ΗΘΙΚΗ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΖΙΩΡΤΖΙΑ ΠΑΡΠΑ

Transcript

1 ΗΘΙΚΗ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΖΙΩΡΤΖΙΑ ΠΑΡΠΑ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ακούσατε για εκείνο το πλοίο που δεν είχε συντηρηθεί σωστά και βούλιαξε παίρνοντας μαζί του τόσους ανθρώπους? Για την έκρηξη σε εκείνο το εργοστάσιο που θα μπορούσε να αποφευχθεί και να μην τραυματιστούν τρείς άνθρωποι αν οι προβλεπόμενες διαδικασίες είχαν ακολουθηθεί? Για την εταιρεία που έκλεισε αφήνοντας εκατοντάδες πελάτες χωρίς τα προϊόντα που είχαν πληρώσει? Για το εργοστάσιο που συνειδητά έριχνε τα απόβλητά του στο ποτάμι?

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Υπάρχει κυρώσεις από το νόμο όμως δεν υπάρχει οποιαδήποτε κύρωση που μπορεί να επιβληθεί για την ηθική κλοπής ή απάτης ή εγκληματικών ενεργειών. Η νομοθεσία συνήθως θέτει κανόνες για θέματα τα οποία μπορούν να μετρηθούν και που έχουν σαφή δυνατότητα να τεθούν υπό έλεγχο με την εφαρμογή της. Από εκεί και πέρα αρχίζει ο χώρος της ηθικής. Για παράδειγμα δίδουμε καλύτερες ποιοτικά στολές ασφαλείς στους εργαζομένους στην επιχείρησή μας, κατά πολύ πιο ακριβές από ότι επιβάλλει ο νόμος, επειδή η επιχείρηση μας το θεωρεί δεοντολογικά σωστό. Δίδουμε στου πελάτες τη δυνατότητα να επιστρέφουν οποιαδήποτε προϊόντα παρουσιάζουν ελαττώματα, διότι έτσι ορίζουμε το σεβασμό στον πελάτη. Φροντίζουμε τον περιβάλλοντα χώρο ούτως ώστε να είναι όμορφος, καθαρός και αξιοπρεπής γιατί θέλουμε να είναι η εικόνα της επιχείρησής μας. Θέλουμε η κοινωνία να πιστεύει ότι η επιχείρησή μας είναι ηθική, συνετή, εγκρατής, θετική. Θέλουμε να ορίσουμε μια εταιρική διακυβέρνηση.

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Συμπερασματικά: Η επιχείρηση στην εποχή μας έχει σημαντικό ρόλο. Πιστεύουμε πως η επιχείρηση δεν πρέπει να έχει μόνο οικονομικούς στόχους. Η επιχείρηση έχει πια γίνει αδιάρρηκτο μέρος του κοινωνικού ιστού, και υπό την έννοια αυτή έχει ουσιαστική ευθύνη για το περιβάλλον και το μέλλον της κοινωνίας μας.

5 ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ Η φιλοσοφία και η ηθική ενός τόπου είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το γεωγραφικό, κοινονικο πολιτιστικό, οικονομικό, ιστορικό και χρονικό πλαίσιο. Διαφορετικές αρχές συμπεριφοράς διέπουν έναν αυστηρό Μωαμεθανό που ζει και εργάζεται σε μια παραδοσιακή αγροτική περιοχή της Βόρειας Υεμένης σε σύγκριση με ένα Χριστιανό που ζει στο Μόντε Κάρλο και εργάζεται στο καζίνο. Διαφορετικές αρχές συμπεριφοράς διέπουν έναν Αμερικάνο από την Αφρική που και οι γονείς του και οι παππούδες του, όπως και αυτός, μεγάλωσαν σε κάποιο γκέτο στο Σικάγο από ένα γόνο μεγιστάνων που μεγάλωσε μέσα σε κτήματα, κότερα και πανάκριβες βίλες στη Νότιο Γαλλία.

6 ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ Τι είναι ηθική? Ηθική είναι ο κλάδος της φιλοσοφίας που ασχολείται με τις αξίες οι οποίες σχετίζονται με την ανθρώπινη συμπεριφορά, όσο αφορά την ορθότητα ή την ακαταλληλότητα πράξεων και την αγαθότητα ή μη κινήτρων ή σκοπών. Ηθική είναι κάθε διδασκαλία θρησκείας, ιδεολογίας, δομικών πεποιθήσεων που καθορίζει τι είναι καλό και τι είναι κακό ή τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο. Ηθική είναι ένα συνεχών εξελισσόμενο σύνολο κανόνων ανθρώπινης συμπεριφοράς. Ηθική είναι το σύνολο των αρχών και των αξιών που έχει διαμορφώσει και τηρεί ένα άτομο στην καθημερινή του ζωή.

7 ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ Μετά το 2 ο Παγκόσμιο πόλεμο ένα άλλο στοιχείο πέραν του ατόμου, της οικογένειας, τη φυλής αρχίζει να διαδραματίζει καθοριστικό πολιτιστικό ρόλο. Η επιχείρηση ιδίως η διεθνής επιχείρηση, αρχίζει να γίνεται πλέον το καθοριστικό μέσον κοινωνικής προόδου, τεχνολογικής ανάπτυξης, διακρατικών ισορροπιών, εκπαίδευσης και αλλαγής. «Ως επιχείρηση νοούμε το σύνολο των πρωτοβουλιών που περιλαμβάνει τη διατύπωση διαδικασιών, το συνδυασμό συντελεστών παραγωγής, την ανάληψη κινδύνων και την ικανοποίηση πραγματικών αναγκών μέσω των οποίων επιτυγχάνεται ένας συγκεκριμένος στόχος.» Επιχειρηματικές δραστηριότητες δημιούργησαν τον Παρθενώνα, την ασπιρίνη ή την πρώτη ραπτομηχανή.

8 ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ Ο κώδικας επιχειρηματικής ηθικής και δεοντολογίας απορρέει από το περιβάλλον της εταιρείας, το οποίο άλλωστε είναι και καθοριστικό των αρχών της εταιρικής της διακυβέρνησης και επομένως και της κοινωνικής της ευθύνης. Η σύγχρονη επιχείρηση οφείλει να έχει κοινωνικά αποδεκτές διαδικασίες, ή καλύτερα μία επιχειρηματική ηθική διατυπωμένη με συνέπεια και κοινωνική συμβατότητα.

