ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑΣ, ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΦΥΤΩΝ

Transcript

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑΣ, ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΦΥΤΩΝ Στα πλαίσια του εργαστηρίου του µαθήµατος της Κυτταρολογίας, Μορφολογίας και Ανατοµίας Φυτών, προγραµµατίζεται η πραγµατοποίηση των 15 κατωτέρω αναφερόµενων εργαστηριακών ασκήσεων. Εξοικείωση µε το µικροσκόπιο. Αντικείµενα Μικροσκοπίας. Γενικές Οδηγίες. Φυτικό κύτταρο - Οργανίδια, (πυρήνας, χυµοτόπιο) - Πλασµόλυση Στοµάτια Πλαστίδια Αµυλόκοκκοι Ανατοµία Βλαστού Ι: Εξωτερικοί ιστοί βλαστού: Επιδερµικός ιστός, Κολλέγχυµα, Σκληρέγχυµα, Χλωρέγχυµα, Αποταµιευτικό Παρέγχυµα. Ανατοµία Βλαστού ΙΙ: Κλειστή ηθµαγγειώδης δεσµίδα (Βλαστός µονοκότυλου) Ανατοµία Βλαστού ΙΙΙ: Ανοικτές ηθµαγγειώδεις δεσµίδες (Αµφίπλευρη και ετερόπλευρη). Βλαστοί δικότυλων Ανατοµία Βλαστού ΙV: ευτερογενής ανάπτυξη του βλαστού Ανατοµία Ρίζας (µονοκότυλου και δικότυλου) Μίτωση (διαίρεση) φυτικού κυττάρου Ανατοµία Φύλλου (µονοκότυλου και δικότυλου) Άνθος Ι: Μορφολογία.ανθέων Άνθος ΙΙ: Τύποι Ταξιανθιών Άνθος ΙΙΙ: Ανατοµία Άνθους. Αναπαραγωγικά όργανα ανωτέρων φυτών. Τοµές ανθήρων και ωοθηκών. Καρπός Ανατοµία Καρπού και τύποι Καρπών Σπέρµατα Είναι δυνατόν, σύµφωνα µε την κρίση των διδασκόντων ορισµένες ασκήσεις να παραληφθούν, ορισµένες να συµπτυχθούν (π. χ. καρπός σπέρµα), ή άλλες να διαχωριστούν. Οι ασκούµενοι σε αυτή τη σειρά εργαστηριακών ασκήσεων οφείλουν να έχουν µαζί τους: 1) Ένα µπλοκ σχεδίου ή ακουαρέλας µεγέθους Α4, που να φέρει το σπείραµα (το σύρµα) στην µεγάλη πλευρά του ορθογωνίου σχήµατος (και εποµένως να ανοίγει στη διεύθυνση που ανοίγουν τα τετράδια και τα βιβλία και όχι όπως τα µπλοκ σηµειώσεων). 2) Τουλάχιστον ένα µολύβι, µεσαίας περίπου σκληρότητας (ίσως τα έχοντα σκληρότητα, που συµβολίζεται ως ΗΒ, να είναι τα καταλληλότερα). ΠΡΟΣΟΧΗ: εν εξυπηρετεί το µηχανικό µολύβι. 3) Γοµολάστιχα (Σβηστήρα) 4) Ξύστρα 5) Ξυραφάκια (Απλές λεπίδες, όχι τα ενσωµατωµένα σε πλαστικό) 6) Χαρτοµάντιλα (Για να καθαρίζετε τα χέρια, τα τετράδια και τα µικροσκόπιά σας, από ζάχαρη, χρωστικές, ή και σκέτο νερό). 1

2 ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Από τη δεύτερη εργαστηριακή άσκηση, οι σπουδαστές εξετάζονται κάθε φορά στο διδασκόµενο αντικείµενο, το οποίο, έχουν µελετήσει προκαταρκτικά, έχουν ακούσει σύντοµη παράδοση (µισής έως µίας ώρας, ανάλογα µε το αντικείµενο της άσκησης) που εισάγει σ αυτό στην αρχή της άσκησης, έχουν µελετήσει παρασκεύασµα ή παρασκευάσµατα σχετικά µε το αντικείµενο και έχουν σχεδιάσει κάποια από τα παρασκευάσµατα που µελέτησαν, σύµφωνα µε τις οδηγίες των διδασκόντων. Κατά τη διάρκεια της παρατήρησης µελέτης και του σχεδίου, µπορούν να ερωτούν τους διδάσκοντες για απορίες που τους δηµιουργούνται κατά την πορεία της άσκησης. Στο τέλος καλούνται να απαντήσουν (συνήθως γραπτά) σε ολιγάριθµες (συνήθως τρεις) ερωτήσεις, σχετικές µε το αντικείµενο. Ερωτήσεις και ασκήσεις, σχετικές µε το κάθε αντικείµενο, υπάρχουν στο τέλος των σηµειώσεων που αφορούν το θεωρητικό µέρος και την εκτέλεση (πρακτικό µέρος) κάθε άσκησης. Επίσης στο τέλος των σηµειώσεων υπάρχουν ερωτήσεις και σταυρόλεξα για την επανάληψη και την εµπέδωση όλης της ύλης. Η βαθµολόγηση στηρίζεται κατά 60% στην ορθότητα των απαντήσεων των σπουδαστών, κατά 30% στην αντικειµενικότητα του σχεδίου (αντικειµενικότητα σηµαίνει για παράδειγµα να φαίνεται ότι τα κύτταρα άλφα τύπου είναι περίπου διπλάσια από τα βήτα τύπου και ότι τα µεν πρώτα είναι π.χ. ωοειδή, ενώ τα δεύτερα π.χ. εξάγωνα) και κατά 10% από την εν γένει συµπεριφορά του κάθε σπουδαστή [ώρα προσέλευσης, πόσο καθαρή αφήνει τη θέση του, πόσο συµµετέχει ενεργά στην άσκηση, πώς συµπεριφέρεται στην περιουσία του εργαστηρίου (µικροσκόπια, πάγκους, σκαµνιά κλπ.) και πώς συµπεριφέρεται προς τον έµψυχο περίγυρό του (τους διδάσκοντες, τους συσπουδαστές του, τους ασκούµενους σπουδαστές µεγαλυτέρων εξαµήνων κλπ.)]. 2

3 ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ Αν και η Συστηµατική Βοτανική είναι µάθηµα του εποµένου εξαµήνου, θεωρείται ιδιαίτερα χρήσιµο να δοθούν οι πρώτες πληροφορίες για τη θέση των φυτών στον έµβιο κόσµο, καθώς και λίγες παραπάνω πληροφορίες για τα ανώτερα φυτά, που αποτελούν το αντικείµενο σχεδόν όλων των εργαστηριακών ασκήσεων του παρόντος µαθήµατος. Αυτές οι πληροφορίες θα εξοικειώσουν το σπουδαστή µε τη διώνυµη ονοµατολογία και θα τον βοηθήσουν να φτιάξει το φυτολόγιό του. Σύµφωνα µε τη σύγχρονη Συστηµατική Ταξινόµηση, οι οργανισµοί κατατάσσονται µε βάση τις παρακάτω κύριες ταξινοµικές µονάδες: Βασίλειο (Kingdom) ιαίρεση ή Φύλο ή Συνοµοταξία (Phylum) Κλάση ή Οµοταξία (Class) Τάξη (Order) Οικογένεια (Family) Γένος (Genus) Είδος (Species) Ποικιλία (Variety ή Varieta) Μορφή (Form ή Forma) Εκτός από τις κύριες ταξινοµικές µονάδες υπάρχουν και οι δευτερεύουσες. Τέτοιες για παράδειγµα είναι η Υποκλάση, η Υπέρταξη και η Υπόταξη, η Υπεροικογένεια και η Υποοικογένεια κλπ. Το σύνολο των οργανισµών ταξινοµείται σε πέντε βασίλεια. Τα εξής: 1. Τα Προκαρυωτικά ή Μονήρη (Procaryotae or Monera). Πρόκειται για µονοκύτταρους και όπως δηλώνει το όνοµά τους, προκαρυωτικούς οργανισµούς. Σ αυτά υπάγονται τα βακτήρια και τα κυανοφύκη. 2. Τα Πρώτιστα (Protista). Πρόκειται για µονοκύτταρους ευκαρυωτικούς οργανισµούς ή και πολυκύτταρους (φυσικά ευκαρυωτικούς, όλοι οι πολυκύτταροι είναι ευκαρυωτικοί) που τα κύτταρα τους δεν έχουν διαφοροποίηση (δεν διακρίνονται σε διαφορετικούς ιστούς). Σ αυτά υπάγονται µονοκύτταροι οργανισµοί, οι οποίοι αν είναι αυτότροφοι ονοµάζονται πρωτόφυτα και αν είναι ετερότροφοι πρωτόζωα. Λίγα είδη από αυτούς σχηµατίζουν χαλαρές αποικίες λίγων κυττάρων. Σ αυτήν την κατηγορία υπάγονται και τα πολυκύτταρα ευκαρυωτικά φύκη. 3. Οι Μύκητες (Fungi). Σ αυτούς υπάγονται τα µανιτάρια και οι µούχλες. 4. Τα Φυτά ή Μετάφυτα (Plantae). Αυτά που αποκαλούµε φυτά στην καθηµερινή µας ζωή. 5. Τα Ζώα ή Μετάζωα (Animalia). Αυτά που αποκαλούµε ζώα στην καθηµερινή µας ζωή. Το βασίλειο των Φυτών διαιρείται στα Φύλα των Βρυόφυτων (Bryophyta) και των Τραχειοφύτων (Tracheophyta). Τα Βρυόφυτα περιλαµβάνουν φυτά µε απλή οργάνωση, όπως τα Φυλλόβρυα και τα Ηπατικά Βρύα. Το σύνολο των ειδών τους ανέρχεται περίπου στις είδη. Τα Τραχειόφυτα περιλαµβάνουν φυτά µε όργανα σαφώς διαφοροποιηµένα, όπως οι ρίζες, οι βλαστοί, τα φύλλα. Χαρακτηριστικό των τραχειοφύτων είναι το ότι διαθέτουν σύστηµα αγωγών ιστών για τη µεταφορά του νερού και των ανόργανων αλάτων, που προσλαµβάνουν από το έδαφος, αλλά και των οργανικών ουσιών, που παράγουν τα ίδια τα φυτά. Τα Τραχειόφυτα διαιρούνται σε πέντε κλάσεις. Η δεύτερη, η τρίτη και η τέταρτη συναποτελούν τα Γυµνόσπερµα, των οποίων οι σπερµοβλάστες δεν περιβάλλονται από τα καρπόφυλλα (είναι γυµνές). Τα είδη των γυµνοσπέρµων είναι κυρίως ανεµογονιµοποιούµενα. Το σύνολο των πέντε κλάσεων έχει ως εξής: 1. Πτεριδόφυτα (Filicinae). Αυτή η κλάση περιλαµβάνει τις πτέριδες (φτέρες), που ανέρχονται σε είδη περίπου. 3

