ιδιότητά τους ως νοµισµατικές αρχές και, εφόσον είναι απαραίτητο για λόγους προληπτικής εποπτείας, πρόληψης και εξυγίανσης των υπό πτώχευση ιδρυµάτων και σε επείγουσες καταστάσεις, εφόσον συντρέχει λόγος, άλλων δηµόσιων αρχών και δηµόσιων υπηρεσιών αρµόδιων για τη θέσπιση νοµοθεσίας περί εποπτείας των πιστωτικών ιδρυµάτων, χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων, υπηρεσιών επενδύσεων και ασφαλιστικών εταιρειών, καθώς και δηµόσιων αρχών επιφορτισµένων µε την εποπτεία των συστηµάτων πληρωµών. Στο άρθρο 55, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της προληπτικής εποπτείας των ιδρυµάτων και για την προστασία των πελατών τους, θεσπίζεται υποχρέωση των ελεγκτών και ελεγκτικών γραφείων να ενηµερώνουν τις αρ- µόδιες αρχές, σε περίπτωση που κατά την εκπλήρωση της αποστολής τους λάβουν γνώση γεγονότων, τα οποία είναι ικανά να επηρεάσουν σοβαρά τη χρηµατοοικονοµική κατάσταση ή τη διοικητική και λογιστική οργάνωση ι-

9 9 δρύµατος. Η υποχρέωση αυτή ισχύει κάθε φορά που τέτοια γεγονότα διαπιστώνονται από έναν ελεγκτή κατά την εκπλήρωση της αποστολής του σε επιχείρηση που έ- χει στενούς δεσµούς µε ένα ίδρυµα. Το καθήκον των ε- λεγκτών να ανακοινώνουν, κατά περίπτωση, στις αρµόδιες αρχές, ορισµένα δεδοµένα ή αποφάσεις που αφορούν ίδρυµα, τα οποία διαπίστωσαν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους δεν συνεπάγεται την ευθύνη αυτών σύµφωνα µε άλλες διατάξεις εφόσον στοιχειοθετείται η καλή πίστη αυτών µε βάση τα διδάγµατα της ελεγκτικής ή της οικονοµικής επιστήµης. Το άρθρο 56 καθορίζει ότι η άσκηση της εποπτείας επί των ιδρυµάτων και η επιβολή κυρώσεων διενεργείται ή άµεσα από την κατά περίπτωση αρµόδια αρχή, είτε σε συνεργασία µε άλλες αρχές ή υπό την ευθύνη της κατά περίπτωση αρµόδιας αρχής είτε κατόπιν αιτήσεως συνδροµής προς δικαστικές αρχές για ενέργειες όπου σύµφωνα µε το εθνικό δίκαιο απαιτείται η δική τους άδεια. Τα άρθρα 57, 58 και 59 περιλαµβάνουν τις διατάξεις µε τα διοικητικά µέτρα και τις κυρώσεις που επιβάλλονται στα ιδρύµατα. Ειδικότερα, προκειµένου να διασφαλίζεται η συµµόρφωση µε τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το νόµο και τον Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 575/2013 των ιδρυµάτων, των προσώπων που ασκούν ουσιαστικό έλεγχο επί των δραστηριοτήτων ιδρύµατος και των µελών του διοικητικού οργάνου ιδρύµατος, και να διασφαλίζεται παρόµοια µεταχείριση σε ολόκληρη την Ένωση, στο άρθρο 57 προβλέπεται η δυνατότητα των εποπτικών αρχών να επιβάλουν διοικητικές κυρώσεις και άλλα διοικητικά µέτρα, τα οποία πρέπει να είναι αποτελεσµατικά, α- ναλογικά και αποτρεπτικά και καθοριζουν τους αποδέκτες αυτών (φυσικά και νοµικά πρόσωπα και οντότητες) Το άρθρο 58 παραθέτει τις διοικητικές κυρώσεις και τα άλλα διοικητικά µέτρα που επιβάλλονται από τις εποπτικές αρχές για παραβάσεις των απαιτήσεων παροχής ά- δειας λειτουργίας και των απαιτήσεων για απόκτηση ειδικών συµµετοχών επί πιστωτικών ιδρυµάτων. Μεταξύ των κυρώσεων προβλέπεται και η αποµάκρυνση των προσώπων που έχουν «ειδική συµµετοχή» στο εποπτευόµενο ίδρυµα για ορισµένο ή αόριστο χρόνο από το οικείο Διοικητικό Συµβούλιο και από οποιαδήποτε διευθυντική θέση στο ίδρυµα. Κοινή υποχρέωση των κρατών-µελών είναι τα µέτρα που επιβάλλουν να πληρούν ορισµένες ουσιώδεις απαιτήσεις σε σχέση µε τα πρόσωπα προς τα οποία απευθύνονται, τα κριτήρια που θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη κατά την εφαρµογή τους, τη δηµοσίευσή τους, τις βασικές εξουσίες επιβολής κυρώσεων και τα επίπεδα των διοικητικών χρηµατικών προστίµων. Έτσι, τα διοικητικά χρηµατικά πρόστιµα επιτρέπεται να είναι αρκούντως υψηλά ώστε να αντισταθµίζουν τα αναµενόµενα ο- φέλη και να λειτουργούν αποτρεπτικά ακόµα και για τα µεγαλύτερα ιδρύµατα και τα