Οι περιβαλλοντικές ορμόνες στη σσσκεσασία τρουίμων: Μετανάστεσση στα τρόυιμα και στο περιβάλλον

Transcript

1 Οι περιβαλλοντικές ορμόνες στη σσσκεσασία τρουίμων: Μετανάστεσση στα τρόυιμα και στο περιβάλλον Τερ Jane Muncke, PhD Μάηνο 2009 Οη ελδνθξηληθνί δηαηαξάθηεο, ή αιιηψο πεξηβαιινληηθέο νξκφλεο, είλαη νπζίεο πνπ παξεκβαίλνπλ ζηε ιεηηνπξγία ησλ θπζηθψλ νξκνλψλ, κε απνηέιεζκα λα επεξεάδνπλ ηελ πγεία αξλεηηθά. Ο πην ζεκαληηθφο ελδνθξηληθφο δηαηαξάθηεο, πνπ έρεη κειεηεζεί θαη εθηελψο, είλαη ε δηζθαηλφιε Α (vom Saal θ.ά. 2007), γηα ηελ νπνία πιήζνο εξεπλψλ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζε δψα (in vivo) θαη ζε θχηηαξα κέζα ζε δνθηκαζηηθνχο ζσιήλεο (in vitro). Η ηθαλφηεηα ηεο δηζθαηλφιεο Α λα εκπιέθεηαη ζηε δξάζε ησλ θπζηθψλ νξκνλψλ έρεη κειεηεζεί δηεμνδηθά. Οη επηζηήκνλεο πνπ αζρνινχληαη κε ηηο δηαηαξαθηηθέο ηθαλφηεηεο ησλ νξκνλψλ, εμεηάδνπλ νινέλα θαη πεξηζζφηεξεο νπζίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ζπζθεπαζία ηξνθίκσλ. Πάλσ απφ 50 γλσζηνί ή πηζαλνί ελδνθξηληθνί δηαηαξάθηεο ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα λφκηκα ζηα πιηθά ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ (Muncke 2009). Οη νπζίεο απηέο έρνπλ εγθξηζεί απφ ππεξεζίεο αζθαιείαο ηξνθίκσλ ησλ ΗΠΑ (Οξγαληζκφο Τξνθίκσλ θαη Φαξκάθσλ - FDA) θαη/ή ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (Δπξσπατθή Αξρή γηα ηελ Αζθάιεηα ησλ Τξνθίκσλ - EFSA). Η έγθξηζε βαζίδεηαη ζε ηνμηθνινγηθφ έιεγρν, θαξθηλνγφλσλ νπζηψλ θπξίσο, φκσο δελ είλαη ζαθήο φζνλ αθνξά ηνπο ηνμηθνχο κεραληζκνχο κίκεζεο νξκνλψλ. Μέρξη ζήκεξα, έρνπλ κειεηεζεί νξηζκέλνη κφλν απφ ηνπο γλσζηνχο ελδνθξηληθνχο δηαηαξάθηεο πνπ κεηαθέξνληαη απφ ηε ζπζθεπαζία ζηα ηξφθηκα, κεηαμχ ησλ νπνίσλ είλαη θαη νη παξαθάησ: Φαηλπιθαηλφιε (OPP), κία βηνθηφλνο νπζία πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηα θνπηηά ησλ πνηψλ. Έρεη εληνπηζηεί ζε θνπηηά κπχξαο, ζε επίπεδα πνπ θπκαίλνληαη κεηαμχ µg/L (κέζνο φξνο 61 δεηγκάησλ απφ 27 ρψξεο: 7.4µg/L). Η θαηλπιθαηλφιε παξεκβαίλεη ζηε δέζκεπζε ηνπ ππνδνρέα ηεζηνζηεξφλεο in vitro, νπφηε ζεσξείηαη αληαγσληζηήο ππνδνρέσλ αλδξνγφλσλ. Έρνπλ θαηαγξαθεί νη επηπηψζεηο ηεο έθζεζεο ησλ αλζξψπσλ ζηε θαηλπιθαηλφιε (CDC 2005, Coelhan θ.ά. 2006, Kruger θ.ά. 2008). Δλλευινθαηλφιε (NP), κία κε ζθφπηκα πξνζηηζέκελε νπζία (NIAS) πνπ κπνξεί λα κεηαλαζηεχζεη απφ ηε ζπζθεπαζία, ζην ίδην ην ηξφθηκν. Απνηειεί πξντφλ δηάζπαζεο ηεο θσζθνξηθήο ηξηζελλευινθαηλφιεο (TNPP). Η ελλευινθαηλφιε κεηαλαζηεχεη απφ ηηο θηάιεο γάιαθηνο HDPE (πνιπαηζπιαηλίνπ πςειήο ππθλφηεηαο) ζηα ππνθαηάζηαηα γάιαθηνο (10% αηζαλφιε), κε κέζν φξν ζπγθέληξσζεο 186 ±21ng/L (ζηνπο 20 C). Η νηζηξνγνληθφηεηα ηεο ελλευινθαηλφιεο είλαη γλσζηή θη έρεη κειεηεζεί αξθεηέο θνξέο, ηφζν in vitro φζν θαη in vivo. Ο άλζξσπνο είλαη ηδηαίηεξα εθηεζεηκέλνο ζηελ ελλευινθαηλφιε (Shelby θ.ά 1996, Loyo-Rosales θ.ά 2004, Calafat θ.ά. 2005, Ogawa θ.ά 2006).

2 Φζαιηθέο ελψζεηο, πξφζζεηα πιαζηηθψλ πνπ κεηαλαζηεχνπλ απφ ηα κπνπθάιηα PET (ηεξεθζαιηθνχ πνιπαηζπιαίληνπ) ζηα κε αιθννινχρα ξνθήκαηα θαη ζηα ξνθήκαηα γηανπξηηνχ. Σε κία ηξαληθή κειέηε, φπνπ εμεηάζηεθε ε κεηαλάζηεπζε DEHP (θζαιηθνχ δηαηζπιεμχιηνπ) ζε ζρέζε κε ην ρξνληθφ δηάζηεκα (κέρξη 4 κήλεο) θαη ηε ζεξκνθξαζία (20 θαη 40 C), βξέζεθαλ επίπεδα έσο θαη 2.4mg/L. Η έθζεζε ζην DEHP θαηά ηελ εγθπκνζχλε ζρεηίδεηαη κε ηε κεησκέλε αξξελσπφηεηα ζηα αγφξηα. Η έθζεζε ηνπ αλζξψπνπ ζην DEHP έρεη κειεηεζεί δηεμνδηθά θαη είλαη παληαρνχ παξνχζα (Gray θ.ά. 2000, Farhoodi θ.ά. 2008, Swan 2008). Πνιιά εξσηήκαηα παξακέλνπλ αλαπάληεηα: ζε ηη πνζνζηφ ζπκβάιιεη ε ζπζθεπαζία ησλ ηξνθίκσλ ζε ζρέζε κε ηε ζπλνιηθή έθζεζε ηνπ αλζξψπνπ ζε ελδνθξηληθνχο δηαηαξάθηεο; Με πνην ηξφπν απηή ε ζπλερήο, καθξνρξφληα έθζεζε επεξεάδεη ηελ αλάπηπμε ησλ ρξφλησλ παζήζεσλ; Η έθζεζε ζε ελδνθξηληθνχο δηαηαξάθηεο αθνξά θπξίσο ηηο γπλαίθεο θαη ηνπο άληξεο πνπ βξίζθνληαη ζε ειηθία ηεθλνπνίεζεο, θαζψο νη νπζίεο απηέο κπνξνχλ λα επεξεάζνπλ ηελ αλαπαξαγσγηθή ηνπο ηθαλφηεηα ή ηελ πγεία ησλ παηδηψλ ηνπο. Αλ θαη κέρξη ζήκεξα δε γλσξίδνπκε πνιιά, είλαη ζαθέο φηη γηα ιφγνπο πξφιεςεο ζα πξέπεη λα γλσξίδνπκε ηηο πεγέο ηέηνησλ νπζηψλ, δει. ηα πιηθά ζπζθεπαζίαο πνπ πεξηέρνπλ πιαζηηθφ. Η περιβαλλοντική πλεσρά της πλαστικής σσσκεσασίας των τρουίμων Πέξα απφ ηε κεηαθνξά πηζαλψλ βιαβεξψλ νπζηψλ κέζα ζηα ηξφθηκα, ε πιαζηηθή ζπζθεπαζία κπνξεί λα έρεη, επίζεο, αξλεηηθή επίδξαζε ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη θαηά ζπλέπεηα λα είλαη επηδήκηα γηα ηελ αλζξψπηλε πγεία. Όηαλ δε δηαηίζεηαη ζσζηά, ε πιαζηηθή ζπζθεπαζία εηζέξρεηαη ζην πεξηβάιινλ. Η θεληξηθή ζπείξα ηνπ Βφξεηνπ Δηξεληθνχ είλαη κηα πεξηνρή κε πςειή αηκνζθαηξηθή πίεζε, φπνπ ηα σθεάληα ξεχκαηα θηλνχληαη δεμηφζηξνθα θαη νη ξχπνη ζπζζσξεχνληαη θπζηθά. Σηελ πεξηνρή απηή, νη άλεκνη θαη ηα ξεχκαηα είλαη αζζελή, ζπγθεληξψλνληαο ηα ζθνππίδηα πνπ επηπιένπλ θαη ζρεκαηίδνληαο έηζη κηα «ζνχπα απφ πιαζηηθφ» (Moore θ.ά. 2001). Απηφ ην ζπλνλζχιεπκα ησλ πιενχκελσλ πιαζηηθψλ πιηθψλ έρεη νλνκαζηεί «Τν κσζατθφ ησλ ζθνππηδηψλ ηνπ Δηξεληθνχ Ωθεαλνχ» ( «Η Γίλε ησλ Σθνππηδηψλ είλαη κηα πεξηνρή ηνπ Βφξεηνπ Δηξεληθνχ ζην κέγεζνο ηνπ Τέμαο, φπνπ 6 πεξίπνπ θηιά πιαζηηθνχ, γηα θάζε θηιφ θπζηθνχ πιαγθηφλ, καδί κε άιια απνξξίκκαηα πνπ απνζπληίζεληαη αξγά, ζηξνβηιίδνληαη κε αξγνχο ξπζκνχο δεμηφζηξνθα θαη πλίγνπλ ηα ςάξηα, ηα ζαιάζζηα ζειαζηηθά θαη ηα πνπιηά πνπ ηα πεξλνχλ γηα ιεία» (πεγή:

3 Κνκκάηηα πιαζηηθνχ μεβξάδνληαη ζηηο παξαιίεο φινπ ηνπ θφζκνπ. Ο Dr. Curtis Ebbesmeyer ηεο Γηεζλνχο Δηαηξίαο «Beachcombers and Oceanographers» εθηηκά φηη «[ ] έλα πιαζηηθφ κπνπθάιη λεξνχ 1 ιίηξνπ, κέζσ ηεο θσηναπνζχλζεζεο ζα κπνξνχζε λα δηαζπαζηεί ζε ηφζα κηθξά θνκκαηάθηα, ψζηε λα ηνπνζεηεζεί έλα ζε θάζε ρηιηφκεηξν αθηήο ζε νιφθιεξν ηνλ θφζκν» (Moore 2008). Η εμάπισζε πιαζηηθψλ ζσκαηηδίσλ δελ είλαη κφλν έλα άζρεκν ζέακα, αιιά απεηιεί θαη ηα ζαιάζζηα είδε δσήο, κηα πνπ ην πιαζηηθφ πεξληέηαη γηα ηξνθή. Δπηπιένλ, ηα πιαζηηθά δξνπλ σο έλα είδνο ζθνπγγαξηνχ γηα επηθίλδπλεο νπζίεο, φπσο είλαη ην PCB (πνιπρισξησκέλν δηθαηλχιην), νη δηνμίλεο, ην DDT (δηρισξνδηθαηλπιηξηρισξναηζάλην) θιπ. θαη ζπγθεληξψλνληαη ζε απηέο. Όηαλ ηα επηθίλδπλα πιαζηηθά θνκκαηάθηα θαηαπίλνληαη απφ ςάξηα, πηελά ή άιια δψα, νη ξππαληηθέο νπζίεο εηζέξρνληαη ζηε δηαηξνθηθή αιπζίδα. Δχινγν είλαη, ινηπφλ, καθξνπξφζεζκα λα θαηαιήμνπλ ζην πηάην καο. Πλαστικό σπάρτει εναλλακτική; Η δηαρείξηζε ηεο κφιπλζεο είλαη ζρεδφλ αδχλαηε. Γη απηφ, νη πεξηβαιινληνιφγνη δεηνχλ αληηθαηάζηαζε ηεο πιαζηηθήο ζπζθεπαζίαο θαη άιισλ αληηθεηκέλσλ κε βηνδηαζπψκελα πιηθά (Kubota θ.ά. 2005). Έηζη, έξρεηαη ζην πξνζθήλην ε βηνπιαζηηθή χιε, ε νπνία ππφζρεηαη «βηψζηκεο» ελαιιαθηηθέο ζηα ζπκβαηηθά πιαζηηθά πιηθά πνπ πξνέξρνληαη απφ πεηξέιαην. Σήκεξα, ν φξνο «βηνπιαζηηθή χιε» ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη ηξία δηαθνξεηηθά είδε πιηθψλ: 1. ηα πιαζηηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην πεηξέιαην σο πξψηε χιε, αιιά είλαη βηνδηαζπψκελα 2. ηα πιαζηηθά πνπ θηηάρλνληαη απφ αλαλεψζηκε πεγή, αιιά δελ είλαη βηνδηαζπψκελα 3. ηα πιαζηηθά πνπ θηηάρλνληαη απφ αλαλεψζηκε πεγή θαη είλαη βηνδηαζπψκελα (πξνο ην παξφλ, δελ ππάξρεη βηνκεραληθή δηαδηθαζία πνπ λα ρξεζηκνπνηεί απνθιεηζηηθά αλαλεψζηκεο πεγέο) Η ηθαλνπνίεζε ηεο παγθφζκηαο δήηεζεο ζε πιαζηηθφ κε βηνπιαζηηθή χιε απφ αλαλεψζηκεο πεγέο νδεγεί ζε άκεζν αληαγσληζκφ κε ηε γεσξγηθή παξαγσγή ηξνθίκσλ γηα θαιιηεξγήζηκε γε. Η εληαηηθή θαιιηέξγεηα απαηηεί ηε ρξήζε ιηπαζκάησλ, θαη πηζαλφηαηα κηθξνβηνθηφλσλ, ηα νπνία αζθνχλ επίδξαζε ζην πεξηβάιινλ. Σε έλα ηδαληθφ ζελάξην, ε βηνπιαζηηθή χιε ζα παξάγεηαη απφ νξγαληθά απφβιεηα. Ωζηφζν, ε θεληξηθή ζπιινγή απηψλ ησλ απνβιήησλ απνηειεί πξφθιεζε. Απηή ηε ζηηγκή, ε αγνξά βηνπιαζηηθήο χιεο είλαη κηθξή, κε πνζνζηφ 0,15% πεξίπνπ ηεο ζπλνιηθήο αγνξάο πιαζηηθνχ. Οη πξνβιέςεηο δείρλνπλ αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ αγνξάο, ελ ηνχηνηο ην ζπλνιηθφ κεξίδην αγνξάο ζα παξακείλεη ρακειφ γηα ηα επφκελα ρξφληα (Σρήκα 1).