4 2. Κωνοφόρα (Coniferinae). Πρόκειται για τη µεγαλύτερη και γνωστότερη οµάδα γυµνοσπέρµων µε 550 είδη. Τα πιο γνωστά γένη αυτής της τάξης είναι τα Pinus (όπου υπάγονται τα πεύκα) και Abies (όπου υπάγονται τα έλατα). 3. Κυκαδίδες (Cycadinae). Σ αυτήν την κλάση γυµνοσπέρµων περιλαµβάνονται οι Κυκάδες, µε συνολικά 100 είδη. 4. Gingoinae. Από τα είδη αυτής της κλάσης γυµνοσπέρµων, υπάρχει πια µόνο ένα είδος, το φυτό Γκίνγκο. 5. Αγγειόσπερµα (Angiospermae). Πρόκειται για µια πολύ µεγάλη κλάση µε είδη περίπου. Περιλαµβάνει τα ανθοφόρα φυτά σε πολλά από τα οποία η επικονίαση γίνεται µε τα έντοµα. Οι σπερµατικές τους βλάστες περιλαµβάνονται από καρπόφυλλα, εποµένως τα σπέρµατά τους περικλείονται σε καρπό. Αυτή η πολύ µεγάλη κλάση, που περιλαµβάνει σχεδόν όλα τα φυτά οικονοµικής σηµασίας, θετικής ή αρνητικής (καλλιεργούµενα ή ζιζάνια), αποτελεί το αντικείµενο της Γεωργικής Βοτανικής. Η κλάση διαιρείται σε δύο υποκλάσεις: ικότυλα ή ικοτυλήδονα: Περιλαµβάνει φυτά που µακροσκοπικά (µε γυµνό µάτι), µπορούµε να παρατηρήσουµε ότι έχουν: Πασσαλώδες ριζικό σύστηµα, φύλλα µε δικτυωτή νεύρωση, τα οποία διαθέτουν έλασµα και µίσχο, άνθη τετραµερή ή πενταµερή και σπέρµατα µε δύο κοτυληδόνες. Με µικροσκοπική παρατήρηση σε εγκάρσια τοµή βλαστού µπορούµε να παρατηρήσουµε ότι οι ηθµαγγειώδεις τους δεσµίδες, στο βλαστό, είναι σε κυκλική διάταξη και ότι διαθέτουν κάµβιο. Η ύπαρξη του καµβίου τους επιτρέπει τη δευτερογενή, κατά πάχος, αύξηση. Σε αυτήν την υποκλάση υπάγονται είδη. Μονοκότυλα ή Μονοκοτυλήδονα: Περιλαµβάνει φυτά που µακροσκοπικά (µε γυµνό µάτι), µπορούµε να παρατηρήσουµε ότι έχουν: Θυσανώδες ριζικό σύστηµα, φύλλα µε παράλληλη νεύρωση, τα οποία διαθέτουν έλασµα και κολεό, άνθη συνήθως τριµερή και σπέρµατα µε µία κοτυληδόνα. Με µικροσκοπική παρατήρηση σε εγκάρσια τοµή βλαστού µπορούµε να παρατηρήσουµε ότι οι ηθµαγγειώδεις τους δεσµίδες, στο βλαστό, είναι σε ακανόνιστη διάταξη (διάσπαρτες) και ότι δεν διαθέτουν κάµβιο. Η απουσία του καµβίου τους απαγορεύει τη δευτερογενή, κατά πάχος, αύξηση. Σε αυτήν την υποκλάση υπάγονται τα υπόλοιπα είδη της κλάσης των αγγειοσπέρµων. Στα ικότυλα υπάγονται, µεταξύ πολλών άλλων και οι εξής οικογένειες µε ιδιαίτερο γεωργικό ενδιαφέρον: Rosaceae: Ροδώδη (π. χ. Τριανταφυλλιά, Μηλιά, Αχλαδιά, Ροδακινιά, Κερασιά, Βερικοκιά, αµασκηνιά, Μουσµουλιά κλπ.). Rutaceae: Εσπεριδοειδή (π. χ. Πορτοκαλιά, Λεµονιά, Μανταρινιά, Νεραντζιά κλπ.). Ampelidaceae ή Vitaceae: Αµπελοειδή (π. χ. Αµπέλι). Leguminosae ή Fabaceae: Ψυχανθή ή Χεδρωπά ή Λοβόκαρπα (π. χ. Φασόλια, Μπιζέλια, Ρεβιθιά, Κουκιά, Φακές κλπ.). Solanaceae: Σολανώδη (π. χ. Πατατιά, Καπνός, Τοµατιά, Πιπεριά, Μελιτζανιά κλπ.). Compositae ή Asteraceae: Σύνθετα (π. χ. Ηλίανθος, Αγκινάρα, Μαρούλι, Χρυσάνθεµο, Μαργαρίτα, Ντάλια κλπ.). Cucurbitaceae: Κολοκυνθώδη (π. χ. Κολοκυθιά, Αγγουριά, Πεπονιά, Καρπουζιά κλπ.). Cruciferae ή Brassicaceae: Σταυρανθή (π. χ. Λάχανα, Κουνουπίδια, Ραπανάκια κλπ.). Malvaceae: Μαλαχώδη (π. χ. Βαµβάκι, Μπάµια, Ιβίσκος κλπ.). Τα Μονοκότυλα που διαθέτουν λιγότερες οικογένειες, έχουν ως σηµαντικότερες από οικονοµική άποψη τις εξής: 4

5 Gramineae ή Poaceae: Αγρωστώδη (π. χ. Σιτάρι, Κριθάρι, Σίκαλη, Καλαµπόκι, Βρώµη κλπ.). Liliaceae: Λιλιίδες (π. χ. Κρεµµύδι, Σπαράγγι, Κρίνος, Αλόη κλπ.). Amaryllidaceae: Αµαρυλίδες (π. χ. Νάρκισσος). Iridaceae: Ίριδες (π. χ. Κρόκος, Γλαδιόλες, Φρέζια κλπ.). Εκτός από την οικογένεια, για το βοτανικό έχει σηµασία το γένος, το είδος, ακόµη και η ποικιλία. Το είδος (Species) θεωρείται η βασικότερη (η θεµελιώδης) µονάδα συστηµατικής κατάταξης. Χαρακτηριστική ιδιότητα του είδους είναι ότι άτοµα που ανήκουν στο ίδιο είδος διασταυρωνόµενα δίδουν γόνιµους απογόνους. Οργανισµοί του ίδιου είδους οµοιάζουν στα ουσιώδη µορφολογικά χαρακτηριστικά, δηλαδή αν αναφερόµαστε σε φυτικούς οργανισµούς στη δοµή του άνθους, του καρπού και του φυλλώµατος. Χαµηλότερα από το επίπεδο του είδους, υπάρχει η διάκριση σε ποικιλίες (Varietas) και στη συνέχεια και σε µορφές (Formae). Είδη που παρουσιάζουν σηµαντικές οµοιότητες οµαδοποιούνται σε γένη (Genera). Έτσι για την πλήρη καταγραφή ενός είδους γράφουµε πρώτα το όνοµα του γένους, µε κεφαλαίο το πρώτο γράµµα. Το δεύτερο συνθετικό της διώνυµης ονοµατολογίας (του ονόµατος µε δύο λέξεις), που καθιέρωσε ο Κάρολος Λινναίος, µαζί µε το όνοµα του γένους καθορίζει το είδος. Μετά, αν υπάρχει, ακολουθεί το όνοµα της ποικιλίας µε την ένδειξη var να προηγείται. Ονόµατα γενών ή ειδών γράφονται µε λοξά γράµµατα (italic) ή υπογραµµίζονται. Παράδειγµα: Γένος Brassica Είδος Brassica oleracea ή, αν έχει προηγηθεί η διευκρίνιση του γένους, B. oleracea Ποικιλία Brassica oleracea var. capitata (Λάχανο) Το Λάχανο ανήκει στην οικογένεια Cruciferae ή Brassicaceae. 5

