ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΠΟΤΓΑΣΖ: ΓΖΜΖΣΡΗΟ Ν. ΚΑΣΡΑ ΣΜΖΜΑ: ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΟΡΓΑΝΩΖ Α ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΠΟΤΓΑΣΖ: ΓΖΜΖΣΡΗΟ Ν. ΚΑΣΡΑ ΣΜΖΜΑ: ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΟΡΓΑΝΩΖ Α ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ Οη πκπξάμεηο Γεκφζηνπ θαη Ηδησηηθνχ Σνκέα θαη ε ζπκβνιή ηνπο ζηελ εθηέιεζε έξγσλ θαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ απφ ηνπο πξσηνβάζκηνπο ΟΣΑ. Ζ πεξίπησζε ηνπ Φαιεξηθνχ Γέιηα Δπηβιέπσλ Καζεγεηήο: Γξ. Αλαζηάζηνο Γ. Αλαζηαζίνπ Αζήλα επηέκβξηνο 2007

2 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Πίλαθαο πληνκνγξαθηψλ... 5 Πεξίιεςε... 6 Abstract... 8 Ά Μέξνο Κεθάιαην 1 Οξηζκφο ηφρνη Αξρέο Οξηνζέηεζε ησλ ΓΗΣ Μνξθέο ΓΗΣ ΓΗΣ θαζαξά ζπκβαηηθνχ ηχπνπ Ζ κέζνδνο Β.Ο.Σ (Build / Operate / Transfer) ε κέζνδνο B.O.O.T (Build / Own / Operate / Transfer) Ζ κέζνδνο Β.Σ.Ο. (Build / Transfer / Operate) Ζ κέζνδνο D.B.F.O. (Design Build Finance Operate) Υξεκαηνδφηεζε ηνπ έξγνπ απφ ηδηψηε θαηαζθεπαζηή (Developer Financing) Ζ κέζνδνο L.R.O. (Lease / Rehabilitate / Operate) Ζ κέζνδνο Β.Ο.L.T (Build / Own / Lease / Transfer) Καηαζθεπή λέσλ εγθαηαζηάζεσλ κε ην θιεηδί ζην ρέξη (Turn Key) Ζ κέζνδνο Β.O.Ο. (Build / Own / Operate) Ζ κέζνδνο Β.B.Ο. (Buy / Build / Operate) Κνηλέο επηρεηξήζεηο κε ηνπο Ηδηψηεο (Joint Venture Companies) ΓΗΣ ζεζκνζεηεκέλνπ ηχπνπ Αληαπνδνηηθά έξγα : Έξγα πξνζηηζέκελεο αμίαο Καηαλνκή θηλδχλσλ θαη επζπλψλ ζηηο πκπξάμεηο Έλλνηα θηλδχλνπ Πξνζδηνξηζκφο Κηλδχλνπ (Risk Identification): θίλδπλνο ππνβάζξνπ (background risk): θίλδπλνο δαπαλψλ (cost risk Κίλδπλνο Δηζνδήκαηνο (revenue risk) - Commercial risks (in revenue-based projects) Καηαλνκή θαη κεξηζκφο θηλδχλνπ (Risk allocation and sharing) Μεηαβνιέο ζηελ θαηαλνκή ησλ θηλδχλσλ Οη αιιαγέο ζηηο θαηαλνκή ησλ επζπλψλ Αλαθνξά ζηε δηεζλή εκπεηξία Σν παξάδεηγκα ηεο Μ. Βξεηαλίαο Οξγαλσηηθέο δνκέο γηα ηελ πξνψζεζε ησλ πκπξάμεσλ Μεγάιε Βξεηαλία Οιιαλδία Ηηαιία Απζηξαιία Κνηλά Δκπφδηα Οξγαλσηηθήο-Γνκηθήο θχζεο Ννκηθήο-Θεζκηθήο θχζεο Πνιηηηθήο θχζεο Πηινηηθά Έξγα Κεθάιαην 2 Τθηζηάκελε θαηάζηαζε- ε πξνβιεκαηηθή γχξσ απφ ην ζέκα-πξνθιήζεηο Οθέιε πλδπαζκφο ησλ θαιχηεξσλ πξαθηηθψλ ηνπ Γεκφζηνπ θαη ηνπ Ηδησηηθνχ ηνκέα Κεθάιαην 3 Πξνυπνζέζεηο θαη θξηηήξηα επηηπρνχο ΓΗΣ Κεθάιαην 4 Μεηνλεθηήκαηα ηεο κεζφδνπ Κεθάιαην 5 Οη πκπξάμεηο ζηελ Διιεληθή Σνπηθή Απηνδηνίθεζε Κεθάιαην 6 Θεζκηθφ Πιαίζην

3 6.1. Ζ ζέζε ηεο Δ.Δ Ν.3389/ Ν.3463/ Ν.3274/ Ν.3299/ Οη πκπξάμεηο κε Ηδηψηεο θαηά ηελ 4ε Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν Οη ΓΗΣ ζηνλ Γεληθφ Καλνληζκφ 1083 / Κεθάιαην 7 πκπεξάζκαηα ζεκεία θιεηδηά Β ΜΔΡΟ ΜΔΛΔΣΖ ΠΔΡΗΠΣΩΖ: ΣΟ ΦΑΛΖΡΗΚΟ ΓΔΛΣΑ Κεθάιαην 8 Απνηχπσζε ηεο παξνχζαο θαηάζηαζεο Δηζαγσγή Σν ρέδην αλάπιαζεο ηνπ παξαιηαθνχ κεηψπνπ Σν ηζηνξηθφ Οξηνζέηεζε ηνπ πξνηεηλφκελνπ έξγνπ Κεθάιαην 9 Δπηζθφπεζε ηεο παξνχζαο θαηάζηαζεο Δηζαγσγή Παξνπζίαζε ηνπ Γήκνπ Μνζράηνπ, σο αλαζέηνπζαο αξρήο Γεληθά ζηνηρεία Σεθκεξίσζε επηιεμηκφηεηαο ηνπ Γεκνζίνπ θνξέα θαη ηεο πξφηαζεο Κεθάιαην 10 Αλαιπηηθή πεξηγξαθή Αληηθεηκέλνπ χκπξαμεο Αληηθείκελν θαη θχξηνη ζηφρνη ηνπ έξγνπ Βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο πξνο αμηνπνίεζε πεξηνρήο Τπνδνκέο - Γίθηπα θπθινθνξίαο Πνιηηηζηηθφ πεξηβάιινλ Πεξηγξαθή ηνπ πξνηεηλφκελνπ πιαηζίνπ αμηνπνίεζεο Πεξηγξαθή έθηαζεο Σν Γέιηα ηνπ Ηιηζνχ ρεδηαζκφο Πάξθνπ Υσξνζέηεζε ρξήζεσλ Πνξείεο Δίδε Φχηεπζεο Νεξφ Δλπδξείν Αλάιπζε Κεθάιαην 11 Σερληθά Υαξαθηεξηζηηθά Αληηθεηκέλνπ χκπξαμεο Κεθάιαην 12 Παξνπζίαζε Πξνηεηλφκελεο κνξθήο χκπξαμεο Δπηκέξνπο δξαζηεξηφηεηεο Αξρηθφο Δπηκεξηζκφο Κηλδχλσλ Κεθάιαην 13 Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο Κεθάιαην 14 Κνηλσληθννηθνλνκηθά Κξηηήξηα πνπ ηεθκεξηψλνπλ ηελ αλαγθαηφηεηα πινπνίεζεο ηεο πξνηεηλφκελεο χκπξαμεο Πεξηγξαθή ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο SWOT αλάιπζε Σεθκεξίσζε ηεο ζθνπηκφηεηαο θαη ηεο αλαγθαηφηεηαο πινπνίεζεο ηνπ έξγνπ

4 14.4 εκεία Πξνζνρήο Κεθάιαην 15 Αληαπνδνηηθφηεηα αληηθεηκέλνπ χκπξαμεο γηα ηνλ ηδησηηθφ θνξέα- Αλάπηπμε ζελαξίνπ Βησζηκφηεηαο Καζνξηζκφο θξηηεξίσλ αμηνιφγεζεο Υξεκαηννηθνλνκηθά θξηηήξηα Κνηλσληθά θξηηήξηα Δπηρεηξεκαηηθά θξηηήξηα Γεληθέο ρξεκαηννηθνλνκηθέο ππνζέζεηο θαη παξαδνρέο θαη καθξννηθνλνκηθά ζηνηρεία Γεληθέο παξαδνρέο Δπελδπηηθφ Πξφγξακκα Λεηηνπξγηθά έζνδα Λεηηνπξγηθά έμνδα: Αλάιπζε Δπαηζζεζίαο πλνιηθφ Κφζηνο Καηαζθεπήο Αλάπηπμε Γφζεσλ Σνθνρξενιπηηθνχ Γαλείνπ Γηάξθεηα ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ: Δπηζθεςηκφηεηα Σηκνινγηαθή πνιηηηθή Λεηηνπξγηθά Έζνδα Δλπδξείνπ θαη Οηθνινγηθνχ Πάξθνπ Λεηηνπξγηθά Έμνδα Πξνβιεπφκελα απνηειέζκαηα θαη νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο θνξέα εθκεηάιιεπζεο Πξνβιεπφκελα Απνηειέζκαηα Υξήζεο επφκελεο δεθαεηίαο Πξνβιεπφκελνο Ηζνινγηζκφο Γείθηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο Μέγεζνο αγνξάο δπλεηηθψλ επηζθεπηψλ ηνηρεία Εήηεζεο Δθηίκεζε ηνπ νηθνλνκηθνχ νθέινπο ηνπ Γήκνπ Μνζράηνπ Άκεζα ρξεκαηννηθνλνκηθά νθέιε ηνπ Γήκνπ Έκκεζα ρξεκαηννηθνλνκηθά νθέιε ηνπ Γήκνπ Δλδεηθηηθνί φξνη ρξεκαηνδφηεζεο ηδησηηθνχ θνξέα Αμηνιφγεζε ηνπ ζελαξίνπ Υξεκαηννηθνλνκηθά θξηηήξηα Κνηλσληθά θξηηήξηα Δπηρεηξεκαηηθά θξηηήξηα Πιενλεθηήκαηα ελαξίνπ Μεηνλεθηήκαηα Κξηηηθή Δλδερφκελε ζπκβνιή δεκνζίνπ ζηελ εμαζθάιηζε ηεο ρξεκαηνδφηεζεο Υξνλνδηάγξακκα εθηέιεζεο ελεξγεηψλ αλαζέηνπζαο αξρήο Κεθάιαην 16 Αλαιπηηθή Παξνπζίαζε Γεληθνχ ρεδίνπ Δλεξγεηψλ Γξάζεηο πξνεηνηκαζίαο θαη πξνψζεζεο ηεο Πξφηαζεο χκπξαμεο ζηελ ΔΓΓΗΣ Γξάζεηο επηθνηλσλίαο θαη ελεκέξσζεο ηνπ εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο Κνηλσληθή ζπλαίλεζε Γξάζεηο ππαγσγήο ηεο επέλδπζεο ζην Ν.3389/05 πεξί ΓΗΣ Κεθάιαην 17 πκπεξάζκαηα Πεγέο Πίλαθαο Δηθνλνγξάθεζεο

5 Πίλαθαο πληνκνγξαθηψλ 5

6 Πεξίιεςε ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο δεθαεηίαο, ν ξφινο ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο δείρλεη λα κεηαιιάζζεηαη, θαζψο ε απαίηεζε γηα απνθέληξσζε αξκνδηνηήησλ, αιιά θαη ελδπλάκσζεο ηνπ ξφινπ ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, εκθαλίδεηαη έληνλα, ζε νιφθιεξε ηελ Δπξψπε. Δηδηθφηεξα ζηνλ ηνκέα ηεο αζηηθήο αλάπιαζεο θαη ηεο πεξηβαιινληηθήο αλαβάζκηζεο, νη δηεζλείο πξαθηηθέο ηείλνπλ λα αθνινπζνχλ κηα πξνζέγγηζε bottom-up, ζε αληίζεζε κε ηελ παιαηφηεξε ινγηθή ηνπ top down κνληέινπ. Ζ αλάδεημε ηνπ ξφινπ ηνπ λένπ δεκφζηνπ management, νδεγεί ζηελ άξζε ηεο γξαθεηνθξαηίαο, ηελ πηνζέηεζε πξαθηηθψλ πνπ επλννχλ ηελ πξνζαξκνγή ηφζν ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο φζν θαη ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ζηνπο θαλφλεο ηεο νηθνλνκίαο ηεο αγνξάο, αιιά θαη ζηελ επηθέληξσζε ζηνλ πνιίηε-πειάηε. Ζ δηάθξηζε κεηαμχ δεκφζησλ νξγαλψζεσλ θαη ηδησηηθψλ επηρεηξήζεσλ, δελ είλαη πιένλ παλάθεηα, ιακβάλνληαο ππφςε φηη θάζε θνηλσληθή ιεηηνπξγία είλαη ελ δπλάκεη ηδησηηθνπνηήζηκε. Μέζα ζην πιαίζην απηήο ηεο ινγηθήο, νη ζπλεξγαζίεο κεηαμχ ησλ ηνπηθψλ αξρψλ θαη ησλ ηδησηηθψλ επηρεηξήζεσλ, αλαδεηθλχνληαη ζε θηλεηήξην κνριφ πινπνίεζεο ζρεδίσλ αζηηθήο αλάπιαζεο, κε ζηφρν είηε ηε βειηίσζε ηεο αζηηθήο ππνδνκήο ζε επίπεδν ζρεδηαζκνχ θαη θαηαζθεπήο, είηε ζηελ πηνζέηεζε «πξάζηλσλ πνιηηηθψλ» κε παξάιιειν ζηφρν ηε κεγηζηνπνίεζε ησλ πιενλεθηεκάησλ ζε θνηλσληθφ θαη νηθνλνκηθφ επίπεδν. Ο ζηφρνο ηεο παξνχζαο κειέηεο είλαη ε εμέηαζε ηεο δπλαηφηεηαο ησλ ΟΣΑ, φζνλ αθνξά ηελ πινπνίεζε έξγσλ αζηηθήο αλάπιαζεο κέζσ ΓΗΣ, θηινδνμψληαο λα πξνζθέξεη έλα κεζνδνινγηθφ εξγαιείν ζε απηνχο, ψζηε λα κεγηζηνπνηήζνπλ ηηο δπλεηηθέο σθέιεηεο απφ ηε ζχκπξαμε, λα πξνζειθχζνπλ πξφζζεηνπο πφξνπο, αιιά θαη λα πξνβνχλ ζε αληαιιαγή γλψζεσλ, εκπεηξηψλ θαη κεζφδσλ, έηζη ψζηε λα επηηεπρζεί έλα λέν κνληέιν ζπλεξγαζίαο γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ. Ζ κειέηε απηή πεξηιακβάλεη θπξίσο πξσηνγελή έξεπλα, πιηθφ θαη ζηνηρεία, ηφζν απφ ηνλ εμεηαδφκελν Γήκν Μνζράηνπ, φζν θαη απφ ην ΤΠ.Δ.Γ.Γ.Α, ην ΔΛ.ΚΔ.Θ.Δ., θαη ην ελπδξείν ηνπ Ζξαθιείνπ, κειέηεο, άξζξα θαη δεκνζηεχκαηα εθεκεξίδσλ, έξεπλα ζην δηαδίθηπν, θαη ηδίαλ ζπλεληεχμεηο, λφκνπο, έγγξαθα ηνπ Διιεληθνχ δεκνζίνπ θαη έγγξαθα 6

7 ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, θαζψο ην λενζχζηαην ζεζκηθφ πιαίζην θαη νη ρξνλνβφξεο δηαδηθαζίεο ΓΗΣ, δελ επηηξέπνπλ ηελ χπαξμε βηβιηνγξαθίαο, εθφζνλ ηέηνηα έξγα ζηελ Διιάδα απφ πιεπξάο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο δελ έρνπλ νινθιεξσζεί. Αξρηθά αλαθεξφκαζηε ζηηο βαζηθέο αξρέο ησλ ΓΗΣ θαη ηελ έσο ηψξα εθαξκνγή ηνπο ζηελ Διιάδα, ζηε ζπλέρεηα γίλεηαη κηα επηζθφπεζε ηεο δηεζλνχο εκπεηξίαο, αληηκεησπίδεηαη θξηηηθά ν Ν.3389/2005 πεξί ΓΗΣ, ελψ απνηππψλνληαη δηαιεθηηθά ηα πξνβιήκαηα ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ηα νπνία απνηεινχλ ηξνρνπέδε γηα ηελ εθκεηάιιεπζε ηνπ πθηζηάκελνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ θαη νη δηνξζσηηθέο θηλήζεηο πνπ γίλνληαη, πξψηηζηα ζε επίπεδν Κεληξηθήο Γηνίθεζεο. ηε ζπλέρεηα ε κειέηε αλαθέξεηαη ζε έλα ππνζεηηθφ ζελάξην εθαξκνγήο ΓΗΣ απφ ην Γήκν Μνζράηνπ, ην νπνίν πεξηέρεη ηα θξίζηκα ζεκεία ελφο νξζνινγηθνχ θαη νινθιεξσκέλνπ επηρεηξεζηαθνχ ζρεδίνπ γηα ηελ επηηπρή εθαξκνγή ΓΗΣ (πθηζηάκελε θαηάζηαζε, πξννπηηθέο, επηινγή θαηαιιειφηεξεο κνξθήο ΓΗΣ, ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά, θνηλσληθννηθνλνκηθά θξηηήξηα πνπ ηεθκεξηψλνπλ ηελ αλαγθαηφηεηα πινπνίεζεο ηνπ πξνηεηλφκελνπ έξγνπ, κειέηε βησζηκφηεηαο, νθέιε γηα ηα ζπκβαιιφκελα κέξε, αλαιεπηέεο δξάζεηο) έσο δειαδή ην ζηάδην ηεο ζπκβαζηνπνίεζεο. Ζ κειέηε νινθιεξψλεηαη κε ηα ζρεηηθά ζπκπεξάζκαηα. 7

8 Abstract During the last decade, the role of the central government appears to mutate, while the demand for the delegation of authorities and the empowerment of the role of the private sector, is presented intensely, in the whole Europe. Specifically in the sector of urban reformation and environmental upgrade, the international practices tend to follow a bottom-up approach, contrarily to the older logic of the top - down model. The appointment of the new public management role, leads to the lifting of bureaucracy, the adopting of practices that encourage the adaptation of both public administration and local government in the rules of market s economy and the focalisation of the citizen-customer. The discrimination between public organisations and private enterprises, is no more panacea, considering that each social operation is possible to turn private. With this logic, the collaborations between the local government and the private enterprises, are becoming motive lever of the realisation of urban development plans, aiming either at the improvement of urban infrastructure in the level of planning and manufacture, or in the adoption of "green policies" with a parallel objective the maximisation of advantages in the social and economic level. The objective of present study is to examine the potential of local government organizations, concerning the realisation of urban reformation work via Public-Private Partnerships, hoping to offer a methodological tool for them, so that they maximize the potential gains from the cooperation, that they attract additional resources, but also that they proceed in of knowledge exchange, experiences and methods, so as to is achieved a new collaboration model for the objective s achievement. This study includes mainly primary research, material and elements, interviews, studies, articles and newspapers publications, while the newly established institutional frame and the time-consuming processes of P.P.P, do not allow the existence of bibliography, because such work in Greece from the Local government side has not yet been completed 8

9 Initially we refer to the basic principles of P.P.P. s and their application in Greece to day, then a review of the international experience is presented, the law 3389/2005 concerning P.P.P is criticized, while the problems of Local government that become brake of the exploitation of the existing institutional frame and the corrective movements that take place, are posed and critisized, firstly in the Central Administration level. Later, the study refers to a hypothetical plan of the P.P.P. application from the Municipality of Mosxato, which contains the critical points of a rational and complete operational plan for the successful application of P.P.P. (existing situation, prospects, choice of a suitable form of partnership, technical characteristics, socio-economic criteria that confirm the necessity to concrete the proposed plan, study of the viability, profits on the contracting parts, action taken), up to the stage of contractualising. The study is completed with the deducted conclusions 9

10 Ά Μέξνο Κεθάιαην 1 Οξηζκφο ηφρνη Αξρέο 1.1 Οξηνζέηεζε ησλ ΓΗΣ Οη Σπκπξάμεηο Γεκφζηνπ θαη Ιδησηηθνχ Τνκέα (ΣΓΙΤ) είλαη κνξθέο καθξνρξφληαο ζπλεξγαζίαο ησλ δεκνζίσλ θαη ησλ ηδησηηθψλ θνξέσλ, πνπ έρνπλ σο ζηφρν ηελ εμαζθάιηζε ηεο ρξεκαηνδφηεζεο, ηεο θαηαζθεπήο, ηεο αλαθαίληζεο, ηεο δηαρείξηζεο θαη ηεο ζπληήξεζεο κηαο ππνδνκήο ή ηελ παξνρή κηαο ππεξεζίαο, ζε ηνκείο ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο, φπνπ ε απειεπζέξσζε ηεο αγνξάο είλαη είηε αλέθηθηε είηε κε επηζπκεηή. Η ζπκκεηνρή ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα ζηελ πινπνίεζε απηψλ ησλ έξγσλ θαη ππεξεζηψλ γίλεηαη είηε κε ηε κνξθή ηνπ ζπλεξγαδφκελνπ εηαίξνπ (partner) κε ηνλ θνξέα πινπνίεζήο ηνπο, είηε κε ηε κνξθή ηνπ παξνρέα ππεξεζηψλ πξνο ην Γεκφζην (Δηδηθή Δπηηξνπή Δκπεηξνγλσκφλσλ γηα ηα Γεκφζηα Έξγα, 2004, ζει.6). Ο ζεζκφο απηφο έρεη σο ζηφρν ηελ πνηνηηθή αλαβάζκηζε ησλ παξερφµελσλ ππεξεζηψλ ηνπ επξχηεξνπ Κξάηνπο (άξα θαη ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο) πξνο ηνλ πνιίηε, ρξεζηκνπνηψληαο ηδησηηθνχο πφξνπο, ζπµπιεξσµαηηθνχο πξνο ηνπο δηαζέζηκνπο δεκφζηνπο, απνζθνπψληαο ζηε βειηίσζε θαη αχμεζε ησλ ππνδνκψλ, ηαρχηεξα θαη νηθνλνκηθφηεξα. ε κία ΓΗΣ ν ηδησηηθφο θνξέαο ρξεκαηνδνηεί νιφθιεξν ην έξγν ή κέξνο απηνχ θαη δεζκεχεηαη αλαθνξηθά κε ηνπο θηλδχλνπο πνπ ελέρεη ηφζν ε θαηαζθεπή φζν θαη ε ιεηηνπξγία ηνπ. Σν ζρεδηαζηηθφ, ηερληθφ θαη ιεηηνπξγηθφ θνκκάηη φκσο ηνπ έξγνπ αλαιακβάλεη ν δεκφζηνο ηνκέαο, απνπιεξψλνληαο ηνπο Ηδηψηεο είηε κε ηκεκαηηθέο θαηαβνιέο ζπλδεδεκέλεο κε ηε δηαζεζηκφηεηα ηνπ έξγνπ θαη ηελ ηήξεζε ησλ πξνδηαγξαθψλ ιεηηνπξγίαο ηνπ (ζηαδηαθά δειαδή θαη ζε βάζνο ρξφλνπ), είηε κε απεπζείαο θαηαβνιέο απφ ηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο. Αλ γίλεη κε ηνλ θιαζηθφ ηξφπν σο δεκφζην έξγν, ε πιεξσκή ζα πξαγκαηνπνηεζεί (ζπλήζσο) ζηελ θαηαζθεπαζηηθή πεξίνδν, δειαδή νη πφξνη ζα απαηηεζεί λα εθηακηεπζνχλ βξαρππξφζεζκα, επηβαξχλνληαο αληίζηνηρα ην δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα. Άξα ε επηινγή ελφο έξγνπ σο ΓΗΣ θαη φρη κε ηνλ θιαζηθφ ηξφπν ππαθνχεη ηφζν ζε καθξννηθνλνκηθέο φζν θαη ζε κηθξννηθνλνκηθέο ζθνπηκφηεηεο. Βέβαηα, έλα έξγν πνπ πξαγκαηνπνηείηαη κε ηνλ θιαζηθφ ηξφπν έρεη ρακειφηεξν θφζηνο ρξεκαηνδφηεζεο απφ ηελ αληίζηνηρε ΓΗΣ ιφγσ κεγαιχηεξεο 10

11 πηζηνιεπηηθήο ηθαλφηεηαο ηνπ δεκνζίνπ. Άιινη φκσο παξάγνληεο, φπσο πνηφηεηα, ζπληήξεζε, ρξφλνη παξάδνζεο, αμηνπηζηία, ιεηηνπξγηθφηεηα, θηλεηνπνίεζε απνηακηεπηηθψλ πφξσλ θαη πξνζέιεπζε μέλσλ επελδπηηθψλ θεθαιαίσλ κπνξεί λα ππαγνξεχνπλ ηελ επηινγή σο ΓΗΣ (Ο.Δ.Δ., 2005, ζει.7-8). Με ηηο ΓΗΣ δεκηνπξγείηαη έλαο λένο ηξφπνο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ δεκφζηνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα. Θα πξέπεη φκσο λα αμηνινγνχληαη, αλαθνξηθά κε ηε ζπκβνιή ηνπο ζηε βηψζηκε αλάπηπμε, αιιά θαη ζην θαηά πφζν ε αλάπηπμε απηή ζπκβάιιεη ζηελ αληηκεηψπηζε ηεο δηαξζξσηηθήο αλεξγίαο, ηελ ηζφξξνπε πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε, ηελ πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία, ηε δηαζθάιηζε ησλ θνηλσληθψλ αγαζψλ, ηε κείσζε ησλ αληζνηήησλ θαη ηελ εμππεξέηεζε ησλ πνιηηψλ. Αληίζεηα έσο ζήκεξα, ε κεγέζπλζε ηνπ ΑΔΠ θαζψο θαη νη δεζκεχζεηο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ην χκθσλν ηαζεξφηεηαο θαη Αλάπηπμεο ζηα πιαίζηα ηεο Δ.Δ., απνηέιεζαλ ηελ εθαιηήξην κηαο βηψζηκεο αλάπηπμεο θαη ζεκαηνδφηεζαλ κηα πνιηηηθή θαη θνηλσληθή πξαθηηθή. Σα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ πκπξάμεσλ, πνπ παξάιιεια ηηο δηαρσξίδνπλ απφ ηηο παξαδνζηαθέο κνξθέο ζπλεξγαζίαο ησλ ΟΣΑ κε ηνλ Ηδησηηθφ ηνκέα, είλαη ηα εμήο (ΔΓΔΦΥ, ,ζει.16): i. ηελ ρξεκαηνδφηεζε ηεο θεθαιαηαθήο επέλδπζεο ζπκκεηέρεη, ελ κέξεη ή εμνινθιήξνπ ν Ηδησηηθφο Σνκέαο. ii. ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα εθρσξνχληαη δηθαηψκαηα θαη κεηαθέξνληαη επζχλεο πνπ αλήθνπλ ζηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε (π.ρ. επζχλε ιεηηνπξγίαο ησλ ππνδνκψλ γηα νξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα), ελψ αλαιακβάλεη θαη ηε δηαρείξηζε θηλδχλσλ πνπ έρνπλ ζρέζε κε απηέο. iv. Ζ ακνηβή ηνπ Ηδησηηθνχ ηνκέα γίλεηαη ηκεκαηηθά θαη κεηά ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ησλ ππνδνκψλ θαη ηελ πξνζθνξά ησλ ππεξεζηψλ. v. ηνλ Ηδηψηε εθρσξνχληαη δηθαηψκαηα γηα νξηζκέλε ρξνληθή πεξίνδν, κεηά ην ηέινο ηεο νπνίαο, νη ππνδνκέο πνπ έρνπλ παξαρζεί θαη ρξεζηκνπνηεζεί, επηζηξέθνπλ ζηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε. Σν θξίζηκν ζεκείν πνπ δηαθνξνπνηεί ηηο πκπξάμεηο απφ ηελ παξαδνζηαθή κέζνδν εθηέιεζεο δεκνζίσλ έξγσλ ή πξνκήζεηαο ππεξεζηψλ έγθεηηαη ζην φηη ν Ηδησηηθφο ηνκέαο αλαιακβάλεη θαη θηλδχλνπο ζε φια ηα ζηάδηα πινπνίεζεο ελφο έξγνπ (π.ρ. θίλδπλνη ππέξβαζεο θφζηνπο θαη ρξφλνπ, θαηαζθεπαζηηθέο αζηνρίεο). ηηο παξαδνζηαθέο δεκφζηεο ζπκβάζεηο, νη θίλδπλνη 11

12 αιιά θαη νη επζχλεο αληηκεηψπηζήο ηνπο αλήθνπλ ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ζηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε. 1.2 Μνξθέο ΓΗΣ Ζ ειιεληθή θαη δηεζλήο εθαξκνγή ησλ ΓΗΣ παξνπζηάδεη πνηθηιία κνξθψλ απφ ηηο νπνίεο νη πιένλ δηαδεδνκέλεο είλαη νη εμήο (Ι.Γηάλλαξνο,2005,ζει3-6): ΓΗΣ θαζαξά ζπκβαηηθνχ ηχπνπ ζηηο νπνίεο ε ζχκπξαμε βαζίδεηαη ζε απνθιεηζηηθά ζπκβαηηθνχο δεζκνχο κεηαμχ ηνπ δεκνζίνπ θαη ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα θαη θαιχπηεη ηηο δηάθνξεο ξπζκίζεηο κε ηηο νπνίεο αλαηίζεληαη έλα ή πεξηζζφηεξα θαζήθνληα κηθξφηεξεο ή κεγαιχηεξεο ζπνπδαηφηεηαο ζηνλ εηαίξν ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, θαζήθνληα ζηα νπνία είλαη δπλαηφλ λα πεξηιακβάλνληαη ν ζρεδηαζκφο, ε ρξεκαηνδφηεζε, ε πινπνίεζε, ε αλαθαίληζε ή ε εθκεηάιιεπζε ελφο έξγνπ ή θαη κηαο ππεξεζίαο. Τπάξρνπλ αξθεηνί ηχπνη ΓΗΣ θαζαξά ζπκβαηηθνχ ηχπνπ, νη πιένλ δηαδεδνκέλνη ησλ νπνίσλ είλαη νη εμήο : Ζ κέζνδνο Β.Ο.Σ (Build / Operate / Transfer) Ο ηδηψηεο αλαιακβάλεη ηε κεξηθή ή νιηθή ρξεκαηνδφηεζε ελφο έξγνπ, ηελ θαηαζθεπή θαη ιεηηνπξγία ηνπ βάζεη πξνδηαγξαθψλ πνπ έρεη ζπκθσλήζεη κε ην Γεκφζην θαη γηα έλα πξνθαζνξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα ην νπνίν πξέπεη λα είλαη επαξθέο, πξνθεηκέλνπ ν ηδηψηεο κέζσ ησλ ηειψλ ρξήζεο ηνπ έξγνπ λα επηηχρεη κηα ειάρηζηε απφδνζε επί ηνπ θεθαιαίνπ πνπ επέλδπζε. Με ηε ιήμε ηεο πεξηφδνπ εθκεηάιιεπζεο κεηαβηβάδεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζηνλ θξαηηθφ θνξέα. Έηζη ην Γεκφζην επσθειείηαη ησλ ζχγρξνλσλ κεζφδσλ θαηαζθεπήο κε ηελ νηθνλνκηθφηεξε θαη ηαρχηεξε θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ, ελψ ν ηδηψηεο πξαγκαηνπνηεί θέξδνο απφ ηελ εθκεηάιιεπζή ηνπ. Ζ κέζνδνο Β.Ο.Σ ρξεζηκνπνηήζεθε ζε πνιιά κεγάια έξγα ζηελ Διιάδα φπσο: Σν αεξνδξφκην ησλ πάησλ Ζ ιεσθφξνο Διεπζίλαο πάησλ Ζ δεχμε Ρίνπ Αληηξξίνπ 12

13 ε κέζνδνο B.O.O.T (Build / Own / Operate / Transfer). Ζ δηαθνξά κε ηελ πξνεγνχκελε κέζνδν είλαη φηη ην έξγν βξίζθεηαη ππφ ηελ ηδηνθηεζία ηνπ ηδηψηε Ζ κέζνδνο Β.Σ.Ο. (Build / Transfer / Operate) Ο ηδηψηεο ζρεδηάδεη, ρξεκαηνδνηεί θαη θαηαζθεπάδεη ην έξγν. ηαλ ην έξγν απνπεξαησζεί, κεηαβηβάδεηαη ε ηδηνθηεζία ηνπ ζηνλ θξαηηθφ θνξέα, ν νπνίνο ζηε ζπλέρεηα ζπκθσλεί λα ην ελνηθηάζεη ζηνλ ηδηψηε γηα κηα πξνθαζνξηζκέλε ρξνληθή πεξίνδν. Ζ ζπκθσλία δίλεη ην δηθαίσκα ζηνλ ηδηψηε λα ιεηηνπξγεί ην έξγν θαη λα εηζπξάηηεη ηα αληίζηνηρα έζνδα. ην ηέινο ηεο κηζζσηηθήο πεξηφδνπ ην Γεκφζην κπνξεί λα απνθαζίζεη αλ ζα αλαιάβεη ην ίδην ηε δηαρείξηζε ηνπ έξγνπ ή ζα ηελ αλαζέζεη ζηνλ ηδηψηε πνπ ην θαηαζθεχαζε ή αθφκε θαη ζε άιιν ηδηψηε πνπ εθδήισζε ελδηαθέξνλ γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ Ζ κέζνδνο D.B.F.O. (Design Build Finance Operate) Ο ηδηψηεο θαηαζθεπάδεη ην έξγν κε ίδηα θεθάιαηα θαη ν Γεκφζηνο θνξέαο αγνξάδεη ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνέξρνληαη απφ ην έξγν, απνθηψληαο κε ηνλ ηξφπν απηφ ην δηθαίσκα ρξήζεο ηνπο γηα κία ζπκβαηηθή πεξίνδν. Ζ κέζνδνο βξίζθεη εθαξκνγή ζην εμσηεξηθφ θπξίσο ζηελ θαηαζθεπή, ιεηηνπξγία θαη ζπληήξεζε δεκνηηθψλ θηηξίσλ (ζρνιεία, δεκνηηθά θηίξηα, βηβιηνζήθεο), ζηελ δηαρείξηζε απνξξηκκάησλ θ.α. Σν θέληξν βάξνπο κεηαηνπίδεηαη απφ ηελ θαηαζθεπή ζηελ παξνρή πςεινχ επηπέδνπ ππεξεζηψλ, ελψ ε θαηαβνιή ακνηβήο εθ κέξνπο ηνπ Γεκνζίνπ βαζίδεηαη ζηελ απνδνηηθφηεηα ηνπ Ηδησηηθνχ Σνκέα ζε εθ ησλ πξνηέξσλ ζπκθσλεκέλα επίπεδα παξνρήο νξηζκέλσλ ππεξεζηψλ. Ζ κέζνδνο απηή πξνηηκάηαη φηαλ ε ιεηηνπξγία ησλ ππνδνκψλ θαη ηνπ εμνπιηζκνχ έρνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ην απνηέιεζκα θαη απαηηείηαη εμεηδίθεπζε θαη δηνηθεηηθή εκπεηξία, πνπ ν Γεκνηηθφο θνξέαο δελ δηαζέηεη Υξεκαηνδφηεζε ηνπ έξγνπ απφ ηδηψηε θαηαζθεπαζηή (Developer Financing) Ο ηδηψηεο (ζπλήζσο θαηαζθεπαζηηθή εηαηξεία) ρξεκαηνδνηεί ηελ θαηαζθεπή ή επέθηαζε ελφο αλαπηπμηαθνχ έξγνπ, ιακβάλνληαο σο αληηζηάζκηζκα ην δηθαίσκα λα θαηαζθεπάζεη θαηνηθίεο, θαηαζηήκαηα ή βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο ζε κηα ζπλήζσο ηαρέσο αλαπηπζζφκελε θαη πνιενδνκηθά απζηεξψο ξπκνηνκεκέλε πεξηνρή. 13

14 Ο ηδηψηεο ζπλεηζθέξεη θεθάιαηα θαη δχλαηαη λα ιεηηνπξγήζεη ηηο εγθαηαζηάζεηο ππφ ηελ επίβιεςε ηεο δεκφζηαο αξρήο, απνθηψληαο κεξηθέο θνξέο ην δηθαίσκα λα ακείβεηαη απφ ηνπο ρξήζηεο ησλ εγθαηαζηάζεσλ. Δλαιιαθηηθά, ν ηδηψηεο εξγνιάβνο εθηφο απφ ηελ ρξεκαηνδφηεζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ (ηηο νπνίεο ζπλήζσο θαηαζθεπάδεη), πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζεη ην δηθαίσκα λα θηίζεη αθίλεηα ζε κηα αθξηβή πεξηνρή κπνξεί λα επηβαξπλζεί απφ ηνλ θξαηηθφ θνξέα κε έλα ρξεκαηηθφ πνζφ ή λα ππνρξεσζεί λα αγνξάζεη έλα ηκήκα ηεο δπλακηθφηεηαο ησλ πθηζηάκελσλ εγθαηαζηάζεσλ. Σν ρξεκαηηθφ απηφ πνζφ ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηνλ θξαηηθφ θνξέα γηα ηελ επέθηαζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ εγθαηαζηάζεσλ Ζ κέζνδνο L.R.O. (Lease / Rehabilitate / Operate) Με απηή ηε κέζνδν ν ηδηψηεο ελνηθηάδεη ηηο πθηζηάκελεο θξαηηθέο εγθαηαζηάζεηο, επελδχεη ηα θεθάιαηά ηνπ πξνθεηκέλνπ λα ηηο εθζπγρξνλίζεη ή θαη λα ηηο επεθηείλεη θαη ζηε ζπλέρεηα ηηο ιεηηνπξγεί, ζηα πιαίζηα ελφο ζπκβνιαίνπ κε ηνλ θξαηηθφ θνξέα ν νπνίνο δηαηεξεί ηελ ηδηνθηεζία ηνπ έξγνπ. Ο ηδηψηεο απνθηά ην δηθαίσκα εθκεηάιιεπζεο ησλ εγθαηαζηάζεσλ γηα έλα πξνθαζνξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα, ψζηε λα απνζβέζεη ην θεθάιαηφ ηνπ Ζ κέζνδνο Β.Ο.L.T (Build / Own / Lease / Transfer) Με απηή ηε κέζνδν ν ηδηψηεο ρξεκαηνδνηεί θαη θαηαζθεπάδεη ηηο εγθαηαζηάζεηο, ηηο νπνίεο ζηε ζπλέρεηα ελνηθηάδεη (κε leasing) ζηνλ θξαηηθφ θνξέα, ν νπνίνο θαη θαηαβάιιεη πεξηνδηθέο πιεξσκέο ζηνλ ηδηψηε κέζσ ησλ νπνίσλ ζηαδηαθά κεηαβηβάδεηαη θαη ε ηδηνθηεζία ησλ εγθαηαζηάζεσλ. ην ηέινο ηεο πεξηφδνπ κίζζσζεο ν θξαηηθφο θνξέαο είλαη πιένλ ηδηνθηήηεο ησλ εγθαηαζηάζεσλ ή ηηο αγνξάδεη κε ηίκεκα πνπ έρεη πξνζδηνξηζηεί ζηε ζχκβαζε leasing. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο κηζζσηηθήο πεξηφδνπ νη εγθαηαζηάζεηο δχλαληαη λα ιεηηνπξγνχλ είηε απφ ηνλ θξαηηθφ θνξέα αγνξαζηή είηε απφ ηνλ ηδηψηε εθκηζζσηή Καηαζθεπή λέσλ εγθαηαζηάζεσλ κε ην θιεηδί ζην ρέξη (Turn Key) Ο δεκφζηνο θνξέαο αλαζέηεη ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ θαηαζθεπή ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζε έλα ηδηψηε, ζχκθσλα κε δεδνκέλεο πξνδηαγξαθέο. Ο ηδηψηεο δεζκεχεηαη λα θαηαζθεπάζεη ην έξγν ζηε ζπκθσλεζείζα ηηκή θαη λα επσκηζζεί ηνλ θαηαζθεπαζηηθφ θίλδπλν. Δθφζνλ ε ηδηνθηεζία παξακέλεη ζηνλ ηδηψηε εξγνιάβν, έσο φηνπ ε θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ λα 14

