Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Οδηγίας Οικοτόπων GR & GR

Transcript

1 Παράρτημα Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Οδηγίας Οικοτόπων GR & GR

2 Τίτλος εγγράφου: Σελίδα 2 από 110 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός της Αναφοράς Νομοθετικό Πλαίσιο και Οδηγίες για την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση των NATURA Προκαταρκτικά Βήματα: Στάδιο 1 Έλεγχος Εφαρμογής 8 2 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΠΟΥ ΠΙΘΑΝΩΣ ΝΑ ΕΠΙΦΕΡΟΥΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ NATURA Γενική Θεώρηση Επισκόπηση Έργου Κατασκευή του Αγωγού και Δοκιμαστική Λειτουργία Μέθοδοι Κατασκευής Τοπογραφική Αποτύπωση και Καθαρισμός Ζώνης Εργασίας Απομάκρυνση Επιφανειακής Στοιβάδας Εδάφους Διαμόρφωση Διάνοιξη Τάφρου Χρήση Εκρηκτικών Επίχωση Διασταυρώσεις Υδάτινων Ρευμάτων Καθαρισμός και Αποκατάσταση Δοκιμές Πίεσης κατά την Κατασκευή (Υδραυλικές Δοκιμές) Φιλοσοφία των Υδραυλικών Δοκιμών Πηγές Απομάστευσης Υδάτων Επιλογές Απόρριψης /Διάθεσης Λειτουργία και Συντήρηση Φάση Τερματισμού Λειτουργίας Ασφάλεια και Έκτακτα Περιστατικά 24 3 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Εισαγωγή Αξιολόγηση της Σημασίας Οικότοποι Ευπάθεια / Κριτήρια Ευαισθησίας για Οικοτόπους / Οικοσυστήματα Κριτήρια Μεγέθους των Επιπτώσεων για τους Οικοτόπους/ Οικοσυστήματα Είδη Ευπάθεια / Κριτήρια Ευαισθησίας για τα Είδη Κριτήρια Μεγέθους Επίπτωσης για τα Είδη 31 4 ΔΕΟΥΣΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ NATURA 2000 GR ΚΑΙ GR Εισαγωγή Συλλογή Δεδομένων κατά τις εργασίες πεδίου 33

3 Τίτλος εγγράφου: Σελίδα 3 από Δραστηριότητες που πιθανόν θα επηρεάσουν τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 Sites (ΕΖΔ & ΖΕΠ) Έργο TAP Άλλα Σχετικά Έργα και Σχέδια Περιγραφή των Περιοχών Natura 2000 (ΕΖΔ και ΖΕΠ) Γενική Περιγραφή της ΕΖΔ GR και της ΖΕΠ GR Στόχοι Καθορισμού και Διατήρησης για την ΕΖΔ GR και τη ΖΕΠ GR Περιοχή Οδηγίας Οικοτόπων - ΕΖΔ GR Περιοχή Οδηγίας για τα Πτηνά ΖΕΠ GR Ειδικά Χαρακτηριστικά/ Είδη των Προστατευόμενων Περιοχών Ευαισθησία των Προστατευόμενων Περιοχών Αξιολόγηση των Επιπτώσεων στους τύπους Οικοτόπων του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας λόγω των δραστηριοτήτων του έργου Αναγνώριση των Πιθανών Επιπτώσεων Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων Απώλεια Οικοτόπων Κατακερματισμός Οικοτόπου Αξιολόγηση των Επιπτώσεων στα Είδη του Παραρτήματος IΙ λόγω των Δραστηριοτήτων του Έργου Αναγνώριση των πιθανών επιπτώσεων Αξιολόγηση Επιπτώσεων Απώλεια Οικοτόπου Κατακερματισμός Οικοτόπου Όχληση και απώλεια ατόμων Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων στα Πτηνά του Παραρτήματος I λόγω των Δραστηριοτήτων του Έργου Αναγνώριση των Πιθανών Επιπτώσεων Αξιολόγηση επιπτώσεων Απώλεια Οικοτόπου Όχληση (Θόρυβος, Φώς και Ανθρώπινη Παρουσία) Κατακερματισμός Απώλεια Ατόμων Σωρευτικές Επιπτώσεις Μέτρα αντιμετώπισης Απώλεια Οικοτόπων / Υποβάθμιση και Κατακερματισμός των Οικοτόπων Όχληση Απώλεια ατόμων Υπολειμματικές επιπτώσεις Εναλλακτική (Συμπεριλαμβανομένης της Μηδενικής Εναλλακτικής) Σύγκριση των Εναλλακτικών Απώλεια Οικοτόπων και Κατακερματισμός Όχληση Απώλεια ατόμων Μηδενική Εναλλακτική Αντισταθμιστικά Μέτρα 92

