Eπικουρική θεραπεία του καρκίνου του μαστού: βασικές αρχές
|
|
- Σεραφείμ Στεφανόπουλος
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 21(2): , 2009 Aνασκόπηση Eπικουρική θεραπεία του καρκίνου του μαστού: βασικές αρχές Μ. Ζαφράκας Τ. Τσαλίκης Α. Παπαδόπουλος Α. Σόρτσης B. Tαρλατζής ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί στις δυτικές χώρες μία σχετική μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού, γεγονός που κατά ένα σημαντικό μέρος αποδίδεται στην ανάπτυξη νέων θεραπευτικών μεθόδων. Η σύγχρονη επικουρική θεραπεία του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνει τέσσερα σκέλη: την ακτινοθεραπεία, τη συστηματική κυτταροτοξική χημειοθεραπεία, την ενδοκρινική και τη μοριακά στοχευμένη θεραπεία. Η επικουρική ακτινοθεραπεία θα πρέπει να χορηγείται μετά από συντηρητικές επεμβάσεις στις οποίες διατηρείται ο πάσχων μαστός, ενώ μετά από μαστεκτομή μόνο σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για τοπική υποτροπή. Η επικουρική συστηματική κυτταροτοξική χημειοθεραπεία ενδείκνυται προς το παρόν σε όλες τις ασθενείς με θετικούς, αλλά και στις περισσότερες από τις ασθενείς με αρνητικούς μασχαλιαίους λεμφαδένες. Στην επικουρική κυτταροτοξική χημειοθεραπεία του καρκίνου του μαστού έχουν εισαχθεί τα τελευταία χρόνια οι ανθρακυκλίνες και οι ταξάνες. Η ενδοκρινική θεραπεία ενδείκνυται μόνο σε ασθενείς με θετικούς ορμονικούς υποδοχείς: πριν την εμμηνόπαυση ο συνδυασμός GnRH-αναλόγου και ταμοξιφαίνης, ενώ στην εμμηνόπαυση ή ταμοξιφαίνη ή και οι αναστολείς αρωματάσης. Τέλος, το μονοκλωνικό αντίσωμα trastuzumab που στοχεύει ειδικά την πρωτεΐνη ΗER2 αποτελεί τη μόνη προς το παρόν εγκεκριμένη μορφή επικουρικής μοριακά στοχευμένης θεραπείας. Όροι ευρετηρίου: καρκίνος μαστού, επικουρική θεραπεία, συστηματική κυτταροτοξική χημειοθεραπεία, ενδοκρινική θεραπεία, μοριακά στοχευμένη θεραπεία. Α Μαιευτική-Γυναικολογική Κλινική, Α.Π.Θ., Γ.Ν. Παπαγεωργίου Αλληλογραφία: Μ. Ζαφράκας Α Μαιευτική- Γυναικολογική Κλινική Α.Π.Θ. Γενικό Νοσοκομείο Παπαγεωργίου Περιφερειακή Οδός Θεσσαλονίκης N. Ευκαρπία, Θεσσαλονίκη Tηλ: Κατατέθηκε: 11/1/09 Εγκρίθηκε: 9/3/09 EΙΣΑΓΩΓΗ Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 παρατηρήθηκε στις δυτικές χώρες για πρώτη φορά μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού, η οποία συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας 1-2. Η μείωση αυτή αποδόθηκε από τη μια μεριά στην ευρεία εφαρμογή μεθόδων δευτερογενούς πρόληψης, κυρίως στη διάδοση της μαστογραφίας και από την άλλη στην ανάπτυξη νέων μεθόδων θεραπείας 1-2. Η εφαρμογή αυτών των νεώτερων θεραπευτικών μεθόδων βασίστηκε στη ριζική αλλαγή του συνολικού τρόπου αντίληψης της βιολογίας και της εξέλιξης του καρκίνου του μαστού, που πραγματοποιήθηκε σταδιακά από τη δεκαετία του 1970 ως τις αρχές τις δεκαετίας του Μέχρι τότε, η επικρατούσα θεωρία ήταν αυτή του Halstedt, ότι δηλαδή ο καρκίνος του μαστού είναι μία τοπική-περιοχική 164
2 νόσος και ότι η διασπορά των καρκινικών κυττάρων γίνεται αποκλειστικά μέσω της λεμφικής οδού 3. Ωστόσο, η θεωρία του Halstedt καταρρίφθηκε από τις θεωρητικές προσεγγίσεις των Fischer και Veronesi και πολύ περισσότερο από τις κλινικές μελέτες τις οποίες οι δύο αυτοί ερευνητές συντόνισαν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο στις ΗΠΑ και στην Ιταλία, αντίστοιχα 3. Σύμφωνα με τους Fischer και Veronesi, η διασπορά των καρκινικών κυττάρων μπορεί να πραγματοποιηθεί αιματογενώς ήδη από τα αρχικά στάδια της νόσου με τη μορφή κλινικά μη-ανιχνεύσιμων μικρο-μεταστάσεων, με τελικό αποτέλεσμα την κλινική εμφάνιση απομακρυσμένων μεταστάσεων ακόμη και πολλά χρόνια μετά την αρχική διάγνωση και τοπική θεραπεία του καρκίνου του μαστού 3. Κατά συνέπεια, η ριζική τοπική-περιοχική χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού είναι ανώφελη και επιβλαβής, δεδομένου ότι συνδέεται με σοβαρού βαθμού νοσηρότητα, ενώ από την άλλη μεριά είναι επιβεβλημένη η χορήγηση συστηματικής θεραπείας. Έτσι, η ριζική μαστεκτομή κατά Halstedt αντικαταστάθηκε από την τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή και το συνδυασμό τοπικής ευρείας εκτομήςεπικουρικής ακτινοθεραπείας, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις θεωρείται επιβεβλημένη πλέον η χορήγηση επικουρικής συστηματικής θεραπείας με τη μορφή κυτταροτοξικής χημειοθεραπείας και ανάλογα με τις ενδείξεις με τη μορφή της ενδοκρινικής ή και της μοντέρνας στοχευμένης θεραπείας 3. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Η χορήγηση επικουρικής ακτινοθεραπείας μετά από συντηρητική επέμβαση αφαίρεσης διηθητικού καρκίνου με διατήρηση του μαστού βασίζεται στις ιστορικές μελέτες των Fischer και Veronesi, που είναι γνωστές ως NSABP B-06 και Milan trial, αντίστοιχα. Στη μελέτη NSABP B-06 (National Surgical Adjuvant Breast and Bowel Project Β-6) με τη συμμετοχή συνολικά ασθενών με διηθητικό καρκίνο του μαστού έγινε σύγκριση ανάμεσα στην ολική μαστεκτομή, την ογκεκτομή μόνο και το συνδυασμό ογκεκτομής-ακτινοθεραπείας. Τα κύρια ευρήματα από τη μελέτη αυτή ήταν ότι ο συνδυασμός ογκεκτομής-ακτινοθεραπείας ήταν το ίδιο αποτελεσματικός με τη μαστεκτομή και υπερτερούσε έναντι της ογκεκτομής μόνο 4. Στη μελέτη του Μιλάνου συμμετείχαν 701 ασθενείς και έγινε σύγκριση ανάμεσα στη ριζική μαστεκτομή και στο συνδυασμό συντηρητικής επέμβασης με διατήρηση του μαστού και ακτινοθεραπείας. Το κύριο συμπέρασμα αυτής της μελέτης ήταν ότι οι δύο αυτές θεραπευτικές προσεγγίσεις ήταν το ίδιο αποτελεσματικές 5. Έτσι, τις δύο αυτές μελέτες ακολούθησε ευρεία διάδοση σε όλο τον κόσμο των συντηρητικών επεμβάσεων με διατήρηση του μαστού σε συνδυασμό με μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία και αντίστοιχη μείωση του αριθμού των μαστεκτομών 6. Μετά από συντηρητική επέμβαση με διατήρηση του μαστού η ακτινοβολία εφαρμόζεται: α) ομοιογενώς σε ολόκληρο τον υπολειπόμενο μαστό - συνολική δόση Gy διαιρεμένη σε ημερήσιες δόσεις 1,8-2 Gy (ίδια δόση και σε κακής πρόγνωσης καρκίνωμα in situ των πόρων DCIS βαθμών της τροποποιημένης ταξινόμησης van Nuys), β) εμπειρικά στην περιοχή όπου υπήρχε ο όγκος που αφαιρέθηκε (boost) (συνήθως 60 Gy) και γ) στους λεμφαδένες της μασχαλιαίας κοιλότητας, της έσω μαστικής (παραστερνικά) και στους υπερκλειδίους λεμφαδένες (συνολική δόση Gy διαιρεμένη σε ημερήσιες δόσεις 1,8-2 Gy). Το κυριότερο μειονέκτημα της ακτινοθεραπείας είναι η καρδιοτοξικότητα, ιδιαίτερα σε όγκους του αριστερού μαστού, η οποία πάντως έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας 7,8. Σήμερα το ερευνητικό ενδιαφέρον σε ό,τι αφορά την επικουρική ακτινοθεραπεία μετά από συντηρητική επέμβαση με διατήρηση του μαστού εστιάζεται κυρίως στην ταυτοποίηση υπο-ομάδων ασθενών στις οποίες δεν είναι απαραίτητη η ακτινοθεραπεία, καθώς και στο αν έχει πλεονεκτήματα η χορήγηση μίας τοπικής δόσης (boost) μετά από τυπική ακτινοβόληση ολόκληρου του μαστού 7. Διχογνωμία υπάρχει γενικώς σε ό,τι αφορά την ακτινοθεραπεία μετά από μαστεκτομή, γεγονός που οφείλεται στη σχετική έλλειψη στοιχείων από προοπτικές τυχαιοποιημένες μελέτες. Με βάση εμπειρικά κυρίως κριτήρια, ακτινοθεραπεία μετά από μαστεκτομή συνιστάται σε ασθενείς με: α) τέσσερις ή περισσότερους διηθημένους μασχαλιαίους λεμφαδένες, β) όγκους Τ3 ή Τ4 και γ) διήθηση παρακείμενου στον όγκο δέρματος ή μυός. Στις περιπτώσεις αυτές η ακτινοβολία εφαρμόζεται α) στο θωρακικό τοίχωμα, β) στους υπερ- και υπο-κλειδίους λεμφαδένες (εάν υπάρχουν τέσσερις ή περισσότεροι διηθημένοι μασχαλιαίοι λεμφαδένες) και γ) κατ εξαίρεση στη μασχαλιαία κοιλότητα, εάν υπάρχουν κλινικά εμφανείς υπολειπόμενες μεταστάσεις. Υπό έρευνα βρίσκονται ο ρόλος της ακτινοθεραπείας μετά από μαστεκτομή με ακτινοβόληση των λεμφαδένων της έσω μαστικής καθώς και μετά από προεγχειρητική χημειοθεραπεία 8,9. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΗ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Η αξία της χορήγησης επικουρικής συστηματικής κυτταροτοξικής χημειοθεραπείας (adjuvant systemic cy- 165