9 ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ Τι είναι φιλοσοφία και τι είναι αλήθεια? Η ηθική είναι όρος της φιλοσοφίας. Η λογική έρευνα και αναζήτηση της φύσης των πραγμάτων και της αλήθειας των όντων και των φαινομένων, της γνώσης και των αξιών. Η συστηματική εξέταση του κόσμου και ο επιστημονικός κλάδος που διαμορφώνεται από την προσπάθεια. Η θεωρία ή το σύνολο των ιδεών που αποτελούν τη βάση ενός συγκεκριμένου γνωστικού αντικειμένου ή δραστηριότητας. Φιλοσοφία είναι η αναζήτηση της αλήθειας, σε διάφορα επίπεδα και από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Η φιλοσοφία δεν νοήθηκε πάντα με τον ίδιο τρόπο. Ξεκίνησε σε μια προσπάθεια καλύτερης αντίληψης του κόσμου (προ Σωκρατορικοί φιλόσοφοι) εξελίχθηκε ως ηθική (Σωκράτης) μετά ως μεταφυσική (Πλάτων) και στη σύγχρονη εποχή έχει πάρει πολλές άλλες κατευθύνσεις.

10 ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ Τι είναι η αλήθεια? Προέρχεται από το στερητικό «α» και τη «λήθη» που σημαίνει λησμονιά. Επομένως, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αλήθεια είναι μια αναφορά σε γεγονότα ή πράγματα που δεν ξεχνιούνται. Καθετί που συμφωνεί με τα γεγονότα, με την πραγματικότητα, αυτό που όντως συνέβη ή συμβαίνει ή είναι απολύτως βέβαιο ότι θα συμβεί. Η πλήρης αναφορά των επιμέρους στοιχείων που συνθέτουν ένα γεγονός χωρίς απόκρυψη ή διαστρέβλωση των στοιχείων του, με παρουσίαση που βασίζεται σε επιστημονικά έγκυρη μεθοδολογία. Ότι συμβαίνει με το κοινό αίσθημα σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Ότι μπορεί να επαληθευθεί πειραματικά.

11 ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Το πώς οφείλει να πράττει μια σύγχρονη επιχείρηση συναρτάται με τις αρχές επιχειρηματικής ηθικής που έχει δεχθεί. Οι αρχές αυτές πηγάζουν από ένα γενικότερο πλαίσιο ηθικής που οι ιδιοκτήτες, οι εργαζόμενοι, οι πελάτες και όλοι όσοι συνδέονται με την επιχείρηση αποδέχονται ως παραδεκτά στοιχεία της κοινωνίας στην οποία βρίσκονται. Το πλαίσιο αυτό της ηθικής περιγράφεται μέσα σε ευρύτερες φιλοσοφικές αποδοχές. Ένα κεντρικό μέρος κάθε φιλοσοφίας είναι η προσπάθεια αποκάλυψης της αλήθειας.

12 ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ Η σύγχρονη τεχνολογία φαίνεται να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διατύπωση της αλήθειας. Μας διευκολύνει να ερευνήσουμε την αλήθεια, να τη διατυπώσουμε και να την παρουσιάσουμε. Ωστόσο η ίδια η τεχνολογία μας δημιουργεί φραγμούς για την αίσθηση της αλήθειας. Οι παλαιότεροι άνθρωποι στηρίζονταν στις προσωπικές τους παρατηρήσεις και στις αισθήσεις τους για την παρατήρηση των φαινομένων ή για τη διατύπωση γνώσης. Η γνώση τους δηλαδή για τον κόσμο προερχόταν από τις άμεσες εμπειρίες τους. Τώρα όμως ο άνθρωπος μπορεί να βιώνει μια εικονική πραγματικότητα χωρίς να φύγει ποτέ από το σπίτι του, μπορεί να δημιουργήσει πλασματικές εικόνες και να φέρει μπροστά μας, αν και σε άυλη μορφή. Ο άνθρωπος δεν βασίζεται πλέον αποκλειστικά στην αρχική εικόνα των αισθήσεων για να προσδιορίσει την αλήθεια, τη λογική, τη φιλοσοφία.

13 Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ 21 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Κάθε εποχή έχει ορισμένα κύρια χαρακτηριστικά που την κάνουν να ξεχωρίζει από τις άλλες. Τα τελευταία διακόσια χρόνια βρισκόμαστε μπροστά σε θεαματικές τεχνολογικές και παραγωγικές εφευρέσεις και εφαρμογές που έχουν οδηγήσει στην κοινωνική ισότητα, στην απελευθέρωση του ατόμου από τη στενή έννοια της εργασιακής εξάρτησης για διαβίωση, στη σημαντική καλυτέρευση της ποιότητας ζωής, στη δημιουργία νέων θεσμών και στην αναθεώρηση παλαιότερων άλλων, όπως αυτού της οικογένειας. Κατά τα τελευταία διακόσια χρόνια δημιουργήθηκε ένας νέος/καινούργιος τρόπος σκέψης, ζωής και φιλοσοφικών αντιλήψεων.

14 Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ 21 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Βρισκόμαστε πλέον στην εποχή της παγκοσμιοποίησης που θα συνυπάρχει με το οργανωτικό θεσμό της εταιρείας και τις ποικίλες μορφές της. Τα Κράτη διαδραματίζουν μεν ακόμη καθοριστικό ρόλο στα δρώμενα της παγκόσμιας κοινότητας, η μεγάλη όμως διεθνής επιχείρηση συνεχώς αποκτά ένα πιο ουσιαστικό ρόλο στην πάροδο και στην κοινωνική εξέλιξη. Μεγάλες διεθνείς εταιρείες έχουν κύκλο εργασιών πολύ μεγαλύτερο από το ΑΕΠ πολλών κρατών. Υπό την έννοια αυτή τα μεγάλα εμπορικά συμφέροντα έμμεσα διατηρούν ρυθμιστικές δυνατότητες στη δημιουργία και τη διατήρηση διακρατικών συμφωνιών.

15 Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ 21 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Οι συνθήκες εργασίας και οι κοινωνικός ρόλος που διαδραματίζουν οι εταιρείες έχει καλυτερεύσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια με πρωταρχικό σημείο αιχμής τα συνδικαλιστικά κινήματα. Για παράδειγμα την Αγγλία της προβιομηχανικής επανάστασης αποτελούσαν εταιρείες που κάλυπταν τοπικές ανάγκες και που είχαν ελάχιστη κοινωνική συνείδηση και όπου οι εργάτες πήγαιναν δουλειά στις 6 το πρωί και έφευγαν 12 ώρες αργότερα. Ο θεσμός της επιχείρησης υπήρχε ανέκαθεν. Η σύγχρονη όμως επιχείρηση έχει γίνει σημαντικότατος παράγων κοινωνικής προόδου και εν πολλοίς έχει αποκτήσει μεγαλύτερη κοινωνική σπουδαιότητα από κράτη ολόκληρα. Μόνο περίπου είκοσι κράτη έχουν ΑΕΠ μεγαλύτερο από τον κύκλο εργασιών των μεγαλύτερων σύγχρονων εταιρειών.