4 Τίτλος εγγράφου: Σελίδα 4 από Περίληψη Οικότοποι Είδη 92 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 94 ΛΙΣΤΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1-1 Διαδικασία ελέγχου για τις προστατευόμενες περιοχές που πιθανώς θα επηρασθούν από το έργο 10 Πίνακας 2-1 Απαιτήσεις νερού για τις υδραυλικές δοκιμές 21 Πίνακας 3-1 Εκτίμηση ευπάθειας/ ευαισθησίας για Οικότοπους 28 Πίνακας 3-2 Εκτίμηση Ευπάθειας/ Ευαισθησίας για τα Είδη 30 Πίνακας 4-1 Πίνακας 4-2 Πίνακας 4-3 Τύποι οικοτόπων του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43 που εντοπίζονται στην περιοχή 46 Ειδικά χαρακτηριστικά / είδη πτηνών του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας του Συμβουλίου 2009/147/ΕΚ 51 ΖΕΠ GR & ΕΖΔ GR : Ειδικά Χαρακτηριστικά: Άλλα είδη που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας του Συμβουλίου 92/43/ΕΟΚ 57 Πίνακας 4-4 Πιθανές επιπτώσεις λόγω των δραστηριοτήτων του Έργου 65 Πίνακας 4-5 Οικότοποι που επηρεάζονται από τα συνοδά έργα 67 Πίνακας 4-6 Πιθανές Επιπτώσεις λόγω των Δραστηριοτήτων του Έργου 69 Πίνακας 4-7 Επίπεδα θορύβου από τις κατασκευαστικές εργασίες. 73 Πίνακας 4-8 Πίνακας 4-9 Πιθανές Επιπτώσεις στα Πτηνά του Παραρτήματος I λόγω των Δραστηριοτήτων του Έργου 75 Υπολειμματικές Επιπτώσεις που συνδέονται με τις Δραστηριότητες του Έργου 87 ΛΙΣΤΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σχήμα 1-1 Στάδια Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης 6 Σχήμα 1-2 Περιοχές Νatura 2000 που ενδέχεται να επηρεαστούν από το έργο 9 Σχήμα 2-1 Όδευση του Αγωγού 13 Σχήμα 2-2 Τυπική Ζώνη Εργασίας 14 Σχήμα 2-3 Μειωμένη Ζώνη Εργασίας 14 Σχήμα 2-4 Τυπική διατομή του αγωγού μέσα στην τάφρο 16 Σχήμα 2-5 Οριζόντια Κατευθυνόμενη Διάτρηση (HDD) 19 Σχήμα 3-1 Αξιολόγηση σημασίας επίπτωσης 27 Σχήμα 4-1 ΕΖΔ GR & ΖΕΠ GR Χάρτης προσανατολισμού και καλυπτόμενης έκτασης 33 Σχήμα 4-2 Διέλευση του αγωγού μέσω της ΕΖΔ GR και της ΖΕΠ GR Σχήμα 4-3 Διασταύρωση του ποταμού Νέστου με τη μέθοδο Οριζόντιας Κατευθυνόμενης Διάτρησης (HDD) 37 Σχήμα 4-4 Εξάπλωση των τύπων οικοτόπων (διέλευση του ποταμού Νέστου) 49 Σχήμα 4-5 Χάρτης οικοσυστήματος Δέλτα Νέστου, σύμπλεγμα λιμνών Βιστωνίδας και Ισμαρίδας και ευρύτερης περιοχής (α) 63

5 Τίτλος εγγράφου: Σελίδα 5 από ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Σκοπός της Αναφοράς Η παρούσα Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ) εκπονήθηκε στη βάση των συμπερασμάτων που παρουσιάζονται στην Έκθεση Ελέγχου Εφαρμογής της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ΜΠΚΕ του Έργου ΤΑΡ. Η παρούσα έκθεση παρέχει μια λεπτομερή οικολογική περιγραφή για την περιοχής της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (ΕΖΔ) GR «Δέλτα Νέστου και λιμνοθάλασσες Κεραμωτής, ευρύτερη περιοχή και παράκτια ζώνη» καθώς και για περιοχής της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) GR «Δέλτα Νέστου και λιμνοθάλασσες Κεραμωτής και νήσος Θασοπούλα» του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000 από τις οποίες διέρχεται η προτεινόμενη όδευση του αγωγού TAP, ενώ στοχεύει στο να αξιολογήσει τις πιθανές επιπτώσεις του έργου όσον αφορά στη διατήρηση της οικολογικής ακεραιότητας των εν λόγω περιοχών. Η παρούσα ΕΟΑ εκπονήθηκε εστιάζοντας στις πιθανές επιπτώσεις του έργου και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των περιοχών και περιλαμβάνει τον καθορισμό των κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισης των επιπτώσεων έτσι ώστε να διαπιστωθεί ότι το έργο δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα της ΕΖΔ και της ΖΕΠ. Ως αναφορά, η έκθεση περιέχει επίσης τα αποτελέσματα της διαδικασίας Ελέγχου Εφαρμογής της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Ενότητα 1.3). Για περισσότερες λεπτομέρειες (π.χ. φάση διαδικασίας ελέγχου, νομικό πλαίσιο και διαδικασίες της) Ανατρέξτε στην Έκθεση Ελέγχου Εφαρμογής Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Παράρτημα 8.6). 1.2 Νομοθετικό Πλαίσιο και Οδηγίες για την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση των NATURA 2000 Το δίκτυο Natura 2000 έχει ως στόχο να διασφαλίσει την μακροπρόθεσμη επιβίωση των πιο πολύτιμων και απειλούμενων ειδών και οικοτόπων. Αποτελείται από ΕΖΔ οι οποίες