15 νινθιεξσζεί, ν θαηαζθεπαζηήο δελ πεξηνξίδεηαη απφ ηνπο θαλνληζκνχο πξνκεζεηψλ ηνπ Γεκνζίνπ, γεγνλφο πνπ ηνπ επηηξέπεη ηελ απνπεξάησζε ηνπ έξγνπ ζε κηθξφηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα θαη κε κηθξφηεξν θφζηνο, ζπγθξηηηθά κε απηφ πνπ ζα πξνέθππηε, αλ ην έξγν πινπνηνχληαλ κε βάζε ηηο παξαδνζηαθέο ηερληθέο θαηαζθεπήο ησλ δεκνζίσλ έξγσλ. Ζ ρξεκαηνδφηεζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ κπνξεί λα θαιπθζεί ηφζν απφ ηνλ ηδηψηε, φζν θαη απφ ηνλ δεκφζην θνξέα Ζ κέζνδνο Β.O.Ο. (Build / Own / Operate) Ο δεκφζηνο θνξέαο απνθαζίδεη ηελ θαηαζθεπή ελφο λένπ θνηλσθεινχο έξγνπ θαη ζηξέθεηαη ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα γηα λα ην πινπνηήζεη. Υνξεγεί άδεηα ιεηηνπξγίαο καθξάο δηάξθεηαο ζηνλ ηδηψηε, ν νπνίνο είλαη ππεχζπλνο γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε, ην ζρεδηαζκφ, ηελ αλέγεξζε θαη ηε ιεηηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ. Ο ηδηψηεο έρεη ηελ ηδηνθηεζία ηνπ έξγνπ, ελψ ν δεκφζηνο θνξέαο έρεη ηελ επζχλε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ πξνδηαγξαθψλ ησλ πξνζθεξφκελσλ ππεξεζηψλ, ησλ θαλφλσλ αζθαιείαο θαη ηνπ αλψηαηνπ επηπέδνπ ησλ ηειψλ ρξήζεο ηνπ έξγνπ Ζ κέζνδνο Β.B.Ο. (Buy / Build / Operate) Ο δεκφζηνο θνξέαο πσιεί πθηζηάκελεο εγθαηαζηάζεηο θνηλήο σθέιεηαο ζε ηδηψηεο ζηα πιαίζηα πξνζέιθπζεο επηρεηξεκαηηθψλ θεθαιαίσλ γηα ηελ πινπνίεζε πξφζζεησλ επελδχζεσλ (αλαθαίληζεο / επέθηαζεο) ζε απηέο, ψζηε λα θαηαζηεί δπλαηή ε «εθκεηάιιεπζε» ησλ θαηαζθεπαζηηθψλ θαη δηνηθεηηθψλ δεμηνηήησλ ησλ ηδησηψλ, ε κείσζε ησλ θηλδχλσλ πνπ απνξξένπλ απφ ηελ ηδηνθηεζία θαη ιεηηνπξγία ηνπ έξγνπ θαη πξνθεηκέλνπ λα αλαδεηρζεί ζεκαληηθή νηθνλνκηθή αμία ησλ έξγσλ ππνδνκήο. Ο ηδηψηεο ιεηηνπξγεί ηηο εγθαηαζηάζεηο ζαλ έλα δεκφζην επνπηεπφκελν θεξδνθφξν θνηλσθειέο έξγν Κνηλέο επηρεηξήζεηο κε ηνπο Ηδηψηεο (Joint Venture Companies). χζηαζε θνηλψλ επηρεηξήζεσλ κε ζθνπφ ηελ εθηέιεζε έξγσλ θαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ. Ζ ζπλεηζθνξά ηνπ Γήκνπ ζε απηέο ηηο επηρεηξήζεηο κπνξεί λα είλαη πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ή /θαη θεθάιαηα. Ο ηδησηηθφο ηνκέαο ζπλεηζθέξεη θεθάιαηα θαη αλαιακβάλεη λα θαηαζθεπάζεη θαη λα ιεηηνπξγήζεη ηηο ππνδνκέο. Οη επηρεηξήζεηο απηήο ηεο κνξθήο κπνξεί λα έρνπλ σο 15

16 αληηθείκελν ηελ εκπνξηθή εθκεηάιιεπζε πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ησλ ΟΣΑ ή γεληθφηεξα ηελ αμηνπνίεζε επηρεηξεκαηηθψλ επθαηξηψλ ΓΗΣ ζεζκνζεηεκέλνπ ηχπνπ ζηηο νπνίεο ππάξρεη ζπλεξγαζία κεηαμχ δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα ζην πιαίζην ηεο δεκηνπξγίαο ελφο άιινπ θνξέα ή εηζφδνπ ηνπ ηδηψηε ζε έλα ππάξρνληα θνξέα. Ο θνξέαο απηφο, ειέγρεηαη απφ θνηλνχ απφ ηνλ εηαίξν ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη απφ ηνλ εηαίξν ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα γηα ηελ εθηέιεζε ελφο έξγνπ ή ηελ παξνρή κηαο ππεξεζίαο πξνο φθεινο ηνπ θνηλνχ. Σν δεκφζην πξνζθεχγεη ζε δνκέο απηνχ ηνπ ηχπνπ ηδίσο γηα ηε δηαρείξηζε δεκφζησλ ππεξεζηψλ ζε ηνπηθφ επίπεδν (π.ρ., γηα ππεξεζίεο χδξεπζεο ή ππεξεζίεο απνθνκηδήο απνξξηκκάησλ). Δίλαη πξνθαλέο φηη ζε ηέηνηεο κνξθέο ζπκπξάμεσλ ε ζπκκεηνρή ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα ζην επηρεηξεκαηηθφ ζρήκα είλαη επηβεβιεκέλε θαη γηα ιφγνπο θνηλσληθήο απνδνρήο, θαζψο δηαηεξεί έλα ζρεηηθά πςειφ επίπεδν ειέγρνπ ησλ εξγαζηψλ, ην νπνίν κπνξεί λα πξνζαξκφδεη θαηά δηαζηήκαηα, αλάινγα κε ηηο πεξηζηάζεηο, κέζσ ηεο παξνπζίαο ηνπ ζηε κεηνρηθή νκάδα θαη ηα δηνηθεηηθά φξγαλα ηνπ θνηλνχ θνξέα Ζ ζχζηαζε κηαο ΓΗΣ ζεζκνζεηεκέλνπ ηχπνπ κπνξεί λα γίλεη : κε ηε δεκηνπξγία ελφο θνξέα πνπ ειέγρεηαη απφ θνηλνχ απφ ηνλ δεκφζην θαη ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, κε ηελ απφθηεζε ειέγρνπ κηαο ππάξρνπζαο δεκφζηαο επηρείξεζεο απφ ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα ηελ Διιάδα ε κνξθή ηεο δήηεζεο έξγσλ ηχπνπ ΓΗΣ έρεη δχν βαζηθέο κνξθέο : Αληαπνδνηηθά έξγα : Αθνξνχλ ηελ θαηαζθεπή εμαξρήο ή ηελ νινθιήξσζε ή ηελ δηαρείξηζε βαζηθψλ ππνδνκψλ κε έκθαζε ζηελ πεξηθέξεηα (πδξεχζεηο, απνρεηεχζεηο, βηνινγηθνί θαζαξηζκνί, αλαπιάζεηο αζηηθψλ ζπγθξνηεκάησλ, θιπ). Σα έξγα απηά παξνπζηάδνπλ απμεκέλε δήηεζε άκεζεο πινπνίεζεο, σζηφζν ππάξρεη ζεηξά παξαγφλησλ πνπ ιεηηνπξγνχλ αλαζηαιηηθά ζε απηφ φπσο, ε έιιεηςε ψξηκσλ κειεηψλ, πξνβιήκαηα πνιενδνκηθήο θχζεο, ε κε χπαξμε ηεο δπλαηφηεηαο εθρψξεζεο ησλ εζφδσλ ζε ηδηψηεο, ε θξίζηκε παξάκεηξνο ηεο θνηλσληθήο απνδνρήο θαη ε πνιηηηθή αβεβαηφηεηα πνπ έρεη λα θάλεη κε ην θαζεζηψο ηεο εθινγήο ησλ ηνπηθψλ δεκάξρσλ. 16

17 1.2.2 Έξγα πξνζηηζέκελεο αμίαο : αθνξνχλ ζε κεγάιν βαζκφ ηελ εθκεηάιιεπζε ηεο αθίλεηεο πεξηνπζίαο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, θαζψο θαη επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αθνξνχλ ην πεξηβάιινλ θαη ηελ δηαρείξηζή ηνπ. Σα έξγα απηά παξνπζηάδνπλ ζεκαληηθέο δηαθνξέο, ζε ζρέζε κε ηα πξναλαθεξφκελα, σζηφζν, θαη ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε ππάξρεη κηα ζεηξά παξακέηξσλ πνπ ζα πξέπεη λα επηιπζνχλ, φπσο ν αξρηθφο ζρεδηαζκφο θαη ε σξηκφηεηα πινπνίεζεο, ην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο ησλ πξνο εθκεηάιιεπζε αθηλήησλ, ε θνηλσληθή απνδνρή έξγσλ ΓΗΣ κε δηάξθεηα εηψλ, ε ζπκκεηνρή ησλ ΟΣΑ ζηνπο λένπο θνξείο πνπ ζα δεκηνπξγεζνχλ θαη αθνξά ηελ ζπκκεηνρή ηνπ ειιεληθνχ δεκνζίνπ, θαζψο νη δεκνηηθέο θαη νη δηαδεκνηηθέο επηρεηξήζεηο αληηκεησπίδνπλ ρξεκαηνδνηηθά πξνβιήκαηα θαη ε κνξθή ηεο δνκήο θαη ηεο νξγάλσζήο ηνπο είλαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο πξνβιεκαηηθή. 1.3 Καηαλνκή θηλδχλσλ θαη επζπλψλ ζηηο πκπξάμεηο Έλλνηα θηλδχλνπ Οη ρξεκαηννηθνλνκηθνί νξγαληζκνί απνδίδνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία, ζηηο πεξηπηψζεηο έξγσλ Παξαρψξεζεο, ζηελ θαηαλνκή ησλ θηλδχλσλ (Risk Allocation). Ο θαλφλαο είλαη φηη νη θίλδπλνη αλαιακβάλνληαη απφ ηελ πιεπξά πνπ είλαη ζε θαιχηεξε ζέζε λα ηνπο δηαρεηξηζηεί (Ι.Γηάλλαξνο,2005,ζει.37-39). Οη θίλδπλνη πξνέξρνληαη απφ ηελ αβεβαηφηεηα ζρεηηθά κε ηηο κειινληηθέο ξνέο εηζνδήκαηνο θαη δαπαλψλ θαη επίζεο απφ ηηο δπζκελείο ή επλντθέο ζπλζήθεο. Υαξαθηεξίδνληαη θπξίσο απφ ηελ πηζαλφηεηα εκθάληζεο θαη έληαζεο ηνπ πεξηζηαηηθνχ. Οη θίλδπλνη πνπ ελέρνπλ ηα έξγα απηά πξνθχπηνπλ, είηε απφ απξφβιεπηα γεγνλφηα, είηε απφ αβέβαηεο ξπζκίζεηο θαη εθηηκήζεηο ζρεηηθά κε ηα ζηνηρεία πνπ ζπγθξνηνχλ ηα δεδνκέλα ηνπ έξγνπ. ηα θιαζηθά δεκφζηα έξγα νη ππάξρνληεο θίλδπλνη εζσηεξηθνπνηνχληαλ απφ ηνλ δεκφζην ηνκέα ρσξίο ηελ θαηάιιειε αμηνιφγεζε ή ηνλ θαηάιιειν πξνζδηνξηζκφ. Οη θίλδπλνη είλαη παξφληεο θαζ φιε ηελ δηάξθεηα δσήο ελφο έξγνπ θαη εμειίζζνληαη ζε θχζε θαη ζε έληαζε θαη ηείλνπλ λα ειαηηψλνληαη κε ηνλ ρξφλν. Αλαιπηηθφηεξα : Ο ηερληθφο θίλδπλνο (technical risk) αθνξά ηελ θαηαζθεπή θαη ηηο ιεηηνπξγηθέο θάζεηο θαη είλαη ζρεηηθά εχθνια πξνζδηνξίζηκνο. 17

18 Οη νηθνλνκηθνί θαη ρξεκαηηθνί θίλδπλνη (economic and financial) αθνξνχλ ηε θαηαζθεπή θαη ηηο ιεηηνπξγηθέο θάζεηο θαη είλαη ζρεηηθά δπζθνιφηεξα πξνζδηνξίζηκνη ζε ζρέζε κε ηνλ ηερληθφ, εμαηηίαο ηνπ φηη αθνξνχλ κεγαιχηεξεο ρξνληθέο πεξηφδνπο. Ο εκπνξηθφο θίλδπλνο (commercial risk) ηέινο, πξνθχπηεη απφ ηνπο δαζκνχο θαη ηε δήηεζε (π.ρ. ζε έλαλ απηνθηλεηφδξνκν). Ζ αλάιπζε θηλδχλνπ ζε έξγα ΓΗΣ απνθαιχπηεη ζαθψο, ηε δηαθχκαλζε ηνπ θφζηνπο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο απφ ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. ε αληίζεζε κε έλαλ δεκφζην επελδπηή, πνπ εζσηεξηθνπνηεί ην θφζηνο ελφο ελδερφκελνπ θηλδχλνπ, ν ηδηψηεο έρεη δχν ελαιιαθηηθέο : i. πιεξψλεη έλα αζθάιηζηξν γηα λα πηνζεηεζεί ν θίλδπλνο απφ κηα άιιε νληφηεηα (εάλ ν θίλδπλνο εκθαληζηεί, ε νληφηεηα πνπ πηνζεηεί ηνλ θίλδπλν πξέπεη λα πιεξψζεη θαη φρη ν ηδηψηεο πνπ πιήξσζε ην αζθάιηζηξν) ή, ii. παίξλεη ηελ επζχλε γηα ηνλ θίλδπλν αιιά αλακέλεη, σο απνδεκίσζε, έλα θέξδνο αλαινγηθά πξνο ην κέγεζνο ηνπ αλαιεθζέληνο θηλδχλνπ. Ο θίλδπλνο είλαη έλα ζεκειηψδεο ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα νπνηαζδήπνηε καθξνπξφζεζκεο ζπλεξγαζίαο θαη επεξεάδεη νπζηαζηηθά ην γεληθφ θφζηνο ηνπ έξγνπ. Ζ πιήξεο αλάιπζε ησλ θηλδχλσλ ζε έλα έξγν απνηειεί πξνυπφζεζε ελφο επαξθνχο θαη θαηάιιεινπ project. Ζ αλάιπζε ζπλίζηαηαη ζηηο αθφινπζεο θάζεηο, ππνθείκελεο ζηηο δηαπξαγκαηεχζεηο κεηαμχ φισλ ησλ ζπκβαιινκέλσλ: Πξνζδηνξηζκφο Κηλδχλνπ (Risk Identification): θίλδπλνο ππνβάζξνπ (background risk): απνξξέεη απφ ηηο απνθάζεηο ησλ δεκφζησλ αξρψλ θαη ζαλ απνηέιεζκα ηπραίσλ θαη εμσγελψλ παξαγφλησλ. Σαμηλνκνχληαη σο εμήο : πνιηηηθνί, λνκηθνί θαη ξπζκηζηηθνί θίλδπλνη (γηα παξάδεηγκα ν παξαρσξεζηνχρνο πξέπεη λα θαιχπηεηαη απφ ηπρφλ αιιαγή λνκνζεζίαο γηαηί ν Κχξηνο ηνπ Έξγνπ είλαη ζε θαιχηεξε ζέζε λα αλαιάβεη απηφλ ηνλ θίλδπλν). λνκηζκαηηθνί θαη καθξννηθνλνκηθνί θίλδπλνη (ν Παξαρσξεζηνχρνο δελ κπνξεί λα ειέγμεη θαη ν Κχξηνο ηνπ Έξγνπ ζα πξέπεη λα θαιχςεη απηφλ ηνλ θίλδπλν). αλσηέξα βία (γεγνλφηα πνπ δελ αζθαιίδνληαη ή είλαη αζχκθνξα λα αζθαιηζηνχλ πξέπεη λα αλαιακβάλνληαη απφ ηνλ Κχξην ηνπ Έξγνπ). 18

19 θίλδπλνο δαπαλψλ (cost risk):πλδέεηαη κε ηελ θαηαζθεπή, ηε ζπληήξεζε θαη ηε ιεηηνπξγία (απνηπρία λα νινθιεξσζεί ε θαηαζθεπή ή αλαζηνιή ηεο ππεξεζίαο ή απνηπρία λα ηεξεζνχλ νη πξνζεζκίεο, νη ππεξβάζεηο θφζηνπο, θιπ). Οη θίλδπλνη απηνί είλαη ηδηαίηεξα κεγάινη ζηα νδηθά έξγα θαη απηφ νθείιεηαη θπξίσο ζηελ νγθψδε επέλδπζε πνπ απαηηείηαη θαη ηε κεγάιε πεξίνδν ιεηηνπξγίαο. Σαμηλνκνχληαη σο εμήο : Κίλδπλνο θαηά ηελ πξνεηνηκαζία ηνπ έξγνπ (Project preparation risks). Κνηλσληθή απνδνρή ηνπ έξγνπ (Social acceptability of the project). Κίλδπλνη ζρεδηαζκνχ έξγνπ (Design risk). Κίλδπλνη θαηαζθεπήο, επηζθεπήο ή απνθαηάζηαζεο (Construction, repair or rehabilitation risks). Κίλδπλνο δηαρείξηζεο ηνπ έξγνπ (Project management risks). Σερληθνί θίλδπλνη ιεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ (Technical operation risks) Κίλδπλνο Δηζνδήκαηνο (revenue risk) - Commercial risks (in revenue-based projects) : Οη εκπνξηθνί θίλδπλνη είλαη νη κεγαιχηεξεο ζεκαζίαο θίλδπλνη πνπ αληηκεησπίδνληαη απφ ηνπο ηδηψηεο, φηαλ ε αληακνηβή ηνπο πξνέξρεηαη απφ ηνπο ρξήζηεο. ε αξθεηέο πεξηπηψζεηο, ε αληακνηβή ηνπ παξαρσξεζηνχρνπ ππφθεηηαη ζε έλαλ πνιηηηθφ θίλδπλν, δειαδή, απηφλ ηεο πίεζεο ηεο θνηλήο γλψκεο θαη ησλ δεκφζησλ αξρψλ πνπ θαζνξίδνπλ ην λνκηθφ θαη θνξνινγηθφ πιαίζην ή πνπ εγθξίλνπλ ηα ζπγθεθξηκέλα δπζκελή κέηξα. Ζ δηαπξαγκάηεπζε γηα ηελ θαηαλνκή θαη ηνλ κεξηζκφ ησλ θηλδχλσλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ θχζε ησλ πνιηηηθψλ ξίζθσλ, ζα βειηηψζεη ην επίπεδν απνδνηηθφηεηαο (level of profitability), πξηλ αθφκα αλαιάβεη ν ηδηψηεο ην έξγν Καηαλνκή θαη κεξηζκφο θηλδχλνπ (Risk allocation and sharing) Γηα λα δεκηνπξγεζεί κηα ΓΗΣ ε αξρή ηνπ κεξηζκνχ θηλδχλνπ πξέπεη λα γίλεη απνδεθηή. Οη ηδησηηθνί παξάγνληεο είλαη πξφζπκνη λα αλαιάβνπλ θηλδχλνπο πνπ αθνξνχλ ηελ πείξα ηνπο, έηζη ψζηε λα είλαη ζε ζέζε λα αμηνινγήζνπλ θαηάιιεια ηηο ζπλέπεηεο. 19

20 Ζ αλακελφκελε αληακνηβή είλαη αλάινγε κε ην επίπεδν θηλδχλνπ πνπ είλαη δηαηεζεηκέλνη λα αλαιάβνπλ. Ζ αλάιεςε θηλδχλσλ απφ ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, ηνπο νπνίνπο ρεηξίδεηαη θαιχηεξα ν δεκφζηνο, ζπλήζσο νδεγεί ζε απνθιεηζκφ ησλ ηδησηηθψλ ζπλεξγαηψλ πνπ αξλνχληαη λα δηαηξέμνπλ ηνλ θίλδπλν ή ζε αλαδφκεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο θαηά ηελ πινπνίεζε ηνπ θηλδχλνπ, θαζψο απηνί δελ κπνξνχλ λα αληαπεμέιζνπλ, βάζεη ησλ πξνβιεπφκελσλ φξσλ Μεηαβνιέο ζηελ θαηαλνκή ησλ θηλδχλσλ. Οη ζπκπξάμεηο δηέπνληαη απφ δηαθνξεηηθνχο κεραληζκνχο θαη κεζφδνπο ηνπο νπνίνπο ρξεζηκνπνηεί ν ΟΣΑ πξνθεηκέλνπ λα θαξπσζεί πςειήο πνηφηεηαο δεκφζηεο ππεξεζίεο. Ζ ζέζε ησλ πκπξάμεσλ κέζα ζε απηφ ην θάζκα ζε ζρέζε κε ηελ κεηαθνξά θηλδχλσλ απφ ην Γήκν ζηνλ Ηδησηηθφ Σνκέα παξηζηάλεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα. OUTSOURCING ΤΜΠΡΑΞΗ ΙΔΙΩΣΙΚΟΤ ΚΑΙ ΔΗΜΟΙΟΤ ΣΟΜΕΑ ΛΗΓΟΣΔΡΖ ΜΔΣΑΦΟΡΑ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΠΑΡΑΔΟΙΑΚΟ ΣΡΟΠΟ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΙΔΙΩΣΙΚΟΠΟΙΗΗ ρήκα 1 Πεγή: ΔΓΔΥΤ Α.Δ. 2, 2003,ζει.21 ΠΔΡΗΟΣΔΡΖ ΜΔΣΑΦΟΡΑ ΚΗΝΓΤΝΟΤ Οη αιιαγέο ζηηο θαηαλνκή ησλ επζπλψλ. Δμεηάδνληαο ηελ θαηαζθεπή ελφο έξγνπ, αθελφο κέζσ ηνπ ζπκβαηηθνχ ηξφπνπ πξνκήζεηαο (Γεκφζην έξγν) θαη αθεηέξνπ κέζσ κηαο χκπξαμεο, δηαπηζηψλνπκε ηελ ελαιιαγή σο πξνο ηηο αξκνδηφηεηεο ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο θαη ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. ηελ θαηαζθεπή ελφο έξγνπ δηαθξίλνπκε 6 θάζεηο: ην ζρεδηαζκφ θαη θαζνξηζκφ ησλ πξνδηαγξαθψλ ηνπ, ηελ 20

21 εθπφλεζε ησλ απαξαίηεησλ κειεηψλ, ηελ θαηαζθεπή ηνπ, ηε ρξεκαηνδφηεζε, ηε ιεηηνπξγία ηνπ θαη ηνλ έιεγρν ησλ ηειηθά παξερφκελσλ ππεξεζηψλ. Οη επζχλεο ζηηο δηαθνξεηηθέο απηέο θάζεηο πινπνίεζεο ηνπ έξγνπ θαηαλέκνληαη σο εμήο γηα θάζε πεξίπησζε (ΔΓΔΦΥ, ,ζει.22-24): ΦΑΔΗ ΣΟΤ ΔΡΓΟΤ ΔΤΘΤΝΖ ΣΟ ΠΑΡΑΓΟΗΑΚΟ ΣΡΟΠΟ (Γεκφζην Έξγν) ΔΤΘΤΝΖ ΣΗ ΤΜΠΡΑΞΔΗ ΟΣΑ ΗΓΗΩΣΩΝ ρεδηαζκφο θαη πξνδηαγξαθέο έξγνπ ΟΣΑ ΟΣΑ ρεδηαζκφο ΟΣΑ Ηδησηηθφο ηνκέαο Καηαζθεπή ΟΣΑ Ηδησηηθφο ηνκέαο Υξεκαηνδφηεζε ΟΣΑ Ηδησηηθφο ηνκέαο Λεηηνπξγία ΟΣΑ Ηδησηηθφο ηνκέαο Δπζχλε γηα ηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο: Ο ΟΣΑ είλαη ππφινγνο ζηα ζεζκνζεηεκέλα φξγαλα θαη ζηνπο Πνιίηεο Ο Ηδηψηεο ζηνλ ΟΣΑ, ν νπνίνο παξακέλεη ππφινγνο ζηα ζεζκνζεηεκέλα φξγαλα θαη ζηνπο Πνιίηεο. Αλαιπηηθφηεξα, ζε έλα ζπκβαηηθφ Γεκφζην έξγν, ν ΟΣΑ αξρηθά ζα θαζνξίζεη ηηο αλάγθεο, ηα πξνζδνθψκελα απνηειέζκαηα θαη ηηο πξνδηαγξαθέο ηνπ έξγνπ, ζα πξνζιάβεη ζπκβνχινπο γηα ηελ πξνεηνηκαζία κηαο ιεπηνκεξνχο κειέηεο, ζα αθνινπζήζεη ηε δηαδηθαζία ηεο ππνβνιήο πξνζθνξψλ επί ηεο κειέηεο θαη βάζεη απηψλ ζα γίλεη ε επηινγή ηνπ αλαδφρνπ. Ο αλάδνρνο ηνπ έξγνπ ζα θαηαζθεπάζεη ην έξγν ππφ ηελ επίβιεςε ηνπ ΟΣΑ, ε ακνηβή ηνπ αλαδφρνπ ζα θαηαβάιιεηαη θαηά ηε δηάξθεηα θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ, ελψ ππεχζπλνο ηεο ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο είλαη ν ΟΣΑ. Αληίζεηα ζηε χκπξαμε, ν ΟΣΑ αλαιακβάλεη κφλν ηνλ θαζνξηζκφ ησλ αλαγθψλ, ησλ πξνδηαγξαθψλ ηνπ επηπέδνπ ησλ ππεξεζηψλ πνπ απαηηνχληαη, θαζψο θαη ησλ δεκφζησλ πφξσλ πνπ είλαη δηαζέζηκνη γηα ηε ρξεκαηνδφηεζή ηνπο θαη ησλ πξνζδνθψκελσλ απνηειεζκάησλ. Ο ηδησηηθφο ηνκέαο είλαη απηφο πνπ αλαιακβάλεη ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ θαζψο θαη ηελ επζχλε γηα ην ηειηθφ απνηέιεζκα. Υξεκαηνδνηεί αθφκα ηελ θαηαζθεπή, ελψ ν ΟΣΑ (θαηά πεξίπησζε) θαη νη πνιίηεο πιεξψλνπλ φηαλ αξρίζεη θαη 21

22 ιεηηνπξγεί ην έξγν. Ο Ηδηψηεο έρεη ηελ επζχλε ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο ελψ ν ΟΣΑ ειέγρεη ηελ παξνρή θαη απφδνζε ηεο ππεξεζίαο Αλαθνξά ζηε δηεζλή εκπεηξία Ζ θηινζνθία ησλ ΓΗΣ δηέπεη ζήκεξα ηελ πινπνίεζε έξγσλ ππνδνκήο θαη ηελ παξνρή δεκφζησλ ππεξεζηψλ ζε πνιιέο Δπξσπατθέο ρψξεο, αιιά θαη ζηνλ ππφινηπν θφζκν. Οη ΓΗΣ δεκηνπξγνχλ κηα θαιχηεξε πξνυπφζεζε επελδχζεσλ ζε δηάθνξνπο ηνκείο, εμαζθαιίδνληαο παξάιιεια θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε αμηνπνίεζε ησλ ρξεκάησλ ησλ θνξνινγνχκελσλ. Γηα παξάδεηγκα ζην ηνκέα ηεο δηαρείξηζεο χδαηνο ζηηο ΖΠΑ θαη ζηνλ Καλαδά, έρεη ππνινγηζζεί φηη επηηεχρζεθε εμνηθνλφκεζε δεκφζησλ πφξσλ ζε πνζνζηά κεηαμχ 10 θαη 40 %. ηελ Μεγάιε Βξεηαλία, κία κειέηε πνπ εθπφλεζε ε Arthur Andersen δηαπίζησζε ηελ επίηεπμε κίαο κέζεο εμνηθνλφκεζεο ηεο ηάμεο ηνπ 17%, ζην ζχλνιν ησλ έξγσλ πνπ πινπνηήζεθαλ κε ζπκπξάμεηο (HM Treasury Private Finance Taskforce, 2000) Σν παξάδεηγκα ηεο Μ. Βξεηαλίαο Δηδηθφηεξα φζνλ αθνξά ηε Μ. Βξεηαλία (φπνπ ην κνληέιν ησλ ζπκπξάμεσλ γλσξίδεη ηελ κεγαιχηεξε αλάπηπμε), ε εθαξκνγή ηνπ λένπ ζπζηήκαηνο μεθίλεζε απφ ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο δξαζηεξηνηήησλ ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα, αιιά ζχληνκα επεθηάζεθε ζε φινπο ηνπο ηνκείο θαη ζην ζχλνιν ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, ηφζν ζε αξηζκφ έξγσλ φζν θαη ζε πνηθηιία ηνκέσλ φπνπ ε πξφνδνο θαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα νδήγεζαλ ζηε γελίθεπζε απηήο ηεο πξαθηηθήο, ζε εζληθφ αιιά θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν φπσο: εθπαίδεπζε θαη πνιηηηζκφο (θαηαζθεπή, αλαθαίληζε ζρνιείσλ, πξνζζήθεο αηζνπζψλ, βηβιηνζήθεο, πνιηηηζηηθά θαη πλεπκαηηθά θέληξα θιπ.), δηαρείξηζε απνξξηκκάησλ (θαηαζθεπή θαη ιεηηνπξγία εηδηθψλ εγθαηαζηάζεσλ απφζεζεο θαη δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ), κεηαθνξέο (θαηαζθεπή, ζπληήξεζε θαη ιεηηνπξγία νδηθψλ αξηεξηψλ, γεθπξψλ, γξακκψλ Μεηξφ θαη Σξακ θ.α.), πγεία (θαηαζθεπή, ζπληήξεζε θαη ιεηηνπξγία λνζνθνκείσλ, παξνρή ηαηξηθψλ κεραλεκάησλ ζε λνζνθνκεία θιπ.), 22

23 θνηλσληθή πξφλνηα (γεξνθνκεία, βξεθνλεπηαθνί ζηαζκνί, δηάθνξα ηδξχκαηα, ζσθξνληζηηθά θαηαζηήκαηα θηι.), ζηέγαζε (ζπγθξνηήκαηα θαηνηθηψλ, δεκνηηθά θαηαζηήκαηα θιπ.), ηερλνινγία πιεξνθνξηψλ (ζπζηήκαηα κεραλνξγάλσζεο θαη πιεξνθνξηθήο ζηνπο ΟΣΑ) χδξεπζε θαη απνρέηεπζε. Έξγα αζηηθήο αλάπιαζεο Οξγαλσηηθέο δνκέο γηα ηελ πξνψζεζε ησλ πκπξάμεσλ Ζ ζέζπηζε λνκνζεηηθψλ αιιαγψλ ζε δηάθνξεο ρψξεο απνηειεί ηελ αθεηεξία γηα ηε δηεπθφιπλζε ηεο αλάπηπμεο ησλ πξνγξακκάησλ ζπλεξγαζίαο, ηελ ίδξπζε ζπκβνπιεπηηθψλ νκάδσλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα θαη ηε δεκηνπξγία ησλ ιεγφκελσλ task forces κέζα ζηα βαζηθά ππνπξγεία ή ππεξεζίεο. Μηα ζχληνκε πεξηγξαθή απηψλ ησλ νκάδσλ ζε Οιιαλδία, Ηηαιία, Μεγάιε Βξεηαλία θαη Απζηξαιία εθηίζεηαη παξαθάησ Μεγάιε Βξεηαλία ηε Μεγάιε Βξεηαλία ε ίδξπζε ηεο εθηφο θπβέξλεζεο, Οκάδαο Ηδησηηθήο Υξεκαηνδφηεζεο θαη ε δεκηνπξγία ηεο Οκάδαο ηνπ Τπνπξγείνπ ε νπνία πξφζθαηα αληηθαηαζηάζεθε απφ ηελ Ηδησηηθή εηαηξεία Γεκνζίνπ ζπκθέξνληνο Partnerships UK θαη ην Τπνπξγείν Δκπνξίνπ, έρνπλ σο ζηφρν ηελ ππνζηήξημε ηεο θπβέξλεζεο ζηελ παξνρή πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ, ηε δεκηνπξγία ζηαζεξψλ φξσλ θαη ζπλζεθψλ ζηηο ζπκβάζεηο θαη ηελ θαζνδήγεζε γηα ηελ επηινγή θαη ρξεκαηνδφηεζε ησλ πξνγξακκάησλ ζπλεξγαζίαο Γεκφζηνπ θαη Ηδησηηθνχ Σνκέα ( Οιιαλδία ηελ Οιιαλδία δεκηνπξγήζεθε εληφο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ, έλα Κέληξν Γλψζεο ησλ πξνγξακκάησλ ζπλεξγαζίαο Γεκφζηνπ θαη Ηδησηηθνχ ηνκέα. Ρφινο ηνπ είλαη ε αλάπηπμε θαη πξνψζεζε ηεο ρξήζεο απηψλ ησλ πξνγξακκάησλ ζπλεξγαζίαο ζηε ρψξα. Σελ επζχλε γηα ηελ εθαξκνγή ησλ πξνγξακκάησλ έρεη ην αληίζηνηρν Τπνπξγείν, θξαηηθή ππεξεζία ή Γεκνηηθή Αξρή. 23

24 Ηηαιία ηελ Ηηαιία έρεη δεκηνπξγεζεί έλα πξνζσξηλφ θπβεξλεηηθφ ζψκα (ε Unita Finanza di Progetto), εληφο ηεο Δπηηξνπήο Οηθνλνκηθήο Πνιηηηθήο κε αληηπξνζψπνπο ηφζν απφ ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα φζν θαη απφ ηα Τπνπξγεία Γεκνζίσλ έξγσλ θαη Οηθνλνκηθψλ, κε ξφιν ηνλ εληνπηζκφ ησλ ειιείςεσλ ζην ηξέρνλ λνκνζεηηθφ πιαίζην θαη ηελ παξνρή ζπκβνπιεπηηθψλ ππεξεζηψλ ζηηο αξρέο γηα ηελ πξνψζεζε ησλ έξγσλ ( Απζηξαιία ην πξφγξακκα ζπλεξγαζίαο Γεκφζηνπ θαη Ηδησηηθνχ ηνκέα ζηε Victoria, ην νπνίν ζπληνλίδεηαη απφ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ, πεξηιακβάλνληαη έξγα νδνπνηίαο, λνζνθνκεία, ζσθξνληζηηθά ηδξχκαηα, ελψ ην Τπνπξγείν έρεη ηελ επζχλε νινθιήξσζεο ησλ έξγσλ (OECD 2004, ζην Κνηλά Δκπφδηα Οξγαλσηηθήο-Γνκηθήο θχζεο Πνιιά θξάηε κεηαβηβάδνπλ έλα ζεκαληηθφ πνζνζηφ ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ Γεκφζηνπ ηνκέα ζηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε. Ζ εδξαίσζε ησλ ζσζηψλ νξγαλσηηθψλ δνκψλ γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ΓΗΣ κπνξεί ινηπφλ λα απαηηήζεη αξθεηφ ρξφλν θαη ζεκαληηθή επέκβαζε θαη ππνζηήξημε εθ κέξνπο ηεο θεληξηθήο θπβέξλεζεο έρνληαο σο απνηέιεζκα ηελ αλακφξθσζε ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, πξνθεηκέλνπ λα κπνξέζεη λα επεθηαζεί ε ρξήζε ησλ ζπκπξάμεσλ Ννκηθήο-Θεζκηθήο θχζεο Παξφιε ηελ πνιιαπιφηεηα θαη δηαθνξεηηθφηεηα ησλ λνκηθψλ πιαηζίσλ ησλ δηαθφξσλ θξαηψλ, ν θαζνξηζκφο ηεο επζχλεο παξνρήο δεκφζησλ ππεξεζηψλ είλαη παληνχ πεξίπινθνο θαη πεξηνξηζηηθφο. Δπηπξφζζεηα, νη Γεκφζηεο Γηνηθήζεηο είλαη απξφζπκεο λα απνδερζνχλ φηη νη Γεκφζηεο ππεξεζίεο ζα ρξεκαηνδνηνχληαη θαη ζα παξέρνληαη απφ ηδηψηεο. Έηζη, πνιιέο ρψξεο ρξεηάζηεθε λα δεκηνπξγήζνπλ λέν λνκνζεηηθφ πιαίζην γηα λα δηεπθνιπλζεί ε παξνρή δεκφζησλ ππεξεζηψλ απφ ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα κέζσ κηαο ζχκπξαμεο. Σέηνηεο λνκνζεηηθέο αιιαγέο έρνπλ ήδε πξαγκαηνπνηεζεί ζηε Μ. Βξεηαλία, ηελ Ηηαιία θαη ηελ Ηαπσλία. 24

25 Πνιηηηθήο θχζεο Μηα ζπλερψο απμαλφκελε αλεζπρία πνιηηηθήο θχζεο αλαδχεηαη, ζρεηηθά κε ην ξφιν ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα ζηελ ζηαδηαθά επηπξφζζεηε παξνρή θαη άιισλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ. Καζψο εμειίζζνληαη ηα ζρήκαηα ζπλεξγαζίαο δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα, απνδεηθλχεηαη φηη αλ δνκεζνχλ ζσζηά, κπνξνχλ λα απνθέξνπλ θαιχηεξε νηθνλνκηθή αληαπνδνηηθφηεηα, γεγνλφο πνπ αίξεη ζηαδηαθά ηνπο φπνηνπο ελδνηαζκνχο. (ΔΓΔΦΥ Α.Δ. 2, 2003,ζει.33-38) Πηινηηθά Έξγα Ζ δηεζλήο εκπεηξία έρεη δείμεη φηη έλα ζεκαληηθφ θνκκάηη ηεο αλάπηπμεο ησλ πκπξάμεσλ είλαη ε έλαξμε, ρξεκαηνδφηεζε θαη πινπνίεζε κηαο ζεηξάο πηινηηθψλ έξγσλ. Καηά γεληθή νκνινγία, απηά είλαη πνπ ηειηθά θαζνξίδνπλ ηνπο βαζηθνχο θαλφλεο θαη ηηο θαιχηεξεο πξαθηηθέο γηα ζπγθεθξηκέλνπο ηχπνπο πξνγξακκάησλ πκπξάμεσλ θαη παξέρνπλ κηα ζηαζεξή βάζε γηα κειινληηθή αλάπηπμε. Οη παξαθάησ πίλαθεο παξνπζηάδνπλ κηα εηθφλα ησλ έξγσλ ΓΗΣ ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε αλά ρψξα θαη ηνκέα εθαξκνγήο, αιιά θαη ην βαζκφ εζσηεξηθνπνίεζεο ζην εζληθφ δίθαην θάζε θξάηνπο κέινπο, ηνπ ζεζκνχ. 25

26 Πίλαθαο 1 Πεγή: Πξνζαξκνγή απφ ηελ PreiceWaterHouseCoopers, 2004,ζει.13, ζην 26

27 Πίλαθαο 2 Πεγή: Πξνζαξκνγή απφ ηελ PreiceWaterHouseCoopers,2004,ζει.14, ζην 27

28 Κεθάιαην 2 Τθηζηάκελε θαηάζηαζε- ε πξνβιεκαηηθή γχξσ απφ ην ζέκα-πξνθιήζεηο 2.1. Οθέιε ρεδηαζκέλεο θαηάιιεια, νη ΓΗΣ είλαη δπλαηφλ λα πξνζθέξνπλ ζεκαληηθά νθέιε ζηνπο ρξήζηεο ησλ ππνδνκψλ θαη ησλ ππεξεζηψλ. Ζ επίηεπμε ησλ δπλαηψλ σθειεηψλ εληνχηνηο, εμαξηάηαη απφ ην είδνο ηνπ έξγνπ πνπ πινπνηείηαη θαη ηνπο ζπγθεθξηκέλνπο φξνπο ησλ ζπκθσληψλ πνπ ππνγξάθνληαη κεηαμχ ησλ δχν ζπκβαιινκέλσλ. Σα νθέιε ησλ Σνπηθψλ Κνηλσληψλ θαη ησλ Γήκσλ απφ ηηο πκπξάμεηο ηνπο κε ηνλ Ηδησηηθφ Σνκέα είλαη επξχηεξα θαη ζρεηίδνληαη ηφζν κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε αμηνπνίεζε ησλ ίδησλ πφξσλ ησλ Γήκσλ, φζν θαη κε ηελ αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο ησλ ππεξεζηψλ πνπ παξέρνληαη ζηνπο πνιίηεο. Ζ εκπεηξία απφ ηελ εθαξκνγή ησλ πκπξάμεσλ παγθνζκίσο ππνδειψλεη φηη νη πιένλ ζεκαληηθέο δπλαηέο σθέιεηεο είλαη ( Βατιάθεο θαη ζπλ.,2005,ζει.16-18): Βειηίσζε ππνδνκψλ επειημία, χδξεπζε, ελέξγεηα, ηειεπηθνηλσλίεο, νδηθνί άμνλεο, κεηαθνξέο, λνζνθνκεία ζρνιεία, θπιαθέο, ζηέγαζε γξαθείσλ θαη ππεξεζηψλ, κνπζεία θιπ, θαζψο θαη ζηνπο ηνκείο αλάπηπμεο ηεο αθίλεηεο πεξηνπζίαο. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο κπνξεί λα βειηησζεί ε θαηλνηνκία, ε πνηφηεηα θαη ε πνζφηεηα ησλ παξαγφκελσλ ππεξεζηψλ / παγίσλ. Τπεξεζίεο πςειήο πνηφηεηαο Καιχηεξε δηνίθεζε έξγνπ σο απνηέιεζκα ηνπ αληαγσληζκνχ, ηεο θαηλνηνµίαο, ηνπ θηλήηξνπ ηεο απνδνηηθφηεηαο θαη ηελ πξνζρεδηαζµέλε ζπληήξεζε γηα φιε ηε δηάξθεηα δσήο ηνπ έξγνπ. Δμνηθνλφµεζε ρξφλνπ θαη ρξήµαηνο σο απνηέιεζκα ηεο εμεηδίθεπζεο θαη εµπεηξίαο πνπ δηαζέηεη ν ηδησηηθφο ηνµέαο ζε αληίζηνηρα έξγα, µείσζεο ηνπ θφζηνπο θαη ηνπ ρξφλνπ παξάδνζεο ησλ έξγσλ, βειηίσζεο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζρεδηαζµνχ, θαηαζθεπήο θαη δηαρείξηζεο ησλ δηαδηθαζηψλ Παξνρή ππεξεζηψλ µε ζπλνιηθά ραµειφηεξν θφζηνο εθφζνλ ην ζρήµα θαη ε ζχµβαζε έρνπλ δνµεζεί θαη εθαξµνζζεί ζσζηά, παξφηη ππάξρεη επηπξφζζεην θφζηνο γηα ηε 28

