PRAGMATIQUE ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. Αγγελική Αλεξοπούλου

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "PRAGMATIQUE ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. Αγγελική Αλεξοπούλου"

Οκυροη Ζέρβας
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 PRAGMATIQUE ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Αγγελική Αλεξοπούλου

2 ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 1) Γενικές αρχές 2) Δείξη 3) Η θεωρία των λεκτικών πράξεων 4) Η θεωρία των υπονοημάτων 5) Τα αξιώματα και η αρχή της συνεργασίας 6) Προϋπόθεση

3 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ a) Αντικείμενο της Πραγματολογίας b) Σχέση Γλωσσολογίας / Πραγματολογίας c) Το περικείμενο d) Πρόταση / Εκφώνημα

4 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Πολύ συχνά εννοούμε διαφορετικά πράγματα από αυτά που λέμε Ωραία είσαι Είσαι τέρας ευφυΐας

5 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Η πραγματολογία μελετά μια συγκεκριμένη πλευρά της γλωσσικής σημασίας: Μη-αληθειακή Συνομιλιακή Κοινωνική είναι επιφορτισμένη με το έργο της ερμηνείας των εκφωνημάτων στα συμφραζόμενά τους.

6 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Μελετά τη χρήση της γλώσσας, λαμβάνοντας υπόψη πτυχές της επικοινωνίας, όπως: τις προθέσεις και τους στόχους των συνομιλητών τις μεταξύ τους σχέσεις τις γνώσεις και τις υποθέσεις τους για τον κόσμο όλα όσα θεωρούν ότι είναι αμοιβαία γνωστά

7 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Κλάδος της Γλωσσολογίας που μελετά τους τρόπους με τους οποίους το περιβάλλον, γλωσσικό ή εξωγλωσσικό, επιδρά στην ερμηνεία μιας πρότασης, όπως αυτή πραγματώνεται ως εκφώνημα μέσα σε κάποιο χώρο και χρόνο και σε κάποια συμφραζόμενα

8 ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Ο όρος «πραγματολογία» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον φιλόσοφο Charles Morris (Foundations of the Theory of Signs. University of Chicago Press, Chicago, IL., 1938)

9 ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Ο κλάδος οφείλει την ανάπτυξή του στις μελέτες των Άγγλων φιλοσόφων John Austin (How to do things with words*, 1962) (εισάγει τη θεωρία των «λεκτικών ή γλωσσικών πράξεων») Paul Grice (Logic and conversation, 1965) (εισάγει τις αρχές της «διαλογικής συνεργασίας») καθώς και του Αμερικανού John Searle (Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language), που συστηματοποιεί και κατηγοριοποιεί τις λεκτικές πράξεις * Quand dire, c'est faire, Éditions du Seuil, Paris, 1970 ** Les actes de langage, éd. Hermann, 1972

10 Σχέση Γλωσσολογίας / Πραγματολογίας Ένα από τα επίπεδα περιγραφής της γλώσσας Τομείς της Γλωσσολογίας: ΦΩΝΗΤΙΚΗ ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

11 Σχέση Γλωσσολογίας / Πραγματολογίας Η στροφή του ενδιαφέροντος από τη σημασία των προτάσεων στα εκφωνήματα επέτρεψε την καλύτερη κατανόηση διαφόρων πτυχών (π.χ., αναφορά, δείξη, προϋπόθεση κ.ά.) τα οποία η σύνταξη και η σημασιολογία δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν ικανοποιητικά

12 Σχέση Γλωσσολογίας / Πραγματολογίας Τα παραπάνω καθιστούν την πραγματολογία ξεχωριστό επίπεδο γλωσσικής ανάλυσης

