Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη, 21 Οκτωβρίου 2010

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη, 21 Οκτωβρίου 2010 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Η αύξηση της ανεργίας κατά 130,3 χιλ. άτομα τον Ιούλ. 10 έναντι του Ιουλ. 09 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση του εργατικού δυναμικού (κατά 77,5 χιλ. άτομα), ενώ η μείωση της απασχόλησης περιορίστηκε στα 52,9 χιλ. άτομα σε ετήσια βάση τον Ιούλ. 10, από 142,5 χιλ. άτομα τον Ιούν. 10. Επίσης, από τα στοιχεία του ΟΑΕΔ προκύπτει ότι στον ιδιωτικό τομέα πραγματοποιήθηκαν 742,78 χιλ. προσλήψεις στο 9μηνο. 10, οι οποίες ήταν μειωμένες κατά -1,6% έναντι του 9μήνου. 09 και κατά -14,8% έναντι του 9μήνου. 09. Από την άλλη πλευρά, στο 9μηνο. 10 το σύνολο των απολύσεων και των οικιοθελών αποχωρήσεων εργαζομένων από την εργασία ήταν μειωμένο κατά -3,7% έναντι του 9μήνου. 09 και κατά -9,6% έναντι του 9μήνου. 08. Ως αποτέλεσμα, στο 9μηνο. 10 η απασχόληση ήταν αυξημένη κατά 34,14 χιλ. θέσεις εργασίας, έναντι αύξησης κατά 18,39 χιλ. θέσεις εργασίας στο 9μηνο. 09 και κατά 101,86 χιλ. θέσεις εργασίας στο 9μηνο. 08. Οι εξελίξεις αυτές δεν επιβεβαιώνουν τις προβλέψεις για αύξηση της ανεργίας σε καταστροφικά υψηλά επίπεδα το 2010 και στα επόμενα έτη. Άλλωστε, για την αποτροπή τυχόν δυσμενέστερων εξελίξεων στον τομέα αυτό, η Κυβέρνηση ανακοίνωσε την εφαρμογή στους επόμενους μήνες ενός σημαντικού προγράμματος επιχορηγήσεως των επιχειρήσεων ύψους 2,5 δις (με σπουδαιότερο μέτρο την απαλλαγή από την πληρωμή των εργοδοτικών εισφορών 200 χιλ. εργαζομένων) για διατήρηση της απασχόλησης και για αποτροπή των απολύσεων. Από τα ανωτέρω στοιχεία, είναι προφανές ότι η ύφεση στην Ελληνική οικονομία το 2009 και το 2010 συμβάλλει αναπόφευκτα στην αύξηση της ανεργίας, η οποία ανήλθε στο 12% του εργατικού δυναμικού τον Ιούλ. 10 και αναμένεται να διαμορφωθεί στο 12% κατά μέσο όρο και κατά το 2010 ως σύνολο. Η αύξηση της ανεργίας οφείλεται επίσης και στις σημαντικές διαρθρωτικές μεταβολές που λαμβάνουν χώρα σε σημαντικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία έτη (όπως, η μετακίνηση πολλών επιχειρήσεων των διεθνώς ανταγωνιστικών κλάδων εντάσεως εργασίας στις γειτονικές χώρες χαμηλού κόστους, η μεγάλη πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας από το 2007 έως και το 2010, η είσοδος στην Ελληνική αγορά των μεγάλων πολυκαταστημάτων και super markets και η έξοδος πολλών μικρών και μη ανταγωνιστικών επιχειρήσεων από την αγορά, η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, κ.ά.). Οι ανακατατάξεις αυτές επιταχύνθηκαν από τη μεγάλη πτώση της εγχώριας ζήτησης στην τρέχουσα περίοδο. Τέλος, από τα στοιχεία του Ισοζυγίου Πληρωμών προκύπτει βελτίωση που σημειώθηκε στον τομέα του εξωτερικού τουρισμού στο 2μηνο Ιουλίου-Αυγούστου Ειδικότερα, η πτώση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό περιορίσθηκε στο -4,7% τον Ιούλ. 10 και στο -6,2% τον Αύγ. 10 (-7,3% στο 8μηνο. 10), από -11,9% στο 1 ο 6μηνο. 10. Επιπλέον, ακόμα καλύτερη αναμένεται να είναι η εξέλιξη τον Σεπτ. 10, αλλά και στο 4 ο 3μηνο. 10 από τα πολύ χαμηλά επίπεδα του 4 ου 3μήνου του Επίσης, σημειώνεται: α) η αύξηση των καθαρών εισπράξεων από την Ναυτιλία κατά 10,7% στο 8μηνο. 10, β) η αξιοσημείωτη αύξηση των εισπράξεων από τις εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών κατά 12,7% και γ) η αύξηση των εισπράξεων από τις εξαγωγές αγαθών κατά 6,8%. Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές αγαθών σημειώνουν μικρή αύξηση κατά 0,24%, αλλά οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία είναι και πάλι σημαντικά μειωμένες κατά -9,8%. Παγκόσμια Οικονομία Ο «πόλεμος των ισοτιμιών» διανθίστηκε στο προηγούμενο 7ήμερο με την ξαφνική παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας της Κίνας με την οποία επιβλήθηκε αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων και δανείων των τραπεζών κατά 0,25 π.μ. με στόχο τον περιορισμό της πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών (που διαμορφωνόταν στο 18,6% τον Αυγ. 10) και την αντιμετώπιση των εγχώριων πληθωριστικών πιέσεων (πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ: 3,6% τον Σεπτ. 10). Το πρόβλημα είναι ότι η αύξηση των εγχώριων επιτοκίων συνεπάγεται περιορισμό της αύξησης της εγχώριας ζήτησης και των εισαγωγών, ενώ η πίεση που ασκείται για ανατίμηση της ισοτιμίας αντισταθμίζεται από τις παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος με συνεχιζόμενη αύξηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της χώρας αυτής. Η ανατίμηση του Yuan δεν έχει ξεπεράσει το 0,7% από τις αρχές Οκτ. 10 και το 2,7% από τις αρχές του 2010, ενώ το πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο της Κίνας παραμένει σε υψηλά επίπεδα παρά τη σημαντική αύξηση των εισαγωγών. Από την άλλη πλευρά, το έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών των ΗΠΑ αυξάνεται επίσης επικίνδυνα, ενώ οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν την πολιτική ποσοτικής ενίσχυσης της εγχώριας ρευστότητας κυρίως για να αποδυναμώσουν το δολάριο. Μάλιστα, οι προοπτικές που υπάρχουν για διολίσθηση του δολαρίου οδηγούν σε εκροές ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων από τις ΗΠΑ, αλλά η Κίνα και η Ιαπωνία συνεχίζουν να αυξάνουν τις τοποθετήσεις τους σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ για τα οποία η ζήτηση ενισχύεται και από την αυξημένη εγχώρια αποταμίευση. Η Κυβέρνηση της Ιαπωνίας, από την πλευρά της, ανακοίνωσε νέες δυσμενέστερες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη της οικονομίας της το 2010 και το 2011, αποδίδοντας την επιδείνωση στο ανατιμημένο Γιέν και σηματοδοτώντας την απόφασή της να μην επιτρέψει περαιτέρω ανατίμηση του νομίσματός της ανεξαρτήτως από την όποια αδυναμία του δολαρίου.