16 Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ 21 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Βρισκόμαστε στον αιώνα της επιχείρησης. Οι ορθά οργανωμένες εταιρείες ακολουθούν το δυτικό μοντέλοείναι οργανωμένες με βάση την ολοκληρωμένη διαχείριση επιχειρηματικών πόρων, προσεγμένες διαδικασίες, αρμόζουσες τεχνολογίες, σεβασμό στο περιβάλλον, τον εργαζόμενο, τον ιδιοκτήτη, τον πελάτη. Η επιχείρηση έχει αρχίσει τον 21 ο αιώνα να υποκαθιστά το ρόλο των κρατών και παρέχει εκπαίδευση, έρευνα, υγειονομική και συνταξιοδοτική προστασία, κοινωνική αναβάθμιση, ποιότητα ζωής! Υπάρχουν όμως και κάποιοι που ισχυρίζεται ότι η κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων και η επικερδία αυτών μακροχρόνια συγκλίνουν όμως η εταιρική κοινωνική ευθύνη μπορεί να είναι επικίνδυνη και συνεπώς ο κοινωνικά υπεύθυνος ρόλος των επιχειρήσεων πρέπει να είναι περιορισμένος.

17 Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ 21 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Οι πρώτοι κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης: Στα πλαίσια του 2002 το Αμερικάνικο Κογκρέσο ψήφισε τους περιορισμούς Sarbanes-Oxley ή SOX. Οι SOX αναθεώρησαν και επέβαλαν πολλές νέες ρυθμίσεις στην πρακτική των επιχειρήσεων: Δημιούργησε ένα νέο όργανο, το Public Company Accounting Oversight Board, για να παρακολουθεί το λογιστικό γίγνεσθαι. Όρισε συγκεκριμένες διαδικασίες για την πιο αποτελεσματική άσκηση εταιρικών εσωτερικών ελέγχων, όπως της αξιοπιστίας χρηματοοικονομικών στοιχείων και αν αυτά συμβαδίζουν με τους υπάρχοντες νόμους. Απαίτησε ώστε ο γενικός διευθυντής και ο χρηματοοικονομικός διευθυντής της εταιρείας να προσυπογράφουν για την αλήθεια των εταιρικών οικονομικών στοιχείων και όλων των σχετικών ανακοινώσεων. Υποχρέωσε τις εταιρείες ώστε οι ελεγκτές να είναι τελείως ανεξάρτητοι από την εταιρική διακυβέρνηση, όπου ξεχωριστή και ανεξάρτητη επιτροπή του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας δέον να ασχολείται με τους ελεγκτές και τις εταιρικές χρηματοδοτικές διαδικασίες. Επέβαλε περιορισμούς στους μετόχους και επαγγελματικά ασχολούμενους με την εταιρεία για τη λήψη δανείων ή μεταβίβαση μετοχών. Επέβαλε αλλαγές σχετικά με τη δημοσιοποίηση πληροφοριών προς το κοινό μεγαλύτερη διαφάνεια και ταχύτητα. Πρόσφερε μεγαλύτερη ασφάλεια/προστασία στον εταιρικό καταδότη, ιδίως αναφορικά με καταστροφή εταιρικών εγγράφων. Επέβαλε νέες και ιδιαίτερα αυστηρές ποινές σε θέματα εταιρικής κακοδιαχείρισης. Οι κανονισμοί αυτοί χαρακτηρίστηκαν ως σωστές και δικαιολογημένες και από άλλους ως υπερβολικές.

18 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ Θα μπορούσε κάποιος να παραλληλίσει την επιχείρηση με ένα σκαμνί με τρία πόδια. Το ένα αντιπροσωπεύει τους πελάτες, το άλλο τους έχοντες το κεφάλαιο και το τρίτο τους εργαζομένους. Οι μεταβλητές αυτές προσδιορίζουν την κουλτούρα της επιχείρησης, τη φιλοσοφία και την ηθική της. οποιοδήποτε πόδι του σκαμνιού και αν κάψουμε, το σκαμνί πέφτει. Η εποχή μας, φιλοσοφικά τείνει στο να βρει και να ικανοποιήσει τις ανάγκες του πελάτη και με αυτό προσεγγίζει το επιχειρηματικό οικοδόμημα σε κάθε κατεύθυνση είτε είναι συμπεριφορά προς του εργαζομένους, είτε προς τους ιδιοκτήτες είτε προς το περιβάλλον της επιχείρησης.

19 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ Τα δικαιώματα του καταναλωτή: Πριν από το 1960 υπήρχαν ελάχιστοι νόμοι που πραγματικά προστάτευαν τον καταναλωτή. Σήμερα υπάρχουν πολλά, τα σημαντικότερα είναι τα εξής: Το δικαίωμα του να αγοράζει ασφαλή προϊόντα. Το δικαίωμά του να ακούγεται. Το δικαίωμά του να επιλέγει. Το δικαίωμά του να πληροφορείται. Σε ανεπτυγμένα κράτη τέτοιου είδους δικαιώματα είναι σήμερα αυτονόητα παρόλο που ενίοτε παραβιάζονται.

20 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ Μονοπωλιακές και ολιγοπωλιακές καταστάσεις. Σε μία αγορά που χαρακτηρίζεται από συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού υπάρχει η τάση, κατά ένα αυτόματο τρόπο, οι αγορές να συγκλίνουν στο σημείο που οι αγοραστές και οι πωλητές κατά μέσο όρο απολαμβάνουν την αξία που προσφέρουν. (θεωρητικό) Υπάρχουν πολλοί αγοραστές και πωλητές χωρίς κανείς να απολαμβάνει σημαντικό κομμάτι της αγοράς. Όλοι οι αγοραστές και πωλητές έχουν πλήρη γνώση του τι υπάρχει στην αγοράποσότητες, ποιότητα, τιμές. Υπάρχει ομοιότητα στα προϊόντα ή στις υπηρεσίες ώστε να μη διαφοροποιούνται κατά ουσιαστικό τρόπο. Το κόστος παραγωγής αναλαμβάνεται από τους παραγωγούς. Κανένα τρίτο μέρος δεν επεμβαίνει ή αναλαμβάνει μέρος του κόστος παραγωγής. Οι αγοραστές και πωλητές θέλουν να μεγιστοποιήσουν τη χρησιμότητα του προϊόντος ελαχιστοποιώντας το κόστος. Τρίτα μέρη π.χ. κυβέρνηση δεν επεμβαίνουν στη ρύθμιση των τιμών, των ποσοτήτων, της ποιότητας ή σε οτιδήποτε άλλο έχει σχέση με το προς διάθεση προιόν.

21 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ ΜΟΝΟΠΩΛΙΑ Περίπτωση όπου μόνο μία εταιρεία κατέχει όλη την αγορά και ο πελάτης δεν έχει επιλογές. Επομένως, ή θα αγοράσει το προϊόν στην τιμή και τους όρους του μονοπωλίου ή δεν θα το απολαύσει καθόλου. Συνήθως τέτοιες εταιρείες συναντώνται στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των τηλεπικοινωνιών. Τα αποτελέσματα: Σε μία αγορά που ελέγχεται από ένα μονοπώλιο, οι τιμές συνήθως υψηλές και η προαναφερθείσα ισορροπία δεν επιτυγχάνεται. Οι αγορές δουλεύουν κατά μη αποδοτικό τρόπο. Οι τιμές διαφοροποιούνται ανάλογα με την ανάγκη του προϊόντος. Δημιουργούν αντικοινωνικές καταστάσεις πχ. υγεία.