6 Τίτλος εγγράφου: Σελίδα 6 από 110 προσδιορίζονται στην Οδηγία της ΕΕ για τους Οικοτόπους (92/43/EEC) και από ΖΕΠ που προσδιορίζονται στην Οδηγία της ΕΕ για τα Πουλιά (2009/147/EC). Η Οδηγία της ΕΕ για τους Οικοτόπους ορίζει τις διάφορες διαδικασίες και δεσμεύσεις σχετικά με την διαχείριση διατήρησης της φύσης στις περιοχές Natura 2000, των οικοτόπων και των ειδών που υπάρχουν σε αυτές, περιλαμβανομένης μιας σειράς διαδικαστικών και ουσιωδών μέτρων προστασίας που πρέπει να εφαρμόζονται σε σχέδια και έργα που πιθανώς έχουν σημαντική επίδραση σε τέτοιες περιοχές. Αυτές οι διατάξεις έχουν μεταφερθεί στην Ελληνική Νομοθεσία μέσω του Νόμου 3937/2011 και του Νόμου 4014/2011. Αυτή η νομοθεσία ορίζει την υποχρέωση εκπόνησης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) ως αναπόσπαστο κομμάτι μια Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (π.χ. ΜΠΚΕ) όταν ένα Έργο μπορεί να προκαλέσει σημαντικές περιβαλλοντικές επιδράσεις σε κάποια περιοχή του Ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου Natura Απουσία εθνικής καθοδήγησης για τις προδιαγραφές της ΕΟΑ, η παρούσα έκθεση εκπονήθηκε με βάση τις διατάξεις που προσδιορίζονται στην Εκτίμηση σχεδίων και έργων που επηρεάζουν σημαντικά περιοχές Natura 2000 μεθοδολογική καθοδήγηση για τις διατάξεις του Άρθρου 6 (3) και (4) της Οδηγίας για τους Οικοτόπους 92/43/EEC. Με βάση τις αρχές που προβλέπονται στην Οδηγία Πλαίσιο της ΕΕ, έχει γίνει γενικά αποδεκτό ότι οι απαιτήσεις αξιολόγησης του άρθρου 6 ακολουθούν την προσέγγιση των διαδοχικών σταδίων (stage-by-stage approach). Τα συγκεκριμένα στάδια συνοψίζονται διαγραμματικά στο ακόλουθο σχήμα (Σχήμα 1-1), ενώ ακολουθεί και μια συνοπτική περιγραφή των βημάτων και των διαδικασιών που εμπλέκονται για την ολοκλήρωση του κάθε σταδίου. Σχήμα 1-1 Στάδια Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης Στάδιο 1 Έλεγχος Εφαρμογής ΕΟΑ Στάδιο 2 ΕΟΑ Στάδιο 3 Εναλλακτικές Λύσσεις Στάδιο 4 ΕΛΣΔΣ Πρώτο Στάδιο: Έλεγχος Εφαρμογής η διαδικασία που αναγνωρίζει τις πιθανές επιπτώσεις σε μια περιοχή Natura 2000 ενός έργου ή σχεδίου, είτε αυτόνομα, ή σε συνδυασμό με άλλα έργα ή σχέδια, και κρίνει αν είναι πιθανό αυτές οι επιπτώσεις να είναι σημαντικές.

7 Τίτλος εγγράφου: Σελίδα 7 από 110 Δεύτερο Στάδιο: Δέουσα εκτίμηση επιπτώσεων η μελέτη των επιπτώσεων του έργου ή σχεδίου στην ακεραιότητα των περιοχών Natura 2000, είτε αυτόνομα, ή σε συνδυασμό με άλλα έργα ή σχέδια, αναφορικά με τη δομή, τη λειτουργία και τους στόχους διατήρησης της περιοχής. Επιπροσθέτως, όπου υπάρχουν δυσμενείς επιπτώσεις, μια εκτίμηση της πιθανής άμβλυνσης των επιπτώσεων αυτών. Τρίτο Στάδιο: Εκτίμηση εναλλακτικών λύσεων η διαδικασία που εξετάζει εναλλακτικούς τρόπους επίτευξης των στόχων του έργου ή σχεδίου οι οποίοι αποφεύγουν τις δυσμενείς επιπτώσεις στην ακεραιότητα της περιοχής Natura Τέταρτο Στάδιο: Εκτίμηση όπου δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και όπου οι δυσμενείς επιπτώσεις παραμένουν μια εκτίμηση των ανταποδοτικών μέτρων όπου, δεδομένης μιας εκτίμησης επιτακτικών λόγων σημαντικού δημοσίου συμφέροντος (ΕΛΣΔΣ), θεωρείται ότι το έργο ή σχέδιο πρέπει να προχωρήσει (πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η οδηγία δεν ασχολείται με την εκτίμηση των επιτακτικών λόγων σημαντικού δημοσίου συμφέροντος). Κάθε στάδιο της διαδικασίας εκτίμησης και αξιολόγησης προηγείται και αποτελεί βάση για τα επόμενα βήματα. Η διαδικασία και τα αποτελέσματα κάθε σταδίου πρέπει επομένως να τεκμηριώνεται και να καταγράφεται προσεκτικά ώστε να προσφέρει ανιχνευσιμότητα και διαφάνεια των ειλημμένων αποφάσεων. Η διαδικασία λήψης αποφάσεων του Άρθρου 6 στηρίζεται από την «προστατευτική αρχή» καθώς και την προώθηση της ιεραρχίας της αποφυγής, άμβλυνσης και ανταποδοτικών μέτρων που πρέπει να ληφθούν κατά την διαδικασία ειδικής οικολογικής αξιολόγησης: Αποφυγή: Αρχικά, ένα έργο θα πρέπει να έχει ως στόχο να αποφύγει οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσεις στις περιοχές Natura 2000 αναγνωρίζοντας τις πιθανές επιπτώσεις νωρίς στον σχεδιασμό του έργου και μετέπειτα επιλέγοντας την πιο κατάλληλη λύση από την άποψη της αποφυγής τέτοιων περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Άμβλυνση: Θα πρέπει να εφαρμοστούν μέτρα αντιμετώπισης κατά την διαδικασία ΕΟΑ στο βαθμό που δεν παραμένουν δυσμενείς επιπτώσεις στην περιοχή. Ανταποδοτικά μέτρα: Στην χειρότερη περίπτωση, ένα σχέδιο μπορεί να χρειαστεί να υποβληθεί σε εκτίμηση εναλλακτικών λύσεων. Σε αυτό το στάδιο εκτίμησης επιπτώσεων, ανταποδοτικά μέτρα απαιτούνται για τις παραμένουσες δυσμενείς επιδράσεις, αλλά