2 Επίσης, η Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε σημαντικές περικοπές των δημοσίων δαπανών στην οικονομία της με στόχο την επίτευξη σημαντικής προόδου στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής, ενώ η ΤτΑγγλίας προωθεί επίσης νέα μέτρα ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία, κύρια επίπτωση των οποίων είναι η αποτροπή μιας ανατίμησης και ενδεχομένως η περαιτέρω διολίσθηση της Αγγλικής λίρας. Τέλος, οι περισσότερες πλεονασματικές αναπτυσσόμενες οικονομίες έχουν ήδη εισέλθει σε ένα καθεστώς περιορισμού των εισροών κεφαλαίων στις οικονομίες τους και αποτροπής της περαιτέρω ανατίμησης των νομισμάτων τους με στόχο τη διατήρηση της δυναμικής πορείας αύξησης των εξαγωγών τους και των πλεονασμάτων στα εξωτερικά τους ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών. Όσον αφορά τη ΖτΕ στο 8μηνο. 10 παρατηρείται το εντυπωσιακό φαινόμενο να αυξάνουν τα πλεονάσματα στο εμπορικό ισοζύγιο των πλεονασματικών χωρών (Γερμανίας και Ολλανδίας) και ταυτόχρονα να αυξάνουν και τα ελλείμματα στο εμπορικό ισοζύγιο των ελλειμματικών χωρών (όλων των άλλων). Ωστόσο, τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής στις ελλειμματικές χώρες έχουν τώρα ενισχυθεί σημαντικά και αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση στην εγχώρια ζήτηση στις οικονομίες αυτές με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των εισαγωγών τους, όπως ήδη συμβαίνει στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά, η νομισματική πολιτική στη ΖτΕ δεν φαίνεται να αντιδρά στη σημαντική πίεση που ασκείται τους τελευταίους μήνες για ανατίμηση του Ευρώ, εξαιτίας κυρίως της πολιτικής όλων των άλλων μεγάλων χωρών. Γενικά, η έξοδος από τη μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση του επιχειρείται και πάλι με την τακτική της εκ νέου επιδείνωσης των παγκόσμιων μακροοικονομικών ανισορροπιών. Ο πόλεμος των ανταγωνιστικών υποτιμήσεων αποτελεί και πάλι το βασικό μέσο πολιτικής των πλεονασματικών χωρών για ανάπτυξη με σημαντική συμβολή του πλεονάσματος των καθαρών εξαγωγών. Σε αυτή την πολιτική κάποιες ελλειμματικές χώρες, και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο αντιδρούν τώρα δυναμικά εφαρμόζοντας μέτρα αποτροπής της ανατίμησης της πραγματικής ισοτιμίας των νομισμάτων τους. Αντίθετα, η ΖτΕ δεν φαίνεται να έχει δυνατότητα αποτροπής μιας νέα ύφεσης, η οποία θα είναι το καθαρό αποτέλεσμα της ταυτόχρονης εφαρμογής πολιτικών μείωσης της εγχώριας ζήτησης και ανατίμησης της συναλλαγματικής ισοτιμίας του Ευρώ (μείωσης της ζήτησης από το εξωτερικό). Ελληνική Οικονομία Ισοζύγιο Πληρωμών: Το έλλειμμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ), συμπεριλαμβανομένων και των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων, αυξήθηκε στα 15,02 δις στο 8μηνο. 10, κατά 2,8% έναντι του αντίστοιχου 8μήνου. 09, μετά από τη μεγάλη πτώση του κατά -22,5% στο 8μηνο. 09. Αντίθετα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός καυσίμων και πλοίων ήταν σημαντικά μειωμένο στο 8μηνο. 10 κατά -13,3%, μετά την επίσης μεγάλη μείωσή του κατά -29,2% στο 8μηνο. 09. Η μείωση αυτή είναι συνδυασμός της πτώσης των εισαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά -9,75% της πτώσης των αντίστοιχων εξαγωγών κατά -3,6%. Αύξηση κατά 3,0% σημειώνεται στο πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών στο 8μηνο. 10 (από πτώση του κατά -28,1% σε ετήσια βάση στο 8μηνο. 09). Στον τομέα αυτό σημειώνονται: Εξωτερικός Τουρισμός: Η πτώση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό ανήλθε στο -7,3% σε ετήσια βάση στο 8μηνο. 10, σημειώνοντας ουσιαστική βελτίωση, όπως αναμενόταν, μετά από την μεγάλη πτώση τους κατά -11,9% στο 6μηνο. 10 και κατά -12,6% στο 8μηνο. 09. Μάλιστα, η πτώση των τουριστικών εισπράξεων τον Αύγ. 10 περιορίσθηκε στο -6,2%. Από την άλλη πλευρά η πτώση των πληρωμών εγχώριων κατοίκων για τουρισμό στο εξωτερικό ανήλθε στο -8,8% στο 8μηνο. 10, μετά από μικρότερη, ωστόσο, πτώση τους κατά -6,1% στο 8μηνο. 09. Ειδικότερα, τον Αύγ. 10 οι πληρωμές εγχώριων κατοίκων για τουρισμό στο εξωτερικό μειώθηκαν κατά -25,4% σε ετήσια βάση. Το καλοκαίρι του 2010 οι Έλληνες προτίμησαν για τις διακοπές τους την Ελλάδα. Έτσι, η πτώση του πλεονάσματος του τουριστικού ισοζυγίου περιορίστηκε περαιτέρω στο -6,9% στο 8μηνο. 10, από πτώση κατά -14,2% στο 8μηνο. 09. Για το έτος ως σύνολο αναμένεται τώρα ότι η πτώση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό το 2010 δεν θα ξεπεράσει το -4,0%, ενώ δεν αναμένεται πτώσης το πλεόνασμα του τουριστικού ισοζυγίου. Ναυτιλία: Σημαντική ήταν η ανάκαμψη των εισπράξεων από τη ναυτιλία κατά 15,2% στο 8μηνο. 10, μετά τη μεγάλη πτώση τους κατά -31,3% στο 8μηνο, 09. Το αποτέλεσμα ήταν η σημαντική αύξηση κατά 10,7% του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταφορών (δηλαδή της ναυτιλίας). Επιπλέον των ανωτέρω αξιοσημείωτη ήταν και η αύξηση των εισπράξεων από τις εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών κατά 12,7% στο 8μηνο. 10, έναντι της σχετικά μικρής πτώσης τους κατά -8,0% και στο 8μηνο. 09. Ισοζύγιο Εισοδημάτων: Σημειώθηκε μικρή μείωση του ελλείμματος κατά -0,8%, μετά από μείωσή του κατά -12,4% στο 8μηνο. 09. Αυτό οφείλεται στη νέα μείωση των πληρωμών τόκων, μερισμάτων και κερδών κατά -5,5% σε ετήσια βάση, έπειτα από πτώση τους κατά -14,7% στο 8μηνο. 09. Γενικά, το έλλειμμα του ΙΤΣ αναμένεται να επανέλθει σε πτωτική πορεία στους επόμενους μήνες και να διαμορφωθεί γύρω στο 9,2% του ΑΕΠ το 2010, από 10,7% του ΑΕΠ το 2009, λόγω της μεγάλης μείωσης της εγχώριας ζήτησης η οποία θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη μείωση των πληρωμών για εισαγωγές στο τελευταίο 4μηνο. 10, ενώ μεγαλύτερη Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 2

3 αναμένεται να είναι και η αύξηση των εισπράξεων από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Ειδικότερα, οι εισαγωγές καυσίμων που ήταν σημαντικά αυξημένες κατά 29,2% στο 8μηνο. 10, ενώ αναμένεται να αυξηθούν, αλλά όχι περισσότερο του 10,0% το 2010 ως σύνολο, παρά την διαμορφούμενη υψηλότερη μέση τιμή του πετρελαίου το Επίσης, η είσπραξη των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση στους επόμενους μήνες θα συμβάλλει στη μείωση του ελλείμματος του ΙΤΣ. Επιπλέον, εφόσον πραγματοποιηθεί η δημοσιονομική προσαρμογή που προβλέπεται από τη Συμφωνία της Ελληνικής Κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ (MOU) για σημαντική μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης έως το 2014, το έλλειμμα του ΙΤΣ θα μειωθεί περαιτέρω σημαντικά τόσο το 2011, όσο και στα επόμενα έτη και μπορεί να μετατραπεί σε πλεονασματικό από το 2014 και μετά. Στον Λογαριασμό Κεφαλαίων (ΛΚ), σημειώθηκε και πάλι αύξηση του πλεονάσματος στα 16,34 δις στο 8μηνο. 10, έναντι 15,5 δις στο 8μηνο. 09, με τις ακόλουθες εξελίξεις ανά κατηγορία: (α) Στον τομέα των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ), σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 488,7 εκατ. στο 8μηνο. 10, έναντι καθαρής εισροής 1,19 δις στο 8μηνο. 09. Η καθαρή εισροή κεφαλαίων από ξένες εταιρίες για ΞΑΕ στην Ελλάδα περιορίστηκε στα 1,14 δις, έναντι 1,84 δις στο 8μηνο. 09, ενώ η εκροή κεφαλαίων από εγχώριους κατοίκους για ΞΑΕ στο εξωτερικό ανήλθε στα 652,7 εκατ. έναντι 651,7 εκατ. στο 8μηνο. 09. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών - Ιανουάριος-Αύγουστος σε εκατ Απόλυτη Διαφορά Έλλειμμα Ισοζυγίου Καυσίμων , , ,3 Έλλειμμα Ισοζυγίου Πλοίων , ,7 62,0 Έλλ. Εμπορικού Ισοζ. εκτός Καυσ. & Πλοίων , , ,1 Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου , ,2-605,8 Έλλειμμα Ισοζυγίου Εισοδημάτων , ,9-52,1 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Υπηρεσιών 9.166, ,8-267,6 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Μεταβιβάσεων 3.039, , ,8 Ελλειμμα Ισοζ. Τρεχουσών Συναλλαγών , ,7 405,3 Πλεόνασμα Λογαριασμού Κεφαλαίων , ,6 826,7 Άμεσες Επενδύσεις 1.187,9 488,7-699,2 Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου , , ,9 Λοιπά (τραπεζικά) κεφάλαια , , ,8 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος (β) Στον τομέα των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, στο 8μηνο. 10 σημειώθηκε καθαρή εκροή κεφαλαίων ύψους 18,01 δις, έναντι καθαρών εισροών ύψους 21,09 δις στο 8μηνο. 09. Ειδικότερα, υπήρξαν εκροές κεφαλαίων από ρευστοποιήσεις επενδύσεων ξένων επενδυτών στην Ελλάδα ύψους 27,72 δις, έναντι εισροών ύψους 29,79 δις στο 8μηνο. 09. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει την κρίση στην αγορά Ελληνικών κρατικών ομολόγων στην περίοδο Φεβρ.- Αυγ Από την άλλη πλευρά, οι ρευστοποιήσεις απαιτήσεων εγχώριων επενδυτών στο εξωτερικό (εισροές κεφαλαίων στην Ελλάδα) αυξήθηκαν στα 9,6 δις στο 8μηνο. 10, από εκροές 8,71 δις στο 8μηνο. 09. (γ) Στον τομέα των «λοιπών επενδύσεων» σημειώθηκε μεγάλη καθαρή εισροή κεφαλαίων ύψους 33,93 δις στο 8μηνο. 10, η οποία αντανακλά και την εισροή των κεφαλαίων ( 20 δις) μέσω του χρηματοδοτικού μηχανισμού της Ζώνης του Ευρώ και του ΔΝΤ προς την Ελλάδα. Η καθαρή εκροή κεφαλαίων από εγχώριους κατοίκους για τοποθετήσεις σε καταθέσεις ή repos του εξωτερικού μειώθηκε στα 4,3 δις στο 8μηνο. 10, από 13,3 δις στο 8μηνο. 09 και 19,5 δις στο 8μηνο. 08. Αγορά Εργασίας: Σύμφωνα με την μηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η συνολική απασχόληση ήταν μειωμένη κατά -1,2% (ή κατά -52,9 χιλ άτομα) σε ετήσια βάση τον Ιούλ.10, έναντι της μεγάλης πτώσης της κατά -3,1% (ή κατά 142,5 χιλ. άτομα) τον Ιούν 10. Η μείωση της απασχόλησης τον Ιούλ. 10 σε ετήσια βάση ήταν μικρότερη της αναμενομένης, αλλά σημειώθηκε επί της χαμηλότερης βάσης τον Ιούλ. 09, όπου η απασχόληση είχε μειωθεί σημαντικά. Αντίθετα, το εργατικό δυναμικό (:απασχολούμενοι και άνεργοι) αυξήθηκε κατά 1,6% σε ετήσια βάση τον Ιούλ. 10, μετά την αύξησή του κατά 0,5% και τον Ιούλ. 09. Η αύξηση του εργατικού δυναμικού αντανακλά α) την αυξημένη είσοδο νέων εργαζομένων στην αγορά εργασίας και β) την αυξημένη συμμετοχή των μεταναστών στο εργατικό δυναμικό, λόγω πληρέστερης καταγραφής τους. Παράλληλα, η μείωση των εισοδημάτων αυξάνει την ανάγκη εισροής στην αγορά εργασίας περισσότερων μελών των νοικοκυριών. Σημειώνεται, ότι στις ΗΠΑ η ανεργία διατηρείται τους τελευταίους μήνες στο 9,6% του εργατικού δυναμικού λόγω της σημαντικής μείωσης αυτού του δυναμικού κατά εκατομμύρια εργαζομένων που εξέρχονται από την αγορά εργασίας.. Επομένως, η άνοδος της ανεργίας κατά 130,3 χιλ. άτομα σε ετήσια βάση ή σε 12,0% του εργατικού δυναμικού τον Ιούλ. 10 (έναντι αύξησής της κατά 154,7 χιλ. άτομα, στο 11,6% του εργατικού δυναμικού τον Ιούν. 10), αντανακλά την πτώση της απασχόλησης κατά -52,9 χιλ. άτομα και την αύξηση του εργατικού δυναμικού κατά 77,5 χιλ. άτομα. Μετά τα ανωτέρω, ο αριθμός των ανέργων ανήλθε τον Ιούλ. 10 στα 607,0 χιλ. άτομα, έναντι 582,4 χιλ. τον Ιούν. 10 και 467,7 χιλ. άτομα τον Ιούλ. 09. Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να ανέλθει περί το 12,8% τον Δεκ. 10, ενώ το μέσο ποσοστό ανεργίας αναμένεται να διαμορφωθεί περί το 12,0% το 2010, από 9,4% το 2009 και 7,4% το Η μέση πτώση της απασχόλησης εκτιμάται στο -2,0% το 2010, από πτώση κατά -1,8% στο 1 ο 7μηνο. 10. Η πτώση αυτή ακολουθεί την πτώση της απασχόλησης κατά -1,0% το 2009 και αύξησή της κατά 1,2% το Όσον αφορά την ηλικιακή διάρθρωση της ανεργίας, σημειώνονται τα ακόλουθα: α) Το ποσοστό ανεργίας στις ηλικίες από ετών ανήλθε στο 32,6% τον Ιούλ. 10, έναντι 29,8% τον Ιούν. 10 και 23,9% τον Ιούλ. 09. Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι στο 7μηνο. 10, και ιδιαίτερα τον Ιούλ.10, εισήλθε στην αγορά εργασίας αυξημένος αριθμός νέων εργαζομένων που δεν κατάφερε να εξασφαλίσει απασχόληση. Ήδη το Υπ. Εργασίας ανακοίνωσε πρόγραμμα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας (τύπου stage) ανέργων νέων ηλικίας έως 24 ετών (για Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 3

4 12 ή 24 μήνες) με κάλυψη των εργοδοτικών εισφορών από τον ΟΑΕΔ. Το πρόγραμμα αυτό θα βοηθήσει σημαντικά, αλλά η ανεργία των νέων θα μειωθεί ουσιαστικά όταν προχωρήσει η εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων που αφορούν την περισσότερο ελαστική λειτουργία της αγοράς εργασίας. Ήδη, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν σημαντική αύξηση των ελαστικών μορφών απασχόλησης και αυτή η εξέλιξη θα βοηθήσει αποφασιστικά στην ταχεία μείωση της ανεργίας με την ανάκαμψη της οικονομίας. β) Τα ποσοστά ανεργίας στις ηλικιακές ομάδες 25-34, ετών και ετών ανήλθαν στο 15,8%, 10,4% και 8,3% αντίστοιχα τον Ιούλ. 10, έναντι 16,2%, 9,4% και 7,5% τον Ιούν. 10 και 12,6%, 8,0% και 6,7% τον Ιούλ. 09. Σημειώνεται, η μικρή μείωση της υψηλής ανεργίας στις ηλικίες ετών και η αύξηση της ανεργίας στις ηλικίες ετών. Οι σχετικά δυσμενείς εξελίξεις στην αγορά εργασίας είναι αποτέλεσμα, αφενός της ύφεσης στην οικονομία, η οποία προκλήθηκε αρχικά από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση και στη συνέχεια από τη μεγάλη δημοσιονομική κρίση που επιβαρύνει τη χώρα μας από τα τέλη του 2009 και, αφετέρου, των μεγάλων διαρθρωτικών ανακατατάξεων που λαμβάνουν χώρα τα τελευταία έτη σε σημαντικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Οι ανακατατάξεις αυτές έχουν εντείνει τον ανταγωνισμό και συμβάλλουν στην έξοδο πολλών μικρών και μη ανταγωνιστικών επιχειρήσεων από την αγορά. Στην τρέχουσα περίοδο επιταχύνονται επίσης από την ύφεση στην οικονομία. Ειδικότερα, σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας σημειώνονται στον κλάδο των οικοδομών-κατασκευών που βρίσκεται σε πτώση από το Η πτώση αυτή επιταχύνθηκε το 2010 εξαιτίας της μεγάλης πτώσης των επενδύσεων σε οικοδομές, αλλά και των επενδύσεων που εξαρτώνται από το κράτος (ΠΔΕ, ΕΣΠΑ, ΣΔΙΤ, κ.