29 ρξεµαηνδφηεζε ηνπ έξγνπ µε ηδησηηθά θεθάιαηα, θαζψο ην θφζηνο δαλεηζµνχ ηνπ ηδησηηθνχ ηνµέα είλαη ζπλήζσο πςειφηεξν απφ ην θφζηνο δαλεηζµνχ ηνπ Γεµνζίνπ. Σν θφζηνο απηφ µπνξεί λα αληηζηαζµηζηεί απφ ηηο ζπλέξγεηεο πνπ αλαπηχζζνληαη απφ ην ζπλδπαζµφ ζρεδηαζµνχ, θαηαζθεπήο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ απφ ηνλ ίδην πξνµεζεπηή. ρήκα 2 Γηαθνξέο δεκνζίσλ έξγσλ κε ζπκβάζεηο ΓΗΣ σο πξνο ην ρξφλν θαη ην θφζηνο(βατιάθεο θαη ζπλ.,2005,ζει.17) Μεηαθνξά θηλδχλσλ ζρεδηαζµνχ, θαηαζθεπήο, ιεηηνπξγίαο, ηερλνινγηθψλ αιιαγψλ, ρξεµαηνδφηεζεο, αγνξάο, λνµηθνχο, θιπ. Ο επηκεξηζκφο ησλ θηλδχλσλ αλάκεζα ζηνλ δεκφζην θαη ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, κε βάζε ην πνηνο κπνξεί λα ηνπο ρεηξηζηεί θαη λα ηνπο ειέγμεη θαιχηεξα, ζεσξείηαη ην ζεκαληηθφηεξν φθεινο απφ ηηο ΓΗΣ. ρήκα 3 ρεκαηηθή απεηθφληζε κεηαθνξάο θηλδχλσλ (Βατιάθεο θαη ζπλ.,2005,ζει.17) 29

30 Βειηίσζε ηεο απνδνηηθφηεηαο θαη ηεο απνηειεζµαηηθφηεηαο ησλ λέσλ ππεξεζηψλ: νη ζπκβάζεηο ΓΗΣ κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ έλα ζαθέο θίλεηξν γηα ηελ παξάδνζε ησλ έξγσλ εληφο ρξνλνδηαγξάµµαηνο θαη ρσξίο ππεξβάζεηο θφζηνπο θαη ηε δηαζθάιηζε ηεο ηήξεζεο ησλ επηζπµεηψλ πξνδηαγξαθψλ ησλ ππεξεζηψλ γηα φιε ηε δηάξθεηα ηεο ζχµβαζεο. Σν δεµφζην θαηαβάιιεη νιφθιεξν ην πνζφ ησλ πιεξσµψλ µφλν φηαλ νη παξερφµελεο ππεξεζίεο θαιχπηνπλ πιήξσο ην επηζπµεηφ επίπεδν θαη ηηο πξνδηαγξαθέο. Αληίζεηα, θαηά ηηο παξαδνζηαθέο πµβάζεηο ηνπ δεµνζίνπ, ε ζπληήξεζε θαη ε ιεηηνπξγία ηνπ αγαζνχ εμαξηάηαη απφ ηε δηαζεζηµφηεηα ησλ θεθαιαίσλ ηνπ πξνυπνινγηζµνχ ηνπ δεµνζίνπ γηα ηε ζπληήξεζε θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ αγαζνχ θαη απφ ηελ απνηειεζµαηηθή εθαξµνγή ζρεηηθψλ πξνγξαµµάησλ απφ θνξείο πνπ δελ έρνπλ πάληα ηελ απαηηνχµελε ππνδνµή. αθήο πξνζήισζε ζηνλ πειάηε / πνιίηε: ην δεµφζην απνζθνπεί ζηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ θαη ησλ απαηηήζεσλ ηνπ ζε ζρέζε µε ηηο δεηνχµελεο ππεξεζίεο θαη φρη ζηε δηαρείξηζε ησλ πθηζηάµελσλ δηαδηθαζηψλ παξνρήο ππεξεζηψλ Γηαθνξνπνίεζε ππεξεζηψλ: επηηπγράλεηαη αχμεζε ηνπ αληαγσληζµνχ θαη θαζίζηαηαη δπλαηή ε ζχγθξηζε ηεο πνηφηεηαο θαη ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο ησλ παξερνµέλσλ ππεξεζηψλ µε αληίζηνηρεο ππεξεζίεο ηεο αγνξάο, γεγνλφο πνπ ζπµβάιιεη ζηε βειηίσζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ηεο απνηειεζµαηηθφηεηαο. Υξεµαηνδφηεζε - Αλάπηπμε πεξηζζνηέξσλ έξγσλ: κε ηε ρξήζε ηδησηηθψλ θεθαιαίσλ γηα ηελ θαηαζθεπή θαη ηελ αλάπηπμε έξγσλ µπνξεί λα επηηαρπλζεί ην πξφγξαµµα αλάπηπμεο ππνδνµψλ ηεξψληαο ηηο δεµφζηεο δαπάλεο ζην πξνυπνινγηζζέλ θφζηνο, ρσξίο ππεξβάζεηο θαη ρσξίο αλάγθε γηα πξφζζεηα θνλδχιηα. Δπξχηεξα νηθνλνµηθά νθέιε κε ηελ αλάπηπμε θαη νινθιήξσζε ελφο ζεµαληηθνχ αξηζµνχ έξγσλ ζε πεξηφδνπο φπνπ ππάξρνπλ πεξηνξηζµνί ζηνπο θξαηηθνχο πξνυπνινγηζµνχο. Ζ αλάπηπμε ηέηνησλ ζπµβάζεσλ µπνξεί λα απνηειέζεη γηα ηνλ ηδησηηθφ ηνµέα, θίλεηξν ζπλεηζθνξάο ζηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ζηελ αλάπηπμε ηεο νηθνλνµίαο. Σερλνγλσζία: κε ηηο ΓΗΣ επηηπγράλεηαη κεηαθνξά ηερλνγλσζίαο ζην δεµφζην ηνµέα µέζσ ηεο ζπλεξγαζίαο ηνπ µε ηνλ ηδησηηθφ ηνµέα. 30

31 Δπηηάρπλζε παξαγσγηθψλ ππνδνκψλ : Δθφζνλ ην Κξάηνο δελ έρεη επαξθείο πφξνπο ηφηε ζπλεηαηξίδεηαη κε ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα γηα εθηέιεζε έξγσλ. Ζ θαηαλνκή δεκνζίσλ πφξσλ είλαη ζε καθξνρξφληα βάζε θαη επηηπγράλεηαη ε κείσζε ηνπ δεκνζίνπ ρξένπο θαη ε απειεπζέξσζε πφξσλ απφ ην Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ. ρεδηαζκφο Έξγνπ : Ο ζρεδηαζκφο ηνπ έξγνπ γίλεηαη κε ζαθήλεηα θνζηνιφγεζεο θαη κε ηδηαίηεξε έκθαζε ζην θφζηνο θχθινπ δσήο ηνπ έξγνπ. Δπηπξφζζεηα, ελζσκαηψλνληαη νη αλάγθεο ησλ ππεξεζηψλ, κέζσ ζρεδηαζκνχ θαηαζθεπήο, κε απνηέιεζκα ηελ απνδνηηθφηεηα ζε ρξήζε πφξσλ ζηε δηάξθεηα δσήο ηνπ έξγνπ. Κίλεηξα γηα Απφδνζε : ε νξηζκέλα κνληέια ΓΗΣ φπσο πρ. κε κηζζψζεηο (availability payments), νη πιεξσκέο πξνο ηνλ Παξαρσξεζηνχρν είλαη ζπλδεδεκέλεο κε ηελ απφδνζε. Αληαγσληζηηθφηεηα: Ο ηδηψηεο ιφγσ ηεο εκπεηξίαο θαη ελαζρφιεζεο κε ρξεκαηννηθνλνκηθά ηδξχκαηα έρεη πηνζεηήζεη ζχγρξνλα ρξεκαηννηθνλνκηθά κνληέια κε ελαιιαθηηθνχο ηξφπνπο ρξεκαηνδφηεζεο, καθξχηεξεο δηάξθεηαο θαη αληαπνδνηηθφηεηαο. Γεκηνπξγία Νέσλ Θέζεσλ Δξγαζίαο : Δίλαη απνδεδεηγκέλν φηη ηα έξγα ΓΗΣ δεκηνπξγνχλ λέεο επηρεηξήζεηο θαη ζέζεηο εξγαζίαο (Ι.Γηάλλαξνο,2005,ζει.33-34) πλδπαζκφο ησλ θαιχηεξσλ πξαθηηθψλ ηνπ Γεκφζηνπ θαη ηνπ Ηδησηηθνχ ηνκέα Ζ πξνβιεκαηηθή πνπ έρεη αλαπηπρζεί γχξσ απφ ην ζέκα, πεξηιακβάλεη θαη αθξαίεο ζέζεηο, φηη δειαδή νη δεκφζηεο ππεξεζίεο πξέπεη λα παξέρνληαη απφ ην δεκφζην ηνκέα άξα νη ζπκπξάμεηο κε ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα είλαη ζπγθεθαιπκκέλεο ηδησηηθνπνηήζεηο, ή φηη ν ηδησηηθφο ηνκέαο είλαη πάληα απνηειεζκαηηθφηεξνο, απφ ην δεκφζην. κσο ε ζπλεξγαζία ησλ δχν κεξψλ κε δηαθξηηνχο ξφινπο είλαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ παξνρή πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ πξνο ηνλ Πνιίηε. Με ηηο ζπκπξάμεηο επηδηψθεηαη ε εηζαγσγή ηδησηψλ επελδπηψλ πνπ δηαζέηνπλ θεθάιαηα, ηερλνγλσζία, δεμηφηεηεο θαη θαηλνηνκία, εθηεηλφκελσλ ζε έλα κεγάιν εχξνο δξαζηεξηνηήησλ, ηδηαίηεξα γηα ηνπο εμήο ιφγνπο: 31

32 Δκπνξηθά θίλεηξα Ζ ζσζηή δηαρείξηζε ησλ θηλδχλσλ θαη ε εθκεηάιιεπζε ησλ επθαηξηψλ δεκηνπξγνχλ θεξδνθφξεο θαη θαηλνηφκεο ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο, ηθαλέο λα επηβηψζνπλ ζε έλα δηαξθψο κεηαβαιιφκελν αληαγσληζηηθφ πεξηβάιινλ, κε ππεξεζίεο πνηνηηθφηεξεο θαη πην επέιηθηεο. Αληίζεηα νη ΟΣΑ, επεηδή δηέπνληαη απφ δηαθνξεηηθή θηινζνθία θαη ζηνρνζεζία, αδπλαηνχλ λα αθνινπζήζνπλ ηελ πνιηηηθή ηνπ ξίζθνπ θαη ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο. Δπηθέληξσζε ζηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ - «πειαηψλ» Ο πειαηνθεληξηθφο ραξαθηήξαο ησλ ηδησηηθψλ επηρεηξήζεσλ είλαη απφιπηα δηθαηνινγεκέλνο, γηαηί νη πειάηεο απνθέξνπλ θέξδε, κηα ινγηθή ε νπνία δελ δηέπεη ηνπο ΟΣΑ, γη απηφ θαη δελ πξνζαξκφδνληαη ζηηο κεηαβαιιφκελεο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ, άκεζα θαη απνηειεζκαηηθά, φπσο νη ηδηψηεο. Δπηρεηξεκαηηθή θαη δηαρεηξηζηηθή ηερλνγλσζία πλαθφινπζα ν ηδησηηθφο ηνκέαο εμεηδηθεχεηαη ζηελ νξγάλσζε θαη ην ζρεδηαζκφ αθφκα θαη πνιχπινθσλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ απαηηνχλ ζσζηή δηαρείξηζε ησλ ρξφλνπ, πξνυπνινγηζκνχ, αιιά θαη αμηνιφγεζε κειινληηθψλ επηρεηξεκαηηθψλ επθαηξηψλ. Απνδεηθλχεηαη ινηπφλ φηη είλαη δπλαηφλ κέζσ ηεο ζπλεξγαζίαο ησλ δχν κεξψλ λα παξαρζνχλ νθέιε θαη θέξδε θαη γηα ηα δχν ελψ ηαπηφρξνλα πξνσζνχλ ην θνηλφ θαιφ. Ο Ηδησηηθφο ηνκέαο θεξδίδεη απφ: 1. Δπέθηαζε ζε ηνκείο πνπ παξαδνζηαθά αλήθαλ ζην δεκφζην 2. Οη εληαίεο θαη νινθιεξσκέλεο ζπκβάζεηο παξέρνπλ ζηνλ ηδηψηε επθαηξίεο γηα εμνηθνλφκεζε πφξσλ 3. Ζ ζσζηή δηαρείξηζε ηνπ κεηαβηβαδφκελνπ θηλδχλνπ, απμάλεη ηελ απνδνηηθφηεηα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαη δεκηνπξγεί κεγαιχηεξα πεξηζψξηα θέξδνπο. 32

33 Κεθάιαην 3 Πξνυπνζέζεηο θαη θξηηήξηα επηηπρνχο ΓΗΣ Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νηθνλνκηθήο απνδνηηθφηεηαο (value for money) απνηειεί ηελ νπζηψδε αξρή πνπ ζα θξίλεη αλ ζα είλαη επηηπρεκέλεο ή φρη νη ζπκπξάμεηο ηεο Σ.Α. θαη ηδησηηθνχ ηνκέα. Δάλ δελ κπνξεί λα επηηεπρζεί ε παξαπάλσ αξρή, ηφηε ζα ήηαλ ζθφπηκν λα εθαξκνζηνχλ νη παξαδνζηαθέο δηαδηθαζίεο ησλ δεκφζησλ δηαγσληζκψλ θαη λα απνθεπρζνχλ νη ζπκπξάμεηο (ΔΓΔΦΥ, ζει.24-26). Σξεηο είλαη νη βαζηθνί παξάγνληεο πνπ νδεγνχλ ζε επηηπρεκέλεο ζπλεξγαζίεο: Ζ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ αλαδφρνπ, Ζ δηαγσληζηηθή (αληαγσληζηηθή) δηαδηθαζία επηινγήο, Οη ζπκβαηηθνί φξνη, έηζη φπσο απηνί αληαλαθινχλ ηνπο νηθνλνκηθνχο, ρξεκαηννηθνλνκηθνχο θαη εκπνξηθνχο θηλδχλνπο. ηα απινχζηεξα έξγα, ν ππνινγηζκφο ηεο νηθνλνκηθήο απνδνηηθφηεηαο, ζα γίλεη θπξίσο κε βάζε ηε κνλαδηαία ηερληθή θαη νηθνλνκηθή πξνζθνξά πνπ θάλνπλ νη ζπκκεηέρνληεο ζην δηαγσληζκφ. ε πην ζχλζεηα έξγα φκσο, φπνπ γηα παξάδεηγκα δχλαληαη λα ππάξρνπλ θαη άιια παξάπιεπξα έζνδα πνπ δεκηνπξγεί έλα έξγν, ν ππνινγηζκφο ηεο νηθνλνκηθήο απνδνηηθφηεηαο, ζα πξέπεη λα ζπκπεξηιάβεη θαη ηα δπλεηηθά απηά νθέιε. πλήζσο ηα απξφβιεπηα νθέιε δελ ιακβάλνληαη ππφςε, κεηψλνληαο ηελ νηθνλνκηθή απνδνηηθφηεηα ηεο επέλδπζεο. Παξάιιεια, νη επηδξάζεηο ζπγθπξηαθψλ γεγνλφησλ, επεξεάδνπλ ηνλ ηδηψηε πξνο ηελ επαλαδηαπξαγκάηεπζε ηεο πξνζθνξάο ηνπ, γεγνλφο πνπ ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ζνβαξά ππφςε απφ ηνλ ΟΣΑ (π.ρ. ε αιιαγή ηεο λνκνζεζίαο, ζα κπνξνχζε λα νδεγήζεη ζε κεηαβνιή ηεο νηθνλνκηθήο απνδνηηθφηεηαο). Καλφλαο είλαη φηη ε νηθνλνκηθή απνδνηηθφηεηα βειηηψλεηαη κε ηε κεηαβίβαζε ελφο βαζκνχ επηρεηξεκαηηθνχ θηλδχλνπ ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, αιιά έσο έλα φξην, πνπ θαζνξίδεηαη σο άξηζην. Πέξα απφ απηφ ην ζεκείν, θάζε επηπιένλ κεηαβίβαζε θηλδχλνπ ζα νδεγήζεη ζηε κείσζε ηεο απνδνηηθφηεηαο (PSB Guidelines Jan 07,ζει ζην Ζ κεγαιχηεξε νηθνλνκηθή απνδνηηθφηεηα ελφο έξγνπ πξνθχπηεη απφ ηνλ άξηζην ζπλδπαζκφ ηνπ θφζηνπο εθ φξνπ δσήο, ηνπ νθέινπο θαη ησλ θηλδχλσλ πνπ ζπλεπάγεηαη. 33

34 Δ π ί π ε δ ο Μ ε τ α φ ο ρ ά ς Κ ι ν δ ύ ν ο σ Οικονομική Αποδοτικότητα Άριστο Μεταφορά κινδύνοσ ρήκα 4 Άξηζην επίπεδν κεηαθνξάο θηλδχλνπ (PSB Guidelines,2007,ζει.24) Ο ΟΣΑ ζα πξέπεη (α) λα εληνπίζεη ηελ αλαγθαηφηεηα παξαγσγήο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ έξγνπππεξεζίαο, (β) λα αμηνινγήζεη ηηο πθηζηάκελεο δπλαηφηεηεο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, (γ) λα αλαιχζεη ηνπο ηξφπνπο παξνρήο ηεο ππεξεζίαο ζηνπο πνιίηεο, (δ) λα πξνβεί ζε αλάιπζε θφζηνπο σθειεηψλ, (ε) λα εμεηάζεη ελαιιαθηηθέο πεγέο ρξεκαηνδφηεζεο, (ζη) λα αλαδείμεη ηηο παξάπιεπξεο επθαηξίεο εκπνξηθήο αμηνπνίεζεο, (δ) λα πξνρσξήζεη ζε πιήξε πιεξνθφξεζε ησλ εκπιεθνκέλσλ κεξψλ γηα λα εμαζθαιίζεη θνηλσληθή απνδνρή, (ε) λα θαηαλείκεη κέζσ ηεο ζχκπξαμεο ηνλ θίλδπλν θαη φρη λα ηνλ κεηαβηβάζεη πιήξσο ζηνλ ηδηψηε, (ζ) λα επηιέμεη ηνλ θαηάιιειν αλάδνρν πνπ ζα παξέρεη απηέο ηηο ππεξεζίεο (Δι.Καξατζθνπ θαη Παλ.Πξφληδαο, 2007,ζει ). 34

35 Κεθάιαην 4 Μεηνλεθηήκαηα ηεο κεζφδνπ (Δγρεηξίδην ΥΠΟΙΟ, 2006,ζει.18-20) Σν θφζηνο ησλ έξγσλ ΓΗΣ, ν ρξφλνο ηεο δηαδηθαζίαο αλάζεζήο ηνπο, ε απψιεηα ηνπ ειέγρνπ ηνπ Γεκνζίνπ επί ησλ θαηαζθεπαζηψλ θαη άιισλ ππεξγνιάβσλ, ε απψιεηα επειημίαο ηνπ Γεκνζίνπ Σνκέα, ιφγσ ηεο καθξνρξφληαο δέζκεπζήο ηνπ απνηεινχλ ζεκεία αξλεηηθήο θξηηηθήο απηήο ηεο κεζφδνπ (ΔΓΔΦΥ 1,2003ζει.22-23). Σα κεηνλεθηήκαηα είλαη δπλαηφλ λα δηαθξηζνχλ ζε δχν θαηεγνξίεο: Δθείλα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ ίδηα ηε κέζνδν (αληηθεηκεληθά κεηνλεθηήκαηα: πςειφ θφζηνο «σξίκαλζεο» ηνπ έξγνπ, πνπ επσκίδεηαη θαηά θχξην ιφγν ν ΟΣΑ, κεγαιχηεξε δηάξθεηα κέρξη ηελ ππνγξαθή ηεο ζχκβαζεο ζε ζρέζε κε ηνλ ζπκβαηηθφ ηξφπν, θίλδπλνη ιφγσ ηεο κεγάιεο δηάξθεηαο ηεο ζχκβαζεο θαη ηεο πνιππινθφηεηαο ησλ ζπκβάζεσλ παξαρψξεζεο), Δθείλα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πηζαλφηεηα ιαλζαζκέλεο εθαξκνγήο /ρξήζεο ηεο (ππνθεηκεληθέο αδπλακίεο: έιιεηςε γλψζεο θαη εκπεηξίαο ρεηξηζκνχ ηεο κεζφδνπ εθ κέξνπο ηνπ ζηειερηαθνχ δπλακηθνχ ησλ ΟΣΑ, αλψξηκνο ηδησηηθφο ηνκέαο) Αλαιπηηθφηεξα, ζηηο ζπκπξάμεηο, θαζψο ε επζχλε ηεο ρξεκαηνδφηεζεο κεηαθέξεηαη εμ νινθιήξνπ ζηνλ Ηδησηηθφ Φνξέα, πξνθχπηεη κελ απμεκέλν θφζηνο ρξεκαηνδφηεζεο, θαζηζηά φκσο δπλαηή ηελ πινπνίεζε έξγσλ, ηα νπνία αιιηψο δελ ζα ήηαλ δπλαηφλ λα πξαγκαηνπνηεζνχλ. πινπνίεζε πεξηζζνηέξσλ έξγσλ ζε κηθξφηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα. Σν απμεκέλν θφζηνο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο θαηακεξίδεηαη ζε πεξηνδηθέο θαηαβνιέο ζε βάζνο ρξφλνπ θαη κπνξεί λα κεηξηαζζεί κε ηηο ελαιιαθηηθέο ηερληθέο αλαρξεκαηνδφηεζεο πνπ κπνξεί λα δηαπξαγκαηεχεηαη ν Ηδησηηθφο Φνξέαο. ηηο ΓΗΣ πξέπεη λα πξνβιέπνληαη, κεηαμχ άιισλ, ν ηξφπνο ρξεκαηνδφηεζεο απφ ηνλ Ηδησηηθφ Φνξέα, θαζψο θαη ν θαηακεξηζκφο ησλ θηλδχλσλ. Θεσξείηαη δε αλαγθαία ε πξφζιεςε εμεηδηθεπκέλσλ ζπκβνχισλ αλαθνξηθά κε ηελ επηινγή ηνπ αλαδφρνπ, ην ζρεδηαζκφ θαη ηνλ ηξφπν ζχλαςεο ηεο ζχκβαζεο. Ζ επηινγή ζπκβνχισλ, είλαη κηα ρξνλνβφξα θαη θνζηνβφξα δηαδηθαζία αιιά απφ ηελ άιιε επηζπεχδνληαη νη δηαδηθαζίεο αλάζεζεο θαη πινπνίεζεο ηνπ έξγνπ. 35

36 Χο πξνο ηελ θξηηηθή αλαθνξηθά κε ηελ άζθεζε ειέγρνπ ηνπ Γεκνζίνπ είλαη αιήζεηα φηη ν έιεγρνο πνπ αζθεί ην Γεκφζην πεξηνξίδεηαη ζηελ ηήξεζε ησλ πξνδηαγξαθψλ απφδνζεο θαη ιεηηνπξγίαο, ρσξίο λα νξίδνληαη νξφζεκα (milestones) ζηα πξνβιεπφκελα ρξνλνδηαγξάκκαηα, ρσξίο λα επηβάιινληαη πνηληθέο ξήηξεο θαηά ηε δηάξθεηα θαηαζθεπήο αιιά θαη πεξάησζεο ηνπ έξγνπ. κσο ν έιεγρνο απηφο, ζε ζπλδπαζκφ κε ην κεραληζκφ πιεξσκψλ, πνπ είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλνο κε ηελ έλαξμε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ αιιά θαη ηελ ηήξεζε ησλ πξνδηαγξαθψλ απφδνζεο θαη ιεηηνπξγίαο, νπζηαζηηθά νδεγεί ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ ειέγρνπ. Ζ εκπεηξία ζηελ εθαξκνγή ησλ ΓΗΣ έρεη αλαδείμεη δπζρέξεηεο πνπ απνξξένπλ απφ ηηο καθξνρξφληεο ζπκβάζεηο, νη νπνίεο θαζψο πξαγκαηνπνηνχληαη ζε ζπλζήθεο αηεινχο πιεξνθφξεζεο (imperfect information), νδεγνχλ ζε απμεκέλα θφζηε ζπλαιιαγψλ (transaction costs). Ζ αηειήο πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηα θίλεηξα θαη ηηο πξνζέζεηο ησλ ζπκβαιινκέλσλ κεξψλ, είλαη δπλαηφλ λα νδεγήζεη ζε θαηξνζθνπηθέο θαη θεξδνζθνπηθέο ζπκπεξηθνξέο, ζέηνληαο ηειηθά ζε θίλδπλν ηελ επηηπρή νινθιήξσζε ηνπ έξγνπ (Δι.Καξατζθνπ θαη Παλ.Πξφληδαο, 2007,ζει.152). Ζ ζχκβαζε πξέπεη λα γίλεηαη πξνο ην ζπκθέξνλ ηνπ δεκνζίνπ θαη ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο, δίλνληαο ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηελ πηζαλφηεηα απψιεηαο ειέγρνπ απφ ηελ πιεπξά ηνπ ΟΣΑ, ηφζν ηεο πνηφηεηαο φζν θαη ηνπ θφζηνπο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, ελψ πξέπεη λα γίλεηαη ζαθήο κλεία ζηηο παξερφκελεο εγγπήζεηο. 36

37 Κεθάιαην 5 Οη πκπξάμεηο ζηελ Διιεληθή Σνπηθή Απηνδηνίθεζε Αλ θαη ζηελ ρψξα καο ππάξρνπλ κεκνλσκέλεο πεξηπηψζεηο ρξήζεο ησλ ΓΗΣ, ηφζν ζε επίπεδν ηεο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο φζν θαη ζε επίπεδν Απηνδηνίθεζεο, δελ είλαη δπλαηφλ λα κηιήζεη θαλείο γηα επξεία θαη δηαδεδνκέλε ρξήζε ηεο κεζφδνπ. Ζ πιεηνςεθία ησλ αηξεηψλ θαη ηνπ ζηειερηαθνχ δπλακηθνχ ησλ Γήκσλ, είηε δελ επηιέγνπλ λα ηηο εμεηάζνπλ σο κία πηζαλή ελαιιαθηηθή ιχζε είηε, αλ θαη ην επηζπκνχλ, αδπλαηνχλ λα πξνρσξήζνπλ ζηελ πινπνίεζε. Οη παξάγνληεο πνπ επηδξνχλ αλαζηαιηηθά θαη δηακνξθψλνπλ απηήλ ηελ εηθφλα είλαη ελδεηθηηθά νη παξαθάησ: Ζ αξλεηηθή ζηάζε ησλ πνιηηψλ απέλαληη ζε νηηδήπνηε είλαη ηδησηηθφ θαη νδεγεί ζε λφζεπζε ηνπ Γεκφζηνπ ραξαθηήξα δεκνηηθψλ ππεξεζηψλ θαη παξαρψξεζε δεκφζηαο πεξηνπζίαο. ε ζεκαληηθή κεξίδα Πνιηηψλ επηθξαηεί ε άπνςε φηη ε ζπλεξγαζία κε ηνπο Ηδηψηεο ζπλεπάγεηαη αδηαθάλεηα, ζπλαιιαγή, λφζεπζε ηνπ Γεκφζηνπ ραξαθηήξα ησλ δεκνηηθψλ ππεξεζηψλ θαη πξφζζεηε νηθνλνκηθή επηβάξπλζε ησλ πνιηηψλ. Ζ αληίιεςε απηή ππάξρεη θαη επεξεάδεη αλαζηαιηηθά ηνπο ΟΣΑ λα πξνρσξήζνπλ ζηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ ηνπο κέζσ πκπξάμεσλ. Ζ απνπζία μεθάζαξσλ θαη παγησκέλσλ κεραληζκψλ ρξεκαηνδφηεζεο ησλ Γήκσλ απφ ην Κξάηνο. Μέρξη ζήκεξα, δελ έρεη επηηεπρζεί αθφκε ε δεκηνπξγία ελφο μεθάζαξνπ θαη θνηλά απνδεθηνχ κεραληζκνχ ρξεκαηνδφηεζεο ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο απφ ηελ Κεληξηθή Γηνίθεζε. Οη θξαηηθέο επηρνξεγήζεηο ζεσξνχληαη αλεμάληιεηεο, ππνηηκψληαο έηζη ηε δπλαηφηεηα πξνζέιθπζεο ηδησηηθψλ πφξσλ. Έιιεηςε ζπζηεκάησλ κέηξεζεο θφζηνπο απνηειέζκαηνο ζηελ παξαγσγή έξγσλ θαη ππεξεζηψλ, ηδηαίηεξα ζε έξγα πνπ εθηφο απφ ηελ θαηαζθεπή πξνβιέπεηαη ε ζπληήξεζε θαη ιεηηνπξγία ηνπο. Δπηπιένλ δελ ππάξρνπλ κέηξα ζχγθξηζεο κε αληίζηνηρα έξγα ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, νπφηε δελ αλαδεηνχληαη ηξφπνη κείσζεο ηνπ θφζηνπο 37

38 Αλέηνηκνο Ηδησηηθφο Σνκέαο. Γελ ππάξρνπλ επηρεηξήζεηο ηνπ Ηδησηηθνχ ηνκέα πιελ εμαηξέζεσλ πνπ λα έρνπλ ηερλνγλσζία θαη λα αλαιακβάλνπλ απνηειεζκαηηθά ηε δηαρείξηζε θηλδχλνπ, ελψ, αθφκα θαη απηέο πνπ επηζπκνχλ λα δξαζηεξηνπνηεζνχλ ζε απηέο ηηο κνξθέο ησλ ζπλεξγαζηψλ κε ηνπο Γήκνπο, πνιιέο θνξέο ηηο ραξαθηεξίδεη ε πξνρεηξφηεηα, ν εξαζηηερληζκφο θαη ε έιιεηςε καθξνπξφζεζκεο ζηξαηεγηθήο ζπλεξγαζίαο. Ζ επηδίσμή ηνπο γηα ππεξβνιηθά θαη άκεζα θέξδε δπλακηηίδεη ηε ζπλεξγαζία θαη ππνζθάπηεη ηελ πξννπηηθή ησλ ζπκπξάμεσλ. Έιιεηςε γλψζεσλ θαη ηθαλνηήησλ δηαρείξηζεο απηήο ηεο κνξθήο ηεο ζπλεξγαζίαο κε ηνλ Ηδησηηθφ ηνκέα εθ κέξνπο ηνπ ζηειερηαθνχ δπλακηθνχ ησλ Γήκσλ. Δίλαη αιήζεηα φηη νη ΟΣΑ δελ ζηειερψλνληαη απφ εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ κε γλψζεηο θαη ηθαλφηεηεο γηα ην ρεηξηζκφ θαηαζηάζεσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ πνπ ππεηζέξρνληαη σο πξνυπφζεζε γηα ηελ πινπνίεζε κηαο ζχκπξαμεο, γεγνλφο πνπ πξέπεη λα αληηκεησπηζζεί άκεζα κε δξάζεηο πνπ πξέπεη λα αλαιεθζνχλ ζε θεληξηθφ επίπεδν. Σν πςειφηεξν θφζηνο πξνεηνηκαζίαο ησλ πκπξάμεσλ ζε ζρέζε κε ηελ παξαδνζηαθή κέζνδν, εμαηηίαο ηεο πξφζιεςεο εηδηθεπκέλσλ εμσηεξηθψλ ζπκβνχισλ γηα ηελ πξνεηνηκαζία θαη ηελ δηαπξαγκάηεπζε κε ηνπο Ηδηψηεο. Καζψο ην θφζηνο απηφ θαηαβάιιεηαη απφ ίδηνπο πφξνπο ηνπ Γήκνπ ρσξίο λα δηαζθαιίδεηαη ε επηηπρία ηεο φιεο πξνζπάζεηαο, δεκηνπξγείηαη έλα ακθίβνιν νηθνλνκηθά κέιινλ, δεδνκέλεο θαη ηεο απνπζίαο εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ, ην νπνίν πξνγξακκαηίδεη θαη δηαρεηξίδεηαη ηέηνηνπο θηλδχλνπο κε κεζνδηθφηεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηα. Μηθξφ ζρεηηθά κέγεζνο έξγσλ. Σα έξγα ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο είλαη ζρεηηθά κηθξνχ κεγέζνπο σο πξνο ην ηερληθφ θαη νηθνλνκηθφ αληηθείκελφ ηνπο. Σν γεγνλφο απηφ, ζε ζπλάξηεζε κε ην πςειφηεξν θφζηνο πξνεηνηκαζίαο κέρξη ηελ ππνγξαθή ηεο χκβαζεο πνπ έρνπλ νη πκπξάμεηο ζε ζρέζε κε ηελ παξαδνζηαθή κέζνδν, απνζαξξχλεη ηνπο Ηδηψηεο (αλάδνρνη θαη ρξεκαηνπηζησηηθφ ζχζηεκα) λα εκπιαθνχλ ζε απηά. Ζ νκαδνπνίεζε έξγσλ πνπ δηαζέηνπλ θνηλά ζηνηρεία εληφο ηνπ Γήκνπ ή ε νκαδνπνίεζε ίδησλ έξγσλ ελφο ζπλφινπ Γήκσλ, είλαη δπλαηφλ λα ηα θάλεη πην ειθπζηηθά γηα ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. 38

39 Κεθάιαην 6 Θεζκηθφ Πιαίζην 6.1. Ζ ζέζε ηεο Δ.Δ. ηε δεθαεηία ηνπ 90 ηα φξγαλα ηεο Δ.Δ. (Βατιάθεο θαη ζπλ.,2005,ζει.21-22) δηαπίζησζαλ φηη ε ξαγδαία αχμεζε ησλ ζπκβάζεσλ παξαρψξεζεο ζηα θξάηε - µέιε θαη ε εμέιημε ηνπ ζεζκνχ ζηελ Μ. Βξεηαλία, δεκηνπξγνχζε δεηήκαηα αλαπξνζαξκνγήο ησλ θνηλνηηθψλ νδεγηψλ φζνλ αθνξά ηηο δεκφζηεο ζπκβάζεηο. Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ηνπνζεηήζεθε ζε λνκηθφ επίπεδν : µε ηελ ππ αξηζκφλ 2000/C 121/02 Δξκελεπηηθή Αλαθνίλσζε ε νπνία νξηνζέηεζε ηε κνξθή ηεο ζχκβαζεο παξαρψξεζεο έξγσλ θαη ππεξεζηψλ, δηαθξίλνληάο ηε απφ άιια ζπγγελή µνξθψµαηα, ππνγξακκίδνληαο ηε ζεκαζία ηεο εθαξκνγήο ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαίνπ ζηελ αλάζεζε ησλ ζπκβάζεσλ απηψλ, παξά ηηο πεξηνξηζκέλεο έσο ηφηε λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο. µε ηελ Οδεγία 2004/18/ΔΚ ηεο 31εο Μαξηίνπ 2004 («Πεξί ζπληνληζκνχ ησλ δηαδηθαζηψλ ζχλαςεο δεκνζίσλ ζπκβάζεσλ έξγσλ, πξνκεζεηψλ θαη ππεξεζηψλ», ε νπνία θαηαξγεί ηηο νδεγίεο 92/50/ΔΟΚ, 93/36/ΔΟΚ θαη 93/37/ΔΟΚ, ελψ ε έλαξμε εθαξκνγήο ηεο νξίδεηαη πξηλ απφ ηελ ) θαη νξίζζεθε ε έλλνηα ηεο ζχκβαζεο παξαρψξεζεο δεκνζίσλ έξγσλ 1. Δπηπιένλ, νξίζζεθαλ θαλφλεο εθαξκνγήο θαη πξνζδηνξίζζεθαλ νη δηαδηθαζίεο πνπ πξέπεη λα αθνινπζνχλ νη αλαζέηνπζεο αξρέο γηα ηελ ζχλαςή ηνπο. µε ην «Πξάζηλν Βηβιίν γηα ηηο πκπξάμεηο Γεκφζηνπ θαη Ηδησηηθνχ Σνκέα» ( /COM(2004) 327, ηειηθφ), φπνπ επηρεηξείηαη ε δηαηχπσζε ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ ΓΗΣ, ψζηε λα δνζεί κηα θαηαξρήλ θαηεχζπλζε εθαξκνγήο ησλ Οδεγηψλ ζηα πξνβιήκαηα δεκνπξάηεζεο, πνπ αλέθπςαλ ζηα θξάηε -µέιε θαη ζπλδέεηαη θπξίσο µε ηνλ «αληαγσληζηηθφ δηάινγν», αιιά θαη γηα λα μεθηλήζεη µηα δηαβνχιεπζε γηα ηηο ΓΗΣ, ψζηε λα αλαπηπρζνχλ ζε θαζεζηψο αληαγσληζκνχ θαη λνκηθήο ζαθήλεηαο Σν αλαθνηλσζέλ STAT/04/18/ ηεο EUROSTAT, ζην νπνίν δηεπθξηλίδεηαη ε ινγηζηηθή αληηµεηψπηζε ζηνπο εζληθνχο ινγαξηαζµνχο ησλ έξγσλ ΓΗΣ, νξίδνληαο φηη ηα ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνχ, πνπ ζπλδένληαη µε µία ΓΗΣ, 1 Έρεη ηα ίδηα ραξαθηεξηζηηθά µε ηε δεκφζηα ζχκβαζε έξγσλ, εθηφο ηνπ γεγνλφηνο φηη ην αληάιιαγκα ζπλίζηαηαη είηε απνθιεηζηηθά ζην δηθαίσκα εθκεηάιιεπζεο ηνπ έξγνπ, είηε ζην δηθαίσκα απηφ ζε ζπλδπαζκφ µε θαηαβνιή ακνηβήο 39

40 ηαμηλνκνχληαη σο µε δεκφζηα ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνχ, δειαδή δελ ππνινγίδνληαη ζην δεκφζην ρξένο, φηαλ : α. Ο ηδηψηεο αλαιακβάλεη ηνλ θίλδπλν ηεο θαηαζθεπήο θαη β. ηνλ έλα ηνπιάρηζην απφ ηνπο αθφινπζνπο δχν θηλδχλνπο : ηνλ θίλδπλν ηεο δηαζεζηµφηεηαο ή ηνλ θίλδπλν πνπ ζπλδέεηαη µε ηε δήηεζε. Μέρξη πξφζθαηα ε Διιάδα έπαζρε απφ έιιεηςε ζαθνχο λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ, ην νπνίν ζα ππνζηήξηδε ηελ πηνζέηεζε ΓΗΣ απφ ην θξάηνο θαη ηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε. κσο ε δεκνζηνλνκηθή ζηελφηεηα ήηαλ βαζηθή αηηία γηα ηελ αλάιεςε ζπγθεθξηκέλσλ πξσηνβνπιηψλ Ν.3389/2005 Σν επηέκβξην ηνπ 2005 κε ηελ ςήθηζε ηνπ Ν.3389/2005 δεκηνπξγήζεθε ην αλαγθαίν λνκνζεηηθφ πιαίζην πνπ θηινδνμεί λα ελζαξξχλεη ηελ εθηέιεζε έξγσλ θαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ κέζσ πκπξάμεσλ. Αλαιπηηθφηεξα κε ην λφκν απηφ (Έθζεζε ηεο Βνπιήο ησλ Διιήλσλ,2005): 1. Οξίδνληαη νη δεκφζηνη θνξείο (Τπνπξγεία, ΟΣΑ, ΝΠΓΓ, ΝΠΗΓ) πνπ κπνξνχλ λα πξνρσξνχλ ζε ζπκβάζεηο ζχκπξαμεο κε ηδησηηθνχο θνξείο, νη νπνίνη, γηα λα ζπκβιεζνχλ ππνρξενχληαη ζηε ζχζηαζε αλσλχκσλ εηαηξεηψλ εηδηθνχ ζθνπνχ γηα θάζε ηέηνηα ζχκπξαμε θαη κφλν γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο ζχκπξαμεο απηήο. 2. Σν αληηθείκελν ησλ ζπκπξάμεσλ απηψλ είλαη ε δεκηνπξγία ππνδνκψλ θαη ε παξνρή ππεξεζηψλ πνπ αλήθνπλ ζηελ αξκνδηφηεηα ησλ δεκνζίσλ απηψλ θνξέσλ. Σν ζπλνιηθφ πξνυπνινγηδφκελν θφζηνο εθηέιεζεο ηνπ έξγνπ ή ηεο παξνρήο ηεο ππεξεζίαο δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ην πνζφ ησλ 200 εθαηνκκπξίσλ. 3. Οη ηδησηηθνί θνξείο αλαιακβάλνπλ νπζηψδεο κέξνο ησλ θηλδχλσλ πνπ ζπλδένληαη κε ηε ρξεκαηνδφηεζε, ηελ θαηαζθεπή θαη ηε δηαζεζηκφηεηα ή ηε δήηεζε ησλ αλαγθαίσλ ππνδνκψλ ή ηελ παξνρή ηεο ππεξεζίαο έλαληη αληαιιάγκαηνο, πνπ θαηαβάιιεηαη εθάπαμ ή ηκεκαηηθά απφ ηνπο δεκφζηνπο θνξείο ή ηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο ησλ ππεξεζηψλ. 4. Δπίζεο, ε ρξεκαηνδφηεζε, ελ φισ ή ελ κέξεη, ηεο πινπνίεζεο ησλ ππνδνκψλ θαη ηεο παξνρήο ησλ ππεξεζηψλ ζα γίλεη κε θεθάιαηα θαη πφξνπο πνπ εμαζθαιίδνπλ νη ηδησηηθνί θνξείο. 40