8 Τίτλος εγγράφου: Σελίδα 8 από 110 επιτρέπονται μόνο αν δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και το σχέδιο απαιτείται για επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος. 1.3 Προκαταρκτικά Βήματα: Στάδιο 1 Έλεγχος Εφαρμογής Εννέα περιοχές Natura 2000 έχουν εντοπιστεί στην ευρύτερη περιοχή του προτεινόμενου έργου στην Ελλάδα οι οποίες ενδέχεται να επηρεαστούν από τις δραστηριότητες του έργου, είτε επειδή διασταυρώνονται με τον αγωγό ή βρίσκονται πλησίον της περιοχής του αγωγού και των συνοδών εγκαταστάσεων βλέπε Σχήμα 1-2. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του προκαταρκτικού ελέγχου (βλ. Έκθεση Ελέγχου Εφαρμογής Οικολογικής Αξιολόγησης - Παράρτημα 8.6) συμπεραίνεται ότι υπάρχει η πιθανότητα να προκληθούν επιπτώσεις στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και στην ακεραιότητα της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης GR «Δέλτα Νέστου και λιμνοθάλασσες Κεραμωτής, ευρύτερη περιοχή και παράκτια ζώνη» καθώς και της Ζώνης Ειδικής Προστασίας GR «Δέλτα Νέστου και λιμνοθάλασσες Κεραμωτής και νήσος Θασοπούλα» και ως εκ τούτου απαιτείται η εκπόνηση της Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων (Στάδιο 2 της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης). Η ανάγκη εκπόνησης της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης προκύπτει εξαιτίας της άμεσης διέλευσης του αγωγού από τις περιοχές Natura (με συνολικό μήκος διέλευσης 4.3 χιλιομέτρων κατά προσέγγιση από την ΕΖΔ, από τις ΧΘ , και 4.2 χιλιομέτρων από την ΖΕΠ από τις ΧΘ αντίστοιχα. Ο Πίνακας 1-1 παρουσιάζει τις λεπτομέρειες των ευρημάτων της Έκθεσης Ελέγχου. Οι δύο περιοχές του Δικτύου Natura 2000 επικαλύπτονται για σημαντικό μέρος της έκτασής τους. Πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι σχηματίζουν το ίδιο οικοσύστημα και βασίζονται στα ίδια ειδικά χαρακτηριστικά. Συνεπώς, κρίθηκε σκόπιμο να παρουσιαστούν οι πιθανές επιπτώσεις του έργου στις δύο αυτές περιοχές σε μια Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση.

9 Τίτλος εγγράφου: Σελίδα 9 από 110 Σχήμα 1-2 Περιοχές Νatura 2000 που ενδέχεται να επηρεαστούν από το έργο Σύστημα Συντεταγμένων: WGS 1984 Web Mercator Auxiliary Sphere Ημερ.: 10/05/2013 Πηγή: NCC (2013)

10 Σελίδα 10 από 110 Τίτλος έργου: Πίνακας 1-1 Διαδικασία ελέγχου για τις προστατευόμενες περιοχές που πιθανώς θα επηρασθούν από το έργο Χ.Θ. Αγωγού Ονομασία περιοχής/κωδικός ΕΕ Περιγραφή Natura 2000 Επιμέρους χαρακτηριστικά του Έργου που μπορεί να αυξήσουν τις επιπτώσεις στις περιοχές Natura 2000: Πιθανές επιπτώσεις/πιθανές αλλαγές στην περιοχή Αποτέλεσμα ελέγχου ΕΖΔ GR «Δέλτα Νέστου και λιμνοθάλασσες Κεραμωτής, ευρύτερη περιοχή και παράκτια ζώνη» Η περιοχή εντοπίζεται στην Ανατολική Μακεδονία Θράκη και καλύπτει έκταση ,63 εκταρίων. Αποτελείται από το Δέλτα του Νέστου και τις λιμνοθάλασσες της Κεραμωτής. Οι πλησιέστεροι οικισμοί στο υγρότοπο είναι η Κεραμωτή και η Χρυσούπολη, ενώ οι πόλεις της Καβάλας και Ξάνθης απέχουν από τον υγρότοπο 25 και 16 χιλιόμετρα αντίστοιχα. Οι όχθες του ποταμού Νέστου είναι αμμώδεις με εκτενή δάση κωνοφόρων και παρόχθια δάση. Επιπλέον, στις εκβολές του ποταμού εντοπίζεται ένα μωσαϊκό διαφορετικών τύπων οικοτόπων αποτελούμενο από καλαμώνες, θάμνους με Tamarix και ενδοχωρικές και παράκτιες αμμοθίνες. Υπάρχουν αρκετές μεγαλύτερες λιμνοθάλασσες με αλμυρά έλη στην περιοχή, ενώ κοντά στη Χρυσούπολη εντοπίζονται λίμνες γλυκού νερού με καλαμώνες και νούφαρα. Στο νότιο τμήμα, νότια της πόλης της Κεραμωτής εντοπίζεται μια παράκτια βραχώδης νησίδα η Θασσοπούλα. Στο παρακείμενο φαράγγι του Νέστου, πλούσια βλάστηση φύεται στις απόκρημνες πλαγιές, ενώ προσφέρει καταφύγιο σε ποικίλα είδη πανίδας. Ο υγρότοπος είναι ιδιαίτερα σημαντικός από πλευράς ορνιθολογικού ενδιαφέροντος λόγω της μεγάλης έκτασης που καταλαμβάνει και λόγω της μεγάλης ποικιλίας των τύπων οικοτόπων. Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι στο τόξο που ξεκινά από το Δέλτα του Νέστου και εκτείνεται μέχρι την οροσειρά της Ροδόπης έχουν καταγραφεί όλες οι ζώνες βλάστησης που απαντώνται στην Ευρώπη (από τα Μεσογειακά οικοσυστήματα μέχρι τα υποαλπικά λιβάδια). Επιπλέον αποτελεί ένα πολύτιμο μέρος του δικτύου παράκτιων υγροτόπων της βόρειας Ελλάδας. Ο αγωγός διασταυρώνεται με ι τον Νέστο στις ΧΘ , στο νότιο ανατολικό τμήμα της περιοχής Natura Αναμένονται άμεσες επιπτώσεις κατά την εφαρμογή της μεθόδου διέλευσης χωρίς τη διάνοιξη ορύγματος (HDD), όπως η διάτρηση, η εγκατάσταση των χώρων συναρμολόγησης εισόδου γεωτρύπανου (drilling side πλευρά εισόδου γεωτρύπανου) και εξόδου γεωτρύπανου (pulling side πλευρά έλξης γεωτρύπανου) αναμένονται Ο αγωγός διέρχεται από το βόρειο τμήμα της περιοχής όπου κυρίως αποτελείται από καλλιεργήσιμες εκτάσεις, πλησίον των χωριών Κρήνη και Θαλασσια. Εξαιτίας των κατασκευαστικών εργασιώναναμένεται απώλεια και κατακερματισμός οικοτόπων (κυρίως αρώσιμη γή) καθώς και όχληση ειδών. Η απώλεια οικοτόπων περιορίζεται στην ζώνη εργασίας κατά την διάρκεια της κατασκευαστικής φάσης και στην ζώνη προστασίας του αγωγού (8 μέτρα) κατά την φάση λειτουργίας. Η περιοχή ενδεχομένως επηρεαστεί από από την υλοποίηση του έργου και ως εκ τούτου απαιτείται η εκπόνηση της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης.