διευθυντικά στελέχη τους (άρθρο 59). Τέλος, προκειµένου να διασφαλιστεί ο αποτρεπτικός χαρακτήρας των διοικητικών κυρώσεων, αυτές δηµοσιεύονται, εκτός από σαφώς καθορισµένες περιπτώσεις (άρθρο 60). Η Τράπεζα της Ελλάδος και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ενηµερώνουν την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών για ό- λες τις επιβαλλόµενες από αυτές κυρώσεις δυνάµει του παρόντος νόµου ή του Κανονισµού 575/2013. Η ΕΑΤ τηρεί κεντρική βάση δεδοµένων στην οποία έχουν πρόσβαση µόνο οι αρµόδιες αρχές. Διασφαλίζεται ένα αποτελεσµατικό σύστηµα ανταλλαγής πληροφοριών, µε την τήρηση των απαιτήσεων περί επαγγελµατικού απορρήτου και προστασίας δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα (άρθρο 61). Στο άρθρο 62 προσδιορίζονται τα κριτήρια για την επιβολή των διοικητικών κυρώσεων και διοικητικών µέτρων, καθώς για τη διασφάλιση συνεκτικής εφαρµογής τους. Επαναλαµβάνεται η υποχρέωση των αρµοδίων αρχών να λαµβάνουν υπόψη όλες τις σχετικές συνθήκες κατά τον καθορισµό του είδους των διοικητικών κυρώσεων ή άλλων διοικητικών µέτρων και του ύψους των διοικητικών χρηµατικών προστίµων. Η παράγραφος 4 επαναλαµβάνει αυτολεξεί την πρόβλεψη της παρ. 5 του άρθρου 69 του ν. 3601/2007, όπως πολύ πρόσφατα τροποποιήθηκε µε το ν. 4051/2012 (άρθρο 13 παράγραφος 7). Η διάταξη ρυθµίζει την αστική ευθύνη του προσωπικού της Τράπεζας της Ελλάδος έναντι τρίτων κατ αντιστοιχία προς τα ισχύοντα τόσο στον Κώδικα Κατάστασης Δηµοσίων Υ- παλλήλων όσο και επί λοιπών εποπτικών οργανισµών του χρηµατοπιστωτικού κλάδου, όπως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Σε κάθε περίπτωση, η διάταξη δεν επηρεάζει την ευθύνη της Τράπεζας της Ελλάδος έναντι τρίτων, που παραµένει ακέραιη, ούτε και το δικαίωµα αναγωγής της Τράπεζας έναντι του προσωπικού της για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, που συνεχίζει να διέπεται από τις γενικές διατάξεις. Στο άρθρο 63 προβλέπεται, η θέσπιση µηχανισµών α- πό πλευράς των εποπτικών αρχών που θα ενθαρρύνει και θα διευκολύνει την υποβολή καταγγελιών για παραβάσεις του παρόντος νόµου και του Κανονισµού 575/2013. παρόµοια δυνατότητα πρέπει να παρέχεται και στους εργαζόµενους των ιδρυµάτων για την καταγγελία παραβάσεων εσωτερικά. Κατ επανάληψη της αντίστοιχης διάταξης του ν. 3601/2007 προβλέπεται ότι οι αποφάσεις της ΤτΕ που εκδίδονται κατ εφαρµογή του παρόντος νόµου και του Κανονισµού 575/2013 προσβάλλονται µε αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Συµβουλίου της Επικρατείας (άρθρο 64). Στο άρθρο αυτό δεν εισάγονται ρυθµίσεις για την παροχή έννοµης προστασίας στους αποδέκτες αποφάσεων που εκδίδονται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, καθώς το ζήτηµα ρυθµίζεται ήδη στη βασική νοµοθεσία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (νόµοι 1969/1991 και 3606/2007). ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ Τα άρθρα 65 έως 103 αφορούν τη διαδικασία επανεξέτασης, ρυθµίζουν δηλαδή τη διαδικασία αξιολόγησης της επάρκειας του εσωτερικού κεφαλαίου των ιδρυµάτων, το πλαίσιο λειτουργίας, τις διαδικασίες και τους µηχανισµούς τους ως προς την οργάνωση και αντιµετώπιση κινδύνων και τα θέµατα εταιρικής διακυβέρνησης. Ειδικότερα, τα ιδρύµατα πρέπει να διαθέτουν ίδια κεφάλαια, τα οποία επαρκούν από πλευράς ποσότητας, ποιότητας και κατανοµής για τους κινδύνους τους οποίους έχουν αναλάβει ή ενδέχεται να αναλάβουν. Για να ε- πιτευχθεί αυτό απαιτείται τόσο τα πιστωτικά ιδρύµατα ό- σο και οι επιχειρήσεις επενδύσεων να διαθέτουν στρατηγικές και διαδικασίες για την εκτίµηση και τη διατήρηση της επάρκειας των κεφαλαίων τους (άρθρο 65).Η Τράπεζα της Ελλάδος και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς α- ντίστοιχα έχουν την αρµοδιότητα να ελέγχουν για την