41 5. Γελ απνηεινχλ αληηθείκελν ΓΗΣ ε άζθεζε δεκφζηαο εμνπζίαο θαη γεληθά νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ θαηά ην χληαγκα αλήθνπλ απνθιεηζηηθά θαη άκεζα ζην Κξάηνο (π.ρ. έλλνκε ηάμε, εζληθή άκπλα, απνλνκή δηθαηνζχλεο, επζχλε ζσθξνληζκνχ). 6. πζηήλεηαη Γηππνπξγηθή Δπηηξνπή πκπξάμεσλ Γεκφζηνπ-Ηδησηηθνχ Σνκέα (ΓΔΓΗΣ), κε ζπκκεηνρή ησλ θαηά πεξίπησζε ζπλαξκφδησλ Τπνπξγψλ, δηεπθνιχλνληαο έηζη ηε ράξαμε ηεο θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο ζηνλ ηνκέα ηεο εθηέιεζεο έξγσλ θαη ηεο παξνρήο ππεξεζηψλ, κε ηε ζπκκεηνρή ηδησηηθψλ θεθαιαίσλ, ελψ κπνξεί λα ζπκβάιεη απνθαζηζηηθά θαη ζηελ ηαρεία επίιπζε ηπρφλ πξνβιεκάησλ. 7. πζηήλεηαη Δηδηθή Γξακκαηεία ΓΗΣ ζην Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ αθνινπζψληαο ηα πξφηππα άιισλ θξαηψλ-κειψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (π.ρ. Μεγάιε Βξεηαλία, Πνξηνγαιία). Οη ππεξεζίεο απηέο, ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο, ιεηηνπξγνχλ ζην πιαίζην ησλ Τπνπξγείσλ Οηθνλνκηθψλ ησλ ρσξψλ απηψλ (π.ρ. ην PPP Taskforce πνπ ιεηηνπξγεί ζην πιαίζην ηνπ Treasury ζηε Μ. Βξεηαλία) θαη ζθνπφο ηνπο είλαη ε επηθνπξία ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο, κέζσ ηεο δηάδνζεο ηνπ ζεζκνχ ησλ πκπξάμεσλ θαη ηεο ππνζηήξημεο ησλ εκπιεθφκελσλ Γεκφζησλ θαη Ηδησηηθψλ Φνξέσλ θαηά ηελ αλάζεζε θαη εθηέιεζε ησλ πκβάζεσλ χκπξαμεο. Ζ Δηδηθή Γξακκαηεία ζπλδξάκεη ηε Γηππνπξγηθή Δπηηξνπή, ελψ παξαθνινπζεί ηελ επηβάξπλζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ απφ ηηο πιεξσκέο πνπ δηελεξγνχληαη ζην πιαίζην πκπξάμεσλ πνπ ππάγνληαη ζην λφκν. 8. Καζνξίδνληαη ζην Νφκν νη ππνρξεψζεηο ησλ δεκνζίσλ θνξέσλ πνπ ζα ππαρζνχλ ζηηο δηαηάμεηο ηνπ. 9. Δλζσκαηψλνληαη - κεξηθψο - ζηελ Διιεληθή έλλνκε ηάμε νη δηαηάμεηο ηεο Οδεγίαο 2004/18 (L /04/2004). 10. Ο Νφκνο πξνζδηνξίδεη ην ειάρηζην πεξηερφκελν ησλ ζπκβάζεσλ ζχκπξαμεο, φπνπ πεξηιακβάλεηαη ζαθήο θαη αλαιπηηθή πεξηγξαθή ησλ δηθαησκάησλ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ ησλ αληηζπκβαιινκέλσλ ζε ζρέζε κε ην αληηθείκελν ηεο ζχκπξαμεο. 11. ην Νφκν πξνβιέπνληαη ξπζκίζεηο γηα ηελ δηαζθάιηζε ησλ ηδησηηθψλ θνξέσλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε κία ζχκπξαμε ζε ζέκαηα: δηαδηθαζηψλ είζπξαμεο ζπκβαηηθψλ αληαιιαγκάησλ, εθδφζεσλ αδεηψλ, πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο, 41

42 αξραηνινγηθψλ επξεκάησλ, απαιινηξηψζεσλ, εκπινθήο δεκνζίσλ ππεξεζηψλ θαη ΓΔΚΟ. 12. Ο Νφκνο κε ζαθήλεηα νξίδεη ηα λνκηθά ζέκαηα πνπ δηέπνπλ απηέο ηηο ζπκπξάμεηο, φπσο είλαη ε εθρψξεζε απαηηήζεσλ, ην θχξνο ησλ εκπξάγκαησλ αζθαιεηψλ, νη εηαηξηθνί κεηαζρεκαηηζκνί, ηα θνξνινγηθά δεηήκαηα θαη ε επίιπζε δηαθνξψλ (δηαηηεζία). Ζ εθαξκνγή φκσο ηνπ Νφκνπ απαηηεί ηελ ηθαλνπνίεζε νξηζκέλσλ πξνυπνζέζεσλ θαη απαληήζεηο ζε νξηζκέλα εξσηήκαηα φπσο (Πξαθηηθά Σπλεδξίνπ «Πφιηο», 2005): ηνλ θαζνξηζκφ ησλ πξνηεηλφκελσλ έξγσλ : Ζ ζχληαμε «Καηαιφγνπ Πξνηεηλφκελσλ πκπξάμεσλ» ζα πξέπεη λα νδεγεί ζε βηψζηκα έξγα ψζηε έκπξαθηα λα απνδεηρζεί ε αμία πνπ απνξξέεη απφ ην λέν θαζεζηψο ζπλεξγαζίαο Δπηηξέπεηαη ν ηδηψηεο λα παξάγεη πρ. πφζηκν λεξφ θαη λα ην πνπιά ζηνλ θαηαλαισηή (δηαθφπηνληαο ηελ παξνρή εθφζνλ δελ πιεξψλεηαη) ; Μπνξεί λα ζπιιέγεη, επεμεξγάδεηαη θαη δηαζέηεη απνξξίκκαηα επ ακνηβή απφ ηνπο δήκνπο ή θαη απεπζείαο απφ ηνπο πνιίηεο; πγθεθξηκέλεο απαληήζεηο ζην εξψηεκα απηφ θαη άιια πξέπεη λα είλαη γλσζηέο ζηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο πξηλ απφ ηελ έλαξμε ηεο σξίκαλζεο θαη δεκνπξάηεζεο ελφο απηνρξεκαηνδνηνχκελνπ έξγνπ θαη φρη θπζηθά λα δνζνχλ εθ ησλ πζηέξσλ απφ ηα δηθαζηήξηα. ηελ θνζηνιφγεζε θαη ηππνπνίεζε ησλ ζπκβάζεσλ: Πέξα απφ ηε ζθνπηκφηεηα εθηέιεζεο κηαο ζχκβαζεο κέζσ.γ.η.σ., νη ζπκβαηηθνί φξνη πνπ ζα πξέπεη ηειηθά λα ηππνπνηεζνχλ νθείινπλ λα θαζνξίδνπλ ζρέζε παξνρήο αληηπαξνρήο ηέηνηα, πνπ λα θαζηζηά ηε ζχκβαζε βηψζηκε γηα ηνλ επελδπηή, αιιά ηαπηφρξνλα ζπκθέξνπζα γηα ην Γεκφζην. Γηα λα επηηεπρζεί απηφ απαηηείηαη λα δνζνχλ ζαθείο θαηεπζχλζεηο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο ησλ πξνο δεκνπξάηεζε ζπκβάζεσλ πνπ λα ζηεξίδνληαη ζε ξεαιηζηηθέο νηθνλνκνηερληθέο κειέηεο. ηελ απνζαθήληζε αξκνδηνηήησλ : Ζ ζχγρπζε αξκνδηνηήησλ γηα ηελ εθηέιεζε έξγσλ.γ.η.σ. κεηαμχ ηνπ Γεκνζίνπ, ησλ ΟΣΑ, Γεκφζησλ Δπηρεηξήζεσλ θ.ι.π. (ραξαθηεξηζηηθή ε πεξίπησζε ρψξσλ ζηάζκεπζεο, ιηκεληθψλ δσλψλ θ.ι.π.) πξνθαιεί αβεβαηφηεηα ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο θαη ζπρλά νδεγεί ζηε καηαίσζε ησλ έξγσλ ιφγσ έιιεηςεο δηαδηθαζηηθψλ πξνυπνζέζεσλ. Αθφκα θη αλ ην ζέκα δελ ιπζεί ζε θαλνληθφ 42

43 επίπεδν, ζηα έξγα πνπ ζα πξνσζεζνχλ θαηά πξνηεξαηφηεηα, ηα δεηήκαηα αξκνδηνηήησλ ζα πξέπεη λα έρνπλ ιπζεί. Αληίζηνηρα πξέπεη εγθαίξσο γηα έξγα πξνηεξαηφηεηαο λα αληηκεησπηζζνχλ ζέκαηα ρξήζεσλ γεο ζε πεξίπησζε πνπ απηέο δελ είλαη θαζνξηζκέλεο, γηαηί ε έιιεηςή ηνπο απνηειεί βαζηθφ παξάγνληα ζεκαληηθψλ θαζπζηεξήζεσλ ζην ζηάδην σξίκαλζεο. ηελ ππνζηήξημε : Ζ πξνεηνηκαζία θάζε ζχκβαζεο.γ.η.σ. πνπ εθηηκάηαη φηη είλαη πινπνηήζηκε, ζα πξέπεη λα ππνζηεξίδεηαη απφ ρξεκαηννηθνλνκηθή, ηερληθή θαη λνκηθή πιεπξά. Ζ ζρεηηθή ηερλνγλσζία ζα πξέπεη ζηαδηαθά λα γίλεη θηήκα ησλ αλαζεηνπζψλ αξρψλ θαη πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή ζα πξέπεη λα δνζεί ε δπλαηφηεηα πξφζιεςεο εμεηδηθεπκέλσλ ζπκβνχισλ, κε ξεαιηζηηθέο ακνηβέο. Θα κπνξνχζε επίζεο ζηελ πεξηθέξεηα λα ρξεζηκνπνηεζνχλ νη πεξηθεξεηαθέο κνλάδεο γηα ηελ δηαρείξηζε ηνπ Γ Κ.Π.. σο βάζε κεηαθνξάο ηεο ζρεηηθήο ηερλνγλσζίαο απφ ηελ Δ.Γ..Γ.Η.Σ. ζηνπο πεξηθεξεηαθνχο θνξείο. ηε θεξεγγπφηεηα ησλ Φνξέσλ Αλαγθαζηηθή Δθηέιεζε : Ζ λνκηθή θαη πξαγκαηηθή αλαγθαζηηθή εθηέιεζε εηο βάξνο ηνπ Γεκνζίνπ θαη ησλ ΟΣΑ θαη ε νηθνλνκηθή δπζπξαγία πνιιψλ ΟΣΑ απνηεινχλ ζεκαληηθφ εκπφδην ζηελ πινπνίεζε ησλ απηνρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ. Υσξίο απνηειεζκαηηθή αληηκεηψπηζε ηνπ δεηήκαηνο απηνχ, δχζθνια ζα δεκηνπξγεζεί επξεία αγνξά έξγσλ, ηδίσο ζηελ πεξηθέξεηα. Οη ελδηαθεξφκελνη επελδπηέο απαηηνχλ νη αληηζπκβαιιφκελνη θνξείο λα είλαη θεξέγγπνη θαη νη ζπκβαηηθέο δεζκεχζεηο πνπ αλαιακβάλνληαη εθαηέξσζελ λα είλαη εθηειεζηέο. πληαγκαηηθά δεηήκαηα Σν χληαγκα ηεο Διιάδνο (Βατιάθεο θαη ζπλ.,2005,ζει.29-31) ξπζκίδνληαο ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ θξάηνπο, ηηο δηαθξίλεη κεηαμχ εθείλσλ πνπ είλαη δπλαηφλ λα παξαρσξεζνχλ ζε ηδηψηεο θαη ζε εθείλεο πνπ εκπίπηνπλ ζηνλ ππξήλα ηεο θξαηηθήο εμνπζίαο θαη δελ παξαρσξνχληαη. Ζ ηπρφλ αλάζεζε ζε ηδησηηθέο εηαηξίεο αξκνδηνηήησλ, πνπ κφλν ε θξαηηθή εμνπζία κπνξεί λα αζθεί, πάζρεη πληαγκαηηθά. Ο εθάζηνηε θαζνξηζκφο ησλ νξίσλ ηνπ ππξήλα ηεο θξαηηθήο εμνπζίαο ζε έξγα κε απηνρξεκαηνδφηεζε δελ είλαη εθ ησλ πξνηέξσλ γλσζηφο θαη ζπλεπψο ην «πληαγκαηηθά» επηηξεπηφ ησλ νξίσλ ηεο παξαρψξεζεο πξέπεη λα εμεηάδεηαη θαη λα δηαζθαιίδεηαη θαηά ην δπλαηφλ απφ ην ζηάδην ηνπ αξρηθνχ πξνγξακκαηηζκνχ. 43

44 πληαγκαηηθά πξνζηαηεπηέα αμία, ζχκθσλα κε ην άξζξν 106 ηνπ πληάγκαηνο απνηειεί επίζεο θαη ε θαηαζθεπή έξγσλ κείδνλνο ζεκαζίαο γηα ηελ ρψξα θαη ηελ Δζληθή Οηθνλνκία. Πξνο επίιπζε ινηπφλ ησλ πληαγκαηηθψλ δεηεκάησλ, ε ζπλεξγαζία κε ην.η.δ θαη ην Διεγθηηθφ πλέδξην είλαη επηβεβιεκέλε. Υξφλνο θαη αζθάιεηα δηαδηθαζηψλ σξίκαλζεο ησλ έξγσλ Ζ δηαδηθαζία σξίκαλζεο ησλ έξγσλ είλαη ζχλζεηε θαη ρξνλνβφξα, πνιιέο θνξέο κάιηζηα αληηθαηηθή θαη αδηέμνδε. Πξνβιέςεηο γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε Απφ ηα πιένλ νπζηαζηηθά δεηήκαηα γηα ηελ επηηπρία ησλ απηνρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ είλαη ε δηαζθάιηζε ηεο πιένλ ζπκθέξνπζαο ρξεκαηνδφηεζεο, ηφζν ηνπ ηξαπεδηθνχ, φζν θαη άιισλ κνξθψλ δαλεηζκνχ. Αληηκεηψπηζε θνξνινγηθψλ δεηεκάησλ ηα απηνρξεκαηνδνηνχκελα έξγα αλαθχνληαη ζεηξά θνξνινγηθψλ δεηεκάησλ, πνπ είλαη άγλσζηα ζηηο θιαζηθέο εξγνιαβίεο (θνξνινγηθή - ινγηζηηθή αληηκεηψπηζε ησλ εζφδσλ, ηεο επηδφηεζεο ηνπ Γεκνζίνπ, ζέκαηα Φ.Π.Α, δπλαηφηεηα ππαγσγήο ησλ έξγσλ θαη ηεο επέλδπζεο ζε αλαπηπμηαθνχο λφκνπο θ.ι.π). Ζ απνδνηηθφηεηα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηηο ΓΗΣ ν αλάδνρνο ζα απαηηεζεί λα ζπκβάιεη κε ίδηα θεθάιαηα. Έηζη ινηπφλ πξέπεη λα ππνινγίδεηαη θαη λα δηαζθαιίδεηαη φηη ηα επελδπφκελα θεθάιαηα ζα έρνπλ κηα εχινγε απφδνζε, εθφζνλ ν αλάδνρνο θαηαζθεπάζεη, ρξεκαηνδνηήζεη θαη ιεηηνπξγήζεη ην έξγν ζηα πιαίζηα ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ, πξνο φθεινο φκσο ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεί ηα έξγα. Ζ δηαζθάιηζε καθξνρξφλησλ πφξσλ, δηαθάλεηαο ηνπ θεθαιαηνπρηθνχ θφζηνπο ησλ Γεκνζίσλ έξγσλ θαη ππεξεζηψλ θαη ε αλάιεςε απφ ην Γεκφζην ηνπ θηλδχλνπ δήηεζεο. Οη ζπκβάζεηο ΓΗΣ δεζκεχνπλ καθξνρξφληα ην Διιεληθφ Γεκφζην νπζηαζηηθά, κε ηελ κεηαηξνπή ηνπ θεθαιαηαθνχ θφζηνπο ελφο Γεκφζηνπ έξγνπ ζε εηήζην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ή ζε δπλαηφηεηα ελφο έξγνπ λα απνζβεζζεί κε δαπάλε ησλ ρξεζηψλ. Έηζη ινηπφλ αλ έλα έξγν είλαη 44

45 δπλαηφ λα απνζβεζζεί κε κεηαθχιηζε ηνπ θφζηνπο ζηνπο ρξήζηεο, απηφ ζα πξέπεη λα γίλεηαη ιακβαλνκέλσλ πάληα ππφςε ησλ θνηλσληθψλ θξηηεξίσλ. Ηδηαίηεξα φκσο ζηνπο ΟΣΑ, πνπ απφ ηε θχζε ηνπο έρνπλ λα αληηκεησπίζνπλ θάπνηαο κηθξήο ή κεζαίαο θιίκαθαο έξγα, ίζσο έπξεπε ε αληηκεηψπηζε ηνπο θαη νη δηαδηθαζίεο κε ην λέν Νφκν λα είλαη ιηγφηεξν ρξνλνβφξεο θαη γξαθεηνθξαηηθέο. Οη ΟΣΑ ραξαθηεξίδνληαη απφ ζπγθεθξηκέλεο ηδηαηηεξφηεηεο: 1. Σα έξγα ηνπο είλαη ζπλήζσο κεζαίαο ή κηθξήο θιίκαθαο απφ άπνςε πξνυπνινγηζκνχ. 2. Οη Γήκνη αλ θαη πξνηείλνπλ αμηφινγα έξγα, δελ έρνπλ πξνεηνηκάζεη ηα πξψηα ζηάδηα πνπ απνδεηθλχνπλ ηε βησζηκφηεηα θαη σξηκφηεηα ηεο πξφηαζεο, ιφγσ έιιεηςεο γλψζεσλ θαη πξνζσπηθνχ, πφξσλ θ.ι.π. 3. Ζ πξνθήξπμε ελφο ηέηνηνπ έξγνπ ζα πξέπεη λα ζπλππνινγίζεη ην ζπλνιηθφ πιαίζην ρξεκαηνδνηήζεσλ, έξγσλ θαη ζρεδηαζκψλ ζε έξγα Ο.Σ.Α. 4. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο είλαη αθφκα πξφσξεο νη ζπλζήθεο γηα ζπλεξγαζίεο αθφκε θαη φκνξσλ Γήκσλ γηα θνηλνχ ηχπνπ έξγα, ψζηε λα πξνθχπηεη κεγαιχηεξν θπζηθφ θαη νηθνλνκηθφ αληηθείκελν. 5. Σνπηθέο ηδηαηηεξφηεηεο επηδξνχλ κε δηαθφξνπο ηξφπνπο ζηηο απνθάζεηο πινπνίεζεο έξγσλ απηήο ηεο κνξθήο 6. Οη ηνπηθέο νηθνλνκηθέο δπλάκεηο πνιιέο θνξέο είλαη αλεπαξθείο γηα ηελ ππνζηήξημε παξφκνηνπ εγρεηξήκαηνο, ελψ ππάξρεη θαη ζρεηηθή άγλνηα λέσλ ζχγρξνλσλ ρξεκαηνδνηηθψλ εξγαιείσλ. Δπεηδή ινηπφλ ην ζχλνιν ησλ παξαγφλησλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πινπνίεζε ελφο έξγνπ κε ηε κνξθή.γ.η.σ., ζε έλα ΟΣΑ, απαηηνχλ εηδηθή εκπεηξία θαη ξπζκηζηηθφ ιφγν θαζνδήγεζεο, επηβάιιεηαη ε ππνζηήξημε ησλ Γήκσλ απφ έκπεηξεο δνκέο (Πξαθηηθά Σπλεδξίνπ «Πφιηο», 2005) Ν.3463/2006 Ο λένο Κψδηθαο Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ, ζην άξζξν 224, πξνβιέπεη ηελ δπλαηφηεηα ησλ Ο.Σ.Α. λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηηο δηαηάμεηο ηνπ λ.3389 / 2005 γηα ηελ εθηέιεζε έξγσλ θαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ. Πέξαλ απφ ηελ πξφβιεςε απηή, ην ζεκαληηθφηεξν ελδερνκέλσο ζην λέν Κψδηθα ην νπνίν κπνξεί λα ππεξεηήζεη ζεηηθά ηελ πξνψζεζε ησλ ζπκπξάμεσλ είλαη ε ζέζπηζε ησλ «Δπηρεηξεζηαθψλ ρεδίσλ» ησλ Ο.Σ.Α.. Γηακνξθψλεηαη κε απηά, εθφζνλ είλαη 45

46 αμηφπηζηα, κία βάζε επηρεηξεζηαθνχ ζρεδηαζκνχ γηα ηνπο θνξείο ηεο Απηνδηνίθεζεο, ε νπνία ζα είλαη ρξήζηκε θαη ζηηο επηινγέο γηα ηηο ΓΗΣ Ν.3274/2004 Ζ θηλεηηθφηεηα γηα ηηο ΓΗΣ ζηελ Απηνδηνίθεζε απνηππψλεηαη θπξίσο ζην Πξφγξακκα ΘΖΔΑ (λ.3274/2004), ην νπνίν έρεη ζπζρεηηζζεί κε ηηο ΓΗΣ., δηφηη ρξεκαηνδνηεί 2 ππεξεζίεο πξνεηνηκαζίαο ησλ δηαδηθαζηψλ σξίκαλζεο πινπνίεζεο ησλ έξγσλ ΓΗΣ, πξνζπκβαηηθέο θαη ζπκβαηηθέο., ιεηηνπξγψληαο ζπκπιεξσκαηηθά κε ην Ν.3389/2005 αιιά θαη ην ΠΓΔ. Μέρξη ζηηγκήο, έρνπλ εγθξηζεί θαη ρξεκαηνδνηνχληαη πξνηάζεηο ησλ ΟΣΑ ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ πνπ αθνξνχλ ηνκείο φπσο : εθπφλεζε master plan γηα ηε δηεξεχλεζε ησλ δπλαηνηήησλ ησλ ΟΣΑ γηα ΓΗΣ, θαηαζθεπή ρψξσλ ζηάζκεπζεο, δεκηνπξγία βηνκεραληθψλ-βηνηερληθψλ - ηερλνινγηθψλ πάξθσλ, δεκηνπξγία ελεξγεηαθψλ ππνδνκψλ, αζιεηηθψλ, πνιηηηζηηθψλ, εθζεζηαθψλ, ζπλεδξηαθψλ, εθπαηδεπηηθψλ ρψξσλ, ελίζρπζε ζπκβαηηθνχ θαη ελαιιαθηηθνχ ηνπξηζκνχ, θαηαζθεπή ρψξσλ ειιηκεληζκνχ ζθαθψλ αλαςπρήο, χδξεπζε - απνρέηεπζε-απφβιεηα, αζηηθή-νηθηζηηθή αλάπηπμε, αλάπιαζε θαη ππνδνκέο, κεηαθνξέο, ηειεπηθνηλσλίεο, δεκνηηθέο θαη θνηλσληθέο ππνδνκέο θαη ππεξεζίεο, αμηνπνίεζε ηεο αθίλεηεο πεξηνπζίαο ησλ ΟΣΑ, κειέηε θαη θαηαζθεπή επηρεηξεκαηηθψλ-εκπνξηθψλ θέληξσλ θαη εκπνξεπκαηηθψλ ζηαζκψλ Ν.3299/2004 εκαληηθή, έκκεζε, ξχζκηζε γηα ηελ εηζαγσγή ησλ ΓΗΣ ζηελ Απηνδηνίθεζε είλαη ε πξφβιεςε ηνπ Αλαπηπμηαθνχ Νφκνπ 3299 / 2004 ζην άξζξν 3, εδ.6, δ, (i). Σα ζρέδηα πνπ αθνξνχλ ζχκπξαμε κε ηδηψηε επελδπηή θαη βαζίδνληαη (πεξηιακβάλνπλ) ζηελ παξαρψξεζε πξνο ηνλ ηδηψηε αθίλεηεο πεξηνπζίαο ηνπ Γεκνζίνπ γηα ηνπιάρηζηνλ 15 έηε, εληάζζνληαη ζηηο εληζρχζεηο ηνπ λφκνπ (Βαζαξδάλεο Γ.,2006,ζει.6). 2 ηνηρεία απφ ηε Γ/λζε Αλαπηπμηαθψλ Πξνγξακκάησλ θαη Γηεζλψλ Οξγ/ζκψλ ηνπ ΤΠ.Δ.Γ.Γ.Α 3 ηνηρεία Ηνπιίνπ

47 6.6. Οη πκπξάμεηο κε Ηδηψηεο θαηά ηελ 4ε Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν Ζ θεληξηθή πνιηηηθή θαηεχζπλζε ηνπ Δπξσπατθνχ πκβνπιίνπ θαη ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο ππέξ ηεο επξείαο αμηνπνίεζεο ησλ ζπκπξάμεσλ κε ηνπο ηδηψηεο θαηά ηελ Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν απνηππψλεηαη ήδε ζηνπο Καλνληζκνχο ηεο Δ.Δ. θαη ζε άιιεο πξσηνβνπιίεο πνπ αθνξνχλ ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ εθαξκνγή ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε Πξνγξακκάησλ θαηά ηελ πεξίνδν ηα θνξπθαία ζεζκηθά φξγαλα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο δηεμάγεηαη επξεία δηαβνχιεπζε γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ζπκπξάμεσλ κε ηνπο ηδηψηεο. ηηο αξρέο Οθησβξίνπ 2006 ε Δπηηξνπή ησλ Πεξηθεξεηψλ, πηνζέηεζε απφθαζε γηα ηηο ΓΗΣ. Σνλ Οθηψβξην επίζεο ην Δπξσθνηλνβνχιην αζρνιήζεθε κε ηελ αλάγθε πξνζαξκνγψλ ζην δίθαην γηα ηηο ζπκπξάμεηο κε ηδηψηεο (ηδηαίηεξα γηα ηηο ζπκβάζεηο παξαρψξεζεο ππεξεζηψλ) Οη ΓΗΣ ζηνλ Γεληθφ Καλνληζκφ 1083 / Σν βαζηθφ θαλνληζηηθφ θείκελν πνπ αθνξά ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ εθαξκνγή ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε πξνγξακκάησλ γηα ηελ πεξίνδν , ην «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο » ηεο Διιάδαο θαη ηα Δπηρεηξεζηαθά ηνπ Πξνγξάκκαηα, είλαη ν «Γεληθφο Καλνληζκφο γηα ην Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο, ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν θαη ην Σακείν πλνρήο» ν νπνίνο πηνζεηεί ηηο ΓΗΣ θαη πεξηέρεη ζεκαληηθέο αλαθνξέο σο πξνο ηελ πξνζέιθπζε ηδησηηθψλ θεθαιαίσλ ζηε ζπγρξεκαηνδφηεζε δεκνζίσλ επελδχζεσλ. Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή θαη εηδηθφηεξα ε Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ, κε ηε ζπκκεηνρή ησλ θξαηψλ κειψλ θαη ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ, επεμεξγάδεηαη εθείλε ηε ρξεκαηννηθνλνκηθή ηερληθή (financial engineering) πνπ νδεγεί ζηελ θαιχηεξε αμηνπνίεζε δεκφζησλ (θνηλνηηθψλ θαη εζληθψλ) θαη ηδησηηθψλ πφξσλ. Ήδε δηακνξθψλνληαη λέα «εξγαιεία» κε ηα νπνία ππνζηεξίδνληαη νη ζπκπξάμεηο κε ηνπο ηδηψηεο (φπσο νη πξσηνβνπιίεο JESSICA γηα ηελ ζπγρξεκαηνδφηεζε ηεο αζηηθήο αλάπηπμεο, 4 ΚΑΝΟΝΗΜΟ (EK) αξηζ. 1083/2006 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 11εο Ηνπιίνπ

48 JEREMIE γηα ηελ ζπγρξεκαηνδφηεζε ησλ Μηθξνκεζαίσλ Δπηρεηξήζεσλ) (Βαζαξδάλεο Γ., ). 5 Κεθάιαην 7 πκπεξάζκαηα ζεκεία θιεηδηά Αλαθεθαιαηψλνληαο, νη ΓΗΣ είλαη κία κνξθή καθξνρξφληαο ζπλεξγαζίαο ησλ δχν κεξψλ κε ζθνπφ ηελ παξαγσγή θαη ιεηηνπξγία δεκνηηθψλ έξγσλ θαη ππεξεζηψλ, απνηειψληαο δηεζλψο κία δηαξθψο δηεπξπλφκελε επηινγή γηα ηελ πινπνίεζε έξγσλ ππνδνκήο θαη ηελ παξνρή δεκφζησλ ππεξεζηψλ. ηηο πκπξάμεηο ν Ηδησηηθφο ηνκέαο αλαιακβάλεη ηνλ ζρεδηαζκφ, θαηαζθεπή, ρξεκαηνδφηεζε θαη ιεηηνπξγία ησλ απαξαίηεησλ ππνδνκψλ. Χο αληηπαξνρή εθκεηαιιεχεηαη ηα νθέιε πνπ απνξξένπλ απφ απηά ηα έξγα γηα ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα. Απφ ηελ άιιε, ν ΟΣΑ αθελφο κελ κεηαζέηεη ηνλ θίλδπλν πνπ ελέρεη ην έξγν ζηνλ ηδηψηε εηαίξν, αθεηέξνπ δε «απνηακηεχεη» πφξνπο πνπ ηνπ δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα νηθνλνκηθφηεξεο νξγάλσζεο θαη πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ έξγνπ ηνπ. Δπίζεο κέζσ ησλ πκπξάμεσλ, νη Γήκνη απνθηνχλ ηελ εκπεηξία θαη ηελ ηερλνγλσζία ησλ ηδησηψλ σο παξαθαηαζήθε, σο «ζπιινγηθή κλήκε», αμηνπνηψληαο θαη αθππλίδνληαο παξάιιεια ην πθηζηάκελν αλζξψπηλν δπλακηθφ, ην νπνίν ελ δπλάκεη έρεη ηηο ηθαλφηεηεο, νη νπνίεο εμειίζζνληαη ζε δεμηφηεηεο πνπ ν ηδησηηθφο ηνκέαο έρεη ήδε θαιιηεξγήζεη θαη αλαπηχμεη. Ζ πηνζέηεζε απφ ην Γεκφζην ηεο ηδησηηθήο θηινζνθίαο θαη ζθέςεο αλαθνξηθά κε ηε ζρέζε θφζηνπο σθέιεηαο, αιιά θαη ηνπ πειαηνθεληξηθνχ ραξαθηήξα ησλ επελδχζεσλ, νδεγεί ζηαδηαθά ηνλ Γεκφζην θνξέα ζηελ παξνρή πνηνηηθφηεξσλ ππεξεζηψλ πξνο ηνλ πνιίηε. Απηφ βέβαηα ζπλεπάγεηαη νξζνινγηθή δηαρείξηζε ησλ πφξσλ πνπ δηαζέηεη, ελψ θνκβηθφ ζεκείν ηεο λέαο πνιηηηθήο απνθηά ε ζηνρνζεζία θαη φρη ν ηξφπνο θαη ηα κέζα, ηα νπνία αλαηίζεληαη ζηνπο ηδηψηεο. Απηνί αλαιακβάλνπλ πιένλ θαη ηνλ θίλδπλν ζε φια ηα ζηάδηα πινπνίεζεο ελφο έξγνπ θαη είλαη ην ζεκείν εθείλν πνπ δηαθνξνπνηεί ηηο πκπξάμεηο απφ ηελ παξαδνζηαθή κέζνδν εθηέιεζεο δεκνζίσλ έξγσλ ή πξνκήζεηαο ππεξεζηψλ. 5 Ήδε ην ΤΠ.ΟΗ.Ο αλαθνίλσζε ( ) φηη ππέγξαςε κλεκφλην ζπλεξγαζίαο κε ην Δπξσπατθφ Σακείν Δπελδχζεσλ γηα ηελ εθαξκνγή ηεο JEREMIE ζηελ Διιάδα 48

49 Γεληθφηεξα, ν ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο ηνπ Γήκνπ πξέπεη λα ζπκπεξηιακβάλεηαη ζηε βάζε ηεο κέγηζηεο νηθνλνκηθήο απνδνηηθφηεηαο. Απηφ επηηπγράλεηαη ηφζν κε ηελ αλάζεζε ηεο δηαρείξηζεο ηνπ θηλδχλνπ ζην κέξνο πνπ κπνξεί λα ηνλ ειέγμεη θαη λα ηνλ δηαρεηξηζζεί απνηειεζκαηηθφηεξα, φζν θαη κε ηελ εθκεηάιιεπζε ηεο ηερλνγλσζίαο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. Ζ επηινγή ηεο κεζφδνπ ησλ πκπξάμεσλ πξέπεη λα πξνζδηνξίδεηαη απφ παξάγνληεο φπσο: o Ζ βέιηηζηε ζρέζε θφζηνπο θαη θνηλσληθν-νηθνλνκηθψλ νθειψλ o Ζ επηζπκία ησλ ηδησηψλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ πινπνίεζε ηνπ έξγνπ θαη o Ζ πνηφηεηα ησλ έξγσλ θαη ε απφδνζή ηνπο ζην ρξφλν ηα πιαίζηα ηνπ αλαπηπμηαθνχ ζρεδηαζκνχ ηεο Απηνδηνίθεζεο, νη ΓΗΣ, ζχκθσλα πάληα κε ην Δπξσπατθφ θαη εζληθφ Γίθαην, ιεηηνπξγνχλ ζπκπιεξσκαηηθά ζε επίπεδν εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ. Παξάιιεια δε, πξνυπνζέηνπλ πξφζζεηνπο νηθνλνκηθνχο πφξνπο ηδηαίηεξα ηδησηηθνχο γηα ηελ παξαγσγή δεκνζίσλ έξγσλ θαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ θαη φρη απιψο αλαθαηαλνκή, κεηαμχ ησλ κεζφδσλ παξαγσγήο ησλ δεκφζησλ έξγσλ, ησλ ήδε δηαηηζέκελσλ πφξσλ. Απηφ, κεηαμχ ησλ άιισλ, παξαπέκπεη ζηε ζρέζε ησλ ΓΗΣ κε ην Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ, κε άιινπο δεκφζηνπο εζληθνχο θαη θνηλνηηθνχο πφξνπο, φπσο είλαη απηνί ησλ Κνηλνηηθψλ Πιαηζίσλ ηήξημεο θαη ηνπ Αλαπηπμηαθνχ Νφκνπ. Ζ Απηνδηνίθεζε, είλαη αλάγθε λα ζπκκεηέρεη ελεξγά ζηα ζεζκνζεηεκέλα φξγαλα θαη ηηο δηαδηθαζίεο ζρεδηαζκνχ, έγθξηζεο θαη ειέγρνπ ησλ έξγσλ ΓΗΣ, θάηη ην νπνίν δελ πξνβιέπεη ν Ν.3389/2005. Ο δεκφζηνο αλαπηπμηαθφο ζρεδηαζκφο θαη ε ρξεκαηνδφηεζε ησλ αλαπηπμηαθψλ πξνγξακκάησλ ηεο Απηνδηνίθεζεο, απνηεινχλ πφιν έιμεο γηα ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Έηζη ζε θακία πεξίπησζε δελ πξέπεη λα κεησζεί ην κεξίδην ησλ δεκφζησλ πφξσλ εζληθψλ θαη θνηλνηηθψλ ζην ζπλνιηθφ αλαπηπμηαθφ budget ηεο Απηνδηνίθεζεο, αθφκα θαη αλ αληηζηαζκηζηεί απφ αληίζηνηρε εηζξνή ηδησηηθψλ πφξσλ, θαζψο ππάξρνπλ ζεκαληηθνί ηνκείο ηνπ έξγνπ ηεο Απηνδηνίθεζεο, νη νπνίνη δελ πξνζειθχνπλ πφξνπο ηδησηψλ. ηελ εθδνρή αλαδηάξζξσζεο ησλ πφξσλ, ψζηε λα πεξηιάβνπλ θαη ηε ζπκκεηνρή ηνπ δεκνζίνπ ζηηο ΓΗΣ, πξνθχπηνπλ ηα δεηήκαηα ησλ πξνηεξαηνηήησλ. ε πνηνπο ηνκείο ηνπ έξγνπ ηεο Απηνδηνίθεζεο ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζπκπξάμεηο κε ηδηψηεο θαη αληίζηνηρα 49

50 δέζκεπζε ησλ δεκφζησλ πφξσλ ππέξ ησλ ΓΗΣ. Οη επηινγέο είλαη επηινγέο πνιηηηθήο, θαη δελ είλαη δπλαηφ λα απαληεζνχλ αμηφπηζηα θαη ππέξ ηνπ δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο παξά κφλνλ ζηε βάζε ζπλνιηθνχ αλαπηπμηαθνχ ζρεδηαζκνχ, ζε θιίκαθα ρψξαο, πεξηθεξεηαθή, ηνπηθή. Οη πξφζζεηνη δεκφζηνη πφξνη ζα νδεγεζνχλ πξνο έξγα ηεο Απηνδηνίθεζεο είηε κε πνιηηηθή επηινγή είηε απφ ηε ζπλνιηθά αλνδηθή πνξεία ηεο νηθνλνκίαο (αχμεζε ηνπ ΑΔΠ), θαζψο έηζη ζα πξνθχςεη ε δπλαηφηεηα λα ππάξμνπλ ηέηνηνη πξφζζεηνη πφξνη, νη νπνίνη ζα θαηεπζπλζνχλ πξνο ηε ρξεκαηνδφηεζε ηνπ αλαπηπμηαθνχ έξγνπ ηεο Απηνδηνίθεζεο. Ζ αμηνπνίεζε ησλ ζπκπξάμεσλ κε ηδηψηεο γηα ηελ πξνψζεζε ζπγθεθξηκέλσλ έξγσλ ηεο Απηνδηνίθεζεο πξνυπνζέηεη θαη ηελ ηθαλφηεηα θαη ηελ δηαζεζηκφηεηα ησλ ηδησηψλ αιιά θαη ηνπ ρξεκαηνπηζησηηθνχ ζπζηήκαηνο, νη νπνίνη φκσο κέρξη ζήκεξα είλαη επηθπιαθηηθνί. Σν λνκνζεηηθφ πιαίζην γηα ηηο ΓΗΣ πξέπεη επίζεο λα ιάβεη ππφςε ηελ ππάξρνπζα ειιεληθή θαη δηεζλή εκπεηξία, θαη ηδηαίηεξα ηνπο παξάγνληεο εθείλνπο, νξγαλσηηθνχο, ζεζκηθνχο θαη νηθνλνκηθνχο, πνπ νδήγεζαλ ζε αθχξσζε έξγα πνπ είραλ πξνγξακκαηηζηεί λα πξαγκαηνπνηεζνχλ σο ΓΗΣ. Δηδηθφηεξα: 1. Οη ζπκβάζεηο πξέπεη λα εμαζθαιίδνπλ ηελ νηθνλνκηθή απνδνηηθφηεηα, ηελ ηθαλφηεηα Υξεκαηνδφηεζεο ( bank ability ) θαη φια ηα αλαπηπμηαθά θξηηήξηα πνπ πξναλαθέξζεθαλ γηα ηα έξγα πνπ επηιέγνληαη σο ΓΗΣ. 2. Οη ΓΗΣ πξέπεη λα «πηνζεηεζνχλ» απφ ηελ θπβέξλεζε θαη ηνπο άιινπο δεκφζηνπο θνξείο, κέζσ αιιαγήο θηινζνθίαο, λα «επηθνηλσλεζνχλ» θαηάιιεια ψζηε θαη λα δεκηνπξγεζεί κία «αγνξά ΓΗΣ» θαη λα απνθηήζνπλ θνηλσληθή απνδνρή. 3. Δίλαη ζθφπηκε ε ξχζκηζε ζεκάησλ πνπ ζα εμαζθάιηδαλ επξχηεξε ζπκκεηνρή ελδηαθεξφκελσλ αλαδφρσλ ή επελδπηψλ απφ ην εμσηεξηθφ, θαζψο κέρξη ζήκεξα πνιπλνκία, γξαθεηνθξαηηθά εκπφδηα, έιιεηςε επειημίαο, έιιεηςε ελφο θεληξηθνχ κεραληζκνχ πνπ εμαζθαιίδεη άδεηεο, ηδηαίηεξα γηα ρξήζεηο γεο, απνηεινχλ ηξνρνπέδε γηα ηηο άκεζεο μέλεο επελδχζεηο. 4. Σα θξηηήξηα επηινγήο έξγσλ ΓΗΣ, πξέπεη λα είλαη ηφζν καθξννηθνλνκηθά (δειαδή θξηηήξηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε δεκνζηνλνκηθή ζηελφηεηα θαη ηελ ζπλνιηθφηεξε αλαπηπμηαθή πνιηηηθή) φζν θαη κηθξννηθνλνκηθά. Ζ δεκνζηνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο ρψξαο επηβάιιεη θαηά ηελ ηξέρνπζα πεξίνδν ηελ επηινγή φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξσλ 50