22 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΑ Σε πολλές περιπτώσεις έχουμε ολιγοπώλια. Έχουμε δηλαδή λίγους πωλητές και δεν είναι εύκολο να διεισδύσουν καινούργιοι παίκτες στην αγορά. Η ύπαρξη ολιγοπωλίων είναι συνάρτηση ειδικών προνομίων που απολαμβάνουν οι εταιρείες, όπως πρώτων υλών, τεχνολογίας, πατέντων, αναγνωσιμότητας του ονόματός τους στην αγορά. Τα αποτελέσματα: Ειδικές συμφωνίες που αναγκάζουν τους λιανοπωλητές να μην αγοράζουν από άλλους παραγωγούς, να πωλούν σε συγκεκριμένες τιμές, να μην πωλούν πέραν μιας καθορισμένης περιοχής, να παραχωρούν συμβόλαια για την πώληση ενός προϊόντος αλλά συγχρόνως και κάποιου άλλου κα. Διαφοροποίηση τιμών όπου για το ίδιο προϊόν χρεώνονται διαφορετικές τιμές. Συνεργασία μεταξύ παραγωγών για από κοινού προσδιορισμό τιμών. Συνεργασία μεταξύ παραγωγών για τον περιορισμό της παραγωγής. Άτυπες συμφωνίες που καθορίζουν τιμές ή και άλλα θέματα.

23 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ Ασφάλεια προϊόντων Η ασφάλεια προϊόντων εμπίπτει στα θέματα καταναλωτικών δικαιωμάτων. Σχεδόν όλα τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε περιέχουν κινδύνους. Πχ. πλαστική σακούλα, κάπνισμα, αερόσακος. Όταν αναφερόμαστε στην ασφάλεια προϊόντων ομιλούμε για το λογικά αποδεκτό επίπεδο καταναλωτικού κινδύνου. Προσοχή! Ο λογικά αποδεκτός κίνδυνος δεν είναι συνώνυμος κάθε κινδύνου που είναι δυνατόν να αποφευχθεί. Επομένως: Ο καταναλωτής πρέπει να γνωρίζει ότι ο κίνδυνος υπάρχει. Πρέπει να δίδεται η δυνατότητα αξιολόγησης της συχνότητας και της έντασης του κινδύνου. Ο καταναλωτής πρέπει να γνωρίζει πως ο κίνδυνος πρέπει να αντιμετωπίζεται. Ο καταναλωτής πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αξιολογεί τη συνάρτηση κινδύνου κόστους, να μπορεί να επιλέξει τον περιορισμό του κινδύνου αποδεχόμενος μια μεγαλύτερη χρηματική επιβάρυνση.

24 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ Συμβατικές υποχρεώσεις Το γεγονός ότι πιθανόν να υπάρξουν νομικές κυρώσεις εξαιτίας παραβίασης των συμβατικών υποχρεώσεων δεν περιορίζει την επιχειρηματικά ηθική υποχρέωση της συνέπειας ως προς τα υποσχόμενα. Γενικά θα λέγαμε ότι με τη διάθεση ενός προϊόντος η επιχείρηση διατυπώνει έμμεσα τη συμβατική της υποχρέωση να συμμορφώνεται με τις εξής υποχρεώσεις: Το προϊόν πραγματικά προσφέρει αυτό που υπόσχεται. Η συναλλαγή γίνεται κάτω από όρους διαφάνειας. Υφίστανται αληθείς διατυπώσεις συναλλαγής. Αποφεύγεται η καταπίεση του καταναλωτή.

25 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ Διαφήμιση και προβολή προϊόντων Χωρίς διαφήμιση και προβολή το προϊόν δεν μπορεί να γίνει γνωστό και επομένως δεν μπορεί να υπάρξει ζήτηση, που κατ επέκταση θα συμβάλλει στη μείωση του κόστους ή στην καλύτερη διάθεση του προϊόντος. Ο στόχος της διαφήμισης είναι να διαχειρίζεται και να διαμορφώνει τον καταναλωτής, γεγονός που μάλλον οδηγεί στο περιορισμό των επιλογών και της ελεύθερης βούλησης του. Ο καταναλωτής δέχεται την ανωτερότητα ενός προϊόντος εξαιτίας μιας γνωστής εμπορικής επωνυμίας και καταβάλει την υψηλότερη τιμή, χωρίς να μπορέσει να διακρίνει ότι το ίδιο προϊόν βρίσκεται δύο ράφια ψηλότερα πολύ φθηνότερο και καλύπτει εξίσου καλά τις ανάγκες του.

26 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ Προβληματισμοί στην τιμολόγηση και στη διανομή προϊόντων. Παράδειγμα: Πίστωση και δανεισμός είναι μέρος της γενικότερης τιμολογιακής πολιτικής. Ο πελάτης μας για ένα όμορφο εξοχικό σπίτι πιστεύει ότι είναι καιρός να το αποκτήσει. Δεδομένης της συνολικής ζήτησης, η τιμή του σπιτιού αυτού είναι σημαντικά ακριβότερη σε σχέση με τις προβλέψεις προ δέκα ετών. Υπάρχει ένα γενικότερο κλίμα αισιοδοξίας. Η απόδοση των επενδύσεων του πελάτη στο χρηματιστήριο υπερκαλύπτουν τη νέα οφειλή και η αγορά αυτού στηρίζεται στην υποθήκευση των μετοχών. Ο γνωστός του τραπεζίτης έχει ενδοιασμούς για το μέλλον της οικονομίας αλλά δεν λέει τίποτα. Για την τράπεζα η συναλλαγή αυτή είναι εξασφαλισμένη. Τρία χρόνια μετά οι επενδύσεις σε μετοχές του πελάτη έχουν χάσει σημαντικό μέρος της αξίας τους. Ο πελάτης δεν μπορεί να πληρώσει και χάνει και το εξοχικό και τις μετοχές του. Ήταν ο χειρισμός του τραπεζίτη ηθικός?

27 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ Προϊόντα αμφίβολης αξίας ή κοινωνικής ανοχής. Εταιρείες παραγωγής τσιγάρων ή ποτών ή εταιρειών που λειτουργούν χαρτοπαικτικά κέντρα? Είναι ηθικό να υπάρχουν τέτοιες εταιρείες? Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι όταν μια κοινωνία κάτι το θεωρεί ανήθικο τότε επιβάλλεται να το καταγράψει και ως νομικά ανεπίτρεπτο. Φόροι και τα λοιπό οφέλη του κράτους? Άλλα παραδείγματα: Είναι άραγε σωστό να υπάρχουν εταιρείες παραγωγής όπλων? Τι θα έλεγε η πλειονότητα του κόσμου αν μάθαινε ότι για την αποδοχή μερικών βραβείων απαιτείται η πληρωμή ποσού. Θα αναλαμβάνατε να είστε μεταπράτης μιας εταιρείας πυραμίδας με πιθανό κόστος την απώλεια μερικών φίλων σας?