6 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Συµπληρώστε οργανισµούς που να ανήκουν σε τρία διαφορετικά βασίλεια: 1ος Οργανισµός: 2ος Οργανισµός: 3ος Οργανισµός: ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΒΑΣΙΛΕΙΑ 2. Γνωρίζετε άλλα βασίλεια οργανισµών εκτός από αυτά που ήδη αναφέρατε; 3. Ποια ταξινοµική µονάδα είναι η ευρύτερη και ποια η στενότερη από τις ακόλουθες: κλάση, οικογένεια, τάξη. 4. Ποια ταξινοµική µονάδα είναι η ευρύτερη και ποια η στενότερη από τις ακόλουθες: γένος, είδος, ποικιλία. 5. Τα βρύα, οι φτέρες, τα πεύκα και οι τριανταφυλλιές πώς ταξινοµούνται, σε φύλα και κλάσεις, µέσα στο φυτικό βασίλειο; ΦΥΤΑ ΦΥΛΑ ΚΛΑΣΕΙΣ ΒΡΥΑ ΦΤΕΡΕΣ ΠΕΥΚΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΕΣ 6. Συµπληρώστε ένα Μ ή ένα απέναντι σε όσες οικογένειες ανήκουν στα Μονοκοτυλήδονα ή στα ικοτυλήδονα αντίστοιχα. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ (Μ ή ) Leguminosae Rosaceae Asteraceae Poaceae Cucurbitaceae Iridaceae Malvaceae 7. Σε ποια οικογένεια ανήκουν τα εξής φυτά: Κολοκυθιά Πατατιά Μπιζέλι Καλαµπόκι Ροδακινιά ΦΥΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ 6

7 8. Τοποθετείστε τις ακόλουθες φυτικές οµάδες από τις πολυπληθέστερες σε αριθµό ειδών, προς τις ολιγαριθµότερες σε είδη: ικοτυλήδονα, Κυκαδίδες, Κωνοφόρα, Μονοκοτυλήδονα, Πτεριδόφυτα. 9. Γνωρίζετε το άλλο (το νέο) όνοµα των οικογενειών Leguminosae, Gramineae και Cruciferae; 10. Ποιες είναι οι κλάσεις των Τραχειοφύτων; 7

8 ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΦΥΤΟΛΟΓΙΟΥ Σε όλα τα βοτανικά µουσεία του κόσµου, µικρά ή µεγάλα, διάσηµα ή σχεδόν άγνωστα, φυλάγονται βοτανικές συλλογές (Herbaria), όπως λέγονται επιστηµονικά τα φυτολόγια. Οι συλλογές πρέπει να εκπληρώνουν συγκεκριµένες προδιαγραφές και η χρησιµότητά τους έγκειται στο ότι διευκολύνουν την ταξινοµική µελέτη των φυτών. Καθώς το µάθηµα της Κυτταρολογίας και Μορφολογίας Φυτών είναι προαπαιτούµενο για το µάθηµα της Συστηµατικής Βοτανικής, οι πληροφορίες που σχετίζονται µε την προετοιµασία των φυτικών δειγµάτων για ένα φυτολόγιο, καθώς και οι πληροφορίες για την αρτιότητα που πρέπει να χαρακτηρίζει την παρουσίαση ενός φυτολογίου, κρίνονται ιδιαίτερα χρήσιµες. 1. Καταρχήν σε ότι αφορά στην επιλογή των φυτικών δειγµάτων, που πρέπει να προτιµηθούν ως δείγµατα ισχύουν τα εξής: Μικρά φυτά, µεγέθους π. χ. χαµοµηλιού, µπορούν να συλλέγονται ολόκληρα, από την κορυφή ως τη ρίζα. Έτσι παρουσιάζονται στο φυτολόγιο τα χαρακτηριστικά όλων των οργάνων του φυτού. Σε µεγαλύτερα φυτά προτιµώνται τα ανθοφόρα φυτικά τµήµατα, διότι τα άνθη είναι συνήθως τα όργανα, που δίδουν τις περισσότερες ταξινοµικές πληροφορίες. Αν η συλλογή δεν γίνεται την εποχή της ανθοφορίας, αλλά κατά την αρχή της καρποφορίας, καλό είναι να συλλεχθούν καρποφόρα τµήµατα µε τις ωοθήκες στα πρώτα στάδια της διόγκωσής τους, διότι και αυτά τα τµήµατα δίδουν πολλές πληροφορίες. Ακόµη και αν δεν είναι δυνατόν το δείγµα να περιέχει παρά µόνο φύλλα, πρέπει να συλλεχθούν µαζί µε ένα τµήµα βλαστού, από το οποίο να εκφύονται, ώστε να δίδονται πληροφορίες για το βλαστό και κυρίως για τη φυλλοταξία (τη διάταξη των φύλλων). 2. Στη συνέχεια σε ότι αφορά στην κατεργασία των φυτικών τµηµάτων, αυτά τα δείγµατα πρέπει να αποβάλλουν σταδιακά τους χυµούς τους. Για το σκοπό αυτό τοποθετούνται ανάµεσα σε φύλλα χαρτιού, που να παρουσιάζουν ικανοποιητική απορροφητικότητα. Καλή απορροφητικότητα έχει το χαρτί των εφηµερίδων, ασύγκριτα καλύτερη από το γυαλιστερό (illustration) χαρτί των περιοδικών. Επιπλέον το µεγαλύτερο σχήµα των εφηµερίδων σε σχέση µε τα περιοδικά και η εύκολη εύρεση παλαιών, άχρηστων τευχών τους, τους δίδει επιπλέον πλεονεκτήµατα. Κάθε φυτικό τµήµα τοποθετείται ανάµεσα σε 2 ή 4 ή και ακόµη περισσότερα φύλλα χαρτιού. Οι εφηµερίδες µε τα δείγµατα τοποθετούνται η µία πάνω στην άλλη και επάνω τους τοποθετείται τελικά ένα βαρύ σώµα (π. χ. ένας τηλεφωνικός κατάλογος ή ένας τόµος εγκυκλοπαίδειας). Σε περίπτωση που, αντί για κάποιο απ αυτά τα έντυπα, θα χρησιµοποιηθεί πέτρα ή τούβλο θα πρέπει, κάτω από την πέτρα, να τοποθετηθεί µία σανίδα, ώστε να ισοκατανέµεται η πίεση. Οι εφηµερίδες πρέπει να αντικαθίστανται ανά τακτά χρονικά διαστήµατα, π. χ. ανά δύο ηµέρες. Αυτό το χρονικό διάστηµα, εξαρτάται από την υγρασία και τη θερµοκρασία του χώρου, όπου φυλάσσονται τα δείγµατα, αλλά κυρίως από τη φύση των φυτικών ειδών. ηλαδή κάποια παχύφυτα µπορεί, ως δείγµατα, να απαιτούν καθηµερινή αλλαγή εφηµερίδων και κάποια ξηρόφυτα να χρειάζονται αλλαγή εφηµερίδων κάθε τρεις ή τέσσερις µέρες. Αν δεν γίνουν λάθη κατά τις αλλαγές των εφηµερίδων, τότε τα φυτικά τµήµατα θα διατηρηθούν µε όλες τις λεπτοµέρειές τους, όπως π. χ. τα ριζικά τριχίδια ή οι στήµονες. Στη συνέχεια το αφυδατωµένο φυτό επικολλάται σε φύλλα λευκού, λεπτού χαρτονιού µεγέθους Α3. Μετά αυτό το φύλλο καλύπτεται από λεπτό, διαφανές ριζόχαρτο (ή τσιγαρόχαρτο) διπλασίου µεγέθους από Α3, ώστε να το καλύπτει και από τις δύο όψεις, σαν θήκη. Ένα απλό φοιτητικό φυτολόγιο θα πρέπει να περιλαµβάνει 20 τουλάχιστον φυτικά είδη, κατανεµηµένα σε 15 τουλάχιστον διαφορετικές οικογένειες. Τα διάφορα είδη πρέπει να τοποθετούνται στο φυτολόγιο µε τη σωστή τους ταξινοµική σειρά και να αναγράφονται µε 8

9 µολύβι η οικογένεια, το γένος, το είδος (αν κατόρθωσε να το πληροφορηθεί ο φοιτητής), το κοινό, εµπειρικό όνοµα του είδους, ο τόπος και η ηµεροµηνία συλλογής, καθώς και ο συλλέκτης. 9