51 έξγσλ σο ΓΗΣ. Απηφ βέβαηα ζπλεπάγεηαη θαη κεγαιχηεξε κεηαθχιηζε ηνπ θφζηνπο ζην κέιινλ. Γηα λα δηθαηνινγεζεί, πξέπεη λα ππάξμεη έζησ θαη ζηαδηαθή βειηίσζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο θαηάζηαζεο κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ. Οη ΓΗΣ κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ ζε έξγα πνιιψλ θαηεγνξηψλ: λνζνθνκεία, ζρνιεία, αμηνπνίεζε ππαξρφλησλ αθηλήησλ (π.ρ. νιπκπηαθά αθίλεηα), ηνπξηζηηθά αθίλεηα, καξίλεο θιπ, ελψ ε δηεζλήο εκπεηξία κπνξεί λα ζπλδξάκεη σο πξνο ην εχξνο επηινγήο έξγσλ. Ζ επηινγή ησλ ΓΗΣ παξνπζηάδεη πςειή πξνζηηζέκελε αμία σο πξνο ηηο θιαζζηθέο επηινγέο θαηαζθεπήο θαη ρξεκαηνδφηεζεο έξγσλ, ρσξίο λα είλαη παλάθεηα, νχηε γηα ηελ επίιπζε ηνπ δεκνζηνλνκηθνχ πξνβιήκαηνο ηεο ρψξαο, νχηε γηα ηελ αξηζηνπνίεζε ηνπ ηξφπνπ πνπ γίλνληαη νη δεκφζηεο επελδχζεηο ζηελ Διιάδα. Δίλαη φκσο έλα ζεκαληηθφ βήκα πξνο ηηο δπν απηέο θαηεπζχλζεηο. Σν Οηθνλνκηθφ Δπηκειεηήξην ηεο Διιάδνο έρεη αλαιάβεη πξσηνβνπιία ζηελ πξνζπάζεηα εθαξκνγήο θαη θαζηέξσζεο ησλ ΓΗΣ κε ηελ εθπφλεζε κειέηεο γηα ηελ ηππνπνίεζε ησλ δηαδηθαζηψλ αμηνιφγεζεο, ζπκβαζηνπνίεζεο, αλάζεζεο, δηακφξθσζεο ελφο πιαηζίνπ αλαθνξάο γηα νξηζκέλεο θξίζηκεο παξακέηξνπο ησλ ζπκβνιαίσλ ησλ ΓΗΣ πνπ απαηηνχλ εμεηδηθεπκέλε νηθνλνκνηερληθή πξνζέγγηζε, φπσο είλαη ε ηηκνιφγεζε ησλ θάζε κνξθήο ηειψλ ρξήζεο, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ αλάγθε «αξηζηνπνίεζεο» ηεο θαηαλνκήο ησλ πφξσλ αιιά θαη ηνλ ζπλππνινγηζκφ θνηλσληθψλ παξακέηξσλ (ΟΔΔ, 2005,ζει.10-12). Σέινο είλαη ζεκαληηθέο νη ειιείςεηο ηνπ λφκνπ γηα ηηο ΓΗΣ, φζνλ αθνξά ηελ εμαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ έξγνπ. Δλψ είλαη πξνζαξκνζκέλνο ζην θνηλνηηθφ δίθαην πεξί ππεξεζηψλ (Οδεγία 2004/18, Δ.Κ.) θαη θαίλεηαη λα θαιχπηεη ηθαλνπνηεηηθά ηηο δηαδηθαζίεο γηα ηελ ζχλαςε κηαο ΓΗΣ, αληηκεησπίδεη ειάρηζηα ηελ θάζε κεηά ηελ επηινγή ηνπ εηαίξνπ ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, ηελ πινπνίεζε δειαδή ηεο ζχκβαζεο («Τα Νέα», ηεχρνο 96, Ννέκβξηνο- Γεθέκβξηνο 2006). Ο Νφκνο, επίζεο, ζηε δηαδηθαζία ηεο αλάζεζεο δελ πξνβιέπεη ηηο ειάρηζηεο απαηηήζεηο ηνπ Γεκνζίνπ γηα ηελ ζπκκεηνρή ησλ δηαγσληδνκέλσλ ζηνπο δηαγσληζκνχο. ηελ πεξίπησζε, δειαδή, ελφο δεκνζίνπ έξγνπ δελ ζέηεη ηα ειάρηζηα απαηηνχκελα πξνζφληα απφ ηνλ δηαγσληδφκελν, φζνλ αθνξά ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα εθπνλήζεη ηηο απαηηνχκελεο κειέηεο θαη βεβαίσο ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα θαηαζθεπάζεη ην έξγν. 51

52 Δίλαη πξνβιεκαηηθφ επίζεο ην γεγνλφο ηεο ιεηηνπξγίαο κε δηαθνξεηηθνχο θαλφλεο θαη δηαθνξεηηθά λνκηθά πιαίζηα. Έηζη πρ έλα ζρνιείν, πνπ ζα θαηαζθεπαζζεί κέζσ ηνπ ΠΓΔ, ζα αθνινπζεί ηελ ηζρχνπζα λνκνζεζία πεξί κειεηψλ θαη έξγσλ, ππνρξεψλνληαο δειαδή ηελ αλαζέηνπζα αξρή ζηελ επηινγή αλαδφρσλ κε ζπγθεθξηκέλα πξνζφληα, ηα νπνία εμαζθαιίδνπλ ηα ειάρηζηα ερέγγπα πνηφηεηαο, ελψ αληίζηνηρα έλα ζρνιείν πνπ ζα θαηαζθεπαζζεί κέζσ ΓΗΣ δελ απαηηεί θαλέλα πνηνηηθφ θξηηήξην απφ ηνλ ηδηψηε εηαίξν πνπ ζα αλαιάβεη ηελ θαηαζθεπή ηνπ. Ζ ζεκαληηθφηεξε πξνυπφζεζε γηα ηελ επηηπρία κηαο ΓΗΣ είλαη ε ζσζηή πξνεηνηκαζία θαη σξίκαλζε ηνπ έξγνπ. Τπάξρεη κηα ηάζε αξθεηνί θνξείο, ηδηαίηεξα ΟΣΑ, λα ζεσξνχλ φηη κπνξνχλ κέζσ ησλ ΓΗΣ λα ιχζνπλ φια ηα πξνβιήκαηά ηνπο, κε απνηέιεζκα λα αθνχγνληαη θαη λα ζπδεηνχληαη αξθεηέο κε ζνβαξέο πξνηάζεηο. Ο ζεζκφο απφ ηελ θχζε ηνπ απνηειεί έλα επλντθφ πεδίν επελδπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο αξθεί ην θξάηνο λα δείμεη ηε δένπζα ζνβαξφηεηα θαη ζηε ζεζκνζέηεζε ησλ θαλφλσλ, αιιά θαη ζηηο δηαδηθαζίεο πνπ ζα αθνινπζεζνχλ κέρξη ηελ ππνγξαθή ηεο ζχκβαζεο. Γηα ην ιφγν απηφ ζπγθξνηείηαη απφ ηελ ΚΔΓΚΔ θαη ην Ηλζηηηνχην Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, κε ηελ ζπλεξγαζία ηεο αλαπηπμηαθήο εηαηξείαο ηεο Απηνδηνίθεζεο Π.Δ.Σ.Α. Α.Δ., «Μνλάδα Τπνζηήξημεο ησλ Ο.Σ.Α. ζηα δεηήκαηα ησλ ΓΗΣ» ε νπνία έρεη σο ζηφρν: - ηελ παξαγσγή νξηζκέλσλ κεζνδνινγηθψλ «εξγαιείσλ», αλά θαηεγνξία έξγσλ (απνξξίκκαηα, αμηνπνίεζε αθηλήησλ, parking, ελεξγεηαθά,θ.ιπ.), κε ηα νπνία νη ΟΣΑ ζα εμεηάδνπλ ηηο δπλαηφηεηεο παξαγσγήο έξγσλ κε ΓΗΣ, ηα ζηάδηα πινπνίεζεο, ηελ θαηαλνκή ησλ θηλδχλσλ, ηηο ζπκβαηηθέο ζρέζεηο αλαδφρνπ επελδπηή, ηελ παξαθνινχζεζε ηεο πινπνίεζεο - ηελ ελεκέξσζε ησλ ππαιιήισλ - ηελ πξνζέγγηζε κεζνδνινγηθψλ ζεκάησλ γηα ηηο ζπκπξάμεηο κε ηνπο ηδηψηεο, κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηνπ ζρεδηαζκνχ ησλ Ο.Σ.Α. πζηεκαηηθέο πξσηνβνπιίεο επηζηεκνληθήο ππνζηήξημεο ησλ Ο.Σ.Α. ζηα δεηήκαηα ελεκέξσζεο, αληαιιαγήο εκπεηξηψλ, ρξήζεο κεζνδνινγηθψλ εξγαιείσλ πνπ ζα ηνπο βνεζνχλ ζηελ επηινγή, ην ζρεδηαζκφ, ηε ιήςε απνθάζεσλ, ηελ ηεθκεξίσζε, παξαθνινχζεζε, αμηνιφγεζε ησλ εκπεηξηψλ, ηε δηθηχσζε κεηαμχ ησλ ππνθεηκέλσλ ηεο Απηνδηνίθεζεο, αιιά θαη ησλ θνξέσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηηο ζπκπξάμεηο, κπνξνχλ λα ζπκβάιινπλ ζηελ δηακφξθσζε ηεο «θξίζηκεο κάδαο» εμεηδηθεπκέλσλ ζηειερψλ ησλ Ο.Σ.Α. γηα ηα 52

53 ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα ηεο Απηνδηνίθεζεο θαη ζηελ εηζαγσγή θαη αμηνπνίεζε ζπζηεκάησλ παξαθνινχζεζεο θαη δηαρείξηζεο. Ζ εμαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ησλ δεκνζίσλ έξγσλ, πνπ ζα θαηαζθεπαζζνχλ κέζσ ΓΗΣ, είλαη πξσηαξρηθήο, επίζεο, ζεκαζίαο θαη θχξην κέιεκα ηνπ θξάηνπο. Οη πκπξάμεηο Γεκνζίνπ θαη Ηδησηηθνχ Σνκέα είλαη έλα ρξεζηκφηαην εξγαιείν, ην νπνίν κπνξεί λα ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ζηελ αλάπηπμε ηεο ρψξαο, ζηελ ελδπλάκσζε ηνπ ηνκέα ησλ δεκνζίσλ έξγσλ, θαζψο επίζεο λα βνεζήζεη ζεκαληηθά ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο απηψλ, αιιά θαη ησλ παξερνκέλσλ ππεξεζηψλ 6. 6 Πξνζαξκνγή απφ ζπλέληεπμε κε ππάιιειν ηεο Οκάδαο ΓΗΣ ηεο Γεληθήο Γ/λζεο Αλαπηπμηαθψλ Πξνγξακκάησλ ηνπ ΤΠ.Δ.Γ.Γ.Α 53

54 Β ΜΔΡΟ ΜΔΛΔΣΖ ΠΔΡΗΠΣΩΖ: ΣΟ ΦΑΛΖΡΗΚΟ ΓΔΛΣΑ 54

55 Κεθάιαην 8 Απνηχπσζε ηεο παξνχζαο θαηάζηαζεο 8.1 Δηζαγσγή Ζ έλλνηα ηεο «αζηηθήο αλαγέλλεζεο» είλαη άκεζα ζπλπθαζκέλε κε ην εθάζηνηε θνηλσληθννηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ ησλ πφιεσλ θαζψο θαη κε ηα πνιενδνκηθά θαη ρσξηθά πξνβιήκαηά ηνπο. ήκεξα νη ζηφρνη, νη παξεκβάζεηο θαη ε ζεκαηνινγία ηεο έρνπλ άκεζε ζρέζε κε: Σν λέν ξφιν ησλ κεηξνπφιεσλ σο θνηηίδα θαηλνηφκσλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηελ εηαηξηθή ζρέζε κεηαμχ δεκφζηνπ - ηδησηηθνχ ηνκέα φζνλ αθνξά ζηε ρξεκαηνδφηεζε θαη δηαρείξηζε ησλ παξεκβάζεσλ, θνηλσληθά δεηήκαηα, φπσο ν θνηλσληθφο δηαρσξηζκφο, ν θνηλσληθφο απνθιεηζκφο, θ.ά. ηελ απνγχκλσζε ησλ πφιεσλ απφ ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ηελ επηηαθηηθή αλάγθε απνθαηάζηαζήο ηνπ ηελ αλαδήηεζε ελφο βηψζηκνπ, πνηνηηθνχ πεξηβάιινληνο, ηελ αχμεζε ηνπ ειεχζεξνπ ρξφλνπ θαη ζπλαθφινπζα ησλ δξαζηεξηνηήησλ αλαςπρήο, ηα λέα αηζζεηηθά, εηθνληθά θαη ζπκβνιηθά πξφηππα. Δηδηθφηεξα γηα ηελ παξαιηαθή δψλε ησλ πφιεσλ επηβάιιεηαη ε αζηηθή αλαγέλλεζε ιφγσ (α) ππνβάζκηζεο ηνπ ρψξνπ, (β) αλάγθεο απνβηνκεραλνπνίεζεο ηεο επξχηεξεο δψλεο ζηελ νπνία αλήθνπλ ρσξηθά, (γ) απαίηεζε γηα ειεχζεξνπο - αλνηρηνχο - δεκφζηνπο ρψξνπο. Πξέπεη φκσο λα ιακβάλεηαη ππφςε ην γεληθφηεξν αλαπηπμηαθφ ζρέδην αλάπιαζεο ησλ ρψξσλ απηψλ, ν ηξφπνο πινπνίεζήο ηνπο, θαζψο θαη ε εμηζνξξφπεζε ησλ απαηηήζεσλ ηεο νηθνλνκίαο ηεο αγνξάο θαη ηεο θνηλσλίαο. Μειεηψληαο δηεζλή επηηπρεκέλα παξαδείγκαηα αλαπιάζεσλ (π.ρ. Βαξθειψλε) νδεγνχκαζηε ζηα εμήο ζπκπεξάζκαηα, αλαθνξηθά κε ηνπο παξάγνληεο πνπ έπαημαλ θαζνξηζηηθφ ξφιν: - Ζ αλάγθε δηαζχλδεζεο ησλ αλαπιάζεσλ ηνπ παξαιηαθνχ κεηψπνπ κε ην ζπλνιηθφ ζρεδηαζκφ ηεο πφιεο. - Ζ ελαξκφληζε ησλ παξεκβάζεσλ κε ην ηζρχνλ πνιενδνκηθφ ζχζηεκα 55

56 - Ζ ζχκπξαμε δεκφζηνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα, ζην ζρεδηαζκφ - πινπνίεζε θαη κεηέπεηηα δηαρείξηζε ησλ παξεκβάζεσλ - Ζ απνθπγή ηεο ιεηηνπξγηθήο εμεηδίθεπζεο θαη ηνπ θνηλσληθνχ δηαρσξηζκνχ κέζα απφ ηελ πνιππινθφηεηα ησλ ρξήζεσλ, ην νπνίν ζεκαίλεη ζπλχπαξμε ιεηηνπξγηθψλ ρψξσλ θαη δηαθνξνπνηεκέλσλ θνηλσληθψλ νκάδσλ - Ζ θαηαζθεπή θπζηθψλ δηφδσλ ελνπνίεζεο ηεο πφιεο κε ηε ζάιαζζα. - Ζ πξνηεξαηφηεηα ζηελ αλαβάζκηζε θαη αλάδεημε ησλ δεκφζησλ ρψξσλ. ηελ Αζήλα, επηβάιιεηαη ε αλαζπγθξφηεζε θαη ν εθζπγρξνληζκφο ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο θαζψο θαη ε δεκηνπξγία ππνδνκψλ πνπ δηεπθνιχλνπλ ηελ εγθαηάζηαζε επηρεηξήζεσλ, πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζεη δηεζλέο πξνθίι, δηαδξακαηίδνληαο ζεκαίλνληα ξφιν ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Μεζνγείνπ, δεδνκέλνπ ηνπ ππνβαζκηζκέλνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο, ηεο απνζπαζκαηηθήο αζηηθήο ζρεδηαζηηθήο δνκήο αιιά θαη ηεο νηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο θαη θαθνδηνίθεζεο ηνπ επξχηεξνπ ζρεδηαζηηθνχ κνληέινπ ηεο. Ζ αλάδεημε ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ ραξαθηήξα ηεο Αζήλαο ζα κπνξνχζε λα επηηεπρζεί κε έξγα κεγάιεο θιίκαθαο γηα αλψηεξεο ηξηηνγελείο δξαζηεξηφηεηεο, πρ. θαηαζθεπή εθζεζηαθψλ θαη ζπλεδξηαθψλ θέληξσλ, ιεηηνπξγίεο /ρξήζεηο πνιηηηζηηθνχ ραξαθηήξα - ζην πιαίζην, σζηφζν, ελφο επξχηεξνπ θαη θαηλνηφκνπ πνιενδνκηθνχ θαη αξρηηεθηνληθνχ ζρεδηαζκνχ / πξνγξακκαηηζκνχ κε ζηφρν ηελ πξνζέιθπζε δηεζλψλ θεθαιαίσλ. Έηζη, ζηνλ πνιενδνκηθφ ζρεδηαζκφ θαη ηε ρσξηθή αλάπηπμε ηνπ παξαιηαθνχ κεηψπνπ, είλαη ζεκαληηθφ λα ιεθζεί ππφςε θαη ν δηεζλήο ξφινο ηεο πφιεο. Οη ζεκαληηθέο ειιείςεηο, πνπ αλαθέξζεθαλ, ζα κπνξνχζαλ λα θαιπθζνχλ, ζε θάπνην βαζκφ, απφ ρσξνζεηήζεηο θαη έξγα ζηε ζπγθεθξηκέλε ρσξηθή ελφηεηα, δεδνκέλεο (α) ηεο δηαζεζηκφηεηαο ζε ειεχζεξε γε (π.ρ. πεξηνρή Ηππνδξφκνπ), θαη (β) ηεο ζέζεο ηεο εληφο ηνπ αζηηθνχ πνιενδνκηθνχ ηζηνχ (Iλζηηηνχην Σηξαηεγηθψλ θαη Aλαπηπμηαθψλ Mειεηψλ (IΣTAME), - Aλδξέαο Παπαλδξένπ, ρ.ρ., ζει.4-6, ζην, Σν ρέδην αλάπιαζεο ηνπ παξαιηαθνχ κεηψπνπ Πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή γίλεηαη κηα ζεκαληηθή πξνζπάζεηα, κε ηελ αλάπιαζε ηνπ παξαιηαθνχ κεηψπνπ, έλα έξγν πνπ ζα αλαδνκήζεη ηε βίαηε εηζρψξεζε ηεο παξαιίαο κέζα 56

57 ζηε ζάιαζζα ζηηο δεθαεηίεο 70 θαη 80 θαη ζα βνεζήζεη ηελ πφιε λα αλαθηήζεη ηε ζρέζε ηεο κε ηε ζάιαζζα. Γπζηπρψο, ε αλάπιαζε ηνπ θαιεξηθνχ φξκνπ ήηαλ έλα απφ ηα πξψηα έξγα πνπ «ζπζηάζηεθαλ» πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ε νινθιήξσζε ησλ νιπκπηαθψλ έξγσλ. κσο ην ηειεπηαίν δηάζηεκα παξαηεξείηαη έληνλε θηλεηηθφηεηα πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην Διιεληθφ, ζρεδηάδεηαη έλα απφ ηα κεγαιχηεξα κεηξνπνιηηηθά πάξθα ηεο Δπξψπεο, ην νπνίν ζα πεξηιακβάλεη ειεχζεξνπο ρψξνπο θαη εγθαηαζηάζεηο κε δξαζηεξηφηεηεο αζηηθνχ πάξθνπ(μ.θενδσξάηνο, 2007). ην Φάιεξν, κε ηε δσξεά ηνπ Ηδξχκαηνο Νηάξρνπ, δεκηνπξγείηαη έλα λέν πνιηηηζηηθφ θέληξν ζηνλ πξψελ Ηππφδξνκν, αλαβαζκίδνληαο αηζζεηά πεξηνρέο φπσο ε Καιιηζέα, ην Μνζράην θαη ην Νέν Φάιεξν. Ζ δσξεά ηνπ Ηδξχκαηνο πξνβιέπεη ηε δηάζεζε εθαη. δνιαξίσλ πνπ ζα δηαηεζνχλ γηα ηε ζηέγαζε ηεο Λπξηθήο θελήο θαη ηεο Δζληθήο Βηβιηνζήθεο ζε επηθάλεηα 30 ζηξεκκάησλ, θαζψο θαη ηε δεκηνπξγία ζεκαηηθνχ πάξθνπ επηθάλεηαο 120 ζηξεκκάησλ. ην ηειεπηαίν πεξηιακβάλνληαη βνηαληθφο θήπνο θαη πξάζηλεο δηαδξνκέο κε εηδηθέο δηακνξθψζεηο γηα ηε θηινμελία εθζέζεσλ θαη ζα απνηειεί, αλνηρηφ ρψξν ειεχζεξν γηα φινπο ηνπο πνιίηεο, ελψ ηα ππφινηπα 28 ζηξέκκαηα ηνπ πξψελ Ηππνδξφκνπ, ζα παξαρσξεζνχλ απφ ην Διιεληθφ Γεκφζην ζηνλ Γήκν Καιιηζέαο σο αληηζηαζκηζηηθφ φθεινο, φπνπ ζχκθσλα κε ην κλεκφλην ζπλεξγαζίαο, ην Γεκφζην ζα θαηαζθεπάζεη αλνηρηφ θνιπκβεηήξην, γήπεδν πνδνζθαίξνπ, αλαςπθηήξην θαη παηδφηνπν (Φ. Τδαλαβάξα,2007). Γηα ηηο ρσξνηαμηθέο αιιαγέο πνπ απαηηνχληαη, ζεκείν- θιεηδί είλαη ε αιιαγή ησλ φξσλ δφκεζεο κε λνκνζεηηθή ξχζκηζε ζηνλ πξψελ Ηππφδξνκν θαζψο ε θαηαζθεπή ηνπ θνιπκβεηεξίνπ, ηνπ γεπέδνπ πνδνζθαίξνπ θαη θπξίσο ηεο Δζληθήο Βηβιηνζήθεο αιιά θαη ησλ ππφγεησλ πάξθηλγθ ηεο Λπξηθήο απαηηνχλ επηθάλεηεο ρηιηάδσλ ηεηξαγσληθψλ κέηξσλ (Μ.Νηαιηάλε, 2007). Δμάιινπ ζηνλ ρψξν ηεο παξαιίαο Φαιήξνπ, ζα θαηαζθεπαζηεί ην Γηεζλέο πλεδξηαθφ Κέληξν Αζελψλ ζηελ εγθαηάζηαζε ηνπ ηαε θβνλ λην, κέζσ ΓΗΣ, θαη ην νπνίν αλακέλεηαη λα έρεη πεξί ηνπο επηζθέπηεο εηεζίσο. Σέινο, ην ππνπξγείν Σνπξηζκνχ, πξφζθαηα εμήγγεηιε ηελ θαηαζθεπή πνδειαηφδξνκνπ 35 ρικ. απφ ηε Βάξθηδα σο ηνλ Πεηξαηά, ν νπνίνο ζα δηαζρίδεη νιφθιεξν ηνλ θαιεξηθφ φξκν (Έζλνο, 4/3/2006). 57

58 8.3 Σν ηζηνξηθφ Κχξηνο ζηφρνο ηνπ έξγνπ αλάπιαζεο ηεο παξάθηηαο δψλεο 7, είλαη ε ζχλδεζε ηνπ νηθηζηηθνχ ηζηνχ κε ηελ παξαιία, ε νπνία επηηπγράλεηαη ζήκεξα κφλν κέζσ ηεο Δζπιαλάδαο. ηνλ Γήκν Μνζράηνπ ζα παξαρσξεζεί, ην ηκήκα ηνπ θαιεξηθνχ φξκνπ αλάκεζα ζηηο εθβνιέο ηνπ Κεθηζνχ θαη ηνπ Ηιηζνχ, ν νπνίνο ζα αλαιάβεη ηδίνηο εμφδνηο ηε δεκηνπξγία νηθνινγηθνχ πάξθνπ ζην 55-60% ηεο έθηαζεο θαη αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ζην ππφινηπν, ζχκθσλα κε ηα φζα νξίδεη ην λνκνζρέδην γηα ηε κεηανιπκπηαθή ρξήζε ησλ αθηλήησλ (Γ.Ληάιηνο, 2006) 1. Ζ αδφκεηε έθηαζε ησλ 240 ζηξεκκάησλ είλαη ην ηκήκα ηνπ θαιεξηθνχ φξκνπ αλάκεζα ζην ηάδην Δηξήλεο θαη Φηιίαο θαη ζην γήπεδν ηνπ Beach Volley θαη σο εθ ηνχηνπ εληάρζεθε ζηνλ νιπκπηαθφ ζρεδηαζκφ ηεο πεξηνρήο πιελ φκσο αλαβιήζεθε γηα κεηά ηνπο Αγψλεο. 8 Σξία ζελάξηα Σν 2006, ε «Οιπκπηαθά Αθίλεηα Α.Δ.» δηαπξαγκαηεχηεθε κε ην δήκν Μνζράηνπ, πξνηείλνληαο (ζηηο 29 Ηνπλίνπ) ηξία ελαιιαθηηθά ζελάξηα γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε ηνπ εγρεηξήκαηνο: 1. ηελ απηνρξεκαηνδφηεζε ηεο θαηαζθεπήο ησλ εγθαηαζηάζεσλ κε παξαρψξεζε ησλ αζιεηηθψλ ρψξσλ ζε ηδηψηε (κέζσ δηαγσληζκνχ) 2. ηελ παξαρψξεζε ηεο έθηαζεο θαη ηεο επζχλεο πινπνίεζεο ησλ έξγσλ ζην δήκν Μνζράηνπ 7 Ζ κειεηεηηθή νκάδα «Φάιεξν 21», απφ πεξίπνπ δέθα κειεηεηηθά γξαθεία εθπφλεζε κειέηε γηα ηελ αλάπιαζε ηνπ Φαιεξηθνχ φξκνπ πξηλ ηνπο Οιπκπηαθνχο αγψλεο. Σα ζρέδηα πξνέβιεπαλ ηελ θαηάξγεζε ηνπ ζεκεξηλνχ ππεξπςσκέλνπ απηνθηλεηνδξφκνπ πνπ αλαθφπηεη νπηηθά θαη ιεηηνπξγηθά ηελ πφιε απφ ηε ζάιαζζα θαη ηε κεηαθίλεζή ηνπ ζε ρακειφηεξν επίπεδν. ηε ζέζε ηεο θαηαξγνχκελεο ιεσθφξνπ πξνβιεπφηαλ λα θαηαζθεπαζηεί ζαιάζζην θαλάιη πιάηνπο 35 κ., πνπ ζα επαλαθέξεη ηελ επαθή ηεο ζάιαζζαο κε ηελ πφιε θαη ζα ιχζεη ηα πξνβιήκαηα πιεκκπξψλ ηεο πεξηνρήο. ην ίδην έξγν ηεο αλάπιαζεο πεξηιακβαλφηαλ ε θαηαζθεπή κηθξφηεξσλ αληηπιεκκπξηθψλ έξγσλ, θαζψο θαη άιια αηζζεηηθά έξγα. χκθσλα κε ην Ρπζκηζηηθφ ζρέδην αλάπηπμεο ηνπ Φαιεξηθνχ κεηψπνπ, ε δηαζθάιηζε ηνπ θνηλφρξεζηνπ ππεξηνπηθνχ θαη δεκφζηνπ ραξαθηήξα ηνπ ρψξνπ, θαζψο θαη ην άλνηγκα εθ λένπ ηεο πφιεο πξνο ηε ζάιαζζα, απνηέιεζαλ ηνπο δχν θπξίαξρνπο ζηφρνπο ηνπ επηδησθφκελνπ ζρεδηαζκνχ ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ. Ζ επηηπρία ελφο ηέηνηνπ πξνγξάκαηνο απαηηνχζε : Σελ απνθαηάζηαζε ηεο θπζηθήο ζρέζεο αλάκεζα ζηελ πφιε θαη ηε ζάιαζζα, θαζψο θαη ηε κείσζε ησλ πθηζηάκελσλ θαη ησλ πξνβιεπφκελσλ νδηθψλ ππνδνκψλ, φζνλ αθνξά ηελ ερνξχπαλζε Σελ κείσζε ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο θαη ηνλ απαξαίηεην ζρεδηαζκφ γηα ηελ αληηπιεκκπξηθή πξνζηαζία ησλ λνηίσλ πεξηνρψλ θαηνηθίαο ηεο Καιιηζέαο θαη ηνπ Μνζράηνπ. 8 Ο λφκνο γηα ηε κεηανιπκπηαθή αμηνπνίεζε ησλ αθηλήησλ (λ. 3342/05, άξζξν 22) νξίδεη ζπγθεθξηκέλεο ρξήζεηο γηα ην νηθφπεδν (νηθνινγηθφ πάξθν θαη ήπηεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο), ελψ ην Δηδηθφ ρέδην Οινθιεξσκέλεο Αλάπηπμεο Οιπκπηαθψλ Πφισλ (ΔΟΑΠ) νξίδεη κέγηζηε επηηξεπφκελε επηθάλεηα θηηξίσλ ηα η.κ., κε κέγηζην χςνο ηα 8,5 κέηξα. 58

59 3. ηελ πινπνίεζε ησλ έξγσλ κε δεκφζηα δαπάλε, ππφ ηελ επζχλε ηεο Γεληθήο Γξακαηείαο Αζιεηηζκνχ. Σειηθά ζηηο 28 Ννεκβξίνπ ην δεκνηηθφ ζπκβνχιην ηνπ Μνζράηνπ απνθάζηζε λα πξνθξίλεη ηε δεχηεξε ιχζε, δειαδή λα δεηήζεη ηελ ηδηνθηεζία ησλ 240 ζηξεκκάησλ, αλαιακβάλνληαο λα θέξεη ζε πέξαο φια ηα ππφινηπα, ρσξίο φκσο λα ππάξρεη ζαθήο πξνζαλαηνιηζκφο πξνο ηνλ ηξφπν ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ έξγνπ, θαζψο ν Γήκνο Μνζράηνπ δήισζε αδπλακία: «ππάξρεη ε ζθέςε λα εληαρζνχλ ζην Γ ΚΠΣ κέζσ ηεο λνκαξρίαο Πεηξαηά, ή λα ρξεκαηνδνηεζνχλ κέζσ ηεο παξαρψξεζεο αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ζε ηδηψηεο, εθφζνλ εμαζθαιίζνπλ ηελ ειεχζεξε πξφζβαζε ζηελ πεξηνρή 9». Ζ επηινγή ηεο δεχηεξεο ιχζεο δελ ηθαλνπνίεζε ηα Οιπκπηαθά Αθίλεηα, θαζψο γηα ηελ ηξίηε ιχζε (πινπνίεζε απφ ην Γεκφζην) είραλ ήδε εμαζθαιηζηεί απφ ην ΠΓΔ 8 εθαηνκκχξηα επξψ, ε νπνία κε λεφηεξε επηζηνιή ηεο πξνο ην δήκν Μνζράηνπ (13 Γεθεκβξίνπ) απνδέρεηαη κελ ηελ απφθαζε ηνπ δεκνηηθνχ ζπκβνπιίνπ, δεηάεη δε απφ ην δήκν λα δεζκεπζεί φηη ζα πινπνηήζεη ην ζχλνιν φζσλ έρνπλ ήδε νξηζηεί, ρσξίο κεηαβνιέο. (Α. Φαηδεγεσξγίνπ, 2007) κσο νη δηαπξαγκαηεχζεηο δηαθφπεθαλ ιίγν πξηλ απφ ηελ ππνγξαθή ζπκθσλίαο θαζψο ε «Οιπκπηαθά Αθίλεηα» απνθάζηζε λα δηαηεξήζεη ηνλ έιεγρν ηεο πεξηνρήο πξνθεηκέλνπ, λα εμαζθαιίζεη ηελ άκεζε πινπνίεζε αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη νηθνινγηθνχ πάξθνπ, αλαζέηνληαο ηε κειέηε εθαξκνγήο ηνπ νηθνινγηθνχ πάξθνπ ζην κειεηεηηθφ γξαθείν πνπ είρε ζρεδηάζεη ηελ αλάπιαζε ηνπ Φαιεξηθνχ φξκνπ (κειεηεηηθή νκάδα Φάιεξν 21) (Γ.Ληάιηνο, 6/4/2007) 2, απνθαζίδνληαο λα κελ εθκεηαιιεπηεί ηνλ ζπληειεζηή δφκεζεο πνπ παξέρεηαη έηζη ψζηε λα παξακείλεη ε έθηαζε αδφκεηε, θαζψο «ν δήκνο δελ έρεη νχηε νηθνλνκηθέο νχηε ηερληθέο-δηαρεηξηζηηθέο δπλαηφηεηεο»( ζην Ο Γήκνο Μνζράηνπ κε απφθαζε ηνπ δηεθδηθεί ηελ παξαρψξεζε ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο 240 ζηξεκκάησλ, θαζψο θαη ηελ επζχλε πινπνίεζεο ησλ πξνβιεπφκελσλ έξγσλ θαη ηελ αμηνπνίεζε ηνπ ρψξνπ θαη κε άιιεο ρξήζεηο ζπκβαηέο κε ην ραξαθηήξα ηνπ νηθνινγηθνχ πάξθνπ Αληηδήκαξρνο Μνζράηνπ, αξκφδηνο γηα ζέκαηα πεξηβάιινληνο θ. Α.Δπζπκίνπ ζηελ Καζεκεξηλή 17/12/ Απφθαζε Γ. 72/

60 Δηθφλα 1 Πεγή: Ν.3342/2005 Αμίδεη ηέινο λα ζεκεησζεί φηη ηε δεκηνπξγία ελφο νηθνινγηθνχ πάξθνπ θαη ελφο ελπδξείνπ πξφηεηλε ν ππνπξγφο Αλάπηπμεο, ζην πιαίζην ηεο πνιηηηθήο αλάπηπμεο θαη ηεο αμηνπνίεζεο ησλ Οιπκπηαθψλ Αθηλήησλ, πξνβάιινληαο σο παξάδεηγκα ηελ επηηπρεκέλε ιεηηνπξγία ηνπ Δλπδξείνπ Κξήηεο, ηνπ νπνίνπ ν αξηζκφο επηζθεπηψλ αγγίδεη εηεζίσο ηηο «Η δεκηνπξγία ελφο ηέηνηνπ πάξθνπ, έρνληαο σο αηρκή ηελ θαηαζθεπή ελφο κεγάινπ Δλπδξείνπ δηεζλψλ πξνδηαγξαθψλ, ζα θαιχςεη αθελφο ηελ έιιεηςε κηαο Δζληθήο εκβέιεηαο δξάζεο, αθεηέξνπ ζα ζηνρεχεη ζε κηα πνιπεπίπεδε επέλδπζε (νηθνλνκηθή, πνιηηηζηηθή, ηνπξηζηηθή, εξεπλεηηθή, εθπαηδεπηηθή)». «Γεδνκέλνπ ηνπ ππάξρνληνο λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ, ησλ ζπλζεθψλ βησζηκφηεηαο ηεο επέλδπζεο θαη ηεο εθηθηφηεηαο ηνπ έξγνπ (νηθνινγηθνί, νηθνλνκηθνί ιφγνη), πξνηείλεηαη ε ρσξνζέηεζε ηνπ έξγνπ ζηηο δψλεο Β2 ή ΑΗ ηνπ Οιπκπηαθνχ πφινπ Φαιήξνπ. Σε φηη αθνξά ζηελ δψλε Β2, ζεκεηψλεηαη φηη κε ηνλ λφκν 3342/2005 επηηξέπεηαη ε ρξήζε ζεκαηηθνχ πάξθνπ-ελπδξείνπ. Σηε δε δψλε ΑΙ επηηξέπεηαη επίζεο βάζε ηνπ ίδηνπ λφκνπ ε δεκηνπξγία Οηθνινγηθνχ Πάξθνπ (`Aξζξν 22 α θαη β)», (Γ.Σγάξηζνπ, 2006, ζην 60

61 Δηθφλα 2 Καζεκεξηλή 17/12/ Οξηνζέηεζε ηνπ πξνηεηλφκελνπ έξγνπ Έρνληαο ππφςε ηα αλσηέξσ, δηακνξθψλνπκε σο κειέηε πεξίπησζεο ηελ θαηαζθεπή απφ ην Γήκν Μνζράηνπ ζηελ πεξηνρή Α1 ηνπ Οιπκπηαθνχ πφινπ Φαιήξνπ, νηθνινγηθνχ πάξθνπ θαη ελπδξείνπ, κέζσ χκπξαμεο κε ηνλ Ηδησηηθφ Σνκέα. Ζ επηινγή ηνπ πάξθνπ ειεχζεξεο πξφζβαζεο, έρεη λα θάλεη κε ηελ απαίηεζε γηα αλνηθηνχο θαη ειεχζεξνπο δεκφζηνπο ρψξνπο πξνο ηνπο πνιίηεο, ελψ ε επηινγή ηνπ ελπδξείνπ θαη ε πιεξσκή αληηηίκνπ ζε απηφ, ζπλδέεηαη άκεζα κε ηελ κειινληηθή ζχλδεζε ηεο πεξηνρήο ηδηαίηεξα κε ην ζπλεδξηαθφ ηνπξηζκφ, ηελ αλάδεημε απηήο σο ρψξνπ πνιηηηζκνχ, αιιά θαη ηελ νηθνλνκηθή βησζηκφηεηα ηνπ έξγνπ. 61

62 Κεθάιαην 9 Δπηζθφπεζε ηεο παξνχζαο θαηάζηαζεο 9.1Δηζαγσγή Ζ κεζνδεπκέλε αλάπηπμε θαη αμηνπνίεζε ηεο πεξηνρήο, κε ζηφρν ηφζν ηα άκεζα νθέιε γηα ην Γήκν φζν θαη έκκεζα νθέιε γηα ηελ ηνπηθή θνηλσλία, αλακέλεηαη λα ζπκβάιεη: ζηελ αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο δσήο ζηελ πεξηνρή, ζηελ ηφλσζε ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο, ιφγσ ηεο αχμεζεο ηεο ηνπξηζηηθήο θίλεζεο ζηε δεκηνπξγία ζεκαληηθνχ αξηζκνχ άκεζσλ θαη έκκεζσλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Δπηπιένλ, δεδνκέλνπ φηη κία ηέηνηαο θιίκαθαο αλαπηπμηαθή παξέκβαζε πξνυπνζέηεη: Απφ νηθνλνκηθήο πιεπξάο, ηε ζπγθέληξσζε ζεκαληηθψλ ηδησηηθψλ θεθαιαίσλ επηπιένλ ησλ φπνησλ δεκφζησλ πφξσλ θαηαζηεί δπλαηφλ λα δηαηεζνχλ. Απφ επηρεηξεκαηηθήο πιεπξάο, ηελ κεηαθνξά ηερλνγλσζίαο θαη εκπεηξίαο γχξσ απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζα αλαπηπρζνχλ ζην ρψξν, θαζίζηαηαη απαξαίηεηε ε πξνζέιθπζε ηδησηψλ επελδπηψλ, νη νπνίνη ζα εμαζθαιίζνπλ ηηο παξαπάλσ πξνυπνζέζεηο. Ζ παξνχζα Μειέηε, απνηειεί απφ ηε κία, επηζθφπεζε ησλ δπλαηνηήησλ νηθνλνκηθήο βησζηκφηεηαο ηνπ φινπ εγρεηξήκαηνο, κε ζηφρν ηελ πξνζέιθπζε ηνπ αξρηθνχ ελδηαθέξνληνο ηδησηψλ επελδπηψλ αμηνπνηψληαο ην ζεζκφ ησλ ΓΗΣ, ψζηε ζηε ζπλέρεηα θαη κε ηε ζπλδξνκή φισλ ησλ αξκνδίσλ θνξέσλ, λα θαηαξηηζηεί έλα πιήξεο επηρεηξεκαηηθφ θαη ηερληθφ ζρέδην γηα ηελ αμηνπνίεζε ηεο πεξηνρήο. Απφ ηελ άιιε φκσο θηινδνμνχκε λα απνηειέζεη κεζνδνινγηθφ εξγαιείν γηα ηνπο ΟΣΑ πνπ δελ έρνπλ ηε γλψζε, ή ηελ εκπεηξία, γηα ηελ νινθιεξσκέλε εθαξκνγή ζπζηεκάησλ πξνγξακκαηηζκνχ, επηρεηξεζηαθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ηεθκεξησκέλεο αμηνιφγεζεο επελδχζεσλ. 62