ά.). Επίσης, σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας παρατηρούνται στον κλάδο του εμπορίου στον οποίο έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία έτη μεγάλες επενδύσεις κυρίως σε πολυκαταστήματα και μεγάλα καταστήματα τροφίμων, που ενώ συνέβαλαν στην αύξηση της απασχόλησης στα προηγούμενα έτη (έως το 2008), στην τρέχουσα περίοδο, της μειωμένης εγχώριας ζήτησης, συμβάλλουν στην έξοδο πολλών μικρών και μη ανταγωνιστικών καταστημάτων από την αγορά και, γενικότερα, στη μείωση της απασχόλησης. Επιπλέον, οι ταραχές και οι αλλεπάλληλες κινητοποιήσεις που έλαβαν χώρα εντός του 2010 εμπόδισαν την αύξηση των δραστηριοτήτων και της απασχόλησης στον τομέα του τουρισμού, ο οποίος σημείωσε σημαντική άνοδο το 2010 στις άλλες ανταγωνίστριες χώρες. Τέλος, ο δημόσιος τομέας που απορροφούσε πολλούς εργαζόμενους, ιδιαίτερα στις προεκλογικές περιόδους, σήμερα όχι μόνο δεν προσλαμβάνει νέους εργαζόμενους αλλά υποχρεούται να προχωρήσει σε σημαντική μείωση του υπάρχοντος προσωπικού του. Για τους λόγους αυτούς η αύξηση της ανεργίας το 2010 και το 2011 ήταν αναμενόμενη. Το ύψος της ανεργίας που διαμορφώνεται το 2010, γύρω στο 12% του εργατικού δυναμικού αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω, ιδιαίτερα αν συνεχισθεί η αύξηση του εργατικού δυναμικού, αλλά οι έως τώρα εξελίξεις δεν επιβεβαιώνουν τις υπάρχουσες εκτιμήσεις για μεγάλη αύξησή του στο 14,5% το Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του ΟΑΕΔ που αναλύονται στη συνέχεια, ενώ συμβολή στον περιορισμό της πτωτικής πορείας της απασχόλησης αναμένεται να έχουν και τα νέα μέτρα της Κυβέρνησης με τα οποία διατίθενται 2,5 δις σε προγράμματα στήριξης της απασχόλησης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ, οι εγγεγραμμένοι άνεργοι ανήλθαν στους 587,2 χιλ. τον Σεπτ. 10, έναντι 569,2 χιλ. τον Ιούλ. 10 και 566,8 χιλ. τον Ιούν. 10. (βλ. Πίνακα). Παρουσιάζεται επομένως αύξηση των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ κατά 3,2% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ. 10 μετά την μείωσή τους κατά -0,1% τον Αύγ. 10 και κατά -1,03% τον Ιούν. 10. Οι επιδοτούμενοι άνεργοι ανήλθαν τον Σεπτ. 10 σε 195,7 χιλ. άτομα από 189,4 χιλ. τον Αύγ. 10 (+3,3%) και 184,7 χιλ. τον Ιούλ. 10 (+2,7%). Η αύξηση των επιδοτούμενων ανέργων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου, κυρίως εκπαιδευτικών, που δεν ανανεώθηκαν Σεπτέμβριος Αύγουστος Ιούλιος Ιούνιος Άνεργοι ΟΑΕΔ Εγγεγραμμένοι 587,1 569,1 569,7 566,8 Επιδοτούμενοι 195,7 189,4 184,7 177,4 Όσον αφορά τις ροές εργασίας (προσλήψεων, απολύσεων και οικιοθελώς αποχωρήσεων) τους τελευταίους μήνες, από τα στοιχεία του ΟΑΕΔ προκύπτουν τα ακόλουθα (βλέπε τον Πίνακα): Ιαν.- Σεπ. 10 Ιαν.- Σεπ. 09 Ιαν.- Σεπ. 08 % Δ % Δ 9μηνο. 10 9μηνο. 09 Αναγγελίες προσλήψεων 742,80 754,90 886,10-1,6% -14,8% Απολύσεις 474,20 467,40 445,10 1,5% 5,0% Παραιτήσεις 234,40 269,10 339,10-12,9% -20,6% Απολύσεις + Παραιτήσεις 708,60 736,50 784,20-3,8% -6,1% Καθαρή Αύξηση της απασχόλησης 34,20 18,40 101,90 85,9% -81,9% Πηγή: OAEΔ α) Οι αναγγελίες προσλήψεων διαμορφώθηκαν σε 742,8 χιλ. άτομα στο 9μηνο. 10 και ήταν ελαφρά μειωμένες κατά -1,6% έναντι του 9μήνου. 09 στο οποίο, όμως, οι προσλήψεις ήταν σημαντικά μειωμένες κατά -14,8% έναντι του 9μήνου. 08. Παράλληλα, τον Σεπτ. 10 οι προσλήψεις μειώθηκαν κατά -7,4%σε ετήσια βάση, έναντι της σημαντικής πτώσης τους κατά -14,7% τον Σεπτ. 09. Η παγκόσμια οικονομική κρίση και οι ταραχές που αναστάτωσαν τη χώρα στα τέλη του 2008 και στις αρχές του 2009 οδήγησαν σε σημαίνουσα πτώση των προσλήψεων εργαζομένων από τους εργοδότες στο 9μηνο. 09, ενώ η δημοσιονομική κρίση και η κρίση του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα, καθώς και οι δολιοφθορές στον τουρισμό έως τον Ιούν. 10, απέτρεψαν την αύξηση των προσλήψεων στο 9μηνο. 10 από το χαμηλό επίπεδο του 9μήνου. 09. β) Οι καταγγελίες ή λήξεις συμβάσεων εργασίας συν τις οικιοθελείς παραιτήσεις ήσαν σημαντικά μειωμένες κατά -3,8% σε ετήσια βάση στο 9μηνο. 10, Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 4

5 μετά από τη μείωσή τους κατά -9,6% στο 9μηνο. 09. Η μείωση των απολύσεων-παραιτήσεων εξηγεί σε κάποιο βαθμό και τη μείωση των προσλήψεων που προαναφέρθηκε. Σε κάθε περίπτωση, τα στοιχεία του ΟΑΕΔ δείχνουν ότι η οικονομική κρίση που πλήττει την Ελλάδα από το 2009 οδήγησε: (1) σε σχετικά περιορισμένη αύξηση των απολύσεων κατά 17,1 χιλ. άτομα το 2009, αλλά σε μείωση των απολύσεων κατά -6,8 χιλ. άτομα στο 9μηνο. 10 και (2) σε μεγάλη μείωση των οικιοθελώς αποχωρήσεων από την εργασία κατά -94,6 χιλ. άτομα το 2009 και κατά επιπλέον -34,7 χιλ. άτομα στο 9μηνο. 10. Συνεπώς, η προσαρμογή των επιχειρήσεων στη σημαντικά μειωμένη ζήτηση κατά τα δύο τελευταία έτη έγινε μόνο με την προαναφερθείσα μείωση των προσλήψεων, πράγμα που εξηγεί και τη διόγκωση του ποσοστού της ανεργίας των νέων, η οποία ανήλθε τον Ιούλ. 10 στο 32,6% του εργατικού τους δυναμικού, όπως προκύπτει από τα στοιχεία των ερευνών εργατικού δυναμικού. Η αδυναμία των επιχειρήσεων να διαχειρισθούν ορθολογικότερα το προσωπικό αποτρέπει όλο και περισσότερο τις προσλήψεις νέου προσωπικού και διογκώνει την ανεργία των νέων, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης. Ένας άλλος λόγος που αποτρέπει τις προσλήψεις είναι η συνεχιζόμενη διατύπωση εκτιμήσεων ότι η ανεργία θα αυξηθεί κατακόρυφα στις 800 χιλ. ή στο 1 εκατ. (από 587 χιλ. που ήταν τον Σεπτ. 10), ή στο 20% του εργατικού δυναμικού (από 12% που διαμορφώνεται το 2010). Οι εκτιμήσεις αυτές (οι οποίες δεν προκύπτουν από τα πραγματικά στοιχεία της ελληνικής οικονομίας) συμβάλλουν στη δραματική πτώση της καταναλωτικής και της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης (διότι οι καταναλωτές θεωρούν ότι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο απώλειας της εργασίας τους, αφού, όπως εκτιμούν οι ανωτέρω ειδικοί, η ανεργία θα φτάσει στο 20%) και σε μεγάλη πτώση της κατανάλωσης και των επενδύσεων. Συμβάλλουν δηλαδή ουσιαστικά σε πραγματική αύξηση της ανεργίας. Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ανακοίνωσε σχέδιο συγκράτησης της ταχείας πτωτικής πορείας της απασχόλησης με την εφαρμογή 19 προγραμμάτων ενίσχυσης της απασχόλησης, προϋπολογισμού 2,5 δις. Από τα προγράμματα αυτά, τα 9 είναι νέα προγράμματα και θα προκηρυχθούν άμεσα. Το πιο σημαντικό είναι το Πρόγραμμα επιχορήγησης θέσεων εργασίας με επιδότηση του 100% των εργοδοτικών εισφορών το οποίο ευελπιστεί να συμβάλλει στη διατήρηση θέσεων εργασίας. Επίσης, προωθείται πρόγραμμα μετατροπής του επιδόματος ανεργίας σε επιταγή επανένταξης στην αγορά εργασίας για ανέργους, καθώς και το πρόγραμμα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας για νέους, όπως προαναφέρθηκε. Τέλος, προωθούνται σημαντικά προγράμματα κατάρτισης εργαζομένων σε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι 1,6 δις από την ανωτέρω δαπάνη θα επιβαρύνει το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αντισταθμίζοντας σχετικές οφειλές του ΙΚΑ προς τον ΟΑΕΔ. Εξελίξεις στον Πρωτογενή Τομέα: Οι όροι εμπορίου για τους αγρότες φαίνεται ότι επιδεινώνονται το 2010, όπως συνέβη και το Ειδικότερα, οι τιμές των εκροών (τιμές πώλησης γεωργικών αγαθών χωρίς τον ΦΠΑ) υποχώρησαν στο 8μηνο. 10 κατά -0,7% σε ετήσια βάση (8μηνο. 09: -1,9%), ενώ οι εισροές (καταβαλλόμενες τιμές) αυξήθηκαν κατά 2,9% στο 8μηνο. 10 (8μηνο. 09: -6,7%). Ειδικότερα, τον Αύγ. 10 οι τιμές των εκροών αυξήθηκαν κατά 1,0% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης τους κατά -9,7% τον Αύγ. 09, ενώ οι καταβαλλόμενες τιμές αυξήθηκαν κατά 3,9%, έναντι πτώσης τους κατά -7,6% τον Αύγ. 09. Εμπορική Ναυτιλία: Συνεχίζεται το 2010 η άνοδος της χωρητικότητας του υπό ελληνική σημαία εμπορικού στόλου. Ειδικότερα, τον Αύγ. 10 η χωρητικότητα των πλοίων ελληνικού νηολογίου αυξήθηκε στους 43,0 εκατ. κοχ, έναντι 41,4 τον Δεκ. 09 και 41,6 τον Αύγ. 09 από 39,2 από 37,7 το 2008 και 2007 αντίστοιχα και 27,3 εκατ. κοχ το Παράλληλα, ο αριθμός των πλοίων υπό ελληνική σημαία ανήλθε τον Αύγ 10 σε από τον Αυγ. 09, τον Δεκ. 09 και το Το σύνολο του Ελληνόκτητου (υπό ελληνική και μη σημαία) στόλου (1.000 κοχ και άνω) έφθασε τον Αύγ 10 τα πλοία, από πλοία το Εξέλιξη χωρητικότητας του ελληνικού εμπορικού στόλου ανά κατηγορία πλοίων: Αύγουστος (σε εκατ. κοχ και πλοία άνω των 100 κοχ) 22,1 Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ. 