10 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΓΕΝΩΝ Ή ΕΙ ΩΝ Ακολουθεί κατάλογος µε πολλές φυτικές οικογένειες και γένη για να διευκολυνθείτε στην επιλογή και τον προσδιορισµό, κατά τη δηµιουργία του φυτολογίου σας. Ωστόσο δεν είσαστε υποχρεωµένοι να επιλέξετε τα 20 ή περισσότερα δείγµατά σας µεταξύ αυτών που ακολουθούν. 1. Κλάση Πτεριδόφυτα (Filicinae): Οικογένεια Polypodiaceae: Adiantum capillus veneris = Αδίαντον, κόµη της Αφροδίτης 2. Κλάση Κωνοφόρα (Coniferinae): Οικογένεια Araucariaceae: Araucaria = Αροκάρια Οικογένεια Cupressaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 10 γένη του βορείου ηµισφαιρίου. Cupressus sempervirens = Κυπαρίσσι Thuja orientalis = Θούγια Juniperus communis = Αγριοκυπάρισσο ή Φίδα Juniperus phonicea = Αγριοκυπάρισσο ή Φίδα Juniperus oxycedrus = Κέδρος Οικογένεια Pinaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 10 γένη µε κοσµοπολιτική εξάπλωση. Pinus halepensis = Χαλέπειος Πεύκη Pinus nigra = Μαυρόπευκο Pinus brutia = Τραχεία Πεύκη Pinus sylvestris = ασική Πεύκη Abies cephalonica = Κεφαλληνιακό Έλατο 3. Κλάση Αγγειόσπερµα Υποκλάση ικοτυλήδονα Οικογένεια Magnoliaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 12 γένη και 230 είδη. Τα µέλη της οικογένειας κατανέµονται στην εύκρατη και τροπική Ανατολική Ασία και Αµερική. Magnolia = Μανόλια (γένος µε 80 είδη) Οικογένεια Lauraceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 32 γένη και 2500 είδη, κατανεµηµένα στους τροπικούς, ιδίως της Ασίας και της Αµερικής, αλλά λιγότερο κοινά στις εύκρατες περιοχές. Laurus nobilis = άφνη, Βάγια (το γένος περιλαµβάνει 2 είδη) Persea americana = Αβοκάντο (το γένος έχει 150 είδη) Cinnamomum ceylanicum = Κανέλλα Cinnamomum camphora = Καµφορά (το γένος έχει 250 είδη) Οικογένεια Ranunculaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 50 γένη και 1900 είδη σε όλον τον κόσµο, αλλά κυρίως στις εύκρατες περιοχές του Βορείου Ηµισφαιρίου. Anemone coronaria = Ανεµώνη η στεφανωµατική Anemone pavonina = Ανεµώνη η παγωνοειδής Anemone blanda = Ανεµώνη η επιχαρής Anemone hortensis = Ανεµώνη η κηπαία (το γένος έχει συνολικά 150 είδη) Ranunculus asiaticus = Νεραγκούλα, Ρανούνκουλος (το γένος έχει συνολικά 400 είδη) Adonis vernalis = Άδωνις Clematis sp. = Αγράµπελη, Χελιδρονιά (το γένος έχει συνολικά 250 είδη) Aquilegia sp. = Κολοµπίνα, Ακουιλέγκια (το γένος έχει συνολικά 100 είδη) Paeonia sp. = Παιώνια Οικογένεια Berberidaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 4 γένη και 544 είδη κυρίως στις εύκρατες περιοχές του βορείου ηµισφαιρίου, αλλά και στα τροπικά βουνά και τη Νότιο Αµερική. Berberis cretica Berberis vulgaris (το γένος έχει συνολικά 450 είδη) 10

11 Οικογένεια Nymphaeaceae: Nymphaea alba = Νούφαρο, Νυµφαία Nuphar lutea = Νούφαρο Οικογένεια Papaveraceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 26 γένη και 280 είδη κυρίως στις εύκρατες και υποτροπικές περιοχές του βορείου ηµισφαιρίου. Fumaria officinalis = Καπνόχορτο Papaver rhoeas = Παπαρούνα (το γένος έχει 100 είδη) Glaucium flavum (το γένος έχει 25 είδη) Οικογένεια Fagaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 8 γένη και 930 είδη ευρέως κατανεµηµένα σε εύκρατες και τροπικές περιοχές, αλλά χωρίς ιθαγενείς αντιπροσώπους στην Αφρική νότια της Σαχάρας. Quercus macrolepis = Βελανιδιά Quercus coccifera = Πουρνάρι Quercus ilex = Αριά (το γένος συνολικά έχει 450 είδη) Fagus sylvatica = Οξιά (το γένος έχει 10 είδη) Castanea sativa = Καστανιά (το γένος έχει 12 είδη) Οικογένεια Betulaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 2 γένη και 95 είδη, ευρέως κατανεµηµένα στο Βόρειο Ηµισφαίριο και εκτεινόµενα νότια, κατά µήκος των Άνδεων. Betula pendula = Σηµύδα (το γένος έχει 60 είδη) Alnus glutinosa = Σκλήθρο (το γένος έχει 35 είδη) Οικογένεια Corylaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 4 γένη και 62 είδη µε ευρεία εξάπλωση στο Βόρειο Ηµισφαίριο, στην εύκρατη περιοχή του. Corylus avellana = Φουντουκιά (το γένος έχει 15 είδη) Οικογένεια Cactaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 50 έως 150 γένη και 2000 είδη, κυρίως ηµιερηµικών περιοχών της τροπικής και υποτροπικής Αµερικής. Opuntia ficus indica = Φραγκοσυκιά, Οπούντια (το γένος έχει 250 είδη) Cereus sp. = Κηρίον (το γένος έχει 50 είδη) Οικογένεια Aizoaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 130 γένη µε ευρεία εξάπλωση, αλλά µε πιο έντονη παρουσία στη Νότιο Αφρική. Carpobrotus acinaciformis = Μπούζι Mesembryanthemum acinaciformis = Μεσηµβριάνθεµον Οικογένεια Caryophyllaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 70 γένη και 1750 είδη στις εύκρατες περιοχές ιδίως του Β. Ηµισφαιρίου. Σπάνια στους τροπικούς. Silene colorata (το γένος έχει 500 είδη) Dianthus caryophyllus = Γαριφαλιά (το γένος έχει 300 είδη) Saponaria officinalis = Σαπονάρια Οικογένεια Portulacaceae: Η οικογένεια που περιλαµβάνει περίπου 19 γένη και 580 είδη, αντιπροσωπεύεται καλύτερα στη Βόρειο και τη Ν. Αµερική. Portulaca oleracea = Αντράκλα, Γλιστρίδα (το γένος έχει 200 είδη) Οικογένεια Chenododiaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 102 γένη και 1400 είδη, ευρέως κατανεµηµένα, αλλά αντιπροσωπευόµενα περισσότερο στις αλµυρές ερήµους, στις παράκτιες περιοχές και σε παρόµοια αλατούχα ενδιαιτήµατα. Beta vulgaris = Παντζάρι Beta vulgaris cicla = Σέσκουλο (το γένος έχει συνολικά 6 είδη) Chenopodium album = Βρωµόχορτο (το γένος έχει 100 έως 150 είδη) Spinacia oleracea = Σπανάκι (το γένος έχει 3 είδη) Οικογένεια Polygonaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 40 γένη και πάνω από 1000 είδη, ευρέως κατανεµηµένα, αλλά κυρίως στις εύκρατες περιοχές του Βορείου Ηµισφαιρίου. Rumex (γένος µε 200 είδη) 11

12 Οικογένεια Plumbaginaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 19 γένη και 775 είδη µε κοσµοπολιτική εξάπλωση, ειδικά κατά µήκος των ακτών και στις αλµυρές στέπες. Limoniastrum monopetalum = Λιµονίαστρον Limonium sinuatum (Statice sinuatum) = Στατική (το γένος έχει 300 είδη) Οικογένεια Theaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 18 γένη και 550 είδη. Κατανέµεται στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές. Camellia ή Thea sinensis = Τσάι Camellia japonica = Καµέλια (το γένος έχει συνολικά 82 είδη) Οικογένεια Tiliaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 50 γένη και 550 είδη, µε περισσότερα είδη στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές, κυρίως στη Νοτιοανατολική Ασία και τη Βραζιλία. Tilia sp. = Φλαµουριά, Φιλύρα (το γένος έχει 50 είδη) Οικογένεια Malvaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 75 γένη και 1000 είδη. Συναντάται σε εύκρατες και τροπικές περιοχές. Gossypium herbaceum = Ασιατικό µπαµπάκι Gossypium barbadense = Αµερικανικό µπαµπάκι (το γένος έχει συνολικά 20 είδη) Hibiscus rosa sinensis = Ιβίσκος (το γένος έχει 300 είδη) Abelmoschus esculentus (Hibiscus esculentus) = Μπάµια Malva sylvestris = Μολόχα (το γένος έχει 40 είδη) Lavatera cretica = εντροµολόχα (το γένος έχει 25 είδη) Althaea rosea = εντροµολόχα (το γένος έχει 12 είδη) Οικογένεια Ulmaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 15 γένη και 200 είδη, κυρίως στις εύκρατες και τροπικές περιοχές του Βορείου Ηµισφαιρίου. Ulmus minor = Φτελιά, Καραγάτσι (το γένος έχει 45 είδη) Celtis australis = Μελικοκκιά (το γένος έχει 80 είδη) Οικογένεια Moraceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 53 γένη και 1400 είδη, ευρέως κατανεµηµένα σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές, αλλά σπάνια στις εύκρατες περιοχές. Morus alba = Άσπρη Μουριά Morus nigra = Μαύρη Μουριά (το γένος έχει 10 είδη) Ficus carica = Συκιά Ficus elastica = Φίκος (το γένος έχει 800 είδη) Cannabis sativa = Κάνναβις Humulus lupulus = Λυκίσκος Brussonetia papirifera = Βρουσονέτια η παπυροφόρος (το γένος έχει 7 ή 8 είδη) Οικογένεια Urticaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 45 γένη και 1060 είδη. Η εξάπλωση της οικογένειας περιλαµβάνει τροπικές και εύκρατες περιοχές. Urtica dioica = Τσουκνίδα (το γένος έχει 50 είδη) Parietaria officinalis = Περδικάρι (το γένος έχει 30 είδη) Οικογένεια Violaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 22 γένη και 1000 είδη. Η οικογένεια παρουσιάζει κοσµοπολιτική εξάπλωση. Viola odorata = Μενεξές, Γιούλι Viola xwittrockiana = Πανσές (το γένος έχει συνολικά 500 είδη) Οικογένεια Passifloraceae: Η οικογένεια που περιλαµβάνει 12 γένη και 650 είδη εξαπλώνεται σε τροπικές και θερµές εύκρατες περιοχές. Passiflora coerulea = Ρολόι, Πασιφλόρα (το γένος έχει συνολικά 500 είδη) Οικογένεια Cistaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 8 γένη και 200 είδη στην Ευρώπη και τη Β. Αµερική, κυρίως στη µεσογειακή περιοχή. Υπάρχουν λίγα είδη και στη Ν. Αµερική. Cistus vilosus = Λαδανιά Cistus creticus = Λαδανιά Cistus ladanifer = Λαδανιά (το γένος έχει συνολικά 20 είδη) Οικογένεια Begoniaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 5 γένη και 920 είδη, µε εξάπλωση στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές. 12