63 9.2 Παξνπζίαζε ηνπ Γήκνπ Μνζράηνπ, σο αλαζέηνπζαο αξρήο Γεληθά ζηνηρεία Σν Μνζράην είλαη δήκνο ηεο Αζήλαο πνπ βξίζθεηαη αλάκεζα ζηνπο πνηακνχο Κεθηζφ θαη Ηιηζφ. Σν λφηην ηκήκα ηνπ Μνζράηνπ βξέρεηαη απφ ην αξσληθφ θαη ην βφξεην ηκήκα ηνπ δηαζρίδνπλ νη γξακκέο ησλ ΖΑΠ θαη ε νδφο Πεηξαηψο πνπ ην ρσξίδνπλ απφ ηε βηνκεραληθή πεξηνρή. Οη θάηνηθνη ηνπ Μνζράηνπ ην 1940 αξηζκνχζαλ κφιηο ηνπο , ελψ θαηά ηελ απνγξαθή ηνπ 2001 αλέξρνληαλ ζηνπο (ζην ) Σεθκεξίσζε επηιεμηκφηεηαο ηνπ Γεκνζίνπ θνξέα θαη ηεο πξφηαζεο Ο Γήκνο Μνζράηνπ απνηειεί Οξγαληζκφ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο θαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ παξ. 1 & 2 ηνπ άξζξνπ 1 θαη ηεο παξ. 1α ηνπ άξζξνπ 2 ηνπ λφκνπ 3389/2005 πεξί ΓΗΣ, δχλαηαη λα ππνβάιιεη πξφηαζε γηα ηελ εθηέιεζε έξγσλ ή/ θαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ζε ηνκείο ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπ. Σφζν νη ζηφρνη ηνπ Γήκνπ απφ ηελ αμηνπνίεζε ηεο πεξηνρήο, φζν θαη ην πεξηερφκελν ηεο ζχκπξαμεο, εκπίπηνπλ άκεζα ζηηο αξκνδηφηεηεο ησλ ΟΣΑ ζαλ δεκνζίσλ θνξέσλ θαη πξνάγνπλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε εμππεξέηεζε ηνπ Γεκνζίνπ ζπκθέξνληνο Ο Γήκνο ιεηηνπξγεί βάζεη ηνπ Κψδηθα Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ (Νφκνο 3463/2006). ην Σξίην Μέξνο ηνπ Νφκνπ πνπ αλαθέξεηαη ζηηο Αξκνδηφηεηεο θαη ηελ Άζθεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ ΟΣΑ θαη ζπγθεθξηκέλα ζην Άξζξν 75 «Αξκνδηφηεηεο», αλαθέξνληαη κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο: «.Οη δεκνηηθέο θαη νη θνηλνηηθέο αξρέο δηεπζχλνπλ θαη ξπζκίδνπλ φιεο ηηο ηνπηθέο ππνζέζεηο, ζχκθσλα κε ηηο αξρέο ηεο επηθνπξηθφηεηαο θαη ηεο εγγχηεηαο, κε ζηφρν ηελ πξνζηαζία, ηελ αλάπηπμε θαη ηε ζπλερή βειηίσζε ησλ ζπκθεξφλησλ θαη ηεο πνηφηεηαο δσήο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο. Οη αξκνδηφηεηεο ησλ Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ αθνξνχλ, θπξίσο, ηνπο ηνκείο: α) Αλάπηπμεο, ζηνλ νπνίν πεξηιακβάλεηαη, ηδίσο: 1. Η πξνζηαζία, ε αμηνπνίεζε θαη ε εθκεηάιιεπζε ησλ ηνπηθψλ θπζηθψλ πφξσλ θαη πεξηνρψλ, ησλ ηακαηηθψλ πεγψλ θαη ησλ ήπησλ ή αλαλεψζηκσλ κνξθψλ ελέξγεηαο, θαζψο θαη ε θαηαζθεπή, ζπληήξεζε θαη δηαρείξηζε ησλ ζρεηηθψλ έξγσλ θαη εγθαηαζηάζεσλ, ζχκθσλα κε ηελ θείκελε λνκνζεζία. 8. Η εθπφλεζε, πινπνίεζε θαη ε ζπκκεηνρή ζε πξνγξάκκαηα γηα ηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ησλ πεξηνρψλ ηνπο θαη ηελ πξνψζεζε ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ, θαζψο θαη ε δεκηνπξγία ζέξεηξσλ θαη άιισλ εγθαηαζηάζεσλ αλαςπρήο θαη δηαθνπψλ. 12. Η δηαρείξηζε, ε αμηνπνίεζε θαη ε εθκεηάιιεπζε ηεο δεκνηηθήο θαη θνηλνηηθήο πεξηνπζίαο θαη ε θαηαζθεπή, ζπληήξεζε θαη δηαρείξηζε δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ θηηξίσλ. β) Πεξηβάιινληνο, ζηνλ νπνίν πεξηιακβάλεηαη, ηδίσο: 1. Η εθπφλεζε ηνπηθψλ πξνγξακκάησλ γηα ηελ πξνζηαζία θαη αλαβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ, αξρηηεθηνληθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο, ζην πιαίζην ησλ εζληθψλ θαη επξσπατθψλ πνιηηηθψλ. γ) Πνηφηεηαο Εσήο θαη Δχξπζκεο Λεηηνπξγίαο ησλ Πφιεσλ θαη ησλ Οηθηζκψλ, ζηνλ νπνίν πεξηιακβάλεηαη, ηδίσο: 8. Ο πξνζδηνξηζκφο εηδηθφηεξσλ φξσλ θαη πξνυπνζέζεσλ ηεο ίδξπζεο θαη εγθαηάζηαζεο θαηαζηεκάησλ, επηρεηξήζεσλ θαη ςπραγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο δηθαηνδνζίαο ηνπο πνπ επεξεάδνπλ ην θπζηθφ, πνιηηηζηηθφ θαη αξρηηεθηνληθφ πεξηβάιινλ, θαζψο θαη ηελ αηζζεηηθή, θπζηνγλσκία θαη ηηο ελ γέλεη ιεηηνπξγίεο ηεο πφιεο. 12. Η κέξηκλα θαη ε ιήςε κέηξσλ γηα ηελ πξνζηαζία θαη αλαβάζκηζε ηεο αηζζεηηθήο ησλ πφιεσλ θαη ησλ νηθηζκψλ. ζη) Παηδείαο, πνιηηηζκνχ θαη αζιεηηζκνχ, ζηνλ νπνίν πεξηιακβάλεηαη, ηδίσο: 10. Η αλάπηπμε ηνπ πνιηηηζηηθνχ ηνπξηζκνχ 63

64 Κεθάιαην 10 Αλαιπηηθή πεξηγξαθή Αληηθεηκέλνπ χκπξαμεο 10.1 Αληηθείκελν θαη θχξηνη ζηφρνη ηνπ έξγνπ Ο Γήκνο πξνηίζεηαη λα αμηνπνηήζεη ηελ έθηαζε ζηε δψλε Α1 ηνπ Οιπκπηαθνχ Πφινπ Φαιήξνπ κε ζθνπφ λα επηηχρεη πνιιαπιαζηαζηηθά νθέιε γηα ηελ ηνπηθή νηθνλνκία θαη θνηλσλία κε ζεβαζκφ ζην πεξηβάιινλ. Δηδηθφηεξα ζηνρεχεη ζηελ: Δλίζρπζε ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ηεο πεξηνρήο θαη αχμεζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ησλ ηνπηθψλ επηρεηξήζεσλ πνπ ζα πξνέιζεη αθελφο απφ απεπζείαο ζπλαιιαγέο κε ην θνξέα πινπνίεζεο ηνπ έξγνπ («Δηαηξείαο Δηδηθνχ θνπνχ» ζχκθσλα κε ην Νφκν 3389/2005 πεξί ΓΗΣ) θαη αθεηέξνπ απφ ηελ αχμεζε ηεο επηζθεςηκφηεηαο θαη ηεο ηνπξηζηηθήο θίλεζεο ζηελ πεξηνρή. Αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο κε ηε δεκηνπξγία, θαηά θχξην ιφγν, κφληκσλ ζέζεσλ εξγαζίαο θαη δεπηεξεπφλησο επνρηθψλ ζέζεσλ εξγαζίαο, ηφζν άκεζα απφ ηελ Δηαηξεία Δηδηθνχ θνπνχ φζν θαη έκκεζα απφ ηηο ινηπέο ηνπηθέο επηρεηξήζεηο. Γεκηνπξγία εζφδσλ γηα ην Γήκν απφ ηελ είζπξαμε κηζζψκαηνο/ δηθαησκάησλ απφ ηε ζπκθσλία παξαρψξεζεο. Πξνβνιή ηεο πεξηνρήο, αχμεζε θαη πνηνηηθή αλαβάζκηζε ηεο ηνπξηζηηθήο θίλεζεο, επηκήθπλζε ηεο ηνπξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη αχμεζε ηεο αλαγλσξηζηκφηεηαο ηεο πεξηνρήο ζε δηεζλέο επίπεδν. Καηά ζπλέπεηα, ζην ζπγθεθξηκέλν έξγν αλαθχνληαη νξηζκέλα εηδηθά δεηήκαηα ηα νπνία ζα πξέπεη λα εμεηαζηνχλ ζην ζπγθεθξηκέλν ρσξνηαμηθφ θαη θνηλσληθφ-νηθνλνκηθφ πιαίζην θαη Ζ άζθεζε ηνπ ζπλφινπ ησλ αξκνδηνηήησλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ παξαπάλσ γίλεηαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Άξζξνπ 76 «Άζθεζε Αξκνδηνηήησλ» ηνπ ίδηνπ Νφκνπ, ην νπνίν κεηαμχ άιισλ αλαθέξεη: «1. Οη δεκνηηθέο θαη θνηλνηηθέο αξρέο αζθνχλ ηηο αξκνδηφηεηέο ηνπο, ζχκθσλα κε ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ησλ λφκσλ, ησλ θαλνληζηηθψλ δηαηάμεσλ ηεο δηνίθεζεο θαη ησλ θαλνληζηηθψλ δηαηάμεσλ πνπ ζεζπίδνπλ νη ίδηεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 79. Καηά ηελ άζθεζε ησλ αλσηέξσ αξκνδηνηήησλ ζα πξέπεη λα ιακβάλνπλ ππφςε: α. Τηο εζληθέο, πεξηθεξεηαθέο θαη επξσπατθέο πνιηηηθέο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο αξκνδηφηεηέο ηνπο. β. Τελ αλάγθε ζπλεξγαζίαο θαη ζπληνληζκνχ κε άιιεο ηνπηθέο ή δεκφζηεο αξρέο θαη νξγαληζκνχο, νη νπνίνη έρνπλ ηελ αξκνδηφηεηα λα δξνπλ θαη λα δηαζέηνπλ πφξνπο ζηελ πεξηθέξεηά ηνπο. γ. Τνπο δηαζέζηκνπο πφξνπο γηα ηελ θάιπςε ηεο αξκνδηφηεηαο θαη ηελ αλάγθε λα δηαζθαιηζζεί ε επσθειήο, ε απνηειεζκαηηθή ρξήζε θαη ε ηζφξξνπε θαηαλνκή ηνπο. δ. Τελ αλάγθε λα νξγαλψλνπλ ηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο κε ηξφπν ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη ε επάξθεηα, ε πνηφηεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπο, κε ζηφρν ηελ θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ θαηνίθσλ. ε. Τελ αλάγθε γηα πςειήο πνηφηεηαο πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία θαη πξνζηαζία ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, θαζψο θαη ηελ αλάγθε πξνψζεζεο ηεο βηψζηκεο αλάπηπμεο ησλ πεξηνρψλ ηνπο. 2. Οη αξκνδηφηεηεο ηεο παξ. I ηνπ άξζξνπ 75 κπνξνχλ λα αζθεζνχλ πξνο φθεινο: α. νιφθιεξεο ή ηκήκαηνο ηεο εδαθηθήο ηνπο πεξηθέξεηαο, β. φισλ ή κέξνπο ησλ θαηνίθσλ ηεο πεξηθέξεηάο ηνπο. γ. ζε δηαδεκνηηθφ επίπεδν κέζσ ζρεηηθψλ ζπκβάζεσλ ή δηαδεκνηηθήο ζπλεξγαζίαο, ζχκθσλα κε ηηο πξνβιέςεηο ηνπ παξφληνο» Σέινο, ζην Άξζξν 224, ηνπ γδννπ Μέξνπο ηνπ ίδηνπ Νφκνπ «πκπξάμεηο Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ κε ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα», αλαθέξνληαη ηα εμήο: «Γηα ηελ εθηέιεζε έξγσλ θαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ, νη Γήκνη θαη νη Κνηλφηεηεο κπνξνχλ λα ζπλάπηνπλ ζπκβάζεηο κε λνκηθά πξφζσπα ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, ζχκθσλα θαη κε ηνπο φξνπο θαη ηε δηαδηθαζία ηνπ λ. 3389/2005 (ΦΔΚ 232 Α ), φπσο θάζε θνξά ηζρχεη.» 64

65 λα δνζνχλ εμεηδηθεπκέλεο ιχζεηο. Σα δεηήκαηα απηά κπνξνχλ λα νκαδνπνηεζνχλ γχξσ απφ δχν ζεκαηηθνχο άμνλεο: Σνπο «βαζκνχο ειεπζεξίαο» ησλ ππνςεθίσλ επελδπηψλ, πνπ πξνηίζεηαη λα παξάζρεη ν Γήκνο Σνλ θαζνξηζκφ ηνπ δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο θαη ηεο ηζνξξνπίαο κεηαμχ απηνχ θαη ηνπ αλακελφκελνπ άκεζνπ ή εκκέζνπ νηθνλνκηθνχ απνηειέζκαηνο απφ ηελ επέλδπζε. Γηα ηελ αμηνπνίεζε ηεο ελ ιφγσ έθηαζεο ν λ. 3342/05 έρεη ήδε δηακνξθψζεη έλα δεζκεπηηθφ πιαίζην, ην νπνίν πεξηγξάθεη θάπνηεο ζπγθεθξηκέλεο ρξήζεηο, νη νπνίεο κπνξεί ζηελ πξάμε λα κελ απνδεηρζνχλ νηθνλνκηθά ζθφπηκεο ή θαη βηψζηκεο (θνιπκβεηηθφ θέληξν, 400 ζέζεηο ζηάζκεπζεο, θιεηζηά γήπεδα, εκπνξηθέο ρξήζεηο, νηθνινγηθφ πάξθν). Δίλαη δήηεκα επζχλεο φκσο ε νξηνζέηεζε ησλ βαζκψλ ειεπζεξίαο, ψζηε ην πιαίζην αμηνιφγεζεο ησλ επελδπηηθψλ πξνηάζεσλ λα είλαη απφιπηα ζαθέο θαη θαηαλνεηφ ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο. Παξνκνίσο γηα ηελ νξζή εθαξκνγή ηνπ λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ γηα ηηο ΓΗΣ είλαη απαξαίηεην λα νξηζζεί θαη λα απνζαθεληζζεί ην «δεκφζην ζπκθέξνλ» ζηηο φπνηεο ρξήζεηο ζα πξνζδηνξηζζνχλ. Σν «δεκφζην ζπκθέξνλ» πξέπεη λα ηζνξξνπεζεί κε ηηο πξνζδνθίεο ηνπ Γήκνπ γηα άκεζα θαη έκκεζα νηθνλνκηθά νθέιε. Ο Γήκνο ζα θιεζεί λα θαζνξίζεη ζε ηη βαζκφ είλαη έηνηκνο λα «παξαηηεζεί» απφ νηθνλνκηθά νθέιε, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίζεη γηα ηνπο πνιίηεο θαη ηνπο επηζθέπηεο ηεο πεξηνρήο θάπνηεο δεκφζηεο ρξήζεηο θαη θνηλσληθά νθέιε ή αγαζά. Κχξηνο ζηφρνο ηεο κειέηεο, είλαη ν ιεπηνκεξήο ζρεδηαζκφο ηεο επελδπηηθήο πξσηνβνπιίαο, θαηά ηξφπν πνπ ζα δηαζθαιίδεη ηε βησζηκφηεηα ηνπ εγρεηξήκαηνο, γεγνλφο πνπ ζα απνηειέζεη ηε ζηαζεξή βάζε επί ηεο νπνίαο ζα ζηεξηρζεί ε εμεχξεζε αλαδφρσλ / επελδπηψλ θαη ηειηθψο ε ζχκπξαμε απηψλ κε ηνλ Γήκν. 65

66 10.2 Βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο πξνο αμηνπνίεζε πεξηνρήο Τπνδνκέο - Γίθηπα θπθινθνξίαο Ζ έθηαζε ηεο πφιεο είλαη πεξίπνπ ζηξέκκαηα θαη δηαζέηεη κεγάιν δίθηπν ζχγρξνλσλ πεδνδξφκσλ θαη εκηπεδνδξφκσλ. πλδέεηαη νδηθά κε ην θέληξν ηεο Αζήλαο θαη ηνπ Πεηξαηά κέζσ ηεο νδνχ Πεηξαηψο θαη κέζσ ηεο ιεσθφξνπ Πνζεηδψλνο κε ηα άιια πξνάζηηα. Ζ πφιε εμππεξεηείηαη απφ ην ζηδεξνδξνκηθφ δίθηπν ησλ ΖΑΠ, ην ηξακ (γξακκή 1), ην ηξφιετ (γξακκή 1) θαη αζηηθέο ιεσθνξεηαθέο γξακκέο. Ζ πεξηνρή ηνπ Μνζράηνπ επηβαξχλζεθε ηδηαίηεξα απφ ην κεγάιν θπθινθνξηαθφ έξγν ηνπ Κεθηζνχ. Οη αξρηηεθηνληθέο θαη πεξηβαιινληηθέο κειέηεο γηα ηε κεηανιπκπηαθή ρξήζε ησλ ρψξσλ πξνέβιεπαλ ζεκαληηθέο αλαπιάζεηο θαη έξγα πνπ πνηέ δε έγηλαλ: αληηπιεκκπξηθφ θαλάιη, (ηδηαίηεξα απαξαίηεην ηψξα πνπ νη γξακκέο ηνπ ηξακ εκπνδίδνπλ ηε δηαθπγή ησλ πδάησλ), «βχζηζε» ηεο παξαιηαθήο ιεσθφξνπ κε ηε κεηαηφπηζε ηεο πξνο ηε ζάιαζζα, πεδνγέθπξα ζην χςνο ηεο νδνχ Αζαλαζίνπ Γηάθνπ (ζην Μνζράην) γηα άλεηε πξφζβαζε ζηε ζάιαζζα, εθηεηακέλεο δεληξνθπηεχζεηο θαη ελίζρπζε ηνπ πξαζίλνπ Πνιηηηζηηθφ πεξηβάιινλ χκθσλα κε ηζηνξηθέο πεγέο, ην Μνζράην θαηνηθείηαη απφ ηα αξραία ρξφληα, φπνπ θαη απνηεινχζε νηθηζκφ ηεο αξραίαο Αζήλαο. Ο πνηακφο Κεθηζφο θαίλεηαη φηη ηαιαηπσξνχζε ηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο ζε φιεο ηηο ηζηνξηθέο πεξηφδνπο, δηακνξθψλνληαο ηελ επηθάλεηα ηνπ Μνζράηνπ. Πάλησο, ε γφληκε γε γχξσ απφ ην πνηάκη, ε εχθνιε πξφζβαζε ζηε ζάιαζζα θη νη κεηαθνξηθέο αξηεξίεο πνπ ην δηαζρίδνπλ, δηεπθφιπλαλ ηελ αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ επηθνηλσλία ηνπ Μνζράηνπ κε ηηο γεηηνληθέο ηνπ πεξηνρέο δηαδξακάηηζε αλέθαζελ ε νδφο Πεηξαηψο, ε νπνία απφ ηελ αξραηφηεηα σο ηα κέζα ηνπ 20νπ αηψλα ζπλέδεε ηελ πφιε κε ην ιηκάλη θαη απνηέιεζε ηελ θχξηα αηηία γηα ηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή αλάπηπμή ηνπ. ηελ πεξηνρή γχξσ απφ ηελ Πεηξαηψο δηακνξθψζεθε θαη ν πξψηνο νηθηζηηθφο ππξήλαο, πνπ αξγφηεξα εμειίρζεθε ζε βηνκεραληθή δψλε. Ζ γεηηλίαζή ηεο κε ην Νέν Φάιεξν - ην πξψην παξαιηαθφ ζέξεηξν ηεο ζχγρξνλεο Διιάδαο - ζπλέβαιε ζην λα δηακνξθσζεί ζηε ζέζε Γιπθά Νεξά, θνληά ζηελ παξαιία θαη ζηηο εθβνιέο 66

67 ηνπ Κεθηζνχ, έλα δεχηεξν νηθηζηηθφ θέληξν κε θξνληηζκέλεο θαηνηθίεο, απφ ηηο νπνίεο θάπνηεο ζψδνληαη σο ζήκεξα. ηελ πάξνδν ησλ ρξφλσλ ην Μνζράην ράξε ζηελ πξνλνκηαθή ηνπ γεσγξαθηθή ηνπ ζέζε - βξίζθεηαη πνιχ θνληά ζην θέληξν ηεο πξσηεχνπζαο θαη έρεη πνιχ θαιή θαη ηαθηηθή ζπγθνηλσλία πξνζειθχεη πνιινχο θαηνίθνπο πνπ ιφγσ ησλ επαγγεικαηηθψλ θαη θνηλσληθψλ ηνπο ππνρξεψζεσλ θηλνχληαη ζην θέληξν ηεο Αζήλαο, ζηνλ Πεηξαηά θαη ζηηο γχξσ ζπλνηθίεο (ζην 19/08/07) Πεξηγξαθή ηνπ πξνηεηλφκελνπ πιαηζίνπ αμηνπνίεζεο ηελ πξνο αμηνπνίεζε πεξηνρή, πξνβιέπνληαη εγθαηαζηάζεηο θαη ρξήζεηο, ζηηο νπνίεο ζα θαηαζθεπαζηνχλ έλα νηθνινγηθφ πάξθν θαζψο θαη ελπδξείν, ζηα πξφηππα ηνπ Cretaquarium (Θαιαζζφθνζκνο) ηνπ Ζξαθιείνπ. Ζ επηινγή ηνπ νηθνπέδνπ έγηλε κε βάζε ηελ χπαξμε ζην παξειζφλ ηνπ πδξνβηνηφπνπ ζηελ εθβνιή ηνπ Ηιηζνχ, ν νπνίνο εμαθαλίζηεθε θαηά ηελ θαηαζθεπή ησλ νιπκπηαθψλ έξγσλ. Ζ πξφηαζή καο έρεη ζθνπφ ηελ επαλαθνξά ηεο παλίδαο ζηελ πεξηνρή θαη ηελ αμηνπνίεζε ηεο παξαιηαθήο δψλεο κε ηε ιεηηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπ ελπδξείνπ. Ο ζρεδηαζκφο βαζίζηεθε ζηελ εληαία αληηκεηψπηζε ησλ δχν ιεηηνπξγηψλ, ψζηε ε επηιεγκέλε έθηαζε λα απνηειεί νιφθιεξε έλα ηφπν παξαηήξεζεο, πνπ πεξηιακβάλεη ηφζν ππαίζξηα ηκήκαηα (πάξθν) φζν θαη ζηεγαζκέλα (εγθαηαζηάζεηο ελπδξείνπ). Δηθφλα 3 Πεγή: Δι. Απγνπζηάθε θαη ζπλ., 2005, ζει.20 67

68 Δηθφλα 4 Πεγή: Δι. Απγνπζηάθε θαη ζπλ., ζει Πεξηγξαθή έθηαζεο Ζ έθηαζε βξίζθεηαη ζην Γέιηα Φαιήξνπ θαη νξηνζεηείηαη: Βφξεηα απφ ηελ παξαιηαθή νδφ, Γπηηθά απφ ην φξην ηνπ αληηπιεκκπξηθνχ θαλαιηνχ ηεο εθβνιήο ηνπ Κεθηζνχ, Αλαηνιηθά απφ ην φξην ηνπ αληηπιεκκπξηθνχ θαλαιηνχ ηεο εθβνιήο ηνπ Ηιηζνχ θαη Νφηηα απφ ην φξην ηεο ζάιαζζαο. Ζ πεξηνρή ηνπ Φαιεξηθνχ φξκνπ, ζηελ νπνία θαηαιήγνπλ νη πνηακνί Ηιηζφο θαη Κεθηζφο, θαζψο θαη ε Οδφο Πεηξαηψο θαη ε Λεσθφξνο πγγξνχ, απνηέιεζε ήδε απφ ηελ αξραηφηεηα δηέμνδν ηεο πφιεο πξνο ηε ζάιαζζα. Ζ ζπλερήο απηή ζρέζε δηεθφπε ηε δεθαεηία ηνπ

69 φηαλ θαηαζθεπάζηεθε ε παξαιηαθή ειεχζεξε ιεσθφξνο, ελψ πξαγκαηνπνηνχληαλ ζπγρξφλσο κεγάιεο θιίκαθαο επηρσκαηψζεηο ζηα λφηηα ηεο πθηζηάκελεο ηφηε αθηνγξακκήο Σν Γέιηα ηνπ Ηιηζνχ Σν Γέιηα απνηεινχζε εμαηξεηηθήο ζεκαζίαο πγξφηνπν γηα ην Ν. Αηηηθήο, θαζψο σο ην ηέινο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90 δνχζαλ κφληκα πδξφβηα θαη παξπδάηηα πνπιηά θαη απνηεινχζε ζπγρξφλσο ζηαζκφ κεηαλαζηεπηηθψλ πηελψλ. Οη θπζηθέο θπηνθνηλσλίεο καδί κε δεθάδεο είδε θπηψλ εμαθαλίζηεθαλ απφ ηε πεξηνρή φηαλ κπαδψζεθε ν πγξφηνπνο. ήκεξα γλσξίδνπκε ηελ παιαηφηεξε θπζηνγλσκία ηεο πεξηνρήο απφ ηηο εξγαζίεο θαη βνηαληθέο ζπιινγέο πνπ έγηλαλ ην 19 ν αηψλα. Αξρηθά ππήξρε κηα δψλε κε ακκψδε παξαιία θαη ακκφθηιε βιάζηεζε. Πίζσ απφ ηε δψλε απηή, αλάκεζα ζηα πθάικπξα έιε θαη ηέικαηα ηνπ πνηακνχ, ππήξραλ εθηάζεηο κε αιφθηιε βιάζηεζε. ηηο φρζεο ησλ δχν πνηακψλ θαη ζε εζσηεξηθφηεξα έιε κε γιπθά λεξά, ππήξρε πγξφθηιε θαη πδξφβηα βιάζηεζε. Πίζσ απφ ηελ ηειεπηαία απηή δψλε άξρηδε ν πεξίθεκνο ειαηψλαο ηεο Αηηηθήο, ελψ ζε κεξηθέο πεξηνρέο θχνληαη ηνπηθνί ζακλψλεο θαη δάζε κε αείθπιια θαη ζθιεξφθπιια είδε. Χο ην 1971 ζηελ πεξηνρή ηεο εθβνιήο είρε δηαηεξεζεί κηα εθηεηακέλε ακκψδεο παξαιία, ακέζσο κεηά ηνλ παξαιηαθφ δξφκν. Με ηελ επηρσκάησζε θαη ηελ επέθηαζε ηεο παξαιίαο κέζα ζηε ζάιαζζα, ππνβαζκίζηεθε ην ηειεπηαίν θνκκάηη ηνπ παιαηνχ θπζηθνχ βηνηφπνπ κε ηα πεξηζζφηεξν απφ 250 είδε θπηψλ πνπ είραλ θαηαγξαθεί ζηελ πεξηνρή. Καηά κηα επηπρή ζπγθπξία, ν πγξφηνπνο ηνπ Ηιηζνχ δελ θαηαζηξάθεθε εληειψο. Παξφιν πνπ ε ξερή παξαιία επηρσκαηψζεθε, ν Ηιηζφο δεκηνχξγεζε κε ηηο πξνζρψζεηο ηνπ κηα λέα εθβνιή ζηελ επηρσκαησκέλε αθηή. Απηή ε αλαγέλλεζε ηεο κηθξήο εθβνιήο, ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70 επέηξεςε λα δηαηεξεζεί ε πεξηνρή απηή σο βηφηνπνο ζηαζκφο γηα πνιιά κεηαλαζηεπηηθά είδε πνπιηψλ. ηα ηέιε ηνπ 1986, άξρηζε κηα λέα θάζε ππνβάζκηζεο ηνπ κηθξνχ πγξνηφπνπ. Δπζπγξακκίζηεθε ε θνίηε ηεο εθβνιήο ηνπ Ηιηζνχ θαη ζάθηεθαλ έηζη θάησ απφ πεηξψδε κπάδα ζρεηηθά κεγάια ηκήκαηα ξερψλ πθάικπξσλ λεξψλ. Απηά είλαη απφ ηα πην παξαγσγηθά κέξε ηνπ πγξνηφπνπ θαη νη ζεκαληηθφηεξεο πεξηνρέο αλεχξεζεο ηξνθήο γηα ηα πδξφβηα θαη παξπδάηηα πνπιηά. 69

70 Χζηφζν, παξά ηελ ππνβάζκηζε, ε πεξηνρή παξέκεηλε σο ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90, πφινο έιμεο γηα εληππσζηαθνχο ζε ζρέζε κε ην κέγεζνο θαη ηε ζέζε ηνπ πγξνηφπνπ, αξηζκνχο κεηαλαζηεπηηθψλ πνπιηψλ, εάλ ιεθζνχλ ππφςε: Ζ πεξηνξηζκέλε έθηαζε ηνπ πγξνηφπνπ Ζ ππνβάζκηζε ηεο πεξηνρήο απφ ηα κπάδα θαη ηα ζθνππίδηα Ζ άκεζε γεηηλίαζε κε ηελ πφιε, φπνπ ιφγσ ηεο αλζξψπηλεο φριεζεο, δελ κπνξεί λα απνηειέζεη αζθαιέο θαηαθχγην. Απφ ηε ζηηγκή φκσο πνπ μεθίλεζαλ ηα Οιπκπηαθά έξγα, κπαδψζεθε ε πεξηνρή, γηα λα δνζεί ε επηζπκεηή κνξθή, ε αθηνγξακκή δηακνξθψζεθε ζαλ πξνβιήηα ζε φιν ην κήθνο ηεο θαη μεθίλεζαλ ηα αληηπιεκκπξηθά έξγα, κε ηε δεκηνπξγία θαλαιηψλ, εμαθαλίδνληαο ηελ φπνηα θπζηθή κνξθή ηεο λέαο κηθξήο εθβνιήο. Δπίζεο απνκαθξχλζεθαλ νη θπηνθνηλσλίεο πνπ είραλ δεκηνπξγεζεί απφ κφλεο ηνπο πάλσ ζην κπαδσκέλν έδαθνο, ελψ ε έληνλε φριεζε ιφγσ ησλ εξγαζηψλ, δεκηνχξγεζαλ έλα εληειψο αθηιφμελν ηνπίν γηα ηα πνπιηά, πνπ ην εγθαηέιεηςαλ. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ Οηθνινγηθνχ Πάξθνπ ζα επηδξάζεη ζεηηθά ζηελ νξληζνπαλίδα ηεο πεξηνρήο, θαζψο ε δεκηνπξγία ηνπ ζα βαζίδεηαη ζηε δεκηνπξγία δσλψλ πξνζηαζίαο, ζηελ θάιπςε ησλ νηθνινγηθψλ απαηηήζεσλ ησλ πηελψλ, ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ θαηεζηξακκέλσλ βηνηφπσλ ή θαη ζηε δεκηνπξγία λέσλ. Αλακέλεηαη δειαδή λα δεκηνπξγεζεί ηειηθά έλαο ρψξνο ειθπζηηθφο ζηα πηελά, κε πνηθηιία νηθνηφπσλ θαη κε πεξηνξηζκέλε αλζξψπηλε παξνπζία. Δθηηκάηαη έηζη φηη, ζα ππάξμεη ζηαδηαθή επαλαθνξά ησλ πηελψλ ζην ρψξν, ελψ αλακέλεηαη ηφζν αχμεζε ησλ πιεζπζκψλ ησλ κεηαλαζηεπηηθψλ εηδψλ πνπ ζα απαληψληαη ζηελ πεξηνρή, φζν θαη ζηελ αχμεζε ησλ πιεζπζκψλ θαη ηνπ αξηζκνχ ησλ εηδψλ πνπ ζα θσιηάδνπλ. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ πάξθνπ ζα ζπκβάιιεη ζηελ αλαβάζκηζε ηεο αμίαο ηεο πεξηνρήο γηα ηελ νξληζνπαλίδα, θαζψο ην Γέιηα απνηειεί έλαλ απφ ηνπο ηειεπηαίνπο ελαπνκείλαληεο ζεκαληηθνχο γηα ηα πηελά πγξνηφπνπο ζηελ Αηηηθή Πξνζαξκνγή απφ ζπλέληεπμε κε ππάιιειν ηεο Σερληθήο Τπεξεζίαο ηνπ Γήκνπ Μνζράηνπ 70

71 ρεδηαζκφο Πάξθνπ Κχξηνο ζηφρνο είλαη ε εληαία αληηκεηψπηζε ηνπ πάξθνπ θαη ηνπ ελπδξείνπ σο έλα ζχλνιν. Ζ πξνζπάζεηα δελ είλαη λα δεκηνπξγεζεί έλα πεξηβάιινλ πνπ λα κηκείηαη ηε θχζε, αιιά έλα ηερλεηφ πεξηβάιινλ πνπ ζα ιεηηνπξγήζεη μαλά σο ζηαζκφο γηα ηα πηελά. (Απγνπζηάθε Δι. θαη ζπλ, 2005,ζει.1-20) Υσξνζέηεζε ρξήζεσλ Σν πάξθν ρσξίδεηαη ζε δχν δψλεο, ηελ πεξηνρή πεξηνξηζκέλεο θίλεζεο θαη ηελ πεξηνρή ειεχζεξεο θίλεζεο ην ρψξν ηνπ ελπδξείνπ Ζ πεξηνρή πεξηνξηζκέλεο θίλεζεο ηνπνζεηείηαη ζην ρψξν ηνπ νηθνπέδνπ πνπ είλαη πεξηζζφηεξν απνθνκκέλν (ιφγσ αλάγθεο πεξηζζφηεξεο απνκφλσζεο) ελψ ε πεξηνρή ειεχζεξεο θίλεζεο ηνπνζεηείηαη ζην ηκήκα πνπ ππάξρνπλ νη πεξηζζφηεξεο πξνζβάζεηο. Σν ελπδξείν ηνπνζεηείηαη ζηελ αθηνγξακκή Πνξείεο Μέζα ζηνλ πάξθν, ε αλζξψπηλε παξνπζία πξέπεη λα είλαη δηαθξηηηθή γηα λα απνθεχγεηαη ε φριεζε, πνπ απνηξέπεη ηα πην επαίζζεηα είδε λα θσιηάζνπλ εθεί. Έηζη ζα πξέπεη ε θίλεζε λα γίλεηαη κέζσ κνλνπαηηψλ θαη λα ππάξρνπλ απνθιεηζκέλα ηκήκαηα ρσξίο πξφζβαζε. Γη απηφ πξνηείλεηαη ε θίλεζε δχν ρσκάηηλσλ κνλνπαηηψλ, πνπ ζα αθνινπζνχλ δχν θιεηζηέο δηαδξνκέο, αθήλνληαο απνθιεηζκέλα ηκήκαηα. Δηθφλα 5 Δι. Απγνπζηάθε θαη ζπλ., ζει.22 71

72 Δίδε Φχηεπζεο Ζ θχηεπζε πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί, ζα αλαπηπρζεί ζε ηξείο δψλεο: Α Εψλε: Παξάθηηεο θαη παξφρζηεο, κε πιάηνο κέηξσλ. Δδψ κπνξνχλ λα θπηεπηνχλ βνχξια θαη θαιακηψλεο, πνπ αλαπηχζζνληαη θαηά κ.ν. ζε χςνο 1-2 κέηξσλ. Β Εψλε: θχηεπζε κε πδξνραξή δέληξα (αξκπξίθηα, αζεκφιεπθεο, βαηνκνπξηέο, πνπ θηάλνπλ ζε χςνο ηα 5-10 κέηξα) Γ Εψλε: Σα δαζσκέλα, ππεξπςσκέλα πςψκαηα, φπνπ κπνξνχλ λα θπηεπηνχλ ζάκλνη θσλνθφξσλ θαη αείθπιια ζθιεξφθπιια δέληξα, φπσο πεχθα, ιεχθεο, αξηέο, πιαηάληα, βειαληδηέο (κε χςνο κέηξα) Δίλαη αλάγθε λα δεκηνπξγεζεί θαη κηα πεξηθεξεηαθή δψλε, ζηα φξηα ηνπ νηθνπέδνπ, ψζηε λα ιεηηνπξγήζεη σο θπηνθξάθηεο γηα ηε κείσζε ηεο φριεζεο απφ ηελ πφιε. Δηθφλα 6 Δι. Απγνπζηάθε θαη ζπλ., ζει Νεξφ Ζ παξνπζία ηνπ πθάικπξνπ λεξνχ είλαη απαξαίηεηε θαζψο ε βιάζηεζε πνπ αλαπηχζζεηαη απνηειεί ρψξν θσιηάζκαηνο νξηζκέλσλ πνπιηψλ αιιά θαη δσληαλψλ νξγαληζκψλ πνπ απνηεινχλ ηξνθή γηα ηα είδε πνπ ζπρλάδνπλ ζην Γέιηα. 72

73 Δηθφλα 7 Δι. Απγνπζηάθε θαη ζπλ., ζει Δλπδξείν Σν ελπδξείν ζα βαζίδεηαη ζηα πξφηππα θαηαζθεπήο, ρξήζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ Cretaquarium ηνπ Ζξαθιείνπ. Θα δίλεηαη ηδηαίηεξε βαξχηεηα ζηνλ εθπαηδεπηηθφ ραξαθηήξα ηνπ, πεξηιακβάλνληαο απνθιεηζηηθά είδε ηεο Μεζνγείνπ, πξνθεηκέλνπ λα έξζεη ην θνηλφ ζε επαθή κε ηα εγγχηεξα νηθνζπζηήκαηα, γηα ηα νπνία ε πιεξνθφξεζε θαίλεηαη λα είλαη ειάρηζηε. Ζ ζεκαηνινγία ζα είλαη εληαία κε ζθνπφ λα δηεπθνιχλεη ηνλ επηζθέπηε θαη φρη λα ηνλ θνπξάζεη κε είδε απφ εληειψο δηαθνξεηηθά νηθνζπζηήκαηα, αζχλδεηα κεηαμχ ηνπο. Ο εθζεζηαθφο ρψξνο ζα πεξηιακβάλεη ηε κίκεζε ελφο νηθνηφπνπ, ελφο ζπλφινπ νηθνζπζηεκάησλ απφ ηηο ζαιάζζηεο ζπειηέο σο ηα βάζε ηεο ζάιαζζαο. Βαζηθφο ζηφρνο ηνπ ζπγθξνηήκαηνο ζα είλαη ε βχζηζε, εηθνληθή ή πξαγκαηηθή, ε αίζζεζε πσο ηφζν ν επηζθέπηεο φζν θαη ην θηίξην θαηεβαίλνπλ ζπλερψο πξνο ηε ζηάζκε ηεο ζάιαζζαο. Σν θνηλφ ζα αθνινπζεί κηα θεθιηκέλε πνξεία ηεο νπνίαο ε θιίζε γίλεηαη εληνλφηεξε θαζψο ζα πξνρσξά ε βχζηζε απφ ηε παξαιία ζηα κεγαιχηεξα βάζε, γηα λα νινθιεξσζεί κε ηελ πεξηζηξνθηθή θαηάβαζε γχξσ απφ ην νηθνζχζηεκα, δεκηνπξγψληαο έηζη κηα βησκαηηθή εκπεηξία κε ηνλ θφζκν ηνπ βπζνχ. εκαζία ζα δίλεηαη θαη ζηνλ εθπαηδεπηηθφ ραξαθηήξα ηνπ ελπδξείνπ κε έκθαζε ζηελ θαιιηέξγεηα ηεο ζπλείδεζεο φηη ν θφζκνο ηνπ βπζνχ απνηειείηαη απφ νηθνζπζηήκαηα ζπλδεδεκέλα κεηαμχ ηνπο. Δμαίξεηαη ε ζεκαζία ινηπφλ ηνπ νηθνζπζηήκαηνο θαη φρη ησλ 73

