Μεταβολικό σύνδρομο. Mπουτζιώνα Ουρανία Καρατζιά Τασία Πόρτση Αντωνία. Νοσηλευτική Ομάδα Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α.

Transcript

1 Μεταβολικό σύνδρομο Mπουτζιώνα Ουρανία Καρατζιά Τασία Πόρτση Αντωνία Νοσηλευτική Ομάδα Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α. «Ιπποκράτειο»

2

3 Σο μεταβολικό σύνδρομο εμφανίζεται όταν γενετικώς επιρρεπή άτομα αποκτούν υπερβολικό βάρος, Κατ' αυτόν τον τρόπον, παράγοντες όπως ή ανθυγιεινή διατροφή και η μειωμένη έως ανύπαρκτη σωματική δραστηριότητα διαμορφώνουν ένα «τοξικό» περιβάλλον που ραγδαία αυξάνει τη συχνότητα εμφάνισης του

4 Ιστορική Αναδρομή 1923 O Kylin περιγράφει τη συνεμφάνιση υπέρτασης, υπερουριχαιμίας και υπεργλυκαιμίας 1988 Περιγραφή από τον Reaven του «υνδρόμου Χ» -- υπέρταση, υπεργλυκαιμία, παθολογική ανοχή στη γλυκόζη, υπερτριγλυκεριδαιμία και χαμηλή HDL 1998 Ο Π.Ο.Τ. καθιερώνει τον όρο «μεταβολικό σύνδρομο» 2001 Ορισμός μεταβολικού συνδρόμου από NCEP και καθιερώνεται κωδικός ICD

5 Κριτήρια για τη διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου Κοιλιακή παχυσαρκία Περίμετρος μέσης (cm) Άνδρες >102 Γυναίκες >88 Σριγλυκερίδια >150mg/dl HDL χοληστερόλη Άνδρες <40mg/dl Γυναίκες <50mg/dl Αρτηριακή πίεση >130/85mmHg Γλυκόζη ορού >110mg/dl

6 ΔΙΑΣΑΡΑΧΕ ΜΕΣΑΒΟΛΙΚΟΤ ΤΝΔΡΟΜΟΤ πατσσαρκία δσσλιπιδαιμια σπέρταση σακταρώδης διαβήτης ιμζοσλιμοαμηιζηαζη

7 Ινσουλινοαντοχή: Η κεντρική διαταραχή του Μεταβολικού υνδρόμου Διαηαρατές ινωδόλσζης Υπεργλσκαιμία Υπέρηαζη Μακροαγγειοπάθεια Παθολογική Ανοτή ζηη γλσκόζη Δσζλιπιδαιμία Ενδοθηλιακή Δσζλειηοσργία Πατσζαρκία Προζαρμογή από McFarlane SI, et al. J Clin Endocrinol Metab. 2001;86: ; Reusch JEB. Am J Cardiol. 2002;90(suppl):19G-26G.

8 Σο μεταβολικό σύνδρομο αυξάνει τον κίνδυνο για τεφανιαία νόσο και ακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ Υψηλή LDL Μεηαβολικό ζύνδρομο ΣΔ ηύποσ ΙΙ Σηεθανιαία νόζος Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. JAMA 2001;285:

9 Σσνολικός κίνδσνος, % Η καρδιαγγειακή θνητότητα αυξάνει στο μεταβολικό σύνδρομο: Kuopio Ischaemic Heart Disease Risk Factor Study Καρδιαγγειακή θνηηόηηηα RR (95% CI), 3.55 ( ) Μεηαβολικό ζύνδρομο ΝΑΙ 5 ΟΧΙ Έηη παρακολούθηζης Lakka HM et al. JAMA 2002;288:

10 Μεηαβολικό ζύνδρομο- ΕΛΛΑΔΑ Άνδρες Γσναίκες % ,1 4, >70 Ηλικιακές ομάδες και μέζος όρος Athyros et al Diabetes Obesity and Metaboliosm 2005 (in press)