13 Begonia sp. = Μπιγόνια (το γένος έχει συνολικά 900 είδη) Οικογένεια Cucurbitaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 110 γένη και 640 είδη, κυρίως των τροπικών και υποτροπικών περιοχών. Ecballium elaterium = Πικραγγουριά Citrullus lanatus (Citrullus vulgaris) = Καρπουζιά Cucumis melo = Πεπονιά Cucumis sativus = Αγγουριά (το γένος έχει συνολικά 25 είδη) Cucurbita pepo (Cucurbita sp.) = Κολοκυθιά Cucurbita maxima = Κοκκινοκολοκυθιά (το γένος έχει συνολικά 15 είδη) Lagenaria siceraria (L. vulgaris) = Φλασκιά, Νεροκολοκυθιά (το γένος έχει συνολικά 6 είδη) Οικογένεια Salicaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 3 γένη και 530 είδη κυρίως της βόρειας εύκρατης περιοχής. Populus alba = Λεύκα Populus nigra = Καβάκι (το γένος έχει συνολικά 35 είδη) Salix alba = Ιτιά Salix babylonica = Ιτιά (το γένος έχει συνολικά 500 είδη) Οικογένεια Cruciferae (Brassicaceae): Μεγάλη οικογένεια µε 375 γένη και 3200 είδη. Η οικογένεια είναι κοσµοπολιτική, κυρίως της βόρειας εύκρατης περιοχής, ιδιαίτερα της Μεσογειακής. Brassica oleracea var. capitata = Λάχανο Brassica oleracea var. botrytis = Κουνουπίδι Brassica nigra = Σινάπι Brassica rapa = Ρέβα Raphanus sativus = Ραπάνι, Ραπανάκι Raphanus raphanistrum = Ραπανίδα Lepidium sativum = Κάρδαµο (το γένος έχει συνολικά 150 είδη) Eruca vesicaria sativa = Ρόκα Matthiola incana = Βιολέτα Matthiola sinuata = Βιολέτα Cheiranthus cheiri = Κίτρινη βιολέτα Hirschfeldia incana = Βρούβα Aubrietia sp. = Αουβριέτια Οικογένεια Ericaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 80 γένη και 2500 είδη, κυρίως στις εύκρατες περιοχές ή στα βουνά των τροπικών. Arbutus unedo = Κουµαριά Arbutus andrachne = Αγριοκουµαριά Erica manipuliflora = Ρείκι Erica arborea = Ρείκι (το γένος έχει συνολικά 500 είδη) Rhododendron flavum = Ροδόδεντρο, Αζαλέα (το γένος έχει συνολικά 800 είδη) Azalea sp. = Αζαλέα Οικογένεια Primulaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 20 γένη και 1000 είδη, ευρέως κατανεµηµένα, αλλά αντιπροσωπευόµενα µε µεγαλύτερη αφθονία στις εύκρατες περιοχές του Βορείου Ηµισφαιρίου. Primula veris = Πρίµουλα (το γένος έχει συνολικά 500 είδη) Cyclamen graecum = Κυκλάµινο (το γένος έχει συνολικά 15 είδη) Οικογένεια Crassulaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 35 γένη και 1500 είδη, κατανεµηµένα σε όλον τον κόσµο, αλλά κυρίως στη Ν. Αφρική. Sempervivum sp. = Σεµπερβίβον (το γένος έχει συνολικά 25 είδη) Οικογένεια Saxifragaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 30 γένη και 580 είδη, κυρίως στις εύκρατες περιοχές του Β. Ηµισφαιρίου. Υπάρχουν επίσης αρκτικά είδη και λίγα στη νότια εύκρατη περιοχή και τα τροπικά βουνά. Ribes sp. = Φραγκοστάφυλο 13

14 Hydrangea hortensis = Ορτανσία Philadelphus coronarius = Φιλάδελφος Οικογένεια Rosaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 100 γένη και 3000 είδη, µε κοσµοπολιτική εξάπλωση. Rubus spp. = Βατοµουριά (το γένος έχει συνολικά 250 είδη) Rosa spp. = Τριανταφυλλιά Rosa canina = Αγριοτριανταφυλλιά (το γένος έχει συνολικά 250 είδη) Fragaria xananassa (Fragaria vesca) = Φράουλα (το γένος έχει συνολικά 15 είδη) Poterium spinosum = Αστοιβή, Αφάνα Cydonia oblonga = Κυδωνιά Pyrus communis = Αχλαδιά, Απιδιά (το γένος έχει συνολικά 30 είδη) Malus sylvestris (Pyrus malus) = Μηλιά (το γένος έχει συνολικά 35 είδη) Pyracantha coccinea = Πυράκανθος Prunus persica (Persica vulgaris) = Ροδακινιά Prunus amygdalus (Prunus dulcis) = Αµυγδαλιά Prunus armeniaca = Βερικοκιά Prunus cerasus (Cerasus vulgaris) = Βυσσινιά Prunus avium (Cerasus avium) = Κερασιά Prunus domestica = αµασκηνιά Prunus insititia (Prunus domestica insititia) = Κοροµηλιά (το γένος έχει συνολικά 430 είδη) Eriobotrya japonica = Μουσµουλιά Crataegus oxyacantha = Κράταιγος (το γένος έχει συνολικά 200 είδη) Spiraea sp. = Σπειραία (το γένος έχει συνολικά 100 είδη) Οικογένεια Platanaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει ένα µόνο γένος, στο οποίο ανήκουν 8 είδη διαδεδοµένα στη Βόρεια και Κεντρική Αµερική, τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη υτική Ασία, µέχρι την Ινδία. Platanus orientalis = Πλάτανος Οικογένεια Leguminosae (Fabaceae): Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 600 γένη και είδη, ευρέως κατανεµηµένα σε εύκρατες και τροπικές περιοχές. Acacia farnesiana = Γαζία, Αµπεριά Acacia cyanophylla = Ακακία η κυανόφυλλος Acacia dealbata = Μιµόζα (ψευδής) (το γένος έχει συνολικά 750 έως 800 είδη) Mimosa pudica = Μιµόζα, Μη µου άπτου (το γένος έχει συνολικά 450 έως 500 είδη) Cercis siliquastrum = Κουτσουπιά (το γένος έχει συνολικά 7 είδη) Ceratonia siliqua = Χαρουπιά, Ξυλοκερατιά Anagyris foetida = Αζόγυρας Calycotome villosa = Ασπάλαθος Spartium junceum = Σπάρτο Lupinus spp. = Λούπινο (το γένος έχει συνολικά 200 είδη) Robinia pseudoacacia = Ακακία Ροβίνια Phaseolus vulgaris = Φασολιά Phaseolus caracalla = Σαλίγκαρος (Φασολιά του Καρακάλλα) (το γένος έχει συνολικά 200 έως 240 είδη) Vigna sinensis = Μαυροµάτικα, Αµπελοφάσουλα Vigna sesquipedalis = Βίγνα Cicer arietinum = Ρεβιθιά Vicia faba = Κουκιά, Κύαµος Vicia hirsuta = Αγριοβίκος Vicia sativa = Βίκος (το γένος έχει συνολικά 150 είδη) Lens esculenta (Lens culinaris ή Ervum lens) = Φακή Lathyrus sativus = Λαθούρι Lathyrus odoratus = Μοσχοµπίζελο (το γένος έχει συνολικά 130 είδη) 14