3 Ζαφράκας και συν. Eπικουρική θεραπεία του καρκίνου του μαστού: βασικές αρχές 166 totoxic chemotherapy) σε σύγκριση με τη μη-χορήγηση χημειοθεραπείας έχει εδραιωθεί από πολλά χρόνια, με τις πρώτες κλινικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν ειδικά για αυτό το σκοπό 10. Τα πρώτα σχήματα χημειοθεραπείας, τόσο σε επίπεδο κλινικών μελετών όσο και σε επίπεδο ρουτίνας βασίζονταν γενικώς στο συνδυασμό CMF (κυκλοφωσφαμίδη μεθοτρεξάτη -5-φλουο-ουρακίλη). Σταδιακά, στην επικουρική συστηματική κυτταροτοξική χημειοθεραπεία του καρκίνου του μαστού προστέθηκαν αρχικά οι ανθρακυκλίνες (δοξορουμπικίνη και επιρουμπικίνη) και στη συνέχεια οι ταξάνες (δοσιταξέλη Taxotere - και πακλιταξέλη Taxol ) 11,12. Σήμερα, τα σχήματα πολύ-χημειοθεραπείας που εφαρμόζονται πιο συχνά διεθνώς είναι: α) ο συνδυασμός κυκλοφωσφαμίδης με μία ανθρακυκλίνη και 5-φλουο-ουρακίλη (με τις παραλλαγές CAF και FAC, στις οποίες η χρησιμοποιούμενη ανθρακυκλίνη είναι η δοξορουμπικίνη, και τις CE120F και FEC, στις οποίες η ανθρακυκλίνη είναι η επιρουμπικίνη), β) ο συνδυασμός δοξορουμπικίνης, κυκλοφωσφαμίδης με μία από τις ταξάνες (κυρίως TAC- δοσιταξέλη, δοξορουμπικίνη, κυκλοφωσφαμίδη- και AC-T - δοξορουμπικίνη, κυκλοφωσφαμίδη, πακλιταξέλη) 11,12. Τα περισσότερα από αυτά τα σχήματα χορηγούνται σε έξι κύκλους, κάθε τρεις εβδομάδες. Υπάρχουν ωστόσο και σχήματα σύμφωνα με τα οποία τα χημειοθεραπευτικά χορηγούνται σε υψηλή σχετικά δόση (dose intense) ή σε μικρότερα μεσοδιαστήματα (dose dense), τα οποία αξιολογούνται κυρίως σε κλινικές μελέτες 11,12. Διεθνώς υπάρχει γενικά ομοφωνία ως προς το ότι η επικουρική συστηματική κυτταροτοξική χημειοθεραπεία ενδείκνυται σε διηθητικό καρκίνο του μαστού με θετικούς μασχαλιαίους λεμφαδένες (ειδικά όταν υπάρχουν τέσσερις ή περισσότεροι θετικοί λεμφαδένες), ενώ αντενδείκνυται στο καρκίνωμα in situ, αφού πρόκειται για καθαρά τοπική νόσο 11. Την «προβληματική» ομάδα αποτελούν ασθενείς με αρνητικούς μασχαλιαίους λεμφαδένες (pn0) και κυρίως οι ασθενείς που έχουν σχετικά μικρούς πρωτοπαθείς όγκους (pt1) 3, 11, 12. Στοιχεία από μεγάλες διεθνείς τράπεζες δεδομένων δείχνουν ότι η πενταετής επιβίωση ασθενών με νόσο pt1, pn0 είναι 95% και ειδικά όταν ο πρωτοπαθής όγκος είναι μικρότερος του 1cm η πενταετής επιβίωση φτάνει στο 98% χωρίς χημειοθεραπεία. Αν και η χορήγηση επικουρικής συστηματικής κυτταροτοξικής χημειοθεραπείας αποτελεί υπερ-θεραπεία, λόγω των πιθανών επιπλοκών της (καταβολή, έμετοι, αλωπεκία, καταστολή μυελού των οστών, φλεγμονές, μυαλγία και νευροπάθεια, καρδιοτοξικότητα, γνωσιακές διαταραχές), οι περισσότερες από τις ασθενείς αυτές δε θα αποφύγουν τελικά αυτή τη μορφή θεραπείας 3,11,12. Στην πράξη, επικουρική συστηματική κυτταροτοξική χημειοθεραπεία δε χορηγείται σε ορισμένες υποκατηγορίες ασθενών με καρκίνο του μαστού με αρνητικούς λεμφαδένες, που χαρακτηρίζονται ως κατηγορίες χαμηλού κινδύνου με βάση τα κλινικά και μοριακά χαρακτηριστικά της νόσου και γενικά σε ασθενείς με μικρό προσδόκιμο επιβίωσης λόγω ηλικίας ή βαριάς γενικής κατάστασης εξαιτίας άλλων παθήσεων 3,11. Σε ό,τι αφορά τον κατάλληλο χρόνο έναρξης χορήγησης της χημειοθεραπείας, αυτός φαίνεται ότι δε θα πρέπει να υπερβαίνει τις 60 μέρες μετά από την χειρουργική επέμβαση και κατά συνέπεια η χημειοθεραπεία πρακτικά προηγείται χρονικά της ακτινοθεραπείας 12. Εκτός από τα κλασικά σχήματα επικουρικής συστηματικής κυτταροτοξικής χημειοθεραπείας (adjuvant systemic cytotoxic chemotherapy) που χορηγούνται μετά την ολοκλήρωση της χειρουργικής θεραπείας, τα τελευταία δεκαπέντε κυρίως χρόνια πραγματοποιούνται μεγάλης κλίμακας μελέτες που αξιολογούν τη δυνατότητα προεγχειρητικής χορήγησης της χημειοθεραπείας, ιδιαίτερα σε ασθενείς με τοπικά προχωρημένο καρκίνο του μαστού (δηλαδή με μεγάλους όγκους, αλλά χωρίς απομακρυσμένες μεταστάσεις). Στα πλεονεκτήματα της προεγχειρητικής, της λεγόμενης και νέο-επικουρικής θεραπείας (neoadjuvant systemic cytotoxic chemotherapy), περιλαμβάνονται η δυνατότητα παρακολούθησης της ανταπόκρισης του όγκου στη χημειοθεραπεία in vivo και κατά συνέπεια η δυνατότητα αλλαγής του χορηγούμενου φαρμάκου σε περίπτωση μη-ικανοποιητικής ανταπόκρισης, η μεγαλύτερη πιθανότητα διατήρησης του μαστού με αποφυγή της μαστεκτομής και το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα σε μεγαλύτερους όγκους 13. Από την άλλη μεριά, στις κλινικές μελέτες δεν έχει παρατηρηθεί ούτε αύξηση της συχνότητας των τοπικών υποτροπών και ούτε και μείωση της επιβίωσης. Πριν από τη χορήγηση προεγχειρητικής χημειοθεραπείας είναι απαραίτητη η ιστολογική επιβεβαίωση της διάγνωσης της κακοήθειας, η οποία πραγματοποιείται κατά προτίμηση με υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη βιοψία. Η υπερηχογραφία αποτελεί επίσης και την καλύτερη μέθοδος παρακολούθησης της ανταπόκρισης του όγκου στη χημειοθεραπεία 13,14. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ήδη από το 1896 είχε γίνει η κλινική παρατήρηση σε μία προ-εμμηνοπαυσιακή ασθενή με τοπικά προχωρημένο καρκίνο του μαστού ότι μετά από αμφοτερόπλευρη ωοθηκεκτομή ο πρωτοπαθής όγκος μπορούσε να μειωθεί σημαντικά. Ωστόσο, η πρώτη τυχαιοποιημένη μελέτη αξιολόγησης του ρόλου της ωοθηκεκτομής σε προ-εμμηνοπαυσιακές ασθενείς με καρκίνο του μαστού ξεκίνησε μόλις το 1948, αφού μέχρι τότε η διακοπή της ωοθηκικής λειτουργίας γινόταν σε εμπειρική βάση είτε με ωοθηκεκτομή είτε με ακτινοβολία. Από τη δεκαετία