24,9 14, ,6 25,8 0,63 0,94 0, Φορτηγά Δεξαμενόπλοια Επιβατηγά Η μέση χωρητικότητα των πλοίων με ελληνική σημαία ανήλθε τον Αύγ. 10 στους κοχ, από το 2009, το 2008 και κοχ το Η μέση ηλικία του υπό ελληνική σημαία στόλου διαμορφώθηκε τον Αύγ 10 στα 10 έτη (το 30% του στόλου έχει ηλικία κάτω των 10 ετών), έναντι 17 έτη το 2000 και είναι μικρότερη τόσο του παγκόσμιου (15 έτη) όσο και του Ελληνόκτητου στόλου (13 έτη). Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στις σημαντικές επενδύσεις που πραγματοποιούνται σε σύγχρονα εμπορικά πλοία υπό ελληνική σημαία. Στο υπόλοιπο του 2010 αλλά και το 2011 εκτιμάται ότι θα συνεχισθεί η ανακαίνιση και η άνοδος του αριθμού των πλοίων, λόγω των αυξημένων Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 5

6 παραγγελιών ναυπήγησης από το 2008 και μετά, καθώς και της ανάκαμψης του διεθνούς εμπορίου (εκτίμηση ΔΝΤ, 2010: +11,4% 2011: +7,0%, σε τρέχουσες τιμές) και της παγκόσμιας οικονομίας. Τις τελευταίες εβδομάδες ο δείκτης Baltic Dry Freight Index διαμορφώθηκε στις 2,756 μονάδες την , η οποία ωστόσο έχει μεγάλη πτώση από το υψηλό επίπεδο στο οποίο είχε φθάσει ο δείκτης αυτός στα τέλη Μαΐου του 2010 (4,209 μονάδες). Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελλ. Στατ., η προστιθέμενη αξία του συνόλου της ελληνικής ναυτιλίας στην συνολική προστιθέμενη αξία της οικονομίας αυξήθηκε από 2,4% το 2000 σε 5,3% το 2008 και 4,0% το Jan 2009 Apr 2009 Jul 2009 Baltic Dry Index Oct 2009 Διεθνής Οικονομία Jan 2010 Apr 2010 Jul 2010 Oct 2010 ΗΠΑ: Το έλλειμμα του Ομοσπονδιακού Προϋπολογισμού, για το δημοσιονομικό έτος 2010 διαμορφώθηκε στα $ 1,29 τρις, έναντι $ 1,42 τρις το Η μικρή μείωση του ελλείμματος οφείλεται στα υψηλότερα φορολογικά έσοδα από τις επιχειρήσεις και τις μεγαλύτερες εισπράξεις από την FED. Τον Σεπτ. 10 το έλλειμμα διαμορφώθηκε στα $ 34,5 δις, έναντι $ 45,2 δις τον Σεπτ. 09. Μείωση της βιομηχανικής παραγωγής κατά -0,2% σε μηνιαία βάση και αύξηση κατά 5,4% σε ετήσια βάση σημειώθηκε τον Σεπτ. 10, μετά την αύξησή της κατά 0,2% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 10 και 0,7% τον Ιούλ. 10. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας και καθιστά πολύ πιθανό το σενάριο η Ομοσπονδιακή Τράπεζα να χρησιμοποιήσει τη νομισματική πολιτική (αγορά ομολόγων μέσω «ανοικτής αγοράς»), προκειμένου να τονώσει την εγχώρια ζήτηση. Αισθητή ήταν η υποχώρηση της παραγωγής σε αρκετούς τομείς όπως στη μεταποίηση (-0,2% σε μηνιαία βάση) και τα τελικά προϊόντα (-0,2% σε μηνιαία βάση). Επίσης, ο βαθμός απασχόλησης του παραγωγικού δυναμικού ανήλθε στο 74,7% τον Σεπτ. 10, από 74,8% τον Αύγ. 10 και 74,7% τον Ιούλ. 10. Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν πιο ευκρινώς τη σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής από το 3 ο 3μηνο. 10. Οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν ελαφρώς κατά 0,6% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ. 10, από 0,7% τον Αύγ. 10 και 0,5% τον Ιούλ. 10, ενώ σε ετήσια βάση ήταν αυξημένες κατά 7,3%. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο ρυθμός αύξησης των λιανικών πωλήσεων διατηρείται ικανοποιητικός παρά το ότι οι καταναλωτές στις ΗΠΑ εξακολουθούν να μην δείχνουν εμπιστοσύνη ότι η ανάπτυξη της οικονομίας και η μείωση της ανεργίας θα συνεχιστούν με ικανοποιητικούς ρυθμούς. Ο προσωρινός δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Reuters/University of Michigan παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, στο 67,9 τον Οκτ. 10 από 66,6 τον Σεπτ. 10 και 68,9 τον Αύγ. 10. Η διαμόρφωση των δεικτών καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα απασχολεί σοβαρά τους αναλυτές αλλά και τις νομισματικές και κυβερνητικές αρχές. Η χαμηλή εμπιστοσύνη των καταναλωτών, ιδιαίτερα όσον αφορά τις εξελίξεις στα επόμενα 3μηνα, αποτελεί βασικό παράγοντα που συντηρεί τις προσδοκίες ορισμένων αναλυτών για πιθανή είσοδο της οικονομίας σε μια νέα ύφεση. Αυτήν την προοπτική θα προσπαθήσει να αποτρέψει η FED με την εφαρμογή μιας νέας πολιτικής ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία (QE2), όπως προαναφέρθηκε. Στην αγορά ακινήτων, ικανοποιητική εξέλιξη θεωρήθηκε η σημαντική αύξηση του δείκτη εμπιστοσύνης των κατασκευαστών κατοικιών (ΝΑΗΒ) στο 16 τον Οκτ. 10 από 13 τον Σεπτ. 10. Επίσης, ο αριθμός των κατοικιών που εισήλθαν στο στάδιο της κατασκευής, μετά την ικανοποιητική αύξησή τους τον Αύγ. 10 κατά 10,5 σε μηνιαία βάση, και 2,0% τον Ιούλ. 10, τον Σεπτ. 10 ενισχύθηκαν οριακά, κατά 0,3%. Ωστόσο, σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 4,1%. Από την άλλη πλευρά, ο αριθμός των νέων κατοικιών για τις οποίες εκδόθηκε άδεια κατασκευής μειώθηκε κατά -5,6% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ. 10 και κατά -10,9% σε ετήσια βάση. Έτσι, παρά τις ικανοποιητικές εξελίξεις σε ορισμένους τομείς τα στοιχεία για την αγορά ακινήτων εξακολουθούν να προκαλούν μεγάλη ανησυχία και αποτελούν πρόσθετο παράγοντα που μπορεί να οδηγήσει σε επιβράδυνση της ανάπτυξης ή/και σε νέα ύφεση την οικονομία των ΗΠΑ. Όσον αφορά τον πληθωρισμό με βάση τον ΔΤΚ διαμορφώθηκε στο 1,1% τον Σεπτ. 10 (1,2% η εκτίμηση αναλυτών) όπως και τον Αύγ. 10, από 1,2% τον Ιούλ. 10 και 1,1% τον Ιούν. 10. Η βενζίνη αυξήθηκε κατά 1,6% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ. 10, από 3,9% τον Αύγ. 10, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 5,1%. Ο δομικός πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 0,8% τον Σεπτ. 10, από 0,9% τον Αύγ. 10. Επίσης, ο δομικός πληθωρισμός με βάση το Δείκτη Τιμών Παραγωγού (PPI) διαμορφώθηκε τον Σεπτ. 10 στο 1,6%. Η συνεχιζόμενη διαμόρφωση του δομικού πληθωρισμού με βάση το ΔΤΚ σε επίπεδα κάτω του 1,0% έχει επισημανθεί από καιρό από την FED και επισημάνθηκε και πάλι από τον Πρόεδρο της FED ως ένας από τους βασικούς παράγοντες που οδηγούν την FED στην απόφαση να επαναφέρει την πολιτικής της για ποσοτική ενίσχυση της Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 6