15 Pisum sativum = Αρακάς, Μπιζέλι, Πίσον Medicago sativa = Μηδική, Τριφύλλι Medicago arborea = ενδρώδης µηδική (το γένος έχει συνολικά 100 είδη) Arachis hypogaea = Αράπικη φιστικιά Dolichos sp. = όλιχος Ervum ervillia = Όροβος, Ρόβη Trigonella foenum graecum = Τριγωνίσκος Trifolium sp. = Τριφύλλι (το γένος έχει συνολικά 300 είδη) Soja hispida (Glycine hispida) = Σόγια Wistaria sinensis = Γλυσίνα Οικογένεια Lythraceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 25 γένη και 550 είδη, κυρίως στις θερµές εύκρατες και τροπικές περιοχές. Lagerstroemia indica = Λαγκερστρέµια (το γένος έχει συνολικά 53 είδη) Οικογένεια Myrtaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 100 γένη και είδη. Τα µέλη της οικογένειας υπάρχουν στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές, ενώ γίνονται σπανιότερα στις εύκρατες. Η οικογένεια αντιπροσωπεύεται ιδιαίτερα καλά στην Αυστραλασία και την τροπική Αµερική. Myrtus communis = Μυρτιά (το γένος έχει συνολικά 100 είδη) Eycalyptus globulus = Ευκάλυπτος (το γένος έχει συνολικά 500 είδη) Eugenia caryophyllata = Μοσχοκάρφια, Γαρίφαλα (το γένος έχει συνολικά 1000 είδη) Οικογένεια Onagraceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 21 γένη και 640 είδη µε κοσµοπολιτική κατανοµή σε εύκρατες και τροπικές περιοχές. Clarkia elegans = Κλαρκία (το γένος έχει συνολικά 36 είδη) Οικογένεια Cornaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 12 γένη και 110 είδη µε εξάπλωση σε εύκρατες περιοχές και των δύο ηµισφαιρίων, καθώς και σε τροπικά βουνά. Cornus mas = Κραναία, Κρανιά (το γένος έχει συνολικά 62 είδη) Οικογένεια Celastraceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 55 γένη και 850 είδη, µε εξάπλωση σε τροπικές και εύκρατες περιοχές. Evonymus japonica = Ευώνυµον (το γένος έχει συνολικά 176 είδη) Οικογένεια Buxaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 4 γένη και 100 είδη, µε εξάπλωση σε τροπικές και εύκρατες περιοχές. Buxus sp. = Τσιµισίρι, Βούξος (το γένος έχει συνολικά 70 είδη) Οικογένεια Aquifoliaceae (Ilicineae): Ilex aquifolium = Ίλεξ ο οξύφυλλος Οικογένεια Euphorbiaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 300 γένη και είδη. Πρόκειται για µία κατά βάση τροπική οικογένεια, που αντιπροσωπεύεται λιγότερο καλά σε εύκρατες περιοχές. Euphorbia acanthothamnos = Αγκαθογαλατσίδα Euphorbia paralias = Γαλατσίδα Euphorbia characias = Γαλατσίδα Euphorbia dendroides = Γαλατσίδα (το γένος έχει συνολικά 2000 είδη) Ricinus communis = Ρετσινολαδιά (το γένος έχει µόνο ένα είδος είναι µονοτυπικό) Codiaeum pictum (Codiaeum variegatum) = Κρότων (το γένος έχει συνολικά 15 είδη) Οικογένεια Rhamnaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 58 γένη και 900 είδη µε κοσµοπολιτική κατανοµή. Rhamnus sp. = Ράµνος (το γένος έχει συνολικά 160 είδη) Οικογένεια Vitaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 12 γένη και 700 είδη µε ευρεία εξάπλωση σε τροπικές, υποτροπικές ή θερµές εύκρατες περιοχές. Vitis vinifera = Άµπελος (το γένος έχει συνολικά 60 έως 70 είδη) Ampelopsis hederacea (Parthenocissus quinquefolia) = Αµπέλοψη (το γένος έχει συνολικά 20 είδη) Οικογένεια Aceraceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 2 γένη και 202 είδη, µε εξάπλωση στη βόρειο εύκρατη περιοχή και τα τροπικά βουνά. 15

16 Acer spp. = Σφενδάµια (το γένος έχει συνολικά 200 είδη) Οικογένεια Anacardiaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 60 γένη και 600 είδη, κυρίως στους τροπικούς του Παλαιού και του Νέου Κόσµου, αλλά µε λίγους αντιπροσώπους στις εύκρατες και υποτροπικές περιοχές, όπως η Μεσογειακή, η Ανατολική Ασία και η Αµερική. Pistacia vera = Φιστικιά Pistacia lentiscus = Σχίνος Pistacia lentiscus var. chia = Μαστιχόδεντρο (το γένος έχει συνολικά 10 είδη) Rhus cotinus = Βέντζα, Χρυσόξυλο (το γένος έχει συνολικά 250 είδη) Οικογένεια Rutaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 150 γένη και 900 είδη. Κατανέµεται σε τροπικές και εύκρατες περιοχές, αντιπροσωπεύεται ιδιαίτερα καλά στη Ν. Αφρική και την Αυστραλία. Ruta graveolens = Απήγανος (το γένος έχει συνολικά 7 είδη) Dictamnus albus = Ρακοβότανο Citrus limon = Λεµονιά Citrus sinensis = Πορτοκαλιά Citrus aurantium = Νεραντζιά Citrus diliciosa (Citrus nobilis) = Μανταρινιά Citrus medica = Κιτριά Citrus bergamia = Περγαµόντο Citrus grandis = Φράπα (το γένος έχει συνολικά 12 είδη) Οικογένεια Meliaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 50 γένη σχεδόν εξολοκλήρου περιορισµένα σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές. Melia azederach = Μελία Οικογένεια Juglandaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 7 γένη και 64 είδη, κυρίως στις εύκρατες και υποτροπικές περιοχές του Βορείου Ηµισφαιρίου, αλλά και στις Άνδεις. Juglans regia = Καρυδιά (το γένος έχει συνολικά 15 είδη) Οικογένεια Linaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 12 γένη και 290 είδη σε εύκρατες και τροπικές περιοχές. Linum usitatissimum = Λινάρι (το γένος έχει συνολικά 230 είδη) Οικογένεια Geraniaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 5 γένη και 790 είδη, µε πλατιά εξάπλωση, αλλά κυρίως στις εύκρατες περιοχές του Β. Ηµισφαιρίου και τη Ν. Αφρική. Pelargonium zonale = Γεράνι Pelargonium grandiflorum = Πελαργόνι Pelargonium odoratissimum = Αµπερόρριζα (το γένος έχει συνολικά 250 είδη) Οικογένεια Tropaeolaceae: Tropaeolum sp. = Καπουτσίνος, Λατίνι Οικογένεια Araliaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 55 γένη και 700 είδη, κυρίως κατανεµηµένα στους τροπικούς, ιδιαίτερα την Ινδοµαλαισία και την τροπική Αµερική, ενώ είναι λιγότερο άφθονα στις εύκρατες περιοχές. Hedera helix = Κισσός (το γένος έχει συνολικά 15 είδη) 16

17 Οικογένεια Umbelliferae (Apiaceae): Η οικογένεια περιλαµβάνει 275 γένη και είδη κατανεµηµένα σε όλον τον κόσµο, αλλά πιο άφθονα στις βόρειες εύκρατες και τις τροπικές περιοχές. Apium graveolens = Σέλινο (το γένος έχει µόνο ένα είδος είναι µονοτυπικό) Petroselinum crispum (P. sativum) = Μαϊντανός (το γένος έχει συνολικά 5 είδη) Daucus carota sativus = Καρότο (το γένος έχει συνολικά 60 είδη) Anethum graveolens = Άνηθος Foeniculum vulgare = Μάραθο(ς) (το γένος έχει συνολικά 5 είδη) Pimpinella anisum = Γλυκάνισος (το γένος έχει συνολικά 150 είδη) Cuminum ciminum = Κύµινο Conium maculatum = Κώνιο (το γένος έχει συνολικά 4 είδη) Ferula communis = Άρθηκας, Νάρθηκας Οικογένεια Apocynaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 180 γένη και 1500 είδη µε εξάπλωση κυρίως στις τροπικές περιοχές. Λίγα είδη της οικογένειας συναντώνται στις εύκρατες περιοχές. Nerium oleander = Πικροδάφνη, Σφάκα (το γένος έχει συνολικά 3 είδη) Vinca major = Βίγκα (το γένος έχει συνολικά 5 είδη) Οικογένεια Asclepidiaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 130 γένη και είδη, ευρέως κατανεµηµένα, αλλά κυρίως στις θερµές εύκρατες, υποτροπικές και τροπικές περιοχές. Asclepias curasavica = Ασκληπιάς (το γένος έχει συνολικά 120 είδη) Οικογένεια Oleaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 29 γένη και 600 είδη, ευρέως κατανεµηµένα σε τροπικές και εύκρατες περιοχές, ιδιαίτερα της Ασίας. Fraxinus ornus = Φράξος, Ψελιός (το γένος έχει συνολικά 70 είδη) Syringa vulgaris = Πασχαλιά, Σύριγξ (το γένος έχει συνολικά 30 είδη) Jasminum officinale = Γιασεµί Jasminum grandiflore = Χιώτικο Γιασεµί (το γένος έχει συνολικά 300 είδη) Ligustrum vulgare = Λιγούστρο το κοινό Ligustrum japonicum = Λιγούστρο το ιαπωνικό (το γένος έχει συνολικά 40 έως 50 είδη) Phillyrea latifolia = Φυλλύκι, Φιλλυρέα Olea europaea = Ελιά (το γένος έχει συνολικά 20 είδη) Οικογένεια Solanaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 90 γένη και είδη, µε ευρεία κατανοµή αλλά αντιπροσωπευόµενη ιδιαίτερα καλά στην τροπική Αµερική. Solanum tuberosum = Πατατιά Solanum melogena = Μελιτζανιά Solanum nigrum = Στύφνο (το γένος έχει συνολικά 1700 είδη) Lycopersicum esculentum = Τοµατιά (το γένος έχει συνολικά 7 είδη) Capsicum annuum = Πιπεριά (το γένος έχει συνολικά 50 είδη) Mandragora automnalis = Μανδραγόρας Hyoscyamus niger Nicotiana tabacum = Καπνός (το γένος έχει συνολικά 66 είδη) Petunia sp. = Πετούνια (το γένος έχει συνολικά 40 είδη) Οικογένεια Convolvulaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 55 γένη και 1650 είδη. Η οικογένεια έχει κοσµοπολιτική εξάπλωση, αλλά κυρίως σε τροπικές και εύκρατες περιοχές. Convolvulus arvensis = Περιπλοκάδα, Περικοκλάδα (το γένος έχει συνολικά 250 είδη) Ipomoea purpurea = Χωνάκια, Πρωινή χαρά Ipomoea batatas = Γλυκοπατάτα (το γένος έχει συνολικά 500 είδη) Cuscuta spp. = Κουσκούτα (το γένος έχει συνολικά 170 είδη) Οικογένεια Polemoniaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 16 γένη και 318 είδη µε εξάπλωση κυρίως στη Β. Αµερική. Λίγα είδη συναντώνται στη Ν. Αµερική, την Ευρώπη και τη Ν. Ασία. Phlox sp. = Φλοξ (το γένος έχει συνολικά 67 είδη) 17