28 Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ Η απαίτηση για ένα «συνολικό» προϊόν. Η απαίτηση για ένα συνολικό προϊόν που προσφέρει τα εχέγγυα της ασφάλειας, των αληθών προδιαγραφών, της υγιούς διαφήμισης και προώθησης, της συνέπειας με τις συμβατικές υποχρεώσεις, της ελεύθερης επιλογής και τόσων άλλων είναι απόρροια της επιχειρηματικής εποχής μας και των σύγχρονων κοινωνικών επιταγών. Στην εποχή μας ο καταναλωτής θέλει να αποκτήσει ένα συγκεκριμένο προϊόν, αλλά επίσης επηρεάζεται από ένα πλήθος παραγόντων που αποτελούν ενδείξεις για την επιχειρηματική κουλτούρα του οργανισμού που αντιπροσωπεύουμε. Δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός σκέπτεται σχετικά με την οικολογία, το περιβάλλον, τη χρήση και την εκμετάλλευση νέων παραγωγικών πόρων. Όλα αυτά βρίσκονται στο χώρο της επιχειρηματικής ηθικής αλλά και στο χώρο της σωστής επιχειρηματικής στρατηγικής.

29 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Τα κεφάλαια μιας εταιρείας προέρχονται από δύο βασικές πηγές: από τους μετόχους και από δανεισμό. Χωρίς κεφάλαιο κίνησης ή και ακόμη να λειτουργήσουν την επιχείρηση. Οι μέτοχοι ελπίζουν ότι οι επαγγελματίες διευθυντές, ως διοικούντες την εταιρεία θα μπορέσουν να τους αποδώσουν μερίσματα. Οι δανειστές βασίζονται στους επαγγελματίες διευθυντές για έγκυρη αποπληρωμή του δανεισμού. Συνεπώς τόσο οι μέτοχοι όσο και οι δανειστές εμπιστεύονται επαγγελματίες διευθυντές για τη συνολική εταιρική διακυβέρνηση.

30 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Στα πλαίσια της εταιρικής διακυβέρνησης θα εξετάσουμε τα εξής: Την εταιρική διακυβέρνηση στο παγκόσμιο χωριό και την εποχή της πληροφορίας Την επίδραση των μετόχων στην εταιρική διακυβέρνηση Προτάσεις για μια καλύτερη εταιρική διακυβέρνηση.

31 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Εταιρική διακυβέρνηση στο παγκόσμιο χωρίο και εποχή της πληροφορίας. Με τον όρο εταιρική διακυβέρνηση αναφερόμαστε στην άσκηση εξουσίας στο ανώτατο επίπεδο ενός οργανισμού ή μιας επιχείρησης, δηλαδή στο διοικητικό συμβούλιο. Είναι το επίπεδο που λαμβάνονται οι στρατηγικές αποφάσεις. Προκλήσεις: Διεθνοποίηση: δίδονται νέες δυνατότητες παραγωγής, αγορών, επενδυτικών επιλογών. Πληροφορίες και ολοκληρωμένη διαχείριση επιχειρηματικών πόρων η ανάπτυξη της τεχνολογίας δημιουργεί μια νέα διοικητική εποχή ως προς την πληροφόρηση. Απαίτηση διαφάνειας τα επιχειρηματικά δρώμενα θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τους συνεχώς ανανεωμένους και αποδεκτούς λογιστικούς κανόνες.

32 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Η επίδραση των μετόχων στην εταιρική διακυβέρνηση. Σε οποιαδήποτε εταιρεία οι μέτοχοι είναι οι ουσιαστικά υπεύθυνοι της κουλτούρας, των πρακτικών που ακολουθεί, της ηθικής της, των στόχων της. Η στρατηγική θα πρέπει να ψηφίζεται από τους μετόχους.

33 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Αναξιοπιστία της εταιρικής διακυβέρνησης και σημεία αμφισβητήσεων: Πληρωμή στελεχών πρόεδροι και γενικοί διευθυντές εταιρειών απολαμβάνουν τεράστιες αμοιβές. Θα πρέπει να ασκούν ουσιαστική και αξιόλογη αρχηγία. Δανεισμός στελεχών όταν για παράδειγμα γενικοί διευθυντές λαμβάνουν δάνειο από την εταιρεία. Το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να ασκεί ουσιαστική επίβλεψη με γνώμονα το συμφέρον της εταιρείας. Λογιστική και χρησιμοποιούμενοι αναλυτές θα πρέπει να λαμβάνονται μέθοδοι υπολογισμού που αν είναι έγκυροι. Ρυθμιστικοί παράγοντες συμμόρφωση με τις ρυθμιστικές αρχές.

34 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Προτάσεις για μια καλύτερη εταιρική διακυβέρνηση. Χωρίς αποτελεσματική εταιρική διακυβέρνηση οι επιχειρηματικές προσπάθειες θα αποδώσουν κατώτερα αποτελέσματα από ότι οι αρχικές προθέσεις και το επιχειρηματικό σχέδιο δράσης. Παραδείγματα: Αναφορικά με την πρώτη κίνηση Μάζεψε πληροφορίες και ενημέρωσε το Διοικητικό Συμβούλιο. Αναφορικά με το πώς θα αντιμετωπίσετε την κρίση Μην φέρετε άλλους εξωτερικούς συμβούλους. Ενεργήστε ταχύτατα. Αναφορικά με την ανάληψη ευθύνης Μην αρνηθείτε ευθύνη. Αναφορικά με την πρακτική άλλων που βρέθηκαν σε παρόμοια θέση.

35 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Ύπαρξη γραπτού κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης Τα κράτη έχουν νόμους και συστήματα επιβολής τους. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για τις εταιρείες. Η ύπαρξη εγχειριδίων λειτουργίας δημιουργεί μια μεθοδική κωδικοποίηση των εταιρικών διαδικασιών και η αναβάθμιση των νομικών υπηρεσιών κάθε σοβαρής εταιρείας έχει συντελέσει στην περαιτέρω κωδικοποίηση τους. Το σωστό όμως είναι να υπάρχει ένας γραπτός κώδικας εταιρικής διακυβέρνησης που να διατυπώνει τις ακολουθούμενες αρχές συμπεριφοράς στις οποίες οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί στηρίζουν τους στόχους, τις διαδικασίες και τις πράξεις τους αναφορικά με το πώς αυτές βλέπουν την εταιρική κοινωνική τους ευθύνη, πριν συνταχθούν τα εγχειρίδια λειτουργίας.