74 κεκνλσκέλσλ εηδψλ, πξνθεηκέλνπ ην θνηλφ λα ζπλεηδεηνπνηήζεη ηελ νιφηεηα ηεο θχζεο θαη ηελ αλάγθε πξνζηαζίαο φισλ ησλ νηθνζπζηεκάησλ ηεο. ηφρνο είλαη λα βηψζεη ν επηζθέπηεο ηνλ πδάηηλν θφζκν, ηηο πνηφηεηεο, ηηο δηαθνξνπνηήζεηο, ηε ζεκαζία θαη ηνλ πινχην ηνπ, πξνθεηκέλνπ λα επαηζζεηνπνηεζεί απέλαληη ζην πεξηβάιινλ (Γ.Αλαγλσζηνπνχινπ, Π.Καιινληάηε,2002 ζει.3-8). Δηθφλα 8 Δι. Απγνπζηάθε θαη ζπλ., ζει.25 Δηθφλα 9 Δι. Απγνπζηάθε θαη ζπλ., ζει.25 74

75 Αλάιπζε Ζ ηδέα απηή παξνπζηάδεη αξθεηφ ελδηαθέξνλ. Γηα λα κπνξεί λα έρεη ηνλ αληίθηππν πνπ απαηηείηαη θαη λα θαηαζηεί απηνδχλακνο πφινο έιμεο, ζα πξέπεη ε ιεηηνπξγία ηνπ λα βαζηζηεί ζε νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο θαη πξφηππα πνηφηεηαο. Ζ δηεζλήο εκπεηξία έρεη δείμεη φηη έλα πάξθν θαη έλα ελπδξείν απηνχ ηνπ δηακεηξήκαηνο, πνπ ζα ιεηηνπξγεί φιν ην ρξφλν, εθηηκάηαη φηη απαηηεί 130 εξγαδφκελνπο, δηαθφξσλ εηδηθνηήησλ. εκαληηθφο παξάγνληαο επηηπρίαο είλαη νη πξνσζεηηθέο ελέξγεηεο θαη ν ζρεδηαζκφο ηεο ηνπνζέηεζεο ηνπ πξντφληνο ζηελ ηνπξηζηηθή αγνξά. Θα πξέπεη λα ππάξμεη θαιά ζρεδηαζκέλε, ζπζηεκαηηθή θαη δπλακηθή πξνβνιή, ζε ζπλδπαζκφ κε απηή ηνπ επξχηεξνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο ηεο πεξηνρήο, αθνχ έλαο απφ ηνπο ζθνπνχο ηνπ έξγνπ είλαη ε ζπλνιηθή ηνπξηζηηθή αλαβάζκηζε ηεο πεξηνρήο απηήο. Δπηπιένλ, πξνζεθηηθφο ζα πξέπεη λα είλαη ν ζρεδηαζκφο ηεο ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο. Πξέπεη λα ζρεδηαζηνχλ εηδηθά παθέηα εηζηηεξίσλ κε εθπηψζεηο γηα πνιιαπιέο, νηθνγελεηαθέο ή νκαδηθέο επηζθέςεηο ζε ζπλδπαζκφ κε παξακνλή ζε ζπγθεθξηκέλα ζπκβεβιεκέλα μελνδνρεία ηεο πεξηνρήο. Ζ πξνζηηζέκελε αμία πνπ ζα ιακβάλεη ν επηζθέπηεο ζα πξέπεη λα βξίζθεηαη ζε πςειά επίπεδα έηζη ψζηε ην πάξθν κε ην ελπδξείν λα πξνζθέξεη ζηνπο επηζθέπηεο ηελ ηθαλνπνίεζε κηαο θαιήο ζρέζεο αμίαο-ηηκήο. 75

76 Κεθάιαην 11 Σερληθά Υαξαθηεξηζηηθά Αληηθεηκέλνπ χκπξαμεο Πίλαθαο 2Δι. Απγνπζηάθε θαη ζπλ.,2005,ζει.8 76

77 Κεθάιαην 12 Παξνπζίαζε Πξνηεηλφκελεο κνξθήο χκπξαμεο Ζ πξνηεηλφκελε κνξθή ζχκπξαμεο είλαη ε δηαδηθαζία ηεο Παξαρψξεζεο, δειαδή ν ηδησηηθφο ηνκέαο ιακβάλεη ηελ ακνηβή ηνπ απφ ηελ θαηαζθεπή θαη δηαρείξηζε ηνπ έξγνπ απφ ηνλ ηειηθφ ρξήζηε πνπ ζπλήζσο είλαη θάπνηνο ηδηψηεο θαη φρη άκεζα ην ίδην ην δεκφζην. Ζ δηάξθεηα ηεο πξνηείλεηαη λα είλαη ηα 40 έηε (θαηαζθεπή θαη ιεηηνπξγία) θαη λα αλαηεζεί κέζα απφ αληαγσληζηηθφ δηαγσληζκφ. χκθσλα κε ηελ πξνζέγγηζε απηή, ε ηδηνθηεζία ηνπ έξγνπ παξακέλεη ζην δεκφζην ηνκέα, ελψ επζχλε ηνπ ηδηψηε είλαη λα εμαζθαιίζεη φηη νη ππνδνκέο ρξεζηκνπνηνχληαη θαηάιιεια θαη ζπληεξνχληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ παξαρψξεζεο θαη επηζηξέθνληαη ζην δεκφζην ζηελ θαηάζηαζε πνπ νξίδεη ε ζχκβαζε κε ην ηέινο ηεο παξαρψξεζεο. Γηα λα πξαγκαηνπνηεζνχλ ηα παξαπάλσ πνπ ζπλζέηνπλ ηηο βαζηθέο παξακέηξνπο ηεο νηθνλνκηθήο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ ζπκπξάμεσλ, ζα πξέπεη ηα δχν κέξε λα ζέζνπλ σο βάζε ηεο ζπλεξγαζίαο ηνπο ηελ ακνηβαία σθέιεηα θαη εκπηζηνζχλε, επηδηψθνληαο ηελ επηηπρία ηνπ εηαίξνπ ηνπο (win-win situation) θαη κε αθνινπζψληαο κεζφδνπο ραιηλαγψγεζεο πνπ ζα νδεγήζνπλ ηε ζπλεξγαζία ζε απνηπρία ή ζα πξνθαιέζνπλ νηθνλνκηθή δεκία ζε έλαλ απφ ηνπο δχν εηαίξνπο Δπηκέξνπο δξαζηεξηφηεηεο Μειέηε: Ζ κειέηε ηνπ έξγνπ ζα πξαγκαηνπνηεζεί απφ ηνλ ηδηψηε επελδπηή πνπ ζα δηαζέηεη ηελ αλάινγε εκπεηξία. Ο Γήκνο ζε ζπλεξγαζία κε ηνλ ηδηψηε πξνηείλεη ηηο πξνδηαγξαθέο γηα ηε δεκηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ν ηδηψηεο ζρεδηάδεη ηα έξγα κε βάζε ηηο απαηηήζεηο απφδνζεο θαη παξνρήο ππεξεζηψλ. Λφγσ ηεο θχζεο ηεο ππφ αμηνπνίεζε πεξηνρήο θαη ην είδνο ησλ εγθαηαζηάζεσλ πνπ πξνβιέπνληαη, είλαη απαξαίηεηε ε δηεμαγσγή ελφο κεγάινπ αξηζκνχ κειεηψλ θαη ε έθδνζε αδεηψλ απφ δηάθνξνπο θνξείο φπσο, ν Δ.Ο.Σ., ε πνιενδνκία θ.η.ι. νη νπνίεο ελδέρεηαη λα απαηηήζνπλ ζεκαληηθφ ρξφλν θαη θφζηνο θαη λα επεξεάζνπλ ηελ πνξεία πινπνίεζεο ηνπ έξγνπ, ιφγσ ησλ πηζαλψλ δπζθνιηψλ πνπ ζα πξέπεη λα αληηκεησπηζζνχλ. εκεηψλεηαη φηη ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ πξνβιεπφκελσλ κειεηψλ ζα πξέπεη λα εθπνλεζνχλ απφ ηελ Δηαηξεία Δηδηθνχ θνπνχ πνπ ζα ζπζηαζεί ζην πιαίζην ηεο πινπνίεζεο ηεο ΓΗΣ. Οπζηαζηηθή ζηελ έθδνζε αδεηψλ κπνξεί λα είλαη ε βνήζεηα ηνπ Γήκνπ 77

78 θαζψο είλαη ζε ζέζε λα γλσξίδεη θαιχηεξα ην ηξφπν ιεηηνπξγίαο θαη ηηο απαηηήζεηο ησλ ππεξεζηψλ. Καηαζθεπή: Ζ θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ ζα είλαη ππφ ηελ επζχλε ηνπ ηδηψηε θαηαζθεπαζηή πνπ ζα δηαζέηεη ηελ αλάινγε ηερλνγλσζία θαη εκπεηξία. Υξεκαηνδφηεζε: Ζ ρξεκαηνδφηεζε ηνπ έξγνπ ζα πξαγκαηνπνηεζεί ζην ζχλνιφ ηεο απφ ηελ Δηαηξεία Δηδηθνχ θνπνχ πνπ ζα δεκηνπξγεζεί. Ζ λέα εηαηξεία ζα είλαη ζε ζέζε λα αμηνπνηήζεη πηζαλέο κεζφδνπο άληιεζεο θεθαιαίσλ, κέζσ θαηαβνιήο ηδίσλ θεθαιαίσλ, δαλεηζκνχ, έθδνζε νκνινγηψλ θιπ. Ζ ζπκκεηνρή ηνπ Ηδηψηε επελδπηή ζα είλαη ε θαηαβνιή ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαζψο θαη ησλ δπλαηνηήησλ πνπ ζα δηαζέηεη ζηελ άληιεζε ηξαπεδηθνχ δαλεηζκνχ. Ζ ζπκκεηνρή ηνπ Γήκνπ ζα πεξηιακβάλεη ηελ παξνρή ηεο έθηαζεο πξνο εθκεηάιιεπζε. πληήξεζε: χκθσλα κε ηηο πεξηζζφηεξεο ζπκβάζεηο παξαρψξεζεο ε ζπληήξεζε ησλ θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ηνπ κεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ ζα πξαγκαηνπνηείηαη απφ ηελ εηαηξεία εηδηθνχ ζθνπνχ. Λεηηνπξγία: Ζ ιεηηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζα είλαη ππφ ηελ επζχλε ηεο Δηαηξείαο Δηδηθνχ θνπνχ. Δθκεηάιιεπζε: Ζ εθκεηάιιεπζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζα πξαγκαηνπνηείηαη απφ ηνλ ηδηψηε επελδπηή, αθνχ κέζσ απηήο ζα απνιακβάλεη θαη ηελ ακνηβή ηνπ, κε ζθνπφ ηελ απνπιεξσκή ηεο επέλδπζεο θαη ηε δεκηνπξγία θέξδνπο σο αληάιιαγκα ζηνλ επελδπηηθφ θίλδπλν πνπ αλαιακβάλεη Αξρηθφο Δπηκεξηζκφο Κηλδχλσλ Ζ δηαρείξηζε ησλ θηλδχλσλ βαζίδεηαη ζηελ αξρή φηη θάζε αληηζπκβαιιφκελνο αλαιακβάλεη ηνπο θηλδχλνπο πνπ είλαη ζε ζέζε λα δηαρεηξηζηεί θαιχηεξα. Ζ απνηειεζκαηηθή κεηαθνξά θαη δηαρείξηζε ηνπ θηλδχλνπ απνηειεί θξίζηκν παξάγνληα επηηπρίαο ηεο ζχκπξαμεο ελψ ηαπηφρξνλα απνηειεί παξάκεηξν δηαθνξνπνίεζεο απφ άιιεο κνξθέο ζπλεξγαζηψλ. Τπάξρεη έλαο ζεκαληηθφο αξηζκφο θηλδχλσλ πνπ αληηκεησπίδνληαη ζε έξγα ζπκπξάμεσλ θαη νη νπνίνη νκαδνπνηνχληαη ζχκθσλα κε ηηο θνηλνηηθέο νδεγίεο. 78

79 Καηαζθεπαζηηθφο ή Σερληθφο Κίλδπλνο. Ο θίλδπλνο θαηαζθεπήο ζπζρεηίδεηαη κε πξνβιήκαηα ζρεδηαζκνχ, πξφζζεηνπ θαηαζθεπαζηηθνχ θφζηνπο θαη θαζπζηεξεκέλεο παξάδνζεο πνπ ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο κεηαθέξεηαη ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Δθηφο απφ ηνπο ζπλήζεηο θαηαζθεπαζηηθνχο θηλδχλνπο, δειαδή θαζπζηεξήζεηο θαη θαθνηερλίεο, ε πεξηνρή ελδέρεηαη λα εκθαλίδεη πεξαηηέξσ πξνβιήκαηα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θαηαζθεπήο, πνπ κπνξεί λα νθείινληαη ζηε γεσινγία ηεο πεξηνρήο. Λφγσ θπξίσο ησλ ζπζηαηηθψλ ηνπ εδάθνπο θαη ηνπ ππεδάθνπο, ελδέρεηαη λα δεκηνπξγεζνχλ πξνβιήκαηα θαηά ηελ θαηαζθεπή ησλ εγθαηαζηάζεσλ θαη θπξίσο απηήο ηνπ ελπδξείνπ. Κίλδπλνο Γηαζεζηκφηεηαο θαη Γηαρείξηζεο. Ο θίλδπλνο ηεο δηαζεζηκφηεηαο πεξηιακβάλεη ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ν ηδηψηεο ζπλεξγάηεο παξέρεη ην ζπκθσλεζέλ έξγν, πνπ φκσο δελ αληαπνθξίλεηαη ζηελ πξαγκαηηθή δήηεζε πνπ ζπκθσλήζεθε ή απνηπγράλεη λα αληαπνθξηζεί ζηελ αζθάιεηα ή ηα δεκφζηα πξφηππα πηζηνπνίεζεο ζρεηηθά κε ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ζηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο. Κίλδπλνο Εήηεζεο. Ο θίλδπλνο δήηεζεο αλαθέξεηαη ζηηο επηπηψζεηο απφ ηηο κεηαβνιέο ηεο πξνβιεπφκελεο δήηεζεο, πςειφηεξεο ή ρακειφηεξεο απφ ηελ αξρηθά αλακελφκελε κε βάζε ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ έξγνπ. Ο θίλδπλνο ζπλδέεηαη κε ηηο δηαθπκάλζεηο ηεο δήηεζεο πνπ εμαξηψληαη απφ εμσγελείο παξάγνληεο φπσο θχθινο δσήο πξντφληνο / ππεξεζίαο (product/business life cycle), λέεο ηάζεηο αγνξάο, έληαζε αληαγσληζκνχ. Ο θίλδπλνο ηεο δήηεζεο πνπ ελδέρεηαη λα παξνπζηαζζεί, είλαη ε ρξήζε θαη επηζθεςηκφηεηα ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζε πιήζνο ιηγφηεξν απφ απηφ πνπ ππνινγίζζεθε ζηηο ρξεκαηννηθνλνκηθέο εθηηκήζεηο. Δθηφο ησλ αλσηέξσ, ππάξρνπλ θαη άιιεο θαηεγνξίεο θηλδχλσλ θαη πεξηιακβάλνπλ ζπλήζσο ηνλ ρξεκαηννηθνλνκηθφ θίλδπλν, πνπ ζρεηίδεηαη κε ηηο καθξννηθνλνκηθέο κεηαβνιέο ηεο νηθνλνκίαο (επηηφθηα, ζπλαιιαγκαηηθέο ηζνηηκίεο, θιπ.), ν θίλδπλνο ηεο ππνιεηκκαηηθήο αμίαο ηεο επέλδπζεο, πνπ αλαθέξεηαη ζηελ κειινληηθή αμία απηήο. Δπίζεο ζεκαληηθφο θαηά πεξίπησζε είλαη θαη ν πνιηηηθφο θίλδπλνο, εηδηθά ζηηο πεξηπηψζεηο ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο φπνπ νη επηινγέο απνθιίλνπλ ζε κεγάιν βαζκφ. εκεηψλεηαη φηη ε ζχκπξαμε κε ηε κνξθή ηεο παξαρψξεζεο κεηαθέξεη ζρεδφλ ην ζχλνιν ησλ θαηεγνξηψλ ηνπ θηλδχλνπ ζηνλ Ηδηψηε επελδπηή εθηφο θαη αλ ζηε ζχκβαζε 79

80 παξαρψξεζεο πνπ ζα ππνγξαθεί αλαθέξνληαη ζπγθεθξηκέλνη φξνη θαη πξνυπνζέζεηο. Σα θχξηα βήκαηα πνπ ζα πξέπεη λα αθνινπζεζνχλ γηα ηε Γηαρείξηζε ησλ Κηλδχλσλ ηνπ έξγνπ είλαη: 1. Μέζνδνο αλαγλψξηζεο θηλδχλσλ 2. Απνηίκεζε θηλδχλνπ (πηζαλφηεηα, επίδξαζε, δηαρεηξηζηκφηεηα) 3. ρέδην δξάζεσλ αληηκεηψπηζεο ησλ θηλδχλσλ 3. Παξαθνινχζεζε ησλ Κηλδχλσλ 3. Αλαθνξέο (reports) Κηλδχλσλ 4. Έιεγρνο Κηλδχλσλ. πλνπηηθφ ρέδην Δπηκεξηζκνχ Κηλδχλσλ Γεληθέο Καηεγνξίεο Κηλδχλνπ Υξνλνδηάγξακκα Τπεχζπλνο δηαρείξηζεο Καηαζθεπαζηηθφο ή Σερληθφο Κίλδπλνο Κίλδπλνο Γηαζεζηκφηεηαο θαη Γηαρείξηζεο Κίλδπλνο Εήηεζεο & Δπηζθεςηκφηεηαο Υξεκαηννηθνλνκηθφο θίλδπλνο Κίλδπλνο ππνιεηκκαηηθήο αμίαο Πνιηηηθφο Κίλδπλνο (ηνπηθνχ ραξαθηήξα) Απφ ηελ ππνγξαθή ηεο ζχκβαζεο παξαρψξεζεο έσο ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ Απφ ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ έσο ηε ιήμε ηεο ζχκπξαμεο Απφ ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ έσο ηε ιήμε ηεο ζχκπξαμεο Απφ ηελ έλαξμε ησλ εξγαζηψλ θαηαζθεπήο ησλ εγθαηαζηάζεσλ έσο ηε ιήμε ηεο ζχκπξαμεο Απφ ηελ έλαξμε ησλ εξγαζηψλ θαηαζθεπήο ησλ εγθαηαζηάζεσλ έσο ηε ιήμε ηεο ζχκπξαμεο Απφ ηελ έλαξμε ησλ εξγαζηψλ θαηαζθεπήο ησλ εγθαηαζηάζεσλ έσο ηε ιήμε ηεο ζχκπξαμεο Ηδησηηθφο Σνκέαο Ηδησηηθφο Σνκέαο Ηδησηηθφο θαη Γεκφζηνο Σνκέαο Ηδησηηθφο Σνκέαο Ηδησηηθφο Σνκέαο Γεκφζηνο Σνκέαο Πίλαθαο 3 Ίδηα επεμεξγαζία 80

81 Κεθάιαην 13 Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο Πίλαθαο 4 Πξνζαξκνγή απφ Βαζηθφο ρξεκαηνδφηεο ηνπ έξγνπ θαη ησλ εγθαηαζηάζεσλ πνπ ζα επηιεγνχλ γηα θαηαζθεπή, ζα είλαη ε Δηαηξεία Δηδηθνχ θνπνχ πνπ ζα ζρεκαηηζζεί. Ο Ηδηψηεο επελδπηήο ζα πξνζθέξεη ηα ίδηα θεθάιαηα πνπ ρξεηάδνληαη γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ ηεο λέαο εηαηξείαο. Παξάιιεια ζα είλαη ν βαζηθφο κεζνιαβεηήο ζηελ άληιεζε ηνπ ηξαπεδηθνχ δαλεηζκνχ ή νπνηνπδήπνηε άιινπ ηξφπνπ ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ έξγνπ πνπ ζα κπνξεί λα πξνθχςεη, ζχκθσλα κε ηηο ζπλήζεηο ρξεκαηννηθνλνκηθέο πξαθηηθέο άληιεζεο θεθαιαίσλ Οη ΓΗΣ δηαθέξνπλ απφ ηηο παξαδνζηαθέο κνξθέο ζπλεξγαζίαο ηνπ Γεκνζίνπ ηνκέα κε ηνλ Ηδησηηθφ Σνκέα, πνπ πθίζηαληαη ζήκεξα, ζηα εμήο ζεκεία: ηε ρξεκαηνδφηεζε ηεο θεθαιαηαθήο επέλδπζεο ζπκκεηέρεη, ελ κέξεη ή εμ νινθιήξνπ ν ηδησηηθφο ηνκέαο. ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα παξαρσξνχληαη δηθαηψκαηα θαη κεηαθέξνληαη επζχλεο πνπ αλήθνπλ ζην δεκφζην (π.ρ. επζχλε ιεηηνπξγίαο ησλ ππνδνκψλ γηα νξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα). Ο ηδησηηθφο ηνκέαο καδί κε ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο επζχλεο αλαιακβάλεη θαη ηε δηαρείξηζε θηλδχλσλ πνπ έρνπλ ζρέζε κε απηέο. Ζ ακνηβή ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα γίλεηαη ζηαδηαθά θαη κεηά ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ησλ ππνδνκψλ θαη ηελ πξνζθνξά ησλ ππεξεζηψλ. Ζ παξαρψξεζε ησλ δηθαησκάησλ ηνπ δεκνζίνπ ζηνλ ηδηψηε γίλεηαη γηα νξηζκέλε ρξνληθή πεξίνδν κεηά ην ηέινο ηεο νπνίαο νη ππνδνκέο πνπ έρνπλ παξαρζεί θαη ρξεζηκνπνηεζεί, επηζηξέθνπλ ζην δεκφζην θνξέα. 81

82 Κεθάιαην 14 Κνηλσληθννηθνλνκηθά Κξηηήξηα πνπ ηεθκεξηψλνπλ ηελ αλαγθαηφηεηα πινπνίεζεο ηεο πξνηεηλφκελεο χκπξαμεο 14.1 Πεξηγξαθή ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο Ζ ζέζε θαη ν ραξαθηήξαο ηεο πεξηνρήο ζε ζπλδπαζκφ κε ην νηθηζηηθφ ηεο δίθηπν παξνπζηάδνπλ ζεκαληηθέο πξννπηηθέο βειηίσζεο αλ θαη εκθαλίδνπλ πξνβιήκαηα πνπ ζα πξέπεη λα δξνκνινγεζεί ε επίιπζε ηνπο. Γχν είλαη ηα ζεκαληηθφηεξα ζέκαηα πνπ ζα πξέπεη λα αληηκεησπηζζνχλ θαη λα δηεπζεηεζνχλ άκεζα, ψζηε λα δεκηνπξγήζνπλ νη πξνυπνζέζεηο γηα ηελ πξνζέιθπζε αμηφινγσλ επελδπηψλ: Οη ρξήζεηο γεο θαη ε νξηζηηθνπνίεζε ηνπ Γεληθνχ Πνιενδνκηθνχ ρεδίνπ ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο. Σν ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο ηεο πεξηνρήο, παξνπζηάδεη ηδηαηηεξφηεηεο πνπ ρξεηάδνληαη άκεζε επίιπζε απφ ην Γήκν δειαδή απφδνζε ηεο έθηαζεο ζην Γήκν απφ ηα Οιπκπηαθά Αθίλεηα θαη λνκνζεηηθή παξέκβαζε γηα ηελ αχμεζε ηεο θάιπςεο ηνπ νηθνπέδνπ απφ 2,5 ζε 7,5 ζηξέκκαηα, φπσο αθξηβψο πξφθεηηαη λα γίλεη ζην ρψξν ηνπ ηππφδξνκνπ SWOT αλάιπζε Γπλαηά Ζ γεσγξαθηθή ζέζε ηεο πεξηνρήο (πνπ ηελ θαζηζηά θνκβηθφ ζεκείν ηνπ επξχηεξνπ αζηηθνχ ρψξνπ ηεο πξσηεχνπζαο) Ζ ηζηνξηθή αμία ηνπ ρψξνπ (παξαδνζηαθά ε δίνδνο ησλ Αζελαίσλ πξνο ηε ζάιαζζα) Δπαξθήο ζπγθνηλσληαθή ζχλδεζε - επθνιία πξφζβαζεο (φληαο ηκήκα ηνπ νιπκπηαθνχ δαθηπιίνπ ) Δπάξθεηα ππνδνκψλ (θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο, ζπγθνηλσληαθέο ζπλδέζεηο, δίθηπα, ηερληθά έξγα, θ.ιπ.) Γηεζλήο αλαγλσξηζηκφηεηα, ιφγσ ηεο πξφζθαηεο δηεμαγσγήο ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ Δπάξθεηα ειεχζεξνπ ρψξνπ (πεξηνρή Ηππφδξνκνπ Φαιήξνπ) Έθηαζε δεκφζηνπ ραξαθηήξα - ζαθέο ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο 82

83 Πεξηνξηζκέλεο ή ειεγρφκελεο αζπκβαηφηεηεο φζνλ αθνξά ζηηο ρξήζεηο Καηάιιεια θιηκαηνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά Πξφζθαηε αηζζεηηθή αλαβάζκηζε ηεο πεξηνρήο, ιφγσ δηεμαγσγήο ζε απηή ζεκαληηθψλ νιπκπηαθψλ αγσληζκάησλ Αδχλαηα πςεινί θπθινθνξηαθνί θφξηνη ζε 24σξε βάζε, ιφγσ: (α) ηνπ ππθλνχ νδηθνχ δηθηχνπ ηεο πεξηνρήο, (β) ησλ ρξήζεσλ πνπ αλαπηχζζνληαη (κε έκθαζε ζηηο νρινχζεο εκπνξηθέο ιεηηνπξγίεο θαη ζηα λπρηεξηλά θέληξα δηαζθέδαζεο) Θαιάζζην πεξηβάιινλ κε έληνλα ζεκάδηα ππνβάζκηζεο/ ξχπαλζεο Πεξηνξηζκέλε θνηλσληθή απνδνρή (αληηδξάζεηο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο) αλαθνξηθά ηφζν κε ηηο παξεκβάζεηο πνπ έρνπλ ήδε πινπνηεζεί, φζν θαη κε ηηο πξνγξακκαηηδφκελεο Απνζπαζκαηηθφο ζρεδηαζκφο ηεο πεξηνρήο ζην πιαίζην κεκνλσκέλσλ γεγνλφησλ (π.ρ. Οιπκπηαθνί Αγψλεο) Λεηηνπξγηθή απνκφλσζε ηεο παξάθηηαο δψλεο απφ ηηο (φκνξεο) αζηηθέο πεξηνρέο Δπθαηξίεο Γπλαηφηεηα ιεηηνπξγηθήο δηαζχλδεζεο ( άλνηγκα ) ηεο πφιεο κε ηε ζάιαζζα Γεκηνπξγία ελφο νινθιεξσκέλνπ δηθηχνπ/ ζπζηήκαηνο ειεχζεξσλ ρψξσλ, πνπ ν έλαο ζα ιεηηνπξγεί ζπκπιεξσκαηηθά πξνο ηνλ άιιν, ππεξ-ηνπηθήο ζεκαζίαο Ζ θιίκαθα θαη ε ζέζε ηεο πεξηνρήο επηηξέπνπλ ηελ εθαξκνγή πξφηππσλ κνληέισλ ζρεδηαζκνχ, κε έκθαζε ζηελ πνηφηεηα ηνπ αζηηθνχ ρψξνπ θαη ζηελ πνιππινθφηεηα ρξήζεσλ ηνπ (δει. απνθπγή ηεο ιεηηνπξγηθήο εμεηδίθεπζεο) Πξνζέιθπζε δξαζηεξηνηήησλ κεηξνπνιηηηθνχ ραξαθηήξα - αλαβάζκηζε ηνπ ξφινπ ηεο ζε δηεζλέο επίπεδν Γπλαηφηεηα αλάπηπμεο ζχγρξνλσλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ, φπσο ν ζπλεδξηαθφο, θαη γεληθφηεξα ζχλζεησλ δξαζηεξηνηήησλ ειεχζεξνπ ρξφλνπ θαη αλαςπρήο Πξνζέιθπζε ηδησηηθψλ επελδχζεσλ Αλάπηπμε ρξήζεσλ /ιεηηνπξγηψλ /δξαζηεξηνηήησλ, ζχκθσλα κε ηηο απαηηήζεηο ηεο αγνξάο 83

84 Απεηιέο Δπηβάξπλζε ηνπ ήδε έληνλνπ /πςεινχ θπθινθνξηαθνχ θφξηνπ ηεο πεξηνρήο Πεξαηηέξσ ππνβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο (ζαιάζζηνπ + ρεξζαίνπ) ηεο πεξηνρήο, ιφγσ εγθαηάζηαζεο - ιεηηνπξγίαο ξππνγφλσλ δξαζηεξηνηήησλ ή ρξήζεσλ (π.ρ. καξίλεο ζθαθψλ, νξγαλσκέλεο πιαδ, μελνδνρεηαθέο κνλάδεο, θ.ιπ.) Έιιεηςεο θνηλσληθήο ζπλαίλεζεο Λεηηνπξγηθφο απνθιεηζκφο ηεο παξαιηαθήο δψλεο απφ ηνλ ππφινηπν αζηηθφ ρψξν (Iλζηηηνχην Σηξαηεγηθψλ θαη Aλαπηπμηαθψλ Mειεηψλ (IΣTAME), - Aλδξέαο Παπαλδξένπ, ρ.ρ., ζει.3-4, ζην, Σεθκεξίσζε ηεο ζθνπηκφηεηαο θαη ηεο αλαγθαηφηεηαο πινπνίεζεο ηνπ έξγνπ Οη θαηεπζχλζεηο πνπ πξνβιέπεη ν ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο ηνπ Γήκνπ, γηα ηελ αμηνπνίεζε ηεο πεξηνρήο ζπλνςίδνληαη ζηα παξαθάησ: Αλαβάζκηζε ηεο πεξηνρήο θαη ηνπ πξνζθεξφκελνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο Ζ αμηνπνίεζε ηεο δηαζέζηκεο έθηαζεο κε ηελ δεκηνπξγία ζπγθεθξηκέλσλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ε κεηέπεηηα ιεηηνπξγία ηνπο ζα πξέπεη λα γίλεη κε γλψκνλα ηελ αλαβάζκηζε ηνπ πξνζθεξφκελνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο ηεο πεξηνρήο. Ζ αλαβάζκηζε απηή ζα πξέπεη λα είλαη: α) πνζνηηθή, δειαδή λα παξέρεηαη κεγαιχηεξε πνηθηιία ηνπξηζηηθψλ ππεξεζηψλ θχξησλ θαη ππνζηεξηθηηθψλ, λα απμεζεί ε δπλακηθφηεηα ηεο πεξηνρήο ζε θιίλεο θαη λα δεκηνπξγεζνχλ πεξηζζφηεξεο εγθαηαζηάζεηο ηνπξηζηηθνχ ελδηαθέξνληνο θαη β) πνηνηηθή, δειαδή λα παξέρνληαη ηδηαίηεξα βειηησκέλεο θαη πνηνηηθέο ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο. Σν αλαβαζκηζκέλν ηνπξηζηηθφ πξντφλ, ζα δψζεη ηελ δπλαηφηεηα ζηελ πεξηνρή λα επαλαπξνζδηνξίζεη ηηο αγνξέο-ζηφρνπο ηεο. Θα κπνξέζεη κε ηνλ ηξφπν απηφ, λα ζηνρεχζεη πεξηζζφηεξνπο θαη εηζνδεκαηηθά αλψηεξνπο πειάηεο. 84

85 Δπζπγξάκκηζε κε ηελ εζληθή ζηξαηεγηθή θαη ηνπο εηδηθνχο ζηφρνπο αλάπηπμεο ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο γηα ην Σν Δζληθφ ηξαηεγηθφ ρέδην Αλάπηπμεο θαη ζπγθεθξηκέλα νη εηδηθνί ζηφρνη αλάπηπμεο γηα ηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο γηα ην , θαζηζηνχλ ηελ αλάπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ, παξάγνληα θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ζπλφινπ ηεο πεξηθέξεηαο θαη θαη επέθηαζε ηεο ρψξαο. Οη δξάζεηο πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ πξνο εθπιήξσζε ησλ ζηφρσλ απηψλ, πξέπεη λα απνηειέζνπλ νδεγνχο ζηελ αμηνπνίεζε ηεο έθηαζεο. Γηα λα κπνξέζεη ε πεξηθέξεηα λα επσθειεζεί απφ ηελ αμηνπνίεζε ηεο πεξηνρήο αιιά θαη ε πεξηνρή απφ ηελ αλάπηπμε ηεο πεξηθέξεηαο θαη ηνπ ζπλφινπ ηεο ρψξαο, ζα πξέπεη λα ππάξρεη ζαθήο επζπγξάκκηζε κεηαμχ ησλ ζηξαηεγηθψλ θαη ησλ δξάζεσλ-ηαθηηθψλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ εθαηέξσζελ. πγθεθξηκέλα, ζε ζρέζε κε ηηο δξάζεηο γηα ηελ πνιηηηζηηθή θαη ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο, αλαθέξνληαη ηα εμήο: «Η θαηάιιειε αμηνπνίεζε ηεο ζρέζεο ηνπξηζκνχ-πνιηηηζκνχ ζηνρεχεη ζην λα θαηαζηεί ε Αηηηθή: ηζρπξφ πεξηθεξεηαθφ θέληξν Πνιηηηζκνχ θαη Παηδείαο, κε έκθαζε ζηελ πεξηνρή ηεο Ννηηαλαηνιηθήο Δπξψπεο θαη ηεο Αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ. Με βάζε θαη ηελ ζρεηηθή εζληθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ πνιηηηζηηθή αλάπηπμε, νη ζρεηηθέο παξεκβάζεηο ζηελ Αηηηθή ζα θηλεζνχλ ζην ηξίπηπρν: ππνδνκέο ζεζκνί επελδχζεηο. Η ελίζρπζε ησλ πνιηηηζηηθψλ ππνδνκψλ ζα εζηηαζζεί ζηελ αλαβάζκηζε ησλ δηεζλνχο εκβέιεηαο ηζρπξψλ πφισλ πξνζέιθπζεο επηζθεπηψλ ηεο Αηηηθήο (ι.ρ. δίθηπν ζχγρξνλσλ κνπζείσλ, πηλαθνζήθε, ελνπνίεζε αξραηνινγηθψλ ρψξσλ, ελίζρπζε πνιηηηζηηθψλ ζεζκψλ θ.ν.θ.), ελψ ηαπηφρξνλα ζα αλαδεηρζνχλ θαη άιινη ρψξνη ζε απηφ ην επίπεδν επηζθεςηκφηεηαο. Ήδε, ζεκαληηθά έξγα αλαβάζκηζεο ηεο κεηξνπνιηηηθήο πνιηηηζηηθήο θαη ηνπξηζηηθήο ππνδνκήο έρνπλ δξνκνινγεζεί κε κφριεπζε ηδησηηθψλ θεθαιαίσλ (Λπξηθή Σθελή θαη Δζληθή Βηβιηνζήθε), Η αλαβάζκηζε απηή νθείιεη λα επεθηαζεί ζηελ αμηνπνίεζε ησλ νιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ, ψζηε λα αλαδεηρζεί ε Αηηηθή σο θφκβνο ηνπξηζκνχ-πνιηηηζκνχ δηεζλνχο εκβέιεηαο» ( Πεξηθεξεηαθφ Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Αηηηθήο , ζει.147, ζην Γεκηνπξγία νηθνλνκηθψλ νθειψλ γηα ηνλ Γήκν θαη ηνπο δπλεηηθνχο επελδπηέο Ζ εθκεηάιιεπζε θαη ε ιεηηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ, ζα πξέπεη λα απνθέξνπλ νηθνλνκηθά νθέιε ηφζν ζηνλ Γήκν φζν θαη ζηνπο δπλεηηθνχο επελδπηέο. Σα νηθνλνκηθά νθέιε ηνπ δήκνπ κπνξνχλ λα έρνπλ ηφζν άκεζν φζν θαη έκκεζν ραξαθηήξα. Σα άκεζα νθέιε πξνέξρνληαη θαζαξά απφ ηελ ζπκκεηνρή ηνπ Γήκνπ ζηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα πνπ ζα 85

86 παξάγεη ε επηρεηξεκαηηθή εθκεηάιιεπζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ζα απνδίδνληαη ζε απηφλ ζαλ αληηζηάζκηζκα γηα ηελ εηζθνξά ηεο πξνο αμηνπνίεζε έθηαζεο, ζην ζπλνιηθφ εγρείξεκα. Σα έκκεζα νηθνλνκηθά νθέιε, ζπλίζηαληαη ζηελ δπλαηφηεηα ηνπ Γήκνπ λα εηζπξάηηεη εηδηθνχο θφξνπο θαη ηέιε ηφζν απφ ρξήζεηο γεο φζν θαη ζαλ πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ηεο πεξηνρήο. Με ηελ νινθιήξσζε ηεο επέλδπζεο θαη ηελ έλαξμε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ αλακέλεηαη λα απμεζεί ε επηζθεςηκφηεηα ηεο πεξηνρήο θαη ε κέζε θαηά θεθαιήλ δαπάλε ησλ επηζθεπηψλ. Δπνκέλσο ε αχμεζε ηνπ ζπλφινπ ησλ θεθαιαίσλ πνπ ζα εηζξεχζνπλ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ζα επηδξάζεη ζεηηθά θαη ζηα έκκεζα νηθνλνκηθά νθέιε ηνπ Γήκνπ. Αλαθνξηθά κε ηα νηθνλνκηθά νθέιε ησλ δπλεηηθψλ επελδπηψλ, απηά έρνπλ απνθιεηζηηθά άκεζν ραξαθηήξα. Θεκειηψδεο θαηεχζπλζε ηνπ ζρεδίνπ αμηνπνίεζεο ηεο έθηαζεο απνηειεί ε δεκηνπξγία ειθπζηηθψλ νηθνλνκηθψλ απνηειεζκάησλ απφ ηελ εθκεηάιιεπζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ γηα ηνπο επελδπηέο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ, ν ρξεκαηννηθνλνκηθφο πξνγξακκαηηζκφο, ζα πξέπεη λα δηέπεηαη απφ ζηνηρεία ακηγνχο επηρεηξεκαηηθήο ζπκπεξηθνξάο, θαζψο ην χςνο ηνπ νηθνλνκηθνχ νθέινπο ησλ επελδπηψλ, απνηειεί θχξην παξάγνληα ειθπζηηθφηεηαο. Γεκηνπξγία θνηλσληθψλ νθειψλ γηα ηελ πεξηνρή εκαληηθή θαηεπζπληήξηα παξάκεηξνο απνηειεί ε δεκηνπξγία ζεκαληηθψλ θνηλσληθψλ νθειψλ απφ ηελ ιεηηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ, γηα ην ζχλνιν ηεο πεξηνρήο. Σα νθέιε απηά ζρεηίδνληαη κε πνιιά κεγέζε κέηξεζεο ηεο θνηλσληθήο επεκεξίαο φπσο ε απαζρφιεζε, ην βηνηηθφ επίπεδν, ηα δεκφζηα αγαζά, νη δαπάλεο γηα έξγα δεκφζηνπ θαη θνηλσθεινχο ραξαθηήξα θαη ηειηθά, ην θαηά θεθαιήλ εηζφδεκα ησλ θαηνίθσλ ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο. Ζ δεκηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ε επηρεηξεκαηηθή εθκεηάιιεπζε ηνπο ζα πξέπεη λα επηδξνχλ ζεηηθά ζηελ δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο πνπ ζα αθνξνχλ ηφζν ηελ θαηαζθεπή θαη ηελ ζπληήξεζε ηνπο φζν θαη ηελ ιεηηνπξγία ηνπο. Δπηπιένλ, ε βειηησκέλε πξνβνιή ηεο πεξηνρήο, ε αχμεζε θαη ε πνηνηηθή αλαβάζκηζε ηεο ηνπξηζηηθήο θίλεζεο, ε αχμεζε ηεο αλαγλσξηζηκφηεηαο ηεο πεξηνρήο ζε δηεζλέο επίπεδν ζα ζηεξίμνπλ ηελ δεκηνπξγία ελφο θχθινπ εηζξνήο θαη επαλαηνπνζέηεζεο θεθαιαίσλ ζηελ ηνπηθή νηθνλνκία βειηηψλνληαο ζεκαληηθά ην βηνηηθφ επίπεδν ησλ θαηνίθσλ. Δπίζεο ε αχμεζε ησλ εζφδσλ ηνπ Γήκνπ, δεκηνπξγεί ηηο πξνυπνζέζεηο θαηαζθεπήο πεξηζζφηεξσλ έξγσλ ππνδνκήο ζηελ 86