11 Σελίδα 11 από 110 Τίτλος έργου: Χ.Θ. Αγωγού Ονομασία περιοχής/κωδικός ΕΕ Περιγραφή Natura 2000 Επιμέρους χαρακτηριστικά του Έργου που μπορεί να αυξήσουν τις επιπτώσεις στις περιοχές Natura 2000: Πιθανές επιπτώσεις/πιθανές αλλαγές στην περιοχή Αποτέλεσμα ελέγχου ΕΖΔ GR «Δέλτα Νέστου και λιμνοθάλασσες Κεραμωτής και νήσος Θασοπούλα» Πηγή: NCC (2013) Η περιοχή εντοπίζεται στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη και καλύπτει επιφάνεια εκτάσεως ,76 εκταρίων. Είναι ένα μεγάλο δέλτα και αποτελείται, σχεδόν στο σύνολό της, από αγροτική γη με λίγες λιμνοθάλασσες με γλυκό νερό που χωρίζονται από τη θάλασσα με στενές αμμώδεις λωρίδες. Από το υδροχαρές δάσος του Κοτζά Ορμάν διασώζεται σήμερα μία μόνο περιοχή κατά μήκος του ποταμού, κοντά στο βουνό και τις λευκοφυτείες. Υπάρχει επίσης μία βραχώδης έξαρση γύρω από την οποία έχει εισχωρήσει η θάλασσα (το νησί Θασσοπούλα). Στην περιοχή της Χρυσούπολης υπάρχουν λίμνες γλυκού νερού με καλαμώνες και νούφαρα. Στο βόρειο τμήμα του ποταμού, επάνω στις απότομες πλαγιές φύεται πλούσια βλάστηση και διαβιούν διάφορα είδη πανίδας. Στο μεγαλύτερο μέρος της έκτασης του Νέστου έχουν κατασκευασθεί αναχώματα συγκράτησης, έτσι ώστε αυτός να χωρίζεται από την καλλιεργούμενη γη. Είναι ένας από τους πιο σημαντικούς υγροτόπους της Ελλάδας λόγω της μεγάλης έκτασης που καλύπτει και των διαφόρων τύπων οικοτόπων που περιλαμβάνει. Ο αγωγός διέρχεται από την περιοχή ΖΕΠ στις ΧΘ Κατασκευαστικές δραστηριότητες όπως η αποψίλωση της ζώνης εργασίας, η διάνοιξη ορύγματος, η συναρμολόγηση και τοποθέτηση του αγωγού αναμένεται να προκαλέσουν επιπτώσεις στην περιοχή. Ο αγωγός διέρχεται από το βόρειο τμήμα της περιοχής όπου κυρίως αποτελείται από καλλιεργήσιμες εκτάσεις, πλησίον του οικισμού Νέος Ξεριάς. Εξαιτίας των κατασκευαστικών εργασιών αναμένεται απώλεια και κατακερματισμός οικοτόπων (κυρίως αρώσιμη γή) καθώς και όχληση ειδών κύρίως σε είδη της ορνιθοπανίδας. Η απώλεια οικοτόπων περιορίζεται στην ζώνη εργασίας κατά την διάρκεια της κατασκευαστικής φάσης και στην ζώνη προστασίας του αγωγού (8 μέτρα) κατά την φάση λειτουργίας. Οι οχλήσεις των ειδών θα περιοριστούν μόνο κατά την διάρκεια των κατασκευαστικών εργασιών. Η περιοχή ενδεχομένως επηρεαστεί από από την υλοποίηση του έργου και ως εκ τούτου απαιτείται η εκπόνηση της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης.

12 Σελίδα 12 από ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΠΟΥ ΠΙΘΑΝΩΣ ΝΑ ΕΠΙΦΕΡΟΥΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ NATURA Γενική Θεώρηση Αυτό το κεφάλαιο περιλαμβάνει μια σύντομη περιγραφή των δραστηριοτήτων του έργου, που πιθανώς να προκαλέσουν επιπτώσεις στην χλωρίδα, την πανίδα, και τους αντίστοιχους οικοτόπους. Οι δραστηριότητες του έργου που περιγράφονται εν συντομία εδώ, αναλύονται λεπτομερώς στην Ενότητα 4 της ΜΠΚΕ και στο Παράρτημα Έκθεση Διαδικασίας Ελέγχου Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης Επισκόπηση Έργου Ο Διαδριατικός Αγωγός (TransAdriaticPipeline, TAP) είναι ένας υπό μελέτη αγωγός στον Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου που θα μεταφέρει αέριο από νέες πηγές στην περιοχή της Κασπίας προς τη Δυτική και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο αγωγός TAP θα συνδεθεί σε υπάρχοντα δίκτυα Φυσικού Αερίου και θα ξεκινάει από την Ελλάδα, θα διασχίζει την Αλβανία και την Αδριατική Θάλασσα και θα καταλήγει στη νότια Ιταλία. Το Ελληνικό τμήμα του ΤΑΡ θα αποτελείται έναν αγωγό συνολικού μήκους ~ 543 χιλιόμετρα. Ο αγωγός θα κατασκευαστεί από σωλήνες με συγκολλημένο ατσάλι διαμέτρου 48" (1.2 m) και μήκους 18 m κατά μέσο όρο. Εξωτερικά θα επικαλυφθεί με ένα πολυαιθυλένιο 3 στρωμάτων, προκειμένου να προστατεύεται από τη διάβρωση. Εσωτερικά θα εφαρμοστεί εποξειδική επίστρωση, για να μειώσει την τριβή της ροής του αερίου. Ο αγωγός θα είναι υπόγειος μέσα σε τάφρο για ολόκληρο το μήκος του και θα προστατεύεται από τη διάβρωση από ένα σύστημα καθοδικής προστασίας. Συνολικά το έργο αποτελείται από διάφορα συνοδά όπως 22 βαλβιδοστάσια (BVSs), 2 σταθμούς συμπίεσης, 8 εργοτάξια και 17 χώρους αποθήκευσης τμημάτων του αγωγού.