11

12 τατιστικά δεδομένα ήμερα υπάρχουν 1 δισεκατομμύριο υπέρβαρα άτομα στον κόσμο, ενώ τα παχύσαρκα άτομα φτάνουν τα 300 εκατομμύρια. H Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα της EE σε συχνότητα παχυσαρκίας ενηλίκων και δεύτερη (μετά την Ιταλία) σε συχνότητα παιδικής παχυσαρκίας. Σα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες στον δυτικό κόσμο (ακολουθεί ο καρκίνος). H υπέρταση, η παχυσαρκία, τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης, ο σακχαρώδης διαβήτης και το κάπνισμα ερμηνεύουν το 75% και πλέον των καρδιαγγειακών επεισοδίων. H ελάττωση του βάρους κατά 30% προλαμβάνει ή θεραπεύει τον σακχαρώδη διαβήτη. Μετά την ηλικία των 25 ετών, για κάθε χρόνο που περνάει ο οργανισμός χρειάζεται 1% λιγότερες θερμίδες. Για να καεί μισό κιλό λίπους, πρέπει να ληφθούν θερμίδες λιγότερες. Γρήγορο περπάτημα για 4-5 ώρες την ημέρα έχει την ίδια επίδραση στο βάρος όσο και η ελάττωση των θερμίδων που λαμβάνονται με την τροφή κατά Σα παχύσαρκα παιδιά έχουν 2-5 φορές περισσότερες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό ή έμφραγμα προτού φτάσουν την ηλικία των 65 ετών.

13 ΣΤΟΦΟΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΓ ΑΣΘΓΝΓΙΣ ΜΓ ΜΓΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ (1) Μείωζη ηης πιθαμόηηηας εμθάμιζης ζακταρώδη διαβήηη Μείωζη καρδιαγγειακής μοζηρόηηηας και θμηηόηηηας

14 Πρακτικές συμβουλές Σρώτε μεσογειακά: προτιμήστε τα όσπρια, τα φρούτα, τα λαχανικά, το ελαιόλαδο. Αποφύγετε τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα, καθώς και οτιδήποτε περιέχει πολλά λιπαρά, αλάτι, ζάχαρη. Αποφύγετε τα τηγανητά. Μαγειρέψτε στον ατμό, στον φούρνο, στη σχάρα. Σρώτε σε τακτικές ώρες και μην παραλείπετε γεύματα. Ιδανικά, θα πρέπει να παίρνετε πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό και ενδιαμέσως ένα σνακ (προτιμήστε φρούτο). Πίνετε τουλάχιστον 6-8 ποτήρια νερό την ημέρα. Περιορίστε την καφεΐνη (καφέδες, τσάι, αναψυκτικά τύπου κόλα). Ασκηθείτε. Επιλέξτε ένα άθλημα που σας ταιριάζει (για να έχετε λιγότερες πιθανότητες να σταματήσετε έπειτα από λίγο...). Περπατήστε τουλάχιστον για 30 λεπτά καθημερινά και μη χρησιμοποιείτε συχνά τον ανελκυστήρα. υνειδητοποιήστε πόσες ώρες μπορεί να είστε καθηλωμένοι μπροστά στην τηλεόραση ή στην οθόνη του υπολογιστή και κάντε κάτι για να αλλάξετε αυτή την κατάσταση. Μην καπνίζετε! Αν αποφασίσετε να κάνετε δίαιτα, μην παρασυρθείτε από τον πειρασμό να χάσετε βάρος γρήγορα. Οι αυστηρές δίαιτες δίνουν θεαματικά αποτελέσματα που διαρκούν λίγο. Επιλέξτε συστηματικές διατροφικές αλλαγές τις οποίες θα μπορέσετε να διατηρήσετε σε βάθος χρόνου. Έστω και αν αυτό ακούγεται ανεδαφικό με δεδομένες τις συνθήκες της ζωής μας, προσπαθήστε να ελαττώσετε το άγχος.

15

16