7 ρευστότητας στην οικονομία και γενικά για διατήρηση ενισχυτικού (της εγχώριας ζήτησης) χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής της FED. Βέβαια, αυτή η πολιτική συμβάλλει και σε σημαντική αποδυνάμωση του δολαρίου στις αγορές συναλλάγματος, πράγμα που ενδεχομένως είναι επίσης επιθυμητό ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη η συνεχιζόμενη αύξηση των ελλειμμάτων στο ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών των ΗΠΑ, όπως αναλύεται στη συνέχεια. Στον τομέα των εξωτερικών συναλλαγών, τον Αύγ. 10 οι ΗΠΑ είχαν καθαρές εισροές κεφαλαίου ύψους $ 38,9 δις, από $ 63,3 δις τον Ιούλ. 10 και έναντι καθαρών εκροών κεφαλαίου ύψους $ 3,2 δις τον Ιούν. 10. Ωστόσο, οι τοποθετήσεις της Κίνας σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ αυξήθηκαν στα $ 868,4 δις τον Αύγ. 10, από $ 846,7 δις τον Ιούλ. 10 και $ 843,7 δις τον Ιούν. 10. Επίσης, οι τοποθετήσεις της Ιαπωνίας αυξήθηκαν στα $ 836,6 δις τον Αύγ. 10 από $ 821,0 δις τον Ιούλ. 10 και $ 803,6 δις τον Ιούν. 10. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι όταν τα ιδιωτικά κεφάλαια εγκαταλείπουν το δολάριο οι κεντρικές τράπεζες της Κίνας, της Ιαπωνίας αλλά και άλλων χωρών σπεύδουν να το στηρίξουν. Παρά τις καθαρές εκροές κεφαλαίων τον Αύγ. 10, το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών των ΗΠΑ διευρύνθηκε στα $ 46,35 δις τον Αύγ. 10 από $ 42,58 δις τον Ιούλ. 10 και $ 31,07 τον Αύγ. 09. Το σωρευτικό έλλειμμα διευρύνθηκε στα $ 334,98 δις τον Ιαν.-Αυγ. 10, από $ 235,04 δις την αντίστοιχη περίοδο του Οι εξαγωγές αυξήθηκαν τον Αύγ. 10 κατά 0,2% σε μηνιαία βάση και 18,0% σε ετήσια βάση, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,1% σε μηνιαία βάση και 24% σε ετήσια βάση. Στο 8μηνο. 10 οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 22,5% σε ετήσια βάση και οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 17,9%. Στην αγορά εργασίας σημειώθηκε νέα απογοήτευση, καθώς οι αιτήσεις για εγγραφή για πρώτη φορά στα ταμεία ανεργίας αυξήθηκαν στις 462 χιλ. την εβδομάδα που έληξε την , από 449 χιλ. την εβδομάδα που έληξε την Ο μέσος 4- εβδομάδων ανήλθε στις 459 χιλ., πολύ υψηλότερα από το επίπεδο των 400 χιλ. που συμβαδίζει με μια βιώσιμη ανάκαμψη της οικονομίας. Αυτό σημαίνει ότι η αγορά εργασίας και η υψηλή ανεργία συνεχίζουν να προκαλούν ανησυχία και να αποτρέπουν μια πιο εποικοδομητική ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, όπως προαναφέρθηκε. Γενικά, η δημοσίευση των στοιχείων για την πτώση της απασχόλησης κατά 95 χιλ. άτομα τον Σεπτ. 10, δημιούργησε ένα νέο κύμα απαισιοδοξίας στις αγορές, σχετικά με την προοπτική μείωσης του πολύ υψηλού ποσοστού ανεργίας στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες. Η εξέλιξη αυτή θεωρήθηκε ως εξαιρετικά αρνητική παρά το ότι οφείλεται κυρίως στην απόλυση υπαλλήλων του κρατικού τομέα, οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν προσληφθεί λίγους μήνες πριν για τη διενέργεια της απογραφής πληθυσμού. Η απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκε κατά 64 χιλ. ή κατά 0,1% τον Σεπτ. 10, αλλά και αυτή η αύξηση θεωρείται ελάχιστη σε σχέση με το υψηλό επίπεδο της ανεργίας (στο 9,6% του εργατικού δυναμικού) και τον τρέχοντα σχετικά υψηλό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Μάλιστα, το Υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε ότι από την αρχή του 2010 η πτώση της απασχόλησης ήταν μεγαλύτερη κατά 366 χιλ. άτομα από ότι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Η Κυβέρνηση και η FED θεωρούν ότι είναι υποχρεωμένες να προχωρήσουν στην λήψη νέων μέτρων για την έγκαιρη επίτευξη μιας πιο ουσιαστικής μείωσης της ανεργίας από τα σημερινά πολύ υψηλά επίπεδα και το σπουδαιότερο για την αποφυγή μιας νέας ύφεσης στην οικονομία των ΗΠΑ. Η αύξηση της ζήτησης με αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης δεν φαίνεται να είναι δυνατή ή αρκετή, αφού τα νοικοκυριά εξακολουθούν να έχουν εστιάσει την προσοχή τους στην αποπληρωμή των πολύ υψηλών χρεών τους. Το χρέος των νοικοκυριών στις ΗΠΑ έχει μειωθεί αλλά αυτό έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό λόγω της διαγραφής επισφαλών απαιτήσεων των τραπεζών από στεγαστικά δάνεια, ενώ η προσπάθεια μείωσης της δανειακής επιβάρυνσης των νοικοκυριών (Deleveraging) συνεχίζεται. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν ακόμη σημαντικές δυνατότητες για ενίσχυση της ανάπτυξης με τη δημοσιονομική πολιτική. Σε αυτά τα πλαίσια ο Πρόεδρος των ΗΠΑ προωθεί ένα σημαντικό δημοσιονομικό πακέτο ύψους $ 50 δις για την ανάπτυξη των υποδομών. Ωστόσο, οι συνολικές δαπάνες του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού δεν αυξάνονται, ενώ και οι Πολιτείες περικόπτουν τις δαπάνες τους. Για παράδειγμα, στο τέλος του Σεπτ. 10, η απασχόληση στο δημόσιο τομέα είχε μειωθεί κατά 269 χιλ. άτομα έναντι του Δεκ. 09. Μάλιστα, το 35% των Πολιτειών των ΗΠΑ απέλυσαν εργαζόμενους το περασμένο έτος, ενώ 74% των Πολιτειών πάγωσαν τις προσλήψεις. Έτσι, εφόσον οι δυνατότητες ενίσχυσης της ανάπτυξης μέσω της δημοσιονομικής πολιτικής είναι πολύ περιορισμένες, το βάρος της τόνωσης της εγχώριας ζήτησης πέφτει στην FED. Μετά τη μείωση των βραχυχρόνιων επιτοκίων στο 0% στο τέλος του 2008, η FED προχώρησε και σε σημαντική ποσοτική ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία με την αγορά εντόκων γραμματίων και τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων αξίας $ 1,7 τρις από τις αγορές. Η διαδικασία των παρεμβάσεων αυτών από την FED ολοκληρώθηκε τον Μάρτ. 10 και η FED είχε σχεδιάσει τρόπους απόσυρσης της ρευστότητας αυτής από την οικονομία αν αυτό καθίστατο αναγκαίο. Ωστόσο, το επίπεδο του πληθωρισμού παραμένει σε ανησυχητικά χαμηλά επίπεδα (με το δομικό πληθωρισμό να μην ξεπερνάει το 0,8%), ενώ το επίπεδο της ανεργίας διαμορφώνεται, όπως προαναφέρθηκε, σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Με αυτά τα δεδομένα η FED ανέτρεψε τον προγραμματισμό της και τώρα όχι μόνο δεν σχεδιάζει την απόσυρση της επιπλέον ρευστότητας των $ 1,7 τρις από την οικονομία, αλλά σχεδιάζει την εφαρμογή ενός 2 ου πακέτου επιπλέον ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας, πιθανότατα ύψους $ 1,0 τρις που αναμένεται να αποφασιστεί στη συνεδρίαση Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 7