13 . Πρόταση / Eκφώνημα ΠΡΟΤΑΣΗ (PHRASE) ΕΚΦΩΝΗΜΑ (ÉNONCÉ ) αφηρημένη και θεωρητική κατασκευή γλωσσικής οργάνωσης συντακτικά αυτόνομη ανεξάρτητη από τα συμφραζόμενα αφορά το αφηρημένο γλωσσικό σύστημα (compétence) Αποτελεί το επίκεντρο του ενδιαφέροντος της γλωσσολογίας η πραγμάτωση μιας πρότασης σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο από συγκεκριμένους ομιλητές σε συγκεκριμένες εξωγλωσσικές συνθήκες ο συνδυασμός μιας γλωσσικής έκφρασης και μιας περίστασης επικοινωνίας αφορά τη γλωσσική χρήση ή επιτέλεση (performance) Μονάδα περιγραφής της πραγματολογίας

14 Πρόταση / Eκφώνημα PHRASE (ΠΡΟΤΑΣΗ) Entité abstraite Structure hors emploi Type d énoncé qui s organise autour d un verbe Paul est malade Signification (σημασία) ÉNONCÉ (ΕΚΦΩΝΗΜΑ) Partie de discours La réalisation d une phrase dans une situation déterminée Séquence verbale douée de sens Paul! Sens (έννοια)

15 . Πρόταση / Eκφώνημα Elle lui a parlé PHRASE Elle lui a parlé Énoncé 1 Énoncé 2 Énoncé 3 Για να ερμηνεύσω το εκφώνημα, πρέπει να αποκωδικοποιήσω όλα τα στοιχεία που σχετίζονται με τα συμφραζόμενα και τη δεδομένη περίσταση επικοινωνίας

16 Το περικείμενο Contexte o Περιβάλλον o Συγκείμενο o Περικείμενο o Περιστασιακό ή καταστασιακό περικείμενο o Πλαίσιο o Συμφραστικό πλαίσιο o Συμφραζόμενα

17 Το περικείμενο Η πραγματολογία ασχολείται με την ερμηνεία της γλωσσικής σημασίας στο περικείμενο

18 Το περικείμενο γλωσσικό περικείμενο περιστασιακό περικείμενο

19 Γλωσσικό περικείμενο Περιλαμβάνει το άμεσο συγκείμενο (co-texte), δηλαδή το άμεσο κειμενικό περιβάλλον, τα συμφραζόμενα που προηγούνται ή έπονται

20 Περιστασιακό περικείμενο Όλα τα χαρακτηριστικά της επικοινωνιακής περίστασης που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την παραγωγή και την ερμηνεία ενός εκφωνήματος

21 Περιστασιακό περικείμενο Αναφέρεται στον ομιλητή / δημιουργό του κειμένου στον ακροατή / αναγνώστη στις κοινωνικές σχέσεις των συμμετεχόντων στους ρόλους που αναλαμβάνουν στο λόγο στον τόπο και το χρόνο παραγωγής του γλωσσικού γεγονότος στο θέμα στο σκοπό της επικοινωνίας (προσλεκτική ισχύς)

22 Περικείμενο Επίσης πρέπει να ληφθεί υπόψη το γνωστικό και το κοινωνικοπολιτισμικό περικείμενο Το γνωστικό περικείμενο αναφέρεται στη γνώση του κόσμου, καθώς και στις λογικές συνεπαγωγές που μας επιτρέπουν να εξαγάγουμε συμπεράσματα Η Κατερίνα δεν πήγε στη δουλειά. Το μωρό έκλαιγε όλη νύχτα (οι δύο προτάσεις συνδέονται με αιτιακή σχέση) Το κοινωνικοπολιτισμικό περικείμενο περιλαμβάνει τις κοινωνικές συμβάσεις που μοιράζονται τα μέλη της κοινότητας στην οποία εκτυλίσσεται η επικοινωνία

23 Περικείμενο Τα χαρακτηριστικά του περικειμένου επηρεάζουν, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο, τόσο την επιλογή λέξεων και γραμματικών δομών όσο και την ερμηνεία τους

Σχετικά έγγραφα

Εισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι Πραγματολογία Διδάσκοντες: Επίκ. Καθ. Μαρία Λεκάκου, Λέκτορας Μαρία Μαστροπαύλου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό