Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη, 27 Ιανουαρίου 2011

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη, 27 Ιανουαρίου 2011 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Σχέδιο νόμου για την αύξηση των καθαρών εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού(ΤΠ) με ουσιαστική μείωση της φοροδιαφυγής: Το 2010 σημειώθηκε εντυπωσιακή μείωση του ελλείμματος της κεντρικής κυβέρνησης κατά -37%, με μεγάλη και διατηρήσιμη πτώση των πρωτογενών δαπανών του ΤΠ κατά -12,6%, από -5,8% που ήταν ο στόχος του Μνημονίου, ενώ σημειώθηκε και πάλι μεγάλη υστέρηση στα καθαρά έσοδα του ΤΠ, τα οποία αυξήθηκαν κατά 5,5% από το πολύ χαμηλό επίπεδό τους το 2009, έναντι 13,7% που προέβλεπε το Μνημόνιο. Η υστέρηση των καθαρών εσόδων το 2010 οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μεγάλη πτώση των εσόδων από το φόρο εισοδήματος κατά -13,7% σε ετήσια βάση, ή κατά 1,3 δις έναντι του στόχου του Μνημονίου και στη νέα πτώση των φόρων περιουσίας κατά 408 εκατ. έναντι του στόχου του Μνημονίου. Επίσης, τα έσοδα από τον ΦΠΑ αυξήθηκαν τελικά μόνο κατά 4,8% το 2010 και διαμορφώθηκαν χαμηλότερα κατά 1,64 δις από τον στόχο του Μνημονίου. Όπως φαίνεται στον Πίνακα που ακολουθεί, η υστέρηση των εσόδων από τον ΦΠΑ (παρά την αύξηση των υψηλών συντελεστών του ΦΠΑ κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες) οφείλεται αποκλειστικά στα έσοδα από ΦΠΑ στα λοιπά προϊόντα, εκτός των πετρελαιοειδών και του καπνού. Έσοδα από τον ΦΠΑ το %Δ 2010/ 2009 %Δ 2010/ 2008 ΦΠΑ ,8% -4,8% Πε τρελαιοε ιδών ,1% 15,4% Καπνού ,4% 18,6% Λοιπών ,4% -8,8% Σημειώνεται ότι η εκτίμηση τον Μάιο του 2010 για αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ το 2010 κατά 14,7% είχε λάβει υπόψη της την βαθειά ύφεση στην οποία θα βρισκόταν η Ελληνική οικονομία το Επίσης, η μεγάλη αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ και από τον ΕΦΚ πετρελαιοειδών και καπνού το 2010 σημειώθηκε παρά την ύφεση στην οικονομία. Από αυτά, προκύπτει το συμπέρασμα ότι η μεγάλη πτώση των εσόδων από τον ΦΠΑ λοιπών προϊόντων το 2010 κατά -8,8% έναντι του 2008, παρά την αύξηση των υψηλών συντελεστών του ΦΠΑ κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες αλλά και την αύξηση των χαμηλών συντελεστών έναντι του 2008, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έξαρση της φοροδιαφυγής σε αυτόν τον τομέα, η οποία συνδυάζεται με την έξαρση της φοροδιαφυγής και στον φόρο εισοδήματος από τους μη-μισθωτούς φορολογούμενους. Σημειώνεται ότι η πτώση των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος και τον ΦΠΑ το 2010 έναντι του 2008 είναι ακόμη μεγαλύτερη αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι επιστροφές φόρων ανήλθαν το 2010 στα 4,98 δις, έναντι μόνο 3,65 δις το Με βάση τα ανωτέρω εκτιμάται ότι οι απώλειες εσόδων από την αύξηση της φοροδιαφυγής στον ΦΠΑ το 2010 ανέρχονται στα 1,1 δις περίπου και οι απώλειες εσόδων από την αύξηση της φοροδιαφυγής στο φόρο εισοδήματος το 2010 υπερβαίνουν τα 1,0 δις. Συνολικά, η εμφανής φοροδιαφυγή και απώλεια εσόδων σε ετήσια βάση από τον ΦΠΑ και τους φόρους εισοδήματος και περιουσίας υπερβαίνει τα 12 δις ετησίως (δηλαδή, 5,0 δις από τον ΦΠΑ και 7,0 δις από τον φόρο εισοδήματος και από τους φόρους περιουσίας). Ειδικότερα, όσον αφορά τους άμεσους φόρους το 2010 διαμορφώθηκαν στο 7,3% του ΑΕΠ στην Ελλάδα, έναντι 12,2% του ΑΕΠ στην ΕΕ-27 (το 2009). Μια ικανοποιητική σταδιακή μείωση της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα θα μπορούσε να ανεβάσει το ανωτέρω ποσοστό των άμεσων φόρων στο 10,5% του ΑΕΠ το 2014, πράγμα που θα σήμαινε την είσπραξη πρόσθετων φορολογικών εσόδων ύψους 7,5 δις ετησίως. Επίσης, το ποσοστό των έμμεσων φόρων ανήλθε στο 12,9% του ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2010, έναντι 14,8% στη Γαλλία το 2009 και 13,6% στην Ιταλία με πολύ χαμηλότερους συντελεστές ΦΠΑ και φόρους στα καύσιμα από την Ελλάδα. Με μόνη τη μείωση της φοροδιαφυγής στον ΦΠΑ το ποσοστό των έμμεσων φόρων θα μπορούσε να αυξηθεί σταδιακά στο 14,0% του ΑΕΠ στην Ελλάδα το Τα ανωτέρω συνεπάγονται μια συνολική δημοσιονομική προσαρμογή της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ μόνο από την αναγκαία μείωση της φοροδιαφυγής. Για την αντιμετώπιση του ανωτέρω προβλήματος και για την ουσιαστική διεύρυνση της φορολογικής βάσης της χώρας η Κυβέρνηση ανακοίνωσε το νέο σχέδιο νόμου για την φορολογία, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπ. Συμβούλιο και αναμένεται να γίνει νόμος του κράτους έως το τέλος του Φεβρ. 11. Το νέο νομοσχέδιο, το οποίο ενισχύει, συμπληρώνει, διορθώνει και βελτιώνει τις διατάξεις του προηγούμενου φορολογικού νόμου που ψηφίσθηκε από τη Βουλή στις αρχές του 2010, συμπεριλαμβάνει δραστικά μέτρα (μεγάλες και άμεσες ποινές σε αυτούς που φοροδιαφεύγουν, ουσιαστική συντόμευση της δικαστικής διαδικασίας επίλυσης φορολογικών διαφορών με την θέσπιση του θεσμού του οικονομικού εισαγγελέα, ενίσχυση των αντικειμενικών κριτηρίων προσδιορισμού του εισοδήματος διαφόρων κατηγοριών ελευθέρων επαγγελματιών που έως σήμερα δηλώνουν φορολογητέο εισόδημα χαμηλότερο των , ουσιαστική βελτίωση της οργανωτικής δομής και της στελέχωσης των φορολογικών υπηρεσιών, κ.ά.) και Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Καταστολής της Φοροδιαφυγής το οποίο θα προβλέπει

2 συγκεκριμένες δράσεις και μετρήσιμους στόχους για αύξηση των εσόδων από την φοροδιαφυγή στα επόμενα τρία έτη. Επιπλέον των ανωτέρω, το νέο φορολογικό νομοσχέδιο περιλαμβάνει μέτρα ενίσχυσης της αναπτυξιακής δυναμικής των επιχειρήσεων (μείωση της φορολογίας στο 20%), διορθώνοντας πολλές από τις αντιαναπτυξιακές διατάξεις του προηγούμενου φορολογικού νόμου. Με τις διατάξεις του νέου φορολογικού νομοσχεδίου αίρονται ορισμένα σημαντικά εμπόδια και ενισχύονται οι προοπτικές αναπτύξεως της Ελληνικής οικονομίας από το 2012 και στα επόμενα έτη. Αποτελέσματα αναλογιστικών μελετών για τα Ταμεία κύριας σύνταξης μετά την ριζική μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού Συστήματος της χώρας: Το Υπ. Εργασίας έδωσε στη δημοσιότητα τις αναλογιστικές μελέτες που αφορούν την εξέλιξη των δαπανών για συντάξεις των βασικών ασφαλιστικών ταμείων της χώρας στις επόμενες πέντε (5) δεκαετίες, μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας. Σύμφωνα με τις μελέτες αυτές: Με το νέο σύστημα συνταξιοδότησης οι συνολικές δαπάνες για συντάξεις στις επόμενες 5-δεκαετίες δεν θα υπερβούν το 15,5% του ΑΕΠ (παρά τη γήρανση του πληθυσμού), από 13% του ΑΕΠ το 2009 και από το 24% του ΑΕΠ που θα έφταναν το 2060 χωρίς τις μεταρρυθμίσεις. Ειδικότερα, οι συνολικές δαπάνες για συντάξεις των 4 μεγάλων ασφαλιστικών ταμείων της χώρας διατηρούνται ουσιαστικά σταθερές ως ποσοστό του ΑΕΠ στα σημερινά επίπεδα για τις επόμενες 5-δεκαετίες, ως ακολούθως: Στο ΙΚΑ οι δαπάνες για συντάξεις με το νέο σύστημα εκτιμάται ότι θα αυξηθούν στο 4,72% του ΑΕΠ το 2060, από 3,59% το 2010 (αύξηση 1,13% σε 50 έτη), ενώ με το προηγούμενο σύστημα θα αυξάνονταν στο 7,16% του ΑΕΠ (κατά 3,57 π.μ. του ΑΕΠ). Έτσι το έλλειμμα του ΙΚΑ θα διαμορφωθεί στο 1,65% το 2060, από 1,0% που είναι σήμερα, ενώ χωρίς τη μεταρρύθμιση θα έφτανε το 4,5%. Στον ΟΑΕΕ η αύξηση της δαπάνης για συντάξεις θα ανέλθει στο 0,88% του ΑΕΠ, έναντι 1,59% που θα ήταν η αύξηση χωρίς τη μεταρρύθμιση. Στον ΟΓΑ οι δαπάνες για συντάξεις μειώνονται από το 1,93% του ΑΕΠ το 2009 στο 0,34% του ΑΕΠ το 2060, ενώ και στο Δημόσιο οι δαπάνες για συντάξεις μειώνονται από το 2,68% του ΑΕΠ το 2009 στο 2,05% του ΑΕΠ το Τα ανωτέρω Ταμεία καλύπτουν για κύρια σύνταξη χιλ. ασφαλισμένους και αποτελούν το 93% του συνόλου. Από τα ανωτέρω στοιχεία προκύπτει ότι δεν υπάρχει τώρα ανάγκη για πρόσθετες μεταρρυθμίσεις στον τομέα των κύριων συντάξεων των Ταμείων. Για τις επικουρικές συντάξεις θα υπάρξουν πρόσθετες προσαρμογές για τα Ταμεία εκείνα για τα οποία οι αναλογιστικές μελέτες θα δείξουν ότι δεν είναι βιώσιμα με τις σημερινές παραμέτρους τους. Παγκόσμια Οικονομία Η FED αποφάσισε την 26 η Ιανουαρίου 2011 για τη συνέχιση της πολιτικής της ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία με την αγορά επιπλέον κρατικών ομολόγων ύψους $ 600 δις, έως τον Ιούνιο του Οι αποφάσεις αυτές ελήφθησαν έχοντας υπόψη τις ακόλουθες συνθήκες: α) Σίγουρα υπάρχει κάποια βελτίωση στην αγορά εργασίας, ιδιαίτερα μετά την τελευταία εξέλιξη του σημαντικού περιορισμού των εβδομαδιαίων αιτήσεων για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας στις 404 χιλ. Ωστόσο, με το ποσοστό ανεργίας να διαμορφώνεται ακόμη στο 9,4%, η κατάσταση στην αγορά εργασίας εξακολουθεί να θεωρείται εξαιρετικά επώδυνη και επικίνδυνη, παρά το ότι τον Ιαν. 11 σημειώθηκε κάποια σημαντική βελτίωση και στην καταναλωτική εμπιστοσύνη. Σχετικά με αυτό το θέμα η FED σημειώνει ότι παρά το ότι συνεχίζεται η ανάπτυξη της οικονομίας των ΗΠΑ, η ανάπτυξη αυτή δεν είναι ακόμη αρκετή για να συμβάλλει στην αναγκαία ουσιαστική μείωση της ανεργίας. β) Επίσης, στην αγορά ακινήτων σημειώνεται κάποια σταθεροποίηση με την σημαντική αύξηση των πωλήσεων μεταχειρισμένων κατοικιών τον Δεκ. 10, ωστόσο η πτωτική πορεία των τιμών των ακινήτων συνεχίστηκε τον Νοέμ. 10 για 5 ο συνεχόμενο μήνα. γ) Στον τομέα της παραγωγής, η αυξητική πορεία συνεχίστηκε με επιταχυνόμενο ρυθμό τους τελευταίους μήνες. δ) Όσον αφορά τις εξελίξεις στον πληθωρισμό, εκτιμάται ότι η FED μπορεί να αισθάνεται ανακουφισμένη διότι με τη μικρή αύξηση του δομικού πληθωρισμού τον Δεκ. 10 απομακρύνονται οι πιθανότητες να περιέλθει η οικονομία σε κατάσταση αντιπληθωρισμού (αρνητικού πληθωρισμού). Από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχουν ακόμη ενδείξεις στις ΗΠΑ για αύξηση των πληθωριστικών προσδοκιών, παρά το ότι ο πληθωρισμός ανήλθε σε υψηλά επίπεδα σε πολλές αναδυόμενες οικονομίες και στην Κίνα, αλλά και στο Ην. Βασίλειο και στη Ζώνη του Ευρώ, και παρά τη σημαντική αύξηση των τιμών πολλών εμπορευμάτων και πρώτων υλών. ε) Όσον αφορά την ανάπτυξη, ήδη το ΔΝΤ αναθεώρησε τις απόψεις του και προβλέπει τώρα επιτάχυνση της ανάπτυξης της οικονομίας των ΗΠΑ στο 3,0% το 2011 (από 2,2% που ήταν η εκτίμησή του τον Οκτ. 10) και στο 2,7% το 2012, από 2,8% το Επίσης, η διαφαινόμενη υψηλή αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης εξασφαλίζει υψηλή αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ και στο 4 ο 3μηνο. 10, αλλά και στο 1 ο 3μηνο. 11. Με αυτά τα δεδομένα, η FED σημειώνει τις βελτιωμένες προοπτικές αναπτύξεως της οικονομίας, αλλά παρατηρεί ότι οι δυσμενείς ακόμη συνθήκες στην αγορά εργασίας καθιστούν αναγκαία τη συνέχιση της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνέχιση της ανάπτυξης και η εγκαθίδρυσή της σε ασφαλέστερες βάσεις. Σημειώνεται ότι το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτιμά ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα διαμορφωθεί στα $ 1,48 τρις και το 2011, πράγμα που σημαίνει ότι η FED με το πρόγραμμά της αγοράς περίπου $ 75 δις κρατικών ομολόγων έως τον Ιούνιο του 2011, θα ικανοποιεί περίπου το 60% Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 2

3 των δανειακών αναγκών της Κυβέρνησης έως τα μέσα του Το ερώτημα είναι τι θα γίνει μετά τον Ιούνιο. Υπάρχουν προσδοκίες (Reuters ) ότι η διακοπή των αγορών ομολόγων από την FED μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη άνοδο των επιτοκίων των κρατικών ομολόγων. Εκτός εάν οι ξένες κεντρικές τράπεζες αυξήσουν τις δικές τους αγορές. Γενικά, δεν αναμένεται αλλαγή στη νομισματική πολιτική της FED πριν οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας, αλλά και στα δημόσια οικονομικά της χώρας, καταστούν εμφανώς περισσότερο ενθαρρυντικές για μια βιώσιμη μείωση της ανεργίας. Ωστόσο, η χαλαρή νομισματική πολιτική της FED συγκρίνεται τώρα με τις αυξημένες προοπτικές για εφαρμογή μιας πιο αυστηρής νομισματικής πολιτικής από την ΤτΑγγλίας (όπου ο πληθωρισμός ανήλθε στο 3,7% τον Δεκ. 10 και αναμένεται να υπερβεί το 4,5% τον ιαν. 10 μετά την αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ στο 20%, από 17,5%), παρά την μη αναμενόμενη πτώση του ΑΕΠ του Ην. Βασιλείου στο 4 ο 3μηνο. 10. Επίσης, ενωρίτερα αύξηση επιτοκίων μπορεί τώρα να αναμένεται και από την ΕΚΤ (μετά την αύξηση του πληθωρισμού στο 2,2% στη ΖτΕ). Με αυτά τα δεδομένα το δολάριο δέχεται νέες πιέσεις διολισθαίνοντας στο 1,371 USD/EUR και στο 1,5904 USD/GBP την Επίσης, πληθαίνουν οι πιέσεις στην Κίνα για ανατίμηση του Yuan έναντι του δολαρίου αφού αυτή είναι η μόνη ασφαλής οδός για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των σημαντικών πληθωριστικών πιέσεων στη μεγάλη αυτή αναδυόμενη οικονομία. Στη Ζώνη του Ευρώ, μετά την εξαιρετικά επιτυχή έκδοση ενός 5-ετούς ομολόγου από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (EFSF) για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ιρλανδίας, ενισχύονται οι προοπτικές για την εγκαθίδρυση ενός αποτελεσματικού μόνιμου χρηματοδοτικού μηχανισμού, για την παροχή βοήθειας σε όλες τις χώρες που αντιμετωπίζουν, ή ενδέχεται να αντιμετωπίσουν, κρίση στις αγορές του δημοσίου χρέους τους και για την στήριξη της σταθερότητας του Ευρώ. Αυτό θα γίνει, πιθανότατα, με την ενίσχυση και την αναγκαία θεσμική θωράκιση του EFSF, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων από τις χώρες που αντιμετωπίζουν συνθήκες κρίσης στις αγορές δημοσίου χρέους τους. Επίσης, πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η ανάπτυξη των μεγάλων οικονομιών της ΖτΕ (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, και οι άλλες χώρες του Βορρά) συνεχίζεται απρόσκοπτα τόσο στο 4 ο 3μηνο. 10 όσο και στο 1 ο 6μηνο. 11. Τελευταία εντυπωσιακή εξέλιξη ήταν η άνοδος σε επίπεδα ρεκόρ του δείκτη επιχειρηματικού κλίματος στη Γερμανία και των αντίστοιχων δεικτών στη Γαλλία και στην Ιταλία, καθώς η διαμόρφωση εκ νέου σε υψηλά επίπεδα και τον Ιαν. 11 των βασικών δεκτών υπευθύνων προμηθειών (PMI) τόσο στη βιομηχανία όσο και στις υπηρεσίες. Το ΔΝΤ προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ στη Ζώνη του Ευρώ κατά 1,5% το 2011 και κατά 1,7% το 2012, από 1,8% το 2010, με την ανάπτυξη της Γερμανίας να κυμαίνεται στο 2,2% το 2011 και στο 2,0% το 2012, από το πολύ υψηλό 3,6% το Ελληνική Οικονομία Ισοζύγιο Πληρωμών: Το έλλειμμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ), συμπεριλαμβανομένων και των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων, αυξήθηκε στα 21,28 δις στο 11μηνο 10, κατά 2,4% έναντι του αντίστοιχου 11μήνου. 09, μετά από τη μεγάλη πτώση του κατά -25,0% στο 11μηνο 09. Χωρίς τις κεφαλαιακές μεταβιβάσεις (κυρίως επιχορηγήσεις του ΕΣΠΑ από την Ευρωπαϊκή Ένωση), το έλλειμμα μειώθηκε κατά -2,6%, έναντι μείωσής του κατά -28,2% στο 11μηνο 09. Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός καυσίμων και πλοίων, μειώθηκε στο 11μηνο 10 κατά -17,6%, μετά τη μεγάλη μείωσή του κατά -28% στο 11μηνο 09. Η μείωση αυτή είναι συνδυασμός της πτώσης των εισαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά - 11,7% και της μικρής πτώσης των αντίστοιχων εξαγωγών κατά -1,4%. Ωστόσο το εμπορικό ισοζύγιο και το ΙΤΣ επιβαρύνθηκαν κατά 1,64 δις από την αύξηση του ελλείμματος των καυσίμων (αύξηση εισαγωγών καυσίμων κατά 33,1% και αύξηση εξαγωγών προϊόντων πετρελαίου κατά 58,1%), παρά την μείωση της εγχώριας κατανάλωσης καυσίμων. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών - Ιανουάριος-Νοέμβριος σε εκατ Απόλυτη Διαφορά Έλλειμμα Ισοζυγίου Καυσίμων , , ,9 Έλλειμμα Ισοζυγίου Πλοίων , ,9 355,9 Έλλ. Εμπορικού Ισοζ. εκτός Καυσ. & Πλοίων , , ,8 Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου , , ,0 Έλλειμμα Ισοζυγίου Εισοδημάτων , ,0 136,3 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Υπηρεσιών , ,6-565,0 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Μεταβιβάσεων 3.167, , ,4 Ελλειμμα Ισοζ. Τρεχουσών Συναλλαγών , ,5 495,7 Πλεόνασμα Λογαριασμού Κεφαλαίων , ,1 134,1 Άμεσες Επενδύσεις 586,4 709,2 122,8 Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου , , ,6 Λοιπά (τραπεζικά) κεφάλαια , , ,8 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Αύξηση κατά 4,6% σημειώνεται στο πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών στο 11μηνο 10 (από πτώση του κατά -26,7% σε ετήσια βάση στο 11μηνο 09). Στον τομέα αυτό σημειώνονται: Εξωτερικός Τουρισμός: Η πτώση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό ανήλθε στο -7,3% σε ετήσια βάση στο 11μηνο 10, σημειώνοντας ουσιαστική βελτίωση σε σύγκριση με την πτώση τους κατά -11,9% 6μηνο 10. Από την άλλη πλευρά, η πτώση των πληρωμών εγχώριων κατοίκων για τουρισμό στο εξωτερικό ανήλθε στο -8,5% στο 11μηνο 10, μετά την πτώση τους κατά -7,6% στο 11μηνο 09. Η πτώση του πλεονάσματος του τουριστικού ισοζυγίου ανήλθε στο -7,0% σε ετήσια βάση στο 11μηνο 10, μετά την μεγάλη πτώση του κατά -11,4% στο 11μηνο 09. Για το έτος ως σύνολο αναμένεται τώρα ότι η πτώση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό το 2010 θα διαμορφωθεί γύρω στο -6,0%, ενώ αντίστοιχη αναμένεται να είναι και η πτώση του πλεονάσματος του τουριστικού ισοζυγίου. Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 3

4 Ναυτιλία: Σημαντική ήταν η ανάκαμψη των εισπράξεων από τη ναυτιλία κατά 15,4% στο 11μηνο 10, μετά τη μεγάλη πτώση τους κατά -31,0% στο 11μηνο, 09. Το αποτέλεσμα ήταν η σημαντική αύξηση κατά 13,9% του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταφορών (ναυτιλία). Επιπλέον των ανωτέρω αξιοσημείωτη ήταν και η αύξηση των εισπράξεων από τις εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών κατά 15,4% στο 11μηνο 10, έναντι της πτώσης τους κατά -8,2% στο 11μηνο 09. Ισοζύγιο Εισοδημάτων: Σημειώθηκε μικρή αύξηση του ελλείμματος κατά 1,7%, μετά από μείωσή του κατά -16,4% στο 11μηνο 09. Η εξέλιξη αυτή ήταν συνδυασμός της μείωσης των πληρωμών τόκων, μερισμάτων και κερδών κατά -2,6% σε ετήσια βάση (έπειτα από πτώση τους κατά -19,0% στο 11μηνο 09) και της μείωσης των εισπράξεων τόκων, μερισμάτων και κερδών κατά -10,5% σε ετήσια βάση, έπειτα από πτώση τους κατά -22,9% στο 11μηνο 09. Στο ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων οι εισπράξεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν μειωμένες κατά 338 εκατ. από το Αντίθετα, οι πληρωμές στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν αυξημένες κατά 183 εκατ. έναντι του Επίσης, στο ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων οι εισπράξεις από διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ-27 ήταν μειωμένες κατά 1,0 δις έναντι του 11μήνο. 09 συμβάλλοντας στην αποτροπή της μείωσης του ελλείμματος του ΙΤΣ.. Ωστόσο, το έλλειμμα του ΙΤΣ αναμένεται να μειωθεί τελικά σημαντικά τον Δεκ. 10 και να διαμορφωθεί περίπου στο 10,5% του ΑΕΠ το 2010, από 10,7% του ΑΕΠ το Εκτός της αναμενόμενης σημαντικής μείωσης των εισαγωγών καυσίμων εκτιμάται ότι και η είσπραξη των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι αυξημένη τον Δεκ. 10, συμβάλλοντας στη μείωση του ελλείμματος του ΙΤΣ. Επιπλέον, εφόσον πραγματοποιηθεί η δημοσιονομική προσαρμογή που προβλέπεται από τη Συμφωνία της Ελληνικής Κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ (MOU) για σημαντική μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 3,0% του ΑΕΠ το 2014, το έλλειμμα του ΙΤΣ θα μειωθεί περαιτέρω σημαντικά τόσο το 2011, όσο και στα επόμενα έτη και μπορεί να μετατραπεί σε πλεονασματικό από το 2014 και μετά. Στον Λογαριασμό Κεφαλαίων (ΛΚ), σημειώθηκε και πάλι αύξηση του πλεονάσματος στα 21,8 δις στο 11μηνο 10, έναντι 21,6 δις στο 11μηνο 09, με τις ακόλουθες εξελίξεις ανά κατηγορία: (α) Στον τομέα των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ), σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 709,2 εκατ. στο 11μηνο 10, έναντι καθαρής εισροής 586,4 εκατ. στο 11μηνο 09. Η καθαρή εισροή κεφαλαίων από ξένες εταιρίες για ΞΑΕ στην Ελλάδα περιορίσθηκε στα 1,6 δις, έναντι 1,7 δις στο 11μηνο 09, ενώ η εκροή κεφαλαίων από εγχώριους κατοίκους για ΞΑΕ στο εξωτερικό διαμορφώθηκε στα 844 εκατ. έναντι 1,1 δις στο 11μηνο 09. (β) Στον τομέα των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, στο 11μηνο 10 σημειώθηκε καθαρή εκροή κεφαλαίων ύψους 24,1 δις, έναντι καθαρών εισροών ύψους 32,5 δις στο 11μηνο 09. Ειδικότερα, υπήρξαν εκροές κεφαλαίων από ρευστοποιήσεις επενδύσεων ξένων επενδυτών στην Ελλάδα ύψους 35,4 δις, έναντι εισροών ύψους 36 δις στο 11μηνο 09. Από την άλλη πλευρά, οι ρευστοποιήσεις απαιτήσεων εγχώριων επενδυτών στο εξωτερικό αυξήθηκαν στα 11,3 δις στο 11μηνο 10, από εκροές 3,4 δις στο 11μηνο 09. (γ) Στον τομέα των «λοιπών επενδύσεων» σημειώθηκε μεγάλη καθαρή εισροή κεφαλαίων ύψους 45,1 δις στο 11μηνο 10, εκ των οποίων τα 27,5 δις είναι η άμεση χρηματοδότηση του Ελλ. Δημοσίου από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό των 110 δις που παραχωρήθηκε στην Ελλάδα από τη Ζώνη του Ευρώ και το ΔΝΤ. Εμπορευματικές Συναλλαγές (ΕΛ.ΣΤΑΤ.): Νέα σημαντική αύξηση των εξαγωγών αγαθών σημειώθηκε τον Νοέμ. 10 κατά 37,9% σε ετήσια βάση, μετά την αύξησή τους κατά 24% σε ετήσια βάση και τον Οκτ. 10. Μετά τις ανωτέρω εξελίξεις η αύξηση των εξαγωγών αγαθών στο 11μηνο. 10 ανέρχεται στο 7,1% σε ετήσια βάση, ενώ η αύξησή τους στο 4 ο 3μηνο. 10 αναμένεται να διαμορφωθεί σε επίπεδα υψηλότερα του 22% σε ετήσια βάση. Από την άλλη πλευρά, συνεχίζεται η μεγάλη πτώση των εισαγωγών αγαθών κατά -19,0% σε ετήσια βάση τον Νοέμ. 10, μετά την πτώση τους κατά -16,2% σε ετήσια βάση τον Οκτ. 10 και κατά -30,1% τον Σεπτ. 10. Με την εξέλιξη αυτή, στο 11μηνο 10 οι εισαγωγές αγαθών σημείωσαν πτώση κατά -21,5% σε ετήσια βάση, αντανακλώντας την πτώση της εγχώριας ζήτησης στην ελληνική οικονομία. Γενικά, οι εξελίξεις στις εμπορευματικές συναλλαγές της χώρας συνεπάγονται μια πολύ μεγάλη θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ του 4 ου 3μήνου. 10, η οποία σε συνδυασμό με τη μεγάλη αύξηση των δαπανών του ΠΔΕ σε αυτό το 4 ο 3μηνο. 10 αντισταθμίσουν σε σημαντικό βαθμό την αρνητική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ από τη μεγάλη πτώση στην ιδιωτική και τη δημόσια κατανάλωση και στις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα. Η αυξητική πορεία των εξαγωγών αγαθών εκτιμάται ότι ενισχύεται και από το περιθώριο που παρέχεται στις επιχειρήσεις για στροφή στις ξένες αγορές, μετά τη μεγάλη πτώση της εγχώριας ζήτησης στην Ελλάδα το 2010 και το Η αυξητική αυτή πορεία αναμένεται να συνεχιστεί και το 2011 και στα επόμενα έτη και να συνοδευτεί με αύξηση των εισπράξεων και από τις εξαγωγές υπηρεσιών και ιδιαίτερα από τον τουρισμό. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και οι επενδύσεις του ΕΣΠΑ θα καταστούν σταδιακά οι βασικοί μοχλοί αναπτύξεως της Ελληνικής οικονομίας από το 2011 και στα επόμενα έτη.. Αγορά Εργασίας: Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ, οι εγγεγραμμένοι άνεργοι που ζητούν εργασία ανήλθαν σε 653,6 χιλ τον Δεκ. 10, από 627,3 χιλ. τον Νοέμ. 10, 609,2 χιλ. τον Οκτ. 10, 587,1 χιλ. τον Σεπτ. 10, 569,1 χιλ. τον Ιούλ. 10 και 566,8 χιλ. τον Ιούν. 10 (βλ. Πίνακα). Σημειώθηκε Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 4

5 επομένως αύξηση των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ κατά 4,2% σε μηνιαία βάση τον Δεκ. 10, μετά την αύξησή τους κατά 3,0% σε μηνιαία βάση τον Νοέμ. 10. Σημειώνεται ότι οι μακροχρόνια άνεργοι (άνω του 1- έτους) ανήλθαν τον Δεκ. 10 στις 235,1 χιλ από 225 χιλ. τον Νοέμ. 10, ενώ οι άνεργοι που είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ για χρονικό διάστημα λιγότερο των 12- μηνών ήσαν 418,4 χιλ τον Δεκ. 10 από 402,3 χιλ. τον προηγούμενο μήνα. Οι επιδοτούμενοι άνεργοι αυξήθηκαν σημαντικά τον Δεκ. 10 σε 277,9 χιλ από 206,8 χιλ. τον Νοέμ. 10 και 183,2 χιλ. τον Οκτ. 10, 197,9 χιλ. τον Σεπτ. 10, 189,4 χιλ. τον Αύγ. 10 και 184,7 χιλ. τον Ιούλ. 10. Ωστόσο, οι 82,3 χιλ άνεργοι τον Δεκ. 10 ήταν εποχικοί άνεργοι (Νοέμ. 10: 31,1 χιλ.), εργαζόμενοι σε τουριστικά επαγγέλματα στην περίοδο Μαΐου Οκτωβρίου κάθε έτους και επιδοτούμενοι από τον ΟΑΕΔ στο υπόλοιπο του έτους. Όσον αφορά στις ροές εργασίας (προσλήψεων, απολύσεων και οικιοθελώς αποχωρήσεων) τους τελευταίους μήνες, από τα στοιχεία του ΟΑΕΔ προκύπτουν τα ακόλουθα: (σε χιλ.) Ιαν.-Δεκ. 10 Ιαν.-Δεκ. 09 Ιαν.-Δεκ. 08 % Δ 2010 Αναγγελίες προσλήψεων 945,91 990, ,92-4,5% Απολύσεις 735,46 728,30 711,20 1,0% Παραιτήσεις 306,60 348,25 442,83-12,0% Απολύσεις + Παραιτήσεις 1.042, , ,02-3,2% Καθαρή Μεταβολή της απασχόλησης -96,15-86,17-10,10-11,6% Πηγή: OAEΔ α) Οι αναγγελίες προσλήψεων διαμορφώθηκαν σε 946 χιλ. άτομα συνολικά στο 2010 ελαφρά μειωμένες κατά -4,5% έναντι του 2009 (990,4 χιλ), στο οποίο, όμως, οι προσλήψεις ήταν σημαντικά μειωμένες κατά -13,4%, έναντι του 2008 (1.143,9 χιλ). Παράλληλα, τον Δεκ. 10 οι προσλήψεις μειώθηκαν κατά -11,4% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης τους κατά -20,5% τον Νοέμ. 10, -9,8% τον Οκτ. 10 και -7,4% τον Σεπτ. 10. Είναι εμφανές ότι η δημοσιονομική κρίση και η κρίση του δημοσίου χρέους που διέρχεται η χώρα, καθώς και οι αρνητικές επιπτώσεις στον τουρισμό και στο λιανικό εμπόριο από εκτεταμένες κινητοποιήσεις εργαζομένων στα φορτηγά αυτοκίνητα, στον τουρισμό, στις συγκοινωνίες, καταλήψεις πλοίων, κ.ά.) το 2010 συνέβαλαν στην περαιτέρω μείωση των προσλήψεων στο 2010 από το χαμηλό ήδη επίπεδο του Επενδύσεις σε Κατοικίες (% μεταβολή, σε σταθερές τιμές) , , , , , , , , ,5 Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, Alpha Bank στο β) Ωστόσο, οι καταγγελίες και οι λήξεις συμβάσεων εργασίας συν τις οικιοθελείς παραιτήσεις ήσαν μειωμένες κατά - 3,2% σε ετήσια βάση στο 2010, μετά από τη μείωσή τους κατά - 6,7% σε ετήσια βάση Η μείωση των απολύσεων-παραιτήσεων εξηγεί ως ένα βαθμό και την σημαντική μείωση των προσλήψεων που προαναφέρθηκε. Τα στοιχεία του ΟΑΕΔ μαρτυρούν ότι η οικονομική κρίση που πλήττει την Ελλάδα από το 2009 οδήγησε: (1) Σε αύξηση των απολύσεων κατά 17,104 άτομα το 2009 και σε περαιτέρω αύξησή τους κατά άτομα το (2) Σε μεγάλη μείωση των οικιοθελώς αποχωρήσεων από την εργασία κατά άτομα το 2009 και κατά επιπλέον -41,654. άτομα το Συνεπώς, η προσαρμογή των επιχειρήσεων στη σημαντικά μειωμένη ζήτηση στην εγχώρια οικονομία κατά τα δύο τελευταία έτη έγινε μόνο με την προαναφερθείσα μείωση των προσλήψεων, ενώ οι επιπλέον απολύσεις ήταν ελάχιστες παρά τη σημαντική μείωση των οικειοθελών αποχωρήσεων. Τα στοιχεία αυτά εξηγούν και τη διόγκωση του ποσοστού της ανεργίας των νέων (15-24 ετών), η οποία ανήλθε τον Οκτ. 10 στο 34,6% του εργατικού τους δυναμικού, όπως προκύπτει από τα στοιχεία των ερευνών εργατικού δυναμικού. Η αδυναμία των επιχειρήσεων να διαχειρισθούν ορθολογικότερα το προσωπικό τους αποτρέπει τις προσλήψεις νέου προσωπικού και διογκώνει την ανεργία των νέων, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης. Η κατάσταση αυτή αναμένεται να αλλάξει ριζικά μετά την μεγαλύτερη ευελιξία που εισάγει η πρόσφατη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας και στην Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση, τα ανωτέρω στοιχεία δείχνουν τις αναμενόμενες εξαιρετικά αρνητικές εξελίξεις στην Ελληνική αγορά εργασίας λόγω της βαθειάς ύφεσης που διέρχεται σήμερα η Ελληνική οικονομία. Διαψεύδουν, ωστόσο, τα σενάρια που διατυπώνονταν στην αρχή του 2010, σύμφωνα με τα οποία η ανεργία θα ξεπερνούσε το 1,0 εκατ. άτομα στο τέλος του Ο στόχος αυτός τώρα μετατέθηκε για το τέλος του 2011 πράγμα που συμβάλλει αποφασιστικά: α) στη διαμόρφωση προσδοκιών για ακόμη πιο αρνητικές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία και β) στην πραγματική αύξηση της ανεργίας. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν ενδείξεις για αύξηση της ανεργίας σε επίπεδα άνω των 710 χιλ. ατόμων το 2011, ενώ σταδιακή πτώση της ανεργίας αναμένεται από τις αρχές του Κόστος Κατασκευής Νέων Κτηρίων Κατοικιών: Ο Γενικός Δείκτης του Κόστους Κατασκευής Νέων Κτηρίων Κατοικιών αυξήθηκε κατά +1,7% το 2010, έναντι μείωσής του κατά -0,4% το Από την ανάλυση του Γενικού Δείκτη Κόστους Κατασκευής, προκύπτει ότι στο 2010: α) Ο δείκτης τιμών υλικών κατασκευής (συντελεστής στάθμισης: 56,71%), αυξήθηκε κατά +3,0% σε ετήσια βάση, έναντι μείωσής του κατά -0,8% στο β) Ο δείκτης αμοιβής εργασίας στην κατασκευή νέων κατοικιών (συντελεστής στάθμισης: 43,3%), παρέμεινε 2010 αμετάβλητος σε ετήσια βάση, έναντι Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 5

6 μικρής αύξησής του το Απεναντίας, οι τιμές των διαμερισμάτων (σύνολο χώρας, παλαιά και νέα διαμερίσματα) μειώθηκαν σημαντικά κατά -3,6% σε ετήσια βάση στο 9μηνο. 10 (9μηνο 09: επίσης - 3,6%). Η διαφαινόμενη σημαντική μείωση των τιμών των διαμερισμάτων, έναντι της αύξησης του συνολικού κόστους παραγωγής τους το 2010, υποδηλώνει την μειωμένη ζήτηση διαμερισμάτων η οποία συμβάλλει στη σχετικά μικρή πτώση των τιμών τους. Η επίσης σημαντικά μειωμένη προσφορά διαμερισμάτων στην αγορά έχει αποτρέψει μια μεγαλύτερη πτώση των τιμών των κατοικιών στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι η πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες συνεχίζεται και το 2010 και διαμορφώνεται στο -22%, ενώ πτώση αυτών των επενδύσεων κατά -15% περίπου αναμένεται και το Γενικά, ανάκαμψη της αγοράς κατοικίας εκτιμάται από το (βλ. Πίνακα). Τουριστική Κίνηση: Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το σύνολο των αφίξεων αλλοδαπών τουριστών (σε παντός τύπου ξενοδοχειακά καταλύματα και κάμπινγκ της χώρας) ανήλθαν σε ,3 χιλ. στο 9μηνο 10, έναντι ,0 χιλ. στο 9μηνο 09. σημειώνοντας άνοδο κατά 1,5% σε ετήσια βάση έναντι μείωσής του κατά 6,7% στο 9μηνο 09. Το κύριο ρεύμα των τουριστών προήλθε από την ΕΕ-27 αλλά σε ποσοστό 68,5% στο 9μηνο. 10, που ήταν σημαντικά μικρότερο από το 73,4% που σημειώθηκε στο 9μηνο. 09. Αυτό οφείλεται κυρίως στην πτώση της εισροής τουριστών από τη Γερμανία (-13,2%), το Ην. Βασίλειο (-15,9%) και τις Σκανδιναβικές χώρες (-18,7%). Αντισταθμιστικά στη μείωση της εισροής τουριστών από την ΕΕ-27 στο παρελθόν έτος, επέδρασε η αύξηση των τουριστών από τη Ρωσία 65,3%, με αύξηση της αναλογίας της στο σύνολο (9μηνο 10: 5,3%, 9μηνο 09: 3,3%) και τη Σερβία με αύξηση +64,4% και αναλογία (9μηνο 10: 5,3%, 9μηνο 09: 3,3%), λόγω κυρίως της διευκόλυνσης της θεώρησης ταξιδιωτικής βίζας για τους επισκέπτες των χωρών αυτών. Επίσης σημειώθηκε θεαματική άνοδος των τουριστών από την Τουρκία κατά +145,9% (9μηνο 10: 422,5 χιλ. με αναλογία 3,4%, 9μηνο 09: 171,8 χιλ. με αναλογία 1,4%). Σημαντική άνοδος παρατηρείται και στους επισκέπτες από το Ισραήλ κατά +146,5% και αναλογία (9μηνο 10: 1,3%, 9μηνο 09: 0,5%), ενώ αυξήθηκε σημαντικά και ο αριθμός των τουριστών από την Ιαπωνία και την Κίνα, μολονότι παραμένει σε χαμηλό επίπεδο (Ιαπωνία 9μηνο 10: 8.437, 9μηνο 09: 6.416), Κίνα (9μηνο 10: , 9μηνο 09: 5.915). Αναφορικά με το μέσο μεταφοράς, το 71,3% των τουριστών ήρθε αεροπορικώς (9μηνο 09: 72,9%), το 21,3% οδικώς (9μηνο 09: 19,9%), δια θαλάσσης το 7,0% (9μηνο 09: 6,9%) και μόνο το 0,3% σιδηροδρομικώς (9μηνο 09: 0,3%). Διεθνής Οικονομία ΗΠΑ: Σύμφωνα με τις πρόσφατες προβλέψεις του ΔΝΤ, η αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ εκτιμάται τώρα στο 2,8% το 2010, στο 3,0% το 2011 (από 2,3% που ήταν η εκτίμηση τον Οκτ. 10) και στο 2,7% το 2012 (από 3,0%). Η εκτίμηση αυτή είναι πολύ σημαντική και σηματοδοτεί αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 4,4% το 2011 και κατά 4,5% το 2012, από 5,0% το Προβλέπει δηλαδή το ΔΝΤ σημαντική ανάπτυξη της οικονομίας των ΗΠΑ και της παγκόσμιας οικονομίας στα επόμενα δύο έτη, Οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις του ΔΝΤ δικαιολογούνται από γενικά ευνοϊκά στοιχεία της οικονομικής συγκυρίας που ανακοινώθηκαν πρόσφατα. Στην αγορά ακινήτων, οι πωλήσεις μεταχειρισμένων κατοικιών παρουσίασαν αύξηση κατά 12,3% σε μηνιαία βάση τον Δεκ. 10 (μεγαλύτερη του αναμενομένου), από 6,1% τον Νοέμ. 10, ενώ σε ετήσια βάση οι πωλήσεις καταγράφουν ακόμη πτώση κατά -2,9%. Η εξέλιξη αυτή δεν αλλάζει ουσιαστικά τα πράγματα στην αγορά ακινήτων των ΗΠΑ, όπου η πτωτική πορεία των τιμών των κατοικιών συνεχίζεται για 5 ο συνεχόμενο μήνα. Ειδικότερα: Ο δείκτης τιμών κατοικιών S&P s/case Shiller των 20 μητροπολιτικών περιοχών των ΗΠΑ, με εποχικά διορθωμένα στοιχεία, σημείωσε εκ νέου πτώση κατά -0,2% τον Νοέμ. 10, έναντι -1,0% τον Οκτ. 10 και -1,0% τον Σεπτ. 10. Χωρίς προσαρμογή για την εποχικότητα, ο δείκτης ήταν μειωμένος κατά - 1,0% τον Νοέμ. 10, έναντι πτώσης του κατά -1,3% τον Οκτ. 10 και -0,8% τον Σεπτ. 10. Σε ετήσια βάση ο δείκτης αυτός ήταν επίσης μειωμένος κατά -1,6%, έναντι -0,8% τον Οκτ. 10. Επίσης, ο δείκτης τιμών ακινήτων της FHFA, διατηρήθηκε αμετάβλητος τον Νοέμ. 10, έναντι μικρής αύξησής του κατά 0,2% τον Οκτ. 10, ενώ σε ετήσια βάση υποχώρησε κατά - 4,3%. Η διακοπή της ανοδικής πορείας των συγκεκριμένων δεικτών, συνδέεται με τη βαθύτερη ύφεση που διέπει την αγορά ακινήτων των ΗΠΑ, η οποία γίνεται πιο εμφανής στους τελευταίους μήνες (ιδιαίτερα μετά την κατάργηση των φοροαπαλλαγών για αγορά ακινήτων). Πολλοί αναλυτές κάνουν λόγο για μείωση περί του -5,0% των τιμών των ακινήτων το Στον τομέα της ιδιωτικής κατανάλωσης, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Conference Board ανήλθε στο 60,6 τον Ιαν. 11 (η μεγαλύτερη αύξηση από τον Μάιο του 2010), από 53,3 τον Δεκ. 10 και 54,3 τον Νοέμ. 10. Φαίνεται ότι η μείωση των αιτήσεων για επίδομα ανεργίας και η άνοδος του χρηματιστηρίου αυτή την εβδομάδα επέδρασαν θετικά στην ψυχολογία των καταναλωτών και υπερέβησαν την αρνητική επίπτωση της υψηλότερης τιμής της βενζίνης και της μείωσης των τιμών των ακινήτων. Τέλος, στην αγορά εργασίας, οι αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας των ΗΠΑ μειώθηκαν περισσότερο από το αναμενόμενο, κατά 37 χιλ. άτομα την εβδομάδα που έκλεισε στις στις 404 χιλ., ενώ ο μέσος 4 εβδομάδων διαμορφώθηκε στις 411,75 χιλ. Η πτώση των Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 6

7 αιτήσεων αντιστάθμισε τη μεγάλη αύξησή τους την προηγούμενη εβδομάδα και ήταν η μεγαλύτερη από τον περασμένο Φεβρουάριο. Παραμένει, ωστόσο, το πρόβλημα ότι οι αιτήσεις ανεργίας διαμορφώνονται ακόμη άνω των 400 χιλ. μηνιαίως, πράγμα που δεν είναι ακόμη συμβατό με μια διατηρήσιμη υψηλή ανάπτυξη της οικονομίας. Ζώνη του Ευρώ: Το ΔΝΤ εκτιμά στο 1,5% την αύξηση του ΑΕΠ της ΖτΕ το 2011, από 1,8% το 2010, ενώ προβλέπει μικρή επιτάχυνση στο 1,7% το Στην τρέχουσα περίοδο, συνεχίζεται η βελτίωση των δεικτών οικονομικής συγκυρίας που δείχνουν ικανοποιητική αύξηση του ΑΕΠ και το 1 ο 3μηνο. 11. Ειδικότερα, ο ενοποιημένος δείκτης ΡΜΙ στη ΖτΕ βελτιώθηκε υψηλότερα των προσδοκιών, στο 56,3 τον Ιαν. 11, από 55,5 τον Δεκ. 10, καθώς εξασθενεί και η ένταση της κρίσης χρέους που σημειώθηκε τον τελευταίο μήνα του προηγούμενου έτους. Ειδικότερα, o δείκτης PMI στις υπηρεσίες στη ΖτΕ ανήλθε στο 55,2 τον Ιαν. 11, από 54,2 τον Δεκ. 10, εξέλιξη που δείχνει θετική αύξηση της εγχώριας ζήτησης τα επόμενα 3μηνα. Ωστόσο, δεν εξασφαλίζει την συνέχιση της αύξησης της κατανάλωσης στη ΖτΕ, μετά την αύξησή της κατά 0,3% σε 3μηνιαία βάση στο 3 ο 3μηνο 10, καθώς εξακολουθούν να υφίστανται δυσμενείς συνθήκες στην αγορά εργασίας. Αντίθετα, ο αντίστοιχος δείκτης PMI στην μεταποίηση υποχώρησε ελαφρά στο 56,9 τον Ιαν. 11, από 57,1 τον Δεκ. 10, ωστόσο παραμένει σε υψηλό επίπεδο, γεγονός που δείχνει ότι η παραγωγή επανήλθε σε ταχεία πορεία ανάκαμψης και θα συνεχίσει να στηρίζει την ανάπτυξη τους επόμενους μήνες. Ήδη, η βιομηχανική παραγωγή στη ΖτΕ αυξήθηκε κατά +1,2% σε μηνιαία βάση τον Νοέμ. 10, ενώ και οι βιομηχανικές παραγγελίες σημείωσαν υψηλή αύξηση κατά 2,1% σε μηνιαία βάση τον Νοέμ. 10. Αρνητική εξέλιξη είναι η πτώση του ενοποιημένου υπο-δείκτη της απασχόλησης στο 52,1, από 52,5 τον Δεκ. 10, επιβεβαιώνοντας τις δυσμενείς συνθήκες της αγοράς εργασίας στο σύνολο των χωρών της ΖτΕ, με εξαίρεση την Γερμανία και την Ολλανδία. Στη Γερμανία συνεχίζεται η υψηλή ανάπτυξη της οικονομίας, καθώς ο ενοποιημένος δείκτης PMI βελτιώθηκε και πάλι στο 61,0, από το αναθεωρημένο προς τα πάνω 60,3 τον Δεκ. 10, ωστόσο μικρή υποχώρηση σημείωσε ο δείκτης στην μεταποίηση που εξακολουθεί πάντως να διαμορφώνεται στο υψηλότερο επίπεδο της ΖτΕ (Ιαν. 11: 60,2, Δεκ. 10: 60,7). Αντίθετα, ο δείκτης στις υπηρεσίες βελτιώθηκε στο 60,0, από 59,2 τον Δεκ. 10, επιβεβαιώνοντας την τόνωση της εγχώριας ζήτησης. Ως εκ τούτου φαίνεται ότι η υψηλή ανάπτυξη της οικονομίας της Γερμανίας διαχέεται σε όλους τους τομείς της οικονομίας στο 2 ο 6μηνο 10 και το 1 ο 3μηνο. 11. Οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ τώρα είναι για αύξηση κατά 2,3% του ΑΕΠ της Γερμανίας το 2011, από 3,6% το 2010, ενώ και το 2012 η αύξηση του ΑΕΠ παραμένει υψηλή στο 2,0%. Οι ευνοϊκές αυτές εκτιμήσεις ενισχύονται και από τα νέα στοιχεία που δημοσιεύονται με τη μεγάλη αύξηση του δείκτη επιχειρηματικού κλίματος (IFO) στη Γερμανία, στο 110,3 τον Ιαν. 11, από 109,8 τον Δεκ. 10 και 109,3 τον Νοέμ. 10. Τα ανωτέρω, οδήγησαν και σε βελτίωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο 5,7 τον Φεβ. 11, από 5,5 τον Ιαν. 11 και 3,3 τον Φεβ. 10. Στη Γαλλία ο ενοποιημένος δείκτης ΡΜΙ επίσης βελτιώθηκε στο 56,9 τον Ιαν. 11, από το αναθεωρημένο προς τα πάνω 56,3 τον Δεκ. 10, λόγω της αξιοσημείωτης βελτίωσης του δείκτη στις υπηρεσίες, στο 57,1 τον Ιαν. 11, από 54,9 τον Δεκ. 10. Αντίθετα, ο δείκτης στη μεταποίηση μειώθηκε σε χαμηλό επίπεδο 6 μηνών, στο 54,3 τον Ιαν. 11, από 57,2 τον Δεκ. 10. Πάντως, ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος (αντίστοιχος του IFO) βελτιώθηκε σημαντικά στο 108 τον Ιαν. 11, από 102 τον Δεκ. 10 και από 100 τον Νοέμ. 10, εκφράζοντας πιθανότατα τον καθησυχασμό των επιχειρηματιών για την ομαλοποίηση της κρίσης χρέους στην Ιρλανδία και τη Νότια Ευρώπη. Το ΔΝΤ από την πλευρά του δεν άλλαξε τις έως σήμερα εκτιμήσεις του για την ανάπτυξη της Γαλλίας, αφού εκτιμά στο 1,6% την αύξηση του ΑΕΠ το 2011, από 1,6% και το 2010, ενώ μικρή επιτάχυνση της ανάπτυξης στο 1,8% αναμένεται από το Ηνωμένο Βασίλειο: Αξιοσημείωτη εξέλιξη ήταν η πτώση του ΑΕΠ της χώρας κατά -0,5% σε 3μηνιαία βάση στο 4 ο 3μηνο. 10, με αύξησή του κατά 1,7% σε ετήσια βάση, ενώ στο 3 ο 3μηνο. 10 είχε σημειωθεί αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7% σε 3μηνιαία βάση και κατά 2,7% σε ετήσια βάση. Η πτώση του ΑΕΠ στο 4 ο 3μηνο. 10 οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πτώση της προστιθέμενης αξίας στον κλάδο των ορυχείων και της παραγωγής πετρελαίου και στον κλάδο των κατασκευών κατά -2,5% και -3,3% αντίστοιχα σε 3μηνιαία βάση και -5,0% και 6,9% αντίστοιχα σε ετήσια βάση, ενώ θετική αύξηση του ΑΕΠ σημείωσαν οι άλλοι κλάδοι, όπως η Γεωργία (0,3%), η μεταποιητική βιομηχανία (1,4%), η ηλεκτρική ενέργεια, το φυσικό αέριο και το νερό (1,2%). Η εξέλιξη αυτή σημειώνεται σε μια περίοδο όπου και ο πληθωρισμός με βάση τον εναρμονισμένο ΔΤΚ αυξήθηκε στο 3,7% τον Δεκ. 10, από 3,3% τον Νοέμ. 10, ενώ και ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε στο 2,9% από 2,7%. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί αυξημένη πιθανότητα ότι η ΤτΑγγλίας θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων παρέμβασης ήδη από το 1 ο 6μηνο. 11. Ήδη δύο (2) μέλη της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της ΤτΑγγλίας ψήφισαν για αύξηση του επιτοκίου από τον Ιαν. 11. Μάλιστα, ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο τον Ιαν. 11, όπου σημειώθηκε αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ στο 20% από 17,5%. Η τυχόν αύξηση των επιτοκίων από τους επόμενους μήνες αναμένεται να θέσει επιπλέον εμπόδια στην ανάπτυξη της οικονομίας του Ην. Βασιλείου κατά το 2011, όπου το ΔΝΤ προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,0%, από 1,7% το Ρουμανία: Προσεχώς αναμένονται τα πορίσματα από την τελευταία επισκόπηση της οικονομίας στο πλαίσιο του δανειοδοτικού προγράμματος ύψους 20 δις, με το ΔΝΤ και την ΕΕ, εκ των οποίων περίπου Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 7

8 17 δις έχουν ήδη διανεμηθεί. Τα πορίσματα αναμένεται ότι θα είναι κυρίως θετικά καθώς η κυβέρνηση έχει πραγματοποιήσει σημαντικό νομοθετικό έργο με το οποίο αναμορφώνεται το σύστημα των συντάξεων, των μισθών στον δημόσιο τομέα, ενώ έχει ήδη ψηφισθεί και ο Προϋπολογισμός 2011 που στοχεύει σε περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 4,4% του ΑΕΠ το 2011 από 6,6% του ΑΕΠ το 2010 (στο 11μηνο. 10 το δημοσιονομικό έλλειμμα διαμορφώθηκε στο 5,23% του ΑΕΠ). Οι αρχές συζητούν ήδη με τους διεθνείς δανειστές για τη σύναψη συμφωνίας νέου δανειοδοτικού πακέτου, μικρότερης εμβέλειας, με στόχο την περαιτέρω στήριξη της προσπάθειας εξόδου από την ύφεση και την θεμελίωση μάκροβιώσιμου αναπτυξιακού μοντέλου. Η οικονομία συνεχίζει να αισθάνεται τις συνέπειες της μείωσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και να στηρίζεται για την έξοδο από την κρίση κυρίως στην ενίσχυση της βιομηχανίας εξέλιξη που συνδέεται με την αύξηση της ζήτησης από το εξωτερικό. Ειδικότερα, ο κατασκευαστικός κλάδος παραμένει σε ύφεση με μείωση του δείκτη κατασκευαστικών έργων -18,9% σε ετήσια βάση τον Νοέμβ. 10, από -6,8% τον Οκτ. 10 και -19,1% τον Νοέμβ. 09. Το λιανικό εμπόριο εκτός των οχημάτων επίσης συνεχίζει να αντιμετωπίζει δυσκολίες με τον δείκτη κύκλου εργασιών να εμφανίζεται μειωμένος κατά -7% σε ετήσια βάση τον Νοέμ. 10, από -7,6% τον Οκτ. 10 και από -9,0% τον Νοέμ. 09. Ωστόσο το χονδρικό εμπόριο εκτός των οχημάτων αυξήθηκε τον Νοέμ. 10 κατά 11,9% σε ετήσια βάση από 5,2% τον Οκτ. 10 και -15,2% τον Νοέμ. 09. Στην βιομηχανία, ο δείκτης παραγωγής συνέχισε να εμφανίζεται ενισχυμένος, με αύξηση 7,9% σε ετήσια βάση τον Νοέμβ. 10. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών: Ιαν.-Νοέμβ.'10 ( εκατ.) Ιαν.-Νοέμβ.'10 Ιαν.-Νοέμβ.'09 %Δ Εξαγωγές % Εισαγωγές % Εμπορικό Ισοζύγιο % Ισοζ. Υπηρεσιών % Ισοζ. Εισοδημάτων % Ισοζ. Τρεχουσών Μεταβιβάσεων % Ισοζ. Τρεχουσών Συναλλαγών % Πηγή: ΤτΡουμανίας Το έλλειμμα στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών διευρύνθηκε στα 5,2 δις ή 4,2% του ΑΕΠ στο 11μηνο. 10 από 4,2 δις ή 3,6% του ΑΕΠ στο 11μηνο. 09, παρά τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος κατά -14% στην ίδια περίοδο λόγο της διεύρυνσης των ελλειμμάτων στα ισοζύγια υπηρεσιών και εισοδημάτων και στην μείωση του πλεονάσματος στο ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων. Οι εισροές κεφαλαίων σε ξένες άμεσες επενδύσεις διαμορφώθηκαν στα 2,27 δις στο 11μηνο. 10 από 3,05 δις στο 11μηνο. 09. Βουλγαρία: Η κυβέρνηση συζητά την θέσπιση νομικού ορίου στο μέγεθος του δημοσιονομικού ελλείμματος (στο 3% του ΑΕΠ) καθώς και την θέσπιση νόμου βάση του οποίου αλλαγές στους άμεσους φόρους θα είναι δυνατές μόνο έπειτα από την διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Ο φορολογικός συντελεστής στο εισόδημα και στις επιχειρήσεις διαμορφώνεται σήμερα στο χαμηλό 10%. Θετική εξέλιξη στην αγορά ακινήτων είναι η αύξηση του αριθμού των αγορών/πωλήσεων κατά 3,0% σε ετήσια βάση το 3 ο 3μηνο. 10. Βεβαίως η θετική αυτή μεταβολή γίνεται από πολύ χαμηλή βάση ωστόσο είναι η πρώτη αύξηση από το 1 ο 3μηνο. 08 και προμηνύει ενδεχομένη μεταστροφή της καθοδικής τάσης στον κλάδου. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών: Ιαν.-Νοέμβ.'10 ( εκατ.) Ιαν.-Νοέμβ.'10 Ιαν.-Νοέμβ.'09 %Δ Εξαγωγές % Εισαγωγές % Εμπορικό Ισοζύγιο % Ισοζ. Υπηρεσιών % Ισοζ. Εισοδημάτων % Ισοζ. Τρεχουσών Μεταβιβάσεων % Ισοζ. Τρεχουσών Συναλλαγών -9, % Πηγή: ΤτΒουλγαρίας Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είχε έλλειμμα μόλις 9,8 εκατ. ή 0,03% του ΑΕΠ το 11μηνο. 10 από 3 δις ή 8,6% του ΑΕΠ το 11μηνο. 09, έπειτα από μείωση του εμπορικού ελλείμματος κατά -45% σε ετήσια βάση, του ελλείμματος στο ισοζύγιο εισοδημάτων -13% και ενίσχυση του πλεονάσματος στο ισοζύγιο υπηρεσιών και τρεχουσών μεταβιβάσεων 42% και 66% αντίστοιχα. Τον μήνα Νοέμ. 10 το έλλειμμα στο ΙΤΣ διευρύνθηκε στα 337,6 εκατ. από 267,4 εκατ. τον Νοέμ. 09 αντανακλώντας ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης και των εισαγωγών. Οι εισροές κεφαλαίων σε ξένες άμεσες επενδύσεις ανήλθαν σε 894,7 εκατ. στο 11μηνο. 10 από 2,78 δις στο 11μηνο. 09. Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 8

9 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη, 27 Ιανουαρίου 2011 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές ή όπως διαφορετικά ορίζεται) Ετήσια στοιχεία * ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) 4,9 2,9 4,5 4,5 1,3-2,3-3,8 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,7 4,3 4,8 3,1 3,2-1,8-4,0 Δημόσια Κατανάλωση 2,9 1,2 0,0 9,2 1,0 7,6-9,0 Ακαθάριστες Επενδύσεις 0,1-3,6 8,1 4,3-7,6-11,4-15,9 - Κατοικίες -1,9 0,0 29,1-6,8-29,1-19,5-22,0 - Εξοπλισμός 12,7-1,0 14,2 8,6 6,2-12,2-12,5 Μεταποίηση 1,2-0,8 2,0 2,2-4,7-11,2-5,5 Ανεργία (%) 10,2 9,5 8,6 8,0 7,4 9,5 12,4 Συνολική Απασχόληση 0,9 1,5 2,5 1,3 1,2-1,1-2,6 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 2,9 3,5 3,2 2,9 4,2 1,2 4,7 Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος (σύνολο οικονομίας) 1,8 3,7 2,3 3,7 5,7 3,9-0,4 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 19,5 21,8 19,7 20,0 15,9 3,3-1,5 Έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -7,4-5,1-2,6-3,6-7,8-13,6-9,1 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (κεφαλαιακές μεταβιβάσεις, % ΑΕΠ) -4,5-6,3-9,6-12,4-12,6-9,9-8,0 *προβλέψεις ΔΟΜ Τριμηνιαία στοιχεία I II 2010 διαθέσιμη περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων και λιπαντικών αυτ/των) 2,3-1,4-9,3 5,7-0,2-4,5 (10μην 10) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 4,3-7,0-17,4 17,2-15,7-37,1 (12μην 10) Οικοδομική Δραστηριότητα -5,0-17,1-27,6-20,6-23,9-24,7 (10μην 10) Βιομηχανική Παραγωγή (μεταποίηση) 2,2-4,7-11,2-4,8-4,7-4,6 (10μην 10) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 53,7 50,4 45,3 44,6 42,6 43,1 (12ος 10) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 107,9 93,4 70,6 72,7 64,9 65,6 (12ος 10) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 102,8 91,9 72,1 14,8 10,7 71,3 (12ος 10) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών (12ος 10) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τομέας 21,5 15,9 4,2 3,4 2,6 0,4 (11ος 10) Επιχειρήσεις 20,6 18,7 5,1 4,1 3,6 1,6 (11ος 10) - Βιομηχανία 11,2 15,8-3,5-1,3 0,4-1,6 (11ος 10) - Κατασκευές 29,5 35,2 2,7 3,4 2,2 1,4 (11ος 10) - Τουρισμός 23,8 19,7 7,8 8,2 3,9 3,8 (11ος 10) Νοικοκυριά 22,4 12,8 3,1 2,7 1,5-0,6 (11ος 10) - Καταναλωτική Πίστη 22,4 16,0 2,0 1,1 0,0-2,7 (11ος 10) - Στεγαστικά Δάνεια 21,9 11,5 3,7 3,5 2,3 0,3 (11ος 10) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή 2,9 4,2 1,2 3,0 5,2 5,2 (12ος 10) Δομικός Πληθωρισμός 2,9 3,4 2,4 1,7 3,3 3,0 (12ος 10) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων 5,1 1,7-3,4-1,8-4,7-3,6 (9μην 10) Επιτόκια Ταμιευτηρίου 1,14 1,17 0,56 0,38 0,37 0,42 (10ος 10) Χορηγήσεων Επιχειρήσεων (έως 1 έτος) 6,57 6,82 4,62 4,74 5,41 5,96 (10ος 10) Καταναλωτικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 10,39 11,03 11,53 11,13 11,14 12,01 (10ος 10) Στεγαστικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 4,93 5,31 4,08 3,60 3,69 4,12 (10ος 10) Euribor 3μηνών 4,28 2,89 0,70 0,63 0,77 1,03 (12ος 10) Απόδοση 10-ετούς Ομολόγου 4,50 4,80 5,17 6,24 8,30 9,57 (10ος 10) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές 4,5 2,0-2,0-2,7-4,0-4,6 (3 ο 3μην 10) Τελική Κατανάλωση 3,9 2,0 0,3-0,8-5,1-5,5 (3 ο 3μην 10) Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου 4,9-7,4-13,9-14,6-18,6-20,0 (3 ο 3μην 10) Εξαγωγές αγαθών & υπηρεσιών 5,8 4,0-18,1-0,5-5,0-1,1 (3 ο 3μην 10) Εισαγωγές αγαθών & υπηρεσιών 7,1 0,2-14,1-6,6-13,5-17,8 (3 ο 3μην 10) Ισοζύγιο Πληρωμών (σε δις ) Εξαγωγές Αγαθών 17,5 19,8 15,3 3,5 7,8 15,2 (11μην 10) Εισαγωγές Αγαθών 58,9 63,9 46,1 11,8 23,1 42,0 (11μην 10) Εμπορικό Ισοζύγιο -41,5-44,1-30,8-8,3-15,3-26,8 (11μην 10) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 13,5 13,2 6,1-1,5 0,9 5,5 (11μην 10) Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εμπορικό Έλλειμμα 32,5% 29,9% 19,8% 18,1% 5,9% 20,7% (11μην 10) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. μεταβιβ.) -28,1-30,9-24,7-9,8-14,4-21,3 (11μην 10) Άμεσες Επενδύσεις (καθ. μεταβολή ροής) -2,5 1,7 1,1 0,9 0,9 0,7 (11μην 10) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. μεταβολή ροής) 17,4 16,4 27,1 4,9-5,0-24,1 (11μην 10) Χρηματιστήριο Γενικός Δείκτης Τιμών ΧΑ 5.123, , , , , ,9 (12ος 10) (% μεταβολή) 17,9-65,5 22,9 22,7-35,1-35,6 (12ος 10) Χρηματιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 85,7 27,7 34,6 32,8 23,4 23,3 (12ος 10) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος και ΕΛ. ΣΤΑΤ.