4 του 1970 ξεκίνησε η εποχή της φαρμακευτικής ενδοκρινικής θεραπείας του καρκίνου του μαστού, με την εφαρμογή της ταμοξιφαίνης 15. Σήμερα, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν, ότι με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία από δημοσιευμένες κλινικές τυχαιοποιημένες μελέτες, η ενδεικνυόμενη επικουρική ενδοκρινική θεραπεία σε προ-εμμηνοπαυσιακές ασθενείς με διηθητικό καρκίνο μαστού και θετικούς ορμονικούς υποδοχείς είναι η χορήγηση GnRH-αναλόγου για καταστολή της ωοθηκικής λειτουργίας για 2-3 έτη σε συνδυασμό με ταμοξιφαίνη για πέντε χρόνια. Αποδεκτή γίνεται επίσης ως μέθοδος καταστολής της ωοθηκικής λειτουργίας η αμφοτερόπλευρη ωοθηκεκτομή, αλλά όχι η ακτινοβολία 11. Σε ό,τι αφορά την επικουρική ενδοκρινική θεραπεία σε μετεμμηνοπαυσιακές ασθενείς με διηθητικό καρκίνο μαστού και θετικούς ορμονικούς υποδοχείς, η ταμοξιφαίνη αποτέλεσε για πολλά χρόνια τη βασική θεραπευτική ουσία. Η ιδανική διάρκεια της θεραπείας με ταμοξιφαίνη θεωρείται με βάση τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες ότι είναι τα πέντε χρόνια, με ημερήσια δόση 20mg 11,16,17. Ωστόσο, υπολογίζεται ότι 10% των ασθενών σταματούν την ταμοξιφαίνη λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών, στις οποίες περιλαμβάνονται εξάψεις, μυοσκελετικά άλγη, δυσάρεστες κολπικές εκκρίσεις και σπανιότερα οστεοπόρωση, θρομβοεμβολικά επεισόδια και καρκινογένεση στο ενδομήτριο. Το γεγονός αυτό οδήγησε σταδιακά, μέσα από διαδοχικές κλινικές μελέτες, στη σημερινή διάδοση των αναστολέων αρωματάσης γ' γενεάς στην ενδοκρινική θεραπεία μετεμμηνοπαυσιακών ασθενών. Οι δραστικές ουσίες που χρησιμοποιήθηκαν στις μελέτες αυτές και κατά συνέπεια χρησιμοποιούνται σήμερα είναι η αναστροζόλη, η λετροζόλη και η εξεμεστάνη. Στις κλινικές μελέτες συγκρίθηκαν η χορήγηση μόνο ταμοξιφαίνης για πέντε χρόνια με τη χορήγηση ταμοξιφαίνης για δύο ή τρία χρόνια ακολουθούμενη από αναστολέα αρωματάσης για τρία ή δύο χρόνια, αντίστοιχα, ή με τη χορήγηση πρώτα του αναστολέα αρωματάσης (για δύο ή τρία χρόνια) και μετά της ταμοξιφαίνης (για τρία ή δύο χρόνια, αντίστοιχα) ή με τη χορήγηση μόνο αναστολέα αρωματάσης για πέντε χρόνια. Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα από αυτές τις μελέτες δείχνουν ότι η χορήγηση μόνο αναστολέα αρωματάσης για πέντε χρόνια, καθώς και η προσθήκη των αναστολέων αρωματάσης είτε πριν είτε μετά την ταμοξιφαίνη πλεονεκτούν έναντι της θεραπείας μόνο με ταμοξιφαίνη για πέντε χρόνια. Το ποια σειρά χορήγησης (πριν ή μετά την ταμοξιφαίνη) ή το αν η θεραπεία μόνο με αναστολέα αρωματάσης έχει τα περισσότερα πλεονεκτήματα, καθώς και το ποια δραστική ουσία υπερτερεί έναντι των άλλων δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο από τα στοιχεία των κλινικών μελετών, αν και η έναρξη της ενδοκρινικής θεραπείας με αναστολέα αρωματάσης φαίνεται να έχει κάποια μικρά πλεονεκτήματα 11,16, Ο μηχανισμός δράσης των αναστολέων αρωματάσης βασίζεται στην αναστολή του ενζύμου αρωματάση, το οποίο μετατρέπει τα προερχόμενα από τα επινεφρίδια ανδρογόνα σε οιστρογόνα, κυρίως στο λιπώδη και στο μυϊκό ιστό, μειώνοντας έτσι την ενδογενή εξωωοθηκική παραγωγή οιστρογόνων. Υπολογίζεται ότι μόνο 3% περίπου των ασθενών διακόπτουν τη θεραπεία με αναστολείς αρωματάσης λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών. Οι αναστολείς αρωματάσης γ γενεάς έχουν πάντως καλύτερο προφίλ ανεπιθύμητων ενεργειών σε σύγκριση με την ταμοξιφαίνη ως προς τις εξάψεις, την κολπική έκκριση, τα θρομβοεμβολικά επεισόδια και την καρκινογένεση στο ενδομήτριο, αλλά υστερούν ως προς μυοσκελετικά άλγη και τον κίνδυνο οστεοπόρωσης 15,16. Για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης σε μετ-εμμηνοπαυσιακές ασθενείς με διηθητικό καρκίνο του μαστού που υποβάλλονται σε ενδοκρινική θεραπεία με αναστολείς αρωματάσης συνιστάται η χορήγηση διφωσφονικών και κυρίως του ζολενδρονικού οξέος 21. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η χορήγηση αναστολέων αρωματάσης σε προ-εμμηνοπαυσιακές ασθενείς με διηθητικό καρκίνο του μαστού, καθώς και σε ασθενείς με καρκίνωμα in situ δεν είναι εγκεκριμένη έξω από το πλαίσιο κλινικών μελετών. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Aπό το 2005 γίνεται αποδεκτή η επικουρική χορήγηση μοριακά στοχευμένης θεραπείας με τη μορφή του μονοκλωνικού αντισώματος trastuzumab (Herceptin ) σε ασθενείς με διηθητικό καρκίνο του μαστού, των οποίων ο πρωτοπαθής όγκος εμφανίζει ενίσχυση του γονιδίου HER Το HER-2, που είναι επίσης γνωστό ως ERBB2 ή HER-2/neu, ανήκει σε μία οικογένεια τεσσάρων γονιδίων, που κωδικοποιούν διαμεμβρανικούς υποδοχείς τυροσινικής κινάσης, οι οποίοι συμβάλλουν στην κυτταρική αύξηση, στην κυτταρική διαφοροποίηση και στην κυτταρική επιβίωση 22,23. Υπερ-έκφραση του HER-2 παρατηρείται σε 20-25% των καρκίνων του μαστού και σχετίζεται με κακή πρόγνωση, γεγονός που οδήγησε στην ανάπτυξη θεραπευτικών μεθόδων που να στοχεύουν ειδικά την πρωτεΐνη HER-2 24, 25. Το trastuzumab είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που συνδέεται ειδικά και αποκλείει τους υπεράριθμους HER2 στην επιφάνεια του καρκινικού κυττάρου. Η υπερ-έκφραση του HER2 ανιχνεύεται με ανοσοϊστοχημική εξέταση του πρωτοπαθούς όγκου ή και συμπληρωματικά με φθορίζοντα υβριδισμό in situ (fluorescent in situ hybridisation FISH). [13 15]. Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν, ότι ως επικουρική θεραπεία το trastuzumab θα πρέπει να χορηγείται για ένα έτος. Το κύριο πλεονέκτημά του είναι ότι δεν 167
5 Ζαφράκας και συν. Eπικουρική θεραπεία του καρκίνου του μαστού: βασικές αρχές έχει τις ανεπιθύμητες παρενέργειες της κυτταροτοξικής χημειοθεραπείας. Η κυριότερη ανεπιθύμητη ενέργεια του trastuzumab είναι η καρδιοτοξικότητα, που παρατηρείται σε ορισμένες ασθενείς 11,26,27. Summary Zafrakas M, Tsalikis T, Papadopoulos Α, Sortsis A, Tarlatzis B. Adjuvant therapy of breast cancer: basic principles Helen Obstet Gynecol 21(2): , 2009 In recent years, there has been a decline in breast cancer mortality in western countries, and this has been largely attributed to development of novel therapeutic methods. Current adjuvant therapy for breast cancer includes four arms: adjuvant radiotherapy, systemic cytotoxic chemotherapy, endocrine and targeted therapy. Adjuvant radiotherapy should be administered only after breast conserving surgery, while post-mastectomy radiotherapy should be given only in cases with high risk for local recurrence. Adjuvant systemic cytotoxic chemotherapy is indicated in all lymph node positive patients, and most lymph node negative patients. In recent years anthracyclines and taxanes have been introduced in the adjuvant systemic cytotoxic chemotherapy of breast cancer. Endocrine therapy is indicated only in patients with positive hormone receptors: in premenopausal women the combination of a GnRH-analogue with tamoxifen, and in postmenopausal women tamoxifen and/or aromatase inhibitors. Finally, the monoclonal antibody trastuzumab, which targets specifically the ΗER2-protein, is at the present time the only approved form of targeted therapy in the adjuvant setting. Key words: breast cancer, adjuvant therapy, radiotherapy, systemic cytotoxic chemotherapy, endocrine therapy, targeted therapy. 168 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Parkin DM, Bray F, Ferlay J, Pisani P: Global cancer statistics, CA Cancer J Clin. 2005; 55: Ferlay J, Autier P, Boniol M, Heanue M, Colombet M, Boyle P: Estimates of the cancer incidence and mortality in Europe in Ann Oncol 2007; 18: Jänicke F. Prognostische und prädiktive Faktoren beim Mammakarzinom. In: Management des Mammakarzinoms. 