18 Οικογένεια Boraginaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 100 γένη και είδη, ευρέως κατανεµηµένα σε εύκρατες, ιδιαίτερα µεσογειακές, καθώς και τροπικές περιοχές. Heliotropium peruvanum (το γένος έχει συνολικά 250 είδη) Οικογένεια Pedaliaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 12 γένη, κυρίως από τους τροπικούς και υποτροπικούς του Παλαιού Κόσµου. Sesamum indicum = Σουσάµι Οικογένεια Verbenaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 75 γένη και είδη, ευρέως κατανεµηµένα, κυρίως σε τροπικές, υποτροπικές και εύκρατες περιοχές. Verbena officinalis = Ιεροβατάνη, Βερβένα (το γένος έχει συνολικά 250 είδη) Lippia triphylla = Λουίζα (το γένος έχει συνολικά 220 είδη) Vitex agnus castus = Λυγαριά, Λυγιά, Βίτεξ (το γένος έχει συνολικά 250 είδη) Οικογένεια Labiatae (Lamiaceae): Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 180 γένη και είδη, µε κοσµοπολιτική κατανοµή, αλλά ιδιαίτερα καλή αντιπροσώπευση στη Μεσογειακή περιοχή. Sideritis sp. = Τσάι του βουνού Phlomis fruticosa = Ασφάκα, Φλοµίς Phlomis lanata = Ασφάκα Ballota acetabulosa = Φυτιλάκια Origanum dictamnus = ίκταµος, Έρωτας Origanum heracleoticum = Ρίγανη Origanum vulgare = Ρίγανη Origanum majorana = Ματζουράνα Thymus capitatus = Θυµάρι (το γένος έχει συνολικά 300 έως 400 είδη) Mentha pulegium = Φλισκούνι Mentha spicata = υόσµος Mentha piperita = Μέντα Rosmarinus officinalis = εντρολίβανο (το γένος έχει συνολικά 3 είδη) Lavandula angustifolia = Λεβάντα (το γένος έχει συνολικά 28 είδη) Salvia triloba = Φασκόµηλο, Αλισφακιά Salvia verbenaca = Σάλβια (το γένος έχει συνολικά 700 είδη) Ocimum bassilicum = Βασιλικός (το γένος έχει συνολικά 150 είδη) Teucrium sp. = Τεύκριον (το γένος έχει συνολικά 300 είδη) Οικογένεια Plantaginaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 3 γένη και 269 είδη. Το ένα είναι µεγάλο και κοσµοπολιτικό. Αναφέρονται δύο από τα είδη του. Plantago lanceolata = Πεντάνευρο Plantago psylium (το γένος έχει συνολικά 265 είδη) Οικογένεια Nyctaginaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 30 γένη και 300 είδη, κυρίως στους τροπικούς του Νέου Κόσµου. Mirabilis jalapa = ειλινό Bougainvillea spectabilis = Βουκαµβίλια Bougainvillea glabra = Βουκαµβίλια Οικογένεια Amaranthaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 65 γένη και πάνω από 1000 είδη. Πρόκειται για µία κατά βάση τροπική οικογένεια, η οποία περιλαµβάνει µερικά κοσµοπολιτικά αγριόχορτα και ένα µεγάλο αριθµό ξηροφυτικών ειδών. Amaranthus retroflexus (A. blitum) = Βλίτο Οικογένεια Scrophulariaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 220 γένη και είδη, µε κοσµοπολιτική κατανοµή. Verbascum scrophularia (το γένος έχει συνολικά 360 είδη) Antirrhinum majus = Σκυλάκι (το γένος έχει συνολικά 42 είδη) Calceolaria sp. = Καλκεολάρια (το γένος έχει συνολικά 300 έως 400 είδη) Οικογένεια Gesneriaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 120 γένη και είδη µε εξάπλωση κυρίως στους τροπικούς και τους υποτροπικούς. 18

19 Achimenes sp. (το γένος έχει συνολικά 50 είδη) Gloxinia = Γλοξίνια Saintpaulia ionantha = Σαιντπώλια η ιονανθής Οικογένεια Orobanchaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 13 γένη ευρέως κατανεµηµένα και ιδιαίτερα καλά αντιπροσωπευόµενα στις εύκρατες περιοχές της Ευρώπης, της Ασίας και της Β. Αµερικής. Orobanche spp. = Λύκος Οικογένεια Acanthaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 250 γένη και είδη. Είναι πολύ σηµαντική στις τροπικές περιοχές, αλλά επίσης και στη Μεσογειακή περιοχή, τις Ηνωµένες Πολιτείες και την Αυστραλία. Τα τέσσερα κύρια κέντρα κατανοµής είναι η Ινδοµαλαισία, η Αφρική, η Βραζιλία και η Κεντρική Αµερική. Acanthus mollis = Άκανθος (το γένος έχει συνολικά 50 είδη) Οικογένεια Campanulaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 60 έως 70 γένη και είδη, ευρέως κατανεµηµένα σε εύκρατες και υποτροπικές περιοχές, καθώς και τροπικά βουνά. Campanula incurva = Κωδωνίσκος (το γένος έχει συνολικά 300 είδη) Οικογένεια Rubiaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 500 γένη και είδη. Κατανέµεται κυρίως στους τροπικούς, αλλά έχει είδη και στις εύκρατες, ακόµη και στις αρκτικές περιοχές. Gardenia florida = Γαρδένια (το γένος έχει συνολικά 250 είδη) Coffea arabica = Καφές (το γένος έχει συνολικά 40 είδη) Gallium aparine = Κολλιτσίδα (το γένος έχει συνολικά 400 είδη) Rubia tinctorum = Ριζάρι (το γένος έχει συνολικά 60 είδη) Οικογένεια Caprifoliaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 13 γένη και 530 είδη, που αντιπροσωπεύονται κυρίως στις εύκρατες περιοχές του Β. Ηµισφαιρίου και τα τροπικά βουνά. Sambucus nigra = Ζαµπούκος, Κουφοξυλιά (το γένος έχει συνολικά 40 είδη) Lonicera etrusca = Αγιόκληµα, Αιγόκληµα (το γένος έχει συνολικά 200 είδη) Viburnum opulus = Βιβούρνο Viburnum tinus = Βιβούρνο (το γένος έχει συνολικά 200 είδη) Οικογένεια Valerianaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 13 γένη και περίπου 400 είδη σε Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αµερική. Centranthus ruber = Κέντρανθος (το γένος έχει συνολικά 12 είδη) Οικογένεια Compositae (Asteraceae): Η οικογένεια περιλαµβάνει περίπου 900 γένη και είδη. Κατανέµεται σε όλες τις εύκρατες και τροπικές περιοχές και αντιπροσωπεύεται ιδιαίτερα καλά στη Μεσογειακή περιοχή και τη υτική Ασία. Helichrysum sp. = Ελίχρυσο (το γένος έχει συνολικά 500 είδη) Leontopodium alpinum = Εντελβάις Zinnia elegans = Ζίνια (το γένος έχει συνολικά 20 είδη) Helianthus annuus = Ηλίανθος (το γένος έχει συνολικά 110 είδη) Dahlia rosea = Ντάλια (το γένος έχει συνολικά 27 είδη) Anthemis chia = Μαργαρίτα Matricaria chamomila = Χαµοµήλι Chrysanthemum sp. = Χρυσάνθεµο Chrysanthemum indicum = Χρυσάνθεµο το ινδικόν Chrysanthemum coronarium = Μαντηλίδα Chrysanthemum segetum = Μαντηλίδα Chrysanthemum maximum = Μαργαρίτα (το γένος έχει συνολικά 200 είδη) Senecio cruentum = Τσινεράρια (το γένος έχει συνολικά 2000 έως 3000 είδη) Cynara scolymus = Αγκινάρα Cichorium intybus = Άγριο ραδίκι, Ραδίκι Cichorium endivia = Αντίδι Sonchus oleraceus = Ζωχός Lactuca sativa = Μαρούλι (το γένος έχει συνολικά 100 είδη) Taraxacum officinalis = Αγριοράδικο (το γένος έχει συνολικά 60 είδη) 19