8 της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της FED (την FOMC) την 2-3 Νοεμβρίου. Βασικός στόχος είναι η διατήρηση σε χαμηλά επίπεδα των μακροπρόθεσμων επιτοκίων των στεγαστικών δανείων για να δοθεί η δυνατότητα ανάκαμψης της αγοράς ακινήτων, η οποία, όπως προαναφέρθηκε, εξακολουθεί να λειτουργεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα δραστηριότητας. Οι δυνατότητες επιτυχίας του νέου εγχειρήματος της FED αμφισβητείται από πολλούς αναλυτές, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι τα χαμηλά επιτόκια δεν έχουν συμβάλει έως σήμερα στην ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων, τα προβλήματα της οποίας προσδιορίζονται από άλλους παράγοντες, όπως, για παράδειγμα, η συνεχιζόμενη αδυναμία λειτουργίας της αγοράς τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων. Ωστόσο, η επίπτωση από την εφαρμογή της πρώτης φάσης της ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας από την FED ήταν πολύ ικανοποιητική, αφού η ανταπόκριση της αγοράς ήταν θετική. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων υποχώρησαν σημαντικά και το ίδιο συνέβη στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων. Επίσης, η πτώση των επιτοκίων οδήγησε στην αύξηση των αιτήσεων για στεγαστικά δάνεια, ενώ σημειώθηκε ανάκαμψη των χρηματιστηριακών αγορών, διολίσθηση του δολαρίου και αύξηση των καθαρών εξαγωγών των ΗΠΑ. Στην τρέχουσα περίοδο, η FED αναμένεται να προχωρήσει εκ νέου σε αγορές κρατικών ομολόγων, οι οποίες, ωστόσο, αναμένεται να είναι μικρότερης αξίας και διάρκειας, για να έχει τη δυνατότητα η FED να τις διακόψει αυτομάτως εάν παρουσιαστεί αυξημένος πληθωρισμός σε μια ενδεχόμενη μη αναμενόμενη βελτίωση της οικονομίας. Ο Πρόεδρος της FED δεν θέλησε να αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με το ύψος και τη διαδικασία που θα εφαρμοστεί στη νέα προσπάθεια της FED για ποσοτική ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία. Η Goldman Sacks προβλέπει ότι η FED αρχικά θα προβεί σε αγορές ομολόγων αξίας $ 100 δις το μήνα και θα προσαρμόζει την πολιτική αυτή ανάλογα με τις εξελίξεις στην οικονομία. Ζώνη του Ευρώ: Ανάκαμψη της βιομηχανικής παραγωγής στη ΖτΕ τον Αύγ. 10, μετά από σχεδόν μηδενική αύξηση τον Ιούλ. 10, χωρίς, ωστόσο, να ανατρέπονται οι εκτιμήσεις που κάνουν λόγο για επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ στο 2 ο 6μηνο. 10. Ειδικότερα, η βιομηχανική παραγωγή στη ΖτΕ αυξήθηκε κατά 1,0% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 10, έναντι 0,1% τον Ιούλ. 10 και πτώσης -0,1% τον Ιούν. 10, ενώ σε ετήσια βάση η παραγωγή αυξήθηκε κατά 7,9%. Η βελτίωση οφείλεται κυρίως στην αύξηση της παραγωγής κεφαλαιουχικών αγαθών κατά 3,0% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 10. Πάντως, η υποχώρηση και του δείκτη ΡΜΙ στην μεταποίηση τον Αύγ. 10, παρά τη βελτίωση των δεικτών επιχειρηματικών προσδοκιών, δείχνει ότι η αύξηση της παραγωγής θα συνεχιστεί μεν τους επόμενους μήνες με επιβραδυνόμενο ρυθμό. Στη Γερμανία, η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής ήταν 1,8% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 10, έναντι μηδενικής μεταβολής τον Ιούλ. 10, ενώ στη Γαλλία, η παραγωγή έμεινε στάσιμη σε σχέση με τον Ιούλ.10. Στην Ιταλία παρατηρείται ικανοποιητική αύξηση της παραγωγής κατά 1,6% σε μηνιαία βάση, ενώ και στην Ισπανία η παραγωγή αυξήθηκε κατά +0,7%. Αντίθετα, μεγάλη ήταν η πτώση της παραγωγής στην Ιρλανδία, κατά -13,6% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 10, έναντι ωστόσο πολύ υψηλής αύξησή της στους 3 προηγούμενους μήνες. Πάντως, η αβεβαιότητα που επικρατεί στη ΖτΕ για τις οικονομίες με έντονα δημοσιονομικά προβλήματα και η διαφαινόμενη επιβράδυνση της οικονομίας της Γερμανίας, λόγω και της ανατίμησης του Ευρώ, οδήγησαν σε σημαντική, αν και χαμηλότερη του αναμενομένου, πτώση του δείκτη εμπιστοσύνης των επενδυτών ZEW της Γερμανίας για τις οικονομικές συνθήκες στο προσεχές μέλλον, στο -7,2 τον Οκτ. 10, από -4,3 τον Σεπτ. 10 και +14 τον Αύγ. 10. Ο πληθωρισμός ανήλθε στο 1,8% τον Σεπτ. 10, έναντι 1,6% τον Αύγ. 10, 1,7% τον Ιούλ. 10 και 1,4% τον Ιούν. 10, ενώ ο δομικός πληθωρισμός παρέμεινε στο 1,0%. Η άνοδος του πληθωρισμού που σημειώθηκε τον Σεπ. 10 οφείλεται στην αύξηση της τιμής της ενέργειας κατά 7,7%, έναντι αύξησής της κατά 6,1% τον Αύγ. 10. Πάντως, το ΔΝΤ προβλέπει τώρα άνοδο του πληθωρισμού στο 1,6% το 2010 και 1,5% το 2011, χωρίς να υπάρχουν ανησυχίες για ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων. Στην χαμηλή πτήση του πληθωρισμού συμβάλλει και η ανατιμητική πορεία του Ευρώ που διαμορφωνόταν στα 1,3906 USD/EUR την , με προοπτική να ανατιμηθεί περισσότερο στους επόμενους μήνες, Στον εξωτερικό τομέα, το εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ ήταν ελλειμματικό τον Αύγ. 10 στα 4,3 δις, έναντι πλεονάσματος 6,2 δις τον Ιούλ. 10 και ελλείμματος 2,8 δις τον Αύγ. 09, λόγω της μείωσης των εξαγωγών κατά -12,5% σε μηνιαία βάση, έναντι αντίστοιχης μείωσης των εισαγωγών κατά -5,2%. Αντίστοιχη πορεία είχε και το πλεόνασμα της Γερμανίας, καθώς περιορίσθηκε στα 11,7 δις τον Αύγ. 10, ενώ οι εξαγωγές μειώθηκαν για 2 ο συνεχή μήνα. Τα παραπάνω δείχνουν ότι η θετική συμβολή του εξωτερικού τομέα στη ΖτΕ θα είναι πολύ περιορισμένη το 2 ο 6μηνο. 10 (έναντι +0,1 π.μ. το 2 ο 3μηνο. 10), λόγω της μείωσης της ζήτησης από το εξωτερικό και της ανατιμητικής τάσης του Ευρώ. Πάντως, τον Αύγ. 10 οι εξαγωγές της ΖτΕ ήταν αυξημένες κατά 31% σε ετήσια βάση, ενώ η αύξηση των εισαγωγών ήταν 32%. Στο 8μηνο Ιαν.-Αύγ. 10 το εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ ήταν ελλειμματικό στα 3,2 δις, έναντι πλεονάσματος 6,2 δις στο 8μηνο. 09, με αύξηση των εξαγωγών κατά 19% και των εισαγωγών κατά 21%. Οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 14% σε ετήσια βάση το 7μηνο.Ιαν-Ιούλ 10, ενώ οι εξαγωγές προς την Κίνα και την Τουρκία αυξήθηκαν κατά 42% και 38% αντίστοιχα. Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 8

9 30,00 20,00 10,00 0,00-10,00-20,00-30,00-40,00 Γερμανία & Ολλανδία Yπόλοιπη ΖτΕ Εμπορικό Ισοζύγιο ( δις) Jan-06 Jul-06 Jan-07 Jul-07 Jan-08 Jul-08 Jan-09 Jul-09 Jan-10 Jul-10 Εμπορικό Ιοσζύγιο στη ΖτΕ (σε δις) Γερμανία και Ολλανδία Υπόλοιπες Χώρες στη ΖτΕ ,3-146,5 Ιαν.-Αύγ ,2-93,9 Ιαν.-Αύγ ,7-127,7 Πηγή: Eurostat Ωστόσο, αν αφαιρεθούν τα σημαντικά πλεονάσματα της Γερμανίας και της Ολλανδίας, που ανήλθαν στα 125,7 δις το 8μηνο Ιαν.-Αύγ. 10, έναντι 101,2 δις την αντίστοιχη περίοδο 2009, οι υπόλοιπες χώρες της ΖτΕ θα είχαν πολύ μεγάλο έλλειμμα, ύψους 128,9 δις στο 8μηνο. 10, έναντι ελλείμματος 93,9 δις στο 8μηνο. 09. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι ενώ οι πλεονασματικές χώρες της ΖτΕ αύξησαν τα πλεονάσματά τους στο 8μηνο. 10, παρά τη μείωση του πλεονάσματος τον Αύγ. 10, οι ελλειμματικές χώρες της ΖτΕ, όπως και οι ΗΠΑ, αύξησαν επίσης σημαντικά τα ελλείμματά τους. Δηλαδή, στο διάστημα αυτό η Γερμανία και η Ολλανδία δεν επωφελήθηκαν μόνο από την αύξηση των εισαγωγών στις ΗΠΑ και στην Κίνα, αλλά και από την αύξηση των εισαγωγών των ελλειμματικών χωρών εντός της Ζώνης του Ευρώ (εκτός της Ελλάδος). Πάντως, το ΔΝΤ στην 6μηνιαία έκθεση για την παγκόσμια οικονομία τον Οκτ. 10 προβλέπει θετική συμβολή του εξωτερικού τομέα στην αύξηση του ΑΕΠ κατά +0,7 π.μ. το 2010, αλλά και το 2011, έναντι αρνητικής συμβολής -0,7 π.