4 1000 t synthetic, Σπλζεηηθή biodegradable βηνδηαζπψκελε biobased, Βηνινγηθήο non-biodegradeable πξνέιεπζεο, κε βηνδηαζπψκελε biobased, Βηνινγηθήο biologically πξνέιεπζεο, degradeable βηνδηαζπψκελε Σσήμα 1: Ππόβλετε για ηεν παγκόζμια παπαγυγή βιοπλαζηικήρ ύλερ (πεγή: European Bioplastics, Hermann 2008) Έλεγτος πηγών για ένα «βιώσιμο» μέλλον Η πξαγκαηηθφηεηα ζήκεξα είλαη φηη κεηαδίδνπκε ζπλζεηηθά ρεκηθά πνπ είλαη ηδηαίηεξα επηβιαβή γηα ηελ αλζξψπηλε πγεία, ηφζν κέζσ ηεο ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ, φζν θαη κε άιινπο ηξφπνπο. Η πξαθηηθή απηή δε ζπκβαδίδεη κε ηελ ηδέα ηεο αεηθφξνπ αλάπηπμεο. Ωζηφζν, γηα ηελ πξνζηαζία ηεο αλζξψπηλεο πγείαο θαη ηνπ πεξηβάιινληνο δελ αξθνχλ κφλν νη ηερληθέο θαηλνηνκίεο, αιιά απαηηείηαη θαη ε εθαξκνγή πεξηνξηζκψλ ζηε ζπζθεπαζία. Δίκαζηε αληηκέησπνη κε ηελ αλάγθε αιιαγήο παξαδείγκαηνο, πέξα απφ ηελ επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ κφιπλζεο. Οθείινπκε λα ηα απνηξέπνπκε εμ αξρήο. Η ελ ιφγσ αιιαγή παξαδείγκαηνο απαηηεί ηνλ έιεγρν ησλ πεγψλ ησλ βιαβεξψλ ρεκηθψλ. Όζνλ αθνξά ηε ζπζθεπαζία ηξνθίκσλ, ν έιεγρνο πεγψλ πξέπεη λα γίλεηαη ζε φια ηα ζηάδηα παξαγσγήο, ρξήζεο θαη δηάζεζεο, ψζηε λα απνθεπρζεί ε εμάπισζε βιαβεξψλ ρεκηθψλ. Οη 12 αξρέο ηεο Πξάζηλεο Μεραληθήο ζα κπνξνχζαλ λα θαλνχλ πνιχ ρξήζηκεο γηα ην ζρεδηαζκφ λέσλ ζπζθεπαζηψλ, φπνπ ζηελ ηδαληθή εθδνρή, ε ζπζθεπαζία ζα εμηζνξξνπεί θαη ηηο 12 αξρέο (Anastas θαη Zimmerman 2003). Σχκθσλα κε ηνπο Anastas θαη Zimmerman, δχν βαζηθέο αξρέο πνπ νη ζρεδηαζηέο νθείινπλ λα εθαξκφδνπλ κε θάζε επθαηξία είλαη α) νη παξάγνληεο ηνπ θχθινπ δσήο θαη β) ε πξψηε αξρή ηεο Πξάζηλεο Μεραληθήο, ε εγγελήο αζθάιεηα (Πίλαθαο 1). Κιεηδί ζηε ζπγθεθξηκέλε πξνζέγγηζε είλαη ε ρξήζε αζθαιψλ, κε ηνμηθψλ ελαιιαθηηθψλ, φπνπ ππάξρεη ε δπλαηφηεηα. Πίνακαρ 1: Οι 12 Απσέρ ηερ Ππάζινερ Μεσανικήρ. Οι ζσεδιαζηέρ πποφόνηυν όπυρ είναι οι ζςζκεςαζίερ ηποθίμυν, μποπούν να εθαπμόζοςν ηιρ απσέρ για να ζσεδιάζοςν πποφόνηα πος ζςμβαδίδοςν με ηεν ιδέα ηερ αειθόπος ανάπηςξερ. Οι παπάγονηερ ηος κύκλος δυήρ και ε εγγενήρ αζθάλεια ππέπει να λαμβάνονηαι πάνηα ςπότε (από ηο Anastas και Zimmerman 2003).