13 Σελίδα 13 από 110 Σχήμα 2-1 Όδευση του Αγωγού Πηγή: TAP (2012) 2.2 Κατασκευή του Αγωγού και Δοκιμαστική Λειτουργία Μέθοδοι Κατασκευής Τοπογραφική Αποτύπωση και Καθαρισμός Ζώνης Εργασίας Η ζώνη εργασίας, δηλαδή η απαιτούμενη έκταση για την κατασκευή του αγωγού, πρέπει να παρέχει χώρο για την κατασκευή του αγωγού καθώς και για ταυτόχρονες κινήσεις των οχημάτων, και τα δύο με ασφαλή τρόπο. Σε γενικές γραμμές, η ζώνη εργασίας απαιτεί μια λωρίδα πλάτους περίπου 38 m (Σχήμα 2-2), αλλά και σε περιοχές όπου υπάρχουν περιορισμοί κατασκευής (π.χ. περιβαλλοντικοί ή περιορισμοί χρήσης γης) και γενικά όπου ο χώρος είναι περιορισμένος, η ζώνη εργασίας μπορεί να είναι μειώνεται από 38 m έως 28 m) ( Σχήμα 2-3).

14 Σελίδα 14 από 110 Σχήμα 2-2 Τυπική Ζώνη Εργασίας Πηγή: CPL00-ENT-100-F-DFT-0011_02 Σχήμα 2-3 Μειωμένη Ζώνη Εργασίας Πηγή: CPL00-ENT-100-F-DFT-0011_02

15 Σελίδα 15 από 110 Η ζώνη εργασίας θα οριοθετηθεί και η προετοιμασία της θα περιλαμβάνει δραστηριότητες αποψίλωσης και διαμόρφωσης. Ο καθαρισμός θα περιλαμβάνει την απομάκρυνση όλων των δομών, δέντρων, θάμνων, πετρών, κλπ, καθώς και την αφαίρεση ριζών και κορμών δέντρων από την τάφρο, έτσι ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε παρεμβολή με τη λειτουργία του μηχανήματος διάνοιξης. Η περιγραφή των απαιτούμενων δραστηριοτήτων διαμόρφωσης παρουσιάζεται παρακάτω στην Ενότητα Απομάκρυνση Επιφανειακής Στοιβάδας Εδάφους Οι επιφανειακές στοιβάδες εντός της ζώνης εργασίας θα αφαιρεθούν προσεκτικά, χρησιμοποιώντας εκσκαφείς με επίπεδους πλάτους 2 m / 3 m κάδους. Το γόνιμο επιφανειακό έδαφος (συνήθως 0,3-0,5 m πάχος) θα πρέπει να αφαιρεθεί πάνω από πλάτος περίπου m. Οι επιφανειακές στοιβάδες του εδάφους αποθηκεύονται προσωρινά σε ένα άκρο της ζώνης εργασίας. Το μη-γόνιμο "υπο-έδαφος" που λαμβάνεται από την εκσκαφή των τάφρων του αγωγού θα πρέπει να αποθηκεύεται στην αντίθετη πλευρά της ζώνης εργασίας. Το γόνιμο επιφανειακό έδαφος θα τοποθετηθεί εκ νέου στην κορυφή του μη γόνιμου εδάφους, ώστε να εξασφαλιστεί η επαρκής ανάπτυξη καλλιεργειών ή βλάστησης Διαμόρφωση Όπως περιγράφεται ανωτέρω, η ζώνη εργασίας πρέπει να παρέχει επαρκή χώρο εργασίας για την κατασκευή του αγωγού και για ταυτόχρονες κινήσεις των οχημάτων. Κατά συνέπεια, η οριοθετημένη ζώνη διαμορφωθεί με ειδικό εξοπλισμό, όπως μπουλντόζες και γκρέιντερ στο απαιτούμενο πλάτος και έτσι ώστε να προσομοιάζει κατά κάποιον τρόπο με μη ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Ωστόσο, η διαβάθμιση θα είναι λιγότερο εκλεπτυσμένη από αυτό που απαιτείται για ένα δρόμο, καθώς ο εξοπλισμός της κατασκευής μπορεί να κινηθεί σε πιο απότομο και ανώμαλο έδαφος από ό, τι τα επιβατικά οχήματα. Όλες οι δραστηριότητες διαμόρφωσης θα γίνουν με προσοχή, έτσι ώστε να διευκολυνθούν πιθανά μέτρα αποκατάστασης που ενδεχομένως θα εφαρμοστούν μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου.

16 Σελίδα 16 από Διάνοιξη Τάφρου Ο αγωγός θα τοποθετηθεί υπόγεια μέσα σε μια τάφρο σε όλο το μήκος του και θα προστατεύεται από τη διάβρωση με σύστημα καθοδικής προστασίας. Οι απαιτούμενες εργασίες εκσκαφής θα πραγματοποιηθούν κυρίως από εκσκαφείς, Το πλάτος της τάφρου θα καθορίζεται από το διαθέσιμο βάθος, έτσι ώστε να αποφευχθεί οποιοδήποτε περιστατικό αστάθειας. Σε κάθε περίπτωση το πλάτος της τάφρου θα επιτρέπει την εύκολη τοποθέτηση του σωλήνα και την προστασία της εξωτερικής επικάλυψης του. Για λόγους ασφαλείας και προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις σε ήδη υφιστάμενες χρήσεις γης (π.χ. γεωργία) ο υπόγειος αγωγός θα έχει τουλάχιστον 1μ κάλυψη εδάφους, ωστόσο, μεγαλύτερο βάθος θα απαιτηθεί κατά τη διέλευση υφιστάμενων υποδομών ( m). Μια τυπική διατομή του αγωγού μέσα στην τάφρο αποτυπώνεται στο Σχήμα 2-4. Σχήμα 2-4 Τυπική διατομή του αγωγού μέσα στην τάφρο Πηγή: ENT (2012) Είναι πιθανό να χρειαστεί αποστράγγιση υδάτων του ορύγματος εάν το έδαφος είναι πολύ υγρό. Σε αυτά τα τμήματα, το νερό θα οδηγείται σε ρέματα, ποτάμια ή αρδευτικά κανάλια σε συνεννόηση με τις αρμόδιες αρχές Χρήση Εκρηκτικών