36 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Παρουσίαση του εταιρικού συνόλου Η εταιρική δομή πρέπει να παρουσιάζεται με ευκρίνεια ώστε όλοι οι ρόλοι να είναι σαφείς και με ελάχιστες επικαλύψεις. Παραδείγματα κακής εταιρικής διακυβέρνησης; Μη ενεργός συμμετοχή των μελών του Δ.Σ. Συχνή εναλλαγή στα μέλη του Δ.Σ. Άγνοια θεμάτων από Δ.Σ., κακή επιλογή μελών. Κακή επικοινωνία του Δ.Σ με του μετόχους Αντιμαχόμενα συμφέροντα (conflict of interests). Προβλήματα επικοινωνίας και πλημμελής τήρηση της πολιτικής του Δ.Σ από το Γενικό Διευθυντή. Ελλιπής παρακολούθηση απόδοσης του Γ.Δ.

37 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Αντιμετώπιση λεπτομερειών Παραδείγματα λεπτομερειών που ένας κώδικας πρέπει να περιέχει: Ρόλοι, υποχρεώσεις και δικαιώματα μετόχων Πως εκλέγεται το Δ.Σ. και ο πρόεδρος Πως επιλέγονται τα στελέχη της εταιρείας και ποιες είναι οι προδιαγραφές εργασίας τους. Τι δεν επιτρέπεται να γίνεται πχ. συγγενείς να αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους. Τι πρέπει να περιέχουν συγκεκριμένες διαδικασίες ή έγγραφα όπως πχ. ισολογισμοί.

38 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Συστηματική παρακολούθηση και έλεγχος ενεργειών. Δεν νοείται ύπαρξη διακυβέρνησης χωρίς μηχανισμούς ελέγχου. Στη διατύπωση εταιρικής διακυβέρνησης πρέπει να υπάρχει αναφορά στην καθιέρωση ειδικών επιτροπών. Απαραίτητη είναι η επιτροπή ελέγχου. Η επιτροπή ελέγχου πρέπει να δίδει έναυσμα για ομαλότερη ανάπτυξη του εταιρικού γίγνεσθαι και για ουσιαστικότερη αντιμετώπιση πιθανών αντιθέσεων, αντιδράσεων ή λαθών.

39 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Έχουμε αναλύσει δύο βασικά στοιχεία της επιχείρησης: τους πελάτες και τους ιδιοκτήτες της. Αν δεν υπάρχουν πελάτες ή αν δεν υπάρχουν κεφάλαια, δεν μπορεί να υπάρξει μια επιχείρηση. Το τρίτο εξίσου σημαντικό στοιχείο κάθε επιχείρησης είναι ο εργαζόμενος σε αυτήν. Επιχειρηματικές δεοντολογίες, νομικές επιταγές και ηθικοί κανόνες καθορίζουν τα πλαίσια συμπεριφοράς των εργαζομένων τα οποία ποικίλλουν ανάλογα με τις κοινωνικο πολιτιστικές πραγματικότητες.

40 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Οι εργαζόμενοι του 21 ου αιώνα Μπαίνοντας στον 21 ο αιώνα και για την πλειονότητα των εργασιακών ευκαιριών στις κοινωνίες του δυτικού τόπου, παρατηρούμε συγκεκριμένες τάσεις. Η αναβάθμιση του ρόλου της εργαζόμενης γυναίκας Τα τελευταία πενήντα χρόνια ο κοινωνικός ρόλος της γυναίκας έχει αλλάξει. Ο μέσος όρος συνταξιοδότησης αυξάνεται η παράταση της ανθρώπινης ζωής δημιούργησε νέες εργασιακές δυνατότητες. Ουσιαστικό θέμα είναι η διατήρηση, η συνέχεια και η προσαρμογή γης επιχειρηματικής κουλτούρας στις αλλαγές του σύγχρονου κόσμου επενδύοντας στην πείρα των παλαιότερων. Άτομα με ειδικές ανάγκες οι κοινωνίες επιβάλλουν την αποδοχή των ατόμων με ειδικές ανάγκες.

41 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Οι εργαζόμενοι του 21 ου αιώνα Αναθεώρηση κοινωνικών δεοντολογιών Συγχρόνως και με σχετικά ελάχιστα προβλήματα γίνονται αποδεκτά στους εργασιακούς χώρους όλα τα άτομα ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων, σεξουαλικών προτιμήσεων, καταγωγής, φυλής ή χρώματος. Εκπαιδευτική πραγματικότητα τα τελευταία χρόνια έχουν μπει στην καθημερινή ζωή μας έννοιες όπως «δια βίου εκπαίδευση». Ποιότητα ζωής σύγχρονες εταιρείες με ανεπτυγμένες εταιρικές κουλτούρες έχουν τελείως διαφορετικές αντιλήψεις για τους εργαζόμενους. Οι χώροι εργασίας, οι εργατικές διαδικασίες και οι όροι ασφάλειας έχουν αλλάξει προκειμένου να υπάρξει σύμπνοια με τη λογική και την κουλτούρα.

42 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Οι νέες αρχές των εργαζομένων Παρατηρούμε τις ακόλουθες τάσεις: Ύπαρξη εργασιακού περιβάλλοντος που χαρακτηρίζεται από ασφαλείς συνθήκες και ποιότητα υποδομής. Ύπαρξη διαφανών διαδικασιών. Αναγνώριση των επιτευγμάτων των εργαζομένων και ουσιαστικότερος σεβασμός στο έργο τους. Αξιοπρεπής συμπεριφορά στα άτομα με ειδικές ανάγκες και κεφαλαιοποίηση στη διαφορετικότητα των εργαζομένων. Αίσθηση υπερηφάνειας για τον οργανισμό που απασχολεί τον εργαζόμενο. Δυνατότητες επαγγελματικής και εκπαιδευτικής εξέλιξης. Προσφορά πακέτου παροχών. Ύπαρξη τεχνολογικών και ανταγωνιστικών αναβαθμίσεων. Ουσιαστική συμμετοχή των εργαζομένων στην εταιρική διακυβέρνηση. Δυνατότητα προσωπικών επιλογών σε διάφορα θέματα όπως ωράριο εργασίας. Ευαισθητοποίηση για θέματα διοίκησης ανθρωπίνου δυναμικού σε περιπτώσεις συγχωνεύσεων. Εταιρική ευαισθητοποίηση σε θέματα εργασιακής ευτυχίας του ατόμου.