20 Tragopogon spp. = Τραγοπώγων Callistephus chinensis (C. sinensis) = Αστράκι Tagetes spp. = Κατηφές (το γένος έχει συνολικά 50 είδη) Centaurea cyanus = Κενταύριον (το γένος έχει συνολικά 600 είδη) Crepis sp. = Κρεπίς, Κρηπίς (το γένος έχει συνολικά 200 είδη) Santolina chamaecyparissus = Σαντολίνα Solidago virgaurea = Σολιδάγο η χρυσόβεργα Οικογένεια Caesalpinaceae: Gleditsia triacanthos = Γλεδίτσια Οικογένεια Sterculiaceae: Theobroma cacao = Κακαόδεντρο Οικογένεια Pittosporaceae: Pittosporum chinense = Αγγελική, Πιττόσπορον Οικογένεια Myoporaceae: Myoporum sp. = Μυόπορον Οικογένεια Punicaceae: Punica granatum = Ροδιά Οικογένεια Styracaceae: Styrax officinalis = Αγριοκυδωνιά, Αστύρακας Υποκλάση Μονοκοτυλήδονα Οικογένεια Gramineae (Poaceae): Η οικογένεια περιλαµβάνει 620 γένη και είδη. Η εξάπλωσή της είναι κοσµοπολιτική. Setaria sp. = Κολλητσίδα Bambusa sp. = Μπαµπού Triticum vulgare = Στάρι, Σίτος (το γένος έχει συνολικά 20 είδη) Hordeum distichum = Κριθάρι Hordeum vulgare = Κριθάρι Hordeum murinum = Άγριο κριθάρι (το γένος έχει συνολικά 20 είδη) Secale cereale = Σίκαλη, Βρίζα Lolium tomulentum = Ίρα (το γένος έχει συνολικά 12 είδη) Sorghum halepense = Βέλιουρας, Βάλαρη Sorghum vulgare = Σόργον (το γένος έχει συνολικά 60 είδη) Avena sativa = Βρώµη Avena fatua = Αγριοβρώµη (το γένος έχει συνολικά 70 είδη) Arundo donax = Καλάµι (το γένος έχει συνολικά 12 είδη) Echinochloa galli = Μουχρίτσα Oryza sativa = Ρύζι, Όρυζα (το γένος έχει συνολικά 25 είδη) Panicum milliaceum = Κεχρί (το γένος έχει συνολικά 500 είδη) Saccharum officinarum = Ζαχαροκάλαµο Zea mays = Αραβόσιτος, Καλαµπόκι (το γένος έχει µόνο ένα είδος είναι µονοτυπικό) Cynodon dactylon = Αγριάδα, Κυνόδους Festuca sp. = Φεστούκα (το γένος έχει συνολικά 80 είδη) Poa sp. = Πόα (το γένος έχει συνολικά 300 είδη) Agrostis sp. (το γένος έχει συνολικά 150 έως 200 είδη) Οικογένεια Cyperaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 90 γένη και είδη. Η εξάπλωσή της είναι κοσµοπολιτική. Cyperus rotantus = Κίπερι (το γένος έχει συνολικά 550 είδη) Οικογένεια Musaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 6 γένη και 130 είδη µε τροπική κατανοµή. Musa sapientum (Musa paradisiaca sapientum) = Μπανανιά (το γένος έχει συνολικά 35 είδη) Οικογένεια Araceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 115 γένη και είδη, κυρίως µε τροπική κατανοµή, αλλά µε µερικά είδη στις εύκρατες περιοχές. Arum italicum = ρακοντιά (το γένος έχει συνολικά 15 είδη) Dracunculus vulgaris = ρακοντιά, Φιδόχορτο Arisarum vulgare = Λυχναράκι, Λύχνος Dieffenbachia picta = Ντιφενµπάχια Οικογένεια Liliaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 250 γένη και είδη µε κοσµοπολιτική κατανοµή. Lilium candidum = Κρίνος της Παναγίας (το γένος έχει συνολικά 100 είδη) 20

21 Tulipa sp. = Τουλίπα (το γένος έχει συνολικά 100 είδη) Ruscus sp. (Ruscus aculeatus) = Λαγοµηλιά, Κρυφός Έρωτας (το γένος έχει συνολικά 7 είδη) Convallaria sp. = Μυγκέ (το γένος έχει µόνο ένα είδος είναι µονοτυπικό) Hyacinthus sp. = Ζουµπούλι (το γένος έχει συνολικά 30 είδη) Allium cepa = Κρεµµύδι Allium sativum = Σκόρδο Allium porrum = Πράσο (το γένος έχει συνολικά 450 είδη) Asparagus officinalis = Σπαράγγι (το γένος έχει συνολικά 300 είδη) Asphodelus aestivus = Ασφόδελος, Σφερδούκλι (το γένος έχει συνολικά 12 είδη) Urginea maritima (Drimia maritima) = Σκυλοκρεµµύδα Smilax aspera = Αρκουδόβατος (το γένος έχει συνολικά 350 είδη) Muscari spp. = Βολβός Muscari botryoides = Μούσκαρι (το γένος έχει συνολικά 60 είδη) Sansevieria sp. = Σανσεβιέρια (το γένος έχει συνολικά 60 είδη) Οικογένεια Amaryllidaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 85 γένη και είδη µε κατανοµή συνήθως τροπική ή υποτροπική. Narcissus tazetta = Ζαµπάκι, Μανουσάκι, Νάρκισσος (το γένος έχει συνολικά 60 είδη) Pancratium maritimum = Κρίνος της θάλασσας (το γένος έχει συνολικά 15 είδη) Polyanthes tuberosa = Ταµπερόρριζα Agave americana = Αθάνατος, Αγαύη Amaryllis belladona = Αµαρυλλίς (το γένος έχει µόνο ένα είδος είναι µονοτυπικό) Clivia nobilis = Κλιβία Οικογένεια Iridaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 70 γένη και είδη µε κατανοµή σε τροπικές και εύκρατες περιοχές. Iris florentina = Αγριόκρινος Iris germanica = Αγριόκρινος Iris cretica = Αγριόκρινος Iris pseydacorus = Νερόκρινος (το γένος έχει συνολικά 300 είδη) Gladiolus sp. = Γλαδιόλα (το γένος έχει συνολικά 300 είδη) Crocus sativus (Crocus pallasii) = Ζαφορά, Σαφράνι (το γένος έχει συνολικά 75 είδη) Freesia sp. = Φρέζια (το γένος έχει συνολικά 20 είδη) Οικογένεια Orchidaceae: Η οικογένεια περιλαµβάνει 735 γένη και είδη. Η κατανοµή της είναι κοσµοπολιτική. Orchis spp. (το γένος έχει συνολικά 35 είδη) Anacamptis sp. Ophrys spp. (το γένος έχει συνολικά 30 είδη) Serapias sp. 21

22 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1) Αναγράψατε τα λατινικά ονόµατα των κατωτέρω σηµαντικών, για τη διατροφή του ανθρώπου ή απλώς για την ανθρώπινη οικονοµία, ειδών: Σιτάρι Ρύζι Βαµβάκι Πατάτα Καπνός ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ 2) Αναγράψατε τα κοινά ονόµατα των κατωτέρω σηµαντικών, για τη διατροφή του ανθρώπου, ειδών: ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ Lycopersicon esculentum Zea mays Olea europaea Citrus sinensis Vitis vinifera ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ 3) Αναγράψατε τα κοινά ονόµατα των κατωτέρω σηµαντικών ανθοκοµικών φυτών: ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ Camelia japonica Dahlia rosea Pelargonium grandiflorum Begonia sp. Zinnia elegans ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ 4) Αναγράψατε τα κοινά ονόµατα των κατωτέρω σηµαντικών λαχανοκοµικών φυτών: ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ Lycopersicon esculentum Solanum tuberosum Capsicum annuum Daucus carota Solanum melogena ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ 5) Αναγράψατε τα κοινά ονόµατα των κατωτέρω σηµαντικών οπωροφόρων: ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ Musa sapientum Prunus domestica Eriobotrya japonica Ficus carica Pyrus communis ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ 6) Αναγράψατε τα κοινά ονόµατα των κατωτέρω σηµαντικών δασικών γενών: 22

23 Pinus Fagus Abies Quercus Platanus ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ 7) Αναγράψατε τα κοινά και τα λατινικά ονόµατα πέντε φυτικών ειδών, µε µικρότερη ή µεγαλύτερη οικονοµική σηµασία, καθώς και τη χρήση του (π.χ. λαχανοκοµικό, οπωροφόρο, ανθοκοµικό, χορτοδοτικό, φαρµακευτικό, δασικό κλπ.) ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ ΧΡΗΣΗ 8) Αναγράψατε, µε το κοινό και µε το λατινικό τους όνοµα, δύο είδη της οικογένειας Gramineae (Poaceae), δύο της οικογένειας Leguminosae (Fabaceae) και δύο της οικογένειας Solanaceae. ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ 9) Αναγράψατε, µε το κοινό όνοµα, τα ακόλουθα αρωµατικά φυτά: (Έχουν επιλεγεί είδη των οποίων το λατινικό όνοµα σας βοηθά πολύ). ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ Origanum dictamnus Origanum majorana Mentha piperita Rosmarinus officinalis Lavandula angustifolia Ocimum bassilicum ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ 10) Αναγράψατε τα ονόµατα οκτώ οικογενειών δικοτυλήδονων και δύο οικογενειών µονοκοτυλήδονων φυτών. 23