17 Σελίδα 17 από 110 Σε σκληρό έδαφος, όπου οι παραδοσιακές μέθοδοι διάνοιξης δεν είναι αποτελεσματικές, απαιτείται χρήση εκρηκτικών. Σε τέτοιες περιπτώσεις, γίνεται ελεγχόμενη χρήση εκρηκτικών υλών για να σπάσουν και να αφαιρεθούν τυχόν βράχοι και ως εκ τούτου να ανασκαφεί η τάφρος. Συνήθως τοποθετούνται πάνω από τις εκρήξεις, πατάκια ανατίναξης για να απορροφήσουν την ενέργεια που ελευθερώνεται και για να μειώσουν το θόρυβο και τη σκόνη που δημιουργείται. Δεν αναμένεται να πραγματοποιηθούν ανατινάξεις κατά τη διέλευση των περιοχών Natura 2000 GR και GR Επίχωση Η επίχωση θα γίνεται επάνω από τον αγωγό αμέσως μετά την καταβίβαση κάθε τμήματος του αγωγού μέσα στην τάφρο. Το υλικό επίχωσης θα έχει συμπιεστεί σε στρώματα. Θα χρησιμοποιηθούν μπουλντόζες για την επιστροφή του υλικού εκσκαφής στην τάφρο και την κάλυψη του αγωγού. Σε περιοχές με μεγάλες ποσότητες βράχων, επιλεγμένο υλικό επιχωμάτωσης μπορεί να προστεθεί στο πρώτο στρώμα επίχωσης του αγωγού, ή ειδικές μηχανές παραγεμίσματος ώστε να κοσκινίσουν τους βράχους από την επίχωση. Θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή κατά την αρχική επίχωση, ώστε να αποτραπεί τυχόν φθορά της επίστρωσης του αγωγού. Μετά την τοποθέτηση του αρχικού στρώματος από κοσκινισμένο υλικό στην τάφρο, η επίχωση μπορεί να ολοκληρωθεί με χρήση του υπόλοιπου μείγματος χώματος και βράχων Διασταυρώσεις Υδάτινων Ρευμάτων Η όδευση του αγωγού διασταυρώνεται με τον ποταμό Νέστο από τη Χ.Θ. 153,3 έως τη Χ.Θ Η μέθοδος ανοικτής εκσκαφής είναι η προτιμώμενη επιλογή για τη διέλευση από υδάτινα ρεύματα. Οι μέθοδοι ανοικτής εκσκαφής απαιτούν άνοιγμα ορύγματος κατά μήκος του υδάτινου ρεύματος. Η τάφρος σχηματίζεται ανάλογα της σταθερότητας του εδάφους και είναι τόσο βαθύ όσο απαιτείται ώστε να προσφέρει την ελάχιστη κάλυψη στον αγωγό μετά την εγκατάσταση του. Η επιφάνεια (η κοίτη του ποταμού ή του ρεύματος) τότε επανέρχεται στην αρχική της κατάσταση μετά την επίχωση του ορύγματος. Ένα κύριο μειονέκτημα της μεθόδου ανοικτής εκσκαφής είναι ότι στα υδάτινα συστήματα, το άνοιγμα ορύγματος μπορεί να δημιουργήσει αιωρούμενα στερεά, που μπορεί να φτάσουν τιμές που είναι μεγαλύτερες από τις τωρινές συγκεντρώσεις. Ειδική

18 Σελίδα 18 από 110 μέριμνα πρέπει να ληφθεί κατά την εκτέλεση των χωματουργικών εργασιών στο υδάτινο ρέμα που εμπλουτίζει το Δέλτα που είναι ένας πολύ σημαντικός υγροβιότοπος. Ο ποταμός Νέστος και τα οικοσυστήματα της ευρύτερης περιοχής, είναι τα πιο σημαντικά (σε οικολογική αξία) υδάτινα ρεύματα που διασταυρώνονται με τον αγωγό (π.χ. οι οικότοποι και τα είδη που φιλοξενούνται στην παρόχθια περιοχή). Για τη διασταύρωση του Νέστου, οι περισσότερες κατασκευαστικές μέθοδοι θα ήταν τεχνικά εφικτές, αλλά η εκσκαφή και η σταθεροποίηση μιας τάφρου σε ένα τέτοιο ευαίσθητο οικοσύστημα θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις (π.χ. απώλεια ενδιαιτημάτων, ιχθυοπανίδας, οχλήσεις ειδών, κλπ). Για το λόγο αυτό επιλέχθηκε η μέθοδος της οριζόντιας Κατευθυνόμενης Διάτρησης - ΟΚΔ (Horizontal Directional Drilling method (HDD)), ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες άμεσης εκσκαφής και επιπτώσεων στο παρόχθιο οικοσύστημα, όπως φαίνεται και στο Σχήμα 2-5. Η ΟΚΔ (ή HDD) είναι μια εναλλακτική τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την εγκατάσταση αγωγών κάτω από ευαίσθητες περιοχές ή υποδομές. Η μέθοδος ξεκινάει με διάτρηση μίας οριζόντιας οπής μικρής διαμέτρου (οπή οδηγός) κάτω από το σημείο διέλευσης (π.χ. ποταμός) με χαλύβδινο διατρητικό στέλεχος. Μόλις το χαλύβδινο διατρητικό στέλεχος εμφανιστεί στην απέναντι πλευρά της διέλευσης, προσαρμόζεται ένα ειδικό κοπτικό εξάρτημα και έλκεται και πάλι πίσω μέσα από την πιλοτική οπή. Το κοπτικό εξάρτημα διευρύνει την πιλοτική οπή ώστε να μπορεί να περάσει ο αγωγός από μέσα της. Συνήθως, ο αγωγός έλκεται από την πλευρά της διέλευσης που είναι απέναντι από το διατρητικό εξοπλισμό. Η ΟΚΔ είναι μια μέθοδος διασταύρωσης που τυπικά προσφέρει σταθερότητα και σχεδόν χωρίς απαιτήσεις συντήρησης, με ελάχιστη όχληση στην κοίτη του ποταμού ή του ρεύματος.