43 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Δικαιώματα των εργαζομένων Ποια είναι τα δικαιώματα των εργαζομένων? Το δικαίωμα δίκαιης αμοιβής η προσφορά και η ζήτηση καθορίζουν συνήθως τα πακέτα ανταμοιβών τα οποία όπως κάθε άλλο προϊόν ή υπηρεσία διαφοροποιούνται σημαντικά ως προς τις παροχές τους. Το δικαίωμα εργασίας σε ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον Σε αναπτυγμένες νομοθεσίες και σωστά ενεργούσες επιχειρήσεις ή ασφάλεια του εργαζομένου είναι ένα κατοχυρωμένο δικαίωμα που δεν επιδέχεται αμφισβήτησης. Το δικαίωμα σε ποιοτικά αναπτυγμένο περιβάλλον Ένα μεγάλο μέρος της ζωή μας το περνάμε στη δουλεία μας. Εργαζόμενοι σε σκοτεινούς χώρους παρουσίασαν συμπτώματα κατάθλιψης και εργαζόμενοι σε απρόσωπους χώρους μακροχρόνια έχασαν τον εργασιακό τους ζήλο. Αντίθετα καλοσχεδιασμένοι χώροι εργασίας συνετέλεσαν σε πιο αποδοτικά, δημιουργικά και πρωτότυπα επιτεύγματα. Το δικαίωμα σε μια εργασία που προσφέρει προσωπική ικανοποίησηέχουν γραφεί πάρα πολλά για το θέμα της ικανοποίησης από την εργασία. Και πάλι ο καθοριστικός παράγοντας είναι η εταιρική διακυβέρνηση και κουλτούρα.

44 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Το δικαίωμα απασχόλησης χωρίς διακρίσεις με βάση την ηλικία, το φύλο, τη φυλή, το χρώμα, την εθνικότητα, τη θρησκεία, τις προσωπικές αντιλήψεις. παρόλο που το εργατικό δικαίωμα απασχόλησης χωρίς διακρίσεις με βάση την ηλικία, το φύλο, τη φυλή, το χρώμα κα. είναι νομικά κατοχυρωμένο, η ουσία είναι η ύπαρξη κατάλληλης επιχειρηματικής δεοντολογίας που επιβάλλει εκ των έσω τις κατάλληλες ρυθμίσεις. Το δικαίωμα έννομης διαχείρισης των υποθέσεων του εργαζομένου μια ευρύτατη σειρά δικαιωμάτων περιέχεται σε αυτόν τον υπότιτλο και αναφέρεται στις προσλήψεις, τις προδιαγραφές εργασίας, τις αξιολογήσεις, τις απολύσεις, τη μη κοινοποίηση προσωπικών δεδομένων.

45 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Δικαιώματα των εργοδοτών Ο εργοδότης έχει συγκεκριμένες προσδοκίες από τον εργαζόμενο Παροχή των συμβατικών του υποχρεώσεων Συμμετοχή στις διαδικασίες και τα σχέδια της επιχείρησης Να ενεργεί κατά νόμιμο και ηθικό τρόπο. Να εργάζεται τις ώρες εργασίας που προβλέπονται και να εκτελεί το υποσχεθέν έργο με τον αναμενόμενο τρόπο και απόδοση. Να μην αναλαμβάνει έργα που αντίκεινται στις εταιρικές του υποχρεώσεις (conflict of interest). Να διαφυλάττει τα εταιρικά μυστικά. Να σέβεται την εταιρική περιουσία και την τεχνογνωσία της. Να διατηρεί καλές σχέσεις με συναδέλφους, τους προϊστάμενους και τους υφιστάμενους.

46 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Σταδιακά γίνεται συνείδηση των κρατών ότι πρέπει να νομοθετήσουν τα ελάχιστα επιτρεπτά όρια προσβολής του περιβάλλοντος, από την ηχορύπανση μέχρι τα βιολογικά όπλα. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ύπαρξη διεθνών συνθηκών προστασία του περιβάλλοντος, όπως και η διεθνής νομολογία, υποχρεώνει σε ενιαίες ρυθμίσεις από την Αυστραλία μέχρι την Αυστρία και από το Βέλγιο μέχρι τη Βουλγαρία.

47 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Διεθνείς οργανώσεις όπως το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση και η Greenpeace έχουν αποτολμήσει να αλλάξουν το υφιστάμενο διεθνή νομικό ιστό σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος. Το γεγονός είναι ότι αν και υπάρχει σημαντική πρόοδος στην οικολογική ευαισθησία του σημερινού ανθρώπου, απέχουμε πολύ από την ύπαρξη μιας παγκόσμιας οικολογικής συνείδησης. αυτό είναι θέμα ηθικής.

48 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Η επιχείρηση όπως και κάθε οργανωμένη μορφή δράσης, οφείλει και αυτή να σέβεται τα κοινωνικοπολιτικά πλαίσια του χώρου στον οποίο αναφέρεται και να συμπεριφέρεται ανάλογα με τις επιταγές του. πέραν του καθαρού νομικού πλαισίου, η παράβαση του οποίου είναι δυνατόν να οδηγήσει σε συγκεκριμένες ποινές, υπάρχει και το κοινωνικά αποδεκτό ηθικό πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να λειτουργεί υπεύθυνα κάθε θεσμός του κοινωνικού συνόλου.

49 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ορισμός εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και του κώδικα ηθικής και δεοντολογίας των επιχειρήσεων. Η σύγχρονη επιχείρηση οφείλει να ευαισθητοποιείται στο τρόπο σκέψης και το ρυθμό ζωής του κοινωνικού περιβάλλοντος στο οποίο αποτείνεται και να προσαρμόζει τον τρόπο ενεργειών της ανάλογα με τις γενικά αποδεκτές αρχές του χώρου όπου δραστηριοποιείται. Το αντίθετο δηλαδή η μη προσαρμογή του επιχειρησιακού της σκέπτεσθαι, θα μπορούσε να δημιουργήσει κοινωνικές αντιδράσεις που θα είχαν σαν συνέπεια χαμηλότερη αποτελεσματικότητα, υψηλότερο κόστος, προβλήματα αγοράς και λοιπά. Είμαστε λοιπόν προς ενός σχετικά νέου φαινομένου όπου οι οργανισμοί συνειδητά αναλαμβάνουν κοινωνικούς ρόλους, κάτω από τον ευρύτερο όρο εταιρική κοινωνική ευθύνη. (corporate social responsibility).

50 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Θα πρέπει να δεχθούμε τον όρο εταιρική κοινωνική ευθύνη σαν απόρροια της εξέλιξης του κοινωνικού ρόλου της επιχείρησης. Οι όροι εταιρική ηθική, εταιρική κοινωνική ευθύνη, και καλές εταιρικές πρακτικές συγχέονται και συγκλίνουν σε αντίθεση με τον όρο εταιρική διακυβέρνηση που παραμένει σαν επόμενο στάδιο εξέλιξης και διατυπώνει τις ουσιαστικές αρχές διακυβέρνησης της επιχείρησης. Η σύνταξη ενός κώδικα ηθικής και δεοντολογίας είναι χρονοβόρα και απαιτεί εις βάθος αντίληψη του επιχειρηματικού γίγνεσθαι. Το ίδιο ισχύει και με τη σύνταξη ενός κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης, ο οποίος προαπαιτεί συμφωνία ηθικών αρχών και ομοφωνία αντιλήψεων όλων των εμπλεκομένων μερών, των συμμετοχών μιας επιχείρησης, των ιδιοκτητών, των εργαζομένων, ή των συμβούλων της.