5 Πίνακαρ 1: Οι 12 Απσέρ ηερ Ππάζινερ Μεσανικήρ Απσή 1: Οη ζρεδηαζηέο νθείινπλ λα δηαζθαιίδνπλ φηη φια ηα πιηθά, θαζψο θαη ε ελέξγεηα εηζφδνπ θαη εμφδνπ, είλαη φζν πην αζθαιή γίλεηαη. Απσή 2: Δίλαη θαιχηεξα λα εκπνδίδνπκε ην ζρεκαηηζκφ απνβιήησλ, παξά λα ηα επεμεξγαδφκαζηε ή λα ηα θαζαξίδνπκε αθνχ ζρεκαηηζηνχλ. Απσή 3: Η επεμεξγαζία θαη ν θαζαξηζκφο πξέπεη λα γίλνληαη κε ηξφπν πνπ λα ειαρηζηνπνηεί ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο θαη ηα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη. Απσή 4: Τα πξντφληα, νη δηαδηθαζίεο θαη ηα ζπζηήκαηα πξέπεη λα είλαη έηζη ζρεδηαζκέλα, ψζηε λα κεγηζηνπνηνχλ ηελ απνδνηηθφηεηα κάδαο, ελέξγεηαο, ρψξνπ θαη ρξφλνπ. Απσή 5: Τα πξντφληα, νη δηαδηθαζίεο θαη ηα ζπζηήκαηα ζα πξέπεη λα είλαη «output pulled», παξά «input pushed», κε ηε ρξήζε ελέξγεηαο θαη πιηθψλ. Απσή 6: Πξέπεη λα γίλεη επέλδπζε ζηελ νξγάλσζε θαη ηε ιεπηνκέξεηα, φηαλ επηιέγεηαη ζρεδηαζκφο πνπ αθνξά ηελ αλαθχθισζε, ηελ επαλαρξεζηκνπνίεζε ή ηελ σθέιηκε δηάζεζε. Απσή 7: Σηφρνο πξέπεη λα είλαη ε ζπγθεθξηκέλε δηάξθεηα θαη φρη ε αζαλαζία. Απσή 8: Ο ζρεδηαζκφο κε αλαγθαίσλ πνζνηήησλ ή ηδηνηήησλ (π.ρ. «έλα κέγεζνο γηα φια») είλαη εζθαικέλνο. Απσή 9: Η πνηθηινκνξθία ησλ πιηθψλ ζηα πνιπζχλζεηα πξντφληα πξέπεη λα ειαρηζηνπνηείηαη, γηα ηελ πξνψζεζε ηεο απνζπλαξκνιφγεζεο θαη ηεο δηαηήξεζεο ηεο αμίαο. Αξία 10: Ο ζρεδηαζκφο ησλ πξντφλησλ, ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ησλ ζπζηεκάησλ πξέπεη λα ζπκπεξηιακβάλεη θαη λα ζπλδέεηαη κε ηηο δηαζέζηκεο ξνέο ελέξγεηαο θαη πιηθψλ. Απσή 11: Τα πξντφληα, νη δηαδηθαζίεο θαη ηα ζπζηήκαηα πξέπεη λα ζρεδηάδνληαη γηα λα απνδίδνπλ ζε κηα «κεηά ζάλαηνλ δσή». Απσή 12: Οη πεγέο πιηθψλ θη ελέξγεηαο πξέπεη λα είλαη αλαλεψζηκεο θαη φρη εμαληιήζηκεο.