19 Σελίδα 19 από 110 Τίτλος έργου: Σχήμα 2-5 Doc. Οριζόντια Κατευθυνόμενη Διάτρηση (HDD) Πηγή: ΤΑΡ (2011) Καθαρισμός και Αποκατάσταση Μετά την ολοκλήρωση της επίχωσης θα ξεκινήσουν οι εργασίες αποκατάστασης. Το επιφανειακό χώμα που είχε αφαιρεθεί, θα τοποθετείται ξανά επάνω στο διάδρομο εργασίας. Οι αρχικές ισοϋψείς του εδάφους θα αποκατασταθούν με όσο το δυνατόν πιστότερο τρόπο. Ως μέρος της διαδικασίας αποκατάστασης, θα απομακρυνθούν όλα τα σημεία πρόσβασης του εξοπλισμού. Όπου είναι απαραίτητο οι όχθες των ποταμών θα σταθεροποιηθούν, θα αποκατασταθούν και σταδιακά θα αναμορφωθούν ώστε να επιστρέψει η περιοχή στην αρχική της κατάσταση. Κάθε ζημιά προερχόμενη από τις δραστηριότητες του Έργου στα αποχετευτικά και αρδευτικά συστήματα θα αποκατασταθεί σε συμφωνία με τον ιδιοκτήτη τους. Το ίδιο ισχύει για κάθε ζημιά σε δημόσιο δρόμο ή καλλιεργήσιμα τμήματα. Αγροτικές δραστηριότητες όπως το όργωμα και η

20 Σελίδα 20 από 110 βόσκηση μπορούν να συνεχιστούν μετά την κατασκευή μέσα στη ζώνη εργασίας 8μ, ωστόσο δεν επιτρέπεται το φύτεμα βλάστησης βαθιών ριζών (δηλαδή δέντρα). Η όδευση του αγωγού θα μαρκαριστεί ώστε να μπορεί να επιθεωρηθεί από το έδαφος και τον αέρα Δοκιμές Πίεσης κατά την Κατασκευή (Υδραυλικές Δοκιμές) Φιλοσοφία των Υδραυλικών Δοκιμών Η υδραυλική δοκιμή είναι η συνηθέστερη μέθοδος δοκιμής της ακεραιότητας ενός αγωγού και ελέγχου πιθανών διαρροών (π.χ. από ρωγμές στον αγωγό) πριν από τη θέση σε λειτουργία. Η δοκιμή περιλαμβάνει την εισαγωγή νερού στον αγωγό υπό συγκεκριμένη πίεση προκειμένου να ελεγχθεί ότι ο αγωγός δεν έχει βλάβες και δεν θα παρουσιάσει διαρροή κατά τη λειτουργία. Το πρώτο βήμα της υδραυλικής δοκιμής είναι ο καθαρισμός του αγωγού. Αυτό πραγματοποιείται με συσκευή ελέγχου της διαμέτρησης αγωγού ή «γουρουνάκι (pig)», το οποίο είναι ένα εργαλείο που εισάγεται στον αγωγό και προωθείται από την πίεση του ίδιου του προϊόντος μέσα στον αγωγό π.χ. του νερού που χρησιμοποιείται στην υδραυλική δοκιμή ή του αέρα που χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό των σωλήνων. Υπάρχουν τρεις βασικές δραστηριότητες που θα πραγματοποιούνται από τα γουρουνάκια πριν και μετά την υδραυλική δοκιμή: 1. Καθαρισμός του εσωτερικού του αγωγού, ο οποίος πραγματοποιείται με γουρουνάκι τύπου βούρτσας, το οποίο κινείται κατά μήκος του αγωγού με αέρα πριν από την υδραυλική δοκιμή. 2. Έλεγχο διαμετρήματος του αγωγού χρησιμοποιώντας γουρουνάκι το οποίο φέρει δίσκο διαμέτρησης αγωγού. Αυτό το γουρουνάκι διέρχεται από όλο το μήκος του αγωγού για έλεγχο για κοψίματα, ατέλειες και φθορές. Όταν εντοπίζεται κάποια γίνεται επισκευή του φθαρμένου τμήματος του αγωγού πριν από την υδραυλική δοκιμή. 3. Στέγνωμα του αγωγού χρησιμοποιώντας γουρουνάκια με αφρώδη υλικά για καθαρισμό, μετά την υδραυλική δοκιμή Ο αγωγός στη συνέχεια πληρώνεται με νερό υπό πίεση. Η υδραυλική δοκιμή θα πραγματοποιηθεί κατά τμήματα το μήκος των οποίων φτάνει τα 20 km. Οι δραστηριότητες υδραυλικής δοκιμής αναμένονται να απαιτήσουν 5 έως 6 μήνες συνολικά και θα ολοκληρωθούν πριν από τις δραστηριότητες θέσης σε λειτουργία. Το χρησιμοποιούμενο νερό θα πρέπει να είναι απαλλαγμένο από ρύπους και να είναι σχετικά ουδέτερο (ph μεταξύ 5 και 8), ενώ δεν θα χρησιμοποιούνται πρόσθετα, αντιδιαβρωτικές ουσίες ή χημικά. Στη