51 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ο κώδικας επιχειρηματικής ηθικής και δεοντολογίας μέσα στο συνολικό επιχειρηματικό γίγνεσθαι. Ο κώδικας επιχειρηματικής ηθικής και δεοντολογίας είναι κάτι νέο στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι. Η ύπαρξη κανόνων εταιρικής ηθικής ήταν πλέον μια αναγκαιότητα. ο επιχειρηματικός κώδικας δεοντολογίας πρέπει να συντάσσεται από άτομα με αρχές που συμπίπτουν τουλάχιστον με αυτές των ιδιοκτητών της εταιρείας. Οι αρχές αυτές ευρέως δύναται να διαφέρουν μεταξύ των εταιρειών αναλόγως αντικειμένου, τοποθεσίας, γνώσεων, προθέσεων και πολλών άλλων σχετικών παραγόντων.

52 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Είναι ιδιαίτερα επίπονο να συνταχθεί ο επιχειρηματικός κώδικα ηθικής ενός οργανισμού που θα αποτελέσει τη βάση για τον κώδικα της εταιρικής διακυβέρνησης. Ο κώδικας εταιρικής διακυβέρνησης κάθε οργανισμού θεωρείται το σύνταγμα του δηλαδή το ανώτατο κείμενο προσδιορισμού δεσμεύσεων, υποχρεώσεων και διαδικασιών. Συμβουλές: Πρακτική χρησιμότητα ο στόχος είναι να μπορέσει η επιχείρηση ευαισθητοποιούμενη στις ανάγκες του χώρου που δρα να μεγιστοποιήσει τα επιχειρηματικά της οφέλη με το να γίνει ένας καλύτερος και πιο υπεύθυνος πολίτης. Επιχειρησιακή εγκυρότητα σαφείς διαδικασίες, να υπάρχει μέθοδος μέτρησης της απόδοσης των αποτελεσμάτων και να είναι διαφανής και αξιόπιστος.

53 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Δυνατότητα ελέγχου και επιβολής κυρώσεων ο κώδικας πρέπει να μπορεί να ελέγχει με συνέπεια αλλά και σεβασμό τους συμμετέχοντες της επιχείρησης και να επιβάλλει κυρώσεις. Διαχρονικές διαστάσεις πρέπει να υπάρχει ευελιξία και να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα. Αντίληψη περιβαλλοντολογικών καταστάσεων και διαφοροποιήσεων να μπορεί η εταιρεία να δραστηριοποιείται σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Σωστή προετοιμασία και δημιουργία επιχειρησιακού πλάνου με σωστά χρονικά περιθώρια αποφύγετε βεβιασμένες κινήσεις.

54 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Τι δεν πρέπει να περιέχει ο κώδικας επιχειρηματικής ηθικής και δεοντολογίας? Προσφορά εθελοντικής εργασίας. Συμμετοχή στην οργάνωση κοινωφελών αθλητικών δραστηριοτήτων Τι είναι δυνατόν να περιέχει? Σεβασμός στο περιβάλλον, αποφυγή σπατάλης κάθε είδους. Αποφυγή ή σιωπηρή αποδοχή παράνομων ενεργειών όπως ξέπλυμα χρήματος. Παραγωγή και εμπορία προϊόντων που να προάγουν το κοινωνικό συμφέρον κάθε ειδικής αγοράς.

55 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Παραδείγματα: Παροχή προϊόντων υψηλότατης ποιότητας Δυνατότητα να αντιμετωπισθεί κάθε παράπονο Προσοχή στην ασφάλεια του προϊόντος Σύγχρονες ασφαλείς και υγιεινές εγκαταστάσεις Παροχή ικανοποιητικών μισθών Δίκαιη αξιολόγηση της εργασίας Ισότιμη δυνατότητα πρόσληψης Διαφάνεια και αξιοπιστία Πιστή εφαρμογή στις ίδιες ηθικές αξίες Σεβασμός στο περιβάλλον Προσφορά στο μέτρο που είναι δυνατό κοινωνικού έργου Επιχειρηματική δεοντολογία που να σέβεται τους θεσμούς

56 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ο κώδικας εταιρικής ηθικής και δεοντολογίας αποτελεί μέρος ενός συνολικού σχεδιασμού ο οποίος όμως υφίσταται συνεχείς αναδράσεις. Συνήθως ο σχειδασμός αυτός ξεκινά από την εταιρική κουλτούρα, προχωρά σε έρευνα και συνειδητοποίηση του περιβάλλοντος της επιχείρησης, ορίζει τις εταιρικές αρχές και τα όρια της κοινωνικής εταιρικής ευθύνης και καταλήγει στο βασικό εκείνο προσδιορισμό που διατυπώνει το στόχο της εταιρείας, τη βασική απεικόνιση της οργανωτικής αποστολής, σε μια σύντομη διατύπωση του τι είναι η εταιρεία, τι επιδιώκει και που βασίζεται. Συχνά η διατύπωση της οργανωσιακής αποστολής βρίσκεται γραμμένη παντού και θυμίζει στου πάντες την επιχειρηματική πρόθεση και το σκοπό της εταιρείας.

57 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στα ακόλουθα: Υποστήριξη από τη Γενική Διεύθυνση θα πρέπει να υπάρχει η εμπλοκή του Δ.Σ. Ύπαρξη προηγούμενης εταιρικής εμπειρίας η ανάληψη της προσπάθειας σύνταξης ενός κώδικα ηθικής και δεοντολογίας να γίνεται από άτομα που έχουν εμπειρία. Αμερόληπτη λογιστική πρακτική για κάθε ενέργεια και σε κάθε αγορά που η εταιρεία λειτουργεί.

58 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Επαγγελματικά πρότυπα επιχειρηματικής ηθικής, δεοντολογίας και ευθύνης. Το ISO14001 προσφέρει ένα σκελετό ανάλυση σε θέματα περιβάλλοντος. Αναβαθμίζει περιβαλλοντολογικά θέματα της επιχείρησης. Το Πρότυπο Κοινωνικής Υπευθυνότητας SA8000- το εργασιακό περιβάλλον να είναι κοινωνικά υπεύθυνο. Το AA1000 Assurance Standards- μετρά και ελέγχει τη λογιστική και τις συμφωνίες μετόχων.

59 O ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Μετά τη διατύπωση ενός κώδικα επιχειρηματικής ηθικής, το επόμενο βήμα είναι η διατύπωση του κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης. Όσο μεγαλύτερη η επιχείρηση και όσο μεγαλώνει ο κοινωνικός της ρόλος, τόσο και η διατύπωση σαφών διαδικασιών λειτουργίας γίνεται αναγκαία. Δεν είναι δυνατόν ένας σημαντικός κοινωνικός παίκτης να λειτουργεί με αδιαφάνεια, ασάφεια, ή έλλειψη διαδικασιών. Για να διατυπωθούν όμως αυτές οι διαδικασίες πρέπει να προϋπάρχει ένας σύγχρονος κώδικας εταιρικής διακυβέρνησης.

60 ΤΕΛΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