μ. το 2009, εξέλιξη που αποδίδεται και στην ανάκαμψη του παγκόσμιου εμπορίου κατά 11,4% το 2010, από -11,0% το Κίνα: Το πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο μειώθηκε για 2 ο συνεχή μήνα, κατά -15,7% σε μηνιαία βάση στα $ 16,88 δις τον Σεπ. 10, καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 4,1% σε μηνιαία βάση, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν πολύ περισσότερο κατά 7,4%. Η περιορισμένη αύξηση του πλεονάσματος τον Σεπ. 10, η οποία σημειώθηκε και στη Γερμανία τον Αύγ. 10, δείχνει την συγκρατημένη ζήτηση από το εξωτερικό, καθώς ενδυναμώνονται οι ανησυχίες για επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Ωστόσο η πορεία των εισαγωγών επιβεβαιώνει την τόνωση της εγχώριας ζήτησης στην Κίνα, από την οποία επωφελούνται και η Γερμανία και η Ιαπωνία. Επίσης, και οι εξαγωγές αναμένεται να ανακάμψουν τους επόμενους μήνες, όπως ήδη έγινε τον Σεπ. 10, μετά την πτώσης τους κατά -4,3% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 10, καθώς η κυβέρνηση της Κίνας διατηρεί την ισοτιμία σε υποτιμημένο επίπεδο, παρά τις πιέσεις από τις ΗΠΑ, προκειμένου να διασφαλίσει την συνέχιση της θετικής συμβολής του εξωτερικού τομέα. Από την άλλη πλευρά, σε ετήσια βάση, το πλεόνασμα της Κίνας αυξήθηκε κατά 30,5% τον Σεπ. 10, με τις εξαγωγές να είναι αυξημένες κατά 25,1% ενώ σημαντική ήταν και η αύξηση των εισαγωγών κατά 24,4% αντίστοιχα. Η αύξηση των εισαγωγών σε ετήσια βάση δείχνει ότι η αύξηση της εγχώριας πιστωτικής επέκτασης και η εφαρμογή δημοσιονομικών πακέτων πιθανότατα οδηγούν σε σημαντική αύξηση της εγχώριας ζήτησης τόσο για κατανάλωση όσο και για επενδύσεις. Στο 9μηνο Ιαν.- Σεπ. 10, το πλεόνασμα της Κίνας μειώθηκε κατά -11,1% έναντι της αντίστοιχης περιόδου το 2009, στα $ 121,4 δις, με τις εξαγωγές αυξημένες κατά 34,0% στο 9μηνο αυτό και τις εισαγωγές κατά 42,7% αντίστοιχα. Τα παραπάνω αποτελούν εξελίξεις που είναι θετικές για την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και της Κίνας. Το ΔΝΤ προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ της Κίνας κατά 10,5% το 2010 και 9,6% το Ωστόσο, η νέα αύξηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της Κίνας σε ιστορικά υψηλό επίπεδο, κατά $ 194 δις το 3 ο 3μηνο. 10 στα $ 1,65 δις και η ανάγκη αποτροπής της υπερθέρμανσης στην εγχώρια οικονομία σηματοδοτούν την ανάγκη ταχύτερης ανατίμησης του Yuan έναντι του δολαρίου και των άλλων νομισμάτων, κάτι που δεν φαίνεται να πραγματοποιείται. Αντί αυτού, η ΤτΚίνας αποφάσισε την να προχωρήσει σε αύξηση των εγχώριων επιτοκίων, με αύξηση του επιτοκίου δανεισμού κατά 25 bps, στο 5,56%, προκειμένου να αποδυναμωθούν οι πληθωριστικές πιέσεις, καθώς ο πληθωρισμός ανήλθε στο 3,5% τον Αύγ. 10 και αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, ο πληθωρισμός εκτός τροφίμων παραμένει σε χαμηλό επίπεδο, στο 1,1%. Συνεπώς, η αύξηση των επιτοκίων αντικατοπτρίζει περισσότερο της ανάγκη για περιορισμό του υψηλού ρυθμού αύξησης της πιστωτικής επέκτασης (19% τον Αύγουστο 2010). Ωστόσο, η αύξηση αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί υπερβολική, αν ληφθεί υπόψη ο επιταχυνόμενους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας Jan-06 May-06 Sep-06 Jan-07 Εμπορικό Ισοαύγιο Κίνας (σε $ δις) May-07 Sep-07 Jan-08 May-08 Sep-08 Jan-09 May-09 Sep-09 Jan-10 May-10 Sep-10 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 9

10 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη, 21 Οκτωβρίου 2010 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές ή όπως διαφορετικά ορίζεται) Ετήσια στοιχεία * ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) 4,9 2,9 4,5 4,5 2,0-2,0-3,0 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,7 4,3 4,8 3,0 2,3-1,8-3,0 Δημόσια Κατανάλωση 2,9 1,2 0,0 7,7 0,6 9,6-10,5 Ακαθάριστες Επενδύσεις 0,1-3,6 8,1 4,9-7,4-13,9-10,7 - Κατοικίες -1,9 0,0 29,1-6,8-29,1-22,0-22,0 - Εξοπλισμός 12,7-1,0 14,2 9,1 6,3-15,9-8,0 Μεταποίηση 1,2-0,8 2,0 2,2-4,7-11,2-5,0 Ανεργία (%) 10,2 9,5 8,6 8,0 7,4 9,5 12,0 Συνολική Απασχόληση 0,9 1,5 2,5 1,3 1,2-1,1-2,6 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 2,9 3,5 3,2 2,9 4,2 1,2 4,5 Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος 1,8 3,7 4,6 3,5 3,9 5,8 1,4 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 19,5 21,8 19,7 20,0 15,9 3,3-1,5 Έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -7,4-5,1-2,6-3,6-7,8-13,6-7,9 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (κεφαλαιακές μεταβιβάσεις, % ΑΕΠ) -4,5-6,3-9,6-12,4-12,6-9,9-8,0 *προβλέψεις ΔΟΜ Τριμηνιαία στοιχεία III IV 2010 διαθέσιμη περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων και λιπαντικών αυτ/των) 2,3-1,4-9,3-8,6-6,0-1,6 (7μην 10) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 4,3-7,0-17,4 2,4-5,9-33,9 (9μην 10) Οικοδομική Δραστηριότητα -5,0-17,1-27,6-32,6-21,3-24,8 (7μην 10) Βιομηχανική Παραγωγή (μεταποίηση) 2,2-4,7-11,2-10,6-8,3-5,3 (8μην 10) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 53,7 50,4 45,3 49,0 48,0 44,7 (9ος 10) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 107,9 93,4 70,6 72,9 78,5 66,6 (9ος 10) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 102,8 91,9 72,1 76,6 75,0 78,4 (9ος 10) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -28,0-46,0-46,0-44,0-36,0-67,0 (9ος 10) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τομέας 21,5 15,9 4,2 5,4 4,2 1,5 (8ος 10) Επιχειρήσεις 20,6 18,7 5,1 6,9 5,1 2,3 (8ος 10) - Βιομηχανία 11,2 15,8-3,5-1,0-3,5 2,3 (8ος 10) - Κατασκευές 29,5 35,2 2,7 2,4 2,7 1,8 (8ος 10) - Τουρισμός 23,8 19,7 7,8 5,1 7,8 4,6 (8ος 10) Νοικοκυριά 22,4 12,8 3,1 3,9 3,1 0,6 (8ος 10) - Καταναλωτική Πίστη 22,4 16,0 2,0 3,3 2,0-1,3 (8ος 10) - Στεγαστικά Δάνεια 21,9 11,5 3,7 4,3 3,7 1,6 (8ος 10) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή 2,9 4,2 1,2 0,7 2,0 5,6 (9ος 10) Δομικός Πληθωρισμός 2,9 3,4 2,4 2,1 2,0 3,6 (9ος 10) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων 5,1 1,7-3,4-3,4-3,5-3,7 (6μην 10) Επιτόκια Ταμιευτηρίου 1,14 1,17 0,56 0,45 0,37 0,39 (8ος 10) Χορηγήσεων Επιχειρήσεων (Βραχυχρόνια) 7,54 7,61 6,07 5,84 5,80 6,47 (8ος 10) Καταναλωτικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 10,39 11,03 11,53 11,44 11,32 12,11 (8ος 10) Στεγαστικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 4,93 5,31 4,08 3,81 3,63 4,02 (8ος 10) Euribor 3μηνών 4,28 2,89 0,70 0,72 0,70 0,89 (9ος 10) Απόδοση 10-ετούς Ομολόγου 4,50 4,80 5,17 4,66 4,97 10,45 (9ος 10) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές 4,5 2,0-2,0-1,7-2,5-3,7 (2 ο 3μην 10) Τελική Κατανάλωση 3,9 2,0 0,3 1,1 0,3-5,1 (2 ο 3μην 10) Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου 4,9-7,4-13,9-18,6-25,8-18,6 (2 ο 3μην 10) Εξαγωγές αγαθών & υπηρεσιών 5,8 4,0-18,1-21,7-15,5-5,0 (2 ο 3μην 10) Εισαγωγές αγαθών & υπηρεσιών 7,1 0,2-14,1-16,5-18,0-13,5 (2 ο 3μην 10) Ισοζύγιο Πληρωμών (σε δις ) Εξαγωγές Αγαθών 17,5 19,8 15,3 11,3 15,3 10,7 (8μην 10) Εισαγωγές Αγαθών 58,9 63,9 46,1 34,5 46,1 30,7 (8μην 10) Εμπορικό Ισοζύγιο -41,5-44,1-30,8-23,2-30,8-20,0 (8μην 10) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 13,5 13,2 6,1 6,4 6,1 4,2 (8μην 10) Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εμπορικό Έλλειμμα 32,5% 29,9% 19,8% 27,5% 19,8% 20,9% (8μην 10) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. μεταβιβ.) -28,1-30,9-24,7-16,8-24,7-15,0 (8μην 10) Άμεσες Επενδύσεις (καθ. μεταβολή ροής) -2,5 1,7 1,1 1,6 1,1 0,5 (8μην 10) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. μεταβολή ροής) 17,4 16,4 27,1 23,1 27,1-18,1 (8μην 10) Χρηματιστήριο Γενικός Δείκτης Τιμών ΧΑ 5.123, , , , , ,0 (9ος 10) (% μεταβολή) 17,9-65,5 22,9-6,8 22,9-44,7 (9ος 10) Χρηματιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 85,7 27,7 34,6 40,0 34,6 24,4 (9ος 10) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος και ΕΛ. ΣΤΑΤ.