87 επξχηεξε πεξηνρή θαη ζηελ παξνρή αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ θνηλήο σθέιεηαο ζε φινπο ηνπο δεκφηεο εκεία Πξνζνρήο Δπελδπηηθή ειθπζηηθφηεηα ηνπ πξνηεηλφκελνπ ζρεδίνπ Ζ αλάγθε πξνζέιθπζεο ηδησηψλ επελδπηηθψλ θνξέσλ γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο ζχκπξαμεο, θαζηζηά ηελ επελδπηηθή θαη επηρεηξεκαηηθή ειθπζηηθφηεηα ηνπ πξνηεηλφκελνπ ζρεδίνπ, θαζνξηζηηθφ παξάγνληα γηα ηελ ηειηθή νινθιήξσζε ηνπ. Ζ αμηνιφγεζε ηεο επέλδπζεο ζα πξέπεη λα γίλεη κε βάζε ην επίπεδν ηνπ θφζηνπο θαηαζθεπήο πνπ απαηηεί, ην κνληέιν ιεηηνπξγηθψλ εζφδσλ θαη εμφδσλ πνπ παξάγεη θαη ην ηειηθφ νηθνλνκηθφ απνηέιεζκα πνπ δεκηνπξγεί ε ιεηηνπξγία ηνπ, πξνο φθεινο ηνπ επελδπηή. Δπηπιένλ, θξίζηκνη παξάγνληεο είλαη ε πνιππινθφηεηα ηεο πινπνίεζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ, ε εθηθηφηεηα πινπνίεζεο ηνπ έξγνπ κε βάζε ηηο δπλαηφηεηεο ησλ επελδπηψλ θαη ηεο πεξηνρήο θαζψο θαη ην επίπεδν ησλ θηλδχλσλ πνπ θαιείηαη λα αλαιάβεη ν ππνςήθηνο επελδπηήο. Γπλαηφηεηα έληαμεο ζηνλ Νφκν 3389/2005 γηα ηηο πκπξάμεηο Γεκνζίνπ θαη Ηδησηηθνχ Σνκέα (ΓΗΣ) Σν πεξηερφκελν ηνπ έξγνπ ζα πξέπεη λα δηέπεηαη απφ ζαθή πνιηηηζηηθφ, εθπαηδεπηηθφ θαη θνηλσληθφ ραξαθηήξα γηα λα εληάζζεηαη έηζη ζηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ Γήκνπ. Ο ηδησηηθφο θνξέαο ζα πξέπεη λα αλαιάβεη κε βάζε ηελ ζχκβαζε, ζεκαληηθφ κέξνο ησλ θηλδχλσλ θαηαζθεπήο θαη ιεηηνπξγίαο θαη λα εηζθέξεη θεθάιαηα θαη πφξνπο, ηνπο νπνίνπο ζα εμαζθαιίζεη ν ίδηνο. Απηφ βέβαηα ηνπ δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα έρεη θαη ζεκαληηθή ειεπζεξία ζηελ δηακφξθσζε θάπνησλ παξακέηξσλ ηνπ έξγνπ. Σέινο, ν κέγηζηνο πξνυπνινγηζκφο ηνπ έξγνπ δελ ζα πξέπεη λα μεπεξλάεη ηα χκθσλα κε ην Άξζξν 2 ηνπ λφκνπ, πνπ νξίδεη ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ, νη πκπξάμεηο Γεκνζίνπ θαη Ηδησηηθνχ ηνκέα κπνξνχλ λα ππάγνληαη ζηηο δηαηάμεηο ηνπ, εθφζνλ έρνπλ ζαλ αληηθείκελν ηελ εθηέιεζε έξγσλ ή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ πνπ αλήθνπλ ζηελ αξκνδηφηεηα ησλ Γεκνζίσλ θνξέσλ κε βάζε δηάηαμε λφκνπ ή ζχκβαζε ή ην θαηαζηαηηθφ ηνπο. Δπηπιένλ νξίδεηαη φηη, νη Ηδησηηθνί Φνξείο, έλαληη αληαιιάγκαηνο πνπ θαηαβάιιεηαη εθάπαμ ή ηκεκαηηθά απφ ηνπο Γεκφζηνπο Φνξείο ή ηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο ησλ έξγσλ ή ησλ ππεξεζηψλ απηψλ, αλαιακβάλνπλ νπζηψδεο κέξνο ησλ θηλδχλσλ πνπ ζπλδένληαη κε ηελ ρξεκαηνδφηεζε, ηελ θαηαζθεπή, ε δηαζεζηκφηεηα ή ηελ δήηεζε ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο χκπξαμεο θαη ησλ ζπλαθψλ θηλδχλσλ φπσο, ελδεηθηηθά ηνλ δηαρεηξηζηηθφ θαη ηνλ ηερληθφ θίλδπλν. Δπηπιένλ, απφ ηνλ Νφκν νξίδεηαη ζην ίδην Άξζξν φηη, ε ρξεκαηνδφηεζε, ελ φισ ή ελ κέξεη, ηεο θαηαζθεπήο ησλ έξγσλ ή ηεο παξνρήο ησλ ππεξεζηψλ ζα γίλεη κε θεθάιαηα θαη πφξνπο πνπ εμαζθαιίδνπλ νη ηδησηηθνί θνξείο θαη φηη ην κέγηζην ζπλνιηθφ ζπκβαηηθφ πξνυπνινγηδφκελν θφζηνο ηεο πινπνίεζεο ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο χκπξαμεο δελ πξέπεη λα ππεξβαίλεη ηα δηαθφζηα εθαηνκκχξηα επξψ εθηφο ηνπ ΦΠΑ. 87

88 Πξνζδηνξηζκφο βαζκνχ ειεπζεξίαο ππνςεθίσλ επελδπηψλ Οη ππνςήθηνη επελδπηέο θαινχληαη λα αλαιάβνπλ έλα πνζνζηφ ησλ θηλδχλσλ πνπ ζρεηίδνληαη ηφζν κε ηελ θαηαζθεπή φζν θαη κε ηελ ιεηηνπξγία ηνπ έξγνπ. Ζ αλάιεςε ησλ θηλδχλσλ απηψλ ηνπο δεκηνπξγεί κηα ειεπζεξία, λα θαζνξίζνπλ θάπνηεο απφ ηηο παξακέηξνπο ηνπ ζρεδηαζκνχ, θαηαζθεπήο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ. Ο βαζκφο ηεο ειεπζεξίαο απηήο απνηειεί ζηνηρείν ηεο επελδπηηθήο ειθπζηηθφηεηαο ηνπ πξνηεηλφκελνπ ζρεδίνπ θαη πεξηνξίδεηαη απφ ηελ αλάγθε ηήξεζεο ηνπ βαζηθνχ πξνζαλαηνιηζκνχ θαη ηνπ ραξαθηήξα ηνπ έξγνπ. Παξαθάησ αλαθέξνληαη ηα ζεκεία ζηα νπνία νη ππνςήθηνη επελδπηέο κπνξνχλ λα επέκβνπλ θαη δηαζέηνπλ έλα ζρεηηθφ βαζκφ ειεπζεξίαο: i. πλνιηθφο ραξαθηήξαο θαη πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ έξγνπ Ο ραξαθηήξαο ηνπ έξγνπ ζα πξέπεη λα πεξηέρεη ζαθή πνιηηηζηηθά, εθπαηδεπηηθά θαη θνηλσληθά ζηνηρεία θαη ην πεξηερφκελφ ηνπ λα παξαπέκπεη ζε αξκνδηφηεηεο Γεκνζίνπ θνξέα 15. ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε, ηφζν ην Οηθνινγηθφ πάξθν φζν θαη ην ελπδξείν, έρνπλ ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά. κσο, ελψ ε ειεπζεξία ησλ ππνςήθησλ επελδπηψλ ζα έπξεπε λα είλαη απνιχησο πεξηνξηζκέλε φζνλ αθνξά ηελ θαηαζθεπή θαη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ, ηειηθά ζα πξέπεη λα δηαζέηνπλ έλα βαζκφ ειεπζεξίαο φζνλ αθνξά ηελ θαηαζθεπή ηνπ ελπδξείνπ θαζψο απηφ είλαη πνπ ζα θαηαζηήζεη βηψζηκν ην έξγν κέζσ ηεο επηβνιήο ηειψλ ρξήζεο ζε απηφ. Βαζηθφο πεξηνξηζηηθφο παξάγνληαο είλαη ην φηη ν πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ εγθαηαζηάζεσλ απηψλ δελ ζα πξέπεη λα δηαθνξνπνηείηαη απφ ηνλ γεληθφ πξνζαλαηνιηζκφ ηνπ έξγνπ. Γελ ζα πξέπεη δειαδή λα πξνθαιείηαη ζχγρπζε ζηνλ επηζθέπηε θαη λα ππνβαζκίδεηαη ν πνιηηηζηηθφο θαη εθπαηδεπηηθφο ραξαθηήξαο ηνπ ζπλφινπ ηνπ έξγνπ ii. Πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ έξγνπ Γηα λα κπνξέζεη λα ιεηηνπξγήζεη θαη λα αλαδεηρζεί ζε δπλακηθφ ηνπξηζηηθφ πξννξηζκφ ζα πξέπεη ηφζν ε θαηαζθεπή ηνπ φζν θαη ε ιεηηνπξγία ηνπ λα ηεξνχλ θαη λα ελαξκνλίδνληαη κε ηα πςειφηεξα πνηνηηθά πξφηππα. Πιένλ νη θαηαλαισηέο / ρξήζηεο είλαη «εθπαηδεπκέλνη» θαη απαηηνχλ ππεξεζίεο πςειήο πνηφηεηαο θαη πξνζηηζέκελεο αμίαο. Σα παξαπάλσ ζε ζπλδπαζκφ κε ην φηη ην έξγν δελ ζα έρεη κφλν εκπνξηθφ ραξαθηήξα αιιά θαη πνιηηηζηηθφ, θνηλσληθφ θαη εθπαηδεπηηθφ, νδεγνχλ ζην ζπκπέξαζκα, φηη δελ κπνξνχλ λα ππάξμνπλ εθπηψζεηο ζηελ πνηφηεηα απφ ηελ πιεπξά ησλ ππνςήθηψλ επελδπηψλ. 15 Σα παξαπάλσ νξίδνληαη ξεηά απφ ην λφκν θαη ζα πξέπεη λα απνηειέζνπλ ππνρξεσηηθέο θαηεπζχλζεηο πξνθεηκέλνπ ην έξγν λα εληαρζεί ζηηο δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ πεξί ΓΗΣ 88

89 iii. Σηκνινγηαθή πνιηηηθή Οη απνθάζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ ηηκνινγηαθή πνιηηηθή εμαξηψληαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ παξάγνληεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ην πξνθίι ηνπ έξγνπ πνπ ζα επηθνηλσλεζεί πξνο ηελ αγνξά, ην ηηκνινγηαθφ θαζεζηψο πνπ ηζρχεη ζε αληίζηνηρεο εγθαηαζηάζεηο (Ζξάθιεην, Ρφδνο), ηε βησζηκφηεηα ηνπ έξγνπ αιιά θαη ηελ επελδπηηθή ειθπζηηθφηεηα. Μάιηζηα, ν βαζκφο ειεπζεξίαο ησλ επελδπηψλ ζηελ άζθεζε ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο, απνηειεί ζεκαληηθφ παξάγνληα δηακφξθσζεο ηνπ επηπέδνπ ηεο ειθπζηηθφηεηαο ηεο επέλδπζεο, αθνχ νπζηαζηηθά απνηειεί ακηγψο επηρεηξεκαηηθή απφθαζε θαη εξγαιείν marketing. Δπηπξφζζεηα, εθφζνλ ν επελδπηήο δηαζέηεη εκπεηξία, είλαη πξνο καθξνπξφζεζκν φθεινο ηνπ Γήκνπ, ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο θαη ηειηθά θαη ηνπ ίδηνπ ηνπ έξγνπ, λα παξαρσξεζεί πςειφο βαζκφο ειεπζεξίαο ζηελ άζθεζε ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο. Δπνκέλσο νη ππνςήθηνη επελδπηέο ζα απνιακβάλνπλ πςειφ βαζκφ ειεπζεξίαο ζηελ άζθεζε ηεο ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο. Θα ππνρξενχληαη φκσο λα ηεξνχλ θάπνηνπο πεξηνξηζκνχο έηζη ψζηε λα κελ ράλεηαη ν θνηλσληθφο ραξαθηήξαο ηνπ έξγνπ θαη λα εμαζθαιίδνληαη ηα νηθνλνκηθά νθέιε ηνπ Γήκνπ θαη ε βησζηκφηεηα ηνπ έξγνπ. 89

90 Κεθάιαην 15 Αληαπνδνηηθφηεηα αληηθεηκέλνπ χκπξαμεο γηα ηνλ ηδησηηθφ θνξέα- Αλάπηπμε ζελαξίνπ Βησζηκφηεηαο 15.1 Καζνξηζκφο θξηηεξίσλ αμηνιφγεζεο Σα θαζνξηδφκελα θξηηήξηα αμηνιφγεζεο πεξηγξάθνληαη σο εμήο: Υξεκαηννηθνλνκηθά θξηηήξηα. o Δπίπεδν επέλδπζεο Σν θξηηήξην απηφ αλαθέξεηαη ζην ζπλνιηθφ πξνυπνινγηδφκελν θφζηνο επέλδπζεο,ην νπνίν δελ πξέπεη λα ππεξβαίλεη ηα , πξνθεηκέλνπ ην έξγν λα εληαρζεί ζηηο δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ 3389/2005. o Έζνδα, θφζηνο ιεηηνπξγίαο θαη Οηθνλνκηθά απνηειέζκαηα Σν χςνο ησλ ιεηηνπξγηθψλ εζφδσλ θαη εμφδσλ απνηεινχλ βαζηθά ζηνηρεία ηεο βησζηκφηεηαο, αθνχ παξάγνπλ νπζηαζηηθά ηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα ηεο εθάζηνηε εθκεηάιιεπζεο. Ζ αμηνιφγεζε ηνπ θξηηεξίνπ απηνχ γίλεηαη ζε ζπζρεηηζκφ κε ην επίπεδν ηεο επέλδπζεο πνπ απαηηεί ην θάζε ζελάξην. o Καζαξή Παξνχζα Αμία ησλ κειινληηθψλ ρξεκαηνξνψλ Ζ Καζαξή Παξνχζα Αμία ησλ ρξεκαηνξνψλ, απνηειεί θχξην εξγαιείν γηα ηελ αμηνιφγεζε ελαιιαθηηθψλ επελδπηηθψλ έξγσλ, ζηε δηεζλή πξαθηηθή θαη βηβιηνγξαθία. Οπζηαζηηθά νξίδεηαη σο ε δηαθνξά ηνπ ζπλφινπ ησλ πξνεμνθιεκέλσλ κειινληηθψλ ρξεκαηνξνψλ ελφο έξγνπ θαη ηνπ αξρηθνχ πνζνχ ηεο επέλδπζεο. Έλα έξγν είλαη απνδεθηφ εθφζνλ ε παξαπάλσ δηαθνξά είλαη ζεηηθή, δειαδή φηαλ ην ζχλνιν ησλ πξνεμνθιεκέλσλ ρξεκαηνξνψλ είλαη κεγαιχηεξν απφ ην αξρηθφ πνζφ ηεο επέλδπζεο (Γ.Καξαζαλάζεο, 2001, ζει.69-77). Ο ζπληειεζηήο πξνεμφθιεζεο, απνηειεί ην δηαρξνληθφ θφζηνο ησλ επελδεδπκέλσλ θεθαιαίσλ θαη εξκελεχεηαη ζαλ ην θφζηνο επθαηξίαο κηαο ελαιιαθηηθήο ηνπνζέηεζεο ησλ θεθαιαίσλ απηψλ ΚΠΑ = Κ Α πνπ, Κ: ε παξνχζα αμία θαζαξψλ ρξεκαηνξνψλ πνπ ζα πξνθχςνπλ ζην κέιινλ εμαηηίαο ηνπ ζρεδίνπ 90

91 o Δζσηεξηθφο πληειεζηήο Απφδνζεο (ΔΑ) ησλ κειινληηθψλ ρξεκαηνξνψλ Ο ζπληειεζηήο απηφο απνηειεί ην θφζηνο θεθαιαίνπ πνπ κεδελίδεη ηελ ΚΠΑ θαη ζπλεπψο εξκελεχεηαη σο ε κέγηζηε απνδεθηή απφδνζε ησλ κειινληηθψλ ρξεκαηνξνψλ πνπ δχλαηαη λα απνιαχζεη ν επελδπηήο ηνπνζεηψληαο θεθάιαηα ζην ζπγθεθξηκέλν επελδπηηθφ ζρέδην. Ο ζπλδπαζκφο ηνπ ΔΑ θαη ηεο ΚΠΑ, απνηειεί κία απφ ηηο αζθαιέζηεξεο κεζφδνπο επηινγήο κεηαμχ ελαιιαθηηθψλ επελδπηηθψλ έξγσλ Κνηλσληθά θξηηήξηα. Ζ αλαγθαηφηεηα ρξήζεο απηήο ηεο νκάδαο θξηηεξίσλ έγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη ην πεξηερφκελν ηνπ έξγνπ ιακβάλεη έλα ζεκαληηθφ θνηλσληθφ, πνιηηηζηηθφ θαη εθπαηδεπηηθφ ραξαθηήξα. πγθεθξηκέλα, ρξεζηκνπνηνχληαη ηα παξαθάησ θξηηήξηα: o Άκεζα θνηλσληθά νθέιε Αμηνινγείηαη ην πνζνζηφ άκεζσλ θνηλσληθψλ νθειψλ. Σέηνηα νθέιε είλαη ε δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο ηφζν γηα ηελ θαηαζθεπή φζν θαη γηα ηελ ιεηηνπξγία ηνπ έξγνπ, ε αλάπιαζε ηεο πεξηνρήο αμηνπνίεζεο, ε πξνβνιή ηεο πεξηνρήο. o Έκκεζα θνηλσληθά νθέιε Ζ ιεηηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπ έξγνπ, αλακέλεηαη λα δεκηνπξγήζεη λέεο αλαπηπμηαθέο πξννπηηθέο ζην ζχλνιν ηεο πεξηνρήο θαη ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ θφζκνπ. Οη επηδξάζεηο δελ ζα σθειήζνπλ κφλν ηελ ηνπηθή νηθνλνκία αιιά θαη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ δξαζηεξηνπνηνχκελσλ επηρεηξήζεσλ ζηελ πεξηνρή. πλεπψο αμηνινγείηαη ε πξνζθνξά πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε απηή o Γηαηήξεζε θαη πξναγσγή ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο ηεο πεξηνρήο. Α: ε δαπάλε γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ επελδπηηθνχ ζρεδίνπ, πνπ ππνηίζεηαη φηη πξαγκαηνπνηείηαη θαηά ηελ έλαξμε ηεο πινπνίεζεο ηνπ ζρεδίνπ. Σν Κ δίλεηαη απφ ηε ζρέζε: Κ = k 1 / (1 + r) + k 2 / (1 + r) (k λ + κ λ) / (1 + r) λ πνπ, k i κε i = 1..λ: ε θαζαξή ρξεκαηνξνή θαηά ηελ πεξίνδν i r: ην θφζηνο θεθαιαίνπ ή ν ζπληειεζηήο πξνεμφθιεζεο ησλ ρξεκαηνξνψλ κ λ: ε απνκέλνπζα αμία ζην ηέινο ηεο πεξηφδνπ λ (ίζε κε ηελ ηξέρνπζα αμία ησλ παγίσλ θαη ινηπψλ ζηνηρείσλ ηεο επέλδπζεο θαηά ην ηέινο ηνπ ρξφλνπ ζρεδηαζκνχ). 91

92 Αμηνινγείηαη ν βαζκφο επίδξαζεο ηεο θαηαζθεπήο θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ πξνηεηλφκελσλ εγθαηαζηάζεσλ, ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ ηεο πεξηνρήο. Μέζα ζηνπο ζηφρνπο ηνπ έξγνπ είλαη θαη ε πξνβνιή ηνπ θπζηθνχ, πνιηηηζηηθνχ θαη ηζηνξηθνχ πεξηβάιινληνο ηεο πεξηνρήο. Δπνκέλσο ε θαηαζθεπή θαη ε ιεηηνπξγία ηνπ έξγνπ δελ ζα πξέπεη ζε θακία πεξίπησζε λα ζπλδέεηαη κε νπνηαδήπνηε δηαηαξαρή ηεο αιπζίδαο ησλ παξαγφλησλ πνπ ην ζπλζέηνπλ Δπηρεηξεκαηηθά θξηηήξηα. Αθνξνχλ ηελ πνιππινθφηεηα θαη ην πνζνζηφ εθηθηφηεηαο ηνπ ζελαξίνπ, απφ ηελ πιεπξά ησλ δπλαηνηήησλ ησλ δπλεηηθψλ επελδπηψλ. Σα επηκέξνπο θξηηήξηα είλαη: o Πνιππινθφηεηα πινπνίεζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ Αμηνινγείηαη ν βαζκφο πνιππινθφηεηαο ηεο πινπνίεζεο θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ. Γηα ηελ πινπνίεζε, ιακβάλνληαη ππφςε θαηαζθεπαζηηθά θαη ηερληθά ζέκαηα, δηαδηθαζίεο αδεηνδφηεζεο, απαινηθή ηδηνθηεζηαθψλ εκπνδίσλ θαη γεσινγηθψλ πξνβιεκάησλ. Γηα ηε ιεηηνπξγία, ιακβάλνληαη ππφςε ζέκαηα επηρεηξεκαηηθήο δηαρείξηζεο ησλ εγθαηαζηάζεσλ, ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, αλαγθψλ ρξεκαηνδφηεζεο θαη ησλ δηαδηθαζηψλ ηεο ζπλνιηθήο ηνπνζέηεζεο ηνπ έξγνπ ζηελ αγνξά. o Καηαλνκή θαη δηαρείξηζε ησλ Δπηρεηξεκαηηθψλ θηλδχλσλ ην θξηηήξην απηφ δελ αμηνινγείηαη απιά ην πνζνζηφ επηρεηξεκαηηθνχ θηλδχλνπ αιιά θαη ν ηξφπνο πνπ θαηαλέκεηαη απηφο ζηα δχν εκπιεθφκελα κέξε. Δπηπιένλ αμηνινγνχληαη ηα πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ θηλδχλσλ θαη ε δπλαηφηεηα δηαρείξηζεο ηνπο απφ ηνλ Γήκν. o Δπηρεηξεκαηηθή ειθπζηηθφηεηα ηνπ έξγνπ Αμηνινγείηαη ν βαζκφο ειθπζηηθφηεηαο ηνπ έξγνπ, ν νπνίνο πξνθχπηεη ζπλδπαζηηθά, ιακβάλνληαο ππφςε ηφζν ηα ιεηηνπξγηθά δεδνκέλα φζν θαη ηελ πξνζδνθψκελε ρξεκαηννηθνλνκηθή απφδνζε, ην βαζκφ επηζθάιεηαο θαη θηλδχλνπ θαη ην επίπεδν αληηθεηκεληθήο εμέηαζεο ηεο παξνχζαο θαηάζηαζεο θαη ησλ ηάζεσλ εμέιημεο. Ζ επηρεηξεκαηηθή ειθπζηηθφηεηα ηνπ έξγνπ απνηειεί ηελ θπξίαξρε ζπληζηψζα, βάζεη ηεο νπνίαο νη δπλεηηθνί ηδηψηεο επελδπηέο ζα ιάβνπλ ηελ απφθαζε λα ζπκκεηέρνπλ ζην δηαγσληζκφ θαη λα ππνβάιινπλ πξνζθνξέο ή λα απέρνπλ απφ απηφλ. 92

93 15.2 Γεληθέο ρξεκαηννηθνλνκηθέο ππνζέζεηο θαη παξαδνρέο θαη καθξννηθνλνκηθά ζηνηρεία Γεληθέο παξαδνρέο Γηα ην ζρεκαηηζκφ ηνπ ζελαξίνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη εμήο γεληθέο παξαδνρέο θαη κέζνδνη ππνινγηζκνχ ησλ επηκέξνπο ζηνηρείσλ 17 : Διθπζηηθφηεηα ηεο επέλδπζεο κε δπλεηηθή πειαηεία ηεο ηάμεο ησλ επηζθεπηψλ ζε εηήζηα βάζε. Γηακφξθσζε ηνπ χςνπο ηεο επέλδπζεο βάζεη αλαιπηηθνχ ηερληθνχ ζρεδίνπ, ψζηε λα θαζίζηαηαη δπλαηφο ν νπζηαζηηθφο έιεγρνο ηνπ θφζηνπο θαηά ηε θάζε θαηαζθεπήο. Ο ρξνληθφο νξίδνληαο γηα ηε ιεηηνπξγία ησλ εθκεηαιιεχζεσλ (θαη άξα γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ επελδχζεσλ) είλαη 40 έηε. Πξνηείλεηαη επίζεο, ε δηάξθεηα ηεο παξαρψξεζεο λα πξαγκαηνπνηεζεί γηα ην ίδην ρξνληθφ δηάζηεκα. Πιεζσξηζκφο είλαη ε πνζνζηηαία κεηαβνιή ηνπ γεληθνχ επηπέδνπ ησλ ηηκψλ ηεο νηθνλνκίαο κέζα ζε ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή πεξίνδν. Θεσξνχκε φηη ζα θηλεζεί ζηαζεξά ζην επίπεδν ηνπ 3% γηα φιε ηε δηάξθεηα εμέηαζεο ηνπ έξγνπ θαη ζα επεξεάζεη ηα έζνδα θαη ηα ιεηηνπξγηθά θφζηε. Φνξνινγηθφο πληειεζηήο: Ο ζπληειεζηήο κε ηνλ φπνην ζα θνξνινγεζεί ην λέν επηρεηξεκαηηθφ ζρήκα θαηά ηε δηάξθεηα ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ, ζα ζεσξεζεί ζηαζεξφο 25%, γηα φιε ηε δηάξθεηα εμέηαζεο ηνπ έξγνπ. Πξνεμνθιεηηθφ Δπηηφθην: Σν θφζηνο επθαηξίαο ηνπ θεθαιαίνπ κεηξηέηαη απφ ην πξνεμνθιεηηθφ επηηφθην σο πνζνζηφ επί ηνηο εθαηφ. Σν θφζηνο επθαηξίαο θεθαιαίνπ ανηι πποζωπεύει ηην απόδοζη πος μποπεί να επι ηεςσθεί επενδύονηαρ ηο κεθάλαι ο ζηην καλύηεπη δςναηή εναλλακηι κή επένδςζη. Γηα ηνπο ρξεκαηννηθνλνκηθνχο ππνινγηζκνχο ηεο επέλδπζεο ην πξνεμνθιεηηθφ επηηφθην ζα ζεσξεζεί φηη ζα είλαη ζηαζεξφ ζην 8%. Δπηηφθην Γαλεηζκνχ: Σν επηηφθην κε ην νπνίν ζα δαλεηζζεί ην λέν ζρήκα γηα λα ρξεκαηνδνηήζεη κέξνο ηνπ θαηαζθεπαζηηθνχ θφζηνπο, ζα θπκαλζεί ζην 6%. Ζ Απφζβεζε ηνπ ζπλφινπ ησλ εγθαηαζηάζεσλ ππνινγίδεηαη ζηα 30 έηε. Ηζνινγηζκφο θαη Απνηειέζκαηα Υξήζεο: 17 Ζ πξνζαξκνγή ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ ( πθηζηάκελε επηζθεςηκφηεηα, θφζηνο θαηαζθεπήο, έζνδα, πξνζσπηθφ, ρξεκαηνδφηεζε θιπ.) έγηλε θαηφπηλ ζπλέληεπμεο κε ππάιιειν ηνπ Δλπδξείνπ Κξήηεο 93

94 o Σν κεηνρηθφ θεθάιαην ηεο λέαο εηαηξείαο εηδηθνχ ζθνπνχ απνηειείηαη απφ ην ζχλνιν ησλ θεθαιαίσλ πνπ απαηηνχληαη σο ίδηα ζπκκεηνρή (Ίδηα Κεθάιαηα) γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ θαη θαηαβάιιεηαη ζηελ αξρή ηνπ έξγνπ. o Ο ππνινγηζκφο ησλ απνζβέζεσλ πξαγκαηνπνηείηαη κεηά απφ ηελ νινθιήξσζε ηεο θαηαζθεπαζηηθήο πεξηφδνπ θαη απφ ην πξψην ρξφλν ιεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ (δειαδή 4 ν έηνο ζην ζχλνιν ηνπ έξγνπ). o Τπνζέζεηο πνπ αθνξνχλ ην Κπθινθνξνχλ Δλεξγεηηθφ: ηα απνζέκαηα απνηεινχλ ην 5% ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ, νη απαηηήζεηο απνηεινχλ ην 25% ησλ εζφδσλ, ελψ σο ειάρηζην χςνο ησλ δηαζεζίκσλ είλαη ην 15% ησλ ιεηηνπξγηθψλ εμφδσλ. o Τπνζέζεηο πνπ αθνξνχλ ηηο Τπνρξεψζεηο: ην χςνο ηεο θαηεγνξίαο Πηζησηέο δεκηνπξγείηαη απφ ην 15% ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ. o Οη ηακεηαθέο αλάγθεο πνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ, ζα θαιχπηνληαη απφ ηελ άληιεζε βξαρππξφζεζκνπ δαλεηζκνχ. o Σα θέξδε πνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ ζα απμάλνπλ ηα Ίδηα θεθάιαηα θαη ηα ηακεηαθά δηαζέζηκα ηεο εηαηξείαο Δπελδπηηθφ Πξφγξακκα o Ο Υξφλνο θαηαζθεπήο ππνινγίδεηαη ζηα 3 έηε. o Σν θαηαζθεπαζηηθφ θφζηνο ηνπ έξγνπ είλαη ζπλνιηθά 37 εθαη.. o Ζ Υξεκαηνδφηεζε ηεο επέλδπζεο ζα απνηειείηαη απφ 50% ίδηα θεθάιαηα, πνπ ζα πξνζθέξεη ν ηδηψηεο επελδπηήο θαη 50% απφ καθξνρξφλην ηξαπεδηθφ δαλεηζκφ. o Γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ηνπ δαλείνπ ηεο επέλδπζεο νξίζζεθε δηάξθεηα απνπιεξσκήο 25 έηε Λεηηνπξγηθά έζνδα Ζ πιήξεο ιεηηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ, ζα πξαγκαηνπνηεζεί ην ηέηαξην έηνο ηνπ επελδπηηθνχ ζρεδίνπ. Σα έζνδα ππνινγίδνληαη ζχκθσλα κε ηξεηο βαζηθέο παξακέηξνπο: o Σν κέζν έζνδν αλά επηζθέπηε, ην νπνίν βαζίδεηαη ζε εθηίκεζε ηνπ αληίηηκνπ ζε παξφκνηεο εγθαηαζηάζεηο. 94

95 o Σε κέζε εηήζηα κεηαβνιή ηνπ εζφδνπ αλά επηζθέπηε ην νπνίν αλαπξνζαξκφδεηαη γηα θάζε έηνο κε έλα ζπληειεζηή κεγαιχηεξν ή ίζν ηνπ πιεζσξηζκνχ, νχησο ψζηε λα ππάξρεη απηφκαηε πξνζαξκνγή ησλ ηηκψλ. o Σν πιήζνο ησλ επηζθεπηψλ. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ πιήζνπο ησλ επηζθεπηψλ, αμηνπνηήζεθαλ ζηνηρεία απφ ην ελπδξείν ηνπ Ζξαθιείνπ Λεηηνπξγηθά έμνδα: Ο ππνινγηζκφο ησλ δαπαλψλ ιεηηνπξγίαο βαζίδεηαη: o ηε ζπληεξεηηθή ζηειέρσζε ησλ κνλάδσλ απφ πιεπξάο πξνζσπηθνχ, ην νπνίν θξίλεηαη απαξαίηεην γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπο. o Σα ιεηηνπξγηθά θφζηε απνηεινχληαη απφ ηηο ζπλήζεηο θαηεγνξίεο πνπ παξνπζηάδνληαη ζην ηζνδχγην κηαο αλψλπκεο εηαηξείαο. ε πξψηε θάζε, πξαγκαηνπνηείηαη κηα εθηίκεζε ηνπ απαζρνινχκελνπ πξνζσπηθνχ πνπ ζα ρξεηαζηεί ε εγθαηάζηαζε, ψζηε λα είλαη ζε ζέζε λα ιεηηνπξγεί, αλάινγα κε ην δηάζηεκα ιεηηνπξγίαο. Παξάιιεια, ππνινγίδεηαη ην εηήζην κέζν ζπλνιηθφ θφζηνο γηα έλαλ εξγαδφκελν, ην νπνίν πνιιαπιαζηαδφκελν κε ην πιήζνο ηνπ απαζρνινχκελνπ πξνζσπηθνχ, δεκηνπξγεί ην χςνο ηεο θαηεγνξίαο θφζηνπο «Ακνηβέο πξνζσπηθνχ». o Οη ινηπέο θαηεγνξίεο θφζηνπο ππνινγίδνληαη ζχκθσλα κε ηε θαηεγνξία «Ακνηβέο Πξνζσπηθνχ» σο πνζνζηφ επί ηνηο εθαηφ, ην νπνίν παξνπζηάδεηαη σο «Λνηπά Λεηηνπξγηθά σο % θφζηνπο Πξνζσπηθνχ» θαη ζηε ζπλέρεηα επηκεξίδεηαη αλάινγα ζηηο Ακνηβέο Σξίησλ, Παξνρέο Σξίησλ, Φφξνη-Σέιε, Γηάθνξα Έμνδα θαη Αλαιψζεηο Γηάθνξεο. o ηελ θαηεγνξία Ακνηβέο Σξίησλ, ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ε ακνηβή ηνπ Γήκνπ σο κέξνο ηνπ αληαιιάγκαηνο πνπ ζα ιάβεη απφ ηνλ ηδηψηε επελδπηή θαη ην λέν επηρεηξεκαηηθφ ζρήκα Αλάιπζε Δπαηζζεζίαο Μεηξά ηελ επίδξαζε ζηα απνηειέζκαηα ελφο ζρεδίνπ ησλ αιιαγψλ κηαο ή πεξηζζνηέξσλ ζεκαληηθψλ κεηαβιεηψλ, γηα ηηο νπνίεο ππάξρεη αβεβαηφηεηα. Γηα παξάδεηγκα, κία 95

96 απαηζηφδνμε ή κία αηζηφδνμε αμία κπνξεί λα επηιεγεί γηα κία αβέβαηε κεηαβιεηή. ηελ πξνζπάζεηά καο λα αλαιχζνπκε ην ξίζθν πνπ εκπεξηέρεηαη ζε απηέο ηηο πξνβιέςεηο, νη νπνίεο φκσο εκπεξηέρνπλ ην ζηνηρείν ηεο αβεβαηφηεηαο, κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηελ αλάιπζε επαηζζεζίαο. Με απηφλ ηνλ ηξφπν ζα δηαπηζησζεί, πσο αιιάδεη ην απνηέιεζκα κε ην επηιεγέλ ζελάξην κε ηελ ππφζεζε εξγαζίαο φηη φιεο νη άιιεο παξάκεηξνη παξακέλνπλ ίδηεο. Υξεζηκνπνηείηαη γηα λα απμήζεη ηελ εκπηζηνζχλε ζην κνληέιν θαη ηηο πξνβιέςεηο ηνπ παξέρνληαο κηα εξκελεία, ηνπ πσο νη κεηαβιεηέο αληαπνθξίλνληαη ζηηο αιιαγέο ησλ ζηνηρείσλ, κε ηηο νπνίεο ηξνθνδνηείηαη. (Α.Γεσξγίνπ, Γ.Οηθνλφκνπ, 2002, ζει ) ηελ πεξίπησζή καο ζα αλαιπζεί ε επαηζζεζία ησλ θεξδψλ πξν θφξσλ ηεο επέλδπζεο. Οη επηιεγκέλεο θξίζηκεο παξάκεηξνη γηα ηελ αλάιπζε επαηζζεζίαο ησλ ελαξίσλ είλαη: α. Οη ηηκέο πψιεζεο κε άκεζε επίδξαζε ζηα ιεηηνπξγηθά έζνδα θαη β. νη κεηαβνιέο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο (πξν ηφθσλ & απνζβέζεσλ). Ζ επεξεαδφκελε παξάκεηξνο είλαη ηα ζπλνιηθά θαζαξά θέξδε πξν θφξσλ γηα ηα 40 έηε πλνιηθφ Κφζηνο Καηαζθεπήο Κφζηνο Καηαζθεπήο γηα ην ζχλνιν ηνπ ελαξίνπ ν έηνο 2ν έηνο 3ν έηνο χλνιν Δπηκεξηζκφο θφζηνπο θαηαζθεπήο % 0,10 0,32 0,58 Καηαζθεπαζηηθφ θφζηνο Πεγέο Υξεκαηνδφηεζεο Ίδηα Κεθάιαηα Δπηδνηήζεηο Γαλεηζκφο Κφζηνο Καηαζθεπήο αλά επηκέξνπο εγθαηάζηαζε Οηθνινγηθφ Πάξθν Έηνο 0 1ν έηνο 2ν έηνο 3ν έηνο χλνιν Δπηκεξηζκφο θφζηνπο θαηαζθεπήο % 10% 30% 60% Καηαζθεπαζηηθφ θφζηνο Πεγέο Υξεκαηνδφηεζεο Ίδηα Κεθάιαηα Δπηδνηήζεηο 0 96

97 Γαλεηζκφο Κφζηνο Καηαζθεπήο αλά επηκέξνπο εγθαηάζηαζε Δλπδξείν Έηνο 0 1ν έηνο 2ν έηνο 3ν έηνο χλνιν Δπηκεξηζκφο θφζηνπο θαηαζθεπήο % 10% 30% 60% Καηαζθεπαζηηθφ θφζηνο Πεγέο Υξεκαηνδφηεζεο Ίδηα Κεθάιαηα Δπηδνηήζεηο Γαλεηζκφο Κφζηνο Καηαζθεπήο αλά επηκέξνπο εγθαηάζηαζε Πάξθηλγθ θαη πεξίθξαμε Έηνο 0 1ν έηνο 2ν έηνο 3ν έηνο χλνιν Δπηκεξηζκφο θφζηνπο θαηαζθεπήο % 10% 30% 60% Καηαζθεπαζηηθφ θφζηνο Πεγέο Υξεκαηνδφηεζεο Ίδηα Κεθάιαηα Δπηδνηήζεηο Γαλεηζκφο Πίλαθαο 5 Ίδηα επεμεξγαζία Αλάπηπμε Γφζεσλ Σνθνρξενιπηηθνχ Γαλείνπ ηελ ζπλέρεηα αλαιχεηαη ε ηνθνρξενιπηηθή αλάπηπμε ηνπ πνζνχ πνπ ζα ρξεηαζηεί λα αληιήζεη ην λέν ζρήκα κέζσ ηξαπεδηθνχ δαλεηζκνχ. 97

98 Πίλαθαο 6 Ίδηα επεμεξγαζία Γηάξθεηα ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ: Σν Δλπδξείν θαη ην Οηθνινγηθφ Πάξθν ζα ιεηηνπξγνχλ ζε 12/κελε βάζε. 98

99 Δπηζθεςηκφηεηα Οηθνινγηθφ Πάξθν - Δλπδξείν: Ο αξηζκφο ησλ επηζθεπηψλ ππνινγίδεηαη ζηηο εηεζίσο, κε κέζε εηήζηα αχμεζε ησλ επηζθεπηψλ 10% σο ην 10 ν έηνο, αχμεζε 5% γηα ηα επφκελα 10 έηε θαη ζηαζεξνπνίεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ επηζθεπηψλ γηα ηα ππφινηπα έηε εμέηαζεο ΙΑΝ ΦΔΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪ ΙΟΤΝ ΙΟΤΛ ΑΤΓ ΔΠ ΟΚΣ ΝΟΔ ΓΔΚ ρήκα 5 Ίδηα επεμεξγαζία Σηκνινγηαθή πνιηηηθή Σν έζνδν αλά επηζθέπηε ππνινγίδεηαη ζηα 15, κε κέζε εηήζηα αχμεζε ηνπ εζφδνπ 4% εηεζίσο Λεηηνπξγηθά Έζνδα Δλπδξείνπ θαη Οηθνινγηθνχ Πάξθνπ Παξνπζηάδνληαη ηα ιεηηνπξγηθά έζνδα ηεο πξψηεο δεθαεηίαο : Λεηηνπξγηθά Έμνδα Σα ιεηηνπξγηθά θφζηε ππνινγίδνληαη σο: Πίλαθαο 7Ίδηα επεμεξγαζία 99

100 Πίλαθαο 8 Ίδηα επεμεξγαζία Πξνβιεπφκελα απνηειέζκαηα θαη νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο θνξέα εθκεηάιιεπζεο Πξνβιεπφκελα Απνηειέζκαηα Υξήζεο επφκελεο δεθαεηίαο Πίλαθαο 9 Ίδηα επεμεξγαζία 100

101 Πξνβιεπφκελνο Ηζνινγηζκφο Πίλαθαο 10 Ίδηα επεμεξγαζία Γείθηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο Καζαξά Παξνχζα Αμία Ζ ΚΠΑ ηνπ έξγνπ εκθαλίδεηαη ζεηηθή ζηα 107 εθαη. Σν χςνο ηεο ΚΠΑ είλαη ελζαξξπληηθφ γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο επέλδπζεο Δζσηεξηθφο πληειεζηήο Απφδνζεο Ο ΔΑ ηνπ ζελαξίνπ θπκαίλεηαη ζην 0,43 101