6 Βιβλιογραυία Anastas, PT and Zimmerman, JB, Design Through the 12 Principles of Green Engineering. Environ Sci Technol. 37, 94A-101A. Calafat, A, Kuklenyik, Z, Reidy, JA, Caudill, SP, Ekong, J and Needham, LL, Urinary Concentrations of Bisphenol A and 4-Nonylphenol in a Human Reference Population. Environ Health Perspect. 113, CDC (2005). Third National Report on Human Exposure to Environmental Chemicals. Atlanta (GA), Centers for Disease Control and Prevention. Coelhan, M, Bromig, KH, Glas, K and Roberts, AL, Determination and levels of the biocide ortho-phenylphenol in canned beers from different countries. J Agric Food Chem. 54, Farhoodi, M, Emam-Djomeh, Z, Ehsani, MR and Oromiehie, A, Effect of environmental conditions on the migration of di(2-ethylhexyl)phthalate from PET bottles into yogurt drinks: Influence of time, temperature, and food simulant. The Arabian Journal for Science and Engineering. 33. Gray, LE, Jr., Ostby, J, Furr, J, Price, M, Veeramachaneni, DN and Parks, L, Perinatal exposure to the phthalates DEHP, BBP, and DINP, but not DEP, DMP, or DOTP, alters sexual differentiation of the male rat. Toxicol Sci. 58, Hermann, K (2008). [Es ist nicht alles Bio, was als Kunststoff glänzt.] Not all that shines as plastic is bio. SwissPlastics. 9: 6-8. Kruger, T, Long, M and Bonefeld-Jørgensen, EC, Plastic components affect the activation of the aryl hydrocarbon and the androgen receptor. Toxicology. 246, Kubota, M, Takayama, K and Namimoto, D, Pleading for the use of biodegradable polymers in favor of marine environments and to avoid an asbestos-like problem for the future. Appl Microbiol Biotechnol. 67, Loyo-Rosales, JE, Rosales-Rivera, GC, Lynch, AM, Rice, CP and Torrents, A, Migration of Nonylphenol from Plastic Containers to Water and a Milk Surrogate. J. Agric. Food Chem. 52, Moore, CJ, Moore, SL, Leecaster, MK and Weisberg, SB, A comparison of plastic and plankton in the north Pacific central gyre. Mar Pollut Bull. 42, Moore, CJ, Synthetic polymers in the marine environment: A rapidly increasing, long-term threat. Environmental Research. 108, Muncke, J, Exposure to endocrine disrupting compounds via the food chain: Is packaging a relevant source? Sci Total Environ. in press. Ogawa, Y, Kawamura, Y, Wakui, C, Mutsuga, M, Nishimura, T and Tanamoto, K, Estrogenic activities of chemicals related to food contact plastics and rubbers tested by the yeast two-hybrid assay. Food Addit Contam. 23, Shelby, MD, Newbold, RR, Tully, DB, Chae, K and Davis, VL, Assessing environmental chemicals for estrogenicity using a combination of in vitro and in vivo assays. Environ Health Perspect. 104, Swan, SH, Fetal and postnatal environmental exposures and reproductive health effects in the male: recent findings. Fertil Steril. 89, e45. vom Saal, FS, Akingbemi, BT, Belcher, SM, Birnbaum, LS, Crain, DA, Eriksen, M, Farabollini, F, Guillette, LJ, Jr., Hauser, R, Heindel, JJ, Ho, SM, Hunt, PA,

7 Iguchi, T, Jobling, S, Kanno, J, Keri, RA, Knudsen, KE, Laufer, H, LeBlanc, GA, Marcus, M, McLachlan, JA, Myers, JP, Nadal, A, Newbold, RR, Olea, N, Prins, GS, Richter, CA, Rubin, BS, Sonnenschein, C, Soto, AM, Talsness, CE, Vandenbergh, JG, Vandenberg, LN, Walser-Kuntz, DR, Watson, CS, Welshons, WV, Wetherill, Y and Zoeller, RT, Chapel Hill bisphenol A expert panel consensus statement: integration of mechanisms, effects in animals and potential to impact human health at current levels of exposure. Reprod Toxicol. 24,