2. Auflage. Kreienderg R, Volm T, Moebus V, Alt D (Hsg). Springer. Berlin, Heidelberg, New York, Barcelona, Hongkong, London, Mailand, Paris, Tokio 2002, S Fisher B, Anderson S, Bryant J, Margolese RG, Deutsch M, Fisher ER, Jeong JH, Wolmark N. Twenty-year follow-up of a randomized trial comparing total mastectomy, lumpectomy, and lumpectomy plus irradiation for the treatment of invasive breast cancer. N Engl J Med 2002; 347: Veronesi U, Cascinelli N, Mariani L, Greco M, Saccozzi R, Luini A, Aguilar M, Marubini E. Twenty-year follow-up of a randomized study comparing breastconserving surgery with radical mastectomy for early breast cancer. N Engl J Med 2002; 347: Clarke M, Collins R, Darby S, Davies C, Elphinstone P, Evans E, Godwin J, Gray R, Hicks C, James S, MacKinnon E, McGale P, McHugh T, Peto R, Taylor C, Wang Y; Early Breast Cancer Trialists Collaborative Group (EBCTCG). Effects of radiotherapy and of differences in the extent of surgery for early breast cancer on local recurrence and 15-year survival: an overview of the randomised trials. Lancet 2005; 366: Vicini FA, Remouchamps V, Kestin L. Role of radiation therapy in stage I and II breast cancer. In: Advanced Therapy of Breast Disease. Second Edition. Singletary, Robb, Hortobagyi (eds). BC Decker Inc. Hamilton, London 2004, p Μüller RP. Strahlentherapie des Mammakarzinoms. In: Management des Mammakarzinoms. 2. Auflage. Kreienderg R, Volm T, Moebus V, Alt D (Hsg). Springer. Berlin, Heidelberg, New York, Barcelona, Hongkong, London, Mailand, Paris, Tokio 2002, S Pierce LJ. Postmastectomy radiotherapy in operable breast cancer. In: Advanced Therapy of Breast Disease. Second Edition. Singletary, Robb, Hortobagyi (eds). BC Decker Inc. Hamilton, London 2004, p Early Breast Cancer Trialists Collaborative Group (EBCTCG). Effects of chemotherapy and hormonal therapy for early breast cancer on recurrence and 15-year survival: an overview of the randomised trials. Lancet 2005; 365: Harbeck N, Jakesz R. St. Gallen 2007: Breast Cancer Treatment Consensus Report. Breast Care 2007; 2: McDermott RS, Goldstein LJ. Adjuvant Chemotherapy. In: Advanced Therapy of Breast Disease. Second Edition. Singletary, Robb, Hortobagyi (eds). BC Decker Inc. Hamilton, London 2004, p Green MC, Thomas E. Preoperative systemic therapy for breast cancer. In: Advanced Therapy of Breast Disease. Second Edition. Singletary, Robb, Hortobagyi (eds). BC Decker Inc. Hamilton, London 2004, p de Waal JC, Prechtel K, Weitz J, Staufer F, Pankratz-Hauer M, Nerlich A. [Scope and limitations of
6 diagnostics in breast disease--focussing on large core biopsy]. Ultraschall Med 2006; 27: Carraway Η, Davidson ΝΕ. Adjuvant hormonal therapy in premenopausal women. In: Advanced Therapy of Breast Disease. Second Edition. Singletary, Robb, Hortobagyi (eds). BC Decker Inc. Hamilton, London 2004, p Buzdar AU, Gradishar WJ. Adjuvant hormonal therapy for early breast cancer in postmenopausal women. In: Advanced Therapy of Breast Disease. Second Edition. Singletary, Robb, Hortobagyi (eds). BC Decker Inc. Hamilton, London 2004, p Fisher B, Dignam J, Bryant J, DeCillis A, Wickerham DL, Wolmark N, Costantino J, Redmond C, Fisher ER, Bowman DM, Deschênes L, Dimitrov NV, Margolese RG, Robidoux A, Shibata H, Terz J, Paterson AH, Feldman MI, Farrar W, Evans J, Lickley HL. Five versus more than five years of tamoxifen therapy for breast cancer patients with negative lymph nodes and estrogen receptor-positive tumors. J Natl Cancer Inst 1996; 88: Gibson LJ, Dawson CK, Lawrence DH, Bliss JM. Aromatase inhibitors for treatment of advanced breast cancer in postmenopausal women. Cochrane Database Syst Rev 2007:CD Wheler J, Johnson M, Seidman A. Adjuvant therapy with aromatase inhibitors for postmenopausal women with early breast cancer: evidence and ongoing controversy. Semin Oncol 2006; 33: Jonat W, Gnant M, Boccardo F, Kaufmann M, Rubagotti A, Zuna I, Greenwood M, Jakesz R. Effectiveness of switching from adjuvant tamoxifen to anastrozole in postmenopausal women with hormonesensitive early-stage breast cancer: a meta-analysis. Lancet Oncol 2006; 7: Coleman RE, Body JJ, Gralow JR, Lipton A. Bone loss in patients with breast cancer receiving aromatase inhibitors and associated treatment strategies. Cancer Treat Rev 2008; 34 Suppl 1:S Yarden Y, Sliwkowski MX. Untangling the ErbB signalling network. Nat Rev Mol Cell Biol 2001; 2: Gschwind A, Fischer OM, Ullrich A. The discovery of receptor tyrosine kinases: targets for cancer therapy. Nat Rev Cancer 2004; 4: Slamon DJ, Clark GM, Wong SG, Levin WJ, Ullrich A, McGuire WL. Human breast cancer: correlation of relapse and survival with amplification of the HER-2/ neu oncogene. Science 1987; 235: Press MF, Bernstein L, Thomas PA, Meisner LF, Zhou JY, Ma Y, Hung G, Robinson RA, Harris C, El-Naggar A, Slamon DJ, Phillips RN, Ross JS, Wolman SR, Flom KJ. HER-2/neu gene amplification characterized by fluorescence in situ hybridization: poor prognosis in node-negative breast carcinomas. J Clin Oncol 1997; 15: Piccart-Gebhart MJ, Procter M, Leyland-Jones B, Goldhirsch A, Untch M, Smith I, Gianni L, Baselga J, Bell R, Jackisch C, Cameron D, Dowsett M, Barrios CH, Steger G, Huang CS, Andersson M, Inbar M, Lichinitser M, Láng I, Nitz U, Iwata H, Thomssen C, Lohrisch C, Suter TM, Rüschoff J, Suto T, Greatorex V, Ward C, Straehle C, McFadden E, Dolci MS, Gelber RD; Herceptin Adjuvant (HERA) Trial Study Team. Trastuzumab after adjuvant chemotherapy in HER2-positive breast cancer. N Engl J Med 2005; 353: Romond EH, Perez EA, Bryant J, Suman VJ, Geyer CE Jr, Davidson NE, Tan-Chiu E, Martino S, Paik S, Kaufman PA, Swain SM, Pisansky TM, Fehrenbacher L, Kutteh LA, Vogel VG, Visscher DW, Yothers G, Jenkins RB, Brown AM, Dakhil SR, Mamounas EP, Lingle WL, Klein PM, Ingle JN, Wolmark N. Trastuzumab plus adjuvant chemotherapy for operable HER2-positive breast cancer. N Engl J Med 2005; 353:
Vol. 36, pp , Stage I, II. Stage I, II cm
267 Vol. 36, pp. 267 277, 2008 : 20 8 12 20 1 1990 45 49 1 1972 1989 Stage I, II 1 2 Stage I, II 20 3 18 2006 59.0 20 32.9 5..4 1 4 2 1994 5 1999 3cm 6 4cm 69 268 1 Breast Cancer 2008; 15: 3-4 4cm 2007
Διαβάστε περισσότεραΠρώιμες υποτροπές και η σημασία του Sequence
Πρώιμες υποτροπές και η σημασία του Sequence Εντός των πρώτων 2 ετών μετά το χειρουργείο ο κίνδυνος υποτροπής είναι μεγαλύτερος. Μελέτη ABCSG 8: Σχεδιασμός 12% επί του συνόλου των ασθενών της μελέτης ABCSG
Διαβάστε περισσότεραΚαρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών
Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών Prognostic groups in 1676 patients with T3 rectal cancer treated without preoperative
Διαβάστε περισσότεραΑ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ
Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Κουτρούµπα Ι, Χαϊδόπουλος Δ, Θωµάκος Ν, Σωτηροπούλου Μ, Καθοπούλης Ν, Βλάχος
Διαβάστε περισσότερα1) Τι είναι η Ορμονοθεραπεία;
Γράφει: Χρήστος Μαρκόπουλος, Αν. Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Διευθυντής Κλινικής Μαστού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού 1) Τι είναι η Ορμονοθεραπεία;
Διαβάστε περισσότεραΑΣΘΕΝΕΙΣ ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΜΑΣΤΟΥ: ΟΙ 1000 ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΚΟΥ Γ MD, ΚΑΠΙΡΗΣ Σ MD, ΚΟΛΟΒΕΛΩΝΗΣ Γ MD, ΜΑΛΛΙΔΗΣ Ε MD,
Γ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΓΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ Εισαγωγή Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος των γυναικών στον Δυτικό κόσμο. Από την έναρξη λειτουργίας του Ιατρείου Παθήσεων Μαστού (του Γ Χειρουργικού
Διαβάστε περισσότεραΠρώιμος καρκίνος μαστού. Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου
Πρώιμος καρκίνος μαστού Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου Ορισμός.. Πρώιμος καρκίνος του μαστού είναι η νόσος που
Διαβάστε περισσότεραΠαναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ
Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Ο ορισμός του θετικού χειρουργικού ορίου είναι ξεκάθαρος Ως θετικό χειρουργικό όριο ορίζεται η παρουσία όγκου, ο οποίος
Διαβάστε περισσότεραYeo B, Turner NC, Jones A. Clinical Review: An update on the medical management of breast cancer. BMJ Jun 9;348:g3608. ICR B
2014 6 1 3 International Breast Cancer Symposium, June 2014, Vol. 1, No. 3 197 dxy.cnmedlive.cn Yeo B, Turner NC, Jones A. Clinical Review: An update on the medical management of breast cancer. BMJ. 2014
Διαβάστε περισσότεραΡιζική προστατεκτομή
Ριζική προστατεκτομή Ηρακλής Χ. Μητσογιάννης Επίκ. Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Σισμανόγλειο Γ.Ν.Α. Σύγκρουση συμφερόντων Ερευνητής, Ομιλητής, Σύμβουλος (κατά την τελευταία 5ετία) για τις
Διαβάστε περισσότεραΕΧΕΤΕ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙ με πρώιμο καρκίνο του μαστού;
ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙ με πρώιμο καρκίνο του μαστού; Anne-Marie Μητέρα Επιστήμονας Ιατρικής από την Ιρλανδία και ασθενής με καρκίνο μαστού που έκανε το Oncotype DX Ένας εκπαιδευτικός οδηγός που δημιουργήθηκε
Διαβάστε περισσότεραΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ - ΠΟΤΕ?
ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ - ΠΟΤΕ? ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΡΡΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Α ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΜΕΤΑΞΑ Η ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ κατέχει ένα ιδιαίτερα
Διαβάστε περισσότεραΔιαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη
Μωυσίδης Κυριάκος Λέκτορας Ουρoλογίας Β ουρολογική κλινική του Α.Π.Θ. Διευθυντής Καθηγητής Ε. Ιωαννίδης Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Καρκίνος του προστάτη Yπάρχει κάποια
Διαβάστε περισσότεραΠρέπει όλοι οι ασθενείς με Ν2 νόσο να υποβάλλονται σε χειρουργική θεραπεία?
Θέσεις διαφωνίας: Πρέπει όλοι οι ασθενείς με Ν2 νόσο να υποβάλλονται σε χειρουργική θεραπεία? ΚΩΣΤΟΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ MD,PhD Χειρουργός Θώρακος Πανεπιστημιακή Θωρακοχειρουργική Κλινική Π.Γ.Ν. Αττικόν,
Διαβάστε περισσότερα21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος της γυναίκας. Η επίπτωση παγκόσμια είναι περίπου 89 περιστατικά/100.000 γυναίκες ενώ αναφέρονται 800.000 νέα περιστατικά
Διαβάστε περισσότεραΕπιστημονικά πορίσματα
Παράρτημα ΙΙ Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος, της επισήμανσης και του φύλλου οδηγιών χρήσης που παρουσιάστηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό
Διαβάστε περισσότεραΑντιμετώπιση καρκίνου πνεύμονα με βάση τις Διεθνείς κατευθυντήριες Οδηγίες
Αντιμετώπιση καρκίνου πνεύμονα με βάση τις Διεθνείς κατευθυντήριες Οδηγίες Μη μικροκυτταρικός Καρκίνος Πνεύμονα Στάδιο ΙΙΙ (τοπικά εκτεταμένος) Βάσσος Δημήτριος MD MSc Πνευμονολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης
Διαβάστε περισσότεραΠροληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού
Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού Ductal Carcinoma in Situ Πορογενές καρκίνωμα in Situ In Situ = επί τόπου Τοπικό πορογενές καρκίνωμα; Ductal
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ: ΕΝΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ: ΕΝΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΕΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ESMO Αυτός ο οδηγός για ασθενείς προετοιμάστηκε από το Reliable Cancer
Διαβάστε περισσότεραΠορογενές καρκίνωμα in situ: χαρακτηριστικά και θεραπευτική προσέγγιση
Πορογενές καρκίνωμα in situ: χαρακτηριστικά και θεραπευτική προσέγγιση 237 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Πορογενές καρκίνωμα in situ: χαρακτηριστικά και θεραπευτική προσέγγιση Π. Κουντουράκης, Ε. Κακουρή, Α. Αρδαβάνης ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Διαβάστε περισσότεραΔεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις :
Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Οι όρχεις αποτελούν κομμάτι του αναπαραγωγικού συστήματος (παραγωγή σπερματοζωάριων) του άνδρα αλλά
Διαβάστε περισσότεραΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Η Χειρουργική προσέγγιση του Μελανώματος Χρ. Σ. Κοσμίδης, Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ, Γ Χειρουργική Κλινική, ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ Μελάνωμα-Αρχική προσέγγιση
Διαβάστε περισσότεραBEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ.
BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Σκοπός της μελέτης η αξιολόγηση των επιπλοκών σε ασθενείς
Διαβάστε περισσότεραΧειρουργική αντιμετώπιση μη μικροκυτταρικού Ca πνεύμονα. Μαδέσης Αθανάσιος Επιμελητής Α Καρδιοθωρακοχειρουργικής
Χειρουργική αντιμετώπιση μη μικροκυτταρικού Ca πνεύμονα Μαδέσης Αθανάσιος Επιμελητής Α Καρδιοθωρακοχειρουργικής Κλινικής Γ.Ν.Ν.Γ.Παπανικολάου Καρκίνος Πνεύμονα Πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις ΗΠΑ
Διαβάστε περισσότεραΙωάννης Θ. Νατσιόπουλος Χειρουργός Μαστού Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο
Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Χειρουργός Μαστού Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο 19 ος αιώνας Σήμερα Μαστεκτομή Τεταρτεκτομή Τμηματεκτομή Ογκεκτομή Ο Dr. Charles Hewitt Moore στα 1867 θέτει τις αρχές της χειρουργικής
Διαβάστε περισσότεραΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Κριτήρια επιλογής ασθενούς Κλινικές ενδείξεις Καρκίνος πνεύµονα Χαρακτηριστικά ασθενούς Υψηλού κινδύνου Περιορισµένη υποτροπή Κυτταροµειωτική θεραπεία Έλεγχος τοπικής νόσου Ανθεκτική
Διαβάστε περισσότεραΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΝΑΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»
8ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 18-21 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2007 ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΝΑΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΠΙΘΑΝΗ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ Ψηλαφητή
Διαβάστε περισσότεραΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΝΕΤ. NET ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ. Ιωσήφ Σγουρός Παθολόγος- Ογκολόγος Επιμελητής Α ΓΟΝΚ «Οι Άγιοι Ανάργυροι»
ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΝΕΤ. NET ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ Ιωσήφ Σγουρός Παθολόγος- Ογκολόγος Επιμελητής Α ΓΟΝΚ «Οι Άγιοι Ανάργυροι» ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Νοέμβριος 2012 Άντρας 54 ετών Αιτία προσέλευσης στο
Διαβάστε περισσότεραΔεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη.
Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Καρκίνος του προστάτη Επιδημιολογία: Αποτελεί τον συχνότερα διαγνωσμένο καρκίνο στον άνδρα. 186.320
Διαβάστε περισσότεραΗ εμπειρία σας... εξελίσσεται!
Η εμπειρία σας... εξελίσσεται! ARI/49// δεκαετίες δίνει νόημα στη λέξη ορμονοθεραπεία! ΕΤΗ Page Παράγοντες κινδύνου H ύπαρξη διηθημένων λεμφαδένων διπλασιάζει τον κίνδυνο πρώιμης υποτροπής Ετήσια υποτροπή
Διαβάστε περισσότεραCa P και οστικές μεταστάσεις
Ca P και οστικές μεταστάσεις Κιτσοπούλου Σοφία Παπαθεοδώρου Μαρία Β Ουρολογική Κλινική ΑΠΘ Γ. Ν. Παπαγεωργίου Ο καρκίνος του προστάτη προσβάλλει τα οστά Επίπεδα PSA / φορτίο όγκου Αρχική διάγνωση και θεραπεία
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Διαβάστε περισσότεραΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ
ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝ Α Π Λ Η Ρ Ω Τ Ρ Ι Α Π Ρ Ο Ϊ Σ ΤΑΜ Ε Ν Η ΟΥ Ρ ΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ- Ο Γ ΚΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ Τ Μ Η Μ ΑΤΟ Σ ΑΝ Θ «Θ Ε ΑΓ Ε Ν Ε Ι Ο» ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Βασική
Διαβάστε περισσότεραΠρωτόκολλο εξατομίκευσης της χειρουργικής θεραπείας στον καρκίνου του οισοφάγου
Πρωτόκολλο εξατομίκευσης της χειρουργικής θεραπείας στον καρκίνου του οισοφάγου ΜΟΝΑΔΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ, Α ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Γ.Ν.Α. Δουλάμη Γεωργία, Θεοδώρου
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ
ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Σοφία Τούσα, Ειδικευόµενη Γενικής Ιατρικής στο Γενικό Νοσοκοµείο Έδεσσας, MSc, υποψήφια διδάκτωρ
Διαβάστε περισσότεραΧειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού. Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital
Χειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital Καρκίνος Μαστού Ο καρκίνος Πολυπαραγοντική Νόσος Δυτικός
Διαβάστε περισσότεραακτινοθεραπεία & καρκίνος παγκρέατος παρόν & μέλλον Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος
ακτινοθεραπεία & καρκίνος παγκρέατος παρόν & μέλλον Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος δήλωση συμφερόντων δηλώνω ότι δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος
Διαβάστε περισσότεραΓονίδια. τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική" Από. Παρενέργειες. Φαρμακο γονιδιωματική / γενετική.
Από τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική" Φυσιολογικά Ανθρώπινα Χαρακτηριστικά Ανταπόκριση στο Περιβάλλον Δέσποινα Σανούδου,, PhD FACMG Επίκουρη Καθηγήτρια Molecular Biology Biomedical
Διαβάστε περισσότεραΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΝ ΟΜΗΤΡΙΟΥ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΝ ΟΜΗΤΡΙΟΥ Κ. ΣΥΚΙΩΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Γ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ-ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ - ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ του καρκίνου του
Διαβάστε περισσότεραΠροχωρημένος Καρκίνος του Μαστού
Προχωρημένος Καρκίνος του Μαστού 2 Εισαγωγή Περιεχόμενα 3 Εισαγωγή Τα τελευταία 30 χρόνια έχουν διατεθεί σημαντικοί πόροι για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και τη θεραπεία συγκεκριμένων τύπων καρκίνου
Διαβάστε περισσότεραNewsletter March, 2017 Αφιέρωμα στην Ακτινοθεραπεία μετά από Μαστεκτομή
Newsletter March, 2017 Αφιέρωμα στην Ακτινοθεραπεία μετά από Μαστεκτομή ΚΡΙΤΣΕΛΗΣ Δ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ - ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ w w w. o n c o c a r e. g r 1 ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Διαβάστε περισσότεραHellenic Society of Breast Surgeons
ΕΧΕΜ Newsletter Τεύχος 3 Σεπτέμβριος 2015 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΣΤΟΥ - EXEM Hellenic Society of Breast Surgeons ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Πρόεδρος Χ. Μαρκόπουλος Αντιπρόεδρος Ε. Τζωρακολευθεράκης Γεν.
Διαβάστε περισσότεραΔυσμενείς παράγοντες μετά ριζική προστατεκτομή. Μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία διάσωσης;
Δυσμενείς παράγοντες μετά ριζική προστατεκτομή. Μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία διάσωσης; Καμπέρης Ευστάθιος Ακτινοθεραπευτής - Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης 6 Νοεμβρίου 2015
Διαβάστε περισσότεραΕυτέρπη Κ. ΔΕΜΙΡΗ Αναπλ. Καθηγήτρια Πλαστικής Χειρουργικής Α.Π.Θ. Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής Α.Π.Θ. Νοσοκομείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης
Ευτέρπη Κ. ΔΕΜΙΡΗ Αναπλ. Καθηγήτρια Πλαστικής Χειρουργικής Α.Π.Θ. Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής Α.Π.Θ. Νοσοκομείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης !!!! Ποιές μέθοδοι χρησιμοποιούνται? Ποιά μέθοδος θεωρείται
Διαβάστε περισσότεραΚαρκίνος Μαστού. ΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΚΤΑΣΙ ΗΣ Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας ιευθυντής Β' Πανεπιστηµιακής Παθολογικής Κλινικής ΓΝΑ "Ιπποκράτειο"
Καρκίνος Μαστού ΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΚΤΑΣΙ ΗΣ Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας ιευθυντής Β' Πανεπιστηµιακής Παθολογικής Κλινικής ΓΝΑ "Ιπποκράτειο" Καρκίνος Μαστού-Επιδηµιολογικά Στοιχεία Σταθερή αύξηση της συχνότητας
Διαβάστε περισσότεραΜελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη
Α' ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΦΡΟΔΙΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ "Ανδρέας Συγγρός" Μελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη ΜΑΡΙΑ ΚΩΣΤΑΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Μονάδα Σπίλων και Μελανώματος
Διαβάστε περισσότεραΗ θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010
Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Το πεδίο αλλάζει Αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης παγκοσμίως Καλύτερη
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ (PATHOLOGY) Πρόδρομος Χυτίρογλου Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Tμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ (PATHOLOGY) Πρόδρομος Χυτίρογλου Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Tμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ. Παθολογική Ανατομική εξέταση των δομικών αλλοιώσεων
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (ΑΚΘ)
1 Α' Χειρουργική Κλινική, Γ.Ν. Νίκαιας, 2 ΩΡΛ Κλινική, Γ. Ν. Νίκαιας Εισαγωγή Το ΑΚΘ αποτελεί το 1% επί του συνόλου των κακοηθειών του θυρεοειδούς.εμφανίζεται σαν μία ταχέως αναπτυσσόμενη μάζα, διηθεί
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΔΙΟΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
ΚΑΡΔΙΟΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Άννα Ιµπρισίµη, ΤΕ Νοσηλεύτρια, Δ Παθολογική κλινική, ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» Δάφνη Μαυροπούλου, ΤΕ Νοσηλεύτρια, Δ Παθολογική κλινική, ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» Ελένη Καλαϊτζή,
Διαβάστε περισσότεραΤμήμα Στατιστικής και Χρηματοοικονομικών-Αναλογιστικών Μαθηματικών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου 2
ΚΛΙΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Μελέτη των ποσοστών θνησιμότητας γυναικών με καρκίνο του μαστού. Αποτελέσματα από την παρακολούθηση 4108 γυναικών που νοσηλεύθηκαν στα νοσοκομεία Αλεξάνδρα και ΙΑΣΩ από το 1981 ώς το 2008
Διαβάστε περισσότεραΚατευθυντήριες οδηγίες για τον mcrpc Εφαρμογή στην καθημερινή κλινική πρακτική
Κατευθυντήριες οδηγίες για τον mcrpc Εφαρμογή στην καθημερινή κλινική πρακτική Κων/νος Χατζημουρατίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας Β Ουρολογική Κλινική ΑΠΘ Δήλωση συμφερόντων Είδος Μισθός Ερευνητικά
Διαβάστε περισσότεραΧημειοπροφύλαξη για την πρωτογενή πρόληψη του καρκίνου του μαστού: Σύγχρονη πρακτική και μελλοντικές προοπτικές
21(2):148-154, 2009 Aνασκόπηση Χημειοπροφύλαξη για την πρωτογενή πρόληψη του καρκίνου του μαστού: Σύγχρονη πρακτική και μελλοντικές προοπτικές Μ. Ζαφράκας Θ. Αγοραστός Ι. Μπόντης ΠΕΡIΛΗΨΗ Ο καρκίνος του
Διαβάστε περισσότεραΦλοιοεπινεφριδιακό καρκίνωμα(adrenocortical
Φλοιοεπινεφριδιακό καρκίνωμα(adrenocortical Carcinoma (ACC) ΑΔΑΜΙΔΟΥ Φ. Ενδοκρινολόγος Γενικά Επίπτωση 0.7-2 περιστατικά/εκατομύριο κατοίκων/έτος ή 300 νέα περιστατικά/ έτος στις ΗΠΑ Peak 40-50 ετών Αυτόνομη
Διαβάστε περισσότερα18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ
18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι η συχνότερη μορφή γυναικολογικού καρκίνου στις ΗΠΑ ( 6% όλων των νεοδιαγνωσθέντων καρκίνων στις γυναίκες). Η πρόγνωση είναι σχετικά καλή καθώς
Διαβάστε περισσότεραΔιλήμματα στον προστατικό καρκίνο. Γεράσιμος Αλιβιζάτος Διευθυντής Γ Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ
Διλήμματα στον προστατικό καρκίνο Γεράσιμος Αλιβιζάτος Διευθυντής Γ Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ Επιδημιολογικά στοιχεία Ο προστατικός καρκίνος είναι ο συχνότερος, από διαγνωστικής πλευράς καρκίνος,
Διαβάστε περισσότεραDept. Urology, Athens Medical School, J. Varkarakis ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΑΚΑΡΑΚΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΑΚΑΡΑΚΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΟΓΚΟΙ T1G3 Συχνότητα 20% Υποτροπή 80% Πρόοδος σε διηθητική νόσο 53% Θνησιμότητα 34% Rhijn et al Eur Urol 2009 Canookson
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ ΣΕ ΜΑΣΧΑΛΙΑΙΟΥΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΜΑΣΤΟΥ.
ΚΑΙ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ Μονάδα Μαστού, 401 ΓΣΝΑ, Αθήνα Εισαγωγή Αναφορές Εισαγωγή Η συνύπαρξη μεταστατικού καρκίνου του μαστού και φυματίωσης σε μασχαλιαίους λεμφαδένες είναι εξαιρετικά σπάνια
Διαβάστε περισσότεραΕντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις.
8SELIDO ENTIPO AGALIAZO.indd 1 Εισαγωγή Το έντυπο που κρατάτε στα χέρια σας έχει γραφτεί για να ρίξει φως στα σημαντικά σημεία για τον καρκίνου του θυρεοειδούς ο οποίος αποτελεί έναν από τους πιο σπάνιους
Διαβάστε περισσότεραΜπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα. Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες
Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες ΧΛΛ Η συχνότερη Λευχαιμία Μονοκλωνικά Β κύτταρα > 5x10 9 /L τυχαία εξέταση αίματοςà Λεμφοκυττάρωση! Διογκωμένοι LN αναιμία ηπατοσπληνομεγαλία
Διαβάστε περισσότεραΜΑΣΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
ΜΑΣΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Τι είναι η μαστολογία? Μαστολογία είναι ο κλάδος της ιατρικής πού ασχολείται με τον μαστικό αδένα (μαστός) και τις παθήσεις αυτού. Τι είναι ο μαστός? Ο Μαστός αποτελείται
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ
Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι καρδιακές παθήσεις μπορεί να προϋπάρχουν της θεραπείας
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... xiii ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ... 1 1.1. BΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ... 2 1.1.1. Φυσιολογικά κύτταρα... 2 1.1.2. Εμβρυονικά κύτταρα... 3 1.2. ΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗ...
Διαβάστε περισσότεραΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης. Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο ΠΙΕΣΗ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ 12700 ασθενείς/έτος ΗΠΑ 5-10% όλων των
Διαβάστε περισσότεραΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΒΟΥΒΩΝΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ (Groin dissection)
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΒΟΥΒΩΝΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ (Groin dissection) Χατζηκώστας Παναγιώτης 1, Χρήστου Δημήτρης 1 Ιπποκράτειο Ιδιωτικό Νοσοκομείο, Λευκωσία Γενική
Διαβάστε περισσότεραBest of Uro-oncology Kidney Cancer 2016
Best of Uro-oncology Kidney Cancer 2016 Ιάσων Κυριαζής, MD, MSc, FEBU Κλινικά εντοπισμένη νόσος 417 PN patients all techniques: Long term oncological outcomes. Only tumor stage was associated with recurrence.
Διαβάστε περισσότεραSHOOT THE EXPERT: ΝΕT παγκρέατος
ΣΥΝΕΔΡΙΑ 4 SHOOT THE EXPERT: ΝΕT παγκρέατος Ilias Athanasiadis, MD Medical Oncologist Director of the Oncology Department MITERA Hospital, HYGEIA Athens, November 11, 2017 Presenter: Nikolaos Pistamaltzian,
Διαβάστε περισσότεραΑπαντήσεις σε μακροχρόνια ερωτήματα;
48 SABCS 2010: Απαντήσεις σε μακροχρόνια ερωτήματα; Το μεγαλύτερο ετήσιο συνέδριο για τον καρκίνο του μαστού πραγματοποιήθηκε και φέτος στο Σαν Αντόνιο του Τέξας από τις 8 έως τις 12 Δεκεμβρίου, με τη
Διαβάστε περισσότεραEdinburgh dataset; unsupervised hierarchical
Κατά τον έλεγχο με βιοψία δια βελόνης (FNB) θυρεοειδούς διαπιστώθηκε διήθηση θυρεοειδικού ιστού από υψηλής κακοήθειας ορώδες καρκίνωμα ωοθηκών. Όλοι οι δείκτες θυρεοειδικής διαφοροποίησης (TTF-1, CK 19,
Διαβάστε περισσότεραH ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΠΕΒΑΣΙΖΟΥΜΑΜΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΡΘΟΥ/ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ
H ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΠΕΒΑΣΙΖΟΥΜΑΜΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΡΘΟΥ/ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Κωνσταντίνος Εκμεκτζόγλου MD, PhD Eιδικευόμενος Γαστρεντερολογίας
Διαβάστε περισσότεραCa Προστάτη. Μοριακοί δείκτες και στρατηγική χειρισμού των ασθενών με νόσο χαμηλού κινδύνου ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΠ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ.
Ca Προστάτη Μοριακοί δείκτες και στρατηγική χειρισμού των ασθενών με νόσο χαμηλού κινδύνου ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΠ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. Ca Προστάτη Ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στους άνδρες 1 στους
Διαβάστε περισσότεραΓράφει: Αλίκη Τσερκέζογλου, Γυναικολόγος Ογκολόγος, Τέως Συντονίστρια Διευθύντρια Νοσοκομείου «Ο Άγιος Σάββας», Συνεργάτις Ευρωκλινική Αθηνών
Γράφει: Αλίκη Τσερκέζογλου, Γυναικολόγος Ογκολόγος, Τέως Συντονίστρια Διευθύντρια Νοσοκομείου «Ο Άγιος Σάββας», Συνεργάτις Ευρωκλινική Αθηνών Ο καρκίνος του ενδομητρίου αναπτύσσεται στο ενδομήτριο, που
Διαβάστε περισσότεραΨαλτοπούλου Θεοδώρα, Παθολόγος, Επίκ. Καθηγήτρια Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
Ψαλτοπούλου Θεοδώρα, Παθολόγος, Επίκ. Καθηγήτρια Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Συσχέτιση της σωματικής δραστηριότητας (ΣΔ) με τον κίνδυνο για νεοπλασίες
Διαβάστε περισσότερακαρκίνος στομάχου έχει θέση η ακτινοθεραπεία; Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος
καρκίνος στομάχου έχει θέση η ακτινοθεραπεία; Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος δήλωση συμφερόντων δηλώνω ότι δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς
Διαβάστε περισσότεραΟργανωτική Επιτροπή Πρόεδρος: Μέλη: Επιστημονική Επιτροπή Πρόεδρος: Μέλη:
Επιτροπές Οργανωτική Επιτροπή Πρόεδρος: Μέλη: Ελένη Φαλιάκου Ηλίας Αθανασιάδης Αλεξάνδρα Αθανασίου Γεώργιος Παπάζογλου Σάββας Παπαδόπουλος Χριστίνα Τσιώνου Επιστημονική Επιτροπή Πρόεδρος: Μέλη: Ηλίας Αθανασιάδης
Διαβάστε περισσότεραΕνδείξεις μερικής ορχεκτομής, πότε και σε ποιους ασθενείς
Ενδείξεις μερικής ορχεκτομής, πότε και σε ποιους ασθενείς Γεώργιος Ι. Παπαδόπουλος, MD, PhD, FEBU Eπιμελητής Β Ουρολογικής Κλινικής ΓΝΑ Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Θεσ/νίκη, 12 Ιουνίου 2015 Καρκίνος όρχεως - Εισαγωγή
Διαβάστε περισσότεραKλιμακτήριο-Εμμηνόπαυση. Δημήτριος Βαβίλης Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας ΑΠΘ
Kλιμακτήριο-Εμμηνόπαυση Δημήτριος Βαβίλης Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας ΑΠΘ 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής Θεσσαλονίκη 2017 «Η χορήγηση οιστρογόνων στις μετεμμηνοπαυσιακές
Διαβάστε περισσότεραΓιατί ήταν απαραίτητη αυτή η μελέτη;
Μια μελέτη της αφατινίμπης σε σύγκριση με τη μεθοτρεξάτη σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου που έχει επανέλθει ή εξαπλωθεί Αυτή είναι μια περίληψη κλινικής μελέτης σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής
Διαβάστε περισσότεραΚαρκίνος προστάτη σε ασθενείς ενδιάμεσου κινδύνου. Ριζική προστατεκτομή vs. Ακτινοθεραπεία
Καρκίνος προστάτη σε ασθενείς ενδιάμεσου κινδύνου. Ριζική προστατεκτομή vs. Ακτινοθεραπεία Καμπέρης Ευστάθιος Ακτινοθεραπευτής - Ογκολόγος 13 Ιουνίου 2015 Δηλώνω ότι δεν έχω καμία διένεξη συμφέροντος.
Διαβάστε περισσότεραUROGOLD III: Οι σηµαντικότερες δηµοσιεύσεις της χρονιάς Καρκίνος Όρχεως και Πέους Ευάγγελος Φραγκιάδης Ακαδηµαϊκός Υπότροφος Α Ουρολογική Κλινική ΕΚΠΑ
UROGOLD III: Οι σηµαντικότερες δηµοσιεύσεις της χρονιάς Καρκίνος Όρχεως και Πέους Ευάγγελος Φραγκιάδης Ακαδηµαϊκός Υπότροφος Α Ουρολογική Κλινική ΕΚΠΑ Καµία σύγκρουση συµφερόντων Some may think this was
Διαβάστε περισσότεραΤο Keytruda είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων καρκίνων:
EMA/524789/2017 EMEA/H/C/003820 Περίληψη EPAR για το κοινό πεμπρολιζουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ο Οργανισμός
Διαβάστε περισσότεραΚαρκίνος Μαστού Απρίλιος 2015
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Σχολή Επιστημών Υγείας ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Καρκίνος Μαστού Απρίλιος 2015 Γιώργος Κύργιας Ογκολόγος Ακτινοθεραπευτής Αναπλ. Καθηγητής Ακτινοθεραπείας ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΜΑΣΤΟΥ
Διαβάστε περισσότεραPET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία»
PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία» Ca πνεύμονος Η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στο δ υτικό κόσμο. 3.000.000
Διαβάστε περισσότεραΕνδείξεις μεταστασιεκτομής στον καρκίνο του νεφρού. Σεραφετινίδης Εφραίμ Επιμελητής Α Ουρολογική Κλινική Ασκληπιείο Βούλας Δντης: Αν. Καθ. Δ.
Ενδείξεις μεταστασιεκτομής στον καρκίνο του νεφρού Σεραφετινίδης Εφραίμ Επιμελητής Α Ουρολογική Κλινική Ασκληπιείο Βούλας Δντης: Αν. Καθ. Δ. Δελακάς Η επιδημιολογία που αντιστέκεται Το νεφροκυτταρικό καρκίνωμα
Διαβάστε περισσότεραUroswords II Καρκίνος κύστης T1 High Grade: Η κυστεκτοµή είναι απαραίτητη; ιαιτητής:. Μητρόπουλος Οι µονοµάχοι: Β. Τζώρτζης Κ.
Uroswords II Καρκίνος κύστης T1 High Grade: Η κυστεκτοµή είναι απαραίτητη; ιαιτητής:. Μητρόπουλος Οι µονοµάχοι: Β. Τζώρτζης Κ. Χατζηµουρατίδης Ερώτηση 1 Κυστεκτοµή ή συντηρητική αγωγή; Η νόσος αντιµετωπίζεται
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ: «Διαδικασία έγκρισης και απόδοσης δαπάνης για διενέργεια εξέτασης ONCOTYPE DX σε ασθενείς με Ca μαστού.»
Μαρούσι, 21 Δεκεμβρίου 2018 Αρ. Πρωτ.: ΔΒ3Α/Φ115/14/οικ.50990 ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ: ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΓΟΡΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΥ&ΠΠΥ Ταχ. Δ/νση: Απ. Παύλου 12, Μαρούσι
Διαβάστε περισσότεραΕΟΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΜΟΡΦΟΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΟΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΜΟΡΦΟΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΕΥΟΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΙΤΤΑΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΘΟΔΩΝ ΜΕΤΡΗΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΕξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη. Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη
Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη Σχεδιασμός Ακτινοθεραπείας Προστάτη Σχεδιασμός Ακτινοθεραπείας Προστάτη (Treatment Planning): σύγκριση απεικόνισης μεταξύ Αξονικής και
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΙ-ΠΡΟΒΛΕΠΤΙΚΟΙ ΠΡΟΒΛΕΠΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ. Λυδία Νακοπούλου. Β Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΙ-ΠΡΟΒΛΕΠΤΙΚΟΙ ΠΡΟΒΛΕΠΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Λυδία Νακοπούλου Β Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΙ-ΠΡΟΒΛΕΠΤΙΚΟΙ ΠΡΟΒΛΕΠΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Ο καρκίνος του μαστού
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Ποιοί παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη ;
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Πρόκειται για το συχνότερο καρκίνο και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες. Η συχνότητά του αυξάνει με την αύξηση της ηλικίας και το
Διαβάστε περισσότεραΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018
ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 Μπλινατουμάμπη σε υποτροπή ή ανθεκτική Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία Σε ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ή υποτροπή ΟΛΛ, με την χορήγηση
Διαβάστε περισσότεραΝεοεπικουρική ΧΜΘ στο μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστεως
Νεοεπικουρική ΧΜΘ στο μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστεως Ε. Ι. Λιανός Επιμελητής Β Ογκολογικού - Παθολογικού Τμήματος ΕΑΝΠ «ΜΕΤΑΞΑ» Ουροθηλιακός Καρκίνος 75-85% 10-15% επιφανειακός καρκίνος pta,
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ. Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ 17-10-2013 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1:6000 περιπτώσεις κακοήθειας κατά την κύηση / έτος στις ΗΠΑ 1:1000 κυήσεις Λέμφωμα 4 ο σε
Διαβάστε περισσότεραΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΓΚΩΝ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ. Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Λέκτορας Νευροχειρουργικής Π.Γ.Ν.Π.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΓΚΩΝ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Λέκτορας Νευροχειρουργικής Π.Γ.Ν.Π. ΓΛΟΙΩΜΑΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΓΛΟΙΩΜΑΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΠΙΛΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΑΣΤΡΟΚΥΤΩΜΑ (WHO I) ΑΣΤΡΟΚΥΤΩΜΑ (WHO II) ΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΒούρτση Α, Λαζάρου Σπ, Αθανασίου Α, Ρουσάκης Α, Κουφόπουλος Κ, Καντζάβελος Κ, Πανουργιά Ε, Χρυσογονίδης Ι. www,hbis.gr
Βούρτση Α, Λαζάρου Σπ, Αθανασίου Α, Ρουσάκης Α, Κουφόπουλος Κ, Καντζάβελος Κ, Πανουργιά Ε, Χρυσογονίδης Ι. www,hbis.gr Γυναίκα ηλικίας 74 ετών προσήλθε για μαστογραφία. Ατομικό ιστορικό αρνητικό. Κλινική
Διαβάστε περισσότεραΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ.
Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ.
Διαβάστε περισσότεραΠροεγχειρητική ορμονοθεραπεία του καρκίνου του μαστού
Προεγχειρητική ορμονοθεραπεία του καρκίνου του μαστού 19 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Προεγχειρητική ορμονοθεραπεία του καρκίνου του μαστού Μ. Βασιλομανωλάκης, Γ. Λύπας, Β. Μπαρμπούνης, Α. Ευφραιμίδου ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο καρκίνος
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΙΑΤΡΗΣΗΣ ΓΑΣΤΡΟΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΙΚΟΥ ΕΛΚΟΥΣ ΣΕ ΥΨΗΛΟΥ ΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΥΠΕΡΗΛΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ.
Νικολέτα Στόγια, Μάριος Φερφέλης, Γ.Ν. Αθηνών, "ΕΛΠΙΣ", Β Χειρουργική Κλινική Εισαγωγή Παρά την σημαντικότατη μείωση της γαστρικής χειρουργικής την τελευταία 20ετία, λόγω της ευρείας χρήσης των νεότερων
Διαβάστε περισσότεραΑνοσοθεραπεία: Παρουσίαση περιστατικών από την καθημερινή κλινική πρακτική. Μανόλης Δ. Κοντοπόδης Παθολόγος - Ογκολόγος Βενιζέλειο Γ. Ν.
Ανοσοθεραπεία: Παρουσίαση περιστατικών από την καθημερινή κλινική πρακτική Μανόλης Δ. Κοντοπόδης Παθολόγος - Ογκολόγος Βενιζέλειο Γ. Ν. Ηρακλείου Σύγκρουση συμφερόντων ΕΝΟΡΑΣΙΣ ΑΕ (συμβουλευτικές υπηρεσίες,
Διαβάστε περισσότεραΚατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον ουροθηλιακό καρκίνο ανώτερης αποχετευτικής μοίρας ουροποιητικού
Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον ουροθηλιακό καρκίνο ανώτερης αποχετευτικής μοίρας ουροποιητικού M. Rouprêt, M. Babjuk, M. Burger, E. ompérat, N.. owan P. Gontero, A.H. Mostafid, J. Palou, B.W.G.
Διαβάστε περισσότερα